www.ikastola.net

BERNAT ETXEPARE LIZEOA BETETA

33Ikastola179

179IKASTOLA ALDIZKARIA www.ikastola.net

iks

EDIT

ATZA

ILEA

:IK

ASTO

LEN

KON

FEDE

RAZI

OAZa

mud

ioko

Tek

nolo

giEl

kart

egia

, 208

B-1

48

170

ZAM

UDI

O Te

l.: 6

06 3

3 41

45

KOOR

DIN

ATZA

ILEA

:Zu

riñe

Men

diza

bal

aldi

zkar

ia@

ehik

.ikas

tola

.net

ERRE

DAKZ

IOA:

Joxe

an A

girr

e et

a Ev

a Do

min

go

EUSK

ARA

ZUZE

NTZ

AILE

A:Im

anol

Art

ola

DISE

INU

A ET

A M

AKET

AZIO

A:

Txem

a Ga

rzia

Urb

ina

INPR

IMAT

ZAIL

EA:

GERT

U in

prim

ateg

ia.

Oñat

i. Te

l.: 9

43 7

8 33

09

ISBN

:Ik

asto

len

Konf

eder

azio

a,84

/933

872/

6/6

URT

ARRI

LA 2

010

3 ELKARRIZKETA: XVII. JARDUNALDI PEDAGOGIKOAK. KONPETENTZIETAN OINARRITUTAKO HEZKUNTZA BERRITU ETA HOBETU

8 ERREPORTAJEA: IKASTOLAN HASI ZIREN ETA BECEN BUKATU

14 IÑAKI MENDIGUREN 60 URTEREKIN JUBILATUKO DA LAUDIOKO ZUZENDARIA

16 TRAPAGARANGO ITXAROPENA, 15 URTEAN BIKOIZTU DEN IKASTOLA

18 BI URTEKOEN GELAK ERDIGUNEAN20 BERNAT ETXEPARE LIZEOA BETETA22 NAFARROAKO LAU IKASTOLA KINKA LARRIAN

Manu AURREKOETXEA eta Belen BAZTARRIKA

“Konpetentzien ebaluazioa, irakaslearen profila eta IKTak jorratuko ditugu

XVII. Jardunaldi Pedagogikoetan”

JARDUNALDIEN KOORDINATZAILEA

PRESTAKUNTZA ARLOAREN ARDURADUNA

XVII. JARDUNALDI PEDAGOGIKOAKKONPETENTZIETAN OINARRITUTAKO HEZKUNTZA

BERRITU ETA HOBETU

33Ikastola179

179IKASTOLA ALDIZKARIA www.ikastola.net

iks

EDIT

ATZA

ILEA

:IK

ASTO

LEN

KON

FEDE

RAZI

OAZa

mud

ioko

Tek

nolo

giEl

kart

egia

, 208

B-1

48

170

ZAM

UDI

O Te

l.: 6

06 3

3 41

45

KOOR

DIN

ATZA

ILEA

:Zu

riñe

Men

diza

bal

aldi

zkar

ia@

ehik

.ikas

tola

.net

ERRE

DAKZ

IOA:

Joxe

an A

girr

e et

a Ev

a Do

min

go

EUSK

ARA

ZUZE

NTZ

AILE

A:Im

anol

Art

ola

DISE

INU

A ET

A M

AKET

AZIO

A:

Txem

a Ga

rzia

Urb

ina

INPR

IMAT

ZAIL

EA:

GERT

U in

prim

ateg

ia.

Oñat

i. Te

l.: 9

43 7

8 33

09

ISBN

:Ik

asto

len

Konf

eder

azio

a,84

/933

872/

6/6

URT

ARRI

LA 2

010

3 ELKARRIZKETA: XVII. JARDUNALDI PEDAGOGIKOAK. KONPETENTZIETAN OINARRITUTAKO HEZKUNTZA BERRITU ETA HOBETU

8 ERREPORTAJEA: IKASTOLAN HASI ZIREN ETA BECEN BUKATU

14 IÑAKI MENDIGUREN 60 URTEREKIN JUBILATUKO DA LAUDIOKO ZUZENDARIA

16 TRAPAGARANGO ITXAROPENA, 15 URTEAN BIKOIZTU DEN IKASTOLA

18 BI URTEKOEN GELAK ERDIGUNEAN20 BERNAT ETXEPARE LIZEOA BETETA22 NAFARROAKO LAU IKASTOLA KINKA LARRIAN

Manu AURREKOETXEA eta Belen BAZTARRIKA

“Konpetentzien ebaluazioa, irakaslearen profila eta IKTak jorratuko ditugu

XVII. Jardunaldi Pedagogikoetan”

JARDUNALDIEN KOORDINATZAILEA

PRESTAKUNTZA ARLOAREN ARDURADUNA

XVII. JARDUNALDI PEDAGOGIKOAKKONPETENTZIETAN OINARRITUTAKO HEZKUNTZA

BERRITU ETA HOBETU

Zein izango dira aurtenjardunaldiek jorratukodituzuen gaiak? MANU

AURREKOTXEA: Orain hiru urteBelenek eta biok JardunaldiPedagogikoak antolatzekoardura hartu genuenetikCurriculuma eta bere garapenaizan dugu etengabeko ardatza.

Hiru edizio eskaini dizkiegu curriculumarenoinarrian dauden konpetentziei. Aurten ere ezgara aterako eremu horretatik, baina beste hiruarlo aztertuko ditugu: lehen eguneankonpetentzien ebaluazioa jorratuko dugu,bigarren egunean hezkuntza eredu berri horrekeskatzen duen irakaslearen profila, eta hirugarrenegunean IKTak. Edizioaren leloa “Berrituz etahobetu” da, hots, egiten duguna berrituzhobekuntza bidean gaudela adierazi nahi dugu.BELEN BAZTARRIKA: Konpetentzien ebaluazioajorratuko dugu lehen egunean, Xabier Garagorriketa Mikele Aldasorok emango dute leheneguneko lehen hitzaldia. Euskal Curriculumarengarapenaren prozesua ikastoletan zertan denazalduko digute, orain arte egindakoa, etabereziki hemendik aurrera ditugun erronkak.

Konpetentzietan oinarritutako hezkuntzaari gara poliki-poliki garatzen. Ikasleen profilbat ere definitu dugu; badakigu zeintzuk izanbehar duten 16 urterekin gure ikasleek lortubehar dituzten profilak, eta horretara iristekoezinbestekoa da tresna giza ebaluazioa egokierabiltzea. Konpetentzien ebaluaziora etorrita,Xavier Roegiers egoera konplexuen bidezkokonpetentzien ebaluazioaz arituko da.Louvaineko Unibertsitateko Xavier Roegiers etaAlexia Peyser azken urteotan IkastolenElkartean aholkulari gisa erabili ditugun bi

adituak dira. Integrazioaren Pedagogianoinarritzen dute bere lana.

Zer garrantzia du ebaluazioak irakaskuntzan?MANU AURREKOTXEA: Ebaluazioa funtsezko ardatzada. Ez genuke nahi azken egunerako uzten denkontua izatea. Lehen egunetik erabili beharrekotresna dela ikustarazi nahi dugu jardunaldihonetan. Mezu hori bidali nahi geniekeirakasleei. Ebaluazioaren funtzioa aldatu egin da:ikaslea jartzen da konpetentzia definitzen dutenegoera baten aurrean, eta orduan ikusten da noladabilen, egoera-arazo horri irtenbidea-konponbidea bilatzen dion. BELEN BAZTARRIKA: Ebaluazioa, bestalde, ez dahezkuntzan konpetentziak neurtzeko bakarrikerabiltzen. Ebaluazioaren bidez edozeinerakunderen edo enpresaren funtzionamenduaeta emaitzak neurtu eta hobekuntzak proposatudaitezke. Berritu eta hobetu dio gure leloak, etaAlfonso Vazquez San Roman horretaz arituko da:hezkuntza eraberritu ote liteke? Zeintzuk dirajorratu behar diren bide berriak?

Jardunaldietan beti saiatu izan zarete hitzalditeorikoak eta esperientzia praktikoak

XXVII

. Ja

rdun

aldi

Ped

agog

ikoa

kiks

txandakatzen. BELEN BAZTARRIKA: Aurten ereeskainiko ditugu esperientzia praktikoak. Lehenegun horretan, esate baterako, BartzelonakoUnibertsitate Autonomoko irakaslearen taldeak,Carles Monereoarenak, egin duten azterketabaten berri emango digu Rafel Lemusek,Cubelleseko Institutoko zuzendariak. “PISAcomo excusa relato de una oportunidad”izenburupean, PISAk egiten dituen frogakoinarritzat hartu eta Kataluniako institutubatean egindako gogoeta baten berri emangodigu. “PISA como excusa” izenburuarekin liburubat atera berri dute, eta ebaluazioaren inguruanoso gogoeta interesgarriak egiten dituzte.Gogoeta horietatik abiatuta, institutu horietanaldaketa batzuk ezarri dituzte bai metodologianeta bai edukietan ere. Arratsaldeko hitzaldi hauinstitutu horietako bateko arduradunek emangodute eta interesgarria izango dela uste dugu.

Zein izango da bigarren egunaren edukia?MANU AURREKOTXEA: Irakaslearen figurareninguruan eratuko da bigarren eguneko egitaraua.Irakaskuntza eredua aldatzera doa, aldatzen arigara, baina zein irakasle mota behar dugu ereduhorrekin lan egiteko? Ikastolen Elkarteko

Prestakuntza Taldeak irakaslearen profilareninguruko lanketa bat egina dugu, eta CurriculumGarapenerako Mintegietan profil horrengarapenerako lanketa bat ere egiten ari gara. Lanhorretan ari den taldeak profilari buruzkopintzelada batzuk eman eta eredu bat proposatuzabiatuko dugu eguna, eta ponentzia ezberdinenbidez alderdi batzuk jorratuko ditugu. Eaberrikuntzarako prest al gauden aztertuko duCarlos III Unibertsitateko Jose AntonioRodriguezek. Bestalde, etengabeko prestakuntzazeta horren garrantziaz arituko da MontserratVentura, Bartzelonako Unibertsitateko irakaslea.Irakasten bakarrik dakien irakasle bat besterik ezdugula nahi, begiratzen eta ikertzen erakusten erebadakiena nahi dugula azaldu nahi da.Berrikuntzaren aurrean ohitura zaharrak uztekobehar den ausardiaz hitz egingo du. Izen handikobeste aditu batzuen atzetik ere bagabiltza, bainaguztiz segurtatu gabe dugu horien partaidetza. Hirugarren egunean IKTak izango diraaztergai nagusia. MANU AURREKOTXEA: IKTeeninguruan Ikastolen Elkarteak dituen proiektuakerakutsi nahi ditugu. Escuela 2.0 plana jarri dumartxan Madrilgo ministerioak. EuskoJaurlaritza ere plan horretan sartu da eta

Ikastolen Elkartearen arlo kutunak dira material didaktikopropioen ekoizpena eta irakasleen prestakuntza. Urteanzehar mintegi eta taldeen bidez bideratzen da prestakuntzahori, baina urtean behin, MARTXOAREN BIGARRENASTEAN AURTEN (9-10-11), Jardunaldi Pedagogikoakantolatzen dituzte gai jakin batzuen inguruan hausnarketasakonago bat egiteko. Manu Aurrekoetxea, Prestakuntzaarloaren arduraduna, eta Belen Baztarrika Jardunaldienkoordinatzailea, jardunaldi horien egitaraua antolatzenmurgilduta harrapatu ditugu. Xehetasunen bat edo bestefalta zaien arren, prest dute hiru eguneko hitzaldi etaeztabaida sorta. Aurten, hamazazpigarren edizioa izangodute jardunaldiek eta, aurrekoetan bezala, Gasteizko EuropaJauregian egingo dira. IKASTOLA IREKIA PROIEKTUAREN BIDEZ, IKASTOLA ETA FAMILIEN ARTEKO

LOTURAK INDARTU NAHI DIRA.

5Ikastola1794 Ikastola179 · urtarrila 2010

�

“BADAKIGU ZEINTZUK IZANBEHAR DUTEN 16URTEREKIN GURE

IKASLEEK LORTU BEHARDITUZTEN PROFILAK, ETA

HORRETARA IRISTEKOEZINBESTEKOA DA TRESNA

GISA EBALUAZIOA EGOKIERABILTZEA.”

Zein izango dira aurtenjardunaldiek jorratukodituzuen gaiak? MANU

AURREKOTXEA: Orain hiru urteBelenek eta biok JardunaldiPedagogikoak antolatzekoardura hartu genuenetikCurriculuma eta bere garapenaizan dugu etengabeko ardatza.

Hiru edizio eskaini dizkiegu curriculumarenoinarrian dauden konpetentziei. Aurten ere ezgara aterako eremu horretatik, baina beste hiruarlo aztertuko ditugu: lehen eguneankonpetentzien ebaluazioa jorratuko dugu,bigarren egunean hezkuntza eredu berri horrekeskatzen duen irakaslearen profila, eta hirugarrenegunean IKTak. Edizioaren leloa “Berrituz etahobetu” da, hots, egiten duguna berrituzhobekuntza bidean gaudela adierazi nahi dugu.BELEN BAZTARRIKA: Konpetentzien ebaluazioajorratuko dugu lehen egunean, Xabier Garagorriketa Mikele Aldasorok emango dute leheneguneko lehen hitzaldia. Euskal Curriculumarengarapenaren prozesua ikastoletan zertan denazalduko digute, orain arte egindakoa, etabereziki hemendik aurrera ditugun erronkak.

Konpetentzietan oinarritutako hezkuntzaari gara poliki-poliki garatzen. Ikasleen profilbat ere definitu dugu; badakigu zeintzuk izanbehar duten 16 urterekin gure ikasleek lortubehar dituzten profilak, eta horretara iristekoezinbestekoa da tresna giza ebaluazioa egokierabiltzea. Konpetentzien ebaluaziora etorrita,Xavier Roegiers egoera konplexuen bidezkokonpetentzien ebaluazioaz arituko da.Louvaineko Unibertsitateko Xavier Roegiers etaAlexia Peyser azken urteotan IkastolenElkartean aholkulari gisa erabili ditugun bi

adituak dira. Integrazioaren Pedagogianoinarritzen dute bere lana.

Zer garrantzia du ebaluazioak irakaskuntzan?MANU AURREKOTXEA: Ebaluazioa funtsezko ardatzada. Ez genuke nahi azken egunerako uzten denkontua izatea. Lehen egunetik erabili beharrekotresna dela ikustarazi nahi dugu jardunaldihonetan. Mezu hori bidali nahi geniekeirakasleei. Ebaluazioaren funtzioa aldatu egin da:ikaslea jartzen da konpetentzia definitzen dutenegoera baten aurrean, eta orduan ikusten da noladabilen, egoera-arazo horri irtenbidea-konponbidea bilatzen dion. BELEN BAZTARRIKA: Ebaluazioa, bestalde, ez dahezkuntzan konpetentziak neurtzeko bakarrikerabiltzen. Ebaluazioaren bidez edozeinerakunderen edo enpresaren funtzionamenduaeta emaitzak neurtu eta hobekuntzak proposatudaitezke. Berritu eta hobetu dio gure leloak, etaAlfonso Vazquez San Roman horretaz arituko da:hezkuntza eraberritu ote liteke? Zeintzuk dirajorratu behar diren bide berriak?

Jardunaldietan beti saiatu izan zarete hitzalditeorikoak eta esperientzia praktikoak

XXVII

. Ja

rdun

aldi

Ped

agog

ikoa

k

iks

txandakatzen. BELEN BAZTARRIKA: Aurten ereeskainiko ditugu esperientzia praktikoak. Lehenegun horretan, esate baterako, BartzelonakoUnibertsitate Autonomoko irakaslearen taldeak,Carles Monereoarenak, egin duten azterketabaten berri emango digu Rafel Lemusek,Cubelleseko Institutoko zuzendariak. “PISAcomo excusa relato de una oportunidad”izenburupean, PISAk egiten dituen frogakoinarritzat hartu eta Kataluniako institutubatean egindako gogoeta baten berri emangodigu. “PISA como excusa” izenburuarekin liburubat atera berri dute, eta ebaluazioaren inguruanoso gogoeta interesgarriak egiten dituzte.Gogoeta horietatik abiatuta, institutu horietanaldaketa batzuk ezarri dituzte bai metodologianeta bai edukietan ere. Arratsaldeko hitzaldi hauinstitutu horietako bateko arduradunek emangodute eta interesgarria izango dela uste dugu.

Zein izango da bigarren egunaren edukia?MANU AURREKOTXEA: Irakaslearen figurareninguruan eratuko da bigarren eguneko egitaraua.Irakaskuntza eredua aldatzera doa, aldatzen arigara, baina zein irakasle mota behar dugu ereduhorrekin lan egiteko? Ikastolen Elkarteko

Prestakuntza Taldeak irakaslearen profilareninguruko lanketa bat egina dugu, eta CurriculumGarapenerako Mintegietan profil horrengarapenerako lanketa bat ere egiten ari gara. Lanhorretan ari den taldeak profilari buruzkopintzelada batzuk eman eta eredu bat proposatuzabiatuko dugu eguna, eta ponentzia ezberdinenbidez alderdi batzuk jorratuko ditugu. Eaberrikuntzarako prest al gauden aztertuko duCarlos III Unibertsitateko Jose AntonioRodriguezek. Bestalde, etengabeko prestakuntzazeta horren garrantziaz arituko da MontserratVentura, Bartzelonako Unibertsitateko irakaslea.Irakasten bakarrik dakien irakasle bat besterik ezdugula nahi, begiratzen eta ikertzen erakusten erebadakiena nahi dugula azaldu nahi da.Berrikuntzaren aurrean ohitura zaharrak uztekobehar den ausardiaz hitz egingo du. Izen handikobeste aditu batzuen atzetik ere bagabiltza, bainaguztiz segurtatu gabe dugu horien partaidetza. Hirugarren egunean IKTak izango diraaztergai nagusia. MANU AURREKOTXEA: IKTeeninguruan Ikastolen Elkarteak dituen proiektuakerakutsi nahi ditugu. Escuela 2.0 plana jarri dumartxan Madrilgo ministerioak. EuskoJaurlaritza ere plan horretan sartu da eta

Ikastolen Elkartearen arlo kutunak dira material didaktikopropioen ekoizpena eta irakasleen prestakuntza. Urteanzehar mintegi eta taldeen bidez bideratzen da prestakuntzahori, baina urtean behin, MARTXOAREN BIGARRENASTEAN AURTEN (9-10-11), Jardunaldi Pedagogikoakantolatzen dituzte gai jakin batzuen inguruan hausnarketasakonago bat egiteko. Manu Aurrekoetxea, Prestakuntzaarloaren arduraduna, eta Belen Baztarrika Jardunaldienkoordinatzailea, jardunaldi horien egitaraua antolatzenmurgilduta harrapatu ditugu. Xehetasunen bat edo bestefalta zaien arren, prest dute hiru eguneko hitzaldi etaeztabaida sorta. Aurten, hamazazpigarren edizioa izangodute jardunaldiek eta, aurrekoetan bezala, Gasteizko EuropaJauregian egingo dira. IKASTOLA IREKIA PROIEKTUAREN BIDEZ, IKASTOLA ETA FAMILIEN ARTEKO

LOTURAK INDARTU NAHI DIRA.

5Ikastola1794 Ikastola179 · urtarrila 2010

�

“BADAKIGU ZEINTZUK IZANBEHAR DUTEN 16URTEREKIN GURE

IKASLEEK LORTU BEHARDITUZTEN PROFILAK, ETA

HORRETARA IRISTEKOEZINBESTEKOA DA TRESNA

GISA EBALUAZIOA EGOKIERABILTZEA.”

5. mailako ikasleei ordenagailu bana eman zaieedo emango zaie, eta 6. mailakoei datorrenikasturtean banatuko zaie.

Gure ustez, ikastetxeetako azpiegiturahobetzeaz gain, irakasleen prestakuntza etaikasmaterialarekin bat datozen eduki digitalakizatea ere ezinbestekoa da. Ikastolen Elkarteanedukien arloan lan asko egina dugu. Ikasysproiektuarekin orain sei urte hasi ginen, etagaur egun 2.000 ikasle inguru ari dira honekinlanean. Sistematizatu behar diren edukiaklantzeko proiektua da eta kanpoko ebaluaziobati esker emaitza onak ematen dituela ikusi da.Baina guk erabiltzen dugun material didaktikoegunerokoan ere uztartuak ditugu IKTak.“Urtxintxan”, “Txanelan”, “Ostadarren” etabeste hainbat proiektutan aplikatu dituguteknologia berriak. Horren lekuko dira

www.txanela.net. eta www.ostadar.net. IKTkonpetentziak ikas-arloetan integratuz nolalandu jakin nahi duten irakasleentzatproposamen zehatz ugari erakutsi nahi dieguhirugarren egunean. BELEN BAZTARRIKA: Aurrekoegunetako eskemari jarraiki, Josune Gerekak,IKT Taldeko arduradunak, Ikastolen IKTmarkoa agertuko du lehen hitzaldian. Ondoren,Eusko Jaurlaritzako Hezkuntzako ordezkariekEskola 2.0 planaren berri emango dute.

