· ies maximino romero de lema departamento de economía curso 2017/18 páxina 1 as materias...

IES Maximino Romero de Lema Departamento de EconomíaCurso 2017/18 Páxina 0

0

PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DO DEPARTAMENTO DE

ECONOMÍA

CURSO 2017-18

Centro educativo: IES Maximino Romero de Lema

Baio ZAS

Código Centro: 15027368

IES Maximino Romero de Lema Departamento de EconomíaCurso 2017/18 Páxina 1

As materias impartidas polo departamento de Economía durante o curso 2017/18 son:

- Economía de 4º ESO

- Economía de 1º Bacharelato

- Economía da Empresa (2º Bacharelato)

- Fundamentos de Administración e Xestión

- Formación e Orientación Laboral (1º ciclo medio SIMIRE)

- Empresa e Iniciativa Emprendedora (2º ciclo medio SIMIRE)

A presente programación non recolle ás dúas materias do ciclo, por estar estas en formato dixital

na páxina de programacións da Consellería de Educación.

O departamento é unipersoal.

INDICE

▷ Introdución e contextualización............................................................................................. páxina 2

▷ Aspectos procedimentais .......................................................................................................... p. 3

▷ Programación de Economía 4º ESO ..................................................................................... p. 6

▷ Programación de Economía 1º Bacharelato ...................................................................... p. 39

▷ Programación de Economía da Empresa ............................................................................ p. 70

▷ Programación de Fundamentos de Administración e Xestión .................................. p. 92

2

1. -Introdución e contextualización.

A presente programación vaise aplicar ao alumnado do I.E.S. Maximino Romero de Lema que

cursa durante o curso 2016-17 algunha das materias seguintes:

Economía de 4º ESO

Economía de 1º Bacharelato

Economía da empresa (2º Bacharelato)

Fundamentos de Administración e Xestión (2º Bacharelato)

Empresa e Iniciativa Emprendedora (Ciclo Medio de Sistemas Microinformáticos e Redes)

Formación e Orientación Laboral (Ciclo Medio SIMIRE)

O centro educativo está localizado na parroquia de Baio, que pertence ao concello de Zas

(comarca Terra de Soneira), e recibe alumnado principalmente dos concellos de Zas, Laxe,

Cabanas e Vimianzo.

O concello de Zas conta con pouco menos de 5000 habitantes. As actividades económicas que

empregan a máis poboación son, no sector primario, á gandería e á agricultura, no secundario

industria alimentaria e no terciario, a venda de automóbiles (concesionarios multimarca) e o

turismo, particularmente nos meses de verán.

O alumnado matriculado no centro para o curso 2017-18 é de aproximadamente 206 persoas,

repartidas da maneira seguinte:

1º ESO: 32 alumnos

2º ESO: 14 alumnos

3º ESO: 20 alumnos

4º ESO: 16 alumnos. Deles, 5 están matriculados en Economía

1º Bacharelato: 38 alumnos, dos cales 7 están matriculados en Economía

2º Bacharelato: 36 alumnos; cinco deles cursan Economía da Empresa, dos cales catro

están ademais matriculados en Fundamentos de Administración e Xestión

1º Ciclo Medio SIMIRE: 29 alumnos

2º Ciclo Medio SIMIRE: 17 alumnos

1º Formación Profesional Básica de Informática de Oficina: 7 alumnos

2º F.P. Básica de Informática de Oficina: 8 alumnos

O claustro está formado por 33 profesores.

3

Foi elaborada segundo a normativa que figura a continuación:

Lei Orgánica 8/2013, de 9 de decembro, para a Mellora da Calidade Educativa, ou LOMCE

Real Decreto 1105/2014, de 26 de decembro, polo que se establece o currículo básico da

Educación Secundaria Obrigatoria e do Bacharelato

DECRETO 86/2015, do 25 de xuño, polo que se establece o currículo da educación secundaria

obrigatoria e do bacharelato na Comunidade Autónoma de Galicia

Orde ECD/65/2015, de 21 de xaneiro, pola que se describen as relacións entre as

competencias, os contidos e os criterios de avaliación da educación primaria, a educación

secundaria obrigatoria e o bacharelato

2. Aspectos procedimentais

2.1. Elaboración segundo directrices acordadas polos Xefes de Departamento

A presente programación segue as directrices acordadas na CCP, coa excepción deste apartado de

aspectos procedimentais.

Vai ser entregada dúas semanas despois do prazo establecido. As causas principais do atraso son:

- a carga de materias, horas lectivas e niveis, e alumnado con pendentes, que recaen sobre a

única persoa do departamento.

- que a profesora de Economía non foi informada ata a segunda semana de setembro de 2017

de que o centro ofertara a optativa de Economía de 4º ESO, que nunca fora impartida no IES

Maximino Romero de Lema e para a que non dispoñía de material de ningún tipo. Foi necesario

contactar con diversas editoriais e estudar os libros de texto e ler a lexislación de 4º ESO.

2.2. Incorporación das propostas de memoria do curso 2016-17

Na memoria elaborada pola titular do departamento para o curso 2016-17 recollíanse as

seguintes propostas:

- Os fondos asignados ao departamento de Economía van ser destinados á adquisición dun

ordenador.

- A aula 13 debe estar dispoñible para todas as tres horas semanais de Fundamentos de

4

administración e xestión, e software de facturación, contabilidade e o programa RentaWeb deben

estar instalados ao comezar febreiro.

- Que durante o horario de Fundamentos de administración e xestión non se realicen actividades

extraescolares ou complementarias, as cales farían imposible impartir o programa na súa

totalidade.

O primeiro punto vaise poñer en práctica. Antes de que remate o ano natural haberá un novo

ordenador, imprescindible, dada a natureza das materias impartidas e tamén debido á propia

metodoloxía empregada.

O segundo punto é imposible de cumprir: a unha das horas en que se imparte Fundamentos de

administración, a aula 13 está ocupada pola profesora de Tecnoloxía. Durante as primeiras

semanas utilizamos a aula 13 para as outras dúas horas, pero a persoa enviada para Relixión

solicitou utilizar a aula a unha desas horas, polo que actualmente soamente dispoñemos dunha

clase á semana con ordenadores. A solución que nos deron -empregar os portátiles que están en

Secretaría a disposición de alumnado e profesorado- non funciona: ningún dos equipos permite

conectarse á wifi do centro. Levarase a cuestión á reunión da CCP de 30 de outubro, e a

profesora de Economía vai solicitar que se priorice o uso das aulas dotadas con ordenadores

segundo a materia a impartir.

O problema da falta de aula de informática para impartir unha materia que consiste en crear

unha empresa virtual e realizar os principais documentos administrativos da empresa vai facer

imposible que se poida desenvolver na súa totalidade o temario de Fundamentos de

administración e xestión.

3. Materiais e recursos didácticos

Libro de texto: Economía (editorial Edelvives). Son 2 libros: un de teoría e outro de práctica.

ISBN da obra conxunta: 978-84263-9962-5

O alumnado pode consultar os libros de texto publicados por diferentes editoriais (Anaya, SM,

Santillana, McGraw Hill,...) dispoñibles no departamento de Economía do centro.

Artigos xornalísticos na Internet

Diversas webs: Banco Mundial, Ministerio de Industria, Banco Central Europeo,

Consellería de Economía, ...

Blogs de Economía

Documentais: “Inside job”, “Fíos fóra”

A aula de 1º Bacharelato está dotada de ordenador con conexión a Internet, proxector e taboleiro

dixital. O centro dispón dunha aula dotada con ordenadores dispoñible baixo reserva.

5

4.- Metodoloxía didáctica

Debe favorecer no alumnado:

- que aprenda por si mesmo

- o traballo en equipo

- o emprego dos métodos apropiados de investigación

Ademais, é importante suliñar a relación entre os aspectos teóricos das materias e a súa

funcionalidade.

A finalidade propedéutica e orientadora do Bacharelato esixe o traballo con metodoloxías específicas e

un importante grado de rigor científico.

Por todo o anterior, os criterios metodolóxicos a seguir na impartición de materia en 1º e 2º de

Bacharelato son os seguintes:

- Adaptación ás características do alumnado de Bacharelato, ofrecendo actividades diversificadas

adaptadas ás capacidades intelectuais propias da etapa.

- Autonomía: facilitar a capacidade do alumnado para aprender por si mesmo.

- Actividade: fomentar a participación do alumnado na dinámica xeral da aula, combinando estratexias

que propicien a individualización con outras que fomenten a socialización.

- Motivación: procurar espertar o interese do alumnado pola aprendizaxe que se lle propón.

- Integración e interdisciplinariedade: presentar os contidos cunha estrutura clara, formulando as

interrelacións entre os contidos da Economía e os doutras disciplinas afíns (Historia, Matemáticas,

etc..)

- Rigor científico e desenvolvemento de capacidades intelectuais de certo nivel (analíticas, explicativas

e interpretativas).

- Funcionalidade: fomentar a proxección práctica dos contidos e a súa aplicación á contorna, co fin de

garantir a funcionalidade das aprendizaxes en dous sentidos: desenvolver capacidades para ulteriores

adquisicións e aplicalas na vida cotiá.

- Variedade na metodoloxía, para adaptarse ás peculiaridades de aprendizaxe de cada alumno.

6

PROGRAMACIÓN DE ECONOMÍA 4º ESO

INDICE

1. Introdución

2. Contribución ao desenvolvemento das competencias clave

3. Relación de estándares de aprendizaxe avaliables da materia que forman parte dos perfís

competenciais

4. Concreción de obxectivos por curso

5. Contidos e concreción para cada estándar de aprendizaxe que forman parte dos perfís

competenciais

5.1. Temporalización

5.2. Mínimos esixibles para superar a materia

5.3. Procedementos e instrumentos de avaliación

5.4. Rúbricas

6. Criterios de cualificación

7. Indicadores de logro para avaliar o proceso de ensino e práctica docente

8. Organización das actividades de seguimento, recuperación e avaliación das materias

pendentes

9. Organización dos procedementos que lle permitan ao alumnado acreditar os

coñecementos necesarios (BAC)

10. Deseño da Avaliación inicial e medidas individuais ou colectivas a adoptar en función dos

resultados

11. Medidas de atención á diversidade

12. Concreción dos elementos transversais en cada curso

13. Actividades Complementarias e extraescolares do departamento

14. Mecanismos de revisión, avaliación e modificación da programación e plan de mellora

1. Introdución.

En 4º de ESO, a materia de Economía aporta ao alumnado unha visión sobre o comportamento e

relacións entre os axentes económicos, e busca subministrarlle ferramentas para comprender

noticias e artigos con relevancia económica.

Desenvolve capacidades como a lectura, a análise, a comunicación oral e escrita, a educación

cívica, a competencia matemática e competencias en tecnoloxía.

7

2. Contribución ao desenvolvemento das competencias

clave.

A Economía de 4º ESO desenvolve as competencias matemática, social e cívica, a iniciativa e o

espírito emprendedor. Dedicaranse entre 6 e 9 clases ao programa de educación financeira

creado polo Banco de España, para desenvolver a competencia financeira do alumnado desta

etapa educativa.

O currículo desta maneira contribúe a acadar as seguintes competencias:

a) Competencia en comunicación lingüística. Ao rematar o curso, o alumno deberá comprender

artigos de contido económico extraídos da prensa xeneralista e analizalos.

b) Competencia matemática. Aportaranse ferramentas de análise matemático e fomentarase o

razoamento para resolver temas da vida cotiá.

c) Competencia no tratamento da información e competencia dixital. O alumnado deberá

empregar internet e aplicacións informáticas para obter información e para expoñela. Ha de

aprender a atopar información relevante e veraz.

d) Competencia para aprender a aprender. O profesor é un facilitador, pero o alumno é o

protagonista do proceso de aprendizaxe. É tarefa do profesor fomentar a súa curiosidade e

autonomía.

e) Competencia social e cívica, a través de temas como o desenvolvemento sustentable, a

pobreza, as repercusións da actividade económica no entorno ou a globalización.

f) Sentido de iniciativa e espírito emprendedor. Impregna os contidos de Economía.

g) Conciencia e expresións culturais. Ainda que en menor medida que outras materias, a

Economía, particularmente o último bloque (economía internacional) contribúe a desenvolver esta

competencia.

h) Competencia financeira. Os contidos abordan a planificación de gastos, a elaboración de

orzamentos, ou a elección dos instrumentos de financiamento axeitados a cada caso.

3. Relación de estándares de aprendizaxe avaliables da

materia que forman parte dos perfís competenciais.Economía 4º ESO

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe avaliables

Bloque 1. Ideas económicas básicas

A Economía e o seu

impacto na vida dos

cidadáns.

A escaseza, a elección e

a asignación de

recursos. O custo de

oportunidade.

1. Explicar a Economía como ciencia social valorando o

impacto permanente das decisións económicas na

vida dos cidadáns.

Preténdese comprobar se o alumno recoñece a

escaseza relativa, a necesidade de elixir e o seu

Recoñece a escaseza de recursos e a

necesidade de elixir e tomar decisións

como las claves dos problemas básicos de

toda Economía e comprende que toda

elección supón renunciar a outras

alternativas e que toda decisión ten

consecuencias.

8

A economía como

ciencia: economía

positiva e economía

normativa.

Un achegamento aos

modelos económicos.

As relacións

económicas básicas e a

súa representación: o

fluxo circular da renda.

A fronteira de posibili-

dades de produción

custe de oportunidade como problema

fundamental da ciencia económica.

Competencias a traballar

2º) Matemática e competencias básicas en ciencia e

tecnoloxía

4º) Aprender a aprender.

5º) Sociais e cívicas

Diferencia formas diversas de abordar e

resolver problemas económicos e identifica

as súas vantaxes. inconvenientes, e

limitacións.

Comprende e utiliza correctamente

diferentes ter,mos da área da Economía.

Diferencia entre Economía positiva e

Economía normativa.

Representa e analiza graficamente o custo

de oportunidade mediante a Fronteira de

Posibilidades de Produción.

Tomar conciencia dos principios básicos da Economía

a aplicar nas relacións económicas básicas cos

condicionantes de recursos e necesidades.

Preténdese que o alumno coñeza as relacións bási-

cas na realidade económica.


2º) Matemática e competencias básicas en ciencia e

tecnoloxía


Representa as relación que se establecen

entre as economías domésticas e as

empresas.


Bloque 2. Economía y empresa

A empresa e o empresario.

Tipos de empresa. Criterios de

clasificación, forma xurídica,

funciones y obxectivos.

Proceso produtivo e factores

produtivos.

Fontes de financiamento das

empresas. Ingresos, custes e

beneficios.

Obrigas fiscais das empresas.

Describir os diferentes tipos de empresas e

formas xurídicas das empresas

relacionando con cada unha delas as

súas esixencias de capital e as

responsabilidades legais dos seus

propietarios e xestores así como as

interrelacións das empresas co seu

entorno inmediato.

Distingue as diferentes formas xurídicas

das empresas relaciónaas coas esixencias

de capital requiridas para a súa

constitución e responsabilidades legais

para cada tipo.

Valora as formas xurídicas de empresas

máis apropiadas en cada caso en función

das características concretas aplicando o

razoamento sobre clasificación das

empresas.

9

Trátase de comprobar que o alumno é

capaz de elixir o tipo de empresa máis

adecuado en función dos obxectivos e

fins perseguidos polos seus socios

fundadores, así como en función das

súas necesidades de capital e

formalidades legais.

Preténdese tamén que os alumnos

saiban da existencia de elementos

diferentes en función de que empresa

se trate e as relacións entre a empresa e

o exterior


1º) Comunicación lingüística

4º) Aprender a aprender

6º) Sentido de iniciativa y espírito

emprendedor

Identifica os diferentes tipos de empresas

e empresarios e a forma de interrelacionar

co seu ámbito máis próximo e os efectos

sociais e medioambientais, positivos e

negativos, que se observan.

Analizar as características principais do

proceso produtivo.

A finalidade deste criterio é que saiban

recoñecer a importancia dos distintos

factores produtivos, que se combinan

mediante a técnica elixida.


2º) Matemática e competencias básicas

en ciencia e tecnoloxía


6º) Sentido de iniciativa e espírito

emprendedor

Indica os distintos tipos de factores

produtivos e las relacións entre

produtividade, eficiencia e tecnoloxía.

Identifica os diferentes sectores

económicos, así como os seus retos e

oportunidades.

Identificar as fontes de financiamento das

empresas.

A finalidade deste criterio é comprobar que

saben valorar as necesidades de

financiamento básicas dunha empresa e

propoñer razoablemente as opcións

financeiras que mellor se adaptan a un caso

concreto.


2º).Matemática e competencias básicas



Explica as posibilidades de financiamento

do día a día das empresas diferenciando a

financiamento externo e interno, a corto e

a longo prazo, así como o custo de cada

unha e as implicacións na marcha da

empresa.

10

Determinar para un caso sinxelo a estrutura

de ingresos e custes dunha empresa,

calculando o seu beneficio.

Preténdese valorar nos alumnos a

capacidade de diferenciar e estruturar os

ingresos e custes xerais dunha empresa,

determinando o beneficio ou perda xerada.


2º).Matemática e competencias

básicas en ciencia e tecnoloxía


Diferencia os ingresos e custos xerais

dunha empresa e identifica o seu beneficio

ou perda, aplicando razoamentos

matemáticos para a interpretación de

resultados.

Diferenciar os impostos que afectan ás

empresas e a importancia do cumprimento

das obrigas fiscais.

Preténdese que o alumno saiba identificar os

distintos impostos que afectan a unha em-

presa así como saber valorar a súa impor-

tancia para o financiamento do sector públi-

co e os problemas sociais produto da fraude

fiscal.






Identifica as obrigas fiscais das empresas

segundo a actividade sinalando o

funcionamento básico dos impostos e as

principais diferencias entre eles.

Valora a contribución da carga impositiva á

riqueza nacional.


Bloque 3. Economía persoal

Ingresos e gastos. Identificación e

control.

Xestión do presuposto. Obxectivos

e prioridades.

Aforro e endebedamento.

Risco e diversificación.

1. Realizar un orzamento persoal

diferenciando entre os diferentes tipos

de ingresos e gastos, controlar o seu

grado de cumprimento e as posibles

necesidades de adaptación.

1.1. Elabora e realiza un seguimento a

un presuposto ou plan financeiro

personalizado, identificando cada un

dos ingresos e gastos.

1.2. Utiliza ferramentas informáticas na

preparación e desenvolvemento dun

presuposto ou plan financeiro

personalizado.

11

Planificación do futuro.

Necesidades económicas nas

etapas da vida.

O diñeiro. Relacións bancarias. A

primeira conta bancaria. Tarxetas

de débito e crédito.

Implicacións dos contratos

financeiros. Dereitos e

responsabilidades dos

consumidores no mercado

financeiro.

Preténdese que o alumno saiba realizar

con rigorosidade un sinxelo e realista

orzamento persoal, realizando o seu se-

guimento




3º) competencia dixital


1.3. Manexa gráficos que lle permiten

comparar unha realidade

personalizada coas previsións.

4. Decidir con racionalidade ante as

alternativas económicas da vida persoal

relacionando estas co benestar propio e

social.

Trátase de que o alumno recoñeza a im-

portancia da toma de decisións con sen-

tido crítico no ámbito financeiro que lle

van acompañar durante toda a súa vida.




4º)Aprender a aprender


emprendedor

2.1. Comprende as necesidades de

planificación e de manexo dos

asuntos financeiros ao longo da

vida. Esta planificación vincúlase á

previsión realizada en cada etapa de

acordo coas decisións tomadas e a

marcha da actividade económica

nacional.

5. Expresar unha actitude positiva cara o

aforro e manexar o aforro como medio

para alcanzar diferentes obxectivos.

Preténdese que o alumno recoñeza a

importancia do aforro como base funda-

mental para a súa realización persoal e

os riscos financeiros.






emprendedor

3.1. Coñece e explica a relevancia do

aforro e do control do gasto.

3.2. Analiza as vantaxes e inconvenientes

do endebedamento valorando o

risco e tomando a decisión máis

adecuada para cada momento.

7. Recoñecer o funcionamento básico do

diñeiro e diferenciar os tipos de contas

bancarias e de tarxetas emitidas como

4.1. Comprende os termos fundamentais

e describe o funcionamento na

operativa coas contas bancarias.

12

medios de pago valorando a

oportunidade do seu uso con garantías

e responsabilidade.

Preténdese comprobar se se recoñecen

as distintas funcións do diñeiro e demais

medios de pago, as súas características

e o funcionamento dos mesmos.


1º) comunicación lingüística

3º) competencia dixital

4º) aprender a aprender

4.2. Valora e comproba a necesidade de

ler detidamente os documentos que

presentan os bancos, así como a

importancia da seguridade cando a

relación se produce por Internet.

4.3. Recoñece o feito de que se poden

negociar as condicións que

presentan as entidades financeiras e

analiza o procedemento de

reclamación ante as mesmas.

4.4. Identifica e explica as distintas

modalidades de tarxetas que

existen, así como o esencial da

seguridade cando se opera con

tarxetas


Bloque 4. Economía e ingresos y gastos del Estado

Os ingresos e gastos do Estado.

A débeda pública e o déficit

público.

Desigualdades económicas e

distribución da renda.

1. Recoñecer e analizar a procedencia das

principais fontes de ingresos e gastos

do Estado así como interpretar gráficos

onde se mostre esta distribución.

O alumno deberá saber identificar as

diferentes formas de financiamento do

Estado e as súas aplicacións.





5º) sociais e cívicas

1.1. Identifica as vías de onde proceden

os ingresos do Estado así como as

principais áreas dos gastos do

Estado e comenta as súas relacións.

1.2. Analiza e interpreta datos e gráficos

de contido económico relacionados

cos ingresos e gastos do Estado.

1.3. Distingue nos diferentes ciclos

económicos, o comportamento dos

ingresos e gastos públicos, así como

os efectos que se poden producir

ao longo do tempo.

4. Diferenciar e explicar os conceptos de

débeda pública e déficit público.

Preténdese que saiba distinguir entre un

resultado anual do orzamento e o seu

efecto acumulativo.


1º) lingüística




2.1. Comprende e expresa as diferencias

entre os conceptos de débeda

pública e déficit público, así como a

relación que se produce entre eles.

13

5. Determinar o impacto para a sociedade

da desigualdade da renda e estudar as

ferramentas de redistribución da lenta.

Pretende que o alumno comprenda

criticamente a distribución da renda e as

posibles medidas correctoras.


1º) lingüística


3.1. Coñece e describe os efectos da

desigualdade da renda e os

instrumentos de redistribución dea

mesma.


Bloque 5. Economía y tipos de xuro, inflación e desemprego

Xuros.

A inflación.

Consecuencias dos cambios nos

tipos de xuro e inflación.

O desemprego e as políticas

contra o desemprego.

1. Diferenciar as magnitudes de tipos de

xuro, inflación e desemprego, así como

analizar as relacións existentes entre

elas.

Coñecer os conceptos básicos

relacionados coas macrovariables

enunciadas.


1º) Competencia lingüística




1.1. Describe as causas da inflación e

valora as súas principais

repercusións económicas e sociais.

1.2. Explica o funcionamento dos tipos

de xuro e as consecuencias da súa

variación para a marcha da

Economía.

3. Interpretar datos e gráficos vinculados

cos conceptos de tipos de xuro,

inflación e desemprego.

Preténdese que saiba analizar e valorar

estas variables.





2.1 Valora e interpreta datos e gráficos de

contido económico relacionados cos

tipos de xuro, inflación e

desemprego.

4. Valorar diferentes opcións de políticas

macroeconómicas para facer fronte ao

desemprego.

3.1 Describe as causas do desemprego e

valora as súas principais

repercusións económicas e sociais.

3.2 Analiza os datos de desemprego en

España e as políticas contra o

desemprego..

14

Que o alumno valore as diferentes alter-

nativas económicas a disposición do go-

berno neste ámbito.






3.3 Investiga e recoñece ámbitos de

oportunidades e tendencias de

emprego.


Bloque 6. Economía internacional

A globalización económica.

O comercio internacional.

O mercado común europeo e a

Unión económica e monetaria

europea.

A consideración económica do

medio ambiente: a

sustentabilidade.

1. Valorar o impacto da globalización

económica, do comercio internacional e

dos procesos de integración económica

na calidade de vida das persoas e o

medio ambiente.

Valorar a importancia das relacións

económicas internacionais, a

colaboración entre países e as súas

repercusións na realidade económica

dos países participantes.






1.1. Valora o grado de interconexión das

diferentes economías de todos os

países do mundo e aplica a

perspectiva global para emitir xuizos

críticos.

1.2. Explica as razóns que xustifican e

inflúen no intercambio económico

entre países.

1.3. Analiza acontecementos económicos

contemporáneos no contexto da

globalización e o comercio

internacional.

1.4. Coñece e enumera vantaxes e

inconvenientes do proceso de

integración económica e monetaria

da Unión Europea.

1.5. Reflexiona sobre os problemas

medioambientais e a súa relación co

impacto económico internacional

analizando as posibilidades dun

desenvolvemento sustentable.


Obxectivos xerais da ESO

a) Asumir responsablemente os seus deberes, coñecer e exercer os seus dereitos no respecto aos

demais, practicar a tolerancia, a cooperación e a solidariedade entre as persoas e grupos,

exercitarse no diálogo afianzando os dereitos humanos e a igualdade de trato e de

oportunidades entre mulleres e homes, como valores comúns dunha sociedade plural e

15

prepararse para o exercicio da cidadanía democrática.

b) Desenvolver e consolidar hábitos de disciplina, estudo e traballo individual e en equipo como

condición necesaria para unha realización eficaz das tarefas da aprendizaxe e como medio de

desenvolvemento persoal.

c) Valorar e respectar a diferenza de sexos e a igualdade de dereitos e oportunidades entre eles.

Rexeitar a discriminación das persoas por razón de sexo ou por calquera outra condición ou

circunstancia persoal ou social. Rexeitar os estereotipos que supoñan discriminación entre homes

e mulleres, así como calquera manifestación de violencia contra a muller.

d) Fortalecer as súas capacidades afectivas en todos os ámbitos da personalidade e nas súas

relacións cos demais, así como rexeitar a violencia, os prexuízos de calquera tipo, os

comportamentos sexistas e resolver pacificamente os conflitos.

e) Desenvolver destrezas básicas no emprego das fontes de información para, con sentido crítico,

adquirir novos coñecementos. Adquirir unha preparación básica no campo das tecnoloxías,

especialmente as da información e da comunicación.

f) Concibir o coñecemento científico como un saber integrado, que se estrutura en distintas

disciplinas, así como coñecer e aplicar os métodos para identificar os problemas nos diversos

campos do coñecemento e da experiencia.

g) Desenvolver o espírito emprendedor e a confianza en si mesmo, a participación, o sentido

crítico, a iniciativa persoal e a capacidade para aprender a aprender, planificar, tomar decisións e

asumir responsabilidades.

h) Comprender e expresar con corrección, oralmente e por escrito, en castelán e en galego,,

textos e mensaxes complexos, e iniciarse no coñecemento, a lectura e o estudo da literatura.

i) Comprender e expresarse nunha ou máis linguas estranxeiras de maneira apropiada.

j) Coñecer, valorar e respectar os aspectos básicos da cultura e a historia propias e dos demais,

así como o patrimonio artístico e cultural.

k) Coñecer e aceptar o funcionamento do propio corpo e o dos outros, respectar as diferenzas,

afianzar os hábitos de coidado e saúde corporais e incorporar a educación física e a práctica do

deporte para favorecer o desenvolvemento persoal e social. Coñecer e valorar a dimensión

humana da sexualidade en toda a súa diversidade. Valorar criticamente os hábitos sociais

relacionados coa saúde, o consumo, o coidado dos seres vivos e o medio ambiente, contribuíndo

á súa conservación e mellora.

l) Apreciar a creación artística e comprender a linguaxe das distintas manifestacións artísticas,

utilizando diversos medios de expresión e representación.

Obxectivos da materia de Economía na ESO

1. Integrar o concepto de economía como ciencia da elección. Identificar os principais axentes

16

económicos, a súa actuación e as relacións entre eles. Valorar criticamente o impacto das accións

dos axentes económicos sobre o entorno.

2. Adquirir e empregar vocabulario económico con precisión e rigor, de modo que permita

coñecer, valorar e interpretar a realidade económica e social que nos rodea.

3. Describir a importancia da empresa e o desprendemento no proceso de creación de riqueza

dunha sociedade.

4. Identificar as consecuencias das actividades empresariais para a propia empresa, os seus

traballadores e a sociedade no seu conxunto.

5. Coñecer, controlar e xestionar a variables de ingresos e gastos dun orzamento persoal e saber

decidir con racionalidade entre distintas alternativas económicas da vida persoal e relacionalas co

benestar propio e social.

6. Analizar o papel do diñeiro no funcionamento da sociedade. Valorar o aforro como medio para

alcanzar logros persoais.

7. Explicar o papel do sector público, como garante do marco de actuación e como axente

económico. Valorar criticamente os efectos da súa actuación ou ausencia de actuación respecto á

igualdade e o benestar dunha sociedade.

