ii. Ámbito de riscos -...

113

2

II. ÁMBITO DE RISCOS

SUPERFICIE POR USO Y NIVELES DE CLASIFICACIÓN DEL SUELO

O MONTE GALEGO EN CIFRAS

2

114

USO FORESTAL MONTE ARBORADO

II.1.EROSIÓN

O proceso da erosión supón o movemento e arrastre das partículas do solo pola auga ou polovento. Dito proceso ten moitas repercusións xa que afecta ós horizontes máis productivos dosolo e causa grandes problemas en leitos, estructuras hidráulicas, vías de comunicación, etc...

II.1.1.Manifestacións erosivas

O rexistro da presencia de colos de raíces ó descuberto, regueiros, cárcavas, barrancos edeslizamentos do terreo, permite establecer unha tipoloxía e detecta-las zonas máis sensibles áerosión.



115

2


Manifestacións erosivas %Sen datos 0,33

Sen manifestacións 97,96Colos de raíces ó descuberto 0,55

Regueiros paralelos de 20 cm como máximo 0,10Cárcavas e barrancos en V 0,51Cárcavas e barrancos en U 0,28Deslizamentos do terreo 0,28

Total 100,00

M A N I F E S TA C I Ó N S E R O S I VA S


2

116

II.2. INCENDIOSEntre as diversas ameazas que se centran sobre os sistemas forestais, destaca o incendio queafecta a importantes elementos da biocenoses, como a fauna e a flora, e produce efectosnegativos sobre outros elementos do biotopo, fundamentalmente o solo.

O resultado deste accidente é que os sistemas forestais vense sometidos a danos de intensidadevariable, función da súa reacción ó lume e resistencia ó incendio.

Parece xustificado, pois, incluír dentro de Galcicia 2000 un capítulo que informe sobre oselementos do sistema forestal que inflúen na reacción ó fogo e na resistencia ó incendio, xaque dita información axudará á toma de decisións en materia de vixilancia, prevención eextinción.

II.2.1.Reacción ó lume

Interprétase a través dos seguintes indicadores:

II.2.1.1Combustibilidade

Este indicador proporciona información referente á capacidade do sistema forestal para mantere extende-lo lume, explicando parte do comportamento do incendio. A súa utilidade enaplicacións de simulación e selección de áreas de prioridade preventiva é indubidable.



117

2



GRUPO MODELO DE DESCRIPCIÓN DO MODELOCOMBUSTIBLE

PASTOS 1 - Pasto fino, seco e baixo, que recubre completamente o solo.

- Poden aparecer algunhas plantas leñosas dispersas ocupando menos de 1/3 da superficie.

- Cantidade de combustible (materia seca): 1-2 t/ha

2 - Pasto fino, seco e baixo, que recubre completamente o solo.

- As plantas leñosas dispersas cubren de 1/3 a 2/3 da superficie, mais a propagación do fogo realízase polo pasto.


3 - Pasto groso, denso, seco e alto ( > 1m).

- Pode haber algunhas plantas leñosas dispersas.


MATO 4 - mato ou plantación xove moi densa; de máis de 2 m de altura; con pólas mortas no seu interior.

- Propagación do fogo polas copas das plantas.


5 - Mato denso e verde, de menos de 1m de altura.

- Propagación do fogo pola follaxe e o pasto.


6 - Parecido ó modelo 5, pero con especies máis inflamables ou con restos de corta e plantas de maior talla.

- Propagación do fogo con ventos moderados a fortes.


7 - Mato de especies moi inflamables; de 0,5 a 2 m de altura, sito como sotobosque en masas de coníferas.


FOLLAXE BAIXO 8 - Bosque denso, sen matorral.

ARBORADO - Propagación do fogo pola follaxe moi compacta.


9 - Parecido ó modelo 8, mais con follaxe menos compacta, formada por acículas longas e ríxidas ou follaxe de

frondosas de follas grandes.


10 - Bosque con gran cantidade de leña e árbores caídas, como consecuencia de vendavais, pragas intensas, etc.


RESTOS DE CORTA E 11 - Bosque claro e fortemente aclarado. Restos de poda ou aclarado.

