legado y continuidad de los museos históricos en el siglo xxi. · 2014. 2. 7. · legado y...

17
, .. ' I SIMPOSJO SOBRE EL PATRIMONIO NATURAL EN LAS COLECCIONES POSLICAS DE ESPAÑA Mesa Redonda correspondiente a la Sexta Sesión Jueves, 27 de septiembre de 2001 Transcripción de los registros audiofónicos realizados durante el simposio. Legado y Continuidad de los Museos Históricos en el Siglo XXI Moderador Dra. Marta Infante Bióloga. Museo de Ciencias Naturales de Álava. Componentes Dra. Isabel Rábano Directora del Museo Geominero. Instituto Geológico y Minero de España (IGME). DI: Sixto Rafael Pernández López Investigador Científico. Departamento de Paleontología. Universidad Complutense de Madrid. DI: Eduardo Jesús Mayoral Alfaro Profesor Titular de Paleontología. Universidad de Huelva. D. José Manuel Sanchis Presidente de la Asociación de Museos, Grupos y Colecciones de Mineralogía y Paleontología (AMYP). Marta INFANTE, moderadora de esta sexta y última mesa redonda, introduce el debate al hilo de la magnífica intervención de la Dra. Isabel Rábano. "Aunque su conferencia ha versado sobre Museos Históricos, en la mesa redonda que ahora ini- ciamos vamos a abrir un poco más el tema. Propongo por ello enfocarlo más hacia el futuro. Debemos de tener en cuenta que es la última mesa redonda de la que vamos a disponer en este Simposio y, no quiero ser exhaustiva en absoluto, pero hasta hoy ya hemos dicho muchas cosas. Hemos hablado de numerosos conceptos. Empezamos hablando de las funciones de los muse- os, hemos hablado mucho de historia, de coleccioneshistóricas, de museos históricos, y llega- mos a la conclusión de que tenemospoco aprecio por nuestra historia y por la historia de nues- tras colecciones y de nuestra ciencia. Hemos dedicado tiempo a hablar de la situación que vivi- mos cada uno de nosotros dentro de las respectivasinstituciones, hemos dedicado un poco de tiempo a conocernos unos a otros, y hemos apuntado cantidad de temas, como, por ejemplo, la escasez de legislación. Se ha apuntado la necesidadde formación de los profesionales que nos dedicamos a esto, la escasez de estos profesionales, y tal vez sea el momento de coger todo lo que hemos aprendido y que hemos puesto en común para proyectarlo hacia el futuro ". "El otro día alguien comentaba que la experiencia que tenía sobre las coleccioneshistóricas le había demostrado que la gente de hace un siglo trabajaba estupéndamente.Entonces, yo no quiero plantear ninguna pregunta en concreto, pero si que quisiera que los componentes de la mesa nos hablaran un poco sobre sus previsiones de futuro, sobre los nuevos retos que se nos están planteando. La ciencia está avanzando mucho, estamosasistiendo a numerosos cambios en tecnología, están apareciendo nuevas colecciones, nuevas necesidades. La documentación 221

Upload: others

Post on 31-Jul-2021

0 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Legado y continuidad de los museos históricos en el siglo XXI. · 2014. 2. 7. · Legado y Continuidad de los Museos Históricos en el Siglo XXI Moderador Dra. Marta Infante

,.. '

I SIMPOSJO SOBRE EL PATRIMONIO NATURAL EN LAS COLECCIONES POSLICAS DE ESPAÑA

Mesa Redonda correspondiente a la Sexta Sesión

Jueves, 27 de septiembre de 2001

Transcripción de los registros audiofónicos realizados durante el simposio.

Legado y Continuidad de los Museos Históricos en elSiglo XXIModerador Dra. Marta Infante

Bióloga. Museo de Ciencias Naturales de Álava.

Componentes Dra. Isabel RábanoDirectora del Museo Geominero.Instituto Geológico y Minero de España (IGME).

DI: Sixto Rafael Pernández LópezInvestigador Científico. Departamento de Paleontología.Universidad Complutense de Madrid.

DI: Eduardo Jesús Mayoral AlfaroProfesor Titular de Paleontología.Universidad de Huelva.

D. José Manuel SanchisPresidente de la Asociación de Museos, Grupos y Colecciones de

Mineralogía y Paleontología (AMYP).

Marta INFANTE, moderadora de esta sexta y última mesa redonda, introduce el debate al hilode la magnífica intervención de la Dra. Isabel Rábano.

"Aunque su conferencia ha versado sobre Museos Históricos, en la mesa redonda que ahora ini-ciamos vamos a abrir un poco más el tema. Propongo por ello enfocarlo más hacia el futuro.Debemos de tener en cuenta que es la última mesa redonda de la que vamos a disponer en esteSimposio y, no quiero ser exhaustiva en absoluto, pero hasta hoy ya hemos dicho muchas cosas.Hemos hablado de numerosos conceptos. Empezamos hablando de las funciones de los muse-os, hemos hablado mucho de historia, de colecciones históricas, de museos históricos, y llega-mos a la conclusión de que tenemos poco aprecio por nuestra historia y por la historia de nues-tras colecciones y de nuestra ciencia. Hemos dedicado tiempo a hablar de la situación que vivi-mos cada uno de nosotros dentro de las respectivas instituciones, hemos dedicado un poco detiempo a conocernos unos a otros, y hemos apuntado cantidad de temas, como, por ejemplo, laescasez de legislación. Se ha apuntado la necesidad de formación de los profesionales que nosdedicamos a esto, la escasez de estos profesionales, y tal vez sea el momento de coger todo loque hemos aprendido y que hemos puesto en común para proyectarlo hacia el futuro ".

"El otro día alguien comentaba que la experiencia que tenía sobre las colecciones históricas lehabía demostrado que la gente de hace un siglo trabajaba estupéndamente. Entonces, yo noquiero plantear ninguna pregunta en concreto, pero si que quisiera que los componentes de lamesa nos hablaran un poco sobre sus previsiones de futuro, sobre los nuevos retos que se nosestán planteando. La ciencia está avanzando mucho, estamos asistiendo a numerosos cambiosen tecnología, están apareciendo nuevas colecciones, nuevas necesidades. La documentación

221

Page 2: Legado y continuidad de los museos históricos en el siglo XXI. · 2014. 2. 7. · Legado y Continuidad de los Museos Históricos en el Siglo XXI Moderador Dra. Marta Infante

~

Z'Z'Z' ,

O.lnlnj la V.lVd 'saluv vJ.l.ln.?o ou OS~ 'vJ80]01uOa]vd ap SV.lnlVu8!sv SV] ua 0.?!89]01UOa]vd O!UOtU

-!.llvd ap SVtUal ¡(vq sv.?!89]oa8 Sv!.?ua!.? ap so!pnlSa ap sauv]d ua anb as o¡( soyv ala!S a.?vq apsaa"

',,¿U9!.?VtU.loj ns ua ,ShlS!]V.lnlVU, ap sauo!.?v.laua8 svaanu SV] .lVl!Sa.?au v uva ?n(j? 'Olua!tU

-valuv]d ]a sa as~ 'vdn.?oa.ld atU !tU v apuop sa Jqv ¡( 'sOpVlnl!l ut}.lP]VS VJP u!18]v anb.lod 'O.lnlnj]ap sa]vuo!sajo.ld soaanu SO] .las v uva OtUO.? .lvsuad ¡( 'v.laua8 sou as anb alUa!qtUV oaanu ]a alUV

saUO!.?nl!lSU! SV] Sva!a .laualUVtU 'sauo!.??a]o.? SV]VJP ]V .lauod sand '¿osa v.?!j!u8!s ?n(j? 'v.?od?VIV.lvd ua!q O].la.?vq 'ua!q O].la.?vq 'ola.l/~ 'oaanu vtUa]qo.ld ]a sa as~ 'oaanu sa os~ 'SVtUOU91nv

sapvp!untUo.') SV] ap o.?lVtU]a ua ]V.lnlVU O!uotU!.llvd OU!S 'sauo!.??a]o.? ou 'zaa v.latU!.ld .lod ap!dsou as "]V!'?os ouatU9uaj un OtUO.? OU!S 'V.?!U.??l U9!.?n]oaa.l vun ° v.?!}J1ua!.? U9!.?n]oaa.l vun OtUO.?sotUvaluv]d O] ou so]8!s ua zaa v.latU!.ld .lod anb ua vJ.lva sand . ¿vJ.lva ?nb u~? 'op.lan.?v ap SOtU

-Vlsa sopOL 'op!ln.?S!p vq O] a!pVN 'u9!.?v.?npa ¡( u9!snj!p 'U9!.?v8!lSaaU! 'U9!.?va.lasuo.? 'u9!.?ualqoap sv.?!]q!1d sauop.?a]o.? SV] V.lvd asvj ¡(vq anb °p!ln.?S!p vq a!pvu ¡( op.lan.?v ap sotUV1Sa sopOL'01ua!tUV1V.ll ap o]ap°tU ]a °PV!qtUv.? vq ou anb.lod 'Op!luaS asa ua O.lnlnj la V!.?vq .lV.l!tU anb

¡(vq ¡( 'sa.lolsa8 SOl ¡( sauo!.??al°.? SV] aluatUvs!.?a.ld UDS .lvaoua.l ¡( .lv.?!j!POtU anb ¡(vq anb °1 sand"

"saluasa.ld SO] ap soq.?ntU OtUo.? opvl.?ajv UVl oaa atU ou anb ua vp!patU V] ua O].lv!.?unuap

v.lvd vpvn.?apv St}tU vuos.lad V] ¡(OS o¡( .lo!atU O] V '-¿sapvpaaou svI ut}lsa apu9p? 'sapvpaaouv¡(vq anb .l!tUnsv ]!.?Jj!P ¡(ntU sa so]8!s uv.lnp sauo!.?nl!lSu! SV] anb opua!a SOtUV1Sa !S- :t}.l!P ua!n8]v¿Op!lUaS ?nb u~? 'sop SO] ap oun8u!u .lv!.?a.ldsap anb ¡(vq ou ¡( sapvp!unl.lodo svaanu ¡( svtUa]q

-O.ld soaanu sotUaual anb sa °pua!.l.ln.?o t}lsa sou anb O] anb.lod 'sol.?adsv soqtUV uv!.?unuap anb

SOl U9ZV.l 'uaua!l anb oa.l.? o~ 'opv.?oa!nba 01Ua!tUValUV]d asa o VdtUV.llVSa .lVl!aa v.lvd 'sa.?uolu~',pvp!unl.lodo .la!nb]vn.? ua vtUa]qo.ld aa anb ]a Vls!tU!sad ¡( 'vtUa]qo.ld .la!nb]vn.? ua pvp!unl.lodo

aa anb .]anbv sa V1S!tU!ldo, anb ap vsa u9!sa.ldxa V] ap °p.lan.?v atU 'O!.lVU!P.lO .laqvs ]ap vap! V]v °pua!a]oA 'S!?lvp.lo.?a.l OtUO.? 'OtUs!tU!sad o OtUs!tU!ldo ap SOU!tU.l?l ua svpv.?!j!]v.? .las uvpand

anb sa]vnp!a!pu! o sv.?!89]0.?!sd sapnl!l.?v .lv.?snfI 'svJP solsa °pua!a SOtUV1Sa °1 ¡( '.l°pV1Ual sa osv.?

.la!nblvn.? u~ 'opuV1V.ll sOtUV1Sa anb v.?!lt}tUal VI ap o.lnlnj ]a V!.?vq u9!s!a vun OtUO.? opvsvd ]a

V!.?vq u9!s!a vun 01uVl ou .la.?vq V.l°qv ap!d sou as 'pvp!S.laa!Un V] ua vdn.?o atU anb u9!sajo.ld

VI apsap 01S!a '.l!.?ap S~ 'pVp!a!la!qns !tU apsap aluatUv.?!89] ?lvq O] u9!.?uaa.lalU! vun .la.?vq anb

08ual !S" :ElqEIEd El EUIO:J P!lpEJAI ;}P ;}SU;}:JnldUIO:) PEP!Sl;}A!Ufl El ;}P 'Z'iIaNVN"}I'iI~ '"}I O:JX!S

'"v~vds~ VPOl ua PVP!]vuo!sajo.ld alUa!.?!jns VI uo.? O.lnlnj ]ap Ola.lla °PUV1UO.ljv ut}lsaanb °pua!lUa ¡( sauo!.??a]o.? SalUV1.lodtU! ¡(ntU °pv.laua8 uVH 'sJvd O.llSanU ua soasntU ap O.latU!1u

uanq un °PV]]O.l.lvsap uvq as anb ]a ua 01!qtUt} 'vJ80]oaa V] o]dtUa!a OtUO.? va.l!S 'sO.lnlnj sO!vqV.llSO] ap asvq V] UDS anb 'sa.lOsa.?aluv SO.llSanU ap O!vqV.ll]a .lv!.?a.ldsap sotUaqap O.?OdtUVl OtUO.? '.lVP

-!a]o !U .lv!.?a.ldsap sotUaqap ou anb ¡( Jnbv sotUaual anbsO.lOSal soun '01lv8nfI v]axuv vpap OtUO.?

UDS 'SalUV1.lodtU! sauo!.??a]o.? svun UDS ¡( 'ut}lsa JqV 'sauo!.??a]o.? SV.llSanU ap 'Zaa V.ll0 Jnbv .lv.?lv.?a.lV .laa]oa o.la!nb O] osa ¡( 'Sou.lvp!a]o sotUaqap o.?odtUVL 'U?!qtUVl apuv.l8 ¡(ntU vpn¡(v vun UDS anb

sa pvp.laa V] !vJ80]ou.?al svaanu sv'1 'svtUal solsa ua vJP]V o.?od unsou.lauod ua SOZ.lanjsa so.lapvp-.laa °pua!.?vq SOtUV1Sa so~anbad st}tU soasntU SO.l10 'vJ80]oa8 ¡( vJ8°10!q ap SVtUal ua vyvds~ ua

o.lalund U9!.?v8!lSaati! ap O.llua.? un ¡(oq sa P!.lpVW ap sa]v.lnlvN sv!.?ua!.') ap oasnw ]~" :;}nS!soldA 'PEP;}!:)OS El ;}P O!:)!};}U;}q U;} SOn;} UO:) opUE~EqEl:J l!nS;}S ElEd SOP!:Jl;}AUO:);}l 'El;}UEUI EunSIE ;}P

'Á SOPEUIO:J;}l °p!S UEq SO:)!l9:JS!q SO;}SnUI SOl ;}nb lEIEY;}S ElEd ElqEIEd El EUIO:J ONVH\'"H I;)qEsI

." -ua!q uvqV!vqV.ll sand- :v8!p anb osa.l8uo.') un ua alua8 ¡(vq 0]8!s

un ap O.llUap !S .laa v.lvd 'SVI.lV1UO.ljv OtUo.? .laqvs ¡( svlla ua .lvsuad V .lvzadtUa ap PVP!I!qvsuod-sa.l V] ¡( U9!.?v8!]qo VI sotUaual ¡( 'Pvp!'?°laa vq.?ntU V °PUV!qtUv.? ut}lsa anb svso.? ap PVP!lUV.?

uv.l8 sotUauaL 'sa!vlUOtU st}tUap ¡( So.?!lt}tUal sanb.lvd 'Sa]V1UatUn.?op SO] 'u9!S!aa]al V] .lod '.l0!.l

-alxa opuntU lap p!.?ualadtUo.? vq.?ntU sotUaual 'OlVtU.loj ap souatU]v 'OPUV!qtUv.? t}lsa U?!qtUVl

~~'v'ds,~3a S~:)1"8Qd S3NOIJ:)310:)S~"N3 "~~nl~NOINOVoJl~l~d 133~gOS OISOdv..llS I~

Page 3: Legado y continuidad de los museos históricos en el siglo XXI. · 2014. 2. 7. · Legado y Continuidad de los Museos Históricos en el Siglo XXI Moderador Dra. Marta Infante

. 3,, .'