8. Diagnosticar os efectos da inflación como elemento distorsionador das decisións que toman os

axentes económicos nunha sociedade.

9. Analizar as características principais do mercado de traballo, as políticas de emprego e valorar

as oportunidades que presenta.

10. Coñecer e valorar as vantaxes do comercio internacional, así como os efectos no

desenvolvemento dalgúns países. Valorar o potencial da integración económica e as perspectivas

da economía galega no marco da internacionalización económica.

11. Buscar, seleccionar, comprender e valorar noticias económicas procedentes de distintas fontes.

12. Realizar tarefas en grupo e participar en debates cunha actitude construtiva, crítica e tolerante,

fundamentando adecuadamente as opinións e valorando o diálogo como unha vía necesaria para

a solución dos problemas económicos.

A impartición das clases terá como finalidade:

a. facilitar a construción de aprendizaxes significativas, relacionando o que o alumno xa sabe cos

novos contidos,

b. favorecer a capacidade de aprender a aprender

c. fomentar o traballo en grupo.

A metodoloxía utilizada combinará estratexias de exposición e de indagación ou descubrimento,

que dependerá do tipo de contido. O alumnado levará a cabo traballos de investigación tanto

17

individuais como en equipo, estudaranse casos reais, e realizaranse debates sobre temas

económicos de actualidade. As TIC formarán parte esencial da metodoloxía da materia.

5. Contidos e concreción para cada estándar de aprendizaxe

que forman parte dos perfís competenciais.

- Bloque I: Ideas económicas básicas. Corresponde ás unidades 1 e 2 do libro de texto

- Bloque II: Economía e empresa. Unidades 3 e 4

- Bloque III. Economía persoal. Unidades 5, 6 e 7

- Bloque IV. Macroeconomía: crecemento, inflación e desemprego. Unidades 8 e 9

- Bloque V. O papel do Estado. Unidade 10

- Bloque VI. Economía internacional. Unidades 11 e 12

A primeira avaliación comprende as unidades 1-4.

A segunda avaliación, as unidades 5-8.

A terceira avaliación, as unidades 9-12


A temporalización das unidades didácticas será flexible en función das necesidades e o ritmo de

aprendizaxe do alumnado e, en menor medida, das actividades extraescolares organizadas polos

diversos departamentos do centro.

A temporalización é a seguinte:

- 1º TRIMESTRE

UD 1. Economía, a ciencia útil: 6-8 sesións

UD 2. Produción e crecemento: 6-8 sesións

UD 3. Mercados e empresa: 8-10 sesións

UD 4. A empresa e o seu contexto: 8-10 sesións

2º TRIMESTRE

5. Planificación financeira: 8-10 sesións

6. Saúde financeira: 8-10 sesións

18

7. O diñeiro e as súas formas: 6-8 sesións

8. Produción e prezos: 6-8 sesións

3º TRIMESTRE

9. O mercado de traballo: 8-10 sesións

10. As contas do Estado: 8-10 h

11. O comercio internacional e a UE: 8-10 h

12. A globalización e os desequilibrios da economía mundial: 4-6 h


- Concepto de escaseza

- Confeccionar gráficos de equilibrio de mercado e FPP

- Comprender los principios básicos da economía

- Dominar conceptos como: axente económico, ben de produción, ben substitutivo, ben

complementario

- Manexar conceptos macroeconómicos básicos: elasticidade, inflación, desemprego, PIB

- Saber elaborar un presuposto

- Manexar con corrección un vocabulario financeiro básico

- Comprender textos sinxelos de contido económico

- Comprender as causas e consecuencias do comercio internacional


A avaliación proporciona feedback ao profesor sobre a evolución de cada alumno. Deberá ser

individualizada, personalizada, continua e integrada.

A avaliación realizarase considerando os seguintes instrumentos:

a. Observación: do traballo individual do alumno, a súa actitude fronte ao traballo en equipo, a

posta en común da información recabada, as súas explicacións e participación en clase o nas

actividades realizadas fora do centro, os hábitos de traballo, a súa iniciativa, autoconfianza e

interese.

b. Revisión dos traballos dos alumnos, realizados nos seus cadernos.

c. As probas de avaliación, nas que se valorarán os coñecementos, grado de comprensión,

19

capacidade de aplicación dos coñecementos a novas situacións e a habilidade para analizar e

sintetizar informacións e datos. Estas probas poden ser de diferentes tipos:

- Exercicios onde o alumnado aplique os coñecementos adquiridos na clase.

- Presentación de traballos e comentarios de texto.

- Controis periódicos.

d. Autoavaliación de cada alumno e do profesor: cada alumno deberá facer unha reflexión crítica

sobre a súa propia aprendizaxe e o profesor sobre a metodoloxía.

e. Coavaliación: ou valoración respectuosa e positiva sobre o traballo e actitude dos compañeiros.

5.4. Rúbricas

RÚBRICA ECONOMÍA - 4.º ESO

CRITERIO DE AVALIACIÓNINSUFICIENTE

(1/4)

SUFICIENTE/

BEN (5/6)NOTABLE (7/8)

SOBRESALIENTE

(9/10)

COMPETENCIAS

1. Explica a Economía como

ciencia social recoñecendo o

contido económico das

relacións sociais e tomar

conciencia dos principios

básicos que se aplican nas

decisións económicas, cos

condicionantes de recursos e

necesidades en diferentes

escenarios, valorando o seu

impacto na calidade de vida

dos cidadán, así como

familiarizarse coa terminoloxía

económica básica e co uso dos

modelos económicos.

A finalidade deste criterio é

avaliar se o alumnado explica e

recoñece las claves de los

problemas básicos de toda

economía, confrontando os

recursos dispoñibles coas

necesidades existentes en cada

situación proposta referidas ao

contexto escolar, familiar ou

social e tomando decisións

desde unha perspectiva

económica fundamentada en

principios básicos,

comprendendo que toda

elección supón unha renuncia a

outras alternativas xerando así

un custo de oportunidade. Para

isto, hase de constatar se o

O alumno non

comprende ou

comprende de

maneira confusa

as claves dos

problemas

básicos de toda

economía e as

diferentes

formas de

abordalos e

resolvelos.

Asimismo,

representa

copiando

modelos e

analiza

graficamente

con

incorreccións

importantes a

Fronteira de

Posibilidades de

Produción e as

relacións entre

empresas e

familias a través

do Fluxo

Circular da

Renda.

Demostra, a

través da

identificación e

confrontación dos

recursos

dispoñibles e as

necesidades

suscitadas en

distintas

situacións, que

comprende con

superficialidade

as claves dos

problemas

básicos de toda

economía e as

diferentes formas

de abordalos e

resolvelos.

Asimismo,

representa

seguindo

orientacións e

analiza

graficamente con

algunha

incorrección o

custo de

oportunidade

asociado

Demostra, a

través da

identificación e

confrontación

dos recursos

dispoñibles e as

necesidades

suscitadas en

distintas

situacións, que

comprende con

bastante

profundidade as

claves dos

problemas

básicos de toda

economía e as

diferentes

formas de

abordalos e

resolvelos. Así

mesmo,

representa de

forma autónoma

e analiza

graficamente

con corrección

no fundamental

o custo de

oportunidade

Demostra, a

través da

identificación e

confrontación

dos recursos

dispoñibles e as

necesidades

suscitadas en

distintas

situacións, que

comprende con

profundidade as

claves dos

problemas

básicos de toda

economía e as

diferentes

formas de

abordalos e

resolvelos.

Asimismo,

representa de

maneira

autónoma e

con iniciativa

propia, e analiza

graficamente

con corrección

no fundamental

e con detalles o

CO

MP

ET

EN

CIA

LIN

GÜ

ÍST

ICA

CO

MP

ET

EN

CIA

MA

TE

MÁ

TIC

A Y

CC

.BB

. EN

CIE

NC

IA E

TE

CN

OL

OX

ÍA

CO

MP

ET

EN

CIA

DIX

ITA

L

AP

RE

ND

ER

A A

PR

EN

DE

R

CO

MP

ET

EN

CIA

S S

OC

IAIS

E C

ÍVIC

AS

SE

NT

IDO

DE

INIC

IAT

IVA

E E

SP

ÍRIT

O E

MP

RE

ND

ED

OR

CO

NS

CIE

NC

IA E

EX

PR

ES

IÓN

S C

ULT

UR

AIS

20

alumnado comprende e manexa

correctamente a terminoloxía

propia da área da economía

(escaseza de recursos,

necesidades primarias e

secundarias, tipos de bens

económicos, axentes

económicos, principio de

maximización da utilidade, do

beneficio empresarial, a

racionalidade económica...),

aplica modelos económicos para

a análise e a representación do

custo de oportunidade (Fronteira

de Posibilidades de Produción) e

das interaccións entre familias e

empresas (Fluxo Circular da

Renda) e diferencia as distintas

finalidades que persigue o

estudo da economía como

ciencia social, contrastando

proposicións positivas e

normativas. Asimesmo, hase de

averiguar se o alumnado a partir

da mobilización de recursos tales

como, esquemas, mapas

conceptuais, gráficos, textos

periodísticos, programas

electorais, presupostos

familiares... interpreta problemas

económicos provenientes das

relacións económicas da súa

contorna e integra as súas

reflexións, participando en

debates propostos no grupo

aula, elaborando glosarios,

resolvendo exemplificacións dos

modelos económicos estudados,

etc.

Diferencia con

imprecisión as

proposicións

positivas das

normativas

aplica

razoamentos

básicos de

forma

incongruente

para interpretar

problemas

económicos

provenientes

das relacións

económicas doa

súa contorna,

utilizando

correctamente

diferentes

termos

económicos.

mediante a

Fronteira de

Posibilidades de

Produción e as

relacións entre

empresas e

familias a través

do Fluxo Circular

da Renda. Por

último diferencia

sin imprecisións

importantes as

proposicións

positivas das

normativas e

aplica

razoamentos

básicos con

ambigüidades

para interpretar

problemas

económicos

provenientes das

relacións

económicas da

súa contorna,

utilizando

correctamente

diferentes termos

da área da

Economía.

asociado

mediante a

Fronteira de

Posibilidades de

Produción e as

relacións entre

empresas e

familias a través

do Fluxo Circular

da Renda. Por

último diferencia

con bastante

precisión as

proposicións

positivas das

normativas e

aplica

razoamentos

básicos con

certa coherencia

para interpretar

problemas

económicos

derivados das

relacións

económicas da

súa contorna,

utilizando

correctamente

diferentes

termos da área

da Economía.

custo de

oportunidade

asociado

mediante a

Fronteira de

Posibilidades de

Produción e as

relacións entre

empresas e

familias a través

do Fluxo Circular

da Renda. Por

último diferencia

con total

precisión as

proposicións

positivas das

normativas e

aplica

razoamentos

básicos con

coherencia para

interpretar

problemas

económicos

provenientes de

las relaciones

económicas da

súa contorna,

utilizando

correctamente

diferentes

termos da área

da Economía.



(1/4)

SUFICIENTE/


SOBRESALIENTE

(9/10)

COMPETENCIAS

1 2 3 4 5 6 7

2. Describir os diferentes tipos

de empresas e as formas

xurídicas máis apropiadas que

estas poden adoptar, a través

da análise de diversos casos de

empresas relacionando cada

unha delas coas

Distingue con

imprecisións

entre os

diferentes tipos

de empresa

utilizando os

Distingue sin

imprecisións

importantes

entre os

diferentes tipos

de empresa

Distingue con

certa precisión

entre os

diferentes tipos

de empresa

utilizando os

Distingue con

precisión entre

os diferentes

tipos de

empresa

utilizando os

CO

MP

ET

EN

CIA

CO

MP

ET

EN

CIA

CO

MP

ET

EN

CIA

DIX

ITA

L

AP

RE

ND

ER

A A

PR

EN

DE

R

CO

MP

ET

EN

CIA

S S

OC

IAIS

SE

NT

IDO

DE

INIC

IAT

IVA

E

CO

NS

CIE

NC

IA E

21

correspondentes esixencias de

capital, as responsabilidades

legais e fiscalidade empresarial

que deben observar os seus

propietarios e xestores,

identificando así mesmo as

fontes de financiamento ao seu

alcance e as interrelacións que

establecen coa súa contorna

inmediata.

Mediante este criterio

preténdese comprobar se o

alumnado distingue as

características das distintas clases

de empresas e empresarios, así

como as relacións básicas e

cotiás ca contorna, para o que

analiza casos sinxelos de

empresas próximas ou moi

coñecidas, con características

concretas de distinta actividade,

titularidade, número de

traballadores, ámbito de

actuación, etc., clasificándoas,

identificando cales son os seus

obxectivos, funcións básicas e os

factores da contorna inmediata

que inflúen na empresa (clientes,

provedores, intermediarios,

competidores…), e explicando

exemplos concretos de relacións

que poderían establecer as

empresas e os empresarios coa

contorna valorando os efectos

positivos e negativos,

medioambientais e sociais que se

observan.

Por outro lado, hase de

comprobar se valora a forma

xurídica máis apropiada para una

empresa concreta, en especial as

da súa contorna, a partir da

simulación duns requirimentos de

capital inicial e número de socios,

explicando o correspondente tipo

de responsabilidade patrimonial

para os seus propietarios e as

obrigas fiscais asociadas, sinalando

o funcionamento básico dos

impostos, as principais diferenzas

entre eles e valorando a achega

que supón a carga impositiva á

riqueza nacional. Así mesmo,

verificarase se explica as

posibilidades de financiamento do

día a día diferenciando o

financiamento externo e interno, a

corto e a longo prazo, valorando

o custe de cada unha e as

criterios de

clasificación máis

comúns, valora

de forma

incongruente a

forma xurídica

máis apropiada

para ela

relacionándoa co

capital a aportar,

a

responsabilidade

patrimonial

asociada dos

seus propietarios

e os

correspondentes

tipos de

fiscalidade e as

súas

características,

recoñecendo a

súa importancia

para a riqueza

nacional, e

identifica de

forma errónea

as distintas

opcións

financeiras que

teñen as

empresas ao seu

alcance

explicando o

impacto que a

súa elección

pode supoñer

para a marcha da

empresa, todo

isto aplicándoo

mostrando

desinterese a

diferentes casos

de empresas e

describindo os

seus obxectivos,

as súas funcións

e as

interrelacións

desta empresa ca

súa contorna.

utilizando os

criterios de

clasificación máis

comúns, valora

con algunha

incoherencia a

forma xurídica

máis apropiada

para ela

relacionándoa co

capital a aportar,

a

responsabilidade

patrimonial

asociada aos

seus propietarios

e os

correspondentes

tipos de

impostos e as

súas

características,

recoñecendo con

conciencia

superficial a súa

importancia para

a riqueza

nacional e

identifica con

erros comúns

(esperados) as

distintas opcións

financeiras que

teñen as

empresas ao seu

alcance

explicando o

impacto que a

súa elección

pode supoñer

para a marcha da

empresa, todo

isto aplicándoo

con interese

inconstante a

diferentes casos

de empresas e

describindo os

seus obxectivos e

funcións, e as

interrelacións

destas empresas

coa súa contorna.

criterios de

clasificación

máis comúns,

valora con certa

coherencia a

forma xurídica

máis apropiada

para ela

relacionándoa

co capital a

aportar, a

responsabilidade

patrimonial

asociada aos

seus

propietarios, e

os

correspondentes

tipos de

fiscalidade e as

súas

características,

recoñecendo

con

deliberación a

súa importancia

para a riqueza

nacional, e

identifica con

frecuencia de

maneira

adecuada as

distintas opcións

financeiras que

teñen as

empresas ao seu

alcance

explicando o

impacto que a

súa elección

pode supoñer

para a marcha

da empresa,

todo isto

aplicándoo con

interese

constante a

diferentes casos

de empresas e

describindo os

seus obxectivos

e funcións e as

interrelacións

destas empresas

coa súa

criterios de

clasificación

máis comúns,

valora con

coherencia a

forma xurídica

máis apropiada

para ela

relacionándoa

co capital a

aportar, a

responsabilidad

e patrimonial

asociada aos

seus

propietarios e

os

correspondente

s tipos de

fiscalidade e as

súas

características,

recoñecendo

con conciencia

crítica a súa

importancia

para a riqueza

nacional e

identifica

sempre de

maneira

adecuada as

distintas

opcións

financeiras que

teñen as

empresas ao

seu alcance

explicando o

impacto que a

súa elección

pode supoñer

para a marcha

da empresa,

todo isto

aplicándoo con

interese e

dedicación

constante a

diferentes casos

de empresas e

describindo os

seus obxectivos,

e funcións e as

interrelacións

LIN

GÜ

ÍST

ICA

MA

TE

MÁ

TIC

A E

CC

.BB

. EN

CIE

NC

IA E

TE

CN

OL

OX

ÍA

E C

ÍVIC

AS

ES

PÍR

ITO

EM

PR

EN

DE

DO

R

EX

PR

ES

IÓN

S C

ULT

UR

AIS

22

implicacións que a súa utilización

supón para a marcha da empresa,

a través da resolución de diversos

casos reais ou simulados de

financiamento de distintas

empresas ou inversións..

contorna. destas

empresas coa

súa contorna.



(1/4)

SUFICIENTE/


SOBRESALIENTE

(9/10)

COMPETENCIAS

1 2 3 4 5 6 7

3. Analizar os procesos

produtivos que levan a cabo

diferentes empresas de

distintos sectores

económicos para cumprir as

súas funcións e alcanzar os

seus obxectivos, explicando,

para un caso sinxelo de

empresa, as súas

características de eficiencia e

produtividade e calculando o

seu beneficio mediante a

determinación da súa

estrutura de ingresos e

custos.

Con este criterio preténdese

comprobar se o alumnado

explica as características dos

principais sectores económicos

nacionais e rexionais a partir

do estudo da agrupación de

empresas que realizan as

mesmas actividades

económicas nos seus procesos

produtivos coa finalidade de

que realice unha descrición

actual da estrutura produtiva

dun país e identifique os seus

retos e oportunidades

presentes e futuros, para o cal

rexistra as súas conclusións de

visitas a empresas, fábricas…,

no seu caderno de campo,

analiza lecturas de textos

periodísticos, visualización de

vídeos, debates televisivos, etc.

de actualidade económica.

Simultaneamente, indica os

factores dos procesos

produtivos que empregan as

Explica con

insuficiente

desenvolvemento

as características

dos principais

sectores

económicos

nacionais e da súa

rexión,

describindo as

súas actividades

económicas e

identificando os

seus retos e

oportunidades

presentes e

futuras mediante

a análise da

información

recibida.

Paralelamente,

explica con

incorreccións

importantes as

características

xerais dos

procesos

produtivos das

empresas dalgún

sector,

identificando os

tipos de factores

utilizados,

analizando de

forma inadecuada

a eficiencia do

método de

Explica con

desenvolvemento

que necesita de

ampliación as

características dos

principais sectores

económicos

nacionais e da súa

rexión,

describindo as

súas actividades

económicas e

identificando os

seus retos e

oportunidades

presentes e

futuras mediante

el análise de la

información

recibida.

Paralelamente,

explica con

algunha

incorrección as

características

xerais dos

procesos

produtivos das

empresas dalgún

sector,

identificando os

tipos de factores

utilizados,

analizando de

forma axustada a

eficiencia do

método de

Explica cun

adecuado

desenvolvemento

que atende ao

fundamental as

características dos

principais sectores

económicos

nacionais e da súa

rexión,

describindo as

súas actividades

económicas e

identificando os

seus retos e

oportunidades

presentes e

futuras mediante

a análise da

información

recibida.

Paralelamente,

explica con

corrección (no

fundamental) as

características

xerais dos

procesos

produtivos das

empresas dalgún

sector,

identificando os

tipos de factores

utilizados,

analizando de

forma conveniente

a eficiencia do

Explica con

fluidez e

detalle as

características

dos principais

sectores

económicos

nacionais e

rexionais,

describindo as

súas

actividades

económicas e

identificando

os seus retos e

oportunidades

presentes e

futuras

mediante a

análise da

información

recibida.

Paralelamente,

explica con

total

corrección (no

fundamental e

secundario) as

características

xerais dos

procesos

produtivos das

empresas

dalgún sector,

identificando

os tipos de

factores

CO

MP

ET

EN

CIA

LIN

GÜ

ÍST

ICA

CO

MP

ET

EN

CIA

MA

TE

MÁ

TIC

A Y

CC

.BB

. EN

CIE

NC

IA Y

TE

CN

OL

OX

ÍA

CO

MP

ET

EN

CIA

DIX

ITA

L

AP

RE

ND

ER

A A

PR

EN

DE

R

CO

MP

ET

EN

CIA

S S

OC

IAIS

E C

ÍVIC

AS

SE

NT

IDO

DE

INIC

IAT

IVA

E E

SP

ÍRIT

O E

MP

RE

ND

ED

OR

CO

NS

CIE

NC

IA E

EX

PR

ES

IÓN

S C

ULT

UR

AIS

23

empresas (terra, traballo e

capital) que interveñen nos

mesmos; explica as relacións

destes factores na produción

de bens e servizos, podendo

utilizar para isto, a resolución

de diferentes casos sinxelos de

simulación produtiva dunha

empresa na que seleccione a

técnica produtiva máis

eficiente; e analiza a

produtividade dun factor

produtivo propoñendo

melloras. Finalmente, hase de

constatar se o alumnado

determina o resultado

alcanzado no exercicio

económico para un caso

sinxelo de empresa,

desglosando os ingresos e

custos xerais en que incorre,

aplicando razoamentos

matemáticos para a

interpretación de resultados.

produción

empregado e a

produtividade

dalgún factor

produtivo,

propoñendo

melloras; e

determina con

imprecisión o

resultado acadado

no exercicio

económico dunha

empresa,

desagregando os

ingresos e custos

xerais en que

incorre.

produción

empregado e a

produtividade

dalgún factor

produtivo,

propoñendo

melloras; e

determina sin

imprecisións

importantes o

resultado acadado

no exercicio

económico dunha

empresa,

desagregando os

ingresos e custos

xerais en que

incorre.

método de

produción

empregado e a

produtividade

dalgún factor

produtivo,

propoñendo

melloras; e

determina con

bastante precisión

o resultado

acadado no

exercicio

económico dunha

empresa,

desglosando os

ingresos e custos

xerais en que

incorre.

utilizados,

analizando de

forma exacta a

eficiencia do

método de

produción

empregado e

a

produtividade

dalgún factor

produtivo,

propoñendo

melloras; e

determina con

total precisión

o resultado

alcanzado no

exercicio

económico

dunha

empresa,

desagregando

os ingresos e

custos xerais

en que incorre.



(1/4)

SUFICIENTE/


SOBRESALIENTE

(9/10)

COMPETENCIAS

1 2 3 4 5 6 7

4. Realizar un presuposto

persoal que diferencie os

distintos tipos de gastos e

ingresos, controlar o seu

grado de cumplrmento e as

posibles necesidades de

adaptación decidindo con

racionalidade ante as

diferentes alternativas

económicas da vida persoal e

manexar o aforro como medio

para acadar diferentes

obxectivos relacionados con el

benestar propio e social,

expresando unha actitude

positiva cara este.

A finalidade deste criterio é

comprobar se o alumnado é

capaz de elaborar un

presuposto persoal vinculado,

Elabora con

axuda e

copiando

modelos un

presuposto

persoal

identificando os

distintos tipos

de ingresos e

gastos, e

controla o seu

grao de

cumprimento

utilizando para

isto a nivel inicial

ferramentas

informáticas e

gráficos de

Elabora con

axuda a partir de

orientacións un

presuposto

persoal

identificando os

distintos tipos de

ingresos e

gastos, e

controla o seu

grao de

cumprimento

utilizando para

isto como

usuario básico

ferramentas

informáticas e

gráficos de

Elabora de

forma

autónoma un

presuposto

persoal

identificando os

distintos tipos

de ingresos e

gastos, e

controla o seu

grao de

cumprimento

utilizando para

isto con

dominio eficaz

ferramentas

informáticas e

gráficos de

Elabora de

maneira

totalmente

autónoma e con

iniciativa propia

un presuposto

persoal

identificando los

distintos tipos de

ingresos y gastos,

e controla o seu

grao de

cumprimento

utilizando para

isto con dominio

áxil e versátil

ferramentas

informáticas e

CO

MP

ET

EN

CIA

LIN

GÜ

ÍST

ICA

CO

MP

ET

EN

CIA

MA

TE

MÁ

TIC

A E

CC

.BB

. EN

CIE

NC

IA Y

TE

CN

OL

OX

ÍA

CO

MP

ET

EN

CIA

DIX

ITA

L

AP

RE

ND

ER

A A

PR

EN

DE

R

CO

MP

ET

EN

CIA

S S

OC

IAIS

E C

ÍVIC

AS

SE

NT

IDO

DE

INIC

IAT

IVA

E E

SP

ÍRIT

O E

MP

RE

ND

ED

OR

CO

NS

CIE

NC

IA E

EX

PR

ES

IÓN

S C

ULT

UR

AIS

24

ben á súa situación actual —nun

contexto real, educativo ou

familiar—, ou a un proxecto de

vida verosímil —nun contexto

profesional—, utilizando

ferramentas informáticas tanto

para a súa preparación como

para o seu desenvolvemento

(follas de cálculo, programas

específicos sobre presupostos...);

identificando cada un dos

ingresos (pagas familiares,

becas, premios obtidos, vendas

posibles en internet, soldos,

subvencións...) e gastos

(escolares, de ocio ou de

supervivencia) que se lle poidan

presentar en cada unha das

etapas da vida, distinguindo os

de carácter fixo dos variables, os

previstos dos extraordinarios...

Para isto, constatarase se o

alumnado realiza un diagnóstico

de partida da súa situación,

detectando necesidades

presentes e futuras,

establecendo obxectivos e

prioridades, tendo en conta a

marcha da actividade económica

nacional e demostrando unha

actitude tolerante cara a

incerteza; e se realiza un control

sobre o grao de cumprimento

do plan financeiro deseñado,

cumprimentando fichas e

manexando gráficos que

analicen posibles desviacións

entre a realidade personalizada

e as previsións establecidas.

Ademais, comprobará se

explica as vantaxes e os riscos

do endebedamento,

recoñecendo a relevancia do

aforro como medio para acadar

diferentes obxectivos, e

comprendendo a necesidade da

planificación e manexo dos

asuntos financeiros para cada

momento da vida.

análise que lle

permiten

comparar con

incoherencias

destacables

unha realidade

personalizada

coas previsións

establecidas.

Asimismo explica

a importancia do

aforro e do

control do gasto

como medios

para acadar

diferentes

obxectivos e

demostra de

forma mecánica,

a través da

análise das

vantaxes e

inconvenientes

do

endebedamento

e do risco

asociado a este,

que comprende

de maneira

superflua a

necesidade da

planificación e

manexo dos

asuntos

financeiros para

a selección da

decisión máis

adecuada en

cada momento.

análise que lle

permiten

comparar con

ambigüidades

unha realidade

personalizada

coas previsións

establecidas.

Asimismo explica

a importancia do

aforro e do

control do gasto

como medios

para alcanzar

diferentes

obxectivos e

demostra con

conciencia

superficial, a

través da análise

de las vantaxes e

inconvenientes

del

endebedamento

e do risco

asociado a este,

que comprende

con suficiente

profundidade a

necesidade da

planificación e

manexo dos

asuntos

financeiros para

a selección da

decisión máis

adecuada en

cada momento.

análise que lle

permiten

comparar sin

incoherencias

destacables

unha realidade

personalizada

coas previsións

establecidas.

Asimismo

explica a

importancia do

aforro e do

control do

gasto como

medios para

acadar

diferentes

obxectivos e

demostra con

deliberación, a

través da

análise das

vantaxes e

inconvenientes

do

endebedamento

e do risco

asociado a este,

que comprende

con

profundidade a

necesidade da

planificación e

manexo dos

asuntos

financeiros para

a selección da

decisión máis

adecuada en

cada momento.

gráficos de

análise que lle

permiten

comparar con

coherencia unha

realidade

personalizada

coas previsións

establecidas. Así

mesmo explica a

importancia do

aforro e do

control do gasto

como medios

para acadar

diferentes

obxectivos e

demostra con

conciencia

crítica, a través

da análise das

vantaxes e

inconvenientes do

endebedamento

e do risco

asociado a este,

que comprende

con destacable

profundidade a

necesidade da

planificación e

manexo dos

asuntos

financeiros para a

selección da

decisión máis

adecuada en cada

momento.



(1/4)

SUFICIENTE/


SOBRESALIENTE

(9/10)

COMPETENCIAS

1 2 3 4 5 6 7

25

5. Recoñecer o funcionamento

básico do diñeiro e diferenciar

los distintos tipos de contas

bancarias e de tarxetas

emitidas como medios de

pago, valorando a idoneidade

do emprego de cada unha

delas para cada situación

suscitada, con garantía e

responsabilidade.

