lea-artibai amankomunazgoa - inicio - rebisti...duzue, pelikula horiekin gozatu eta eurek ikusitako...

12
28. 2008ko udazkena Gurasoentzako aldizkaria • Hiruhilabetekaria Lea Artibai Amankomunazgoa • Prebentzio Zerbitzua

Upload: others

Post on 04-Jan-2020

20 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

28.

2008ko udazkenaGurasoentzako aldizkaria• Hiruhilabetekaria

Lea Artibai Amankomunazgoa • Prebentzio Zerbitzua

2 E g i t e k o P r e s t ! 2 8 . z e n b a k i a 2 0 0 8 k o u d a z k e n a

Lege Gordailua BI-2770-01

Laguntzaileak• Guraso elkarteak:Amorotoko Herri IkastetxeaBerriatuko Herri IkastetxeaEtxebarriko Manuela Zubizarreta EskolaIspasterko Eskola unitarioaLekeitioko Eskola PublikoaLekeitioko R.M. Azkue IkastolaMarkina-Xemeingo Bekobenta Eskola PublikoaMarkina-Xemeingo Berakruz IkastolaOndarroako Zaldupe Eskola PublikoaOndarroako Zubi Zahar Ikastola Ondarroako Txomin Agirre IkastolaOndarroa BHI InstitutuaLekeitioko Iturriotz BHI Institutua

Maketazioa 11BARRI Imprimategia GRAPHIDAPS inprimategiaBanatzailea GUPOST-Lantegi Batuak

Egilea

Lea-Artibaiko Amankomunazgoa• Prebentzio ZerbitzuaPatrokua Jauregia • Xemein Etorbidea, 1348270 MARKINA-XEMEINTf.: 94 616 90 78 • Faxa: 94 616 92 [email protected]

Ekintza honek Foru Aldundiaren dirulaguntza jaso du

Babesleak

28. zenbakia

3 BarriakBizitzarako trebetasunakikastaroaZineskola 2008-2009

4 0tik 5 urteraBeldur ohikoenakEtxadi

6 6tik 11 urteraNola sustatugure seme-alabenautonomia?Maria Escudero

8 Zeure TxokoaGurasoei erantzutenEtxadi

10 12tik 18 urteraErabaki egokiak hartzenlaguntzeko gomendioakHilario Garrudo

12 DenentzatAdopzioa, gizartearenonerako hautuaUme Alaia

Gurasoentzako aldizkaria

FAMILIENTZAKO ORIENTAZIOPSIKOLOGIKOA ZERBITZUA

(SERVICIO DE ORIENTACIÓN PARA FAMILIAS)ANONIMOA eta DOAKO ZERBITZUPROFESIONALA: 94 405 15 49

ARRETA ZUZENA eguaztenero:11:30-13:00 / 16:00-17:30

ETXADIMaximo Agirre, 18 bis,

5. pisua, 10. dptoa. 48011 Bilbo

www.etxadi.org

barriak

3

“Egiteko prest!” aldizkaria Interneten:

www. lea-artibai.org

Egiteko Prest!aldizkariari

dagokion informazioa

E g i t e k o P r e s t ! 2 8 . z e n b a k i a 2 0 0 8 k o u d a z k e n a

Eskualdeko DBHko eta DBHOKO ikaszen-truei eta Lanbide Hasierari ikastaro hau egi-teko eskaintza luzatu zaie. Ikastaroa irakas-le, orientatzaile, tutore, … zuzenduta dagoeta Urriaren 8an hasiko da.

Aurretik, gai honen inguruan egindakoikastaroetan bezala, honetan ere psikolo-go/psikoterapeuta eta gai honetan aditua

den Hilario Garrudo izango dugu hizlari.Ikastaroaren helburua zera da: irakasleriak bere

lana hobeto burutzea eta baliabide erabilgarriaketa estrategia batzuk ematea da. Horretarako,landuko diren gaien artean honako hauek daude:nerabeekin lana, talde presioa, emozioen erabile-ra, asertibitatea, tentsioa eta estresa,…

Ikastaroan parte hartzen dutenek eurenlana eta ikasleekin duten harremana hobetzeaespero dute, ikasitako hainbat teknika eta tresnabarneratuz. Bide batez, prebentziorako zeharka-ko lana ere burutzen da.

Lea-Artibai eskualdeko DBH etaBatxilergoko sei ikaszentruk parte hart-zen ari dira 2008-2009 ikasturtean"Baloreetan oinarrituriko hezkuntza zine-maren bidez" eta "Osasun Hezkuntzazinemaren bidez" prebentzio egitaraue-tan. Bi egitarauen artean 12 eta 18 bitar-teko eskualdeko 550 bat gazte/ikaslekparte hartuko dute, honako ikaszentruko-ak hain zuzen:

- IES Ondarroa BHI - Iturriotz institutua. (Lekeitio)- R.M. Azkue Ikastola- Berakruz Ikastola- Markina BHI- Lea Artibai Ikastetxea

1. OSASUN HEZIKETAZINEMAREN BIDEZ

DBHko 4. maila eta Batxilergoko ikasleeizuzenduta dago, eta programaren helbu-rua norbere nortasunaren garapen lane-an ikasleei laguntzea da. Bizitzarako tre-betasun orokorrak hobetuz gero (norbe-raren estimua, harreman pertsonalak,komunikazioa, e.a), errazago izangozaiela uste dugu gauzen alde positiboak

bereizi eta lehentasunak zehaztea, etaera berean, edozein mendekotasun pro-zesuri aurre egiteko gaitasuna handitzea.

Programa honetan landuko direnfilmak honako hauek dira:

1. JUNO (Azaroak 4)2. THIS IS ENGLAND (Azaroak 28)3. EN UN MUNDO LIBRE (Otsailak 16)4. ENTRE LES MURS (Apirilak 21)

2. BALOREETAN OINARRITUTAKO HEZKUNTZA ZINEMAREN BIDEZ

DBH 1, 2 eta 3. mailako ikasleei zuzen-duta dago, eta bere helburu orokorraikasleekin batera arazoak gainditzekobaliagarriak diren irtenbide eragingarriakbultzatzea, gatazkei aurre egiteko beha-rrezko diren trebetasunak garatzea, etagizaki independente, erantzule, arrazio-nal, autokritiko eta autonomoak, hau da,mendekotasunik gabeak izan daitezenlaguntzea da.

Programa honetan landuko direnfilmak honako hauek dira:

1. LAS CRONICAS DE SPIDERWICK (Azaroak 4 eta 5)

2. DIARIOS DE LA CALLE(Abenduak 17)

3. NOCTURNA ( Otsailak 16 eta 17)4. COBARDES ( Apirilak 21 eta 22)

Bi programetako film guztiakLekeitioko "Ikusgarri" zineman ikusikodira eskola orduetan, eta IKASLE etaIRAKASLEARENTZAKO Didaktika Unita-teetan biltzen diren ariketen bitartez lant-zen da euren geletan.