I SIMPOS10 SOBRE El PATRIMONIO NATURAL EN lAS CO,lECCIONES PUBLICAS DE ESPAÑAj

tendrá que haber mejores gestores del nuevo patrimonio natural. Figuras legales que no soncientíficas. Podemos aportar ideas referentes al Patrimonio Natural, pero no la solución desdela ciencia. Son figuras legales que además están evolucionando ".

"Para la adecuada gestión del Patrimonio Natural hemos de sincronizar colecciones milenariascon gestores que tienen una vida profesional de decenios, así como con los retos que plantea elnuevo siglo. Esto es un gran reto para la experiencia profesional de cualquiera de nosotros.Queramos o no, dentro de unos decenios habrá comunidades en España que lo habrán hechobien y otras qu'e no la habrán hecho tan bien. Es aquí donde creo que los profesionales respon-sables tienen que estar no ya atentos, sino esforzarse para, con la máxima responsabilidad, evi-tar las pequeñas desviaciones que ocurran en el día a día. Nosotros, y cuando digo nosotros merefiero a los responsables del uso y gestión del patrimonio, seremos los culpables dentro detreinta años".

"Por primera vez, yo ya he"defendido esta idea en mi propio Departamento. A los científicos senos está pidiendo por primera vez y con claridad lo que quiere la sociedad. La sociedad no quie-re ahora paleontología básica. La sociedad no está pidiendo como prioritario paleontologíaaplicada, en la que no tenemos mucha tradición pero es un concepto que en Europa tiene unsiglo, la sociedad nos está pidiendo ahora un uso y una gestión del patrimonio. Y en lo que amí respecta, vuelvo a insisti?; desde la Universidad eso nos afecta en dos aspectos, puesto quelos miembros o el personal de la Universidad tiene como derecho y obligación enseñar a inves-tigar. Por un lado tenemos que contribuir a una adecuada actualización de esas colecciones enel día a día, es nuestra responsabilidad que estén al día en cada Comunidad ese material desdeel punto de vista que nos pide la sociedad, incluido el cien~ífico. Por otro lado, es también nues-tra responsabilidad hace?; por medio de la enseñanza, que los gestores tengan una buena pre-paración para ese uso y gestión. Este sería mi punto de vista. Vuelvo a insistir en que es unavisión particular desde mi subjetividad. No puedo pensar como la persona que en el día a díatiene que afrontar las responsabilidades del museo. No lo intento, pero creo que entre todosestamos hablando de una misma realidad, y la realidad se llama patrimonio natural, no se llamamuseos. Creo que la realidad nos está pidiendo el problema de hoy, patrimonio natural en elmarco de las Comunidades Autónomas. Este sería el planteamiento ".

Isabel RÁBANO toma la palabra: "Es muy impottante el tema de la formación de la gente queva a trabajar. Ahora mismo, los que hemos llegado a la gestión de este patrimonio venimos demuy diferentes sectores, y rzos hemos tenido que reciclar rápidamente y de una forma autodi-dacta casi. Yo llegué desde el Consejo al museo. Me encontré con un museo que no tenía nada.Me encontré con una sala muy bonita, unas colecciones ahí puestas, y me dije ¿qué hago yoahora con este museo? Pues yo misma sobre la marcha me he ido dando cabezazos y hemos lle-gado a algo. No sé si será correcto o no, pero ahí estamos. Es un problema importante la for-mación de los profesionales ".

Eduardo J. MAYORAL toma la palabra: "Yo también quería reincidir un poco en el tema queestá comentando ahora Isabel, sobre todo de las personas que hemos tenido acceso a las colec-ciones históricas desde ámbitos que no son museísticos, sobre todo desde la Universidad. Creoque el plantearse aquí la continuidad de nuestras colecciones realmente es muy interesante, perotambién es muy interesante el plantear el estado actual de esas colecciones".

"Y les hablo de las colecciones que mejor conozco, esto es, la colección histórica de AntonioMachado, depositada en su día en la Universidad de Sevilla, que hoy mismo están casi extin-

223

Page 4: Legado y continuidad de los museos históricos en el siglo XXI. · 2014. 2. 7. · Legado y Continuidad de los Museos Históricos en el Siglo XXI Moderador Dra. Marta Infante

-fr'l'l .

as SV:>J.1'9¡0:>V¡VtU ¡( sv:>!.1'9¡otUo¡ua sauo!:>:>a¡o:> sv7 .so.l¡atU9¡!~ sor souatU o SptU Js a.l¡ua saJuvJ

-S!P SO!:>!j!pa sor ua °P!P!Il!P p¡sa sa¡v.ln¡vN sv!:>ua!':) ap ouv!:>ua¡vA oasnw ¡a anb ap V!:>uvJsum-.l!:> V¡ vp as anb.lod cSo.lojptUas ¡( v.lqa:> ap sosvd soq:>ntU opuvzn.l:> ¡( csvp!:>anbo¡ua SO¡OtU Csasnq

-o¡nv cso¡n:>Jqall opuva¡.los cJs V.loqv copuntU lar apuv.l.1' SptU oasntU ¡a sa aJuatUvll!¡:>aja anb ap VJ-uan:> S!?lVp so cso.lJatU9¡!~ sor ap SptU .la.l.lo:>a.l anb ¡(vq vJ.1'O¡o:>V¡VtU ¡( vJ.1'O¡otUo¡ua ap V¡ v vJ8o¡

-o¡uoa¡vd ap V¡VS V¡ ap .lvsvd v.lvd anb v¡uan:> ua s!?uaJ !S "}sv sa ou o.lad cVPVUO.l.lvjuvj vun .la)-a.lvd apand so O¡S~ .sa¡v.ln¡vN sv!:>ua!':) ap ouv!:>ua¡vA oasnw ¡a caJuatU.lo!.la¡uv ¡aqvs] opVJ!:> vqanb'¡a sa copuntU lar apuv.l.1' SptU oasntU ¡a sa anb .l!:>ap v Olla.l¡V atU ¡( CoasntU UV.l.1' opun.1'as ¡:i"

.CcV.l.la!¡ V¡ ap sv!:>ua!:> ap vpvu a¡uatUvJn¡osqv .lV¡qvq .lJO a.la!nb as °N .o!nlap a¡UV.lnv¡sa.l v p.lv:>!pap as V¡VS vsa COJV.l¡UO:> a¡sa ap v!:>ua.1'!1l V¡ v:>za.lvdvsap opuvn:> ¡( Csoyv

o:>U!:> ap O¡V.l¡UO:> un aua!L "lV.lnJVu a¡.lV ap ¡( vJ.1'o¡otUa.1' ap U9!:>!sodxa vun ¡(vq oasntUopnasd

°PV¡!:> lar VJuv¡d V.la:>.la¡ V¡ ap O¡!:>uO:>U!.l un u~ .v!:>ua¡vA ap sv!:>ua!':) sv¡ ap oasnw cSVll!tUo:>a.lJua cIar o¡uatUvpunj O:>!U!t ¡a ¡( oll!¡a!qo O:>!U!t ¡a sa as~ 'SV¡VtU SptU ¡( SV.lV:> SptU a¡uatUa¡q!sod

CSV.l¡O up.lapa:>ns sa¡vn:> sv¡ v co.la!uv.lJxa ¡a ua o!:>a.ld uanq ¡(ntU v svpv¡!nb¡v csa¡v.lodtUa¡ sauo!:>

-!sodxa ap a!.las vun a¡uatUvll!sn¡:>xa ¡( v:>!u!t ¡(vq O.l¡uaa :t!:>ap v ¡(Oll O¡ so o¡( sand .o.l¡uap ¡(vqanb O¡ sa ?nb opv¡un.1'a.ld S!?qvq atU SO.lJOSOIl ap soq:>ntU ¡( cvuv!:>ua¡vA Pvp!¡v.lauao V¡ ¡( ¡va}!

vsv':) V¡ a.l¡ua OU.la¡u! vtUa¡qo.ld un anj a¡sa Couanq o.lad cop!n.lJsuo:> .las ap saJuv °pv.ln.1'nvu! anjcaJuatUvso!.ln:> canb oasntU un .sv!:>ua!':) sv¡ ap cSVll!tUo:> a.lJua coasnw ¡a a¡uatUaJua!:>a.l °pv.ln8-nvu! vq as S!?qvs OtUO':) .ouv!:>ua¡vll ¡(oS :tv:>!qn v ¡(Oll O¡ so Ca!vuos.lad ¡a °pvJuasa.ld zall vun"

.ccJsv O.1'¡V o v¡auaxo.ld ¡(os anb UV.1'!P a¡ anb o.la!ja.ld anb¡( csa¡v.lau!tU ap V¡S!uo!:>:>a¡o:> ¡(os anb a.lpvtU !tU v UV.1'!P a¡ ou .lOllvj .lod anb SO.1'!tUV S!tU v oq:>!P

aq sal v¡( o¡( Csvso:> sv¡ JSY .sa¡V.lau!tU ap VJS!uo!:>:>a¡o:> opua!s ?:>adtUa ¡( V¡S!.1'o¡v.lau!tU V.la anbJa.l:> o¡( cpVp!.lo!.la¡uv uo':) .vJ.latU¡Y ua osa¡( ap vpoa.1' vun UD:> op!.l.ln:>o aJuap!:>u! a¡qvpV.l.1'vsap u~

ap zJV.l v cU9ZV.lo:> lar SV¡S!lla.l SV¡ ap svu!.1'pd sv.latU!.ld SV¡ ua .l!¡VS v OPVUO!:>!jv ¡(ntU a!vuos.lad

o:>!¡pdtU!s un 9:>!pn!pv sou anb oll!¡a!pv un anj a¡sa ccso.lau!tUoau, 9tUVll sou as CodtUa!¡ oq:>ntU

a:>vq ou csa¡uy 'O.1'¡V v o ua!n.1'¡v v o¡as.lpuop VJP u!t.1'¡V ap vap! v¡:>a¡(qv V¡ UD:> co.lau!tU OSV:>

!tU ua CO!uotU!.lJvd .lV.lnv¡sa.l ¡( .lVIl.lasuo:> ~v!pn¡sa ~a.1'o:>a.l ~v:>snq v SotUv:>!pap sou Co¡( OtUO:>

canb sal v opv:>!pn!pv vq sou as anb oll!Ja!pv OtU!¡¡!t ¡a .las a:>a.lvd anb.lod o¡sa O.1'!P sO .c°.l!dtUVIl,un ¡(os ¡( sJq:>uvS ¡anuvw ?SO f OtUVll atU S!?qvs OtUO':) .vpuopa.l vsatU v¡sa ap a¡uvuos!P o a¡uvp

-.lo:>S!P V¡OU V¡ o:>od un vas anb .l!¡!tU.lad v S!VIl aw" :ElqEIEd El EUIO:J SIH:>NVS l~nuEW ~sof

.ccV¡S!1l ap oJund !tU apsapca¡uvJ.lodtU! SptU O¡ sa O¡S~ .0!uotU!.lJvd asa UD:> a:>vq as anb ap .lV¡qvq v .lvzadtUa s?ndsap ¡( O!U-otU!.l¡vd asa opoJ .lv.ladn:>a.l v .lvzadtUa anb vJ.lqvq sa:>uo¡u~ .ua¡s!xa ou !sv:> v¡( ¡( uvJJs!xa anb

SV.l¡O ap ¡( ca.lqtUoua.l ~aua!¡ anb cuaJs!xa v¡( anb sauo!:>:>a¡o:> ap OPUV¡qvq SOtUv¡sa Jnbv anb.lod

csa¡ua.laj!p ¡(ntU vp!¡.lvd ap so¡und apsap pvp!nu!Juo:> V¡ SOtUvuo!¡san:> sou sa:>all svun.1'¡v cO.lV¡':)"

'cc uv.la!p.lad as ou ¡( U?Il!VIl ¡v¡ v svp!¡atUosu?Jsa ou sauo!:>:>a¡o:> SVSO!¡VIl svsa anb v.lvd vtUaJs!s ¡a ua .l!:>npo.l¡u! anb p.lqvq O.1'¡V csa:>uo¡u~

.V!:>v.l.1'sap ua av:> u9!:>:>a¡0:> vsa cO!¡!S 0.l¡0 v.lvd Vil o:>!Jp.lpaJv:> asa ~ o¡uatUv¡.lvdap asa O!.lV.lJ-UD:> ¡a .lod !S .aJuv¡apv v.lvd Vil u9!:>:>a¡0:> V¡ cua!q ¡(ntU vuo!:>unj o:>!¡p.lpaJv:> ¡a ¡( o¡uatUv¡.lvdap

¡a !S csa:>uo¡u~ .v.lpa¡p':) vun ap o o¡uatUv¡.lvdaa un ap cpVP!S.lall!Un V¡ ap V!.lO¡S!q V¡ v sv!a.lvdUVIl vJ.1'o¡oa.1' ap soasntU sal ap sauo!:>:>a¡o:> sv¡ sa:>all svq:>ntU anb ap csvJP Salsa OPUV¡qvq °p!uall

SOtUvq anb O¡ ap vtUa¡qo.ld un vas osa pz!n(j .u9!¡sa.1' ns ua uo.la!pa:>a.ld sou saua!nb ap v!p!sap V¡ap sa:>all svq:>ntU Svpvll!.lap csvs.lallpv sv:>!.l9JS!q SV!:>uv¡sun:>.l!:> .lod op!p.lad uv¡(vq as c¡V!uotU!.lJvd¡( o:>!¡sJasntU co:>!.l9JS!q .lO¡VIl O¡¡V ap sauo!:>:>a¡o:> anb a¡uvdn:>oa.ld ¡(ntU sa a¡uatU¡va.l o.lad cV.loqv

Jnbv .lvJuo:> v ¡(Oll o:>odtUv¡ anb csa¡qJa.l:>u! so:>!.l9JS!q sa.lv¡vllv ap a!.las vun op!.ljns uvH .svp!n.1'

'v'~VdS3 3G SV::)l1aQd S3NOI~:):310:) S'v'l N3 l'v'~nlVN OINOll'Jl~l'v'd 13 3~aOS OISOdll'J,IS t

Page 5: Legado y continuidad de los museos históricos en el siglo XXI. · 2014. 2. 7. · Legado y Continuidad de los Museos Históricos en el Siglo XXI Moderador Dra. Marta Infante

/

fl'l'

-anbanb.lod 'SO.lJOSOfl v SOtUvJ!Sa:Jau so SO.lJOSOU aJ.lvd V.lJO .l°d "SOpoJ apoJ!uoq SptU ¡a sa anb

-.lod oaj ap O¡ U?!qtUVJ SV¡¡!tUo:J a.lJua ',oaj, o!vqV.lJ ¡a .la:Jvq v.lvd 'SO.lJosou SOtUvJsa osa v.lvd Á

"SVJ!:J¡V:J O.lJvn:J .lV:JUV.l.lV .lod so¡¡!pnu SQ¡ SO.lv:Jvq:JVtU ¡( SO.lJatU vJuan:JU!:J ap ozod un ua vp.lan:J

vun ap SO.lvfJ¡o:J v VUVtUas ap U!j un .l! ap pvp!:Jvdv:J V¡ s!?uaJ ou anb o.lnJias ¡(oJsa 'SV!.lVJ!S.lafl

-!un saUO!:J:Ja¡o:J ap ° soasntU ap sa.l°pVfl.lasuo:J ° sa.lopa.l!p OtUO:J 'S04OS0A "SOpOJ SotUvJ!sa:Jau

sou anb.lod svsO:J SV.lJO a.lJua '¡vJuatUvpunj sa ¡( O!.lvsa:Jau sa oJua!tUv:J.la:Jv asa anb ua OJS!SU!