OPERACIÓNS SILVICOLAS - Restos de poda ou aclareo dispersos, con plantas herbáceas rebrotando.


12 - Predominio dos restos sobre o arborado.

- Restos de poda ou aclareo cubrindo todo o solo.


13 - Grandes acumulacións de restos grosos e pesados, cubrindo todo o chan.


Modelos de combustible


2

118

Modelos de combustible %Sen datos 0,33Modelo 1 1,78Modelo 2 3,99Modelo 3 1,75Modelo 4 10,26Modelo 5 35,84Modelo 6 26,73Modelo 7 8,95Modelo 8 2,64Modelo 9 3,38Modelo 10 1,52Modelo 11 2,06Modelo 12 0,57Modelo 13 0,20

Total 100,00

M O D E L O S D E C O M B U S T I B L E E N S U P E R F I C I EF O R E S TA L A R B Ó R E A

Pastos

Mato

Folladabaixo arborado

Restos de operacioes selvícolas

119

2II.2.1.2.Espesor da capa morta, céspede, musgo e liques

O espesor da masa de acículas, follas, ramallos, musgo ou outros elementos vexetais encontacto co chan, permite aprecia-la maior ou menor facilidade na ignición do combustible ena propagación do incendio. Este indicador está tamén relacionado coa erosión como capaprotectora.



2

120



Espesor da capa (cm) %Sen datos 0,330,0 - 0,4 0,250,5 - 1,4 7,081,5 - 2,4 16,272,5 - 3,4 20,563,5 - 4,4 12,504,5 - 5,4 12,445,5 - 6,4 10,446,5 y sup 20,13

Total 100,00

E S P E S O R D A C A PA M O R TA , C É S P E D E , M U S G O EL I Q U E S

121

2II.2.2.Evolución dos incendios

II.2.2.1Número de incendios e superficie media queimada

Superficie queimada total e arborada

Este indicador permite coñece-la magnitude do problema en termos absolutos ou relativos.

Número de incendios

Dato importante para avalia-la gravidade do problema de incendios en Galicia.

Superficie media

Integración dos indicadores anteriores que permite avaliar con carácter xeral as medidas deprevención e a eficacia do dispositivo de vixilancia e extinción.



Nº de lumes

0

100.000

200.000

300.000

400.000

500.000

600.000

700.000

1970-79 1980-89 1990-99

Supe

rfic

ie q

ueim

ada

en h

a

100.000

90.000

80.000

70.000

60.000

50.000

40.000

30.000

20.000

10.000

0

487.101 ha

661.898 ha

Sup Arborada Sup. Rasa Lumes

17.210

36.342

93.846

249.935 ha

Número de lumes e superficie queimada en Galicia

Lumes Sup. Arborada Sup. Rasa Sup. Total

1970-79 17.210 242.147,4 244953,6 487.101

1980-89 36.342 277.189,2 384.709 661.898,2

1990-99 93.846 63.587,6 186.347 249.934,6

2

122

II.2.3.Dinámica da vexetación tralo incendio

Facilítase información asociada á dinámica da vexetación tralo incendio, información de graninterese para a toma de decisións en materia de restauración da zona incendiada. Dita dinámicamaniféstase a través do seguinte indicador:

II.2.3.1Presencia e efectividade da rexeneración

Este indicador permite saber se, tralo incendio, son necesarias medidas de reforestación ou se,polo contrario, existe rexeneración natural mediante a súa cuantificación.



Dinámica da vexetación

Rexeneración natural de tódalas especies en Porcentaxe de parcelas afectadas por incendios parcelas (%)Sen rexeneración natural 10,20

Rexeneración escasa 30,61

Rexeneración normal 34,69

Rexeneración abundante 24,49

Total 100,00

Porcentaxe de pés maiores de tódalas especies afectados segundo o axente causante do dano

123

2II.3.ESTADO FITOSANITARIO

O coñecemento do estado fitosanitario dos sistemas forestais cobra verdadeira importancia sese ten en conta cós axentes nocivos, tanto bióticos como abióticos, son, en gran medida, oscausantes do deterioro das súas produccións e dos seus valores estéticos e de lecer.

