manual de bioseguridade en explotaciÓns de...

Manual de bioseguridad en las explotaciones de ganado extensivo. Federación de razas autóctonas de Galicia-2018

MANUAL DE BIOSEGURIDADE EN EXPLOTACIÓNS DE

GANDO EXTENSIVO DE RAZAS AUTÓCTONAS DE GALICIA

Federación de Razas Autóctonas de Galicia-2018


Por bioseguridade enténdese como o conxunto de medidas que debe adoptar

unha explotación para evitar a entrada de elementos físicos, químicos ou

biolóxicos que poidan causar enfermidades que non están presentes na

explotación. Está moi relacionado co ámbito de prevención de riscos laboráis e

por suposto na medicina preventiva Veterinaria.

Símbolo internacional de riesgo biológico

Debemos ter en conta que unha explotación produce produtos que van a cadea

alimentaria, implicando unha gran responsabilidade por parte do gandeiro, que

debe tomar as medidas de bioseguridade necesarias para que a súa empresa

produza alimentos de alta calidade e sanitariamente perfectos

INTRODUCCIÓN


O que se pretende con este manual, que de maneira simple, enténdase a

importancia da bioseguridade nas nosas explotacións, tendo en conta que son a

maioría extensivas onde os riscos son menores en comparación coas de tipo

intensivo onde os animáis son criados en situacións de ambiente forzado en

comparación co medio ambiente onde se desenvolven as nosas.

Non se trata un manual de prevención de patoloxías, ou de coñecemento

de patoloxías, cada explotación é distinta, e a súa localización, alimentación e

o manexo son distintos, polo que os tratamentos e medidas protectoras non son

as mesmas. A confianza no veterinario de cada explotación ou do equipo de

veterinarios da ADS son fundamentáis para obter uns bos rendementos

económicos que é o obxectivo principal dunha explotación gandeira, no que o

benestar animal e a bioseguridade correctamente xestionadas dan lugar a

animais sans, e máis produtivos.


Feria de ganado en Lugo. A.M. de Lugo

1. Comprar animáis frecuentemente e de varias explotacións.

2. Que estes animáis veñan de explotacións que, aínda que teñan unha

boa cualificación sanitaria, descoñezamos o estado no referente a outras

enfermidades que non forman parte das campañas oficiáis.

3. Pastos en común con outras explotacións, principalmente en pastos

comunais nos que descoñezamos a súa situación sanitaria tal como o

descrito no punto anterior.

4. Existencia de fauna cinexética na zona de pastoreo da nosa

explotación.

¿CÁLES SON LAS ACTIVIDADES QUE INCREMENTAN O RISCO DE

INCORPORAR ENFERMIDADES NAS NOSAS EXPLOTACIÓNS?


É un tema moi complexo a formulación de illar con valo perimetral unha

explotación en extensivo tal como son case todas as nosas explotacións

de razas autóctonas.

Aínda que sería o ideal, é dicir, a existencia dunha valo perimetral exterior,

moitas veces isto non é posible tanto pola súa extensión como polos seus

custos de implantación e de mantemento. Non é complicado se se trata

de unha explotación intensiva, un cebadeiro, con menos metros

perimetrais.

AISLAMIENTO EXTERIOR DA EXPLOTACIÓN


A alternativa en extensivo, pasa por un correcto uso de cercas eléctricas

para delimitar o pastoreo, incidindo en áreas de alta densidade cinexética

de fauna silvestre evitando o contacto co noso gando

A correcta xestión do pastoreo que nos permita evitar o sobrepastoreo

ou subpastoreo, permiten baixar a incidencia de patoloxías externas xa

que os animais atoparanse cun bo estado nutricional con altas defensas

e o cercado evita que outros animais, domésticos ou silvestres podan ter

contacto cos nosos tal como comentamos anteriormente.


Mínima incorporación de animais doutras explotacións, favorecendo a

recría dá propia granxa.

Alta importancia na vixilancia da incorporación de sementáis na

nosa explotación. Un semental enfermo fai 50 veces máis dano que

unha vaca enferma incorporada, por iso, debemos de solicitar toda a

información sanitaria da explotación de orixe sobre o estado sanitario do

animal máis aló da información que nos poida ofrecer a carta sanitaria de

saneamento gandeiro.

ENTRADA O COMPRA DE ANIMALES


Unha explotación integrada en ADS, pode facilitarnos eses datos moito

máis facilmente que unha que este fóra do ámbito dunha ADS. Se non

son facilitadas e a compra preséntase necesaria, deberemos de facer nós

as probas de acordo co noso veterinario de explotación.

As probas e enfermidades a chequear poden variar, xa que depende

da situación epidemiolóxica da explotación de orixe e a nosa, por iso

recoméndase que, no momento de incorporación dos animais,

sigamos o consello do noso veterinario para que enfermidades

deberemos de prestar atención nese momento.

Chequear enfermidades coa frecuencia que o noso Veterinario de

explotación recoméndenos de acordo ao noso status sanitario, sobre

aquelas enfermidades non incluídas nas campañas oficiáis.