a oa.l:J ¡( 'SO.lJosou a.lJua U9!:Jv:J!untUo:J ap o:Jod un sa opvJ]vj vq sou anb O¡ pz!n(j "apuv.lfJ UVJ

sa ou V!:JUVJS!P vsa anb svJP soJsa ap ofJ.lV¡ O¡ v .lapua.ldtUo:J °PJa.l:J aH 'sapVp!S.lafl!Un ap 'soasntU

ap 'sa¡V!:J!jo SOtUS!uvfJ.lO ap °PV!:JUVJS!P ¡(ntU vqVJsa (.lopv!¡odxa 'O¡Ofl?¡VtU 'OUVSU! aun p.lqvq

a.ldtUa!s) ouvs OtUS!uo!:J:Ja¡o:J ¡a 'op!puaJua ua!q OtUS!uo!:J:Ja¡o:J ¡a 'OtUS!uo!:J:Ja¡o:J ¡ap °puntU ¡aanb .lvsuad ua opv:Jofl!nba vqvJsa pz!nb anb ap vJuan:J °pvp aq atU o!sodtU!S aJsa ap ofJ.lV¡ O¡ V

c

'saJuapa:JaJuv salap .louaJ v 'pvp!untUo;) !tU ua °poJ a.lqos 'vJsandsa.l uaua!J ou °JuatUOtU ¡a vJsvq anb svJunfJa.ld

¿ouop O¡ as u?!nb v? ¡( '¿oJsa uO:J ofJvq ?nb? :sa¡vJuatUvpunj svJunfJa.ld sop SV¡ opvaJuv¡d sotUaq

sou a.ldtUa!s ¡( 'so:J!fJ9¡oafJo so:J!fJ9¡v.lau!tU up.las SO.lJO 'so.lau!tU osV:J !tU ua 'soJa!qo opuv!pnJsa

'opuv:J!j!SVP 'opuv!vqV.lJ 'opua!fJo:Ja.l 'soyv soq:JntU °pvJsa sotUaq :vJunfJa.ld vun oq:Jaq sotUaqsou SO.lJosou ap soq:JntU V.l°qv Á "v!:Jua¡vA ua sotUauaJ anb VtUv.louvd ¡a sa aJsa 'ua!q sand"

""pvp!untUo;) !tU ua o!¡odxa u!ZfJ¡V .la:Jvq uv.la!pnd '(sopasu! ap U9!:J

-:Ja¡o:J V¡ 9uoP anb 'VJS!uo!:J:Ja¡o:J 'opv80qv V.la anb 'V¡VS sa.l.l°L .loyas ¡a '.topvpa.ldap O.lJO OtUO:J

JSV 'svq:Juo:J ap u9!:J:Ja¡0:J V¡ 9uoP anb .lVJ!¡!tU un V.la anb '911aso~ .loyas ¡a OtUO:J 'JaJofI ofJ!.lpO~

.loyas ¡a OtUo:J) ,sa.lopvpa.ldap, SO.lJO anb .lVJ!fla v.lvd pz!nb 'UDS apuop ap a:J!p ou 'aJuatUVSO!.ln:J

'sa¡!S9j so'] "aJ.lvd vunfJu!u .lod a;ja.lvdv ou VJfJO¡V.lau!tU v'] "u9!:J:Ja¡0:J V¡ JllV UV!ZJ!S ¡( °pua!.l.lo:J

¡( vs!.ldap SV.lqo svun ua:Jvq 'OPV:J!j!POtU aJuV.lnvJsa.l un sa Vfl!J!sodv!p V¡ ua OJS!fl S!?qvq anb

O¡ anb.lod 'aJuV.lnvJsa.l onfJ!Juv ¡a ua 'so.lafl!A ap sau!p.lv! sal ua sa:JuoJua ¡( 'u9!:J:Ja¡0:J vsa .lap.lad

ou v.lvd vs!.ldap .lv!vqV.lJ v OPVZ.loj afl as oJua!tUvJun¡(v ¡~ 'vqvJuasa.ld opvsvdaJuv ns ap U9!:J

-:Ja¡o:J V¡ anb U9!:JVfl.laSUO:J ¡( U9!:J!q!qxa ap sauo!:J!puo:J SV¡VtU SV¡ svpvp '.tvJsa ap vJqap anb UVJ

-a.l:J apuop V.la anb 'vu!JuafJ.lV v V¡.l!J!tUa.l ¡( u9!:J:Ja¡0:J V¡ .lV.l!Ja.l uO:J oJua!tUvJun¡(v ¡V uvzvuatUV ¡(

OtU!sJq:JntU uvpvjua as JaJofI ofJ!.lpO~ ap so.lapa.laq sal 'svsO:J SV¡ JSV 'oJ.la!qv so¡.laqvq ou v.lvd

V.la V¡( oJua!tUvJun¡(v lar so!vq sal 'O¡VtU V.la uJpntU¡V ¡a !S anb 'oJua!tUvJun¡(vjap so!vq soun

v u9!:J:Ja¡0:J vI .lVPV¡SV.lJ anb ¡(vq ¡( a¡qv.lap!suo:J o.lo!.laJap un a.ljns uJpntU¡V ¡a 'soyv sal UVSVd"

""SvuvyVtU SV¡ ap oz.lantU¡v lar°ll!pv:J°q ¡a v.lvd vsatU OtUO:J vqvz!¡!Jn anb 'aJuopoJd¡(¡fJ ap U9ZV.lvdv:J un °poJ a.lqos 'vqvfl.laS-uO:J '!S aJsa anb 'vJs!tU.lap!xvJ V.la oJ.la!:J .lod anb '.t°pVfl.laSuo:J un vJuaJ ¡( 'SOtU!fl O¡ v:Junu o.lad VJJ-s!xa .l!Js!xa anb.lod 'SO!P vJ.las !S anb .lvsuad V sotUvfJall SO.l:JOSON 'ollanbv ap .lopa.l!p un vJqvq

anb .las a:Ja.lVd "opua!tU.lnp soyv soq:JntU aJuv.lnp OflnJsa Jllv o.lad 'opvn:Japv ¡(ntU ou O!:J!j!pa

un 'uJpntU¡V ¡a ua 9¡vJsU! as u9!:J:Ja¡0:J vsa 'aJUatUVfl!paj~ "oJua!tUvJun¡(v ¡V SO¡.lVUOP ap ,zaJvq:J

-visar, V¡ OflnJ VtU!:Jua ¡( 'V!:Jua¡VA v 9!flUa sal 'saJ.lod sal 9aJso:J '9¡vqtUa sal 'ou!JuafJ.lv O!.lVU

-.laJvn;) lar sa¡!s9j soJsa.l ap a¡qJa.l:Ju! PVP!Juv:J vun .lafJo:Ja.l ap vap! ¡v!uafJ V¡ Ofln:¡ anb ¡( 'opvsvdO¡fJ!S lar sa¡vu!j v vu!JuafJ.lV ua 9!vqV.lJ anb 'o.la!uafJu! V.la anb '(V.loqv UVtUVll sou OtUo:J) ,.l°PVP

-a.ldap, un ap U9!:JvuoP V¡ ap apa:Jo.ld 'oasntU aJsa ap ¡vJuatUvpunj asvq V¡ sa anb 'JaJOfIofJ!.lPO~

u9!:J:Ja¡0:J V¡ 'aJUatUVfl!paj~ 'vaj V¡ .lVJuO:J v ¡(Ofl so °Á 'oasntU ¡ap VJ!uoq souatU ° SptU aJ.lvd

V¡ °pvJuo:J vq sou ¡aqvs] 'V!.loJS!q ap o:Jod un SOtUvfJvq ¡( ¡vd!:Ju!.ld O!:J!j!pa ¡V SOtUVfl¡Ofl O.lad"

"" oasntU °pvuo:JU!.l.lV ¡anbv ap SVU!.lJ!fl ¡( svJ.laJUVJsa

SV¡ a.lJua uv¡n¡nd anb so.laJdJP ¡( so.laJd9a¡0:J ap O.latU!Zu ¡a .lod .lvfJzn! v 'Ofl!fl aJuatU¡va.l a!vJuotU

un sa anb .la:Jouo:Ja.l ap aq Á "O?!UPJOfI uJp.lvf lar 'a.lJn;) ua!q SptU 'Oll!J]v un ua °PV¡VJSU! uvq

'v'1'j'\i<;j$3 l:'V";MfiivNOINOWI?Jl'v'd 1331-:J80S01S0dWIS I

:'¡

'iA!í

;)B

Page 6: Legado y continuidad de los museos históricos en el siglo XXI. · 2014. 2. 7. · Legado y Continuidad de los Museos Históricos en el Siglo XXI Moderador Dra. Marta Infante

-9" '

'"SOpvz!¡va.l so¡ua!tU!.lqmsap sal a.lqos OpV8!¡SailU! sotUaq anb onanbv VfU!S sal V.lauvtU vu-n8¡v ap anb 0.la4 'sa.lO.l.la SO.l¡sanu uv!!.l.lo:J SQ.l¡OSOU ap s,?n4sap uv8uail anb sauail9! sal anb v.lv4

ouv!O!.l 0:J!89¡0¡uoa¡v4 0!uotU!.l¡v4 0:J!.l ¡a .l08!.l uO:J .lV8!¡SailU! ap .lV¡V.l¡ v SOtUVil anb oq:J!P 'aq a¡Q a.l4tUa!s apsaa 'U9!:Jv8!¡SailU! ap 04!nba ns ap a¡.lv4 .lVtU.loj v p.lvsv4 ouvqp~ V.lOPOP V¡ ap pn¡!:J

-!¡OS v anb 'VnV¡V.l°w .lOPOP ¡a S~ 'va40.ln~ pvp!untU°':J V¡ ap vJ80¡ou:J!oa¡Vd ua .lOPOP .latU!.l4¡a

sa opv!V¡UailV outUn¡v ¡anbv 'V.loqV 'sapVp!S.lail!Un SV¡ ap soutUn¡v ap ~nba uO:J o¡un! '¡V.lOPOp

s!sa¡ V¡ s,?n4sap tC v.ln¡v!:Jua:J!¡ ap vu!sa¡ V¡ .lvz!¡va.l v.lv4 outUn¡v un v osndjO.latU!.ld 'oyv vpv:J op

-ua!:Ja.lv4v UVil u~8as svsO:J SVilanu .lv¡.l04v ap opvsa:J sotUaq ou 'zuvS s!n'1 ,?sof .lOPOP ¡a U9!:JVil

-v:Jxa ap .lopa.l!p !tU ap '0;¡ayv4tUo:J !tU ap OUVtU V¡ ap tC ':l!.lqn:Jsap ap ':lv!vqV.l¡ ap °pv.lv4 aq du sa:J

-uo¡ua apsaa '08v!¡uvS ¡0¡S94V ¡ap °nvqv:J ¡ap svpvs!4 SV¡ UV.la anb uo.la!!p atU sa.lpv4 S!tU tC sou

-.la¡v4 so¡anqv S!tU anb svnanbv 'o!.lnvsou!p ap svnanq sv.latU!.l4 sv¡ 'svn8vsvqtUV ap svap¡v sv¡ ap

o:JUV.l.lvq ¡a ua sv¡!.l!4 opuv:Jsnq 'vJ.lqn:Jsap OL61 ap a.lqtUa!¡as ap S' l¡~ 'U9!:JVilV:Jxa ap os!tU.la4¡a

UVJ.lV.l!¡a.l atU a¡uatUv.ln8as ',u9!¡sa8 V¡VtU o vuanq ns ap v¡uan:J .lVP anb uv8ua¡ anb sal up.las O!U

-otU!.l¡v4¡ap u9!¡sa8 tC osn ¡ap sa¡qvsu04sa.l sal, asv.lj ns uO:J .lv¡n¡!¡ un .la:Jvq v.la!¡!tU.la4 atU v!O!~

V'1 0:J!P9!.la4¡a ua!s anb zapulJU.latl O¡X!S .lOPOP ¡V a¡.l!:Jaa" :ElqEIEd El ElliO~ Z3N1WIf 08E!:JUES

'"SOPVUO!:J!jv sol .l04 u,?!qtUV¡ vpv¡uasa.l4a.lp¡sa osV:J a¡sa ua anb 'pvpa!:Jos V¡ OtUO:J 'SO!.lV¡!S.lail!Un sol OtUO:J 'so:J!:tJ¡04 sal O¡UV¡ '04!nba

un .lVtU.loj sotUvp04 tC o¡ua!tU!pua¡ua un vtCvq anb v.lv4 '0!uotU!.l¡v4 ¡a Uvuo!¡sa8 V.lauvtU vun8¡v

ap anb sal 'U9!:Jv¡s!8a¡ V¡ Uv.loqv¡a anb sal UDS anb 'so:J!:tJ¡04 sa.lap04 sal uO:J sotUv80¡v!p sa:Jail

svq:Jnw 'saUO!:Jn¡!¡su! SV¡ SVPO¡ uO:J tC pVp!S.lail!Un V¡ uO:J u,?!qtUV¡ OU!S soasntU sal uO:J a¡uatU

-V¡OS °N 'a¡s!xa ou V!:JUV¡S!P vsa anb oa.l:J anb V.lauvtU aa 'vz08v.lvZ ap 0:J!89¡0¡uoa¡Vd oasnw

¡a ua a¡uatUvpvxa 'vJ80¡0¡UOa¡Vd ap 0¡uatUv¡.lv4aa ¡a ua 'vz08v.lvZ ap pVp!S.lail!Un V¡ ua apas

ns aua!¡ vsau08v.lV v:J!89¡0¡uoa¡Vd U9!:JV!:JOSV V¡" ;}nb S!l{:JUES l;}nuEW ~sof lod SOPE~U;}lliO;)

PEP!Sl;}A!Un Á SO;}Snlli 'SOPEUO!;)!}E ;}l~U;} SO~U;}!lliE!;)UE~S!P sol ;}P lOU;}~ E 'EIEY;}S NY~l O!PEI3

'UYY!l O!PEI3 'la lE ElqEIEd El ;}P;}J 'S;}~U;}~S!SE sor E U9!;)U;}Al;}~U! ;}P OUln~ ;}P!d

'EPUOP;}l ES;}lli El U;} S;}~u;}s;}ld SOl ;}P U9!;)U;}Al;}~U! ;}P odlli;}!~l;} ;}SlE~o8E SEl~ '3.LNYllNI E~lEW

"" v¡snsv v:J!.l9¡S!q pvp!¡va.l V¡ap VpVil!.lap v!:Jua!.la4xa V¡ anb v¡uan:J ua ual. "sapVp!S.lail!Un SV¡ v OtUO:J soasntU sol v opa4sa.l

O¡UV¡ ':lV¡.lO:JV anb tCvq anb V!:JUV¡S!P vpuatUa.l¡ vun u~V a¡s!xa anb sa SOtUaua¡ pvpa!:Jos V¡ apsap

anb ¡v.laua8 ua8vtU! V¡ 0.la4 'SO.l¡O n SVU!W ap v¡an:Js~ V¡ ap ¡a o O.lau!tUoao ¡ap O.l¡Sanil osV:J ¡a

OtUO:J sa¡vn¡un4 sosV:J op oS otC oq:Joq °a 'O¡uo!tUV!:JUV¡S!P oSo op VPVUO!S.lO¡S!P u08vtU! vun SOtU

-oua¡ pz!nb onb tC JSV So O¡So onb O¡!tUpV anb oq:J!P oq a¡ vtC °A" :E;)!ld;}l SIHJNVS l;}nuEW. ~sof

"V¡s!tU!s04 UV¡ V¡S!il op 0¡un4 oSo .lv:J!j!POtU tC SoUO!:J:Jo¡o:J sn¡ op vp!80:Jv V¡

.lVZ!¡uv.lv8 uopon4 o¡ onb SO.l¡Uo:J tCvq vtC SJVd ¡o OPO¡ Uo onb 00.l:J 0.l04 'opuo.l4tUo:J o¡ otC 'saua!¡

onb O¡ uO:J oq:JojS!¡VS SP¡So ou n¡ .lo!otU O¡ v pvp!untU°':J n¡ Uo on(j 'svPUVtUop SVSo v .lapu04so.l

v.lv4 sopv.lv40.l4 SOtUV¡So vJP Uo tCoq onb Oo.lJ 'OSo v so¡son4s!p SÓtUV¡So soosntU sol SOPO¡ opsop

onb O.lVp uo!q opvponb vq Jnbv onb '¡onuvw ,?sof 'Oo.lJ" :ElqEIEd El ElliO~ ONYHYlI f;}qEsI

',,-u9!:Jn¡!¡su! o¡qJo.lJ tC VP!¡9S V1so Uo '¡onuvw ,?sof 'Jnbv-

.l!:J°P v.lo!pn4 SO.l¡OSOil op aun onb '¿ouop O¡ u,?!nb v? o '¿O¡so uO:J o8vq ,?nb? V.lo!!P SO.l¡OSOU

op uo!n8¡v opuvn:J vJP u~8¡v onb So vJ.lvosap otC onb O¡ 'so:JUO¡U~ 'V!:Juo!:J V¡ uO:J .loil onb uvJuo¡

vpvu onb 'sopvil!.l4 SV¡S!UO!:J:Jo¡o:J So.l¡ .l04 svpvuop SoUO!:J:Jo¡o:J So.l¡ Uo °PV¡uotUvpunj 'OUV!:J

-Uo¡Vil oosntU ¡oP osV:J ¡o .lV¡UO:J op oqv:Jv sO 'SV¡S!UO!:J:Jo¡o:J OP!S uvq 0.l4tUo!s !sv:J SoUO!;):Jo¡o:J

SV¡ SVPO¡ op uatU.l08 ¡o onb so~v!!tl 'v.lojJpn.lj tCntU .loS apon4 u9!un VSo onb Oo.lJ 'S!pn°.l.lVSop

onb O¡uo!tU!:Jouo:J op svouJ¡ SV¡ op PVp!¡Vo.l V¡ Uo s08zvnvq SO.l¡sonu .lvuo!:J!s04 '.lapuo.l4v SOtUo.l

V~'o/dS33a Sv::>neOd S3NOI::)::>310::> S'dl N3 lV~'nlVN OtNOW!ai~d 13 3~90S OISOdW1$ 1

, .

