Transcript
Page 1: KONPOSATU ORGANIKOEN NOMENKLATURA 1. … · 4 4.1. ARENOEN IZEN ... 4-etil-3,4-dimetil-5-propilnonanoa 2. H C 3 HC CH2 CH2 CH3 CH3 3. ... 3,4-dihidroxi-2-butanona 11. C CH2 CH CH

1

KONPOSATU ORGANIKOEN NOMENKLATURA 1. HIDROKARBURO ASEAK (SATURATUAK) EDO ALKANOAK.

Karbono eta hidrogenoz osatuta daude eta loturak sinpleak C-C eta H-H edukitzen dituzte.

1.1. ALKANO LINEALAK

Formula orokorra: CnH2n+2 Izendatzeko: Karbono atomo kopurua adierazteko greziar aurrizkiak erabiltzen dira met- et- prop- but-..... eta –ano atzizkiaz amaitzen dira aseak direla adierazteko. CH4 Metano CH3-CH2- CH2- CH2-CH3 Pentano CH3-CH3 Etano CH3-CH2- CH2- CH2- CH2-CH3 Hexano CH3-CH2-CH3 Propano CH3-(CH2)5 -CH3 Heptano CH3-CH2-CH2-CH3 Butano CH3-(CH2)6 -CH3 Oktano eta hurrengoak: nonano, dekano, undekano, dodekano, eikosano (20 C) etab.

1.2. ALKANOEN ERRADIKALAK Hidrogeno bat galdu duten hidrokarburo aseak dira. Izendatzeko ; Hidrokarburoaren izena –ilo amaituta.

CH3- metilo CH3-CH2- Etilo Isopropilo 1.3. ALKANO ADARKATUAK

Izendatzeko: • Katea nagusia karbono atomoen katearik luzeena izango da eta berak

erabakitzen du konposatuaren izena. • Katea nagusiko karbono atomoak lehen atomotik azkeneraino zenbatu behar

dira. Horretarako albo kateak ahal eta zenbaki txikienak eduki behar dituzte. • Erradikalak orden alfabetikoz izendatzen dira.

1.4. ALKANO ZIKLIKOAK EDO ZIKLOALKANOAK.

Formula orokorra : CnH2n Izendatzeko; Ziklo- aurrizkia eransten zaioa alkano linealaren izenari.

C3H6 C5H10 C6H12

Ziklopropano Ziklopentano Ziklohexano

Zikoalkanoen erradikalak –ilo atzizkiak izendatzen dira: Ziklopentilo Ziklohexilo

CH3 CH

CH3

Page 2: KONPOSATU ORGANIKOEN NOMENKLATURA 1. … · 4 4.1. ARENOEN IZEN ... 4-etil-3,4-dimetil-5-propilnonanoa 2. H C 3 HC CH2 CH2 CH3 CH3 3. ... 3,4-dihidroxi-2-butanona 11. C CH2 CH CH

2

2. ALKENOAK Hidrokarburo asegabeak dira. Formula orokorra CnH2n . Lotura bikoitzak dauzkate C=C. Izendatzeko –eno atzizkia erabiltzen da. Lotura bikoitzaren lekua zenbakiz markatzen da. CH2= CH2 Eteno edo etileno CH3-CH2-CH=CH2 1-buteno Albo kateak badaude, katea nagusia lotura bikoitza dutenetarikoen artean luzeena izango da.

• Zenbakitzeko lotura bikoitza albo kateak baino garrantzitsuagoa da.

CH3-CH-CH=CH2 3-metil-1-buteno CH3

2.1 ALKENOEN ERRADIKALAK

Hidrogeno bat galdu duten alkenoak dira. Izendatzeko –enilo atzizkia erabiltzen da-. Erradikala duen karbonoari 1 zenbakitzailea dagokio. -CH=CH2 Binilo edo etenilo -CH-CH=CH2 2-propenilo

2.2 ZIS-TRANS ISOMERIA ALKENOETAN.

Lotura bikoitzak bira permititzen ez dutenez, ondoko konposatuak desberdinak dira:

H

C C

CH3CH3

H H

C C

CH3

CH3 H

zis-2-buteno trans-2-buteno

Zis-trans isomeria egon dadin lotura bikoitza egiten duten karbono-atomoak ordezkatzaile desberdinak eduki behar dituzte.

3. ALKINOAK

Hidrokarburo asegabeak dira, lotura hirukoitzak daramate. Formula orokorra CnH2n-2. Izendatzeko –ino atzizkia erabiltzen da. CH3-C≡CH propino HC≡CH Etino edo azetileno.

