opt-tcad-2014-2015
DESCRIPTION
OPT-TCAD-2014-2015TRANSCRIPT
-
~ 1 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE RIVEIRA,
PROGRAMACIN DE TCNICAS DE COMPOSICIN APLICADAS DIDCTICA, CURSO 2014/2015
PROGRAMACIN DE
TCNICAS DE
COMPOSICIN
APLICADAS
DIDCTICA
Departamento de Fundamentos de Composicin. Conservatorio Profesional de Msica de Riveira.
Prof. Teresa Bretal Martnez.
-
~ 2 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE RIVEIRA,
PROGRAMACIN DE TCNICAS DE COMPOSICIN APLICADAS DIDCTICA, CURSO 2014/2015
ndice:
1 INTRODUCIN ................................................................................................. 4
1.1 Fundamentacin legal ...................................................................................................... 4
2 OBXECTIVOS XERAIS. ..................................................................................... 5
3 CONTIDOS. ........................................................................................................ 6
3.1 Secuenciacin e temporalizacin dos contidos por avaliacin .................................. 6
4 METODOLOXA. ............................................................................................... 9
4.1 Modelo de aprendizaxe. ................................................................................................... 9
4.2 Organizacin de tempo e espazo. ................................................................................ 11
4.3 O profesorado. ............................................................................................................... 12
4.4 Principios psicopedagxicos e criterios Pedagxicos. .............................................. 12
4.5 METODOLOXA ESPECFICA. ............................................................................. 13
4.5.1 Obras, repertorio, bibliografa ............................................................................. 13
4.5.2 Actividades complementarias. .................................................................................. 13
4.5.3 A accin titorial. ......................................................................................................... 13
4.5.4 Atencin diversidade. ............................................................................................. 14
5 ALUMNADO CON NECESIDADE ESPECFICA DE APOIO EDUCATIVO
(ANEAE) .................................................................................................................... 14
6 AVALIACIN ..................................................................................................... 15
6.1 Criterios de avaliacin .................................................................................................... 15
6.2 Procedementos de avaliacin. ...................................................................................... 16
6.2.1 Mnimos esixibles ....................................................................................................... 17
6.3 Criterios de cualificacin. .............................................................................................. 17
6.4 Perda do dereito a avaliacin continua. ....................................................................... 18
6.5 Exame de setembro. ...................................................................................................... 19
7 RECURSOS MATERIAIS. ................................................................................. 19
-
~ 3 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE RIVEIRA,
PROGRAMACIN DE TCNICAS DE COMPOSICIN APLICADAS DIDCTICA, CURSO 2014/2015
8 BIBLIOGRAFA. ............................................................................................... 20
8.1 Libros de texto. ............................................................................................................... 20
8.2 PARTITURAS. ............................................................................................................... 22
8.2.1 Piano. ........................................................................................................................... 22
8.2.2 Guitarra. ....................................................................................................................... 24
8.2.3 Voz e piano. ................................................................................................................ 25
8.2.4 Violn ............................................................................................................................ 25
8.2.5 Viola ............................................................................................................................. 26
8.2.6 Violonchelo ................................................................................................................. 27
8.2.7 Flauta ............................................................................................................................ 27
8.2.8 Clarinete ....................................................................................................................... 27
8.2.9 Trompeta ..................................................................................................................... 28
8.2.10 Saxofn .................................................................................................................... 29
8.2.11 Percusin ................................................................................................................. 29
8.2.12 pera ....................................................................................................................... 30
8.2.13 Obras sinfnicas. .................................................................................................... 30
8.2.14 Banda de msica. .................................................................................................... 31
-
~ 4 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE RIVEIRA,
PROGRAMACIN DE TCNICAS DE COMPOSICIN APLICADAS DIDCTICA, CURSO 2014/2015
1 INTRODUCIN
A presenza no grao superior da especialidade de pedagoxa da linguaxe e da educacin
musical e a inclusin na proba de acceso a esta especialidade dun exercizo compositivo con
fins didcticos xustifica a idoniedade desta asignatura optativa no 6 curso de grao
profesional, resultando tamn un reforzo para o alumnado que desexa acceder a outras
especialidades que inclan algn tipo de exercizo de composicin.
Desenrolar no alumnado a capacidade de decidir que procedementos das tcnicas
compositivas son os mis adecuados para cada momento da composicin de exercizos ou
pequenas obras, e adecuar estes procedementos coherentemente a premisas didcticas a
finalidade desta asignatura, que supor aplicar os coecementos adquiridos nos anos
anteriores, especialmente os referidos prctica harmnica e anlise.
1.1 Fundamentacin legal
As bases legais empregadas na realizacin desta programacin parten da Lei Orgnica de
Educacin (LOE) de 2/2006 de 3 de maio, desenrolada polo Real Decreto (RD)
1577/2006 de 22 de decembro, seguindo a terminoloxa do Decreto 203/2007, de 27 de
setembro e pola Orde de 23 de setembro de 2008.
O R.D.1577/2006, de 22 de decembro, polo que se fixan os aspectos bsicos do
currculo das ensinanzas profesionais de msica reguladas na Lei orgnica 2/2006, de 3 de
maio, de educacin, determina no seu artigo 5.4 que as administracins educativas
fomentarn a autonoma pedagxica e organizativa dos centros, favorecern o traballo en
equipo do profesorado e estimularn a sa actividade investigadora a partir da prctica
docente.
-
~ 5 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE RIVEIRA,
PROGRAMACIN DE TCNICAS DE COMPOSICIN APLICADAS DIDCTICA, CURSO 2014/2015
En consecuencia, o D. 203/2007, de 27 de setembro, polo que se establece o currculo
das ensinanzas profesionais de rxime especial de msica, dispn no seu artigo 8 cas
materias optativas tern como finalidade complementar o currculo, integrando os
itinerarios educativos que o alumnado desexe cursar; que lle corresponde Consellera de
Educacin e Ordenacin Universitaria a ordenacin das materias optativas que sern de
oferta obrigatoria para os centros; que os centros podern inclur asignaturas optativas, de
acordo co que a tales efectos estableza a Consellera de Educacin e Ordenacin
Universitaria; e que, en todo caso, as asignaturas optativas ofrecidas polos centros estarn
vinculadas a un ou varios itinerarios determinados.
