plan de mellora programa de ampliación

96
BIBLIOTECA DO PROFESORADO PRIMARIA Ensinanza individualizada Plan de mellora Programa de ampliación Lingua 3 O caderno de Ensinanza individualizada de Lingua, para terceiro curso de Primaria, é unha obra colectiva concibida, deseñada e creada no Departamento de Edicións Educativas de Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L., dirixido por Antonio Brandi Fernández e Ana María Guerra Cañizo. Na súa elaboración participou o seguinte equipo: TEXTO Paula Fernández Seoane Rosa I. García de Blas Roxelio Sarriá Batlle Afonso Toimil Castro Amparo Tortosa Sanz ILUSTRACIÓN Antonio Aragüez Vela Artimagos (Malena F. Alzu e Ester Pérez-Cuadrado) EDICIÓN EXECUTIVA Afonso Toimil Castro Amparo Tortosa Sanz DIRECCIÓN DO PROXECTO Ana María Guerra Cañizo DIRECCIÓN E COORDINACIÓN EDITORIAL DE PRIMARIA Maite López-Sáez Rodríguez-Piñero

Upload: others

Post on 16-Oct-2021

6 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Plan de mellora Programa de ampliación

BIB

LIO

TE

CA

DO

PR

OF

ES

OR

AD

O P

RIm

AR

IA

Ensinanza individualizada

Plan de mellora Programa de ampliación

Lingua 3

O caderno de Ensinanza individualizada de Lingua, para terceiro curso de Primaria, é unha obra colectiva concibida, deseñada e creada no Departamento de Edicións Educativas de Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L., dirixido por Antonio Brandi Fernández e Ana María Guerra Cañizo.

Na súa elaboración participou o seguinte equipo:

TEXTO Paula Fernández Seoane Rosa I. García de Blas Roxelio Sarriá Batlle Afonso Toimil Castro Amparo Tortosa Sanz

ILUSTRACIÓN Antonio Aragüez Vela Artimagos (Malena F. Alzu e Ester Pérez-Cuadrado)

EDICIÓN EXECUTIVA Afonso Toimil Castro Amparo Tortosa Sanz

DIRECCIÓN DO PROXECTO Ana María Guerra Cañizo

DIRECCIÓN E COORDINACIÓN EDITORIAL

DE PRIMARIAMaite López-Sáez Rodríguez-Piñero

Page 2: Plan de mellora Programa de ampliación
Page 3: Plan de mellora Programa de ampliación

A ensinanza individualizadaA ensinanza individualizada promove que cada alumno ou alumna traballe na consecución dos obxectivos educativos a un ritmo acorde coas súas capacida-des e destrezas. Para iso, é importante establecer un plan que o axude a supe-rar as dificultades que atope, así como a desenvolver e potenciar as súas habi-lidades.

Este tipo de ensinanza baséase, pois, no uso dunha metodoloxía flexible e das técnicas e recursos educativos que mellor se adapten ás necesidades particula-res dos alumnos. Entre outras cousas, require dispoñer de materiais didácticos específicos que poidan ser utilizados en función das condicións concretas en que se desenvolve a aprendizaxe de cada neno ou nena, así como dos obxec-tivos de mellora que se persigan en cada caso.

Desde esta perspectiva, a Biblioteca do profesorado do proxecto Saber facer ofrece unha serie de materiais destinados a facilitar esa tarefa. Entre eles están:

• AserieAprendizaxe eficaz, que nos primeiros cursos de Primaria traballa as habilidades básicas –atención, memoria e razoamento– e as dificultades de aprendizaxe, e a partir do 4.º curso aborda o adestramento nas técnicas de estudo.

• OconxuntodemateriaisdenominadoRecursos complementarios, que con-tén seccións variadas para cada unha das áreas do currículo, co fin de que o profesorado seleccione en cada caso as fichas que considere oportuno tra-ballar.

• E,porúltimo,estecaderno,denominadoEnsinanza individualizada, que inclúe, para cada unidade didáctica do libro do alumno, dous apartados:

– Un Plan de mellora, composto por fichas de traballo destinadas aos alum-nos e ás alumnas que necesiten un reforzo para afianzar os principais con-tidos da unidade e para exercitar as competencias.

– Un Programa de ampliación, composto tamén por fichas concibidas para permitir que os alumnos afonden en determinados contidos, amplíen os seus coñecementos e poñan en práctica as competencias adquiridas.

Presentación

3Lingua 3

Page 4: Plan de mellora Programa de ampliación

Unidade 1A comunicación ...................................... 118O son K .................................................. 119A descubrir mundo! ................................ 110

Unidade 2A linguaxe e as linguas ........................... 111O son Z .................................................. 112Canta auga! ............................................ 113

Unidade 3A oración: suxeito e predicado ............... 114O punto .................................................. 115Unha paisaxe en miniatura ...................... 116

Unidade 4Sons e letras .......................................... 117O son G. A diérese ................................. 118Unha colección moi curiosa .................... 119

Unidade 5A sílaba .................................................. 120A partición de palabras ........................... 121Como sopra o vento! .............................. 122

Unidade 6Clases de sílabas .................................... 123Signos de interrogación e de admiración .. 124Movémonos ........................................... 125

Unidade 7O substantivo ......................................... 126O uso de r e rr ....................................... 127Imos de excursión! ................................. 128

Unidade 8O xénero dos substantivos ..................... 129Palabras con b ....................................... 130No mercado ........................................... 131

Índice PLAN DE MELLORA

4 Lingua 3

Page 5: Plan de mellora Programa de ampliación

Unidade 9O número dos substantivos ................... 132Palabras con h ....................................... 133As festas do barrio ................................. 134

Unidade 10O artigo .................................................. 135As contraccións do artigo ....................... 136Repoboamos o bosque .......................... 137

Unidade 11Os posesivos .......................................... 138Palabras con v ....................................... 139No parque de bombeiros ........................ 140

Unidade 12Os demostrativos ................................... 141A coma ................................................... 142Un día na granxa .................................... 143

Unidade 13O adxectivo ............................................ 144Palabras con x e con s ........................... 145Unha rúa moi animada ........................... 146

Unidade 14Os pronomes persoais ........................... 147Palabras con x e con ll ........................... 148No faiado ................................................ 149

Unidade 15O verbo .................................................. 150Os dous puntos ...................................... 151Que coches tan antigos! ......................... 152

PROGRAMA DE AMPLIACIÓN

Unidade 1 .......................................... 154

Unidade 2 .......................................... 156

Unidade 3 .......................................... 158

Unidade 4 .......................................... 160

Unidade 5 .......................................... 162

Unidade 6 .......................................... 164

Unidade 7 .......................................... 166

Unidade 8 .......................................... 168

Unidade 9 .......................................... 170

Unidade 10 ........................................ 172

Unidade 11 ........................................ 174

Unidade 12 ........................................ 176

Unidade 13 ........................................ 178

Unidade 14 ........................................ 180

Unidade 15 ........................................ 182

Solucionario ..................................... 186

5Lingua 3

Page 6: Plan de mellora Programa de ampliación
Page 7: Plan de mellora Programa de ampliación

Plan de mellora

Page 8: Plan de mellora Programa de ampliación

PLAN DE MELLORA Ficha 1A comunicación

LEMBRA

As persoas necesitamos comunicarnos. A comunicación é o proceso a través do cal lles facemos saber aos demais o que pensamos, sentimos, queremos…

Podemos comunicarnos de moitos xeitos (con xestos, con imaxes, con sons), pero  a forma de comunicación máis habitual entre as persoas é a linguaxe.

1 Relaciona. Como te comunicas en cada caso?

Falas co avó por teléfono.

Cun son.

Abrazas a mamá porque a queres.

Cunha imaxe.

Debuxas unha frecha para sinalar a saída.

Coa linguaxe.

Tocas o timbre para que che abran.

Cun xesto.

2 Anota cada mensaxe debaixo da persoa que fai o xesto correspondente.

Adeus!

Parade!

Gañei!

Non cho sei!

3 Explica que indican os debuxos das portas.

1Nome Data

(Dibu puertas de los lavabos con las figuritas do chico y a chica)

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 8 Lingua 3

Page 9: Plan de mellora Programa de ampliación

PLAN DE MELLORA Ficha 2O son K

LEMBRA

O son K pódese representar con c ou con qu.

•  Escríbese c diante de a, o, u.

•  Escríbese qu diante de e, i.

1 Escribe os nomes substituíndo cada símbolo pola grafía correspondente.

♣ . C

♠ . QU

Henri♠e Mari♣a Xoa♠ín Ni♣olao Inma♣ulada

2 Clasifica as palabras segundo a grafía con que cómpre completalas.

*oala es*imó es*udo *abaza ra*eta *imono

Con c

3 Copia estas oracións substituíndo os debuxos por palabras con c ou con qu.

•  O      preparou .

•  Raquel tomou unha                     de               .

1Nome Data

Con qu

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.  9Lingua 3

Page 10: Plan de mellora Programa de ampliación

PLAN DE MELLORA Ficha 3A descubrir mundo!

1 Arrodea a palabra correcta. Que nome teñen os obxectos numerados na lámina?

1Nome Data

4

2

1

53

lanterna

estoxo

compás

1

protector

mapa

cantimplora

2

caderno

estoxo

friameira

3

tenda

lanterna

cantimplora

4

compás

lanterna

estoxo

5

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 10 Lingua 3

Page 11: Plan de mellora Programa de ampliación

PLAN DE MELLORA Ficha 1A linguaxe e as linguas

LEMBRA

Cando nos comunicamos cos demais, facémolo sobre todo por medio da linguaxe. Utilizamos a linguaxe cando falamos cos demais e cando escribimos.

No mundo hai moitas linguas ou idiomas diferentes. Para que dúas persoas se entendan, é importante que as dúas dominen unha lingua común. En España fálanse varias linguas: o castelán, o éuscaro, o catalán… Nós falamos en galego.

1 Indica como é a linguaxe que usan para se comunicaren: oral ou escrita.

2 Ordena e escribe nomes de linguas.

GA GO LE ▶ CÉS FRAN ▶

LÁN TE CAS ▶ GLÉS IN ▶

A MÁN LE ▶ NÉS CHI ▶

3 Explica que linguas utilizas ti e en que situacións.

4 Escribe este saúdo en dúas linguas diferentes.

2Nome Data

PECHADO

Bo día!

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 11Lingua 3

Page 12: Plan de mellora Programa de ampliación

PLAN DE MELLORA Ficha 2O son Z2Nome Data

LEMBRA

O son Z de zapato pódese representar con z ou con c.

•  Escríbese z diante de a, o, u e ao final de palabra.

•  Escríbese c diante de e, i.

1 Pinta. Que palabras conteñen o son z de cen?

encestar

acusar

acio

ábaco

dozura

encargar

cerebro

enderezo

almorzar

acción

2 Clasifica as palabras que pintaches segundo a forma en que se escriben.

Conteñen za, zo, zu ▶

Conteñen ce, ci ▶

3 Ordena as sílabas e escribe palabras.

4 Completa con z ou c.

•   Compramos marmelada de caba a, ume e pan de enteo para o almor o.

•   O vestido de I ía leva un la o a ul que lle ingue a intura.

ZO  OU  RI TE  CEI  A NA  ZU  CE  A CLE  BI  TA  CI ZA  PO

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 12 Lingua 3

Page 13: Plan de mellora Programa de ampliación

PLAN DE MELLORA Ficha 3Canta auga!2Nome Data

1 Arrodea a palabra correcta. Que accións se representan na lámina?

mergullarse

bañarse

afundirse

1

encher

tirarse

chapuzar

2

bañarse

mergullarse

tirarse

3

chapuzar

mergullarse

encher

4

bañarse

encher

mergullarse

5

42

1

5

3

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 13Lingua 3

Page 14: Plan de mellora Programa de ampliación

PLAN DE MELLORA Ficha 1A oración: suxeito e predicado

LEMBRA

As oracións son mensaxes que expresan as nosas ideas e os nosos sentimentos por medio da linguaxe. Están formadas por palabras colocadas nunha orde determinada.

As oracións teñen suxeito e predicado.

1 Marca cunha barra (/) o final de cada oración e responde.

A durmir!

Xa hai un anaco que papá e mais eu ceamos. Agora vou lavar os dentes e irei correndo para a cama. Onde deixaría o pixama? Ai, que sono teño!

•  Que signos che axudaron a saber onde acababa cada oración? 

2 Copia cada oración nunha liña e anota cantas palabras ten.

As cegoñas fan niños enormes. Gústanlles as torres. Alá arriba séntense moi ben.

3 Escribe oracións engadíndolles predicados aos seguintes suxeitos.

As abellas

Meu irmán e mais eu

3Nome Data

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 14 Lingua 3

Page 15: Plan de mellora Programa de ampliación

PLAN DE MELLORA Ficha 2O punto

LEMBRA

Cando escribimos poñemos un punto (.) ao final de cada oración.

•   O punto e seguido separa dúas oracións do mesmo parágrafo.

•   O punto e á parte separa dous parágrafos distintos.

•   O punto final escríbese ao final dun texto.

A palabra que vai despois dun punto escríbese con maiúscula inicial.

1 Que dous tipos de punto hai neste texto? Arrodea.

•  Punto e seguido.

•  Punto e á parte.

•  Punto final.

2 Que terías que facer para que ese texto tivese un tipo de punto que lle falta? Escribe.

3 Copia a noticia separando cun punto as dúas oracións. Despois, engádelle outro parágrafo.

3Nome Data

O alpinista estaba moi canso. Por fin coroara a montaña.Foran días de moito traballo nunhas condicións extremas. Pero agora estaba moi  satisfeito.

O xOrnal de Galicia

A directora do colexio inaugurou as pistas de baloncesto todos estaban desexando probalas

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.  15Lingua 3

Page 16: Plan de mellora Programa de ampliación

PLAN DE MELLORA Ficha 3Unha paisaxe en miniatura

1 Arrodea a palabra correcta. Que acción se representa en cada caso?

3Nome Data

42

1

5

3

apegar

montar

debuxar

1

debuxar

modelar

recortar

2

recortar

montar

dobrar

3

modelar

dobrar

debuxar

4

debuxar

recortar

apegar

5

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 16 Lingua 3

Page 17: Plan de mellora Programa de ampliación

PLAN DE MELLORA Ficha 1Sons e letras4

Cando falamos emitimos sons. Os sons poden ser de dous tipos: vogais e consoantes.

Ao escribir representamos os sons con letras. O conxunto de todas as letras dunha lingua é o abecedario ou alfabeto. O galego ten 23 letras en total: 5 vogais e 18 consoantes.

Algúns sons represéntanse con dígrafos.

