O TOTALITARISMO

Definición de totalitarismo

O totalitarismo é unha forma de estado, é dicir, unha forma de organizar os catro compoñentes do mesmo (territorio, poboación, goberno e poder). O totalitarismo non é unha forma de goberno, é unha organización en canto ás persoas que exercen o poder. Unha forma de estado, de tipo non democrático que se caracteriza ao igual que o autoritarismo pola falta de recoñecemento da liberdade e dos dereitos do home. Non obstante, no totalitarismo existe unha negación da liberdade e dos dereitos individuais, descoñecendo ademáis a dignidade da persoa humana, convertendo as clases sociais en masas. O totalitarismo considera o Estado como unha fin en si mesma, polo tanto o maximiza.

Aspecto político O totalitarismo é un monismo político porque rixe toda a estrutura de poder en torno ao poder político, xeralmente un só líder, absorbendo dos poderes que lle son afíns e negando os que son independentes ou contrarios. Desta forma, ao contrario das formas de estado democráticas, donde o poder político é unha forma máis de poder, que se encontra nunha xerarquía, sobre o poder social, no totalitarismo non existe esa xerarquía de poderes, debido a que só existe un, o poder político total. As doutrinas totalitarias configúranse á par que os movementos totalitarios surxen co propósito de alcanzar o poder e establecer o seu sistema de dominación.

Aspecto xurídico Manexa a súa propia concepción do dereito afirmando que só existe un dereito positivo que o Estado outorga ás persoas. É dicir, non existen dereitos naturais nas persoas, polo único feito de ser persoas, ademáis nega a existencia de dignidade na persoa humana de maneira natural. Os dereitos naturais que poidesen existir, o totalitarismo considera que son outorgados polo estado, polo tanto pasan a ser dereitos positivos. O totalitarismo no poder O último obxetivo do totalitarismo é a dominación total do planeta, unha vez no poder, desenvólvese un hipernacionalismo que vai máis aló da búsqueda do ben nacional tendo como obxetivo un dominio global. A economía, polo menos, en gran parte é controlada polo estado e convértese no estado mesmo.

REPRESIÓNS

Represión en Holanda As forzas nacional-socialistas de Alemaña tras a invasión de Holanda, asaltaron o edificio da Gran Logia Hague en maio de 1940. En setembro de 1940 todas as posesións da orde foron confiscadas, o entón, Gran Mestre Herman Van Tongeren foi arrestado en outubro de 1940, e morreu o 29 de marzo de 1941, mentres estaba prisioneiro no campo de concentración de Sachsenhausen, en Alemaña.

Represión en Bélxica O 24 de agosto de 1940 comezaron as confiscacións de material masónico por parte do exército invasor nazi de Alemaña. As lóxias masónicas foron das primeiras institucións de Bélxica en ser sistematicamente asaltadas; primeiro polas Sicherheitsdients (Servizo de Seguridade), seguido de preto polas Einsatzst

Reichsleiter Rosen. Represión en Bulgaria O 23 de xaneiro de 1941 o Parlamento de Bulgaria baixo a influencia das potencias do eixe (incluidos Nazis) emitiu a Lei da defensa da Nación que prohibía a existencia de Logias masónicas no territorio de Bulgaria.

Represión en Francia Durante a ocupación de Francia polo exército Nacional Socialista da Alemaña nazi tiveron que confiscar por parte do goberno de Vichy a documentación masónica das distintas loxas, despois almacenáronse no Castelo de Silesia.

Represión en Austria Entre 1934 e 1936 foron pechadas varias das máis prominentes loxas de Austria. O 12 de marzo de 1938 a Gestapo tomou posesión da Gran Loxa de Viena. Represión en Checoslovaquia

Despois da toma polos comunistas de Checoslovaquia en 1948, a situación dos masóns volveuse moi difícil. Finalmente o 1 de abril de 1951 a Gran Loxa de Checoslovaquia decidiu interromper todas as actividades masónicas das súas 15 loxas. Os masóns Checoslovacos esperaron moito tempo para retomar as súas

actividades. Represión en Polonia No ano 1938 a Masonería foi ilegalizada en Polonia por decreto da Presidencia Polaca. Represión en Rusia

Despois de que o movemento bolxevique tomase o poder en Rusia, as loxas masónicas foron toleradas por algún tempo.

Represión en Letonia En Letonia houbo unha guerra, despois diso todas as actividades masónicas en Letonia foron estritamente prohibidas polo partido comunista. Cando se restaurou a independencia de Letonia en 1991 non reaparece a Masonería ata 1993.

Represión en Lituania En 1940 os soviéticos marcan un final abrupto da masonería en Lituania.

Represión en Hungría En 1919, Béla Kun, proclamou a dictadura do proletariado en Hungría. Esto marcou o inicio de redadas por parte do exército húngaro contra os masónicos. Represión en Italia

Benito Mussolini decretou en 1924 que os membros do Partido Fascista que foran masóns debían abandoar unha ou outra organización. Houbo unha persoaque se dou de baixa no Partido Fascista e continuou séndolle fiel á Masonería. Posteriormente,

en menos de un ano foi arrestado. Represión en Alemaña Antes da chegada do nazismo, a masonería alemana era a segunda máis importante do mundo, tanto como en número de loxias como en número de masones. En 1937 o réximen nazi de Alemania declara á Masonería "enemiga do Estado". Represión en Portugal

Despois do golpe de estado do 28 de maio de 1926 António de Oliveira Salazar asumiu o poder ditatorial de Portugal, dando fin á democracia instaurada en 1910. O 16 de abril de 1929 a Garda Republicana Nacional e a Policía asaltaron e capturaron as oficinas do Grande Oriente Gremio Lusitano, detendo a todos os masóns presentes. Confiscáronse todos os documentos encontrados. En vista da nova situación José dá Costa Silva (masón) do Grande Oriente decretou que as loxas se organizasen en números pequenos que fosen difíciles de detectar por espías. Salazar conseguiu suprimir as liberdades políticas dando cazaría aos seus opoñentes e encarcelándoos. Isto levo ao exilio numerosos masóns (1931-1935). O 21 de marzo de 1935 a masonería foi prohibida en todo Portugal por medio da lei 1901 que disolvía o Grande Oriente Gremio Lusitano e a lei 1950 que transfería todos os arquivos e propiedades da masonería á Lexión Portuguesa.