O propósito deste criterio é

constatar que o alumnado é

capaz de describir o

funcionamento das contas

bancarias e de comprobar a

necesidade de ler detidamente

os documentos vinculados aos

diferentes contratos financeiros

demostrando que comprende os

seus termos fundamentais e os

seus gastos. Para isto verificarase

se resolve, individualmente ou en

grupos colaborativos, casos

prácticos (relativos á revisión

dalgún contrato bancario, o

incumprimento dalgunhas das

cláusulas dos contratos

financeiros, actuacións

irresponsables por parte do

usuario de servizos financeiros,

grao de seguridade que ofrece a

banca online...), recoñecendo o

feito de que as condicións dos

contratos coas entidades

bancarias poden ser negociadas

e analizando o procedemento de

reclamación ante posibles

conflitos de intereses.

Así mesmo preténdese constatar

se os alumnos identifican e

explican a utilidade de cada

unha das tarxetas emitidas polos

bancos, de débito e de crédito,

os custos e as garantías que

ofrece cada unha delas nas

operacións de pago. Para isto, o

alumnado, individualmente ou

en grupos pequenos, e a partir

de diferentes recursos (lexislación

básica sobre os dereitos e

responsabilidades dos

consumidores para coas

entidades financeiras, folletos

publicitarios de distintos bancos,

correspondencia de captura de

clientes, anuncios en distintos

medios como prensa, radio,

televisión, webs financeiras,

simuladores bancarios, noticias

Describe

escasamente o

funcionamento

de las

operacións con

las contas

bancarias;

identifica e

explica con

imprecisión as

distintas

modalidades de

tarxetas

emitidas polas

entidades

financeiras; e

valora a

importancia da

seguridade

cando se opera

con tarxetas ou

cando las

relaciones se

producen por

Internet, con

desinterese

comprobando la

necesidade de

ler detidamente

as condiciones

dos contratos

financeiros,

recoñecendo o

feito de que

estas poden ser

negociadas e

analizando o

procedemento

de reclamación

ante posibles

incumprimentos

por parte das

entidades.

Describe sin

dificultade

destacable o

funcionamento

das operacións

coas contas

bancarias;

identifica e

explica sin

imprecisións

importantes as

distintas

modalidades de

tarxetas emitidas

polas entidades

financeiras; e

valora con

conciencia

superficial a

importancia da

seguridade

cando se opera

con tarxetas o

cando as

relacións se

producen por

Internet, con

interese

inconstante

comprobando la

necesidade de ler

detidamente las

condiciones de

los contratos

financeiros,

recoñecendo o

feito de que

estas poden ser

negociadas e

analizando o

procedemento

de reclamación

ante posibles

incumprimentos

por parte das

entidades.

Describe con

fluidez o

funcionamento

das operacións

coas contas

bancarias;

identifica e

explica con

certa precisión

as distintas

modalidades de

tarxetas

emitidas polas

entidades

financeiras; y

valora con

deliberación la

importancia de

la seguridade

cando se opera

con tarxetas o

cando las

relaciones se

producen por

Internet, con

interese

constante

comprobando a

necesidade de

ler detidamente

as condicións

dos contratos

financeiros,

recoñecendo o

feito de que

estas poden ser

negociadas e

analizando o

procedemento

de reclamación

ante posibles

incumprimentos

por parte das

entidades.

Describe con

fluidez

destacable o

funcionamento

das operacións

coas contas

bancarias;

identifica e

explica con

precisión as

distintas

modalidades de

tarxetas emitidas

por las entidades

financeiras; e

valora con

conciencia crítica

a importancia da

seguridade cando

se opera con

tarxetas ou cando

las relaciones se

producen por

Internet, con

interese e

dedicación

constante

comprobando a

necesidade de ler

detidamente as

condicións dos

contratos

financeiros,

recoñecendo o

feito de que estas

poden ser

negociadas e

analizando o

procedemento de

reclamación ante

posibles

incumprimentos

por parte das

entidades.

CO

MP

ET

EN

CIA

LIN

GÜ

ÍST

ICA

CO

MP

ET

EN

CIA

MA

TE

MÁ

TIC

A Y

CC

.BB

. EN

CIE

NC

IA E

TE

CN

OL

OX

ÍA

CO

MP

ET

EN

CIA

DIX

ITA

L

AP

RE

ND

ER

A A

PR

EN

DE

R

CO

MP

ET

EN

CIA

S S

OC

IAIS

Y C

ÍVIC

AS

SE

NT

IDO

DE

INIC

IAT

IVA

E E

SP

ÍRIT

O E

MP

RE

ND

ED

OR

CO

NS

CIE

NC

IA E

EX

PR

ES

IÓN

S C

ULT

UR

AIS

26

sobre a responsabilidade social

da banca, publicacións de

asociacións de consumidores...)

poderá elaborar táboas

comparativas e o ranking de

ofertas de tarxetas emitidas

segundo as súas características,

levar a cabo algún contrato

simulado cunha banca online,

investigar sobre as ofertas da

banca ética, entre outras,

capacitándoos finalmente para

manter relacións responsables,

críticas, éticas e seguras coas

entidades bancarias.



(1/4)

SUFICIENTE/


SOBRESALIENTE

(9/10)

COMPETENCIAS

1 2 3 4 5 6 7

6. Analizar a procedencia das

principais fontes de ingresos e

as áreas de gastos do Estado

interpretando gráficos onde se

mostre a súa distribución,

explicar os conceptos de

débeda pública e déficit

público, diferenciándoos, e

determinar o impacto que a

desigualdade da renda ten para

a cidadanía así como estudar o

papel redistributivo do Estado.

Con este criterio preténdese

verificar se o alumnado identifica

a procedencia dos distintos tipos

de ingresos públicos (impostos,

taxas, fondos europeos…) e as

principais áreas de gastos do

Estado (prestacións sociais,

servizos públicos, infraestruturas,

gastos asociados ás

administracións e institucións,

etc.), comentando as súas

relacións mediante, a análise de

abundantes exemplos dos feitos

sobre os que recaen, os seus

contribuíntes ou os seus

respectivos destinatarios; así

mesmo hase de constatar se

analiza e interpreta datos e

gráficos sobre a distribución e o

comportamento dos ingresos e

Identifica con

imprecisións a

procedencia dos

ingresos do

Estado e a súa

distribución

entre as

principais áreas

de gastos;

analiza e

interpreta con

dificultade

datos e gráficos

sobre ingresos e

gastos públicos;

distingue con

inseguridade o

comportamento

destes nas

diferentes fases

dos ciclos

económicos; e

explica de

forma

insuficientemen

te desenvolvida

as diferencias

entre os

conceptos de

débeda pública

e déficit público

para finalmente

Identifica sin

imprecisións

importantes a

procedencia dos

ingresos do

Estado e a súa

distribución entre

as principais

áreas de gastos;

analiza e

interpreta sin

dificultade

destacable datos

e gráficos sobre

ingresos e gastos

públicos;

distingue sin

dúbidas

importantes o

comportamento

destes nas

diferentes fases

dos ciclos

económicos; e

explica cun

desenvolvement

o que necesita

de ampliación as

diferencias entre

os conceptos de

débeda pública e

déficit público

Identifica con

certa precisión

a procedencia

dos ingresos

do Estado e a

súa distribución

entre as

principais áreas

de gastos;

analiza e

interpreta con

fluidez datos e

gráficos sobre

ingresos e

gastos públicos;

distingue de

forma asertiva

e clara o

comportamento

destes nas

diferentes fases

dos ciclos

económicos; e

explica cun

adecuado

desenvolvemen

to as

diferencias

entre os

conceptos de

débeda pública

e déficit público

Identifica con

precisión a

procedencia dos

ingresos do

Estado e a súa

distribución entre

as principais áreas

de gastos; analiza

e interpreta con

fluidez

destacable datos

e gráficos sobre

ingresos e gastos

públicos;

distingue de

forma asertiva,

clara e lúcida o

comportamento

destes nas

diferentes fases

dos ciclos

económicos; e

explica cun

adecuado

desenvolvemento

as diferencias

entre os

conceptos de

débeda pública e

déficit público

para finalmente

determinar con

CO

MP

ET

EN

CIA

LIN

GÜ

ÍST

ICA

CO

MP

ET

EN

CIA

MA

TE

MÁ

TIC

A E

CC

.BB

. EN

CIE

NC

IA E

TE

CN

OL

OX

ÍA

CO

MP

ET

EN

CIA

DIX

ITA

L

AP

RE

ND

ER

A A

PR

EN

DE

R

CO

MP

ET

EN

CIA

S S

OC

IAIS

E C

ÍVIC

AS

SE

NT

IDO

DE

INIC

IAT

IVA

E E

SP

ÍRIT

O E

MP

RE

ND

ED

OR

CO

NS

CIE

NC

IA E

EX

PR

ES

IÓN

S C

ULT

UR

AIS

27

gastos públicos nas distintas

fases da actividade económica

(presupostos das diferentes

administracións públicas en

épocas de recesión, recuperación

e bonanza económica, gráficos

sobre a evolución destes en

determinados períodos...).

Ademais, deberase averiguar se

diferencia os conceptos de

débeda pública e déficit público,

explicando a orixe e as

interaccións que se producen

entre ambas variables; e partindo

de realidades económicas e

sociais concretas, referidas a

varios contextos, determina os

efectos que sobre a sociedade

produce a desigualdade da renda

e describe o potencial

redistributivo das variables

estudadas. Todo isto usando

recursos tanto bibliográficos

(biblioteca escolar, revistas e

manuais,..) como informáticos

(webs oficiais, vídeos subidos á

rede sobre programas,

entrevistas, etc.) que mobilizaran

e aplicarán ás situacións de

aprendizaxe que se lles propoñan

(debates, xogos de causas e

efectos, comparacións entre

comunidades autónomas,

municipios...), demostrando unha

actitude crítica e ética cara ás

transferencias de renda entre

colectivos e territorios e

comprendendo os custos e

beneficios asociados ao Estado

de Benestar.

determinar con

incorreccións

importantes o

impacto que

para a

sociedade ten a

maior ou menor

igualdade da

distribución da

renda así como

o carácter

redistributivo

dalgunhas

ferramentas

fiscais.

para finalmente

determinar con

algunha

incorrección o

impacto que para

a sociedade ten a

maior ou menor

igualdade da

distribución da

renda así como o

carácter

redistributivo

dalgunhas

ferramentas

fiscais.

para finalmente

determinar con

corrección no

fundamental o

impacto que

para a

sociedade ten a

maior ou

menor

igualdade da

distribución da

renda así como

o carácter

redistributivo

dalgunhas

ferramentas

fiscais.

corrección no

fundamental e

secundario o

impacto que para

a sociedade ten a

maior ou menor

igualdade da

distribución da

renda así como o

carácter

redistributivo

dalgunhas

ferramentas

fiscais.



(1/4)

SUFICIENTE/


SOBRESALIENTE

(9/10)

COMPETENCIAS

1 2 3 4 5 6 7

28

7. Diferenciar as variables

macroeconómicas de tipos de

xuro, inflación e desemprego

para, mediante a interpretación

de datos e gráficos, analizar as

relacións existentes entre elas e

valorar as súas principais

repercusións económicas e

sociais.

Con este criterio búscase

constatar se o alumnado

describe as distintas causas da

inflación e o desemprego

recoñecendo e poñendo

exemplos de distintos factores

que poden chegar a causar estes

problemas na economía, tanto

desde o punto de vista da

demanda como da oferta, e

valorando as distintas teorías

que os explican; así como se

recoñece os efectos que a

inflación e o desemprego poden

xerar na vida das persoas e nas

empresas. Para isto verificarase ei

interpreta datos e gráficos de

contido económico relacionados

cos tipos de xuro (prezo oficial

do diñeiro, EURIBOR, etc.), coa

inflación (Índice de Prezos ao

Consumo Harmonizado, taxas de

inflación e variacións...), e en

relación co desemprego (Enquisa

de Poboación Activa, paro

rexistrado, publicacións de

sindicatos...) que poderá

encontrar na prensa dixital ou

escrita, noticiarios, debates,

extraendo datos do INE

―Instituto Nacional de

Estadística―…; e se leva a cabo

comparacións, espaciais,

temporais e internacionais, de

cada unha das variables, etc. Así

mesmo, hase de averiguar se o

alumnado explica o

funcionamento dos tipos de xuro

como un instrumento de política

monetaria que facilita o emprego

e a estabilidade de prezos na

economía para o que poderá

utilizar as representacións

gráficas causa-efecto ou

informes ou exposicións en clase

nas que analicen as repercusións

da variación dos tipos de xuro

sobre as principais variables

económicas, segundo o ciclo

económico imperante ou a

Describe

insuficientemen

te as causas da

inflación e o

desemprego;

explica con

incorreccións

importantes o

funcionamento

dos tipos de

xuro e valora de

forma

mecánica as

principais

repercusións

económicas e

sociais que cada

unha das

variables ten na

sociedade, para

o que

interpreta a

nivel moi

básico datos e

gráficos de

contido

económico

relacionados

cos tipos de

xuro, a inflación

e o

desemprego.

Describe cunha

extensión que

necesita de

ampliación as

causas da

inflación e o

desemprego;

explica con

incorreccións o

funcionamento

dos tipos de

xuro; e valora

con conciencia

superficial as

principais

repercusións

económicas e

sociais que cada

unha das

variables ten na

sociedade, para o

que interpreta

de maneira

básica datos e

gráficos de

contido

económico

relacionados cos

tipos de xuro, a

inflación e o

desemprego.

Describe cun

adecuado

desenvolvemen

to as causas da

inflación e o

desemprego;

explica con

corrección no

fundamental o

funcionamento

dos tipos de

xuro; e valora

con

deliberación as

principais

repercusións

económicas e

sociais que

cada unha das

variables ten na

sociedade, para

o que

interpreta cun

dominio eficaz

datos e gráficos

de contido

económico

relacionados

cos tipos de

xuro, a inflación

e o

desemprego.

Describe con un

adecuado e

detallado

desenvolvement

o as causas da

inflación e o

desemprego;

explica con

corrección no

fundamental e

secundario o

funcionamento

dos tipos de xuro;

e valora con

conciencia crítica

as principais

repercusións

económicas e

sociais que cada

unha das

variables ten na

sociedade, para o

que interpreta

cun dominio áxil

datos e gráficos

de contido

económico

relacionados cos

tipos de xuro, a

inflación e o

desemprego.C

OM

PE

TE

NC

IA L

ING

ÜÍS

TIC

A

CO

MP

ET

EN

CIA

MA

TE

MÁ

TIC

A E

CC

.BB

. EN

CIE

NC

IA Y

TE

CN

OL

OX

ÍA

CO

MP

ET

EN

CIA

DIX

ITA

L

AP

RE

ND

ER

A A

PR

EN

DE

R

CO

MP

ET

EN

CIA

S S

OC

IAIS

E C

ÍVIC

AS

SE

NT

IDO

DE

INIC

IAT

IVA

Y E

SP

ÍRIT

O E

MP

RE

ND

ED

OR

CO

NS

CIE

NC

IA Y

EX

PR

ES

IÓN

S C

ULT

UR

AIS

29

marcha da economía, coa

finalidade de que poida valorar

as relacións entre as variables e

examinar a economía desde

unha perspectiva

macroeconómica.



(1/4)

SUFICIENTE/


SOBRESALIENTE

(9/10)

COMPETENCIAS

1 2 3 4 5 6 7

8. Valorar, a partir da análise de

datos sobre o desemprego en

España, as diferentes opcións

de política macroeconómica

que se poden implementar

para facer fronte ao

desemprego recoñecendo,

mediante a investigación, as

oportunidades e tendencias do

mercado de traballo en

distintos ámbitos.

Este criterio ten como propósito

verificar se os alumnos e

alumnas analizan a evolución

dos datos de desemprego en

España, utilizando indicadores

básicos (taxa de actividade e

paro); identificando os colectivos

máis vulnerables (mozos,

mulleres, parados de longa

duración...), así como os

territorios, profesións e sectores

máis afectados; realizando

comparacións territoriais, por

idade, por sexo e entre períodos;

e interpretando os datos obtidos.

Así mesmo, hase de comprobar

se examinan os efectos das

políticas das diferentes

Administracións para facer fronte

a este problema de

transcendencia económica,

persoal e social, propoñendo

Analiza con

incoherencias

datos e

indicadores del

desemprego así

como as

políticas de

emprego en

España; e

investiga

seguindo

instrucións a

oferta e a

demanda de

traballo,

recoñecendo,

soamente a

partir de

exemplos,

ámbitos de

oportunidades

e tendencias de

emprego.

Analiza,

cometendo

algunhas

incoherencias,

datos e

indicadores do

desemprego así

como as políticas

de emprego en

España; e

investiga a partir

de pautas con

orientacións a

oferta e a

demanda de

traballo,

recoñecendo,

con achegas

comúns,

ámbitos de

oportunidades e

tendencias de

emprego.

Analiza

coherentemente

datos e

indicadores do

desemprego así

como as

políticas de

emprego en

España; e

investiga de

forma

autónoma a

oferta e a

demanda de

traballo,

recoñecendo,

con achegas de

interese,

ámbitos de

oportunidades

e tendencias de

emprego.

Analiza con

propiedade y

coherencia datos

e indicadores del

desemprego así

como las políticas

de emprego en

España; e

investiga de

forma

totalmente

autónoma y con

iniciativa propia

la oferta y la

demanda de

traballo,

recoñecendo con

notable inventiva

ámbitos de

oportunidades y

tendencias de

emprego.

CO

MP

ET

EN

CIA

LIN

GÜ

ÍST

ICA

CO

MP

ET

EN

CIA

MA

TE

MÁ

TIC

A E

CC

.BB

. EN

CIE

NC

IA E

TE

CN

OL

OX

ÍA

CO

MP

ET

EN

CIA

DIX

ITA

L

AP

RE

ND

ER

A A

PR

EN

DE

R

CO

MP

ET

EN

CIA

S S

OC

IAIS

E C

ÍVIC

AS

SE

NT

IDO

DE

INIC

IAT

IVA

Y E

SP

ÍRIT

O E

MP

RE

ND

ED

OR

CO

NS

CIE

NC

IA E

EX

PR

ES

IÓN

S C

ULT

UR

AIS

30

exemplos tanto polo lado da

oferta como polo lado da

demanda de emprego; para isto,

a partir da información obtida

e mediante o desenvolvemento,

individual ou en pequeno grupo,

de tarefas e actividades (debates,

elaboración de táboas sobre o

mercado de traballo —acoutadas

ben a un territorio, a un

colectivo, a un período—,

comentarios de textos

periodísticos, elaboración de

mapas sobre a distribución

espacial de oportunidades de

emprego, procura selectiva de

anuncios de emprego en

diferentes medios, entrevistas a

políticos e empresarios locais,

charlas...), o alumnado investiga

e radiografía o mercado de

traballo español e o da súa

contorna máis próxima, así como

recoñece ámbitos de

oportunidades de emprego,

presentes e futuras. Todo isto coa

finalidade de poder obter

conclusións sobre as relacións

entre a educación, a formación e

a posibilidade de obter un

emprego de calidade, valorando

os efectos das distintas políticas

contra o desemprego aplicadas,

e plasmar as súas

argumentacións en informes,

gráficos, textuais ou audiovisuais,

susceptibles de comunicación

oral.



(1/4)

SUFICIENTE/


SOBRESALIENTE

(9/10)

COMPETENCIAS

1 2 3 4 5 6 7

31

9. Valorar o impacto da

globalización económica, do

comercio internacional, e dos

procesos de integración

económica na calidade de vida

das persoas e o medio

ambiente, analizando

acontecementos económicos

contemporáneos relacionados.

Con este criterio perséguese

verificar se o alumnado valora o

grado de interconexión da

diferentes economías mundiais,

para o que identifica os factores

que favorecen o comercio

internacional así como a súa

dimensión mundial (manexando

comparativas de estadísticas de

países exportadores,

importadores ou dos produtos

obxecto do comercio mundial,

etc.) e recoñecendo, por un lado,

as características e as

consecuencias da globalización

económica mediante a

elaboración de balances sociais

sinxelos da globalización e a

análise de acontecementos

económicos contemporáneos

relativos a aspectos comerciais,

produtivos, financeiros e culturais

(estudos sinxelos de casos de

cálculos de costes de transporte

internacional, do impacto das

exportacións dos países con

baixos custos produtivos,

empresas que deben adaptarse a

reconversións industriais ou

deslocalizacións, movementos

especulativos financeiros que

xeran crises económicas globais,

exemplos de trabas

proteccionistas ao comercio

internacional…) e, por outro lado,

reflexiona sobre o impacto

medioambiental dos procesos de

transformación e consumo,

manexando, por exemplo,

estadísticas de consumo mundial

ou realizando un inventario de

costes medioambientais graves a

nivel mundial que inclúa análises

de posibles alternativas para un

desenvolvemento sustentable

futuro; todo isto coa finalidade

de debater ou elaborar informes,

individuais ou colectivos,

emitindo xuízos críticos sobre as

repercusións na calidade de vida

Valora de

forma

mecánica o

grado de

interconexión

das economías

mundiais

identificando

con desinterese

os factores que

impulsan o

comercio

internacional,

pero tamén as

consecuencias

que exerce a

globalización e

o impacto

medioambienta

l a nivel

mundial, para o

que analiza de

maneira

elemental

distintas

informacións

aportadas e

acontecemento

s

contemporáneo

s co fin de

emitir xuízos

críticos, en

informes o

debates

aplicando con

incorreccións

importantes a

perspectiva

global e

propoñendo

solucións

encamiñadas

ao

desenvolvemen

to sustentable

usando

tópicos. Así

mesmo

enumera de

maneira

incoherente as

vantaxes e

inconvenientes

do proceso de

integración

económica e

monetaria da

Unión Europea.

Valora con

conciencia

superficial o

grado de

interconexión das

economías

mundiais

identificando con

interese variable

os factores que

impulsan o

comercio

internacional,

pero tamén as

consecuencias

que exerce a

globalización e o

impacto

medioambiental

a nivel mundial,

para o que

analiza con

suficiente

profundidade

distintas

informacións

aportadas e

acontecementos

contemporáneos

co fin de emitir

xuízos críticos, en

informes o

debates

aplicando con

incorreccións a

perspectiva

global e

propoñendo con

esforzo

solucións novas

encamiñadas ao

desenvolvemento

sustentable. Así

mesmo enumera

as vantaxes e

inconvenientes

do proceso de

integración

económica e

monetaria da

Unión Europea

cometendo

algunhas

incoherencias.

Valora con

deliberación o

grado de

interconexión

das economías

mundiais

identificando

con interese

constante os

factores que

impulsan o

comercio

internacional,

pero tamén as

consecuencias

que exerce a

globalización e

o impacto

medioambiental

a nivel mundial,

para o que

analiza en

profundidade

distintas

informacións

aportadas e

acontecementos

contemporáneo

s co fin de

emitir xuízos

críticos en

informes o

debates,

aplicando con

corrección a

perspectiva

global e

propoñendo

solucións

creativas

encamiñadas

ao

desenvolvement

o sustentable.

Así mesmo

enumera

coherentement

e as vantaxes e

inconvenientes

do proceso de

integración

económica e

monetaria de la

Unión Europea.

Valora con

conciencia crítica

o grado de

interconexión das

economías

mundiais

identificando con

interese e

dedicación

constante os

factores que

impulsan o

comercio

internacional,

pero tamén as

consecuencias

que exerce a

globalización e o

impacto

medioambiental a

nivel mundial,

para o que

analiza con

destacable

profundidade

distintas

informacións

aportadas e

acontecementos

contemporáneos

co fin de emitir

xuízos críticos en

informes ou

debates,

aplicando con

destreza e

corrección a

perspectiva global

e propoñendo

solucións moi

creativas

encamiñadas ao

desenvolvemento

sustentable. Así

mesmo enumera

con propiedade

e

coherentemente

as vantaxes e

inconvenientes do

proceso de

integración

económica e

monetaria da

Unión Europea.

CO

MP

ET

EN

CIA

LIN

GÜ

ÍST

ICA

CO

MP

ET

EN

CIA

MA

TE

MÁ

TIC

A E

CC

.BB

. EN

CIE

NC

IA Y

TE

CN

OL

OX

ÍA

CO

MP

ET

EN

CIA

DIX

ITA

L

AP

RE

ND

ER

A A

PR

EN

DE

R

CO

MP

ET

EN

CIA

S S

OC

IAIS

E C

ÍVIC

AS

SE

NT

IDO

DE

INIC

IAT

IVA

E E

SP

ÍRIT

O E

MP

RE

ND

ED

OR

CO

NS

CIE

NC

IA E

EX

PR

ES

IÓN

S C

ULT

UR

AIS

32

das persoas, os países e o medio

ambiente.

Ademais, hase de comprobar

que se identifica e enumera as

vantaxes e inconvenientes dos

procesos de integración

económica e unión monetaria

europea necesarios para

constituír un mercado común

que afronte os desafíos

económicos mundiais recurrindo

ao estudo dos obxectivos das

súas institucións e políticas

económicas comunitarias.

6. Criterios de cualificación.

A LOMCE recolle unha serie de estándares que son de obrigado cumprimento. O profesor

realizará anotacións do rendemento e actitude de cada alumno unha folla de cálculo cos criterios

e estándares, cada un cunha ponderación.

As notas de clase suporán o 30% da nota do trimestre. O 70% restante cualificarase a través dun

exame trimestral. Será necesario acadar como mínimo o 50% da nota máxima establecida para

cada parte, para poder efectuar unha nota media.

Teranse en conta os seguintes aspectos:

a. A participación, e calidade da mesma, dos alumnos no desenvolvemento das clases.

b. A realización das tarefas encomendadas.

c. O respecto polos compañeiros y polas opinións dos demais.

As notas de clase suporán o 30% da nota da avaliación correspondente. Realizarse un exame

trimestral, que será cualificado de 1 a 7 puntos.

O alumnado que non tivera superado un ou varios trimestres disporá dun exame de recuperación

no mes de xuño, no que non pode obter unha nota superior a 5 puntos sobre 10. Na

recuperación de xuño teranse en conta as notas obtidas polo traballo do alumno ao longo do

curso.

Tanto no exame trimestral como no de recuperación do mes de xuño, para aprobar a materia hai

que obter como mínimo o 50% da nota máxima do correspondente exame.

33

7. Indicadores de logro para avaliar o proceso de ensino e

práctica docente.

INDICADORES VALORACIÓN

OBSERVACIÓNS

E PROPOSTAS DE

MELLORA

1 Selecciono e secuencio os contidos da miña programación de

aula cunha distribución e unha progresión adecuada ás

características de cada grupo de alumnos.

2 Adopto estratexias e programo actividades en función dos

obxectivos didácticos, en función dos distintos tipos de

contidos e en función de las características de los alumnos.

3 Planifico as clases de modo flexible, preparando actividades e

recursos axustados ao Proxecto Curricular de Etapa, á

programación didáctica no caso de secundaria e, sobre todo,

axustado sempre, o máis posible ás necesidades e intereses

dos alumnos.

4 Establezo, de modo explícito, os criterios, procedementos e

instrumentos de avaliación e autoavaliación que permiten facer

o seguimento do progreso dos alumnos e comprobar o grao

en que alcanzan as aprendizaxes.

5 Planifico a miña actividade educativa de forma coordinada co

resto do profesorado (sexa por nivel, ciclo, departamentos,

equipos educativos e profesores de apoio).

6 Plánteo situacións introdutorias ao tema a tratar (traballos,

diálogos, lecturas)

7 Manteño o interese do alumnado, partindo das súas

experiencias, cunha linguaxe clara e adaptada

8 Relaciono os contidos e actividades cos intereses e

coñecementos previos dos meus alumnos

9 Estruturo os contidos dando unha visión xeral de cada tema

10 Facilito a adquisición de novos contidos a través de esquemas,

exemplos, sínteses,...

11 Propoño aos meus alumnos actividades variadas (de

diagnóstico, de introdución, de motivación, de

desenvolvemento, de síntese, de consolidación, de

recuperación, de ampliación y de avaliación).

12 Propoño actividades que aseguran la adquisición de los

obxectivos didácticos previstos y las habilidades y técnicas

instrumentais básicas.

34

13 Nas actividades que propoño existe equilibrio entre as

actividades individuais e traballos en grupo.

14 Utilizo recursos didácticos variados ( audiovisuais, informáticos,

técnicas de aprender a aprender...), tanto para a presentación

dos contidos como para a práctica dos alumnos, favorecendo

o uso autónomo por parte dos mesmos.

15 Comprobo, de diferentes modos, que os alumnos

comprenderon a tarefa que teñen que realizar: facendo

preguntas, haciendo que verbalicen el proceso, …

16 Facilito estratexias de aprendizaxe: como solicitar axuda, como

buscar fontes de información, pasos para resolver cuestiones,

problemas, dou ánimos e aseguro a participación de todos….

17 Controlo frecuentemente o traballo dos alumnos: explicacións

adicionais, dando pistas, feedback,…

18 As relacións que establezo cos meus alumnos dentro da aula e

as que eles establecen entre si son correctas, fluídas e desde

unhas perspectivas non discriminatorias.