ZINESKOLA2008-2009

• Proposamena GURASOEI: Zuen seme-alaba gazteek egitarauhonetako zineman ikusitako filmakzuok ere etxe barruan ikusteko aukeraduzue, pelikula horiekin gozatu etaeurek ikusitako eta landutako gaieiburuz jakin dezazuen. Era honetanaukera duzue familian gai hauei buruzberba egiteko eta guraso-seme/alabenarteko komunikazioa eta harremanasendotzeko.

Interesa baduzue Amankomunazgokoprebentzio zerbitzura deitu (94-6169078) edota etorri eta aldi baterakoetxean filma ikusteko aukera izangoduzue (DVD formatuan).

BIZITZARAKO TREBETASUNAK IKASTAROA

Haur guztiek euren adina etaingurugiro soziokulturalarenmenpe dauden beldurrakdauzkate. Normalean, arra-zoirik gabe azaltzen diren bel-dur arinak dira eta desagert-zeko joera dute.

Beldurra sentimendu xehe bat da,errespetuz eta leuntasunez tratatubehar duguna, baina adore eta jarrai-tasunarekin ere, ezinegonen sortzailedeseroso bat izan ez dadin, azkenfinean, fobia batean bilaka ez dadin.

Beldurren sailkapena adinaren arabe-ra honako hau da:

• Lehenengo urtetik aurrera beldu-rrik ohikoena ezezagunei beldurraizaten da.

• Bi urtetatik aurrera gurasoengan-dik urruntzeari beldurra agertzeaohikoa izaten da eta, batzuetan,esfinterren kontrola ematen hastendenean komunera joateri beldurraere bai.

• Hiru urterekin, irudimenaren gara-penak "iluntasunetik sortzen direnelementuei" beldurrak eragin ditza-ke. Adin honekin ere normala iza-ten da animaliaren bati beldurraizatea.

• Lau urterekin euren eskolakolagunekin konparatzen hasiko diraeta gaitasun berberak ez izatearibeldurrak agertzen dira.

• Bost urterekin medikuen bisitezkontzienteagoak dira eta kontsulteierrefusa handitzen hasten da.

Orokorrean, aipatutako beldurrenartean, garatzen diren beldur ohikoe-nak honako hauek izaten dira:

- Ezezagunei beldurra. Sortzetikobeldurretariko bat da. Haurrek negaregiten dute edota ezagunak egiten ezzaizkien pertsonengana hurbiltzeariuko egiten diete.

- Banantzeari beldurra. Kasu ohikoe-na eskolatzearena da. Umeek lehe-nengo egunetan beldurra agertukodute, euren buruak atzera eginaraztendituzte edota negar egiten dute hezit-zaileekin gelan geratu behar dutene-an hauek ezagutzen dituzten arren.

- Iluntasunari beldurra. 3 haurretatikbatek iluntasunari beldurra dio. Beldurhau 9 urte inguruan desagertu ohi da.Iluntasunarekiko beldurra ikara des-berdinekin lotuta dago: gurasoenbanantzea, bakardadea, amesgaizto-ak, desbabesa, etab. Ez da sortzetikobeldur bat, baizik eta haurrak bizitzendituen irudi, bizipen eta istorioen bidezikasitako beldur bat:

• Haur ipuinak azaltzen direnean,

baliabide arrunt bat gaiztoak ilunta-sunarekin erlazionatzea da: "dra-goia kobazulo ilun batean bizi zen","piratek gauean eraso egin zuten",etab.

• Pelikuletan, hilketak beti gaueangertatzen dira.

• Iluntasunarekin lotutako bromainkontzienteak: "ui, ze ilun dagoen,ze beldurra, ze beldurra...".

• Hurrengo gertaera edo antzeko-ren bat bizitzea: gauean zehar,umea esnatzen da amesgaiztoakeduki dituelako eta bere amari hotsegiten dio etsipenez. Ama ailegat-zen da eta, umea lasaitu bainolehen, argia pizten du, geroagolasaituz.

Orokorki, gurasoek euren seme-ala-bei euren beldurrak kontrolatzenlagun diezaiekete hurrengo era hone-tan:

1. Sentitzen dituen beldurreigarrantzia kentzea edota haueiburuz bromak egitea saihestu.Egoera horietan laguntzeko etaeuskarria emateko gurasoak hordaudela jakin behar dute.

2. Ez diotela ezeri beldurrik izanbehar, arriskutik kanpo daudela etaez dela ezer gertatuko esan behar-ko diegu. Gurasoek transmititzenduten konfidantzak beldurrei aurreegiteko euren gaitasun emoziona-lak indartzen dituzte.

3. Euren beldurren jatorria saihes-ten ez dutela ziurta zaitezte, zereneta ez baitituzte gaindituko aurreegin arte.

0tik 5era0tik 5 urtera

4 E g i t e k o P r e s t ! 2 8 . z e n b a k i a 2 0 0 8 k o u d a z k e n a

Beldur ohikoenak

Ainhoa Manzano Fernandez eta Juan Luis Martin AialaFamilia-Psikologia Unibertsitate zentroa • ETXADI

• BILBO

4. Beldurren batengatik estuturikedota urduri ikusten baditugu, lasait-zera animatu (aldaketa fisikoak edotajolasak baliagarriak izan daitezke).

Adin honetako egoera ohikoen aurrean,familiek zera egin dezakete:

Nola jokatu ezezagunekiko bel-durraren aurrean

• Umeari hurbiltzen zaien pertsonakleuntasunez egin dezaten saiatu.Hurrengoa esan diezaiekegu: umeahartu baino lehen, hitz egitea, barreegin dezaten, laztanak egin diezaz-kioten eta geroago, besoak eskaint-zea, beraiekin joan nahi duen edo ezjakiteko. Segur aski urduritasunaadieraziko du. Ez dugu behartubehar. Umea pertsona horri ohitzendoan neurrian, sarriago botako dabere besoetan.

Banantzearekiko beldurrarenaurrean nola jokatu

• Haurrak, ikasten doan neurrian,lortzen duen autonomia ahal dugunguztia indartuz. Berak hartzen dituenerabaki txikiak errespetatu: "Ez, nikbakarrik egingo dut, badakit","Begiratu ze ondo orrazten naizen",zerbait hartu nahi badu, ez moztubere bidea, esperimentatzen utzi,

etab.

• Familian umea txikia denetik, sepa-razio uneak bizi ditzan erraztu, hasie-ran laburrak eta geroz eta luzeagoak(Haurreskola).

• Ezkutatu eta aurkitzeko jolasenbidez, modalitate guztietan (aurpegiaeskuekin estaltzetik logela ilun bate-an ezkutatzera arte). Joko motahauek separazioa era atsegin etahezitzaile batean bizitzen laguntzendie, izan ere, horrela ikasten dutegauza bat ikusten ez dutenean, ezduela esan nahi gauza hori desager-tu denik.