De producción animal.www7.uc.cl

Se, tal como é frecuente nas pequenas explotacións de gando de

autóctonas en perigo de extinción, téñense que incorporar animáis

doutras ganderías e teñamos información ou non do seu status sanitario

e probas doutras enfermidades, deberemos de ter, ben unha leira

acoutada, ou ben unha zona da nosa explotación afastada do tráfico diario

dos nosos animais, para establecer unha CORENTENA de polo menos

21 días, para ver a evolución dos animáis incorporados ao novo ambiente

da nosa explotación, e sempre que non teñan contacto cos nosos propios

animáis.


Finalizada a corentena, e antes de xuntalos ao noso rabaño, valorar co

noso veterinario dá explotación de repetir as probas, para comprobar a

efectividade da corentena ou establecer pautas de tratamento.

Debemos de ter en conta de que hai enfermidades que nunha explotación

e no seu medio ambiente mantéñense estables e non se manifestan,

estando latentes, e que, nun cambio de explotación a outro medio e a

situación de stress que conleva, pode dar lugar á manifestación da

patoloxía.

Tras o anterior debemos de facer limpeza profunda e desinfección e

desinsectación da área de corentena, para deixala preparada para outras

novas incorporacións.


Acceso mínimo de persoas alleas á nosa explotación.

Teremos un sinal á entrada de prohibición de acceso sen autorización da

propiedade. Que figure un número de teléfono no cartel é unha boa

medida para poñerse en contacto connosco.

RESPECTO DAS PERSOAS E DOS VEHÍCULOS


Debemos de ter un rexistro de acceso de visitas alleas, de tal maneira que

se xorde unha patoloxía na explotación podemos establecer unha

trazabilidade que nos axudará a atopar a orixe da enfermidade que

detectemos.

Unha medida práctica é usar o noso propio calendario onde podemos

anotar quen entrou e cando, sendo un procedemento sinxelo de facer.

En canto ás persoas visitantes debemos ter como mínimo bolsas de

protección para o calzado.


Se a maiores temos unha bata desechable, ou ben unha bata soamente

para as visitas e lavámola despois de cada visita sería a mellor medida, e

daremos unha imaxe real de protección dos nosos animais e

consecuentemente dos nosos produtos.

O uso de balsa de auga, rotiluvio, pode ser pouco práctica en

explotacións extensivas. A incorporación de pensos, palla, herba seca

etc. que podamos necesitar, deben de entrar en transporte desinfectado,

pero é mellor ter unha sulfatadora portátil para poder facelo nós á entrada

do vehículo á explotación, debemos de ter unha acción activa xa que,

aínda que veñan desinfectados non sabemos se pasaron antes por outras

explotacións.


En todo caso, os lugares de almacenamento de palla, herba, penso,

SEMPRE teñen que estar en áreas de NON ACCESO de animais propios

ou alleos.

Nunca debemos de esperar que sexan os alleos que tomen as

precaucións sanitarias, deberemos de ser activos en facer esa protección

xa que estamos a protexer a viabilidade económica da nosa empresa.

Se se negan a recibir esa protección, sexa quen sexa, debe de prohibirse

a entrada sen dubidalo. Deberemos de ter rexistro do mesmo xeito que

teremos das persoas, de todos os vehículos que aceden á nosa

explotación, pola mesma razón que indicamos anteriormente sobre

as persoas.


Debemos de controlar os alimentos alleos á nosa explotación, tanto no

seu aspecto exterior de conservación como en detectar malos cheiros ou

putrefacción alimentaria

Debemos de ter un rexistro de entradas de partidas de alimentos do

mesmo xeito que de persoas e vehículos, co fin de asegurar a

trazabilidade.

Os alimentos, deben de estar almacenados en locais aos que non poidan

acceder os animais, tanto o propio gando como outros domésticos, como

cans, gatos, paxaros etc.

DOS ALIMENTOS E DA AUGA


Non deben de existir outros elementos no local de almacenaxe de

alimentos, tales como medicamentos, estiércol, pesticidas etc.

En canto á auga de bebida, debe de ser potable, tanto como que nós

podamos bebela tamén sen ningunha dúbida.

Se procede dá auga potable domiciliaria non fai falla facer análise de

augas, pero se procede de auga dun pozo da explotación, á parte de ter

que estar legalmente dado de alta administrativamente, debemos de facer

análise de auga periodicamente para comprobar a súa potabilidade


As augas dos ríos ou regatos que teñan corrente continua, non

deben de presentar risco para a saúde dos nosos animáis, non é o

caso de charcas que permanecen estancas as cales debemos de

pechalas para que os animáis non acudan a elas.

Debemos de ter en conta as épocas de seca nas que a circulación de

auga nos ríos baixa e fórmanse pozos que poden ocasionar que a auga

non ten a calidade adecuada. Procederemos a non usala.


Se a nosa explotación atópase en áreas de alta densidade de animáis

silvestres, é unha boa medida manter unha charca de auga co só acceso

destes, evitando que eles poidan buscar auga nas zonas onde beben os

nosos evitando contaminacións cruzadas.