1 Completa cada grupo coas letras que faltan seguindo a orde alfabética.

A B E

M P

T Z

D

H L

2 Escribe as vogais que faltan.

T GR L B B L F N T

3 Clasifica as palabras anteriores segundo o número de consoantes que teñen.

1 consoante 2 consoantes

3 consoantes 4 consoantes

4 Arrodea os dígrafos que atopes nestas palabras e completa.

queixo formigueiro torradora charco cocho coello

Un dígrafo está formado por letras xuntas que representan son.

Nome Data

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 17Lingua 3

Page 18: Plan de mellora Programa de ampliación

PLAN DE MELLORA Ficha 2O son G. A diérese4Nome Data

LEMBRA

O son G de gato pódese representar con g ou con gu.

•  Escríbese g diante de a, o, u.

•  Escríbese gu diante de e, i.

•   Escríbese diérese ( ¨ ) enriba do u dos grupos güe, güi para indicar que o u se pronuncia.

1 Ordena as letras e escribe as palabras.

2 Clasifica as palabras anteriores segundo como se escriban.

Conteñen ga, go, gu ▶

Conteñen gue, gui ▶

Conteñen güe, güi ▶

3 Completa con g, gu ou gü.

•  Para merendar, Á  eda toma  alletas e io ur.

•  onzalo e  illerme practican pira ismo en a osto.

•  O meu ami  o umersindo é trilin e e vive en Si eiro.

I Ñ G L A A

U R F O G A E I

I A G A U

Ü P N I G Í N

N U T Ü N E G O

A T N U E G

A R L G I O

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 18 Lingua 3

Page 19: Plan de mellora Programa de ampliación

PLAN DE MELLORA Ficha 3Unha colección moi curiosa4Nome Data

1 Arrodea a palabra axeitada. Como son os minerais numerados na lámina?

ouro esmeralda

rubí ollo de tigre

prata ametista

dourado

escuro

castaño

1

claro

duro

prateado

2

verde

morado

prateado

3

escuro

claro

dourado

4

brillante

mate

brando

5

4

2

1

5

3

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 19Lingua 3

Page 20: Plan de mellora Programa de ampliación

PLAN DE MELLORA. Ficha 1A sílaba

LEMBRA

Unha sílaba é o grupo de sons que se pronuncian xuntos nun mesmo golpe de voz.

Un ditongo é a unión de dúas vogais nunha mesma sílaba.

As palabras están formadas por sílabas. Segundo o número de sílabas que teñan, as palabras poden ser monosílabas, bisílabas, trisílabas ou polisílabas.

1 Separa con barras as sílabas destas palabras.

ri no ce ron te can cebra xirafa

avestruz crocodilo serpe ñu

2 Clasifica as palabras anteriores segundo o número de sílabas.

Monosílabas

Bisílabas

Trisílabas

Polisílabas

3 Arrodea os ditongos que atopes nestas palabras.

•  antena  •  coiro  •  euro  •  carteira  •  aire  •  lecer

•  ouro  •  culler  •  hiena  •  coche  •  cambio  •  acuario

5Nome Data

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 20 Lingua 3

Page 21: Plan de mellora Programa de ampliación

PLAN DE MELLORA. Ficha 2A partición de palabras

LEMBRA

Cando unha palabra non cabe enteira ao final da liña, témola que partir. Para indicar que a palabra partida continúa na liña seguinte, colocamos un guión (-).

As vogais dun ditongo pertencen á mesma sílaba e, por tanto, non se poden separar ao final da liña. Tampouco se poden separar os dígrafos ch, gu, ll, nh, qu e rr.

1 Parte cada palabra de todos os xeitos posibles ao final da liña.

•  pastel  ▶   •  choqueiro ▶ ,

•  acuario  ▶   •  botella  ▶ ,

•  ordenador ▶ , ,

2 Risca, en cada grupo, a partición incorrecta ao final da liña.

cociñe-ira

coci-ñeira

cociñei-ra

parau-gas

pa-raugas

para-ugas

te-souro

teso-uro

tesou-ro

pana-deiro

pa-nadeiro

panade-iro

3 Arrodea os dígrafos e parte cada palabra coma se fose ao final da liña.

•  argalleiro  ▶

•  choqueiro  ▶

•  dalgunha  ▶

•  ningunha  ▶

•  carreira  ▶

•  paraugueiro ▶

5Nome Data

ar-galleiro, arga-lleiro, argallei-ro

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 21Lingua 3

Page 22: Plan de mellora Programa de ampliación

PLAN DE MELLORA. Ficha 3Como sopra o vento!

1 Arrodea a palabra que corresponda. Que termo hai representado en cada caso?

5Nome Data

4

2

1

53

peirao

faro

espigón

1

chalana

vento

iate

2

remuíño

chalana

veleiro

3

abrigarse

cubrir

remuíño

4

peirao

espigón

faro

5

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 22 Lingua 3

Page 23: Plan de mellora Programa de ampliación

PLAN DE MELLORA. Ficha 1Clases de sílabas

LEMBRA

A sílaba tónica é a sílaba que se pronuncia con máis intensidade dentro dunha palabra. As outras sílabas chámanse sílabas átonas.

Algunhas palabras levan acento gráfico ( ́ ) sobre a vogal da sílaba tónica.

1 Arrodea a sílaba tónica e subliña as átonas en cada palabra.

•  cartel            •  ovella            •  lavadora            •  ordenador            •  harmónica

2 Copia as palabras separando as sílabas e pinta a tónica.

enfermeira

mestre

pintora

músico

3 Subliña as palabras con acento gráfico e clasifícaas.

O concerto

César e Belén tocan hoxe pola mañá no colexio. Os seus fans esperan impacientes. El, hábil, colle o micrófono e ela prepara a guitarra. De repente, a música empeza a soar e todos berran emocionados. O concerto comezou!

Última sílaba tónica

Penúltima sílaba tónica

Antepenúltima sílaba tónica

6Nome Data

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 23Lingua 3

Page 24: Plan de mellora Programa de ampliación

PLAN DE MELLORA. Ficha 2

Signos de interrogación e de admiración

LEMBRA

•   Ao final dunha pregunta escríbese un signo de interrogación (?).

•   Ao final dunha exclamación escríbese un signo de admiración (!).

6Nome Data

1 Observa e marca a oración co signo máis adecuado.

  Ai, teño medo!

  Ai, teño medo.

  Que vento vai?

  Que vento vai!

  Canto custa isto?

  Canto custa isto.

  Meu avó chámase Xosé.

  Meu avó chámase Xosé?

2 Escribe o signo que falta en cada oración.

Como podo chegar ata o museo

Ten que coller o autobús 21

Gustouche a película

CINEFILME

Moitísimo, estivo xenial

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 24 Lingua 3

Page 25: Plan de mellora Programa de ampliación

PLAN DE MELLORA. Ficha 3Movémonos6Nome Data

1 Arrodea a palabra que corresponda. Que posturas se representan na lámina?

Reproducir lámina do libro

deitada

sentada

na punta do pé

1

en crequenas

axeonllado

deitada

2

axeonllado

sentado

deitado

3

deitado

en crequenas

axeonllado

4

deitada

sentada

axeonllada

5

4

2

1

5

3

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 25Lingua 3

Page 26: Plan de mellora Programa de ampliación

PLAN DE MELLORA. Ficha 1O substantivo

LEMBRA

Os substantivos son as palabras que utilizamos para nomear as persoas, os animais e as cousas.

Os substantivos poden ser comúns ou propios. Os substantivos propios sempre se escriben con maiúscula inicial.

7Nome Data

1 Pinta seguindo as indicacións. De que tipo é cada substantivo?

De persoa ▶ amarelo De animal ▶ verde De cousa ▶ azul

árbitro

fiestra

can

amigo

fío

serpe

cabalo

mestra

mosca

médico

gorra

bolígrafo

2 Completa as oracións con substantivos comúns e substantivos propios.

• Os son de .

• O é de .

• As son de .

• A é de .

3 Escribe nomes propios de lugar que coñezas.

río vila mar

Alberte Xiana Manel Nei

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 26 Lingua 3

Page 27: Plan de mellora Programa de ampliación

PLAN DE MELLORA. Ficha 2O uso de r e rr

LEMBRA

•  O son R suave escríbese sempre con r.

•  O son R forte pódese escribir con r ou con rr.

– Escríbese r ao principio de palabra e despois de consoante.

– Escríbese rr entre vogais.

1 Relaciona. Que son contén cada palabra?

tesouro

ramallo

turrón

burato

israelí

R forte

R suave

serra

muro

recta

Henrique

xogar

2 Clasifica as palabras anteriores con R forte segundo se escriban.

Con r ao comezo de palabra

Con r despois de consoante

Con rr entre vogais 

3 Escribe a palabra con r ou rr que representa cada debuxo.

7Nome Data

Dibu r e rr humanizadas jugando coa videoconsola.

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.  27Lingua 3

Page 28: Plan de mellora Programa de ampliación

PLAN DE MELLORA. Ficha 3Imos de excursión!

1 Arrodea a palabra que corresponda. Que termo se representa en cada caso?

7Nome Data

42

1

5

3

camiñar

fotografar

arquipélago

1

costento

rochoso

embarcadoiro

2

alga

guía

mergullador

3

coral

fondo mariño

arquipélago

4

alga

mergullador

fondo mariño

5

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 28 Lingua 3

Page 29: Plan de mellora Programa de ampliación

PLAN DE MELLORA. Ficha 1O xénero dos substantivos

LEMBRA

Os substantivos teñen xénero: poden ser masculinos ou femininos.

Os substantivos masculinos adoitan levar diante palabras como o ou un. Os substantivos femininos adoitan levar diante palabras como a ou unha.

O feminino dun substantivo adóitase formar engandíndolle un -a á forma do masculino ou cambiando o -o ou o -e do masculino por un -a.

1 Escribe diante de cada palabra un ou unha, segundo corresponda.

triciclo barca papaventos esponxa

2 Arrodea de azul os substantivos anteriores masculinos e de vermello, os femininos.

3 Forma o feminino destes substantivos seguindo os modelos.

• xeneral ▶ • mestre ▶

• xuíz ▶ • elefante ▶

• doutor ▶ • dependente ▶

• rapaz ▶ • presidente ▶

4 Relaciona cada substantivo masculino co feminino correspondente.

home

cabalo

pai

carneiro

boi

ovella

nai

vaca

muller

egua

8Nome Data

xenerala mestra

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 29Lingua 3

Page 30: Plan de mellora Programa de ampliación

PLAN DE MELLORA. Ficha 2Palabras con b

LEMBRA

Escríbese b nos seguintes casos:

• Diante de r.

• Diante de l.

• Despois de m.

8Nome Data

1 Relaciona cada definición cun debuxo e escribe o seu nome. Todos levan br ou bl.

Libro sagrado, que é a base do cristianismo. •

Muller que fai feitizos e voa en vasoira. •

É a femia do castrón. •

Peza de roupa. •

2 Escribe os nomes. Todos levan mb.

3 Subliña dúas palabras mal escritas en cada oración e cópiaa corrixíndoas.

• Martiño toca o tromvón e Uxío toca o tamvor.

• Na bivlioteca hai moitos livros.

• O meu amigo Vrais é moi amavle.

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 30 Lingua 3

Page 31: Plan de mellora Programa de ampliación

PLAN DE MELLORA. Ficha 3No mercado8Nome Data

1 Arrodea a palabra que corresponda. Que froitas e hortalizas se indican na lámina?

Reproducir lámina do libro

mazá

tomate

leituga

1

patacas

cereixas

plátanos

2

amorodos

pexegos

allos

3

cebolas

plátanos

cenorias

4

cabazas

pexegos

patacas

5

4

2

1

53

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 31Lingua 3

Page 32: Plan de mellora Programa de ampliación

PLAN DE MELLORA. Ficha 1O número dos substantivos

LEMBRA

Os substantivos teñen número: poden estar en singular ou en plural.

Os substantivos en singular nomean un só ser ou obxecto. Os substantivos en plural nomean varios seres ou obxectos.

Para formar o plural, os substantivos adoitan engadir -s ou -es á forma do singular.

Alguns substantivos teñen a mesma forma para o singular e para o plural.

9Nome Data

1 Subliña os substantivos do texto e clasifícaos.

Incrible!

O científico e os seus axudantes foron ao lago a buscar ras amarelas. Non atoparon ningún animal así, pero descubriron… uns peixes transparentes!

Están en singular

Están en plural

2 Copia cambiando o número dos substantivos destacados e as palabras que cumpra.

•  Debuxei un ourizo nun folio.

•  O tren pasou por un túnel.

•  Gústame o olor da flor do anís.

3 Escribe en singular.

•  varios crebacabezas  ▶ un   • dous lapis  ▶ un

•  moitos sacarrollas  ▶ un   •  os martes  ▶ o

Debuxei uns

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 32 Lingua 3

Page 33: Plan de mellora Programa de ampliación

PLAN DE MELLORA. Ficha 2Palabras con h

LEMBRA

Escríbense con h os seguintes termos:

•  Todas as formas do verbo haber.

•   Moitas outras palabras como hoxe, home, hora, heroe, vehículo, etc.

1 Arrodea a forma correcta de cada parella.

armónica ovo erba óso amaca arpa

harmónica hovo herba hóso hamaca harpa

2 Completa as oracións coas palabras anteriores.

•  O can do meu veciño atopou un   entre a  .

•  Gústame comer un   fritido e despois descansar na  .

•  A   é un instrumento musical de corda e a  , de vento

3 Escribe a palabra con h que corresponda en cada caso.

•  É onde se garda o millo.  ▶   •  Masculino de muller. ▶

•  O día ten vinte e catro.  ▶   •  Coche ou automóbil.  ▶

•  Nel cúranse os enfermos. ▶ •  Feminino de heroe. ▶

4 Completa as oracións con formas do verbo haber.

•  Xiana tirou a pelota e   de meter unha canastra.

•  Mañá   que levar paraugas, porque anunciaron auga.

•   dous días que non vexo a teu irmán.

9Nome Data

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.  33Lingua 3

Page 34: Plan de mellora Programa de ampliación

1 Arrodea a palabra que corresponda. Que termo hai representado en cada caso?

Nome Data

4

2

1

5

3

alumear

bailar

brincar

1

micrófono

altofalante

escenario

2

músico

orquestra

bandeirolas

3

tocar

despachar

brincar

4

brincar

rir

despachar

5

PLAN DE MELLORA. Ficha 3As festas do barrio9

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 34 Lingua 3

Page 35: Plan de mellora Programa de ampliación

1 Arrodea cada artigo do texto e subliña o substantivo que acompaña.

Que mágoa!