19 Favorezo a elaboración de normas de convivencia coa achega

de todos e reacciono de forma ecuánime ante situacións

conflitivas.

20 Fomento o respecto e a colaboración entre os alumnos e

acepto as súas suxestións e achegas, tanto para a organización

das clases como para as actividades de aprendizaxe.

21 Reviso e corrixo frecuentemente os contidos, actividades

propostas -dentro e fora da aula, adecuación dos tempos,

agrupamentos e materiais utilizados.

22 Proporciono información ao alumno sobre a execución das

tarefas e como pode melloraras, e favorezo procesos de

autoavaliación e coavaliación.

23 En caso de obxectivos insuficientemente alcanzados propoño

novas actividades que faciliten a súa adquisición.

24 En caso de obxectivos suficientemente alcanzados, en corto

espazo de tempo, propoño novas actividades que faciliten un

maior grado de adquisición.

25 Teño en conta o nivel de habilidades dos alumnos, os seus

ritmos de aprendizaxe, as posibilidades de atención, etc, e en

función deles, adapto os distintos momentos do proceso de

ensinanza- aprendizaxe ( motivación, contidos, actividades, ...).

35

26 Coordínome con outros profesionais (profesores de apoio,

Equipos de Orientación Educativa e Psicopedagóxica,

Departamentos de Orientación), para modificar e/ou adaptar

contidos, actividades, metodoloxía, recursos… aos diferentes

ritmos e posibilidades de aprendizaxe.

27 Realizo unha avaliación inicial a principio de curso, para axustar

a programación, na que teño en conta o informe final do titor

anterior, o doutros profesores, o do Equipo de Orientación

Educativa e Psicopedagóxica e/ou Departamento de

Orientación.

28 Contemplo outros momentos de avaliación inicial: a comenzos

dun tema, de unidade didáctica, de novos bloques de

contido...

29 Utilizo suficientes criterios de avaliación que atendan de

maneira equilibrada a avaliación dos diferentes contidos

(conceptuais, procedimentais, actitudinais).

30 Utilizo sistemáticamente procedementos e instrumentos

variados de recollida de información ( rexistro de observacións,

carpeta do alumno, ficha de seguimento, diario de clase,

taboeiro de anuncios,...)

8. Organización das actividades de seguimento, recuperación

e avaliación das materias pendentes.

Este é o primeiro ano que se imparte esta materia no IES Maximino Romero de Lema, e non

existen alumnos procedentes doutros centros coa materia pendente. Segundo as necesidades

detectadas ao longo do curso deseñaranse actividades de recuperación para o curso 2018-19.

9. Deseño da avaliación inicial e medidas individuais ou

colectivas a adoptar en función dos resultados.

A avaliación inicial consiste nunha serie de preguntas a cada alumno sobre os coñecementos

previos e intereses, e a lectura e comentario dun texto.


- Actividades variadas, graduadas e relacionadas cos intereses do alumnado e coa vida diaria

- Combinar actividades individuais e en grupo

- Actividades de reforzo cando se detecten problemas de comprensión

36

- Actividades que suscitan solucións abertas

- Agrupamentos flexibles,

- Adaptacións curriculares

11.Concreción dos elementos transversais en cada curso.

A educación en valores é importante para o desenvolvemento do alumnado, así como para lograr

unha sociedade máis libre, respectuosa co medio ambiente e tolerante. Por outra parte, o alumno

debe acadar progresivamente unha autonomía de aprendizaxe. A materia de Economía contribúe

particularmente á educación do consumidor, o desenvolvemento sustentable, a autonomía na

busca e selección de información, o emprego das TICs e a conciencia das desigualdades

socioeconómicas.

12. Actividades Complementarias e extraescolares do

departamento.

O número de materias a cargo da titular do departamento vai supoñer unha dedicación superior

ás 40 horas semanais en cómputo anual, polo en en principio durante o presente curso non se

van organizar actividades complementarias nin actividades extraescolares.

Con todo, se xorde algunha actividade extraescolar que esixa poucas horas de organización,

consultarase coa Dirección a súa realización.

13. Mecanismos de revisión, avaliación e modificación da

programación e Plan de mellora.


OBSERVACIÓNS

E PROPOSTAS DE

MELLORAS






contidos e en función das características dos alumnos.

37

3 Planifico as clases de modo flexible, preparando actividades e


programación didáctica e, sobre todo, axustado sempre, o máis

posible ás necesidades e intereses dos alumnos.

4 Establezo, de modo explícito, os criterios, procedementos e


o seguimento do progreso dos alumnos e comprobar o grao

en que acadan as aprendizaxes.



equipos educativos e profesores de apoios).

6 Presento situacións introdutorias ao tema a tratar (traballos,












recuperación, de ampliación e de avaliación).

12 Presento actividades que aseguran a adquisición dos

obxectivos didácticos previstos e as habilidades e técnicas




14 Utilizo recursos didácticos variados (audiovisuais, informáticos,

técnicas de aprender a aprender...), tanto para a presentación

dos contidos como para a práctica dos alumnos, favorecendo

o uso autónomo por parte dos mesmos.

15 Comprobo, de diferentes modos, que os alumnos teñen

comprendido a tarefa a realizar: facendo preguntas, facendo

que verbalicen o proceso, …


buscar fontes de información, pasos para resolver cuestións,




38




19 Favorezo a elaboración de normas de convivencia coa achega

de todos e reacciono de forma ecuánime ante situacións

conflitivas.

20 Fomento o respecto e a colaboración entre os alumnos e



21 Reviso e corrixo frecuentemente los contidos, actividades

propostas -dentro e fora da aula, adecuación dos tempos,

agrupamentos e materiais utilizados.








maior grao de adquisición.


ritmos de aprendizaxe, as posibilidades de atención, etc, e en


ensinanza- aprendizaxe ( motivación, contidos, actividades, ...).





27 Realizo unha avaliación inicial a principio de curso, para axustar

a programación, na que teño en conta o informe final do titor

anterior, o doutros profesores, o do Departamento de

Orientación.


dun tema, de unidade didáctica, de novos bloques de

contido...





variados de recollida de información (rexistro de observacións,



39

PROGRAMACIÓN DE

ECONOMÍA (1º Bacharelato)

INDICE

1. Introdución

2. Contribución ao desenvolvemento das competencias clave..................................................................4


competenciais............................................................................................................................................................4

4. Concreción de obxectivos por curso...........................................................................................................4


competenciais............................................................................................................................................................4

5.1. Temporalización......................................................................................................................................4

5.2. Mínimos esixibles para superar a materia........................................................................................4

5.3. Procedementos e instrumentos de avaliación.................................................................................4

6. Criterios de cualificación................................................................................................................................4

7. Indicadores de logro para avaliar o proceso de ensino e práctica docente......................................4


pendentes...................................................................................................................................................................4

9. Organización dos procedementos que lle permitan ao alumnado acreditar os coñecementos

necesarios (BAC)........................................................................................................................................................5

10. Deseño da avaliación inicial e medidas individuais ou colectivas a adoptar en función dos

resultados....................................................................................................................................................................5

11. Medidas de atención á diversidade.............................................................................................................5

12. Concreción dos elementos transversais en cada curso...........................................................................5

13. Actividades Complementarias e extraescolares do departamento.......................................................5

14. Mecanismos de revisión, avaliación e modificación da programación e Plan de mellora..............5

1. Introdución

A Economía de 1º de Bacharelato busca dar unha formación básica en micro e macroeconomía ao

alumnado. Este deberá dominar conceptos como a inflación, o PIB, a taxa de desemprego,... Tamén se

intenta formalo como cidadán responsable,, a través das unidades dedicadas ao desenvolvemento e á

pobreza, e como consumidor, co estudo dos modelos de mercado.

40

Esta materia troncal de opción ten asignadas 4 sesións semanais. Hai 7 alumnos matriculados.

2.- Contribución ao desenvolvemento das competencias clave

Moitas das actividades propostas nas unidades didácticas están contextualizadas e relacionadas coa

vida cotiá, co fin de facilitar a aplicación e transferencia do aprendido na aula. Fomentarase o traballo

colaborador e a lectura de noticias de contido económico nos xornais e revistas. A partir de noticias

de economía terán lugar debates, que ademais de permitir aplicar o aprendido e ser motivadores,

facilitan o adestramento das habilidades sociais.

As competencias que a LOMCE establece que debe contribuír a desenvolver a educación son tratadas

en Economía da seguinte maneira:

a. Comunicación lingüística. Desenvólvese mediante a lectura de xornais, a terminoloxía propia da

Economía, e a realización de debates.

Unidades que contribúen ao desenvolvemento desta competencia: todas, en maior ou menor medida.

b. Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía. Presentarase ao alumnado

exercicios que esixen aplicar estratexias para definir problemas, resolvelos, elaborar solucións, analizar

resultados, etc.

Unidades que desenvolven a competencia matemática: 4, 8, 14.

c. Competencia dixital. Fomentarase que o alumnado mellore a busca e selección de información en

medios dixitais, en diferentes aplicacións e formatos, así como o emprego adecuado desa información.

Todas as unidades didácticas contribúen á consecución desta competencia.

d. Competencia para aprender a aprender. Moitos dos coñecementos que se adquiren a través desta

materia teñen un carácter instrumental. Así, os contidos, exercicios, lectura de textos e posterior

comentario, debates,... fomentan a análise, as dotes de observación da contorna, a iniciativa e o

espírito crítico, o que favorece a aprendizaxe autónoma.

e. Competencias sociais e cívicas. Esta materia favorece o traballo en grupo para a resolución de

actividades fomentando o desenvolvemento de actitudes como a cooperación, a solidariedade e o

respecto cara a as opinións dos demais. Por outra parte, os coñecementos económicos permiten

formarse una opinión fundamentada en feitos e datos reais sobre os problemas económicos reais.

Todas as unidades contribúen ao logro desta competencia, e especialmente a 15 e a 16.

f. Sentido de iniciativa e espírito emprendedor. Os conceptos económicos básicos, que inclúen a

elección de recursos, a planificación, a resolución de problemas,... fomentan a iniciativa persoal.

Contribución ao desenvolvemento desta competencia: desde o primeiro día de curso, foméntase que o

alumnado propoña actividades ou expoña información económica obtida fora da aula.

41

3.-Relación de estándares de aprendizaxe avaliables da materia que forman parte dos perfís

competenciais.

Economía 1º Bacharelato


Bloque 1. Economía e escaseza. A organización da actividade económica

A escaseza, a elección e a asignación de

recursos.

O custo de oportunidade.

A fronteira de posibilidades de produ-

ción

Os diferentes mecanismos de asignación

de recursos.

Análise e comparación dos diferentes

sistemas económicos.

Os modelos económicos. Economía po-

sitiva e Economía normativa.

Explicar o problema dos recursos esca-

sos e as necesidades ilimitadas.

Con este criterio preténdese comprobar

se se recoñece a escaseza relativa, a

necesidade de elixir e o seu custo de

oportunidade como problema

fundamental da ciencia económica.

Competencias:





Recoñece a escaseza, a necesidade

de elixir e de tomar decisións, como

os elementos máis determinantes a

afrontar en todo sistema económico.

Observar os problemas económicos

dunha sociedade, así como analizar e

expresar unha valoración crítica das for-

mas de resolución desde o punto de

vista dos diferentes sistemas económi-

cos.

Preténdese que se saiba valorar dun

modo crítico as distintas alternativas que

se suscitan para resolver as cuestións

básicas da Economía que deron lugar a

sistemas económicos diversos ao longo

da historia, contestando ás preguntas

¿Que? ¿Como? e ¿Para quen?

Competencias:

1º) Comunicación lingüística.



Analiza as diferentes formulacións e as

distintas formas de abordar os elementos

clave nos principais sistemas económicos.

Relaciona e manexa, a partir de casos

concretos de análise, os cambios máis

recentes no escenario económico mundial

coas circunstancias técnicas, económicas,

sociais e políticas que os explican.

Compara diferentes formas de abordar a

resolución de problemas económicos,

utilizando exemplos de situacións

económicas actuais da contorna

internacional.

42

Comprender o método científico que se

utiliza na área da Economía así como

identificar as fases da investigación cien-

tífica en Economía e os modelos

económicos.

O alumno deberá recoñecer a economía

como ciencia social e valorar o

procedemento investigador nas ciencias

sociais.

Competencias:




Distingue as proposicións económicas

positivas das proposicións económicas

normativas.


Bloque 2. A actividade produtiva

A empresa, os seus obxectivos e fun-

cións. Proceso produtivo e factores de

produción.

División técnica do traballo, produtivida-

de e interdependencia.

A función de produción. Obtención e

análise dos custos de produción e dos

beneficios. Análise do limiar de rendibili-

dade.

Lectura e interpretación de datos e

gráficos de contido económico.

Análise de acontecementos económicos

relativos a cambios no sistema

produtivo ou na organización da

produción no contexto da

globalización.

Analizar as características principais do

proceso produtivo.

A finalidade deste criterio é que saiban

recoñecer a importancia dos distintos

factores produtivos, que combinados

cunha técnica, dada a tecnoloxía

existente en cada momento, para obter

un produto final.

Competencias:




1.1 Expresa unha visión integral do

funcionamento do sistema produtivo

partindo do estudo da empresa e a súa

participación en sectores económicos, así

como a súa conexión e interdependencia.

Explicar as razóns do proceso de divi-

sión técnica do traballo.

A finalidade deste criterio é observar se

se identifican as razóns do proceso de

división técnica do traballo.

Competencias:




Relaciona o proceso de división técnica

do traballo coa interdependencia

económica nun contexto global.

Indica as diferentes categorías de factores

produtivos e as relacións entre

produtividade, eficiencia e tecnoloxía

43

Identificar os efectos da actividade em-

presarial para a sociedade e a vida das

persoas.

Recoñecer a importancia das empresas e

dos empresarios como motores

xeradores da actividade económica que

da lugar á xeración das rendas dos

factores produtivos.

Competencias:

2º)Matemática e competencias básicas




emprendedor

Estuda e analiza as repercusións da

actividade das empresas, tanto nunha

contorna próxima como nunha

internacional.

Expresar os principais obxectivos e fun-

cións das empresas, utilizando referen-

cias reais da contorna próxima e trans-

mitindo a utilidade que se xera coa súa

actividade.

Recoñecer os obxectivos das empresas

segundo o sistema en que desenvolven

a súa actividade e funcións que

cumpren. Valorar a actividade

empresarial nunha contorna local,

autonómica e a súa imbricación dentro

do estado e nunha economía

globalizada.

Competencias:

5º) Sociais e cívicas.


emprendedor

Analiza e interpreta os obxectivos e

funcións das empresas.

Explica a función das empresas de crear

ou incrementar a utilidade dos bens.

Relacionar e distinguir a eficiencia técni-

ca e a eficiencia económica.

Preténdese que saiban diferenciar os

aspectos técnicos e os económicos.

Competencias:




emprendedor

Determina e interpreta a eficiencia técnica

e económica a partir dos casos

presentados.

44

Calcular e manexar os custos e benefi-

cios das empresas, así como representar

e interpretar gráficos relativos a estes

conceptos.

Preténdese valorar nos alumnos a

capacidade de diferenciar e estruturar os

ingresos e costes xerais dunha empresa,

determinando o beneficio ou perda

xerado, así como o nivel mínimo de

vendas necesario para a súa

supervivencia no mercado.

Competencias:



Comprende e utiliza diferentes tipos de

custos, tanto fixos como variables,

totais, medios e marxinais, así como

representa e interpreta gráficos de

custos.

Analiza e interpreta os beneficios dunha

empresa a partir de supostos de

ingresos e custos dun período.

Analizar, representar e interpretar a fun-

ción de produción dunha empresa a partir

dun caso dado.

Preténdese que o alumno coñeza a

relación matemática entre os factores

produtivos empregados e o resultado da

súa combinación.

Competencias:



Representa e interpreta gráficos de

produción total, media e marxinal a

partir de supostos dados.


Bloque 3. O mercado e o sistema de prezos

A curva de demanda. Movementos ao

longo da curva de demanda e despraza-

mentos na curva de demanda. Elastici-

dade da demanda

Interpretar, a partir do funcionamento

do mercado, as variacións en cantidades

demandadas e ofertadas de bens e

servizos en función de distintas

variables.

Representa graficamente os efectos

das variacións das distintas variables

no funcionamento dos mercados.

Expresa as claves que determinan a

oferta e a demanda.

45

A curva de oferta. Movementos ao lon-

go da curva de oferta e desprazamentos

na curva da oferta. Elasticidade da ofer-

ta.

O equilibrio do mercado

Diferentes estruturas de mercado e mo-

delos de competencia.

A competencia perfecta. A competencia

imperfecta. O monopolio. O oligopolio.

A competencia monopolística.

Este criterio persigue verificar a

capacidade de analizar e valorar os

efectos do funcionamento do mercado

na procura do equilibrio así como os

seus posibles desaxustes.

Competencias:




Analiza as elasticidades de demanda e

de oferta, interpretando os cambios en

prezos e cantidades, así como os seus

efectos sobre os ingresos totais.

Analizar o funcionamento de mercados

reais e observar as súas diferencias con

os modelos, así como as súas conse-

cuencias para os consumidores, empre-

sas o Estados.

Diferenciar as distintas estruturas de

mercado que se poden dar na realidade

e valorar os efectos positivos ou

negativos sobre os axentes que

participan nos mesmos.

Competencias:





Analiza e compara o funcionamento

dos diferentes tipos de mercados,

explicando as súas diferenzas.

Aplica a análise dos distintos tipos de

mercados a casos reais identificados a

partir da observación da contorna máis

inmediata..

Valora, de forma crítica, los efectos que

se derivan de la participación en los

distintos tipos de mercados.


Bloque 4. A macroeconomía

Macromagnitudes: A produción. A ren-

da. O gasto. O fluxo circular da renda. A

Inflación. Tipos de xuro.

O mercado de traballo. O desemprego:

tipos de desemprego e as súas causas.

Políticas contra o desemprego..

Diferenciar e manexar as principais

magnitudes macroeconómicas e analizar

as relacións existentes entre elas,

valorando os inconvenientes e as

limitacións que presentan como

indicadores da calidade de vida.

Valora, interpreta e comprende as

principais magnitudes macroeconómicas

como indicadores da situación económica

dun país.

Relaciona as principais macromagnitudes

e utilízaas para establecer comparacións

con carácter global.

46

Os vínculos dos problemas macroe-

conómicos e a súa interrelación.

Limitacións das variables macroeconómi-

cas como indicadoras do desenvolve-

mento da sociedade.

A través deste criterio preténdese

comprobar se se recoñecen as principais

macromagnitudes, así como as súas

interrelacións, interpretación e utilidade.

Tamén se se valoran criticamente as

limitacións que estes indicadores

presentan para coñecer o nivel de

desenvolvemento dunha sociedade .

Competencias:





Analiza de forma crítica os indicadores

estudados valorando o seu impacto, os

seus efectos e as súas limitacións para

medir a calidade de vida.

Interpretar datos e indicadores económi-

cos básicos e a súa evolución.

Recoñecer a importancia como fontes

de información para a toma de deci-

sións dos distintos axentes económicos,

observar a súa evolución dunha forma

crítica.

Competencias:



3º) Dixital.

Utiliza e interpreta a información contida

en táboas e gráficos de diferentes

variables macroeconómicas e a súa

evolución no tempo.

Valora estudios de referencia como fonte

de datos específicos e comprende os

métodos de estudo utilizados polos

economistas.

Manexa variables económicas en

aplicacións informáticas, analízaas e

interpreta e presenta as súas valoracións

de carácter persoal.

Valorar a estrutura do mercado de tra-

ballo e a súa relación coa educación e

formación, analizando de forma especial

o desemprego.

Recoñecer a importancia fundamental

do capital humano como input do pro-

ceso produtivo e a súa posible infrautili-

zación debido ao malgasto tanto produ-

tivo como de xerador de rendas para as

economías familiares. Comprender a re-

lación entre formación, maiores rendas e

niveis de ocupación máis altos.

Competencias:





Valora e interpreta datos e gráficos de

contido económico relacionados co

mercado de traballo.

Valora a relación entre a educación e

formación e as probabilidades de obter

un emprego e mellores salarios.

Investiga e recoñece ámbitos de

oportunidades e tendencias de emprego.

47

Estudar as diferentes opcións de políti-

cas macroeconómicas para facer fronte

á inflación o desemprego.

Valorar criticamente as posibilidades das

autoridades políticas e económicas, con

especial atención ás políticas de

emprego e de control de prezos.

Competencias:


Analiza os datos de inflación e

desemprego en España e as diferentes

alternativas para loitar contra o

desemprego e a inflación.


Bloque 5. Aspectos financeiros da Economía

Funcionamento e tipoloxía do diñeiro na

Economía.

Proceso de creación do diñeiro.

A inflación segundo as súas distintas

teorías explicativas.

Análise dos mecanismos da oferta e

demanda monetaria e os seus efectos

sobre o tipo de xuro.

Funcionamento do sistema financeiro e

do Banco Central Europeo.

Recoñecer o proceso de creación do

diñeiro, os cambios no seu valor e a for-

ma en que estes se miden.

Preténdese comprobar se se recoñece as

distintas funciones do diñeiro e as súas

alteracións ao longo do tempo e a súa

medición.

Competencias:




Analiza e explica o funcionamento do

diñeiro e do sistema financeiro nunha

Economía.

Describir as distintas teorías explicativas

sobre as causas da inflación e os seus

efectos sobre os consumidores, as em-

presas e o conxunto da Economía.

Coñecer os distintos enfoques sobre o

problema da inflación e valorar

criticamente os seus efectos sobre todos

os axentes económicos.

Competencias:




Recoñece as causas da inflación e valora

as súas repercusións económicas e sociais.

48

Explicar o funcionamento do sistema fi-

nanceiro e coñecer as características dos

seus principais produtos e mercados.

Recoñecer a importancia do sistema fi-

nanceiro para o bo funcionamento da

economía, distinguindo os distintos pro-

dutos e mercados financeiros.

Competencias:



en ciencia e tecnoloxía.


Valora o papel do sistema financeiro

como elemento canalizador do aforro ao

investimento e identifica os produtos e

mercados que o compoñen.

Analizar os diferentes tipos de política

monetaria.

Saber diferenciar as medidas de política

monetaria e os seus posibles efectos.

Competencia:


Razoa, de forma crítica, en contextos

reais, sobre as accións de política

monetaria e o seu impacto económico e

social.

Identificar o papel do Banco Central Eu-

ropeo, así como a estrutura da súa po-

lítica monetaria.

Valorar a importancia desta institución

como máxima autoridade monetaria na

zona Euro e o deseño da súa política.

Competencias:




Identifica os obxectivos e a finalidade do

Banco Central Europeo e razoa sobre o

seu papel e funcionamento.

Describe os efectos das variacións dos

tipos de xuro na Economía.


Bloque 6. O contexto internacional da Economía

49

Funcionamento, apoios e obstáculos do

comercio internacional.

Descrición dos mecanismos de

cooperación e integración económica e

especialmente da construción da Unión

Europea.

Causas e consecuencias da globalización

e do papel dos organismos económicos

internacionais na súa regulación.

Balanza de pagos, as súas divisións,

influencia sobre o mercado de divisas e

os tipos de cambio. Desequilibrios e

necesidades de financiamento.

Analizar os fluxos comerciais entre dúas

economías.

Valorar a importancia das relacións

económicas internacionais e as súas

repercusións nas economías

participantes.

Competencias:


en ciencia e tecnoloxía.


Identifica os fluxos comerciais

internacionais.

Examinar os procesos de integración

económica e describir os pasos que se

teñen producido no caso da Unión Eu-

ropea.

Recoñecer a importancia da colabora-

ción internacional en materia económi-

ca, especialmente no ámbito europeo.

Competencias:


3º) Dixital


Explica e reflexiona sobre o proceso de

cooperación e integración económica

producido na Unión Europea, valorando

as repercusións e implicacións para

España nun contexto global.

Analizar e valorar as causas e conse-

cuencias da globalización económica así

como o papel dos organismos económi-

cos internacionais na súa regulación.

Recoñecer a importancia da profundiza-

ción na internacionalización de todas as

economías do planeta, e do papel regu-

lador dos organismos internacionais.

Competencias:



Expresa as razóns que xustifican o

intercambio económico entre países.

Describe as implicacións e efectos da

globalización económica nos países e

reflexiona sobre a necesidade da súa

regulación e coordinación.


Bloque 7. Desequilibrios económicos e o papel do estado na Economía

As crises cíclicas da Economía.

O Estado na Economía. A regulación. Os

fallos do mercado e a intervención do

sector público. A igualdade de oportuni-

dades e a redistribución da riqueza.

Reflexionar sobre o impacto do

crecemento e as crises cíclicas na

Economía e os seus efectos na calidade

de vida das persoas, o medio ambiente

Identifica e analiza os factores e variables

que inflúen no crecemento económico, o

desenvolvemento e a redistribución da

renda.

Diferencia o concepto de crecemento e

de desenvolvemento.

50

Valoración das políticas macroeconómi-

cas de crecemento, estabilidade e de-

senvolvemento.

Consideración do medio ambiente como

recurso sensible e escaso.

Identificación das causas da pobreza, o

subdesenvolvemento e as súas posibles

vías de solución.

e a distribución da riqueza a nivel local

e mundial.

Coñecer os ciclos económicos, as súas

fases e efectos. Trátase de avaliar se se

recoñecen as consecuencias

do crecemento e desenvolvemento

sobre o reparto da riqueza, sobre a

degradación medioambiental e a

calidade de vida.

Competencias:



Recoñece e explica as consecuencias do

crecemento sobre o reparto da riqueza,

sobre o medioambiente e a calidade de

vida.

Analiza de forma práctica os modelos de

desenvolvemento dos países emerxentes

e as oportunidades que teñen os países

en vías de desenvolvemento para crecer e

progresar.

Reflexiona sobre os problemas

medioambientais e a súa relación co

impacto económico internacional

analizando as posibilidades dun

desenvolvemento sustentable.

Desenvolve actitudes positivas en relación

co medioambiente e valora e considera

esta variable na toma de decisións

económicas.

Identifica os bens ambientais como factor

de produción escaso, que proporciona

inputs e recolle refugalos y residuos, o

que supón valorar os custes asociados.

Explicar e ilustrar con exemplos signifi-

cativos as finalidades e funcións do Es-

tado nos sistemas de Economía de

mercado e identificar os principais ins-

trumentos que utiliza, valorando as van-

taxes e inconvenientes do seu papel na

actividade económica.

Este criterio pretende valorar a

capacidade de identificar os fallos e

limitacións no funcionamento da

economía de mercado, e a posterior

intervención do Estado para paliar os

seus efectos nocivos.

Recoñecen a eficacia da imposición

directa e indirecta, as políticas sociais e

de solidariedade, e os seus efectos

redistributivos, o crecemento

económico e o desenvolvemento

sustentable e do benestar social.

Competencias:




Comprende e explica as distintas funcións

do Estado: fiscais, estabilizadoras,

redistributivas, reguladoras e provedoras

de bens e servizos públicos.

2.2 Identifica os principais fallos do

mercado, as súas causas e efectos para os

axentes intervenientes na Economía e as

diferentes opcións de actuación por parte

do Estado.

51

4. Obxectivos

OBXECTIVOS XERAIS DO BACHARELATO

A LOMCE sinala que o Bacharelato ten como finalidade:

proporcionar ao alumnado formación, madurez intelectual e humana, coñecementos e

habilidades que lles permitan desenvolver funcións sociais e incorporarse á vida activa con

responsabilidade e competencia

capacitar ao alumnado para acceder á educación superior

O Bacharelato contribuirá a desenvolver nos alumnos e as alumnas as capacidades que lles permitan:

a) Exercer a cidadanía democrática, desde unha perspectiva global, e adquirir unha conciencia cívica

responsable, inspirada polos valores da Constitución Española así como polos dereitos humanos, que

fomente a corresponsabilidade na construción dunha sociedade xusta e equitativa.

b) Consolidar unha madurez persoal e social que lles permita actuar de forma responsable e

autónoma e desenvolver o seu espírito crítico. Prever e resolver pacificamente os conflitos persoais,

familiares e sociais.

c) Fomentar a igualdade efectiva de dereitos e oportunidades entre homes e mulleres, analizar e

valorar criticamente as desigualdades existentes e impulsar a igualdade real e a non discriminación das

persoas con discapacidade.

d) Afianzar os hábitos de lectura, estudo e disciplina, como condicións necesarias para o eficaz

aproveitamento da aprendizaxe, e como medio de desenvolvemento persoal.

e) Dominar, tanto na súa expresión oral como escrita, a lingua castelá e, no seu caso, a lingua cooficial

da súa comunidade autónoma.

f ) Expresarse con fluidez e corrección nunha ou máis linguas estranxeiras.

g) Utilizar con solvencia e responsabilidade as tecnoloxías da información e a comunicación.

h) Coñecer e valorar criticamente as realidades do mundo contemporáneo, os seus antecedentes

históricos e os principais factores da súa evolución. Participar de forma solidaria no desenvolvemento e

mellóraa da súa contorna social.

i ) Acceder aos coñecementos científicos e tecnolóxicos fundamentais e dominar as habilidades básicas

propias da modalidade elixida.

j ) Comprender os elementos e os procedementos fundamentais da investigación e dos métodos

científicos. Coñecer e valorar de forma crítica a contribución da ciencia e a tecnoloxía no cambio das

condicións de vida, así como afianzar a sensibilidade e o respecto cara ao medio ambiente.

k) Afianzar o espírito emprendedor con actitudes de creatividade, flexibilidade, iniciativa, traballo en

equipo, confianza nun mesmo e sentido crítico.

l ) Desenvolver a sensibilidade artística e literaria, así como o criterio estético, como fontes de

formación e enriquecemento cultural.