Non daremos alimentos no chan, é máis cómodo e práctico, pero ten

risco sanitario xa que a fauna silvestre acode a comer os restos co que

incrementamos o risco de contaminacións e patoloxías cruzadas.

O uso de comederos móbiles que non permitan o acceso á fauna silvestre,

ou ben cambiar frecuentemente o sitio onde se deposita a comida

procurando que sexan lugares con boa insolación, xa que os raios do sol

son uns bos desinfectantes.


Debemos de ter os cans e gatos coas súas pautas de vacinación e

desparasitación ao día e que nos marque o noso veterinario de

explotación.

Nunca deixar que os animais domésticos accedan a lugares de

almacenamento de comida do gando.

Primer premio Concurso Fotografía Can de Palleiro 2018.clubcandepalleiro.com

DOS ANIMÁIS DE COMPAÑÍA


Nunca deixar que coman fetos, placentas nin animais mortos da

nosa explotación.

Os gatos poden ser un gran aliado no manteamiento da poboación de

roedores, a condición de que non poidan acceder a zonas de almacenaxe

de alimentos e téñanse correctamente vacinados, desparasitados e

vixiada o seu saúda polo noso veterinario


Deberemos de actuar activamente se na nosa explotación temos un local

de almacenamento de alimentos para o gando.

Aplicaremos produtos específicos para a desinsectación externa do

gando, segundo o tempo e as pautas marcadas polo veterinario de

explotación.

Anotaremos devandito tratamento no libro de tratamentos da

explotación.

DE PRAGAS E VECTORES


Teas mosquiteras, aplicación de insecticidas en portas e xanelas, e sobre

todo poder limpar e baleirar o almacén con auga cun bo desaugadoiro

para non deixar materia orgánica que dan lugar ás moscas e mosquitos.

Evitaremos a entrada de aves, como pombas etc. nos almacéns, tapando

os ocos nos teitos e instalar mallas anti páxaros .

Non debemos deixar que aniñen dentro das instalacións.


SEMPRE facelo tras unha corentena de animais.

Primeiramente, retiramos todos os restos orgánicos seguido con lavado

con auga a presión, mellor se é quente, e aplicación final de desinfectante.

Exemplos de desinfectantes:

LIMPEZA E DESINFECCIÓN


Antes de falar das medidas de bioseguridad, os traballadores ou o

traballador da nosa explotación deben de estar correctamente

contratados e cos seus dereitos e obrigacións legais.

Un traballador con todas as da lei, é máis probable que sexa un traballador

que mire pola nosa explotación e que se implique nas medidas de

bioseguridad que lles poderemos indicar xa que o futuro dela é tamén o

seu futuro.

Por tanto, debe de ter roupa exclusiva de traballo, atendendo que, se

non realiza toda a súa xornada na nosa explotación e procede doutra,

cada unha debe de ter a súa roupa de traballo, ao igual se o traballador

posúe a súa propia gandería.

A roupa debe de ser fácil de poñer e quitar, e de poder lavar.

Debemos de ter un reposto polo menos desta roupa e calzado.

DOS TRABALLADORES E DONOS DA EXPLOTACIÓN


Se tratan con animáis enfermos, deben de poñer calzas ou ben lavar ben

as botas á entrada e saída da área de tratamento.

As medidas inclúen ao veterinario da nosa explotación con moita máis

razón.

DEBEMOS de implicar ao persoal destas medidas de bioseguridad

explicando porque se fan estas medidas.

Temos que considerar aos nosos veciños e compañeiros como persoas

alleas á nosa explotación tomando as mesmas medidas de bioseguridad

que con calquera persoa e teremos unha actuación activa no momento

que sexamos nós quen visite as súas. O mesmo que nós facemos como

medidas de bioseguridad en explotacións alleas, será o mesmo que

pediremos na nosa.

Esta actuación activa, é levar ou pedir nós mesmos calzas á explotación

do noso veciño, ou lle pedimos que nos deixen lavar as nosas botas antes

de entrar, estaremos a dar un bo exemplo.


1. Retirar o máis axiña posible os animáis mortos da explotación

procurando que mentres non o retiremos non accedan a eles outros

animáis.

2. Os animáis con signos ou síntomas de enfermidade deben de ser

retirados a zona de corentena para evitar ou contacto con outros.

3. Consulte ao veterinario dá explotación ante calquera baixa de

animais, non é o mesmo que afecte a un só animal ou a varios, ou

ben, aínda que que afecte a un animal poida ser o inicio dunha

patoloxía que afecte a todos os da explotación.

4. Se o tamaño da explotación así xa ou permite, deberemos de

manexar os animáis por lotes estables, tendo maior incidencia o

coidado coa recría no que a súa alimentación é fundamental para ter

exemplares adultos sans e fortes que van ter menos patoloxías e

mellor rendemento.

XERALIDADES FINÁIS

manual de bioseguridade en explotaciÓns de...

Documents