Adolf Hitler

Adolf Hitler (Braunau am Inn, Imperio austrohúngaro; 20 de abril de 1889 - Berlín, Alemaña; 30 de abril de 1945) foi presidente e chanceler de Alemaña. Líder, ideólogo e membro orixinal do Partido Nacionalsocialista Alemán dos Traballadores, o partido nazi, dirixiu un réxime totalitario no seu país entre 1933 e 1945 coñecido como Terceiro Reich ou Alemaña nazi. Hitler uniuse ao Partido Obreiro Alemán, precursor do partido nazi, en 1919 e converteuse en líder deste, o NSDAP, en 1921. En 1923, Hitler deu un golpe de estado coñecido como o Putsch de Múnic no pub Bürgerbräukeller de Múnic. O golpe de estado foi falido polo que Hitler foi encarcerado, durante a súa estanza no cárcere escribiu o seu libro Mein Kampf (A miña Loita) no cal expón a súa ideoloxía xunto con elementos autobiográficos. Despois da súa liberación en 1924, Hitler obtivo o apoio mediante a promoción do panxermanismo, do antisemitismo, e do anticomunismo coa súa carismática oratoria e a propaganda nazi. Foi nomeado Chanceler Imperial (Reichskanzler) en xaneiro de 1933 e transformou a República de Weimar no Terceiro Reich que gobernaba cun partido único (NSDAP) baseado no totalitarismo e o autocrática da ideoloxía nazi. O obxectivo de Hitler era establecer unha Nova Orde da Alemaña Nazi de absoluta hexemonía no continente europeo. A súa política exterior e interior tiña o obxectivo de apoderarse de Lebensraum (espazo vital) para os pobos xermánicos. El supervisou o rearme de Alemaña e a invasión de Polonia de 1939 pola Wehrmacht en setembro de 1939 o que levou ao estalido da Segunda Guerra Mundial. Levando cabo eses actos,

Hitler violou o Tratado de Versalles de 1919 o cal estableceu a paz na Primeira Guerra Mundial.

Subiu ao poder durante un período de transición económica, social e política, acentuada polos efectos da Gran Depresión de 1929 e do descontento popular e frustración na Alemaña tras a derrota na Primeira Guerra Mundial. Ao longo do seu mandato político propaganda utilizada e estado oratoria carismática para convencer ás masas, subliñando a súa oposición ao Tratado de Versalles de 1919, o pobo xudeu, o pacifismo e do comunismo internacional, en particular soviética-bolchevique, e os ao destacar o nacionalismo alemán, o militarismo, o racismo, a chamada preservación da raza ariana, pangermanismo e anexión armado ou recuperación de territorios perdidos europeos tras a Primeira Guerra Mundial polo Imperio Alemán. Tras a reestruturación da industria e da economía e da inflación do freo nun curto espazo de tempo e de desemprego, Hitler gañou apoio popular. Remontado e organizou as forzas armadas alemás, que crea a persoal ditadura totalitaria sociedade alemá transformados e eliminou o sistema democrático. O seu réxime foi caracterizada pola diferenciación racial, supremacia aria e étnico-relixiosos e persecución política. Desde 1939, despois da guerra, este modelo é estendido ao resto de Europa. No plano ideolóxico, Hitler tomou o achegamento do fascismo italiano, pero con matices en base ás características do nazismo e da sociedade alemá. Preto da súa figura é un culto á personalidade intensa.

Perseguido unha política expansionista exterior agresiva para ampliar o Lebensraum ("espazo vital") alemán para a Europa do Leste, e combater unha presunta conspiración internacional entre o xudaísmo, maçonaria, o comunismo eo capitalismo polo goberno americano, inglés e da Unión Soviética . A súa política tiña a intención de estabelecer unha Nova Orde (Neuordnung) en Alemaña e da raza ariana tería un papel hexemónico mundial.

Responsable do inicio da Segunda Guerra Mundial en Europa coa invasión de Polonia en setembro de 1939 a 1941, período do seu apoxeo,

aliados as súas tropas do Eixe e ocuparon a maior parte de Europa e partes de Asia e de África, pero foron derrotados por as potencias aliadas en 1945. Ao final da guerra, as políticas violentas de conquista territorial e subjugação racial causou a morte de Hitler entre 55 e 60 millóns de persoas (preto de 2% da poboación mundial na época) na súa maioría civís, e un grao considerable de destrución de cidades europeas. Exterminação masiva e sistemática de inimigos políticos e persoas consideradas racialmente "inferiores" ou "sub-humanos" coa prisión dunha rede de campos de concentración e de exterminio en Alemania e territorios conquistados levaron á morte de pouco máis de seis millóns xudeus no que máis tarde no contexto histórico é chamado o Holocausto, así como os homosexuais, ciganos, eslavos, discapacitados, enfermos mentais, prisioneiros de guerra soviéticos e opositores políticos ao seu réxime. As estimacións do número de persoas mortas como resultado medidas adoptadas polo goberno raciais de Hitler, os seus aliados do Eixe, os colaboradores e os estados satélites, segundo a maioría dos historiadores sería preto de 11 ou 12 millóns de persoas, das cales media corresponden ao Holocausto.

Coa súa chegada ao poder, Hitler estaba lonxe de encontrarse nunha situación segura, as mesmas forzas que motivaran a renuncia dos tres últimos chanceleres seguían vixentes, e polo tanto Hitler tiña que lidar co Presidente Hindenburg e a súa camarilla, quen á súa vez era avalado polo Exército e polo seu propio gabinete de ministros, controlado polos conservadores e industriais, onde os nazis eran minoría.78 Además, no Partido Nazi estaban presentes as expectativas de 4 millóns de camisas pardas que, liderados por Ernst Röhm, non ocultaban o seu desdén polo feito de que tantos elementos conservadores compartisen o goberno con Hitler. Adicionalmente encontrábanse as forzas políticas opositoras no Parlamento, socialdemócratas e comunistas, que controlaban diversos gobernos rexionais; aínda que, a pesar do seu adversión polo nazismo, xamais foron capaces de aproximarse entre si para formar unha fronte común contra este.