A finalidade da Orde de 23 de setembro de 2008 pola que se determinan as asignaturas
optativas das ensinanzas profesionais de msica, regular a oferta e determinar a natureza
das asignaturas optativas, que son as que permiten alumnado participar activamente na
configuracin do seu currculo acadmico, as como ir acotando o seu perfil profesional
cara o nivel de especializacin definitiva que ten lugar no grao superior destas ensinanzas.
A continuacin seguen os obxectivos, contidos e criterios de avaliacin segundo a Orde
do 23 de setembro, para a optativa Tcnicas de composicin aplicadas didctica.
2 OBXECTIVOS XERAIS.
a) Coecer as tcnicas compositivas e os procedementos bsicos para a correcta
elaboracin de exercizos e pequenas composicins de carcter didctico.
b) Coecer os elementos da linguaxe musical a as sas aplicacins na prctica
compositiva.
c) Analizar obras de carcter didctico e artstico que sirvan como modelo para a
realizacin de composicins.
d) Utilizar en exercicios escritos os elementos e procedementos estudados.
-
~ 6 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE RIVEIRA,
PROGRAMACIN DE TCNICAS DE COMPOSICIN APLICADAS DIDCTICA, CURSO 2014/2015
e) Compoer pezas breves partindo dun motivo, dunha meloda ou dun texto dado.
f) Desenrolar a creatividade na composicin de pezas libres.
g) Valorar os elementos da linguaxe musical utilizados na composicin, aplicndoos de
xeito lxico e coherente.
3 CONTIDOS.
Modulacins: diatnica, cromtica e enharmnica.
Aplicacins dos diferentes tipos de acordes.
Elaboracin de frmulas rtmicas e cadenciais.
O ritmo harmnico.
A forma. Procedementos de imitacin, elaboracin e transformacin temtica. O canon.
As notas alleas harmona.
Frmulas rtmicas na elaboracin de clulas, motivos, semifrases e frases.
A meloda: relacins intervlicas, direccionalidade, rexistro e fraseo.
Relacin texto-msica.
A meloda acompaada.
3.1 Secuenciacin e temporalizacin dos contidos por avaliacin.
1 avaliacin:
Introducin campo da composicin con aplicacin didctica como paradigma e o seu
estado actual en auxe grazas investigacin e impulso dos centros educativos.
A adquisicin da serie diatnica en relacin coa serie de harmnicos para entender o
concepto de disonancia e consonancia.
A formacin e o emprego de acordes e escalas tonais e modais en relacin coa forma
musical e co entramado harmnico.
-
~ 7 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE RIVEIRA,
PROGRAMACIN DE TCNICAS DE COMPOSICIN APLICADAS DIDCTICA, CURSO 2014/2015
A serie Fibonacci e a seccin aurea como principios formales para dirixir o discurso
musical hacia un punto culminante ou clmax.
A tcnica dos cinco dedos en Bla Bartk e Antn Garca Abril e os cambios de
posicin como iniciacin modulacin.
A octavacin e a duplicacin como recursos na escritura xunto cos movementos
paralelo, contrario e imitativo.
O estilo tonal, onde as notas gravitan en torno a un exe de tnica, en contraste co
pantonalismo, onde a tonalidade mis aberta e abstracta.
A historia e o emprego de acordes disonantes como o cluster e de outros como o acorde
Maior-menor.
O emprego do contrapunto a das voces para a educacin do odo co traballo de
intervalos consonantes e disonantes tomando exemplos do Mikrokosmos de Bla Bartk.
As formas imitativas, o canon e o contrapunto libre para a creacin de pezas con formas
simples.
Familiarizacin cos procedementos que teen lugar na creacin dunha invencin (reglas
sobre intervalos, conduccin meldica das voces, independencia das voces, establecemento
da tonalidade) a partir da anlise comparativa de invencins de Bach e Bartk.
A educacin do sentido musical e da intelixencia musical: o odo, a teora, a
combinacin da teora coa prctica, tcnicas de aprendizaxe, desenvolvemento do gusto e
do xuzo musical.
2 avaliacin:
O concepto de forma musical e o uso das ligaduras de expresin, articulacins e matices
para favorecer a agrupacin visual dos sons, a comprensin musical e a conexin entre as
partes.
-
~ 8 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE RIVEIRA,
PROGRAMACIN DE TCNICAS DE COMPOSICIN APLICADAS DIDCTICA, CURSO 2014/2015
O emprego do mtodo alfabtico garciabriliano en relacin co sistema cromtico e o seu
resultado sonoro pantonal para aprender a traballar con notas extraas.
A pureza, a limpeza e a claridade como caractersticas creativas.
A consecucin dunha boa conducta meldica en base uso adecuado das puntuacins
do discurso e da articulacin do texto con respiracins e cadencias.
A importancia do uso de melodas e da estimulacin dos cantos internos hora de crear
temas ou de escoller materiais para o seu arranxo.
Anlise de frmulas rtmicas e o xiros meldico tpicos de Galicia para o seu emprego
na creacin de pezas pedagxicas con folclore imaxinario ou arranzando temas populares.
Anlise do pensamento ou filosofa pedagxica de distintos autores para introducirse na
ideacin dun mtodo de aprendizaxe musical progresivo.
O pensamento polifacfico de editores, intrpretes, profesores e compositores en
figuras como Busoni, Respighi, Casella, Kdaly, Bartk, etc. e a anlise do resultado nas
sas creacins.
A idea de contraste como principio formal e os distintos tipos modulacin (diatnica,
cromtica e enharmnica) coas sas consecuencias para a man do instrumentista.
A intervlica e a escalstica: o traballo con notas dobles e o pase de pulgar na escritura
para tecla.
A formacin de acordes e a sa disposicin plaqu ou arpexiado con diferentes ritmos.
As formas rond, minuet e tema con variacins.
Os corales e a relacin msica texto: puntuacins, visualizacin das frases e
organizacin do discurso.
