ortografía de los números

8
 Ortografía de los números Cifra Cardinales Ordinales Partitivos Múltiplos 0 cero 1 uno primero 2 dos segundo mitad doble, duplo, dúplice 3 tres tercero tercio triple, triplo, tríplice 4 cuatro cuarto cuarto cuádruple, cuádruplo 5 cinco quinto quinto quíntuplo 6 seis sexto, seiseno sexto, seisavo séxtuplo 7 siete (p)timo, se(p)teno (p)timo, se(p)teno ptuplo 8 ocho octavo octavo óctuple, óctuplo 9 nueve no(ve)no noveno, nónuplo 10 diez décimo, deceno décimo décuplo 11 once undécimo, onceno onceavo, onzavo undécuplo 12 doce duodécimo, doceno doceavo, dozavo duodécuplo 13 trece decimotercero treceavo, trezavo terciodécuplo 14 catorce decimocuarto catorceavo, catorzavo 15 quince decimoquinto quinceavo, quinzavo 16 dieciséis decimosexto dieciseisavo 17 diecisiete decimosé(p)timo diecisieteavo 18 dieciocho decimoctavo dieciochoavo, dieciochavo 19 diecinueve decimono(ve)no diecinueveavo 20 veinte vigésimo, veintésimo veinteavo, veinteno 21 veintiuno vigésimo primero veintiunavo 22 veintidós vigésimo segundo veintidosavo 23 veintitrés vigésimo tercero 24 veinticuatro vigésimo cuarto 25 veinticinco vigésimo quinto 26 veintiséis vigésimo sexto 27 veintisiete vigésimo (p)timo 28 veintiocho vigésimo octavo 29 veintinueve vigésimo no(ve)no 30 treinta trigésimo, treinteno treintavo 31 treinta y uno trigésimo primero 32 treinta y dos trigésimo segundo treintaidosavo 40 cuarenta cuadragésimo cuarentavo 41 cuarenta y uno cuadragésimo primero 50 cincuenta quincuagésimo cincuentavo 60 sesenta sexagésimo sesentavo

Upload: ana-fernandez

Post on 10-Jul-2015

3.627 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Ortografía de los números

5/10/2018 Ortograf a de los n meros - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/ortografia-de-los-numeros-55a0c500c76fb 1/8

Ortografía de los números

Cifra Cardinales Ordinales Partitivos Múltiplos

0 cero

1 uno primero

2 dos segundo mitad doble, duplo, dúplice

3 tres tercero tercio triple, triplo, tríplice

4 cuatro cuarto cuarto cuádruple, cuádruplo

5 cinco quinto quinto quíntuplo

6 seis sexto, seiseno sexto, seisavo séxtuplo

7 siete sé(p)timo, se(p)teno sé(p)timo, se(p)teno séptuplo

8 ocho octavo octavo óctuple, óctuplo

9 nueve no(ve)no noveno, nónuplo

10 diez décimo, deceno décimo décuplo11 once undécimo, onceno onceavo, onzavo undécuplo

12 doce duodécimo, doceno doceavo, dozavo duodécuplo

13 trece decimotercero treceavo, trezavo terciodécuplo

14 catorce decimocuarto catorceavo, catorzavo

15 quince decimoquinto quinceavo, quinzavo

16 dieciséis decimosexto dieciseisavo

17 diecisiete decimosé(p)timo diecisieteavo

18 dieciocho decimoctavo dieciochoavo, dieciochavo

19 diecinueve decimono(ve)no diecinueveavo

20 veinte vigésimo, veintésimo veinteavo, veinteno

21 veintiuno vigésimo primero veintiunavo

22 veintidós vigésimo segundo veintidosavo

23 veintitrés vigésimo tercero

24 veinticuatro vigésimo cuarto

25 veinticinco vigésimo quinto

26 veintiséis vigésimo sexto

27 veintisiete vigésimo sé(p)timo

28 veintiocho vigésimo octavo

29 veintinueve vigésimo no(ve)no

30 treinta trigésimo, treinteno treintavo

31 treinta y uno trigésimo primero

32 treinta y dos trigésimo segundo treintaidosavo

40 cuarenta cuadragésimo cuarentavo

41 cuarenta y uno cuadragésimo primero

50 cincuenta quincuagésimo cincuentavo

60 sesenta sexagésimo sesentavo

Page 2: Ortografía de los números

5/10/2018 Ortograf a de los n meros - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/ortografia-de-los-numeros-55a0c500c76fb 2/8