3.1. ALKINOEN ERRADIKALAK .

Izendatzeko –inilo erabiltzen da CH3-C≡C - CH2-CH2- 3-pentinilo

3.2. LOTURA BIKOITZEN ETA HIRUKOITZEN HIDROKARBUROAK.

• Asegabetasun kopuru handiena daukan katea nagusia da.

Page 3: KONPOSATU ORGANIKOEN NOMENKLATURA 1. … · 4 4.1. ARENOEN IZEN ... 4-etil-3,4-dimetil-5-propilnonanoa 2. H C 3 HC CH2 CH2 CH3 CH3 3. ... 3,4-dihidroxi-2-butanona 11. C CH2 CH CH

3

• Kate nagusia zenbakitzeko asegabetasunek zenbaki ahalik eta txikienak daramatzate. • Lotura bikoitzak hirukoitzak baino garrantzitsuagoak dira, baldintza berdinetan.

C-C=C-C≡C C≡C-C-C=C 5 4 3 2 1 5 4 3 2 1

• Izendatzeko:lotura bikoitzak hirukoitzak baino lehenago izendatzen dira. Alkanoaren izena lotura bikoitzak eramaten du.

CH2=CH-C≡CH 1-buten-3-ino

4. HIDROKARBURO AROMATIKOAK EDO ARENOAK.

Bentzenoaren deribatuak dira. Bentzenoa hidrokarburo oso berezia da, bere lotura konjugatuek egonkortasun handia ematen diotelako, bera erreaktibotasun txikia du ( adizio-erreakziorik ez ditu ematen).

CH

CH

CH

CH

CH

CH

� CH

CH

CH

CH

CH

CH

Bentzenoa

C

CH

CH

CH

CH

CH

CH3

C

CH

CH

CH

CH

CH

CH CH2

Metilbentzeno Etenilbentzeno

Bi erradikal dituenean posizio erlatiboa 1,2 ; 1,3 edo 1,4 zenbakiez marka daiteke edo ondoko aurrizkiak erabiliz orto- meta- para-

C

C

CH

CH

CH

CH

CH3

CH2 CH3

C

CH

CH

C

CH

CH

CH3

CH2CH3

CH

CH

C

C

CH

CH

CH3

CH2CH3

o-etilmetilbentzeno m-etilmetilbentzeno p-etilmetilbentzeno

Page 4: KONPOSATU ORGANIKOEN NOMENKLATURA 1. … · 4 4.1. ARENOEN IZEN ... 4-etil-3,4-dimetil-5-propilnonanoa 2. H C 3 HC CH2 CH2 CH3 CH3 3. ... 3,4-dihidroxi-2-butanona 11. C CH2 CH CH

4

4.1. ARENOEN IZEN BEREZIAK

CH

CH

C

CH

CH

CH

CH3

CH

CH

C

C

CH

CH

CH3

CH3 Tolueno p-xileno

4.2. HIDROKARBURO AROMATIKO KONDENTSATUAK

Naftaleno Fenantreno Antrazeno

4.3. AROMATIKOEN ERRADIKALAK

CH2

Bentzilo Fenilo

5. HIDROKARBUROEN DERIBATU HALOGENATUAK. Halogenozko atomoak dituzten hidrokarburoak dira. Izendatzeko halogenoaren izena hidrokarburoaren izenaren aurrean doa. CH3-CH2-CH2Cl 1-kloropropano edo propilkloruroa CH3-CH2-CH=CHCl 1-kloro-1-buteno. Asegabetasunak halogenoak baino garrantzitsuagoak dira zenbakitzeko momentuan. CH3-CH=CH-CHCl-CH=CH2 3-kloro-1,4-hexadieno

1,1-dibromo-4-metil-2-hexeno

o-diklorobentzeno

Cl

Cl

CH3 CH2 CH CH CH CH

CH3

Br

Br

Page 5: KONPOSATU ORGANIKOEN NOMENKLATURA 1. … · 4 4.1. ARENOEN IZEN ... 4-etil-3,4-dimetil-5-propilnonanoa 2. H C 3 HC CH2 CH2 CH3 CH3 3. ... 3,4-dihidroxi-2-butanona 11. C CH2 CH CH

5

ARIKETAK 1. 2,3-dimetilbutanoa

1.

CH3 C CH2 CHCH3

CH3

CH3 CH3

2. 4-etil-3,4-dimetil-5-propilnonanoa

2. CH3 CH CH2 CH2 CH3

CH3

3. 2,2-dimetil-4-etilheptanoa

3.