Parece pois xustificado incluír un capítulo que conteña a información referente ós danos quepresenta a vexetación: axentes causantes e grado de deterioro, o que posibilita avalia-lo estadosanitario dos sistemas forestais e aconsellar medidas en materia de prevención.

O estado fitosanitario apréciase cos seguintes indicadores, que fan referencia á superficie eexistencias influenciadas.

II.3.1.Cantidade de pés maiores afectados segundo o axente causante do dano

Este indicador, referido a cada especie forestal arbórea, faculta para avalia-las especies máisvulnerables ós diferentes axentes causantes dos danos.



Outros6%

Meteorolóxicos1%

Pragas eenfermidades

6%

Lumes4%

Sen danos83%


2

124


Cantidade de pés maiores afectados segundo o axente causante do dano porespecie

Valores absolutosEspecie Sen danos Enfermidades Meteoroloxía Lume Outros Total

e pragasAcacia spp. 6.776.981 90.350 133.018 496.861 7.497.211

Pinus sylvestris 28.969.738 229.312 619.923 590.037 759.181 31.168.191

Pinus pinaster 165.688.794 3.624.085 2.441.281 7.877.310 10.575.333 190.206.803

Pinus radiata 33.268.714 1.889.423 1.186.890 1.035.376 4.708.104 42.088.507

Quercus robur 69.306.210 13.754.267 529.714 3.185.616 5.771.471 92.547.278

Quercus pyrenaica 38.898.998 4.905.120 860.028 3.097.455 4.730.802 52.492.402

Quercus suber 3.426.223 1.191.825 12.673 1.065.442 177.448 5.873.611

Alnus glutinosa 4.199.401 1.639.278 17.338 55.254 213.723 6.124.994

Salix spp. 3.457.411 831.248 33.760 5.566 871.513 5.199.497

Eucalyptus globulus 162.860.456 8.846.699 638.019 6.466.765 6.279.983 185.091.922

Eucalyptus gomphocephalus 2.380.620 828 11.476 64.730 173.455 2.631.109

Castanea sativa 21.332.876 2.257.188 75.941 760.314 2.430.203 26.856.521

Betula spp. 24.280.916 4.096.098 249.743 540.502 1.209.199 30.376.459

Outras frondosas 7.471.026 1.124.549 267.611 11.631 1.028.384 9.903.201

Tódalas especies 572.318.363 44.480.270 7.077.416 24.755.997 39.425.659 688.057.707

Porcentaxe (%)Especie Sen danos Enfermidades Meteoroloxía Lume Outros Total

e pragasAcacia spp. 90,39 1,21 1,77 6,63 100,00

Pinus sylvestris 92,95 0,74 1,99 1,89 2,44 100,00

Pinus pinaster 87,11 1,91 1,28 4,14 5,56 100,00

Pinus radiata 79,04 4,49 2,82 2,46 11,19 100,00

Quercus robur 74,89 14,86 0,57 3,44 6,24 100,00

Quercus pyrenaica 74,10 9,34 1,64 5,90 9,01 100,00

Quercus suber 58,33 20,29 0,22 18,14 3,02 100,00

Alnus glutinosa 68,56 26,76 0,28 0,90 3,49 100,00

Salix spp. 66,50 15,99 0,65 0,11 16,76 100,00

Eucalyptus globulus 87,99 4,78 0,34 3,49 3,39 100,00

Eucalyptus gomphocephalus 90,48 0,03 0,44 2,46 6,59 100,00

Castanea sativa 79,43 8,40 0,28 2,83 9,05 100,00

Betula spp. 79,93 13,48 0,82 1,78 3,98 100,00

Outras frondosas 75,44 11,36 2,70 0,12 10,38 100,00

Tódalas especies 83,18 6,46 1,03 3,60 5,73 100,00

125

2II.2.3.2. Cantidade de pés maiores afectados segundo a importancia do dano

Este indicador amosa a gravidade dos danos para cada unha das especies arbóreas.