Page 7: Legado y continuidad de los museos históricos en el siglo XXI. · 2014. 2. 7. · Legado y Continuidad de los Museos Históricos en el Siglo XXI Moderador Dra. Marta Infante

, ''" '

1 SIMPOSIQSOBREEL PATRJMONIONATURAL EN tASCOlECC10NinSPOBLJCAS DE ESPAÑA

"Me parecía que todo estaba dicho a lo largo de estas sesiones, pero me han puesto el dedo enla llaga cuando he oido -tenemos la obligación de cara al futuro de hacerlo bien-. Esta ha sidonuestra batalla, y ahora nos encontramos que al solicitar a la Consejería de Cultura delGobierno Autónomo de La Rioja la autorización para la excavación, nos dicen que tenemos laobligación de entregar los restos, si alguno hubiéramos recogido, al Centro Paleontológico deEnciso. Y aquí viene nuestra mayor sorpresa: descubrimos huesos de reptil volador, de ptero-saurios, tanto por nuestro equipo como por otro equipo sufragado ampliamente por laUniversidad Autónoma. Solicitamos investigar esos restos únicos en nuestro País. Se nos niegan.Se guardan en los almacenes de dicho centro paleontológico, y posteriormente aparece unapublicación hecha por dos profesores de instituto en la que no han contado con un equipo mul-ticisciplinar, un equipo de investigación que avale, que haya tomado la bibliografía adecuada,que haya viajado de la mano de los investigadores que investigan estos temas en nuestro País yen otros continentes. Después de 31 años en esto, agradezco enormemente su reflexión y le digotambién que estamos muy preocupados al ver que tanta labor, tantos sacrificios e ilusiones sepueden venir por tierra cuando los gestores del patrimonio priman otras cosas antes que la cien-cia, que queremos que sea respetuosa en cada Comunidad".

Emiliano AGUIRRE toma la palabra: "Yo quería puntualizar algo. Trabajé algunos años sobrela colección Rodrigo Botet del M~seo de Valencia, y con la ayuda de cuatro estudiantes publi-camos un catálogo de esta colección. Rodrigo Botet era hijo de unos emigrantes españoles.Estudio e hizo carrera de ingeniería en Argentina y se le deben construcciones urbanas y decarreteras y ferrocarriles muy notables, y el puerto de La Plata. En las obras del puerto de LaPlata surgían fósiles, y a Rodrigo Botet se le debe el haber salvado un patrimonio fabuloso defósiles. No se hacía mycho caso al señor Ameghino en aquel entonces en Argentina, porque notenía titulación, y no se le hacía caso en el museo, y Rodrigo Botet patrocinó y ayudó aAmeghino, cuya obra científica es eminente, como es de todos conocido. Entonces RodrigoBotet salvó esa colección fabulosa de fósiles, e hizo muy bien en donarla al Ayuntamiento deValencia cuando volvió a España al jubilarse. Es la segunda colección en importancia de fósilesde mamíferos argentinos en el mundo, después de la existente en el Museo de La Plata. Ha sidoobjeto de estudio, quizá no tanto como debiera, porque su situación en el Almudín no era real-mente muy abierta y ofrecida a científicos, aunque el haber hecho este catálogo, publicado en1964, pudo facilitar su difusión y conocimiento entre científicos. Se han hecho algunlls tesis,como la de Juan Cuenca, sobre morfología funcional del aparato locomotor, en la parte ante-rior, de los Scelidoterios. De manera que aunque luego fue durante unos cuantos años arrum-bada a los pasillos del Ayuntamiento hasta la obra de restitución del Almudín, que como algúnotro museo destinado a ciencias naturales, al restaurarse se ha dado a bellas artes, se ha hecholo que se ha podido por algún compañero o compañera para su situación en el nuevo museo,que no es muy brillante, pero que puede ser suficiente y algo cumple en su aspecto de conser-vación, catalogación y muestra al público. Si no es la ubicación ideal, sí creo que es bastantebuena. Muchas gracias por darme la oportunidad de aclarar este punto ".

Pablo MUÑOZ toma la palabra: "Yo quiero hacer un poco de abogado del diablo, tal como hevenido haciendo estos días anteriores, porque creo que desde los responsables de los museos,desde la dirección, desde la conservación, desde la investigación en su conjunto, se puede caeren un defecto que pasa en muchos gremios y en muchas profesiones, y es mirarse excesivamen-te al ombligo y desvincularse en cierto modo de lo que la sociedad está pidiendo a esos colecti-vos en cada momento de la historia ".

227

Page 8: Legado y continuidad de los museos históricos en el siglo XXI. · 2014. 2. 7. · Legado y Continuidad de los Museos Históricos en el Siglo XXI Moderador Dra. Marta Infante

~

-8ll '

"" o¡qanQ vpv:J ap ¡v.lnJ¡n:JU9pn¡0lla V¡ ua o:J!jpaQSa osad ns uaua!J sop sv¡ anb osua!Q °A '¿u9pvá'¡nll!p V¡ anb aJuvJ.loQUt!SpUt sa u9pvá'!Jsallu! v'1? 'ou aJsa 'Js aJsa .lpap o .lvJuaUt!J.lvQUto:J soUtapoQ °N ":JJa 'vJ.la!uaá'u! ap'vJá'O¡O!q ap 'vJá'o¡oaá' ap U9pV:J01l vun .lva.l:J v .lvá'all apanQ anb 'vzuv~asua ap SO.lJua:J V.lVQ SV:J!J-:JPP!P sauop:Ja¡o:J soUta:Jvq anb oJuaUtoUt ¡a apsap 'sa¡V.lnJvu svpuap ap saJuvp.laUto:J sal uí}!q-UtVJ SOUtOS O¡ OUt°J "sa¡all!u sal sopoJ v pvp!¡va.l vJsa ap sa.l°J:Jv UDS uí}!qUtVJ 'S!q:JUVS O¡OUVWvJpn¡v anb sal v ,SO.l!QUtVIl, sal anb o.lap!suoJ 'vJá'o¡oJuoa¡vQ V¡ ¡{ vJá'o¡v.lau!Ut V¡ ap oQUtv:J¡a ua vpuvUtap pvpapos V¡ anb O¡ ap u9pn¡0lla V¡ ¡{ v.lnQ u9pvá'!Jsallu! V¡ a.lJua u9pVPOS!P vunoJ:JaQsa.l aJsa v V¡o~vQsa pnJ!J:Jv V¡ ua oaA "oJsa.l ¡ap OPV¡S!V opunUt un ua opua!Il!1l SOUtVJS:i"

'"vJauv¡Q O.lJO ap UV.laanb í}suaQ ¡{ 'sa¡o~vQsa soasnUt sal ua !U pvp!s.lall!un V¡ ua OJS!1l aq SpUtv! anb sa¡!s9j ¡{ sa¡v.lau!UtJ.lqn:Jsaa "uv}Js!xa ou anb vJa.l:J o¡{ anb sa¡v.lau!Ut J.lqn:Jsap anb vJ¡nsa.l 'opunUt ¡a opoJ apsoasnUtap sa.loJ:Ja.l!p ¡{ sa.l°pvll.lasuo:J soq:JnUt OU!S 'SVJs!uop:Ja¡o:J sapuv.lá' sal ¡{ saJuvp.laUto:J sal aJuaUt-V¡OS ou sopvJuasa.lQa.l upJsa apuop 'uos:JnL ap v!.laj V¡ v 'SOp!Un sopVJs:i v zall v.laUt!.lQ .loQ !njo¡{ opuvnJ "O!UOUt!.lJVQ ¡a ou o.laQ o:J!j}Juap oJua!Utpouo:J ¡a 'sosV:J sal ap .lo!aUt ¡a ua 'p.lV!¡QUtVas lo~vQsa 0:J!á'9¡v.lau!Ut O!UOUt!.lJVQ ¡a vJ¡QUtV as ou 'vJjv.lá'oaá' V.lJsanu ap .lvá'n¡ O.lJO .la!nb-¡vn:J o v:JsanH 'vll!llas ap VPU!IlO.ld V¡ ua u9pvá'!Jsallu! ap oJ:Ja¡{o.lQ un ap saJuapa:Jo.lQ sa¡v.lau!Utsal UOJ 'OUVPU!IlO.lQ ¡{ ¡vnJunQ ¡{nUt VJS!1l ap oJunQ un apsap O.lad" :~:>!Id~l zo~nw °Iq~d

\""opuapa.l:J upJsa anb JS anb oa.l:J °A 'soasnUt ap sopuoj .las v UVSVQ oá'an¡ anb

'sapvp!s.lall!un SV¡ ap sauop:Ja¡o:J SV¡ ua o soasnUt sal ua sopuoj sosa SOUtvJ!soQap u9pvá'!Jsallu!ap soJ:Ja¡{o.lQ soUta:Jvq o sa¡v.loJ:Jop s!saJ soUta:Jvq opuvn:J pvp!s.lall!un V¡ ap sa.lopvá'!Jsallu! S°'1'V~VQs:i ap soJunQ soq:JnUt ua u9pvá'!Jsallu! ap soJ:Ja¡{o.lQ ap a!.las vun ua OS.laUtu! OUtS!Ut V.loqvpJsa O.lau!Utoa~ oasnw ¡a anb oq:J!P vq sou ouvqP}/ ¡aqvsI 'opuapa.l:J upJsa anb JS sauop:Ja¡o:JSV¡ anb oa.lJ 'aJuaUtalla.lq ¡{nUt .lvJsaJuo:J v ¡{Oll aL" :~lq~I~d ~I ~UIO:J lWOAVW 'f opJenp]

'" sauop:Ja¡o:J svq:J!P.lvz!¡vnJ:Jv ¡a o!a¡QUto:J aJuvJsvq sa 'sa¡vnJ:Jv oQUtv:J ¡a ua oa.lJsanUt ap .loqV¡ V¡ ¡{ sauop!paQxaSV¡ uO:J anb V¡{ 'u9!xa¡ja.l OUtO:J VUtaJ aJsa .lpnpo.lJu! vJ.lan(} "XIX O¡á'!S ¡a ua up.l!ná'as SV¡O~-vQsa SV¡ anb s~.lJua!Ut 'IIXX ¡{ IXX O¡á'!S ¡a ua °pv.lauaá' O!UOUt!.lJVQ ¡a uO:J SVpvz!¡vnJ:Jv up.lvJsa°p!Un ou!a}/ ¡a o SOp!Un sopVJs:i 'VPUV.ltl 'v!uvUta¡v ap sauop:Ja¡o:J SV¡ anb uO:J .lV.lJuo:>ua SOUt-apoQ sou SO~V soJuapsa.lJ o soJuapsop ap O.lJuaa 'aJuaUtv.lvp .lv.lJsoUtap apanQ as OUtO:J '¡VJ-uapp:Jo opunUt ¡ap oJsa.l ¡a ua vpv.laQns aJuaUt¡vJoJ vpuvuá'nQa.l iopv:J.laUt ¡a ua svza!Q ap u9P-!s!nbpv ap oJQa:Juo:J ¡a vpvq u9!s.lallpvUt!uV V.lVP vun °pvJou aH "VUtaJ ¡a ua o:JUV.lj ¡{nUt .las v¡{DA "opunUt ¡ap soasnUt sapUV.lá' sal sopoJ 'o¡QUta!a .lOQ 'ua:Jvq OUtO:J 'sopuoj sns ua SVPV!¡QUtVuall as ou sv:J!.l9JS!q sauop:Ja¡o:J SV¡ !S SO~V soJuapsa.lJ ap o.lJuap aJuaá' V¡ p.lvsuaQ í}nb o p.l-VSVQ í}nb .lvsuaQ a.l.ln:Jo aUt as !Ut V '-oJuaUtOUt aJsa ua soUtauaJ anb O¡ .lvz!¡vnJ:Jv V.lVQ vas anboí .la:Jvq v SOUtVIl 'sauopvuop .lv:Jsnq v SOUtVIl 'sauop!paQxa svun .lVZ!uvá'.lO v SOUtVIl- uo.la!!p'zall ns v ,¡{ saJuv ap vJuall anb oá'¡V vJqvq 'olpap S:i 'oJua!Utpouo:J ¡a UO.lvz!¡vnJ:Jv sa.lo~as sounoJuaUtoUt Opvu!Ut.laJap un ua anb.loQ sv:J!.l9JS!q sauop:Ja¡o:J svun SOUtauaJ SO.lJOSON 'olla uaasua!Q aun vpv:J anb V.lVQ aJuaUta¡QUt!s oá'¡V .lav:J .lv!ap v ¡{DA 'pvp!nu!Juo:J V¡ ap oJa.l:Juo:J vpvuVJIlVpOJ °PJo aq ou °A 'oJuaUtoUt un a:Jvq ¡V.lo¡{vw '.la ¡a vpap OUtO:J 'aJs!xa ou v¡{ anb.loQ a¡q-!SOQUt! !sv:J o 'uap.lo ua o¡.lauoQ ¡PJj!P sa anb v oJuvn:J ua aJs!.lJ osV:J U!1á'¡V opvq:Jn:Jsa soUtaquí}!qUtVL '08 sal ap sopv!paUt apsap uap.lo ua o¡.lauoQ anb vsO:J V.lJO S3 ou op!qpa.l opvá'a¡¡auO:J o:Juapvq pJsa as anb O¡ anb ap u9!snpuo:J V¡ v opvá'all aq °A "svJP soJsa ua opvnJ:Jv uvq anbsa¡vuo!sajo.lQ sol SopOJ ua!q aJuaUtv:J!jJuá'VUt opvsa.lQxa uvq O¡ sou opvá'a¡¡:i ',IXX O¡á'!S ¡a uaSO:J!.l9JS!H soasnw sal ap pvp!nu!JuoJ ¡{ opvá'a'1, sa vpuopa.l vsaUt V¡ ap o¡nJ!J ¡a o¡a.l:Juo:J U:i"

:N~ l;V~f\[\1YN OINOVíJI~lV'd 13'3~90S0fSOd~1Scf ::' " .', .'