A praia estaba tranquila e as rapazas xogaban nela. Uns caldeiros e unhas pas servíanlles para construír un castelo. De súpeto, unha onda chegou con forza, rompeu o castelo de area e arrastrou os xoguetes. Por sorte déronos recuperado, pero… que mágoa de castelo!

2 Copia no seu lugar cada artigo que arrodeaches co seu substantivo.

Con artigo determinado Con artigo indeterminado

SINGULARMasculino

Feminino

PLURALMasculino

Feminino

3 Escribe o artigo determinado e o indeterminado que pode levar cada palabra.

•  ou   bolígrafos  •  ou boneca

•  ou   pan  •  ou bólas

Nome Data

LEMBRA

Os artigos son palabras que van diante dos substantivos e que serven para concretalos ou determinalos.

Os artigos poden ser determinados ou indeterminados. As formas do artigo determinado son o, a, os, as. As formas do artigo indeterminado son un, unha, uns, unhas.

PLAN DE MELLORA. Ficha 1O artigo10

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 35Lingua 3

Page 36: Plan de mellora Programa de ampliación

Nome Data

LEMBRA

As palabras a, con, de, en e por, cando se atopan cos artigos o, a, os, as, únense a eles e forman as palabras ao, á, aos, ás; co, coa, cos, coas; do, da, dos, das; no, na, nos, nas; polo, pola, polos, polas.

As palabras con, de e en, cando se atopan cos artigos un, unha, uns, unhas, únense a eles e forman as palabras cun, cunha, cuns, cunhas; dun, dunha, duns, dunhas; nun, nunha, nuns, nunhas.

Estas unións denomínanse contraccións.

1 Indica que elementos forman cada contracción.

•   aos ▶ +   •   das  ▶ +   •  nas  ▶ +

•   cos ▶ +   •   pola  ▶ + •   ás  ▶ +

2 Copia cada oración facendo as contraccións necesarias.

•   Cruzaremos o río por a ponte vella.

•   A os turistas gústalles pasear por as rúas de o centro.

•   Xiao pregúntalle por o prezo de os kiwis a o froiteiro.

3 Completa coa contracción que cumpra.

•   O balón voou ________ aire e caeu fóra ________ patio.

•   Falei ________ rapaz que coñecín _________ conservatorio.

•   Mercou o libro _______ tenda que hai ________ aforas.

•   Chegarás antes ________ hospital se vas ________ rúa nova.

•   Os veciños teus son ________ aldea próxima ________ nosa.

PLAN DE MELLORA. Ficha 2As contraccións do artigo10

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 36 Lingua 3

Page 37: Plan de mellora Programa de ampliación

PLAN DE MELLORA. Ficha 3

Nome Data

1 Arrodea a palabra que corresponda. Que termo hai representado en cada caso?

plantar

cavar

regar

1

raíces

póla

landra

2

póla

landra

toro

3

cavar

regar

recoller

4

folla

póla

semente

5

4

21

53

Repoboamos o bosque10

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 37Lingua 3

Page 38: Plan de mellora Programa de ampliación

PLAN DE MELLORA. Ficha 1Os posesivos

LEMBRA

Os posesivos son as palabras que indican a que persoa ou a que persoas pertence un ser ou un obxecto.

Os posesivos sempre van no mesmo xénero e número ca o substantivo a que se refiren e adoitan levar o artigo diante.

11Nome Data

1 Arrodea os posesivos do texto e subliña o artigo que levan diante.

Que disfraces!

Uxío e Silvia disfrazáronse con roupa vella. Agora míranse un ao outro para ver o resultado.

–Gústanme os teus colares, pero as túas pulseiras, non –di Uxío.

–Pois a túa gravata é moi fea! –respóndelle Silvia.

–Si, ha, ha, ha! Coma o teu vestido! –ri el.

–Pero os nosos sombreiros son moi elegantes –sorrí Silvia.

–En cambio, as miñas botas son horribles –quéixase Uxío.

–Sabes que? –di Silvia–. Eu prefiro a nosa roupa! Volvemos cambiarnos!

2 Completa as oracións cos posesivos axeitados.

•   A  miña(de min)

irmá e a (de ti)

curmá son amigas.

•   O (de ti)

amigo Breixo veu coas (del)

irmás.

•   As (de vós)

bufandas están debaixo dos (de nós)

abrigos.

•   A (del)

veciña é da mesma vila ca (de min)

pais.

•  Os (del)

debuxos son máis bonitos ca as (de min)

fotos.

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 38 Lingua 3

Page 39: Plan de mellora Programa de ampliación

PLAN DE MELLORA. Ficha 2Palabras con v

LEMBRA

Escríbense con v os seguintes termos:

•   As formas de pasado dos verbos ter e estar.

•   Outras moitas palabras como avoa, chuvia, vida…

•   Tamén se escribe con v despois de n.

Se unha palabra se escribe con v, as da súa familia tamén se escriben con v.

11Nome Data

1 Escribe os seus nomes. Todas son palabras con v.

2 Copia cada palabra ao lado do verbo correspondente. Fíxate en que se escriben con v.

•  vivencia  •  servidume  •  benvida  •  vindeiro  •   porvir  •  viveiro

•  servente  •   sobrevivir  •  servizo  •  intervir  •  vivenda  •  servidor

servir

vivir

vir

3 Enche os ocos destas oracións con b ou con v. Usa o dicionario se che cómpre.

•  O a ó foi o padriño da  oda e esti o tranquilo, pero o noi o pasou ner ios.

•  rais en ioume un so re ermello polo meu ani ersario. Que ha erá dentro?

•  Ti en que  arrer a cociña  para e itar unha no a  ronca.

•  En todo o in erno non imos a  ranca ne e nas pólas das ár ores.

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.  39Lingua 3

Page 40: Plan de mellora Programa de ampliación

PLAN DE MELLORA. Ficha 3No parque de bombeiros

1 Arrodea a palabra que corresponda. Que elementos se indican na lámina?

11Nome Data

4

2

1

53

sirena

escada

casco

1

mangueira

luvas

sirena

2

extintor

camión

machada

3

casco

uniforme

luvas

4

sirena

mangueira

extintor

5

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 40 Lingua 3

Page 41: Plan de mellora Programa de ampliación

PLAN DE MELLORA. Ficha 1Os demostrativos

LEMBRA

Os demostrativos son as palabras que indican a distancia que hai entre a persoa que fala e os seres ou obxectos a que se refire.

Os demostrativos sempre van no mesmo xénero e número ca o substantivo a que se refiren.

12Nome Data

1 Arrodea os demostrativos e subliña os substantivos a que fan referencia. Ao acabar, copia no seu lugar os grupos que formes.

Que lea de galiñeiro!

Este galiñeiro xa me ten farta! Esas galiñas brancas non queren estar con aquel galo grande. Esta galiña negra escapa todos os días. E aqueles pitiños pían asustados cada vez que se lles achegan eses galos negros. Que lea! Xa non aguanto máis a cabeza con tanto «cacaracá!».

2 Escribe o demostrativo axeitado, tendo en conta a distancia que se indica e o substantivo que hai a continuación.

•   (distancia media)

can que vixía o rabaño é do pastor (afastamento)

.

•   (distancia media)

cabras dan máis leite ca a vaca (proximidade)

.

•   Todos (proximidade)

ovos púxoos (afastamento)

galiña.

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 41Lingua 3

Page 42: Plan de mellora Programa de ampliación

PLAN DE MELLORA. Ficha 2A coma

LEMBRA

Escribimos coma (,), entre outras cousas, para separar os elementos dunha enumeración.

Nas enumeracións non se escribe coma nin antes nin despois da palabra e.

12Nome Data

1 Escribe as comas que faltan nestas enumeracións.

•   Os meus catro cans chámanse Tobi Raíña Wanda e Lúa.

•  Eu teño un irmán unha irmá dous curmáns e tres curmás.

•   Mañá hai clase de Lingua de Matemáticas e de Música.

2 Completa as enumeracións coas palabras e as comas que faltan.

•   Para xantar hai 

•   Meu pai mercou 

3 Escribe as catro comas que faltan nesta carta.

Dibu caja abierta, es un envío con un paquete grande de folios, gomas elásticas, rotuladores, unha grapadora y reglas de varias formas y tamaños.

Estimados clientes:

Enviámoslles o material que nos pediron: un paquete  de 500 folios uns rotuladores unha grampadora unhas gomas elásticas grandes e un xogo de regras. Esperamos que todo sexa do seu gusto  e agradecémoslles a confianza na nosa empresa.

Atentamente

     Pascual Guerra  Xerente de Ofibós  Material de oficina

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 42 Lingua 3

Page 43: Plan de mellora Programa de ampliación

PLAN DE MELLORA. Ficha 3Un día na granxa12Nome Data

1 Arrodea a palabra que corresponda. Que animais se indican na lámina?

boi

ovella

galo

1

galiña

coello

becerro

2

egua

pitiño

porco

3

coello

poldro

ovella

4

cabalo

vaca

porco

5

42

1

5

3

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 43Lingua 3

Page 44: Plan de mellora Programa de ampliación

PLAN DE MELLORA. Ficha 1O adxectivo

LEMBRA

Os adxectivos son palabras que nos din como son ou como están as persoas, os animais ou as cousas.

Os adxectivos sempre se refiren a un substantivo e teñen o mesmo xénero e número ca el.

13Nome Data

1 Pinta as etiquetas que conteñan adxectivos.

constipada

doce

roto

sucios

quería

onte

vella

colexio

boas

pequenos

2 Completa cos adxectivos que pintaches antes.

un xoguete unha casa os meniños

unhas vacacións uns pratos a rapaza

3 Completa a túa descrición cos adxectivos necesarios.

Eu son e . Teño os ollos

e o pelo . De carácter, son .

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 44 Lingua 3

Page 45: Plan de mellora Programa de ampliación

PLAN DE MELLORA. Ficha 2Palabras con x e con s

A letra x pode representar dous sons distintos:

•   O que se pronuncia en palabras como xamón, queixo, xabrón, xente, etc.

•   O que se pronuncia en palabras como taxi, exame, texto, reflexo, etc.

13Nome Data

1 Clasifica estas palabras segundo o son que representa a grafía x.

•  proximidade  •  reloxo  •  flexo  •  xoaniña  •  taxista  •  xeración

•   extremidade  •  axóuxere  •  éxito  •   coxín  •  xarope  •   flexionar

O x soa coma en xamón O x soa coma en exame

2 Completa as oracións coa palabra de cada parella que corresponda.

xesta / sesta

texto / testo

mixto / misto

experto /esperto

•  O avó durmiu unha   ao pé dunha   .

•  Púxolle un   á tixola para que non lle arrefriase o sándwich   .

•   O   publicou un libro sobre un   literario da Idade Media.

•   Acendeu o lume cun  e, antes de deitarse, estivo  dúas horas.

3 Completa con x ou con s.

•  e cavación  •  e cachar  •  e celente  •  e pertador  •  e traño

•   e premedor  •  e tensión  •  e tintor  •  e coitar  •  e terior

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.  45Lingua 3

Page 46: Plan de mellora Programa de ampliación

PLAN DE MELLORA. Ficha 3Unha rúa moi animada

1 Arrodea a palabra que corresponda. Que elementos se indican na lámina?

13Nome Data

4

2

15

3

caixa do correo

paso de peóns

sinal

1

beirarrúa

calzada

semáforo

2

semáforo

varredor

farol

3

axente

carteiro

varredor

4

calzada

beirarrúa

farol

5

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 46 Lingua 3

Page 47: Plan de mellora Programa de ampliación

PLAN DE MELLORA. Ficha 1Os pronomes persoais

LEMBRA

Os pronomes persoais son as palabras que se utilizan para nomear as persoas sen dicir o seu nome.

As palabras eu, ti, el, ela, nós, vós, eles e elas son pronomes persoais.

14Nome Data

1 Relaciona e escribe no seu lugar as oracións que formas.

Ela

Nós

Ti

El

Eu

é marroquí.

es alemán.

é chinesa.

son galego.

somos amigos.

2 Copia as oracións substituíndo a parte destacada por un pronome.

•   Lois e mais eu collemos cada día o bus. ▶

•   Mariña e Elisa viven preto do colexio. ▶

•   Os condutores tocan a bucina. ▶

•   Xurxo e ti xogades sempre ao baloncesto. ▶

3 Escribe unha oración con cada pronome.

•   El    •   Nós 

▶ ▶

▶ ▶

Eu

El

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 47Lingua 3

Page 48: Plan de mellora Programa de ampliación

PLAN DE MELLORA. Ficha 2Palabras con x e con ll

LEMBRA

Convén non confundir certas palabras galegas coas súas equivalentes en castelán.

Hai palabras que en castelán se escriben con j e en galego levan x, como reloxo. Con todo, isto non ocorre sempre. De feito, escríbense con ll, e non con x, palabras como baralla, coello, etc.

14Nome Data

1 En cada grupo de palabras, risca a que non contén a grafía correcta e corríxea.

toxeira

xinete

partixa

queixo

liñaxe

vasixa

xuventude

monxe

xullo

lentexa

xuño

axuda

axuste

caixa

baraxa

conserxe

xornada

homenaxe

xudeu

antoxo

2 Escribe as palabras completas e resolve a clave. Que letra representa cada símbolo?

♣ representa a letra

♠ representa a letra

3 Completa con x ou con ll.

•  traba o  •  a ilizar  •  cai a  •  anteo os  •  arope

•   empare ar  •  a os  • avelina  •  reme er  •  co eita

♣irafa

♣oguetes

pare♠a

coe♠o

burbu♠as

♣enio

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 48 Lingua 3

Page 49: Plan de mellora Programa de ampliación

PLAN DE MELLORA. Ficha 3No faiado14Nome Data

1 Arrodea a palabra que corresponda. Que obxectos se indican na lámina?

tea

saba

chineiro

1

saba

bufarda

trabe

2

porcelana

quinqué

trabe

3

vidro

mármore

chave

4

quinqué

vaixela

baúl

5

4

21

5

3

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 49Lingua 3

Page 50: Plan de mellora Programa de ampliación

PLAN DE MELLORA. Ficha 1O verbo

LEMBRA

Os verbos son palabras que expresan accións.

Cada verbo ten distintas formas verbais. O conxunto das formas dun verbo chámase conxugación.

O infinitivo é a forma que utilizamos para nomear o verbo.

15Nome Data

1 Arrodea os verbos e cópiaos no seu lugar. Que fai cada aparello?

A cociña en marcha

Que actividade na cociña pola mañá! A torradora torra pan, o espremedor espreme laranxas e o batedor bate amorodos con leite. Mmm, que almorzo máis rico! Entrementres, o cociñeiro asa a carne para o xantar. Canto movemento!