José Antonio de Oliveira Salazar

António de Oliveira Salazar (Vimieiro, Santa Comba Dão, Portugal, 28 de abril de 1889 - Lisboa, Portugal, 27 de xullo de 1970), ditador portugués e xefe de goberno portugués exerceu como Primeiro Ministro entre 1932 e 1968 e interinamente a Presidencia da República en 1951. Foi a cabeza e principal figura do chamado Estado Novo, unha das ditaduras máis lonxevas da historia que abrangueu o período 1926-1974, se ben esta se consolidou como tal en 1933.

Coa crise económica e a axitación política da I República (que se prolongou mesmo despois da Revolución Portuguesa de 1926), a ditadura militar chama a Salazar en xuño de 1926 para asumir a carteira de Ministro de Finanzas. Pasados trece días Salazar renuncia ao cargo e volve á súa cátedra na Universidade de Coímbra por non se lle satisfacer as condicións que consideraba indispensables para o seu exercicio. En 1928, tras a elección do presidente António Carmona e en vista do fracaso do seu antecesor en conseguir un avultado préstamo externo con vistas ao equilibrio das contas públicas, Salazar volve asumir a carteira. De inmediato Oliveira Salazar esixiu controlar os gastos e ingresos de todos os ministerios. Satisfeita a esixencia, impuxo unha forte austeridade e rigoroso control das contas, conseguindo un superávit nas finanzas públicas tras o exercicio económico de 1928-29, e esforzándose en manter un presuposto equilibrado, ao extremo de recortar severamente os gastos do Estado. Na prensa que lle era favorable, Salazar sería moitas

veces retratado como salvador da patria debido a que, tras moitos anos de dificultades, a economía portuguesa non sufría de déficit presupostario dende 1928. Este feito, considerado unha proeza polos seus contemporáneos, gañoulle á Salazar un gran prestixio, entre as correntes da dereita republicana, dos monárquicos e dos católicos.

En 1943, en plena Segunda Guerra Mundial, os Aliados intentan utilizar as Azores como base de apoio para a s súas forzas aéreas. O goberno de Portugal sen medios para opoñerse a esta exigencía, cedeu a presión aliada.Salazar negociou como contrapartida o suministro de armamento, tremendo un posible ataque dunha Alemaña debilitada pero aún forte, usando territorio de España como vía de tránsito. Oliveira Salazar pediu tamén a garantía de que a colonia portuguesa de Timor Oriental(invadida e ocupada polas tropas xaponesas en marzo de 1942) sería restituida a súa metrópoli unha vez acabada a contenda mundial. Aínda que Portugal houbo declarado a súa neutralidade dende 1939 mantian embaxadas nos países do Exe e dos aliados, Oliveira Salazar tratou de manter unha posición de simpatía coa Italia Fascista e o Terceiro Reich pero recoñecendo a vez que a situación xeográfica de Portugal hasta o seu o país mais proclive a sufrir un ataque de británicos ou estadounidenses. Cos canles diplomáticos e comerciáis abertos con ambos bandos belixerantes, a balanza comercial portuguesa mantuvo saldo positivo durante voa parte do conflito. As sedes diplomáticas de Gran Bretaña e Estados Unidos coexistían en Lisboa coas da Italia Fascista e a Alemaña nazi, pero Oliveira Salazar dou instrucions para que os axentes diplomáticos desos países ejecutasen as suás funcións ( que incluían o espionaxe) sen interferencia do goberno luxitano, baixo a condición dos axentes extranxeiros non se implicaran nas cuestión s políticas de Portugal. Esto non impediu que o 2 de maio de 1945 Oliveira Salazar enviara a Alemaña un mensaxe oficial de condolencia pola morte de Adolf Hitler,sendo un dos dous telegramas de pésame que un goberno extranxeiros remetíu por este feito (o outro fue de Irlanda,gobernada por Éamon de Valera.)

BENITO MUSSOLINI Benito Amilcare Andrea Mussolini (Dovia di Predappio, Forlì, 29 de xulio de 1883 – Giulino di Mezzegra, 28 de abril de 1945) foi un militar, político e dictador italiano. Primeiro ministro do Reino de Italia con poderes dictatoriales dende 1922 ata 1943, cando foi deposto e encarcelado brevemente. Escapou grazas á axuda da Alemaña Nazi, e recibiu o cargo de presidente da República Social Italiana dende setembro de 1943 ata o seu derrocamento en 1945, e poster ior falecemento por execución. Mussolini, tamén coñecido como "El Duce", pasou de ser o número 3 no escalafón de Partido Socialista Italiano e dirixir o seurotativo Avanti!, a promover o fascismo dentro de Italia. Durante o seu mandato estableceu un réximen cuxas características foron o nacionalismo, o militarismo e a loita contra o liberalismo e contra o comunismo, combinadas coa estricta censura e a propaganda estatal. Mussolini converteuse nun estreito aliado do canciller alemán Adolf Hitler líder do Nazismo, sobre quen influíu. Baixo o seu goberno, Italia entrou na Segunda Guerra Mundial en xuño de 1940, como aliado da Alemania Nazi. Tres anos despois, os aliados invadiron o Reino de Italia e ocuparon a maior parte do sur do país. En abril de 1945, tratou de escapar a Suiza, pero foi capturado e fusilado, preto do lago de Como por partisanos comunistas. O seu corpo foi levado a Milán donde foi ultrajado. Primeiros anos Benito Mussolini naceu en Dovia di Predappio, na provincia de Forlì, na rexión de Emilia-Roxana, o 29 de xulio de 1883. O seu pai, Alessandro, era ferreiro; súa nai Rosa Maltoni

era unha mestra que cría firmemente na importancia da educación. O nome "Benito Amilcare Andrea" foi elixido polo seu pai, que era socialista da extrema ala anarquista, de Benito Suárez, héroe reformista e ex presidente de México, de Amilcare Ciprian, patriota italiano e socialista, e de Andrea Costa, primeiro diputado socialista do parlamento italiano. Recibiu a ensinanza básica en Dovia e despois en Predappio (dende 1889 ata 1891). Despois ingresou no colexio salesiano de Faenza pero foi expulsado por una pelexa cun compañeiro. Proseguiu os estudos no colexio Carducci de Forlimpopoli donde obtuvo en septembro de 1898 a licencia técnica inferior. A partir de outubro dese ano, por una pelexa que tuvo con outro compañeiro, oblígaselle a asistir como alumno externo (hasta el año 1901).