8% Pequeña

5% Mediana

4% Grande

83% Nula

Porcentaxe de pés maiores afectados segundo a importancia do dano de tódalas especies


2

126


Cantidade de pés maiores afectados segundo a importancia do dano por especie

Valores absolutosEspecie Nula Pequena Mediana Grande TotalAcacia spp. 6.763.947 213.082 357.762 162.419 7.497.211

Pinus sylvestris 28.969.738 855.562 546.580 796.311 31.168.191

Pinus pinaster 165.688.794 11.228.254 5.561.679 7.703.527 190.206.803

Pinus radiata 33.268.714 3.164.671 2.684.873 2.970.250 42.088.507

Quercus robur 69.306.210 10.474.093 8.740.943 4.026.032 92.547.278

Quercus pyrenaica 38.898.998 6.572.031 4.543.768 2.477.606 52.492.402

Quercus suber 3.426.223 1.352.347 935.204 159.837 5.873.611

Alnus glutinosa 4.199.401 850.903 634.020 440.670 6.124.994

Salix spp. 3.466.433 777.046 562.882 393.137 5.199.497

Eucalyptus globulus 162.860.456 11.602.633 7.254.815 3.374.018 185.091.922

Eucalyptus gomphocephalus 2.385.450 140.404 65.651 39.603 2.631.109

Castanea sativa 21.332.876 2.123.736 1.659.971 1.739.939 26.856.521

Betula spp. 24.280.916 3.190.713 2.093.404 811.425 30.376.459

Outras frondosas 7.471.026 789.458 1.069.141 573.575 9.903.201

Tódalas especies 572.319.181 53.334.934 36.710.692 25.668.350 688.057.707

Porcentaxe (%)Especie Nula Pequena Mediana Grande TotalAcacia spp. 90,22 2,84 4,77 2,17 100,00

Pinus sylvestris 92,95 2,74 1,75 2,55 100,00

Pinus pinaster 87,11 5,90 2,92 4,05 100,00

Pinus radiata 79,04 7,52 6,38 7,06 100,00

Quercus robur 74,89 11,32 9,44 4,35 100,00

Quercus pyrenaica 74,10 12,52 8,66 4,72 100,00

Quercus suber 58,33 23,02 15,92 2,72 100,00

Alnus glutinosa 68,56 13,89 10,35 7,19 100,00

Salix spp. 66,67 14,94 10,83 7,56 100,00

Eucalyptus globulus 87,99 6,27 3,92 1,82 100,00

Eucalyptus gomphocephalus 90,66 5,34 2,50 1,51 100,00

Castanea sativa 79,43 7,91 6,18 6,48 100,00

Betula spp. 79,93 10,50 6,89 2,67 100,00

Outras frondosas 75,44 7,97 10,80 5,79 100,00

Tódalas especies 83,18 7,75 5,34 3,73 100,00

127

2II.3.3.Volume con cortiza afectado segundo o axente causante do dano

Este indicador sinala as causas que máis deterioran á madeira para cada unha das especiesarbóreas e orienta sobre as medidas que poden tomarse en materia de protección.




2

128


Volumen madeirable con cortiza afectado segundo o axente causante do danopor especie

