RedacciónVIGO

Brinqueida, a Rede Galegado Xogo Tradicional,

convocou o pasado día 9 a ter-ceira edición do Día do Peón2007, unha manchea de activi-dades que se celebraron namaioría dos centros educati-vos galegos e nas rúas e pra-zas dos pobos galegos.

Co gallo desta conmemora-ción, Brinquedia elaborou unmanifesto que foi lido en to-dos os lugares nos que se ce-lebraron as actividades. Nestecomunicado, recóllese que“nas últimas décadas estaseasistindo en Europa a un pro-ceso, cada vez máis fresco evigoroso, de recuperación dosxogos tradicionais de cada lu-gar, de cada nación, de cadaEstado. Felizmente, Galiza ca-miña tamén con paso firmenese proceso de recompila-ción, análise, posta en valor edivulgación do patrimonio lú-dico que fomos quen de crearcomo pobo ao longo dos sé-culos”.

Lembrando que a estacio-nalidade do xogo do peón–chamado tamén pión, trom-po, buxaina, sevillana,...– venmarcada na fraseoloxía galegapor refráns tales como “PoloSan Martiño, peóns ao cami-ño” ou “Polo Santo Amaro,peóns ao faiado”, preténdese

fomentar esta xornada. Variosson os motivos: porque o xo-go é un dos máis ricos en con-tido oral da cultura galega;porque o trompo é un xogocompatíbel coa PSP, coa Ga-meboy ou coa Play-station;

porque o prezo dunha buxainaé moi pequeno, o que facilita asocialización e diminúe as di-ferenzas sociais, e, finalmente,porque ao ter un vocabulariorico, convértese nun transmi-sor ideal da nosa cultura oral e

fomenta a comunicación inter-xeracional.

A rede Brinquedia aseguraque nestas celebracións nonse ten unha visión nostálxicasenón se buscan elementosque posibilitan que o presente

exista.

Manifestodo Peón

Eu querover un milleirode buxainas abailar proque éa tradición donoso pobo e asmiñas tradi-cións son a mi-ña identidade.Eu quero verun milleiro detrompos abailar porqueasí construí-mos a nosahistoria. Euquero ver unmilleiro de pe-óns a bailarpara que a no-sa lingua “ro-le” nas mansdos nosos cati-vos. Eu querover un milleirode pimpione-tas a bailarporque nosunen na diver-

sión. Eu quero ver un milleirode panquentes a bailar por-que simbolizan o bulebule daGaliza que camiña sen vagarcara ao seu futuro. Eu querover un milleiro de bailaretesa trompear porque sí.

Trompos aos camiñosOs escolares galegos participan na exaltación do Día do Peón

IÑAKI OSORIO

Escolares ourensáns móstrannos os seus peóns ou buxainas antes de xogar con elas nunha praza de Ourense.

IÑAKI OSORIO

Grupos de rapaces participan nas rúas e prazas de Ourense do Día do Peón, que promove o colectivo Brinquedia para recuperar os xogos tradicionais galegos.

Martes, 13 de novembro de 2007 • Número: 159

■ COORDINA: MARISA REBOIRAS ■ DEBUXOS: Javier Aguilera ■ PÓSTER: Luis Davila ■ CORRESPONDENCIA: A ESCOLA DO FARO. FARO DE VIGOC/ Uruguay, nº 10, 36201. Vigo ■ TELÉFONOS: 986 23 65 59 e 986 81 46 00 Fax 986 81 46 51 ■ E-MAIL: jportela@epi.es

RedacciónVIGO

O Servizo Educativo daFundación Caixa Galicia

vén de poñer en marcha uncompleto programa de activi-dades para achegar ao público,dun xeito ameno e enriquece-dor, a obra do fotógrafo JeanDieuzaide, a quen se dedica aexposición que actualmente semostra na sede da FundaciónCaixa Galicia en Vigo ata o 30de novembro.

Un equipo de educadoresespecializados deseñou dife-rentes programas destinados aatender aos interesados enachegarse aos contidos destamostra segundo o perfil de ca-da visitante. Todos os días, deluns a venres, de 10 a 14 e de16 a 21.00 horas, pode visitarsea mostra .