2 Copia as formas verbais anteriores e pon o infinitivo ao lado.

•  ▶ •  ▶

•  ▶ •  ▶

3 Completa cada oración coa forma verbal axeitada.

•   Mañá, se non chove, todos ( xogar) no parque da música.

•   De nova, miña nai (traballar) nunha tenda de roupa.

•   Sabes que o avó (estudar) inglés desde hai dous meses?

•   Esta empresa (fabricar) o primeiro coche hai noventa anos.

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 50 Lingua 3

Page 51: Plan de mellora Programa de ampliación

PLAN DE MELLORA. Ficha 2Os dous puntos

LEMBRA

Escríbense dous puntos (:) nos seguintes casos:

•   Diante dunha enumeración que se anuncia.

•   Antes de citar as palabras exactas que dixo alguén.

15Nome Data

1 Arrodea os dous puntos e escribe E se anuncian unha enumeración ou C se citan as palabras exactas de alguén.

•   Visitamos toda Galicia: A Coruña, Lugo, Ourense e Pontevedra.  ▶

•   Daquela Alberte dixo: «Non notades olor a fume?» Cheira a queimado!  ▶

•   O avó Vicente sempre me dicía: «O importante é ter saúde».  ▶

•   Hoxe merquei tres contos: un de medo, un de aventuras e un de humor. ▶

2 Copia as oracións escribindo dous puntos onde cumpra.

•   Na mochila levo tres cousas a merenda, o caderno e o estoxo.

•   O aparcadoiro ten dúas plantas a azul e a vermella.

3 Observa os globos e completa o que di cada un. Non esquezas os dous puntos!

•   Miguel, todo suado, exclamou: «

•   O policía díxolle a meu pai

•   Miña nai pediume

Que calor vai!

Houbo un accidente.

Pásasme o sal?

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.  51Lingua 3

Page 52: Plan de mellora Programa de ampliación

PLAN DE MELLORA. Ficha 3Que coches tan antigos!

1 Arrodea a palabra que corresponda. Que partes do coche se indican na lámina?

15Nome Data

42

1

53

panca

pina

faro

1

retrovisor

parabrisas

panca

2

retrovisor

asento

pneumático

3

asento

parachoques

retrovisor

4

raio

faro

panca

5

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 52 Lingua 3

Page 53: Plan de mellora Programa de ampliación

Programa de ampliación

Page 54: Plan de mellora Programa de ampliación

Quica e mais eu

Ola, chámome Martiño e teño oito anos desde onte, que foi o meu aniversario. Escribo á vosa revista porque vos quero presentar a miña tartaruga Quica. Quica ten dous anos e medio. Cando ma regalou o tío Luís, o día que fixen seis anos, ela tiña seis meses.

Quica medrou moi axiña. Come tanto que miña nai só me deixa alimentala unha vez ao día. Merqueille uns botes de comida especial para tartarugas e, ás veces, tamén lle dou follas de leituga.

A Quica non lle gusta moito o sol. Se a saco ao xardín, deseguida busca un curruncho á sombra para se protexer. Encántalle escaravellar na terra coas patas e quedar practicamente enterrada. Así séntese moi cómoda; pero teño que andar con tino, porque me dá medo que un día se enterre por completo e non consiga atopala. Xa sei que ela ha saír á superficie sa e salva, pero... e se se equivoca e abre o burato noutro lugar?

Por certo, eu non creo que as tartarugas sexan lentas. Se deixase escapar a Quica pola porta, é certo que iría pouco a pouco, pero camiñaría e camiñaría sen parar durante horas. Tomaríao con calma, pero sería capaz de facer longas viaxes, diso estou seguro.

Martiño

1 Escribe Si ou Non.

•  Martiño escribe unha carta a unha revista.    •  Hoxe é o aniversario de Martiño. 

•  Hai dous anos que Quica vive con Martiño.    •  Quica perdeuse no xardín. 

2 Explica como conseguiu Martiño a súa tartaruga.

3 Pinta. A que revista cres que escribiu Martiño?

NOTICIAS DO BARRIO

A MIÑA MASCOTA E MAIS EU

DEPORTES NÁUTICOS

INFORMÁTICA PARA TODOS

PROGRAMA DE AMPLIACIÓNComprendo un texto persoal1Nome Data

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 54 Lingua 354 Lingua 3

Page 55: Plan de mellora Programa de ampliación

4 Responde estas preguntas.

•  Como medrou Quica?  

•  A que se debeu iso?  

•  Cantas veces lle dan de comer cada día?  

•  Con que a alimentan?  

5 Escribe debaixo de cada debuxo. Que fai Quica?

entérrase no chan  •  escapa pola porta  •  agáchase á sombra  •  escaravella na terra

6 Relaciona e forma comparacións.

  lento coma  •  •  un boi

 silencioso coma  •  •  unha lebre

  forte coma  •  •  unha serpe

  rápido coma  •  •  unha tartaruga

7 Debuxa e describe a túa mascota. Se non a tes, imaxina a que che gustaría ter.

1AMPLIACIÓN. UNIdAde

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.  55Lingua 3 55Lingua 3

Page 56: Plan de mellora Programa de ampliación

O almorzo

A cociña hoxe olea leite con cereais,a iogures e a tortas,a bolos e croissants.

A cociña hoxe olea zume natural,a torradas e a doces,a froita primaveral.

A cociña hoxe oledun xeito moi especial,a todo o que precisopara un almorzo xenial.

Luísa March

1 Marca a afirmación verdadeira de cada parella.

Debe ser pola mañá. O almorzo está preparado na cociña.

Debe ser pola noite. O almorzo está preparado no comedor.

A cociña ole mal. Á rapaza gústanlle os alimentos que hai preparados.

A cociña ole ben. Á rapaza non lle gustan os alimentos que hai preparados.

2 Risca os alimentos que non se mencionan no poema.

croissants

galletas

froita

torradas

bistés

cereais

marmelada

verduras

zume

arroz

tortas

chocolate

PROGRAMA DE AMPLIACIÓNComprendo un texto poético2Nome Data

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 56 Lingua 356 Lingua 3

Page 57: Plan de mellora Programa de ampliación

3 Escribe dous alimentos de cada tipo que se mencionen no poema.

Son para beber

Son para comer

4 Relaciona. Que alimento representa cada debuxo?

bolo

ensaimada

croissant

torrada

5 Explica o que comes ti cada mañá para almorzar.

6 Le a información e, ao rematares, responde.

Os poemas escríbense en liñas curtas chamadas versos. Ás veces, os versos agrúpanse en estrofas, que equivalen aos parágrafos dos textos que non son poemas.

É frecuente que algúns versos acaben de maneira semellante; cando ocorre isto, dise que eses versos riman entre si.

•  Cantas estrofas ten o poema O almorzo?

•  Cantos versos ten cada estrofa? 

•  Arrodea. Que versos riman entre si en cada estrofa?

O 1.º e o 3.º O 2.º e o 4.º

2AMPLIACIÓN. UNIDADE

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 57Lingua 3 57Lingua 3

Page 58: Plan de mellora Programa de ampliación

NO COLECTOR AMARELO DEPOSITA:

PLÁSTICO LATAS BRIKS

VIDRO NON CARTÓN NON ROUPA NON

SEPARA BEN. Todos os envases de plástico, as latas e os briks que utilizas poden reciclarse se os depositas no colector amarelo. Se os mesturas con outros residuos, botas a perder o esforzo de todos.

REUTILIZA. Estás seguro de que te queres desfacer de todos os envases? Algúns poden ter unha segunda vida se lles dás outro uso.

E LEMBRA que tamén hai colectores azuis para o papel e o cartón, colectores verdes para o vidro e colectores especiais para a roupa.

1 Risca en cada caso a opción incorrecta.

•  Este cartel pretende:

Explicar o que vai no colector amarelo. Indicar onde está o colector amarelo.

•  Para poder reciclar os envases hai que:

Mesturalos con outros residuos. Separalos e depositalos no colector amarelo.

•  Podemos reutilizar os envases:

Se nos desfacemos deles. Se lles damos outro uso.

PROGRAMA DE AMPLIACIÓNComprendo un cartel3Nome Data

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 58 Lingua 358 Lingua 3

Page 59: Plan de mellora Programa de ampliación

2 Arrodea o que pode ir ao colector amarelo e risca o que non pode ir.

3 Pinta cada colector da cor axeitada.

papel e cartón vidro envases

4 Risca en cada caso a palabra que non pertence á mesma familia ca as outras.

envase • envasar • envasadora • envasado • enviar

papel • papeleira • empapelar • emparellar • papelaría

bolsa • bolsiña • boletín • embolsar • bolso

vidro • vidreira • vide • vidrado • vidroso

5 Pensa e escribe ideas para reutilizar algúns obxectos.

• Utilizar os vasos de iogur para

• Utilizar as caixas de zapatos para

• Utilizar os botes de marmelada para

• Utilizar as bolsas da compra para

3AMPLIACIÓN. UNIDADE

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 59Lingua 3 59Lingua 3

Page 60: Plan de mellora Programa de ampliación

1 Escribe Si ou Non. De que se fala no texto?

•  Do aspecto que ten a Lúa cando a miramos.  ▶       

•  Da distancia que separa a Terra e a Lúa.  ▶       

•  Das naves espaciais que van á Lúa.   ▶       

•  Do que pasa coa terra e co po que hai na Lúa.  ▶       

2 Marca. Que son as manchas escuras que vemos na Lúa?

  Os seus cráteres.      As pegadas dos astronautas.

PROGRAMA DE AMPLIACIÓN

Comprendo un texto informativo4

Nome Data

Mirando o ceo

Cando de noite miramos o ceo, alí está a Lúa,  brillante e bonita.

A Lúa non ten luz propia. Así e todo, brilla no ceo porque reflicte a luz do Sol, coma se iluminásemos cunha lanterna diante dun espello.

Se nos fixamos atentamente, na Lúa podemos ver  unhas manchas escuras en forma de círculos. Son  cráteres. Os científicos din que, hai millóns de anos,  grandes meteoritos chocaron contra a Lúa e causaron  estes enormes buratos na súa superficie.

Na Lúa non hai atmosfera, non hai aire. Iso quere dicir  que nunca sopra o vento, non hai nubes, non chove nin  hai tempestades. Por iso, a terra e o po que hai na  superficie non se moven nunca. Cando os primeiros  astronautas, despois de aluar, deron un paseo dentro  dos vestidos espaciais, foron deixando pegadas  no chan e aínda están, non se borraron, porque o po onde están marcadas non cambiou. Pasaron moitos  anos desde que a nave Apolo XI chegou á Lúa,  pero aínda continúan alí as pegadas dos astronautas,  tan marcadas coma o primeiro día; e así quedarán  anos e anos…

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 60 Lingua 3

Page 61: Plan de mellora Programa de ampliación

3 Explica o que fixeron os astronautas cando foron á Lúa.

4 Completa as oracións coas túas palabras.

•  A Lúa brilla porque 

•  Os cráteres formáronse porque 

•  As pegadas dos astronautas non se borraron porque 

5 Completa cos verbos no tempo correspondente.

aluar aterrar amarar

•  Onte o hidroavión   no lago para rescatar os náufragos.

•  Aquel día a nave Apolo XI  sen problemas.

•  Dentro duns segundos, o avión   na pista principal.

6 Relaciona cada expresión co seu significado.

A.  Estar na lúa.

B.  Estar de mala lúa.

4AMPLIACIÓN. UNIDADE

Estar enfadado. Estar distraído.

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.  61Lingua 3

Page 62: Plan de mellora Programa de ampliación

1 Escribe os seus nomes.

O rei dos gregos O seu capitán A cidade atacada

PROGRAMA DE AMPLIACIÓNComprendo un texto lendario5Nome Data

O gran cabalo de madeira

Os gregos querían conquistar a cidade de Troia. Estaban acampados desde había meses preto das murallas que rodeaban a cidade, pero non conseguían vencer os troianos, que eran guerreiros fortes e valentes. Aquela noite Agamenón, o rei grego, recibiu na súa tenda a visita do capitán Ulises.

–Escoite, señor rei: podemos destruír Troia e conseguir a vitoria, e todo grazas... grazas a un cabalo de madeira!

–Un cabalo de madeira! Estás tolo, Ulises! Ou estás de broma? As batallas gáñanse coas armas, non con xoguetes.

–Non, señor rei. Non é ningunha broma o que digo. Este é o meu plan: construímos un enorme cabalo de madeira dentro do cal se poidan esconder algúns soldados ben armados e deixámolo abandonado na praia para que os habitantes de Troia crean que marchamos. Como van reaccionar eles? Apoderaranse da máquina e levarana á cidade, con nós dentro; despois, o único que temos que facer é saír do cabalo e abrir as portas da cidade para que entren os nosos soldados.

Agamenón quedou sorprendido. A idea pareceulle un pouco absurda, pero moi interesante, de xeito que deu ordes para que os homes se puxesen mans á obra.

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 62 Lingua 3

Page 63: Plan de mellora Programa de ampliación

2 Escribe V (verdadeiro) ou F (falso).

Os gregos querían visitar a cidade de Troia.

Troia estaba rodeada de murallas e defendida por soldados fortes e valentes.

Os gregos estaban diante de Troia desde había poucos días.

Ulises tiña un plan para conquistar a cidade.

Construirían un enorme cabalo de madeira e esconderían os soldados dentro.

A Agamenón, aquela idea non lle interesou nada.

3 Transforma as oracións que marcaches como falsas para que sexan verdadeiras.

• 

• 

• 

4 Escribe os verbos no seu lugar para completar o final da historia.

durmían •  saíron •  pensaron •  abriron •  entrou •  conquistaron •  levaron

Os troianos que os gregos

abandonaran a idea de tomar Troia e

o cabalo dentro das murallas, sen saberen que no interior

había soldados inimigos. Pola noite, mentres todos

os troianos despois dunha gran festa,

os guerreiros gregos do cabalo

e as portas da cidade; así o resto do

exército grego e Troia.

5 Explica a túa opinión sobre Ulises e o seu plan.

5AMPLIACIÓN. UNIDADE

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 63Lingua 3

Page 64: Plan de mellora Programa de ampliación

PROGRAMA DE AMPLIACIÓN

Comprendo un texto informativo6

Nome Data

Un equipamento a proba de lume

Seguro que sabes quen son os bombeiros: son os que apagan os incendios e rescatan as persoas en situacións de perigo, como accidentes, inundacións, terremotos, etc. O seu é un traballo arriscado e duro. Pero os bombeiros son valentes, fortes e áxiles, e ademais contan cun bo equipamento. Queres saber cal? Velaquí o tes.