70 setenta septuagésimo setentavo

80 ochenta octogésimo, ochenteno ochentavo

90 noventa nonagésimo noventavo

100 cien centésimo, centeno céntimo, centavo céntuplo

101 ciento uno centésimo primero

102 ciento dos centésimo segundo

200 doscientos ducentésimo

202 doscientos dos ducentésimo segundo

300 trescientos tricentésimo

400 cuatrocientos cuadringentésimo

500 quinientos quingentésimo

600 seiscientos sexcentésimo

700 setecientos septingentésimo

800 ochocientos octingentésimo

900 novecientos noningentésimo

1000 mil milésimo

2000 dos mil dosmilésimo

3000 tres mil tresmilésimo

4000 cuatro mil cuatromilésimo

5000 cinco mil cincomilésimo

6000 seis mil seismilésimo

7000 siete mil sietemilésimo8000 ocho mil ochomilésimo

9000 nueve mil nuevemilésimo

10000 diez mil diezmilésimo

100000 cien mil cienmilésimo

500000 quinientos mil quinientosmilésimo

106 millón millonésimo

107 diez millones diezmillonésimo

10

8

cien millones cienmillonésimo109 mil millones milmillonésimo

1010 diez mil millones diezmilmillonésimo

1011 cien mil millones cienmilmillonésimo

1012  billón billonésimo

1018 trillón trillonésimo

1024 cuatrillón cuatrillonésimo

1030 quintillón quintillonésimo

1036 sextillón sextillonésimo

1042 septillón septillonésimo

1048 octillón octillonésimo

Page 3: Ortografía de los números

5/10/2018 Ortograf a de los n meros - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/ortografia-de-los-numeros-55a0c500c76fb 3/8

1054 nonillón nonillonésimo

1060 decillón decillonésimo

1066 undecillón undecillonésimo

1072 duodecillón duodecillonésimo

1078 tredecillón tredecillonésimo

1084 cuatordecillón cuatordecillonésimo

1090 quindecillón quindecillonésimo

1096 sexdecillón sexdecillonésimo

10102 septendecillón septendecillonésimo

10108 octodecillón octodecillonésimo

10114 novendecillón novendecillonésimo

10120 vigintillón vigintillonésimo

Números cardinales

* 500 quinientos (irregular)

* 700 setecientos (irregular: se pierde la "i" de "siete")

* 900 novecientos (irregular: el diptongo "ue" de "nueve" pasa a "o")

Los millares son completamente regulares. Para expresar números, la palabra "mil" permanece

invariante, pero para expresar una cantidad indeterminada se empleará "millares" o "miles":

"Miles de personas se manifestaron". Aquí explicaremos cómo se escriben los números de 1.000

a 999.000:1.000 mil

1.002 mil dos

2.000 dos mil

2.800 dos mil ochocientos (u ochocientas)

3.000 tres mil

4.000 cuatro mil

5.000 cinco mil

6.000 seis mil

7.000 siete mil

8.000 ocho mil

9.000 nueve mil

10.000 diez mil

15.000 quince mil

18.000 dieciocho mil

22.000 veintidós mil

28.000 veintiocho mil

37.000 treinta y siete mil

85.000 ochenta y cinco mil

100.000 cien mil

108.000 ciento ocho mil

160.000 ciento sesenta mil585.000 quinientos (o quinientas) ochenta y cinco mil

999.000 novecientos (o novecientas) noventa y nueve mil

Page 4: Ortografía de los números

5/10/2018 Ortograf a de los n meros - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/ortografia-de-los-numeros-55a0c500c76fb 4/8

Los números mayores que un millón no se utilizan mucho en la lengua informal, excepto con un

efecto dramático: "te lo he dicho mil millones de veces" o para referirse a grandes cantidades de

dinero.

Se emplean, sobre todo, el millón y los mil millones (el millardo prácticamente no se usa). El

 billón, trillón, etc. se entienden como potencias de un millón: un billón es un millón de millones.

Los múltiplos de un millón, utilizados como contadores de cosas, siempre van acompañados de

la preposición de: "tres millones de dólares", pero "un millón setecientos mil dólares".

Los múltiplos de un millón siempre son masculinos: se dice "quinientos millones de personas" a

 pesar de que "persona" es femenino y "quinientos" puede tener forma femenina. Sin embargo, se

dice "quinientos millones quinientas mil personas".