"","i.;c.i_c,~""~""""'.."-~--

Page 9: Legado y continuidad de los museos históricos en el siglo XXI. · 2014. 2. 7. · Legado y Continuidad de los Museos Históricos en el Siglo XXI Moderador Dra. Marta Infante

,,-, ,-

6ZZ

,( 'sv:¡a!.lv:¡ ap v:¡uall ,( sv:¡om 'sopas sal ap saUO!:Jvuop 'apand anb SO:J!Ut9uo:Ja sopuoj sal au!1a.loyv vpv:J anb 'vuoq.l°S V¡ ap oasnw lar s08!UtV ap U9!:JV!:Josv V¡ .lod :U9ZV.l vun .lod sa anb O¡ sa

vuoq.l°S V¡ ap oasnw ¡'3 'vUta:¡ un ua a:¡uaUt¡v!:Jadsa sopvsa.la:¡u! ap sapvp!unUto:J sv¡ ua uvsvq as

U?!qUtv:¡ o.lad 'o!vq ¡all!U v v:J!:¡:JPP!P V¡ ua uvsvq as 'v!:Jua:J°p V¡ ua uvsvq as 'soy!U sal ua uvsvq

as SV!:Jua!:J ap soasnUt sal SO!:¡!S soq:JnUt U'3 'op!pua:¡ua uvq O¡ SO!:¡!S SO.l:¡O U'3 'opvp o:¡uaUtOUt un

ua vpvn:Japv ¡V!:Jos u9!sa.ld vun .la:J.la!a apand anb a:¡ua8 V¡ SOUt°S 'so!!q SO.l:¡sanu uO:J sa.lo,(vUt

ap opua,( soUt!n8as 'so:¡!yanbad SOUtV.l? °puvn:J JllV .l! ap spUtapv anb a:¡ua8 V¡ SOUt°S 'sa:¡ua!p sa.l

-o!aUt sns SOUtOS v:¡S!uo!:J:Ja¡o:J pvp!unUto:J v'] 'sv:¡S!uo!:J:Ja¡o:J ,( SOPVUO!:J!jv ap pvp!unUto:J V¡ uO:J

oasnUt un .la:Jvq v Vil anb .l!u!jap anb ,(vq anb ¡a ua a:¡!UtJ¡¡a ua o:¡sn! o:¡uaUtOUt a:¡sa ua SOUtv:¡s'3"

'"vUta¡qo.ld ¡a sa a:¡sa anb osua!d 'oq:JnUt v:¡sn8 ou osa 'O.lVP sa:Juo:¡u'3

'sv.lpa!d sv¡ a80:J ,( odUtv:J ¡V Vil v:¡S!uo!:J:Ja¡o:J ¡a 'a!.lasuo:J ¡a UO:J °pua!:¡n:Js!p ,( sauv.lvq¡V 'sv.ln:¡:Jvj

°PUVUt.l!j VUVUtas V¡ vpo:¡ .lv:¡sa anb aua!:¡ oasnUt lar .lo:¡:Ja.l!p ¡a SV.l:¡ua!Ut anb.lod 'sv:¡S!uo!:J:Ja¡o:J

sal V!:Jvq soasnUt sal ap v!p!llua ap V.lVP ,(nUt U9!:Jvsuas vun ,(vH 'o:¡ua!Ut!:Jv,( ¡a .lvanbvs s?ndsap

v.lvd 'opo:¡ a.lqos U9!:JVUt.lojU! ':lvllall uapand as anb .lall V oasnUt ¡V UVIl anb svuos.lad °P!S uvq

solla v.lvd SV:¡S!UO!:J:Ja¡o:J so'] 'SV:¡S!UO!:J:Ja¡o:J sal uO:J .lv:¡uO:J sa ,( 'so¡.lv!¡dUtv ap SVUt.loj SV.l:¡O ,(vq

anb °p!.l.ln:Jo vq sal as !U 'so:J!:¡sJasnUt sopuoj sal .lv!¡dUtv V.lvd sa:¡ua!:J!jns SO:J!Ut9uo:Ja so!paUt saluaua!:¡ !U o.lad, 'a:¡uaUta¡q!sod sopuoj sosa .lv!¡dUtv ua.la!nb 'sa:¡uv:¡.lodUt! ,(nUt so:J!.l9:¡S!q sopuoj

soun uaua!L :ta:Jvq anb uaua!:¡ anb O¡ ° ua.la!nb anb O¡ ua!q ,(nUt uaqvs ou VJIlVPO:¡ anb oa.l:J 0,( ,(

sapuv.l8 So¡¡v!:Jadsa ua 'V¡VUt ,(nUt vdv:¡a vun opvsvd uVH 'U9!:J!SUV.l:¡ ap asvj vun ua UV.l:¡uan:Juaas sa¡oyvdsa soasnUt sal anb vJ.l!P 6,( 'o¡oll?uaq SpUt o:Jod un °pua!s :ta:Jvq anb svsO:J SV.l:¡o

uaua!:¡ soasnUt sal vyvds'3 U'3 'vyvds'3 ua OUtS!Ut osa .la:Jvq .lv:¡ua:¡u! sa apand as ou anb o'] 'o.la!

-UV.l:¡xa .las anb ,(vq 'JS' osa o.lad 'sa.ltJ¡dUta!a ap SO!qUtv:J.la:¡u! .lv:¡da:Jv V o:¡sands!p ?:¡sa anb 'sauo!:J

-vuop .lv:¡da:Jv V o:¡sands!p ?:¡sa anb 'SOPVUO!:J!jv sal uO:J .lV.l°qV¡o:J V o:¡sands!p ?:¡sa anb oasnUt

un .lV.l:¡uo:Jua v.lvd ,vUta¡qo.ld u!18u!u ,(vq ou apuop 'asuap!unopv:¡sa ° 'o¡dUta!a .lod 'S?:JUV.lj °P!S

.laqvq anb vJuaL 'OUV!:Jua¡VIl .las .lod ¡? aua!:¡ V¡ vd¡n:J V'] 'svsO:J SV¡ UDS anb o'] 'V¡.lVUOP a.la!nb

a.l8uvs .lvdnq:J ap .lv8n¡ ua anb '(S!q:JuvS ¡anuvw ?so[ V asopu?!.l!ja.l) Jqv SOUtaua:¡ anb ,0.l!dUtVIl,

asa aua!:¡ anb Pvp!.lv¡n:J!:¡.lvd V¡ .lV:¡ou .la:Jvq vJ.lv:¡sn8 aUt JUt V" :ElqElEd El EUIO~ OA1V:) l;)n~!w

'"soUta:Jvq anb ,O¡ uO:J SOUtaua:¡

a:¡uv:¡svg 'SOUVUt sv¡ ap vdv:Jsa sou as anb.lod sauo!:J:Ja¡o:J ap od!:¡ asa ap sa.lo:¡sa8 odUta!:¡ OUtS!Ut ¡V

.las soUtapod ou o.lad 'sauo!:J:Ja¡o:J svsa .lO¡VIl ua SOUtv8uod viu.loj vun8¡v ap anb so:J!uj?:¡ .las anb

SOUtaua:¡ sa¡vuo!sajo.ld so'] 'VJIl V¡ .las anb aua!:¡ vsa anb ua 08!:¡uo:J °p.lan:Jv ap ,(o:¡s'3 '0¡.lvuo!:¡sa8

ap odUta!:¡ SOUtaua:¡ ou anb.lod opun8as ,( o:¡ua!Ut!:Jouo:Jsap .lod o.laUt!.ld 'a:¡uaUtv!¡dUtv vsvda.lqos

sou anb va.lv:¡ vun .lvllall anb aua!:¡ anb ,( so:J!:¡Jlod sal uO:J .lV:¡:Jv:¡uO:J anb aua!:¡ anb vuos.lad ap':l0:¡sa8 ap .la:Jvq VUt!:Jua ,( 'sasvp .lVP ':lv8!:¡sallu! sa anb O¡ .lvu!8vUt! sapand a:¡ °N 'vzaqv:J ap sa.l

-olor soq:JnUt vJ.lv:¡!nb aUt anb.lodJsv asanj anb vJ.lvasap °A" :;)PUOdS;)llV"}IOJ..VW 'f op.IenpH

,,¿o.ln:¡nj ¡a U9!:J:Ja.l!p vsa .lv¡vyas a:Ja.lvd

°N? ':J:¡a 's080¡9!q 's080¡9:¡uoa¡vd uvas 'sv:¡s!¡v!:Jadsa .lod sv:¡.la!qn:J u?:¡sa 0:J!89¡oasnUt o:¡:Ja,(o.ldlar sv:J!jj:tua!:J sva.lp sv¡ anb p:¡sa O.lVP a.ldUta!s ':l!.l!nbpv vdas anb ':lvuo!:¡sa8 vdas anb 'SOll!svd.la:Jvq vdas anb 'U9!:JV.l:¡S!U!UtpV V¡ uO:J .lvq:Jn¡ vdas anb a:¡ua.la8¡ap v.ln8!j V¡ °puvpuvUtap p:¡sa as

ou o.ln:¡nj oasnUt ap o¡ap°Ut asa ua !S vsaUt V¡ ua sa:¡uasa.ld sal V .lv:¡un8a.ld vJ.lv:¡sn8 aw 'oasnUt

ap ¡VUO!:J!PV.l:¡ o:¡da:Juo:J ¡V °pua!un UVIl as anb ":J:¡a 'u9!:Jv:¡a.ldota:¡u! ap SO.l:¡ua:J 'so:J!:¡pUta:¡ SO.l:¡

-ua:J opua!:Ja.lvdv UVIl OUtO:J SOUtaA 'oasnUt ap O:J!SPP o:¡da:Juo:J lar PllV SpUt Vil anb O!uoUt!.l:¡vdlar u9!:¡sa8 vllanu vS'3 'opua!p!d p:¡sa sou ¡vn:¡:Jv pvpa!:Jos V¡ anb O¡ .lv:¡a.ld.la:¡u!a.l V o:¡uvn:J ua

o.ln:¡nj ap SV.l!Ut sv¡ a:¡uaUt¡v!:Jadsa opv:¡sn8 vq aw 'vsaUt V¡ a.lqos °q:J!P uvq as anb sv.lqv¡vd sv¡

svpo:¡ °pv:¡uv:Jua uvq aUt anb .lv¡vyas .lv8n¡ .laUt!.ld U'3" :ElqElEd El EUIO~ O"}lH"}l"}lHn~ uJnbeof

'c --

J~~ftJ;VNO1N0Wj~tVq 1.3,3'f180S...qtSO(4W.JS'ji - "":':':;"3[.,c", C" /(:,,:: , ...' , ,

c

,'"

.,- ",

Page 10: Legado y continuidad de los museos históricos en el siglo XXI. · 2014. 2. 7. · Legado y Continuidad de los Museos Históricos en el Siglo XXI Moderador Dra. Marta Infante

-OEl . "

."aJuatUvnu!JuoJ °pu?!Ja.lJ upJsa sauo!JJa¡oJ sv¡ anb.lod OU!S 'sOJSV.lJ SO!a!il v.lvd sa¡q-antUvp.lvn1J ap °PUvz!¡!Jn SOtUaJsa sal anb.lod ou o.lad 'soasntU SO.lJsanu ua o!Jvdsa SOtUauaJ ouanb ap SOtUV¡qvH .ua!J .lod soJua!u!nb un ua sa.lv¡dtUa!a sns °pvJuatUa.lJu! vq 'soyv aJu!nb SOtU-!J¡?1 sal ua 'oasntU O.lJsanu ap vJ1JO¡O!JJ! ap u9!JJa¡oJ V¡ anb 'SO.lJO .lVP vJ.lpod ¡{ ¡{oq oJ!da.l O¡ anb'OJVp un !P .la¡{v °A .XIX O¡1J!S lar UDS anb ¡{ sauo!JJa¡oJ sns uvJuatUa.lJU! ou soasntU sal anb .lJOv sotUail¡OA .SOSVJ soun1J¡v ua aJ!tUSUV.lJ as anb O¡ ua a¡qvatU.lad SptU asanj anb ¡{ vJuaJv OJod unpnJ!JJV vun UOJ V.la!ilnJsa O!.loJ!pnv ¡a anb vJ.lvJsn1J atU !tU V" :ElqElEd El ElliO:J V']V:)']V Sin'] , .

."sVtUa¡qo.ld SptU 'O!UOtU-!.lJvd SptU v 'anb sa ¡( 'ZVP¡VtU ap OJJV un ua Pvp!so.laua1J ap OJJV un uaJ.la!iluo.:) .vtUa¡qo.ld ailV.l1Jun °puvsnvJ spJsa sal .lOilVj un ap zail ua anb .las a¡ans vJsandsa.l V¡ 'U9!JvJ!pap ap VP!il vun VpOJap °pvJ¡nsa.l¡a U9!JV.lJS!U!tUPV V¡ v saJa.ljo opuvn.:) .V.lau!tU vJ.la.l.lvJvqJ sa anb ouo!JJa¡oJ o¡{ anbvtUaJ ¡a ua vpvu 01J!P aJ ou 'ou!Jsap un .lV.lJuOJua °pvJ!¡dtUOJ sa V¡{ sa¡V.lau!tU sal ap OSVJ ¡a ua !s.olla a.lqos .lv!pnJsa v.la!nb anb aJua1J V¡ vpoJ v a¡q!saJJv ¡{ opvp!nJ .lvJsa v Vil ¡{ 'SOUVtU svuanq ua.lvJsa v Vil .lVUOP V SVil nJ anb O¡ anb ap VPUV.lV1J V!.lvsaJau V¡ OPV¡ u?11JU!U .lod SOtU!q!J.lad °N"

.,,9panb asapuop o¡ans ¡a ua vpvJanbvdtUa O!J!S OtUS!tU ¡a ua vqvJsa anb.lod 'v¡as.lpilall ¡{ v¡.la1JoJa.l v .l1 anb°p!uaJ vq aJUVuop ¡a sasatU sal sopvsvd anb 'vJ1Jo¡v.lau!tU ap saJuvJ.lodtU! saUO!JJa¡OJ ap sau-O!JVUOp ap soJa.lJUOJ SOSVJ sotUaJOUOJ SOP°.L .SOUVtU svuanq ua pJsa U9!JVUOP ns anb ap pvp-!¡!nbuv.lJ V¡ ¡{ pvp!.ln1Jas V¡ vJsandsa.l OtUOJ aJuvuop ¡v!JuaJod asa v a¡.lvp .lapod ap 'pvpa!Jos V¡ap svpuvtUap ¡{ sapvp!saJau SV¡ UOJ sopvnJapv saJnVJ ¡( sO¡nJuJil sal ap aS.lvJop .lapod V.lvd 'OpOJa.lqos soasntU ap saUO!JJa.l!p ua VJ¡vj aJvq anb U9!JVz!¡vJuatU vsa v 'Oil¡V.:) ¡an1J!W VtUvpa.l anbPVP!¡!q!suas V!.lvsaJau vJsa v aJuatUvs!Ja.ld opua!.l!ja.l vqvJsa atU '-Jnbv- °pua!J!p svJun1Ja.ld svsav s!v.la!puodsa.l sou anb v vJ.laja.l atU saJuv o¡{ opuvn.:) .v.la!Ja.lvdvsap a¡q!S!il vzaqvJ ns °puvnJ'Uv!poJsnJ ¡( UV.laua1J anb O!uotU!.lJvd lar vp!p.l?d V¡ v °JuvnJ ua soyanbad soasntU sal .lvJuas-a.lda.l uvJpod anb o.l1J!¡ad oJ.la!J lar S!vqV¡qvq .la¡{v" :ElqElEd El ElliO:J SIH:)NVS l;)nuEW ~sof

