euskal ekonomiaren bilakaera 2016iiih 2016ko azaroaren 28a · 1. laburpena. euskal ekonomia...
TRANSCRIPT
Euskal ekonomiaren bilakaera 2016IIIH 2016ko azaroaren 28a
Laburpena
2
Euskal ekonomia
BPGd
Barne eskaria
Kanpo sektorea
Lan-merkatua
Inflazioa
Sektore Publikoa
Finantza Sektorea
Adierazleak
Ingurunea
Aurreikuspenak
1 2 3 4
Indizea
Baikortasunez. BPGd % 3,0 (u/u) 16IIIHn.
• Hedapenaren intentsitatea epeldu egin da, baina aurrerapen-erritmoa handia da oraindik. • Barne eskari txikiagoa zati batean orekatu da
kanpo sektorearen ekarpen positiboari esker. • Inportazioen aldean esportazioen dinamismo
handiagoak hazkundeari lagundu dio. • Eraikuntzak erritmo handiagoa dauka, nahiz eta
oraindik krisiaren aurreko mailetatik urrun dagoen.
• Enpleguaren portaera ona eta langabeziaren murrizketa.
• Prezioek hazkunde positiboak erakusten dituzte. • Diru-bilketak % 3,1 egin du gora, BGPd-aren
antzeko erritmoan. • Sektore pribatua geldialditik atera da, eta
kredituak murriztu eta gordailuak handitu dira sisteman.
• Berankortasunaren balantzeak hobera egin du.
EAE
1. Laburpena. Euskal ekonomia
Inguruko ekonomietarako egokitzeko aukerak, pixkanaka beherantz egiteko aurreikuspenak dituztenak.
Aukerak
Inguruko ziurgabetasunaren ondorioak, batez ere EBn (Brexita, Grexita, merkataritza krisia, protekzionismo handiagoa, interes-tasen igoera, konfiantza falta EBren erakunde-ereduan, euroaren etorkizuna...), arrisku politikoak (laster hainbat hauteskunde-prozesu emango dira batera: Italia, Frantzia, Alemania, Austria...).
Ahulguneak- Arriskuak
3
Euskal ekonomian aurreko hiruhilekoetako dinamismo handia leundu egin da; 16IIIHn, BPGd-aren hazkunde-tasa (u/u) % 3,0koa izan da. Inguruarekin alderatuz, leku nabarmenean dago oraindik, Espainiarenetik oso gertu eta € guneko erregistroak nabarmen gaindituz (% 1,6). Urrian EJk aurreikuspen ofiziala gorantz zuzendu zuen, eta % 2,9an kokatu zuen 2016rako. 16IIIHn, EAEko BPGd-aren hazkundearen ardatz nagusia barne eskaria izan da (% 2,7), kanpo sektorearen ekarpen positiboaren laguntzaz, non esportazioen hazkundeak (% 1,6) aurrea hartu dien inportazioen hazkundeari (% 1,3). Eskariaren osagaien artean, Kapitalaren Eratze Gordinaren hazkunde handiagoa nabarmendu behar da alde positiboan, eta bat-bateko gelditzea kontsumo publikoan. Kontu Ekonomikoen arabera, 16IIIHn, lan-okupazioak goranzko joerari eutsi dio, % 1,8ko hazkunde-tasarekin eta 899.400 langile baino gehiagorekin. Abuztuan, GSko euskal afiliatuen batez besteko kopurua 920.425ekoa izan zen. Urte osoan, GSaren afiliazioak 19.803 pertsona irabazi zituen, % 2,2. PRAren arabera, langabezia-tasa % 12,6koa izan zen 16IIIHn, IIHn baino puntu bat baino gehiago (% 13,9).
Urrian KPIak % 0,7 egin zuen gora, eta gorako bideari eusten dio, urteko lehen zatian negatiboa izan ondoren. Osagaiei begiratuta, etxebizitza, garraioa eta komunikazioak hazkunde handiagoa izan dute, eta aisialdia eta elikagaiak, berriz, iazko hil berean baino gutxiago hazi dira.
EAEn urrira arte metatutako diru-bilketa 10.534 M. eurokoa izan da, iazko epe berean baino % 3,1 gehiago hazi
ondoren. Zeharkako zergak dira kopuru oso horren zatirik handiena, 5.384 M € (+ % 4,0); zuzeneko zergak, aldiz,
5.062 M euroraino jaitsi dira, % 2,4ko igoerarekin. BEZa da oraindik zerga bidezko diru-sarreretan ekarpen
handiena egiten duen zeharkako zerga, 4.051M eurorekin (% 3,9), eta PFEZ du atzetik, 3.867M eurorekin (% +3,4).