Para grupos de EducaciónInfantil e o primeiro ciclo dePrimaria, o Servizo Didácticoda Fundación Caixa Galiciapropón a actividade “Zoca ecesto van á feira”, unha iniciati-va na que unha zoca rebuldeirae un cesto un tanto fedello se-rán os compañeiros de aventu-ras dos rapaces nun día de fei-ra dos de antes. Haberá tempopara mercar, para xogar, paraaprender historias e para coñe-cer Galicia a través das fermo-sas fotografías de Jean Dieu-zaide. “A Galicia dos nososavós” é a actividade deseñadapara os grupos de Primaria (2ºe 3º ciclo) e da ESO. Traballan-do como etnógrafos co cader-no de campo farán un percorri-do pola exposición, intentandodeducir, a través das fotografí-as de Jean Dieuzaide, comoera a Galicia que viviron os no-sos avós. Algúns obxectos queatoparán na sala axudarán noseu traballo. Para bacharelato eciclos formativos se traballacon “O universo das pequenasxentes”.

Obradoiros didácticos naexposición de Dieuzaide

Os escolares poden traballar con fotografía, debuxo e outras actividades

FARO DE VIGO

Martes, 13 de novembro de 2007

A Esco la do FaroTi

par

ticipa

s2

TONY DE LIS

Un grupo de alumnos de 5º de Primaria do colexio Maristas de Vigo atende ás explicacións da monitora sobre a mostra de Jean Dieuzaide.

RedacciónVIGO

As instalacións do Museodo Mar de Galicia, na

parroquia viguesa de Alcabre,acollen, co gallo da Semanada Ciencia, as actividades di-dácticas e divulgativas de “Vi-go ábrese ao mar”, organiza-das pola Asociación de Ocea-nógrafos de Galicia, coa cola-boración da Fundación Uni-versidade de Vigo e outrasinstitucións. O obxectivo des-tas actividades é a divulgaciónde contidos de ciencia mariñadun xeito accesible para todasas idades, xerar un espazo deentretenemento, aprendizaxee interacción coa metodoloxíadidáctica e concienciar e sen-sibilizar sobre o desenvolve-mento sostible.

“Vigo ábrese ao mar” cons-ta dunha serie de módulos dedivulgación científica para to-

dos os públicos dende unhaprespetiva clara, doada e ase-quible, enfocada sempre den-de o prisma da concienciaciónmedioambiental.

Un dos módulos no que ta-ballan os escolares ten comoreferencia a fauna e a flora dacosta galega, con materialaportado pola Zooteca do De-partamento de Ecoloxía e Bio-loxía Animal da Facultade deCiencias do Mar da Universi-dade de Vigo, e dos algarios

da Facultade de Bioloxía de Vi-go. O módulo da vida micros-cópica do mar mostra cultivosdo fitoplancton e do zooplanc-ton. No módulo do fondo domar expóñense mostras dosedimento do fondo mariño edas praias da costa, asi comoarea e fango do fondo das ríase sedimentos en bandexas pa-ra poder tocalos, aportadospolo Departamento de Xeo-ciencias Mariñas de Cienciasdo Mar de Vigo. O módulo“Achégate á costa” é unha vi-sita guiada a praia para com-probar as distintas formas se-gundo a estacións do ano, ascorrientes, os tipos de oleaxe,etc. Por último, o módulo “Unmar de nenos” contén obra-doiros manuais de medusasde papel e de caretas mariñase xogos de paracaídas.

Contacto: Asociación deOceanógrafos de Galicia

oceanógrafosgalicia@uvigo.es

Vigo ábrese a unmar de ciencia

Actividadesdidácticas noMuseo do Mar

organizadas polaAsociación deOceanógrafos

FARO DE VIGO

Martes, 13 de novembro de 2007

A Esco la do Faro

Ti p

articipa

s

3

Alumnos de

Primaria do

colexio

Monterrey, no

Museo do Mar.

REPORTAXE GRÁFICO: ADRIÁN PEREIRA

Un grupo de alumnos do colexio Monterrey de Vigo participaron nas diversas actividades de “Vigo ábrese ao mar” nas instalacións do Museo do Mar.

A Esco la do Faro4 FARO DE

Martes, 13 novem

A Esco la do Faro 5E VIGO

mbro de 2007

TEXTOS ELABORADOS CON INFORMACIÓN DE GREENFACTS Y NATIONAL GEOGRAPHIC

RedacciónVIGO

OC.E.I.P. de Porto Cabeiro(Redondela) celebrou a

Festa do Samaín en días pasa-dos. Para estas datas elabo-rouse unha “unidade didácti-ca” na que se explica a orixecelta da festa, de grande tras-cendencia, xa que a noite do31 de outubro comezaba nesacultura o ano novo, marcandoa transición do outono ao in-verno. Asemade, introdúcenseinformacións varias sobre aplanta da cabaceira, os usosdas cabazas e como se fai conelas unha “caveira”, así comorecóllese tradición oral sobreeste tema con refráns, lendase adiviñas para traballar coalumnado durante esas dúassemanas.