A transformacin musical en atencin carcter, altura co trasporte, direccin e
nmero de slabas.
-
~ 9 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE RIVEIRA,
PROGRAMACIN DE TCNICAS DE COMPOSICIN APLICADAS DIDCTICA, CURSO 2014/2015
A unin das partes en canto principio de sorpresa e principio de preparacin ou
anticipacin temtica para mellorar a concepcin formal das ideas musicais e para crear
discursos coherentes.
A parte tcnica do ensino do instrumento: tcnica moderna, mtodos e hbitos.
3 avaliacin:
Coecemento dos recursos de cada instrumento para o que se compoa.
Prctica de anlise musical de formas musicais baseadas no principio de repeticin e no
principio de contraste.
Movemento rtmico dunha base harmnica en contraste cos ostinatos.
Creacin de bases rtmicas con intrumental Orff.
Construccin de pezas empregando das texturas: a polifona contrapuntstica e a
meloda con acompaamento, con finalidade pedagxica.
A relacin de texto-msica para a creacin de cancins e corais.
Fundamentos psicolxicos da educacin musical: a observacin, o trato, a relacin e os
trastornos.
4 METODOLOXA.
4.1 Modelo de aprendizaxe.
O profesorado far unha avaliacin diagnstica inicial para coecer cales son as
capacidades e os coecementos previos do alumnado e os seus intereses, con vistas a
abordar de forma progresiva a adquisicin de aprendizaxes.
O modelo a empregar basase na aprendizaxe significativa e constructivista. Isto
tradcese en primar os contidos procedimentais partindo do principio de que as cousas se
aprenden facndoas.
-
~ 10 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE RIVEIRA,
PROGRAMACIN DE TCNICAS DE COMPOSICIN APLICADAS DIDCTICA, CURSO 2014/2015
Tratarase de fomentar a creatividade innata do alumno a travs da elaboracin de
composicins e exercizos e da anlise de obras. longo do curso irase incrementando o
hbito de compoer a base de analizar e practicar, empezando por modelos fciles para ir
progresando hacia outros mis complexos.
Tomaremos como punto de partida o Mikrokosmos de Bla Bartk, formado por 153
pezas de dificultade progresiva e cualitativamente diferentes, o que fai que este conxunto de
pezas sexa idneo para aproximarse analticamente composicin de mbito pedagxico.
Incluso algns dos ttulos das pezas que conforman a coleccin fan alusin s recursos
tcnicos que emprega, tal como o canon, o coral, o uso de intervalos, de acordes, de
escalas, etc. Este material complementarase co libro de texto Lenseignement vivant du piano.
Sa mthode et sa psychologie de Margit Varr, autora experta en teora pedagxica de piano. Do
traballo en do con Bartk e Varr pasarase anlise doutros autores do s. XX e tamn
doutras pocas como Bach, Schumann, etc.
Estimularase tamn que o alumno faga uso do material da biblioteca indo s mtodos
para observar como se comporta cada instrumento e en base a anlise da linguaxe propia
de cada instrumento poder escribir adaptndose s sas caractersticas.
En base ao principio de aprendizaxe significativa deberase:
Propiciar situacins que sexan motivadoras para o alumnado ou que favorezan a
potenciacin da motivacin que sinte, de forma natural, ante o fenmeno musical.
Crear contextos de aprendizaxe que lles obriguen a ter presentes os contidos xa
coecidos.
-
~ 11 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE RIVEIRA,
PROGRAMACIN DE TCNICAS DE COMPOSICIN APLICADAS DIDCTICA, CURSO 2014/2015
Garantir a construcin de aprendizaxes significativos e en espiral a travs da
necesidade de recordar os coecementos adquiridos previamente. Por iso faise necesario
volver sobre os contidos impartidos que se relacionen co que se est estudando no
momento, as como sobre os coecementos aprendidos noutras materias que apoien a
adquisicin de aprendizaxes en cada momento.
Promover na aula un ambiente de intercambio, colaboracin e interaccin como
motor de aprendizaxe.
Empregar estratexias que fagan revivir nos estudantes os coecementos anteriores
para montar sobre eles a aprendizaxe dos novos en relacin tanto linguaxe musical como
harmona e o anlise.
Espertar e desenrolar en todo momento a creatividade dos discentes.
importante promover na aula un ambiente de intercambio, colaboracin e interaccin
como motor de aprendizaxe procurando que os alumnos acudan a concertos didcticos ou
conferencias que se poidan desenvolver no centro.
4.2 Organizacin de tempo e espazo.
A organizacin das actividades farase por sesins dunha hora de clase semanal. A
secuencia de actividades previstas para cada sesin mesturan prctica e teora.
Esta optativa busca unha dinmica de taller en colectividade coas distintas especialidades
instrumentais. Durante o proceso creativo das obras fomentarase o uso do material de
consulta da biblioteca (libros de orquestracin, etc.) e tamn o dilogo con alumnos e
profesores doutros departamentos a partires dunha serie de lias mestras.
O propio alumnado poder ir perfilando sobre a marcha o trazado da materia como
resultado dun ambiente de intercambio, pero sempre adaptndose establecido nesta
programacin.
-
~ 12 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE RIVEIRA,
PROGRAMACIN DE TCNICAS DE COMPOSICIN APLICADAS DIDCTICA, CURSO 2014/2015
4.3 O profesorado.
O profesorado incrementar o proceso comunicativo, dado o carcter participativo e
grupal da msica: actitude positiva, contacto visual, claridade de exposicin, trato adecuado,
seguridade e confianza, por ambas partes.
Xa que a optativa de tcnicas de composicin aplicadas didctica debe preparar s
alumnos para afrontar os estudos superiores de composicin ou pedagoxa, ser moi
importante atender a esas das vertentes intentando que os alumnos se impliquen
activamente na materia e poidan levar prctica o explicado na clase.
Tamn se potenciar a elaboracin de recursos materiais e didcticos polos propios
alumnos e o desenvolvemento do seu esprito crtico, tan necesario hora de seleccionar
materiais e escoller mtodos de ensino.