Valores absolutos (m3)Especie Enfermidades e Meteoroloxía Lume Outros Total

pragasAcacia spp. 24.169,38 9.969,43 22.462,57 56.601,39

Pinus sylvestris 10.013,94 12.860,01 13.789,62 27.296,76 63.960,33

Pinus pinaster 1.029.354,97 158.668,74 775.326,26 860.158,53 2.823.508,49

Pinus radiata 233.674,89 53.703,16 87.880,87 162.959,64 538.218,55

Quercus robur 2.961.565,70 32.716,70 205.076,17 761.100,27 3.960.458,85

Quercus pyrenaica 365.544,72 20.674,22 228.861,57 438.615,24 1.053.695,75

Quercus suber 38.380,49 2.961,86 72.129,04 13.780,23 127.251,63

Alnus glutinosa 257.482,67 3.356,20 16.638,85 12.832,14 290.309,86

Salix spp. 142.656,05 3.413,64 1.762,37 81.061,20 228.893,26

Eucalyptus globulus 379.368,58 35.942,74 586.683,99 378.769,30 1.380.764,61

Eucalyptus gomphocephalus 5.102,91 0,00 35.028,21 16.128,01 56.259,12

Castanea sativa 1.029.025,34 15.469,10 369.407,46 901.391,64 2.315.293,53

Betula spp. 465.439,01 14.535,47 25.984,70 94.705,81 600.664,99

Outras frondosas 108.228,81 2.668,42 285,45 37.916,08 149.098,76

Tódalas especies 7.050.007,44 366.939,70 2.418.854,56 2.418.854,56 13.644.979,11

Porcentaxe (%)Especie Enfermidades e Meteoroloxía Lume Outros Total

pragasAcacia spp. 3,99 1,65 3,71 9,35

Pinus sylvestris 0,26 0,34 0,36 0,72 1,69

Pinus pinaster 2,10 0,32 1,58 1,75 5,75

Pinus radiata 2,81 0,64 1,06 1,96 6,46

Quercus robur 17,63 0,19 1,22 4,53 23,58

Quercus pyrenaica 6,11 0,35 3,83 7,34 17,62

Quercus suber 5,43 0,42 10,21 1,95 18,01

Alnus glutinosa 24,58 0,32 1,59 1,22 27,71

Salix spp. 20,29 0,49 0,25 11,53 32,56

Eucalyptus globulus 1,08 0,10 1,67 1,08 3,94

Eucalyptus gomphocephalus 0,70 0,00 4,81 2,22 7,73

Castanea sativa 15,56 0,23 5,59 13,63 35,02

Betula spp. 15,26 0,48 0,85 3,10 19,69

Outras frondosas 18,87 0,47 0,05 6,61 26,00

Tódalas especies 5,30 0,28 1,82 2,86 10,25

129

2II.3.4.Volume con cortiza afectado segundo a importancia do dano

Este indicador permite determina-la gravidade do deterioro da madeira, dato moi importantepara as industrias de primeira transformación da madeira.




2

130


Volumen madeirable con cortiza afectado segundo a importancia do dano porespecie

Valores absolutos (m3)Especie Pequena Mediana Grande TotalAcacia spp. 25.341,86 17.128,81 14.130,72 56.601,39

Pinus sylvestris 21.811,41 15.772,42 26.376,51 63.960,33

Pinus pinaster 1.131.906,20 790.436,17 901.166,12 2.823.508,49

Pinus radiata 235.084,73 102.099,71 201.034,10 538.218,55

Quercus robur 1.767.280,56 1.450.745,71 742.432,58 3.960.458,85

Quercus pyrenaica 404.785,00 344.357,50 304.553,26 1.053.695,75

Quercus suber 28.003,22 81.943,84 17.304,56 127.251,63

Alnus glutinosa 124.851,42 101.571,54 63.886,90 290.309,86

Salix spp. 75.424,57 94.326,61 59.142,08 228.893,26

Eucalyptus globulus 755.922,80 370.042,76 254.799,05 1.380.764,61

Eucalyptus gomphocephalus 32.476,76 21.441,96 2.340,41 56.259,12

Castanea sativa 591.105,90 761.128,36 963.059,27 2.315.293,53

Betula spp. 300.064,51 213.363,47 87.237,01 600.664,99

Outras frondosas 55.986,55 63.127,62 29.984,58 149.098,76

Tódalas especies 5.550.045,50 4.427.486,47 3.667.447,15 13.644.979,11

Porcentaxe (%)Especie Pequena Mediana Grande TotalAcacia spp. 4,19 4,19 4,19 12,56

Pinus sylvestris 0,58 0,58 0,58 1,73

Pinus pinaster 2,30 2,30 2,30 6,91

Pinus radiata 2,82 2,82 2,82 8,47

Quercus robur 10,52 10,52 10,52 31,57

Quercus pyrenaica 6,77 6,77 6,77 20,31

Quercus suber 3,96 3,96 3,96 11,89

Alnus glutinosa 11,92 11,92 11,92 35,75

Salix spp. 10,73 10,73 10,73 32,19

Eucalyptus globulus 2,16 2,16 2,16 6,47

Eucalyptus gomphocephalus 4,46 4,46 4,46 13,39

Castanea sativa 8,94 8,94 8,94 26,82

Betula spp. 9,83 9,83 9,83 29,50

Outras frondosas 9,76 9,76 9,76 29,29

Tódalas especies 4,17 3,33 2,76 10,25

ii. Ámbito de riscos -...

Documents