O remate de todo este tra-ballo plasmouse na elabora-ción, polo alumnado e as súasfamilias, das súas propias “ca-veiras”, algunhas de grandeplasticidade e orixinalidade,que se expuxeron no Centrodesde o 29 de outubro e quese “acenderon” o propio díatrinta e un.

Orixes do SamaínA noite do 31 de outono co-

mezaba o aninovo celta. Mar-cando a transición ao inverno,nesta noite as ánimas dos fi-nados voltan visitar as súas fa-milias e as súas vellas casaspara se quentaren a carón dolume e comer dos alimentosque con agarimo lles teñenpreparados os parentes.O cris-tianismo, adaptando o ano no-vo dos celtas e a súa festa á

honra dos mortos, designaríao primeiro de novembro comodía de Todos os Santos, e apartir do século XII, o día se-guinte como día de Defuntos.

Esta festa foi trasladada aosEEUU por emigrantes irlande-ses nos séculos XIX e come-zos do XX, acadando gran rai-game nese país, onde se cele-bra co nome de Halloween.

Facer caveirasA técnica do tallado da ca-

veira é ben sinxela. Empézasefacendo unha incisión supe-

rior semellante a unha “pu-cha”. Afástase este “bonete”,límpase por dentro, axudán-dose dun raspador, toda a pol-pa e os farrapos de onde col-gan as sementes. Tendo o in-terior ben limpo e rebaixadofanse dous furados para osollos, outro para o nariz e ou-tro para a boca. Pódese rema-tar poñéndolle uns pauciñosnos beizos a xeito de dentes eprendendo unha candea noseu interior co coidado de co-locala convenientemente paraque non caia.

FARO DE VIGO

Martes, 13 de novembro de 2007

A Esco la do FaroTi

par

ticipa

s6

CEIP PORTO CABEIRO

Imaxes da exposición do Samaín no colexio de Porto-Cabeiro.

Samaín en Porto-CabeiroOs alumnos do colexio redondelán prepararon as caveiras con cabaceiras

CEIP SANTO PAIO DE ABAIXO

Un detalle da mostra de outono feita no colexio redondelán.Un grupo de alumnos diante dalgúns froitos da exposición.

Estampas deoutono no CEIPde Reboreda

No CEIP Santo Paoio deAbaixo de Reboreda, Re-dondela, elaborouse po-

lo profesorado e o alumnadodo centro unha exposición titu-lada " Estampas de Outono". Omotivo desta mostra e dar acoñecer os distintos froitos eutilidades destes, así coma osnomes galegos das árbores donoso ecosistema, para o que serecolleron mostras nas fragas eno monte, facéndose un estu-dio especial sobre o millo, car-balleiro, castiñeiro, abeleira.Non faltaron cogomelos e ta-mén o alumnado recoñeceuanimais da fauna galega.

FARO DE VIGO

Martes, 13 de novembro de 2007

A Esco la do Faro

Axen

da

7

NOVIDADE

LIBROS

Illa SoidadeAN ALFAYA

Colección Fora de Xogo.Edicións Xerais. 144 Páxs. Edición

acartonada

Esta obra da escritoraAn Alfaya (Vigo, 1964) ga-ñou o Premio FundaciónCaixa Galicia de LiteraturaXuvenil 2007. Esta novelainiciática nos descobre un-ha vida marcada pola pai-xón e a soidade, e conténreflexións sobre a autono-mía persoal e o respectopolo diferente. An Alfayafai un impresionante retra-to do mundo da indixencia,da mendicidade, das per-soas sen teito, dos esmo-leiros, dos vagabundos. Cada unha destas persoas é unhailla deshabitada que vai conformando arquipélagos de soi-dade. A protagonista, Lucía, unha rapaza que está a piquesde iniciar os estudos de xornalismo, procura dar un poucode luz para todas estas persoas.

MinimaladasCARLOS LÓPEZ

Ilustracións de DavidPintor. Colección Merlín

Edicións Xerais. 64 Páxs. Edición

acartonada

Este libro contén se-senta minihistorias queestán protagonizadaspor animais e estáncheas de orixinalidade,imaxinación e beleza,fermosamente ilustra-das por David Pintor.Esta obra gañou porunanimidade o PremioMerlín de Literatura In-

fantil 2007. O xurado destacou que nestes contos breves(nalgúns casos apenas catro ou cinco liñas) Calos López (Boimorto, A Coruña, 1967) salienta a súa capacidade paraevocar imaxes, valéndose dun emprego lúdico da linguaxe,algunhas interesantes referencias literarias e dun tratamen-to moi innovador da creación lingüística.