4. 3-etil-2,4-dimetil-3-heptenoa

4.

5. 3,5-dekadiinoa

5.

6. 5,7-dekadien-2-ino

6.

CH3 CH2 C CH CH2

CH3

CH3

CH2 CH2 CH3

7. Er. 3-binil-4,6-heptadienilo

7. CH2 =C = C = CH2

8. 2-butinoa

8.

9. 3-propil-1,5-heptadiinoa

9. CH3-CH2-CH=CH-C= CH2 -CH3

10. Ziklopentenoa

10.

CH3 CH2 CH CH2 CH CH2

CH2 CH CH2

CH3 CH2 CH2 CH2 CH CH3

CH3

CH3 CH2 CH CH2 CH2 CH CH3

CH2 CH2 CH3CH3

CH3 CH

CH3

CH3 CH2 CH2 C

CH2 CH3

CH3

Page 6: KONPOSATU ORGANIKOEN NOMENKLATURA 1. … · 4 4.1. ARENOEN IZEN ... 4-etil-3,4-dimetil-5-propilnonanoa 2. H C 3 HC CH2 CH2 CH3 CH3 3. ... 3,4-dihidroxi-2-butanona 11. C CH2 CH CH

6

11. 1,3-dimetilziklohexanoa

11. CH2 = CH-

12. 2-ziklopropilpentanoa

12. CH3-CH2-CH=CH-CH3

13. Er.2,2-dietil-4-pentiniloa

13.

CH2 CH CH C CH CH CH2

CH3

CH3

14. 1,3,4-trifenilpentanoa

14. CH3-CH=CH-CH2-CCl=CHCl

15. p-dimetilbentzenoa

15.

C

C

CH

CH

C

CH

CH3CH3

CH3

16. 3-bentzilpentanoa

16.CH2

17. 1-etil-3-propilbentzenoa

17.C

CH

CH

CH

CH

CH

Cl

18. 3-bentzilpentanoa

18.

19. Toluenoa

19.

CH

CH

C

CH

C

CH

CH3

CH CH2 CH2CH2CH3 CH3

20. 2-fenil-2-pentenoa

20.

C

CH

CH

CH

CH

CH

CH CH2

Page 7: KONPOSATU ORGANIKOEN NOMENKLATURA 1. … · 4 4.1. ARENOEN IZEN ... 4-etil-3,4-dimetil-5-propilnonanoa 2. H C 3 HC CH2 CH2 CH3 CH3 3. ... 3,4-dihidroxi-2-butanona 11. C CH2 CH CH

7

6 ALKOHOLAK, FENOLAK ETA ETERRAK. 6.1 ALKOHOLAK

Funtzio taldea: -OH. Izendatzeko –ol atzizkia jartzen zaio hidrokarburoaren izenari. CH3-CH2-CHOH-CH3 2-butanol CH3-CH2-CH=CH-CH2-CH2OH 3-hexen-1-ol CH2OH-CH=CH- CH2OH 2-buten-1,4-diol CH≡C-CH=CH- CH2OH 2-penten-4-ino-1-ol Alkohola funtzio nagusia ez denean “hidroxi” hitza erabiltzen da.

6.2 FENOLAK Bentzenotik etorritako alkoholak dira.

OH

CH

CH

C

CH

CH

CH

CH2 OH

OH

OH

OH

OH

CH3

Fenol Bentzol o-bentzenodiol 4-metil-1,2-bentzenodiol

6.3 ETERRAK Formula orokorra R-O-R’ Bi modu daude izendatzeko:

� Oxigenoarekin lotzen diren erradikalak orden alfabetikoz izendatzen dira eta gero eter hitza. CH3-O-CH2-CH3 Etilmetileter

� Erradikal sinpleenaren erroa –oxi amaitzen da eta jarraian beste hidrokarburoaren izena idazten da. CH3-O-CH2-CH3 Metoxietano CH3- CH2-O-CH2-CH3 Etoxietano edo dietileter

Etoxibentzeno edo etilfenileter

ARIKETAK

1. o-etilmetilbentzenoa

1.

CH3 -CHOH-CH3

2. Bentziloa

2.

C

CH

CH

CH

CH

CH

O CH2 CH3

CH3 CH CH CH2

CH3 CH3

OH

Page 8: KONPOSATU ORGANIKOEN NOMENKLATURA 1. … · 4 4.1. ARENOEN IZEN ... 4-etil-3,4-dimetil-5-propilnonanoa 2. H C 3 HC CH2 CH2 CH3 CH3 3. ... 3,4-dihidroxi-2-butanona 11. C CH2 CH CH

8

3. 1-propanola

3.