• Gurasoei euren antsietatea kontro-latzen ikasi dezaten gomendatuz.Seme-alabengandik urruntzen dire-nean, gurasoek ezinegona sentitzenbadute, seguruenik haurrei kontagia-tuko diete.

• Pazientzia dosi handiekin, haurrakgauzak bere kabuz egin ditzan utziz:paziente izatea lortzen badugu etabere erritmora gauzak egiten uztenbadiogu, bere independentzia indart-zen lagunduko diogu.

• Gauzak gaizki egiten baditu, errietaegitea ekidin. Errieta egiten badiogu,lortuko dugun gauza bakarra da bereikasteko gogoa gutxitzea edo hutsegiteko beldurrez ikastea, bere lor-pen berriekin gozatu ordez.

Nola jokatu iluntasunarekiko

beldurraren aurrean

• Logelako argia, zarata eta baldintzaklimatikoak egokiak izan behar dira.Umeak iluntasunean lo egiten ikasibehar du, eta ez erabateko isiltasu-nean nahitaez, izan ere, horrek gut-xieneko zaratarekin izutzera eraman-go dio.

• Lotara joateko ohitura argi bat eza-rri: umea lotara joan baino lehen egu-nero jarraibide edo erritual berajarraitzeko ohitzeak, lo egiteko ohitu-ra osasungarriak eta segurtasunaeskaintzen ditu

• Umeak amesgaiztoak baditu, argiaitzalita dagoelarik lasaitu ezazue.

• Iluntasunean jokoak praktikatu:itsu-itsuka, itzalak, iluntasuneanezkutatutako opariak, kukumikua(ama, aita edo hezitzailea umearenlogelan iluntasunean ezkutatzea),etab.

Familiek gogoratu beharko dute beldu-rren aurrean gehiegi babestea edoseme-alabak euren "koldarkeria" gogo-raraztea errudun sentiaraziz edo besteume ausartago batzuekin konparatzeajarrera oso negatiboak direla, hainnegatiboak non arazoa enkistatu daite-keen, baita bilatzen den kontrako eragi-na lortu ere. •

Todos los/las niños/as tienen miedosque dependen de su edad y del con-texto sociocultural en el que se leseduca. Son miedos leves que se pre-sentan sin razón aparente y que tien-den a desaparecer. El miedo, en gene-ral, es una emoción que se debe tratarcon respeto y delicadeza, pero con fir-meza y constancia para evitar que seconvierta en un elemento que supongaun desasosiego continuo, en definitiva,que no llegue a convertirse en unafobia.

5

Miedos

E g i t e k o P r e s t ! 2 8 . z e n b a k i a 2 0 0 8 k o u d a z k e n a

María Luisa Ferrerós (2008). Tengomiedo: Pautas y estrategias para evitarlos miedos diurnos y nocturnos.Editorial Planeta.

Catherine Van Nieuwenhoven (coord.).Miedo A Nada... Miedo A Todo.... ElNiño Y Sus Miedos. Editorial Grao.

gomendatutako liburuak

Etimologikoki, autonomiapertsona batek bereburuari arauak ezartzekoduen gaitasuna da, eta,horrenbestez, nolabaite-ko autodiziplina mantent-zeko daukan gaitasuna.

Autonomiaren heziketaz mintzatzengarenean, askatasunaren aldekoheziketaz eta trebakuntzaz arigara. Autonomia, halaber, gaitasunpraktikoen multzoa da, eta gaitasunhoriek lagunduko diote gure haurraribizkortzen, bizitzarako prestatzen etaeguneroko egoerei aurre egitekobaliabideak aurkitzen.

Alde batetik, haurrak gurekiko, gura-soekiko, duen burujabetza pixkana-ka handitzea ekarriko du horrek; eta,bestetik, gure esku-hartzea apurka-apurka murriztea.

Ingurukoekin eta lagunekin harrema-netan jartzean areagotzen da autono-mia. Inguruarekin harreman positi-boa izateko gaitasuna ere bada.

Gure esku-hartzea eta dedikazioaezinbestekoak dira. Izan ere, gu geugara lehenengo erreferentea, gure txi-kiak ohitura pertsonal eta sozialez,balioez eta arauez jabetu daitezen:gure bitartez ikasten dute jarrera jakinbatzuk egokiak ala okerrak diren.

Hauxe da gure eginkizuna heziketan:haurrari bere gaitasun eta aukerezohartzen lagunduko dioten helburuakezartzea. Egiteko gai direna eginbehar dute, une egokian.

Gure seme-alabak etengabe jabetzendira beren jarreraren aurrean ematendizkiegun jarraibideez eta ditugunerreakzioez. Horrela sortzen duteberen buruaren lehenengo irudia etaberen ekintzen balioari buruzko pert-zepzioa, eta horri esker sortukodituzte jarrera aske eta arduratsuenoinarriak. Askotan gurasook alde txa-rrak azpimarratzeko joera dugunarren, ezinbestekoa da alde onak,esfortzu txikiak eta arrakastak balorat-zea. Izan ere, haurrek autoestimu-maila handia izatea sustatuko duguhorrela, bai eta familia-giro positiboasortzea ere, eta horrek guztiak haurra-ren heziketa sendotuko du.

Oso garrantzitsua da gurasook gureseme-alabei euren sentimendu etaerreakzioak onartzen irakastea.Segurtasun handiz jokatu behar duguhainbat ardura haien gain uzterakoan;izan ere, haurrak gehiegi babestekojoera izaten dugu, geure beldurrekbultzatuta, eta hori gainditu beharradugu seme-alabei autonomo izatenirakatsi nahi badiegu.

Azken batean, gure seme-alabak hez-tean, burujabe izateko gaitasunaeskuratzen laguntzen diegu, indepen-denteak izaten, beren kabuz moldat-zen, erabakiak hartzen, beren auke-ren berri izan eta askatasuna baliat-zen, eta arduratsuak izaten. Horiguztia ez da bat-batean eskuratzen;aitzitik, prozesu luze eta nekeza da,eta familian hasi eta eskolan eta bestegiro sozial batzuetan gauzatzen da.

ZER DA ERANTZUKIZUNA?

Erantzukizuna norberaren zeinbesteen onurarako egindakoekintzen eta erabakien ondo-rioak onartzeko gaitasuna da.

Haurrek ikasi egin behar dute egin,pentsatu eta erabakitzen dutenarenondorioak onartzen, inor ez da-etaarduratsu eta erantzule jaio. Aitzitik,pertsona helduen portaera imitatuzikasten dugu, eta gizartearen onespe-naren bidez ere bai, onespen horreksendotu egiten baikaitu. Hain zuzen,haurrak pozik sentitzen dira jarrera

6tik 11ra6tik 11 urteraMaría Escudero Bárcena

Hazkundeko psikologoa

• BILBO

6

Nola sustatu gureseme-alaben autonomia?