52

m) Utilizar a educación física e o deporte para favorecer o desenvolvemento persoal e social.

n) Afianzar actitudes de respecto e prevención no ámbito da seguridade viaria.

OBXECTIVOS XERAIS PARA A MATERIA ECONOMÍA

No Bacharelato, a materia de Economía profunda e desenvolve os coñecementos adquiridos na

Educación Secundaria Obrigatoria, analizando con máis detalle moitos deles, como o papel do estado

na economía, a dinámica dos mercados, a explicación de problemas económicos básicos como a

inflación ou o desemprego, para ir introducindo tamén multitude de novos coñecementos, e

conformando así una visión ampla y realista del funcionamento do noso sistema económico.

A Economía de Bacharelato serve tamén como introdución á materia de Economía da Empresa que se

estuda en 2º de Bacharelato. Introdúcense os elementos básicos para facilitar a comprensión das

funcións e o funcionamento das empresas.

Os obxectivos xerais da materia son os seguintes:

1. Identificar e comprender o ciclo da actividade económica.

2. Distinguir os diferentes sistemas económicos e formar un xuízo persoal acerca das vantaxes

e inconvenientes de cada un deles.

3. Comprender o funcionamento do sistema de economía de mercado, sinalando as súas

vantaxes e inconvenientes, así como as interrelacións entre o sistema e os acontecementos

sociais.

4. Describir o funcionamento dos mercados e os seus límites, utilizando ferramentas conceptuais,

analíticas e gráficas, e formulando un xuízo crítico do sistema e do papel regulador do sector

público.

5. Reflexionar de maneira crítica acerca do funcionamento do sistema financeiro e da necesidade

da súa regulación.

6. Manifestar interese por coñecer e interpretar con sentido crítico e solidario os grandes

problemas económicos actuais, en especial as desigualdades económicas, a sobreexplotación de

recursos naturais e os derivados da globalización da actividade económica.

7. Relacionar feitos económicos significativos co seu contexto social, político, cultural e natural

aplicando a reflexión ás situacións cotiás, formulando xuízos de valor fundamentados.

8. Coñecer e comprender os trazos característicos da situación e perspectivas da economía

española e galega, analizando os efectos da súa integración ou participación no contexto

económico internacional, e no europeo en particular.

9. Formular xuízos persoais acerca de problemas económicos de actualidade, comunicar as súas

opinións, argumentando con precisión e rigor, e aceptar a discrepancia e os puntos de vista

distintos como vía de enriquecemento persoal.

10. Interpretar as mensaxes, datos e informacións de contido económico que aparecen nos medios

de comunicación ou Internet sobre desaxustes económicos actuais e contrastar medidas

correctoras de política económica que se propoñan, formulando xuízos persoais sobre as

53

mesmas e comprendendo que as decisións implican en ocasións ter que elixir entre obxectivos

en parte contraditorios, para os diferentes axentes económicos.

11. Analizar e valorar criticamente as repercusións do crecemento económico sobre o medio

ambiente e a calidade de vida das persoas, e recoñecer a importancia que ten para a sociedade

a consecución de obxectivos de desenvolvemento sustentable.

12. Coñecer a realidade económica e social do entorno, abordando de forma autónoma e razoada

os seus problemas económicos, utilizando os procedementos de indagación das ciencias sociais

e diversas fontes e medios de información, entre eles as tecnoloxías da información e

comunicación. Trasladar esta reflexión ás situacións cotiás nas que se desenvolve o alumnado.

13. Coñecer e comprender o uso e significado das principais magnitudes macroeconómicas como

indicadores da situación económica dun país ou rexión.

14. Reflexionar acerca da conveniencia ou non, da intervención da Administración pública na

economía, e dos seus efectos.

5.- Contidos e concreción para cada estándar de aprendizaxe que forman parte dos perfís

competenciais.

Competencias clave:

- comunicación lingüística (CL)

- competencia matemática e competencias en ciencia e tecnoloxía (CMCT)

- competencia dixital (CD)

- aprender a aprender (AA)

- competencias sociais e cívicas (CSC)

- sentido de iniciativa e espírito emprendedor (SIEE)

- conciencia e expresións culturais (CEC).

Bloques do currículo:

Bloque 1. Economía e escaseza. A organización da actividade económica (B1)

Bloque 2. A actividade produtiva (B2)

Bloque 3. O mercado e o sistema de prezos (B3)

Bloque 4. A macroeconomía (B4)

Bloque 5. Aspectos financeiros da Economía (B5)

Bloque 6. O contexto internacional da Economía (B6)

Bloque 7. Desequilibrios económicos e o papel do estado na Economía (B7)

54

UNIDADE 01. ECONOMÍA E ESCASEZA: A NECESIDADE DE ELIXIR

CONTIDOSCRITERIOS DE

AVALIACIÓN

ESTÁNDARES DE

APRENDIZAXECOMPETENCIAS CLAVE

B1

A escaseza, a elección e a

asignación de recursos. O

custo de oportunidade.

Os modelos económicos.

Economía positiva e Eco-

nomía normativa

1. Explicar o problema dos

recursos escasos e as

necesidades ilimitadas.

1.1. Recoñece a escaseza, a

necesidade de elixir e de

tomar decisións, como os

elementos máis determinantes

a afrontar en todo sistema

económico

CCL

CSC

CIEE

3. Comprender o método

científico que se utiliza na

área da Economía así

como identificar as fases

da investigación científica

en Economía e os modelos

económicos.

3.1. Distingue as proposicións

económicas positivas das

proposicións económicas

normativas.

AA

CCL

UNIDADE 02. OS SISTEMAS ECONÓMICOS

CONTIDOS CRITERIOS DE AVALIACIÓNESTÁNDARES DE


B1

Os diferentes mecanismos de

asignación de recursos.

Análise e comparación dos

diferentes sistemas económi-

cos.

2. Observar os problemas

económicos dunha

sociedade, así como

analizar e expresar unha

valoración crítica das formas

de resolución desde o

punto de vista dos

diferentes sistemas

económicos.

2.1. Analiza as diferentes

formulacións e as distintas

formas de abordar os

elementos clave nos principais

sistemas económicos.

CCL

CMCT

CD

2.2. Relaciona e manexa, a

partir de casos concretos de

análise, os cambios máis

recentes no escenario

económico mundial coas

circunstancias técnicas,

económicas, sociais e políticas

que os explican.

AA

SIEE

CEC

2.3. Compara diferentes formas

de abordar a resolución de

problemas económicos,

utilizando exemplos de

situacións económicas actuais

da contorna internacional.

AA

SIEE

CEC

55

UNIDADE 03. FACTORES PRODUTIVOS, AXENTES ECONÓMICOS E SECTORES



B2

A empresa, os seus ob-

xectivos e funcións. Pro-

ceso produtivo e facto-

res de produción.

División técnica do tra-

ballo, produtividade e in-

terdependencia

A función de produción.

Obtención e análise dos

custes de produción e

dos beneficios.

1. Analizar as características

principais do proceso

produtivo.

1.1. Expresa unha visión

integral do funcionamento do

sistema produtivo partindo do

estudo da empresa e a súa

participación en sectores

económicos, así como a súa

conexión e interdependencia.

CL

CMCT

CD

2. Explicar as razóns do

proceso de división técnica

do traballo.

2.1. Relaciona o proceso de

división técnica do traballo coa

interdependencia económica

nun contexto global.

CL

CMCT

2.2. Indica as diferentes

categorías de factores

produtivos e as relacións entre

produtividade, eficiencia e

tecnoloxía

CCL

CMCT

UNIDADE 04. A EMPRESA. PRODUCIÓN E CUSTOS


AVALIACIÓN

ESTÁNDARES DE


B2

A empresa, os seus obxecti-

vos e funcións. Proceso

produtivo e factores de

produción.

A función de produción.

Obtención e análise dos

custos de produción e

dos beneficios.

Lectura e interpretación de

datos e gráficos de conti-

do económico.

Análise de acontecemen-

tos económicos relativos

a cambios no sistema

produtivo ou na organiza-

ción da produción no

contexto da globalización

1. Analizar as características

principais do proceso

produtivo.

1.1. Expresa unha visión

integral do funcionamento do

sistema produtivo partindo do

estudo da empresa e a súa

participación en sectores

económicos, así como a súa

conexión e interdependencia.

CL

CMCT

CD

3. Identificar os efectos da

actividade empresarial para

a sociedade e a vida das

persoas.

3.1. Estuda e analiza as

repercusións da actividade das

empresas, tanto nunha

contorna próxima como

nunha internacional.

AA

CD

CSC

4. Expresar os principais

obxectivos e funcións das

empresas, utilizando

referencias reais da

contorna próxima e

transmitindo a utilidade que

se xera coa súa actividade.

4.1. Analiza e interpreta os

obxectivos e funcións das

empresas

SIEE

CL

4.2. Explica a función das

empresas de crear ou

incrementar a utilidade dos

bens.

CL

SIEE

CEC

56

5. Relacionar e distinguir a

eficiencia técnica e a

eficiencia económica.

5.1. Determina e interpreta a

eficiencia técnica e económica

a partir dos casos

presentados.

CMCT

CD

6. Calcular e manexar os

custos e beneficios das

empresas, así como

representar e interpretar

gráficos relativos a estes

conceptos.

6.1. Comprende e utiliza

diferentes tipos de custos,

tanto fixos como variables,

totais, medios e marxinais, así

como representa e interpreta

gráficos de custos.

CMCT

CD

6.2. Analiza e interpreta os

beneficios dunha empresa a

partir de supostos de ingresos

e custos dun período.

CMCT

CD

7. Analizar, representar e

interpretar a función de

produción dunha empresa a

partir dun caso dado.

7.1. Representa e interpreta

gráficos de produción total,

media e marxinal a partir de

supostos dados.

CMCT

CD

AA

UNIDADE 05. O MERCADO. DEMANDA E OFERTA



B3

A curva de demanda. Move-

mentos ao longo da curva

de demanda e despraza-

mentos na curva de deman-

da. Elasticidade da demanda

A curva de oferta. Movemen-

tos ao longo da curva de

oferta e desprazamentos na

curva de oferta. Elasticidade

da oferta.

O equilibrio do mercado

1. Interpretar, a partir do

funcionamento do mercado,

as variacións en cantidades

demandadas e ofertadas de

bens e servizos en función

de distintas variables.

1.1. Representa graficamente

os efectos das variacións das

distintas variables no

funcionamento dos mercados.

CMCT

1.2. Expresa as claves que

determinan a oferta e a

demanda.

CL

CMCT

CEC

1.3. Analiza as elasticidades de

demanda e de oferta,

interpretando os cambios en

prezos e cantidades, así como

os seus efectos sobre os

ingresos totais.

CL

CMCT

UNIDADE 06. MODELOS DE COMPETENCIA



57

B3

Diferentes estruturas de

mercado e modelos de

competencia.

A competencia perfecta. A

competencia imperfecta. O

monopolio. O oligopolio. A

competencia monopolística.

2. Analizar o funcionamento

de mercados reais e

observar as súas diferencias

cos modelos, así como as

súas consecuencias para os

consumidores, empresas ou

Estados.

2.1. Analiza e compara o

funcionamento dos diferentes

tipos de mercados, explicando

as súas diferenzas.

CL

AA

CSC

2.2. Aplica a análise dos

distintos tipos de mercados a

casos reais identificados a

partir da observación da

contorna máis inmediata.

AA

CSC

2.3. Valora, de forma crítica, os

efectos que se derivan sobre

aqueles que participan nestes

diversos mercados.

CL

CSC

UNIDADE 07. MACROECONOMÍA E MAGNITUDES MACROECONÓMICAS



B4

Macromagnitudes: a produ-

ción. A renda. O gasto. A

inflación. Tipos de xuro.

Os vínculos dos problemas

macroeconómicos e a súa

interrelación.

Limitacións das variables ma-

croeconómicas como indi-

cadoras do desenvolvemen-

to da sociedade.

1. Diferenciar e manexar as

principais magnitudes

macroeconómicas e analizar

as relacións existentes entre

elas, valorando os

inconvenientes e as

limitacións que presentan

como indicadores da

calidade de vida.

1.1. Valora, interpreta e

comprende as principais

magnitudes macroeconómicas

como indicadores da situación

económica dun país.

CMCT

CSC

1.2. Relaciona as principais

macromagnitudes e utilízaas

para establecer comparacións

con carácter global.

CMCT

CD

1.3. Analiza de forma crítica os

indicadores estudados

valorando o seu impacto, os

seus efectos e as súas

limitacións para medir a

calidade de vida.

CSC

2. Interpretar datos e

indicadores económicos

básicos e a súa evolución.

2.1. Utiliza e interpreta a

información contida en táboas

e gráficos de diferentes

variables macroeconómicas e a

súa evolución no tempo.

CMCT-

CD

AA

2.2. Valora estudos de

referencia como fonte de

datos específicos e comprende

os métodos de estudo

utilizados polos economistas.

CMCT

AA

58

UNIDADE 08. O MERCADO DE TRABALLO



B4

O mercado de traba-

llo. O desemprego: ti-

pos de desemprego e

as súas causas. Políti-

cas contra o desem-

prego.

3. Valorar a estrutura do

mercado de traballo e a súa

relación coa educación e

formación, analizando de

forma especial o

desemprego.

3.1. Valora e interpreta datos y

gráficos de contido económico

relacionados co mercado de

traballo.

CD

AA

3.2. Valora a relación entre a

educación e formación e as

probabilidades de obter un

emprego e mellores salarios.

AA

SIEE

3.3. Investiga e recoñece

ámbitos de oportunidades e

tendencias de emprego.

CD

AA

SIEE

4. Estudar as diferentes

opcións de políticas

macroeconómicas para facer

fronte á inflación e o

desemprego.

4.1. Analiza os datos de

inflación e desemprego en

España e as diferentes

alternativas para loitar contra

o desemprego e a inflación

CD

AA

SIEE

UNIDADE 09. O DIÑEIRO E O SISTEMA FINANCEIRO


AVALIACIÓN

ESTÁNDARES DE


B5

Funcionamento e tipoloxía

do diñeiro na Economía.

Proceso de creación do

diñeiro.

Análise dos mecanismos

da oferta e demanda mo-

netaria e os seus efectos

sobre o tipo de xuro.

1. Recoñecer o proceso de

creación do diñeiro, os

cambios no seu valor e a

forma en que estes se

miden.

1.1. Analiza e explica o

funcionamento do diñeiro e

do sistema financeiro nunha

Economía.

CL

CMCT

3. Explicar o funcionamento

do sistema financeiro e

coñecer as características

dos seus principais

produtos e mercados.

3.1. Valora o papel do sistema

financeiro como elemento

canalizador do aforro cara o

investimento e identifica os

produtos e mercados que o

compoñen.

CMCT

CD

SIEE

UNIDADE 10. O BANCO CENTRAL, A POLÍTICA MONETARIA E A INFLACIÓN

59



B5

A inflación segundo distintas

teorías explicativas.

Funcionamento do sistema

financeiro e do Banco Central

Europeo.

2. Describir as distintas

teorías explicativas sobre as

causas da inflación e os

seus efectos sobre os

consumidores, as empresas

e o conxunto da Economía

2.1. Recoñece as causas da

inflación e valora as súas

repercusións económicas e

sociais.

CL

CSC

4. Analizar os diferentes

tipos de política monetaria.

4.1. Razoa, de forma crítica, en

contextos reais, sobre as

accións de política monetaria e

o seu impacto económico e

social.

CL

AA

CSC

5. Identificar o papel do

Banco Central Europeo, así

como a estrutura da súa

política monetaria.

5. 1. Identifica os obxectivos e

a finalidade do Banco Central

Europeo e razoa sobre o seu

papel e funcionamento

CD

AA

CEC

5. 2. Describe os efectos das

variacións dos tipos de xuro na

Economía.

CD

AA

UNIDADE 11. O COMERCIO INTERNACIONAL E A GLOBALIZACIÓN



B6

Funcionamento, apoios e

obstáculos do comercio

internacional.

Descrición dos mecanismos

de cooperación e integra-

ción económica e espe-

cialmente da construción

da Unión Europea.

Causas e consecuencias da

globalización e do papel

dos organismos económi-

cos internacionais na súa

regulación.

1. Analizar os fluxos

comerciais entre dúas

economías.

1.1. Identifica os fluxos

comerciais internacionais.CMCT

CD

2. Examinar os procesos de

integración económica e

describir os pasos que se

teñen producido no caso da

Unión Europea.

2.1. Explica e reflexiona sobre

o proceso de cooperación e

integración económica

producido na Unión Europea,

valorando as repercusións e

implicacións para España nun

contexto global.

AA

CSC

CEC

3. Analizar e valorar as

causas e consecuencias da

globalización económica así

3.1. Expresa as razóns que

xustifican o intercambio

económico entre países.

CL

60

como o papel dos

organismos económicos

internacionais na súa

regulación.

3.2. Describe as implicacións e

efectos da globalización

económica nos países e

reflexiona sobre a necesidade

da súa regulación e

coordinación.

CL

SIEE

CEC

UNIDADE 12. A BALANZA DE PAGOS. O MERCADO DE DIVISAS: O TIPO DE CAMBIO


AVALIACIÓN

ESTÁNDARES DE


B4

Os vínculos dos problemas

macroeconómicos e a súa

inerrelación.

2. Interpretar datos e

indicadores económicos

básicos e a súa evolución.

2.1. Utiliza e interpreta a

información contida en

táboas e gráficos de

diferentes variables

macroeconómicas e a súa

evolución no tempo.

CMCT-

CD

AA

2.2. Valora estudos de

referencia como onte de

datos específicos e

comprende os métodos de

estudo utilizados polos

economistas.

CMCT

AA

B5

Funcionamento e tipoloxía do

diñeiro na Economía.

Análise dos mecanismos da oferta

e a demanda monetaria e os

seus efectos sobre o tipo de

xuro.

3 .Explicar o

funcionamento do

sistema financeiro e

coñecer as características

dos seus principais

produtos e mercados.

1.1. Analiza e explica o

funcionamento do diñeiro e

do sistema financeiro nunha

Economía.

CL

CMCT

5. 2. Describe os efectos das

variacións dos tipos de

interese na Economía.

CD

AA

B6

Funcionamento, apoios e

obstáculos do comercio in-

ternacional.

1. Analizar os fluxos

comerciais entre dúas

economías.

1.1. Identifica os fluxos

comerciais internacionais.

CMCT

CD

3.1. Expresa as razóns que

xustifican o intercambio

económico entre países

CL

61

UNIDADE 13. O PRESUPOSTO DO ESTADO, OS CICLOS ECONÓMICOS E A POLÍTICA FISCAL



B7

As crises cíclicas da Econoía.

O Estado na Economía. A re-

gulación. Os fallos do

mercado e a intervención

do sector público. A igual-

dade de oportunidades e

a redistribución da rique-

za.

2. Explicar e ilustrar con

exemplos significativos as

finalidades e funcións do

Estado nos sistemas de

Economía de mercado e

identificar os principais

instrumentos que utiliza,

valorando as vantaxes e

inconvenientes do seu

papel na actividade

económica.

2.1. Comprende e explica as

distintas funcións do Estado:

fiscais, estabilizadoras,

redistributivas, reguladoras e

provedoras de bens e servizos

públicos.

AA

CSC

2.2. Identifica os principais

fallos do mercado, as súas

causas e efectos para os

axentes intervenientes na

Economía e as diferentes

opcións de actuación por

parte do Estado.

AA

CSC

SIEE

UNIDADE 14. O DESENVOLVEMENTO SUSTENTABLE: UN DESAFÍO PARA OS ECONOMISTAS DO FUTURO



B7

Valoración das políticas ma-

croeconómicas de crece-

mento, estabilidade e de-

senvolvemento.

Consideración do medio am-

biente como recurso sen-

sible e escaso.

Identificación das causas da

pobreza, el subdesenvol-

vemento e as súas posi-

bles vías de solución.

1. Reflexionar sobre o

impacto do crecemento e

as crises cíclicas na

Economía e os seus efectos

na calidade de vida das

persoas, o medio ambiente

e a distribución da riqueza

a nivel local e mundial.

1.1. Identifica e analiza os

factores e variables que inflúen

no crecemento económico, o

desenvolvemento e a

redistribución da renda.

AA

CSC

1.2. Diferencia o concepto de

crecemento e de

desenvolvemento.

AA

CSC

1.3. Recoñece e explica as

consecuencias do crecemento

sobre o reparto da riqueza,

sobre o medioambiente e a

calidade de vida.

AA

CSC

1.4. Analiza de forma práctica

os modelos de

desenvolvemento dos países

emerxentes e as

oportunidades que teñen os

países en vías de

desenvolvemento para crecer e

progresar

AA

CSC

SIEE

62

1.5. Reflexiona sobre os

problemas medioambientais e

a súa relación co impacto

económico internacional

analizando as posibilidades

dun desenvolvemento

sustentable.

AA

CSC

SIEE

1.6. Desenvolve actitudes

positivas en relación co medio

ambiente e valora e considera

esta variable na toma de

decisións económicas.

CSC

SIEE

5.1.- Temporalización por trimestres

O programa de Economía está dividido en 16 unidades. A temporalización é a seguinte:

1º trimestre: unidades 1-5



5.2.- Mínimos esixibles para superar a materia

- Custo medio e marxinal, custo de oportunidade,

- Ingreso medio e marxinal

- Determinación de custos, ingresos e resultados, limiar de rendibilidade

- Elasticidade: concepto e determinación

- Competencia perfecta, competencia imperfecta, oligopolio, monopolio

- Determinación do PIB e doutras magnitudes macroeconómicas relacionadas

- Tributos. Impostos directos e indirectos. IRPF, Imposto de Sociedades, IVA

- Como se manifesta a intervención do Estado na economía

- Compoñentes da balanza de pagos e a súa elaboración

- Determinar o resultado de operacións sinxelas de investimento nunha moeda estranxeira

- Características dos países pobres

- A integración rexional: tipos; as máis importantes

- Describir o funcionamento das políticas conxunturais e estruturais

- Comprender o proceso de creación de diñeiro bancario

- Comprender os conceptos de poboación activa, poboación inactiva, taxa de paro,...

63

- Comprender artigos de contido económico publicados en xornais xeneralistas

5.3.- Procedementos e instrumentos de avaliación

Os instrumentos de avaliación son:

- a corrección de exercicios individuais: resolución de problemas, claridade da exposición, expresión

escrita,..

- a participación no desenvolvemento da clase e nos debates: expresión oral, manexo adecuado dos

conceptos,...

- a exposición dos traballos individuais e/ou en grupo: selección e recollida de información,

estruturación da mesma, análise de datos, explicación dos fenómenos económicos,...

- as probas escritas

6.- Criterios de cualificación

A nota da avaliación estará formada por:

80% a nota media dos exames do trimestre

20% a cualificación dos exercicios realizados e traballos expostos

Realizaranse 3 exames, un por trimestre.

Para superar un trimestre, o alumnado debe obter ao menos o 50% da puntuación máxima posible

nos exames. Dentro dun mesmo trimestre pódense compensar as notas dos exames se a menos se

obtén un 40% de nota respecto á máxima puntuación posible, pero non as notas entre trimestres.

O alumnado que non superase algunha avaliación ten dereito a unha recuperación no mes de xuño.

O alumnado promocionará cando supere os tres trimestres.

7.- Indicadores de logro para avaliar o proceso de ensino e práctica docente

A avaliación debe ir enfocada a mellorar a aprendizaxe do alumnado. Por iso é necesario

diversificar as ferramentas de avaliación.

Un aspecto clave é a reflexión sobre a propia práctica docente, que permitirá ao profesor

mellorar los aprendizaxes dos seus alumnos e alumnas.

As ferramentas de avaliación dispoñibles para avaliar a práctica docente son as seguintes:

1. Rúbrica para avaliar os apuntes de clase.

2. Rúbrica para avaliar a resolución individual de exercicios.

64

3. Rúbrica para avaliar un exame.

4. Rúbrica para avaliar mapas conceptuais.

5. Rúbrica para avaliar a redacción ela presentación de traballos escritos

6. Rúbrica para avaliar a exposición oral de traballos

7. Rúbrica para avaliar o resumo dunha lectura crítica.

8. Rúbrica para avaliar un debate.

8.- Actividades de seguimento, recuperación e avaliación das materias

pendentes.

Ofrecéuselle ao alumnado de 2º de Bacharelato coa Economía de 1º de Bacharelato pendente

dividir a materia e dúas partes e facer un exame a finais de xaneiro e outro de 7 a 10 días máis tarde,

e aceptaron.

De outubro a xaneiro proporcionaránselles actividades de recuperación que deberán presentar para a

súa corrección e, no seu caso, explicación. Os contidos mínimos que se esixirán para superar cada

proba están a disposición do alumnado no departamento de Economía. No taboeiro indicaranse as

horas en que poden consultar as dúbidas ou recoller exercicios e comunicarase a data do exame

cunha antelación mínima de 2 semanas.

En caso de non superar a materia na ocnvocatoria de febreiro, terán a posibilidade de realizar unha

proba final de recuperación no mes de maio.

9.- Procedementos que lle permitan ó alumnado acreditar os coñecementos

necesarios

Aqueles alumnos matriculados en Economía que non asistiran regularmente á clase poderán

examinarse no mes de xuño de 2017 dunha proba escrita que permita garantir que adquiriron os

coñecementos e capacidades mínimas establecidos na presente programación.

Á proba anterior tamén poderán presentarse aquelas persoas que por un elevado absentismo non

puideron acreditar que posúen as competencias requiridas.

Por outra parte, aqueles alumnos que tendo feito as actividades e participado no desenvolvemento

das clases regularmente non superaran ningún dos exames trimestrais -ou superaran algúns, pero a

media de exames do trimestre non acadara a nota de 5 puntos sobre 10- poderán realizar a proba

mencionada nos dous apartados anteriores.

Para aqueles alumnos que ao chegar o mes de xuño teñen algún trimestre pendente, existe un exame

que permite recuperar un ou dous trimestres.

65

10. Deseño da Avaliación inicial e medidas individuais ou colectivas a adoptar en

función

A avaliación inicial consistirá en preguntas sobre temas económicos e o comentario de textos de

contido económico.


As medidas de atención á diversidade no Bacharelato para a materia de Economía son:

repaso de contidos xa vistos, coa participación do alumnado

actividades con diferentes niveis de dificultade

actividades de consolidación: exercicios, tests, análise de informacións económicas

a agrupación do alumnado: cambiar a distribución do alumnado na aula e establecer

agrupacións diferentes para cada traballo en equipo asignado.

Actividades de recuperación para o alumnado que non estea acadando os obxectivos


A. Educación en valores:

- Educación ao consumidor. Concienciar ao alumno cara a un consumo responsable espertando nel

unha actitude crítica cara ao excesivo consumismo e cara ao poder do marketing nas decisións de

consumo.

- Educación moral e cívica. Avaliar os problemas sociais actuais que sofren distintas capas da

poboación, a situación dos inmigrantes, o respecto ás opinións dos demais, a non discriminación

laboral, a responsabilidade social da empresa, o problema da fraude fiscal, ...

- Educación ambiental. O impacto da actividade das empresas de produción sobre o medio ambiente.

- Educación para a paz. Conseguir do alumno valores solidarios, de tolerancia, de respecto e de

capacidade de dialogo.

- Educación para a saúde. Conseguir que os alumnos adopten un estilo de vida san e adquiran hábitos

saudables. O tema tratarase durante o segundo trimestre, cando se fale das funcións do Estado.

- Educación para a igualdade de sexos. O tema tratarase particularmente no tema do mercado do

traballo, pero tamén en lecturas relativas a outras unidades.

B. Animación á lectura e expresión oral. Están previstas diversas lecturas sobre temas de relevancia na

economía, que se analizarán e valorarán oralmente e por escrito. e resumos escritos.

C. Novas tecnoloxías da información:

66

- Presentacións dalgunhas unidades didácticas a través de Impress.

- Visita de páxinas web relacionadas coa economía (Banco de España, institucións públicas, empresas,

prensa económica, ww.ecobachillerato.com, www.profes.net, etc.)

- Resolución de exercicios e test en liña a través de Internet.