.,,0p!puaJxa atU.laqvq .lod u9p.lad .saJuas-a.ld )nbv soasntU ap sa.loJJa.l!p sal sauo!xa¡ja.l svJsa a.lqos aJad un .lvsuad uv.la!qap anb oa.l.:).vyvds3" VpoJ ua SptU OJZOUOJ OU °A .sptU ¡{vq °N :OJ!u?1 OSVJ un sa anb sa o.lad 'pVp!S.lail!UnV¡ ap .losajo.ld ap op¡ans !tU o1JuaJ o¡{ anb V¡{ 'vJsn1J atU anb.lod 'V.lVJ V¡ .lod 'oasntU ¡aV.lvd o!vqV.l.L .osa sa 01Jvq anb O¡ aJuatU¡vaN .V!.lOJ!A ap oasnw lar O!.lVJun¡Oil OtUOJ Jnbv ¡{oJsa°A .0Jsa aua!J anb JS anb 'V!.loJ!A ap oasnw lar u9!JdaJxa v 'Jnbv aJs!xa OJodtUVJ OJS3" .0J!tU?P-VJV Oil!Ja!qo un .l!n1JasuoJ .lapuaJa.ld U!S o.lad vu!saJ vun ° s!saJ vun !SVJ .las apand OtUOJ oasntU¡a .lod °PV!JUVU!j osnpu! 'VtU.loj VJ.la!J ua oasntU lar vJuanJ .lod sa¡v.lau!tU °puvJsnq .lvd!J!J-.lvd apand anb '¡v!.laJvtU un .lvuap.lo a.la!nb ¡{ apand 'aqvs anb 'oil¡od opuv¡ntUnJv soyv ua!J vilallanb v.lpa!d vun .lv!dtU!¡ a.larnb ¡{apand 'aqvs anb 'sauo!JJa¡oJ SV¡ v osaJJV aua!J anb vuos.lad vunsa o!.lvJun¡Oil un V.lantl .VSOJ V.lJO sa o!.lVJun¡Oil un v.lanj anb sa O.lad .U?!qtUvJ ua!q ¡{ntU aJa.lvdé1tU ¡vnJ °7 .0asntU un aua!J anb SOPVSV.lJv sa¡advd ap vyvJUOtU V¡ vpoJ ua uap.lo .lauod uaJ!tU.ladanb v!Jua!JuoJ ap sa.loJa!qo sal SOtUauaJ U?!qtUVJ s?ndsap ¡{ 'ua!q ¡{ntU soJuanJ uvJuanJ soJ!¡anqvsal anb.lod SVSOJ SV.lJO a.lJua 'ua!q ¡{ntU pJsa ¡vnJ O¡ 'soy!U sal v oasntU ¡a uvyasua anb pvpa V.laJ-.lé1J V¡ ap sa.loyas UDS 'Jnbv °Pvuo!JuatU uvq as v¡{ anb 'So!.lVJUn¡Oil ap SVtUv.l1Jo.ld s07 .0asntU ¡VpVp.lail ap uV¡nJU!il as ou o.lad 'SVSOJ uaJvq 'opuvnJ ua zail ap uau?1a.l as 'svJS!ila.l uvJ!pa vyvds3"ua sa¡v.lnJvu sv!Jua!J ap soasntU sal ap SO1J!tUV ap saUO!JV!JOSV SV7 .0¡.laJvq soasntU sal ap sa.l-oJJa.l!p sal v v.la!nb!s °p!.l.lnJo vq sal as °N .0Jsa ap vpvu oqJaq vq as ou vyvds3" U3" .a!vJuotUuanq un uv.ln1J!juoJ V¡{ sa¡qJa.lJu! svza!d vJuaqJo ¡{ 'sa¡qJa.lJu! svza!d vJuaqJo UDS soyv VJua.lvnJua o.lad 'OJod sa oyv ¡V sv.lpa!d Sor ° vun .oasnw ¡a V.lvd sv.lpa!d Sor ° vun olla UOJ V.ldtUOJ

g4;~~VdS3 ~a sVa'.1~Od$3NOJa?310a SVrN3 1v~nl~N OINO~r"dlVd 13 3~9Og OJSOdWISt

~, Ei,

Page 11: Legado y continuidad de los museos históricos en el siglo XXI. · 2014. 2. 7. · Legado y Continuidad de los Museos Históricos en el Siglo XXI Moderador Dra. Marta Infante

-TEl

O!.lV!P v oaA .01l!lVtU.lOU °ll°.livs:JP ua Oral aiqos 'V!Vluall ap soyv soqmtU uvllall sou ¡{ U9!:JV.ll-S!U!tUpV V.llSanU ua 0!uotU!.llv4 ap SO.llua:J sal opv40:J UVH .:Jla 'so~0¡9anb.lv 'sa.l°pV!.lOlS!q SOl"

'" o¡.la:Jvqv SOtUVIl OtU9:J opvq:Jn:Jsa aq ou o¡{ V.loqv vlsvH .,OtU9:J, ¡a sa anb so:J!jNua!:J sal v VZ!ial:JV.lV:Jsou anb O~¡V alUatUalUVlsuO:J ua:Jvq o~.lvqtUa U!S 'oun~u!u o 'so:J04 ¡{ntU .laqvq a¡ans U9!:JV.ll-S!U!tUpV V¡ ap 0!uotU!.llv4 ap solUatUVl.lv4ap sal u~ .so:J!jNua!:J soq:JntU V.loqv SOtUVlSa Jnbv"

'" olua!tU!pa:J0.l4 ap OtUO:J OIl!lV¡S!~a¡ °p!luaS ua °lUVl '¡V!UOtU!ilV4 V!.l-alVtlt ua U9!:JV.llS!U!tUPV V¡ ap so!!SailUa sal .la:Jouo:J OPV¡ O.llO .l04 ¡{ vza¡v.lnlvu V¡ ap SV!:Jua!:J SV¡ap Ol!qtUp ¡a ua U9!:Jv~!lSaIlU! ap pvp!sa:Jau V¡ ¡{ opv:J!j!U~!S la .la:Jouo:J up.laqaa .sopuvq soqtUVua sopv:J!¡4tU! opvlsa .laqvq up.laqap anb sa¡vuo!sajo.l4 up.las so.lnlnj Sa.lOlSa~ sal anb opua!lU~.u9!:Jn¡os vun sa Vlsa 'svsO:J SV¡ .lall ap VtU.loj !tU V .04tUa!l OtUS!tU ¡V OPUVuO!lSa~ ¡{ OPUV~!lSaIlU!.lVlSa v Vil anb ua!n~¡v V OU!S '.iolsa~ un ou '.iVtU.loj v .lvza4tUa anb o~ual ViOqV .0!uotU!.llv4lar zn¡vpuv Olnl!lSU! un ua vJ~0¡0!qoa¡v4 V¡ vpvq ?nb!u vJ~0¡0!qoa¡v4 V¡ V.la ?nb uvJqvs °N 'uv-Juall anb O¡ v !U uvJqvs ou ¡{ olsan4¡a v.lv4 SO~0¡9!q S!?S!lU!all uo.lvluasa.l4 as 'o!.lv:Jaq un OtUS!tUV.loqv o~ual °A .alUa!:J!jns sa ou Olsa 0.la4 'sJv4 O.llSanu ua SdlualS!Xa O!UOtU!.llVd ap SOlnl!lSU¡sal ap soun~¡v osnpu! a U9!:JV.llS!U!tUPV V¡ U?!qtUVl ',S.lalSVtU, souanq a:Ja.ljo pVp!Siall!Un V¡anb sa Ol.la!,:} .sotUa:Jvq O¡ OtU9:J .laqvs V.loqv sa aluvli04tU! SptU O¡ 'Sa.lOlSa~ souanq .lV.lV4ai4 a¡q-!pu!:Jsa.l4tU! s~ :tolsa~ ¡a sa vl.lan4 vsa '.iall ap VtU.loj !tU V .vl.lan4 vun sa 'O.lntU ¡a .lV.l!l sotUa.l-anb ou !S 'saUO!:Jvl!qvq sor a.llua a¡q!s04 U9!:Jv:J!untUo:J v:J!u!l V¡ ¡{ 'sauO!:Jvl!qvq sor oall O!UOtU~!.llv4¡ap Olsa ua °A" :~W;}:J I;} o:>od un l~l:JU;}:> ;}UOdOld Á ~lq~I~d ~I ~WO:J ZaGTVNHaH ~S!oJ]

."SO.llOSOU ¡{ !ll .laUal sotUap04 anbu!ltUo:J Oll!la!qo lar VliV4v sou osa anb.l04 'o.lnp ¡{ 0.ln4 VlS!:J!tUouo:Já VlS!1l ap olun4 un apsapVtUal alsa v U9!:JVtU!xo.l4v vun aua!l anb alua~ V¡ v ol:Ja4sa.l uO:J 'OpViUOq OpOtU ap o!:Jo~au alsa vuv:J!pap as anb sal v sola4sa.l S!tU SOpOl uO:J ¡{ 'VlS!1l ap olun4 !tU apsap 'V!:JUVlS!P vq:JntU ¡{vq !S0.la4 '¡V.lnlVU 0!uotU!.llv4 un ap U9!~vll.lasuo:J V¡ o OluatUa.l:JU! ¡a ua aluatUV!.las V!vqV.ll anb alua~V¡ uO:J V!:JUVlS!P VlUVl ¡{vq ou anb ua S!q:JuvS ¡anuvw ?SO f uO:J op.lan:Jv ap ¡{olsa U?!qtUVl 'OpOtUOl.la!:J ua 'o.lad .u9!:J:Ja¡0:J ns iapa:J a.la!nb sa¡vn:J SV¡ uO:J SVNUV.lV~ SV¡ OU o .laUal vpan4 U9!:J-nl!lSU! vsa anb atU!lSa ¡? anb sa vsO:J V.llO .vlsan40.l4 vsa .lvzvq:Ja.l v vq! Jnbv SOtUVlSa SOlUVn:Jap a!pvN .soasntU SO.llO anb ¡vn~! ¡V 'olsn~ otUns uO:J Via!~?:Jv anb U9!:Jnl!lSU! vun .las v.la!pn4sa¡v.lnlvN SV!:Jua!,:} ap ¡VUO!:JvN oasnw ¡a anb v.lvsua4 anb oq:JntU VJ.lVpVi~V atU ¡{ °luatUOtUu!l~¡V ua sauo!:J:Ja¡o:J svun .lV~Op ap S!q:JuvS ¡anuvw ?SOf ap par! V¡ alUa¡a:Jxa a:Ja.lv4 atU JtU V

."sopv.la4sau! SOpVl¡nSa.l uO:J al.lViluO:Jua sapan4 'Olsa

v vlian4 V¡ sa.lqv °lUVn:J u~ .Vl:Ja.l.lO:JU! V.lauvtU vun ap vZ!¡!ln as °puvn:J ¡v!:J.latUo:J U9!:J:JVSUV.ll.la!nb¡vn:J vl!:JJ¡4tU! vllall anb sauo!s.lall.la4 ap al.lv4v 'v¡oyv4sa pvp!s.lall!poa~ V¡ .lV.llS!~a.l ap vs-a.l4tUa V¡ VIl!l:JV.llV SptU oq:JntU a:Ja.lv4 aw .VIl!l:JV.llV ¡{ntU vsa.l4tUa vun a:Ja.lv4 atU ou sa¡v.lnlvNSV!:Jua!,:} ap ¡VUO!:JvN oasnw ¡V O¡iaV.ll v.lv4 VP!1l !tU ua OlS!1l aq ou anb ¡V!.lalVtU un .lvi4-tUO:J v.lv4 uos:Jn.r v .l! JtU V .u9!:J:Ja¡0:J vsa v .lO¡VIl uvp a¡ aluatUV.lapvp.lall anb SV¡ UDS U9!:JV~!l-saIlU! ap ¡{ U9!:Jvllv:Jxa ap svyv4tUv:J SV¡ ¡{ 'O!.lal!.l:J un v a:Japaqo sauo!:J:Ja¡o:J SV.llSanu ap °lUatU-a.l:JU! ap OpOtU ¡a anb OpUa!lUa anb.l04 '¡V.lnlVU V!.lOlS!q ap solUatUa¡a ap O!:J.latUo:J lar VilUO:Jua aluatUv:J!¡q!l4 ¡{ saUo!sv:JO SVSiall!p ua °pvlsaj!UVtU aq atU o¡{ 'aluaU/.lV¡n:J!l.lVd .0p.lan:Jvsapap SOpV.l~ sos.lall!p v¡{vq ¡{ V.llUO:J ua o .lOllvj v ?lSa as anb sa vsO:J vua .SOU!tU.l?l sosa ua ua:J!p asou anb O!:J.laU/o:J lar o °pvll!.l4 OtUS!uo!:J:Ja¡o:J lar Sapnl!l:Jv svsJall!p ap V:Jia:JV saUO!:Jviap!Suo:Jsvun soasntU ap sa¡qvsu04sa.l ap v:Joq ua uau04 as .v:Junu OPvZ!¡!ln aq ou o¡{ anb ¡( 'oasntU ap .lOl-:Jai!p u!l~U!U v v:Junu .l!:Jap orlo aq SptUV! o¡{ anb SOIl!la!pv soun UO~ VP¡!l as OtU9:J 'oasntU ap.lOl:Ja.l!p un vsua!4 ?nb Sa.lOl:Jas soun~¡v apsap vla.l4.lalu! as OtUO:J oall U?!qtUVl 'aliv4 V.llO .l°d

, l\J'")(~ ,,:J~JOI--,~:J:JO~ $;~,l Nj l\i~.ln.l\i~.I O!NOlf,j!rj ,:/-1:J (, 01

Page 12: Legado y continuidad de los museos históricos en el siglo XXI. · 2014. 2. 7. · Legado y Continuidad de los Museos Históricos en el Siglo XXI Moderador Dra. Marta Infante

-,E, .