Egunean zehar, ikastolen zerbitzuragaratuak ditugun proiektuen berri emango da.Horietako batzuk ikastolaren kudeaketa etakomunikazio arloari zuzenduak daude etabesteak ikas-irakaskuntzan IKT konpetentzienlanketa bideratzeari lotuak. Horien artean,“Ikastola irekia” proiektuaren berri eman nahidugu. Ikasdat, Ikastolen kudeaketa

akademikoan etaadministratiboanerabiltzen denaplikazio bat da.Beste pauso bateman nahi da, eta familiekin komunikazioa etaharremana errazteko ikastola irekia zabaldu da.Web honen bidez bere seme-alaben tutoretzariburuzko berriak jaso ditzakete gurasoek, edojangelaren kudeaketa internet bitartez egindezakete, adibidez. Dagoeneko modulu batzukgaratuta daude, eta horren berri eman nahi dajardunaldietako hirugarren egunean. IKTeninguruan dauden proiektu ugariak moduintegratuan lantzen dituen ikastola bat aukeratudugu, Elgoibarkoa, eta IKT proiektuan daudenatalak nola garatu dituzten erakutsiko dutearratsaldean. MANU AURREKOTXEA: Berrikuntzaren bidea osoluzea da, baina seguru gaude oso urte gutxitansekulako jauzia egingo dugula ikastoletan.Horretan oso baikorrak gara. Urtean zeharmintegietan lan bikaina egiten ari gara,sekulako giroa nabaritzen dugu eta badakigubide onetik goazela. Urte batzuk beharkoditugu, baina aldaketa handiak bideratzen arigara, eta jardunaldiak testuinguru horretankokatzen dira. ikaSStola

iks

LA EVALUACIÓN, EL PROFESORADO YLAS NUEVAS TECNOLOGÍAS

EVALUATION, ENSEIGNANTS ET NOUVELLESTECHNOLOGIES

Las Jornadas Pedagógicas, que IkastolenElkartea está preparando para lasegunda semana de marzo, cuentan conun programa que abordará tres grandestemas: la evaluación como instrumentopara mejorar la enseñanza basada enlas competencias; el perfil delprofesorado que requiere el modelo queestamos instaurando en las ikastolas y,tercero, la aplicación de las nuevas

tecnologías. Las Jornadas tendrán unaduración de tres días y contarán, comoen años anteriores, con la participaciónde los profesionales de la casa y deexpertos de fuera. En la tercera jornada,dedicada a las nuevas tecnologías, losponentes expondrán los proyectos enque están en curso y presentaránasimismo una web que promueve lainteracción con los padres.

Les Journées Pédagogiques, organiséespar Ikastolen Elkartea la deuxièmesemaine de mars, seront organiséesautour de trois grands thèmes:l’évaluation, en tant qu’instrumentd’amélioration de l’enseignement basésur les compétences; le profil del’enseignant requis par le modèle quenous sommes en train de développer ausein des ikastola; l’application des

nouvelles technologies. Ces Journéesdureront trois jours et compteront,comme chaque année, la participationde professionnels des ikastola etd’experts extérieurs au mouvementikastola.Le troisième jour, lors duquelseront abordées les nouvellestechnologies, les projets en cours ainsiqu’un site web promouvant l’interactionavec les parents seront présentés.

“PISA COMO EXCUSA” IZENBURUAREKIN LIBURU BAT ATERA BERRI DUTE,

ETA EBALUAZIOAREN INGURUAN OSO GOGOETAINTERESGARRIAK EGITEN DITUZTE.”

“BESTE PAUSO BAT EMAN NAHI DA, ETA FAMILIEKINKOMUNIKAZIOA ETA HARREMANA ERRAZTEKO

IKASTOLA IREKIA ZABALDU DA”.

6 Ikastola179 · urtarrila 2010

�

XVII

. Ja

rdun

aldi

Ped

agog

ikoa

k

5. mailako ikasleei ordenagailu bana eman zaieedo emango zaie, eta 6. mailakoei datorrenikasturtean banatuko zaie.

Gure ustez, ikastetxeetako azpiegiturahobetzeaz gain, irakasleen prestakuntza etaikasmaterialarekin bat datozen eduki digitalakizatea ere ezinbestekoa da. Ikastolen Elkarteanedukien arloan lan asko egina dugu. Ikasysproiektuarekin orain sei urte hasi ginen, etagaur egun 2.000 ikasle inguru ari dira honekinlanean. Sistematizatu behar diren edukiaklantzeko proiektua da eta kanpoko ebaluaziobati esker emaitza onak ematen dituela ikusi da.Baina guk erabiltzen dugun material didaktikoegunerokoan ere uztartuak ditugu IKTak.“Urtxintxan”, “Txanelan”, “Ostadarren” etabeste hainbat proiektutan aplikatu dituguteknologia berriak. Horren lekuko dira

www.txanela.net. eta www.ostadar.net. IKTkonpetentziak ikas-arloetan integratuz nolalandu jakin nahi duten irakasleentzatproposamen zehatz ugari erakutsi nahi dieguhirugarren egunean. BELEN BAZTARRIKA: Aurrekoegunetako eskemari jarraiki, Josune Gerekak,IKT Taldeko arduradunak, Ikastolen IKTmarkoa agertuko du lehen hitzaldian. Ondoren,Eusko Jaurlaritzako Hezkuntzako ordezkariekEskola 2.0 planaren berri emango dute.

Egunean zehar, ikastolen zerbitzuragaratuak ditugun proiektuen berri emango da.Horietako batzuk ikastolaren kudeaketa etakomunikazio arloari zuzenduak daude etabesteak ikas-irakaskuntzan IKT konpetentzienlanketa bideratzeari lotuak. Horien artean,“Ikastola irekia” proiektuaren berri eman nahidugu. Ikasdat, Ikastolen kudeaketa

akademikoan etaadministratiboanerabiltzen denaplikazio bat da.Beste pauso bateman nahi da, eta familiekin komunikazioa etaharremana errazteko ikastola irekia zabaldu da.Web honen bidez bere seme-alaben tutoretzariburuzko berriak jaso ditzakete gurasoek, edojangelaren kudeaketa internet bitartez egindezakete, adibidez. Dagoeneko modulu batzukgaratuta daude, eta horren berri eman nahi dajardunaldietako hirugarren egunean. IKTeninguruan dauden proiektu ugariak moduintegratuan lantzen dituen ikastola bat aukeratudugu, Elgoibarkoa, eta IKT proiektuan daudenatalak nola garatu dituzten erakutsiko dutearratsaldean. MANU AURREKOTXEA: Berrikuntzaren bidea osoluzea da, baina seguru gaude oso urte gutxitansekulako jauzia egingo dugula ikastoletan.Horretan oso baikorrak gara. Urtean zeharmintegietan lan bikaina egiten ari gara,sekulako giroa nabaritzen dugu eta badakigubide onetik goazela. Urte batzuk beharkoditugu, baina aldaketa handiak bideratzen arigara, eta jardunaldiak testuinguru horretankokatzen dira. ikaSStola

iks

LA EVALUACIÓN, EL PROFESORADO YLAS NUEVAS TECNOLOGÍAS

EVALUATION, ENSEIGNANTS ET NOUVELLESTECHNOLOGIES

Las Jornadas Pedagógicas, que IkastolenElkartea está preparando para lasegunda semana de marzo, cuentan conun programa que abordará tres grandestemas: la evaluación como instrumentopara mejorar la enseñanza basada enlas competencias; el perfil delprofesorado que requiere el modelo queestamos instaurando en las ikastolas y,tercero, la aplicación de las nuevas

tecnologías. Las Jornadas tendrán unaduración de tres días y contarán, comoen años anteriores, con la participaciónde los profesionales de la casa y deexpertos de fuera. En la tercera jornada,dedicada a las nuevas tecnologías, losponentes expondrán los proyectos enque están en curso y presentaránasimismo una web que promueve lainteracción con los padres.

Les Journées Pédagogiques, organiséespar Ikastolen Elkartea la deuxièmesemaine de mars, seront organiséesautour de trois grands thèmes:l’évaluation, en tant qu’instrumentd’amélioration de l’enseignement basésur les compétences; le profil del’enseignant requis par le modèle quenous sommes en train de développer ausein des ikastola; l’application des

nouvelles technologies. Ces Journéesdureront trois jours et compteront,comme chaque année, la participationde professionnels des ikastola etd’experts extérieurs au mouvementikastola.Le troisième jour, lors duquelseront abordées les nouvellestechnologies, les projets en cours ainsiqu’un site web promouvant l’interactionavec les parents seront présentés.

“PISA COMO EXCUSA” IZENBURUAREKIN LIBURU BAT ATERA BERRI DUTE,

ETA EBALUAZIOAREN INGURUAN OSO GOGOETAINTERESGARRIAK EGITEN DITUZTE.”

“BESTE PAUSO BAT EMAN NAHI DA, ETA FAMILIEKINKOMUNIKAZIOA ETA HARREMANA ERRAZTEKO

IKASTOLA IREKIA ZABALDU DA”.

6 Ikastola179 · urtarrila 2010

�

XVII

. Ja

rdun

aldi

Ped

agog

ikoa

k

Maialen LUJANBIO� Ikastolarekin eta bertsoarekinlotutako oroitzapen bat kontatu. Gelako beste bi lagun eta ni elkarribertso gisakoak jartzen hasi ginen(artean bertsoa zer zen ez genekienondo, nik ez behintzat). Hamaikabat urte genituen. Batek bertso batekartzen zuen eta gelako guztienaurrean kantatzen,beste biotako batzirikatuz. Bertsoanaipatua zen harkorduanbiharamunerakobere bertsotxoaekartzen zuen,erantzun bezala, eta hala katean…Halaxe hasi nintzen ni bertsotan.Irakasleek zaletasuna bagenuelaikusi eta ikastolan bertso eskola batbazegoela esan zigun arte.

� Ofiziotan egokitzen zaizunpertsonaia zure ikuspunturaekartzen, zure filtropertsonaletik pasatzen saiatzenzarela esan ohi duzu.Bertsolariak egiteko pedagogikobat baduela uste du al duzu?Hezitzaile ere badela esan aldaiteke?Egiteko pedagogikoa behar badagehiegi esatea da, karga astunegiagure gain hartzea. Baina mikrofono

baten aukera duen edozeinpertsonak, eta jendea beraentzuten duen edonork,adura izan behar duela ustedut esaten duenaren gain.Eta gure kasuan, oso jardundialektikoa eta arrazoiari etamundu ideologikoari lotua

denez, uste dut norberak zintzo izanbehar duela bereburuarekin. Ideologia edozeiniritzitan, umorean, fikzioan egonliteke (eta iritzitik, ikuspuntutikletorke balizko pedagogia), etakontziente izan behar duguerrepresentatzen ari garen paperazeta interpretatzen dugunestrereotipoaz. Kontziente izan; etakontziente izanik, aukeratu:estereotipo hori hautsi,azpimarratua… zer eta nola esan.•

Jon MAIA� Ikastolarekin eta bertsoarekinlotutako oroitzapen bat kontatu. Ni ikastolan zaletu nintzen. Besteikastola askotan eta batez ere besteeskoletan ez zen ematenbertsolaritza, baina Zumaian osogoiz hasi ziren ematen. JoanitoDorronsoro maisu izateko zoria izannuen. Zazpi urterekin hasi nintzengelan. Astean ordubete ematenzigun eta azterketak ere jartzenzizkigun. Horrez gainera, txapelketatxiki batzuk ere antolatzen zitueneta sari gisa beti liburuak ematenzizkigun, bertso liburuak, noski. Etaliburu horiek irentsi egiten nituen.Hor ikasi nituen bertsolari zaharrenbertsoak, biografiak eta abenturak.Hori gustatuta hasi nintzen bertsoeskolan, inoiz bertso saio bat entzungabe.

� Zer lotura izan dubertsoak, zure kasuan,kantagintzarekin?Nire kasuanbertsolaritzaren enborretikhainbat adar atera dira.Hitzari lotutako gauza asko egin

ditut, eta beti ere bertsolaritzariesker atera zaizkit aukera horiek.Bertsolaritzan lortu dudan lekuariesker ate asko zabaldu zaizkit etaharreman mundu zabala egin dut.Euskal rock musika, esate baterako,nire kulturaren parte izan da betiumetatik, eta Negu Gorriaktaldearekin hasi nintzen kantuenhitzak egiten. Elgoibarko gaztetxeanegin zen bertso saio batean azkenagurra rapa eginez bota nuen.Fermin Muguruza zegoen entzuleenartean eta nigana etorri zen.Harreman horri esker hasi nintzentaldearentzat hitzak egiten, etageroztik talde askorekin egin dutlan. Nik kalkulatzen dut 150 batkantu baditudala eginak. Denetikegin dut, rocka, trikitixa, hardcoreeta beste hainbat genero.Bertsolaritzari esker iritsi naizgaztetxoa nintzenean idolotzatnituenekin lan egitera. Hamabosturterekin ez nuen sekula

imajinatukoFerminekin, Garirekinedo BenitoLertxundirekin lanegingo nuenik.•

iks

99Ikastola179

ERREPORTAJEA

�

8 Ikastola179 · urtarrila 2010

Ikastolan hasi ziren eta BECen bukatuAbenduaren 13an BECen bertso erakustaldiaegin zuten zortzi finalistak ikastolako ikasleohiak dira. Ikastolan bertsoarekin jolasean hasizirenetik gaurdaino bide luzea egin dute. Atzera begiratu etaikastola eta bertsoa lotzen dituen oroitzapen bana emateko eskatudiegu. Ondoren gaurko beren lanbideari edo ibilbideari lotutakogaldera bana zuzendu diegu.•Hona eman dizkiguten erantzunak.

“Gerora ordea, ohartu nintzen,Kurutziaga ikastolan bertan,askozaz lehenagotik nengoela,zelanbait, bertsoarekinkontaktuan”. Unai Iturriaga

Maialen LUJANBIO� Ikastolarekin eta bertsoarekinlotutako oroitzapen bat kontatu. Gelako beste bi lagun eta ni elkarribertso gisakoak jartzen hasi ginen(artean bertsoa zer zen ez genekienondo, nik ez behintzat). Hamaikabat urte genituen. Batek bertso batekartzen zuen eta gelako guztienaurrean kantatzen,beste biotako batzirikatuz. Bertsoanaipatua zen harkorduanbiharamunerakobere bertsotxoaekartzen zuen,erantzun bezala, eta hala katean…Halaxe hasi nintzen ni bertsotan.Irakasleek zaletasuna bagenuelaikusi eta ikastolan bertso eskola batbazegoela esan zigun arte.

� Ofiziotan egokitzen zaizunpertsonaia zure ikuspunturaekartzen, zure filtropertsonaletik pasatzen saiatzenzarela esan ohi duzu.Bertsolariak egiteko pedagogikobat baduela uste du al duzu?Hezitzaile ere badela esan aldaiteke?Egiteko pedagogikoa behar badagehiegi esatea da, karga astunegiagure gain hartzea. Baina mikrofono

baten aukera duen edozeinpertsonak, eta jendea beraentzuten duen edonork,adura izan behar duela ustedut esaten duenaren gain.Eta gure kasuan, oso jardundialektikoa eta arrazoiari etamundu ideologikoari lotua

denez, uste dut norberak zintzo izanbehar duela bereburuarekin. Ideologia edozeiniritzitan, umorean, fikzioan egonliteke (eta iritzitik, ikuspuntutikletorke balizko pedagogia), etakontziente izan behar duguerrepresentatzen ari garen paperazeta interpretatzen dugunestrereotipoaz. Kontziente izan; etakontziente izanik, aukeratu:estereotipo hori hautsi,azpimarratua… zer eta nola esan.•

Jon MAIA� Ikastolarekin eta bertsoarekinlotutako oroitzapen bat kontatu. Ni ikastolan zaletu nintzen. Besteikastola askotan eta batez ere besteeskoletan ez zen ematenbertsolaritza, baina Zumaian osogoiz hasi ziren ematen. JoanitoDorronsoro maisu izateko zoria izannuen. Zazpi urterekin hasi nintzengelan. Astean ordubete ematenzigun eta azterketak ere jartzenzizkigun. Horrez gainera, txapelketatxiki batzuk ere antolatzen zitueneta sari gisa beti liburuak ematenzizkigun, bertso liburuak, noski. Etaliburu horiek irentsi egiten nituen.Hor ikasi nituen bertsolari zaharrenbertsoak, biografiak eta abenturak.Hori gustatuta hasi nintzen bertsoeskolan, inoiz bertso saio bat entzungabe.

� Zer lotura izan dubertsoak, zure kasuan,kantagintzarekin?Nire kasuanbertsolaritzaren enborretikhainbat adar atera dira.Hitzari lotutako gauza asko egin

ditut, eta beti ere bertsolaritzariesker atera zaizkit aukera horiek.Bertsolaritzan lortu dudan lekuariesker ate asko zabaldu zaizkit etaharreman mundu zabala egin dut.Euskal rock musika, esate baterako,nire kulturaren parte izan da betiumetatik, eta Negu Gorriaktaldearekin hasi nintzen kantuenhitzak egiten. Elgoibarko gaztetxeanegin zen bertso saio batean azkenagurra rapa eginez bota nuen.Fermin Muguruza zegoen entzuleenartean eta nigana etorri zen.Harreman horri esker hasi nintzentaldearentzat hitzak egiten, etageroztik talde askorekin egin dutlan. Nik kalkulatzen dut 150 batkantu baditudala eginak. Denetikegin dut, rocka, trikitixa, hardcoreeta beste hainbat genero.Bertsolaritzari esker iritsi naizgaztetxoa nintzenean idolotzatnituenekin lan egitera. Hamabosturterekin ez nuen sekula

imajinatukoFerminekin, Garirekinedo BenitoLertxundirekin lanegingo nuenik.•

iks

99Ikastola179

ERREPORTAJEA

�

8 Ikastola179 · urtarrila 2010

Ikastolan hasi ziren eta BECen bukatuAbenduaren 13an BECen bertso erakustaldiaegin zuten zortzi finalistak ikastolako ikasleohiak dira. Ikastolan bertsoarekin jolasean hasizirenetik gaurdaino bide luzea egin dute. Atzera begiratu etaikastola eta bertsoa lotzen dituen oroitzapen bana emateko eskatudiegu. Ondoren gaurko beren lanbideari edo ibilbideari lotutakogaldera bana zuzendu diegu.•Hona eman dizkiguten erantzunak.

“Gerora ordea, ohartu nintzen,Kurutziaga ikastolan bertan,askozaz lehenagotik nengoela,zelanbait, bertsoarekinkontaktuan”. Unai Iturriaga

111Ikastola179

Aitor SARRIEGI� Ikastolarekin eta bertsoarekinlotutako oroitzapen bat kontatu. Artean Ikastola zenBeasaingoAlkartasuna Lizeoanik bertan ikasinuenean. Bertsoeskolara joatekoanimatu gintuzten,eta uste dut lehenurtea 3. mailan nengoela izan zela.Laugarren eta bosgarren mailetanMilagros Auzmendi izan nuen tutore,eta zilarrezko ezteiak zituztensenarrak eta biek. Gogoan daukat bizortziko handi idatzi eta emannizkiola, eta nola negar batean etorrizen eta musuka hartu ninduen. Egiaesan unean bertan lotsa ematenzidan, gainerako ikasleen aurreanirakaslearekiko konplizitatea agertzeaez baita oso ondo ikusia izaten. Gauregun ordea, oroitzapen polit bezaladaukat, eta garai haiez akordatzenhastean gogora etorri zait, ziurrenikhil berria delako. Uztartu hitzarenesanahia ere bertso harekin ikasinuen, errimarako hitz bila nenbilelaegindako deskubrimendua izan zenniretzat.

� Nola bizi izan dute zureikasleek txapelketa?Aurtengo txapelketa luzea izan daniretzat. Bi hilabete oso iraun ditu,eta nik neuk nekatuta bukatu badut,pentsatzen dut ingurukoek ere halabukatuko zutela. Ziurrenez ikasleekere ohi baino jenio gehiagorekin etaurduriago ikusiko ninduten. Hala ereasko izan dira klasean etapasilloetan zoriondu, galdetu,geratu… nautenak. Asko klaserikeman ere egiten ez diedanak.Txikienak autografo eske ere ibilidira. Egia esan, ikuskizunaridagozkion jakin-minak dituzte,

telebista, jendea, kamerak, …bertsoari buruzkoak baino gehiago,baina Hezkuntza Arautukoproiektuan ere sartuta gaudenez,bestelako lanketa ere egin duteikasgelan. Lankideek ere babeshandia eman didate, eta nik uste

dut orokorrean poztu direlatxapelketa nola joan denikusita. Jai hartu ditudanegunak hartzeko ere ez dutinolako arazorik izan etaeskertzekoa da, askotannorbere hutsa beste batekbete behar du eta nolabaiteko

karga modukoa baita beretzat.Eskerrik asko guztioi.•

�

Unai ITURRIAGA� Ikastolarekin eta bertsoarekinlotutako oroitzapen bat kontatu.Ikastolako eskola orduetan apenasizan genuen bertsoen berri. Eskolaorduz kanpo, hamahiru urterekinhasi nintzen Jon Lopategirekin.Gerora ordea, ohartu nintzen,Kurutziaga ikastolan bertan, askozazlehenagotik nengoela, zelanbait,bertsoarekin kontaktuan.