- Uso de follas de calculo para o traballo con datos económicos

- Proxección de documentais e vídeos de contidos económico.

13.- Actividades Complementarias e extraescolares

Aínda sendo consciente da importancia de que o alumnado realice actividades extraescolares e

complementarias, a carga de traballo que corresponde ao único membro do departamento vai facer

difícil atopar tempo para organizar algunha actividade complementaria nin extraescolar.

Se xorde algunha actividade que requira pouco tempo de organización consultarse a súa realización

coa Dirección.

14.- Mecanismos de revisión, avaliación e modificación da programación e plan

de mellora

Valoraranse a programación, a organización e a concreción do currículo en relación coa súa utilidade

para a vida adulta e das características do ámbito produtivo. A avaliación realizarase ao longo do

curso. Coincidindo co inicio de curso, informaráselles dos criterios de avaliación que se vaian aplicar

para evidenciar a adquisición das competencias establecidas no currículo, así como do nivel mínimo

que se considere suficiente para alcanzar a avaliación positiva no módulo.

Consideraranse as seguintes rúbricas:

1. Planificación.

2. Motivación do alumnado.

3. Desenvolvemento da ensinanza.

4. Seguimento y avaliación del proceso de ensinanza. aprendizaxe.

1. PLANIFICACIÓN

INDICADORES VALORACIÓNPROPOSTAS DE

MELLORA

PLA

NIF

ICACIÓ

N

1. Programa a materia tendo en conta os estándares de

aprendizaxe previstos nas leis educativas.

2. Programa a materia tendo en conta o tempo dispoñible

para o seu desenvolvemento.

3. Selecciona e secuencia de forma progresiva os contidos

da programación de aula segundo as particularidades

do alumnado.

67

4. Programa actividades e estratexias en función dos

estándares de aprendizaxe.

5. Planifica as clases de modo flexible, preparando

actividades e recursos axustados á programación e ás

necesidades e aos intereses do alumnado.

6. Establece os criterios, procedementos e instrumentos de

avaliación que permiten o seguimento do progreso de

aprendizaxe do alumnado

7. Coordínase co profesorado doutros departamentos que

poidan ter contidos afíns.

2. MOTIVACIÓN DO ALUMNADO

INDICADORES VALORACIÓNPROPOSTAS

DE MELLORA

MO

TIVACIÓ

N D

O A

LUM

NAD

O

1. Proporciona por anticipado os contidos de cada unidade.

2. Formula situacións que introducen a unidade (lecturas,

debates, diálogos…).

3. Relaciona as aprendizaxes coa vida real ou presenta as súas

funcionalidades.

4. Informa sobre os progresos e as dificultades

5. Relaciona os contidos e as actividades cos intereses do

alumnado.

6. Estimula a participación activa dos estudantes na clase.

7. Promove a reflexión dos temas tratados.

3. IMPARTICIÓN DA MATERIA


MELLORA

IMPA

RTI

CIÓ

N D

A 1. Resume as ideas fundamentais antes de pasar a unha nova

unidade.

2. Cando é posible, relaciona conceptos novos cos xa

coñecidos.

3. Aclara dúbidas dentro e fora das clases.

68

MATE

RIA

4. Optimiza o tempo dispoñible para o desenvolvemento de

cada unidade didáctica.

5. Utiliza axuda audiovisual ou doutro tipo para apoiar os

contidos na aula.

6. Promove o traballo cooperativo e mantén unha

comunicación fluída cos estudantes.

7. Desenvolve os contidos dunha forma ordenada e

comprensible para o alumnado.

8. Formula actividades que permitan a adquisición dos

estándares de aprendizaxe da etapa educativa.

9. Formula actividades grupais e individuais.

4. SEGUIMENTO E AVALIACIÓN DO PROCESO DE ENSINO- APRENDIZAXE


MELLORA

SE

GU

IME

NT

O E

AV

AL

IAC

IÓN

DO

PR

OC

ES

O D

E E

NS

INO

- AP

RE

ND

IZA

XE 1. Realiza a avaliación inicial ao inicio do curso para

axustar a programación ao nivel dos estudantes.

2. Detecta os coñecementos previos de cada unidade

didáctica.

3. Revisa, con frecuencia, os traballos propostos na aula e

fora dela.

4. Proporciona a información necesaria sobre a resolución

das tarefas e como pode melloralas.

5. Corrixe habitualmente as actividades do alumnado e da

pautas para a mellora da aprendizaxe.

6. Utiliza criterios de avaliación axustados aos diferentes

tipos de contidos.

7. Favorece os procesos de autoavaliación e coavaliación.

8. Propón novas actividades que faciliten a adquisición de

obxectivos cando estes non foron acadados.

9. Propón novas actividades de maior nivel cando os

obxectivos foron acadados con suficiencia.

10. Utiliza diferentes técnicas de avaliación en función dos

contidos, o nivel dos estudantes, etc.

11. Emprega diferentes medios para informar dos resultados

aos estudantes e aos pais.

Cando a valoración sexa inferior ao 90% procederase coa modificación correspondente.

69

PROGRAMACIÓN DE

ECONOMÍA DA EMPRESA

INDICE

1. Introdución



competenciais



competenciais







pendentes




resultados





1. Introdución

A Economía da empresa trata de describir a realidade empresarial. O alumno valorará as cualidades

necesarias para emprender un negocio e ampliará os coñecementos adquiridos en Economía de 1º de

70

Bacharelato sobre as diferentes formas xurídicas dunha empresa. Familiarizarase coas actividades que

se levan a cabo nunha empresa e adquirirá instrumentos para a toma de decisións. Saberá elaborar un

balance de situación, determinar segundo o modelo do Plan Xeral Contable o beneficio ou perda

obtido nun período económico e determinar a situación económico-financeira dunha empresa.


a. C ompetencia en comunicación lingüística. As lecturas e debates que se levarán a cabo nas unidades

didácticas da materia permitirán a familiarización e uso da linguaxe económica, ademais de contribuír

a unha mellor expresión oral.

Unidades nas que se desenvolven a competencia lingüística: 1, 2, 3, 8 e 9.

b. C ompetencia matemática. Para desenvolvela, o alumnado aplicará estratexias para resolver

problemas, deseñar pequenas investigacións, analizar resultados, etc. Valorarán a importancia do

método científico no área das ciencias sociais.

Unidades nas que se desenvolve esta competencia: 4, 5, 6 e 7.

c. A competencia dixital desenvólvese fomentando a procura, selección e utilización de información en

medios dixitais, así como o emprego de follas de cálculo para realizar exercicios e da aplicación

Impress para presentar traballos. Tratarase de mellorar a procura selectiva de información (oral,

impresa, audiovisual, dixital ou multimedia), a súa análise, ordenación e interpretación.

Desenvólvese en todas as unidades, a través de busca de información na Internet, emprego de follas

de cálculo para a realización de exercicios, emprego de Impress para a presentación de unidades e de

traballos do alumnado, ...

d. A adquisición da competencia para aprender a aprender fundaméntase nesta materia no carácter

instrumental de moitos dos coñecementos adquiridos. Ao tempo de operar con modelos teóricos

tamén se fomenta a imaxinación, a análise, os dotes de observación da contorna, a iniciativa e o

espírito crítico, o que favorece a aprendizaxe autónoma.

Esta competencia desenvólvese en todas as unidades. O alumnado vai construíndo o seu propio

coñecemento a partir do impartido na aula.

e. Esta materia favorece o traballo en grupo mediante a realización de actividades que requiren a

colaboración e a cooperación entre varios alumnos. Así mesmo, na análise conxunta da proxección de

cada un dos documentais previstos, o alumnado pon en práctica as competencias sociais,

manifestadas por unha parte no respecto das opinións dos demais e da quenda de intervención, e por

outra na toma en consideración das opinións expresadas para completalas, perfeccionalas ou

rebatelas.

Esta competencia trátase, polo tanto, ao longo do curso.

f. A materia de economía cimenta as bases do sentido de iniciativa e espírito emprendedor, xa que

educa en actitudes e capacidades emprendedoras e garante a comprensión dos conceptos

económicos básicos, que inclúe o desenvolvemento de certas calidades persoais: a elección de

71

recursos, a planificación, a resolución de problemas e a revisión de resultados. Todo isto fomenta a

iniciativa persoal e a motivación por un traballo organizado e con iniciativas propias.

A Economía da Empresa contribúe ao desenvolvemento desta competencia de dous xeitos:

Ao longo do curso incídese na importancia dos empresarios e das empresas para o

desenvolvemento económico e analízanse diversos aspectos da empresa: estudo de custos,

marketing, trámites, organización,...

Propóñense actividades que permitan unha autonomía cada vez maior e foméntase que o

alumnado propoña actividades a realizar.

g. Competencia no coñecemento e a interacción co mundo físico. A análise do entorno da empresa e

do tecido empresarial complementa o coñecemento da realidade social en que vivimos.

As unidades didácticas 1 e 2, particularmente, desenvolven esta competencia.

h. Conciencia e expresións culturais. A través da análise de anuncios e diferentes técnicas que usan os

creativos das axencias de publicidade, podemos desenvolver a competencia cultural e artística, ao

identificar os valores e elementos artísticos que se poñen en xogo en cada caso para motivar a

compra dos consumidores.

A unidade 3 contribúe a desenvolver esta competencia.

3. Relación de estándares de aprendizaxe avaliables da materia que forman parte

dos perfís competenciais

Economía da Empresa. 2º de bacharelato

Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias

clave

Bloque 1. A empresa

a

d

i

l

m

B1.1. A

empresa e o/a

empresario/a.

B1.2.

Elementos,

funcións e

obxectivos da

empresa.

B1.3. Clases de

empresas.

B1.4. Marco

xurídico da

actividade

B1.1. Describir e interpretar

os elementos da empresa,

as clases de empresas e as

súas funcións na economía,

así como as formas

xurídicas que adoptan, e

relacionar con cada unha as

responsabilidades legais

dos/das propietarios/as e

xestores/as, e as esixencias

de capital.

EEB1.1.1. Distingue as formas

xurídicas das empresas e

relaciónaas coas esixencias de

capital e coas

responsabilidades para cada

tipo.

CD

CMCCT

CSIE

EEB1.1.2. Identifica e valora as

formas xurídicas de empresa

máis apropiadas en cada caso

en función das características

concretas, aplicando o

razoamento sobre

clasificación das empresas.

CD

CMCCT

72



clave

empresarial. EEB1.1.3. Analiza, para un

determinado caso práctico, os

criterios de clasificación de

empresas: segundo a natureza

da actividade que

desenvolven, a súa dimensión,

o nivel tecnolóxico que

alcanzan, o tipo de mercado

en que operan, a fórmula

xurídica que adoptan, e o seu

carácter público ou privado.

CAA

CD

CMCCT

EEB1.1.4. Describe os

elementos da empresa en

relación coas funcións que

desenvolven e os obxectivos

que procuran dentro do

sistema.

CCL

CSIEE

a

d

h

i

l

m

p

B1.5. Contorno

da empresa.

B1.6.

Responsabilida

de social e

ambiental da

empresa.

B1.7.

Funcionamento

e creación de

valor.

B1.2. Identificar e analizar os

trazos principais da

contorna na que a empresa

desenvolve a súa actividade

e explicar, a partir deles, as

estratexias e as decisións

adoptadas, e as posibles

implicacións sociais e

ambientais da súa

actividade.

EEB1.2.1. Identifica os tipos de

empresas e de empresarios/as

que actúan no seu contorno,

así como a forma de

relacionar coa súa contorna

máis próxima.

CD

CMCCT

CSC

CSIEE

EEB1.2.2. Analiza a relación

entre empresa, sociedade e

ambiente, e valora os efectos

positivos e negativos das

actuacións das empresas nas

esferas social e ambiental.

CD

CSC

CSIEE

EEB1.2.3. Analiza a actividade

das empresas como elemento

dinamizador de progreso,

estimando a súa creación de

valor para a sociedade e para

a cidadanía.

CSC

CSIEE

Bloque 2. Desenvolvemento da empresa

d

i

B2.1.

Localización e

dimensión

B2.1. Identificar e analizar as

estratexias de crecemento e

as decisións tomadas polas

EEB2.1.1. Describe e analiza os

factores que determinan a

localización e a dimensión

CCL

CMCCT

73



clave

l

m

empresarial.

B2.2.

Estratexias de

crecemento

interno e

externo.

B2.3. Pequenas

e medianas

empresas:

estratexias de

mercado.

B2.4.

Importancia

das pequenas

e medianas

empresas

(PEMEs) na

economía.

B2.5.

Internacionaliza

ción,

competencia

global e

tecnoloxía.

B2.6. Empresa

multinacional:

aspectos

positivos e

negativos do

seu

funcionamento.

empresas, tendo en

consideración as

características do marco

global en que actúan.

dunha empresa, e valora a

transcendencia futura para a

empresa desas decisións.

EEB2.1.2. Valora o crecemento

da empresa como estratexia

competitiva e relaciona as

economías de escala coa

dimensión óptima da

empresa.

CD

CMCCT

CSIEE

EEB2.1.3. Identifica e explica

as estratexias de

especialización e

diversificación.

CCL

CMCCT

CSIEE

EEB2.1.4. Analiza as estratexias

de crecemento interno e

externo a partir de supostos

concretos.

CAA

CD

CMCCT

EEB2.1.5. Examina o papel das

pequenas e das medianas

empresas no noso país, e

valora as súas estratexias e as

súas formas de actuar, así

como as súas vantaxes e os

seus inconvenientes.

CSC

CSIEE

EEB2.1.6. Describe as

características e as estratexias

de desenvolvemento da

empresa multinacional, e

valora a importancia da

responsabilidade social e

ambiental.

CCL

CSC

CMCCT

EEB2.1.7. Estuda o impacto da

incorporación da innovación e

das novas tecnoloxías na

estratexia da empresa, e

relaciónao coa capacidade

para competir de xeito global.

CD

CMCCT

CSC

Bloque 3. Organización e dirección da empresa

74



clave

d

i

l

m

p

B3.1. División

técnica do

traballo e

necesidade de

organización

no mercado

actual.

B3.2. Funcións

básicas da

dirección.

B3.3.

Planificación e

toma de

decisións

estratéxicas.

B3.4.

Organización

formal e

informal da

empresa:

deseño e

análise da súa

estrutura.

B3.5. A xestión

dos recursos

humanos e a

súa incidencia

na motivación.

B3.6. Os

conflitos de

intereses e as

súas vías de

negociación.

B3.1. Explicar a planificación,

a organización e a xestión

dos recursos dunha

empresa, valorando as

posibles modificacións para

realizar en función do

ámbito en que desenvolve a

súa actividade e dos

obxectivos formulados.

EEB3.1.1. Reflexiona sobre a

división técnica do traballo

nun contexto global de

interdependencia económica

para valorar as súas

consecuencias sociais.

CMCCT

CSC

EEB3.1.2. Describe a estrutura

organizativa, o estilo de

dirección, as canles de

información e de

comunicación, o grao de

participación na toma de

decisións e a organización

informal da empresa.

CCL

CMCCT

CSIEE

EEB3.1.3. Identifica a función

de cada área de actividade da

empresa (aprovisionamento,

produción e comercialización,

investimento e financiamento,

recursos humanos e

administrativa), así como as

súas interrelacións.

CD

CMCCT

CSIEE

EEB3.1.4. Investiga sobre a

organización nas empresas do

seu ámbito máis próximo e

identifica vantaxes e

inconvenientes, detecta

problemas para solucionar, e

describe propostas de

mellora.

CAA

CD

CSC

CSIEE

EEB3.1.5. Aplica os seus

coñecementos a unha

organización concreta, para

detectar problemas e propor

melloras.

CAA

CMCCT

CSIEE

EEB3.1.6. Valora a importancia

dos recursos humanos nunha

empresa e analiza diferentes

maneiras de abordar a súa

xestión e a súa relación coa

CAA

CSC

CSIEE

75



clave

motivación e a produtividade.

Bloque 4. A función produtiva

a

i

l

m

B4.1. Produción

e proceso

produtivo.

B4.2. Función

de produción.

Produtividade

e eficiencia

B4.3.

Investigación,

desenvolvemen

to e

innovación

(I+D+i) como

elementos

clave para o

cambio

tecnolóxico e a

mellora da

competitividad

e empresarial.

B4.1. Analizar procesos

produtivos desde a

perspectiva da eficiencia e a

produtividade, e recoñecer a

importancia da I+D+i.

EEB4.1.1. Realiza cálculos da

produtividade de distintos

factores e interpreta os

resultados obtidos, coñecendo

medios e alternativas de

mellora da produtividade

nunha empresa.

CD

CMCCT

EEB4.1.2. Analiza e valora a

relación entre a produtividade

e os salarios dos/das

traballadores/as.

CMCCT

CSC

EEB4.1.3. Reflexiona sobre a

importancia para a sociedade

e para a empresa da

investigación e da innovación

tecnolóxica en relación coa

competitividade e o

crecemento.

CAA

CMCCT

CSC

i

l

m

B4.4. Custos:

clasificación e

cálculo dos

custos na

empresa.

B4.5. Cálculo e

interpretación

do limiar de

rendibilidade

da empresa.

B4.2. Determinar a estrutura

de ingresos e custos dunha

empresa, calculando o seu

beneficio e o seu limiar de

rendibilidade, a partir dun

suposto formulado.

EEB4.2.1. Distingue os

ingresos e os custos dunha

empresa, calcula o seu

beneficio ou a súa perda

xerados ao longo do exercicio

económico, aplicando

razoamentos matemáticos, e

interpreta os resultados.

CD

CMCCT

EEB4.2.2. Identifica e calcula

os tipos de custos, ingresos e

beneficios dunha empresa, e

represéntaos graficamente.

CD

CMCCT

EEB4.2.3. Calcula o limiar de

vendas (de rendibilidade)

necesario para a supervivencia

da empresa.

CD

CMCCT

EEB4.2.4. Analiza os métodos CMCCT

76



clave

custo beneficio e custo

eficacia como instrumentos

de medida e avaliación que

axudan á toma de decisións.

CSIEE

i

l

m

B4.6. Os

inventarios da

empresa e os

seus custos.

Modelos de

xestión de

inventarios.

B4.3. Describir os conceptos

fundamentais do ciclo de

inventario e manexar os

modelos de xestión.

EEB4.3.1. Identifica os custos

que xera o almacén e resolve

casos prácticos sobre o ciclo

de inventario.

CD

CMCCT

EEB4.3.2. Valora as existencias

en almacén mediante

diferentes métodos.

CD

CMCCT

EEB4.3.3. Valora a relación

entre o control de inventarios

e a produtividade e a

eficiencia nunha empresa.

CMCCT

CSIEE

Bloque 5. A función comercial da empresa

d

h

i

l

m

B5.1.

Departamento

comercial da

empresa

B5.2. Concepto

e clases de

mercado.

B5.3. Técnicas

de

investigación

de mercados.

B5.4.

Comportament

o do/da

consumidor/a

e

segmentación

de mercados.

B5.5. Variables

do marketing-

mix e

elaboración de

estratexias.

B5.1. Analizar as

características do mercado e

explicar, de acordo con elas,

as políticas de marketing

aplicadas por unha empresa

ante diferentes situacións e

obxectivos.

EEB5.1.1. Caracteriza un

mercado en función de

diferentes variables como, por

exemplo, o número de

competidores e o produto

vendido.

CSIEE

EEB5.1.2. Identifica e adapta a

cada caso concreto as

estratexias e os enfoques de

marketing.

CAA

CD

CMCCT

EEB5.1.3. Interpreta e valora

estratexias de marketing,

incorporando nesa valoración

consideracións de carácter

ético, social e ambiental.

CD

CMCCT

CSC

CSIEE

EEB5.1.4. Comprende e explica

as fases e as etapas da

investigación de mercados.

CCL

CMCCT

EEB5.1.5. Aplica criterios e

estratexias de segmentación

de mercados en casos

CD

CMCCT

77



clave

B5.6.

Estratexias de

marketing e

ética

empresarial.

B5.7.

Tecnoloxías da

información e

da

comunicacións

prácticos.

EEB5.1.6. Analiza e valora as

oportunidades de innovación

e transformación do

marketing que xorden co

desenvolvemento das

tecnoloxías da información e

da comunicación.

CD

CMCCT

CSC

EEB5.1.7. Describe a

organización e o

funcionamento do

departamento comercial da

empresa.

CCL

CMCCT

EEB5.1.8. Determina as

necesidades da clientela en

relación coas características

dos produtos ou dos servizos

ofrecidos pola empresa.

CD

CMCCT

CSC

Bloque 6. A información na empresa

d

g

h

i

l

m

B6.1. Obrigas

contables da

empresa.

B6.2. A

composición

do patrimonio

e a súa

valoración.

B6.3.

Resultados da

empresa.

B6.4. As contas

anuais e a

imaxe fiel.

B6.5.

Elaboración do

balance e da

conta de

perdas e

ganancias.

B6.1. Identificar os datos

máis salientables do balance

e da conta de perdas e

ganancias, explicar o seu

significado, diagnosticar a

situación a partir da

información obtida e propor

medidas para a súa mellora.

EEB6.1.1. Recoñece os

elementos patrimoniais e a

función que teñen asignada.

CMCCT

CSIEE

EEB6.1.2. Identifica, valora e

clasifica os bens, os dereitos e

as obrigas da empresa en

masas patrimoniais.

CMCCT

EEB6.1.3. Interpreta a

correspondencia entre os

investimentos e o seu

financiamento.

CAA

EEB6.1.4. Detecta posibles

desaxustes no equilibrio

patrimonial, na solvencia e no

apalancamento da empresa,

mediante a utilización de

rateos.

CMCCT

EEB6.1.5. Propón medidas CAA

78



clave

B6.6. Análise e

interpretación

da información

contable.

correctoras axeitadas en caso

de se detectar desaxustes

patrimoniais ou financeiros.

CSIEE

EEB6.1.6. Recoñece a

importancia do dominio das

operacións matemáticas e dos

procedementos propios das

ciencias sociais como

ferramentas que facilitan a

solución de problemas

empresariais.

CMCCT

CD

EEB6.1.7. Recoñece a

conveniencia do equilibrio

económico, patrimonial e

financeiro da empresa.

CMCCT

CSIEE

EEB6.1.8. Valora a importancia

da información na toma de

decisións.

CAA

CSIEE

EEB6.1.9. Calcula o resultado

do exercicio económico da

empresa, empregando os

criterios de imputación

aplicables.

CD

CMCCT

EEB61.10. Identifica, interpreta

e clasifica os elementos do

resultado da empresa.

CD

CMCCT

CSIEE

a

c

d

h

i

l

m

B6.7.

Fiscalidade

empresarial:

principais

figuras

impositivas e

elementos

clave da súa

estrutura e do

seu

funcionamento.

B6.2. Recoñecer a

importancia do

cumprimento das obrigas

fiscais e explicar os

impostos que afectan as

empresas.

EEB6.2.1. Identifica as obrigas

fiscais das empresas segundo

a súa organización e a

actividade que desenvolvan.

CMCCT

CSIEE

EEB6.2.2. Describe o

funcionamento básico dos

impostos que recaen sobre as

empresas e destaca as

principais diferenzas entre

eles.

CCL

CMCCT

EEB6.2.3. Valora a achega que CSC

79



clave

supón para a riqueza nacional

a carga impositiva que

soportan as empresas.

Bloque 7. A función financeira

d

g

i

l

m

B7.1. Estrutura

económica e

financeira da

empresa.

B7.2. Concepto

e clases de

investimento.

B7.3.

Valoración e

selección de

proxectos de

investimento.

B7.4. Fontes de

financiamento

interno e

externo da

empresa.

Novas formas

de

financiamento.

B7.5. Ciclos da

empresa.

B7.6. Período

medio de

maduración.

B7.1. Valorar proxectos de

investimento, xustificar

razoadamente a selección

da alternativa máis

vantaxosa, diferenciar as

posibles fontes de

financiamento nun

determinado suposto e

razoar a elección máis

axeitada.

EEB7.1.1. Coñece e enumera

os métodos estáticos (prazo

de recuperación) e dinámicos

(criterio do valor actual neto)

para seleccionar e valorar

investimentos.

CD

CSIEE

CMCCT

EEB7.1.2. Aplica métodos

estáticos (prazo de

recuperación) e dinámicos

(valor actual neto), nun

suposto concreto de selección

de alternativas de

investimento para unha

empresa.

CD

CMCCT

EEB7.1.3. Explica as

posibilidades de

financiamento das empresas

diferenciando o externo e o

interno, a curto e a longo

prazo, así como o custo de

cada un e as implicacións na

marcha da empresa.

CCL

CMCCT

EEB7.1.4. Analiza, nun suposto

concreto de financiamento

externo, as opcións posibles,

os seus custos e as variantes

de amortización.

CAA

CD

CMCCT

EEB7.1.5. Analiza e avalía, a

partir dunha necesidade

concreta, as posibilidades que

teñen as empresas de recorrer

ao mercado financeiro.

CAA

CMCCT

CSIEE

EEB7.1.6. Valora as fontes

externas e internas de

CMCCT

CSIEE

80



clave

financiamento da empresa.

EEB7.1.7. Analiza e expresa as

opcións financeiras que mellor

se adaptan a un caso

concreto de necesidade

financeira.

CAA

CMCCT

EEB7.1.8. Aplica os

coñecementos tecnolóxicos á

análise e á resolución de

supostos.

CD

CMCCT

EEB7.1.9. Identifica e describe

os ciclos da actividade da

empresa e as súas fases.

CCL

CMCCT

CSIEE

EEB7.1.10. Calcula, para un

determinado suposto práctico,

os períodos de maduración

da empresa, e distingue as

súas fases.

CMCCT

CAA

CD


OBXECTIVOS XERAIS DO BACHARELATO

No marco da LOMCE, o Bacharelato ten como finalidade proporcionar ao alumnado formación,

madurez intelectual e humana, coñecementos e habilidades que lles permitan desenvolver funcións

sociais e incorporarse á vida activa con responsabilidade e competencia. Así mesmo, capacitará ao

alumnado para acceder á educación superior.

O Bacharelato contribuirá a desenvolver no alumnado as capacidades que lles permitan:

a) Exercer a cidadanía democrática, desde unha perspectiva global, e adquirir unha conciencia cívica

responsable, inspirada polos valores da Constitución Española así como polos dereitos humanos, que

fomente a corresponsabilidade na construción dunha sociedade xusta e equitativa.

b) Consolidar unha madurez persoal e social que lles permita actuar de forma responsable e

autónoma e desenvolver o seu espírito crítico. Prever e resolver pacificamente os conflitos persoais,

familiares e sociais.

c) Fomentar a igualdade efectiva de dereitos e oportunidades entre homes e mulleres, analizar e

81

valorar criticamente as desigualdades existentes e impulsar a igualdade real e a non discriminación das

persoas con discapacidade.

d) Afianzar os hábitos de lectura, estudo e disciplina, como condicións necesarias para o eficaz

aproveitamento da aprendizaxe, e como medio de desenvolvemento persoal.

e) Dominar, tanto na súa expresión oral como escrita, a lingua castelá e, no seu caso, a lingua cooficial

da súa comunidade autónoma.

f ) Expresarse con fluidez e corrección nunha ou máis linguas estranxeiras.

g) Utilizar con solvencia e responsabilidade as tecnoloxías da información e a comunicación.

h) Coñecer e valorar criticamente as realidades do mundo contemporáneo, os seus antecedentes

históricos e os principais factores da súa evolución. Participar de forma solidaria no desenvolvemento e

mellóraa da súa contorna social.

i ) Acceder aos coñecementos científicos e tecnolóxicos fundamentais e dominar as habilidades básicas

propias da modalidade elixida.

j ) Comprender os elementos e os procedementos fundamentais da investigación e dos métodos

científicos. Coñecer e valorar de forma crítica a contribución da ciencia e a tecnoloxía no cambio das

condicións de vida, así como afianzar a sensibilidade e o respecto cara ao medio ambiente.

k) Afianzar o espírito emprendedor con actitudes de creatividade, flexibilidade, iniciativa, traballo en

equipo, confianza nun mesmo e sentido crítico.

l ) Desenvolver a sensibilidade artística e literaria, así como o criterio estético, como fontes de

formación e enriquecemento cultural.

m) Utilizar a educación física e o deporte para favorecer o desenvolvemento persoal e social.

n) Afianzar actitudes de respecto e prevención no ámbito da seguridade viaria.

5. Contidos e concreción para cada estándar de aprendizaxe que forman parte

dos perfís competenciais

Ver cadro punto 3

5.1.- Temporalización

1º trimestre: bloques 1, 2 e 5

2º trimestre: bloques 4, 6 e 7

3º trimestre. Bloque 3

82

5.2.- Mínimos esixibles para superar a materia

1. Clasificar os diferentes tipos de empresas, sinalando os seus trazos diferenciais.

2. Identificar os factores externos (poderes públicos, conxuntura económica, evolución tecnolóxica,

organizacións empresariais, sindicatos, consumidores, dinámica de poboación, localización industrial,

relación co medio ambiente, etc.) que inciden na empresa, sinalando exemplos representativos.