'" svUta¡qo.ld sal UOJ Sopv!JuapuoJ ¡(nUt SOUtalSa anb oqJaq vq V!Jua!.l-adxa V¡ spUtapv A 'ouanq ¡(nUt sa anb ~SOUtaUal anb ¡vnpv °luaUtOUt ¡a .lvqJallo.ldv soUtaqapanb ~.lviJn¡ .laUt!.ld ua ~vlUaUtOJ v.la!s!nb alUaUtalla.lq ¡(nUt °A" :EJqEIEd El ElUO:¡ NV~'l O!PEI3

'~~vyvds:q ap Sa¡V.lnlVU SV!Jua!J ap soasnUt sa¡vnpv sal ua SO!.lVluaUtV¡iJa.l¡( sa¡V.lnpn.llSa ~SOJ!Ut9uoJa 'souvUtnq SOS.lnJa.l ap U9!JV10PV.ljU! Vso.liJ!¡ad ¡( a¡qvsuodsa.l.l! vunanb V.ll0 sa ou Vlsa A 'V.lnlun¡(OJ ¡vnpv V¡ ua .lVUtOl soUtapod ou anb sauo!s!Jap SV¡ ua OU!S ~SVJ-!lJ¡od SV.ll0 n sopuoj ap U9!J!s!nbpv ap SVJ!lJ¡od SV¡ v opadsa.l UOJ vJiJo¡oasnUt V¡ ap sa¡vuo!saj-o.ld sa¡vnpv sal SOUtVUtOl vJP v vJP anb sauo!s!Jap SV¡ ua 01UVl plsa ou vUta¡qo.ld ¡a anb olla .lodoa.l'J 'o!puaJu! ¡ap s?ndsap vJ.lpuv!a¡v ap VJal0!¡q!q V¡ v vJ.laJa.lvd as aun VpVJ svlanb!la s!as.lodsa.lv¡dUta!a ¡!Ut SOlua!JSa.ll anb vJ.lpuodns anb O¡ ~vJiJO¡OUtOlua ap svlanb!la SV¡ ap .lauOl¡ap 01!1l-loa ¡a .laVJ v Vil as soyv V1Ua.lVnJ ° Vlu!a.ll ua !S ?S ou °A ¿SOUtVluaUta.lJU! aluaUtvsollniJ.lo UVl¡(oq anb sauo!JJa¡oJ SV¡ v soyv VluanJU!J ap O.lluap OUtS!Ut O¡ .lvsvd v VA? 'u9!lsaiJ ns ua v!Jua!J-!jnsu! vun v op!qap ~SO¡iJ!S SOUt!l¡!t sop sal °pvll.lasuoJ OJ!.l91S!q O!UOUt!.llvd ¡a °pvuo!Jn¡ollu!vq OUtOJ svJP SOUt!l¡!t SOlsa alUV.lnp °lS!1l SOUtaH 'O.lnlnj ¡a vdnJoa.ld aUt JUt v ~SV!JuV1SunJ.l!J

sa¡vnpv SV¡ u:q ¿sauo!JJa¡oJ SVlsa ap °luaUtnV a¡qvlou ¡ap U9!JVIl.laSUOJ V¡ .lVZ!lUV.lviJ sa¡vnpvSVJ!lSJaSnUt sV.lnpn.llSaV.lju! a SV.lnpn.llSa SV¡ ual!Ut.lad? ~o.lad .pvlun¡OIl V.llSanu ap o.lvdUtv¡V a.l.lnJO anb oiJ¡V sa spUtapv .uVJza.lJ sauo!J:Ja¡oJ SV¡ anb ouanq s:q :nbv .lVUO!JuaUt oiJ!O ouanb oiJ¡V .lv¡vyas o.la!nb ~sa¡vnpv SVJ!jJ1Ua!J sauo!J:Ja¡oJ SV¡ ap 01ua!Ut!Ja.lJ a¡qvlou ¡V opadsa~"

.~~ saJnVJ SOpVU!Ut.lalap uv¡nuv ~vp!l.lvd ap olund ¡a apsap V¡( ~anbSOlua!UtValuV¡d sal °pUa!lUa ou o.lad ~SV.ll0 n saUO!J:Jv svun soUta.lvz!.lo!.ld aluaUt¡V.lnlun¡(°'J'oasnUt un .lod SV1.la!qnJ .las uaqap svpuvUtap svqUtV anb ?SVpUa!lu:q 'V.ll° V¡ anb alUV1.lodUt! SpUtsa VSOJ vun anb Olsa UOJ VpUa!lUa as ° N 'u9!JviJ!lSallu! ap sopa¡(o.ld .lod svpv.lauaiJ UDS ° uap-aJo.ld aluaUtV.lV.l ~v!Jua.laja.l ap u9!OUt un ua .l°paUalUOJ oasnUt ns v UVUt.lojsUV.ll anb sa¡VUO!J-daJxa sa.lv¡dUta!a sollanbv ~allanUt as aluaiJ V¡ anb SV¡ .lod svllanbv ~sa¡qvu!.ll!1l svza!d sapuv.liJSV'I 'V!Jua!J .laJvq UOJ SVPVuo!Jv¡a.l vpvu saUO!Jvsuas ap Od!l 0.l10 soasnUt sal ua vJsnq ¡v.lauaiJua pvpa!Jos V¡ anb SV.llua!Ut ~SOJ!jJlua!J sal .lod aluaUtVIl!snpxa svpvpuvUtap UDS SVJ!jJlua!J sau-o!J:Ja¡oJ SV¡ anb sa 01.la!J alUaUt¡VniJ¡ 'V!.lOlS!q ns VPOl ua oqJaq uvq O¡ ou anb SOUtl!.l v °pua!J-a.lJ uplsa soasnUt SO.llSanu ap sauo!J:Ja¡oJ SV¡ anb ua P¡VJ¡V s!n'I UOJ °p.lanJV ap ¡(OlS:q 'SVUt-a¡qo.ld SO.llSa~u ap .louaUt ¡a 'oqJnUt UOJ ~sa sa¡qvu!.ll!1l svza!d ap U9!J!s!nbpv ap SVJ!lJ¡od SV'I"

.~~ SVJ!¡q!td SauO!Jnl!lSU! OUtOJ sauo!JviJ!¡qo sns ap olua!Ut!¡dUtnJ ¡vqVJ ¡a V.lvd so!.lvsaJausoluaUtn.llSU! sal ap SO¡.lVl0P .lod pvpa!Jos V.llSanU ap pvp!JvdvJu! V¡ ua OU!S ~~.las, v.lvd salual-s!xa soasnUt sal ap pvp!JvdvJu! V¡ ua VJ!PV.l ou vUta¡qo.ld ¡a A 'sJvd O.llSanu ua Sa¡V.lnlVu sv!Jua!JSV¡ ap 01!qUtp ¡a ua SOPVP!¡OSUOJ soasnUt ap V!Juasnv V¡ PVP!.lVP UOJ °pua!1l oiJ!S ~sapalsn SOPOlUOJ o!sodUt!s ap svJP Sa.ll ap s?ndsap ¡( u9!sas Vlxas Vlsa u:q" :EJqEIEd El ElUO:¡ OSNO'lV s1)S;){

',~Sa.ll .lod sop VpVJ O.liJau o.la!-niJv v vsvd anb Vlla.llSa UV.liJ vun sa vpn¡vpuv 'vpn¡vpuv ua °PUv!J!p.ladsap plsa as anb O¡ vap!.laJvq s!?pod so °N 'saUO!JV.llSn.lj SV¡ OJZOUOJ U?!qUtVl °A :¿apualua as.laJvq¡!Jpj sa a.ldUta!s °N"

'~,V!JualS!Xa ns ap a¡q!pu!Jsa.ldUt! O¡ .lv¡vyas ap soyv L l ap s?ndsap ~VJ!iJ9¡01uOa¡vdVl.lv'J V¡ °puvpvpa.l SOUtV1Sa ~SOlUaUtOUt solsau:q 'oll°.l.lvsap ap sapvp!saJau SV.llSanU UOJ soiJO¡9-anb.lv ¡( sa.l°pV!.lOlS!q ap v!Jua!.ladxa V¡ au!tv anb U9!JVluaUtV¡iJa.l vun 'u9!JVluaUtV¡iJa.l .l~~?vpa.l¡( saUO!S!UtOJ SV¡ v .l!lS!SV ua alS!SuOJ soyv SOlsa odUtvJ ap O!vqV.ll !Ut ¡( viJO¡91uOa¡vd ¡(os °A"

'" SvpvJ!unUtoJ OJod °pv!svUtap ¡(oq ~saUO!JV1!qvq svqUtV a.llUa vl.land V¡ .lasap uvq O.lnlnj ¡a ¡(aluasa.ld ¡a vpuvUtap sou anb Sa.lOlsaiJ sal anb °pua!lu:q .SVIl!lVUt.lOU sns ¡( O!UOUt!.llvd ¡a uapua.ld-UtOJ ou anb SOJ!jJlua!J ¡( V!Jua!J V¡ uapua.ldUtoJ ou anb O!UOUt!.llvd ap SOJ!UJ?l a.llua sanboqJ

';. ;;]' ,,; ,. c

SVl cN31~ijnlVNO4NOWf.~1~d '33890S04S0d~t9 t.' Ccc' c ,- Cc ,i

Page 13: Legado y continuidad de los museos históricos en el siglo XXI. · 2014. 2. 7. · Legado y Continuidad de los Museos Históricos en el Siglo XXI Moderador Dra. Marta Infante

,

fEl

ap uJp.lvf ¡V UV!uosqJ!UtS V¡ apsap ~aJsauaUt aJsa v.lvd opvaa¡a aJuvJsvq oJsandnsa.ld un tC 'VP!U

-!lar sv.ldUto:J ap v:J!JJ¡od vun vffiuaJ ou anb vJ.loffiaJv:J ap ¡Vuopvu.laJu! oasnUt u!1ffiu!u O:JzouO:J ou

°X ¡VUt ua:Jvq O¡ tC SO.lV.l tCnUt sod!JsopoJ UDS anb so.la!uv.lJxa sal OUtO:J ou tC 'ua!q tCnUt ua:Jvq 01

anb.lod sa¡o~vdsa soasnUt sal v .lvJP!¡aj vJ.lanb aJuaUta¡dUt!S" :~lq~l~d ~.l ~UIO:¡ OA'lVJ I;}n~!w

."U9!u!do !Ut sa vsa 'sa.lo!aUt OUt!sJq:Jnw .:JJa 'V!¡VJI 'VPUV.ltl '¡vffinJ.lOd ua uaua!J

anb SV¡ anb sa.lo!aUt oq:JnUt sauop!puo:J svun ua soUtvJsa anb oa.l:J °X .0:J!)JuffivUt o.lnJnj un 'Jnbv

opvaJuv¡d vq as anb O¡ sa anb 'o.lnlnj un soUta.lpuaJ sa:JuoJu:q .soasnUt SOl ua sa.lopvffi!Jsaau! SOUt

-a.lpuaJ 'U9pV.lJS!U!UtpV V¡ .lod svppouo:Ja.l svzv¡d ua sa¡qvJsa sa¡vuo!sajo.ld svp!a uO:J soaS1ZUt salua sa.l°pva.lasuo:J soUtvffiuaJ opuvm 'sa:JuoJu:q .sa¡vuo!sajo.ld Salsa .lva.l:J anb soUtauaJ tC SOUtaqaa.aJua.laqu! pvp!sa:Jau vun OUtO:J !sv:J 'Jnbv SOU.lV.l:J1Z¡OaU! anb soUtauaJ sapvp!s.laa!un sv'1 .pvp-.laa ap sa.lopvffi!Jsaau! u.?!qUtvJ tC 'vUta¡qo.ld ¡a sa ¡vm opua!qvs sauopv.lJS!U!UtPV sv¡ ua .?Jsa anb

¡vuos.lad 'soasnUt sal ap sa.l°pva.lasuo:J 'soasnUt sal v sopv:J!pap '¡V.lnlVU O!UOUt!.lJvd ¡V sopv:J!papsa¡vuo!sajo.ld soUtvffiuaJ opuvm o¡.las apand aJuaUtv¡os aJuauvUt.lad U9Pnl!JSU! vun O.lad .aavpV¡ pJsaJnbv .,aJuauvUt.lad U9Pnl!JSU! vun sa oasnUt un, a:J!p vauJ¡ v.laUt!.ld v¡ua '~L6r ap 'WOJIlar soasnUt ap U9P!u!jap V¡ u:q .vJua!Utv.l.laq V.lJO soUtauaJ °N .soasnUt sal upJsa OS~ V.lVd .o¡.lva.las

-uO:J ap sa:Jvdv:J .las anb tCvq 'O!UOUt!.lJvd aJsa 'sauop:Ja¡o:J svJsa anb sa ¡Vnl:Jv vUta¡qo.ld uV.lffi un"

'" opuapvq pJsa as anb O¡ sa os:q .sauop:Ja¡o:J sv¡ sollo a.lJua .lV!qUtv:J.laJu! sa soasnUt

sal ua aJuaUt¡vnl:Jv opua!nffi!s pJsa as anb vauJ¡ V¡ o.lad '¡v!.laJvUt u!1ffi¡v v.ldUto:J as anb oJsandns.lod '¡v!.laJvUt u!1ffi¡v .lv.ldUtó:J anb tCvq offian¡ an(j .u9Pvffi!Jsaau! ap sodUtv:J SO.lJsanu ua uvJaUt asanb v.lvd SOPVUOp!jv souanq sal v .lvpuapuo:J anb tCvH :t!Jada.l v .laa¡oa v va as ou anb v~vds:q

ua v:J!.l9JS!q PVp!unl.lodo vJsa 'SOUtauaJ anb O¡ .lvq:Jaao.ldv sa .la:Jvq anb tCvq anb O¡ sa:JuoJu:q

.v:J!)JJuap u9PVUt.lojU! V¡ ap oJuap, .lod vJuaJas o vJuasas ¡a aJuaUtv:J!pp.ld op!p.lad uvq O.lad

.0:J!sp.lnf sa anb oq:JnUt OUtO:J tC '¡VJ ap ouv¡nj uop ap v:JU!j V¡ ua op!ffio:J uvq as anb sa uaqvs anbO:J!U!1 O¡ 'vpvu v.lvd aJuaUtvJn¡osqv a¡va ou !SV:J .laffio:Ja.l op!po'd uvtCvq anb sa.lv¡dUta!a sal v uv¡m-u!a anb u9PVUt.lojU! V¡ anb.lod ',sop!¡pasnu!Ut SO:J!Ju.?Jnv UDS, os.lm ap vJP .laUt!.ld ¡a saJuv!pnlsaS!Ut v offi!p sal otC OUt°J .0poJ op!p.lad vq as 'u9PVUt.lojU! vunffiu!u aJs!xa ou anb sal ap sa¡v!.l

-aJVUt .laffio:J tC .lvq.lv:Jsa 'odUtv:J ¡V .l! 'Vll!J.lOJ V¡ .laffio:J sa ua.la!nb anb O¡ anb SOPVUOP!jv soq:JnUttCvq o.lad 'opuv.lod.lo:Ju! upJsa as ua.la!nb anb SOPVUOP!jv S°'1 .u9pvffi!Jsaau! ap sva.lvJ sv¡ua osnpu! a 'u9pvav:Jxa ap sauopunj sv¡ ua aJuaUt¡vJuaUtvpunj o.lad 'u9p:Jadso.ld OUtO:J sa:Jaa

V :tvz!¡va.l anb aJuvJ.lodUt! tCnUt .loqV¡ vun uaua!J anb O.lV¡J .u9pvffi!Jsaau! ap vauJ¡ V¡ v SO¡.lV.l

-od.lo:Ju! sa .la:Jvq anb soUtauaJ anb O¡ sand '¿SOPVUOP!jv sal sopoJ uO:J .la:Jvq somapod .?n(j?"

.".la:Jvq uaqap as OUtO:J sauopvffi!Jsaau!sv¡ SVpoJ .la:Jvq v.lvd 0:J!.:t9JS!q oJuaUtOUt un SOUtauaJ SO.lJósou anb .lpap o.la!n(j .0:J!sJjoaffi unuaJaUt .lo!aUt O¡ v 'v¡!qn! as 'O:JZOUO:J SpUt anb O¡ sa anb 'vJffio¡oJuoa¡vd ap o¡dUta!a .lod 'svzv¡d sv¡ap vun opuvm anb sao.lad'oasnUt un ua svuos.lad sor tCvq anb op.lama.l 'v:J.lVUtVU!a u:q .0Ut!S-Jq:JnUt °p!nu!Uts!p vq '¡vuos.lad o:Jod tCnUt uaua!J soasnUt sal 'VPUV.ltl ua o¡dUta!a .l°d .vpv!a¡ja.lvpanb u9PVUt.lojU! vsa apuop soasnUt sal v O¡opupsvd tC 'O¡OPUp!.lvJuaau! a O¡OPup:J!¡qnd 'V!.lVS-a:Jau u9PVUt.lojU! V¡ vpoJ uO:J '¡v!.laJvUt .laffio:J ~a:Jvq ap aqap as anb O¡ opuapvq SOUtVJs:q .a.lqa!¡.lod oJvffi uapuaa sou anb svuanq uVJ saUopV.lnvJsa.l svun oq:Jaq uvq saJnbo.l.lvUt sal anb vJ¡nsa.l'v.ldUto:J as opuvm 'sa:Jaa v o 'uaffi!.lo ns soUtvdas ou anb lar ¡v!.laJvUt .lv.ldUto:J SoUtvJ!sa:Jau ou

soasnUt SO.lJsanu ap oJua!UtVJua:Ja.l:Jv ¡a v.lvd anb oJsa .lpap a.la!n(j .vdo.ln:q ap oJsa.l ¡a opoJ uaanb sa.lopvffi!Jsaau! SpUt aJuaUta¡qvqo.ld '¡V.lnlVU O!uoUt!.lJvd ua 'OUtS!Ut V.loqv SOUtaua.r .vJuasas

o v¡uamup ap v:J.la:J tCvq SO!J!S SO.lJO ua o.lad 'opuvffi!Jsaau! svuos.lad S9P!Ju!aa tCvq 'vzoffiv.lvZua 0¡9S 'vJffio¡oJuoa¡vd ua 'sa¡vnl:Jv sapvp!s.laa!un sVJuVJ tC vJuasas sv¡ ua 'U9pvffi!Jsaau! ap SOJnl!J-SU! sal ap aJ.lvdv .sauop:Ja¡o:J SOUtv.ldUto:J ou .?nb .lod .lapuodsa.lvJ.lvJsnffi oUt .lvffin¡ opunffias u:q"

l'r1~.nJ.VN 01NOW1til"v'd 13'3~8QSQtSOdW.lsic cc ":;;v;,i

1

j

J

Page 14: Legado y continuidad de los museos históricos en el siglo XXI. · 2014. 2. 7. · Legado y Continuidad de los Museos Históricos en el Siglo XXI Moderador Dra. Marta Infante

'~',tE

frEZ' .