EAErako gehiegizko defizitaren protokoloaren arabera, zor maila % 15,6ra igo da.
2. Euskal ekonomia 2016IIIH: dinamismoak ez du etenik
4 2016/11/28
2016IIIHn, euskal ekonomiak aurreko hiruhilekoetako dinamismo handia leundu du, eta BPGd-a % 3,0an (u/u) kokatu da (2016IIHn baino bi hamarren gutxiago), dagoeneko urteko bigarren erdirako aurreikuspenetan jasota zegoen moduan.
Euskal ekonomia posizio nabarmenetan dago inguruarekin alderatuta, Espainiako mailetatik oso gertu eta, besteak beste, ziurgabetasun ekonomiko, politiko eta instituzionalaren eraginpean dagoen € guneko hazkunde mailatik (% 1,6) oso gora.
Lehenengo bi hiruhilekoetan ikusitako dinamismoaren ondoren, EJk aurreikuspen ofiziala gorantz zuzendu zuen urrian, eta 2016rako % 2,9an kokatu zuen.
EAEko BPGd-aren bariazio-tasa (%)
2. Euskal ekonomiak BPGd-aren hazkunde-tasa leundu du 16IIIHn, eta % 3,0an kokatu da.
5
1,4
2,82,9
0,5
0,9
1,4
1,9
2,2
2,7
3 3,1
3,3
3,2
3
0
0,5
1
1,5
2
2,5
3
3,5
2014 2015 I II III IV I II III IV I II III 2016
2014 2015 2016
Urrian gorantz berrikusitako
aurreikuspena
CAE-0,5
0,0
-0,4
-2,6
-0,1
0,3
4,5
0,3
4,1
DEMANDA
3,1 3,0
0,0
1,0
2,0
3,0
4,0
3T15 3T16
PIB a precios de mercado
3,1 2,7
0,0
0,5
1,0
1,5
2,0
2,5
3,0
3,5
3T15 3T16
Demanda Interna
0,0 0,3
-1,0
-0,5
0,0
0,5
1,0
3T15 3T16
Sector Exterior
3,2 2,7
0,00,51,01,52,02,53,03,5
3T15 3T16
Gasto en Consumo Final3,1 3,1
0,0
1,0
2,0
3,0
4,0
3T15 3T16
Gasto Consumo final Hogares e ISFLSH
3,4
0,8
0,01,02,03,04,05,06,0
3T15 3T16
Gasto en Consumo Final de las AAPP
2,8 3,1
0,00,51,01,52,02,53,03,54,0
3T15 3T16
Formación Bruta de Capital
Var.pp
Var.pp
Var.pp
Var.pp
Var.ppVar.pp
-2,9
1,6
-4,0
-2,0
0,0
2,0
3T15 3T16
Exportaciones de Bienes y Servicios
Var.pp
-2,8
1,3
-4,0
-2,0
0,0
2,0
3T15 3T16
Importaciones de Bienes y Servicios
Var.pp
Var.pp
2016IIIHn, EAEko BPGd-aren hazkundearen ardatz nagusia barne eskaria izan da (% 2,7 u/u), kanpo sektorearen ekarpen positiboaren laguntzaz, non esportazioen hazkundeak (% 1,6) aurrea hartu dien inportazioen hazkundeari (% 1,3). Eskariaren osagaien artean, Kapitalaren Eratze Gordinaren hazkunde handiagoa (% 3,1) nabarmendu behar da alde positiboan, eta bat-bateko gelditzea kontsumo publikoan (% 0,8). 6
iturria: Eustat, gure datuak
2. EAE: kontsumo publikoaren hazkunde txikiagoaren ondorioz, barne eskariaren hazkundea moteltzen da.
CAE
-13,8
Var.pp
-1,6
-0,1
1,7
0,0
OFERTA
3,1 3,0
0,0
1,0
2,0
3,0
4,0
2T15 2T16
PIB a precios de mercado
Var.pp
Var.pp
Var.pp
Var.pp
13,1
-0,7 -5,0
0,0
5,0
10,0
15,0
3T15 3T16
Agricultura, Ganadería y Pesca
4,5
2,9
0,00,51,01,52,02,53,03,54,04,55,0
3T15 3T16
Industria Y Energía
0,2
1,9
0,0
0,5
1,0
1,5
2,0
3T15 3T16
Construcción Var.pp
3,1 3,1
0,0
1,0
2,0
3,0
4,0
3T15 3T16
Servicios
Eskaintzan ikus daiteke, urte arteko tasan, 2016ko IIIHan Zerbitzuak bere horretan mantendu direla eta Eraikuntzak gora egin duela. Industriaren hazkundea, aldiz, leundu egin da, eta lehenengo sektoreak indarra galdu du.