E g i t e k o P r e s t ! 2 8 . z e n b a k i a 2 0 0 8 k o u d a z k e n a

arduratsua dutenean eta gizartearenonespena jasotzen dutenean, etahorrek on egiten dio autoestimuari.

Erantzukizuna haurtzarotik jaso etagaratzen dugu pixkanaka-pixkanaka,eta ezberdina da pertsonaren arabera,baita bakoitzaren testuinguru eta giroa-ren arabera ere: familiak, eskolak etaauzoak eragina dute, besteak beste.Hori horrela, zaila da adin berekoneska-mutilek erantzukizun-maila beraizatea, batzuek gehiago garatuko bait-zituzten zenbait alderdi beste batzukbaino.

Gure seme-alaben erantzukizuna etaautonomia sustatzeko, garrantzitsua dabi irizpide kontuan hartzea:

- Seme-alaben segurtasun fisikoazein emozionala bermatzea, etaberezkoa duten jakin-minari oztopo-rik ez jartzea.

- Nortasuna osatzen lagunduko die-ten ikaskizun berriak irakastea.

Gurasook gure seme-alabensormen eta imajinazioarengarapena errespetatu beharditugu; izan ere, autonomia, neurrihandi batean, beren sorkuntza propioada, eta ez kanpotik ezarritako zenbaitirizpide eta jarreren errepikapen hutsa.

Autonomia sustatzeko, guraso etaseme-alaben arteko komunikazioakona izan behar du, eta elkarrekikoerrespetuan oinarritua; hartara, gureseme-alaben heziketarako harremanafektibo positiboak bultzatuko ditugu.

Horretarako, amaren eta aitaren arte-ko komunikazioak ere egokia izanbehar du. Modu horretan, ados egon-go gara, eta jarrera kontraesanko-rrak saihestuko ditugu seme-alabenaurrean.

NOLAKOA IZAN BEHAR DUGURASOEN JARRERAK?

Pertsonaren autonomia garatzekooinarrizko alderdietako bat nork bereburua onartzea da. Gure umeei berenburua den moduan onar dezatenlagundu behar diegu, eta arreta bereziajarri behar dugu haurrek ahoko apara-tua edo betaurrekoak badituzte, kirole-an oso iaioak ez badira, oso altuak edooso baxuak badira...

Garrantzitsua da erabakiak hartzekoeta erabaki horien ondorioak onartzekoaukerak ematea, eta eguneroko egin-kizun errazekin hastea izaten da ego-kiena. Jarrera autonomoak eta ardurat-suak garatzen laguntzen diegunean,ikasteko eta arrakasta izateko gai dire-la sentiarazten diegu. Halaber, erraza-go hartuko dituzte erabakiak, haienondorioak ikusteko gai badira.

Autonomia sustatuta, gehiegizkobabesa saihesten dugu. Haurra hel-duago egin behar dugu, pixkanaka-pix-kanaka, eta bere gauzen arduradunegin. Hasieran jolasarekin lotuko duguerantzukizuna; apurka-apurka, horrenatsegingarriak ez diren ekintzetan sar-tuko dugu, eta azkenerako betebeharbihurtuko da erantzukizunez jokatzea.

Autonomia eta arau eta ohiturak ezdaude bananduta. Aitzitik, arauakbehar-beharrezkoak dira, betiere,argiak eta koherenteak diren heinean.

SAIHESTU BEHARREKOAK:

- Estuasuna, beldurra edo segurta-sunik eza eragiten duten iritziakematea, eta, oro har, haurra iraint-zea.

- Garrasi egitea, haurra zakar tratat-zea eta mehatxatzea.

- Aginduak bete besterik egiten ezduen pertsona pasibotzat hartzeaseme-alabak.

- Anai-arrebekin edo lagunekin alde-ratzea.

GOGORATU:

- Emaitza ez ezik, haurrak egindakoesfortzua onartu eta baloratu.

- Gogo bizia transmititu, eta partehartu seme-alaben kontu eta intere-setan.

- Zailtasunen aurrean bakarrik mol-datu behar duela ulertu, eta irtenbi-de egokia topatzen duenean zorion-du.

- Pazientzia izan entzuterakoan etasaihestu telebista, irrati, play stationeta abarren interferentziak.

- Gurasook haurren eredugara uneoro, eta gure jokabi-dea imitatuko dute. •

ikerketa

Educar a nuestro hijo o a nuestra hija esayudarle a alcanzar la capacidad de serindependiente, de valerse por sí misma,de tomar decisiones, de hacer uso de lalibertad desde el conocimiento de susposibilidades, y de ser responsable.

Autonomía

7E g i t e k o P r e s t ! 2 8 . z e n b a k i a 2 0 0 8 k o u d a z k e n a

ROYO I ISACH, JORDI Los Rebeldes delBienestar: Claves para la comunicacióncon los nuevos adolescentes. AlbaEditoriala, 2008

ALDECOA, JOSEFINA R. La Educaciónde nuestros hijos: de 0 a 14 años.Ediciones Temas de Hoy, S.A., 2005

gomendatutako liburuak

8

Ainhoa Manzano Fernandez eta Juan Luis Martin AialaFamilia-Psikologia Unibertsitate zentroa • ETXADI

• BILBO

ZEURE TXOKOAg u r a s o e n g a l d e r e i e r a n t z u t e n

Etxean jolasteko PlayStation bat dauka eta, gureustez, jolas hauek psikomo-trizitatea lantzeko ondoegon daitezke, bere neurrianerabilita noski; baina, eraberean, kalea beste hainbatgauzetan aritzeko inguruegokia dela uste dugu,jolasteko edo bizikletan ibilt-zeko, adibidez. Egia esate-ko, bere gelako mutil lagu-nekin integratzea kosta egi-ten zaio. Jolas hauei buruzzer deritzozue? Familiek, joko hauen erabilera on bate-rako, kontuan izan behar dituzue, ezbakarrik euren abantailak, baizik etaeuren ondorio txarrak ere; izan ere,gehiegi erabiltzea ez da batere ona,baina debekatzea ere ez. Joko hauenabantailen artean, honako hauek aurki-tu ditzakegu:

- Leku eta denboraren antolaketaerrazten dute.

- Begi-eskuen (begi-motore) koordi-nazioa.

- Erreflexu, bizkortasun eta memoriabezalako oinarrizko ahalmenen gara-pena.

- Estrategiak martxan jartzea.

- Norbere burua gainditzeko senaindartzen dute.

- Batzuek, pentsatzeko azkartasunahobetu eta indartzea lortzen dute.

- Kontzentrazioa indartzen dute.

Hala ere, bideojokoen erabilerakbadauzka ondorio txarrak (abantailakbezain garrantzitsuak) ere, haien arte-an:

- Urduritasuna eta ezinegona sortudezakete.

- Balore ez-aproposak transmititu dit-zakete.

- Gizarteratze prozesuan atzerapenaeta isolamendua ere sortu dezakete.