Botella de aire comprimido

O bombeiro conéctaa cando non hai aire para respirar e permítelle traballar durante 40 minutos. Pesa 4 quilos.

Emisora

Vai suxeita á chaqueta. É importante estar comunicado sempre cos demais.

Traxe multicapa

A chaqueta e os pantalóns están confeccionados con varias capas de materiais. Son unha barreira antilume e antihumidade, pero á vez permiten moverse con liberdade porque só pesan 3 quilos. O traxe non leva cremalleiras nin botóns, porque coa calor quecen e queimarían. Todas as partes se axustan con velcro.

Botas

Teñen punteiras reforzadas e son moi resistentes; así poden aguantar que lles caia enriba un obxecto pesado sen ferirse.

Bandas luminescentes

Van na chaqueta, no casco e nos pantalóns. Así os bombeiros localízanse entre eles cando hai moito fume.

Máscara

Filtra o aire para respirar mellor cando hai fume.

Viseira

Protexe os ollos da calor e do cegamento.

Casco

É cómodo e lixeiro. Só pesa 1 quilo.

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 64 Lingua 3

Page 65: Plan de mellora Programa de ampliación

1 Explica que labor fan os bombeiros.

2 Arrodea as cousas que pertencen ao equipamento do bombeiro e risca as que non.

•  cordóns  •  botóns  •  botas con punteiras reforzadas

•  casco  •  cremalleiras  •  traxe multicapa (chaqueta e pantalón)

•  capa  •  velcro  •  lentes de sol

•  viseira  •  emisora  •  bandas luminescentes

•  máscara  •  cantimplora  •  botella de aire comprimido

3 Escribe o nome e relaciona. Que elemento realiza cada función?

  •  •  Permite comunicarse con outros bombeiros.

  •  •  Filtra o aire para respirar mellor cando hai fume.

  •  •  Protexe os ollos da calor e do cegamento.

4 Responde coma se foses un bombeiro e xustifícao con datos da lectura.

•  Se che cae auga enriba, móllaste? 

•  Pode prender lume no teu traxe? 

•  Que fas cando tes que entrar nun lugar onde non hai aire? 

5 Calcula canto pesa todo o que leva o bombeiro mentres traballa.

Peso do traxe

Peso do casco

Peso da botella

PESO TOTAL QUE TRANSPORTA

+ + =

6AMPLIACIÓN. UNIDADE

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.  65Lingua 3

Page 66: Plan de mellora Programa de ampliación

PROGRAMA DE AMPLIACIÓNComprendo un texto poético7Nome Data

1 Marca o correcto. Que quere dicir ao abrente?

Cando comeza a facerse de noite.

Cando comeza a facerse de día.

2 Marca as palabras que signifiquen o contrario ca abrente.

solpor alborada amencer

anoitecer noitiña luscofusco

3 Relaciona cada palabra da lectura con outra que teña un significado semellante.

olor

frescor

bule

axiña

apura

cheiro

decontado

frescura

Ao abrente

A branca lúa paseapolo ceo de carbón e dille á fonte que entoa co seu chorro unha canción:–Éncheme un cántaro de auga, para que probe o seu frescor. E ti, fermosa rapaza, regalaríasme o olor da rosa branca ou vermella que teña un recendo mellor?Entre as pólas da maceira canta amodo o reiseñor. –Bule, lúa, fuxe axiña, que quere saír o sol.

Paula F. Seoane

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 66 Lingua 3

Page 67: Plan de mellora Programa de ampliación

4 Fíxate no texto dos globos e responde.

•  Quen o di?                   

•  A quen llo di?                 

•  Quen o di?                   

•  A quen llo di?                 

•  Quen o di?                   

•  A quen llo di?                 

5 Escribe cada nome no seu lugar e pinta o recipiente que se nomea no poema.

caldeiro  •  cántaro  •  porrón  •  xerra

                                                               

6 Arrodea a vogal tónica da última palabra en cada verso e responde.

•  Repítese algunha vogal tónica final ao longo do poema?   

•  En que versos, nos pares ou nos impares?   

•  Por tanto, que podemos dicir destes versos?   

7 Le a información e razoa. Hai personificacións no poema?

Un recurso poético moi habitual é a personificación, que consiste en presentar animais ou obxectos que actúan coma os humanos: falan, móvense, manifestan emocións…

7AMPLIACIÓN. UNIDADE

Éncheme un cántaro de auga, para que probe o seu frescor.

Regalaríasme o olor da rosa branca ou vermella que teña un recendo mellor?

Fuxe axiña, que quere saír o sol.

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.  67Lingua 3

Page 68: Plan de mellora Programa de ampliación

PROGRAMA DE AMPLIACIÓN

Comprendo un texto dos medios de comunicación8

Nome Data

1 Marca a afirmación correcta. A que corresponde o texto anterior?

A un programa de televisión onde o público fai preguntas e o presentador responde.

A unha entrevista dun xornal onde o xornalista fai preguntas e un famoso responde.

A un programa de radio onde os oíntes fan preguntas por teléfono e un veterinario responde.

2 Subliña no texto as partes que che axudaron a resolver a actividade anterior.

Falando co veterinario

Ola, son Breixo. Teño un coello que non come as barriñas marróns do penso, pero come todo o demais. Está doente? Que teño que facer para que coma todo?

Sería ideal que o coello comese todo, Breixo, pero, polo que me contas, só deixa as barriñas marróns, así que non te preocupes. Seguro que está ben alimentado.

Recoméndoche que combines o penso con verdura e froita fresca, que lles gusta moito. Pero ten coidado de que os restos non podrezan na comedeira. Límpalla ben cada día!

Graciñas por telefonar, Breixo. Agora pasamos á seguinte consulta dos nosos oíntes. Ola? Hai alguén aí?

Ola, bo día, eu son Cristina. O meu problema é que teño dous hámsters femias, da mesma camada, que pelexan e se morden todo o tempo. Mesmo un mancou ao outro no lombo. Que podo facer?

Aos teus hámsters non lles pasa nada estraño, Cristina. É que os hámsters son animais solitarios por natureza e é moi difícil que aprendan a convivir en grupo, aínda que sexan da mesma camada.

Proba uns días a poñelos xuntos nunha gaiola grande, pero con dúas comedeiras, dous bebedoiros e dous escondedoiros. Así, ao mellor deixan de pelexar. E se non fai efecto, daquela terás que poñelos en gaiolas separadas.

Grazas pola chamada, Cristina. E esta foi a última consulta de hoxe. Volveremos mañá á mesma hora aquí, en Radio Onda. Agora deixámolos coas noticias. Bo día a todos!

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 68 Lingua 3

Page 69: Plan de mellora Programa de ampliación

3 Relaciona cada palabra coa súa definición.

Comedeira • • Recipienteondesebotaaugaparaqueosanimaispoidanbeber.

Penso • • Conxuntodecríasnacidasnomesmoparto.

Bebedoiro • • Alimentopreparadoespecificamenteparaanimais.

Camada • • Recipienteondeseponacomidaparaqueosanimaisacollan.

4 Observa os animais e responde.

• Queé?

• Dequené?

• Quellepasa?

• Querecomendaoveterinario?

• Queson?

• Dequenson?

• Queproblemateñen?

• Quesoluciónpropónoveterinario?

5 Pinta só os nomes de animal que usan a mesma forma para o masculino e o feminino.

hámster

coello

serpe

gorila

elefante

escaravello

león

peixe

balea

boi

araña

xirafa

8AMPLIACIÓN. UNIDADE

Materialfotocopiable©2014EdiciónsObradoiro,S.L./SantillanaEducación,S.L. 69Lingua 3

Page 70: Plan de mellora Programa de ampliación

PROGRAMA DE AMPLIACIÓN9

Nome Data

Comprendo un cuestionario

1 Corrixe as respostas e pinta o teu resultado.

1. C 2. A 3. B 4. C 5. C 6. B 7. A 8. B

Sete ou oito acertos Excelente! Ao mellor acertaches algunha de casualidade?

Cinco ou seis acertos Moi ben! É que algunhas eran moi difíciles, non si?

Catro acertos Bo resultado! Volve ler as que non sabías e problema resolto.

Arrodea a solución

1. Sabes que é o Atlántico?

A. un mar

B. unha praia

C. un océano

2. Cal é o contrario de descender?

A. subir

B. parar

C. baixar

3. Quen inventou o papel?

A. os galegos

B. os chineses

C. os viquingos

4. Por que cazan elefantes os cazadores furtivos?

A. pola pel

B. polas plumas

C. polo marfil dos cairos

5. Canto tempo pode pasar un dromedario sen auga?

A. 2 horas

B. 100 días

C. de 7 a 10 días

6. Como se chamaban antigamente as farmacias?

A. mercados

B. boticas

C. dispensarios

7. Que recibían os soldados romanos cando lles pagaban o salario?

A. sal

B. escudos

C. armas

8. Quen manda na colmea das abellas?

A. unha capitá

B. unha raíña

C. un abázcaro

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 70 Lingua 3

Page 71: Plan de mellora Programa de ampliación

2 Pinta a resposta correcta. Como se chama tamén o cuestionario que liches?

conto

noticia

test

poema

3 Volve ler o cuestionario e anota os números das preguntas que correspondan.

•  Que preguntas tratan sobre animais? 

•  Que pregunta se refire a un invento antigo? 

•  Que pregunta fala sobre un océano? 

•  Que pregunta se refire a un tipo de tenda? 

4 Intenta completar as afirmacións sen mirar as solucións do cuestionario.

1. Os cazadores furtivos  cazan elefantes... ▶

2.  Un dromedario pode pasar sen beber auga… ▶

3.  O papel inventárono... ▶

4.  O Atlántico é… ▶

5.  Antigamente as farmacias  chamábanse... ▶

6.  Na colmea das abellas manda… ▶

7.  Cando lles pagaban o salario,  os soldados romanos recibían… ▶

8.  O contrario de descender é… ▶

5 Comproba as respostas e marca. Cantos acertos tiveches?

  Sete ou oito: excelente!                Cinco ou seis: moi ben!

6 Explica a túa opinión. Cres que os cuestionarios coma o que resolviches son útiles?

9AMPLIACIÓN. UNIDADE

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.  71Lingua 3

Page 72: Plan de mellora Programa de ampliación

PROGRAMA DE AMPLIACIÓNComprendo un texto narrativo10Nome Data

1 Completa. Que personaxes se mencionan na historia?

, que quere ser mariñeiro; seu ; ,

que é o dono ; e , que é .

2 Arrodea. Cal destas debe ser a embarcación onde ía Henrique?

A primeira saída ao mar

Henrique quería ser mariñeiro. Seu pai quíxolle axudar e foi falar con Martiño o Rato, que tiña un barco, e este aceptou que Henrique fose con el como aprendiz de mariñeiro.

Ao día seguinte, co impermeable, coa gorra e coas botas, Henrique foi ao peirao. Subiu no barco, con seis mariñeiros máis. E ao abrente saíron ao mar.

Cando chegaron ao punto indicado, botaron a rede pouco e pouco. A espera, sobre todo para Henrique, fíxose longa. El quería que a pesca fose abundante, non fose o caso que o acusasen de ser un infortunado e non o quixesen a bordo.

Pero aquel día o barco de Martiño o Rato tivo sorte. Cada vez que recollían a rede, había boa pesca. E unha parte daquela pesca aproveitouna o señor Antón o Pescada, o cociñeiro, para facer un saboroso xantar: un guiso de patacas con toros de pescada fresquísima.

–Espero que non te canses dos guisos de Antón –díxolle Martiño o Rato–. Son bos pero, como só pescamos peixe, non vas atopar nunca touciño no prato –riu.

Henrique aprendeu a comer co balanceo do barco. Tiña fame, ía bo tempo, era libre no medio do mar, e era feliz.

Joan Pla. O tesouro de Barbavermella (adaptación)

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 72 Lingua 3

Page 73: Plan de mellora Programa de ampliación

3 Escribe V (verdadeiro) ou F (falso).

Henrique quería ser mariñeiro.

A seu pai non lle parecía ben e non o quixo axudar.

Martiño aceptou a Henrique no barco como capitán.

Henrique e os mariñeiros saíron ao mar ao amencer.

Aquel día non tiveron sorte e a pesca non foi boa.

4 Explica en que se diferencian un mariñeiro e un peixeiro.

5 Relaciona cada palabra da lectura coa de significado contrario.

aceptar

abundante

infortunado

saboroso

escaso

insípido

negar

afortunado

6 Reescribe este texto de maneira que sexas ti o narrador en vez de Henrique.

Eu fíxenme mariñeiro moi novo. A primeira vez que saín ao mar estaba moi nervioso. Pero todos foron amables comigo e animáronme moito. Agora son vello e xa non navego; pero aínda conservo o impermeable, as botas e a gorra.

Henrique fíxose mariñeiro

10AMPLIACIÓN. UNIDADE

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 73Lingua 3

Page 74: Plan de mellora Programa de ampliación

PROGRAMA DE AMPLIACIÓN

Comprendo un texto informativo11

Nome Data

1 Le con atención estas afirmacións e indica se saen no texto ou non.

Os mongois construían as tendas con peles. •

As tendas dos mongois chamábanse iurtas. •

Para os mongois, os cabalos tiñan moito valor. •

Os mongois inventaron as hamburguesas. •

As hamburguesas tamén se chaman filetes rusos. •

O parchís tamén o inventaron os mongois. •

Díxoo

Non o dixo

Os mongois

Os mongois eran un pobo nómade que habitaba nas grandes chairas de Asia. Vivían en tendas de campaña feitas con peles de animais e viaxaban sempre a cabalo. Para os mongois os cabalos tiñan moito valor, tanto coma a familia.

Foron os primeiros en facer hamburguesas saborosas... Sabes como as preparaban? De madrugada, collían un anaco de carne fresca e poñíana debaixo da súa sela de montar. Ao final do día, como pasaban moitas horas cabalgando, a carne xa estaba ben picada e ben pisada; daquela engadíanlle herbas para darlle sabor e, finalmente, cociñábana ao lume.

O rei dos mongois non vivía nunha tenda, senón nun palacio luxoso. E aquí é onde se inventou un xogo moi coñecido: o parchís. Xogábase no xardín e era para catro xogadores, pero en vez de fichas había persoas. Xogábase así:

1.º Debuxaban no chan as casas distribuídas en catro camiños ata o centro do xardín.

2.º Cada persoa colocábase na primeira casa dun camiño.

3.º Os xogadores lanzaban os dados e as persoas avanzaban polas casas.

4.º Gañaba quen chegase primeiro ao centro.