Garai hartan ikastolak bazuenzaindari bat, Zutik izenekoa. Txakurharen ugazaba ere ikastolakozaindaria zen eta Jose zuen izena.Berari berba egiteko ez bazenUlezuri zen Jose ikasle guztiontzateta, egingo nuke irakasle eta gurasoaskorentzat ere baietz. Jose etaZutik ikastolako zaindariak izateazgainera auzokideak genituen gureetxabean; halandaze, beti izan nuenondo zainduta lo egitekosentimendua nire umezaroan.

Bertsotan hasi eta gerora jakinnuen Ulezuri deitzen genion gizonhura Txo Alberdi zela, berrogeitahamarretako amaieran eta

hirurogeigarreneko hasieretan Bizkaian egindako bertsolaritxapelketetan finalista izandakoa, alegia. Omenaldia ere eginzitzaion gerora Victoria Eugeniako “Bertsolari egun” haietakobatean Basilio Pujanarekin batera.

Alegia, nire aldamenean izan nuen lehenengo bertsolariaezagutzeko urteak behar izan nituela.

� Zer lotura du gidoigintzakbertsoarekin?Gidoigintzara ere ikastolako irakasleizandako baten eskutik sartu nintzen,Eduardo Barinagaren eskutik. Esan dezadan

bidenabar ez nuela Eduardo egundo irakasle izan, baina haren“ospea” niganaino ere iritsia zela ikastolako “handiek” sortutakomitoen bitartez.

Gidoigintzan gehienbat animazioan aritu naiz. Alor horretakoakdira “Unibertsolariak munduaren ertzaren bila”, “Olentzero etasubilaren lapurreta” eta “Munduari bira doan!” filmetan egindakolanak, beti ere beste gidoilari batekin elkarlanean. Fikzioan“Eutsi!” filmeko gidoiaren idazketan parte hartu nuen.

Bertsoak zertan laguntzen duen gidoigintzan? Ukaezina dabatean zein bestean berba ezinbesteko tresna dela, baina ez dagezurra berbaren funtzioa guztiz ezberdina dela gidoian etabertsoan. Bertsoan oinarrizko tresna eta helburua ere bada.Gidoian tresna da bereziki, irudiaren menpeko baliabidea,jartzen baino kentzen jakin behar dena. Hain zuzen ere,berba geure tresna izatea abantaila bada ere, bertsoaren etaidatziaren mundutik gatozenok kentzen, kentzen eta kentzenikasi behar dugu gidoiak hobeak izan daitezen. Aldehorretatik antz handiagoa dute film baten eta komiki batengidoiak bertsoak eta ezein gidoik baino. A! Eta bidebatez, filmak egitea oso zaila eta garestia denez, egin ditzagunkomikiak. Biba Xabiroi!•

Sustrai COLINA� Ikastolarekin eta bertsoarekinlotutako oroitzapen bat kontatu. Gogoan dut, ostiral arratsaldetan izatengenuela bertso eskola ikastolan bertan.Klaseak 16:30etan bukatzen baziren,17:30etan etorriko zen Jexux Arzallusbertso eskola ematera, eta gogoan dut

bitartean, otarteko kozkorra janeta sekulako futbol partidaegiten genuela zelaialdapatsuan. Ia lagun guztiakpasa ginen bertso eskolatik,eta uste dut gehienok hutsikgeratzen zen ikastolanfutbolean egiteak bertsotan

aritzeak baino gehiago motibatzengintuela. Eskerrak Jexuxek pazientzia

galanta edukitzeaz gain, beretik askojartzen zuen guk ongi pasa genezan.

� Bertsolaritzak badu alderdiludiko nabarmen bat. Parrandakbota eta lagun berriak egiteko erebalio du. Zein da arlo honetanzure esperientzia?Bertsoak lagun asko eman dizkit,herri, pentsakera, lanbide, jatorri, etaadin desberdinetakoak. Herri baterairitsi eta bertakotzen ikasteak balio izandit nire lotsa etabarrak gainditzeko.Hortaz gain, bertsolari izanik, jende bathurbildu izan zait parrandan bertsoeske edo hau eta hura komentatuz.Dena den, arlo horretan, bertsoarenalderdi ludikoa baino gehiago, beretratu humanoa aipatuko nuke. Ez dakitbertsolari asozialik existituko densekula. Ez dut uste.•

10 Ikastola179 · urtarrila 2010

“Hamaika bat urtegenituen. Batekbertso bat ekartzenzuen eta gelakoguztien aurreankantatzen, bestebiotako bat zirikatuz.Halaxe hasi nintzenni bertsotan”.Maialen Lujanbio

�

�

iks

Ikas

tola

n ha

si z

iren

eta

BE

Cen

buk

atu

111Ikastola179

Aitor SARRIEGI� Ikastolarekin eta bertsoarekinlotutako oroitzapen bat kontatu. Artean Ikastola zenBeasaingoAlkartasuna Lizeoanik bertan ikasinuenean. Bertsoeskolara joatekoanimatu gintuzten,eta uste dut lehenurtea 3. mailan nengoela izan zela.Laugarren eta bosgarren mailetanMilagros Auzmendi izan nuen tutore,eta zilarrezko ezteiak zituztensenarrak eta biek. Gogoan daukat bizortziko handi idatzi eta emannizkiola, eta nola negar batean etorrizen eta musuka hartu ninduen. Egiaesan unean bertan lotsa ematenzidan, gainerako ikasleen aurreanirakaslearekiko konplizitatea agertzeaez baita oso ondo ikusia izaten. Gauregun ordea, oroitzapen polit bezaladaukat, eta garai haiez akordatzenhastean gogora etorri zait, ziurrenikhil berria delako. Uztartu hitzarenesanahia ere bertso harekin ikasinuen, errimarako hitz bila nenbilelaegindako deskubrimendua izan zenniretzat.

� Nola bizi izan dute zureikasleek txapelketa?Aurtengo txapelketa luzea izan daniretzat. Bi hilabete oso iraun ditu,eta nik neuk nekatuta bukatu badut,pentsatzen dut ingurukoek ere halabukatuko zutela. Ziurrenez ikasleekere ohi baino jenio gehiagorekin etaurduriago ikusiko ninduten. Hala ereasko izan dira klasean etapasilloetan zoriondu, galdetu,geratu… nautenak. Asko klaserikeman ere egiten ez diedanak.Txikienak autografo eske ere ibilidira. Egia esan, ikuskizunaridagozkion jakin-minak dituzte,

telebista, jendea, kamerak, …bertsoari buruzkoak baino gehiago,baina Hezkuntza Arautukoproiektuan ere sartuta gaudenez,bestelako lanketa ere egin duteikasgelan. Lankideek ere babeshandia eman didate, eta nik uste

dut orokorrean poztu direlatxapelketa nola joan denikusita. Jai hartu ditudanegunak hartzeko ere ez dutinolako arazorik izan etaeskertzekoa da, askotannorbere hutsa beste batekbete behar du eta nolabaiteko

karga modukoa baita beretzat.Eskerrik asko guztioi.•

�

Unai ITURRIAGA� Ikastolarekin eta bertsoarekinlotutako oroitzapen bat kontatu.Ikastolako eskola orduetan apenasizan genuen bertsoen berri. Eskolaorduz kanpo, hamahiru urterekinhasi nintzen Jon Lopategirekin.Gerora ordea, ohartu nintzen,Kurutziaga ikastolan bertan, askozazlehenagotik nengoela, zelanbait,bertsoarekin kontaktuan.

Garai hartan ikastolak bazuenzaindari bat, Zutik izenekoa. Txakurharen ugazaba ere ikastolakozaindaria zen eta Jose zuen izena.Berari berba egiteko ez bazenUlezuri zen Jose ikasle guztiontzateta, egingo nuke irakasle eta gurasoaskorentzat ere baietz. Jose etaZutik ikastolako zaindariak izateazgainera auzokideak genituen gureetxabean; halandaze, beti izan nuenondo zainduta lo egitekosentimendua nire umezaroan.

Bertsotan hasi eta gerora jakinnuen Ulezuri deitzen genion gizonhura Txo Alberdi zela, berrogeitahamarretako amaieran eta

hirurogeigarreneko hasieretan Bizkaian egindako bertsolaritxapelketetan finalista izandakoa, alegia. Omenaldia ere eginzitzaion gerora Victoria Eugeniako “Bertsolari egun” haietakobatean Basilio Pujanarekin batera.

Alegia, nire aldamenean izan nuen lehenengo bertsolariaezagutzeko urteak behar izan nituela.

� Zer lotura du gidoigintzakbertsoarekin?Gidoigintzara ere ikastolako irakasleizandako baten eskutik sartu nintzen,Eduardo Barinagaren eskutik. Esan dezadan

bidenabar ez nuela Eduardo egundo irakasle izan, baina haren“ospea” niganaino ere iritsia zela ikastolako “handiek” sortutakomitoen bitartez.

Gidoigintzan gehienbat animazioan aritu naiz. Alor horretakoakdira “Unibertsolariak munduaren ertzaren bila”, “Olentzero etasubilaren lapurreta” eta “Munduari bira doan!” filmetan egindakolanak, beti ere beste gidoilari batekin elkarlanean. Fikzioan“Eutsi!” filmeko gidoiaren idazketan parte hartu nuen.

Bertsoak zertan laguntzen duen gidoigintzan? Ukaezina dabatean zein bestean berba ezinbesteko tresna dela, baina ez dagezurra berbaren funtzioa guztiz ezberdina dela gidoian etabertsoan. Bertsoan oinarrizko tresna eta helburua ere bada.Gidoian tresna da bereziki, irudiaren menpeko baliabidea,jartzen baino kentzen jakin behar dena. Hain zuzen ere,berba geure tresna izatea abantaila bada ere, bertsoaren etaidatziaren mundutik gatozenok kentzen, kentzen eta kentzenikasi behar dugu gidoiak hobeak izan daitezen. Aldehorretatik antz handiagoa dute film baten eta komiki batengidoiak bertsoak eta ezein gidoik baino. A! Eta bidebatez, filmak egitea oso zaila eta garestia denez, egin ditzagunkomikiak. Biba Xabiroi!•

Sustrai COLINA� Ikastolarekin eta bertsoarekinlotutako oroitzapen bat kontatu. Gogoan dut, ostiral arratsaldetan izatengenuela bertso eskola ikastolan bertan.Klaseak 16:30etan bukatzen baziren,17:30etan etorriko zen Jexux Arzallusbertso eskola ematera, eta gogoan dut

bitartean, otarteko kozkorra janeta sekulako futbol partidaegiten genuela zelaialdapatsuan. Ia lagun guztiakpasa ginen bertso eskolatik,eta uste dut gehienok hutsikgeratzen zen ikastolanfutbolean egiteak bertsotan

aritzeak baino gehiago motibatzengintuela. Eskerrak Jexuxek pazientzia

galanta edukitzeaz gain, beretik askojartzen zuen guk ongi pasa genezan.

� Bertsolaritzak badu alderdiludiko nabarmen bat. Parrandakbota eta lagun berriak egiteko erebalio du. Zein da arlo honetanzure esperientzia?Bertsoak lagun asko eman dizkit,herri, pentsakera, lanbide, jatorri, etaadin desberdinetakoak. Herri baterairitsi eta bertakotzen ikasteak balio izandit nire lotsa etabarrak gainditzeko.Hortaz gain, bertsolari izanik, jende bathurbildu izan zait parrandan bertsoeske edo hau eta hura komentatuz.Dena den, arlo horretan, bertsoarenalderdi ludikoa baino gehiago, beretratu humanoa aipatuko nuke. Ez dakitbertsolari asozialik existituko densekula. Ez dut uste.•

10 Ikastola179 · urtarrila 2010

“Hamaika bat urtegenituen. Batekbertso bat ekartzenzuen eta gelakoguztien aurreankantatzen, bestebiotako bat zirikatuz.Halaxe hasi nintzenni bertsotan”.Maialen Lujanbio

�

�

iks

Ikas

tola

n ha

si z

iren

eta

BE

Cen

buk

atu

Aitor MENDILUZE� Ikastolarekin eta bertsoarekinlotutako oroitzapen bat kontatu.Nik ikastolan ikasi nituen bertsoenondorioz ekin nion gehiago lantzeari,interesatzen hasi zitzaidan etaondoren bertso eskolara joatekoaukera sortu. Bertso eskolaHernaniko Langile ikastolan ematengenuen. Andoaingoan hasi etaHernaniko ikastolan sakontzekoaukera izan nuen, beraz. Era bereanEskolarteko Txapelketan parte hartuzekin genion gure jendaurrekoibilbideari. Beraz, ikastolek zeresanhandia izan dute nire kasuanbehintzat.

� Zu ikastetxez ikastetxe zabiltzabertsolaritza gela barruanlantzen. Zein daegiten duzuenlana, eta zeinlortzen dituzuenemaitzak?Aurten Donostiako20 ikastetxetan arinaiz irakasle, eta hamabostean behingela osoarekin egiten dugu lan,bertako irakaslearen laguntzazbertsolaritza eta bertsogintzarenoinarriak landuz, ikasleek bestelakogaitasunak garatzeko tresna gisanbertsoa hartuz. Gu ez goazen asteangelako irakasleak berak ematen diojarraipena gure lanari, eta horrelaikasturte osoan zehar. Ikasturteamaieran jendaurrean kantatzen duteberaien lanaren lagin bat eta, bestea,gelakideen argazkiarekin batera‘Bertsometa’ bilduma liburuanargitaratzen da, ikasle bakoitzak alebat jasotzen duelarik.Emaitzei dagokienez, baloraziorikgarrantzitsuena zentroek beraiekegiten dutena da, beraiek direlakoikasle horien garapena eta bilakaeraondoen neurtzen dutenak. Alde

horretatik pozikdaude; ikastetxekopurua handituz joanda urterik urte, etahorrek lana ongi egindela irudikatzen duelauste dugu. Proiektuhonen ondorioz bertso eskola berriaksortuz doaz, eta bertsolaritzarentransmisioan proiektu estrategikoa dazalantzarik gabe.•

��

Andoni EGAÑA� Ikastolarekin eta bertsoarekinlotutako oroitzapen bat kontatu.Ikastolak urtean behin jaialdi batantolatzen zuen Zinema frontoian.Agerraldi horretan antzerkia egiten

genuen, txisteak kontatzengenituen eta kantatu. ImanolUrbieta etorri zenetik, bera izanzen jaialdi horiek antolatuzituena, baina hura etorriaurretik ere egiten ziren. BasilioBergara, Jose Antonio Azpeitiaeta ikastolako beste zenbait

guraso ibiltzen ziren antolatzen.Ikastolan bakarrik ez, etxean erearitzen ginen jaialdian bakoitzaritokatzen zitzaion zatia prestatzen.Niri lehen txapela sei urterekin emanzidaten eta gordeta dut etxean.Aitonak erakutsitako ipuin batkontatu eta hark erakutsitako bertsobat kantatu nuen.

� Zein da bertsoak eskolan izanbehar duen lekua?Bertsoa eskolan lantzea garrantzitsuada alde askotatik. Hizkuntza aldetik,noski, gauzak era batera edo bestebatera esan oso ezberdina delako eta

esan-indarra bilatzenlaguntzen digulako. Bainaargudiaketarako gaitasunaematen du bertsoak,besteren paperean sartzenerakusten digu, hau da,enpatia zer den erakusten

du eta bertsotan taldetasuna lantzenda, bakarrik ezin baita bertsotanasko egin. Eta, azkenik, jendaurreanegoten ere erakusten du.•

�

Amets ARZALLUS� Ikastolarekin eta bertsoarekinlotutako oroitzapen bat kontatu.1994a zela uste dut; eskolartekofinala Urruñan jokatu zen, eta nik 14urtez azpikoetan kantatu behar nuen.Urruñan zenez finala, Hendaiatikhurbil, amak ikastolan utzi ninduengoizean. Ordu beteko klasea emangenuen, eta gero klaseko denak joanginen. Han kantatu saioan, sariakeman zituzten, eta bazkalaurretikberriz ikastolara itzuli ginen denak.Kopatxo bat eman zidaten eta gogoandut zer egin genuen harekin:futbolean jokatzeko ateak trikotekineta atorrekin-eta irudikatzengenituen, eta ordukoan kopajarri genuen poste batenpaperean. Ez dakit seguru,baina pentsatzen dut hartukozituela galantak! Halaxe izanzen nire Euskal Herrikoeskolarteko lehen esperientzia.Zer bertso bota nituen ez naizoroitzen, baina beste guztiaz bai.

� Kazetaritzan ibili zara etazabiltza. Zutabeak etaelkarrizketak landu dituzugehienbat. Zer erakutsi dizubertsoak lanbide horretarako etaalderantziz?

Kazetaritza eta bertsogintzaelkarrengandik hurbil bizi diren bi lurdira, batzuetan ia bat izan daitezke,nahiz eta zabaltzeko modu propioaduen bakoitzak. Bata kantatua daeta bestea idatzia, esana, edoirudikatua, baina barruariketa berdintsua eskatzen dute, etabien muin-muinean komunikazioadago. Bata besterako baliagarri etaikasgarri da, reziprokoki.Zutabegintza esaterako, nahiz etakazetaritza lantzat hartzen den,bertso ariketatik hurbilago dagoelairuditzen zait kazetaritza lan ohikobatetik baino, eta baitaliteraturgintzatik baino ere. Zutabebat idaztea eta bertso bat sortzeaantzeko ariketa mentalak dira.Elkarrizketen kasuan ezberdintasunhandiagoa dago, baina elkarrizketabakoitzak pertsonaia bat etapertsonaia horrek zabaltzen duenmundua ezagutzeko aukera ematendio kazetariari, eta horrek pertsonabezala aberastu egiten zaitu, etabertsolari bezala sentsibleago egiten.Eta bertsolariak sentibera izan behardu, gai ororekiko sentibera. Gaineragaur egunean erredakziokokazetaritza praktikatzen da ia erabat(hori kazetaritza dela esanbadaiteke), baina kazetaria niretzateskalea da, kalean bizi dena, kalean

behar ditu begi-belarriak, eta horiezinbestean,bertsolariak du,bertsolaria plazaneta kalean bizibaita. Niri bertsoibiliak

jendearengandik jasotzen erakutsidit, eta kazetaritzak jasotako horiemateko moduak lantzen.•

EX ALUMNOS DE IKASTOLA

Los ocho bertsolaris que concurrieron a la finaldel Campeonato de Bertsolaris, que se jugó el13 de diciembre en el BEC, eran ex alumnosde ikastola. Uno de ellos, Aitor Sarriegi, esademás en la actualidad profesor de laikastola Zumarraga-Urretxu. Les hemos pedidoque nos relaten un recuerdo o una escena querelacione la ikastola de su niñez con suafición al bertsolarismo y que nos hablen, ensegundo lugar, de las virtualidades que tiene elbertso tanto en el aula como fuera de ella.

12 Ikastola179 · urtarrila 2010

“Kopatxo bat eman zidaten eta gogoandut zer egin genuen harekin:futbolean jokatzeko ateak trikotekineta atorrekin-eta irudikatzen genituen,eta ordukoan kopa jarri genuen postebaten paperean. Ez dakit seguru,baina pentsatzen dut hartuko zituelagalantak!”. Amets Arzellus

ANCIEN ÉLÈVES DE L’IKASTOLA

Les huit bertsulari ayant participé à la finaledu Championnat de Bertsulari à BEC le 13décembre dernier sont des anciens élèves del’ikastola. De plus, l’un d’entre eux, AitorSarriegi, est actuellement enseignant àl’ikastola de Zumarraga-Urretxu. Nous leuravons demandé de nous raconter un souvenirou une anecdote associant l’ikastola de leurenfance et leur passion pour le bertsolarismeet de nous parler de la virutalité du bertsutant en classe qu’en dehors.

�

iks

Ikas

tola

n ha

si z

iren

eta

BE

Cen

buk

atu

Aitor MENDILUZE� Ikastolarekin eta bertsoarekinlotutako oroitzapen bat kontatu.Nik ikastolan ikasi nituen bertsoenondorioz ekin nion gehiago lantzeari,interesatzen hasi zitzaidan etaondoren bertso eskolara joatekoaukera sortu. Bertso eskolaHernaniko Langile ikastolan ematengenuen. Andoaingoan hasi etaHernaniko ikastolan sakontzekoaukera izan nuen, beraz. Era bereanEskolarteko Txapelketan parte hartuzekin genion gure jendaurrekoibilbideari. Beraz, ikastolek zeresanhandia izan dute nire kasuanbehintzat.