CH2OH-CHOH-CH2OH

4. 3-metil-1-butanola

4.

CH2 =CH – CH2 –CH2 OH

5.

1,2-propanodiol

5.

OH

6.

2,2-dimetilpropanol

6.

OHOH

7. Bentzol

7.

CH3 OH

8.

2-etoxifenol

8.

CH3

OH

9.

Bentzilfenileter

9. CH

CH

C

CH

CH

CH

CH2 OH

10. 1,3-propanodiol

10.

CH2OH-CH=CH-CHOH-CH3

11. 6-okten-3-inol?????

11.

CH3-O-CH2-CH2- CH3

12. 3-metil-3 hexen-2-inol

Ez dago ondo 12.

CH3 – O -CH3

13.

3-butin-1,2-diol

13.

OCH3

14.

4-fenil-2-pentin-1-ol

14.

CH

CH2

CH2

CH2

CH2

CH2

O CH2 CH3

Page 9: KONPOSATU ORGANIKOEN NOMENKLATURA 1. … · 4 4.1. ARENOEN IZEN ... 4-etil-3,4-dimetil-5-propilnonanoa 2. H C 3 HC CH2 CH2 CH3 CH3 3. ... 3,4-dihidroxi-2-butanona 11. C CH2 CH CH

9

15.

Glizerina 15.

CH2 =CH-CH=CH-CH2OH

7 ALDEHIDOAK ETA ZETONAK. 7.1 ALDEHIDOAK Formula orokorra hau da: edo R – CHO Beti daude katearen muturretan. Izendatzeko –al atzizkia erabiltzen da. Txikiena metanotik datorrena da . H-CHO metanal edo formaldehido Bentzaldehido

� - CHO taldea ordezkatzailea bada formil aurrizkia erabiltzen da.

2,5-dimetilheptanodial

CH3- CH2-CHOH-CHO 2-hidroxibutanal

2-formilpentanodial

7.2 ZETONAK Formula orokorra. Bi modu daude izendatzeko:

� -ona atzizkia erabiliz 3-pentanona

� Erradikalak orden alfabetikoz izendatzen dira + zetona hitza.

CH3- CH2-CO-CH3 Etil metil zetona Ordezkatzaile bezala jokatzen duenean oxo- aurrizkia erabiltzen da.

CH3-CO-CH2-CHO 3-oxobutanal

R C

O

H

C

CH

CH

CH

CH

CH

CO

H

C CH CH2 CH2 CH CH2 C

CH3 CH3

O O

HH

C CH2 CH2 CH C

OO

HH

C OH

R1 C R2

O

CH3 CH2 C CH2 CH3

O

Page 10: KONPOSATU ORGANIKOEN NOMENKLATURA 1. … · 4 4.1. ARENOEN IZEN ... 4-etil-3,4-dimetil-5-propilnonanoa 2. H C 3 HC CH2 CH2 CH3 CH3 3. ... 3,4-dihidroxi-2-butanona 11. C CH2 CH CH

10

ARIKETAK

1.

3-okten-6-inal

1.

CH3 -CO-CH2-CH2 –CH3

2.

3-metil-3-hexen-5-inal

2.

CH3-CO- CH3

3.

Butinodial

3. C

CH

CH

CH

CH

CH

CCH3

O

4.

4-fenil-2-pentinal

4.

CCH2

O

CH3

CH

CH2

CH2

CH2

CH2

CH2

5.

2-pentanona

5.

CH2 =CH-CH=CH-CHO

6.

Metilbinilzetona

6.

CHO –CHO

7.

2,5-dimetil-3-hexanona

7. CH C C

O

H

8.

4-fenil-2-butanona

8.

CH3 CH2 CH CH2 CH

CH3

O

9.

2,4-pentanodiona

9. C CH2 CH CH C

OO

HH

Page 11: KONPOSATU ORGANIKOEN NOMENKLATURA 1. … · 4 4.1. ARENOEN IZEN ... 4-etil-3,4-dimetil-5-propilnonanoa 2. H C 3 HC CH2 CH2 CH3 CH3 3. ... 3,4-dihidroxi-2-butanona 11. C CH2 CH CH

11

10.

Butenodial

10.

CH2 CH CH CH2 CH2 CH2 CH2 C

CH CH2

O

H

11.

3,4-dihidroxi-2-butanona

11.

C CH2 CH CH CH2 CH CH3

O

C6H5H

12.

3-oxobutanal

12. C C C

O

H

O

CH3

CH3

H

13.