- Kontzentrazioaren gehiegizko esti-mulazioak inguruarekiko arreta faltasor dezake.

Gertatzen dena da, zuen kasuan beza-la, gaur egun "etxetresna elektriko" berrihauekin elkarrekin bizi behar dugula etahoberena izango litzatekeela modu inte-ligentean gure bizitzan integratzea ere:gure seme-alabekin jolastuz, eurenlagunekin jolasteko aukera eskainiz eta,gainera, beste arloetako beste hainbes-te denbora-pasa eta dibertimenduakerakutsiz.

Bideojokoen arrazoizko erabilera kon-

trolatzeko gurasoentzako lagungarriakizan daitezkeen beste hainbeste jarrai-bide:

1.- Lehenik eta behin, denbora pasatze-ko aukera alternatiboak eskaini beharditugu. Ez bakarrik ahoz esatea, baiziketa seme-alabekin konpartitzea, adibi-dez, mendirako txangoak egitea (adinbereko seme-alabak dituzten bikoteekinbatera), etxean beste edozein mahai-jokoetara eurekin jolastea...

2.- Beste jarraibide bat izango litzatekebideojokoaren inguruko guztiarekikointeresa erakustea, eta jolastekomomentu batzuetan seme-arekin egotea..., hauxebaita berarekin interesakkonpartitzeko eta beremundua eta kezkak eza-gutzeko erarik apropose-na.

3.- Gurasoen eskuetandago, era berean, jokohauen aukeraketa, sexis-tak, erasokorrak edo soli-daritate falta dutenak ezaukeratzeko. Batzuk estra-tegian oinarritzen dira,esaterako, xake edo kirole-takoak; beste batzuk aben-tura fantastikoetan oinarri-tutakoak dira eta beste bat-zuk hezkuntza jokoak dira(gehienak ordenagailura-

Nire adin bereko (13 hilabe-te) bi alabei buruz: bat ibilt-zen hasi da eta besteakoraindik zailtasun askoditu. Jaiotzean arazoak izangenituen eta garapen nor-mala duela ematen du,baina beldur gara ondorio-ak izatea. Noiz ikasi behar-ko luke ibiltzen kezkatzenez hasteko?Haur gehienak 15 hilabeterekin ibiltze-ko gai dira, baino %20-25ak oraindikez du bere martxa hasi eta horretarakoprestatzen ari dira, askatzen hasiz. 18

hilabete inguru, makurtu eta erori zaiz-kien edo aurkitu dituzten jostailuakhartzeko gai dira, oreka galdu gabe.Zure kontsultan aipatzen duzun beza-la, momentu honetan zutik ez mantent-zea ez da, momentuz arazo bat, eztazanbuluka aritzea ere. Dena den, 0 eta3 urte bitarteko umeen garapena (psi-komotorra, hizkuntzarena, soziala,kognitiboa, etab) estimulatzeko ariketazehatzk dituen liburu bat gomendatzendizugu: Margarita Vidal eta Juan Díaz.Atención temprana. Guía práctica parala estimulación del niño de 0 a 3 años.Cepe argitaletxea.•

E g i t e k o P r e s t ! 2 8 . z e n b a k i a 2 0 0 8 k o u d a z k e n a

9

kontsultak • zalantzak • kezkak...Gurasook, seme-alabak hezitze lan honetan, kezka eta zalantza asko izaten ditugu. Beraz, horiek aldizkarirabidaltzera gonbidatu nahi zaituztegu. Kontutan izan anonimoa dela. Hortaz, badakizue, bidali zuen galderakhonako helbidera eta erantzuna ahalik eta arinen emango dizuegu; ez duzue zertan hurrengo aldizkariaren zainegon behar: Lea Artibai Amankomunazgoa. Prebentziorako zerbitzua. Patrokua Jauregia, 48.270 Markina-Xemein. Faxa: 94 616 92 78. Posta elektronikoa: prebentzioa@ lea-artibai.org

Gure semeak 20 hilabetedauzka eta, printzipioz gureetxeko giroan ez dago inola-ko arazorik. Gauza da, egu-nero parkean bere gaineanegon behar garela (aita etaama) beste umeei jo, bultza-tu eta haginkarik ez egiteko.Saiatu gara laguntzen etajolasten "irakasten", bainaalperrik. "Zigortu" egitendugu bazter batean pentsa-razteko, baina emaitzarik ezdugula lortzen ikustendugu.

Kasu gehienetan, jotzen duten umeekeuren hitz egiteko ahalmena hobetzendoan neurrian, jotzeari utzi egiten diote.Hizkuntza hobetuz doan heinean, hau-rrek euren frustrazioa eta haserreaadierazteko hitzak espresatu ditzakete.

1. Parkean, Arauak sinpleak eta oina-rrizkoak izan behar dute: interpretaziodesberdinak egon ez daitezen. Kasuhonetan, ongi jokatzen ari zara, "hau ezdago ondo" esanez edo haserretuz(hori bai, urduriegi jarri gabe, jeinuakontrolatuz) eta, noski, umeak zu kon-trolatzen utzi gabe.

2. Arauak ulertzen dituela konproba-tu: umeari galdetu eta arauak azalduditzan eskatu (era errazean, bere adi-nerako moduan). Oro har, adin honekinez dira gai besteen ikuspuntuan jartze-ko eta, horregatik, ez dute ulertzeneuren portaerarekin egiten duten mina.Horregatik, garrantzitsua da araua jaki-naraztea "hemen ez da jotzen/hozkaegiten" besteekin jolastu nahi baduzu.

3. Arauak ondo justifikatuak izanbehar dute: arau bakoitzarentzat arra-zoi on bat egon behar da. Beraz, kasuhonetan, horrelako zerbait esan die-zaiokezue: "Jolastera goaz eta gogora-tu hemen ezin dela hozka egin/jo, bes-teei hozka egiten edo jotzen badiezu,haiek ez dutelako zurekin jolastu nahi".

4. Arauak agerikoak izan behar dute:lehenengo momentutik, haurrarieurengandik espero duguna

jakinarazi behar diogu, arau batenurratzeari itxaron ordez, edozein jokubat hasi baino lehen gogoratuz; esate-rako: "motorrekin jolastuko dugu, gogo-ratu korrika egin, salto egin edo moto-rrak elkar trukatu ditzakegula, bainaezin dugula hozka egin/jo, bestela bes-teek ez dute zurekin jolastu nahi izan-go". Pauta honetan, gainera, geure por-taera ere gehituko dugu, hau da, hozkaegiteko/ jotzeko intentzioa badu eta gukikusten badugu, egoera hortatik umeaerretiratuz eta guk ikusten ez badugueta ume bati hozka egiten/jotzen badiogurasook geu erretiratuz aparte egote-ko, minutu batzuetan ume horri ezikusieginez. Geroago, minutu batzuk pasaeta gero, bueltatuko zarete eta jolastunahi badu, berriro araua eta zergatiagogoraraziko diezue.