� Zu ikastetxez ikastetxe zabiltzabertsolaritza gela barruanlantzen. Zein daegiten duzuenlana, eta zeinlortzen dituzuenemaitzak?Aurten Donostiako20 ikastetxetan arinaiz irakasle, eta hamabostean behingela osoarekin egiten dugu lan,bertako irakaslearen laguntzazbertsolaritza eta bertsogintzarenoinarriak landuz, ikasleek bestelakogaitasunak garatzeko tresna gisanbertsoa hartuz. Gu ez goazen asteangelako irakasleak berak ematen diojarraipena gure lanari, eta horrelaikasturte osoan zehar. Ikasturteamaieran jendaurrean kantatzen duteberaien lanaren lagin bat eta, bestea,gelakideen argazkiarekin batera‘Bertsometa’ bilduma liburuanargitaratzen da, ikasle bakoitzak alebat jasotzen duelarik.Emaitzei dagokienez, baloraziorikgarrantzitsuena zentroek beraiekegiten dutena da, beraiek direlakoikasle horien garapena eta bilakaeraondoen neurtzen dutenak. Alde

horretatik pozikdaude; ikastetxekopurua handituz joanda urterik urte, etahorrek lana ongi egindela irudikatzen duelauste dugu. Proiektuhonen ondorioz bertso eskola berriaksortuz doaz, eta bertsolaritzarentransmisioan proiektu estrategikoa dazalantzarik gabe.•

��

Andoni EGAÑA� Ikastolarekin eta bertsoarekinlotutako oroitzapen bat kontatu.Ikastolak urtean behin jaialdi batantolatzen zuen Zinema frontoian.Agerraldi horretan antzerkia egiten

genuen, txisteak kontatzengenituen eta kantatu. ImanolUrbieta etorri zenetik, bera izanzen jaialdi horiek antolatuzituena, baina hura etorriaurretik ere egiten ziren. BasilioBergara, Jose Antonio Azpeitiaeta ikastolako beste zenbait

guraso ibiltzen ziren antolatzen.Ikastolan bakarrik ez, etxean erearitzen ginen jaialdian bakoitzaritokatzen zitzaion zatia prestatzen.Niri lehen txapela sei urterekin emanzidaten eta gordeta dut etxean.Aitonak erakutsitako ipuin batkontatu eta hark erakutsitako bertsobat kantatu nuen.

� Zein da bertsoak eskolan izanbehar duen lekua?Bertsoa eskolan lantzea garrantzitsuada alde askotatik. Hizkuntza aldetik,noski, gauzak era batera edo bestebatera esan oso ezberdina delako eta

esan-indarra bilatzenlaguntzen digulako. Bainaargudiaketarako gaitasunaematen du bertsoak,besteren paperean sartzenerakusten digu, hau da,enpatia zer den erakusten

du eta bertsotan taldetasuna lantzenda, bakarrik ezin baita bertsotanasko egin. Eta, azkenik, jendaurreanegoten ere erakusten du.•

�

Amets ARZALLUS� Ikastolarekin eta bertsoarekinlotutako oroitzapen bat kontatu.1994a zela uste dut; eskolartekofinala Urruñan jokatu zen, eta nik 14urtez azpikoetan kantatu behar nuen.Urruñan zenez finala, Hendaiatikhurbil, amak ikastolan utzi ninduengoizean. Ordu beteko klasea emangenuen, eta gero klaseko denak joanginen. Han kantatu saioan, sariakeman zituzten, eta bazkalaurretikberriz ikastolara itzuli ginen denak.Kopatxo bat eman zidaten eta gogoandut zer egin genuen harekin:futbolean jokatzeko ateak trikotekineta atorrekin-eta irudikatzengenituen, eta ordukoan kopajarri genuen poste batenpaperean. Ez dakit seguru,baina pentsatzen dut hartukozituela galantak! Halaxe izanzen nire Euskal Herrikoeskolarteko lehen esperientzia.Zer bertso bota nituen ez naizoroitzen, baina beste guztiaz bai.

� Kazetaritzan ibili zara etazabiltza. Zutabeak etaelkarrizketak landu dituzugehienbat. Zer erakutsi dizubertsoak lanbide horretarako etaalderantziz?

Kazetaritza eta bertsogintzaelkarrengandik hurbil bizi diren bi lurdira, batzuetan ia bat izan daitezke,nahiz eta zabaltzeko modu propioaduen bakoitzak. Bata kantatua daeta bestea idatzia, esana, edoirudikatua, baina barruariketa berdintsua eskatzen dute, etabien muin-muinean komunikazioadago. Bata besterako baliagarri etaikasgarri da, reziprokoki.Zutabegintza esaterako, nahiz etakazetaritza lantzat hartzen den,bertso ariketatik hurbilago dagoelairuditzen zait kazetaritza lan ohikobatetik baino, eta baitaliteraturgintzatik baino ere. Zutabebat idaztea eta bertso bat sortzeaantzeko ariketa mentalak dira.Elkarrizketen kasuan ezberdintasunhandiagoa dago, baina elkarrizketabakoitzak pertsonaia bat etapertsonaia horrek zabaltzen duenmundua ezagutzeko aukera ematendio kazetariari, eta horrek pertsonabezala aberastu egiten zaitu, etabertsolari bezala sentsibleago egiten.Eta bertsolariak sentibera izan behardu, gai ororekiko sentibera. Gaineragaur egunean erredakziokokazetaritza praktikatzen da ia erabat(hori kazetaritza dela esanbadaiteke), baina kazetaria niretzateskalea da, kalean bizi dena, kalean

behar ditu begi-belarriak, eta horiezinbestean,bertsolariak du,bertsolaria plazaneta kalean bizibaita. Niri bertsoibiliak

jendearengandik jasotzen erakutsidit, eta kazetaritzak jasotako horiemateko moduak lantzen.•

EX ALUMNOS DE IKASTOLA

Los ocho bertsolaris que concurrieron a la finaldel Campeonato de Bertsolaris, que se jugó el13 de diciembre en el BEC, eran ex alumnosde ikastola. Uno de ellos, Aitor Sarriegi, esademás en la actualidad profesor de laikastola Zumarraga-Urretxu. Les hemos pedidoque nos relaten un recuerdo o una escena querelacione la ikastola de su niñez con suafición al bertsolarismo y que nos hablen, ensegundo lugar, de las virtualidades que tiene elbertso tanto en el aula como fuera de ella.

12 Ikastola179 · urtarrila 2010

“Kopatxo bat eman zidaten eta gogoandut zer egin genuen harekin:futbolean jokatzeko ateak trikotekineta atorrekin-eta irudikatzen genituen,eta ordukoan kopa jarri genuen postebaten paperean. Ez dakit seguru,baina pentsatzen dut hartuko zituelagalantak!”. Amets Arzellus

ANCIEN ÉLÈVES DE L’IKASTOLA

Les huit bertsulari ayant participé à la finaledu Championnat de Bertsulari à BEC le 13décembre dernier sont des anciens élèves del’ikastola. De plus, l’un d’entre eux, AitorSarriegi, est actuellement enseignant àl’ikastola de Zumarraga-Urretxu. Nous leuravons demandé de nous raconter un souvenirou une anecdote associant l’ikastola de leurenfance et leur passion pour le bertsolarismeet de nous parler de la virutalité du bertsutant en classe qu’en dehors.

�

iks

Ikas

tola

n ha

si z

iren

eta

BE

Cen

buk

atu

agertu da elkarrizketara.“Nire familia, lagunak etaherria ditut sendagaionenak”, dio une batean,eta “ahal dudan bitartean ezdut nahi ingurukoakernegatzen ibiltzea”,ondoren.

Sarri etortzen daikastolara, eta bere lankideizandakoak besarkatuz ibiliohi da batera eta besterapasilloetan barrena. Gela etapasillo horietan utzi du berearrastoa.

“Jendeak egin nauzoriontsu”, hasten da gugalderak egiten hasi bainolehen. “Eskoriatzan zegoeneskualdeko PsikopedagogiaKabinetean egiten nuen lan.Emaztea eta biok ari ginenhan, ikastola honetatikpsikologo bezala lan egitekodeitu zidatenean. Laudionjarri ginen bizitzen, etaemazteak eta biok laneanbederen ‘bereiztea’ erabakigenuen. Bera eskolapublikoetan hasi zenlanean. 1980ko kontuakdira horiek”, esan zigun.

Bizkaitarra da,Zamudiokoa, eta han bizi duama. “Sasoi onean da.Egunero hogei bat minutuegiten du gimnasia bizikletaestatikoan”, gogoratu zuen.

Psikologo eta irakaslehasi zen Iñaki MendigurenLaudioko ikastolan lanean,eta zuzendari lanean emanzituen urte batzuk 1992anArabako IkastolenFederaziotik deitu ziotenarte. Han hiru urte igarozituen eta berriro itzuli zenLaudiora; bertan egin ditugeroko urteak.

“Ni 1980an ikastolahonetara etorri nintzeneanBatxilergoa legeztatu gabezegoen eta ikastola bera erelegeztatu berria zen. Bainagurasoek oso argi izan dutebeti aurrera egin behargenuela. Eskarmentuhandiko gurasoak izan

ditugu hemen. 1971ansortu zen ikastola eta, esandudan bezala, hamarkadabat eman zuten legeztatuezinik. Tranpa guztiakbazekizkiten, beraz. Bainaarazorik larriena ez zirenlegearenak, euskararenegoera baizik. Ni etorrinintzenean A ereduanematen ziren hemen arlogehienak. Egoera horribuelta ematea izan zenlehen lana. Ekintza askojarri genituen martxan.Horietako bat zera izan zen,OHOko bosgarren mailaosoa hartu eta Azpeitikoikastolara eramatea.Hamabost egun ematenzituzten han, bertakoikasleekin gelan lan egin etabertako familiekin gauapasatuz. Ekintza horrek berexumean sekulako eraginaizan zuen, euskaraz bizitzenhastea baitzen gure lehenhelburua”, jarraitu zuenkontu-kontari.

Ikastola osoa hasibehar zen, ordea,euskalduntzen, etahorretarako talde batprestatzea izan zen lehenpausoa. “Herri hau osoerdaldunduta zegoen etanormala da euskararenarloan guk ere arazoakizatea, baina berezeuskaldunak ziren ondoko

herrietan ere euskaragaltzen ari zen, Orozkonesate baterako, eta kaleanoso gutxi entzuten zen.Orain berreskuratu duteeuskara, eta egunerokoharremanetan lehen ezbezala erabiltzen da.Ikastolan genuen egoerahorri buelta eman behargeniola ikusi genuen,beraz”, jarraitu zuen.

Mendiguren etorri zenurte horretan inauguratuberri zuten ikastolarengaurko egoitza nagusia.Laurehun bat ikasle bazituenordurako, eta oso azkar hasi

ziren 3 urtekoak eskolatzenere. Ondoan sare publikoakzuen eraikinean solairu bathartu zuten horretarako.“Hor ikasi genuenelkarbizitzara moldatzen etaondorio oso onak ekarrizituen, hortik aurreraLaudioko eskola guztietan Deredua ezartzen hasibaitziren. Gela bakan batzukbakarrik geratzen dira gaur Aereduan. Kontuan izanbehar da herri honetan gaurbertan 700 etorkin bizidirela”, erantsi zuen.

Iñaki Mendigurenek 30urte eman ditu ikastolan etahoriek laburbiltzea, noski,oso zaila egiten zaio.

“Nik gurasoek erakutsiduten jarrera partehartzaileanabarmenduko nuke etairakasleen jarrera sortzailea.Gauza batek balio ezbazigun, albo batera utzi etabeste batekin probatzengenuen. Horretan, Bizkaikoandereñoek arrastoa utzidute ikastola honetan.Arrankudiaga, Orozko,Sukarrieta, Gernika etaArratiakoak ziren eta estilobat eman zioten ikastolari.Sekulako lanerako gogoazuten eta hori birus batbezalakoa da, kutsatuegiten da. Gaur ere birushori aktibatu beharkogenuke”, jarraitu zuen.

Emaztea Begoña da eta hiruseme-alaba dituzte: Beñat,30 urtekoa, Irati 25ekoa etaIzar 21ekoa. “Niri bazterrakendredatzea gustatzen zait,seme-alabei ere bai eta gureetxean beti egoten dagiroa”, erantsi zuen.Gazteena, esate baterako,Kazetaritza bukatzen ari daeta bertsolaria da. Pare batbertso-eskola eramaten ditu.

Iñaki bera dabil etxeansukaldari. ZaharrenaGasteizen bizi da, bainaegunero agertzen omen dabazkaritara.

Bere ustetan, umetxikiekin lanean ari direnirakasleak zaindu behardira, horien eskuetanbaitago etorkizuna. “Umeekniri sekulako energiaematen didate. Horiek diragizartearen gasolina”,botatzen du. Musika,mendia eta bizikleta dirabere zaletasunak. “Mendiragure umeak asteburu oroeramaten genituen txikienakmotxilan sartuta, etaoporrak kanpinez kanpinpasatzen genituen. Etazaletasun horiek eremarkatzen dute nortasuna”,esan zigun lankideren batbesarkatu aurretik.Ikastolako pasilloetanbarrena utzi genuen bataeta bestea agurtzen.•

15Ikastola179

IñakiMENDIGURENLAUDIO IKASTOLANARRASTO ITZELAUTZI DUEN

ZUZENDARIA

IÑA

KI

ME

ND

IGU

RE

NE

N A

RTE

AN

IK

AS

TOLA

KO

LA

NK

IDE

MA

ITE

AK

. E

ZKE

RR

ETI

K H

AS

ITA

: JO

N B

EN

GO

ETX

EA

BIG

AR

RE

N H

EZK

UN

TZA

KO

IK

AS

KE

TA B

UR

U;

SA

LOA

ALD

ATZ

GE

RE

NTE

A;

LUIS

JAR

GA

RC

IA Z

UZE

ND

AR

IA;

IZA

SK

UN

BU

RD

AIN

HA

UR

HE

ZKU

NTZ

AK

O E

TA E

UK

EN

E Z

AB

ALL

A L

EH

EN

HE

ZKU

NTZ

AK

O I

KA

SK

ETA

BU

RU

AK

.

EL HOMBRE QUE MARCÓ LAIKASTOLA DE LAUDIO

L’HOMME QUI A MARQUÉL’IKASTOLA DE LAUDIO

Iñaki Mendiguren es de esaspersonas que marcan elcarácter de una ikastola y nosólo porque haya trabajado enella durante 30 años o hayasido director de la mismadurante buena parte de losmismos, sino porque ha sabidodesde el principio formarequipo. Cuando llegó a la

ikastola de Laudio en 1980ésta acababa de legalizarse eimpartía la mayoría de lasmaterias en castellano. El y suequipo fueron capaces de darla vuelta a la situación. Acabade jubilarse. La enfermedadque sufre no ha podido con sucarácter ni con su humor.

Iñaki Mendiguren a marquél’histoire de l’ikastola deLaudio et pas seulementparce-qu’il y a travaillépendant 30 ans et étédirecteur une bonne partie deces trente années, mais aussiparce-qu’il a su composer etanimer l’équipe pédagogiquedepuis le début. A son arrivée

à l’ikastola en 1980, celle-civenait d’être légalisée etdispensait la plupart desmatières en castillan. Lui etson équipe ont su renverser lasituation. Il vient de prendresa retraite. La maladie dont ilsouffre ne lui a enlevé nicaractère, ni humour.

Jubilatu egin da eta Olentzero egunean besarkada bana eman nahi izan zioten bere lankide etaikasleek. Gainean daraman gaixotasun gogorrak are hunkigarriagoa bihurtu zuen ekitaldia.Egun batzuk aurretik berarekin egon ginen ikastolan.

14 Ikastola179 · urtarrila 2010

Iñaki Mendigureni besarkada bana eman diote lankide eta ikasleek

“Nik gurasoek erakutsiduten jarrera

partehartzaileanabarmenduko nuke eta

irakasleen jarrerasortzailea. Gauza batekbalio ez bazigun, albobatera utzi eta beste

batekin probatzengenuen. Horretan,

Bizkaiko andereñoekarrastoa utzi dute ikastola

honetan.”

araba: “Badakit ez naizelasendatuko, baina

heriotzarekin buruz buru hitzegiten dut eta oraingozbakean uzteko esaten diot”,dio Iñaki Mendigurenek,Laudio Ikastolan hainbaturtez zuzendari izan denak.Bi aldiz saiatu da zuzendarizenbat urte eman dituenkontuak ateratzen, bainabien bitartean beste pare batideia gurutzatu zaizkioburutik eta beste gaibatzuetara pasatu da. Betiizan da bere indarrakxahutzen, ingurukoeianimoak ematen eskuzabala,eta horrelakoa izatenjarraitzen du. Orain urte etaerdi atzeman zioten gaitza.Tratamendu oso gogorrakjasan ditu, baina ez du berebetiko aldartea eta animoagaldu. Argaldu egin da, begi-zuloak handitu egin zaizkio,baina adarra jotzeko gogoz

agertu da elkarrizketara.“Nire familia, lagunak etaherria ditut sendagaionenak”, dio une batean,eta “ahal dudan bitartean ezdut nahi ingurukoakernegatzen ibiltzea”,ondoren.

Sarri etortzen daikastolara, eta bere lankideizandakoak besarkatuz ibiliohi da batera eta besterapasilloetan barrena. Gela etapasillo horietan utzi du berearrastoa.

“Jendeak egin nauzoriontsu”, hasten da gugalderak egiten hasi bainolehen. “Eskoriatzan zegoeneskualdeko PsikopedagogiaKabinetean egiten nuen lan.Emaztea eta biok ari ginenhan, ikastola honetatikpsikologo bezala lan egitekodeitu zidatenean. Laudionjarri ginen bizitzen, etaemazteak eta biok laneanbederen ‘bereiztea’ erabakigenuen. Bera eskolapublikoetan hasi zenlanean. 1980ko kontuakdira horiek”, esan zigun.

Bizkaitarra da,Zamudiokoa, eta han bizi duama. “Sasoi onean da.Egunero hogei bat minutuegiten du gimnasia bizikletaestatikoan”, gogoratu zuen.

Psikologo eta irakaslehasi zen Iñaki MendigurenLaudioko ikastolan lanean,eta zuzendari lanean emanzituen urte batzuk 1992anArabako IkastolenFederaziotik deitu ziotenarte. Han hiru urte igarozituen eta berriro itzuli zenLaudiora; bertan egin ditugeroko urteak.

“Ni 1980an ikastolahonetara etorri nintzeneanBatxilergoa legeztatu gabezegoen eta ikastola bera erelegeztatu berria zen. Bainagurasoek oso argi izan dutebeti aurrera egin behargenuela. Eskarmentuhandiko gurasoak izan

ditugu hemen. 1971ansortu zen ikastola eta, esandudan bezala, hamarkadabat eman zuten legeztatuezinik. Tranpa guztiakbazekizkiten, beraz. Bainaarazorik larriena ez zirenlegearenak, euskararenegoera baizik. Ni etorrinintzenean A ereduanematen ziren hemen arlogehienak. Egoera horribuelta ematea izan zenlehen lana. Ekintza askojarri genituen martxan.Horietako bat zera izan zen,OHOko bosgarren mailaosoa hartu eta Azpeitikoikastolara eramatea.Hamabost egun ematenzituzten han, bertakoikasleekin gelan lan egin etabertako familiekin gauapasatuz. Ekintza horrek berexumean sekulako eraginaizan zuen, euskaraz bizitzenhastea baitzen gure lehenhelburua”, jarraitu zuenkontu-kontari.

Ikastola osoa hasibehar zen, ordea,euskalduntzen, etahorretarako talde batprestatzea izan zen lehenpausoa. “Herri hau osoerdaldunduta zegoen etanormala da euskararenarloan guk ere arazoakizatea, baina berezeuskaldunak ziren ondoko

herrietan ere euskaragaltzen ari zen, Orozkonesate baterako, eta kaleanoso gutxi entzuten zen.Orain berreskuratu duteeuskara, eta egunerokoharremanetan lehen ezbezala erabiltzen da.Ikastolan genuen egoerahorri buelta eman behargeniola ikusi genuen,beraz”, jarraitu zuen.

Mendiguren etorri zenurte horretan inauguratuberri zuten ikastolarengaurko egoitza nagusia.Laurehun bat ikasle bazituenordurako, eta oso azkar hasi

ziren 3 urtekoak eskolatzenere. Ondoan sare publikoakzuen eraikinean solairu bathartu zuten horretarako.“Hor ikasi genuenelkarbizitzara moldatzen etaondorio oso onak ekarrizituen, hortik aurreraLaudioko eskola guztietan Deredua ezartzen hasibaitziren. Gela bakan batzukbakarrik geratzen dira gaur Aereduan. Kontuan izanbehar da herri honetan gaurbertan 700 etorkin bizidirela”, erantsi zuen.

Iñaki Mendigurenek 30urte eman ditu ikastolan etahoriek laburbiltzea, noski,oso zaila egiten zaio.

“Nik gurasoek erakutsiduten jarrera partehartzaileanabarmenduko nuke etairakasleen jarrera sortzailea.Gauza batek balio ezbazigun, albo batera utzi etabeste batekin probatzengenuen. Horretan, Bizkaikoandereñoek arrastoa utzidute ikastola honetan.Arrankudiaga, Orozko,Sukarrieta, Gernika etaArratiakoak ziren eta estilobat eman zioten ikastolari.Sekulako lanerako gogoazuten eta hori birus batbezalakoa da, kutsatuegiten da. Gaur ere birushori aktibatu beharkogenuke”, jarraitu zuen.