Traxectoria política Alí en Forlimpopoli, por influencia paterna, Mussolini acércase ao socialismo militante no ano 1900 e inscríbese no Partido Socialista Italiano. Mentras tanto, conclue os estudos e obtén a Maturità (título de bachillerato). O 13 de febreiro de 1902 foi nombrado suplente para a escola elemental de Pieve Saliceto, fraccionamento de Gualtieri Emilia. O 9 de xulio de 1902, tras concluir o ano escolástico, trasladouse a Lausana donde se inscribiu no sindicato de albañiles e obreiros. Despois foi nombrado secretario, publica o seu primeiro artículo no xornal "L'Avvenire del lavoratore". Suiza Dende novembro vive en Suiza, tras fuxir de Italia para librarse do servizo militar obligatorio, peregrinando de cidade en cidade e desarrolando traballos temporais. Foi expulsado dúas veces do país: o 18 de xuño de 1903 foi arrestado por axitador socialista

e permaneceu detido no cárcere durante 12 días. Despois foi expulsado o 30 de xuño; o 9 de abril de 1904 foi encarcelado 7 días en Bellinzona por falsificar o seu permiso de permanencia (soggiorno). Vence as dificultades graczas ao auxilio de algúns socialistas e anárquicos do Cantón Ticino. Durante estes anos, colabora como perodista en diarios locais de inspiración socialista (como Il Proletario) e estuda na facultade de ciencias sociais de Lausana, segundo parece, frecuentando as clases de Vilfredo Pareto. Alinéase coa ala revolucionaria do partido socialista, liderada por Arturo Labriola e envía correspondencia ao xornal milanés Avanguardia socialista. Neste período amosa a súa maior cercanía ideolóxica co sindicalismo revolucionario. En 1904 comeza unha relación sentimental coa activista socialista Angelica Balanoff e discute co pastor evanxélico Alfredo Taglialatela sobre o tema da existencia de Deus (as opinións que vertiu nestas discusións serán publicadas

despois no opúsculo L'uomo e a divinità). O retorno a Italia En novembro de 1904, tras a amnistía que se dou a quenes fuxiran do servizo militar obligatorio con motivo do nacemento do herdeiro do rei, Mussolini volveu a Italia. Foi ao servizo militar e asignárono ao Décimo Reximento bersaglieri de Verona conseguindo unha declaración de boa conduta polo seu comportamento. En xaneiro de 1905 faleceu a súa nai. Licenciado do exército, Mussolini volveu a Dovia de Predappio o 4 de setembro de 1906 e foi profesor suplente en Tolmezzo dende o 15 de novembro ata o final do ano escolástico. En novembro de 1907 déronlle a habilitación para ensinar francés e en marzo de 1908 foi enviado como profesor de francés no Colexio Cívico de Oneglia, donde tamén ensinará italiano, historia e xeografía. Alí

dirixe tamén o semanario socialista "La lima" co seudónimo de «Vero Eretico». Tras volver a Predappio, Mussolini púxose ao frente do paro dos traballadores agrícolas e o 18 de xulio de 1908 foi arrestado por amenazar a un dirixente das organizacións patronais. Procesado por vía rápida foi condenado a tres meses de cadea, pero foi posto en liberdade provisional despois de 15 días. En setembro do mesmo ano foi encadeado de novo dez días por organizar en Meldola unhas elecións non autorizadas. En novembro transfiruse a Forlì, donde viviu nunha habitación alquilada xunto co seu pai viuvo, na cal, éste abriu coa súa compañeira Anna Lombardi (viuva tamén e nai da futura esposa de Mussolini). En xaneiro de 1909 Mussolini trasladouse a Trento, donde foi secretario da Cámara de traballo e dirixiu o xornal L'avvenire del lavoratore ('A chegada do traballador'). O 10 de setembro de 1909 Mussolini foi encarcelado novamente en Rovereto por difundir xornais raptados e por instigar á violencia hacia o Imperio dos Habsburgo; o 29 é expulsado da ciudade e volve a Forlì. El 17 de xaneiro de 1911 Mussolini comezou a convivir con Rachele Guidi, a sús futura muller, tamén colabora coa revista Soffitta. O 23 de agosto participa no congreso socialista de Milán. Dende 1910 fora nomeado secretario da federación provincial de Forlí e pouco despois converteuse en editor do semanario La Lotta di Classe ('A loita de clases'). En outubro foi arrestado, procesado e condenado a un ano de cárcere por participar nunha manifestación contraria á guerra iniciada por Italia contra o Imperio otomposesión, que concluiu con actos de violencia coa policía. Mussolini definiu á aventura colonial africana do Goberno de Giolitti como un «acto de delincuencia internacional». En febreiro do ano seguinte, o tribunal de apelacións de Bolonia reduxo a pena a cinco meses e medio. A victoria da ala radical do PSI no C o n g r e s o d e R e g g i o Emilia, celebrado en 1912, proporcionoulle a Mussolini maior protagonismo no seno da formación política, que aproveitou para facerse cargo do xornal milanés Avanti!, órgano oficial do part ido socialista. Aínda así, as súas violentas opinións acerca d o s e n f r e n t a m e n t o s armadsemana semana roxa de 1914 mot i va ron ce r ta preocupación entre os seus compañe i ros de fi las , a t e m o r i z a d o s p o l o s e u radicalismo. En novembro de 1913 fundou unha revista. No congreso socialista do PSI de Ancona de 1914, presenta con Giovanni Ziboldi unha moción (que foi aco l l ida) po la que se reconocía a incompatibilidade entre o socialismo e a masonería. O 9 de xuño foi elexido conselleiro comunal de Milán. A finais de 1914 Mussolini presentou a súa renuncia ao Avanti!. A división entre Mussolini e o Partido socialista acrecentouse coa proclamación de neutralidade do PSI tras a entrada de Italia na Primera Guerra Mundial en maio de 1915. En novembro do mesmo ano Mussolini fundou in xornal de tendencia ultranacionalista, o que lle valeu a expulsión do Partido Socialista Italiano.

