nt 6{ · 2021. 1. 15. · fi ao oreroo,/r nt 0tt 6{ fir dtrinrruarrr:ruacld'ruirr -'--i-...

fi ao oreroo,/r nt 0tt 6{

fir dTrinrruarrr:ruacld'ruirr T:quururanuri T:rvrururafi'rhj ruavr{rrin{''}uttnatfllnvtt r-rrn-'--i- - u I

6'r u ;t'r fin m u il a-n n : v yr :? { a 1 01 : ru a r t o ai t ri fi a n r :fl o r n-u n r : n : v lir n : r il fi rr tfi u r fi'uiU

nr:r-trrriu:su'jrsarail:vlurd?iruuprnrarYuzuarj:vTutrjeiru::r xJln:1 obra u?isil:s:rsrjruEi.fiil:vnol1 -'

vrY:60::lu6u?rnrunr:flolriuuavrj:ruil:rrtnr:yoigt vr.n. bdbo eirrTnlrur-j#rrfl:vvl:?{a1o't:6uA?-d!----'-d-r- - - i-- 1

rifio r rYrnrirrfiinnrl:varrirfro'Lfirnarn:iu#rfr'nrirrinttuila-nn:uvr:?{4101:ruat:r{n1:uiur:'d-'- -a-- - " ---- n - q

rirunfinrn t6'vr:rufitrad'nrnrur,1'n'i:iuvrYvrdsuratail:vTutri6ulntorti'rnfintrutolfo a1:.r1:rl- -'--ti--- - 4

drtililfrflfitunr:iuyrivrdBura6or.J:v1umj6utn16'odrqn6'or ofir tou6'fl#rari:umulu#t#or il:vnoupi:u

e{r#nrruaror:ruardrrno l:rvruruln{}Jq,u uravT:rvrurura;irtairatnrurfrua u:rr utavdrrifro r- -- --i - - 1- - - --- 9 u

duuzurirLl'riuuuSutrdroluilrsmu aur:nGunqronar:16'fifirrido https://bit.l.y/2{l6tqnr,rio:r,l''a

6rori (oR Code) fr'ruuonar:

< d ei t , ra ua i o I I v t vl t

or u5uurr m0 LtJ:0v:rr uavUfl Um m uvt nnulr u fl 114uFt 0 u'l{ LFI:{Fl:qn0 LU

d rA UA I Yfl uuunuanl:fl 0n1ufl 1:fl a:fl n:v?1:?{41f,1:6u41u4ntl

Tu:fr'ml4' o lcrdc(o ol6n6no

Iu:ar: o tcrdc(o o6n6no

htrae

https://bit.ly/3nIOsjG

คมอ

การปองกนการกระท าความผดเกยวกบ

การขดกนระหวางผลประโยชนสวนบคคล

กบผลประโยชนสวนรวม

มาตรา ๑๒๘แหงพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญ

วาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. ๒๕๖๑

ส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข

ก

คมอการปองกนการกระทำความผดเกยวกบการขดกนระหวางประโยชนสวนบคคลกบประโยชนสวนรวม

มาตรา ๑๒๘ สำนกงานปลดกระทรวงสาธารณสข

PREFACE

คำนำ

คมอการปองกนการกระทำความผดเกยวกบการขดกนระหวางผลประโยชน สวนบคคลกบผลประโยชนสวนรวม มาตรา ๑๒๘ แหงพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญ วาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. ๒๕๖๑ สำนกงานปลดกระทรวงสาธารณสข จดทำขนเพอใหบคลากรในสงกดสำนกงานปลดกระทรวงสาธารณสข ราชการบรหารสวนกลาง และราชการบรหารสวนภมภาค ไดทราบถงหลกเกณฑการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใด ของเจาพนกงานของรฐ ใหสามารถนำไปปฏบต ในการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใด ไดอยางถกตอง ตลอดจนไดแทรกเนอหาเกยวกบขอมล แนวคด ทฤษฎ และกฎหมายอน ๆ ทบงคบใชเกยวกบการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดของเจาพนกงานของรฐ คมอการปองกนการกระทำความผดเกยวกบการขดกนระหวางผลประโยชนสวนบคคล กบผลประโยชนสวนรวม มาตรา ๑๒๘ แหงพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. ๒๕๖๑ สำนกงานปลดกระทรวงสาธารณสข เลมน แบงเนอหาออกเปน 5 บท คอ บทท 1 การขดกนระหวางประโยชนสวนบคคลกบประโยชนสวนรวม บทท 2 การรบทรพยสนและประโยชนอนใด บทท 3 การรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดตามกฎหมาย ป.ป.ช. บทท 4 กฎหมายทเกยวของกบการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใด บทท 5 บทสรปขนตอนการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใด นอกจากน ไดนำประกาศคณะกรรมการปองกน และปราบปรามการทจรตแหงชาต เรอง หลกเกณฑการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใด โดยธรรมจรรยาของเจาพนกงานของรฐ พ.ศ. ๒๕๖๓ ไวในสวนของภาคผนวกดวย ศนยปฏบตการตอตานการทจรต กระทรวงสาธารณสข หวงเปนอยางยงวา คมอ ฯ เลมน จะเปนประโยชนตอบคลากรในสงกดสำนกงานปลดกระทรวงสาธารณสข ราชการบรหารสวนกลาง และราชการบรหารสวนภมภาคตอไป ศนยปฏบตการตอตานการทจรต กระทรวงสาธารณสข ธนวาคม 2563

ศนยปฏบตการตอตานการทจรต กระทรวงสาธารณสข

มาตรา ๑

๒๘

ข



Content

สารบญ หนา บทท 1 1 การขดกนระหวางประโยชนสวนบคคลกบประโยชนสวนรวม 2 บทท 2 11 การรบทรพยสนและประโยชนอนใด 12 บทท 3 19 การรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดตามกฎหมาย ป.ป.ช. 20 บทท 4 29 กฎหมายทเกยวของกบการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใด 30 บทท 5 41 บทสรปขนตอนการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใด 42 ภาคผนวก 49 ประกาศคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต เรอง หลกเกณฑการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยา ของเจาพนกงานของรฐ พ.ศ. ๒๕๖๓

50

บรรณานกรม 56

มาตรา ๑

๒๘

๑



๑

บทท

No Corruption As Norm


๒



การขดกนระหวางประโยชนสวนบคคลกบประโยชนสวนรวม (Conflict of Interests)

คำวา Conflict of Interests ม ผ ให คำแปลเปนภาษาไทยไวหลากหลาย เชน “การขดกน แหงผลประโยชนสวนตนและผลประโยชนสวนรวม” หรอ “ประโยชนสวนบคคลกบประโยชนสวนรวม” หรอ “การขดกนระหวางผลประโยชนสาธารณะและผลประโยชนสวนตน” หรอ “ประโยชนทบซอน” หรอ “ผลประโยชนทบซอน” หรอ “ผลประโยชนขดกน” หรอบางทานแปลวา “ผลประโยชนขดแยง” หรอ “ความขดแยงทางผลประโยชน”

การขดกนระหวางประโยชนสวนบคคลกบประโยชนสวนรวม หรอทเรยกวา Conflict of Interests นนกมลกษณะทำนองเดยวกนกบกฎศลธรรม ขนบธรรมเนยม จารตประเพณ หลกคณธรรมจรยธรรม กลาวคอ การกระทำใด ๆ ทเปนการขดกนระหวางประโยชนสวนบคคลกบประโยชนสวนรวม เปนสงทควรหลกเลยง ไมควรจะกระทำ แตบคคลแตละคน แตละกลม แตละสงคม อาจเหนวาเรองใดเปนการขดกนระหวางประโยชนสวนบคคลกบประโยชนสวนรวมแตกตางกนไป หรอเมอเหนวาเปนการขดกนแลวยงอาจมระดบของความหนกเบาแตกตางกน อาจเหนแตกตางกนวาเรองใดกระทำไดกระทำไมไดแตกตางกนออกไปอก และในกรณทมการฝาฝนบางเรองบางคนอาจเหนวาไมเปนไร เปนเรองเลกนอย หรออาจเหนเปนเรองใหญ ตองถกประณาม ตำหน ตฉนนนทา วากลาว ฯลฯ แตกตางกนตามสภาพของสงคม

โดยพนฐานแลวเรองการขดกนระหวางประโยชนสวนบคคลกบประโยชนสวนรวม เปนกฎศลธรรมประเภทหนงทบคคลไมพงละเมดหรอฝาฝน แตเนองจากมการฝาฝนกนมากขน และบคคลผฝาฝนกไมม ความเกรงกลวหรอละอายตอการฝาฝนนน สงคมกไมลงโทษหรอลงโทษไมเพยงพอทจะมผลเปนการหามการกระทำดงกลาว และในทสดเพอหยดยงเรองดงกลาวน จงมการตรากฎหมายทเกยวของกบการขดกนแหงผลประโยชน มากขน ๆ และเปนเรองทสงคมใหความสนใจมากขนตามลำดบ

คมอการปฏบตสำหรบเจาหนาทของรฐเพอมใหดำเนนกจการทเปนการขดกนระหวางประโยชนสวนบคคลกบประโยชนสวนรวม ไดใหความหมายไว ดงน

ประโยชน ส วนบ คคล (Private Interests) ค อ การท บ คคลท วไป ในสถานะเอกชน หรอเจาพนกงานของรฐในสถานะเอกชนไดทำกจกรรมหรอไดกระทำการตาง ๆ เพอประโยชนสวนตน ครอบครว เครอญาต พวกพอง หรอของกลมในสงคมทมความสมพนธกนในรปแบบตาง ๆ เชน การประกอบอาชพ การทำธรกจ การคา การลงทน เพอหาประโยชนในทางการเงนหรอในทางธรกจ เปนตน

บทท ๑

การขดกนระหวางประโยชน

สวนบคคลกบประโยชนสวนรวม

๓



ประโยชนสวนรวมหรอประโยชนสาธารณะ (Public Interests) คอ การทบคคลใด ๆ ในสถานะทเปนเจาหนาทของรฐ (ผดำรงตำแหนงทางการเมอง ขาราชการ พนกงานรฐวสาหกจ หรอเจาหนาทของรฐในหนวยงานของรฐ) ไดกระทำการใด ๆ ตามหนาทหรอไดปฏบตหนาทอนเปนการดำเนนการในอก สวนหนงทแยกออกมาจากการดำเนนการตามหนาทในสถานะของเอกชน การกระทำการใด ๆ ตามหนาท ของเจาหนาทของรฐจงมวตถประสงคหรอมเปาหมายเพอประโยชนของสวนรวม หรอการรกษาประโยชนสวนรวมทเปนประโยชนของรฐการทำหนาทของเจาหนาทของรฐจงมความเกยวเนองเชอมโยงกบอำนาจหนาท ตามกฎหมายและจะมรปแบบของความสมพนธหรอมการกระทำในลกษณะตาง ๆ กนทเหมอนหรอคลายกบการกระทำของบคคลในสถานะเอกชน เพยงแตการกระทำในสถานะทเปนเจาหนาทของรฐกบการกระทำ ในสถานะเอกชนจะมความแตกตางกนทวตถประสงค เปาหมายหรอประโยชนสดทายทแตกตางกน

การขดกนระหวางประโยชนสวนบคคลกบประโยชนสวนรวม หรอผลประโยชนทบซอน (Conflict of Interests) คอ การทเจาหนาทของรฐกระทำการใด ๆ หรอดำเนนการในกจการสาธารณะ ทเปนการดำเนนการตามอำนาจหนาทหรอความรบผดชอบในกจการของรฐหรอองคกรของรฐ เพอประโยชนของรฐหรอเพอประโยชนของสวนรวม แตเจาหนาทของรฐไดมผลประโยชนสวนตนเขาไปแอบแฝง หรอเปน ผทมสวนไดเสยในรปแบบตาง ๆ หรอนำประโยชนสวนตนหรอความสมพนธสวนตนเขามามอทธพล หรอเกยวของในการใชอำนาจหนาทหรอดลยพนจในการพจารณาตดสนใจในการกระทำการใด ๆ หรอดำเนนการดงกลาวนน เพอแสวงหาประโยชนในการทางเงนหรอประโยชนอน ๆ สำหรบตนเองหรอบคคลใดบคคลหนง

ความสมพนธระหวางการขดกนระหวางประโยชนสวนบคคลกบประโยชนสวนรวม

จรยธรรม และการทจรต

จรยธรรม เปนกรอบใหญทางสงคมทเปนพนฐานของแนวคดเกยวกบการขดกนระหวางประโยชนสวนบคคลกบประโยชนสวนรวมและการทจรต การกระทำใดทผดตอกฎหมายวาดวยการขดกนระหวางประโยชน สวนบคคลกบประโยชนสวนรวมและการทจรต ยอมเปนความผดจรยธรรมดวย

แตตรงกนขาม การกระทำใดทฝาฝนจรยธรรม อาจไมเปนความผดเกยวกบการขดกนระหวางประโยชนสวนบคคลกบประโยชนสวนรวมและการทจรต เชน มพฤตกรรมสวนตวไมเหมาะสมมพฤตกรรม ชสาว เปนตน

๔



การทจรตCorruption

ผลประโยชนทบซอน

Conflict of Interests

จรยธรรม

Ethics

จรยธรรม เปนหลกสำคญในการควบคมพฤตกรรมของเจาพนกงานของรฐ ทเปรยบเสมอนโครงสรางพนฐานทเจาหนาทของรฐตองยดถอปฏบต

การขดกนระหวางประโยชนสวนตนและประโยชนสวนรวม เปนพฤตกรรม ทอยระหวางจรยธรรมกบการทจรต ทจะกอใหเกดผลประโยชนสวนตนกระทบ ตอผลประโยชนสวนรวม ซงพฤตกรรมบางประเภทมการบญญตเปนความผด ทางกฎหมายมบทลงโทษชดเจน แตพฤตกรรมบางประเภทยงไมมการบญญต ขอหามไวในกฎหมาย

การทจรต เปนพฤตกรรมทฝาฝนกฎหมายโดยตรง ถอเปนความผด อยางชดเจน สงคมสวนใหญจะมการบญญตกฎหมายออกมารองรบ มบทลงโทษชดเจน ถอเปนความผดขนรนแรงทสดทเจาหนาทของรฐตองไมปฏบต

๕



ดงนน หากเจาพนกงานของรฐทขาดจรยธรรมในการปฏบตหนาท โดยเขาไปกระทำการใด ๆ ทเปนการขดกนระหวางประโยชนสวนบคคลกบประโยชนสวนรวม ถอวาเจาพนกงานของรฐผนน ขาดความชอบธรรมในการปฏบตหนาท และจะเปนตนเหตของการทจรตตอไป รปแบบของการขดกนระหวางประโยชนสวนบคคลกบประโยชนสวนรวม