2. Zerbitzua eta Industria hazkundearen euskarri dira, eta Eraikuntza berreskuratzen ari da EAEn
7
Iturria: Eustat, gure datuak
Barne eskaria %2,7an ari da hazten, iazko hiruhileko berean erregistratutako % 3,1aren azpitik; hori kanpo sektorearen ekarpen positibo handiago batekin konbinatzen da, aurreko ekitaldikoarekin alderatuta, hiruhileko honetan izan den esportazioen dinamismo handiago baten babespean.
2. Kanpoko dinamismo handiagoak hein batean orekatu du barne eskariaren pultsio apalagoa
8
2,7
0
1
2
3
4
III IV I II III IV I II III
2015 2016
Demanda interna
Demanda interna
PIB Trimestral (demanda)
III IV I II III
GASTO EN CONSUMO FINAL 3,2 2,7 3,1 3,2 2,7
-Gasto en consumo final de los hogares e ISFLSH 3,1 2,9 3,3 3,4 3,1
-Gasto en consumo final de las AAPP 3,4 2,0 2,4 2,7 0,8
FORMACIÓN BRUTA DE CAPITAL 2,8 2,8 3,4 3,7 3,1
-Formación Bruta de Capital Fijo en Bienes de Equipo 7,4 8,8 10,7 7,0 6,1
-Resto de Formación Bruta de Capital 0,7 0,3 0,2 2,2 1,6
DEMANDA INTERNA 3,1 2,7 3,1 3,3 2,7
EXPORTACIONES DE BIENES Y SERVICIOS -2,9 2,3 4,2 3,0 1,6
IMPORTACIONES DE BIENES Y SERVICIOS -2,8 1,6 3,9 3,2 1,3PRODUCTO INTERIOR BRUTO a precios de mercado 3,1 3,1 3,3 3,2 3,0
2015 2016
16IIIHn, Industria duela urtebete baino erritmo motelagoan ari da hazten, nahiz eta, azken hiruhilekoarekin alderatuta, indarra berreskuratu duen; Zerbitzuek BPGd-aren batez bestekotik gora dagoen hazkundeari eutsi diote, eta Eraikuntzak berreskuratze-bideari ekin dio. 9
Iturria: Eustat
2. Industria eta Zerbitzuak ia % 3 hazi dira
1,9
-3
-2
-1
0
1
2
3
III IV I II III IV I II III
2015 2016
Construcción
Construcción
2,9
0
1
2
3
4
5
6
III IV I II III IV I II III
2015 2016
Industria
VAB Industria
3,1
0
0,5
1
1,5
2
2,5
3
3,5
4
III IV I II III IV I II III
2015 2016
Servicios
Servicios
1,2
0
0,2
0,4
0,6
0,8
1
1,2
1,4
1,6
III IV I II III IV I II III
2015 2016
Productividad
Productividad…
Esportazioek (% 1,6) Inportazioek (% 1,3) baino hazkunde-tasa handiagoa daukate, kanpo merkatuaren portaera onaren erakusgarri. Hala ere, 2016ko hiru hiruhilekoetan hazkunde-erritmoen tasak apaldu direla ikus daiteke.
10
Iturria: Eustat
2. Kanpo Sektoreak ekarpen positiboa egin dio BPGd-aren hazkundeari
2015 2016 2015 2016
1,6
-4
-2
0
2
4
6
III IV I II III IV I II III
2015 2016
Exportaciones
Exportaciones
1,3
-4
-2
0
2
4
6
III IV I II III IV I II III
2015 2016
Importaciones
Importaciones
2. Zerbitzuak dira EAEko BPGd-ari ekarpen handiagoa egin diotenak
11
Iturria: Eustat , gure datuak
EAEko BPGd-aren hazkundearen oinarri nagusia Zerbitzuek egindako ekarpena da. Egituran daukan parte-hartzearen ponderazioa (% 62,2) eta % 3,1eko hazkundea aintzat hartuta, 1,9 pp-ren ekarpena egin du (2,1 pp 16IIHn). Industria BPGd osoaren % 21,4 da, eta 0,6 pp-ren ekarpena egin du (0,5 pp 16IIHn); Eraikuntzak 0,1 pp-ko ekarpenari eutsi dio.