'" vdo.ln'J ap opun.)'as ¡a v.lanj vJP ns ua anb ¡a ¡{ vyvds'Jap on.)'!¡uv St}Ul oasnUl O¡.lvn:J ¡a v.lanj anb ¡a °PJv:J vq as '.t!:Jap s'J "vJ.)'O¡O!fI ap pv¡¡n:Jvtl V¡ ua"u9!:J:Ja¡0:J vyanbad vun ¡{vq ¡{ 0:J!.l9¡S!H O!UOUl!.l¡Vd ap zn¡vpuv o¡n¡!¡su¡ ¡a ua svsO:J sa.l¡ o.)'ua¡°A "svsv:J sns v Souvll!ll.as sal PV¡!Ul V.l¡O V¡ ¡( .l!Il.!nb¡vpvn9 ¡a °pvll.all vq V¡ as PV¡!Ul V¡ 'vpv.)'!P-.ladsap t}¡sa vJ.)'O¡OOZ ap u9!:J:Ja¡0:J V'I "so.la!ua.)'u¡ ap v¡an:Js'J V¡ ap SOUV¡9S sal ua V.l¡uan:Jua asvJ.)'o¡V.laU!Ul ap u9!:J:Ja¡0:J a¡UV¡.lOdUl! ns .sauo!:Jv:J!¡qnd svs.lall.!p ua ¡V¡ OUlO:J a:Ja.lvdv anbunv 'Jsua a¡s!xa ou vll!ll.as ap sa¡v.ln¡vN SV!:Jua!':) ap oasnw ¡'J" :ElqEIEd El EUI01 Z~a'IVN"H~g ES!OI~

""saUo!¡san:J SVUl!¡¡!1sns .lva¡uv¡d ua vpanb sou anb OdUla!¡ o:Jod ¡a uasvq:Jall.o.ldv anb vJ.lv¡sn.)' aw .0puvn:J ua zall. ap.lvsuad ¡{ .lv.lap!suo:J ap soUlvqap a¡uaUla¡qvq"o.ld anb O.)'¡V sa osa ¡{ 'sasJvd SO.l¡sanu ua ¡{ sapvp!u-nUlO:J SV.l¡sanu ua SO.l¡OSOU ap aun vpv:J V ¡{ soasnUl SO.l¡sanu ap aun vpv:J v v.ladns anb pa.l vunsa O¡Ua!Ul!:JOUO:J ¡'J "O¡Ua!Ul!:JOUO:J lar asvq V¡ ua¡{n¡!¡suo:J anb 'sauo!:J:Ja¡o:J UDS opuv!auvUl SOUl-v¡sa Jnbv anb O¡ anb .lvp.lo:Ja.l ¡( ¡vqO¡.)' oasnUl ¡a sa anb O¡ íJp vap! V¡ Jnbv .l!:Jnp°.l¡u! vJ.lv¡sn.)' aw.oyanbad a¡UaUlVIl.!¡V¡a.l vUla¡qo.ld un a:Ja.lvd aUl !Ul v .s!1saf opv¡vyas vq anb ¡vn.)'! ¡V 'anb VUla¡q-o.ld a¡sa V OdUla!¡ °pV!SVUlap °puv:J!pap SOUlV¡S'J" :ElqEIEd El ;)P osn ;):>El{ ~l.NV~NI E1lEW

"" V.lV.l ¡(nUl a¡ua.)' a.ldUla!S UDS anb sa VUla¡qo.ld ¡'J .sO.la!uV.l¡xa sal ua:Jvq anb O¡ sa o.lad 'a¡q!sodsa '¿¡VUl t}¡sa osa an(j? "SOPVUO!:J!jv uO:J O!qUlv:J.la¡U! U?!qUlV¡ ¡( '.tO¡VIl. UV.l.)' ap svza!d .laua¡qov.lvd sa¡UV!:J.laUlO:J uO:J O!qUlv:J.la¡U! OUlO:J vqva¡dUla O¡ ¡( SVU!Ul SV¡ ua vJpod anb O¡ °PO¡ vqv.)'-.lV:J 'svsa:Juv.lj SV!UO¡o:J svn.)'!¡uv SV¡ V vq! O!:J!Il..las a¡s'J .sa¡v.lau!w sa!:Jads'J ap U9!:Jvll..lasuo':) apO!:J!Il..las ¡a soyv soq:JnUl a¡uv.lnp Oll.n¡UVUl SJ.lVd ap SVU!W ap v¡an:Js'J V'I "s?ll.a.l¡v oq:Jaq uvq O¡SO.l¡O .-.lV.ldUlO:J v¡.lapod v.lvd vza!d .lo!aUl Vil? V v:Jza.ljo a¡¡!sv.lfI V OP! vq anb a¡UV!:J.laUlO:J ¡a anbV .lv.ladsa ¡{ aS.lv¡uas anb aua!¡ 'sa¡V.laU!Ul .la.)'o:Ja.l V ¡!SV.lfI V u9!:J!padxa vun .lV!ll.ua apand ou o¡{ns¡a OUlO:J a¡UV¡.lOdUl! oasnUl un- :zall. vun o!!P O¡ 'UV!UOSq¡!UlS lar 'a¡!qiX\ 'S uqof "}SV sa °punUl¡a anb sa vUla¡qo.ld ¡a o.lad 'oq:JnUl o¡ua!s O¡ sand .,0:J!¡? sa ou anb .l!:Jap V ¡{Oll. o.lau!p o.)'ua¡ou anb .l!:Jap opand ou OUlO:J o.lad 'o.lau!p o.)'ua¡ ou anb.lod O.ldUlO:J OU, .lV¡UaUln.)'.lV ap VUl.lOjvun vas anb OIl.¡VS 'V.ldUlO:J V¡ V .lV!:Junua.l apand as ou anb osua!d °A ".lV.ldUlO:J op!pod v.la!qnq sala¡UV!:J.laUlO:J un °P!S v.la!qnq o¡{ .las ap .lv.)'n¡ ua !S ".l!n.)'asuo:J op!pod v.la!qnq So¡¡oyvdsa oasnUl.la!nb¡vn:J V ¡!nau.lafI u9!:J:Ja¡0:J V¡ ap sa¡v¡s!.l:J sal °pvsa.la¡u! uv.la!qnq a¡ !S "vJua¡ ou anb O¡U!.LO!}¡ ap V¡!UO¡V.l.)' vun ap O!qUlV:J V svza!d svsa ap .l!pu!:Jsa.ld vJpod v¡an:Jsa V¡ o.lad 'so.la!uv.l¡xa UDS'OpUnUl¡a °PO¡ a:Jvq OUlO:J 'u9!:J:Ja¡0:J ns 9uoP a¡UaUl¡V.ln¡Vu ¡!nau.lafI anb V¡ V 'sJ.lVd ap SVU!Wap v¡an:Js'J V¡ V ?!qUlV:J sal as .vyvd$'J ap 0:J!.)'9¡oa.)' VdVUl .laUl!.ld.la OZ!q anb ¡a anj S?:JUV.lj a¡s'Jl!nau.lafI u9!:J:Ja¡0:J V¡ ap 'V¡OP:J?UV V¡ aUluau9p.lad 'O!.lqVU!:J ap sa¡v¡s!.l:J sal o.)'ua¡ °A "sa¡UV!:J-.laUlO:J uO:J ¡{ SV¡S!uo!:J:Ja¡o:J uO:J SO!qUlv:J.la¡U! ap v:J!¡J¡od vun uaua!¡ so.la!uv.l¡xa soasnUl S°'I"

."V.l¡O .la!nb¡vn:J OUlO:J v:J!:tJ¡od

vun a:Ja.lvd aw "t}¡sa V¡{ ¡{ V.ldUlO:J as °N .vUla¡qo.ld ¡{vq °N "vyvds'J v.lvd S?la¡u! aua!¡ ou 'V¡oy

-vdsa sa anb 'OpUnUl¡ap V¡!UlO¡OP .lo!aUl V'I "V.ldUlO:J V¡ anb ¡V apuall. as ¡{ aV.l¡xa as !.)'n'J ap V¡!Ul

-olor V'I "!.)'n'J ap SV¡!UlO¡OP ap ° sv¡oyvdsa sv¡!.lon¡j ap Sa.lV¡dUla!a so:J!jJU.)'VUl ¡{vq so.la!uv.l¡xasoasnUl sal SOPO¡ ua a¡uaUl¡v.ln¡vN "9qv:JV as ¡{ 'svsO:J V.ldUlO:J ¡( sa:Jall. V o.la!uv.l¡xa a:Ja.lvd anb

'V!.lO¡!A ap OaSnUl¡ap SV¡ ut}¡sa '¡all.!u O¡¡V ap sv¡!.lon¡j vyvds'J ua a¡UaUla¡Uan:Jasuo':) "o.la!uv.l¡xa

oasnUl un V.ldUlO:J SV¡ ¡oyvdsa oasnUl un V.ldUlO:J SV¡ OU !S 'a¡uaUl¡v.ln¡vN ".lV.ldUlO:J uapand

as 'ua!q V.l°qV ".lvsn uaqvs ou anb O:J!¡t}Ulnau °ll!¡.lVUl un uO:J °puv:J!d oasnUl lar svuos.lad uO:J

'sasaUl ap U9!:J:JV.l¡xa ap VYVdUlV:J vun .ltr¡UOUl apand as ou anb.lod °PO¡ a.lqos 'SV¡.lv:Jvs V .l! apand

as ou sv¡oyvdsa sv¡!.lon¡j SV'I "osolln.)'.I;o ¡(nUl vJ¡uas asanb V¡{ 'U9!3!s!nbpv vsa ap V!.lO¡S!q V¡

°PUV¡uo:J O.lq!¡ un 9¡!pa anb OU!S '9.ldUlO:J V¡ a¡UaUlV¡OS °N l!SV.lfI ap sa¡uv.)'!.)' sa¡v¡s!.l:J ap U9!:J

-:Ja¡o:J V¡ soyv soun a:Jvq 9.ldUlO:J 'O¡dUla!a .lod 'sJ.lVd ap SV¡UV¡d ap uJp.lvf ¡'J .SJ.lVd ap SV¡UV¡d

~!i"~rj'v'd$33a $VOI1:S f)d $3!NOlj::)3.10 3$ 'v'1"N3 .1 'v'tlnl'v'N O / N O ~ 1 ~,t~d'13c"3 ?:IQO~:Ql'SOd~fS ¡. ::!", ,

1:;1" ~-

Page 15: Legado y continuidad de los museos históricos en el siglo XXI. · 2014. 2. 7. · Legado y Continuidad de los Museos Históricos en el Siglo XXI Moderador Dra. Marta Infante

-, m

l

'" sv!:Jv.t8 svq:Jnw.u9!:Jv.t°qV¡0:J ¡{ V!:Jua1S!SV ns sapa1sn SOP01 v sa¡opua!:Japv.t8v 'VtUS!tU V¡ .tv1uVaa¡ v opa:Jo.td'u9!sas V1xas V1sa ap OdtUa!1¡a °PV108v ¡( sauo!:Juaa.ta1u! SptU °pua!qvq °N" :]J..NV~NI e¡Jew

.u<)!;)!sods!p ns ~ SOW~¡s;) SOPO¡ 'Op~z!I~np!A!pu! o l~uOS-J;;)d syw OJ¡O uI)SI~ U;) Opu~su;)d y¡S;) op~nsu;)suo;) o¡u;)wn;)°p ;)¡S;) ;)P sYW;)P~ !S ;)nb ;)P~YV 'S~;)

-!IqI)d S;)UO!;)~J¡S!U!WP~ A S;)UO!;)n¡!¡SU! S~A!:J;);)ds;)J S~J:Js;)nu U;) J~z!I!:Jn sow;)pod SOJ:Josou sopo:J;)nb o:Ju;)wn;)°p 1;) U;)An¡!:JSUO;) 'S;):JU;):JS!S~ sor sopo:J Uo;)uYJ~nsu;)suo;) ;)S u<)!;)~nu!:Juo;) ~ ;)nb 'S;)I

-~U!J S;)Uo!;)!sods!a s~I J.o!sodw!S I;)P s~:J;)V s~I ;)nb opu~I~Y;)S ~S!oJ] ~ ~:JS;):Juo;) OSNOlV sI)S;)f

,,¿vyvds~ ua svJ1uv.tv8 ¡{ pvp!u8!p uO:J pvp!untUo:J vun .tod sop-vp¡vdsa.t SOtUV1Sa anb uvdas ¡(sapajsn v U?1qtUV1 uaq:Jn:Jsa sal anb v.tvd so:J!1J¡od sosa v .tV1uas-a.td anb 01uatUn:J°p un .tv.taua8 SOtUvJ.tpod °N? .vJavp01 .tv!vn:J a:Ja.tvd ou vap! V¡ o.tad 'oasntUoaanu a1sa .tva!1:Jva.t °puvasap SOtUV1S~ .osad asa a1!nb sal as anb opuvasap up1sa so:J!89¡oanb.tvsoasntU so'} .0:JOdtUV1 so:J!89¡oanb.tv soasntU sal !U 'SO¡.ta1atU apu9P ?S ou v¡{ o¡{ ¡{ so:J!up8.toS01sa.t ap sa1ua8u! SapVp!1uV:J ua¡vs .vJ:Jn¡vpuv ua saUO!:Jvav:Jxa V1uan:JU!:J 01ua!:J ua:Jvq as oyvvpvJ .0!vqV.t1 o¡{ anb V¡ ua sa anb ,sa¡!s9jqns, ap V¡ ¡{ vuvyoa ap sv:J!89¡0!q sauo!:J:Ja¡o:J sv¡ SOtUV-J.tv.tod.to:Ju! a V:J!.t91S!q u9!:J:Ja¡0:J V¡ SotUvJ.tvdn.t8v.o.tn1nj ¡a ¡{ ajuasa.td ¡a vpuvtUap sou anb ¡aOU!S 'vJqvq anb oasntU ¡a ou '.tv.tadn:Ja.t v.tvd U9!:Jvu!8vtU! .tauod °puV1ua1u! SOtUV1S~ .sa¡v.tn1¡nJsaua!fJ ap ¡v.tauaQ .t01:Ja.t!a ¡V V1.tV:J v.tatU!.td vun SOtU!q!.t:Jsa anb ¡a ua °1uatUOtU 'j786l apsap0¡OpUp1ua1u! sotUvaan sO.tiOSON .0asntU a1sa .tv.tadn:Ja.t v.tvd vpn¡{v sotU!pad so .OSUO¡V s?1safv opv¡ntU.toj aq v¡{ anb U9!:J!1ad 'V1:JV ua a1suO:J anb v.tvd U9!:J!1ad vun Jnbv .tvz!¡va.t o.ta!n(j"

1v~nlvN OlNb1l'Jf~.J:Vd ,~ 3~80S OI$Od1l'JIS .1 ,

iIIIi-..

Page 16: Legado y continuidad de los museos históricos en el siglo XXI. · 2014. 2. 7. · Legado y Continuidad de los Museos Históricos en el Siglo XXI Moderador Dra. Marta Infante
Page 17: Legado y continuidad de los museos históricos en el siglo XXI. · 2014. 2. 7. · Legado y Continuidad de los Museos Históricos en el Siglo XXI Moderador Dra. Marta Infante