4.4 Principios psicopedagxicos e criterios Pedagxicos.
Durante o sculo XX desenrolronse unha serie de mtodos que pretenden ofrecer
unha alternativa ao mtodo pasivo de aprendizaxe de solfexo practicado sen variacins na
sa concepcin orixinal racionalista desde finais do sculo XIX. Os novos sistemas foron
creados por unha serie de pedagogos importantes (Zoltan Kodaly, Carl Orff, Jacques
Dalkroze, Edgar Willens) sen esquecer outros plantexamentos quizais menos coecidos
(Maurice Martenot, Shinichi Suzuky, Justine Ward). longo do curso iremos coecendo
os criterios pedagxicos dalgns destes mtodos.
-
~ 13 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE RIVEIRA,
PROGRAMACIN DE TCNICAS DE COMPOSICIN APLICADAS DIDCTICA, CURSO 2014/2015
4.5 METODOLOXA ESPECFICA.
4.5.1 Obras, repertorio, bibliografa
No ltimo punto desta programacin est elaborada unha bibliografa e unha lista de
obras e repertorio das especialidades instrumentais coas que conta o centro.
Na bibliografa aparecen ttulos recomendables de temtica variada como pode ser de
esttica, orquestracin, metodoloxa, etc.
Na lista de repertorio instrumental e vocal faise alusin aos mtodos de cada
instrumento, co fin de extraer deles a tcnica de escritura propia para cada un e tamn se
citan algunhas das obras mis importantes na literatura de cada instrumento.
Moitas das obras citadas pdense escoitar en CD ademais de podelas seguir coa
partitura.
4.5.2 Actividades complementarias.
Ser de carcter obrigatorio organizar audicins que supoan a posta en pblico dos
traballos elaborados na clase polo menos unha vez en todo o curso.
Valorarase o interese por asistir a conferencias, concertos e cursos programados polo
propio centro ou por outros. Sobre todo por realizar cursios de instrumento,
composicin, anlise ou pedagoxa que sirvan para perfeccionar a tcnica compositiva do
discente.
4.5.3 A accin titorial.
A titora e a orientacin forman parte da funcin docente. No Grao Profesional a labor
de titora incle unha orientacin sobre o estudo e o rendemento, debido complexidade
dos estudos, a compatibilidade coas ensinanzas de rxime xeral ou con outras ensinanzas, a
diversidade de materias, a optatividade e a progresiva especializacin que culminar na
eleccin da especialidade no Grao Superior.
-
~ 14 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE RIVEIRA,
PROGRAMACIN DE TCNICAS DE COMPOSICIN APLICADAS DIDCTICA, CURSO 2014/2015
4.5.4 Atencin diversidade.
O docente a travs da posta en marcha de estratexias concretas e variadas intervn nos
procesos de ensinanza-aprendizaxe como un proceso durante o que se fai preciso ofrecer
respostas diferenciadas en funcin da diversidade dos receptores.
A atencin diversidade fundamental para intervir na aptitude, no ambiente
sociocultural e familiar, na apreciacin e valoracin da asignatura e por conseguinte, na
motivacin do alumnado.
5 ALUMNADO CON NECESIDADE ESPECFICA DE APOIO
EDUCATIVO (ANEAE)
As Administracins educativas disporn os medios necesarios para que todo o
alumnado alcance o mximo desenrolo persoal, intelectual, social e emocional.
Corresponde s Administracins educativas asegurar os recursos necesarios para que os
alumnos que requiran unha atencin educativa diferente ordinaria, por presentar
necesidades educativas especiais, por dificultades especficas de aprendizaxe, polas sas
altas capacidades intelectuais, por haberse incorporado tarde ao sistema educativo ou por
condicins persoais ou de historia escolar, poidan acadar o mximo desenrolo posible das
sas capacidades persoais e, en todo caso, os obxectivos establecidos con carcter xeral
para todo o alumnado.
Tamn nos concirne establecer os procedementos e recursos precisos para identificar
prontamente estas necesidades e que as a atencin integral ao alumnado con necesidade
especfica de apoio educativo se inicie desde o mesmo momento no que dita necesidade
sexa identificada.
Corresponde s Administracins educativas asegurar a participacin dos pais ou titores
nas decisins que afecten aos seus fillos e adoptar as medidas oportunas para que os pais
reciban o adecuado asesoramento individualizado
-
~ 15 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE RIVEIRA,
PROGRAMACIN DE TCNICAS DE COMPOSICIN APLICADAS DIDCTICA, CURSO 2014/2015
6 AVALIACIN
6.1 Criterios de avaliacin
1. Aplicar as tcnicas compositivas e os procedementos bsicos na elaboracin de
exercicios e pequenas composicins. Con este criterio de avaliacin pretndese que o
alumnado saiba utilizar as tcnicas e procedementos estudados na creacin de
composicins propias.
2. Coecer os elementos propios da linguaxe musical, as como as sas aplicacins na
prctica compositiva. Con este criterio de avaliacin comprobarase a capacidade do
alumnado para seleccionar os elementos da linguaxe musical mis adecuados para cada
momento da composicin nos seus traballos.
3. Analizar obras de carcter didctico e artstico prestando especial interese aos
elementos da linguaxe musical presentes nelas. Mediante este criterio valorarase a
capacidade de investigar e relacionar aspectos artsticos e didcticos da literatura musical
analizada.
4. Utilizar correctamente, en exercizos escritos, os elementos e procedementos
estudados. Este criterio pretende avaliar o grao de asimilacin e posta en prctica das
tcnicas estudadas.
5. Saber compoer pezas breves partindo dun motivo, dunha meloda ou dun texto.
Pretndese que o alumnado aborde a composicin de pezas breves con destreza e
coherencia a partir dos elementos dados.
6. Mostrar creatividade na creacin de pezas libres.
Valorarase a iniciativa do alumnado hora de afrontar o proceso creativo e o interese das
sas propostas.
-
~ 16 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE RIVEIRA,
PROGRAMACIN DE TCNICAS DE COMPOSICIN APLICADAS DIDCTICA, CURSO 2014/2015
7. Emitir xuzos crticos en canto utilizacin dos elementos da linguaxe musical das
composicins realizadas. Con este criterio de avaliacin comprobarase a capacidade para
valorar e poer en comn de xeito crtico e construtivo o emprego de elementos da
linguaxe musical nas pezas compostas e analizadas.
