escritura expuesta y poder en la historia
DESCRIPTION
Conferencia pronunciada en el Archivo Histórico Provincial de Las Palmas (Islas Canarias, España), el martes 23 de noviembre de 2010, en el Curso "Los medios de transmisión de información" (23-26 de noviembre de 2010).TRANSCRIPT
![Page 1: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/1.jpg)
Escritura expuesta y poder en la Historia
Manuel Ramírez Sánchez
![Page 2: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/2.jpg)
¿Reconoces esta inscripción?
![Page 3: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/3.jpg)
Piedra de Roseta
Época ptolemaica
(196 a. C.)
Es casi tan conocida como ésta
![Page 4: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/4.jpg)
Gracias a ella un conocido arqueólogo…
![Page 5: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/5.jpg)
… pudo encontrar a su padre
![Page 6: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/6.jpg)
¡¡ Y hasta el Santo Grial !!
![Page 7: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/7.jpg)
En la vida real el estudio de las inscripciones requiere un trabajo más sosegado…
![Page 8: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/8.jpg)
Veamos qué información podemos extraer del estudio de las inscripciones…
…aunque no exento de algunos riesgos.
![Page 9: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/9.jpg)
1. Técnica
![Page 10: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/10.jpg)
![Page 11: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/11.jpg)
![Page 12: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/12.jpg)
• Tiza, carbón, cincel• Compás, escuadra• Martillo, cincel• Signaculum
Inst
rum
ento
s e
pigr
áfic
os
![Page 13: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/13.jpg)
Fase
s de
real
izac
ión
de u
n ep
ígra
fe
![Page 14: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/14.jpg)
Fase
s de
real
izac
ión
de u
n ep
ígra
fe
• Fase preliminar (borrador o minuta)
• Composición epigráfica (ordinatio)
• Ejecución del epígrafe
![Page 15: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/15.jpg)
Pos
ible
eje
mpl
o de
un
erro
r
![Page 16: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/16.jpg)
Ostia, CIL XIV, 4669
Otro
pos
ible
err
or m
ás
![Page 17: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/17.jpg)
![Page 18: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/18.jpg)
![Page 19: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/19.jpg)
Herculano (s. I. d. C.)
![Page 20: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/20.jpg)
Herculano (s. I. d. C.)
scr(iptor)
Aprilis
a Capua
![Page 21: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/21.jpg)
Ele
men
tos
pale
ográ
ficos
Inscripciones parietales (Herculano y Pompeya), s. I d. C.
![Page 22: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/22.jpg)
Ostracismo de Arístides, Atenas (482 a. C.)
Ostracismo de Temístocles, Atenas (471 a. C.)
![Page 23: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/23.jpg)
Ostrakón con el nombre de Arístides (482 a. C.)
Arístides escribe su propio nombre (Grabado del siglo XVIII)
![Page 24: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/24.jpg)
2. Representación
![Page 25: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/25.jpg)
![Page 26: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/26.jpg)
Trofeo de los Alpes, La Turbie (Francia)
![Page 27: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/27.jpg)
![Page 28: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/28.jpg)
![Page 29: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/29.jpg)
![Page 30: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/30.jpg)
Sestercio de Hadriano, Roma
![Page 31: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/31.jpg)
Memaia, Bizkaia, siglos IX-X
![Page 32: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/32.jpg)
Per quem fundatus locus estiacet hic tumulatus Petrogoris natus Aldovinusquevocatus moribus ornatus fama vitaque probatus q(u)i obiitultima die iunii millesima era MCCLIII
Epitafio sepulcral de Aldovino de Périgord, Iglesia de San Frontis (Zamora),1215
![Page 33: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/33.jpg)
Iglesia de San Marcial del Rubicón, Femés (Lanzarote)
![Page 34: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/34.jpg)
Monumento a Antoni López, Barcelona (1867)
![Page 35: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/35.jpg)
![Page 36: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/36.jpg)
Mausoleo funerario de Isaac Adolphe Cremieux (1794-1880)
![Page 37: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/37.jpg)
![Page 38: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/38.jpg)
![Page 39: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/39.jpg)
Cementerio inglés deLas Palmas de Gran Canaria
![Page 40: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/40.jpg)
Cementerio inglés del Puerto de la Cruz, Tenerife
![Page 41: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/41.jpg)
Cementerio inglés de Las Palmas de Gran Canaria
![Page 42: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/42.jpg)
Cementerio inglés de Las Palmas de Gran Canaria
![Page 43: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/43.jpg)
3. Ideología
![Page 44: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/44.jpg)
![Page 45: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/45.jpg)
![Page 46: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/46.jpg)
Mostra della RivoluzioneFascista, Roma (1937)
![Page 47: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/47.jpg)
Interior de la Mostra della Rivoluzione Fascista, Roma (1937)
![Page 48: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/48.jpg)
Construcciones sobre el mausoleo de Augusto (Roma), enero de 1937
![Page 49: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/49.jpg)
Inicio del desescombro del Mausoleo de Augusto(22 de octubre de 1934)
![Page 50: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/50.jpg)
![Page 51: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/51.jpg)
![Page 52: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/52.jpg)
Piazza Augusto Imperatore, Roma
![Page 53: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/53.jpg)
Edificio de Vittorio Ballio Morpurgo (1940), Piazza Augusto Imperatore, Roma
![Page 54: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/54.jpg)
![Page 55: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/55.jpg)
Museo della Civiltà Romana, Roma
![Page 56: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/56.jpg)
Desfile de la victoria(19 de mayo de 1939)
![Page 57: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/57.jpg)
Inscripción honorífica a los caídos, Segovia (1939)
Inscripción honorífica al dictador Franco, Ávila
![Page 58: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/58.jpg)
Inscripción honorífica a los caídos, La Bañeza (León)
![Page 59: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/59.jpg)
Catedral de Barcelona
![Page 60: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/60.jpg)
Ciudad Rodrigo (Salamanca)
![Page 61: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/61.jpg)
![Page 62: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/62.jpg)
4. Memoria
![Page 63: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/63.jpg)
Estela de Eannatum (c. 2455-2425 a. C.)