Emaztea Begoña da eta hiruseme-alaba dituzte: Beñat,30 urtekoa, Irati 25ekoa etaIzar 21ekoa. “Niri bazterrakendredatzea gustatzen zait,seme-alabei ere bai eta gureetxean beti egoten dagiroa”, erantsi zuen.Gazteena, esate baterako,Kazetaritza bukatzen ari daeta bertsolaria da. Pare batbertso-eskola eramaten ditu.

Iñaki bera dabil etxeansukaldari. ZaharrenaGasteizen bizi da, bainaegunero agertzen omen dabazkaritara.

Bere ustetan, umetxikiekin lanean ari direnirakasleak zaindu behardira, horien eskuetanbaitago etorkizuna. “Umeekniri sekulako energiaematen didate. Horiek diragizartearen gasolina”,botatzen du. Musika,mendia eta bizikleta dirabere zaletasunak. “Mendiragure umeak asteburu oroeramaten genituen txikienakmotxilan sartuta, etaoporrak kanpinez kanpinpasatzen genituen. Etazaletasun horiek eremarkatzen dute nortasuna”,esan zigun lankideren batbesarkatu aurretik.Ikastolako pasilloetanbarrena utzi genuen bataeta bestea agurtzen.•

15Ikastola179

IñakiMENDIGURENLAUDIO IKASTOLANARRASTO ITZELAUTZI DUEN

ZUZENDARIA

IÑA

KI

ME

ND

IGU

RE

NE

N A

RTE

AN

IK

AS

TOLA

KO

LA

NK

IDE

MA

ITE

AK

. E

ZKE

RR

ETI

K H

AS

ITA

: JO

N B

EN

GO

ETX

EA

BIG

AR

RE

N H

EZK

UN

TZA

KO

IK

AS

KE

TA B

UR

U;

SA

LOA

ALD

ATZ

GE

RE

NTE

A;

LUIS

JAR

GA

RC

IA Z

UZE

ND

AR

IA;

IZA

SK

UN

BU

RD

AIN

HA

UR

HE

ZKU

NTZ

AK

O E

TA E

UK

EN

E Z

AB

ALL

A L

EH

EN

HE

ZKU

NTZ

AK

O I

KA

SK

ETA

BU

RU

AK

.

EL HOMBRE QUE MARCÓ LAIKASTOLA DE LAUDIO

L’HOMME QUI A MARQUÉL’IKASTOLA DE LAUDIO

Iñaki Mendiguren es de esaspersonas que marcan elcarácter de una ikastola y nosólo porque haya trabajado enella durante 30 años o hayasido director de la mismadurante buena parte de losmismos, sino porque ha sabidodesde el principio formarequipo. Cuando llegó a la

ikastola de Laudio en 1980ésta acababa de legalizarse eimpartía la mayoría de lasmaterias en castellano. El y suequipo fueron capaces de darla vuelta a la situación. Acabade jubilarse. La enfermedadque sufre no ha podido con sucarácter ni con su humor.

Iñaki Mendiguren a marquél’histoire de l’ikastola deLaudio et pas seulementparce-qu’il y a travaillépendant 30 ans et étédirecteur une bonne partie deces trente années, mais aussiparce-qu’il a su composer etanimer l’équipe pédagogiquedepuis le début. A son arrivée

à l’ikastola en 1980, celle-civenait d’être légalisée etdispensait la plupart desmatières en castillan. Lui etson équipe ont su renverser lasituation. Il vient de prendresa retraite. La maladie dont ilsouffre ne lui a enlevé nicaractère, ni humour.

Jubilatu egin da eta Olentzero egunean besarkada bana eman nahi izan zioten bere lankide etaikasleek. Gainean daraman gaixotasun gogorrak are hunkigarriagoa bihurtu zuen ekitaldia.Egun batzuk aurretik berarekin egon ginen ikastolan.

14 Ikastola179 · urtarrila 2010

Iñaki Mendigureni besarkada bana eman diote lankide eta ikasleek

“Nik gurasoek erakutsiduten jarrera

partehartzaileanabarmenduko nuke eta

irakasleen jarrerasortzailea. Gauza batekbalio ez bazigun, albobatera utzi eta beste

batekin probatzengenuen. Horretan,

Bizkaiko andereñoekarrastoa utzi dute ikastola

honetan.”

araba: “Badakit ez naizelasendatuko, baina

heriotzarekin buruz buru hitzegiten dut eta oraingozbakean uzteko esaten diot”,dio Iñaki Mendigurenek,Laudio Ikastolan hainbaturtez zuzendari izan denak.Bi aldiz saiatu da zuzendarizenbat urte eman dituenkontuak ateratzen, bainabien bitartean beste pare batideia gurutzatu zaizkioburutik eta beste gaibatzuetara pasatu da. Betiizan da bere indarrakxahutzen, ingurukoeianimoak ematen eskuzabala,eta horrelakoa izatenjarraitzen du. Orain urte etaerdi atzeman zioten gaitza.Tratamendu oso gogorrakjasan ditu, baina ez du berebetiko aldartea eta animoagaldu. Argaldu egin da, begi-zuloak handitu egin zaizkio,baina adarra jotzeko gogoz

ikastolan suspertzeko.Egunotan, adibidez, EuskalAstea egiten ari gara.Ekintza berezi askoantolatzen saiatzen gara”,esan zuen.

Sestao eta Trapagaranartean enpresa handi askodago. Herriak 12.000bizilagun ditu eta askokinguruko enpresetan egitendute lan. ItxaropenaIkastolara, dena den,inguruko herrietatik ereetortzen dira, OrtuellakoUrioste auzotik esatebaterako. D ereduko eskolabat dago herrian eta Bereduko beste bi ikastetxe.“D ereduan hezitako ikaslekopuru handi bat ateratzenari garen arren, kalean ez daoraindik gehiegi sumatzen.Koadriletan beti dagoeuskaraz mintzatzen ez denbakarren bat; ondoriozzailtasunak dituzte gureikasleek kalean euskaraerabiltzeko”, gogoratu zuen.Bi belaunalditako irakasleakdituzte eta bien artekointegrazioa gauzatzen ariomen dira. “Zaharrena ninaiz, baina 45 urte ingurukoirakasle dezente daudehemen. Azken bost urteotanoso jende gaztea sartzen arida, gehienak ikasle ohiak. Bi

belaunaldi horien artekoloturak estutzen ari gara”,esan zuen.

UMEAK TAXIANAutobusa baino merkeagoateratzen dela-eta, umeaktaxian ekartzen dituzteikastolara. “Gurasoak osopozik daude, kasugehienetan etxeko atariangeratzen baitzaie taxia.Ume gehienak herrikoakizanik, horiek oinez edogurasoekin etortzen dira.Lau taxi ditugu eta hogeitalau ume ekartzen dituzte”,esan zigun.

Herrian euskal giroaindartzeko lan handia egitendu ikastolak. Olentzeroriharrera, esate baterako,ikastolako kiroldegianematen zaio. Euskal Asteaere antolatzen da. Gastuakoso ondo kontrolatzendituen ikastola daItxaropena eta horipertsonal gastuak murriztuzlortzen dute. “Ni gero etagehiago gerente lanakhartzen ari naiz neure gain.Matrikulazio hain altuaizanik, familiekin ere orduasko eman behar izatenditut. Pedagogia arlotikaldentzen ari naizelanabaritzen dut, bainahorretaz ikasketa burua etaetapako koordinatzaileakarduratzen dira. Idazkaribakar batek daramakontabilitatea, zaintzen duleihatila eta egiten ditubeste hainbat lan”, esanzuen. Itxaropena Ikastolamailegu handietan sartutadago eta horri aurre eginnahian Ibilaldia antolatukodute 2012an.

Herriaren historiaerabat loturik egon daburdin meategiekin. “Orainmende eta erdi jendeamendian bizi zen,meategien inguruetan”, diozuzendariak. Oraindik bizi

da herrian meategiakmartxan ezagutu zituenjendea. Orain Ikea eta MaxCenter dauden

lekuraino iristen zenitsasoa, eta hor ontziratzenzuten minerala.•

Lapuebla de Labarkakoikastolan eman zituen

hiru urte eta ondorensortzen ari zenArmentiakoan beste hiru.Azken ikastola honetakoesperientzia gogorra izanzen, baina egoera bideratutaetorri zen Itxaropenara.“Administrazioarekinarazoak izan genituen,Araba Euskaraz antolatugenuen eta publifikazioarenauzia tokatu zitzaizkidanparean. Baimenak, ikaslekopuruak eta finantziazioabideratuta etorri nintzenItxaropenara. Ibilaldiaatarian zuten hemen etaesperientzia zuen zuzendaribat behar zuten nonbait.Geroztik eman dugun pausonagusia haurtzaindegiarena

izan da. 2000tik aurrera110 ume inguru jaiotzendira urtero herrian, eta gukhorren herena pasamatrikulatzen jarraitzendugu. Aurten, esatebaterako, 50 umematrikulatu ditugu, 40haurtzaindegian eta besteakbi urteko gelan. Ez daukagulekurik. Hiru ume kanpoanutzi behar izan ditugu”,esan zuen Jose MariAndresek.

Ondorioz, bi lerrodituzte Haur Hezkuntzan. Ourteko gela bat dute,urtebeteko zein bi urtekoenbina gela, eta lau urtekozein bost urtekoen bestebina gela. “Publifikazioprozesuak kalte dezenteaegin zigun garaian, lerro

bakarrarekin geratu ginen;orain, ordea, aurrera begirakopuru horiek LHra iritsiahala bi lerro zabaldubeharko ditugu”, jarraituzuen.

AZPIEGITURA SENDOTZENHazkunde hau gauzatu ahalizateko azpiegiturak berrituegin behar izan dituzteItxaropena Ikastolan.Ibilaldiaren ondoren, 96an,eraiki zituzten DBHrakogelak zein kiroldegia.“Baina lekurik gabegeratzen ari ginela ikusirik,2006an beste eraikin batbehar genuela erabakigenuen. Horrela, lehenDBHrako erabiltzen zirengelak bota etahaurtzaindegi berria egin

genuen. Solairu horrengainean jaso genituenDBHko gela berriak. Zortzigela irabazi genituen etabost geratzen zaizkigu libre.Oraingoz lekua badugu,baina bi lerroak osatzenjoan ahala, hiruzpalau gelafaltako zaizkigu.Nonbaitetik aterakoditugu”, erantsi zuen JoseMari Andresek, hain bereaduen baikortasunarekin.

Itxaropena Ikastolakduen matrikulaziotik osoportzentaje urria daeuskaraz dakitenena. “Orainikasle izandako batzuenumeak hasi dira sartzen,baina ez dut uste gurasoeuskaldunak %10etik goraizango direnik. Euskaldunberriak ere badaude

gurasoen artean,irakaskuntzan lan egitenduen jendea ere badago,eta ikasle ohi pare bat erebai. Goiko mailetansalbuespenak dira gurasoeuskaldunak dituztenikasleak. Eskualde osoa daerdalduna, eta ahaleginberezia egin behar izatendugu euskararen erabilera

17Ikastola179

TRAPAGARANGO ITXAROPENA,15 URTEAN BIKOIZTU DENIKASTOLAOrain hamabost urte etorri zen Jose Mari Andres Trapagarango Itxaropena ikastolako zuzendaritzara, etaurte horietan ikasle kopurua ia-ia bikoiztu egin da, 230tik 420 igaro baitira ikasleak.

“Baina lekurik gabe geratzenari ginela ikusirik, 2006an

beste eraikin bat behargenuela erabaki genuen.Horrela, lehen DBHrako

erabiltzen ziren gelak bota etahaurtzaindegi berria egin

genuen. Solairu horren gaineanjaso genituen DBHko gela

berriak.”

“Itxaropena Ikastola maileguhandietan sartuta dago eta

horri aurre egin nahianIbilaldia antolatuko dute

2012an.”

16 Ikastola179 · urtarrila 2010

LA IKASTOLA DE LAZONA MINERA

L’IKASTOLA DE LAZONE MINIÈRE

La gente de mucha edad deTrapagaran guarda todavíaalgunos recuerdos decuando sus habitantes vivíanmonte arriba, en lascercanías de las minas. Estalocalidad de la zona mineratiene una ikastola que en 15años ha doblado sualumnado y que lleva

camino de convertirse en uncentro de dos líneas. Hemoscharlado con su directorJose Mari Andrés, que haseguido muy de cerca estaevolución, y con MónicaPérez, que preside elconsejo rector.

Les personnes d’un certainâge de Trapagaran ontencore en mémoire lesouvenir de l’époque où leshabitants vivaient près des mines. Celle localité de la zoneminière possède uneikastola qui en 15 ans adoublé son nombre d’élèves

et qui est sur le pointd’ouvrir un collège. Nousnous sommes entretenusavec Jose Mari Andrés etMónica Pérez,respectivement directeur etprésidente de l’ikastola.

JOS

E M

AR

I A

ND

RE

S I

KA

STO

LAK

O Z

UZE

ND

AR

IA G

UR

AS

OE

KIN

IK

AS

TOLA

KO

PAT

IOA

N. bizkaia:

Haurtzaindegian 50 ume matrikulatu dituzte aurten

IKASTURTE HONETAN hartu du lehendakari kargua Monika Perezek, baina bost urtezeramatzan batzordean lanean. “Berritua eman diogu aurten batzordeari eta gurasoerdiak berriak sartu dira. Uste baino errazagoa izan da batzordea berritzea. Ordezkoguraso bat ere etortzen da bileretara”, esan zuen Monikak. Zortzi kide horietatik bikkultura eta festen ardura daramate, eta badira beste bi eskolaz kanpoko ekintzezarduratzen direnak, bi arlo aipatzearren.

Monikak kontatu zigunez, bi Olentzero antolatzen dira ikastolan, bata hilaren22an ikastola barruan eta bigarrena herriko elkarteekin batean. “Bigarren OlentzeroaLarreinetako funikularretik jaitsi, eta herriko kaleetan ibili ondoren ikastolanamaitzen da”, esan zuen.

Eskolaz kanpoko ekintzen artean euskal dantzak irakasten dituzte. Horri eskerdantza taldea dute ikastolan. Karatea eta beste hainbat kirol ere ematen dituzte.“Meritu izugarria duten guraso batzuk ere aipatu nahi nituzke, mantenu batzordeaosatzen dutenena, alegia. Asteazkenero biltzen dira ikastolan. Irakasleek osatzenduten konponketa txikien zerrenda hartu eta lan hori egiten dute. Garrantzizkoa delauste dugu gurasoek lan isil horietan ere parte hartzea”, esan zuen.•

Monika Perez(Lehendakaria)

“Ikastolaren eguneroko bizitzan hartzen dute parte gurasoek”.

APA

RTA

KO

GIR

OA

N A

UR

KIT

U G

EN

ITU

EN

UM

EA

K I

KA

STO

LAR

A I

RIT

SI

GIN

EN

EG

UN

HO

TZE

AN

.O

UR

TEK

O G

ELA

BAT

DU

TE;

1 E

TA 2

UR

TEK

OE

N B

INA

ETA

4 E

TA 5

EK

OE

NB

ES

TE B

INA

GE

LA.

ikastolan suspertzeko.Egunotan, adibidez, EuskalAstea egiten ari gara.Ekintza berezi askoantolatzen saiatzen gara”,esan zuen.

Sestao eta Trapagaranartean enpresa handi askodago. Herriak 12.000bizilagun ditu eta askokinguruko enpresetan egitendute lan. ItxaropenaIkastolara, dena den,inguruko herrietatik ereetortzen dira, OrtuellakoUrioste auzotik esatebaterako. D ereduko eskolabat dago herrian eta Bereduko beste bi ikastetxe.“D ereduan hezitako ikaslekopuru handi bat ateratzenari garen arren, kalean ez daoraindik gehiegi sumatzen.Koadriletan beti dagoeuskaraz mintzatzen ez denbakarren bat; ondoriozzailtasunak dituzte gureikasleek kalean euskaraerabiltzeko”, gogoratu zuen.Bi belaunalditako irakasleakdituzte eta bien artekointegrazioa gauzatzen ariomen dira. “Zaharrena ninaiz, baina 45 urte ingurukoirakasle dezente daudehemen. Azken bost urteotanoso jende gaztea sartzen arida, gehienak ikasle ohiak. Bi

belaunaldi horien artekoloturak estutzen ari gara”,esan zuen.

UMEAK TAXIANAutobusa baino merkeagoateratzen dela-eta, umeaktaxian ekartzen dituzteikastolara. “Gurasoak osopozik daude, kasugehienetan etxeko atariangeratzen baitzaie taxia.Ume gehienak herrikoakizanik, horiek oinez edogurasoekin etortzen dira.Lau taxi ditugu eta hogeitalau ume ekartzen dituzte”,esan zigun.

Herrian euskal giroaindartzeko lan handia egitendu ikastolak. Olentzeroriharrera, esate baterako,ikastolako kiroldegianematen zaio. Euskal Asteaere antolatzen da. Gastuakoso ondo kontrolatzendituen ikastola daItxaropena eta horipertsonal gastuak murriztuzlortzen dute. “Ni gero etagehiago gerente lanakhartzen ari naiz neure gain.Matrikulazio hain altuaizanik, familiekin ere orduasko eman behar izatenditut. Pedagogia arlotikaldentzen ari naizelanabaritzen dut, bainahorretaz ikasketa burua etaetapako koordinatzaileakarduratzen dira. Idazkaribakar batek daramakontabilitatea, zaintzen duleihatila eta egiten ditubeste hainbat lan”, esanzuen. Itxaropena Ikastolamailegu handietan sartutadago eta horri aurre eginnahian Ibilaldia antolatukodute 2012an.

Herriaren historiaerabat loturik egon daburdin meategiekin. “Orainmende eta erdi jendeamendian bizi zen,meategien inguruetan”, diozuzendariak. Oraindik bizi

da herrian meategiakmartxan ezagutu zituenjendea. Orain Ikea eta MaxCenter dauden

lekuraino iristen zenitsasoa, eta hor ontziratzenzuten minerala.•

Lapuebla de Labarkakoikastolan eman zituen

hiru urte eta ondorensortzen ari zenArmentiakoan beste hiru.Azken ikastola honetakoesperientzia gogorra izanzen, baina egoera bideratutaetorri zen Itxaropenara.“Administrazioarekinarazoak izan genituen,Araba Euskaraz antolatugenuen eta publifikazioarenauzia tokatu zitzaizkidanparean. Baimenak, ikaslekopuruak eta finantziazioabideratuta etorri nintzenItxaropenara. Ibilaldiaatarian zuten hemen etaesperientzia zuen zuzendaribat behar zuten nonbait.Geroztik eman dugun pausonagusia haurtzaindegiarena

izan da. 2000tik aurrera110 ume inguru jaiotzendira urtero herrian, eta gukhorren herena pasamatrikulatzen jarraitzendugu. Aurten, esatebaterako, 50 umematrikulatu ditugu, 40haurtzaindegian eta besteakbi urteko gelan. Ez daukagulekurik. Hiru ume kanpoanutzi behar izan ditugu”,esan zuen Jose MariAndresek.

Ondorioz, bi lerrodituzte Haur Hezkuntzan. Ourteko gela bat dute,urtebeteko zein bi urtekoenbina gela, eta lau urtekozein bost urtekoen bestebina gela. “Publifikazioprozesuak kalte dezenteaegin zigun garaian, lerro

bakarrarekin geratu ginen;orain, ordea, aurrera begirakopuru horiek LHra iritsiahala bi lerro zabaldubeharko ditugu”, jarraituzuen.

AZPIEGITURA SENDOTZENHazkunde hau gauzatu ahalizateko azpiegiturak berrituegin behar izan dituzteItxaropena Ikastolan.Ibilaldiaren ondoren, 96an,eraiki zituzten DBHrakogelak zein kiroldegia.“Baina lekurik gabegeratzen ari ginela ikusirik,2006an beste eraikin batbehar genuela erabakigenuen. Horrela, lehenDBHrako erabiltzen zirengelak bota etahaurtzaindegi berria egin

genuen. Solairu horrengainean jaso genituenDBHko gela berriak. Zortzigela irabazi genituen etabost geratzen zaizkigu libre.Oraingoz lekua badugu,baina bi lerroak osatzenjoan ahala, hiruzpalau gelafaltako zaizkigu.Nonbaitetik aterakoditugu”, erantsi zuen JoseMari Andresek, hain bereaduen baikortasunarekin.

Itxaropena Ikastolakduen matrikulaziotik osoportzentaje urria daeuskaraz dakitenena. “Orainikasle izandako batzuenumeak hasi dira sartzen,baina ez dut uste gurasoeuskaldunak %10etik goraizango direnik. Euskaldunberriak ere badaude

gurasoen artean,irakaskuntzan lan egitenduen jendea ere badago,eta ikasle ohi pare bat erebai. Goiko mailetansalbuespenak dira gurasoeuskaldunak dituztenikasleak. Eskualde osoa daerdalduna, eta ahaleginberezia egin behar izatendugu euskararen erabilera

17Ikastola179

TRAPAGARANGO ITXAROPENA,15 URTEAN BIKOIZTU DENIKASTOLAOrain hamabost urte etorri zen Jose Mari Andres Trapagarango Itxaropena ikastolako zuzendaritzara, etaurte horietan ikasle kopurua ia-ia bikoiztu egin da, 230tik 420 igaro baitira ikasleak.