6.2 Procedementos de avaliacin.
As probas trimestrais consistirn en exames tericos e traballos prcticos. Os exames
tericos constarn en saber realizar unha anlise crtica dunha peza musical desde o punto
de vista pedagxico relacionndoo con outros parmetros como a interpretacin, o estilo, a
forma e a tcnica compositiva.
Pdense substitur o exame terico por exposicins orais nas que o alumno, puidndose
axudar dun guin, resuma en clase para os compaeiros un libro dos que aparecen na
bibliografa.
Os traballos prcticos sern os seguintes:
-Presentacin dunha carpeta de traballos ou portafolios que incla unha elaboracin de
materiais didcticos feito longo do curso. Esta carpeta debe conter obras analizadas para
tomar como modelo no momento de compoer e mtodos para instrumentos tamn
analizados, as como esquemas ben estruturados da materia dada.
-Unha composicin didctica para voz e piano sobre un texto e a sa defensa oral e
escrita que analice a obra.
-Unha pequena composicin empregando o mtodo Orff e a sa defensa oral e escrita
que analice a obra.
-Unha composicin libre de entre tres e cinco minutos de duracin e a sa defensa oral
e escrita que analice a obra.
-Exercizo de autovaliacin completo.
-
~ 17 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE RIVEIRA,
PROGRAMACIN DE TCNICAS DE COMPOSICIN APLICADAS DIDCTICA, CURSO 2014/2015
6.2.1 Mnimos esixibles
Asistencia a clase con regularidade e participacin activa en cada unha das sesins.
Carpeta de traballos.
Unha exposicin oral que resuma unha das seguintes lecturas que aparecen na
bibliografa: Fundamentos da composicin musical de Schenberg; A Meloda de
Toch ou What to Listen for in Music de Copland, a elixir unha das tres.
Participacin nunha posta en pblico dunha das obras compostas longo do curso
cunha duracin entre tres e cinco minutos. Dita composicin ser para unha formacin de
dous instrumentos diferentes e ter carcter didctico.
Presentacin dunha defensa por escrito da obra estreada.
Exercizo de autoavaliacin completo.
6.3 Criterios de cualificacin.
A nota final ser unha cualificacin numrica do 1 ao 10, sen decimais, e calcularase a
partir da nota media dos distintos traballos e exames realizados ao longo do curso. Para
aqueles alumnos que acudan regularmente a clase e tean dereito a avaliacin continua, a
nota media obtida nos exames supor o 50% da nota final. A nota media dos traballos
entregados supor o outro 50%.
Para superar a materia os alumnos tern que obter unha nota final igual ou superior a 5.
Os alumnos que non superaran a materia na convocatoria de xuo podern presentarse
ao exame de setembro.
Os alumnos que terminar 6 curso de Ensinanzas Profesionais tiveran pendentes de
avaliacin positiva tres asignaturas ou mis debern repetir curso na sa totalidade. Cando a
calificacin negativa se produza nunha ou das asignaturas, so ser necesario que realicen
as asignaturas pendentes.
-
~ 18 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE RIVEIRA,
PROGRAMACIN DE TCNICAS DE COMPOSICIN APLICADAS DIDCTICA, CURSO 2014/2015
6.4 Perda do dereito a avaliacin continua.
Tal como se contempla no Regulamento de Rxime Interno, os alumnos que superen
tres faltas por trimestre nas materias cun tempo lectivo dunha hora semanal, podern verse
privados da avaliacin continua, sendo o procedemento substitutorio de avaliacin a
realizacin dunha proba especfica.
A proba consistir nun exame terico e na entrega (o mesmo da do exame terico) de
tres composicins elaboradas polo alumno coa sa correspondente defensa por escrito.
O exame ter unha parte terica consistente na anlise dunha obra musical elixida polo
profesor con preguntas relacionadas que abranguern tdolos contidos abordados durante
o curso.
Os tres traballos a entregar sern os seguintes:
-Unha composicin didctica para voz e piano sobre un texto e a sa defensa oral e
escrita que analice a obra.
-Unha pequena composicin empregando o mtodo Orff e a sa defensa oral e escrita
que analice a obra.
-Unha composicin libre de entre tres e cinco minutos de duracin e a sa defensa oral
e escrita que analice a obra.
A entrega destes traballos ser obrigatoria para calcular a nota media dos
traballos e do exame para superar a materia. No caso de perda da avaliacin
continua, o exame supor un 70% da nota final e os traballos un 30%.
-
~ 19 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE RIVEIRA,
PROGRAMACIN DE TCNICAS DE COMPOSICIN APLICADAS DIDCTICA, CURSO 2014/2015
6.5 Exame de setembro.
O exame de setembro ter as mesma caractersticas que o exame de perda da avaliacin
continua. Igualmente nesta proba o exame supor un 70% da nota final e os traballos un
30%. A diferenza das porcentaxes con respecto aos alumnos avaliados de forma continua,
explcase polo menor nmero de traballos a entregar en setembro e pola imposibilidade de
expoelos.
Os alumnos suspensos en xuo que aprobasen os traballos prcticos de composicin, e
que as o tean reflectido no informe de avaliacin negativa do mes de xuo (indicando a
cualificacin numrica destes traballos), quedarn exentos de entregar estes traballos en
setembro. Non posible quedar exento de realizar a parte do exame terico-prctico, anda
que se tivesen aprobados os exames trimestrais.
7 RECURSOS MATERIAIS.
Un equipo de msica.
Un proxector de diapositivas ou transparencias.
Un piano.
Un encerado.
Un ordenador con conexin a internet.
Televisor con vdeo para DVD.
Unha biblioteca.
-
~ 20 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE RIVEIRA,
PROGRAMACIN DE TCNICAS DE COMPOSICIN APLICADAS DIDCTICA, CURSO 2014/2015
8 BIBLIOGRAFA.
8.1 Libros de texto.
Richard Wagner, La obra de arte del futuro. Collecci esttica & crtica. Publicacions
de la Universitat de Valncia.