0,8
21,4
5,4
62,2
-0,7
2,9
1,9
3,1
-10,0 0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 70,0
Agricultura
Industria
Construcción
Servicios
Estructura y VariaciónPIB 3T16 (%)
Variación (real) Estructura 3T15
0,0
0,6
0,1
1,9
0,3
-0,5 0,0 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5
Agricultura
Industria
Construcción
Servicios
IVA p
Aportación al PIB3T16 (pp)
Kontu Ekonomikoen arabera, 16IIIHn, lan-okupazioak goranzko joerari eutsi dio, % 1,8ko hazkunde-tasarekin eta 899.400 langile baino gehiagorekin.
Urrian, GSko euskal afiliatuen batez besteko kopurua 920.425ekoa izan zen. Urte osoan, GSaren afiliazioak 19.803 pertsona irabazi zituen, % 2,2.
PRAren arabera, langabezia-tasa % 12,6koa izan zen 16IIIHn, IIHn baino puntu batetik gora gutxiago (% 13,9).
2. Lan-merkatua: hobekuntzak ez du etenik, langabezia gutxiago, eta lan-okupazio eta GSren afiliazio gehiago.
12
Fuente: Eustat.
883.448
897.722899.478
865.000
870.000
875.000
880.000
885.000
890.000
895.000
900.000
905.000
I II III IV I II III
2015 2016
Puestos de trabajo equivalentes a tiempo completo
141181
-8,7
-15
-10
-5
0
5
10
15
20
25
0
20000
40000
60000
80000
100000
120000
140000
160000
180000
200000
En
Ma
r
Ma
y
Jul
Sep
No
v
En
Ma
r
Ma
y
Jul
Sep
No
v
En
e
Ma
r
Ma
y
Jul
Sep
No
v
En
e
Ma
r
Ma
y
Jul
Sep
No
v
En
e
Ma
r
Ma
y
Jul
Sep
No
v
En
e
Ma
r
Ma
y
Jul
Sep
No
v
En
e
Ma
r
Ma
yo
Julio
Sep
t
No
v
En
ero
Ma
r
Ma
y
Julio
Sep
tie
mb
re
2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Paro Registrado Total
Personas desempleadas. Totales(Euskadi) %Var
2016IIIHn baino 16.030 langile
gehiago
Iturria: Kontu ekonomikoak. Eustat.
Urrian KPIak % 0,7 egin zuen gora, eta gorako bideari eusten dio, urteko lehen zatian negatiboa izan ondoren. Osagaiei begiratuta, etxebizitza, garraioa eta komunikazioak hazkunde handiagoa izan dute, eta aisialdia eta elikagaiak, berriz, iazko hil berean baino gutxiago hazi dira.
13
Iturria: Ikerbide
Inflazioa sektoreka EAE: Inflazioaren bilakaera
2. Inflazioa: Prezioen indizea hazkunde eremuan dago
-14,0
-12,0
-10,0
-8,0
-6,0
-4,0
-2,0
0,0
2,0
4,0
Total
Ocio y Cultura
Enseñanza
Hoteles, cafés y restaurantes
Otros bienes y ser
subyacente
Alimentos elaborados
Bienes industriales
Servicios
residual
Alimen. no elaborados
Alimentación y bebid no alcoh
Energía
Bebidas alcohólicas y tabaco.
Vestido y calzado
Vivienda
Menaje
Medicina
Transporte.
Comunicaciones.
Evolución precios CAE
oct-15 oct-16
0,70,8
-1,5
-1,0
-0,5
0,0
0,5
1,0
1,5
Dic
iem
bre
En
ero
Feb
rero
Mar
zo
Ab
ril
May
o
Jun
io
Julio
Ag
ost
o
Sep
tie
mb
re
Oct
ub
re
No
vie
mb
re
Dic
iem
bre
En
ero
Feb
rero
Mar
zo
Ab
ril
May
o
Jun
io
Julio
Ag
ost
o
Sep
tie
mb
re
Oct
ub
re
2014 2015 2016
General Subyacente
EAEn urrira arte metatutako diru-bilketa 10.534 M. eurokoa izan da, iazko epe berean baino % 3,1 gehiago hazi
ondoren.
Zeharkako zergak dira kopuru oso horren zatirik handiena, 5.384 M € (+ % 4,0); zuzeneko zergak, aldiz, 5.062 M
euroko ekarpena egin dute, % 2,4ko igoerarekin.
BEZa da oraindik zerga bidezko diru-sarreretan ekarpen handiena egiten duen zeharkako zerga, 4.051M
eurorekin (% 3,9), eta PFEZ du atzetik, 3.867M eurorekin (% +3,4).
EAErako gehiegizko defizitaren protokoloaren arabera, zor maila % 15,6ra igo da.