การขดกนระหวางประโยชนสวนบคคลกบประโยชนสวนรวม มไดหลายรปแบบไมจำกดอยเฉพาะ ในรปแบบของตวเงน หรอทรพยสนเทานน แตรวมถงผลประโยชนอน ๆ ทไมไดอยในรปแบบของตวเงน หรอทรพยสนดวย ทงน John Langford และ Kenneth Kernaghan ไดจำแนกรปแบบของการขดกนระหวางประโยชนสวนบคคลกบประโยชนสวนรวม ออกเปน 7 รปแบบ และสำนกงาน ป.ป.ช. กำหนดเพมอก 2 รปแบบ (รปแบบท 8 และรปแบบท 9) รวมทงสน 9 รปแบบ คอ ๑. การรบผลประโยชนตาง ๆ (Accepting benefits) ซงผลประโยชนตาง ๆ ไมวาจะเปนทรพยสน ของขวญ การลดราคา การรบความบนเทง การรบบรการ การรบการฝกอบรม หรอสงอนใด ในลกษณะเดยวกนน และผลจากการรบผลประโยชนตาง ๆ นน ไดสงผลตอการตดสนใจของเจาหนาทของรฐ ในการดำเนนการตามอำนาจหนาท ๒. การทำธรกจกบตนเอง (Self-dealing) หรอเปนคสญญา (Contracts) เปนการท เจาพนกงานของรฐ โดยเฉพาะผมอำนาจในการตดสนใจเขาไปมสวนไดเสยในสญญาททำกบหนวยงาน ทตนสงกด โดยอาจจะเปนเจาของบรษทททำสญญาเอง หรอเปนของเครอญาต สถานการณเชนนเกดบทบาท ทขดแยง หรอเรยกไดวาเปนทงผซอและผขายในเวลาเดยวกน เชน การใชตำแหนงหนาททำใหหนวยงานของรฐทำสญญาซอสนคาจากบรษทของตนเอง หรอจางบรษทของตนเองเปนทปรกษา หรอซอทดนของตนเองในการจดสรางสำนกงาน ๓. การทำงานหลงจากออกจากตำแหนงหนาทสาธารณะหรอหลงเกษยณ (Post - employment) เปนการทเจาพนกงานของรฐลาออกจากหนวยงานของรฐ และไปทำงานในบรษทเอกชนทดำเนนธรกจประเภทเดยวกนหรอบรษททมความเกยวของกบหนวยงานเดม โดยบคคลผเคยดำรงตำแหนงสาธารณะมากอน มกจะรขอมลความลบ ขนตอนวธการทำงาน หรอมอทธพลตอเจาพนกงานของรฐทยงดำรงตำแหนงอย และใชอทธพลหรอความสมพนธจากทเคยดำรงตำแหนงในหนวยงานเดมนน หาประโยชนใหกบบรษท และตนเอง ๔. การทำงานพเศษ (Outside employment or Moonlighting) ในรปแบบนมไดหลายลกษณะ เชน ผดำรงตำแหนงสาธารณะตงบรษทดำเนนธรกจ ทเปนการแขงขนกบหนวยงานหรอองคการสาธารณะทตนสงกด หรอการรบจางพเศษเปนทปรกษาโครงการ โดยอาศยตำแหนงในราชการสราง ความนาเชอถอวาโครงการของผวาจางจะไมมปญหาตดขดในการพจารณาจากหนวยงานททปรกษาสงกดอย หรอกรณทเปนผตรวจสอบบญชของกรมสรรพากร กรบงานพเศษเปนทปรกษาหรอเปนผทำบญชใหกบบรษท ทตองถกตรวจสอบ

๖



๕. การรขอมลภายใน (Inside information) เปนสถานการณทเจาพนกงานของรฐใชประโยชนจากการทตนเองรบรขอมลภายในหนวยงาน และนำขอมลนนไปหาผลประโยชนใหกบตนเองหรอพวกพอง อาจจะไปหาประโยชนโดยการขายขอมลหรอเขาเอาประโยชนเสยเอง เชน ทราบวามการตดถนนผานบรเวณใด กจะเขาไปซอทดนนนในนามของภรรยา หรอทราบวาจะมการซอขายทดนเพอทำโครงการรฐ กจะเขาไปซอทดนนนเพอเกงกำไรและขายใหกบรฐในราคาทสงขน ๖. การใชทรพยสนของราชการเพ อประโยชนธรกจสวนตว (Using your employer’s property for private advantage) เปนการทเจาพนกงานของรฐนำเอาทรพยสนของราชการซงจะตองใช เพอประโยชนของทางราชการเทานนไปใชเพอประโยชนของตนเองหรอพวกพอง หรอการใชใหผใตบงคบบญชา ไปทำงานสวนตว เชน การนำเครองใชสำนกงานตาง ๆ กลบไปใชทบาน การนำรถยนตราชการไปใชในงานสวนตว ๗. การนำโครงการสาธารณะลงในเขตเลอกตงเพอประโยชนทางการเมอง (Pork - barreling) เปนการทผดำรงตำแหนงทางการเมองหรอผบรหารระดบสงอนมตโครงการไปลงพนทหรอบานเกดของตนเอง หรอการใชงบประมาณสาธารณะเพอหาเสยง เชน การทรฐมนตรอนมตโครงการไปลงพนทหรอบานเกดของตนเอง การทนกการเมองในจงหวด ขอเพมงบประมาณเพอทำโครงการตดถนนหรอสรางสะพานในจงหวด โดยใชชอหรอนามสกลตนเองเปนชอสะพานและถนนนน เพอแสดงความเปนเจาของสงสาธารณะประโยชน ๘. การใชตำแหนงหนาทแสวงหาประโยชนแกเครอญาตหรอพวกพอง (Nepotism) หรออาจจะเรยกวาระบบอปถมภพเศษ เปนการใชตำแหนงหนาทแสวงหาประโยชนแกเครอญาตหรอพวกพอง เชน การทเจาพนกงานของรฐใชอทธพลหรอใชอำนาจหนาททำใหหนวยงานของตนเขาทำสญญากบบรษท ของพนองของตน การแตงตงคสมรสหรอลกเขามารบตำแหนงสำคญ ๆ ในหนวยงาน การใชอำนาจแตงตง หรอเลอนขนอยางไมเปนธรรม การคดสรร คดเลอกบคลากรอยางไมโปรงใส ๙. การใชอทธพลเขาไปมผลตอการตดสนใจของเจาพนกงานของรฐ หรอหนวยงานของรฐอน (Influence) เพอใหเกดประโยชนแกตนเองหรอพวกพอง โดยเจาพนกงานของรฐใชตำแหนงหนาทขมขผใตบงคบบญชาใหหยดทำการตรวจสอบบรษทของเครอญาตของตน ตวอยางการขดกนระหวางประโยชนสวนบคคลกบประโยชนสวนรวมในรปแบบตาง ๆ

๑. การรบผลประโยชนตาง ๆ

๑.๑ นายสจรต ขาราชการชนผใหญ ไดเดนทางไปปฏบตราชการในพนทจงหวดราชบร ซงในวนดงกลาว นายรวย นายก อบต. แหงหนง ไดมอบงาชางจำนวนหนงคใหแก นายสจรต เพอเปนของทระลก ๑.๒ การทเจาพนกงานของรฐรบของขวญจากผบรหารของบรษทเอกชน เพอชวยใหบรษทเอกชนรายนน ชนะการประมลรบงานโครงการขนาดใหญของรฐ ๑.๓ การทบรษทแหงหนงใหของขวญเปนทองคำมลคามากกวา 10 บาท แกเจาหนาทในป ทผานมา และปนเจาพนกงานของรฐเรงรดคนภาษใหกบบรษทนนเปนกรณพเศษ โดยลดควใหกอนบรษทอน ๆ เพราะคาดวาจะไดรบของขวญอก 1.4 การรบของขวญจากบรษทท เปนคสญญา หรอบรษทขายยาหรออปกรณการแพทย 1.5 สนบสนนคาเดนทางใหผบรหารและเจาหนาทไปประชมเรองอาหารและยาทตางประเทศ 1.6 หนวยงานราชการรบเงนบรจาคสรางสำนกงานจากธรกจทเปนลกคาของหนวยงาน

๗



1.7 การใชงบประมาณของรฐเพอจดซอจดจางแลว เจาหนาทไดรบของแถมหรอประโยชนอน ตอบแทน ๑.8 การทเจาพนกงานของรฐไปเปนคณะกรรมการของบรษทเอกชน หรอรฐวสาหกจและไดรบ ความบนเทงในรปแบบตาง ๆ จากบรษทเหลานน ซงมผลตอการใหคำวนจฉยหรอขอเสนอแนะทเปนธรรม หรอเปนไปในลกษณะทเออประโยชน ตอบรษทผใหนน ๆ ๑.9 เจาพนกงานของรฐไดรบชดไมกอลฟจากผบรหารของบรษทเอกชน เมอตองทำงาน ทเกยวของกบบรษทเอกชนแหงนน กชวยเหลอใหบรษทนนไดรบสมปทาน เนองจากรสกวาควรตอบแทนทเคยไดรบของขวญมา ๒. การทำธรกจกบตนเองหรอเปนคสญญา

2.1 การทเจาพนกงานของรฐในกระบวนการจดซอจดจางทำสญญาใหหนวยงานตนสงกดซอคอมพวเตอรสำนกงานจากบรษทของครอบครวตนเอง หรอบรษททตนเองมหนสวนอย ๒.2 ผบรหารหนวยงานทำสญญาเชารถไปสมมนาและดงานกบบรษท ซงเปนของเจาหนาท หรอบรษททผบรหารมหนสวนอย 2.3 ผบรหารของหนวยงาน ทำสญญาจางบรษททภรรยาของตนเองเปนเจาของมาเปนทปรกษาของหนวยงาน 2.4 ผบรหารของหนวยงาน ทำสญญาใหหนวยงานจดซอทดนของตนเองในการสรางสำนกงานแหงใหม ๒.๕ ภรรยาอดตนายกรฐมนตร ประมลซอทดนยานถนนรชดาภเษกใกลกบศนยวฒนธรรม แหงประเทศไทย จากกองทนเพอการฟนฟและพฒนาระบบสถาบนการเงนในการกำดแลของธนาคาร แหงประเทศไทย กระทรวงการคลง โดยอดตนายกรฐมนตร ซงในขณะนนดำรงตำแหนงนายกรฐมนตรในฐานะเจาพนกงานมหนาทดแลกจการของกองทน ฯ ไดลงนามยนยอมในฐานะคสมรสใหภรรยาประมลซอทดน และทำสญญาซอขายทดน สงผลใหเปนคสญญาหรอมสวนไดสวนเสยในสญญาซอทดนโฉนดแปลงดงกลาว อนเปนการขดกนระหวางประโยชนสวนบคคลกบประโยชนสวนรวม เปนการฝาฝนตอกฎหมาย ๓. การทำงานหลงจากออกจากตำแหนงหนาทสาธารณะหรอหลงเกษยณ

๓.๑ อดตผอำนวยการโรงพยาบาลแหงหนงเพงเกษยณอายราชการไปทำงานเปนทปรกษาในบรษทผลตหรอขายยา โดยใชอทธพลจากทเคยดำรงตำแหนงในโรงพยาบาลดงกลาว ใหโรงพยาบาลซอยาจากบรษททตนเองเปนทปรกษาอย พฤตการณเชนนมมลความผดทงทางวนยและทางอาญาฐานเปนเจาหนาทของรฐปฏบตหรอละเวนการปฏบตอยางใดในพฤตการณทอาจทำใหผอนเชอวาตนมตำแหนงหรอหนาท ทงทตนมไดมตำแหนงหรอหนาทนน เพอแสวงหาประโยชนทมควรไดโดยชอบดวยกฎหมายสำหรบตนเองหรอผอน ๓.๒ การทผบรหารหรอเจาหนาทขององคกรดานเวชภณฑและสขภาพออกจากราชการไปทำงาน ในบรษทผลตหรอขายยา ๓.๓ การทผบรหารหรอเจาพนกงานของรฐของหนวยงานทเกษยณแลวใชอทธพลทเคยดำรงตำแหนง ในหนวยงานรฐ รบเปนทปรกษาใหบรษทเอกชนทตนเคยตดตอประสานงาน โดยอางวาจะไดตดตอกบหนวยงานรฐไดอยางราบรน

๘



๓.๔ การวาจางเจาหนาทผเกษยณมาทำงานในตำแหนงเดมทหนวยงานเดมโดยไมคมคากบภารกจ ทไดรบมอบหมาย ๔. การทำงานพเศษ

๔.๑ เจาหนาทตรวจสอบภาษ 6 สำนกงานสรรพากรจงหวดในสวนภมภาค ไดจดตงบรษทรบจางทำบญชและใหคำปรกษาเกยวกบภาษและมผลประโยชนเกยวของกบบรษท โดยรบจางทำบญชและยนแบบแสดงรายการใหผเสยภาษในเขตจงหวดทรบราชการอยและจงหวดใกลเคยง กลบมพฤตการณชวยเหลอ ผเสยภาษใหเสยภาษนอยกวาความเปนจรง และรบเงนคาภาษอากรจากผเสยภาษบางรายแลว มไดนำไป ยนแบบแสดงรายการชำระภาษให พฤตการณของเจาหนาทดงกลาว เปนการไมปฏบตตามขอบงคบกรมสรรพากรวาดวยจรรยาขาราชการ กรมสรรพากร พ.ศ. 2559 ขอ 9 (7) (8) และอาศยตำแหนงหนาทราชการของตนหาประโยชนใหแกตนเอง เปนความผดวนยอยางไมรายแรงตามมาตรา 83 (3) แหงพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. 2551 อกทงเปนการปฏบตหนาทราชการโดยมชอบ เพอใหเกดความเสยหายแกทางราชการโดยรายแรง และปฏบตหนาทราชการโดยทจรต และยงกระทำการอนได ชอวาเปนผประพฤตชว อยางรายแรงเปนความผดวนยอยางรายแรง ตามมาตรา 85 (1) และ (4) แหงพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. 2551 4.2 นตกร ฝายกฎหมายและเรงรดภาษอากรคาง สำนกงานสรรพากรจงหวดในสวนภมภาค หารายไดพเศษโดยการเปนตวแทนขายประกนชวตของบรษทเอกชน ไดอาศยโอกาสทตนปฏบตหนาท เรงรดภาษอากรคางผประกอบการรายหนงหาประโยชนใหแกตนเองดวยการขายประกนชวตใหแกหนสวนผจดการของผประกอบการดงกลาว รวมทงพนกงานของผประกอบการนนอกหลายคน ในขณะทตนกำลงดำเนนการเรงรดภาษอากรคาง พฤตการณของเจาหนาทดงกลาวเปนการอาศยตำแหนงหนาทราชการของตนหาประโยชนใหแกตนเอง เปนความผดวนยอยางไมรายแรง ตามมาตรา 83 (3) ประกอบมาตรา 84 แหงพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. 2551 ๔.3 การทเจาพนกงานของรฐอาศยตำแหนงหนาททางราชการรบจางเปนทปรกษาโครงการ เพอใหบรษทเอกชนทวาจางนนมความนาเชอถอมากกวาบรษทคแขง ๔.4 การทเจาพนกงานของรฐไมทำงานทไดรบมอบหมายจากหนวยงานอยางเตมท แตเอาเวลา ไปรบงานพเศษอน ๆ ทอยนอกเหนออำนาจหนาททไดรบมอบหมายจากหนวยงาน 4.5 การทผตรวจสอบบญชภาครฐรบงานพเศษเปนทปรกษา หรอเปนผทำบญชใหกบบรษท ทตองถกตรวจสอบ ๕. การรขอมลภายใน

๕.๑ นายชาง 5 แผนกชมสายโทรศพทเคลอนท องคการโทรศพทแหงประเทศไทย ไดนำขอมล เลขหมายโทรศพทเคลอนทระบบ 470 MHZ และระบบปลดลอคไปขายใหแกผอน จำนวน 40 หมายเลข เพอนำไปปรบจนเขากบโทรศพทเคลอนททนำไปใชรบจางใหบรการโทรศพทแกบคคลทวไป คณะกรรมการ ป.ป.ช. มมตชมลความผดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 151 มาตรา 157 และ มาตรา 164 และมความผดวนยตามขอบงคบองคการโทรศพทแหงประเทศไทยวาดวยการพนกงาน พ.ศ. 2536 ขอ 44 และ 46

๙



๕.๒ การทเจาหนาทของรฐทราบขอมลโครงการตดถนนเขาหมบาน จงบอกใหญาตพนองไปซอทดนบรเวณโครงการดงกลาว เพอขายใหกบราชการในราคาทสงขน ๕.๓ การทเจาหนาทหนวยงานผรบผดชอบโครงขายโทรคมนาคมทราบมาตรฐาน (Spec) วสดอปกรณทจะใชในการวางโครงขายโทรคมนาคม แลวแจงขอมลใหกบบรษทเอกชนทตนรจก เพอใหไดเปรยบ ในการประมล 5.4 เจาหนาทพสดของหนวยงานเปดเผยหรอขายขอมลทสำคญของฝายทมายนประมลไว กอนหนาใหแกผประมลรายอนทใหผลประโยชน ทำใหฝายทมายนประมลไวกอนหนาเสยเปรยบ ๖. การใชทรพยสนของราชการเพอประโยชนสวนตน