2-hidroxi-3-oxopentanodial

13.

CH2 C C CH2 CH2 CH2 CH3

CH2 CH2 CH3

O

14.

4-oxo-2-pentenal

14.

CH2 C C CH3

CH3

O

15.

4-hidroxi-2-oxo-5-heptinal

15.

CH3 –CH2 -CO-CH2 –CH3

16.

2-hidroxibutanal

16. CH3 CH CH CH2 CH2 CH2 C CH3

CH3

CH2 CH3 O

17.

m-hidroxibentzaldehido

17.

CH2=CH-CO-CH-CH2

Page 12: KONPOSATU ORGANIKOEN NOMENKLATURA 1. … · 4 4.1. ARENOEN IZEN ... 4-etil-3,4-dimetil-5-propilnonanoa 2. H C 3 HC CH2 CH2 CH3 CH3 3. ... 3,4-dihidroxi-2-butanona 11. C CH2 CH CH

12

8 AZIDO KARBOXILIKOAK ETA DERIBATUAK. Formula orokorra: edo R-COOH Izendatzeko: azido hitza + dagokion hidrokarburoaren izena “–oiko”-z amaituta.

Azido propanoikoa

Azido etanoikoa edo azido azetikoa

HOOC-COOH Azido etanodioikoa edo azido oxalikoa. Talde karboxilikoa –COOH ordezkatzailea bada karboxi- aurrizkia erabiltzen da.

Az. 3-karboxihexanodioikoa

8.1 ANHIDRIDOAK (2.mailan) Azidoetatik datoz, bi talde karboxilikoen artean ur molekula bat galtzen. Formula orokorra:

CH3 C

OH

OCH3C

OH

O

+ CH3 C

O

O C

O

CH3 + H2O

Anhidrido azetikoa edo etanoikoa 8.2 AZILO ERRADIKALAK. (2.mailan) R-COOH tik datorren taldeari azilo deitzen zaio. Izendatzeko –oilo atzizkia erabiltzen da.

Erradikal azetilo edo etanoilo. Erradikal bentzoilo

R C

OH

O

CH2 C

OH

O

CH3

CH3 C

OH

O

CH CH2 CH2 COOHCH2HOOC

COOH

C

O

OC

O

R1 R2

CH3 C

O

C

CH

CH

CH

CH

CH

C

O

R C

O

Page 13: KONPOSATU ORGANIKOEN NOMENKLATURA 1. … · 4 4.1. ARENOEN IZEN ... 4-etil-3,4-dimetil-5-propilnonanoa 2. H C 3 HC CH2 CH2 CH3 CH3 3. ... 3,4-dihidroxi-2-butanona 11. C CH2 CH CH

13

8.3 AZIDO-HALUROAK. (2.mailan) Formula orokorra, X halogenoa izanik. Izendatzeko aziloaren izena + haluroa.

Azetil kloruroa Propanoil bromuroa. 8.4 ESTERRAK Formula orokorra : Esterifikazioa deitutako erreakzioaren bidez lortzen dira. Izendatzeko; erradikalaren izena + azidoaren izena –ato amaituta.

Azido + Alkohol Ester + Ura

CH3 CH2 CO

OH

+ OH CH3CH3 CH2 C

O

O CH3

+ H2O

Azido propanoikoa + Metanol Metil propanoato + Ura

CH3-COO-CH3 Metil etanoatoa 8.5 GATZAK Formula orokorra: R-COO-M M metala izanik CH3-COONa Sodio azetatoa edo etanoato sodikoa.

R C

O

X

CH3 C

O

Cl

CH2 C

O

Br

CH3

R1 C

O

O R2

Page 14: KONPOSATU ORGANIKOEN NOMENKLATURA 1. … · 4 4.1. ARENOEN IZEN ... 4-etil-3,4-dimetil-5-propilnonanoa 2. H C 3 HC CH2 CH2 CH3 CH3 3. ... 3,4-dihidroxi-2-butanona 11. C CH2 CH CH

14

ARIKETAK

1.

Az. 1,2-bentzenodioikoa

1.

COOH

2.

Az. 3-fenilpropenoikoa

2.

COO CH3

3. Az. 2-butil-3-pentenoikoa

3.

HOOC –COOH

4.

Az. 2,8-dikarboxi-5-(3-karboxipropil)nonanodioikoa

4. CH3 CH2 COO C6H5

5. Az o-metilbentzoikoa

5.

CH3-CHOH-CO-CH2-COOH

6.

Az. 4-hidroxi-2,3-dimetilbentzoikoa 6.