5. Jokaera egokiak saritu: Haurrenportaera kontrolatzeko, saria zigorrabaino estrategia eraginkorragoa delakontuan hartuz. Gogoratu kasu hone-tan, batez ere hasieran, ez duzuelajolasteko denbora asko pasatzen utzibehar umea saritu aurretik, hau da,esaterako, puzzle batekin jolasten hasieta 3 minutu pasa eta gero umea ongiportatu bada, zuek hori laudatu (saria)egingo duzue: "ze ongi egiten ari zarenpuzzlea, eta gainera oso ondo portat-zen ari zara zure lagunekin, ez diezuhozka egin/jo eta nahi dituzun piezakeskatu dizkiezu, jo bostekoa!". Horrekkomunikatzeko beste forma batzuetankonfiantza hartzen lagunduko dio.•

E g i t e k o P r e s t ! 2 8 . z e n b a k i a 2 0 0 8 k o u d a z k e n a

Zertaz ari gara erabakiak hart-zeaz mintzo garenean?

Etengabe erantzun behar diegu bizit-zan sortzen zaizkigun hainbat eta hain-bat galderari: eguneroko kontu errazakdira batzuk ("zer prestatuko dut gaurbazkaltzeko?", "zinemara joango naizedo etxean geratuko naiz?"...); zailaketa garrantzi handikoak beste batzuk("ezkonduko naiz edo ezkongabe gera-tuko naiz?", "seme-alabarik eduki nahial dut?"...), eta garrantzitsuak bainahorren korapilatsuak ez diren egoerakditugu tartean ("non matrikulatuko ditutnire seme-alabak?", "zer auto erosikodut?"...). Erabakiak hartzea, beraz,garrantzi- eta zailtasun-maila ezberdi-neko egoerei konponbide egokia aurkit-zea da. Gaitasun psikosoziala da, etaerraz erabil daiteke gai jakin batzuetan.Aldiz, zaila suertatzen da aplikatzea,hausnartzeko denbora gehiago eta gai-tasun handiagoa eskatzen duten gaiedo egoeretan.

Zergatik da garrantzitsua gaita-sun hau? Kontuan hartu beha-rrekoak

Erabakiak modu egoki eta arduratsuanhartzen jakitea gure bizitzako erronka-rik handienetakoa da. Izan ere, gaita-sun horrek baliabide erabilgarriak ema-ten dizkigu, horiek baliatuta egoerajakin batean ditugun aukerak ebaluaditzagun. Tartean diren faktoreakaztertzen laguntzen digu, beharrak,motibazioak eta eragin pertsonalak, baieta hartu beharreko erabakiek geureburuarengan zein besteengan izan dit-zaketen ondorioak ere. Hau ez daeskolan edo etxean irakasten den kon-tua, eta horregatik geure burua egunezegun heztea baino ez zaigu geratzen.Horretarako garrantzitsua da hainbat

gogoeta eta gomendio kontuan hart-zea, erabakirik hartu baino lehen:

- Sortutako zalantza edo egoeradefinitzen, argitzen edo konpontzenlagundu behar du erabakiak.

- Funtsean, gure behar eta intereseierantzun behar die.

- Modurik autonomo, arduratsu etakonprometituenean hartu behardugu.

- Hartutako erabakiak ez die kalterikeragin behar besteei.

Zer faktorek eragiten dute era-bakiak hartzeko garaian?

Pertsona batzuek errazago hartzendituzte erabakiak besteek baino.Erabakiak hartu eta jarduteko motiba-zioan askotariko faktoreek eragitendute, barnekoek zein kanpokoek.Barne-faktoreen artean afektiboak diragarrantzitsuenetakoak; besteak beste,emozioak, sinesmenak, jarrerak etabaloreak. Beste barne-faktore batzuek,berriz, eragin handiagoa dute alderdikognitiboan: ezaguerak, informazioak...Kanpo-faktoreen artean, aldiz, jasatenditugun presio sozial indartsuetatiksortzen dena da garrantzitsuena, ezbaita erraza horri aurre egitea; hor ditu-gu, esaterako, publizitateak edo berdi-nen taldeak nerabezaroan eragindakopresioak.

Erabakiak hartzeak harreman zuzenadu autonomia pertsonala sen-dotzearekin. Izan ere, horren bidez,gizakiok berezko dugun gaitasuna etaerantzukizuna onartzen, gure gain hart-zen eta baloratzen ikasten dugu.Gaitasun horrek "gure bizitzaren gida-ritza" hartzeko aukera ematen digu, etagure ekintzen eta horien ondorioen

jabe eta erantzule egiten gaitu. Horiguztia bakoitzak kontrol-gunea (kon-trol locusa) kokatzeko aukeratzen duenlekuaren arabera dago. Kanpoko kon-trol-guneak bideratzen dituen pertso-nek uste dute erantzukizuna eta bizit-zaren kontrola zorte, zori, patu etabeste hainbat kanpo-faktoreren menpedagoela, haien esku baino gehiago.Aldiz, beste pertsona batzuek barnekokontrol-guneak orientatzen ditu, eta,haien ustetan, jazotzen zaiena berenjarrera, esfortzu eta portaeraren eskudago, hein handi batean. Horregatikerantzukizun-maila handiagoa hartu ohidute. Hainbat azterlanen arabera,horrelako pertsonak autonomoagoakdira, konstruktibo, proaktibo, baikor etaosasuntsuagoak. Errazago hartzendituzte erabaki egokiak, kanpoko kon-trol-gunea dutenen aldean; izan ere,azken horiek zalantzatiagoak dira, etabesteenganako mendekotasun handia-goa dute.

Noiz eta nola erabaki? Zenbaterabaki mota dago?

Egoeraren garrantzia eta ezaugarriaknolakoak, hartu beharreko erabakiakhalakoak. Beraz, ez dago beti egokiaedo beti okerra den erabaki-motarik.Ildo horretatik, erabakiak beroaldianhartzea ez da begi onez ikusten, etahorixe egozten diegu askotan gureseme-alabei, arrazoi guztiarekin gehie-netan. Baina batzuetan komeni da era-bakiak beroan hartzeko gai izatea.Esaterako, larrialdietan beharrezkoa daazkartasunez jardutea, erabakia egokiaizan dadin (adibidez, sua badago hobeda toki seguru batera jo eta suhiltzaile-ei deitzea, pentsatzen hastea baino;edo balazta barruraino zapaltzea, haurbat bidean gurutzatzen bazaigu). Bestehainbatetan, berriz, egokiagoa da era-

10

Erabaki egokiak hartzenlaguntzeko gomendioak

12tik 18ra12tik 18 urtera

E g i t e k o P r e s t ! 2 8 . z e n b a k i a 2 0 0 8 k o

Hilario GarrudoPsikologo klinikoa

• DONOSTIA

bakiak azturari edo ohiturari jarraituzhartzea. Horrelakoetan, aurreko egoera-tan erabilgarri izan den konponbideaaplikatzen da, edo gizarteak egoerajakin baterako egokitzat hartu duen joka-moldea (semaforo gorriak gelditzeakomeni zaigula adierazten du, nahiz etabeti izango diren azeleratzea nahiagodutenak). Azkenik, egoera jakin batzuekduten garrantzi edo zailtasunagatik,beharrezkoa da erabaki hausnartuahartzea, hanka sartu edo egoera larria-gotu nahi ez badugu. Horixe da hartubeharreko erabakirik zailena, eta proze-su horrek minutuak, orduak, egunak zeinasteak iraun ditzake, kasuan kasu.Nolanahi ere, honako bost galdereierantzuna aurkitzea da ondo hausnartu-tako erabakia hartzea:

1.- Zein da kontua? Egoeraren edo ara-zoaren ezaugarriak definitu.