1.000.000 un millón

2.000.000 dos millones

500.000.000 quinientos millones

1.000.000.000 mil millones1.200.000.000 mil doscientos millones

5.000.000.000 cinco mil millones

1.000.000.000.000 un billón

A veces se emplea un número decimal para multiplicar a un millón o potencia de un millón.

También se emplea para millardos (miles de millones), a pesar de que la palabra "millardo" es

muy rara en español

1.200.000 un millón doscientos mil, uno coma dos millones

1.200.000.000 mil doscientos millones [uno coma dos millardos]

1.200.000.000.000 un billón doscientos mil millones uno coma dos billones

Números ordinales

He aquí algunos números ordinales. El femenino de cada uno de ellos se consigue sustituyendo

la o final por una a.

1.º primero*

2.º segundo

3.º tercero*

4.º cuarto

5.º quinto

6.º sexto

7.º séptimo (sétimo)8.º octavo

9.º noveno, (nono)

10.º décimo

11.º undécimo, decimoprimero (onceno)

12.º duodécimo, decimosegundo (doceno)

13.º decimotercero, (decimotercio)

14.º decimocuarto

15.º decimoquinto

16.º decimosexto

17.º decimoséptimo

18.º decimoctavo (no hay dos oes seguidas)19.º decimonoveno, (decimonono)

20.º vigésimo

Page 5: Ortografía de los números

5/10/2018 Ortograf a de los n meros - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/ortografia-de-los-numeros-55a0c500c76fb 5/8

21.º vigésimo primero

22.º vigésimo segundo

30.º trigésimo

(*) Los numerales masculinos "primero" y "tercero" se apocopan a "primer" y "tercer" delante de

sustantivo singular. Por ejemplo, "Juan fue el primero en llegar", pero "Juan fue el primer 

hombre en llegar".

Realmente, los ordinales mayores que 19º se emplean muy poco. Normalmente, se sustituye el

ordinal por el cardinal correspondiente.

20.º vigésimo

30.º trigésimo

40.º cuadragésimo

50.º quincuagésimo

60.º sexagésimo

70.º septuagésimo80.º octogésimo

90.º nonagésimo

100.º centésimo

150.º centésimo quincuagésimo

200.º ducentésimo

300.º tricentésimo

400.º cuadringentésimo

500.º quingentésimo

600.º sexcentésimo

700.º septingentésimo

800.º octingentésimo

900.º noningentésimo

1000.º milésimo2000.º dosmilésimo

3000.º tresmilésimo

10000.º diezmilésimo

100000.º cienmilésimo

1000000.º millonésimo

.... último (final o postrero)

Fechas

La tradición en español es expresar la fecha en el formato día-mes-año, de cualquiera de estas

formas:

* 13-06-2003

* 13-6-2003

* 13-VI-2003 (expresar el mes en números romanos)

Se puede sustituir el guión por una barra inclinada /. En todos estos casos, la fecha se lee "(el)

trece de junio de dos mil tres".

El primer día de mes, por ejemplo, el 1-10-2003, se puede expresar como "uno de octubre" o"primero de octubre" indistintamente, aunque se emplea más el cardinal "uno de octubre". A

veces es costumbre usar el ordinal, sobre todo en el caso del Día del Trabajo, conocido más

como "primero de mayo" que como "uno de mayo".

Cuando sea necesario escribir el nombre entero del mes, o el día de la semana, se escribe con

minúsculas: "15 de mayo", "martes 13".

Partitivos

1/2 medio1/3 tercio

1/4 cuarto

1/5 quinto1/6 sexto

1/7 séptimo (sétimo)

Page 6: Ortografía de los números

5/10/2018 Ortograf a de los n meros - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/ortografia-de-los-numeros-55a0c500c76fb 6/8

1/8 octavo

1/9 noveno, (nono)

1/10 décimo

1/11 onceavo

1/12 doceavo

Cuándo se expresa un número en cifras y cuándo en palabrasDe acuerdo con el Libro de estilo de ABC se escriben con letras:

* las cantidades de uno a nueve

* los números redondos que suenen fácilmente al oído y se entiendan al instante sin necesidad de

representación gráfica

* los períodos de tiempo y las edades (sesenta y tres años, una hora, treinta minutos)

* en la transcripción literal y entrecomillada de declaraciones, las cifras que puedan

representarse con dos palabras: diez mil, doscientos treinta.