๖.๑ คณบดคณะแพทยศาสตร ใชอำนาจหนาทโดยทจรต ดวยการสงใหเจาหนาทนำเกาอพรอม ผาปลอกคมเกาอ เครองถายวดโอ เครองเลนวดโอ กลองถายรป และผาเตนท นำไปใชในงานมงคลสมรส ของบตรสาว รวมทงรถยนต รถตสวนกลาง เพอใชรบสงเจาหนาทเขารวมพธ และขนยายอปกรณทงทบานพก และงานฉลองมงคลสมรสทโรงแรม ซงลวนเปนทรพยสนของทางราชการ การกระทำของจำเลยนบเปนการใชอำนาจโดยทจรต เพอประโยชนสวนตนอนเปนการเสยหายแกรฐ คณะกรรมการ ป.ป.ช. ไดชมลความผดวนยและอาญาตอมาเรองเขาสกระบวนการในชนศาล ศาลพเคราะหพยานหลกฐานโจทกแลวเหนวาการกระทำของจำเลย เปนการทจรตตอตำแหนงหนาทฐานเปนเจาพนกงานมหนาทซอทำจดการหรอรกษาทรพยใด ๆ ใชอำนาจ ในตำแหนงโดยทจรตอนเปนการเสยหายแกรฐและเปนเจาพนกงานปฏบตหนาทโดยมชอบ ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 151 และ 157 จงพพากษาใหจำคก 5 ป และปรบ 20,000 บาท คำใหการรบสารภาพ เปนประโยชนแกการพจารณาคด ลดโทษใหกงหนง คงจำคกจำเลยไว 2 ป 6 เดอนและปรบ 10,000 บาท ๖.๒ การทเจาพนกงานของรฐผมหนาทขบรถยนตของสวนราชการ นำนำมนในรถยนตไปขาย และนำเงนมาไวใชจายสวนตว ทำใหสวนราชการตองเสยงบประมาณ เพอซอนำมนรถมากกวาทควรจะเปนพฤตกรรมดงกลาวถอเปนการทจรต เปนการเบยดบงผลประโยชนของสวนรวมเพอประโยชนของตนเอง และมความผดฐานลกทรพยตามประมวลกฎหมายอาญา ๖.๓ การทเจาพนกงานของรฐผมอำนาจอนมตใหใชรถราชการหรอการเบกจาย คานำมนเชอเพลง นำรถยนตของสวนราชการไปใชในกจธระสวนตว 6.4 การท เจาพนกงานของรฐนำวสดครภณฑของหนวยงานมาใชทบาน หรอใชโทรศพท ของหนวยงานตดตอธระสวนตน หรอนำรถสวนตนมาลางทหนวยงาน ๗. การนำโครงการสาธารณะลงในเขตเลอกตงเพอประโยชนในทางการเมอง

๗.๑ นายกองคการบรหารสวนตำบลแหงหนงรวมกบพวก แกไขเปลยนแปลงรายละเอยดโครงการปรบปรงและซอมแซมถนนคนเดนใหม ในตำบลทตนมฐานเสยงโดยไมผานความเหนชอบจาก สภาองคการบรหารสวนตำบล และตรวจรบงานทงท ไมถกตองตามแบบรปรายการทกำหนด รวมท ง เมอดำเนนการแลวเสรจไดตดปายชอของตนและพวก การกระทำดงกลาวมมลเปนการกระทำการฝาฝน ตอความสงบเรยบรอย หรอสวสดภาพของประชาชน หรอละเลยไมปฏบตตาม หรอปฏบตการไมชอบดวยอำนาจหนาท มมลความผดทงทางวนยอยางรายแรงและทางอาญา คณะกรรมการ ป.ป.ช. มหนงสอแจงผล

๑๐



การพจารณาของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ใหผมอำนาจแตงตงถอดถอน และสำนกงานคณะกรรมการการเลอกตงทราบ ๗.๒ การทนกการเมองในจงหวด ขอเพมงบประมาณเพอนำโครงการตดถนน สรางสะพาน ลงในจงหวด โดยใชชอหรอนามสกลของตนเองเปนชอสะพาน ๗.๓ การทรฐมนตรอนมตโครงการไปลงในพนทหรอบานเกดของตนเอง ๘. การใชตำแหนงหนาทแสวงหาประโยชนแกเครอญาตหรอพวกพอง

พนกงานสอบสวนละเวนไมนำบนทกการจบกมทเจาหนาทตำรวจชดจบกมทำขนในวนเกดเหตรวมเขาสำนวน แตกลบเปลยนบนทกและแกไขขอหาในบนทกการจบกม เพอชวยเหลอผตองหาซงเปนญาต ของตนใหรบโทษนอยลง คณะกรรมการ ป.ป.ช. พจารณาแลวมมลความผดทางอาญาและทางวนยอยางรายแรง ๙. การใชอทธพลเขาไปมผลตอการตดสนใจของเจาพนกงานของรฐ หรอหนวยงาน

ของรฐอน

๙.1 เจาพนกงานของรฐใชตำแหนงหนาทในฐานะผบรหาร เขาแทรกแซงการปฏบตงานของพนกงานของรฐใหปฏบตหนาทโดยมชอบดวยระเบยบ และกฎหมายหรอฝาฝนจรยธรรม

๙.2 นายเอ เปนหวหนาสวนราชการแหงหนงในจงหวด รจกสนทสนมกบ นายบ หวหนาสวนราชการอกแหงหนงในจงหวดเดยวกน นายเอ จงใชความสมพนธสวนตวฝากลกชาย คอ นายซ เขารบราชการภายใต สงกดของนายบ ๑๐. การขดกนแหงผลประโยชนสวนบคคลกบประโยชนสวนรวมประเภทอน ๆ

๑๐.๑ การเดนทางไปราชการตางจงหวดโดยไมคำนงถงจำนวนคน จำนวนงาน และจำนวนวน อยางเหมาะสม อาท เดนทางไปราชการจำนวน 10 วน แตใชเวลาในการทำงานจรงเพยง 6 วน โดยอก 4 วน เปนการเดนทางทองเทยวในสถานทตาง ๆ ๑๐.๒ เจาหนาทผปฏบตไมใชเวลาในราชการปฏบตงานอยางเตมท เนองจากตองการปฏบตงานนอกเวลาราชการ เพราะสามารถเบกเงนงบประมาณคาตอบแทนการปฏบตงานนอกเวลาราชการได ๑๐.๓ เจาหนาทของรฐลงเวลาปฏบตงานนอกเวลาราชการ โดยมไดอยปฏบตงานในชวงเวลานนอยางแทจรง แตกลบใชเวลาดงกลาวปฏบตกจธระสวนตว

๑๑



๒

บทท



๑๒



ในประเทศไทยมอาชพตาง ๆ มากมาย สดแทแตบคคลทจะเลอกวาอาชพใดจะเหมาะสม ตามความชอบ ความถนดหรอความฝนของแตละบคคล และมอกอาชพหนงซงคนในสงคมสวนใหญ ใหการยอมรบและมผคนมากมายพยายามฟนฝาใหตนไดรบโอกาสเขามาเขาสอาชพน อาชพนน คอ “เจาพนกงานของรฐ”

เจาพนกงานของรฐ เปนอาชพทมหลกการพนฐานคอบรการประชาชน โดยยดประโยชนสวนรวมเปนทตง การปฏบตงานของเจาพนกงานของรฐ โดยปกตจะไดรบคาตอบแทน (Compensation) ทรฐ จายใหแกผปฏบตงาน ซงอาจอยในรปตวเงนหรอมใชตวเงน เชน เงนเดอนพนฐาน (Base Salary) คาตอบแทนลกษณะอน ๆ (Allowance) สวสดการและประโยชนเกอกล (Benefit / Fringe Benefit) คาตอบแทนลกษณะอน ๆ (Allowance) หรอบางหนวยงานอาจไดรบ เงนรางวลประจำป (Bonus) ซ งการรบทรพยสน หรอประโยชนอนใดขางตนนน เจาพนกงานของรฐมสทธโดยชอบธรรมทจะไดรบ เพราะเปนการรบ ตามบทบญญตแหงกฎหมายใหเจาพนกงานของรฐของรฐสามารถรบได การรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดอกรปแบบหนงในระบบราชการไทย ซงเกดขนมาอยางยาวนานตงแตอดตถงปจจบน ไมวาจะเปนการรบในรปแบบ “สนนำใจ” หรอ “สนบน” ซงการรบในลกษณะน เมอรบมาแลวยอมสงผลใหการปฏบตหนาทของเจาพนกงานของรฐเกดความเอนเอยง ไมเปนไปตามระเบยบ กฎหมายทกำหนด เปนประตนำไปสการทจรตคอรรปชนกอใหเกดความเสยหายไมวาจะเปนงบประมาณ ของประเทศทตองสญเสยไป ความไววางใจของคนในสงคม ตลอดจนภาพลกษณของประเทศ พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2554 ไดใหความหมายของคำวา “สนนำใจ” และ “สนบน” ไวดงน สนนำใจ คอ เงนหรอทรพยทใหเปนรางวล สนบน คอ ทรพยสนหรอประโยชนอนใดทใหแกบคคลเพอจงใจใหผนนกระทำการหรอไมกระทำการอยางใดในตำแหนง ไมวาการนนชอบหรอไมชอบดวยหนาท แมวา สนนำใจ จะเปนการใหโดยมพนฐานในลกษณะความมนำใจไมตร ความประทบใจ ความเมตตาทมตอกนระหวางผใหกบผรบ โดยลกษณะทวไปของ “ผรบ” เมอไดรบทรพยสนหรอประโยชน อนใดมาแลว กจะเกดความรกใครพอใจหรอเกดความเกรงใจตอ “ผให” และเมอคราวท “ผรบ” ตองตอบแทนบญคณกยากทจะปฏเสธ ยงไปกวานนถาการใหนนเปนการใหทแอบแฝงโดยหวงประโยชน หรอผลตอบแทน จากการทเจาพนกงานของรฐจะตองกระทำหรอไมกระทำการใด ๆ ในตำแหนง ไมวาการนนจะชอบหรอมชอบ ดวยหนาทดวยแลว เชนน การรบ “สนนำใจ” อาจกลายเปนการ “การรบสนบน” ไปในทสด

บทท ๒

การรบทรพยสนและประโยชน

อนใด

๑๓



เมอพจารณาถงความรนแรงของ “สนบน” หรอ “สนนำใจ” ของระบบราชการไทย พบวา เมอเดอนมนาคม 2560 นตยสาร Forbes ไดเปดเผยผลการศกษาการรบเงนใตโตะของเจาพนกงานของรฐ ในเอเชยขององคกรเพอความโปรงใสนานาชาต หรอ “Transparency International” หรอ TI เปนเวลา 18 เดอน พบวา เจาพนกงานของรฐไทยรบเงนใตโตะเปนอนดบ 3 (รอยละ 41) รองจากอนเดย (รอยละ 69) และเวยดนาม (รอยละ 65) องคกรเพอความโปรงใสนานาชาต (Transparency International : TI) ดำเนนการสำรวจดชน การจายสนบน (Barometer) จากกลมตวอยาง จำนวน ๑๖๒,๑3๖ คน จากประเทศตาง ๆ 119 ประเทศ ระหวางเดอนมนาคม ๒๕๕๗ ถงเดอนมกราคม 2560 โดยผลการสำรวจ มสาระสำคญดงน ภาพรวม ประเทศไทยเปนประเทศอนดบ 1 ทประชาชนเหนวาหนวยงานภาครฐ มความจรงจงในการปองกนและแกไขปญหาการทจรต โดยมสดสวนระดบคะแนนอยทรอยละ 72 รองลงมาเปนอนโดนเซย ทคะแนนรอยละ ๖๔ อนดบสาม คอ ฮอนดรส ทคะแนนรอยละ 55 สำหรบประเทศทประชาชนเหนวาหนวยงานภาครฐไมมความจรงจงในการแกไขปญหาการทจรตสงทสด คอ เยเมน รอยละ 91 อนดบทสอง คอ มาดากสการ รอยละ ๙๐ และอนดบทสาม คอ ยเครน รอยละ ๘7 การประเมนผลการจายสนบนของประชาชนใหกบแตละหนวยงานของรฐ จากการสำรวจการจายเงนสนบนใหกบหนวยงานของรฐ ซงในกรณของประเทศทอยในกลมประเทศโซนเอเชยแปซฟก ไดมการถกกำหนดการใหสนบนใน ๖ เรอง ในรอบ ๑๒ เดอนทผานมา คอ การศกษา การรกษาพยาบาล การออกบตรประจำตวประชาชน สาธารณปโภคขนพนฐาน (ประปา / ไฟฟา) ตำรวจ และศาล โดยประเทศไทยมระดบคะแนน ดงน (เปรยบเทยบกบประเทศตาง ๆ)

ประเทศ การศกษา

(รอยละ)

การรกษาพยาบาล

(รอยละ)

การออกบตรประจำตวประชาชน

(รอยละ)

สาธารณปโภคขนพนฐาน (ประปา / ไฟฟา) (รอยละ)

ตำรวจ

(รอยละ)

ศาล

(รอยละ) ประเทศไทย 35 - 17 0 46 - ฮองกง 2 2 0 * 0 - ไตหวน 8 5 0 6 1 1 จน 29 18 16 - 20 20 อนเดย 58 59 59 53 55 45 มาเลเซย 10 10 9 6 13 5 สดสวนการจายสนบนของประชาชน จากผลการสำรวจพบวา สดสวนประชาชนทเคยจายสนบนคดเปน ๑ ใน ๔ ของจำนวนประชากรกวา 900 ลานคนในภมภาคเอเชยแปซฟก ทเขาถงสวสดการขนพนฐาน โดยประชาชนทมอายนอยกวา ๓๕ ป เปนสดสวนประชาชนทเคยจายสนบนมากทสดทรอยละ ๓๔ สดสวนประชาชนทจายสนนระหวางเพศหญงและเพศชาย มระดบใกลเคยงกน ทเพศชาย รอยละ ๓๐ เพศหญง รอยละ ๒7 ขณะทในสวนของประเทศไทย มสดสวนทคนรวยตองจายสนบนนอยกวาคนจน ทรอยละ ๓๔ ตอรอยละ ๔๖

๑๔



จากปญหาการทจรตดงกลาวขางตน รฐบาลไทยและภาคองค กรทกภาคสวนของประเทศ จงไดกำหนดวาระดงกลาวบรรจในแผนแมบทภายใตยทธศาสตรชาต ประเดนท ๒1 การตอตานการทจรต และประพฤตมชอบ ซงเปนเครองมอสำคญในการขบเคลอนการแกไขและพฒนาประเทศใหเปนไปในทศทางเดยวกน ตามกรอบแผนยทธศาสตรชาต ๒๐ ป โดยมเปาหมายสำคญ คอ การทประชาชนมวฒนธรมและพฤตกรรมซอสตยสจรต ตลอดจนกำหนดตวชวดและคาเปาหมายของรอยละของประชาชนทมวฒนธรรม คานยมสจรต มทศนคตและพฤตกรรมในการตอตานการทจรตและประพฤตมชอบ ซงเปนการสะทอนถงความพยายาม ในเชงนโยบายและยทธศาสตรการพฒนาประเทศทสรางมาตรฐานดานคณธรรม จรยธรรม และธรรมาภบาล ใหแกขาราชการ เจาหนาทของรฐ และทกภาคสวนของสงคม พรอมทงพฒนาความโปรงใสในการปฏบตงาน ของหนวยงานภาครฐ เพอใหเปนทเชอถอไววางใจของประชาชน รวมถงการปองกนและปราบปรามการทจรตและประพฤตมชอบ ตลอดจนสนบสนนการสรางคานยมของสงคมใหยดมนในความซอสตยสจรตและถกตองชอบธรรม โดยยกประเดนเชงคณธรรมจรยธรรมดานความซอสตย สจรตเปนประเดนทมความสำคญอยางยงและสมควรไดรบการปลกฝงทกชวงวยตงแตปฐมวยจนถงปจฉมวย ดวยวธการสรางความตระหนกร การปลกฝงจตสำนก เดอนเมษายน 2561 มหาวทยาลยหอการคาไทยไดเปดเผย “ผลกระทบของสถานการณการทจรตคอรรปชนไทย” ดานงบประมาณรายจายประจำป พ.ศ. 2545-2561 สรปไววา ถาสามารถลดการรบสนบน ไดรอยละ 1 จะสงผลใหมลคาทสญเสยจากการทจรตลดลง 10,000 ลานบาท ซงหมายความวาถาลดสนบน ไดทงหมดหรอรอยละ 100 จะสงผลใหมลคาทสญเสยจากการทจรตลดลง 1 ลานลานบาท ซงเทากบ 1 ใน 3 ของงบประมาณประจำปงบประมาณ พ.ศ. 2562 (3 ลานลานบาท) แนนอนวาเงนจำนวนมหาศาล ซงเปนเงนของประชาชนผเสยภาษทตองสญเสยไปน สามารถนำไปสรางความเจรญใหประเทศชาตไดอยางมากมาย ในป พ.ศ. 2563 องคกรเพอความโปรงใสนานาชาต (Transparency International : TI) เปดเผยรายงาน “ปรอทวดคอรรบชนโลก 2020 (Global Barometer 2020 : GCB) ซงเปนขอมลการสำรวจความเหนและประสบการณของประชาชนในประเทศภมภาคเอเชยแปซฟก พบวา ประเทศสวนใหญลวนประสบปญหา คอรรปชนทรนแรงและซบซอนมากขนจนยากทจะควบคมได ในการสำรวจเดยวกนนเมอสามปทผานมา (ป ค.ศ. 2017) ในภาพรวมไทยมแนวโนมทดทสด ในภมภาค แตการสำรวจครงนทกประเดนกลบพลกตกตำลงจนนาเปนหวง โดยมขอมลสำคญของแระเทศไทยเปรยบเทยบกบ 6 ประเทศอาเซยนทสำรวจ ดงน 1. คอรรปชนเพมมากขนในรอบปทผานมา ประเทศไทยสงสด รอยละ 55 (สำรวจครงกอน รอยละ 14) อนโดนเชย รอยละ 49 และมาเลเซย รอยละ 39 โดยมคาเฉลยเทากบรอยละ 61 2. ประสทธภาพในการจดการปญหาคอรรปชนของรฐบาล ประเทศไทยตำสด รอยละ 26 อนโดนเซย รอยละ 66 มาเลเซย รอยละ 67และ กมพชา รอยละ 79 โดยมคาเฉลยเทากบรอยละ 61 3. ความเชอมนตอรฐบาล ตำรวจ ศาล ปรากฏวาคนไทย “ไมเชอมน” รฐบาลในการแกไขปญหาคอรรปชน รอยละ 71 ตำรวจ รอยละ 59 และศาล รอยละ 40 ซงเปนคะแนนทสงกวาทกประเทศทสำรวจ 4. หนวยปราบปรามคอรรปชนของรฐทำงานไดด ประเทศไทย ไดรอยละ 34 (เปนประเทศเดยว ทสอบตก) เวยดนาม ไดรอยละ 58 พมา สงสดไดรอยละ 94 โดยมคาเฉลยเทากบรอยละ 63 5. มการซอสทธขายเสยงเลอกตง ประเทศไทยสงสดรอยละ 28 เทากบฟลปปนสและอนโดนเซย โดยมคาเฉลยเทากบรอยละ 14