Margit Varr, Lenseignement vivant du piano. Sa mthode et sa psychologie, Ed.
E.M.E
Aaron Copland, What to Listen for in Music, Ed. Signet Classics.
Ernst Toch, La meloda, Ed. Idea Msica.
Ernst, Toch, Elementos constitutivos de la msica. Armona, meloda, contrapunto y
forma, Ed. Idea Msica.
Igor Stravinsky, Potica Musical. Ed. El Acantilado.
O. Messiaen, Tcnica de mi lenguaje musical.
Vasili Kandinsky, De lo espiritual en el arte. Ed. Paidos Esttica.
Vasili Kandinsky, Punto y lnea sobre el plano. Ed. Paidos Esttica
Vasili Kandinsky, Franz Marc El jinete azul. Ed. Paidos Esttica
Arnold Schnberg, Vasili Kandinsky, Cartas, cuadros y documentos de un encuentro
extraordinario. Ed. Alianza Msica.
Arnold Schnberg, Fundamentos de la composicin musical. Ed. Real Musical.
Anton Webern, El camino hacia la nueva msica. Ed. Nortesur Musikeon.
Christipher Small, Msica, sociedad, educacin. Ed. Alianza Msica.
Garca Mrquez, Me alquilo para soar. Coleccin de bolsillo de Mondadori, nm. 62.
Garca Mrquez, Cmo se cuenta un cuento. Coleccin de bolsillo de Mondadori,
nmero 29.
Gianni Rodari, Gramtica de la fantasa. Ediciones del bronce.
Silvia Adela Kohan, Loa secretos de la creatividad. Ed. Alba Editorial.
-
~ 21 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE RIVEIRA,
PROGRAMACIN DE TCNICAS DE COMPOSICIN APLICADAS DIDCTICA, CURSO 2014/2015
John Howard, Aprendiendo a componer. Ed. Akal, Entorno Musical, n6.
Pedro Casariego Crdoba, Cuadernos Amarillo, rojo, verde y azul. Ed. rdora
Express.
Eduardo Chirinos, Breve historia de la msica. Coleccin Visor de Poesa n466.
Salvador Dal, Los cornudos del viejo arte moderno. Tusquets editores (1990).
Pierre Restany, El poder del arte. El pintor-rey con sus cinco pieles. Ed. Taschen
(2003).
Harry Rand, Hundertwasser. Ed. Taschen.
Amadeo Poggi y Edgar Vallora, Beethoven repertorio completo. Ed. Ctedra/Clsica.
Ott Krolyi, Introduccin a la msica del siglo XX. Ed. Alianza Editorial.
Clive Brown, Classical & Romantic Performing Practice 1750-1900. Ed. Oxford
University Press.
Willian E. Caplin, Classical Form: A Theory of Formal Functions for the Instrumental
Musico f Haydn, Mozart and Beethoven. Ed. OxfordUniversity Press.
Barry Cooper, Beethoven and the Creative Process. Ed. Clarendon Paperbacks.
Miguel ngel Marn, Joseph Haydn y el cuarteto de cuerda. Ed. Alianza Msica.
Hermann Erpf, Tratado de instrumentacin y del arte de la instrumentacin. Ed. Dos
acordes.
Casella-Mortari, La tcnica de la orquesta contempornea. Ed. Melos.
Nocolas Rimsky-Korsakov, Principios de orquestacin. Ed. Ricordi.
Walter Piston, Orquestacin. Ed. Real Musical.
Juan Vte. Mas Quiles, Apuntes de instrumentacin para banda de msica. Ed. Piles.
Agustn Charles Soler, Tratado de Orquestacin.
Samuel Adler, Orquestacin.
-
~ 22 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE RIVEIRA,
PROGRAMACIN DE TCNICAS DE COMPOSICIN APLICADAS DIDCTICA, CURSO 2014/2015
Heinz-Klaus Metzger y Rainer Rienh, Johann Sebastian Bach, Las variaciones
Goldberg. Ed. Idea Msica.
P. Hindemith, Adiestramiento Elemental para Msicos. Ed. Melos.
Ana Mara Locatelli de Prgamo, La notacin de la msica contempornea. Ed.
Ricordi.
Jos Luis Temes, Solfeo contemporneo. Ed. Lineas. Madrid, 1984.
Lola de Cea, Gua didctico-musical enseanza secundaria. Ediciones Musicales
Garijo Mundimsica.
Teresa Cataln, Sistemas compositivos temperados del siglo XX. Ed. Alfons El
Magnanin. Diputacin de Valencia.
Manuel Ramada, Atlas de Percusin.
Madeleine Mansion, El estudio del canto. Ed. Ricordi.
Yehudi Menuhin, 6 Lecciones de violn. Ed. Real Musical.
Marianne Murray, Estudios comparados de tcnicas violinsticas: Kato Havas, Paul
Rolland y Shiniki Suzuki.
Dandrieu, Principios del acompaamiento para clavecn.
Marcel Dupr, Curso completo de fuga. Ed. Leduc.
Lorenzo de Reizbal, Margarita y Aratza (2004): Anlisis Musical. Claves para entender e
interpretar la msica, Barcelona: Boileau
8.2 PARTITURAS.
8.2.1 Piano.
J.S. Bach, Clave bien temperado.
J.S. Bach, lbum de Ana Magdalena.
J.S. Bach, Invenciones y sinfonas.
-
~ 23 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE RIVEIRA,
PROGRAMACIN DE TCNICAS DE COMPOSICIN APLICADAS DIDCTICA, CURSO 2014/2015
J. S. Bach, Pequeos preludios y fugas.
J.S. Bach, Variaciones Golgberg.
L. V. Beethoven, 32 Sonatas para piano. Ed. Henle.
J.B. Cramer. Estudios
C. Czerny. 160 ejercicios breves para piano op.821 Ed. Boileau-Barcelona.
F. Chopin, 24 Estudios.
R. Schumann, lbum para la juventud op.68.
C. Debussy, El rincn de los nios.
C. Debussy. 12 Estudios.
V.A. Duvernoy. L cole du Macanisme, op. 120
E. Granados, Cuentos de la Juventud.
S. Heller. 25 Etudes, op. 45, 30 Etudes, op. 46, 25 Etudes, op. 47, 24 Etudes, op.
125, Tarantella, op. 85, No.2.