2. Sektore Publikoa finantzaketa gaitasunarekin
14
15,6
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
jun-
95
feb
-96
oct-
96
jun-
97
feb
-98
oct-
98
jun-
99
feb
-00
oct-
00
jun-
01
feb
-02
oct-
02
jun-
03
feb
-04
oct-
04
jun-
05
feb
-06
oct-
06
jun-
07
feb
-08
oct-
08
jun-
09
feb
-10
oct-
10
jun-
11
feb
-12
oct-
12
jun-
13
feb
-14
oct-
14
jun-
15
feb
-16
Deuda de la CAE según PDE
191
-19
187
-241
284
118
-300
-200
-100
0
100
200
300
400
T.I T.II T.III T.IV T.I T.II
2015(P) 2016
CAE: Capacidad (+) o Necesidad (-) de Financiación
Millones €
2. Finantza Sektorea: Kreditua beherako bidean dago oraindik, baina motelago; gordailu pribatuak, berriz, gorantz edo gorantz egiteko puntuan.
15
Erabilgarri dauden azken datuak txostena ixteko unean: 2016ko ekaina
Sektore pribatuarentzako kredituak murriztera egin du EAEn (% -0,9), 16IIHn
Sektore pribatuaren gordailuek, aldiz, ia ez dute aldaketarik izan EAEn interes-tasa murriztuen ingurune batean.
5,6
-5,0
2,7
-1,5
-8,5
-8,9
-7,6
-3,0
0,0
-0,9
6,1
-1,0
0,3
-3,8
-10,3-9,5
-4,6
-4,1
-6,2
-4,7
-12
-10
-8
-6
-4
-2
0
2
4
6
8
Crédito S. Privado CAE (EEDpto) Crédito Sprivado España (EEDpto)
Sareb -4pp
18
5,1
-0,4-2,4
-3,7
2,4
-2,3
0,9
4,75
3,42
9,7
-0,1
0,5
-3,4
-0,8
3,1
0,4
-0,5-0,7
0,5
-5
0
5
10
15
20
Depósitos S. Privado CAE (EEDpto) Depóstios S. Privado España (EEDpto.)
S. Pribatuaren kredituak S. Pribatuaren gordailuak
2. EAEko finantza-sektorea: desapalankatze pribatuak aurrera darrai
16
Erabilgarri dauden azken datuak txostena ixteko unean: 2016ko ekaina
Sektore pribatuaren desapalankatzeak aurrera darrai EAEn. Gordailuak Kredituen gainetik daude, 10.500 M euroko aldearekin. Kreditu pribatuak gordailu pribatuen % 85,7 dira EAEn (% 108,8 Espainian).
S. Pribatuaren Kredituen eta Gordailuen bariazioaren %
Iturria: BdE
-30.000
-25.000
-20.000
-15.000
-10.000
-5.000
0
5.000
10.000
15.000
-15,0
-10,0
-5,0
0,0
5,0
10,0
15,0
20,0
25,0
30,0
Dif. Abs (millones euros) CAE %Var Créditos S Privado
CAE %Var Depósitos S Privado
miles €%
2. Etxebizitza-hipotekak: dinamismoak ez du etenik
17
Etxebizitzen hipoteka-merkatuaren hazkunde-erritmoa berreskuratu da abuztuan. Merkatua % 9,1 eta % 12,5 hazi da etxebizitzen hipoteka-eragiketen zenbateko eta kopuruan, hurrenez hurren; EAEn, berriz, aldaketa-tasak intentsitate apalagoa dauka eragiketa kopuruan (% 9,1) eta % 2,3 bolumenean.
Iturria: INE
9,19,1
-60,0
-40,0
-20,0
0,0
20,0
40,0
60,0
80,0
En20
14 Feb
Mar
Ab
r
May Jun
Jul
Ago Se
p
Oct
No
v
Dic
En20
15 Feb
Mar
Ab
r
May Jun
Jul
Ago Se
p
Oct
No
v
Dic
En20
16 Feb
Mar
Ab
r
May Jun
Jul
Ago
Variación interanual del número de hipotecas de vivienda (%)
España CAE
12,5
2,3
-60,0
-40,0
-20,0
0,0
20,0
40,0
60,0
80,0
100,0
Variación interanual del importe dehipotecas de vivienda (%)
España CAE
2. Berankortasuna. Hondatzeak eta Estaldura
18
Sistemaren berankortasun-tasa beherako bidean da oraindik. OSR berankorren kredituen bolumena (120.037 milioi) -25.793 M € uzkurtu egin da (% -17,7 u/u), OSR Kredituaren saldoa baino erritmo handiagoan (urte arteko -54.786, % -4,1). Finantza-sistemaren OSR kredituaren estaldura-tasa, aldiz, azken hilean -0,17 pp murriztu da, eta % 59an dago orain.