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 74 Lingua 3

Page 75: Plan de mellora Programa de ampliación

2 Consulta, se che cómpre, o dicionario e explica o que quere dicir a oración Os mongois eran un pobo nómade.

3 Marca no texto sobre os mongois as partes onde hai cada información.

•    En vermello ▶ como facían as hamburguesas.  •    En azul ▶ como xogaban ao parchís.

4 Busca na lectura e escribe o adxectivo axeitado en cada caso.

Un anaco de carne

Unhas hamburguesas

As 

chairas de Asia

Un palacio

5 Explica en catro pasos como preparaban os mongois as hamburguesas.

De madrugada, 

Ao final do día, como 

Daquela 

Finalmente, 

11AMPLIACIÓN. UNIDADE

1 2 3 4

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.  75Lingua 3

Page 76: Plan de mellora Programa de ampliación

PROGRAMA DE AMPLIACIÓNComprendo un texto narrativo12Nome Data

1 Completa coas palabras que faltan. Podes consultar a lectura.

O vivía nun

moi pequeno. Naquel planeta había

que só lle chegaban ao . O volcán apagado

empregábao de .

Que planeta máis curioso!

Había unha vez un principiño que vivía nun planeta moi pequeno, case coma el. Sentía grandes desexos de ter un amigo, así é que emprendeu unha viaxe de planeta en planeta.

Cando o principiño chegou ao planeta Terra, sorprendeuno moito non ver a ninguén.

O principiño subiu a unha montaña alta. As únicas montañas que coñecera eran os tres volcáns do seu planeta que lle chegaban ao xeonllo. O volcán apagado utilizábao coma tallo. «Desde unha montaña alta coma esta –dixo para si–, poderei ver dunha soa ollada todo o planeta e todos os homes…». Pero só viu agullas de rocha ben afiadas.

–Bo día –dixo por se acaso.

–Bo día… Bo día… Bo día… –respondeu o eco.

–Quen es? –dixo o principiño.

–Quen es… Quen es… –respondeu o eco.

–Amigos meus, estou só –dixo o principiño.

–Estou só… Estou só… Estou só –respondeu o eco.

«Que planeta máis curioso!» –pensou daquela–. É todo seco, aguzado e salgado. E os homes non teñen imaxinación. Só repiten o que lles dis.

Baseado n’O principiño, de Antoine de SAint-exupéry.

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 76 Lingua 3

Page 77: Plan de mellora Programa de ampliación

2 Responde.

•   Que lle sorprendeu ao principiño cando chegou á Terra?  

•   Que dixo que ía ver desde unha montaña alta?  

•   Que viu en realidade?  

•   Marca a paisaxe que viu desde a cima da montaña.

3 Relaciona para formar oracións con sentido. Que lle pasa ao principiño?

Busca 

Sente 

Cre que son 

Pero só é

o eco. 

amigos. 

unhas voces. 

os homes.

4 Explica o que pensa dos homes o principiño.

5 Escribe a palabra representada e repite o final, como fai o eco, para obter palabras novas.

                ▶   

              ▶   

              ▶   

              ▶   

12AMPLIACIÓN. UNIDADE

sobremesa mesa

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.  77Lingua 3

Page 78: Plan de mellora Programa de ampliación

ACUALANDIAVen coñecer o novo parque acuático especialmente pensado para rapaces e rapazas de 6 a 12 anos, coas actividades máis divertidas: piscinas de ondas, río con rápidos, tobogáns incribles, castelos inchables acuáticos, tirolesas…

E se non tes abondo con todas as actividades que che propoñemos e o que queres é vivir aventuras, temos tres para elixir; escolle unha ou apúntate a todas!

Non esperes máis e vente divertir connosco! Se queres, podes traer pais, nais, avós… Non te preocupes: coidarémolos moi ben mentres ti gozas das actividades.

ACUALANDIAO LUGAR ONDe Os TeUs sOÑOs se FAN ReALIDADe

Camiño da Cala Azul, 12 HORARIO: de 10 a 21 horas, ininterrompidamenteVilamar ABERTO DURANTE XUÑO, XULLO, AGOSTO E SETEMBRO

Información e reservas: [email protected]

PROGRAMA DE AMPLIACIÓN

Comprendo un texto publicitario13

Nome Data

1 Marca. Que tipo de texto é o que liches e que pretende?

É unha noticia: a súa intención é explicar o que pasou nun lugar.

É un cartel publicitario: quere convencernos para ir ao lugar de que fala.

É un conto: narra as aventuras duns rapaces que están de vacacións.

Pola mañá:esCOLA De seReAs

Xogos e acrobacias na piscina central, camas elásticas acuáticas, baixada en tobogán, ensaio de coreografías e deseño de traxes de baño.

Pola tarde:O BARCO PIRATA

Navega nun auténtico barco pirata por todas as piscinas do parque, cos concursos máis emocionantes e unha abordaxe de verdade!

Pola noite:A ILLA DOs NÁUFRAGOs

Acamparemos na praia e faremos fogueiras para preparar a cea. Acabaremos a xornada bailando e cantando baixo as estrelas!

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 78 Lingua 3

Page 79: Plan de mellora Programa de ampliación

2 Responde estas preguntas sobre o texto anterior.

•   De que lugar fala? Para quen está pensado especialmente este lugar?  

•   Durante que meses se pode ir ao parque?  

•   Que horario ten o parque?  

•  Cal é o seu enderezo?  

•   Como se pode conseguir máis información sobre o parque ou reservar unhas entradas? 

3 Escribe o nome destas actividades do parque.

       

4 Di a cal das aventuras do parque se apuntou cada un.

     

5 Explica que é o que che gusta facer para divertirte na piscina.

13AMPLIACIÓN. UNIDADE

Eu gañei o concurso de subir ata a cima

do pau maior.

Eu aprendín cancións e ceei arredor dunha fogueira.

Nós fixemos cabriolas e bailes dentro da auga.

río

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.  79Lingua 3

Page 80: Plan de mellora Programa de ampliación

PROGRAMA DE AMPLIACIÓN

Comprendo un texto histórico14

Nome Data

Mira como sobe!

Un día en Versalles, preto de París, unha gran multitude reunírase para ver un experimento.

–Señoras e señores! Agora ímoslles demostrar que é posible voar! –dicía un home.

–Mira, mamá, que globo tan bonito! –dixo unha rapaza.

–Si, filla. Non te separes de min, que hai moita xente.

–Meu irmán e mais eu fabricamos este globo enorme usando tea de seda –continuaba explicando o home–. Na boca do globo colocamos un caldeiro con palla e la ardendo. O lume quentará o aire de dentro do globo e farao máis lixeiro, menos pesado, e así conseguiremos que suba ata o ceo.

–Mamá, e agora que fan? –preguntou a rapaza, curiosa–. Átanlle unha cesta ao globo!

–Unha cesta? É certo! –estrañouse a nai–. E que meten dentro?

–Agora, señoras e señores, saúdan estes convidados que aceptaron amablemente ser os primeiros viaxeiros no noso globo.

–Ha, ha, ha! –riu a rapaza–. Un parrulo, unha ovella e un galo! Mamá, metéronos na cesta.

–Xa o vexo, xa. Estes volvéronse tolos. Vaia par! –sentenciou a nai.

Pero non eran uns tolos. Aquel 19 de setembro de 1783, milleiros de persoas, entre eles os reis de Francia, Luís XVI e María Antonieta, vírono cos seus ollos: o globo dos irmáns Montgolfier ascendeu lentamente, voou durante oito minutos e aterrou suavemente a 3 quilómetros de distancia, cos animais sans e salvos, aínda que un pouco asustados.

Pouco despois, o 21 de novembro, outro globo construído polos irmáns Montgolfier elevouse sobre París con dous homes a bordo que sobrevoaron a cidade durante 25 minutos. Era o primeiro voo tripulado da historia e, en honor aos seus inventores, aínda hoxe este tipo de globo se chama Montgolfier.

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 80 Lingua 3

Page 81: Plan de mellora Programa de ampliación

1 Cubre esta ficha sobre o invento que se describe no texto.

2 Localiza no texto os fragmentos en que falan os inventores do globo.

3 Relaciona. Que utilidade ten cada cousa no experimento dos Montgolfier?

A seda servía para

facer subir o globo ata o ceo.

O lume servía para

transportar os pasaxeiros.

O aire quente servía para

fabricar o globo.

A cesta servía para

quentar o aire de dentro do globo.

4 Ordena de maior a menor estas agrupacións de persoas.

unha multitude • unha parellamoita xente • uns cantos • un trío

5 Escribe ao revés e saberás o nome dos irmáns Montgolfier.

• S E U Q C A J ▶ • H P E S O J ▶

14AMPLIACIÓN. UNIDADE

NOmE DO INVENTO

INVENTORES

LUGAR DO PRImEIRO VOO DATA

LUGAR DO PRImEIRO VOO TRIPULADO POR PERSOAS DATA

Globo de aire quente

material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 81Lingua 3

Page 82: Plan de mellora Programa de ampliación

A aventura de Tukamon e Fertitia

O mozo e a súa irmá dirixíanse

á gran . Aínda que tiñan un bo ,

os dous rapaces preferían .

De alí a un pouco pararon ao lado dun pozo para auga

e descansaron debaixo dunhas . Pero, de súpeto, o ceo

cubriuse de e comezou a .

E un enorme caeu moi preto deles!

e comezaron a ata que

chegaron a unha . A que vivía alí díxolles:

–Entrade. Podedes descansar e secar a roupa diante do .

Pero antes, permitídeme que vos dea un consello:

Cando hai tronada e os están a caer ,

debaixo das non te has meter.

PROGRAMA DE AMPLIACIÓN

Comprendo un texto con imaxes15

Nome Data

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 82 Lingua 3

Page 83: Plan de mellora Programa de ampliación

1 Escribe a palabra que representa cada imaxe.

Os nomes dos personaxes

▶ ▶

Os substantivos

▶ ▶

▶ ▶

▶ ▶

▶ ▶

Os verbos ▶ ▶

▶ ▶

2 Responde usando as túas palabras.

•   Onde ían Tukamon e Fertitia? 

•   Por que non ían co camelo? 

•   Que pasou cando estaban debaixo das árbores? 

•   Que lles aconsellou a muller? 

3 Marca. Por que non debes poñerte preto das árbores durante unha tempestade?

   Porque non protexen  da chuvia e móllaste. 

4 Relaciona para poder ler as informacións.

  A escritura xeroglífica inventouse  •  •  substantivos e verbos.

  Os xeroglíficos son  •  •  no antigo Exipto.

  Estes debuxos representan  •  •  debuxos pequenos.

15AMPLIACIÓN. UNIDADE

((correr)) ((llover))

   Porque atraen os raios e podes resultar ferido.

muller

Material fotocopiable © 2014  Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.  83Lingua 3

Page 84: Plan de mellora Programa de ampliación
Page 85: Plan de mellora Programa de ampliación

Solucionario

Page 86: Plan de mellora Programa de ampliación

SolucionarioPLAN DE MELLORA

Unidade 1

Ficha 1. a comunicación

1. Falas co avó por teléfono. → Coa linguaxe. / Abrazas a mamá porque a queres. → Cun xesto. / Debuxas unha frecha para sinalar a saída. → Cunha imaxe. / Tocas o timbre para que che abran. → Cun son.

2. 1.º debuxo: Gañei! / 2.º debuxo: Adeus! / 3.º debuxo: Non cho sei! / 4.º debuxo: Parade!

3. Resposta modelo (RM). Indican cal é o aseo dos homes e cal é o das mulleres.

Ficha 2. O son K

1. Henrique / Marica / Xoaquín / Nicolao / Inmaculada.

2. Con c: coala, escudo, cabaza. / Con qu: esquimó, raqueta, quimono.

3. •  O cociñeiro preparou macarróns. / •   Raquel tomou unha cunca de chocolate.

Ficha 3. a descubrir mundo!

1. 1: compás / 2: mapa / 3: friameira / 4: lanterna / 5: estoxo.

Unidade 2

Ficha 1. a linguaxe e as linguas

1. Escrita / oral / escrita / oral.2. GALEGO / FRANCÉS / CASTELÁN / 

INGLÉS / ALEMÁN / CHINÉS.3. Resposta libre (RL).4. RM. ¡Buenos días! / Bonjour!

Ficha 2. O son Z

1. Hai que pintar: encestar, acio, dozura, cerebro, enderezo, almorzar, acción.

2. Conteñen za, zo, zu ▶ almorzar, enderezo, dozura. / Conteñen ce, ci ▶ encestar, cerebro, acio, acción.

3. OURIZO / ACEITE / AZUCENA / BICICLETA / POZA.

4. •   Compramos marmelada de cabaza, zume e pan de centeo para o almorzo.

• O vestido de Icía leva un lazo azul que lle cingue a cintura.

Ficha 3. Canta auga!

1. 1: afundirse / 2: tirarse / 3: mergullarse / 4: chapuzar / 5: encher.

Unidade 3

Ficha 1. a oración: suxeito e predicado

1. …ceamos. / …a cama. / …o pixama? / …teño! / •   Na 1.ª oración e na 2.ª, o punto; na 3.ª,  o signo de interrogación; na 4.ª,  o signo de admiración.

2. As cegoñas fan niños enormes. ▶ 5 / Gústanlles as torres. ▶ 3 / Alá arriba séntense moi ben. ▶ 5.

3. RM. As abellas producen o mel. / Meu irmán e mais eu somos moi distintos.

Ficha 2. O punto

1. Hai que arrodear: Punto e seguido. / Punto final.

2. Aumentarlle outro parágrafo ao texto, para poñer un punto e á parte.

3. A directora do colexio inaugurou as pistas de baloncesto. Todos estaban desexando probalas.

RM. Dentro de quince días vai comezar o campionato e nel participarán tres equipos do colexio.

Ficha 3. Unha paisaxe en miniatura

1. 1: debuxar / 2: modelar / 3: recortar / 4: dobrar / 5: apegar.

Unidade 4

Ficha 1. Sons e letras

1. A B C d E / M n Ñ O P / T U V X Z / D e F G H / H i L M n

2. TiGRe / LOBO / BOi / eLeFaNTe 3. 1 consoante: boi / 2 consoantes: lobo /

3 consoantes: tigre / 4 consoantes: elefante.

86 Lingua 3 © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 

Page 87: Plan de mellora Programa de ampliación

PLAN DE MELLORA

4. •  queixo / •  formigueiro / •  torradora / •  charco / •  cocho / •  coello Un dígrafo está formado por dúas letras xuntas que representan un único son.