Y se escriben con número:

* las cifras superiores a diez

* las fechas

* las medidas del sistema métrico decimal

* los números que expresen habitantes, ediciones, párrafos, apartados, páginas, artículos,

versículos, etc.

* cualquier número que por su complejidad resulte más claro en su lectura.

Agrega como advertencia el libro citado (p. 30), que "ninguna oración debe comenzar con un

numeral escrito en cifras".

Curso de lingua galega/Os determinantes/O numeral

Qué son os numerais?

Os numerais son os determinantes que acompañan un substantivo e nos indican cantidade exacta

(cardinais), orde (ordinais), fraccións (partitivos) ou múltiplos (múltiplos).

Vexamos no seguinte cadro cómo se escriben:

Cardinais Ordinais Partitivos Multiplicativos

1 un/unha primeiro-a

2 dous/dúas segundo-a medio-a dobre (duplo, dupla)

3 tres terceiro-a tercio-a triplo, tripla

4 catro cuarto-a cuarto-a cuádruplo, cuádrupla

5 cinco quinto-a quinto-a quíntuplo, quíntupla

6 seis sexto-a sexto-a séxtuplo, séxtupla

7 sete sétimo-a sétimo-a séptuplo, séptupla

Page 7: Ortografía de los números

5/10/2018 Ortograf a de los n meros - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/ortografia-de-los-numeros-55a0c500c76fb 7/8

8 oito oitavo-a oitavo-a óctuplo, óctupla

9 nove noveno-anoveno-a

nono-anónuplo, nónupla

10 dez décimo-a décimo-a decuplo, decupla

11 once undécimo-a onceavo-a

12 doce

duodécimo

décimo

segundo-a

doceavo-a

13 trecedécimo

terceiro-atreceavo-a

14 catorcedécimo

cuarto-acatorceavo-a

15 quince décimoquinto-a

quinceavo-a

16 dezaseisdécimo

sexto-adezaseisavo-a

17 dezasetedécimo

sétimo-adezaseteavo-a

18 dezaoitodécimo

oitavo-adezaoitoavo-a

19 dezanove décimonoveno-a dezanoveavo-a

20 vinte vixésimo-a vinteavo-a

21vinte e un, vinte e

unha30 trinta 100 cen

22vinte e dous, vinte

e dúas31 trinta e un 200 douscentos douscentas

23 vinte e tres 40 corenta 300 trescentos, trescentas

24 vinte e catro 41corenta e

un400 catrocentos, catrocentas

25 vinte e cinco 50 cincuenta 500cincocentos-as,

quiñentos-as

26 vinte e seis 60 sesenta 600 seiscentos, seiscentas

27 vinte e sete 70 setenta 700 setecentos setecentas

28 vinte e oito 80 oitenta 800 oitocentos,oitocentas

29 vinte e nove 90 noventa 900 novecentos, novecentas

Page 8: Ortografía de los números

5/10/2018 Ortograf a de los n meros - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/ortografia-de-los-numeros-55a0c500c76fb 8/8

1000 mil

10000 dez mil

100000

0un millón

Os números ordinais correspondentes son:

vixésimo primeiro cuadraxésimo nonaxésimo sexcentésimo

vixésimo segundo cuadraxésimo primeiro centésimo septixentésimo

vixésimo terceiro quincuaxésimo ducentésimo octixentésimo

vixésimo cuarto sesaxésimo ou sexaxésimo tricentésimo nonixentésimo

trixésimo septuaxésimo caudrincentésimo milésimo

trixésimo segundo octoxésimo quinxentésimo millonésimo

trixésimo terceiro

Hai certos substantivos numerais ou colectivos relacionados cos numerais como:

•  par: un par de ollos

•  parella: unha parella de gatos• trío: eles forman un trío para cantar • decena/ducia: merquei unha ducia de ovos

• cento: Xosé pesa un cento de quilos

• milleiro: Diso fai un milleiro de anos

• metade: Quero a metade da mazá

Para indicarmos orde tamén podemos empregar os numerais cardinais no canto dos ordinais,

solución que mesmo nos parece aconsellable a partir do cardinal décimo noveno. Así, en vez de

dicirmos a cláusula trixésimo segunda podemos dicir a cláusula trinta e dúas.

  A Normativa oficial do galego (na wikipedia galega)