Tchaikovsky, lbum de la juventud.
D. Kabalewski, Piezas Infantiles para piano op. 39, Variaciones fciles op.51 n 1 y
n3.
D. Shostakovich, Seis piezas infantiles. Ed. Real Musical.
Kodly, Nueve piezas para piano op.3.
Bla Bartk, Mikrokosmos(vol.I-VI). Ed. Boosey & Hawkes.
B. Bartk, For children. Ed. Boosey & Hawkes.
Kachaturian, Piezas para nios. Ed. Real Musical.
F. Mompou, Msica Callada(cuatro cuadernos). Ed. Salabert.
P. Hindemith, Ludus Tonalis.
Manuel Carra, Nuevo Mtodo de piano(Curso I, primer y segundo volmen. Curso
II). Ed. Sociedad Didctico Musical.
-
~ 24 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE RIVEIRA,
PROGRAMACIN DE TCNICAS DE COMPOSICIN APLICADAS DIDCTICA, CURSO 2014/2015
Ernest Van de Velde, Mtodo Rosa. Ed. Van de Velde.
Carlos Cruz de Castro, Imgenes de infancia.
Maestros del s. XX. 20 piezas para jvenes pianistas. Ed. Real Musical.
Manuel Castillo, Introduccin al piano contemporneo. Ed. Real Musical.
Snorri Sigfs Birgisson, Piano pieces for beginners (vol.I). Ed. Steinabaer.
Antn Garca Abril, Cuadernos de Adriana(Cuadernos 1, 2 y 3). Ed. Bolamar.
Antn Garca Abril, Cinco piezas breves. Ed. Bolamar.
Antn Garca Abril, Variaciones lricas.
Juan Durn, Juguetes, piezas fciles para piano. Ed. Dos Acordes.
8.2.2 Guitarra.
Antn Garca Abril, Vademecum. De la iniciacin al virtuosismo. 24 piezas para
guitarra. Ed. Bolamar.
Antn Garca Abril, Sonata del Prtico. Ed. Bolamar.
E. Villalobos, 20 Estudios.
E. Villalobos, 6 Preludios.
L. Brouwer, 20 Estudios.
Fernando Sor, Estudios.
El libro de los acordes para guitarra. Ed. Music Distribucin.
L. Brouwer, Cuban Landscape with rain (4 guitarras).
J.W.Duarte, English suite n3 (4 guitarras).
-
~ 25 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE RIVEIRA,
PROGRAMACIN DE TCNICAS DE COMPOSICIN APLICADAS DIDCTICA, CURSO 2014/2015
8.2.3 Voz e piano.
F. Schubert, Viaxe de inverno.
Antn Garca Abril, Canciones del recuerdo. Ed. Bolamar.
Antn Garca Abril, Canciones de Valldemosa. Ed. Bolamar.
Antn Garca Abril, Cancins Xacobeas.
Jom Trillo, Canto Asteca. Ed. Dos Acordes.
Emilio Lede, W.A.Mozart. Lieder. Semramis Ediciones.
L. Nono, Como una ola de fuerza y luz.
John Brimhall, Gershwin arranged by John Brimhall. Ed. Warner Bross Publications.
X. Montsalvatge, Cinco canciones negras (tambin para voz y orquesta).
8.2.4 Violn
C. Franck, Sonata en la maior. Ed. International Music Company.
J. S. Bach, Seis sonatas.
E. Grieg, Sonata en fa maior op. 8. Ed. Peters.
C. Debussy, Sonata para violn e piano. Ed. Peters.
Antn Garca Abril, Msica de cmara para nios. Doce piezas para violn y piano.
Ed. Bolamar. (Tambin existe en CD).
B. Bartok, Danzas rumanas.(vln.-pno.).
M. Falla, Suite popular espaola. (Vln.-pno.).
B. Bartok, 44 Dos.
Christiane Bornemann, El Pequeo Paganini.
Machay, Cambios de posicin.
Hrimaly, Escalas.
B. Papazzian, Escalas y arpegios.
-
~ 26 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE RIVEIRA,
PROGRAMACIN DE TCNICAS DE COMPOSICIN APLICADAS DIDCTICA, CURSO 2014/2015
B. Papazzian, Estudios en dobles cuerdas.
Doflein, Posiciones altas.
Dancla, Escuela de la velocidad.
Martinu, Estudios rtmicos.
H. E. Kayser, Kayser, estudios op.20.
C. Flesch, El sistema de la escala.
O. Seucik, 40 Variaciones op.3.
8.2.5 Viola
R. Hoffmann, Estudios op.86. Ed. Peters.
N. Machay, Position Changing for the viola. Ed. OUP
S. Suzuki, Suzuki viola school.
Marie Thrse Chailey, Tcnica de la viola. Ed. Leduc.
Marie Thrse Chailey, 40 Ejercicios para viola. Ed. Leduc.
Maire Thrse Chailey, Exercizos e pezas breves, con piano. Ed. Leduc.
Berta Volmer, Viola Studies. Ed. Schott.
G. P. Telemann, Concerto en Sol. Ed. Schott.
G. P. Telemann, 12 Fantasas para viola sola. Ed. Schott.
L. V. Beethoven, Rond para viola e piano. Ed. Peters.
P. Hindemith, Sonata op.25 n4. Ed. Schott.
-
~ 27 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE RIVEIRA,
PROGRAMACIN DE TCNICAS DE COMPOSICIN APLICADAS DIDCTICA, CURSO 2014/2015
8.2.6 Violonchelo
J. Dotzawer, Estudios.
Sebastian Lee, 40 Estudios.
Volkov, Tema con variaciones.
Arnold Trowell, Doce Morceaux Faciles.
S.L.M. Nelson, Strings songs.
J. S. Bach, Seis suites para violonchelo solo BWV 1007-1012. Ed. Brenreiter.
Jean Baptiste Brval, Sonata en Do mayor op.40 n1.