๑๕



6. ประชาชนทเชอวา “ประชาชนสามารถสรางการเปลยนแปลงเพอเอาชนะคอรรปชนได” พมา รอยละ 84 ฟลปปนส 78 ประเทศไทย รอยละ 65 (การสำรวจครงกอนไดรอยละ 72) อนโดนเซย รอยละ 59 โดยมคาเฉลยเทากบรอยละ 62

กรณของประเทศทอยในกลมประเทศโซนเอเชย ไดมการถกกำหนดการใหสนบนใน ๖ เรอง ในรอบ ๑๒ เดอนทผานมา คอ การศกษา การรกษาพยาบาล การออกบตรประจำตวประชาชน สาธารณปโภคขนพนฐาน (ประปา / ไฟฟา) ตำรวจ และศาล สำหรบประเทศไทยพบวา ตำรวจมการรบสนบนมากทสด รอยละ 47 รองลงมาคอสาธารณปโภคขนพนฐาน รอยละ 25 การศกษา รอยละ 21 การออกบตรประจำตวประชาชน รอยละ 16 และการรกษาพยาบาล รอยละ 10 ยงมคำถามอนในการสำรวจ เชน การจายสนบนใหเจาพนกงานของรฐ เมอประชาชนไปตดตอ หรอมเรองเกยวของสนบนกบการคกคามทางเพศ (Sextortion) ผลกระทบทประชาชนไดรบจากคอรรปชน เปนตน จากขอมลดงกลาว ประเมนไดวาในสายตาของคนไทย “สถานการคอรรปชนเลวรายลงมาก” จากปจจยสำคญคอ สภาพการเมอง บคลากรทางการเมอง และความไมจรงจงในการแกไขปญหา จนสงผลรายแรงทำใหประชาชนสญเสยความเชอมนตอสถาบนและองคกรสำคญของรฐ มขอสงเกตวา สถานการณโควด-2019 ทำใหการสำรวจเกดอปสรรคคบางประการตามทผสำรวจ แจงไวในทายรายงาน (Endnote) เชน การเกบขอมลในประเทศเวยดนาม องคกรเพอความโปรงใสนานาชาต (Transparency International : TI) ใหขอเสนอแนะในการแกไขปญหาวา 1. เรงสรางการมสวนรวมของประชาชนอยางเขมแขงดวยการรณรงค สรางชองทางการรองเรยนและการตรวจสอบ มกฎหมายรองรบและคมครองประชาชน สอมวลชนและภาคประชาสงคม 2. สรางความมนใจวาประชาชนมสทธเขาถงขอมลสาธารณะในครอบครองของราชการไดอยางเสร

๑๖



3. ยกระดบความซอตรงในทกกจกรรมทางการเมอง ขจดการซอสทธขายเสยงในการเลอกตง 4. ปองกนการตดสนบนและเออประโยชนพวกพองในการเขาถงบรการของรฐ โดยนำเทคโนโลย มาใชในการใหบรหารประชาชน เพอความรวดเรว ชดเจน ลดขนตอน ลดการใชดลยพนจ ดแลเจาหนาทใหมรายไดจากรฐอยางเหมาะสม 5. ปองกนพวกจองฉกฉวยทรพยากรรฐ กลมธรกจการเมอง การครอบงำอำนาจรฐ โดยวางกลไก เพอความโปรงใสตรวจสอบไดเกยวกบตนทนการเลอกตงและกจกรรมทางการเมอง กฎหมายทครอบคลม พอทจะปองกนการเกดผลประโยชนทบซอนและผลประโยชนโดยมชอบ 6. เรงแกปญหาการคกคามทางเพศทเปนผลมาจากการคอรรปชน 7. ตอกยำความเปนอสระของหนวยงานตอตานคอรรปชนภาครฐ ใหไดมาตรฐาน นอกจากน องคกรเพอความโปรงใสนานาชาต (Transparency International : TI) กำหนด ให “การรบสนบนนำใจ” เปนกลม “ประพฤตมชอบ” (Misconduct) เปนการคอรรปชนรปแบบหนงทตอง “ขจด” ใหหมดไป โดยประเทศตาง ๆ มกจะกำหนดมาตรการการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดอนอาจคำนวณเปนเงนไดของเจาพนกงานของรฐ ซงม 3 แนวคดหลก ๆ คอ แนวคดแรก ไมหามการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใด แตตองเปดเผยการรบประโยชนในรอบปตอสาธารณะ เพอใหประชาชนตรวจสอบ เชน การรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดของประธานาธบด สาธารณรฐฝรงเศส แนวคดทสอง กำหนดวงเงนทสามารถรบไดตามปกตประเพณนยม ไดแก การแสดงความยนด การแสดงความเสยใจ และธรรมจรรยา ซงหมายถงการรบจากญาตตามฐานานรป แนวคดทสาม หามรบของขวญหรอประโยชนอนใดทคำนวณเปนเงนไดทกชนด หรอ No Gift Policy ตามหลกคดทวา เจาพนกงานของรฐมหนาทบรการประชาชนและมรายไดจากภาษทประชาชนใหแลว จงไมสมควรรบประโยชนใด ๆ อก ปจจบนประเทศไทยใชแนวคดทสอง โดยบญญตไวในพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต เปนการหามมใหเจาพนกงานของรฐผใดรบทรพยสนหรอประโยชนอนใด อนอาจคำนวณเปนเงนไดจากผใด ยกเวน 3 กรณ คอ กรณแรก ทรพยสนหรอประโยชนอนควรไดตามกฎหมาย หรอกฎ ขอบงคบ ทออกโดยอาศยอำนาจตามบทบญญตแหงกฎหมาย กรณทสอง เปนการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดจากบพการ ผสบสนดาน หรอญาต ทใหตามประเพณ หรอตามธรรมจรรยาตามฐานานรป กรณทสาม การรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยาตามหลกเกณฑและจำนวน ทคณะกรรมการ ป.ป.ช. กำหนด ซงตามประกาศคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต เรอง หลกเกณฑการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยาของเจาหนาทของรฐ พ.ศ. 2563 การปฏบตตนของเจาพนกงานของรฐเกยวกบการรบทรพยสนและประโยชนอนใด จำเปนอยางยง ทจะตองทำความเขาใจ ไตรตรอง แยกแยะ และตระหนกอยเสมอในการดำรงตนขณะเปนเจาพนกงานของรฐ (รวมถงผซงพนจากการเปนพนกงานของรฐมาแลวยงไมถงสองปดวย) จงขอเสนอแนวคดเพอใชยดถอ เปนหลกในการปฏบตตนของเจาพนกงานของรฐใหเกดขนในตน แบงออกเปน 4 ขอ ดงน

๑๗



๑. รตนเอง (Know Yourself)

มคำกลาวทวา “ไมมชยชนะใดทยงใหญไปกวาการชนะใจตนเอง” หากทานเขาใจตนเอง รจกอปนสยใจคอตนเองและคดทำในสงทถกตองดงามกเปรยบเสมอนทานมภมคมกนความคดจตใจทจะทำ สงตาง ๆ และยงไปกวานนหากทานยดหลกคดในการแยกแยะระหวางผลประโยชนสวนตนกบประโยชนสวนรวมไมรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดทขดตอหลกกฎหมาย ตลอดจนการปฏบตและตดสนใจทยดถอความถกตอง มาเปนแนวทางในการปฏบตหนาทดวยแลว แนนอนวาชวตราชการของทานจะพบแตความสขประสบความสำเรจ ไดอยางไมยากเยนนก ๒. รหนาท (Know the Duty)

คำวา “หนาท” ตามความหมายของพจนานกรรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2554 หมายถง “กจทตองทำดวยความรบผดชอบ” จงอาจกลาวไดวา “หนาท” มาพรอมกบ “ความรบผดชอบ” ทานควรร และเขาใจหนาทและความรบผดชอบของตนเอง ของเพอนรวมงาน ของผบงคบบญชาและผใตบงคบบญชา เมอทานเปนเจาพนกงานของรฐและจำเปนตองดำเนนการอยางหนงอยางใดตามทกฎหมายใหอำนาจไว ควรปฏบตหนาทตามกรอบขอบเขตและตองรบผดชอบตอการกระทำของตน ๓. รกฎหมาย (Know the Law)

มาตรา 3 วรรคสอง แหงรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2560 บญญตไววา รฐสภา คณะรฐมนตร ศาล องคกรอสระ และหนวยงานของรฐ ตองปฏบตหนาทใหเปนไปตามรฐธรรมนญ กฎหมาย และหลกนตธรรม เพอประโยชนสวนรวมของและเทศชาตและความผาสกของประชนโดยรวม มาตรา 82 (2) แหงพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. 2551 กำหนด ใหขาราชการพลเรอนสามญ ตองปฏบตหนาทราชการใหเปนไปตามกฎหมาย กฎ ระเบยบของทางราชการ มตของคณะรฐมนตร นโยบายของรฐบาล และปฏบตตามระเบยบแบบแผนของทางราชการ ขอความขางตนยำใหเหนถงหลกการปฏบตหนาทของเจาพนกงานของรฐทตองยดถอ หลกกฎหมายในการปฏบตหนาท จงปฏเสธไมไดวาเจาพนกงานของรฐตองรและเขาใจกฎหมายตาง ๆ ทเกยวของกบการปฏบตหนาทของตน ตลอดจนคนควาหาความรใหม ๆ อยเสมอ ๔. รปญหาและแนวทางการแกไข (Know the Problem and Solutions)

การรบทรพยสนหรอประโยชนอนใด และการรบสนบนของเจาพนกงานของรฐ เปนหนง ในรปแบบของการทจรตทยงพบเหนกนอยมากในปจจบน ซงหากจะทำใหปญหานลดนอยลงหรอหมดไปจากสงคม คงตองวเคราะหตนตอของเหตปจจยวาทำไมวงจรการทจรตลกษณะนยงคงดำเนนอยได ปญหาบางเรองเราสามารถหาแนวทางการแกไขปญหาไดเสรจเดดขาดโดยทนท แตบางปญหาอาจตองใชเวลานานในการคนหาแนวทางการแกไข ซงคำตอบหรอแนวทางทไดกตองการการพสจนวาเปนคำตอบทใช เปนคำตอบทถกตอง นาเชอถอและสามารถนำไปเปนแนวทางปฏบตตอไปได

๑๘



คำถาม ...

“หากทานไปบานบคคลหนงซงไมเคยไปมากอนและทานตองการเขาหองนำ” ทานจะทำอยางไร คำตอบ ...

คำตอบแรก ๆ กคงไมพนคำตอบทวา ... “กตองถามเจาของบาน ไมอยางนนจะไปถกไหมละ” สรปกคอ ...

ปญหาการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดทเกดขนในหนวยงานของทาน บคลากรในหนวยงาน ตองรวมมอรวมแรงและรวมใจกน เพอหาวธปองกนและแกไข ดงนน เรอง การรบทรพยสนหรอประโยชนอนใด และการรบสนบนของเจาพนกงานของรฐ จงบอกไดวา “ใครจะรเรองบานนนดไปกวาเจาของบาน” สงทสำคญอกประการหนง คอ ความละอายทจะกระทำผด

เหตผลของการทจรตมมากมายหลายประการ ประเดนหลก ๆ ไดแก 1. ใชอำนาจโดยไมเปนธรรม เพราะความโลภ ความเหนแตนเองและพวกพอง 2. มคานยมทผด ยกยองคนทมเงน ยกยองคนทมตำแหนง / หนาทการงานสง 3. รายรบไมพอกบรายจาย ปญหาหนสน ไมประมาณตน 4. ขาดอดมการณ / อดมคต ยดมนในความถกตองชอบธรรม และตงมนนำไปเปนแนวทางในการ

ดำเนนชวต 5. ขาดคณธรรม ความซอสตยสจรต ความกตญญกตเวท (ตอประเทศชาต) ความละอายตอบาป

และเกรงกลวตอบาป เปนเรองทสำคญมากเพราะเปนสงทอยภายใน เปนเครองกลนกรองการคด การตดสนใจ ใหเปนไปดวยความถกตอง ดงาม มความละอายไมกลาทจะทำในสงทผด แมวาขณะททำจะไมมใคร “รบรหรอเหน” ในสงทตนเองไดทำลงไป แมเปนความผดเลกนอยกไมกลาทจะทำผด ดงหลกธรรมคำสอนของพระพทธเจา เรอง “หรโอตตปปะ” หร คอ ความละอายตอบาป มความละอายทจะคด จะพด หรอจะกระทำความชว สามารถหยดตวเองไมใหความชวชนะใจ “โอตตปปะ” คอ ความเกรงกลวตอบาป มความกลวตอบาปกรรมทตน กระทำดวยกาย วาจา และใจ อนจะเกดมขนแกตน เมอเกดหรโอตตปปะกบจตใจแลวจะสามารถยบยงความชว ไวได ไมพากาย วาจา ใจ ไปทำความชวตาง ๆ เชน ผดครรลองคลองธรรม ผดจารต ประเพณ หรอผดกฎหมาย

๑๙



๓

บทท



๒๐



มาตรา 128 หามมใหเจาพนกงานของรฐผใดรบทรพยสนหรอประโยชนอนใด อนอาจคำนวณเปนเงนไดจากผใด นอกเหนอจากทรพยสนหรอประโยชนอนควรไดตามกฎหมาย กฎ หรอขอบงคบทออกโดยอาศยอำนาจตามบทบญญตแหงกฎหมาย เวนแตการรบทรพยสน หรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยาตามหลกเกณฑและจำนวนทคณะกรรมการ ป.ป.ช. กำหนด ความในวรรคหนงมใหใชบงคบกบการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดจากบพการ ผสบสนดาน หรอญาตทใหตามธรรมจรรยาตามฐานานรป บทบญญตในวรรคหนงใหใชบงคบกบการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดของผซงพนจาก การเปนเจาพนกงานของรฐมาแลวยงไมถงสองปดวยโดยอนโลม คำนยาม

เจาพนกงานของรฐ หมายความวา เจาหนาทของรฐ ผดำรงตำแหนงทางการเมอง ตลาการ ศาลรฐธรรมนญ ผดำรงตำแหนงในองคกรอสระ และคณะกรรมการ ป.ป.ช. เจาหนาทของรฐ หมายความวา ขาราชการหรอพนกงานสวนทองถนซงมตำแหนงหรอเงนเดอนประจำ ผปฏบตงานในหนวยงานของรฐหรอในรฐวสาหกจ ผบรหารทองถน รองผบรหารทองถน ผชวยผบรหารทองถน และสมาชกสภาทองถนอนตามทกฎหมายบญญต และใหหมายความรวมถงกรรมการ อนกรรมการ ลกจางของสวนราชการ หนวยงานของรฐ หรอรฐวสาหกจ และบคคลหรอคณะบคคลบรรดาซงมกฎหมายกำหนดใหใชอำนาจหรอไดรบมอบใหใชอำนาจทางปกครองทจดตงขนในระบบราชการ รฐวสาหกจ หรอกจการ อนของรฐดวย แตไมรวมถงผดำรงตำแหนงทางการเมอง ตลาการศาลรฐธรรมนญ ผดำรงตำแหนงในองคกรอสระ และคณะกรรมการ ป.ป.ช. ทรพยสน หมายความวา วตถมรปราง รวมทงวตถทไมมรปรางซงอาจมราคาและอาจถอเอาได เชน บาน ทดน เปนวตถมรปราง ลขสทธ สทธบตร กระแสไฟฟาทสงตามสาย เปนวตถไมมรปราง การรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยา หมายความวา การรบทรพยสน หรอประโยชนอนใดอนอาจคำนวณเปนเงนไดจากบคคลทใหกนในโอกาสเทศกาลหรอวนสำคญ และใหหมายความรวมถงการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดอนอาจคำนวณเปนเงนได ในโอกาสการแสดงความยนด การแสดงความขอบคณ การตอนรบ การแสดงความเสยใจ หรอการใหตามมารยาททถอปฏบตในสงคมดวย

บทท ๓

การรบทรพยสนหรอประโยชน

อนใดตามกฎหมาย ป.ป.ช.