2. Euskal ekonomia uneko adierazleen arabera...
19
MENSUALES ene-16 feb-16 mar-16 abr-16 may-16 jun-16 jul-16 ago-16 sep-16 oct-16
IPI (Eustat) 5,9 5,1 4,0 -0,7 -2,5 2,1 -1,2 2,5 2,9
Índice Ventas Grandes sup. General (Eustat) -1,7 2,4 1,1 1,6 -2,4 -0,7 -4,1 -0,8
Indice Comercio Minorista (INE) -1,1 2,9 -1,0 6,1 1,2 2,2 -0,8 3,4 0,9
Consumo de gasolina , gasóleo y fuelóleo™ (Cores) -4,2 4,1 -4,5 12,6 13,1 3,9 1,5 9,3 5,7
Consumo electricidad (EVE) -4,6 -7,2 -6,0 -5,5 -8,0 -10,7 -9,0 -9,7 -4,8
Matriculación de turismos (Ikerbide 1.25.3) 1,1 -0,1 -4,6 11,0 7,9 5,3 -0,4 1,8 12,2 -10,1
Hipotecas. Número (INE) 13,9 -12,4 28,3 38,7 51,6 23,0 -22,6 -6,8
Hipotecas. Importe (INE) 19,0 -10,0 36,3 50,3 58,5 33,2 -10,6 1,5
Compraventa viviendas 6,3 50,3 24,9 12,0 34,8 14,9 -13,8 13,6
Recaudación DDFF: Total impuestos (GV) 2,1 1,8 3,2 -0,3 0,4 2,3 2,0 3,5 2,1 3,1
<< Volver al Indice
2,9
0,8
-4,0
-2,0
0,0
2,0
4,0
6,0
8,0
ene-
15
feb-
15
mar
-15
abr-
15
may
-15
jun
-15
jul-
15
ago
-15
sep
-15
oct
-15
nov
-15
dic
-15
ene-
16
feb-
16
mar
-16
abr-
16
may
-16
jun
-16
jul-
16
ago
-16
sep
-16
oct
-16
IPI
CAE España
0,4
-0,8
1,8
-6,0
-4,0
-2,0
0,0
2,0
4,0
6,0
8,0
10,0
Venta grandes Superficies
CAE España
0,92,6
-4,0
-2,0
0,0
2,0
4,0
6,0
8,0
ene-
15
feb-
15
mar
-15
abr-
15
may
-15
jun
-15
jul-
15
ago
-15
sep
-15
oct
-15
nov
-15
dic
-15
ene-
16
feb-
16
mar
-16
abr-
16
may
-16
jun
-16
jul-
16
ago
-16
sep
-16
oct
-16
Comercio minorista
CAE España
9,3
4,0
-15,0
-10,0
-5,0
0,0
5,0
10,0
15,0
Consumo gasolina, gasóleo y fuelóleo
CAE España
3. Economía vasca. Previsiones 2016-17
20
EAErako 2016ko BPGd-aren aurreikuspen ofizialak gorantz berrikusi dira, eta lehenengo bi hiruhilekoetako joerak aintzat hartuta, % 2,9an kokatu da. 2017an hazkundearen erritmoa moteltzea aurreikusten da.
Iturria: INE, Eustat eta gure datuak
1,1
-3,6
0
-1
-2,9
-1,7
1,4
3,2 3,4
3,2 3,2 3,2
2,4
1,3
-3,9
0,4 0,3
-1,7
-1,2
1,2
2,8
3,3 3,2 3,0 2,9
2,2
-5
-4
-3
-2
-1
0
1
2
3
4
PIB España PIB CAE
4. Ingurunea: NDFk hazkunde orokorraren aurreikuspenei eutsi die
21
Ekitaldi honetan, mundu osoan hazkundea emango dela aurreikusi du NDFk eta urte honetarako % 3,1 inguruko eta 2017ko % 3,4 inguruko aurreikuspenei eutsi die. Portaera desberdina izango dute gorakorrek eta aurreratuek. Gorakorrek dinamismo handiagoa izango dute, eta % 4tik gora haziko dira (% 4,2 eta % 4,6) aipatu biurtekoan.