D. Shostakovich, Sonata op.40. Ed. Peters.
S. Rachmaninov, Sonata para cello e piano en sol menor. Ed. Boosey&Hawkes.
8.2.7 Frauta
Mtodo Althes.
Mtodo Trevor Wye.
Boehm, Estudios.
J. Berdullas del Ro, Ideograma 25 E.
O, Messiaen, Le merle noir (fl.-pno.).
Antn Garca Abril, Cantos de plenilunio.(fl.-pno.).
8.2.8 Clarinete
A. Romero, Mtodo completo para clarinete.
R. Stark, 24 Estudios en todas las tonalidades.
V. Gambaro, 21 Caprichos.
E. Bozza, 12 Estudios.
H. Baermann, 12 Ejercicios.
-
~ 28 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE RIVEIRA,
PROGRAMACIN DE TCNICAS DE COMPOSICIN APLICADAS DIDCTICA, CURSO 2014/2015
A. Uhl, 48 Estudios para clarinete.
J. Coker, Patrones de jazz.
F. Poulenc, Sonata. (Cl.-pno.).
C. Debussy, Premire rapsodie (Cl.-pno.).
I. Stravinsky, Tres piezas para clarinete solo.
B. Martinu, Sonatina para clarinete e piano.
A. Berg, Vier Srcke op.5.
F. Mendelssohn, Sonata en mi bemol maior para clarinete e piano.
R. Schumann, Fantasiestcke op. 73 para clarinete e piano.
8.2.9 Trompeta
J. B. Arban, Mtodo completo para trompeta. Ed. Msica Moderna.
P. M. Dubois, 12 Estudos variados para trompeta. Ed. Leduc.
M. Bordogny, 24 Vocalizaciones. Ed. Leduc.
James Stamp, Warm-ups studies. Ed. Bim.
H.L. Clarke, Tecnical Studies for the cornet. Ed. Carl Fischer.
E. Bozza, Rustiques. Ed. Leduc.
A. Jachaturian, Concerto. Ed. Real Musical.
J. B. Arban, Variacins sobre O Carnaval de Venecia.
G. Enesco, Legende. Ed. I. M. Company.
Hindemith, Sonata. Ed. Schott.
T. Hoch, Der Liebestraum.
-
~ 29 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE RIVEIRA,
PROGRAMACIN DE TCNICAS DE COMPOSICIN APLICADAS DIDCTICA, CURSO 2014/2015
8.2.10 Saxofn
Christhophe Delage, Saxofon vol.I-II
Jean Marie Lon Deix, Novos estudos variados.
K.H.Stockhausen, In Freundschaft.
Var der Verhuis, Graf it!
Andrs Aln, Tema con variaciones (sax.- pno.)
8.2.11 Percusin
Nick Woud, Symphonic Studies for timpani. Ed. De haske.
B. Bartok, Sonata for two pianos and percusion. Ed. Boosey&Hawkes.
D. Milhlaud, Concerto pour batterie et petit orchestre. Ed. Universal Edition.
Steve Reich, Clapping music. (Para palmas).
Andrs Valero-Castells, Cardiofona.
Andrs Valero-Castells, Cuarteto de cajas.
Stockhausen , Ciclus.
L. Berber, Concierto para campanas.
Minoru Miki, Marimba espiritual. Ed. Ongaku No Tomo Edition.
Luis Diego Herra, Concierto para marimba y orquesta. Ediciones CEDIM.
Juan Eiras, Suite para tro de percusin n1. Ed. Dos Acordes.
Juan Eiras, Minimal ravings, op.7. Ed. Dos Acordes.
-
~ 30 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE RIVEIRA,
PROGRAMACIN DE TCNICAS DE COMPOSICIN APLICADAS DIDCTICA, CURSO 2014/2015
8.2.12 pera
W.A.Mozart, Cossi fan tutte.
R. Wagner, El anillo del Nibelungo. (con introduccin de Deryck Cooke en Decca).
Antn Garca Abril, Divinas Palabras.
G. Gershwin, Porgy & Bess.
8.2.13 Obras sinfnicas.
J. S. Bach, Pasin segn San Mateo.
L.V.Beethoven, Las nueve sinfonas.
Berlioz, Sinfona fantstica.
Mussorgsky- Ravel, Cuadros de una exposicin.
O.Respighi, Los pinos de Roma.
G. Mahler, Las diez Sinfonas.
G. Holst, Sinfona Jpiter.
M. Falla, Noches en los jardines de Espaa.
M. Falla, El amor brujo.
M. Ravel, Mi madre la oca (tambin a piano a cuatro manos).
Stravinsky, La Consagracin de la Primavera.
C. Debussy, La mer.
O. Messiaen, Sinfona Turangalila.
Antn Garca Abril, El mar de las calmas.
Cristbal Halffter, Tiento del primer tono y batalla imperial (1986).
Andrs Valero-Castells, GP F1.
Andrs Valero-Castells, Sinfona de plata (2007).
Michael Dauguerty, Metrpolis simphony.
-
~ 31 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE RIVEIRA,
PROGRAMACIN DE TCNICAS DE COMPOSICIN APLICADAS DIDCTICA, CURSO 2014/2015
8.2.14 Banda de msica.
Bretal, Teresa. Andrmeda
R. Soutullo, Hermance (serenata romntica). Ed. Dos Acordes.
Xon Carlos Rilo/ Joan B. Bernal, Para os da nosa terra (suite).
Xon Carlos Rilo/ Joan B.Bernal, nosa seora Virxe do Carme (marcha
procesional).
E. Campos/X.L.Represas Cacarexa(muieira).
Ricardo Dorado Xaneiro, Danza galega n1 (Alal)
C. Martnez Rckner, Capricho Andaluz.
C. Martnez Rckner, Cantos de mi tierra (I.-Cancin. II.- Bolero. III.-Zapateado).
C. Martnez Rckner, Serenata espaola.
Ferrer Ferran, La Passi de Crist.(Sinfona n2). Ed. Iber Msica.
Juan Eiras, Auga Levada.
Juan Eiras, Insomnio.