๒๑



ญาต หมายความวา พนองรวมบดามารดาหรอรวมบดาหรอมารดาเดยวกน ลง ปา นา อา คสมรส ผบพการหรอผสบสนดานของคสมรส บตรบญธรรมหรอผรบบตรบญธรรม บพการ หมายถง ญาตทางสายโลหตโดยตรงขนไป ไดแก บดามารดา ปยา ตายาย ทวด ผสบสนดาน หมายถง ผสบสายโลหตโดยตรงลงมา ไดแก ลก หลาน เหลน ลอ ประโยชนอนใดอนอาจคำนวณเปนเงนได หมายความวา สงทมมลคา ไดแก การลดราคา การรบความบนเทง การรบบรการ การรบการฝกอบรม หรอสงอนใดในลกษณะเดยวกน ประเพณ หมายความวา สงทนยมถอปฏบตสบ ๆ กนมา จนเปนแบบแผน ขนบธรรมเนยมหรอจารตประเพณ ประเพณแบงไดเปน จารตประเพณ ขนบประเพณ และธรรมเนยมประเพณ จารตประเพณ คอ ประเพณทสงคมถอวาถาใครในสงคมฝาฝนหรองดเวนไมกระทำตาม ถอวาเปนความผดความชว จารตประเพณเปนจรรยาและศลธรรมของสงคม ขนบประเพณ คอ ประเพณทสงคมไดตงหรอวางเปนระเบยบแบบแผนขนไว จะโดยตรงหรอโดยออมแลวแตกรณ ธรรมเนยมประเพณ คอ ประเพณทสงคมถอวาเปนเรองธรรมดาสามญ ไมถอวาผด เปนแตนยมกนวาควรประพฤต ฐานานรป หมายความวา สมควรแกฐานะ

หลกสำคญของมาตรา ๑๒๘ หามเจาพนกงานของรฐรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดอนอาจคำนวณเปนเงนไดจากผใด สามารถพจารณาองคประกอบของกฎหมาย ไดดงน 1. เปนเจาพนกงานของรฐ 2. หามรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดอนอาจคำนวณเปนเงนได 3. จากผใด 4. หลกเกณฑตามขอ 1. ขอ 2. และขอ 3. ใชบงคบกบผซงพนจากการเปนเจาพนกงานของรฐ มาแลวยงไมถงสองปดวย โดยอนโลม ๑. เปนเจาพนกงานของรฐ

เจาพนกงานของรฐตามนยามทบญญตไวในมาตรา 4 แหงพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญ วาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2561 ทตองปฏบตตามกฎหมายในการรบทรพยสน หรอประโยชนอนใดในมาตรา 128 ไดแก เจาหนาทของรฐ ผดำรงตำแหนงทางการเมอง ตลาการศาลรฐธรรมนญ ผดำรงตำแหนงในองคกรอสระ และคณะกรรมการ ป.ป.ช. ดงนน จากนยามเจาพนกงานของรฐขางตน จงไดแกบคคลผดำรงตำแหนง ดงตอไปน 1.1 เจาหนาทของรฐ ไดแก ขาราชการหรอพนกงานสวนทองถนซงมตำแหนงหรอเงนเดอนประจำ ผปฏบตงานในหนวยงานของรฐหรอในรฐวสาหกจ ผบรหารทองถน รองผบรหารทองถน ผชวยผบรหารทองถน และสมาชกสภาทองถนอนตามทกฎหมายบญญต และใหหมายความรวมถงกรรมการ อนกรรมการ

๒๒



ลกจางของสวนราชการ หนวยงานของรฐ หรอรฐวสาหกจ และบคคลหรอคณะบคคลบรรดาซงมกฎหมายกำหนดใหใชอำนาจหรอไดรบมอบใหใชอำนาจทางปกครองทจดตงขนในระบบราชการ รฐวสาหกจ หรอกจการอนของรฐดวย 1.2 ผดำรงตำแหนงทางการเมอง ไดแก นายกรฐมนตร รฐมนตร สมาชกสภาผแทนราษฎร สมาชกวฒสภา ขาราชการการเมองอนตามกฎหมายวาดวยระเบยบขาราชการการเมอง ขาราชการรฐสภา ฝายการเมองตามกฎหมายวาดวยระเบยบขาราชการรฐสภา 1.3 ผดำรงตำแหนงในองคกรอสระ ไดแก กรรมการการเลอกตง ผตรวจการแผนดน กรรมการ สทธมนษยชนแหงชาต กรรมการตรวจเงนแผนดน และผวาการตรวจเงนแผนดน 1.4 ผดำรงตำแหนงระดบสง ไดแก ผดำรงตำแหนงหวหนาสวนราชการระดบกระทรวง ทบวง กรม หรอสวนราชการทมฐานะเปนนตบคคลซงมใชผดำรงตำแหนงทางการเมองสำหรบขาราชการพลเรอน และปลดกระทรวงกลาโหม ผบญชาการทหารสงสด ผบญชาการเหลาทพสำหรบขาราชการทหาร และผบญชาการตำรวจแหงชาต และใหหมายความรวมถงผวาราชการจงหวด ปลดกรงเทพมหานคร กรรมการและผบรหารสงสดของรฐวสาหกจ หวหนาหนวยงานขององคกรอสระตามรฐธรรมนญ ผดำรงตำแหนงอนตามทกฎหมายกำหนด ผบรหารสงสดของหนวยงานอนของรฐตามทคณะกรรมการ ป.ป.ช. กำหนด หรอผซงดำรงตำแหนงเทยบเทา ตามทคณะกรรมการ ป.ป.ช. กำหนด 1.5 ผชวยผบรหารทองถน ไดแก ผซงดำรงตำแหนงดงตอไปน (1) กรงเทพมหานคร ไดแก (ก) ประธานทปรกษา ทปรกษา เลขานการและผชวยเลขานการผ วาราชการกรงเทพมหานคร (ข) เลขานการประธานสภากรงเทพมหานคร (ค) เลขานการรองประธานสภากรงเทพมหานคร (2) เมองพทยา ไดแก (ก) ประธานทปรกษา ทปรกษา เลขานการและผชวยเลขานการนายกเมองพทยา (ข) เลขานการและผชวยเลขานการประธานสภาเมองพทยา (3) องคการบรหารสวนจงหวด ไดแก ทปรกษาและเลขานการนายกองคการบรหาร สวนจงหวด (4) เทศบาลนคร ไดแก ทปรกษาและเลขานการนายกเทศมนตร (5) เทศบาลเมอง ไดแก ทปรกษาและเลขานการนายกเทศมนตร (6) เทศบาลตำบล ไดแก ทปรกษาและเลขานการนายกเทศมนตร (7) องคการบรหารสวนตำบล ไดแก เลขานการนายกองคการบรหารสวนตำบล 1.6 ตลาการศาลรฐธรรมนญ 1.7 คณะกรรมการ ป.ป.ช.

๒๓



๒. หามรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดอนอาจคำนวณเปนเงนได

เจาพนกงานของรฐทกลาวไวตามขอ 1. ไมสามารถรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดอนอาจคำนวณเปนเงนได ไมวาจะเปนการรบของขวญ อปกรณเครองใช บตรของขวญ บตรกำนล บตรลดราคาสนคาหรอบรการ การรบความบนเทง การรบบรการทพก การรบบรการโดยไมคดคาบรการหรอคดคาบรการนอยกวาทคด แกบคคลอน หรอสงอนใดในลกษณะเดยวกน โดยของขวญและผลประโยชนอนใดสามารถคดราคาเปนเงนหรออาจไมสามารถคดราคาได - ของขวญทสามารถคดราคาได (Tangible gifts) หมายความรวมถง สนคาบรโภค ความบนเทง การตอนรบใหทพกการเดนทาง อปกรณเครองใช เชน สนคาตวอยาง บตรของขวญ เครองใชสวนตว บตรกำนล บตรลดราคาสนคาหรอบรการ และเงน เปนตน - ของขวญและประโยชนอนใดทคดเปนราคาไมได (Intangible gifts and benefits) หมายถง สงใด ๆ หรอบรการใด ๆ ทไมสามารถคดเปนราคาทจะซอขายได อาท การใหบรการสวนตว การปฏบต ดวยความชอบสวนตว การเขาถงประโยชนหรอการสญญาวาจะให หรอการสญญาวาจะไดรบประโยชน มากกวาคนอน ๆ ๓. จากผใด

กฎหมายไดแบงของบคคลไว 2 ประเภท คอ 1. บคคลธรรมดา ไดแก คน หรอมนษย 2. นตบคคล ไดแก บคคลทกฎหมายสมมตขนโดยรบรองให มสทธและหนาท เชนเดยวกบบคคลธรรมดา นตบคคลนนจะเกดขนไดโดยอาศยอำนาจของบทบญญตแหงกฎหมายไมวาจะเปนประมวลกฎหมายแพงและพาณชยหรอกฎหมายอนตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 65 องคกรหรอหนวยงานใด ทไมมกฎหมายรองรบไมเปนผทรงสทธหนาทตามกฎหมาย ๔. บทบญญตในวรรคหนงใหใชบงคบกบการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดของผซงพนจากการเปนเจาพนกงานของรฐมาแลวยงไมถงสองปดวยโดยอนโลม

ผทพนจากการเปนเจาพนกงานของรฐมาแลวยงไมถงสองป ยงตองปฏบตตามหลกเกณฑในการรบทรพยสนและประโยชนอนใด กลาวคอ หามมใหรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดอนอาจคำนวณเปนเงนได จากผใด นอกเหนอจากทรพยสนหรอประโยชนอนควรไดตามกฎหมาย กฎ หรอขอบงคบทออกโดยอาศยอำนาจ ตามบทบญญตแหงกฎหมาย เวนแตการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยา ตามหลกเกณฑ และจำนวนทคณะกรรมการ ป.ป.ช. กำหนด

๒๔



ขอยกเวนในการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใด

เจาพนกงานของรฐสามารถรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดได กรณดงตอไปน

๑. การรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดตามกฎหมาย กฎ หรอขอบงคบ ทออกโดยอาศยอำนาจ ตามบทบญญตแหงกฎหมาย

ตวอยางเชน เจาพนกงานของรฐสามารถรบเงนเดอน เงนประจำตำแหนง หรอคาจางได เนองจากมกฎหมายเกยวกบเงนเดอนและเงนประจำตำแหนง หรอระเบยบ ฯ ทเกยวกบคาจางไว เจาพนกงานของรฐสามารถรบเงนคาเบยเลยงเดนทาง คาทพก คาพาหนะในการเดนทางไปราชการได เชน เจาหนาททองถนสามารถรบเงนคาเบยเลยงเดนทางไปราชการไดตามระเบยบกระทรวงมหาดไทย วาดวยคาใชจายในการเดนทางไปราชการของเจาหนาททองถน พ.ศ. 2555 และทแกไขเพมเตม เจาพนกงานของรฐสามารถเบกคาทพก คาเดนทาง หรอรบประทานอาหาร ในการฝกอบรมสมมนาได เชน ขาราชการทหารนายหนง ไดรบอนมตใหเขารบการฝกอบรมซงจดโดยหนวยราชการ จงมสทธเบก คายานพาหนะในการเดนทางเขารบการฝกอบรมได ตามระเบยบกระทรวงการคลงวาดวยคาใชจายในการฝกอบรม การจดงาน และการประชมระหวางประเทศ พ.ศ. 2549 และทแกไขเพมเตม เจาพนกงานของรฐสามารถรบเงนคาสมนาคณวทยากรได เชน กรมราชทณฑเชญอาจารย จากสถาบนอดมศกษาของรฐเปนวทยากรในโครงการฝกอบรม อาจารยนนจงมสทธรบเงนสมนาคณวทยากร ไดตามระเบยบกระทรวงการคลงวาดวยคาใชจายในการฝกอบรม การจดงาน และการประชมระหวางประเทศ พ.ศ. 2549 และทแกไขเพมเตม ๒. การรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดจากบพการ ผสบสนดาน หรอญาตท ใหตามประเพณ หรอตามธรรมจรรยาตามฐานานรป

ตามมาตรา 128 วรรคสอง กำหนดใหเจาพนกงานของรฐสามารถรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดจากบพการ ผสบสนดาน หรอญาตทใหตามประเพณ หรอตามธรรมจรรยาตามฐานานรปได ตวอยางเชน กรณการรบจากบพการ อาท มารดามทรพยสน 100 ลานบาท มอบบานพรอมทดนมลคา 10 ลานบาท ใหบตรซงเปนเจาพนกงานของรฐ กรณการรบจากผสบสนดาน อาท บตรไดรบเงนรางวลจากสลากกนแบงรฐบาลมลคา 6 ลานบาท และไดมอบเงนจำนวน 3 ลานบาท ใหมารดาซงเปนเจาพนกงานของรฐ กรณการรบจากญาต อาท ลงมทนา จำนวน 100 ไร มอบทนา จำนวน 10 ไร ใหหลานซงเปน เจาพนกงานของรฐ จากกรณตวอยาง จะเหนไดวา การรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดจากบพการหรอญาต จะตองพจารณาจากฐานานรปของผใหทรพยสนหรอประโยชนอนใดนนวามความสามารถทจะใหทรพยสน หรอประโยชนอนใดแกเจาพนกงานของรฐนนไดหรอไม และการใหตองสมควรแกฐานะของผให กลาวคอ สอดคลองกบความหมายของคำวา “ฐานานรป” อกทงการใหทรพยสนหรอประโยชนอนใดตามกรณตวอยางดงกลาว เปนการใหตามประเพณทสงคมถอประพฤตปฏบตสบตอกนมา ดงนน การรบทรพยสนหรอประโยชน อนใดของเจาพนกงานของรฐในกรณตวอยางทกลาวมานน จงสามารถกระทำได

๒๕



๓. การรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยา ตามหลกเกณฑและจำนวนทคณะกรรมการ ป.ป.ช. กำหนด

การรบทรพยหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยา ตามหลกเกณฑและจำนวนทคณะกรรมการ ป.ป.ช. กำหนด นน ไดถกกำหนดไวตามประกาศคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต เรอง หลกเกณฑการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยาของเจาพนกงานของรฐ พ.ศ. 2563 มหลกเกณฑดงน 3.1 รบทรพยสนหรอประโยชนอนใดอนอาจคำนวณเปนเงนไดจากบคคลอนซ งไมใชญาต ทมราคาหรอมลคาในการรบจากแตละบคคล แตละโอกาส ไมเกน 3,000 บาท หมายถง การรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดอนอาจคำนวณเปนเงนไดจากบคคลอน ซงไมใชญาตของเจาพนกงานของรฐ ทไดรบเนองในโอกาสเทศกาลหรอวนสำคญ หรอในโอกาสแสดงความยนด การแสดงความขอบคณ การตอนรบ การแสดงความเสยใจ รวมถงการใหตามมารยาททถอปฏบตกน ในสงคม อาท การรบในเทศกาลปใหม เทศกาลสงกรานต วนเกดของผรบ วนขนบานใหม วนมงคลสมรส การรบของทระลกงานศพ เปนตน โดยมลคาในการรบจากแตละบคคลแตละโอกาสดงกลาว ไมเกน 3,000 บาท 3.2 รบทรพยสนหรอประโยชนอนใดอนอาจคำนวณเปนเงนไดท เปนการใหในลกษณะ ใหกบบคคลทวไป หมายถง การรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดอนอาจคำนวณเปนเงนไดทการใหนนเปนการใหโดยทวไป ซงการใหในลกษณะนเปนการใหโดยไมกำหนดตวผรบเปนการเฉพาะเจาะจง และไมตองคำนงถงมลคาของทรพยสนหรอประโยชนอนใดทไดรบ อาท เจาพนกงานของรฐไดรบรางวลจากการจบสลากการรบเงนรางวลจากสลากกนแบงรฐบาล การรบสวนลดจากการซออสงหารมทรพย การรบสวนลดจากการซอรถยนต การรบรางวลจาการแขงขน การรบของแจกในฐานะผประสบภยพบต เปนตน การดำเนนการกรณท เจาพนกงานของรฐรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดท ไม เปนไป

ตามหลกเกณฑและจำนวนทคณะกรรมการ ป.ป.ช. กำหนด

โดยการรบนนเปนการรบจากบคคลทวไปซงไมใชญาตทมราคาหรอมลคาในการรบจากแตละบคคลแตละโอกาส เกน 3,000 บาท ซงเจาพนกงานของรฐไดรบมาโดยมความจำเปนอยางยงทตองรบไว เพอรกษาไมตร มตรภาพ หรอความสมพนธอนดระหวางบคคล เจาพนกงานของรฐจะตองดำเนนการ ดงน 1. แจงรายละเอยดขอเทจจรงเกยวกบการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดนน ตอหวหนา สวนราชการ ผบรหารสงสดของรฐวสาหกจ หรอผบรหารสงสดของหนวยงานอนของรฐ สถาบน หรอองคการ ทเจาพนกงานของรฐผนนสงกด ภายในสามสบวนนบแตวนทไดรบสงนนไว เพอใหวนจฉยวามเหตผล ความจำเปน ความเหมาะสม และสมควรทจะใหเจาพนกงานของรฐผนนรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดนน ไวเปนสทธของตนหรอไม 2. กรณทหวหนาสวนราชการ ผบรหารสงสดของรฐวสาหกจ หรอผบรหารสงสดของหนวยงานอนของรฐ สถาบน หรอองคการทเจาพนกงานของรฐผนนสงกด มคำสงวาไมสมควรรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดดงกลาว กใหคนทรพยสนหรอประโยชนอนใดนนแกผใหโดยทนท ในกรณทไมสามารถคนได ใหเจาพนกงานของรฐผนนสงมอบทรพยสนหรอประโยชนอนใดดงกลาวใหเปนสทธของหนวยงานทเจาพนกงานของรฐผนนสงกดโดยเรว เมอไดดำเนนการแลวใหถอวา เจาพนกงานของรฐผนนไมเคยไดรบทรพยสนหรอประโยชนดงกลาว

๒๖



3. กรณเจาพนกงานของรฐผไดรบทรพยสน เปนผดำรงตำแหนงดงตอไปน ใหแจงรายละเอยดขอเทจจรงเกยวกบการรบทรพยสนหรอประโยชนนนตอผมอำนาจแตงตงถอดถอน (1) หวหนาสวนราชการระดบกระทรวงหรอเทยบเทา (2) กรรมการ หรอผบรหารสงสดของรฐวสาหกจ (3) กรรมการ หรอผบรหารสงสดของหนวยงานอนของรฐ สวนผดำรงตำแหนงประธานกรรมการและกรรมการในองคกรอสระตามรฐธรรมนญหรอผดำรงตำแหนงทไมมผบงคบบญชาทมอำนาจถอดถอน ใหแจงตอคณะกรรมการ ป.ป.ช. ทงน เพอใหดำเนนการ ตามขอ 1. และขอ 2. 4. ในกรณทเจาพนกงานของรฐผไดรบทรพยสนเปนผดำรงตำแหนงดงตอไปน ใหแจงรายละเอยดขอเทจจรงเกยวกบการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดนนตอประธานสภาผแทนราษฎร ประธานวฒสภา ทเจาพนกงานของรฐผนนเปนสมาชก เพอใหดำเนนการตามขอ 1. และขอ 2. (1) สมาชกสภาผแทนราษฎร (2) สมาชกวฒสภา 5. ในกรณทเจาพนกงานของรฐผไดรบทรพยสนเปนผดำรงตำแหนงดงตอไปน ใหแจงรายละเอยดขอเทจจรงเกยวกบการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดนนตอผมอำนาจแตงตงถอดถอน เพอใหดำเนนการ ตามขอ 1. และขอ 2. (1) ผบรหารทองถน (2) รองผบรหารทองถน (3) ผชวยผบรหารทองถน (4) สมาชกสภาทองถนขององคกรปกครองสวนทองถน สำหรบการรายงานการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใด ให รายงานตามแบบรายงานท ปรากฏ อย ในแนบทายประกาศคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต เร อ ง ห ล ก เก ณ ฑ ก า ร ร บ ท ร พ ย ส น หรอประโยชน อ น ใดโดยธรรมจรรยา ของเจ าพน กงานของรฐ พ .ศ . 2563 (ภาคผนวกของคมอ ฯ น)

๒๗



ตวอยางการรายงาน

แบบรายงานทรพยสนหรอประโยชนอนใดอนอาจคำนวณเปนเงนได ตามประกาศคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต

เรอง หลกเกณฑการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยาของเจาพนกงานของรฐ พ.ศ. 2563 วนท 5 มกราคม 2564 เรยน อธบด....

ขาพเจา นายสะอาด นามสกล สจรต ตำแหนง นกวชาการพสดชำนาญการ สงกดกรม ................................................................................. ขอรายงานการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดอนอาจคำนวณเปนเงนไดทไมเปนไปตามหลกเกณฑหรอมราคาหรอมมลคามากกวาทกำหนดไวในขอ 6 ซงขาพเจาไดรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดอนอาจคำนวณ เปนเงนได โดยมรายละเอยดดงน ไดรบเมอวนท 5 มกราคม 2564 เวลา 20.00 น. ไดรบเนองจากกรณ เทศกาลปใหม สถานทรบ บานพก ชอ-นามสกล ของผใหทรพยสนหรอประโยชนอนใดอนอาจคำนวณเปนเงนได นายรำรวย ทรพยอนนต ทอย ตำบลตลาดขวญ อำเภอเมองนนทบร จงหวดนนทบร มความเกยวของเปน เพอนสนท รายละเอยดและมลคาโดยประมาณของทรพยสนหรอประโยชนอนใดอนอาจคำนวณเปนเงนได และแนบรปถายทรพยสนหรอเอกสารหลกฐานเกยวกบประโยชนอนใดมาพรอมนดวย กระเชาของขวญ มลคาโดยประมาณ 3,500 บาท เหตผล หรอความจำเปนทจะตองรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดอนอาจคำนวณเปนเงนได เพอรกษาไมตรมตรภาพ เนองจากเปนบคคลทสนทสนมกนมาชานาน และเคยชวยเหลอเกอกลกน จงเรยนมาเพอโปรดพจารณาอนญาต ลงชอ สะอาด สจรต ผรายงาน (นายสะอาด สจรต)

/ อนญาต …

๒๘



-2-

อนญาต เนองจากมเหตผล และความจำเปนทจะตองรบไวเพอรกษาไมตร มตรภาพ หรอความสมพนธ อนดระหวางบคคล โดยสมควรรบไวเปนทรพยสนหรอสทธสวนบคคล ไมอนญาต โดยใหสงคนแกผใหทรพยสนหรอประโยชนอนใดอนอาจคำนวณเปนเงนไดโยทนท ในกรณ ทไมสามารถคนใหได ใหเจาพนกงานของรฐผนนสงมอบทรพยสนหรอประโยชนดงกลาวใหเปนสทธของ หนวยงานทเจาพนกงานของรฐผนนสงกดโดยเรว ลงชอ .................................................................... ตำแหนง อธบดกรม .................. วนท 7 มกราคม 2564 คำเตอน เจาพนกงานของรฐผใดฝาฝนมาตรา ๑๒๘ ตองระวางโทษจำคก ไมเกนสามปหรอปรบไมเกนหกหมนบาทหรอทงจำทงปรบ

๒๙



๔

บทท



๓๐



ในบทนจะกลาวถงกฎหมายตาง ๆ โดยเฉพาะทเกยวของกบบทบญญตของกฎหมายทเกยวกบการหามมใหเจาพนกงานของรฐรบทรพยสนหรอประโยชนอนใด และไดทำการเปรยบเทยบตำแหนง เจาพนกงานของรฐทตองหามกระทำการและบทกำหนดโทษเมอมการฝาฝนกฎหมายนน ๆ รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๖๐ รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2560 ไดบญญตไวในหมวด 9 การขดกน แหงผลประโยชนทเกยวกบการหามเจาพนกงานของรฐรบทรพยสนหรอประโยชนอนใด ไวดงน มาตรา 184 สมาชกสภาผแทนราษฎรและสมาชกวฒสภา ตอง (3) ไมรบเงนหรอประโยชนใด ๆ จากหนวยราชการ หนวยงานของรฐ หรอรฐวสาหกจ เปนพเศษนอกเหนอไปจากทหนวยราชการ หนวยงานของรฐ หรอรฐวสาหกจปฏบตตอบคคลอน ๆ ในธรกจการงานปกต ใหนำ (2) และ (3) มาบงคบใชแกคสมรสและบตรของสมาชกสภาผแทนราษฎร หรอสมาชกวฒสภา และบคคลอนซงไมใชคสมรสและบตรของสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภานนทดำเนนการในลกษณะผถกใช ผรวมดำเนนการ หรอผไดรบมอบหมายจากสมาชกสภาผแทนราษฎร หรอสมาชกวฒสภาใหกระทำตามมาตรานดวย มาตรา 186 ใหนำความในมาตรา 184 มาบงคบใชแกรฐมนตรดวยโดยอนโลม เวนแตกรณดงตอไปน (1) การดำรงตำแหนงหรอการดำเนนการทกฎหมายบญญตใหเปนหนาทหรออำนาจ ของรฐมนตร (2) การกระทำตามหนาทและอำนาจในการบรหารราชการแผนดน หรอตามนโยบาย ทไดแถลงตอรฐสภา หรอตามทกฎหมายบญญต นอกจากกรณตามวรรคหนง รฐมนตรตองไมใชสถานะหรอตำแหนงกระทำการใด ไมวาโดยทางตรงหรอทางออม อนเปนการกาวกายหรอแทรกแซงการปฏบตหนาทของเจาพนกงานของรฐ เพอประโยชนของตนเองของผอน หรอของพรรคการเมองโดยมชอบตามทกำหนดในมาตรฐานทางจรยธรรม

บทท ๔

กฎหมายทเกยวของกบการรบ

ทรพยสนหรอประโยชนอนใด

๓๑



พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปราม การทจรต พ.ศ. ๒๕๖๑ ตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2561 ไดบญญตหามเจาพนกงานของรฐรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดซงจะเป นตนเหตนำไปสการดำเนนการ ทเปนการขดกนระหวางประโยชนสวนบคคลและประโยชนสวนรวม ดงน เจาพนกงานของรฐ หมายความวา เจาหนาทของรฐ ผดำรงตำแหนงทางการเมอง ตลาการ ศาลรฐธรรมนญ ผดำรงตำแหนงในองคกรอสระ และคณะกรรมการ ป.ป.ช. มาตรา 128 หามมใหเจาพนกงานของรฐผใดรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดอนอาจคานวณ เปนเงนไดจากผใด นอกเหนอจากทรพยสนหรอประโยชนอนควรไดตามกฎหมาย กฎ หรอขอบงคบทออก โดยอาศยอานาจตามบทบญญตแหงกฎหมาย เวนแตการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใด โดยธรรมจรรยา ตามหลกเกณฑและจานวนทคณะกรรมการ ป.ป.ช. กาหนด ความในวรรคหนงมใหใชบงคบกบการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดจากบพการ ผสบสนดาน หรอญาตทใหตามประเพณ หรอตามธรรมจรรยาตามฐานานรป บทบญ ญ ต ในวรรคหน งให ใช บ งค บก บการรบทรพย ส นหรอประโยชน อ น ใด ของผซงพนจากการเปนเจาพนกงานของรฐมาแลวยงไมถงสองปดวยโดยอนโลม มาตรา 173 เจาพนกงานของรฐ เจาหนาทของรฐตางประเทศ หรอเจาหนาทขององคการระหวางประเทศ ผใด เรยก รบ หรอยอมจะรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดสำหรบตนเองหรอผอนโดยมชอบ เพอกระทำการหรอไมกระทำการอยางใดในตำแหนงไมวาการนนจะชอบหรอมชอบดวยหนาทตองระวางโทษจำคกตงแตหาปถงยสบป หรอจำคกตลอดชวต หรอปรบตงแตหนงแสนบาทถงสแสนบาท มาตรา 174 ผใดเปนเจาพนกงานของรฐ เจาหนาทของรฐตางประเทศ หรอเจาหนาทขององคการระหวางประเทศ กระทำการหรอไมกระทำการอยางใดในตำแหนง โดยเหนแกทรพยสนหรอประโยชนอนใด ซงตนไดเรยก รบ หรอยอมจะรบไวกอนทตนไดรบแตงตงในตำแหนงนน ตองระวางโทษจำคกตงแตหาปถงยสบป หรอจำคกตลอดชวต หรอปรบตงแตหนงแสนบาทถงสแสนบาท มาตรา 175 ผใดเรยก รบ หรอยอมจะรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดสำหรบตนเองหรอผอนเปนการตอบแทนในการทจะจงใจหรอไดจงใจ เจาพนกงานของรฐ เจาหนาทของรฐตางประเทศ หรอเจาหนาทขององคการระหวางประเทศ โดยวธอนทจรตหรอผดกฎหมายหรอโดยอทธพลของตนใหกระทำการหรอไมกระทำการในหนาทอนเปนคณหรอเปนโทษแกบคคลใด ตองระวางโทษจำคกไมเกนหาปหรอปรบไมเกน หนงแสนบาท หรอทงจำทงปรบ