NDFren aurreikuspenak 2016ko urrian
oct-16
2015 2016 2017
Producto Mundial 3,2 3,1 3,4
Economías avanzadas 2,1 1,6 1,8
Estados Unidos 2,6 1,6 2,2
Zona del euro 2,0 1,7 1,5
Alemania 1,5 1,7 1,4
Francia 1,3 1,3 1,3
Italia 0,8 0,8 0,9
España 3,2 3,1 2,2
Japón 0,5 0,5 0,6
Reino Unido 2,2 1,8 1,1
Economías emergentes y en desarrollo 4,0 4,2 4,6
Volumen del comercio mundial (b y s) 2,6 2,3 3,8
Petróleo -47,2 -15,4 17,9
Precios al consumidor
Avanzadas 0,3 0,8 1,7
Emergentes y en desarrollo 4,7 4,5 4,4
Proyecciones
Panorama de las proyecciones de Perspectivas de la economía mundial
4. Egonkortasun urduria eta ziurgabetasuna
22
Urriko NDFren aurreikuspenen berrikuspenaren ondoren, munduko hazkundea esperotako % 3,1an mantendu da. Hala ere, datu orokorraren atzean, bloke handien portaera desberdinak aurkituko ditugu.
Nabarmena da ekonomia gorakorren dinamismo handiagoa, eta BRICS herrialdeak pixkanaka indarra berreskuratzen ari dira. Brasil eta Errusia zulotik ateratzen hasiko direla aurreikusten da, Txinak pixkanaka bere hazkunde-erritmoa egokituko duela eta Indiak erritmo bizian hazten jarraitzea, barne kontsumoan oinarrituta.
Erresuma Batuak Europako Batasunetik ateratzeko hartutako erabakiak ekarri duen ziurgabetasunari, Donald Trumpek Estatu Batuetako hauteskundeetan lortu berri duen garaipena gehitu behar zaio orain. Globalizazioaren aurkako programa batekin irabazi du, eta Obamaren administrazioak garatutako politikaren lerro nagusiak zalantzan jarri ditu.
Testuinguru horretan, Europako Batasunak (haren iraupenari ere eragin diezaioke) eta bereziki € guneak gero eta desoreka handiagoak dituzte, Batasuneko bertako herritarren konfiantza zartarazten ari direnak.
Espainiako ekonomia Europako ekonomia nagusien hazkunde-erritmoaren buruan dago 2014tik, eta 16IIIHn leku garrantzitsu horri eutsi dio, bere BPGd-ak % 3,2 (u/u) egin baitu aurrera.
Hainbat dira Espainiako ekonomiaren portaera desberdin hori eragin duten kanpo faktoreak. EBZk diru-politika moldaerrazari eutsi dio, interes-tasa baxuak ahalbidetzen dituzten ezohiko neurriekin.
Bigarren osagai bat ondasun eta zerbitzuen esportazioak errazten duen euroaren balio-galtzea izango litzateke. Horren ondorioz, kanpo sektorearen ekarpena positiboa da Espainiaren kasuan.
Azkenik, petrolioaren prezioaren beherakada nabarmenak Espainiaren mendekotasun energetiko handiari lagundu dio, eskaintzaren hazkunde baten testuinguruan, eta frackinga eta bestelako ateratze-teknika berriak agertzen ari direnean, petrolio-erreserben nazioarteko mapa aldatuz.
Espainiar ekonomia
4. Eurogunea: berreskurapenak ez du etenik, Brexita gorabehera
23
Azkenik, petrolioaren prezioaren beherakada nabarmenak Espainiaren mendekotasun energetiko handiari lagundu dio, eskaintzaren hazkunde baten testuinguruan, eta frackinga eta bestelako ateratze-teknika berriak agertzen ari direnean, petrolio-erreserben nazioarteko mapa aldatuz.
Espero gabeko beherakada horrek, bestalde, eragileen errenta handitzea dakar, eta zorpetze posizioak murriztu eta kontsumoa eta inbertsioa handitu egiten dira. Horrela, barne eskaria eta BPGd osoa bultzatzen dira.
Hala ere, Espainiako ekonomiari eragiten dioten ziurgabetasunak eta desorekak ere egon badaude, ekonomia birbideratzeko beharra agerian uzten dutenak. Hartara, sektore publikoa da kezka-iturri nagusia, bere defizit eta zorpetze-maila altuarekin.
Lan-merkatua, epe motzean baldintzatua, langabezia-maila itzelean du desoreka iturri nagusi, eman diren aurrerapausoak gorabehera.
24
Epe luzeko ikuspegitik, egoera ez da hobea izango, herritarren zahartzeak pentsioen eta osasunaren arloko beharrizanak areagotuko dituelako. Horrek, noski, gastu publikoari presio handiagoa dakarkio, eta aipatu epe horretan, pentsio-sistemaren iraunkortasuna ezbaian jartzen du. Hortik sortzen da egoera honi aurre egiteko erreformei ekiteko beharra.