3. Caracterizar as áreas básicas de actividade da empresa, sinalando as interdependencias e o seu

distinto peso e importancia segundo o tipo de empresa, e escribir o proceso de funcionamento dun

ciclo completo dunha empresa tipo.

4. Comprender o concepto de produtividade. Recoñecer e valorar as variábeis que inciden nos

indicadores de produtividade dunha empresa. Por outra parte, preténdese que identifiquen e analicen

o posíbel conflito entre unha forma de entender o éxito empresarial, medido exclusivamente a través

da conta de resultados, e unha concepción que entende este éxito desde un marco de valores máis

amplo, e que incorpora o impacto ambiental (ruídos, esgotamento dos recursos, residuos

contaminantes), condicións de traballo saudábeis, corrección de inxustizas na distribución do valor

engadido, garantías de calidade, promoción da investigación, etc.

5. A partir dos datos básicos do balance e conta de resultados dunha empresa, identificar a función

dos seus elementos e interpretar o sentido económico e financeiro de cada un dos seus apartados,

detectando posíbeis desequilibrios.

6. Identificar as principais fontes de financiamento da empresa tanto externas como internas, así

como analizar e avaliar, a partir dunha necesidade concreta, as distintas posibilidades que teñen as

empresas de recorrer ao mercado financeiro.

7. A partir do coñecemento directo dunha empresa ou institución (o propio centro escolar como

institución, visita a unha empresa, asociación cultural), describir a súa estrutura organizativa, estilo de

dirección e de comunicación, grao de participación nas decisións, organización informal.

8. Planificar e levar a cabo un plano de observación dunha empresa local e presentar a información

de forma organizada e intelixíbel, incorporando xuízos propios e con referencias a exemplos e datos

apropiados.

9. Elaborar un proxecto de creación de empresas, planificando o proceso que é necesario levar a

cabo e avaliar a súa posibilidade económica, integrando os distintos coñecementos da materia,

aplicándoos con creatividade para abordar un proxecto de iniciativa empresarial. A planificación debe

recoller, tanto os aspectos económicos e financeiros como as formalidades legais de constitución,

anticipando os diversos recursos.

5.3.- Procedementos e instrumentos de avaliación

Os instrumentos de avaliación son:

- a corrección de exercicios individuais: resolución de problemas, claridade da exposición, expresión

escrita,...

- a participación no desenvolvemento da clase e nos debates: expresión oral, manexo adecuado dos

83

conceptos,...

- a exposición dos traballos individuais e/ou en grupo: selección e recollida de información,

estruturación da mesma, análise de datos, explicación dos fenómenos económicos,...

- as probas escritas

6.- Criterios de cualificación

A nota da avaliación estará formada por:

85% a nota media dos exames do trimestre

15% a cualificación dos exercicios realizados e traballos expostos

Ao longo do curso realizaranse 4 exames:

1º trimestre: 1

2º trimestre: 2

3º trimestre: 1

Para superar un trimestre, o alumnado debe obter ao menos o 50% da puntuación máxima posible

nos exames. No segundo trimestre pódense compensar as notas dos exames se ao menos se obtén

un 40% de nota respecto á máxima puntuación posible, pero non as notas entre trimestres.

Aqueles alumnos que teñan un ou varios trimestres son superados disppoñen dunha recuperación a

comezos de maio.

O alumnado promocionará cando supere os tres trimestres. A nota que figurará ao remate do curso

calcularase como segue:

- a cualificación do primeiro trimestre: 30% da nota

- a cualificación do segundo trimestre: 50%

- a cualificación do terceiro trimestre: 20% da nota

Nos exames de recuperación o alumno non pode obter unha nota superior a 5 puntos sobre 10.


Consideraranse as seguintes rúbricas:

1. Planificación.

2. Motivación do alumnado.

3. Desenvolvemento da ensinanza.

4. Seguimento y avaliación del proceso de ensinanza. aprendizaxe.

84

1. PLANIFICACIÓN


MELLORA

PLA

NIF

ICACIÓ

N

1. Programa a materia tendo en conta os estándares de

aprendizaxe previstos nas leis educativas.

2. Programa a materia tendo en conta o tempo dispoñible

para o seu desenvolvemento.

3. Selecciona e secuencia de forma progresiva os contidos

da programación de aula segundo as particularidades

do alumnado.

4. Programa actividades e estratexias en función dos

estándares de aprendizaxe.

5. Planifica as clases de modo flexible, preparando

actividades e recursos axustados á programación e ás

necesidades e aos intereses do alumnado.

6. Establece os criterios, procedementos e instrumentos de

avaliación que permiten o seguimento do progreso de

aprendizaxe do alumnado

7. Coordínase co profesorado doutros departamentos que

poidan ter contidos afíns.

2. MOTIVACIÓN DO ALUMNADO

INDICADORES VALORACIÓNPROPOSTAS

DE MELLORA

MO

TIVACIÓ

N D

O A

LUM

NAD

O

1. Proporciona por anticipado os contidos de cada unidade.

2. Formula situacións que introducen a unidade (lecturas,

debates, diálogos…).

3. Relaciona as aprendizaxes coa vida real ou presenta as súas

funcionalidades.

4. Informa sobre os progresos e as dificultades

5. Relaciona os contidos e as actividades cos intereses do

alumnado.

6. Estimula a participación activa dos estudantes na clase.

85

7. Promove a reflexión dos temas tratados.

3. IMPARTICIÓN DA MATERIA


MELLORA

IMPA

RTI

CIÓ

N D

A M

ATE

RIA

1. Resume as ideas fundamentais antes de pasar a unha nova

unidade.

2. Cando é posible, relaciona conceptos novos cos xa

coñecidos.

3. Aclara dúbidas dentro e fora das clases.

4. Optimiza o tempo dispoñible para o desenvolvemento de

cada unidade didáctica.

5. Utiliza axuda audiovisual ou doutro tipo para apoiar os

contidos na aula.

6. Promove o traballo cooperativo e mantén unha

comunicación fluída cos estudantes.

7. Desenvolve os contidos dunha forma ordenada e

comprensible para o alumnado.

8. Formula actividades que permitan a adquisición dos

estándares de aprendizaxe da etapa educativa.

9. Formula actividades grupais e individuais.

4. SEGUIMENTO E AVALIACIÓN DO PROCESO DE ENSINO- APRENDIZAXE


MELLORA

SE

GU

IME

NT

O E

AV

AL

IAC

IÓN

1. Realiza a avaliación inicial ao inicio do curso para

axustar a programación ao nivel dos estudantes.

2. Detecta os coñecementos previos de cada unidade

didáctica.

3. Revisa, con frecuencia, os traballos propostos na aula e

fora dela.

4. Proporciona a información necesaria sobre a resolución

das tarefas e como pode melloralas.

5. Corrixe habitualmente as actividades do alumnado e da

pautas para a mellora da aprendizaxe.

86

DO

PR

OC

ES

O D

E E

NS

INO

- AP

RE

ND

IZA

XE

6. Utiliza criterios de avaliación axustados aos diferentes

tipos de contidos.

7. Favorece os procesos de autoavaliación e coavaliación.

8. Propón novas actividades que faciliten a adquisición de

obxectivos cando estes non foron acadados.

9. Propón novas actividades de maior nivel cando os

obxectivos foron acadados con suficiencia.

10. Utiliza diferentes técnicas de avaliación en función dos

contidos, o nivel dos estudantes, etc.

11. Emprega diferentes medios para informar dos resultados

aos estudantes e aos pais.

Cando a valoración sexa inferior ao 90% procederase coa modificación correspondente.

8. Organización das actividades de seguimento, recuperación e avaliación das

materias pendentes

Realizarase unha proba escrita en febreiro de 2017 aos alumnos de anos anteriores coa materia

pendente. Subministrarase ao alumnado material para preparar os exercicios, que deberán

entregar no departamento de Economía para a súa corrección.

Se o alumno non supera a proba de febreiro, poderá realizar un novo exame escrito no mes de

maio. En ámbolos casos, a proba escrita poderá complementarse coa realización e exposición dun

traballo sobre unha ou varias unidades didácticas.



Para aqueles alumnos que ao chegar o mes de maio teñan algún trimestre pendente de superación,

efectuarase un exame de recuperación. Poden darse dous casos:

- teñen boas notas de clase: a súa cualificación para cada trimestre a recuperar formarase pola nota

obtida no exame de recuperación de maio e as notas de clase, na porcentaxe establecida (85%/15%)

- non teñen boas notas de clase ou presentan un elevado absentismo escolar, polo que a profesora

non dispón de notas de clase destes alumnos: a nota da avaliación será exclusivamente a obtida na

proba escrita.

87


función dos resultados

As actividades para a avaliación inicial deben estar relacionadas coa motivación e a activación de

coñecementos previos (preguntas orais, pautas de observación, entrevistas,...).

A información recolleita debe permitir a exploración e o coñecemento de cada alumno sobre o grado

de adquisición dos prerrequisitos de aprendizaxe. Se se comprobase que a maioría dos alumnos

descoñecen un determinado requisito, o seu estudo deberase incluír no proceso de ensino previsto

para todo o grupo-clase. En cambio, si só son unha minoría, será necesario arbitrar mecanismos de

compensación diversificados.

Doutro lado, é necesario distinguir entre prerrequisitos que non se coñecen e prerrequisitos que só se

deben recuperar.

A avaliación inicial debe ademais proporcionar información sobre:

- as ideas alternativas ou modelos espontáneos de razoamento e as estratexias espontáneas de

actuación

- as actitudes e hábitos adquiridos con relación á aprendizaxe e

- as representacións que se fan das tarefas que se lles propoñen.

11.- Medidas de atención á diversidade

As medidas de atención á diversidade no Bacharelato para a materia de Economía da Empresa son:

repaso de contidos xa vistos, coa participación do alumnado

actividades con diferentes niveis de dificultade

actividades de consolidación: exercicios, tests, análise de informacións económicas

a agrupación do alumnado: cambiar a distribución do alumnado na aula e establecer

agrupacións diferentes para cada traballo en equipo asignado

actividades de recuperación para o alumnado que non estea acadando os obxectivos

12.- Concreción dos elementos transversais en cada curso

A. Educación en valores:

- Educación moral e cívica: Concienciar ao alumno da responsabilidade que teñen as empresas cara

aos empregados e cara á sociedade. O documental “Fíos fóra” trata das consecuencias da actividade

do grupo Inditex na vida das persoas que traballan para el.

- Educación ambiental. A localización dunha empresa de fabricación ten un impacto sobre a saúde das

persoas e da flora e fauna.

88

- Educación para a igualdade de sexos. Tratarase na unidade 8, xestión de recursos humanos.

- Educación do consumidor. Na unidade 3 analizaranse campañas e anuncios publicitarios.

B. Animación á lectura e expresión oral. Están previstas diversas lecturas sobre empresas e

emprendedores.

C. Novas tecnoloxías da información:

- Presentacións dalgunhas unidades didácticas a través de Impress.

- Utilización de Internet na aula informática como recurso na procura de información

- Visita de páxinas web relacionadas coa economía (Banco de España, SEPE, empresas, prensa

económica, blogs de tema económico,...)

- Resolución de exercicios e test en liña a través de Internet.

- Uso de follas de calculo para o traballo con datos económicos como a confección de táboas e

representacións gráficas.

- Proxección de documentais e vídeos de contidos económico.

13.- Actividades complementarias e extraescolares

O número de materias e niveis educativos atendidos pola profesora de Economía fai imposible

dispoñer de tempo para organizar actividades extraescolares ou preparar actividades complementarias.

14.- Mecanismos de revisión, avaliación e modificación da programación e plan de mellorala

1. Estándares de aprendizaxe avaliables propostos na avaliación:

N.º de estándares de aprendizaxe programados traballados

N.º de estándares de aprendizaxe programados que no se traballaron

2. Estándares ou criterios programados non traballados:

CAUSA SI

Programación pouco realista respecto ao tempo

dispoñible.

Perda de clases. Causas:

Outros:

89

3. Proposta docente respecto aos estándares de aprendizaxe non traballados:

PROPOSTA ESTÁNDARES

Traballaranse na seguinte avaliación.

Traballaranse mediante traballo para casa.

Traballaranse durante o curso seguinte.

Non se traballarán.

Outros:

4. Organización e metodoloxía didáctica:

INDICADORESVALORACIÓN

4 3 2 1

Espazos

Tempos

Recursos e materiais didácticos

Agrupamentos

Outros:

Observacións:

Idoneidade dos instrumentos de avaliación utilizados:

Outros aspectos que destacar:

3. CONSECUCIÓN DE ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE DURANTE A AVALIACIÓN

Porcentaxe de alumnos que obteñen determinada cualificación, respecto ao total de alumnos do

grupo

Sobresal. Notable Ben Suficiente Insuficiente

Porcentaxe10 9 8 7 6 5 4 3 2 1

90

4. GRAO DE SATISFACCIÓN DAS FAMILIAS E DOS ALUMNOS DO GRUPO

Grao de satisfacción dos alumnos co proceso de ensino:

INDICADORESGRADO DE SATISFACCIÓN

4 3 2 1

a) Traballo cooperativo

b) Uso das TIC

c) Materiais e recursos didácticos

d) Instrumentos de avaliación

e) Outros:

Propostas de mellora formuladas polos alumnos:

Propostas de mellora formuladas polas familias:

PROGRAMACIÓN DE

FUNDAMENTOS DE ADMINISTRACIÓN E XESTIÓN

INDICE

1. Introdución



competenciais



competenciais




91




pendentes




resultados



13. Actividades complementarias e extraescolares do departamento


1. Introdución

Esta materia ten como obxectivo estimular as destrezas e habilidades dos estudantes para transformar

ideas en proxectos e poñer en marcha un negocio viable. A creatividade e o espírito de innovación son

claves para desenvolverse en diferentes contornos.

O alumnado debe comprender o esforzo e o risco que representa unha empresa, e asumir que o

fracaso e os erros forman parte da aprendizaxe.

É importante desenvolver o espírito de equipo e concienciar da importancia da ética empresarial, así

como propiciar o emprego das novas tecnoloxías da información e a comunicación para o

desenvolvemento do proxecto.

Dotarase ao alumnado das ferramentas necesarias para analizar a viabilidade económica do proxecto

elixido.

A materia ten un enfoque eminentemente práctico. O emprego de aplicacións informáticas (Factusol,

Contasol, follas de cálculo, powerpoint/impress,...) e de internet é fundamental.

Pero a pesar de que Fundamentos de administración require dispoñer habitualmente de

ordenadores con determinadas aplicacións informáticas instaladas (Factusol, Contasol,...) e con

acceso a internet, básico para crear unha empresa virtual, das tres sesións semanais asignadas á

materia, soamente unha podemos empregar a aula con ordenadores. Isto é debido a que unha

das tres horas é necesaria para a impartición de Tecnoloxía, e outra, que xa estaba utilizando a

profesora de Fundamentos, foi pedida pola profesora que imparte Relixión e foille concedida. A

solución que se nos deu foi utilizar os portátiles a disposición de profesores e alumnos, pero a

conexión a internet non funciona, polo que vai ser imposible cumprir os obxectivos da materia.

92


A impartición desta materia vai encamiñada a que o alumno adquira as seguintes competencias claves:

A competencia “aprender a aprender” está presente ao longo desta materia xa que o alumno

deberá aprender e saber aplicar los conceptos, as súas relacións e os instrumentos de contido

económico no ámbito de la administración y xestión empresarial

A competencia da “comunicación lingüística” conséguese de forma transversal: todos os

bloques, en maior ou menor medida, precisan de lecturas e expresión escrita e oral

A competencia “matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía” desenvólvese nas

unidades 6, 8, 9 e 10, aínda que tamén está presente nas unidades 4 e 5.

As competencias “sociais e cívicas” vanse desenvolver a través de traballos en grupo e debates

sobre temas como os impostos (unidade 5) ou os intermediarios financeiros (unidade 8).

A competencia “sentido de iniciativa emprendedora e espírito emprendedor”, asociada a esta

materia, incide non só na pura actividade empresarial senón na contribución á sociedade por

parte de los empresarios.

A “competencia dixital” desenvólvese mediante o emprego de aplicacións como Factusol ou s,

follas de cálculo para o cálculo de custos e de resultados, ou o programa PADRE para a

declaración da renda do empresario individual. Así mesmo, as exposicións dos traballos

deberán facerse mediante programas como Impress ou Prezi.

3. Relación de estándares de aprendizaxe avaliables da materia que forman

parte dos perfís competenciais

a) Primeira avaliación

Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Ponderación

Unidade 1. INNOVACIÓN EMPRESARIAL. A IDEA, O EMPRENDEDOR E O PLAN DE NEGOCIO

Crit. 1 1. Relacionar os factores da

innovación empresarial coa actividade

de creación de empresas.

Est. 1.1.1. Identifica os diferentes aspectos da innovación

empresarial e explica a súa relevancia no desenvolvemento

económico e creación de emprego.

5%

Est.1.1.2. Recoñece diversas experiencias de innovación

empresarial e analiza los elementos de risco que levan

aparelladas

5%

Est.1.1.3. Valora a importancia da tecnoloxía e de internet como

factores clave de innovación e relaciona a innovación coa

internacionalización da empresa

5%

93

Est.EOE.1.1.3. Analiza, para un determinado caso práctico, os

distintos criterios de clasificación de empresas: segundo a

natureza da actividade que desenvolven, a súa dimensión, o nivel

tecnolóxico que acadan, o tipo de mercado no que operan, a

forma xurídica que adoptan.

5%

Crit.1.2. Analizar a información

económica do sector de actividade

empresarial no que se situará a

empresa

Est. 1.2.1. Analiza o sector empresarial da la idea de negocio. 5%

Est.1.2.2. Realiza unha análise do mercado e da competencia para

a idea de negocio seleccionada. 5%

Crit. 1.3. Seleccionar unha idea de

negocio, valorando e argumentando

de forma técnica a elección.

Est.1.3.1. Explica as diferentes perspectivas da figura do

emprendedor desde o punto de vista empresarial5%

Est.1.3.2. Avalía as repercusións que supón elixir unha idea de

negocio. 5%

Est.1.3.3. Analiza as vantaxes e inconvenientes de diferentes

propostas de ideas de negocio realizables.5%

Est.1.3.4. Expón os seus puntos de vista, mantén unha actitude

proactiva e desenvolve iniciativa emprendedora. 5%

Est.1.3.5. Traballa en equipo mantendo unha comunicación fluída

cos seus compañeiros para o desenvolvemento do proxecto de

empresa

5%

Unidade 2. A ORGANIZACIÓN INTERNA DA EMPRESA: FORMA XURÍDICA E RECURSOS

Crit.FAD.2.1. Analizar a organización

interna da empresa, a forma xurídica,

a localización, e os recursos

necesarios, así como valorar as

alternativas dispoñibles e os

obxectivos marcados co proxecto.

Est.FAD.2.1.1.Recoñece os diferentes obxectivos e fins da

empresa e relaciónaos coa súa organización5%

Est.FAD.2.1.2. Proporciona argumentos que xustifican a elección

da forma xurídica e da localización da empresa.5%

Est.FAD.2.1.3. Comprende a información que proporciona o

organigrama dunha empresa e a importancia da descrición de

tarefas e funcións para cada posto de traballo.

5%

Est.FAD.2.1.4. Realiza unha previsión dos recursos necesarios 5%

Est.FAD.2.1.5. Reflexiona sobre o papel da responsabilidade

social corporativa e valora a existencia dunha ética dos negocios.5%

Criterios de avaliaciónEstándares de aprendizaxe Ponderación

94

Unidade 3. DOCUMENTACIÓN E TRÁMITES PARA A POSTA EN MARCHA DA EMPRESA

Crit.FAD.3.1. Analizar os trámites

legais e as actuacións necesarias

para crear a empresa.

Est.FAD.3.1.1. Identifica os diferentes trámites legais

necesarios para a posta en marcha dun negocio e recoñece os

organismos ante os que han de presentarse os trámites.

5%

Crit.FAD.3.2 Xestionar a

documentación necesaria para a

posta en marcha dunha empresa.

Est.FAD.3.2.1. Comprende e sabe realizar os trámites fiscais,

laborais e de Seguridade Social e outros para a posta en

marcha.5%

Est.FAD.3.2.2. Valorar a relevancia do cumprimento dos prazos

legais para efectuar os trámites e crear o negocio.

5%

Unidade 4. INTRODUCIÓN Á CONTABILIDADE DA EMPRESA

Crit. FAD.7.1. Contabilizar os feitos

contables derivados das operacións

da empresa, cumprindo cos criterios

establecidos no Plan Xeral Cont.

Est.FAD.7.1.1. Manexa os elementos patrimoniais da empresa,

valora a metodoloxía contable e explica o papel dos libros

contables.

5%

Est.FAD.7.1.2. Analiza e representa os principais feitos

contables da empresa 5%

b) Segunda avaliación


Unidade 5. O PLAN DE APROVISIONAMENTO

Crit.FAD.4.1. Establecer os

obxectivos e as necesidades de

aprovisionamento.

Est.FAD.4.1.1. Deseña unha planificación das necesidades de

aprovisionamento da empresa. 4%

Crit.FAD.4.2. Realizar procesos de Est.FAD.4.2.1. Identifica os distintos tipos de documentos 4%

95

selección de provedores analizando

as condicións técnicas.

utilizados para o intercambio de información con provedores.

Est.FAD.4.2.2. Utiliza diferentes fontes para a procura de

provedores online e offline.4%

Est.FAD.4.2.3. Relaciona e compara as distintas ofertas de

provedores, utilizando diferentes criterios de selección e

explicando as vantaxes e inconvenientes de cada unha.

4%

Crit.FAD.4.3. Planificar a xestión

das relacións cos provedores,

aplicando técnicas de negociación

e comunicación.

Est.FAD.4.3.1. Coñece técnicas de negociación e comunicación.3%

Est.FAD.4.3.2. Recoñece as diferentes etapas nun proceso de

negociación de condicións de aprovisionamento.3%



da empresa, cumprindo cos

criterios establecidos no Plan Xeral

de Contabilidade (PXC).

Est.FAD.7.1.6. Analiza as obrigas contables e fiscais e a

documentación correspondente á declaración-liquidación dos

impostos. 2%

96

Unidade 6. XESTIÓN COMERCIAL E DE MARKETING NA EMPRESA

Crit.FAD.5.1. Desenvolver a

comercialización dos produtos ou

servizos da empresa e o marketing

dos mesmos.

Est. FAD 5.1.1. Analiza o proceso de comercialización dos

produtos ou servizos da empresa. 4%

Est. FAD 5.1.2. Explica as características dos potenciais clientes da

empresa, así como identifica o comportamento dos competidores

da mesma.

4%

Est. FAD 5.1.3. Aplica procesos de comunicación e habilidades

sociais en situacións de atención ao cliente e operacións

comerciais.

4%

Est. FAD 5.1.4. Realiza unha previsión de vendas.

4%

Crit.FAD.5.2. Fixar os prezos de


servizos e comparalos cos da

competencia.

Est. FAD 5.2.1. Reflexiona sobre as diferentes estratexias de prezos

a seguir tendo en conta as características do produto ou servizo e

argumenta sobre a decisión do establecemento do prezo de

venda.

4%

Crit.FAD.5.3. Analizar as políticas

de marketing aplicadas á xestión

comercial.

Est. FAD 5.3.1. Elabora un plan de medios, onde describe as

accións de promoción e publicidade para atraer aos clientes

potenciais, facendo especial fincapé nas aplicadas en internet e

dispositivos móbiles.

4%

Est. FAD 5.3.2. Valora e explica os diferentes canais de

distribución e venda que pode utilizar a empresa.4%

Crit. 7.1. Contabilizar os feitos


de la empresa, cumprindo cos

criterios establecidos no Plan Xeral

de Contabilidade (PXC).

Est. FAD 7.1.6. Analiza as obrigas contables e fiscais e a


impostos. 2%

Unidade 7. XESTIÓN DOS RECURSOS HUMANOS

Crit.FAD.6.1. Planificar a xestión

dos recursos humanos.

Est. FAD 6.1.1. Avalía as necesidades da empresa e analiza e

describe os postos de traballo.

4%

97

Est. FAD 6.1.2. Identifica as fontes de recrutamento así como as

diferentes fases do proceso de selección de persoal. 4%

Est. FAD 6.2.4. Analiza os documentos que proveñen do proceso

de retribución do persoal e as obrigas de pagos. 4%

Crit.FAD.6.2. Xestionar a

documentación que xera o

proceso de selección de persoal e

contratación, aplicando as

normas vixentes.

Est. FAD 6.2.1. Analiza y aplica para la empresa las formalidades e

diferentes modalidades documentais de contratación. 4%

Est. FAD 6.2.2. Identifica as subvencións e incentivos á

contratación. 4%

Est. FAD 6.2.3. Recoñece as obrigas administrativas do empresario

ante a Seguridade Social.4%


contables, cumprindo cos criterios

establecidos no Plan Xeral de

Contabilidade (PXC).

Est.FAD.7.1.6. Analiza as obrigas contables e fiscais e a


impostos.2%

c) Terceira avaliación


Unidade 9. XESTIÓN DAS NECESIDADES DE INVESTIMENTO E FINANCIAMENTO. VIABILIDADE DA EMPRESA

Crit.FAD.8.1. Determinar o

investimento necesario e as

necesidades financeiras para a

empresa, identificando as alternativas

de financiamento posibles.

Est, FAD 8.1.1. Elabora un plan de investimentos da

empresa, que inclúa o activo non corrente e o corrente.8%

Est, FAD 8.1.2. Analiza e selecciona as fontes de

financiamento da empresa. 8%

Est, FAD 8.1.3. Recoñece as necesidades de financiamento

da empresa. 8%

Crit.FAD.8.2. Analiza e comproba a

viabilidade da empresa de acordo a

diferentes tipos de análise.

Est, FAD 8.2.1. Determina e explica a viabilidade da empresa,

tanto a nivel económico e financeiro, como comercial e

medioambiental

8%

Est, FAD 8.2.2. Aplica métodos de selección de

investimentos e analiza as inversións necesarias para a posta

en marcha.

8%

98

Est, FAD 8.2.3. Elabora estados de previsión de tesourería e

explica diferentes alternativas para a resolución de problemas

puntuais de tesourería.

8%

Crit.FAD.8.3. Valora e comproba o

acceso ás fontes de financiamento

para a posta en marcha do negocio.

Est, FAD 8.3.1. Valora as fontes de financiamento, así como

o custe da financiamento e as axudas financeiras e

subvencións.

8%

Est, FAD 8.3.2. Comprende o papel que desempeñan os

intermediarios financeiros na actividade cotiá das empresas e

na sociedade actual.

8%

Est, FAD 8.3.3. Valora a importancia, no mundo empresarial,

de cumprir en prazo os compromisos de pago adquiridos.8%

Unidade 10. EXPOSICIÓN PÚBLICA DO DESENVOLVEMENTO DA IDEA DE NEGOCIO.

Crit.FAD.9.1. Elaborar un plan de

empresa.

Est, FAD 9.1.1. Inclúe todos os pasos e apartados que se

indican para elaborar un plan de empresa.

9%

Crit. FAD 9.2. Expoñer e comunicar

publicamente o proxecto de empresa.

Est.FAD.9.2.1. Utiliza habilidades comunicativas e técnicas

para atraer a atención na exposición pública do proxecto de

empresa.

10%

Crit. FAD 9.3. Utilizar ferramentas

informáticas que apoian a

comunicación e presentación do

proxecto.

Est, FAD 9.3.1. Manexa ferramentas informáticas e

audiovisuais atractivas que axudan a unha difusión efectiva

do proxecto.9%

99


Obx.FAD.1. Fomentar a iniciativa emprendedora, desenvolvendo competencias empresariais:

autonomía, creatividade, aprendizaxe continuo, cultura do esforzo e da recompensa, espírito de

traballo en equipo, liderado, motivación, ética empresarial, pensamento crítico e responsabilidade

social.

Obx.FAD.2. Obter unha visión práctica do funcionamento dunha empresa. Comprender e manexar

as técnicas básicas que se utilizan nas diversas áreas ou departamentos en que se estrutura.

Obx.FAD.3. Coñecer as distintas formas de constitución dunha sociedade, os trámites necesarios

para a posta en marcha, diferenciando os tipos de sociedades e responsabilidade en cada caso.

Obx.FAD.4. Identificar, utilizar e arquivar os distintos documentos que xera a actividade

empresarial.

Obx.FAD.5. Comprender o concepto de patrimonio e o seu rexistro contable, introducindo ao

alumno na actividade contable da empresa.

Obx.FAD.6. Iniciarse no coñecemento e emprego das tecnoloxías da información e a comunicación

aplicadas ás funcións de xestión e administración de empresas.

Obx.FAD.7. Coñecer as fontes onde localizar as normas xurídicas e calquera tipo de información

que afecte á empresa.