CH2OH-CHOH- CH2- COOH

7.

1,3,5-trimetilziklohexanoa 7.

CH2OH - CH2-CO- COOH

8. Ziklopropenoa

8.

CH3- CO- COOH

9. 2-etil-2-buten-1-ol

9.

CH3 -C≡C-C≡C-COOH

10. 4-fenil-2-butanona

10.

COOH-CHO

11. Az. 3-pentinoikoa

11.

H-COOH

12. Etil etanoatoa.

12.

CH2 -CH=CH-CH2-COOH

13. Az. 2-formilpropanoikoa

13.

HOOC-C=C-COOH

14. Azido butanodioikoa

HOOC CH2 CH2 COOH 14.

HOOC CH2 CH2 CH CH2 COOH

CH CH2

Page 15: KONPOSATU ORGANIKOEN NOMENKLATURA 1. … · 4 4.1. ARENOEN IZEN ... 4-etil-3,4-dimetil-5-propilnonanoa 2. H C 3 HC CH2 CH2 CH3 CH3 3. ... 3,4-dihidroxi-2-butanona 11. C CH2 CH CH

15

9 KONPOSATU NITROGENATUAK 9.1 AMINAK Amoniakoaren deribatuak dira.

R1-NH2 R1-NH-R2 R1 N

R3

R2

amina primarioak amina sekundarioak amina tertziarioak

CH3-NH2

Fenilamina edo Anilina. Metilamina Amina konplexuagoak badira, erradikal konplexuena amina nagusitzat hartzen da eta beste erradikalak nitrogenoaren ordezkatzaile bezala izendatzen dira.

N-etil-N-metil fenilamina

N-isopropil binilamina

Amina ordezkatzailea bada “amino” hitza erabiltzen da. Azido 2-aminopropanoikoa.

9.2 NITRILOAK EDO ZIANUROAK Formula orokorra: R-C≡N Bi modu daude izendatzeko:

� Azido zianhidriko-tik datozen gatzak bezala: H-C≡N Azido zianhidrikoa CH3-C≡N metil zianuroa

� “nitrilo” atzizkia erabiliz: CH3-C≡N etanonitrilo CH3-CH2-C≡N Propanonitrilo edo etil zianuroa

NH2

CH

CH

C

CH

CH

CH

NCH3CH2

CH3

CH2 CH NH CHCH3

CH3

CH3 CH CO

OH

NH2

Page 16: KONPOSATU ORGANIKOEN NOMENKLATURA 1. … · 4 4.1. ARENOEN IZEN ... 4-etil-3,4-dimetil-5-propilnonanoa 2. H C 3 HC CH2 CH2 CH3 CH3 3. ... 3,4-dihidroxi-2-butanona 11. C CH2 CH CH

16

9.3 NITRODERIBATUAK Formula orokorra: R-NO2. Izendatzeko “nitro-“ aurrizkia erabiltzen da.

CH3-NO2

NO2

NO2

NO2

O2N

CH3

Nitrometano Nitrobentzeno 2,4,6-trinitrotolueno (T.N.T.)

9.4 AMIDAK Formula orokorra: R-CO-NH2. Izendatzeko -amida atzizkia erabiltzen da.

CH3 C

NH2

O

CH2 C

NH2

O

CH3

C

CH

CH

CH

CH

CH

CNH2

O

Etanamida edo azetamida Propanamida Bentzamida

KATE NAGUSIA AUKERATZEKO ARAUAK:

� Funtzio nagusia aukeratzen da (talde funtzionalen taula jarraituz) � Katea nagusia talde nagusien kopuru handiena duena da (nahiz eta luzeena ez izan).

Baldintza berdinetan luzeena izango da. � Funtzio talde nagusirik ez bada, asegabetasun kopuru handiena duena izango da.

Baldintza berdinetan lotura bikoitzak hirukoitzak baino garrantzitsuagoak dira. � Funtzio talde nagusia duen karbonoari zenbatzaile txikiena jarri behar zaio � Konposatuan katea irekiak eta itxiak badaude katerik konplexuena hartzen da

nagusitzat

Page 17: KONPOSATU ORGANIKOEN NOMENKLATURA 1. … · 4 4.1. ARENOEN IZEN ... 4-etil-3,4-dimetil-5-propilnonanoa 2. H C 3 HC CH2 CH2 CH3 CH3 3. ... 3,4-dihidroxi-2-butanona 11. C CH2 CH CH

17

ARIKETAK 1. Potasio zianuroa 1.