“Baina lekurik gabe geratzenari ginela ikusirik, 2006an

beste eraikin bat behargenuela erabaki genuen.Horrela, lehen DBHrako

erabiltzen ziren gelak bota etahaurtzaindegi berria egin

genuen. Solairu horren gaineanjaso genituen DBHko gela

berriak.”

“Itxaropena Ikastola maileguhandietan sartuta dago eta

horri aurre egin nahianIbilaldia antolatuko dute

2012an.”

16 Ikastola179 · urtarrila 2010

LA IKASTOLA DE LAZONA MINERA

L’IKASTOLA DE LAZONE MINIÈRE

La gente de mucha edad deTrapagaran guarda todavíaalgunos recuerdos decuando sus habitantes vivíanmonte arriba, en lascercanías de las minas. Estalocalidad de la zona mineratiene una ikastola que en 15años ha doblado sualumnado y que lleva

camino de convertirse en uncentro de dos líneas. Hemoscharlado con su directorJose Mari Andrés, que haseguido muy de cerca estaevolución, y con MónicaPérez, que preside elconsejo rector.

Les personnes d’un certainâge de Trapagaran ontencore en mémoire lesouvenir de l’époque où leshabitants vivaient près des mines. Celle localité de la zoneminière possède uneikastola qui en 15 ans adoublé son nombre d’élèves

et qui est sur le pointd’ouvrir un collège. Nousnous sommes entretenusavec Jose Mari Andrés etMónica Pérez,respectivement directeur etprésidente de l’ikastola.

JOS

E M

AR

I A

ND

RE

S I

KA

STO

LAK

O Z

UZE

ND

AR

IA G

UR

AS

OE

KIN

IK

AS

TOLA

KO

PAT

IOA

N. bizkaia:

Haurtzaindegian 50 ume matrikulatu dituzte aurten

IKASTURTE HONETAN hartu du lehendakari kargua Monika Perezek, baina bost urtezeramatzan batzordean lanean. “Berritua eman diogu aurten batzordeari eta gurasoerdiak berriak sartu dira. Uste baino errazagoa izan da batzordea berritzea. Ordezkoguraso bat ere etortzen da bileretara”, esan zuen Monikak. Zortzi kide horietatik bikkultura eta festen ardura daramate, eta badira beste bi eskolaz kanpoko ekintzezarduratzen direnak, bi arlo aipatzearren.

Monikak kontatu zigunez, bi Olentzero antolatzen dira ikastolan, bata hilaren22an ikastola barruan eta bigarrena herriko elkarteekin batean. “Bigarren OlentzeroaLarreinetako funikularretik jaitsi, eta herriko kaleetan ibili ondoren ikastolanamaitzen da”, esan zuen.

Eskolaz kanpoko ekintzen artean euskal dantzak irakasten dituzte. Horri eskerdantza taldea dute ikastolan. Karatea eta beste hainbat kirol ere ematen dituzte.“Meritu izugarria duten guraso batzuk ere aipatu nahi nituzke, mantenu batzordeaosatzen dutenena, alegia. Asteazkenero biltzen dira ikastolan. Irakasleek osatzenduten konponketa txikien zerrenda hartu eta lan hori egiten dute. Garrantzizkoa delauste dugu gurasoek lan isil horietan ere parte hartzea”, esan zuen.•

Monika Perez(Lehendakaria)

“Ikastolaren eguneroko bizitzan hartzen dute parte gurasoek”.

APA

RTA

KO

GIR

OA

N A

UR

KIT

U G

EN

ITU

EN

UM

EA

K I

KA

STO

LAR

A I

RIT

SI

GIN

EN

EG

UN

HO

TZE

AN

.O

UR

TEK

O G

ELA

BAT

DU

TE;

1 E

TA 2

UR

TEK

OE

N B

INA

ETA

4 E

TA 5

EK

OE

NB

ES

TE B

INA

GE

LA.

Guk umeek dituztenberezko gaitasunetansinesten dugu. Horiesperimentazio txokoanikusten da ondoen: irina,garagarra, margoak etabeste hainbat materialekinjolas egiten,esperimentatzen, probatzenuzten diegu. Ez diegu ezerinposatzen.Umearenpremien arabera diseinatuditugu gelak”, hasizitzaigun Agurtzane Orexairakaslea.

Uzturpe Ikastolak 40urte beteko ditu datorrenurtean. Zilarrezko Q aterazuen 2004an eta, presarikez badute ere, Urrezkoarenbila joango dira.

Inguruko herritxikietako (Belauntza,Leaburu…) ikasle batzukere biltzen dituzteautobusari esker, “herritxiki bateko haurrak herritxiki bateko ikastola batean

hezten direla ondoen ustebaitugu, beren herrianeskolarik ez dutenean”,jarraitu zuen Jokinek.

Uzturpe bi lerrokoikastola da LH3ra arte.“Lekurik gabe geratzen arigara, eta dagoenekoUdalarekin harremanetanari gara eraikin nagusiarenondoan eranskin bat eraikiahal izateko”, esan zuenJokinek.

ERAIKUNTZEN TXOKOAIkastola honetan lantzendituzten proiektuen arteanbada beste bat aipatu gabeutzi ezin dena.“Eraikuntzak” izenarekinezagutzen dute, eta InesOria psikologoak kontatuzigunez, orain hiru urte hasiziren proiektuarekin hiruurteko umeekin, eta orainlau eta bost urteko gelatarazabaldu dute. “Jolaseanegiteko modu bat izateazgainera, kontzeptuezberdinak barneratu etamatematikarako (neurriak,bertikaltasuna,

konparaketak…) etaelkarbizitzarako gaitasunaklantzeko aukera ematen du,baita gaitasun motoreakere. Gela bakoitzeanEraikuntzen Txoko bat dugueta bertan, jolas librearen

tartean, ordu erdi batez edohiru ordu laurdenez lanegiten dute. Ikaste prozesubat dago; umeek gauzaharrigarriak egiten dituzte,hala nola, zutik mantentzendiren eraikuntza okerrak,hiruzpalau zutaberengainean jasotzen diren

etxeak, esate baterako”,esan zen Ines Oriak bereordenagailuan iazkoikasturtean zehar egindakolanen argazkiak erakustendizkigun bitartean. Argazkihorietan lan harrigarriakikus daitezke.•

ER

AIK

UN

TZA

MO

DE

RN

OA

DA

ETA

DIS

EIN

UA

N M

IMO

BE

RE

ZIA

JA

RR

I D

UTE

,K

ON

BE

NTZ

ITU

TA B

AIT

AU

DE

IK

AS

LE B

ATE

N E

TOR

KIZ

UN

A U

ME

TAN

JO

KAT

ZEN

DE

LA.

EZK

ER

RE

TIK

ES

KU

INE

RA

, JO

KIN

ZU

GA

STI

ZU

ZEN

DA

RIA

, IN

ES

OR

IA P

SIK

OLO

GO

A,

NE

KA

NE

TO

LOS

ALH

KO

KO

OR

DIN

ATZA

ILE

A E

TA M

IRE

N M

AIT

E I

BA

RG

UR

EN

DB

HK

O K

OO

RD

INAT

ZAIL

EA

.

119Ikastola179

gipuzkoa:

18 Ikastola179 · urtarrila 2010

BI URTEKOENGELAKERDIGUNEANIkastola bakoitzak izan ohi du bere proiektu kutuna, bisitariei harrotasunezerakusten zaiena. Ibarrako Uzturpe ikastolan bi urtekoen gelak dira unehonetan proiektu hori. Herriaren erdigunean kokatutako eraikuntzamodernoa da eta diseinuan mimo berezia jarri dute, konbentzituta baitaudeikasle baten etorkizuna umetan jokatzen dela.

Ibarrako Uzturpe, herriantxertatuko ikastola

JOK

IN Z

UG

AS

TI A

GU

RTZ

AN

EO

RE

XAR

EK

IN E

TA I

TZIA

RA

MU

ND

AR

AIN

EK

IN.

Ibarrak 4.500 bizilagunditu. Herri txikia da.

Ikastola atarian argazkiakegiten ari garen bitarteaninguruko baserritar batetorri da ikastolarabizkarrean barazkizbetetako otarra handi batduela. “Askok esaten digutehau luxu bat dela. Bi ordulehenago baratzetikhartutako barazkiak jatenditugu hemen”, dioJokin Zugasti zuzendariak.

Azken hogei urtehauetan ahalegin izugarriaegin dute herritarrek herrinortasunari eusten. Ez duteTolosaren eranskin bat izannahi. Eta ahalegin horretanosagarri ezinbestekoa daUzturpe Ikastola, herriko

ikastetxe bakarra baita.330 ikasle ditu, eta mendimagal eder eta eguterabatean dago kokatuta.

BI URTEKOEN GELAKERDIGUNEANBi gela berri ditu UzturpeIkastolak erdigunean etahauetako bakoitzean 18naume dituzte; guztira, beraz,36 ikasle. “Eraikinak lauespazio nagusi ditu, taldebakoitza bitan banatzenbaitugu goizetan. Taldeerdia psikomotrizitate gelandagoen bitartean, besteerdia esperimentazio gelanegon daiteke, materialezberdinekin lanean,adibide bat jartzearren.Horrek ume bakoitzarenjarraipen gertukoa egitekoaukera ematen digu. Biurtekoen gela askotanHHtik hartutako ereduekinegiten dute lan.

“Guk umeek dituzten berezko gaitasunetansinesten dugu. Hori esperimentazio txokoanikusten da ondoen: irina, garagarra, margoaketa beste hainbat materialekin jolas egiten,esperimentatzen, probatzen uzten diegu.Ez diegu ezer inposatzen. Umearen premienarabera diseinatu ditugu gelak.”

GURASOEN ESKOLA ETA AITONA-AMONEN ESKOLA

UZTURPE IKASTOLAK baditu zenbait ezaugarri berezi. Horietako bat herriko bizitzanduen presentzia da. “Herriko elkarte eta kultur eragileekin harreman estua dugu.

Urtarrileko aste kulturala antolatzen ari gara orain, esate baterako. Ikastolak berakherriarentzat antolatzen duen ekintza bat da. Hamargarren edizioa du aurten. Oso herri

mugitua da hau eta herriko ekintza gehienetan hartzen dugu parte. Baina alderantziz ereharreman estua dute gurasoek ikastolarekin. Harreman hori asko zaintzen dugu. Gurasoeskola eraman dugu hamar urtez, eta aitona-amonen eskola bat ere izan dugu martxan

hiru urtez. Bi eskola horiek zuzentzen zituen profesionala jubilatu egin da tamalezaurten, eta ordezkatuko duen baten bila ari gara. Aitona-amonek zer ikasten duten?

Gehienbat beren arteko harremana bideratzen, hirugarren adinekoen sexualitateaz hitzegiten zaie eta seme-alabei ezetz esaten ikasten dute, askotan seme-alabek umeakaitona-amonen kargu utzi nahi izaten baitituzte”, esan zuen Jokinek. Eta gurasoen

partaidetza ere aipatzekoa da. “Errektore Kontseilua hamar batzordetan dago banatutaeta batzorde horiek irekiak dira. Batzorde bakoitzean gurasoak, irakasleak eta ikasleak

sar daitezke. Hala gertatzen da Euskara Batzordean, Ingurumenean edo Kiroletan.Pedagogia arloa irakasleek gidatzen dute, baina ikastolako beste erabaki potolo guztiak

Errektore Kontseilutik pasatzen dira”, esan zuen Jokinek.•

UNA IKASTOLA QUE MIMA A LOS PEQUEÑOS UNE IKASTOLA QUI CHOUCHOUTE LES PETITS

Uzturpe de Ibarra es una de esasikastolas que han apostado por invertiresfuerzos en la educación de los máspequeños. Gestionó durante casi unadécada el centro de 0-3 años en lalocalidad y cuenta en la actualidad conunas aulas de 2 años, ubicadas en unacoqueta construcción en el centro delpueblo. Los espacios han sido diseñadosde acuerdo con las directricespedagógicas de las profesoras. Ibarra

Ikastola se caracteriza por suimplicación en la vida cultural de lalocalidad. A principios de cada nuevoaño organiza una Semana Cultural yparticipa en cuantas iniciativasculturales se desarrollan en la misma. Esel único centro educativo de Ibarra y elpróximo año cumplirá 40 años. Tiene doslíneas hasta la secundaria y estánnegociando con el Ayuntamiento unaampliación del edificio.

Uzturpe de Ibarra est l’une de cesikastola qui ont fait le pari del’éducation des plus petits : elle agéré pendant presque une décenniele centre des 0-3 ans de la localité.Elle possède des classes situéesdans un coquet édifice au centre duvillage. Les espaces ont été dessinésen accord avec les directricespédagogiques et des enseignantes.Ibarra Ikastola est connue pour son

implication dans la vie culturelle dela commune. A chaque rent réescolaire, elle organise une semaineculturelle et participe à cetteoccasion à de nombreux projetsculturels. L’ikastola est l’uniqueécole de Ibarra. Elle fêtera ses40 ans l’année prochaine, en pleinenégociation de son agrandissementavec la mairie.

Guk umeek dituztenberezko gaitasunetansinesten dugu. Horiesperimentazio txokoanikusten da ondoen: irina,garagarra, margoak etabeste hainbat materialekinjolas egiten,esperimentatzen, probatzenuzten diegu. Ez diegu ezerinposatzen.Umearenpremien arabera diseinatuditugu gelak”, hasizitzaigun Agurtzane Orexairakaslea.

Uzturpe Ikastolak 40urte beteko ditu datorrenurtean. Zilarrezko Q aterazuen 2004an eta, presarikez badute ere, Urrezkoarenbila joango dira.

Inguruko herritxikietako (Belauntza,Leaburu…) ikasle batzukere biltzen dituzteautobusari esker, “herritxiki bateko haurrak herritxiki bateko ikastola batean

hezten direla ondoen ustebaitugu, beren herrianeskolarik ez dutenean”,jarraitu zuen Jokinek.

Uzturpe bi lerrokoikastola da LH3ra arte.“Lekurik gabe geratzen arigara, eta dagoenekoUdalarekin harremanetanari gara eraikin nagusiarenondoan eranskin bat eraikiahal izateko”, esan zuenJokinek.

ERAIKUNTZEN TXOKOAIkastola honetan lantzendituzten proiektuen arteanbada beste bat aipatu gabeutzi ezin dena.“Eraikuntzak” izenarekinezagutzen dute, eta InesOria psikologoak kontatuzigunez, orain hiru urte hasiziren proiektuarekin hiruurteko umeekin, eta orainlau eta bost urteko gelatarazabaldu dute. “Jolaseanegiteko modu bat izateazgainera, kontzeptuezberdinak barneratu etamatematikarako (neurriak,bertikaltasuna,

konparaketak…) etaelkarbizitzarako gaitasunaklantzeko aukera ematen du,baita gaitasun motoreakere. Gela bakoitzeanEraikuntzen Txoko bat dugueta bertan, jolas librearen

tartean, ordu erdi batez edohiru ordu laurdenez lanegiten dute. Ikaste prozesubat dago; umeek gauzaharrigarriak egiten dituzte,hala nola, zutik mantentzendiren eraikuntza okerrak,hiruzpalau zutaberengainean jasotzen diren

etxeak, esate baterako”,esan zen Ines Oriak bereordenagailuan iazkoikasturtean zehar egindakolanen argazkiak erakustendizkigun bitartean. Argazkihorietan lan harrigarriakikus daitezke.•

ER

AIK

UN

TZA

MO

DE

RN

OA

DA

ETA

DIS

EIN

UA

N M

IMO

BE

RE

ZIA

JA

RR

I D

UTE

,K

ON

BE

NTZ

ITU

TA B

AIT

AU

DE

IK

AS

LE B

ATE

N E

TOR

KIZ

UN

A U

ME

TAN

JO

KAT

ZEN

DE

LA.

EZK

ER

RE

TIK

ES

KU

INE

RA

, JO

KIN

ZU

GA

STI

ZU

ZEN

DA

RIA

, IN

ES

OR

IA P

SIK

OLO

GO

A,

NE

KA

NE

TO

LOS

ALH

KO

KO

OR

DIN

ATZA

ILE

A E

TA M

IRE

N M

AIT

E I

BA

RG

UR

EN

DB

HK

O K

OO

RD

INAT

ZAIL

EA

.

119Ikastola179

gipuzkoa:

18 Ikastola179 · urtarrila 2010

BI URTEKOENGELAKERDIGUNEANIkastola bakoitzak izan ohi du bere proiektu kutuna, bisitariei harrotasunezerakusten zaiena. Ibarrako Uzturpe ikastolan bi urtekoen gelak dira unehonetan proiektu hori. Herriaren erdigunean kokatutako eraikuntzamodernoa da eta diseinuan mimo berezia jarri dute, konbentzituta baitaudeikasle baten etorkizuna umetan jokatzen dela.

Ibarrako Uzturpe, herriantxertatuko ikastola

JOK

IN Z

UG

AS

TI A

GU

RTZ

AN

EO

RE

XAR

EK

IN E

TA I

TZIA

RA

MU

ND

AR

AIN

EK

IN.

Ibarrak 4.500 bizilagunditu. Herri txikia da.

Ikastola atarian argazkiakegiten ari garen bitarteaninguruko baserritar batetorri da ikastolarabizkarrean barazkizbetetako otarra handi batduela. “Askok esaten digutehau luxu bat dela. Bi ordulehenago baratzetikhartutako barazkiak jatenditugu hemen”, dioJokin Zugasti zuzendariak.

Azken hogei urtehauetan ahalegin izugarriaegin dute herritarrek herrinortasunari eusten. Ez duteTolosaren eranskin bat izannahi. Eta ahalegin horretanosagarri ezinbestekoa daUzturpe Ikastola, herriko

ikastetxe bakarra baita.330 ikasle ditu, eta mendimagal eder eta eguterabatean dago kokatuta.

BI URTEKOEN GELAKERDIGUNEANBi gela berri ditu UzturpeIkastolak erdigunean etahauetako bakoitzean 18naume dituzte; guztira, beraz,36 ikasle. “Eraikinak lauespazio nagusi ditu, taldebakoitza bitan banatzenbaitugu goizetan. Taldeerdia psikomotrizitate gelandagoen bitartean, besteerdia esperimentazio gelanegon daiteke, materialezberdinekin lanean,adibide bat jartzearren.Horrek ume bakoitzarenjarraipen gertukoa egitekoaukera ematen digu. Biurtekoen gela askotanHHtik hartutako ereduekinegiten dute lan.

“Guk umeek dituzten berezko gaitasunetansinesten dugu. Hori esperimentazio txokoanikusten da ondoen: irina, garagarra, margoaketa beste hainbat materialekin jolas egiten,esperimentatzen, probatzen uzten diegu.Ez diegu ezer inposatzen. Umearen premienarabera diseinatu ditugu gelak.”

GURASOEN ESKOLA ETA AITONA-AMONEN ESKOLA

UZTURPE IKASTOLAK baditu zenbait ezaugarri berezi. Horietako bat herriko bizitzanduen presentzia da. “Herriko elkarte eta kultur eragileekin harreman estua dugu.

Urtarrileko aste kulturala antolatzen ari gara orain, esate baterako. Ikastolak berakherriarentzat antolatzen duen ekintza bat da. Hamargarren edizioa du aurten. Oso herri

mugitua da hau eta herriko ekintza gehienetan hartzen dugu parte. Baina alderantziz ereharreman estua dute gurasoek ikastolarekin. Harreman hori asko zaintzen dugu. Gurasoeskola eraman dugu hamar urtez, eta aitona-amonen eskola bat ere izan dugu martxan

hiru urtez. Bi eskola horiek zuzentzen zituen profesionala jubilatu egin da tamalezaurten, eta ordezkatuko duen baten bila ari gara. Aitona-amonek zer ikasten duten?

Gehienbat beren arteko harremana bideratzen, hirugarren adinekoen sexualitateaz hitzegiten zaie eta seme-alabei ezetz esaten ikasten dute, askotan seme-alabek umeakaitona-amonen kargu utzi nahi izaten baitituzte”, esan zuen Jokinek. Eta gurasoen

partaidetza ere aipatzekoa da. “Errektore Kontseilua hamar batzordetan dago banatutaeta batzorde horiek irekiak dira. Batzorde bakoitzean gurasoak, irakasleak eta ikasleak

sar daitezke. Hala gertatzen da Euskara Batzordean, Ingurumenean edo Kiroletan.Pedagogia arloa irakasleek gidatzen dute, baina ikastolako beste erabaki potolo guztiak

Errektore Kontseilutik pasatzen dira”, esan zuen Jokinek.•

UNA IKASTOLA QUE MIMA A LOS PEQUEÑOS UNE IKASTOLA QUI CHOUCHOUTE LES PETITS

Uzturpe de Ibarra es una de esasikastolas que han apostado por invertiresfuerzos en la educación de los máspequeños. Gestionó durante casi unadécada el centro de 0-3 años en lalocalidad y cuenta en la actualidad conunas aulas de 2 años, ubicadas en unacoqueta construcción en el centro delpueblo. Los espacios han sido diseñadosde acuerdo con las directricespedagógicas de las profesoras. Ibarra

Ikastola se caracteriza por suimplicación en la vida cultural de lalocalidad. A principios de cada nuevoaño organiza una Semana Cultural yparticipa en cuantas iniciativasculturales se desarrollan en la misma. Esel único centro educativo de Ibarra y elpróximo año cumplirá 40 años. Tiene doslíneas hasta la secundaria y estánnegociando con el Ayuntamiento unaampliación del edificio.