2.- Zer aukera ditut? Ahalik eta konpon-bide gehien bilatu.

3.- Zer behar dut? Aukera guztien arte-an gehien komeni zaidana aztertu.

4.- Zein aukeratu? Erabakia gauzatu,horrek dakartzan abantailak eta desa-bantailak gorabehera.

5.- Zeintzuk izan daitezke ondorioak?Hartutako erabakiaren erantzukizunageure gain hartu.

Seme-alabei erabakiak moduautonomo eta arduratsuan hart-zen irakatsi nahi dieten guraso-entzako gomendioak:

Lehenik, gogoratu jabekuntzarik egokie-na imitazioa dela. Hortaz, gurasook era-bakiak modu arduratsu, koherente etakonprometituan hartzen baditugu, bideonetik joango gara, nahiz eta batzuetanzaila eta deserosoa izan (mugak ezart-zerakoan bereziki).

Garrantzitsua da seme-alaben auto-nomia-nahiei erreparatzea. Izan ere,txiki-txikitatik gauza batzuk beren kabuzegin nahi izaten dituzte, baina, presakabizi garenez, askotan ez diegu horreta-rako aukerarik ematen. Horrela, berenkabuz egin ditzaketen gauzak egiten diz-kiegu askotan, eta jarrera hori ez dalagungarri. Are gehiago, gaitasunik ezaeta mendekotasuna sortzen ditu, etahorrek arazoak ekar ditzake familiaren-gandik emantzipatzeko garaian.

Nerabeekin, berebiziko garrantziadauka haiei dagozkien erabaki-mailakerrespetatzea. Alegia, komeni da eraba-kiak hartzeko orduan boterea eskualdat-zea neurri batean, eta haien esku uztea.Erabakiak hartzeko kontrol-eremuagurasoei soilik dagokie batzuetan; bestebatzuetan erabakiak guraso eta seme-alaben artean adostu behar dira (horre-lakoxeak dira adin horretan hartu beha-rreko erabakirik gehienak, eta horixe damodurik egokiena).

Baina badira nerabeek beren kabuzhartu behar dituzten erabakiak ere, etagure lana da horretara animatzea etalaguntzea, askotan nahiago izaten baitu-te konpromisoa saihestu, eta erabakiaguk hartzea. Hori egitea tentazio handiada guraso batzuentzat ere, baina ez daegokia eta seme-alabei ez zaie komeni.Ez dezagun geure burua engainatu.Sinetsita egon gaitezke horrela kontrol-pean izango ditugula, baina ez duguahaztu behar haiei dagokiela beren bizit-zaren eta erabakien kontrola hartzea, ezguri. Eta hala egin ezean, ez harrituondorioak ikustean; egunero-eguneroikus daitezke halakoak kontsulta kliniko-etan. Baina zorionez, prebenitu daiteke-en kontua da, eta nola hobe familia-giro-an eta gurasoen laguntzarekin baino?Aurrera, bada! •

Todos los días nos vemos obligados a tomardecisiones sobre distintas cuestiones quenos afectan y de las cuales va a depender engran medida nuestro grado de satisfacción ybienestar. Por lo tanto, aprender a tomar deci-siones adecuadas es una habilidad psicoso-cial que nos será muy útil a lo largo de nues-tra vida, teniendo en cuenta la cantidad deinfluencias y presiones externas a las quecontinuamente nos vemos sometidos y quecomprometen nuestra autonomía.

Dependiendo de la dificultad de la situación aresolver, podemos optar por alguna de lastres formas de decisión que mejor se adecuea la respuesta exigida: Decisión Impulsiva,útil cuando hay que actuar rápidamente anteuna situación de peligro( un incendio, por ej.);Decisión por Costumbre o Hábito ante situa-ciones cotidianas ante las que se han demos-trado válidas (detenerse en un semáforo enrojo, por ej.). Por último, Decisión Razonadaque es la forma de responder a situaciones oproblemas importantes; se trata de un proce-so que requiere más tiempo, una mayorcapacidad de análisis de ventajas e inconve-nientes de cada alternativa de soluciónencontrada, así como de las consecuenciasde la decisión.

Dada la intolerancia a la frustración de l@sadolescentes actuales y la fuerte presión delgrupo de iguales, en una sociedad que primala inmediatez y la ausencia del esfuerzo y lareflexión, es más frecuente que adopten deci-siones impulsivas que, en ocasiones, entra-ñan riesgo. Por esta razón, aprender a tomardecisiones razonadas de forma reflexiva,autónoma y responsable es una habilidadmuy eficaz en la promoción de estilos de vidasaludables y en la prevención de riesgos psi-cosociales.

La labor de los padres y madres en esteaprendizaje es decisiva y tiene una doble ver-tiente: por una parte, ayudarles a reflexionarsobre las decisiones importantes para lo queel buen ejemplo es fundamental y, por otra, irdando mayores cotas de decisión a los hijosa medida que éstos se van haciendo autóno-mos y responsables.

Consejos para tomardecisiones adecuadas

11E g i t e k o P r e s t ! 2 8 . z e n b a k i a 2 0 0 8 k o u d a z k e n a

elkarrizketaEDEX. Habilidades para la vida: Manual paraaprender y enseñarlas. EDEX, 2006

EDEX Kolektiboa. ORDAGO PROGRAMA(Familia Giroa). EDEX Kolektiboa, 1996.

- RODRÍGUEZ, DORIO eta MOREY.Programa para enseñar a tomar decisiones.Bartzelona: Laertes, 1994.

gomendatutako liburuak

Gaur egun, gure kaleetan eta parkeetanbatera eta bestera korrika eta jolaseandabiltzan ume askoren aita-amak ez diraguraso biologikoak. Ume adoptatuak diraeta, koloreagatik edo begi-bistako bestela-ko bereizgarri etnikoengatik izan ezik,gehientsuenak ikastolako lagunen edo bizi-kleta nahiz patineteko lagunen berdinakdira.