![Page 64: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/64.jpg)
Estela funeraria de Adea y Thrason, Macedonia (c. 100 a. C.)
![Page 65: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/65.jpg)
Decretos en el muro poligonal del Templo de Apolo, en Delfos
![Page 66: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/66.jpg)
Rheinisches Landesmuseum , Bonn (CIL XIII, 8648)
![Page 67: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/67.jpg)
Inscripción honorífica, Piazza del Popolo, Roma (1909)
![Page 68: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/68.jpg)
Monumento funerario de Cristóbal Manrique de Laray Cabrera (siglo XIX)
![Page 69: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/69.jpg)
![Page 70: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/70.jpg)
Monumento a los caídos en la I Guerra Mundial, Roma (1923)
![Page 71: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/71.jpg)
Monumento al poeta Giuseppe Gioacchino Belli(1791-1863), Roma (1913)
![Page 72: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/72.jpg)
Inscripciones funerarias en cementerios contemporáneos
![Page 73: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/73.jpg)
Cementerio de Montparnasse (París)
![Page 74: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/74.jpg)
Monumento a los héroesde Cuba en 1898,Cartagena (1923)
![Page 75: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/75.jpg)
![Page 76: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/76.jpg)
![Page 77: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/77.jpg)
Inscripciones conmemorativas contemporáneas Calle Real de la Plaza (Teror)
![Page 78: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/78.jpg)
5. Transgresión
![Page 79: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/79.jpg)
![Page 80: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/80.jpg)
![Page 81: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/81.jpg)
![Page 82: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/82.jpg)
Escrituras expuestas subversivas, Roma (1974)
![Page 83: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/83.jpg)
![Page 84: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/84.jpg)
![Page 85: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/85.jpg)
Roma (1973)
Las Palmas de Gran Canaria (2003)
![Page 86: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/86.jpg)
6. Perdurabilidad
![Page 87: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/87.jpg)
Código de Hammurabi(c. 1792-1750 a. C.)
![Page 88: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/88.jpg)
Código de Hammurabi(c. 1792-1750 a. C.)
![Page 89: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/89.jpg)
Inscripción funeraria, Teruel (1840)
![Page 90: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/90.jpg)
Inscripción funeraria infantil, Teruel (1856)
![Page 91: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/91.jpg)
Mercado municipal de Vegueta(1856), Las Palmas de Gran Canaria
![Page 92: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/92.jpg)
Roma y París, hoy
![Page 93: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/93.jpg)
Las Palmas deGran Canaria, hoy
![Page 94: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/94.jpg)
Inscripción funeraria, Amsterdam (2004)
![Page 95: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/95.jpg)
![Page 96: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/96.jpg)
Cenotafio del Conde Guifré el Pilós, Monasterio de Sta. María del Ripoll
![Page 97: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/97.jpg)
![Page 98: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/98.jpg)
Pasado (11 de agosto de 897)
Presente (11 de agosto de 1982)
![Page 99: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/99.jpg)
La próxima vez que veas esta película…
![Page 100: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/100.jpg)
…estarás más atento a los detalles…
![Page 101: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/101.jpg)
¡Con Steven Spielberg todo es posible!
![Page 102: Escritura expuesta y Poder en la Historia](https://reader034.vdocuments.co/reader034/viewer/2022052623/559e2c071a28abfe0b8b47e8/html5/thumbnails/102.jpg)
© 2010. Manuel Ramírez Sánchez
Universidad de Las Palmas de Gran Canaria
Departamento de Ciencias Históricas
www.manuelramirez.es