Uzturpe de Ibarra est l’une de cesikastola qui ont fait le pari del’éducation des plus petits : elle agéré pendant presque une décenniele centre des 0-3 ans de la localité.Elle possède des classes situéesdans un coquet édifice au centre duvillage. Les espaces ont été dessinésen accord avec les directricespédagogiques et des enseignantes.Ibarra Ikastola est connue pour son

implication dans la vie culturelle dela commune. A chaque rent réescolaire, elle organise une semaineculturelle et participe à cetteoccasion à de nombreux projetsculturels. L’ikastola est l’uniqueécole de Ibarra. Elle fêtera ses40 ans l’année prochaine, en pleinenégociation de son agrandissementavec la mairie.

221Ikastola179

iparraldea:

20 Ikastola179 · urtarrila 2010

FILI

PE

LA

SC

AR

AY B

ER

NAT

ETX

EPA

RE

LIZ

EO

KO

HE

ZKU

NTZ

A A

HO

LKU

LAR

IA I

KA

SLE

Z IN

GU

RAT

UTA

. B

AIO

NA

KO

OIH

AN

AIK

AS

TOLA

RE

KIN

BAT

ER

A P

AR

TEK

ATZE

N D

UTE

IN

GU

RU

KO

BE

RD

E G

UN

EA

.

ere garrantzitsua dena:Ingeniaritzaren Zientziak,alegia. Guk ez duguematen nahikoa eskaerarikez dugulako, bainazientzietatik doazenekikasketa horiek egitekoaukera ere badute”, hasizitzaigun Filipe Lascaray,lizeoko hezkuntzaaholkularia.

EUSKARAREN KEZKAEuskaren erabilera ez omenda oso altua ikasleenartean, nahiz eta gukatsedenaldian talde dezenteentzun genituen euskarazhizketan. “Behin eta berrizagertzen diegu milakaurtetan familiaren baitanahoz aho eman dentransmisioa eteteko zoriandagoela eta beren eskudagoela gaur hizkuntzarenetorkizuna. Baina inguruerdaldunean bizi dira ikasleasko, eta kostatu egitenzaie eguneroko bizitzaeuskaraz egitea. Etxean etalagunekin euskararikerabiltzen ez baduzu, zailada gero hemen erraztasunaizatea. Gogoan dut behinatsedenaldi batean ikaslebat atzeman nuela erdarazari zela eta ohartaraziniolarik, erantzun zidanpausaldi bat egitera ateraginela, atseden hartzera,

alegia. Berarentzatfrantsesez hitz egiteaatseden hartzea zen”,esan zuen.

Arlo guztiak euskarazematen dituzte,hizkuntzen lanketa ezbada, baina bukaerakoazterketa frantsesez eginbehar izaten dute. “Osoondo moldatzen dirafrantsesez ere. Kontuanizan, ingurua ere osofrantsestua dagoelakostaldean bederen. Egindiren konparaketenarabera, gure ikasleenmaila akademikoa oso onada. Akitaniako batezbestekoaren gainetikgabiltza. Baionan badalizeoren bat edo bestegure goitik dabilenik,baina elitismoa lantzendutelako da hori,motelago dabiltzanikasleak kanporatu egitenbaitituzte. Batxilergoaabiatu duen ikasle kopuruosoa kontuan harturik,Akitaniako emaitzarikonenak ditugu. Orain arteoso talde txikiekin egindugu lan. Badirabizpahiru urte oso taldehandiekin lanean arigarela eta hori kontutanizanik, emaitza akademikooso onak ditugu”, jarraituzuen Filipek.•

Udal elkargoarena deneraikuntza horretan hasikodira berritze lanak, beraz,datorren udan. “Apirilerakojakingo dugu datorrenurteko ikasle kopuruazenbatekoa izango den, etahorren arabera erabakikoda eraikuntza honetanzenbat gela atera beharkoditugun. Udako bihilabetetan prestatubeharko dira gela horiek,eta eraikuntza honetakolanak bukatzean hasikodira egoitza nagusikoak”,esan zuen Filipe Lascarayk.

HIRU ADARREKOBATXILERGOA“Hegoaldean urtebetegehiago egiten dute DBHneta bat gutxiagoBatxilergoan. Hemenalderantziz da. Hiru urteegiten dituzte lizeoan,baina lehen urtea ikasleakorientatzeko erabiltzen da.Hautuzko gai batzukaukeratzen dituzte, bainabenetan bigarren urteanhasten dira adar berezituaegiten. Hiru adarrekobatxilergoa dugu gukhemen: Hizkuntza etaLiteratura da bata,Ekonomia eta Gizartea dabigarrena, etaZientzietakoa hirugarrena.Badago laugarren adar bat

Berrehun eta hamaika ikasle ditu gaur Baionako Bernat Etxepare Lizeoak. Bertan orientazio ikasturtea etaBatxilergoko bi ematen direla kontuan izanda, 70 ikasle ateratzen dira bataz beste maila bakoitzeko.Eraikuntza erabat beteta dute, eta datorren udan hasiko dira berritze zein zabaltze lanak egiten. Filipe Lascarayhezkuntza aholkulariarekin eta ikasle batzuekin egon ginen.

BERNAT ETXEPARE LIZEOABETETAHanditze lanak eta barnategi bategiteko xedea dute

Seaskako eraikuntzak biaurpegitakoak dira,

berriki eginak eta, beraz,dotoreak batzuk edotaerakunderen batek utziaketa, ondorioz, behinbehinekoak. Horrelakoa daSeaskak Baionan duenBernat Etxepare Lizeoa.Garai batean J.J. Rousseaulizeoa izana, eraikuntzaxumea eta zaharra, bainaduina da, inguruanberdegune ikusgarriak

dituena. Oihana ikastolak etaEtxepare lizeoak partekatzendute lekua, baina bertan ezdira kabitzen. “Aurten ikaslemetaketa handia izan dugu.211 ikasle ditugu lizeoan.Hiru maila direla kontuanizanik, ikasturteko 70 ikasleateratzen dira. Seaskakmatrikulazioan izan duengorakada kontuan hartuta,bost urteren buruan izugarrihandituko da gure ikaslekopurua eta aldez aurretik

hasiko gara egoera horrierantzuteko prestatzen”, hasizitzaigun kontatzenFilipe Lascaray, BernatEtxepare lizeoko hezkuntzaaholkularia.

“L” baten itxura dueneraikuntza zaharra OihanaIkastolak eta lizeoakpartekatzen dute. Hornahikoa leku ez, eta ondokoeraikuntza batean prestatubehar izan dituzte gelabatzuk. “Orain hiru urte arte

ondoko eraikuntzan gizartezerbitzuen bulegoak ziren.Bizpahiru bulego geratu dirabertan, baina beste gelaguztiak utzi dizkigute.Txukundu bat eman, etazenbait gela prestatzenahalko dira. Baina behinbehineko irtenbidea izanenda. Etorkizunari begiraegoitza handi eta egoki batiburuz pentsatzen hasi behardugu. Eraikuntza hau Angelu,Biarritz eta Baionako Udalena

da. Elkargo horrek uzten digulekua, baina obrak egin ahalizateko dirua atzeman behardugu. Lizeora, Ipar EuskalHerrirako murgiltze sistemakolizeo bakarra denez,Lapurdiko ikasleez gainBaxe-Nafarroa eta Zuberoakoikasleak heldu diraEtxepare lizeorat.

Horiendako, barnategiberri baten beharra ere badulizeoak”, jarraitu zuenLascarayk.

“Garraioarena arazoizugarria da, baina

badu lizeo honekalderdi on bate ere,

Iparraldeko bazterguztietako jendea

biltzen baita bertan.Guraso askoren kezka

izan da Seaskakoikasleak ghetto batean

gelditzea eta lizeohonek erakusten du

alderantziz gertatzendela; irekitzeko aukera

izugarria ematen diehemengo

bizimoduak.”

EL LICEO DE BAIONA,TAMBIÉN EN OBRASEl liceo Bernat Etxepare deBaiona, que imparte el Bachillera los alumnos que llegan de lostres colegios situados en Ziburu,Kanbo y Lartzabale, ha quedadopequeño para los 211 jóvenesque estudian en sus aulas y estáprogramando una serie de obrasde ampliación y remozamientopara el próximo verano. FilipeLascaray, responsable depedagogía y orientación delcentro, nos habla de las tresmodalidades que imparten, lasiniciativas puestas en marchapara lograr una mayor utilizacióndel euskara fuera de las aulas ynos ha comentado asimismoalgunos de los resultados de laencuesta realizada por Gaindegiaen torno a la trayectoriauniversitaria y profesional de exalumnos de Seaska.

LE LYCÉE DE BAYONNEEN TRAVAUXLe lycée Bernat Etxepare deBayonne, qui accueille les élèvesdes collèges de Ciboure, Camboet Larceveau, est devenu tropexigu pour les 211 élèves qui yétudient actuellement. Destravaux d’agrandissement et deréaménagement sont prévus pourl’été prochain. Filipe Lascaray,responsable pédagogique etconseiller d’orientation ducentre, nous a parlé des filièresS, ES et L, des initiatives misesen place par l’ikastola pour uneplus grande utilisation del’euskara par les élèves endehors de la salle de classe etnous a présenté les résultats del’enquête réalisée par Gaindegiasur le parcours universitaire etprofessionnel des anciens élèvesde Seaska.

LUISE BIARRIZTIK etortzen da eta SILVIA SOKOATIK.Autobusez etortzen dira biak. Ikasleen artean dutengiroa galdetu eta “oso giro ona dugu hemen. Lekuezberdinetako jendea biltzen gara eta lagun berriakegiteko leku aproposa da”, erantzun zuten.

Zer moduzko euskal giroa duten galdetu genienondoren. “Euskara Taldeak antolatzen ditugu erabilerabultzatzeko. Ikuskari batzuk ere aukeratu genituen iazgela barruan eta gelatik kanpo euskararen erabileraneurtzeko, eta erabileraren zifra horiek agerian jarrigenituen gero gelaz gela guztiak ohar gintezen.Neurketa gutxi gorabeherakoa izan zen, baina

emaitzak ez ziren pozik egotekoak izan. Ehunekohogeita hamar inguruan zebiltzan portzentajeak.Horrek bultzatuta-edo, ekintza zenbait antolatugenituen, Euskararen Astea, esate baterako. Irrati batere badugu lizeoan euskaraz lan egiten duena. Taldebat ibiltzen da hori kudeatzen”, erantzun ziguten.•

Luise UgartemendiaSilvia Heredia

(Lizeoko ikasleak)

“Hiru adarreko batxilergoa duguguk hemen: Hizkuntza eta

Literatura da bata, Ekonomia etaGizartea da bigarrena, eta

Zientzietakoa hirugarrena. Badagolaugarren adar bat ere

garrantzitsua dena: IngeniaritzarenZientziak, alegia.”

221Ikastola179

iparraldea:

20 Ikastola179 · urtarrila 2010

FILI

PE

LA

SC

AR

AY B

ER

NAT

ETX

EPA

RE

LIZ

EO

KO

HE

ZKU

NTZ

A A

HO

LKU

LAR

IA I

KA

SLE

Z IN

GU

RAT

UTA

. B

AIO

NA

KO

OIH

AN

AIK

AS

TOLA

RE

KIN

BAT

ER

A P

AR

TEK

ATZE

N D

UTE

IN

GU

RU

KO

BE

RD

E G

UN

EA

.

ere garrantzitsua dena:Ingeniaritzaren Zientziak,alegia. Guk ez duguematen nahikoa eskaerarikez dugulako, bainazientzietatik doazenekikasketa horiek egitekoaukera ere badute”, hasizitzaigun Filipe Lascaray,lizeoko hezkuntzaaholkularia.

EUSKARAREN KEZKAEuskaren erabilera ez omenda oso altua ikasleenartean, nahiz eta gukatsedenaldian talde dezenteentzun genituen euskarazhizketan. “Behin eta berrizagertzen diegu milakaurtetan familiaren baitanahoz aho eman dentransmisioa eteteko zoriandagoela eta beren eskudagoela gaur hizkuntzarenetorkizuna. Baina inguruerdaldunean bizi dira ikasleasko, eta kostatu egitenzaie eguneroko bizitzaeuskaraz egitea. Etxean etalagunekin euskararikerabiltzen ez baduzu, zailada gero hemen erraztasunaizatea. Gogoan dut behinatsedenaldi batean ikaslebat atzeman nuela erdarazari zela eta ohartaraziniolarik, erantzun zidanpausaldi bat egitera ateraginela, atseden hartzera,

alegia. Berarentzatfrantsesez hitz egiteaatseden hartzea zen”,esan zuen.

Arlo guztiak euskarazematen dituzte,hizkuntzen lanketa ezbada, baina bukaerakoazterketa frantsesez eginbehar izaten dute. “Osoondo moldatzen dirafrantsesez ere. Kontuanizan, ingurua ere osofrantsestua dagoelakostaldean bederen. Egindiren konparaketenarabera, gure ikasleenmaila akademikoa oso onada. Akitaniako batezbestekoaren gainetikgabiltza. Baionan badalizeoren bat edo bestegure goitik dabilenik,baina elitismoa lantzendutelako da hori,motelago dabiltzanikasleak kanporatu egitenbaitituzte. Batxilergoaabiatu duen ikasle kopuruosoa kontuan harturik,Akitaniako emaitzarikonenak ditugu. Orain arteoso talde txikiekin egindugu lan. Badirabizpahiru urte oso taldehandiekin lanean arigarela eta hori kontutanizanik, emaitza akademikooso onak ditugu”, jarraituzuen Filipek.•

Udal elkargoarena deneraikuntza horretan hasikodira berritze lanak, beraz,datorren udan. “Apirilerakojakingo dugu datorrenurteko ikasle kopuruazenbatekoa izango den, etahorren arabera erabakikoda eraikuntza honetanzenbat gela atera beharkoditugun. Udako bihilabetetan prestatubeharko dira gela horiek,eta eraikuntza honetakolanak bukatzean hasikodira egoitza nagusikoak”,esan zuen Filipe Lascarayk.

HIRU ADARREKOBATXILERGOA“Hegoaldean urtebetegehiago egiten dute DBHneta bat gutxiagoBatxilergoan. Hemenalderantziz da. Hiru urteegiten dituzte lizeoan,baina lehen urtea ikasleakorientatzeko erabiltzen da.Hautuzko gai batzukaukeratzen dituzte, bainabenetan bigarren urteanhasten dira adar berezituaegiten. Hiru adarrekobatxilergoa dugu gukhemen: Hizkuntza etaLiteratura da bata,Ekonomia eta Gizartea dabigarrena, etaZientzietakoa hirugarrena.Badago laugarren adar bat

Berrehun eta hamaika ikasle ditu gaur Baionako Bernat Etxepare Lizeoak. Bertan orientazio ikasturtea etaBatxilergoko bi ematen direla kontuan izanda, 70 ikasle ateratzen dira bataz beste maila bakoitzeko.Eraikuntza erabat beteta dute, eta datorren udan hasiko dira berritze zein zabaltze lanak egiten. Filipe Lascarayhezkuntza aholkulariarekin eta ikasle batzuekin egon ginen.

BERNAT ETXEPARE LIZEOABETETAHanditze lanak eta barnategi bategiteko xedea dute

Seaskako eraikuntzak biaurpegitakoak dira,

berriki eginak eta, beraz,dotoreak batzuk edotaerakunderen batek utziaketa, ondorioz, behinbehinekoak. Horrelakoa daSeaskak Baionan duenBernat Etxepare Lizeoa.Garai batean J.J. Rousseaulizeoa izana, eraikuntzaxumea eta zaharra, bainaduina da, inguruanberdegune ikusgarriak

dituena. Oihana ikastolak etaEtxepare lizeoak partekatzendute lekua, baina bertan ezdira kabitzen. “Aurten ikaslemetaketa handia izan dugu.211 ikasle ditugu lizeoan.Hiru maila direla kontuanizanik, ikasturteko 70 ikasleateratzen dira. Seaskakmatrikulazioan izan duengorakada kontuan hartuta,bost urteren buruan izugarrihandituko da gure ikaslekopurua eta aldez aurretik

hasiko gara egoera horrierantzuteko prestatzen”, hasizitzaigun kontatzenFilipe Lascaray, BernatEtxepare lizeoko hezkuntzaaholkularia.

“L” baten itxura dueneraikuntza zaharra OihanaIkastolak eta lizeoakpartekatzen dute. Hornahikoa leku ez, eta ondokoeraikuntza batean prestatubehar izan dituzte gelabatzuk. “Orain hiru urte arte

ondoko eraikuntzan gizartezerbitzuen bulegoak ziren.Bizpahiru bulego geratu dirabertan, baina beste gelaguztiak utzi dizkigute.Txukundu bat eman, etazenbait gela prestatzenahalko dira. Baina behinbehineko irtenbidea izanenda. Etorkizunari begiraegoitza handi eta egoki batiburuz pentsatzen hasi behardugu. Eraikuntza hau Angelu,Biarritz eta Baionako Udalena

da. Elkargo horrek uzten digulekua, baina obrak egin ahalizateko dirua atzeman behardugu. Lizeora, Ipar EuskalHerrirako murgiltze sistemakolizeo bakarra denez,Lapurdiko ikasleez gainBaxe-Nafarroa eta Zuberoakoikasleak heldu diraEtxepare lizeorat.

Horiendako, barnategiberri baten beharra ere badulizeoak”, jarraitu zuenLascarayk.

“Garraioarena arazoizugarria da, baina

badu lizeo honekalderdi on bate ere,

Iparraldeko bazterguztietako jendea

biltzen baita bertan.Guraso askoren kezka

izan da Seaskakoikasleak ghetto batean

gelditzea eta lizeohonek erakusten du

alderantziz gertatzendela; irekitzeko aukera

izugarria ematen diehemengo

bizimoduak.”

EL LICEO DE BAIONA,TAMBIÉN EN OBRASEl liceo Bernat Etxepare deBaiona, que imparte el Bachillera los alumnos que llegan de lostres colegios situados en Ziburu,Kanbo y Lartzabale, ha quedadopequeño para los 211 jóvenesque estudian en sus aulas y estáprogramando una serie de obrasde ampliación y remozamientopara el próximo verano. FilipeLascaray, responsable depedagogía y orientación delcentro, nos habla de las tresmodalidades que imparten, lasiniciativas puestas en marchapara lograr una mayor utilizacióndel euskara fuera de las aulas ynos ha comentado asimismoalgunos de los resultados de laencuesta realizada por Gaindegiaen torno a la trayectoriauniversitaria y profesional de exalumnos de Seaska.

LE LYCÉE DE BAYONNEEN TRAVAUXLe lycée Bernat Etxepare deBayonne, qui accueille les élèvesdes collèges de Ciboure, Camboet Larceveau, est devenu tropexigu pour les 211 élèves qui yétudient actuellement. Destravaux d’agrandissement et deréaménagement sont prévus pourl’été prochain. Filipe Lascaray,responsable pédagogique etconseiller d’orientation ducentre, nous a parlé des filièresS, ES et L, des initiatives misesen place par l’ikastola pour uneplus grande utilisation del’euskara par les élèves endehors de la salle de classe etnous a présenté les résultats del’enquête réalisée par Gaindegiasur le parcours universitaire etprofessionnel des anciens élèvesde Seaska.

LUISE BIARRIZTIK etortzen da eta SILVIA SOKOATIK.Autobusez etortzen dira biak. Ikasleen artean dutengiroa galdetu eta “oso giro ona dugu hemen. Lekuezberdinetako jendea biltzen gara eta lagun berriakegiteko leku aproposa da”, erantzun zuten.

Zer moduzko euskal giroa duten galdetu genienondoren. “Euskara Taldeak antolatzen ditugu erabilerabultzatzeko. Ikuskari batzuk ere aukeratu genituen iazgela barruan eta gelatik kanpo euskararen erabileraneurtzeko, eta erabileraren zifra horiek agerian jarrigenituen gero gelaz gela guztiak ohar gintezen.Neurketa gutxi gorabeherakoa izan zen, baina

emaitzak ez ziren pozik egotekoak izan. Ehunekohogeita hamar inguruan zebiltzan portzentajeak.Horrek bultzatuta-edo, ekintza zenbait antolatugenituen, Euskararen Astea, esate baterako. Irrati batere badugu lizeoan euskaraz lan egiten duena. Taldebat ibiltzen da hori kudeatzen”, erantzun ziguten.•

Luise UgartemendiaSilvia Heredia

(Lizeoko ikasleak)

“Hiru adarreko batxilergoa duguguk hemen: Hizkuntza eta

Literatura da bata, Ekonomia etaGizartea da bigarrena, eta

Zientzietakoa hirugarrena. Badagolaugarren adar bat ere

garrantzitsua dena: IngeniaritzarenZientziak, alegia.”