No exército na Primeira Guerra Mundial Cando Italia entrou na Primeira Guerra Mundial a carón da Entente, Mussolini manifestou o seu completo apoio ao esforzo bélico italiano e presentouse como voluntario no exército; así, en agosto de 1915 foi asignado á primeira División e o 2 de setebro partiu ao fronte. Escribió un diario de guerra donde narra a súa vida nas trincheiras e vese a sí mesmo como heroe carismático dunha c o m u n i d a d e n a c i o n a l , g u e r r e i r a , socialmente xerárxica e obediente.En marzo do ano seguinte Mussolini foi promovido a cabo por méritos de guerra. No seu informe militar lese: «Actividade exemplar, batallador, serenidade de mente, non toma en conta os desalentos, celoso, regular no cumprimento do deber, primeiro en calquera empresa que requira traballo e arroxo». O 23 de febreiro de 1917 foi ferido ao explotar un morteiro durante un exército. Foi inmediatamente dado de baixa. Aínda algúns sostiveron que o motivo da súa baixa fora sido algunha enfermidade infecciosa, a presencia de tales patoloxías non foron comprobadas cos datos que emerxiron da autopsia que lle foi practicada. Neste ano, e según se descubriu, traballou de espía para os servicios secretos británicos. Ao volver do frente, publica no seu xornal o artículo Trincerocrazia, donde reivindica para os soldados italianos que combatiran nas trincheiras o dereito a gobernar Italia tras a guerra.

Francisco Franco Bahamonde Francisco Franco Bahamonde (Ferrol, A Coruña, 4 de decembro de 1892 - Madrid, 20 de novembro de 1975). É coñecido como Francisco Franco, o Caudillo, o Xeral ou simplemente Franco. Foi un militar e ditador español, golpista integrante do pronunciamento militar de 1936 que desembocou na Guerra Civil Española. Foi nomeado como xefe supremo do bando sublevado o 1 de outubro de 1936, exercendo como xefe de Estado en España dende o termo do conflito ata o seu falecemento en 1975, e como xefe de Goberno entre 1938 e 1973. Foi líder do partido único Falange Española Tradicionalista e das JONS, no que se apoiou para establecer un réxime fascista nos seus comezos, que máis tarde derivaría nunha ditadura, coñecida como

franquismo, de tipo conservador, católico e anticomunista. Este cambio debeuse á derrota do fascismo na Segunda Guerra Mundial. Aglutinou en torno ao culto á súa persoa diferentes tendencias do conservadorismo, o nacionalismo e o catolicismo opostas á esquerda política e ao desenvolvemento de formas democráticas de goberno. O 14 de outubro de 1975 comeza a súa última

deterioración física, o 25 de outubro adminístraselle a extremaunción e, dende entón, é mantido vivo polo seu ámbito intentado unha solución sucesoria acorde cos seus intereses. Franco morre, finalmente, o 20 de novembro. Tras a súa morte, os mecanismos sucesorios funcionaron e Juan Carlos "aceptando os termos da lexislación franquista" foi investido rey, sendo aceptado con escepticismo tanto polos adeptos ao Réxime como pola oposición democrática.

Franquismo

Franquismo é o termo empregado para referirse á ideoloxía política e movemento social de corte fascista que serviu de apoio e sustento ao réxime ditatorial xurdido en España durante a Guerra Civil entre 1936 e 1939, e que liderado polo xeneral Francisco Franco, prevaleceu ata a

súa morte en 1975.

Introducción de Francisco Franco no goberno

O principio da carreira militar de Franco quedou marcado pola Guerra do Rif en Marrocos, alcanzando a graduación de xeneral en 1926, sendo a segunda persoa máis nova en alcanzar ese rango en Europa, despois de Napoleón Bonaparte. Durante a Segunda República Española, tras dirixir a Academia Militar de Zaragoza, foille encomendada en outono de 1934 a dirección das operacións militares para sufocar e reprimir o movemento obreiro armado que declarara a revolución social en Asturias en 1934. Tras o triunfo da Fronte Popular, descuberto o intento de golpe de Estado de varios xenerais, e existindo só sospeitas sobre os seus integrantes, o Goberno afastou dos centros de poder os xenerais máis proclives á sedición, destinando Franco ás Illas Canarias.

En xullo de 1936, tras moitas indecisións, únese ao golpe de Estado liderado polo xeneral Sanjurjo e o xeneral Mola contra o goberno da Segunda República Española poñéndose á fronte do exército de África. O golpe fracasou e deu lugar a unha guerra civil. Despois da morte do xeneral Sanjurjo, o 28 de setemebro de 1936 Franco autoproclámase xefe de Estado. Durante a segunda república española

Tras a promulgación da II República, Franco estivo tentado de intervir en Madrid cos cadetes en defensa de Alfonso XIII, pero comunicándolle a súa intención ao xeneral Millán Astray, este fíxoo partícipe dunha confidencia do xeneral Sanjurjo, segundo a cal, non se contaba cos apoios suficientes; principalmente, non se contaba coa Garda Civil. Isto fíxoo desistir. Ao día seguinte, o día 15 de abril, Franco ditaba unha orde aos cadetes: "Se en todos os momentos reinaron neste centro a disciplina e o exacto cumprimento no servizo, son aínda máis necesarios hoxe, en que o Exército necesita, sereno e unido, sacrificar todo

pensamento e ideoloxía ao ben da nación e á tranquilidade da Patria". Franco dende eses primeiros momentos se mostrou reticente á República; e en xullo, pasados tres meses, cando Manuel Azaña (entón Ministro de Defensa), dentro das súas accións encamiñadas a reducir os gastos do Exército, pecha a Academia Militar de Zaragoza, no seu discurso de clausura posicionouse abertamente contra ela. Azaña incluíu unha nota desfavorable na súa folla de servizos; e pechada a academia, Franco encontrouse en

