Mikrobiologiaren sarrera

historikoa 2

Juan Arbulu

http://www.arizmendipro.eu

juarbulu@gmail.com

@jarbulu

Berezko sorrerari buruzko

eztabaida

• Aristotelesen garaiko ideiak

• Redi (1668): animalietan berezko sorrera

ezeztatzen duten ikerketak

– “Omne vivo ex ovo”

– “Omne vivo ex vivo” oraindik ez da onartzen

• Spallanzani eta Needham-en arteko eztabaida

– Ikerketak gaizki interpretatzen dira (Needham):

ontziak berotzen direnean aireak bere “bizi indarra”galdu egiten du (bitalismoa)

Pasteur-ek berezko sorrarari buruzko

eztabaida argitzen du

• Lepo bihurgunetsuak diruzten eta airerairekiak dauden ontziekin ikerketak eginzituen (“zisne lepoak”).

– Irekiten jartzen ditugunean ontziak, eta,

mugitzen ez badira, ez dira mikroorganismoak

hazten

– Likidoa lepo bihurgunetsura heltzen bada

mikroorganismoak agertzen dira.

Louis Pasteur

Hartzigarriei buruzko eztabaida

• Hartzidurei buruzko bi teoria: kimikoa etabiologikoa

• Pasteur-i (1857) Lilleko distilategitik deitzendiote arazo bat ebazteko– 1857: Hartzidura laktikoa egiten duten bakterioak

– 1860: Hartzidura alkoholikoa legamiak egiten dute

– Hartzidura butirikoa aurkitzen du; eta airerik ezdagoen tokian bizia (anaerobiosia)

• Bi teorien bat egitea: Buchner-ek legamienzelula askeen prestakin bat isolatzen du

Aurrerapen teknikoak: hazkuntza purua

• Hazkuntza puruen prestaketa (Robert Koch-en laborategietan)– Patata xafletan oinarritutako hazkuntza medio

solidoak

– Gelatinan oinarritutako hazkuntza medio solidoak

– Agar-agarrean oinarritutako hazkuntza medio solidoak

• Petrik (Koch-en laborategian) bere izenaeramaten duen kutxatila asmatzen du

• Hazkuntza medio aberatsak eta bereizgarriak(Beijerink, Winogradsky)

Aurrerapen teknikoak: Mikroskopioak eta

tindaketa teknikak

• Koch Alemaniako beira industriarekin lankidetza burutzen du (Schott) eta optikan jakintsuak direnei laguntza eskatzen die (Abbé, Zeiss)

– Lente akromatiko hobeagoak

– Argiketa kondentsadorea erabiliz

– Inmertsioko objetiboa (1878)

• Koch industria kimikoarekin (BASF) lana egiten du:

– Bakterioak behatzeko tindaketak (metileno urdina, fuksina, “violeta de genciana”, etab), 1877 eta ondoren

• Ziehl eta Neelsen: tindaketa bereizgarria AAR (1883)

• Hans C. Gram: Gram tindaketa bereizgarria (1884)

Avances en microscopios debidos

a Koch y sus colaboradores

Iluminación

inferior y

condensador

Sección del

objetivo de

inmersión

Mikroorganismoen eragina

gaixotasun kutsakorretan

• Pasteur Provenzara abiatzen da zetarenarrak jasatzen duen gaixotasun bat ikertzeko (pebrina)

• 1869. urtean Nosema bombycis protozooaaurkitzen du gaixotasunaren eragile

• Davaine (1863-1868): karbunkoz gaixorikdauden behien odolak mikroorganismokantitate handiak ditu

Mikroorganismoen eragina

gaixotasun kutsakorretan

• Koch (1876): hazkuntza puruaren teknikari eskerbakteria patjogeno bat isolatu eta hazi egiten du(karbunko edo antrax-aren eragilea)

• Bacillus anthtracis-aren lehenengomikroargazkiak (metileno urdinarekin tindatuz)

• Bakteria honek fase erresistentea (endosporak) duela baieztatzen du

• Gaixotasuna berriro sortu daiteke baziloaklaborategietako animalietan inokulatzenbaditugu

Koch-en postulatuak (1882)

• Izaki gaixoetan agente patogenoa egon beharda

• Gaixo dagoen izakiarengandik mikroorganismoahazkuntza puru batean isolatu egin daiteke

• Kultibo puruetan hazitako mikroorganismoaosasuntsu dauden animalietan inokulatzenbaditugu gaixoarazten ditu

• Esperimentalki inokulatuko eta gaixo daudenanimali hauengandik mikroorganismoa berriroisolatu daitezke

Koch-en

postulatuak

Koch-en eskolak hainbat eragile

patogenoak isolatzen ditu

• Kolera (1883)

• Difteria (1884)

• Tetanoa (1885)

• Neumonia (1886)

• Meningitisa (1887)

• Izurritea (1894)

• Sifilisa (1905)

Robert Koch

Asepsia, kimioterapia

• Anestesiaren agerpena (XIX. Mendearenerdialdera)

• Lister-ek fenolaren eta merkurioaren gatzenerabilera sartzen du (kirofanoan asepsia)

• Paul Ehrlich:– Industria kimikoarekin lan egiten du eta salvarsan

aurkitzen du, sifilisaren aurka

– Kimioterapia

• Domagk (1935): neumokokoen aurka prontosilogorria– Sulfamiden garaia

Antibioterapia

• Fleming (1929): Penizilinaren estraktua

(Penicillium notatum onddotik)

• Chain y Florey (1940): Penizilina purifikatu

zuten. 2. gerratean erabili zen

• Estreptomizina aurkitzen da (Waksman, 1944)

Streptomyces griseus-etik

• Gerra ondoren, hainbat antibiotiko aurkitzen

dira, gehien bat Aktinomizetosetik abiatuz