Queres xogar conmigo?

ERIC CARLE

Textos de XoséBallesteros.

Colección Tras osMontes.

KalandrakaEditora. 40 Páxs.Lectores dende

os 3 anos

O ilustradorEric Carle (No-va York, 1929)p r e s é n t a n o seste divertidoálbum de ani-mais no que salientan o colorido das ilustracións, a varieda-de de formas representadas e agrupadas coa técnica do co-lage, e a expresividade dos personaxes, cualidades incon-fundibles do estilo do autor. Os pequenos lectores recoñe-cerán animais polo seu apéndice final: crin, plumas, esca-mas, cola de pelo, etc.

As pousadeiras do Rei

RAQUEL SÁIZ

Ilustracións deEvelyn Daviddi.

Colección O. OQO Editora. 36páxs. Lectores de

3 a 7 anos.

A escritoraRaquel Sáiz,desmitificandoos costumes eos hábitos depalacio, cons-trúe un textoáxil, sinxelo edivertido, moi

apreciado para os máis pequenos. Con gran sentido do hu-mor, amosa a cara máis absurda de persoas de “alta cate-goría social”, que por cuestión de rango son incapaces deresolver un asunto tan sinxelo como quitarlle ao rei un alfi-ñete do cu.

Los seissignos de

la luzSUSAN COOPER

Destino Infantil & Juvenil. 352 Páxinas. Lectores

dende os 12 anos

Esta é unha novela defantasía épica, basadaen lendas artúricas e envellas historias célticas egaleses, e forma partedunha serie que leva omesmo nome creadapor Susan Cooper (In-glaterra, 1935). É todoun clásico da literaturaxuvenil.

LIBROS

Frato, 40 años con ojos de niñoO ilustrador Francesco Tonucci creou o seu alter

ego Frato e as súas viñetas en 1968. Mirar o mundocos ollos dun neno é unha elección expresiva e cien-

tífica e Frato leva 40 anos vivo nunhas viñetas de tra-zo rápido e mordaz. A Editorial Graó publica este li-bro-álbum que pretende ser un xeito de homenaxe a

Frato polos seus 40 anos de compromiso coa educa-ción. A obra recolle unha escolma das mellores viñe-tas e as máis coñecidas deste ilustrador italiano.

Autor: Francesco Tonucci. Serie Comunidad Educativa. Colección Micro.Macro Referencias. Editorial Graó 254 Páxs.

Redacción/ Europa PressVIGO

Os menores entre 10 e 13anos consolídanse, por

segundo trimestre consecuti-vo, como o grupo de poboa-ción que máis le en España,segundo os datos do Baróme-tro de Hábitos de Lectura eCompra de Libros correspon-dente ao tercero trimestre de2007. “Kika Superbruja”, deKnister, “Harry Porter”, de J. K.Rowling, e “Las crónicas deNarnia”, de C. S. Lewis, son oslibros más lidos por este seg-mento nos meses de xullo,agosto e setembro.

As conclusións do Baróme-tro, en canto ao perfil do lector,manteñen as tendencias dos úl-timos anos, segundo as caleslen máis as mulleres que os ho-mes; os universitarios máisque os que só teñen estudiosprimarios; a maior idade menorpoboación lectora; lese maiori-tariamente novela; o idioma delectura habitual é o castelán, amotivación para ler é o entrete-nemento e a maioría compraos seus libros nas librerías.

Entre os libros que máis seleron no último trimestre des-taca, no quinto posto, un co-mic, “Mortadelo e Filemón”, deFrancisco Ibáñez, e dous títu-los destinados ao públicoadulto como “El Código DaVinci”, de Dan Brown, e“El capitán Alatriste”, deArturo Pérez Reverte.

Os títulos máis lidosdurante o terceiro tri-mestre de 2007 foron“La catedral del mar”, deIldefonso Falcones;“Los pilares de la Tie-rra”, de Ken Follet, que

recupera o segundo lugar; “Elcódigo Da Vinci”, de DanBrown; “La sombra del viento”,de Carlos Ruiz Zafón, seguidospolos libros da saga de HarryPotter, de J.K. Rowling. Nesteterceiro trimestre de 2007 des-taca como novidade da lista untítulo novo, “El niño con el pi-jama de rayas”, de John Boyne.