Bestalde, Espainiako ekonomiaren kanpo zorra oso handia denez, interes-tasen igoera ia ziur batek kalte handiagoa eragin dezake.
kanpo eskariak eragin positiboa dauka hazkundean, eta maila apalagoan bada ere, baita barne eskariak ere.
Finantza-sektoreak egonkortasun maila altua dauka, finantzaketa-kostu txikietan, berregituratzearen jarraipenean eta berreskurapenaren sendotasunean oinarrituta.
ABEren stress testek erakutsi dute kaudimen mailek proposatu diren estres-agertokiak gainditzen dituztela. Berankortasuna % 10eko mailatik behera jaitsi da, eta errentagarritasunaren berreskurapena, interes-tasa baxuak eta negozio-bolumenen urritzea dira erronka nagusiak.
4. Espainia-2016IIIH. Hazkunde-erritmoari eusten dio
Iturria: Funcas
25
Funcasen azaroko adostasunaren arabera, 2016ko BPGd-aren hazkundearen aurreikuspena % 3,2ra igo da, eta % 2,4ra 2017koa, aurrekoa baino 1 pp handiagoa hurrenez hurren. Halaber, EBko batez bestekotik gora dagoen hazkunde-erritmoari eustea aurreikusten da.
Aurrerapen erritmoen moteltze hau barne eskariaren osagai guztietara zabalduko da, eraikuntzako inbertsioan izan ezik, 2017an biziago haziko baita.
Inflazioa negatiboa da (% -0,3) eta % 1,4ra igoko da 2017an.
2016an, enplegua % 2,8tik gertu haziko da, eta % 2,1 2017an.
c/c balantzaren superabita % 1,6 ingurukoa izango dela kalkulatu da.
Defizit publikoak helburua beteko du 2016an (BPGd-aren -% 4,6), eta -% 3,6 inguruan kokatuko da 2017an.
Epe luzeko i/t-ak igo dira (% 1,23ko batez bestekoa 10 urterako zorrean).
Euroa 1,10 dolarretan dago, egonkor ekitaldian.
BPGd-aren hazkundea Espainian BPGd: % 3,2 (u/u) 2016IIIHn
Espainia: Dinamismoa apaldu da (% 3,2 u/u 16IIIHn); hala ere EBren buruan dago. Kanpo esportazioa positibo bihurtu da.
Langabezia-tasa hobetzen ari da, eta 2017an % 18tik gertu egotea aurreikusten da.
4. Espainia- Aurreikuspenak. Hazkundearen moderazioa
4. Espainia- Aurreikuspenen panela
26
nov-16
España
Panel de Previsiones 2016 2017 2016 2017 2016 2017
AFI 3,2 2,3 -0,3 1,3 19,6 17,8
BBVA 3,3 2,5 -0,3 1,7 19,7 18,1
Bankia 3,2 2,5 -0,3 1,4 19,7 18,2
CEEM 3,2 2,3 -0,3 1,5 19,7 18,0
CEPREDE 3,1 2,1 -0,4 1,2 19,8 19,1
CEOE 3,1 2,3 -0,2 1,3 19,6 17,8
Funcas 3,1 2,3 -0,3 1,5 20,0 18,5
ICAE-UCM 3,2 2,5 -0,3 1,4 19,8 18,5
IEE 3,2 2,4 -0,2 1,5 19,6 18,0
Flores de Lemus 3,1 2,1 -0,3 1,1 19,7 18,0
Intermoney 3,2 2,2 -0,3 1,3 19,7 18,2
La Caixa 3,2 2,4 -0,3 1,8 19,7 18,2
CONSENSO (media) 3,2 2,4 -0,3 1,4 19,7 18,2
Máximo 3,3 2,6 -0,2 1,8 20,1 19,1
Mínimo 3,1 2,1 -0,4 1,1 19,5 17,8
PRO MEMORIA
Gobierno (octubre 16) 2,9 2,3 - - 19,9 17,8
BdE (septiembre 16) 3,2 2,3 -0,3 1,5 19,0 17,8
CE (noviembre 16) 3,2 2,3 -0,4 1,6 19,7 18,0
FMI (octubre 16) 3,1 2,2 -0,3 1,0 19,4 18,0
OCDE (jun 16) 2,8 2,3 -0,5 1,0 19,8 18,4 Fuente: funcas
PARO (EPA)IPCPIB
Euskal ekonomiaren bilakaera 2016IIIH 2016ko azaroaren 28a