situación de dispoñible forzoso durante os seguintes oito meses, ata que en febreiro de 1932 se lle destinou á Coruña como xefe daquela brigada de Infantaría. En xullo de 1932, catro semanas antes da Sanjurjada, Sanjurjo entrevistouse en segredo con Franco para pedirlle o seu apoio no pronunciamento. Franco non llo deu, pero foi tan ambiguo, que Sanjurjo puido chegar a pensar que dado o golpe, podería contar con él. A entrevista foi en Madrid, de regreso Á coruña, Franco pediu un permiso para ausentarse do seu posto durante uns días e acompañar a súa esposa e a súa filla nunha viaxe polas Rías Baixas coincidindo coas datas previstas para o pronunciamento. O permiso foille denegado ao ter que ausentarse o xeneral de División da praza. No momento do pronunciamento, Franco encontrábase na Coruña asumindo, en funcións, o mando da praza non uníndose aos sublevados. En febreiro de 1933, tras queixarse Franco de ter perdido postos na escala, Azaña destinouno ás illas Baleares. Eleccións xerais de 1936

A finais de 1935 a corrupción do goberno Lerroux é destapada polo caso straperlo. O presidente Alcalá Zamora esíxelle a dimisión, cae o goberno e deben convocarse novas eleccións. Coa caída do goberno, ante a expectativa dunhas eleccións nas que existe a posibilidade de que as gañe a esquerda, aumentan os movementos en contra da República. CÉDAA e sectores do Exército conspiran para impedir a consulta mediante un golpe de Estado. Franco é requirido dende sectores militares e civís para que participe no complot; pero este, sen rexeitalo, non se une a este, mantendo unha posición ambigua. En xaneiro de 1936, os rumores da preparación dun golpe militar e a súa suposta p a r t i c i p a c i ó n n e s t e estendéronse ata chegar a coñecemento do presidente do Consello Provisional Manuel Portela. Portela enviou o director xeral de Seguridade Vicente Santiago ao ministerio da Guerra para que se entrevistase con Franco; este, aínda xefe do Estado Maior, mostrouse novamente esquivo, manifestándolle que non conspiraría ata que non existise un "perigo comunista en España". As eleccións do 16 de febreiro de 1936 foron gañadas pola Fronte Popular.

Golpe de estado

Co Dragón Rapide xa en Gando, Gran Canaria, Franco deberá trasladarse alí dende a súa residencia de Tenerife sen levantar sospeitas. A dous días da data do levantamento, o 16 de xullo, o comandante militar de Gran Canaria, o xeneral Amado Balmes, morre dun disparo no estómago. A súa morte permite que Franco se

traslade a Gran Canaria sen levantar sospeitas coa escusa de asistir ao seu enterro. Tamén permite que o xeneral Orgaz, que sempre estivo implicado na conspiración, sexa o encargado de levar a cabo o levantamento nas Illas Canarias. Franco, cando o día 18 parte para Marrocos, déixalle ordes rigorosas que cumpriría exercendo unha dura represión nas illas. O 17 pola mañá Franco xa está nas Palmas de Gran Canaria coa súa muller e a súa filla, onde asisten ao enterro do xeneral Balmes. Esa mesma tarde se produciu o levantamento en África. Rumores de que os conspiradores ían ser detidos fixo que se adianten un día á data fixada. Franco foi espertado ás 4 da madrugada do 18 de xullo para comunicalo que se sublevaran con éxito as gornicións de Ceuta, Melilla e Tetuán. Aquela mañá, Franco embarcou a súa muller e á súa filla con destino a Francia, e el, ás dúas da tarde subiu o Dragon Rapide que lle levaría a Marrocos. Antes, dende a comandancia de Las Palmas enviou o seguinte telegrama ás outras comandancias: "Gloria ao exército de África. España por roba de todo. Recibe o entusiasta saúdo destas gornicións que se unen a ti e a outros camaradas da península nestes momentos históricos. Fe cega no noso triunfo. Viva España con honra. Xeneral Franco." Despois de facer escala en Agadir e Casablanca, ás 5.00 da madrugada do día 19, partiu para territorio español e, unha vez Tetuán, o avión sobrevoou varias veces o seu aeródromo ata que Franco recoñeceu un dos oficiais sublevados, entón comentou: "Podemos aterrar, vin o rubito". Eran as 7.30 da mañá, unha vez en terra, Franco foi recibido con entusiasmo polos sublevados. Percorreu as rúas de Tetuán repletas de xente que berran "Viva España!" "Viva Franco!" ata chegar ao Alto Comisionado Español onde redactou un discurso que se emitiría polas radios locais no que daba por feito o triunfo do golpe de Estado: "España salvouse"; e remata dicindo: "Fe cega, non dubidar nunca, asine enerxía sen vacilacións, porque a Patria o esixe. O movemento é irresistible e xa non hai forza humana para contelo". A noticia de que Franco asumía a dirección da insurrección en África s u p u x o q u e , n a península, oficiais indecisos se s u m a s e n a o pronunciamento. Dos vinte e un xenerais de División subleváronse só catro: Franco, Goded, Queipo de Llano, e Cabanellas. En 44 das 51 gornicións do Exército español produciuse algún tipo de rebelión, levada a cabo, principalmente, por oficiais adscritos á UME (Unión Militar Española). O Golpe de Estado triunfou de forma case inmediata en África e no Norte e Noroeste da península. Franco encontrouse cun e x é rc i t o s u b l e v a d o x a triunfante e Mola, co apoio dos carlistas, non encontrou resistencia en Navarra. Burgos, Salamanca, Zamora, Segovia e Ávila tamén se sublevaron sen encontrar oposición. Valladolid caeu tras ser arrestado o xefe da VII rexión militar o xeneral Nicolás Molero, por xenerais rebeldes, e tras esmagar a resistencia dos ferroviarios socialistas. E en Andalucía: Cádiz caeu ao día seguinte do levantamento coa chegada de forzas procedentes de África; e Sevilla, Córdoba, Granada e Huelva sumaríanse ao bando sublevado unha vez esmagada, de modo sanguento, a resistencia obreira.