๓๒



ประกาศคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต เรอง หลกเกณฑการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยาของเจาพนกงานของรฐ พ.ศ. ๒๕๖๓ ประกาศฉบบน ไดกำหนดคำนยามความหมายของการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใด โดยธรรมจรรยา ญาต หรอประโยชนอนใดอนอาจคำนวณเปนเงนได ไวดงน “การรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยา” หมายความวา การรบทรพยสน หรอประโยชนอนใดอนอาจคำนวณเปนเงนไดจากบคคลทใหกนในโอกาสเทศกาลหรอวนสำคญ และใหหมายความรวมถงการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดอนอาจคำนวณเปนเงนไดในโอกาสการแสดงความยนด การแสดง ความขอบคณ การตอนรบ การแสดงความเสยใจ หรอการใหตามมารยาททถอปฏบตในสงคมดวย “ญาต” หมายความวา พนองรวมบดามารดาหรอรวมบดาหรอมารดาเดยวกน ลง ปา นา อา คสมรส ผบพการหรอผสบสนดานของคสมรส บตรบญธรรมหรอผรบบตรบญธรรม “ประโยชนอนใดอนอาจคำนวณเปนเงนได” หมายความวา สงทมมลคา ไดแก การลดราคา การรบความบนเทง การรบบรการ การรบการฝกอบรม หรอสงอนใดในลกษณะเดยวกน นอกจากการกำหนดคำนยามความหมายไวตามขางตนแลว ประกาศฉบบนยงไดวางหลกเกณฑ การรบทรพยสนทไมเปนการตองหามตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2561 มาตรา 128 ไวกรณตาง ๆ เพอใหเจาพนกงานของรฐตองทราบและถอปฏบตดงตอไปน ขอ 5 หามมใหเจาพนกงานของรฐผใดรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดอนอาจคำนวณเปนเงนได นอกเหนอจากการรบทรพยสนหรอประโยชนอนควรไดตามกฎหมาย กฎ หรอขอบงคบทออกโดยอาศยอำนาจ ตามบทบญญตแหงกฎหมาย เวนแตการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยาทกำหนดไวในประกาศน ขอ 6 เจาพนกงานของรฐจะรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยาไดดงตอไปน (1) ทรพยสนหรอประโยชนอนใดอนอาจคำนวณเปนเงนไดจากผใดซงมใชญาต ทมราคา หรอมลคาในการรบจากแตละบคคล แตละโอกาสไมเกนสามพนบาท (2) ทรพยสนหรอประโยชนอนใดอนอาจคำนวณเปนเงนไดทการใหนนเปนการใหในลกษณะใหกบบคคลทวไป ขอ 7 การรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดอนอาจคำนวณเปนเงนไดทไมเปนไปตามหลกเกณฑ หรอมราคาหรอมมลคามากกวาทกำหนดไวในขอ 6 ซงเจาพนกงานของรฐไดรบมาโดยมความจำเปนอยางยง ทตองรบไว เพ อรกษาไมตร มตรภาพ หรอความสมพนธอนดระหวางบคคล เจาพนกงานของรฐผน น ตองแจงรายละเอยดขอเทจจรงเกยวกบการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดนนตอหวหนาสวนราชการ ผบรหารสงสดของรฐวสาหกจ หรอผบรหารสงสดของหนวยงานอนของรฐ สถาบน หรอองคกรทเจาพนกงานของรฐ ผนนสงกด ภายในสามสบวนนบแตวนทไดรบสงนนไว เพอใหวนจฉยวามเหตผลความจำเปน ความเหมาะสม และสมควรทจะใหเจาพนกงานของรฐผนนรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดนนไวเปนสทธของตนหรอไม ในกรณทหวหนาสวนราชการ ผบรหารสงสดของรฐวสาหกจ หรอผบรหารสงสดของหนวยงานอน ของรฐ สถาบน หรอองคกรทเจาพนกงานของรฐผนนสงกด มคำสงวาไมสมควรรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดนน แกผใหโดยทนท ในกรณทไมสามารถคนใหได ใหเจาพนกงานของรฐผนนสงมอบทรพยสนหรอประโยชนอนใดดงกลาวใหเปนสทธของหนวยงานทเจาพนกงานของรฐผนนสงกดโดยเรว

๓๓



เมอไดดำเนนการตามวรรคสองแลว ใหถอวาเจาพนกงานของรฐผนนไม เคยรบทรพยสน หรอประโยชนอนใดดงกลาว ในกรณท เจาพนกงานของรฐผ ไดรบทรพยสนไวตามวรรคหนง เปนผดำรงตำแหนงหวหนา สวนราชการะดบกระทรวงหรอเทยบเทา หรอเปนกรรมการหรอผบรหารสงสดของรฐวสาหกจหรอกรรมการ หรอผบรหารสงสดของหนวยงานอนของรฐ ใหแจงรายละเอยดขอเทจจรงเกยวกบการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดนน ตอผมอำนาจแตงตงถอดถอน สวนผดำรงตำแหนงประธานกรรมการและกรรมการในองคกรอสระ ตามรฐธรรมนญหรอผดำรงตำแหนงทไมมผบงคบบญชาทมอำนาจถอดถอนใหแจงตอคณะกรรมการ ป.ป.ช. เพอดำเนนการตามวรรคหนงและวรรคสอง ในกรณท เจาพนกงานของรฐผ ไดรบทรพยสนไวตามวรรคหนง เปนผดำรงตำแหนงสมาชก สภาผแทนราษฎร หรอสมาชกวฒสภา ใหแจงรายละเอยดขอเทจจรงเกยวกบการรบทรพยสนหรอประโยชน อนใดนน ตอประธานสภาผแทนราษฎร ประธานวฒสภา ทเจาพนกงานของรฐผนนเปนสมาชกแลวแตกรณ เพอดำเนนการตามวรรคหนงและวรรคสอง ในกรณทเจาพนกงานของรฐผไดรบทรพยสนไวตามวรรคหนง เปนผดำรงตำแหนงผบรหารทองถน รองผบรหารทองถน ผชวยผบรหารทองถน หรอสมาชกสภาทองถนขององคกรปกครองสวนทองถน ใหแจงรายละเอยดขอเทจจรงเกยวกบการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดนนตอผมอำนาจแตงตงถอดถอน เพอดำเนนการตามวรรคหนงและวรรคสอง การรายงานตามขอน ใหรายงานตามแบบแนบทายประกาศคณะกรรมการปองกนและปราบปราม การทจรตแหงชาต เรอง หลกเกณฑการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยาของเจาพนกงานของรฐ พ.ศ. 2563 ขอ 8 หลกเกณฑการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดอนอาจคำนวณเปนเงนไดของเจาพนกงาน ของรฐตามประกาศ ฯ ฉบบน ใหใชบงคบกบผซงพนจากการเปนเจาพนกงานของรฐมาแลวไมถงสองปดวย

๓๔



ระเบยบสำนกนายกรฐมนตรวาดวยการใหหรอการรบของขวญของเจาหนาท ของรฐ พ.ศ. ๒๕๔๔ ตามระเบยบสำนกนายกรฐมนตรวาดวยการใหหรอรบของขวญของเจาหนาทของรฐไกใหนยามคำวา “ของขวญ” “ปกตประเพณนยม” “หนวยงานของรฐ” “เจาหนาทของรฐ” “ผบงคบบญชา” และ “บคคล ในครอบครว” และระเบยบสำนกนายกรฐมนตรวาดวยการใหหรอรบของขวญของเจาหนาทของรฐ พ.ศ. 2544 มสาระสำคญ ดงน “ของขวญ” หมายความวา เงน ทรพยสน หรอประโยชนอนใดทใหแกกนเพออธยาศยไมตร และใหหมายความรวมถง เงน ทรพยสน หรอประโยชนอนใดทใหเปนรางวลใหโดยเสนหา หรอเพอการสงเคราะหหรอใหเปนสนนำใจ การใหสทธพเศษซงไมใชเปนสทธทจดไวสำหรบบคคลทวไปในการไดรบการลดราคาทรพยสน หรอการใหสทธพเศษในการไดรบบรการหรอความบนเทง ตลอดจนการออกคาใชจายในการเดนทางหรอทองเทยว คาทพกคาอาหาร หรอสงอนใดในลกษณะเดยวกนและไมวาจะใหเปนบตร ตว หรอหลกฐานอนใด การชำระเงน ใหลวงหนา หรอการคนเงนใหในภายหลง “ปกตประเพณนยม” หมายความวา เทศกาลหรอวนสำคญซ งอาจมการใหของขวญกน และใหหมายความรวมถง โอกาสในการแสดงความยนด การแสดงความขอบคณ การตอนรบ การแสดงความเสยใจ หรอการใหความชวยเหลอตามมารยาททถอปฏบตกนในสงคมดวย “หนวยงานของรฐ” หมายความวา สวนราชการหรอหนวยงานทอยในกำกบดแลของรฐทกระดบ ทงในราชการสวนกลาง ราชการสวนภมภาค ราชการสวนทองถน และรฐวสาหกจ “เจาหนาทของรฐ” หมายความวา ขาราชการ พนกงานและลกจางของหนวยงานของรฐ “ผบงคบบญชา” ใหหมายความรวมถง ผซงปฏบตหนาทหวหนาหนวยงาน ทแบงเปนการภายในของหนวยงานของรฐ และผซงดำรงตำแหนงในระดบทสงกวาและไดรบมอบหมายใหมอำนาจบงคบบญชา หรอกำกบดแล “บคคลในครอบครว” หมายความวา คสมรส บตร บดา มารดา พนองรวมบดามารดาหรอรวมบดาหรอมารดาเดยวกน ขอ 4 ระเบยบนไมใชบงคบกบกรณการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดของเจาหนาทของรฐ ซงอยภายใตบงคบกฎหมายประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต ขอ 5 เจาหนาทของรฐจะใหของขวญแกผบงคบบญชาหรอบคคลในครอบครวของผบงคบบญชา นอกเหนอจากกรณปกตประเพณนยมทมการใหของขวญแกกนมได การใหของขวญตามปกตประเพณนยมตามวรรคหนง เจาหนาทของรฐจะใหของขวญทมราคา หรอมลคาเกนจำนวนทคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตกำหนดไวสำหรบการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยาของเจาหนาทของรฐ ตามกฎหมายประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกน และปราบปรามการทจรตมได เจาหนาทของรฐจะทำการเรยไรเงนหรอทรพย สนอนใดหรอใชเงนสวสดการใด ๆ เพอมอบใหหรอจดหาของขวญใหผบงคบบญชาหรอบคคลในครอบครวของผบงคบบญชาไมวากรณใด ๆ มได

๓๕



ขอ 6 ผบงคบบญชาจะยนยอมหรอรเหนเปนใจใหบคคลในครอบครวของตนรบของขวญ จากเจาหนาทของรฐซงเปนผอยในบงคบบญชามได เวนแตเปนการรบของขวญตามขอ 5 ขอ 7 เจาหนาทของรฐจะยนยอมหรอรเหนเปนใจใหบคคลในครอบครวของตนรบของขวญ จากผทเกยวของในการปฏบตหนาทของเจาหนาทของรฐมได ถามใชเปนการรบของขวญตามกรณทกำหนดไว ในขอ 8 ผทเกยวของในการปฏบตหนาทของเจาหนาทของรฐตามวรรคหนง ไดแก ผมาตดตองานหรอผซงไดรบประโยชนจากการปฏบตงานของเจาหนาทของรฐ ในลกษณะดงตอไปน (1) ผซงมคำขอใหหนวยงานของรฐดำเนนการอยางหนงอยางใด เชน การขอใบรบรอง การขอใหออกคำสงทางปกครอง หรอการรองเรยน เปนตน (2) ผซงประกอบธรกจหรอมสวนไดเสยในธรกจททำกบหนวยงานของรฐ เชน การจดซอจดจาง หรอการไดรบสมปทาน เปนตน (3) ผซงกำลงดำเนนกจกรรมใด ๆ ทมหนวยงานของรฐเปนผควบคมหรอกำกบดแล เชน การประกอบกจการโรงงาน หรอธรกจหลกทรพย เปนตน (4) ผซงอาจไดรบประโยชนหรอผลกระทบจากการปฏบตหนาทหรอละเวนการปฏบตหนาทของเจาหนาทของรฐ ขอ 8 เจาหนาทของรฐจะยนยอมหรอรเหนเปนใจใหบคคลในครอบครวของตนรบของขวญ จากผทเกยวของในการปฏบตหนาทของเจาหนาทของรฐไดเฉพาะกรณ การรบของขวญทใหตามปกตประเพณนยม และของขวญนนมราคาหรอมลคาไมเกนจำนวนทคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตกำหนดไวสำหรบการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยาของเจาหนาทของรฐ ตามกฎหมายประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต ขอ 9 ในกรณทบคคลในครอบครวของเจาหนาทของรฐรบของขวญแลวเจาหนาทของรฐทราบ ในภายหลงวาเปนการรบของขวญโดยฝาฝนระเบยบน ให เจาหนาท ของรฐปฏบตตามหลก เกณฑ ทคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตกำหนดไวสำหรบการรบทรพยสน หรอประโยชน อนใดโดยธรรมจรรยาของเจาหนาทของรฐทมราคาหรอมลคาเกนกวาทกำหนดไว ตามกฎหมายประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต ขอ 10 ในกรณทเจาหนาทของรฐผใดจงใจปฏบตเกยวกบการใหของขวญหรอรบของขวญ โดยฝาฝนระเบยบน ใหดำเนนการดงตอไปน (1) ในกรณทเจาหนาทของรฐเปนขาราชการการเมอง ใหถอวาเจาหนาทของรฐผนนประพฤตปฏบตไมเปนไปตามคณธรรมและจรยธรรม และใหดำเนนการตามระเบยบทนายกรฐมนตรกำหนด โดยความเหนชอบของคณะรฐมนตรวาดวยมาตรฐานทางคณธรรมและจรยธรรมของขาราชการการเมอง (2) ในกรณทเจาหนาทของรฐเปนขาราชการประเภทอนนอกจาก (1) หรอพนกงาน ขององคกรปกครองสวนทองถน หรอพนกงานของรฐวสาหกจใหถอวาเจาหนาทของรฐผนนเปนผกระทำความผดทางวนย และใหผบงคบบญชามหนาทดำเนนการใหมการลงโทษทางวนยเจาหนาทของรฐผนน ขอ 11 ใหสำนกงานปลดสำนกนายกรฐมนตรมหนาทสอดสอง และใหคำแนะนำในการปฏบตตามระเบยบนแกหนวยงานของรฐ ในกรณทมผรองเรยนตอสำนกงานปลดสำนกนายรฐมนตรวาเจาหนาท ของรฐผใดปฏบตในการใหของขวญหรอรบของขวญฝาฝนระเบยบน ใหสำนกงานปลดสำนกนายกรฐมนตร แจงไปยงผบงคบบญชาของเจาหนาทของรฐผนนเพอดำเนนการตามระเบยบน

๓๖



ขอ 12 เพอประโยชนในการเสรมสรางให เกดทศนคตในการประหยดแกประชาชนทวไป ในการแสดงความยนด การแสดงความปรารถนาด การแสดงการตอนรบ หรอการแสดงความเสยใจในโอกาสตาง ๆ ตามปกตประเพณนยม ใหเจาหนาทของรฐพยายามใชวธการแสดงออกโดยใชบตรอวยพร การลงนาม ในสมดอวยพร หรอใชบตรแสดงความเสยใจ แทนการใหของขวญ ใหผบงคบบญชามหนาทเสรมสรางคานยมการแสดงความยนด การแสดงความปรารถนาด การแสดง การตอนรบ หรอการแสดงความเสยใจ ดวยการปฏบตตนเปนแบบอยาง แนะนำหรอกำหนดมาตรการจงใจทจะพฒนาทศนคต จตสำนกและพฤตกรรมของผอยในบงคบบญชาใหเปนไปในแนวทางประหยด ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 149 ผใดเปนเจาพนกงาน สมาชกสภานตบญญตแหงรฐ สมาชกสภาจงหวด หรอสมาชกสภาเทศบาล เรยก รบ หรอยอมจะรบทรพยสน หรอประโยชนอนใดสำหรบตนเองหรอผอนโดยมชอบ เพอกระทำการหรอไมกระทำการอยางใดในตำแหนงไมวาการนนจะชอบหรอมชอบดวยหนาท ตองระวางโทษ จำคกตงแตหาปถงยสบป หรอจำคกตลอดชวต และปรบตงแตหนงแสนบาทถงสแสนบาท หรอประหารชวต มาตรา 201 ผใดเปนเจาพนกงานในตำแหนงตลาการ พนกงานอยการ ผวาคด หรอพนกงานสอบสวน เรยก รบ หรอยอมจะรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดสำหรบตนเองหรอผอนโดยมชอบเพอกระทำการหรอไมกระทำการอยางใดในตำแหนง ไมวาการนนจะชอบหรอมชอบดวยหนาท ตองระวางโทษจำคกตงแต หาปถงยสบป หรอจำคกตลอดชวต และปรบตงแตหนงแสนบาทถงสแสนบาท หรอประหารชวต พระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๕๑ พระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. 2551 ไดบญญตหามเจาพนกงานของรฐรบทรพยสนหรอประโยชนอนใด ไวดงน “ขาราชการพลเรอน” หมายความวา บคคลซงไดรบบรรจแตงตงตามพระราชบญญตนใหรบราชการโดยไดรบเงนเดอนจากเงนงบประมาณในกระทรวง กรมฝายพลเรอน มาตรา 83 ขาราชการพลเรอนสามญตองไมกระทำการใดอนเปนขอหาม ดงตอไปน (3) ตองไมอาศยหรอยอมใหผอนอาศยตำแหนงหนาทราชการของตนหาประโยชน ใหแกตนเองหรอผอน (5) ตองไมกระทำการหรอยอมใหผอนกระทำการหาผลประโยชนอนอาจทำใหเสย ความเทยงธรรมหรอเสอมเสยเกยรตศกดของตำแหนงหนาทราชการของตน