Obx.FAD.8. Ser capaz de elaborar un proxecto de creación de empresas de forma simulada, desde

a súa constitución e posta en marcha, analizando a súa viabilidade comercial (estudo de mercado,

plan de marketing e análise DAFO), económica (limiar de rendibilidade), financeira (criterio do

VAN, plan de investimento e financiamento e previsión de tesourería) e outros criterios diversos,

como a súa viabilidade tecnolóxica, xurídico-legal e medioambiental.

100

Obx.FAD.9. Expoñer publicamente o plan de empresa, que debe incluír a identificación e

presentación dos promotores, selección da idea de negocio, análise da contorna, definición da

estratexia competitiva, legalización e trámites, nome e logotipo, localización, organización e

recursos humanos, descrición e estudo das distintas áreas de actividade e viabilidade do proxecto

nos termos descritos anteriormente.


competenciais

Fundamentos de Administración e Xestión. 2º de bacharelato

Obxectivos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Compet. clave

Bloque 1. Innovación empresarial. A idea de negocio: o proxecto de empresa

g

h

m

B1.1. Innovación,

desenvolvemento

económico e

creación de

empresas.

B1.2. Idea de

negocio.

B1.1. Relacionar os

factores da

innovación

empresarial coa

actividade de

creación de

empresas.

FAXB1.1.1. Identifica os aspectos da

innovación empresarial e explica a

súa relevancia no desenvolvemento

económico e na creación de

emprego.

CSC

CSIEE

FAXB1.1.2. Recoñece experiencias de

innovación empresarial e analiza os

elementos de risco que levan

aparelladas.

CSIEE

CAA

FAXB1.1.3. Valora a importancia da

tecnoloxía e de internet como

factores clave de innovación e

relaciona a innovación coa

internacionalización da empresa.

CD

CSIEE

i

l

m

B1.3. Relación da

empresa co

contorno. Análise

do sector.

B1.2. Analizar a

información

económica do

sector de

actividade

empresarial no que

se situará a

empresa.

FAXB1.2.1. Analiza o sector

empresarial onde se desenvolve a

idea de negocio.

CMCCT

CSIEE

FAXB1.2.2. Realiza unha análise do

mercado e da competencia para a

idea de negocio seleccionada.

CSIEE

CAA

CD

b

i

l

B1.4.

Emprendedor e

idea de negocio.

B1.3. Seleccionar

unha idea de

negocio, e valorar e

FAXB1.3.1. Explica desde diferentes

perspectivas a figura do/da

emprendedor/a de negocios.

CCL

CSIEE

CSC

101



m argumentar

tecnicamente a

elección.

FAXB1.3.2. Avalía as repercusións

que supón elixir unha idea de

negocio.

CSIEE

CSC

CAA

FAXB1.3.3. Analiza as vantaxes e os

inconvenientes de propostas de

ideas de negocio realizables.

CAA

CSIEE

CMCCT

FAXB1.3.4. Expón os seus puntos de

vista, mantén unha actitude

proactiva e desenvolve iniciativa

emprendedora.

CSIEE

CCL

FAXB1.3.5. Traballa en equipo

mantendo unha comunicación fluída

cos seus compañeiros e coas súas

compañeiras para o

desenvolvemento do proxecto de

empresa.

CCL

CSIEE

Bloque 2. A organización interna da empresa. Forma xurídica e recursos

a

g

b

i

l

m

B2.1. Planificación

empresarial e

obxectivos.

Organización

interna.

Responsabilidade

social da

empresa.

B2.2. Forma

xurídica da

empresa.

B2.3. Dimensión e

localización

B2.1. Analizar a

organización

interna da empresa,

a forma xurídica, a

localización e os

recursos necesarios,

e valorar as

alternativas

dispoñibles e os

obxectivos

marcados co

proxecto.

FAXB2.1.1. Recoñece os obxectivos e

os fins da empresa, e relaciónaos

coa súa organización.

CSIEE

CMCCT

FAXB2.1.2. Reflexiona sobre o papel

da responsabilidade social

corporativa, e valora a existencia

dunha ética dos negocios.

CSC

CSIEE

FAXB2.1.3. Proporciona argumentos

que xustifican a elección da forma

xurídica e da localización da

empresa.

CCL

CSC

CMCCT

FAXB2.1.4. Interpreta a información

que proporciona o organigrama

dunha empresa e a importancia da

descrición de tarefas e funcións para

cada posto de traballo.

CSIEE

CMCCT

CD

FAXB2.1.5. Realiza unha previsión

dos recursos necesarios para

desenvolver o proxecto de empresa.

CSIEE

CAA

102



Bloque 3. Documentación e trámites para a posta en marcha da empresa

a

b

i

l

m

B3.1. Trámites

para a creación e

posta en marcha

dunha empresa.

B3.1. Analizar os

trámites legais e as

actuacións

necesarias para

crear a empresa.

FAXB3.1.1. Identifica os diferentes

trámites legais necesarios para a

posta en marcha dun negocio e

recoñece os organismos ante os

cales han de presentarse os trámites.

CSC

CMCCT

CD

CSIEE

a

b

i

l

m

p

B3.1. Trámites

para a creación e

posta en marcha

dunha empresa.

B3.2. Xestionar a

documentación

necesaria para a

posta en marcha

dunha empresa.

FAXB3.2.1. Interpreta e sabe realizar

os trámites fiscais, laborais, de

Seguridade Social e outros para a

posta en marcha.

CAA

CMCCT

CD

FAXB3.2.2. Valora a necesidade do

cumprimento dos prazos legais para

efectuar os trámites de creación dun

negocio.

CSC

Bloque 4. O plan de aprovisionamento

b

e

g

i

l

m

B4.1. Plan de

aprovisionamento

.

B4.2. Xestión de

inventarios.

B4.1. Establecer os

obxectivos e as

necesidades de

aprovisionamento.

FAXB4.1.1. Deseña un plan de

aprovisionamento da empresa.

CAA

CMCCT

CD

FAXB4.1.2. Aplica métodos de

valoración de existencias.

CMCCT

CD

b

e

g

i

l

m

B4.3. Selección de

provedores.

B4.2. Realizar

procesos de

selección de

provedores

analizando as

condicións técnicas.

FAXB4.2.1. Identifica os tipos de

documentos utilizados para o

intercambio de información con

provedores.

CCL

CMCCT

CD

FAXB4.2.2. Utiliza diferentes fontes

para a procura de provedores en

liña e offline.

CD

CMCCT

FAXB4.2.3. Relaciona e compara as

ofertas de provedores, utilizando

diversos criterios de selección, e

explica as vantaxes e os

inconvenientes de cada unha.

CAA

CMCCT

CD

b

e

B4.4. Xestión de

compras.

B4.3. Planificar a

xestión das

relacións con

FAXB4.3.1. Identifica e aplica

técnicas de negociación e

comunicación.

CCL

CSIEE

103



g

i

l

m

provedores,

aplicando técnicas

de negociación e

comunicación.

FAXB4.3.2. Recoñece as etapas nun

proceso de negociación de

condicións de aprovisionamento.

CAA

CSIEE

CMCCT

Bloque 5. Xestión comercial e márketing na empresa

b

e

g

h

i

l

m

B5.1. Xestión

comercial na

empresa. Plan de

márketing.

Márketing-mix.

B5.2. Análise do

mercado e do

comportamento

do/da

consumidor/a.

Atención á

clientela.

B5.1. Desenvolver a

comercialización

dos produtos ou

servizos da

empresa e o plan

de márketing.

FAXB5.1.1. Analiza o proceso de


servizos da empresa.

CSIEE

CMCCT

FAXB5.1.2. Explica as características

da clientela potencial da empresa e

identifica o comportamento dos

competidores desta.

CCL

CMCCT

FAXB5.1.3. Aplica procesos de

comunicación e habilidades sociais

en situacións de atención á clientela

e operacións comerciais.

CCL

CSC

CMCCT

CD

FAXB5.1.4. Realiza unha previsión de

vendas a curto e a medio prazo,

manexando a folla de cálculo.

CD

CMCCT

g

h

i

l

m

B5.3. Produto e

prezo

B5.2. Fixar os

prezos de

comercialización

dos produtos ou os

servizos, e

comparalos cos da

competencia.

FAXB5.2.1. Reflexiona sobre as

estratexias de prezos tendo en conta

as características do produto ou do

servizo, e argumenta sobre a

decisión do establecemento do

prezo de venda.

CAA

CMCCT

CSIEE

a

e

g

h

i

l

m

p

B5.4. Publicidade

e promoción.

B5.5. Distribución

dos produtos e

dos servizos da

empresa.

B5.3. Analizar as

políticas de

márketing aplicadas

á xestión comercial.

FAXB5.3.1. Elabora un plan de

medios onde se describan as

accións de promoción e publicidade

para atraer a clientela potencial,

facendo especial fincapé nas

aplicadas en internet e dispositivos

móbiles.

CCL

CCEC

CMCCT

CD

FAXB5.3.2. Valora e explica as canles

de distribución e venda que pode

utilizar a empresa.

CSIEE

CCL

CMCCT

104



Bloque 6. Xestión dos recursos humanos

c

e

g

h

i

l

m


dos recursos

humanos.

B6.2.

Recrutamento e

selección de

persoal.

B6.1. Planificar a

xestión dos

recursos humanos.

FAXB6.1.1. Avalía as necesidades da

empresa, e analiza e describe os

postos de traballo.

CSIEE

CMCCT

CD

FAXB6.1.2. Identifica as fontes de

recrutamento, así como as fases do

proceso de selección de persoal.

CSIEE

CMCCT

a

c

e

g

h

i

l

m

B6.3. Xestión

laboral,

contratación,

Seguridade Social

e nóminas.

B6.2. Xestionar a

documentación que

xera o proceso de

selección e

contratación de

persoal, aplicando

as normas vixentes.

FAXB6.2.1. Analiza e aplica para a

empresa as formalidades e as

modalidades documentais de

contratación.

CAA

CMCCT

CD

FAXB6.2.2. Identifica as subvencións

e os incentivos á contratación.

CMCCT

CD

FAXB6.2.3. Recoñece as obrigas

administrativas do/da empresario/a

ante a Seguridade Social.

CSC

CSIEE

FAXB6.2.4. Analiza os documentos

do proceso de retribución e

cotización do persoal e de

xustificación do pagamento.

CMCCT

CD

Bloque 7. Xestión da contabilidade da empresa

g

i

l

m

B7.1.

Fundamentos de

contabilidade

financeira.

B7.2. Plan Xeral

de Contabilidade.

B7.3. Ciclo

contable.

B7.4. Fiscalidade

da empresa:

liquidación e

rexistro contable.

B7.1. Contabilizar

os feitos contables

derivados das

operacións da

empresa,

cumprindo os

criterios

establecidos no

Plan Xeral de

Contabilidade

(PXC).

FAXB7.1.1. Opera cos elementos

patrimoniais da empresa, valora a

metodoloxía contable e explica o

papel dos libros contables.

CAA

CMCCT

CD

FAXB7.1.2. Analiza e representa os

principais feitos contables da

empresa.

CSIEE

CD

CMCCT

FAXB7.1.3. Identifica o concepto de

amortización e procede ao seu

rexistro contable.

CMCCT

CD

FAXB7.1.4. Analiza e asigna os

gastos e os ingresos ao exercicio

económico ao que correspondan,

con independencia das súas datas

CMCCT

CD

CSIEE

105



de pagamento ou cobramento.

FAXB7.1.5. Distingue as fases do

ciclo contable, analiza o proceso

contable de pechamento de

exercicio e determina o resultado

económico obtido pola empresa.

CMCCT

CD

FAXB7.1.6. Analiza as obrigas

contables e fiscais, e a

documentación correspondente á

declaración-liquidación dos

impostos.

CSC

CMCCT

CD

FAXB7.1.7. Manexa a nivel básico

unha aplicación informática de

contabilidade, onde realiza todas as

operacións necesarias e presenta o

proceso contable correspondente a

un ciclo económico.

CD

CMCCT

Bloque 8. Investimento e xestión financeira. Viabilidade da empresa

g

i

l

m

B8.1. Estrutura

económica e

financeira da

empresa.

Equilibrio

patrimonial.


financeira da

empresa. Novas

formas de

financiamento.

B8.1. Determinar o

investimento

necesario e as

necesidades

financeiras para a

empresa,

identificando as

alternativas de

financiamento

posibles.

FAXB8.1.1. Elabora un plan de

investimentos da empresa, que

inclúa o activo non corrente e o

corrente.

CSIEE

CAA

CMCCT

FAXB8.1.2. Analiza e selecciona as

fontes de financiamento da

empresa.

CMCCT

CD

FAXB8.1.3. Recoñece as necesidades

de financiamento da empresa.

CSIEE

a

g

h

i

l

m

B8.3. Métodos de

selección e

valoración de

investimentos.

B8.4. Análise da

viabilidade da

empresa.

B8.5. Solvencia e

liquidez na

empresa.

B8.2. Avaliar a

viabilidade da

empresa, de acordo

con diferentes tipos

de análise.

FAXB8.2.1. Determina e explica a

viabilidade da empresa, tanto a nivel

económico e financeiro como a nivel

comercial e ambiental.

CSIEE

CSC

CCL

FAXB8.2.2. Aplica métodos de

selección de investimentos e analiza

os investimentos necesarios para a

posta en marcha.

CSIEE

CMCCT

CD

FAXB8.2.3. Elabora estados de CMCCT

106



Previsións de

tesouraría.

previsión de tesouraría e explica

alternativas para a resolución de

problemas puntuais de tesouraría.

CD

a

b

g

h

i

l

m

p

B8.6. Custo e

selección de

fontes financeiras.

Axudas á

creación de

empresas en

Galicia.

B8.7. Morosidade

empresarial.

B8.3. Analizar e

verificar o acceso

ás fontes de

financiamento para

a posta en marcha

do negocio.

FAXB8.3.1. Valora as fontes de

financiamento, así como o custo do

financiamento e as axudas

financeiras e subvencións.

CAA

CMCCT

CD

FAXB8.3.2. Comprende o papel dos

intermediarios financeiros na

actividade cotiá das empresas e na

sociedade actual.

FAXB8.3.3. Distingue o papel dos

intermediarios financeiros na

actividade cotiá das empresas e na

sociedade actual.

CSC

CMCCT

CD

FAXB8.3.4. Valora a importancia, no

mundo empresarial, de responder en

prazo aos compromisos de

pagamento adquiridos.

CSC

CSIEE

Bloque 9. Presentación da idea de negocio

b

e

g

i

l

m

B9.1. Plan de

negocio. Técnicas

de presentación e

edición do plan

de negocio.

B9.1. Expor e

comunicar

publicamente o

proxecto de

empresa.

FAXB9.1.1. Utiliza habilidades

comunicativas e técnicas para atraer

a atención na exposición pública do

proxecto de empresa.

CCL

CD

CSIEE

b

d

e

g

i

l

m

B9.2. Ferramentas

audiovisuais para

a presentación de

proxectos.

B9.2. Utilizar

ferramentas

informáticas que

apoian a

comunicación e a

presentación do

proxecto.

FAXB9.2.1. Manexa ferramentas

informáticas e audiovisuais atractivas

que axudan a unha difusión efectiva

do proxecto.

CD

CCL

CMCCT


107




Avaliación Unidade didácticaPeríodos

lectivos

Avaliación 1

1. INNOVACIÓN EMPRESARIAL. A IDEA, O EMPRENDEDOR E O

PLAN DE NEGOCIO

9h

2. A ORGANIZACIÓN INTERNA DA EMPRESA: FORMA XURÍDICA

E RECURSOS

6 h

3. DOCUMENTACIÓN E TRÁMITES PARA A POSTA EN MARCHA

DA EMPRESA

7 h

4. INTRODUCIÓN Á CONTABILIDADE DA EMPRESA 12 h

avaliación 2

5. O PLAN DE APROVISIONAMENTO 15 h

6. XESTIÓN COMERCIAL E DE MARKETING NA EMPRESA 12 h

7. XESTIÓN DOS RECURSOS HUMANOS 9 h

8. XESTIÓN DA CONTABILIDADE DA EMPRESA 15 h

avaliación 3

9. XESTIÓN DAS NECESIDADES DE INVESTIMENTO E

FINANCIAMENTO. VIABILIDADE DA EMPRESA

12h

10. EXPOSICIÓN PÚBLICA DO PLAN DE NEGOCIO 4 h


- Analizar a información económica de empresas de diferentes sectores de actividade

- Enunciar os factores do entorno, específicos e xerais, de diferentes empresas

- Elixir a forma xurídica adecuada a empresas de diferentes características

108

- Explicar os factores que condicionan a localización duna empresa

- Delimitar os obxectivos dun proxecto de empresa

- Enunciar os recursos financeiros e os factores de produción necesarios

- Explicar as diferentes fontes de financiamento e o custo de cada unha

- Analizar os trámites legais e as actuacións necesarias para crear unha empresa

- Xestionar a documentación necesaria para a posta en marcha dunha empresa.

- Planificar a xestión das relacións cos provedores, aplicando técnicas de negociación e

comunicación

- Desenvolver o marketing-mix da empresa

- Planificar a xestión dos recursos humanos e decidir sobre a contratación do persoal

- Contabilizar os feitos contables derivados das operacións da empresa

- Analizar a viabilidade económica e financeira da empresa

- Valora e comproba o acceso ás fontes de financiamento para a posta en marcha do negocio.

- Expoñer o proxecto mediante ferramentas informáticas. Ten que tratarse dunha idea orixinal,

e ser viable


A nota de cada avaliación obterase de sumar as puntuacións de:

- unha proba escrita trimestral, que suporá o 60% na nota do trimestre

- exercicios prácticos e participación do alumno no desenvolvemento da clase; constitúen o

10% na nota do trimestre.

- as partes do plan de empresa realizado por cada alumno, que corresponde aos bloques

impartidos en cada trimestre, supoñen o 20% da nota.

A nota final da materia obterase facendo a media aritmética das notas de avaliación.

Ao final do curso cada alumno deberá facer unha presentación global do plan de empresa,

preferentemente en inglés ou francés.

O alumnado que non superara ningunha das tres probas escritas mencionadas neste apartado

deberá presentarse no mes de maio de 2017 a unha proba escrita que englobaría os

coñecementos teóricos e a práctica realizada durante o curso. Esta proba será a mesma que a

prevista no punto 10 desta programación para alumnado que non asistiu regularmente ás

clases.

Se a parte non superada é a correspondente aos exercicios diarios, o alumno deberá, tamén

no mes de maio, expoñer un proxecto de empresa creado por el e contestar correctamente ás

preguntas que a profesora lle formule sobre aspectos dese proxecto de empresa.

É necesario obter unha puntuación de ao menos o 50% na proba escrita para superar

109

avaliación.


Os criterios de avaliación establecidos para esta materia na lexislación LOMCE son os seguintes:

§ Bloque 1. Innovación empresarial. A idea de negocio: o proxecto de empresa

1. Relacionar os factores da innovación empresarial coa actividade de creación de empresas.

2. Analizar a información económica do sector de actividade empresarial no que se situará a

empresa.

3. Seleccionar unha idea de negocio, valorando e argumentando de forma técnica a elección.

§ Bloque 2. A organización interna da empresa. Forma xurídica e recursos

1. Analizar a organización interna da empresa, a forma xurídica, a localización, e os recursos

necesarios, así como valorar as alternativas dispoñibles e os obxectivos marcados co proxecto.

§ Bloque 3. Documentación e trámites para a posta en marcha da empresa

1. Analizar os trámites legais e as actuacións necesarias para crear a empresa.

2. Xestionar a documentación necesaria para a posta en marcha dunha empresa.

§ Bloque 4. O plan de aprovisionamento

1. Establecer os obxectivos e as necesidades de aprovisionamento.

2. Realizar procesos de selección de provedores analizando as condicións técnicas.

3. Planificar a xestión das relacións cos provedores, aplicando técnicas de negociación e

comunicación.

§ Bloque 5. Xestión comercial e de marketing na empresa

1. Desenvolver a comercialización dos produtos ou servizos da empresa e o marketing dos

mesmos.

2. Fixar os prezos de comercialización dos produtos ou servizos e comparalos cos da

competencia.

3. Analizar as políticas de marketing aplicadas á xestión comercial.

§ Bloque 6. Xestión dos recursos humanos

1. Planificar a xestión dos recursos humanos.

2. Xestionar a documentación que xera o proceso de selección de persoal e contratación,

110

aplicando as normas vixentes.

§ Bloque 7. Xestión da contabilidade da empresa

1. Contabilizar os feitos contables derivados das operacións da empresa, cumprindo cos criterios

establecidos no Plan Xeral de Contabilidade (PGC).

§ Bloque 8. Xestión das necesidades de investimento e financiamento. Viabilidade da empresa

1. Determinar o investimento necesario e as necesidades financeiras para a empresa, identificando

as alternativas de financiamento posibles.

2. Analiza e comproba a viabilidade da empresa, de acordo a diferentes tipos de análises.

3. Valora e comproba o acceso ás fontes de financiamento para a posta en marcha do negocio.

§ Bloque 9. Exposición pública do desenvolvemento da idea de negocio

1. Expoñer e comunicar publicamente o proxecto de empresa.

2. Utilizar ferramentas informáticas que apoian a comunicación e presentación do proxecto.

.



OBSERVACIÓNS

E PROPOSTAS DE

MELLORAS






contidos y en función de las características de los alumnos.

3 Planifico las clases de modo flexible, preparando actividades e


programación didáctica no caso de secundaria e , sobre todo,

axustado sempre, o máis posible ás necesidades e intereses

dos alumnos.

4 Establezo, de modo explícito, los criterios, procedementos e


el seguimento do progreso dos alumnos e comprobar o grao

en que alcanzan as aprendizaxes.



equipos educativos e profesores de apoio).

111

6 Presento situacións introdutorias ao tema a tratar (traballos,












recuperación, de ampliación e de avaliación).

12 Planteo actividades que aseguran la adquisición de los

obxectivos didácticos previstos y las habilidades y técnicas




14 Utilizo recursos didácticos variados ( audiovisuais, informáticos,

técnicas de aprender a aprender...), tanto para la presentación

de los contidos como para la práctica de los alumnos,

favorecendo el uso autónomo por parte de los mesmos.

15 Comprobo, de diferentes modos, que os alumnos

comprenden a tarefa a realizar: facendo preguntas, faciedo que

verbalicen o proceso, …


buscar fontes de información, pasos para resolver cuestiones,







19 Favorezo la elaboración de normas de convivencia con la

achega de todos y reacciono de forma ecuánime ante

situacións conflitivas.

20 Fomento o respecto y la colaboración entre los alumnos e



21 Reviso e corrixo frecuentemente los contidos, actividades

propostas -dentro y fora del aula, adecuación de los tempos,

agrupamentos y materiais utilizados.

112








maior grado de adquisición.


ritmos de aprendizaxe., as posibilidades de atención, etc, e en


ensinanza- aprendizaxe (motivación, contidos, actividades, ...).






de un tema, de Unidade Didáctica, de novos bloques de

contido...





variados de recollida de información ( rexistro de observacións,



8. Organización das actividades de seguimento, recuperación e avaliación das

materias pendentes

Non hai alumnado do ano pasado coa materia pendente.



Os alumnos matriculados en Fundamentos de administración e Xestión no presente curso que non

asistiran regularmente á clase poderán examinarse a mediados do mes de abril de 2017 mediante

unha proba escrita que permita garantir que adquiriron os coñecementos e capacidades mínimas

establecidos na presente programación.

Á proba anterior tamén poderán presentarse aquelas persoas que por un elevado absentismo non

puideron acreditar que posúen as competencias requiridas.

113

Por outra parte, aqueles alumnos que tendo feito as actividades e participado no desenvolvemento

das clases regularmente non superaran ningún dos exames trimestrais -ou superaran algúns, pero a

media de exames do trimestre non acadara a nota de 5 puntos sobre 10- poderán realizar a proba

mencionada nos dous apartados anteriores.

Para aqueles alumnos que ao chegar o mes de abril teñen algún trimestre pendente, existe un exame

que permite recuperar un ou dous trimestres.


función dos resultados

A información recolleita debe permitir a exploración e o coñecemento de cada alumno sobre o grado

de adquisición dos prerrequisitos de aprendizaxe. Se se comprobase que a maioría dos alumnos

descoñecen un determinado requisito, o seu estudo deberase incluír no proceso de ensino previsto

para todo o grupo-clase. En cambio, si só son unha minoría, será necesario arbitrar mecanismos de

compensación diversificados.

Doutro lado, é necesario distinguir entre prerrequisitos que non se coñecen e prerrequisitos que só se

deben recuperar.

A avaliación inicial debe ademais proporcionar información sobre;

- as ideas alternativas ou modelos espontáneos de razoamento e as estratexias espontáneas de

actuación

- as actitudes e hábitos adquiridos con relación á aprendizaxe e

- as representacións que se fan das tarefas que se lles propoñen.

As actividades para a avaliación inicial deben estar relacionadas coa motivación e a activación de

coñecementos previos (preguntas orais, pautas de observación, entrevistas,...).


Cada alumno posúe unhas peculiaridades que o diferencian do resto do grupo. Non todos

aprenden ao mesmo ritmo ou teñen os mesmos intereses e capacidades.

Propostas para atender ás diversidade:

Combinar actividades educativas para todo o grupo e estratexias que atendan ás

diferenzas individuais do alumnado.

114

Actividades e situacións de ensino-aprendizaxe variados e flexibles.

Referencias a aprendizaxes xa contemplados para posibilitar o repaso e a fixación dos

contidos que poden requerir un maior grao de dificultade para algúns alumnos.

Actividades que presenten solucións abertas e flexibles potenciando a creatividade do

alumno.

As actividades non deben basearse únicamente na transmisión de información. Deben

partir das experiencias e coñecementos previos dos alumnos, facilitando unha

aprendizaxe na que poidan comprobar a utilidade do aprendido.

Facilitar o alumno novas experiencias que favorezan a aprendizxje de destrezas, técnicas

e estratexias que lle permitan enfrontarse a novas situacións de forma autónoma e

responsable.

Contemplarase a integración de materias en ámbitos, os agrupamentos flexibles, o apoio en

grupos ordinarios, os desdobramentos de grupos, e programas de tratamento persoalizado

para o alumno con necesidade específica de apoio educativo.


No desenvolvemento da materia van están presentes os seguintes elementos:

- Animación á lectura. Facilitaranse ao alumnado artigos sobre temas empresariais e sobre economía.

Nalgúns casos irán seguidos de debate.

- Educación en valores. O traballo en equipo, o respecto pola opinión dos demais, a ética empresarial,

a responsabilidades cara os empregados, a importancia do desenvolvemento sustentable, a creación

de necesidades artificiais a través da publicidade, a igualdade de sexos,...

- Novas tecnoloxías da información:

- Utilización de Internet na aula informática como recurso na procura de información e para resolver

tests en liña

- Visita de páxinas web de empresas e de administracións e organismos públicos

- Uso de follas de calculo para o traballo con datos económicos como a confección de táboas e

representacións gráficas.

115


En principio o departamento de Economía non vai organizar ningunha actividade complementaria

nin extraescolar.

14.- Mecanismos de revisión, avaliación e modificación da programación e plan de mellora

1. Estándares de aprendizaxe avaliables propostos na avaliación:

N.º de estándares de aprendizaxe programados traballados

N.º de estándares de aprendizaxe programados que no se traballaron

2. Estándares ou criterios programados non traballados:

CAUSA XI

Programación pouco realista respecto ao tempo

dispoñible.

Perda de clases. Causas:

Outros:

3. Proposta docente respecto aos estándares de aprendizaxe non traballados:

PROPOSTA ESTÁNDARES

Traballaranse na seguinte avaliación.

Traballaranse mediante traballo para casa.

Traballaranse durante o curso seguinte.

Non se traballarán.

Outros:

4. Organización e metodoloxía didáctica:


116

4 3 2 1

Espazos

Tempos

Recursos e materiais didácticos

Agrupamentos

Outros:

Observacións:

Idoneidade dos instrumentos de avaliación utilizados:

Outros aspectos que destacar:

3. CONSECUCIÓN DE ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE DURANTE A AVALIACIÓN

Porcentaxe de alumnos que obteñen determinada cualificación, respecto ao total de alumnos do

grupo

Sobresal. Notable Ben Suficiente Insuficiente

Porcentaxe10 9 8 7 6 5 4 3 2 1

4. GRAO DE SATISFACCIÓN DAS FAMILIAS E DOS ALUMNOS DO GRUPO

Grado de satisfacción dos alumnos co proceso de ensino:

INDICADORESGRADO DE SATISFACCIÓN

4 3 2 1

f) Traballo cooperativo

g) Uso das TIC

h) Materiais e recursos didácticos

i) Instrumentos de avaliación

j) Outros:

117

Propostas de mellora formuladas polos alumnos:

Propostas de mellora formuladas polas familias:

A partir dos indicadores anteriores, e cunha periodicidade trimestral, poderán realizarse modificacións

na programación.

· ies maximino romero de lema departamento de economía curso 2017/18 páxina 1 as materias...

Documents