Ezin da Nafarroako Erriberakoikastolak direnik ere esan, guztiakez baitaude eremu geografikohorretan. Okerragoa da oraindikeremu ez euskaldunekoak direlaesatea, eskualdekatze hori nafarreneskubide indibidualen aurka baitoaeta kategoria ezberdinetakohiritarrak sortzen baititu.

Guk eskualde horieiberreuskalduntze premian daudeneskualdeak deituko genieke, arazoguztiei aurre eginez bertako gurasotalde batzuek bultzada sozialekoikastetxeak sortu baitituzteAdministrazioa iristen ez denlekuetan egiteko publiko batbetetzeko.

GILTZARRIAKIkastetxe hauen bideragarritasunplanetan hasieratik beretik ikusizen gurasoen ahaleginari diru-laguntza ofizialekin lagundu beharzitzaiela. Baina hasieratik beretikikusi zen baita ere bideragarritasunplan guztien gainetik euskara etaeuskal kultura berreskuratzekopremia zegoela. Hala izan daEuskal Herriko ikastola guztienkasuan eta askoz ere gehiagoeskualde honetan, Administrazioakerabateko utzikeria erakutsi baitueuskara eta euskal kulturarekiko.

Urte askotako eztabaidenondoren lortu zen 2005eanikastetxe hauek legeztatzea, bai eta2006-20010 urteetarakofinantziazioa bideratzea ere. Legehonek, ordea, bere edukiekonomikoa galduko du datorrenurtean, NABAIk behin eta berrizemendakinak egin badizkio ere,

parlamentuaren gehiengoak atzerabota baitu.

Gastu arruntetarako emandiren diru-laguntza hauek, EuskoJaurlaritzak inbertsioetarako emandizkienak, kooperatibisten kuoteketa Nafarroa Oinezen bildutakoekegin dituzte proiektu hauekbideragarri gaurdaino.

Eusko Jaurlaritzak diru-laguntza horiek berritzeko egindituen ahalegin guztiak zapuztuegin ditu Nafarroako Gobernuakberak. Euskararen alde diruaematea ondo ikusten duela dio,baina Nafarroako ikastoleilaguntzea ez.

Aski da 2010erako egin direnaurrekontu foralei begiratzeaikastolek ez dutela sosik jasokoikusteko eta euskarak ere tamalezez duela laguntzarik izangoohartzeko.

Azken berria honako hau da:garraio eta jantokietarako ikastetxehauei ematen zaien diru-laguntza259 eurotatik 5 erotara jaitsiko dela.

Egoera honen aurrean EAJ-PNVk 2 milioi euroko partida batnegoziatu zuen Madrilen eta,parlamentuko tramitea igaro ezbadu ere, PSOEk onartu egin zuen.2010eko inbertsiotarako izango dadiru hori, baina seguru asko ez da2011ra arte iritsiko.

Partida hori dela-eta haserregogorrak eman dira UPN barruaneta Nafarroako Gobernuaren baitan.Dituzten eginbeharrei ez dieteerantzuten, eta beste batzuekerantzuten dietenean behar ez denlekuan muturra sartzen ari direlaleporatzen diete.

Lau ikastola hauek etabereziki Lodosakoa oso egoeraekonomiko larria jasaten ari dira.Urteak igaro ahala zuloa handitzenari dira. Kanpoko aholkularitzekegin dituzten ikerketen arabera,dagoeneko lau ikastolen arteanmilioi bateko zorra dute.

Presako neurri batzuk hartudira, eta Lodosako Ibaialdeikastolak Nafarroako besteikastolen laguntza jaso du langileenazken nominei aurre egiteko.

ETORKIZUNAEAJ-PNVren eta NafarroakoElkartasun Kutxaren laguntzakmuga oso argiak dituzte epelaburrera begira. Irtenbidea

Nafarroako Gobernuaren jarreraaldaketan dago. Ikastola horietakogurasoek ere beren zergakordaintzen dituzte, eta Gobernuariikastetxe horiek betetzen dutenzeregin publikoa onartzea dagokio,bai eta beren bideragarritasunekonomikoa segurtatzekobitartekoak jartzea ere.

Helburu horrekin ari da NIEnegoziatzen, beste bide batzuk erealbo batera utzi gabe eta EAJ-PNVkMadrildik bidali dionarnasbidearekin eskertuta, noski.•

Ikastola alegalak deitu zaie edo Erriberako ikastolak edo eremu ezeuskalduneko ikastolak, baina hiru deiturak dira okerrak. Ikastola alegalikez dago, eta Nafarroako parlamentuak berak asmatu behar izan zuendeitura hori egiten ari ziren kontrafueroa konpontzeko, legeztatu gabekoikastolak izanik diru-laguntza jasotzen ari baitziren.

Bazkalondoa da,jolastordua, beraz, eta

patioan euskaraz entzutenda, euskaraz ari dira jo etake. Harritu egin gara, ezeuskaraz ari direlakobakarrik, euskara maila osotxukuna dutelako ere bai.“Saiatzen gara, bainaegunak dauzkate. Gaureuskaraz hitz egiteko egunaegokituko zitzaizuen”, esandigu Itziar Aizpeoleazuzendariak ikastolakoirakasle taldeari merituakkenduz.

“Etxean euskaraz hitzegiten duten gurasoak

lauzpabost izango dira.Ikastola txiki hauetanbeharbada umeak gehiagomaite ditu irakasleaknolabait esateko, errazagoharrapatzen dituzu edozeure egiten. Harremanestuago horrek seguru nagobaduela eraginik euskararenerabileran ere. Umeekindugun giroa oso ona da.Baina hemendik ateraorduko hasten diraezinbestean gazteleraz. Nikalaba bat dut hemen;etxean euskaraz hitz egitendu, baina aitarekin etaherriko beste guztiekin

gazteleraz hitz egitenduenez, joera handia dugaztelerarako. Patioan ereegunak izaten dira hemen.Gaur suertea izangozenuten”, jarraitu zuen.

Lodosako ikastolanlaurogeita hamar ikaslepasatxo dituzte. Sartagudaeta Lodosako ikastolakelkartu eta 2001ekoNafarroa Oinezi esker eraikizuten Ibaialde izenekoeraikuntza dotorea. Lauhilabeterekin hasten diraumeak, eta seigarrenmailara arte dabiltza bertan.Ikastola txiki guztietan

bezalaxe, zuzendariakklaseak ematen ditu edoirakasleak jangelan egitenditu lan ordu batzuk.Seigarren maila bukatuondoren gehienak Lizarrakoinstitutura joaten dira, hanD eredua dutelako.

Sartaguda etaLodosako ikasleez gaineraAndosilla, Alkanar,Mendabia eta beste zenbaitherritako ikasleak dituzte;Errioxako Pradejongo batere etortzen da. 2001eanNafarroa Oinez egin zenean,Ibaialderen eraikintzakozutabeak bakarrik zeuden

jarrita. Ondoren jaso zenetxea eta horrek, eraikuntzaberriak alegia, eragin handiaizan zuen matrikulazioan.“Matrikulazioan eraginaizan zuen, baina gureegoera ekonomikoa betiizan da zalantzazkoa. Azkenurteotan, gainera, inoizbaino larriagoa da, eta osokonbentzituta ez daudengurasoek atzera egiten dute.Eremu ez euskalduneko lauikastolen egoera oso larriada, eta horrek kalteizugarria egiten digu”,jarraitu zuen ItziarAizpeoleak.•

23Ikastola179

nafarroa:

Itziar Aizpeolea (Lodosa): “Gauden egoeran ezin dugu jarraitu”.Eremu ez euskalduneko lau ikastola (Irunberri, Tutera, Viana eta Lodosa) egoera ekonomiko oso larrian daude 2006ko lege foralakagindutako finantziazioa urtez urte urrituz joan zaielako. Tuterako Argia Ikastolak 236 ikasle ditu, Irunberriko Arangoitik 73,Vianako Erentzunek 125 eta Lodosako Ibaialdek 90. Matrikulazio aldetik osasuntsu dabiltza lau ikastola hauek, baina egoeraekonomikoa oso larria da. Lodosako ikastolara egin genuen bisita.

22 Ikastola179 · urtarrila 2010

TUTERA, IRUNBERRI, VIANA ETA LODOSA IKASTOLEI BURUZKO NIEREN OHARRA

ITZI

AR

AIZ

PE

OLE

A I

KA

STO

LAK

O A

TAR

IAN

ETA

GE

LA B

AR

RU

AN

NE

GU

KO

EG

UN

HO

TZ B

ATE

AN

.

NAFARROAKO LAU IKASTOLAKINKA LARRIAN “Lodosako ikastolan laurogeita hamar ikasle pasatxo dituzte.

Sartaguda eta Lodosako ikastolak elkartu eta 2001ekoNafarroa Oinezi esker eraiki zuten Ibaialde izeneko

eraikuntza dotorea. Lau hilabeterekin hasten dira umeak, etaseigarren mailara arte dabiltza bertan. Seigarren maila

bukatutakoan Lizarrara joaten dira gehienak.”

CUATRO IKASTOLASNAVARRAS EN SITUACIÓNDELICADA Las ikastolas de Tutera, Irunberri,Lodosa y Viana atraviesan unasituación económica delicada.Tras años de debates se logrólegalizar los centros en el año2005 y se creó una ley definanciación plurianual 2006-2010. Sin embargo esta ley sequeda para el próximo ejerciciosin contenido económico. Lasolución es que el Gobierno deNafarroa reconozca la laborpública de estos centros y les dotede los medios necesarios para suviabilidad económica. Ese es elmarco de negociación prioritarioque mantiene NIE sin descartarotras vías. Hemos visitado laikastola de Lodosa, que ha tenidoque recurrir a la ayuda del restode las ikastolas del herrialde parahacer frente a las nóminas de sustrabajadores.

QUATRE IKASTOLANAVARRAISES DANS UNESITUATION DÉLICATE Les ikastola de Tutera, Irunberri,Lodosa et Viana traversent unepériode délicate sur le planéconomique. Après des années dedébats, les centres furentlégalisés en 2005 et une loi definancement pluriannuel futadoptée pour 2006-2010.Pourtant, pas de ligne budgétairepour l’année scolaire prochaine.La solution serait que leGouvernement de Navarrereconnaisse le travail d’utilitépublique de ces centres et lesdote des moyens nécessaires àleur viabilité. C’est actuellement,sans écarter d’autres pistes, lecadre prioritaire des négociationsfixé par NIE. Nous avons visitél’ikastola de Lodosa qui a dû faireappel aux autres ikastola deNavarre pour pouvoir maintenirles salaires de ses employés.

Ezin da Nafarroako Erriberakoikastolak direnik ere esan, guztiakez baitaude eremu geografikohorretan. Okerragoa da oraindikeremu ez euskaldunekoak direlaesatea, eskualdekatze hori nafarreneskubide indibidualen aurka baitoaeta kategoria ezberdinetakohiritarrak sortzen baititu.

Guk eskualde horieiberreuskalduntze premian daudeneskualdeak deituko genieke, arazoguztiei aurre eginez bertako gurasotalde batzuek bultzada sozialekoikastetxeak sortu baitituzteAdministrazioa iristen ez denlekuetan egiteko publiko batbetetzeko.

GILTZARRIAKIkastetxe hauen bideragarritasunplanetan hasieratik beretik ikusizen gurasoen ahaleginari diru-laguntza ofizialekin lagundu beharzitzaiela. Baina hasieratik beretikikusi zen baita ere bideragarritasunplan guztien gainetik euskara etaeuskal kultura berreskuratzekopremia zegoela. Hala izan daEuskal Herriko ikastola guztienkasuan eta askoz ere gehiagoeskualde honetan, Administrazioakerabateko utzikeria erakutsi baitueuskara eta euskal kulturarekiko.

Urte askotako eztabaidenondoren lortu zen 2005eanikastetxe hauek legeztatzea, bai eta2006-20010 urteetarakofinantziazioa bideratzea ere. Legehonek, ordea, bere edukiekonomikoa galduko du datorrenurtean, NABAIk behin eta berrizemendakinak egin badizkio ere,

parlamentuaren gehiengoak atzerabota baitu.

Gastu arruntetarako emandiren diru-laguntza hauek, EuskoJaurlaritzak inbertsioetarako emandizkienak, kooperatibisten kuoteketa Nafarroa Oinezen bildutakoekegin dituzte proiektu hauekbideragarri gaurdaino.

Eusko Jaurlaritzak diru-laguntza horiek berritzeko egindituen ahalegin guztiak zapuztuegin ditu Nafarroako Gobernuakberak. Euskararen alde diruaematea ondo ikusten duela dio,baina Nafarroako ikastoleilaguntzea ez.

Aski da 2010erako egin direnaurrekontu foralei begiratzeaikastolek ez dutela sosik jasokoikusteko eta euskarak ere tamalezez duela laguntzarik izangoohartzeko.

Azken berria honako hau da:garraio eta jantokietarako ikastetxehauei ematen zaien diru-laguntza259 eurotatik 5 erotara jaitsiko dela.

Egoera honen aurrean EAJ-PNVk 2 milioi euroko partida batnegoziatu zuen Madrilen eta,parlamentuko tramitea igaro ezbadu ere, PSOEk onartu egin zuen.2010eko inbertsiotarako izango dadiru hori, baina seguru asko ez da2011ra arte iritsiko.

Partida hori dela-eta haserregogorrak eman dira UPN barruaneta Nafarroako Gobernuaren baitan.Dituzten eginbeharrei ez dieteerantzuten, eta beste batzuekerantzuten dietenean behar ez denlekuan muturra sartzen ari direlaleporatzen diete.

Lau ikastola hauek etabereziki Lodosakoa oso egoeraekonomiko larria jasaten ari dira.Urteak igaro ahala zuloa handitzenari dira. Kanpoko aholkularitzekegin dituzten ikerketen arabera,dagoeneko lau ikastolen arteanmilioi bateko zorra dute.

Presako neurri batzuk hartudira, eta Lodosako Ibaialdeikastolak Nafarroako besteikastolen laguntza jaso du langileenazken nominei aurre egiteko.

ETORKIZUNAEAJ-PNVren eta NafarroakoElkartasun Kutxaren laguntzakmuga oso argiak dituzte epelaburrera begira. Irtenbidea

Nafarroako Gobernuaren jarreraaldaketan dago. Ikastola horietakogurasoek ere beren zergakordaintzen dituzte, eta Gobernuariikastetxe horiek betetzen dutenzeregin publikoa onartzea dagokio,bai eta beren bideragarritasunekonomikoa segurtatzekobitartekoak jartzea ere.

Helburu horrekin ari da NIEnegoziatzen, beste bide batzuk erealbo batera utzi gabe eta EAJ-PNVkMadrildik bidali dionarnasbidearekin eskertuta, noski.•

Ikastola alegalak deitu zaie edo Erriberako ikastolak edo eremu ezeuskalduneko ikastolak, baina hiru deiturak dira okerrak. Ikastola alegalikez dago, eta Nafarroako parlamentuak berak asmatu behar izan zuendeitura hori egiten ari ziren kontrafueroa konpontzeko, legeztatu gabekoikastolak izanik diru-laguntza jasotzen ari baitziren.

Bazkalondoa da,jolastordua, beraz, eta

patioan euskaraz entzutenda, euskaraz ari dira jo etake. Harritu egin gara, ezeuskaraz ari direlakobakarrik, euskara maila osotxukuna dutelako ere bai.“Saiatzen gara, bainaegunak dauzkate. Gaureuskaraz hitz egiteko egunaegokituko zitzaizuen”, esandigu Itziar Aizpeoleazuzendariak ikastolakoirakasle taldeari merituakkenduz.

“Etxean euskaraz hitzegiten duten gurasoak

lauzpabost izango dira.Ikastola txiki hauetanbeharbada umeak gehiagomaite ditu irakasleaknolabait esateko, errazagoharrapatzen dituzu edozeure egiten. Harremanestuago horrek seguru nagobaduela eraginik euskararenerabileran ere. Umeekindugun giroa oso ona da.Baina hemendik ateraorduko hasten diraezinbestean gazteleraz. Nikalaba bat dut hemen;etxean euskaraz hitz egitendu, baina aitarekin etaherriko beste guztiekin

gazteleraz hitz egitenduenez, joera handia dugaztelerarako. Patioan ereegunak izaten dira hemen.Gaur suertea izangozenuten”, jarraitu zuen.

Lodosako ikastolanlaurogeita hamar ikaslepasatxo dituzte. Sartagudaeta Lodosako ikastolakelkartu eta 2001ekoNafarroa Oinezi esker eraikizuten Ibaialde izenekoeraikuntza dotorea. Lauhilabeterekin hasten diraumeak, eta seigarrenmailara arte dabiltza bertan.Ikastola txiki guztietan

bezalaxe, zuzendariakklaseak ematen ditu edoirakasleak jangelan egitenditu lan ordu batzuk.Seigarren maila bukatuondoren gehienak Lizarrakoinstitutura joaten dira, hanD eredua dutelako.

Sartaguda etaLodosako ikasleez gaineraAndosilla, Alkanar,Mendabia eta beste zenbaitherritako ikasleak dituzte;Errioxako Pradejongo batere etortzen da. 2001eanNafarroa Oinez egin zenean,Ibaialderen eraikintzakozutabeak bakarrik zeuden

jarrita. Ondoren jaso zenetxea eta horrek, eraikuntzaberriak alegia, eragin handiaizan zuen matrikulazioan.“Matrikulazioan eraginaizan zuen, baina gureegoera ekonomikoa betiizan da zalantzazkoa. Azkenurteotan, gainera, inoizbaino larriagoa da, eta osokonbentzituta ez daudengurasoek atzera egiten dute.Eremu ez euskalduneko lauikastolen egoera oso larriada, eta horrek kalteizugarria egiten digu”,jarraitu zuen ItziarAizpeoleak.•

23Ikastola179

nafarroa:

Itziar Aizpeolea (Lodosa): “Gauden egoeran ezin dugu jarraitu”.Eremu ez euskalduneko lau ikastola (Irunberri, Tutera, Viana eta Lodosa) egoera ekonomiko oso larrian daude 2006ko lege foralakagindutako finantziazioa urtez urte urrituz joan zaielako. Tuterako Argia Ikastolak 236 ikasle ditu, Irunberriko Arangoitik 73,Vianako Erentzunek 125 eta Lodosako Ibaialdek 90. Matrikulazio aldetik osasuntsu dabiltza lau ikastola hauek, baina egoeraekonomikoa oso larria da. Lodosako ikastolara egin genuen bisita.

22 Ikastola179 · urtarrila 2010

TUTERA, IRUNBERRI, VIANA ETA LODOSA IKASTOLEI BURUZKO NIEREN OHARRA

ITZI

AR

AIZ

PE

OLE

A I

KA

STO

LAK

O A

TAR

IAN

ETA

GE

LA B

AR

RU

AN

NE

GU

KO

EG

UN

HO

TZ B

ATE

AN

.

NAFARROAKO LAU IKASTOLAKINKA LARRIAN “Lodosako ikastolan laurogeita hamar ikasle pasatxo dituzte.

Sartaguda eta Lodosako ikastolak elkartu eta 2001ekoNafarroa Oinezi esker eraiki zuten Ibaialde izeneko

eraikuntza dotorea. Lau hilabeterekin hasten dira umeak, etaseigarren mailara arte dabiltza bertan. Seigarren maila

bukatutakoan Lizarrara joaten dira gehienak.”

CUATRO IKASTOLASNAVARRAS EN SITUACIÓNDELICADA Las ikastolas de Tutera, Irunberri,Lodosa y Viana atraviesan unasituación económica delicada.Tras años de debates se logrólegalizar los centros en el año2005 y se creó una ley definanciación plurianual 2006-2010. Sin embargo esta ley sequeda para el próximo ejerciciosin contenido económico. Lasolución es que el Gobierno deNafarroa reconozca la laborpública de estos centros y les dotede los medios necesarios para suviabilidad económica. Ese es elmarco de negociación prioritarioque mantiene NIE sin descartarotras vías. Hemos visitado laikastola de Lodosa, que ha tenidoque recurrir a la ayuda del restode las ikastolas del herrialde parahacer frente a las nóminas de sustrabajadores.

QUATRE IKASTOLANAVARRAISES DANS UNESITUATION DÉLICATE Les ikastola de Tutera, Irunberri,Lodosa et Viana traversent unepériode délicate sur le planéconomique. Après des années dedébats, les centres furentlégalisés en 2005 et une loi definancement pluriannuel futadoptée pour 2006-2010.Pourtant, pas de ligne budgétairepour l’année scolaire prochaine.La solution serait que leGouvernement de Navarrereconnaisse le travail d’utilitépublique de ces centres et lesdote des moyens nécessaires àleur viabilité. C’est actuellement,sans écarter d’autres pistes, lecadre prioritaire des négociationsfixé par NIE. Nous avons visitél’ikastola de Lodosa qui a dû faireappel aux autres ikastola deNavarre pour pouvoir maintenirles salaires de ses employés.