A clave do éxito ou fracaso da sublevación nas diferentes zonas estivo marcada pola posición da Garda Civil e a Garda de Asalto. Alí onde estes corpos permaneceron ao lado da República a sublevación fracasou e pola contra, onde se sumaron aos rebeldes, esta triunfou. Nas grandes cidades e principais centros industriais fracasou a sublevación. En Madrid, Barcelona, Valencia e Bilbao os obreiros adiantáronse ao titubeante goberno, apoderáronse das armas e repeleron aos sublevados. Os milicianos de Madrid, unha vez sufocada a sublevación na capital, dirixíronse a Toledo para frustrala alí. O golpe de Estado parcialmente fracasara e iniciouse o que sería a Guerra Civil Española. Guerra Civil Tras o golpe de Estado, a xeografía española quedou dividida en dúas zonas: a que permaneceu fiel á República e a que caeu en mans dos sublevados. Os aproximadamente 130.000 soldados do exército con praza na península e a Garda Civil, unha forza duns 30.000 homes, dividíronse case en partes iguais entre sublevados e fieis á República. Esta igualdade estaba desequilibrada a favor dos sublevados polo exército de África, perfectamente abastecido e único do exército español curtido no campo de batalla. Os xenerais sublevados, a pesar de que o golpe fracasou en parte, mostráronse optimistas. Xenerais como Orgaz tiñan a crenza de que o golpe triunfaría en cuestión de horas, como máximo días. Mola, co fracaso en Madrid, pensou que a vitoria se atrasaría varias semanas, o tempo que lle levara concluír con éxito unha operación de tenace coas forzas do Norte e as tropas de África avanzando sobre a Capital. Franco foi un dos xenerais que máis se achegou á realidade, aínda así foi en exceso optimista conxecturando que a súa consolidación non chegaría ata o mes de setembro: "En setembro volveremos á Canarias, felices e contentos, despois de obter un rápido triunfo sobre o comunismo". A realidade foi que ao golpe orixinou unha guerra encarnizada que se prolongaría case tres anos. O Goberno, coa súa indecisión ante a sublevación, viuse superado polas forzas populares que inmediatamente se enfrontaron aos sublevados. Esta decidida reacción, sorprendendo aos sublevados, fixo fracasar o golpe en zonas onde estes contaban co seu éxito. Este foi o caso de Barcelona onde fracasou o xeneral Goded, un dos puntais da conspiración. O paradoxal efecto da sublevación foi que nas zonas onde fracasou, se iniciou unha revolución social, xusto o que se supón querían evitar os rebeldes ao sublevarse. Manuel

Azaña, presidente da República, cesou a Casares Quiroga e encargou a formación dun novo goberno a Martínez Barrio que intentou formar un goberno de concentración excluíndo a CÉDAA pola dereita e aos comunistas pola esquerda. Barrio creu que aínda era posible evitar a Guerra Civil e o 19 de xullo púxose ao fala co xeneral Mola, este descartou toda posibilidade de reconciliación: "Nin pactos de Zanjón, nin abrazos de Vergara, nin pensar outra cousa que non sexa unha vitoria apisoante e definitiva".

Barrio, o 1 de agosto diría: "Simplemente trátase de substituír a vontade xeral do pobo enteiro pola dunha clase desexosa de perpetuar os seus

privilexios. Nin amor a España, nin inquietude polo corpo da Patria, nin temores de desmembramento, non naufraxio polo desenvolvemento da súa economía. Nada do que se dixo e propagado é a verdadeira orixe da revolta. Disfrázanse con frases sonoras para encubrir a turbia e inconfundible realidade." O inicio da Guerra civil desatou os odios incubados durante longo tempo. No territorio controlado pola República os revolucionarios dedicáronse ao asasinato de todos aqueles que identificaba como inimigos. Os curas e frades foron especialmente perseguidos e nas grandes cidades xeneralizáronse os paseos. Na zona nacional, ao odio uniuse a estratexia. Yagüe tras tomar Badaxoz, despois de desatar unha feroz represión que acabou coa vida de miles de persoas, comentaría a un xornalista: "Naturalmente que os matamos, que supoñía vostede? Ía levar 4.000 prisioneiros vermellos na miña columna, tendo que avanzar contra reloxo? Ou ía deixalos en retagarda para que Badaxoz fose vermello outra vez? ". Dende o primeiro día púidose percibir o odio nas proclamas dos sublevados. Queipo de Llano o 18 de xullo, o mesmo día do levantamento, diría a través de Radio Sevilla: "Os mouros cortarán a cabeza aos comunistas e violarán as súas mulleres. Os canallas que aínda pretendan resistir serán abatidos como cans". A Guerra civil foi cualificada dende o bando sublevado como unha "gran cruzada", un enfrontamento entre "a verdadeira España" contra a " anti-España", entre "as forzas da luz" e as "forzas das tebras". A ditadura

Concluída a Guerra Civil o 1 de abril de 1939, produciuse o exilio de preto de 400.000 españois ao estranxeiro dos cales se calcula que 200.000 permaneceron nun exilio permanente. O 19 de maio de 1939 celebrouse o desfile da vitoria. 120.000 soldados desfilaron fronte a Franco e impúxoselle a máis alta condecoración militar española: a Gran Cruz Laureada de San Fernando. A celebración prolongouse o día seguinte con outra cerimonia de carácter relixioso celebrada na igrexa de Santa Bárbara. Franco entrou baixo palio (honra reservada ao Santo Sacramento e aos reis). O seu acto central, no que deposita a espada da vitoria aos pés do Gran Cristo de Lepanto, traído ex profeso dende Barcelona, parecía recrear unha cerimonia guerreira medieval. Xa en 1937 proclamouse a súa autoridade absoluta e elevouse ata o punto de non responder senón ante Deus e a Historia. Franco adquiriu máis poder que ningún outro gobernante en España. Poder que foi ampliando mediante sucesivos decretos. Franco mantivo sempre o goberno subordinado ás súas decisións. Leis, decretos, e en xeral todas as accións de goberno e lexislativas, foron froito das súas decisións persoais. Instaurou un réxime autárquico que pasou dende o totalitarismo de carácter fascista á ditadura autoritaria. A característica principal do seu réxime foi o enorme peso do exército nas funcións políticas. Tamén se apoiou en diferentes estamentos que se nomeou "familias": os militares, a Igrexa, a Falanxe tradicionalista como partido único e sectores monárquicos e conservadores. Grupos con diferentes intereses e en casos contrapostos que Franco soubo manexar apoiándose unhas veces nuns, outras veces noutros, segundo os seus intereses do momento.