UME ALAIA-Bizkaiko Adopzio Familien Elkartera jodugu, 90ko hamarkadatik hona etengabe "in crescen-do" doan errealitate honi buruz zenbait galdera egite-ko, eta gehixeago jakiteko.

Zer da UME ALAIA eta zer lan egiten duzue elkar-tean?

UME ALAIA elkartea 1994an sortu zen, eta harrezke-ro, gaurdaino, adopzioko familia osatu nahi dutenent-zat bilgune izan gara. Horrez gain, adopzioari etahorren ondorioei buruzko informazioa eta laguntzaeman dugu, eta hainbat ikastaro, hitzaldi eta mintegiantolatu ditugu.

Zer esan nahi du adoptatzaile izateak? Eta adop-tatu izateak? Alegia, gaitasun bereziren bat beharda umea adoptatzeko?

Lurra biribila dela eta antzeko baieztapen begi-bista-koak egiten direnean denok esaten dugu hori jakinabaino jakinagoa dela; bada, adoptatu nahi izatea beraere jakina eta nabarmena da, adopzioko familia guz-tiok nahi dugun helburua betetzea baita adoptatzea,hau da, guraso izatea.

Baina, argi, oso garbi gera dadila: adoptatu nahiduten guztiak ez daude ez prest ez gaituta adopziokoguraso izateko. Zakarra baina egia. Izan ere, askotan,adoptatu nahiagatik eta adoptatzeko antsietateagatik

batzuek beren ezgaitasuna nolabait mozorrotu edoezkutatzea lortzen dute, eta teknikari ebaluatzaileekez diete igartzen. Baina, gerora, adopzioaren erreali-tateak bakoitza bere lekuan jartzen du. Adopzioa ongiez ateratzea eta adopzioa lortu aurretik atzera egitea,oraindik behar bezala neurtuta eta adierazita ezbadaude ere, oso-oso kaltegarriak dira, eta kontuanhartu beharrekoak dira beti.

Adoptatzeko gaitasunaren barruan hainbat alderdisartzen dira, dela bizimodua, direla joerak, direla pent-saerak,… Adoptatzeko gai izateko, nork bere buruaprestatu behar du aurretik, eta profil jakina ematenduela erakutsi.

ADOPTATZEKO LAGUNTZA TEKNIKOBEREZIA ETA KALITATEZKOA

Ze laguntza behar ditu edo jaso behar lituzkeadopzioak?

XXI. mendeko garai honetan jada ez dago ukatzerikume adoptatu bat haztea, heztea eta aurrera aterat-zea askoz nekezagoa dela, bai ahaleginetan eta baijakin beharrekoan, ume biologikoa haztea baino.Gure seme-alaba adoptatuak "motxila eta guzti"datoz, eta guk motxilako gauzak txukuntzen lagundubehar diegu, motxila horretan sartu zuten lehenengogauza abandonua izan zelako. Halere, maiz, aita-amek ume adoptatuarekin daukaten maitasunakumea hazteak dakartzan zailtasunei aurre egin beharizaten die: une latz asko izango dira, bai umearentzateta bai familiarentzat, eta hainbat eragozpen ere sor-tuko dira bidean… horregatik, behar-beharrezkoaizango da kanpotik ere laguntza jasotzea, laguntzaespezializatua, gainera, eta adopzioko familiari ondoegokitzen zaiona.

Ze laguntza behar edo babes behar dira bada?

Adoptatzaile nahiz adoptatuentzako baliabide teknikobereziturik ez dagoenez, UME ALAIA elkartean ezin-bestekoa iruditzen zaigu zenbait laguntza jasotzea,adopzioko familia behar bezala garatuko bada. Halanola:

1.- Adopzioa gauzatzeko egin beharreko gestio etaprozedurei buruzko laguntza teknikoa.

2.- Adopzioko familientzako informazio-hitzaldiak,adopzio aurreko kontuei buruz, itxoin aldiari buruz,adopzio ondoko kontuei buruz.

3.- Esperientziak elkartrukatzeko eta autolaguntzalantzeko bilguneak.

4.- Adopzio-prozesuak zailtasun handiak eragitendizkietela-eta, krisian dauden familientzako lagunt-za.

Laguntza horiek mesede handia egiten diete adopzio-ko familiei, alde batetik, bizi-baldintzak hobetzenlaguntzen dietelako eta, beste batetik, emozionalkisufritutako umeak hartzean zelako lana egiten dugunulertzen laguntzen dietelako. Izan ere, adopzioaz arigarela, kontua ez da "zenbat eta azkarrago hobeto";kontua da jakinaren gainean adoptatzea.

Hortaz, laguntza-prozesuaz ari gara. Ez da hala?

Halaxe da, bai. Laguntza-prozesua da, hainbat alder-di biltzen dituena:

1.- Egokitasun Ziurtagiria lortzeko, adopzio aurretikdenbora-tarte jakina jartzea derrigorrezko presta-kuntza-mintegiak egiteko, familiak adopziorako prestegon daitezen, teknikoki zein emozionalki. Ondoren,itxaron aldian, bestelako prestakuntza gehigarria.

2.- Adopzio ondorenean, seme-alabak dituzten adop-zioko familientzako prestakuntza-mintegiak, umeengorabehera sozio-emozionalak kudeatzeko presta-kuntza teknikoa har dezaten eta umeentzako estimu-lazio-prozesuak ikas ditzaten.

3.- Hainbat arlotako teknikarien laguntza (hezkuntza-koena, gizarte-zerbitzutakoena, osasun-arlokoena….)jasotzeko hedapen-kanpainak, gure seme-alabenegoerari aurre egiteko estrategiak garatzeko. Izanere, kezkatuta gaude ikusten dugulako oso gutxi daki-gula orokorrean gai honi buruz eta baliabide teknikoeta komunitariorik ere apenas dagoelako egoeraribehar bezala aurre egiteko, aldaketetara egokitzekoeta gure seme-alaben errealitatea ezagutzeko.

4.- Adopzio, etxean hartze, familia-aniztasun, kulturaniztasun eta abarri buruzko materiala sortu etazabaldu, direla ipuinak, jokoak, bideoak, ikerlanak….

Horixe da gure lana, eta horretan jardungo dugubeharrezkoa den bitartean.

Eskerrik asko gure berri emateagatik, eta gure ideiakazaltzeko aukera honegatik. •

DenentzatFamilia UME ALAIA

Adopzio Familien Elkartea.

• BIZKAIA

Adopzioa, gizartearen onerako hautua

Brodzinsky, D. (2002). Soy adoptado. EditorialMitos- Barcelona.

Cyrulnik, B. (2002). Los Patitos Feos. EditorialGedisa- Barcelona.

aholkatutako l iburuak

La Casa de los Baby (2004)Las Normas de la Casa de la Sidra (1998)

aholkatutako pel ikulak

12 E g i t e k o P r e s t ! 2 8 . z e n b a k i a 2 0 0 8 k o u d a z k e n a