Os resultados do informe,elaborado por Conecta Rese-arch & Consulting para a Fede-ración de Gremios de Editoresde España (FGEE), co patroci-nio da Dirección General delLibro, Archivos y Bibliotecasdo Ministerio de Cultura doGobierno de España, indicanque o índice de Lectura entre apoboación maior de 14 anossituóuse no 57% no terceirotrimestre, mentras que entre ogrupo de poboación de entre10 e 13 anos este índice dispá-rase ao 82,2%.

Dos datos do informe dedú-cese ademáis que o perfil dolector tipo en España mantén-se en muller, xoven, universi-taria, que vive en núcleos ur-banos, le maioritariamente encastelán e por entretenimento,prefire as novelas como xéne-ro literario e adquire os seus li-bros nas librerías.

O Barómetro sinala taménentre as súas conclusións queeste grupo de poboación supe-ra tamén aos adultos nas por-centaxes de lectores frecuen-tes –len libros diaria ou sema-nalmente– (69,5%) e lectoresocasionais –len algunha vez aomes ou ao trimestre– (18,6%).No segmento de poboaciónmaior de 14 anos, as tasas sondo 41,2 % e 15,8% respectiva-mente.

O Barómetro de hábitos delectura e compra de libros fai-se trimestralmente dende oano 2000 para analizar o com-portamento dos cidadáns es-pañois maiores de catorceanos en materia de lectura eoutros hábitos culturais. Os re-sultados anuais obtéñense apartires dunha mostra de16.000 individuos (8.000 co-rrespondentes á poboación xe-ral maior de 14 anos e 8.000pertencentes ao universo delectores).

As mulleres len máis

No desglose xeraldos datos, o Baró-

metro suliña que o43% de persoasmaiores de 14

anos non le nunca (26,8%) oucase nunca (16,1%). Por sexo,os datos mantéñense establese as mulleres siguen como líde-res cun 59,6% de lectoras fron-te ao 54,4% de lectores. Si seobserva a relación entre o hábi-to de lectura e a idade destacaque a maior idade, a porcenta-xe de lectores é cada vez me-nor.

En canto á relación de idadee sexo, a porcentaxe de lecto-ras é superior ao de lectoresen todos os tramos de idadesalvo a partires dos 65 anos,no que a porcentaxe nos ho-mes é superior cun 30,8% fron-te a un 26,7% das mulleres.

O factor máis influinte nohábito de lectura é a formaciónacadémica. O índice de lecturaentre os universitarios é do85%, 2,3 veces maior que aporcentaxe de lectores que te-ñen estudios primarios(37,4%). De entre a poboaciónlectora, hai un 52,3% que elesso len o 84,7% dos libros, a es-tes se lles chamaría lectores dealta frecuencia, mentras que ooutro 47,7% de lectores –lecto-res de baixa frecuencia– lenpoucos libros ao ano, tan soentre 1 e 4 libros, é decir, o15,3 % do total de libros lidos.

FARO DE VIGO

Martes, 13 de novembro de 2007

A Esco la do FaroTe

ma

da s

eman

a8

O 43% depersoas

maiores de 14anos non le nunca

Os nenos entre 10 e 13 anos,os que máis len de España

O Barómetro de Lectura suliña que as mulleres seguen sendo as que máis len e que a maior idade menospoboación lectora

Un libro ao mes

A media de libros lidosen o derradeiro ano é de7,9 e de 5,7 a media de ho-ras semanais de lecturados lectores frecuentes–len alomenos unha vez ásemana–. Entre os lecto-res frecuentes, o númeromedio de libros lidos nosúltimos 3 meses é de 3,5 -un libro ao mes. En cantoao idioma, o 94,3% doslectores prefire ler en cas-telán e un 13,6% tamén lelibros en inglés. Só o 3,9%dos lectores le en catalán,o 0,8% faino en euskera eo 0,1% en galego.

En relación aos hábitosde compra de libros, aporcentaxe da poboaciónmaior de 14 anos quecomprou libros no derra-deiro ano é do 54,1%, tan-to libros de texto comonon de texto. Entre os quecompraron libros, un43,3% comprou libros nonde texto e un 25,6% com-prou libros de texto. Entreos entrevistados, hai unhaporcentaxe do 45,8% quedi non adquirir libros.

O Barómetro sinala ta-mén que a porcentaxe delectores que acudíu ás bi-bliotecas subíu ao 32,2%no último año, mentrasque a tasa de lectoresque solicitou libros en

préstamo neste tipo deestablecementos ou

nun bibliobús foido 34,7%.