N≡C-CH2-CH-CH2-CHOH-CH2-CH3

2. Propanonitriloa 2. NH2-CH2-CH2-COOH

3. 2-metilpropanamida 3. CH3-CH2-C≡N

4. Nitrobentzenoa 4. OH NO2

5. 2-aminopropanamida 5. CH3CH2-CO-NH2

6. Formamida (metanamida) 6. CH3-CH2- CH2-CH2-CO-NH2

7. 2-pentinonitriloa 7. CH3 CH CH CH NH2

CH3

8. propil zianuroa 8. H-C≡N

9. 1-propenilamina 9. CH3 CH2 CH2 N CH2 CH3

CH3

10. m- diaminobentzenoa 10.

N CH3

C2H5

C6H5 11. N-etil-N-metil fenilamina 11. CH2=CH-CN

12. N-etil 3-metilfenilamina 12. N CH2 CH3CH2CH3

CH2 CH2 CH3

13. Trimetilamina 13. CCl3-CH2 NO2

14. Metiletil zianuroa 14. N CH CH2CH3CH3

Page 18: KONPOSATU ORGANIKOEN NOMENKLATURA 1. … · 4 4.1. ARENOEN IZEN ... 4-etil-3,4-dimetil-5-propilnonanoa 2. H C 3 HC CH2 CH2 CH3 CH3 3. ... 3,4-dihidroxi-2-butanona 11. C CH2 CH CH

18

PREFERENTZIA DUTEN TALDE FUNTZIONALEN TAULA

FORMULA FUNTZIOA ATZIZKIA

(talde printzipala bada)

AURRIZKIA (ordezkatzailea

bada)

R C

OH

O

Azidoak oiko Karboxi*

R1 C

O

O

R2

Esterrak (edo gatzak) oato

Alkoxikarbonil* Ariloxikarbonil*

R1 C

O

NH2

Amidak amida Karbamoil*

R1 C

H

O

Aldehidoak al Oxo

Formil*

R1 C R2

O

Zetonak ona oxo

R-C≡N Nitriloak nitrilo Ziano*

R-CH2OH Alkoholak ol hidroxi

R-NH2 Aminak amina Amino,aza

R1-O-R2 Eterrak oxi oxa

R-X Deribatu

halogenatuak ----- Fluoro, kloro Bromo, iodo

R-NO2 Deribatu

nitrogenatuak ----- nitro

R1=R2 R1≡R2

Hidrokarburo asegabeak

eno ino ----

R1-R2 Hidrokarburo aseak ano ----

*Talde funtzionalaren karbonoa barne duelarik

Page 19: KONPOSATU ORGANIKOEN NOMENKLATURA 1. … · 4 4.1. ARENOEN IZEN ... 4-etil-3,4-dimetil-5-propilnonanoa 2. H C 3 HC CH2 CH2 CH3 CH3 3. ... 3,4-dihidroxi-2-butanona 11. C CH2 CH CH

19

Page 20: KONPOSATU ORGANIKOEN NOMENKLATURA 1. … · 4 4.1. ARENOEN IZEN ... 4-etil-3,4-dimetil-5-propilnonanoa 2. H C 3 HC CH2 CH2 CH3 CH3 3. ... 3,4-dihidroxi-2-butanona 11. C CH2 CH CH

20

FORMULAZIO ORGANIKOA NAHASTUA

1. Dietilamina

1. NH CH CH2

C6H5

2. Az. 2,3-dioxopropanoikoa 2. CH3-CH2-Cl

3. Etil bentzoatoa 3. H-COONa

4. az. 2 metil-3-binilbutanoikoa

4. CH≡C-CH2-NH2

5. Er. Bentzilo

5. CH3 COO C6H5

6. 2-(2-metilpropil)-3-oxobutanal

6.

CH

CH

C

C

CH

CH

CH3

CH2 OH

7. 2-etil-2-buten-1-ol 7. CH3 CH CO CH3

CH3

8. ziklopropilpropanoatoa 8. CH2OH-CO-CH3

9. 4-metilfenilamina 9.