A ideoloxía do franquismo definiuse como nacional catolicismo destacando o seu nacionalismo centralista e a influencia da Igrexa na política e demais ámbitos da sociedade. Na súa rudimentaria ideoloxía destacaba unha mentalidade cuartelaria que trasladou aos diferentes ámbitos da sociedade española. Desde a súa posición de poder absoluto intentou controlar todas as esferas da vida española. Mediante a censura, a propaganda e a educación púxose en marcha unha das haxiografías máis alucinantes que coñeceu a historia contemporánea. Un home corrente, aínda que habilísimo e tenaz para aproveitar co maior rendemento as súas circunstancias particulares foi revestido dunhas honras completamente desorbitadas e, non obstante, para moitos dos seus seguidores foi non xa un gobernante excepcional senón o máis grande dos últimos siglos: "Todos os españois temos que meditar sobre este discurso. Hai nel tanta profundidade de ideas. Tantas e tan admirables anticipacións propias dun espírito ungido por Deus para conseguir a grandeza dun pobo, tantas perspectivas luminosas abertas ao noso futuro, que o xulgamos dunha inmensa transcendencia para España. Franco, que gañou a guerra coa espada, gáñanos a paz coa súa atinada visión de estadista e o seu esforzo permanente cheo de amor sen límites pola Patria querida." Xornal ABC, Madrid, 2 de xaneiro de 1940. Represión

As 50.000 execucións do franquismo non admiten comparación cos centenares de execucións que se produciron tras a Segunda Guerra Mundial. Nos cárceres de Franco na

posguerra chegaron a amorearse máis de 270.000 persoas en condicións infrahumanas, e ás execucións habería que sumar as mortes daqueles que faleceron nos cárceres por causa destas condicións. «Os avances na comprensión da represión como un fenómeno de máis amplo alcance que as execucións e os asasinatos van facendo cada vez máis intelixible a nova realidade social que se foi configurando en torno ao réxime». A represión exerceuse en moitos ámbitos, non só foron as execucións e longas condenas de cárcere, creouse unha sociedade onde os vencidos estaban

excluídos da vida política, cultural, intelectual e social. Tamén hai que engadir a represión económica. A corrupción e o amiguismo viñeron a empeorar as condicións de vida da

posguerra e a desnutrición. As enfermidades provocaron polo menos 200.000 mortes por enriba da taxa de mortalidade anterior á guerra. Durante o goberno do Xeneral Francisco Franco quíxose relacionar a masonería co comunismo e co xudaísmo, a pesar que a masonería se define a si mesma como apolítica e adogmática. O 15 de setembro de 1936 publicouse o seu primeiro decreto contra a Masonería, cuxo primeiro artigo di así: A Francmasonería e outras asociacións clandestinas son declaradas contrarias á lei. Todo activista que permaneza nelas tras a publicación do presente edicto será considerado como reo do crime de rebelión. Pero nesa data, moitos masóns españois foran xa fusilados. Dende comezos de 1937 a Secretaría Particular de Franco (Delegación de Servizos Especiais) dedicouse a reunir primeiro en Burgos, e despois en Salamanca, toda documentación posible sobre loxas e masóns. No mes de maio de 1937 era nomeado Marcelino Ulíbarri director do Servizo de Recuperación de Documentos, cuxa sede definitiva estivo en Salamanca, co obxectivo de reunir un gran fondo documental que permitise ao franquismo levar a cabo a depuración total de calquera vestixio de filiación masónica. Como balance cuantitativo pode asumirse o informe da asemblea anual da Masonería, que se celebrou en Madrid os días 15 e 16 de decembro de 1937, segundo o cal todos os irmáns que non puideran fuxir da zona franquista foron asasinados. O 21 de decembro de 1938, Franco decretou que todas as inscricións ou símbolos de carácter masónico ou que puidesen molestar á Igrexa católica fosen eliminados de todos os cemiterios da zona nacional no prazo de dous meses. A Masonería volve quedar incursa na ilegalidade franquista na célebre Lei de Responsabilidades Políticas, do 9 de febreiro de 1939, onde, xunto con todos os partidos da Fronte Popular e sindicatos, se declaran (unha vez máis) fóra da lei todas as loxas masónicas. O 1 de marzo de 1940 ditouse a principal lei antimasónica do Réxime, a Lei para a Represión da Masonería e o Comunismo. As penas ían dende a incautación de bens ata a reclusión maior. Os masóns, á parte das sancións económicas, quedaban automaticamente separados de calquera emprego ou cargo de carácter público. Establecéronse penas de vinte a trinta anos de prisión para os graos superiores, e de doce a vinte para os cooperadores. A depuración chegaba a tal extremo que impedía formar parte dun "Tribunal de Honra" a quen tivera algún parente masón ata segundo grao de consanguinidade. Con esa mesma data quedaba constituído o Tribunal Especial para a Represión da Masonería e o Comunismo, Tribunal que estivo en vigor ata a creación do Tribunal de Orde Pública en 1963. O da Masonería foi suprimido o 8 de febreiro de 1964. Nos Arquivos Xerais da Guerra Civil Española permanecen gardados os sumarios por "delito de masonería" do Tribunal especial para a represión da masonería e o comunismo. En 1952, o xefe do estado español Francisco Franco publicou baixo o pseudónimo de Jakim Boor, unha serie de artigos antimasónicos nos xornais da posguerra, publicados todos eles máis tarde no libro Masonería.