๓๗



พระราชบญญตมาตรฐานทางจรยธรรม พ.ศ. ๒๕๖๒ เจาหนาทของรฐ หมายความวา ขาราชการ พนกงาน ลกจาง หรอผปฏบตงานอนในหนวยงาน ของรฐ หมวด 1 มาตรฐานทางจรยธรรมและประมวลจรยธรรม มาตรา 5 มาตรฐานทางจรยธรรม คอ หลกเกณฑการประพฤตปฏบตอยางมคณธรรมของเจาหนาทของรฐ ซงจะตองประกอบดวย (4) คดถงประโยชนสวนรวมมากวาประโยชนสวนตว และมจตสาธารณะ มาตรฐานทางจรยธรรมตามมาตรา 5 ใชเปนหลกสำคญในการจดทำประมวลจรยธรรมของหนวยงานของรฐทจะกำหนดเปนหลกเกณฑในการปฏบตตนของเจาหนาทของรฐเกยวกบสภาพคณงามความดทเจาหนาทของรฐตองยดถอสำหรบการปฏบตงาน การตดสนความถกผด การปฏบตทควรกระทำหรอไมควรกระทำ ตลอดจนการดำรงตนในการกระทำความดและละเวนความชว ซงไดกำหนดใหมคณะกรรมการมาตรฐานทางจรยธรรม เปนผกำหนดหลกเกณฑการจดทำประมวลจรยธรรม คมอ หรอแนวทางปฏบตเพอใหองคกรกลางบรหารงานบคคล ใชเปนหลกเกณฑสำหรบการจดทำประมวลจรยธรรมและขอกำหนดจรยธรรม

๓๘



ตารางเปรยบเทยบกฎหมายทเกยวกบการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใด ลำดบ กฎหมาย เจาพนกงานของรฐทถกบงคบใช บทกำหนดโทษ /

สภาพบงคบ 1 รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2560

มาตรา 184 (3) ไมรบเงนหรอประโยชนใด ๆ จากหนวยราชการ หนวยงานของรฐ หรอรฐวสาหกจเปนพเศษ นอกเหนอไปจากทหนวยราชการ หนวยงานของรฐ หรอรฐวสาหกจ ปฏบตตอบคคลอน ๆ ในธรกจการงานปกต

- สมาชกสภาผแทนราษฎร และสมาชกวฒสภา - คสมรสและบตรของสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภา - บคคลอนซงมใชคสมรสและบตรของสมาชก สภาผแทนราษฎร หรอสมาชกวฒสภานนทดำเนนการในลกษณะผถกใช ผรวมดำเนนการหรอผไดรบมอบหมายจากสมาชก สภาผแทน ราษฎร หรอสมาชกวฒสภา

- สมาชกภาพของสมาชก สภาผแทนราษฎรสนสดลงตามมาตรา 101 (7) - ความเปนรฐมนตรสนสดลงตามมาตรา 107 (5)

มาตรา 186 - รฐมนตร 2 พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2561

มาตรา 128 - เจาพนกงานของรฐ “เจาพนกงานของรฐ” หมายความวา เจาหนาทของรฐ ผดำรงตำแหนง ทางการเมอง ตลาการศาลรฐธรรมนญ ผดำรงตำแหนงในองคกรอสระ และคณะกรรมการ ป.ป.ช.

ฝาฝนมาตรา 128 ตองรบโทษทางอาญา ดงน - จำคกไมเกน 3 ป - หรอปรบไมเกนหกหมนบาท - หรอทงจำทงปรบ ตามมาตรา 169 และใหถอวาเปนการกระทำความผดตอตำแหนงหนาทราชการหรอความผด ตอตำแหนงหนาทในการยตธรรมตามมาตรา 129

มาตรา 173 - เจาพนกงานของรฐ - เจาหนาทของรฐตางประเทศ - เจาหนาทขององคการระหวางประเทศ

ฝาฝนมาตรา 173 ตองรบโทษ ดงน - จำคกตงแตหาป ถงยสบป - จำคกตลอดชวต - ปรบหนงแสนบาท ถงสแสนบาท

๓๙



ลำดบ กฎหมาย เจาพนกงานของรฐทถกบงคบใช บทกำหนดโทษ / สภาพบงคบ

มาตรา 174 - เจาพนกงานของรฐ - เจาหนาทของรฐตางประเทศ - เจาหนาทขององคการระหวางประเทศ

ฝาฝนมาตรา 174 ตองรบโทษ ดงน - จำคกตงแตหาป ถงยสบป - จำคกตลอดชวต - ปรบหนงแสนบาท ถงสแสนบาท

มาตรา 175 - ผใด (อาจเปนเจาพนกงานของรฐหรอไมไดเปนเจาพนกงานของรฐกได)

ฝาฝนมาตรา 175 ตองรบโทษ ดงน - จำคกไมเกนหาป - ปรบไมเกนหนงแสนบาท - หรอทงจำทงปรบ

3 ประกาศคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต เรอง หลกเกณฑการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยาของเจาพนกงานของรฐ พ.ศ. 2563 ขอ 7 - เจาพนกงานของรฐ

- ผซงพนจากการเปนเจาพนกงานของรฐมาแลวไมถงสองป

หากฝาฝนประกาศ ฯ จะเปนการฝาฝนตามมาตรา 128 ตองรบโทษทางอาญา จำคกไมเกน สามป หรอปรบไมเกน หกหมนบาท หรอทงจำ ทงปรบตามมาตรา 169

4 ระเบยบสำนกนายกรฐมนตรวาดวยการใหของขวญของเจาหนาทของรฐ พ.ศ. 2544 ขอ 5 ขอ 6 ขอ 7 ขอ 8

- เจาหนาทของรฐ - บคคลในครอบครวของเจาหนาทของรฐ

กรณเจาหนาทของรฐจงใจปฏบตฝาฝนระเบยบน - ขาราชการการเมอง ใหถอวาผนนประพฤตปฏบตไมเปนไปตามคณธรรมและจรยธรรม - ในกรณทเจาหนาทของรฐเปนขาราชการประเภทอนนอกจากขาราชการการเมองใหถอวาเจาหนาทของรฐ ผนน เปนผกระทำความผดทางวนย

๔๐



ลำดบ กฎหมาย เจาพนกงานของรฐทถกบงคบใช บทกำหนดโทษ / สภาพบงคบ

5 ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 149 - เจาพนกงาน

- สมาชกสภานตบญญตแหงรฐ - สมาชกสภาจงหวด - สมาชกสภาเทศบาล

ฝาฝนมาตรา 149 ตองรบโทษ ดงน - จำคกตงแตหาปถงยสบป - จำคกตลอดชวต - ปรบหนงแสนบาท ถงสแสนบาท - ประหารชวต

6 ประมวลจรยธรรมทเกยวของกบการหามเจาพนกงานของรฐรบทรพยสนหรอประโยชนอนใด

ประมวลจรยธรรมขาราชการพลเรอน ขอ 6 “ขาราชการ” หมายความวา

ขาราชการพลเรอน พนกงานราชการ และลกจางในสงกดราชการพลเรอน

เปนความผดวนย ตามพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. 2551 หรอระเบยบสำนกนายกรฐมนตรวาดวยพนกงานราชการ พ.ศ. 2547 หรอระเบยบกระทรวงการคลงวาดวยลกจางประจำของ สวนราชการ พ.ศ. 2537 แลวแตกรณ ตามขอ 18

๔๑



๕

บทท



๔๒



ทำไมตองหามรบเจาพนกงานของรฐรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดอนอาจคำนวณเปนเงนได เนองจากการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดของเจาหนาทของรฐ อาจทำใหประชาชนหรอสงคม เกดความเคลอบแคลงสงสยไดวาจะมการใชอำนาจหนาทหรอการดำเนนการใด ๆ เพอเออประโยชน แกผใหทรพยสนนนหรอไม ทำใหเกดความไมเชอมนตอการปฏบตหนาทของเจาหนาทของรฐผนน แมวาในความเปนจรงเจาหนาทของรฐผนนไดรบมาจรงโดยมไดมการใชหนาทและอำนาจ หรอดำเนนการใด ๆ เพอใหเกดประโยชนแกผใหทรพยสนนนกตาม แตการจะพสจนใหประชาชนสนสงสยนน กระทำไดยาก และอาจนำไปสการทจรตในรปแบบของการรบสนบน โดยใชหนาทและอำนาจหรอใชดลยพนจ เพอเออประโยชนแกผทใหทรพยสน ดงนน ในบทนจะสรปขนตอนการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใด ทจะตองนำไปปฏบต ดงรายละเอยด

บทท ๕

บทสรปขนตอนการรบทรพยสน

หรอประโยชนอนใด

๔๓



การรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดควรพจารณา ดงน

๔๔



๔๕



๔๖



๔๗



ความแตกตางระหวาง

การรบทรพยสนหรอประโยชนอนใด กบ การรบสนบน ความผดในเรองของการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดนน เมอมการรบทรพยสนทไมเปนไปตามหลกเกณฑทกฎหมายกำหนดไวกจะมความผดทนท โดยทเจาพนกงานของรฐผนนจะใชหรอไมใชอำนาจหนาทกตาม แตหากเปนการรบเพอกระทำการหรอไมกระทำการอยางใดในตำแหนงหนาทนน ๆ กจะเปนความผดในเรองของการรบสนบนได ดงตวอยางตอไปน

การรบทรพยสนหรอประโยชนอนใด การรบสนบน

พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวย การปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2561 มาตรา 128 ไดกำหนดไววา หามมใหเจาพนกงานของรฐผใดรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดอนอาจคำนวณเปนเงนไดจากผใด ...

ประมวลกฎหมายอาญ า มาตรา 148 ไดกำหนดไววา ผใดเปนเจาพนกงาน ... 1) เรยก 2) รบ 3) ยอมจะรบ ทรพยสน หรอประโยชนอนใดสำหรบตนเองหรอผอนโดย มชอบ เพอกระทำการหรอไมกระทำการอยางใด ในตำแหนง ไมวาการนนจะชอบหรอมชอบดวยหนาท ตองระวางโทษ ...

ตวอยาง นาย ก เจาพนกงานของรฐใชอำนาจในตำแหนงโดยชอบวาจางนาย ข เปนผกอสรางอาคารใหแก ทางราชการ และมการทำสญญาไปเรยบรอยแลว นาย ข ดใจทไดเปนผรบเหมากอสรางนน จงนำเงนจำนวนหนงไปมอบใหแกนาย ก โดยนาย ก ไดรบจำนวนเงนนนไว กรณน นาย ก ไมมความผดฐานรบสนบน เพราะนาย ก ไมไดเรยกรบทรพยสนจากนาย ข และไมไดมการใชอำนาจหนาทเพอเออประโยชนใหแกนาย ข แตนาย ก จะมความผดในเรอง การรบทรพยสนหรอประโยชนอนใด

ตวอยาง นาย ก เปนเจาพนกงานของรฐ มอำนาจหนาทพจารณาทจะวาจางผรบเหมากอสรางเปนผกอสรางอาคารใหแกทางราชการ แตกอนทำสญญา นาย ก ไดรบเงนจำนวนหนงจากนาย ข จงไดเชญนาย ข มาทำสญญาใหไดเปนผรบเหมากอสรางนน กรณน นาย ก จะมความผดฐานรบสนบน เพราะนาย ก รบทรพยสนสำหรบตนเอง โดยมชอบและไดมการใชอำนาจหนาทเพอเออประโยชนใหแกนาย ข เข าเปนผ รบเหมากอสรางโดยเหนแกประโยชนจากทรพยสนทไดรบมาจากนาย ข และยงมความผดในเรองการรบทรพยสนหรอประโยชน อนใดดวย

๔๘



๔๙



ภาคผนวก



๕๐



ประกาศคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต

เรอง หลกเกณฑการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใด

โดยธรรมจรรยาของเจาพนกงานของรฐ

พ.ศ. ๒๕๖๓

ภาคผนวก

๕๑



๕๒



๕๓



๕๔



๕๕



๕๖



บรรณานกรม มานะ นมตมงคล. Global Corruption Barometer 2020-Asia. องคกรตอตานคอรรปชน (ประเทศไทย) กรงเทพ ฯ. 2563. ราชบณฑตยสถาน. พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2554. พมพครงท 2. กรงเทพ ฯ : ราชบณฑตยสถาน, 2556. วรวท คงศกด. เอกสารประกอบการประชมรบฟงความคดเหนตอรางพระราชบญญตมาตรการของฝาย บรหาร ในการปองกนและปราบปรามการทจรต (ฉบบท 5) พ.ศ. .... : สำนกงานสภาทปรกษา เศรษฐกจและสงคมแหงชาต. วนองคารท 30 ตลาคม 2561. สำนกงาน ป.ป.ช.. คมอการปฏบตสำหรบเจาหนาทของรฐเพอมใหดำเนนกจการทเปนการขดกนระหวาง ประโยชนสวนบคคลกบประโยชนสวนรวม. นนทบร. 2561. สำนกงาน ป.ป.ช.. คมอการปองกนการกระทำความผดเกยวกบการขดกนระหวางประโยชนสวนบคคลกบ ประโยชนสวนรวม ตามมาตรา 128 แหงพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกน และปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2561. นนทบร : สำนกการขดกนแหงผลประโยชน, 2563. เอกสารออนไลน บารอมเตอรทจรตทวโลก https://www.transparency.org/en/gcb/asia/asia-2020

Together Against Corruption

แบบฟอรมการขอเผยแพรขอมลผานเวบไซตของหนวยงานในราชการบรหารสวนกลาง

สำนกงานปลดกระทรวงสาธารณสข ตามประกาศสำนกงานปลดกระทรวงสาธารณสข

เรอง แนวทางการเผยแพรขอมลตอสาธารณะผานเวบไซตของหนวยงาน พ.ศ. 2561 สำหรบหนวยงานในราชการบรหารสวนกลางสำนกงานปลดกระทรวงสาธารณสข

แบบฟอรมการขอเผยแพรขอมลผานเวบไซตของหนวยงานในสงกดสำนกงานปลดกระทรวงสาธารณสข

ชอหนวยงาน : ศนยปฏบตการตอตานการทจรต กระทรวงสาธารณสข วน/เดอน/ป : 8 มกราคม 2564 หวขอ: หนงสอประทบตรา สงคมอการปองกนการกระทำความผดเกยวกบการขดกนระหวางผลประโยชน สวนบคคลกบผลประโยชนสวนรวม มาตรา 128 แหงพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญ วาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2561 สำนกงานปลดกระทรวงสาธารณสข ถงหนวยงานในสงกดสำนกงานปลดกระทรวงสาธารณสข และเอกสารทเกยวของ รายละเอยดขอมล (โดยสรปหรอเอกสารแนบ) หนงสอประทบตรา สงคมอการปองกนการกระทำความผดเกยวกบการขดกนระหวางผลประโยชน สวนบคคลกบผลประโยชนสวนรวม มาตรา 128 แหงพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญ วาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2561 สำนกงานปลดกระทรวงสาธารณสข ถงหนวยงานในสงกดสำนกงานปลดกระทรวงสาธารณสข และเอกสารทเกยวของ Link ภายนอก: ไมม หมายเหต: ………………………………………………………………………………………………………………………………............ ....................................................................................................................................................................................... ....................................................................................... ......................................................................................

ผรบผดชอบการใหขอมล ผอนมตรบรอง สชาฎา วรนทรเวช สชาฎา วรนทรเวช

(นางสาวสชาฎา วรนทรเวช) (นางสาวสชาฎา วรนทรเวช) ตำแหนง นกวเคราะหนโยบายและแผนชำนาญการพเศษ ตำแหนง นกวเคราะหนโยบายและแผนชำนาญการพเศษ (หวหนา)

วนท 8 เดอน มกราคม พ.ศ. 2564 วนท 8 เดอน มกราคม พ.ศ. 2564

ผรบผดชอบการนำขอมลขนเผยแพร พศวร วชรบตร

(นายพศวร วชรบตร) นกทรพยากรบคคลปฏบตการ

วนท 8 เดอน มกราคม พ.ศ. 2564

nt 6{ · 2021. 1. 15. · fi ao oreroo,/r nt 0tt 6{ fir dtrinrruarrr:ruacld'ruirr -'--i-...

Documents