Ficha 2. O son G. A diérese

1. GALIÑA / PINGÜÍN / GORILA / UNGÜENTO  / AGUIA / GUANTE / FOGUEIRA.

2. Conteñen ga, go, gu   ▶  galiña, gorila, guante.  Conteñen gue, gui   ▶  fogueira, aguia.

Conteñen güe, güi   ▶  ungüento, pingüín. 3. •   Para merendar, Águeda toma galletas  

e iogur. • Gonzalo e Guillerme practican piragüismo 

en agosto. • O meu amigo Gumersindo é trilingüe  

e vive en Sigüeiro.

Ficha 3. Unha colección moi curiosa

1. 1: dourado / 2: duro / 3: prateado / 4: escuro / 5: brillante.

UnidAde 5

Ficha 1. A sílaba

1. can / ce  |  bra / xi  |  ra  |  fa / a  | ves  | truz / cro  |  co  |  di  |   lo / ser  |  pe / ñu.

2. Monosílabas: can, ñu. / Bisílabas: cebra, serpe. / Trisílabas: xirafa, avestruz. / Polisílabas: rinoceronte, crocodilo.

3. •  antena / •  coiro / •  euro / •  carteira / •  aire / •  lecer / •  ouro / •  culler / •  hiena / •  coche / •  cambio / •  acuario.

Ficha 2. A partición de palabras

1. •  pas-tel / •  cho-queiro, choquei-ro /  •  acua-rio / •  bo-tella, bote-lla /  •  or-denador, orde-nador, ordena-dor.

2. Cómpre riscar, respectivamente: cociñe-ira / para-ugas / teso-uro / panade-iro.

3. •  choqueiro ▶  cho-queiro, choquei-ro / •  dalgunha ▶  dal-gunha, dalgu-nha / •  ningunha ▶  nin-gunha, ningu-nha / •  carreira ▶  ca-rreira, carrei-ra  

•  paraugueiro ▶  pa-raugueiro,  parau-gueiro, parauguei-ro.

Ficha 3. Como sopra o vento!

1. 1: faro / 2: chalana / 3: veleiro / 4: abrigarse / 5: espigón. 

UnidAde 6

Ficha 1. Clases de sílabas

1. •  cartel / •  ovella / •  lavadora / •  ordenador / •  harmónica.

2. en-fer-mei-ra / mes-tre / pin-to-ra / mú-si-co.3. Última sílaba tónica: Belén, mañá. 

Penúltima sílaba tónica: César, hábil. Antepenúltima sílaba tónica: micrófono, música.

Ficha 2. Signos de interrogación e de admiración

1. Ai, teño medo! / Que vento vai! / Canto custa isto? / Meu avó chámase Pedro.

2. Como podo chegar ata o museo? / Ten que coller o autobús 21. / Gustouche a película? / Moitísimo, estivo xenial!

Ficha 3. Movémonos

1. 1: na punta do pé / 2: axeonllada /  3: sentado / 4: en crequenas / 5: deitada. 

UnidAde 7

Ficha 1. O substantivo

1. Cómpre pintar de amarelo (substantivos  de persoa): árbitro, amigo, mestra, médico. Cómpre pintar de verde (substantivos  de animal): can, serpe, cabalo, mosca.  Cómpre pintar de azul (substantivos  de cousa): fiestra, fío, gorra, bolígrafo.

2. •  Os patíns son de Alberte. •  O balón é de nei. •  As lentes son de Xiana. •  A raqueta é de Manel.

3. RM. Miño / Ribadeo / Cantábrico.

87Lingua 3© 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 

Page 88: Plan de mellora Programa de ampliación

Ficha 2. O uso de r e rr

1. R forte: ramallo, turrón, israelí, serra, recta, Henrique. R suave: tesouro, burato, muro, xogar.

2. Con r ao comezo de palabra: ramallo, recta. / Con r despois de consoante: israelí, Henrique. / Con rr entre vogais: turrón, serra.

3. carro / serea / robot / rato / pirata.

Ficha 3. Imos de excursión!

1. 1: fotografar / 2: costento / 3: guía / 4: arquipélago / 5: mergullador.

UnIdade 8

Ficha 1. O xénero dos substantivos

1. un triciclo / unha barca / un papaventos / unha esponxa.

2. Cómpre arrodear de azul (substantivos masculinos): triciclo, papaventos. Cómpre arrodear de vermello (substantivos femininos): barca, esponxa.

3. •  xuíz  ▶  xuíza / •  doutor  ▶ doutora / •  rapaz  ▶  rapaza / •  elefante  ▶ elefanta / •  dependente  ▶ dependenta / •  presidente  ▶ presidenta.

4. home → muller / cabalo → egua / pai → nai / carneiro → ovella / boi → vaca.

Ficha 2. Palabras con b

1. Libro sagrado, que é a base do cristianismo. → biblia / Muller que fai feitizos e voa en vasoira. → bruxa / É a femia do castrón. → cabra / Peza de roupa. → blusa.

2. ambulancia / hamburguesa / alfombra / bombeiro.

3. •   Martiño toca o trombón e Uxío toca o tambor.

• Na biblioteca hai moitos libros. •  O meu amigo Brais é moi amable.

Ficha 3. no mercado

1. 1: leituga / 2: cereixas / 3: amorodos / 4: cenorias / 5: cabazas.

UnIdade 9

Ficha 1. O número dos substantivos

1. Están en singular: científico, lago, animal. Están en plural: axudantes, ras, peixes.

2. •  Debuxei uns ourizos nuns folios. • Ostrenspasaron por uns túneles. • Gústanmeosoloresdasflores

dos anises.

3. •  varios crebacabezas  ▶ un crebacabezas / •  dous lapis  ▶  un lapis / •  moitos sacarrollas ▶  un sacarrollas / •  os martes  ▶ o martes.

Ficha 2. Palabras con h

1. Cómpre arrodear, respectivamente: harmónica / ovo / herba / óso / hamaca / arpa.

2. •  O can do veciño atopou un óso entre a herba. / •  Gústame comer un ovo fritido e despois descansar na hamaca. / •  A arpaé un instrumento musical de corda e a harmónica, de vento.

3. •  É onde se garda o millo.  ▶ hórreo. •  Masculino de muller. ▶ home. •  O día ten vinte e catro.  ▶ horas. •  Coche ou automóbil.  ▶ vehículo. •  Nel cúranse os enfermos.  ▶ hospital. •  Feminino de heroe. ▶ heroína.

4. •  houbo. / •  haberá. / •  hai. 

Ficha 3. as festas do barrio

1. 1: alumear / 2: altofalante / 3: bandeirolas / 4: brincar / 5: rir.

UnIdade 10

Ficha 1. O artigo

1. a praia estaba tranquila e as rapazas xogaban nela. Uns caldeiros e unhas pas servíanlles para construír un castelo. De súpeto, unha onda chegou con forza, rompeu o castelo de area e arrastrou os xoguetes. Por sorte déronos recuperado, pero… que mágoa de castelo!

SolucionarioPLAN DE MELLORA

88 Lingua 3 © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 

Page 89: Plan de mellora Programa de ampliación

PLAN DE MELLORA

2. Con artigo determinado. SINGULAR. Masculino: o castelo. Feminino: a praia. PLURAL. Masculino: os xoguetes. Feminino: as rapazas. Con artigo indeterminado. SINGULAR. Masculino: un castelo. Feminino: unha onda. PLURAL. Masculino: uns caldeiros. Feminino: unhas pas.

3. •  os ou uns bolígrafos / •  a ou unha boneca / •  o ou un pa / •  as ou unhas bólas.

Ficha 2. As contraccións do artigo

1. •  ao ▶  a + o / •  das ▶ de + as / •  nas ▶  en + as / •  cos ▶ con + os / •  pola ▶  por + a / •  ás ▶ a + as.

2. •  Cruzaremos o río pola ponte vella. • Aos turistas gústalles pasear polas rúas

do centro. • Xiao pregúntalle polo prezo dos kiwis

ao froiteiro.3. •   O balón voou polo aire e caeu fóra

do patio. • Falei cun rapaz que coñecín no

conservatorio. • Mercou o libro nunha tenda que hai 

nas aforas. • Chegarás antes ao hospital se vas pola

rúa nova. • Os veciños teus son dunha aldea

próxima á nosa.

Ficha 3. Repoboamos o bosque

1. 1: cavar / 2: landra / 3: toro / 4: recoller / 5: semente.

UnidAde 11

Ficha 1. Os posesivos

1. Uxío e Silvia disfrazáronse con roupa vella. Agora míranse un ao outro para ver o resultado. –Gústanme os teus colares, pero as túas pulseiras, non –di Uxío. –Pois a túa gravata é moi fea! –respóndelle Silvia. –Si, ha, ha, ha! Coma o teu vestido! –ri el. –Pero os nosos sombreiros son moi elegantes –sorrí Silvia.

–En cambio, as miñas botas son horribles –quéixase Uxío. –Sabes que? –di Silvia–. Eu prefiro a nosa roupa! Volvemos cambiarnos!

2. •   A miña irmá e a túa curmá son amigas. • O teu amigo Breixo veu coas súas irmás.  • As vosas bufandas están debaixo 

dos nosos abrigos. • A súa veciña é da mesma vila 

ca os meus pais. • Os seus debuxos son máis bonitos 

ca as miñas fotos.

Ficha 2. Palabras con v

1. gravata / vaca / violín / caravel / varredor / vasoira.

2. servir ▶  servidume, servente, servizo, servidor. vivir ▶ vivencia, viveiro, sobrevivir, vivenda. vir ▶ benvida, vindeiro, porvir, intervir.

3. •   O avó foi o padriño da voda e estivo tranquilo, pero o noivo pasou nervios.

• Brais envioume un sobre vermello polo meu aniversario. Que haberá dentro? 

• Tiven que varrer a cociña para evitar unha nova bronca.

• En todo o inverno non vimos a branca neve nas pólas das árbores.

Ficha 3. no parque de bombeiros

1. 1: escada / 2: mangueira / 3: machada / 4: luvas / 5: extintor.

UnidAde 12

Ficha 1. Os demostrativos

1. este galiñeiro xa me ten farta! esas galiñas brancas non queren estar con aquel galo grande. esta galiña negra escapa todos os días. E aqueles pitiños pían asustados cada vez que se lles achegan eses galos negros. Que lea! Xa non aguanto máis  a cabeza con tanto «cacaracá!».

este galiñeiro / esas galiñas /  aquel galo / aqueles pitiños / esta galiña /eses galos.

2. •  ese can que vixía o rabaño é do pastor aquel.

89Lingua 3© 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 

Page 90: Plan de mellora Programa de ampliación

• Esas cabras dan máis leite ca a vaca esta.• Todos estes ovos púxoos aquela galiña.

Ficha2.Acoma

1. •   Os meus catro cans chámanse Tobi, Raíña, Wanda e Lúa.

• Eu teño un irmán, unha irmá, dous curmáns e tres curmás. 

• Mañá hai clase de Lingua, de Matemáticas e de Música.

2. •   Para xantar hai ensalada,macarróns elaranxa.

• Meu pai mercou leituga,tomates,patacasecenorias.

3. Estimados clientes: Enviámoslles o material que nos pediron: un paquete de 500 folios, uns rotuladores, unha grampadora, unhas gomas elásticas grandes e un xogo de regras. Esperamos que todo sexa do seu gusto e agradecémoslles a confianza na nosa empresa. Atentamente, Pascual Guerra Xerente de Ofibós Material de oficina

Ficha3.Undíanagranxa

1. 1: boi / 2: becerro / 3: pitiño / 4: poldro / 5: porco.

UnidAdE13

Ficha1.Oadxectivo

1. Cómpre pintar: constipada / roto / sucios / vella / boas / pequenos.

2. un xogueteroto / unha casavella/ os meniñospequenos/ unhas boasvacacións / uns pratossucios/ a rapaza constipada.

3. RL.

Ficha2.Palabrasconxecons

1. O x soa coma en xamón ▶ reloxo, xoaniña, xeración, axóuxere, coxín, xarope.

Ox soa coma en exame ▶ proximidade, flexo, taxista, extremidade, éxito, flexionar.

2. •   O avó durmiu unha sesta ao pé dunha xesta.

• Púxolle un testoá tixola para que non lle arrefriase o sándwich mixto.

• O experto publicou un libro sobre un texto literario da Idade Media.

• Acendeu o lume cun misto e, antes de deitarse, estivo espertodúas horas. 

3. •  escavación / •  escachar / •  excelente / •  espertador / •  estraño / •  espremedor / •  extensión / •  extintor / escoitar / exterior.

Ficha3.Unharúamoianimada

1. 1: caixa do correo / 2: calzada / 3: farol / 4: varredor / 5: beirarrúa.

UnidAdE14

Ficha1.Ospronomespersoais

1. Eu son galego.  Ela é chinesa.  Ti es alemán. El é marroquí. Nós somos amigos.

2. •  Lois e mais eu collemos cada día o bus.  ▶ nós collemos cada día o bus.

• Mariña e Elisa viven preto do colexio. ▶ Elas viven preto do colexio.

•Os condutores tocan a bucina.  ▶ Eles tocan a bucina. 

• Xurxo e ti xogades sempre ao baloncesto.  ▶ Vós xogades sempre ao baloncesto.

3. RL.

Ficha2.Palabrasconxeconll

1. Cómpre riscar: partixa / vasixa / baraxa / antoxo.

2. xirafa / xoguetes / parella / coello / burbullas / xenio.

♣ representa a letra x. ♠ representa a letra ll.

3. •  traballo / •  axilizar / •  caixa / •  anteollos / •  xarope / •  emparellar / •  allos / •  xavelina / remexer / colleita.

SolucionarioPLAN DE MELLORA

90 Lingua 3 © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 

Page 91: Plan de mellora Programa de ampliación

PLAN DE MELLORA

Ficha 3. No faiado

1. 1: chineiro / 2: bufarda / 3: trabe / 4: mármore / 5: quinqué.

UNidade 15

Ficha 1. O verbo

1. asa / bate / torra / espreme.2. •  asa ▶  asar / •  bate ▶ bater /

•  torra ▶  torrar / •  espreme ▶ espremer.3. •   Mañá, se non chove, todos xogaremos

no parque da música.•   De nova, miña nai traballou nunha tenda

de roupa.•   Sabes que o avó estuda inglés desde

hai dous meses?•   Esta empresa fabricou o primeiro coche hai noventa anos.

Ficha 2. Os dous puntos

1. •   Visitamos toda Galicia: A Coruña,  Lugo, Ourense e Pontevedra. ▶ E.

  •   Daquela Alberte dixo: «Non notades olor a fume? Cheira a queimado!». ▶ C.

  •   O avó Vicente sempre me dicía: «O importante é ter saúde». ▶ C.

  •   Hoxe merquei tres contos: un de medo, un de aventuras e un de humor. ▶ E.

2. •   Na mochila levo tres cousas: a merenda, o caderno e o estoxo.

  •   O aparcadoiro ten dúas plantas: a azul e a vermella.

3. •   Miguel, todo suado, exclamou: «Que calor vai!».

  •   O policía díxolle a meu pai: «Houbo un accidente».

  •   Miña nai pediume: «Pásasme o sal?».

Ficha 3. Que coches tan antigos!

1. 1: pina / 2: panca / 3: pneumático / 4: parachoques / 5: raio.

91Lingua 3© 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 

Page 92: Plan de mellora Programa de ampliación

Unidade 1

Comprendo un texto persoal

1. •  Martiño escribe unha carta a unha revista. Si. / •  Hoxe é o aniversario de Martiño. Non. / •  Hai dous anos que Quica vive  con Martiño. Si. / •  Quica perdeuse  no xardín. Non.

2. RM. Regaloulla o seu tío Luís cando fixo seis anos.

3. Hai que pintar o segundo título: A MIÑA MASCOTA E MAIS EU.

4. •  Quica medrou moi de présa. / •  Debeuse a que comía moito. / •  Danlle de comer  unha vez ao día. / •  Danlle unha comida especial para tartarugas e tamén follas  de leituga.

5. 1.º debuxo: agáchase á sombra / 2.º debuxo: escaravella na terra / 3.º debuxo: entérrase no chan / 4.º debuxo: escapa pola porta.

6. lento coma → unha tartaruga / silencioso coma → unha serpe / forte coma → un boi / rápido coma → unha lebre.

7. RL.

Unidade 2

Comprendo un texto poético

1. Hai que marcar: Debe ser pola mañá. /  O almorzo está preparado na cociña. /  A cociña ole ben. / Á rapaza gústanlle  os alimentos que hai preparados.

2. Hai que riscar: bistés, galletas, arroz, marmelada, verduras e chocolate.

3. Son para beber: leite, zume. / Son para comer: RM. torradas, bolos.

4. 1.º debuxo → torrada / 2.º debuxo → croissant / 3.º debuxo → bolo / 4.º debuxo → ensaimada.

5. RL.

6. •  O poema O almorzo ten tres estrofas. / •  Cada estrofa ten catro versos. /  •  Hai que arrodear: O 2.º e o 4.º

Unidade 3

Comprendo un cartel

1. Hai que riscar:  •  Indicar onde está o colector amarelo.  •  Mesturalos con outros residuos.   •   Se nos desfacemos deles.

2. Hai que arrodear (van ao colector amarelo):  a botella de auga de plástico, o brik de zume, a lata de sardiñas, o bote de refresco e a bolsa de plástico. Hai que riscar (non van ao colector amarelo): a mazá mordida, o calcetín,  a lámpada, a cadeira de madeira, a caixa  de galletas de cartón e o xornal.

3. Papel e cartón: azul. / Vidro: verde. / Envases: amarelo.

4. Hai que riscar: enviar / emparellar / boletín / vide.

5. RM. •  Utilizar os vasos de iogur para botar sementes. / •  Utilizar as caixas de zapatos para gardar cromos. / •  Utilizar os botes  de marmelada para gardar froitos secos. / •  Utilizar as bolsas da compra para botar  nelas o lixo.

Unidade 4

Comprendo un texto informativo

1. •  Si. / •  Non. / •  Non. / •  Si.

2. Cómpre marcar a primeira opción: O seus cráteres.

3. RM. Os astronautas saíron dar un paseo cos seus traxes espaciais e deixaron pegadas na superficie da Lúa.

4. RM. •  A Lúa brilla porque reflicte a luz do Sol. 

• Os cráteres formáronse porque uns grandes meteoritos chocaron contra a súa superficie hai millóns de anos.

• As pegadas dos astronautas non se borraron porque o po onde están marcadas non cambiou, porque na Lúa non hai vento nin chuvia.

SolucionarioPROGRAMA DE AMPLIACIÓN

92 Lingua 3 © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 

Page 93: Plan de mellora Programa de ampliación

PROGRAMA DE AMPLIACIÓN

5. •   Onte o hidroavión amarou no lago para rescatar os náufragos.

• Aquel día a nave Apolo XI aluou sen problemas. 

• Dentro duns segundos, o avión aterrará  na pista principal.

6. 1.º debuxo: B (estar de mala lúa). / 2.º debuxo: A (estar na lúa).

Unidade 5

Comprendo un texto lendario

1. Agamenón / Ulises / Troia.

2. F / V / F / V / V / F.

3. •   Os gregos querían conquistar a cidade  de Troia. 

• Os gregos estaban diante de Troia desde había meses. 

• A Agamenón, aquela idea pareceulle moi interesante.

4. Os troianos pensaron que os gregos abandonaran a idea de tomar Troia  e levaron o cabalo dentro das murallas,  sen saberen que no interior había soldados inimigos. Pola noite, mentres todos  os troianos durmían despois dunha gran festa, os guerreiros gregos saíron do cabalo e abriron as portas da cidade; así o resto do exército grego entrou e conquistou Troia.

5. RL.

Unidade 6

Comprendo un texto informativo

1. Os bombeiros apagan os incendios  e rescatan as persoas en situacións  de perigo, como accidentes, inundacións, terremotos, etc.

2. Cómpre arrodear: botas con punteiras reforzadas, casco, traxe multicapa (chaqueta e pantalón), velcro, viseira, emisora, bandas luminescentes, máscara, botella de aire comprimido.

3. Viseira → Protexe os ollos da calor  e do cegamento. / emisora → Permite comunicarse con outros bombeiros. / Máscara → Filtra o aire para respirar mellor cando hai fume.

4. RM. •  Non, porque o traxe está feito con moitas capas de material que son unha barreira antihumidade. / •  Non, é antilume. / •  Conecto a botella de aire comprimido.

5. Peso do traxe: 3 kg. Peso do casco: 1 kg.  Peso da botella: 4 kg. PESO TOTAL QUE TRANSPORTA = 8 kg.

Unidade 7

Comprendo un texto poético

1. Cómpre marcar: Cando comeza a facerse de día.

2. Cómpre marcar: solpor, anoitecer e noitiña.3. olor → cheiro / frescor → frescura /  

bule → apura / axiña → decontado. 4. •  A lúa. / •  Á fonte. //  

•  A lúa. / •  Á rapaza. // •  O reiseñor. / •  Á lúa.

5. xerra / cántaro / porrón / caldeiro.  Cómpre pintar o segundo debuxo.

6. •  Repítese o o tónico final. •  Nos versos pares.  •  Podemos dicir que riman entre eles.

7. Si, hai personificacións: a lúa móvese e fala e tamén o fai o reiseñor.

Unidade 8

Comprendo un texto dos medios de comunicación

1. Cómpre marcar: A un programa de radio  onde os oíntes fan preguntas por teléfono e un veterinario responde.

2. Cómpre subliñar o cuarto parágrafo, desde Graciñas… ata Hai alguén aí?; e tamén o parágrafo final, desde Grazas pola chamada… ata Bo día a todos!

3. Comedeira → Recipiente onde se pon  a comida para que os animais a collan. 

93Lingua 3© 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 

Page 94: Plan de mellora Programa de ampliación

Penso → Alimento preparado especificamente para animais. Bebedoiro → Recipiente onde se bota auga para que os animais poidan beber. Camada → Conxunto de crías nacidas no mesmo parto.

4. •  É un coello. / •  É de Breixo. / •  Non come as barriñas marróns do penso. / •  Recomenda que combine o penso  con froitas e verduras frescas. •  Son dous hámsters femias. / •  Son  de Cristina. / •  Malia que son da mesma camada, pelexan e mórdense. / •  Recomenda poñelos xuntos nunha gaiola grande con dúas comedeiras, dous bebedoiros e dous escondedoiros, ou ben poñelos en gaiolas separadas.

5. Cómpre pintar (usan a mesma forma para o masculino e o feminino): hámster, serpe, gorila, escaravello, peixe, balea, araña, xirafa.

Unidade 9

Comprendo un cuestionario

1. Vixíe que os alumnos comprenden a clave e interpretan o resultado do test correctamente.

2. Cómpre pintar: test.

3. •  As preguntas 4, 5 e 8. •  A pregunta 3. •  A pregunta 1. •  A pregunta 6.

4. 1: polo marfil dos cairos / 2: de 7 a 10 días / 3: os chineses / 4: un océano / 5: boticas / 6: unha raíña / 7: sal / 8: subir.

5 e 6. RL.

Unidade 10

Comprendo un texto narrativo

1. Henrique, que quere ser mariñeiro; seu pai; Martiño o Rato, que é o dono do barco e antón o Pescada, que é o cociñeiro.

2. Cómpre arrodear o terceiro debuxo.

3. V / F / F / V / F. 

4. RM. O mariñeiro captura o peixe no mar e o peixeiro é quen llo vende ao público  na peixaría.

5. aceptar → negar / abundante → escaso / infortunado → afortunado / saboroso → insípido.

6. Henrique fíxose mariñeiro moi novo. A primeira vez que saíu ao mar estaba moi nervioso. Pero todos foron amables con el e animárono. Agora é vello e xa non navega; pero aínda conserva o impermeable, as botas e a gorra.

Unidade 11

Comprendo un texto informativo

1. díxoo: Os mongois construían as tendas con peles. / Para os mongois, os cabalos tiñan moito valor. / Os mongois inventaron as hamburguesas. / O parchís tamén  o inventaron os mongois. non o dixo: As tendas dos mongois chamábanse iurtas. / As hamburguesas tamén se chaman filetes rusos.

2. RM. Quere dicir que non vivían sempre  no mesmo lugar, que se desprazaban continuamente.

3. Cómpre marcar en vermello (como facían as hamburguesas) o segundo parágrafo.  Cómpre marcar en azul (como xogaban ao parchís) os parágrafos numerados 1.º, 2.º, 3.º, 4.º.

4. Un anaco de carne fresca / Unhas hamburguesas saborosas / As grandes chairas de Asia / Un palacio luxoso.

5. RM. De madrugada, poñían un anaco de carne fresca debaixo da sela. Ao final do día, como pasaban moitas horas cabalgando, a carne estaba ben picada e pisada. Daquela engadíanlle herbas para darlle sabor. Finalmente, cociñábana  ao lume.

SolucionarioPROGRAMA DE AMPLIACIÓN

94 Lingua 3 © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 

Page 95: Plan de mellora Programa de ampliación

PROGRAMA DE AMPLIACIÓN

Unidade 12

Comprendo un texto narrativo

1. O principiño vivía nun planeta moi pequeno. Naquel planeta había tres volcáns que só lle chegaban ao xeonllo. O volcán apagado, empregábao de tallo.

2. •  Non ver a ninguén.  • Dixo que vería dunha soa ollada todo

o planeta e todos os homes. • Só viu agullas de rocha ben afiadas. • Cómpre marcar o segundo debuxo.3. Busca → amigos. / Sente → unhas voces. /

Cre que son → os homes. / Pero só é → o eco.

4. Pensa que os homes non teñen imaxinación, que só repiten o que lles dis.

5. pantalóns ▶ talóns / zapato ▶ pato / cometa ▶ meta.

Unidade 13

Comprendo un texto publicitario

1. Cómpre marcar: É un cartel publicitario: quere convencernos para ir ao lugar de que fala.

2. •   Fala dun parque acuático pensado especialmente para rapaces e rapazas de 6 a 12 anos.

• Durante os meses de xuño, xullo, agosto e setembro.

• De 10 a 21 horas, ininterrompidamente. • Camiño da Cala Azul, 12, Vilamar. • Escribindo un correo electrónico

a [email protected]. río con rápidos / tobogán / piscina

de ondas / tirolesa.4. O barco pirata

A illa dos náufragos Escola de sereas

5. RL.

Unidade 14

Comprendo un texto histórico

1. INVENTORES irmáns Mongolfier. LUGAR DO PRIMEIRO VOO Versalles. DATA 19 de setembro de 1783.

LUGAR DO PRIMEIRO VOO TRIPULADO POR PERSOAS París. DATA 21 de novembro de 1783.

2. Os fragmentos do texto en que falan os inventores son as liñas 3 (–Señoras e señores…), 6-13 (–Meu irmán… ata o ceo) e 18-20 (Agora, señoras… no noso globo).

3. A seda servía para → fabricar o globo. O lume servía para → quentar o aire de dentro do globo. O aire quente servía para → facer subir o globo ata o ceo. A cesta servía para → transportar os pasaxeiros.

4. unha multitude, moita xente, uns cantos, un trío, unha parella.

5. •  Jacques / •  Joseph.

Unidade 15

Comprendo un texto con imaxes

1. Nomes propios: Tukamon, Fertitia. Substantivos: árbores, camelo, casa, muller, lume, raio, nubes, pirámide. Verbos: beber, camiñar, correr, chover.

2. •  Ían á gran pirámide. • Porque preferían camiñar. • Comezou a chover e un raio caeu preto

deles. • Cando hai tronada e os raios están a caer,

debaixo das árbores non te has meter.3. Cómpre marcar: Porque atraen os raios

e podes resultar ferido.4. A escritura xeroglífica inventouse → no antigo

Exipto. Os xeroglíficos son → debuxos pequenos. Estes debuxos representan → substantivos

e verbos.

95Lingua 3© 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

Page 96: Plan de mellora Programa de ampliación

© 2014 by Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.Entrecercas, 2 15705 Santiago de CompostelaPRINTED IN SPAIN

CP: 535643

Esta obra está protexida polas leis de dereitos de autor e a súa propiedade intelectual corresponde a Obradoiro/Santillana. Os usuarios lexítimos da obra só están autorizados a facer fotocopias para usalas como material da aula. Queda prohibida calquera outra utilización agás os usos permitidos, especialmente aquela que teña finalidades comerciais.

Dirección de arte: Xosé Crespo González.

Proxecto gráfico: Pep Carrió.

Xefa de proxecto: Rosa Marín González. Coordinación de ilustración: Afonso Toimil Castro e Amparo Tortosa Sanz. Xefe de desenvolvemento de proxecto: Xavier Tejeda de la Calle. Desenvolvemento gráfico: Raúl de Andrés González e Jorge Gómez Tobar.

Dirección técnica: Ángel García Encinar.

Coordinación técnica: Ester Marín Otero, Jesús Muela Ramiro e Virtudes Llobet Azpitarte. Confección e montaxe: Ester Marín Otero, Luís González Prieto e Virtudes Llobet Azpitarte. Corrección: Luz Cures Vázquez, Xavier Pais Villar e Antón Palacio Sánchez.