CH3 CH CH2 NH2

NH2

10. Er. isopropil 10. CH3-O-CH2-CHCl2

Page 21: KONPOSATU ORGANIKOEN NOMENKLATURA 1. … · 4 4.1. ARENOEN IZEN ... 4-etil-3,4-dimetil-5-propilnonanoa 2. H C 3 HC CH2 CH2 CH3 CH3 3. ... 3,4-dihidroxi-2-butanona 11. C CH2 CH CH

21

11. Az. 2-hidroxibutanodioikoa 11.

CH2

CHCH2

CH2 CH3

12. Azetona

12. CH

CH2

CH2

CH2

CH2

CH2

O CH3

13. Az. Metilpropanoikoa 13. CH3

CH3CH3

14. 3-(metiletil)-1-penten-4-inoa

14. OHC CH2 CH CH CH CHO

CH2 CH3

15. 1,2,3-butanotriola 15. CH3-CH2-CO-CH2-CH3

16. Az etanodioikoa 16. HOOC-CH2-CH2-COOH

17. 4-metilfenilamina 17. CH2=CH-CO-CH2-CH=CH2

18. 3-metilpentanodiona 18. CH3-CHOH-COOH

Page 22: KONPOSATU ORGANIKOEN NOMENKLATURA 1. … · 4 4.1. ARENOEN IZEN ... 4-etil-3,4-dimetil-5-propilnonanoa 2. H C 3 HC CH2 CH2 CH3 CH3 3. ... 3,4-dihidroxi-2-butanona 11. C CH2 CH CH

22

19. N-metiletil fenilamina 19. CH3

CH3

CH3

20. Er. 3-metil-2-buteniloa 20. CH3-CH2-CH2-O-CH2-CH3

21. 3-(1-metilpropil)-pentanonitriloa

21. CH3-CH=CH-CH2OH

22. 3-metil 2,4- hexanodiona 22. CH3-CH2-COO-CH2-CH3

23. 3,4-dimetil-5-etil-6-ino-1- heptenoa

23. CH3 CH2 CH CH2 Cl

CH3

24. m-diaminobentzenoa 24. CH3-CH2-C≡C-CO-CH3

25. Bentzaldehidoa 25. CH3-CO-CH=CH-CH3

26. Etil fenil eter 26.

CH2 CH2

CH

CH CHOHC CH CH2 CHO

27. Butanodiona 27. CH3-CH=CH-

28. Az. 3-hidroxi-2-oxobutanoikoa

28. CH3 CH2 C

O

O CH

CH3

CH3

Page 23: KONPOSATU ORGANIKOEN NOMENKLATURA 1. … · 4 4.1. ARENOEN IZEN ... 4-etil-3,4-dimetil-5-propilnonanoa 2. H C 3 HC CH2 CH2 CH3 CH3 3. ... 3,4-dihidroxi-2-butanona 11. C CH2 CH CH

23

29. Az.o-klorobentzoikoa 29. BrCH2-CH2-CHO

30. Potasio etanoatoa 30. CH3-CO-CH2OH

31. Az 3-oxopentenoikoa

31. CH

C

CH

CH

C

CHC

H

O

CH2CH2CH3

32. Er. 2,5-ziklohexadiiniloa 32. CH3-C≡C-CO-CH3

33. Propanona 33. CH CH2 CHOHCHO

CHOOHC

34. 2-formil-3-metil-4-oxopentanodial

34. C

CH

CH

CH

CH

CH

COO CH3

35. Bentzola 35.

CH

C

C

CH

CH

CH

OH

CH2

CH3

36. Az 2-karboxipentanodioikoa

36. N CH CH2CH2CHCH2

CH3

37. Sodio metanoatoa 37. CH3 C CH2 CH2 CH CH2 COOH

CH3O

Page 24: KONPOSATU ORGANIKOEN NOMENKLATURA 1. … · 4 4.1. ARENOEN IZEN ... 4-etil-3,4-dimetil-5-propilnonanoa 2. H C 3 HC CH2 CH2 CH3 CH3 3. ... 3,4-dihidroxi-2-butanona 11. C CH2 CH CH

24

38. Metilbentzenoa 38. H-COO-CH2-CH3

39. Metil-2,2-dikloroetil eter 39. CH2OH-CH2-CHOH-CHO

40. Metoxibentzenoa

40. C

CH

CH

CH

C

CH

OH NO2

41. Etilziklopropanoa 41. C

C

CH2

CH2

CH2

CH2

OH

CH3

42. Fenil etanoatoa

42. C

CH2

CH2

CH

CH2

CH2

O

CH3

43. m-diaminobentzenoa 43. CH3 CH C CH2 C CH CH2 C

CH2 CH3 CH2 CH3

44. Az. 3-formil-2-oxo-4-pentenoikoa

44.

CH2

CH2

C

CH

CH

CH

O

CH3

45. p-metilbetnzol 45. CH3-COOK

Page 25: KONPOSATU ORGANIKOEN NOMENKLATURA 1. … · 4 4.1. ARENOEN IZEN ... 4-etil-3,4-dimetil-5-propilnonanoa 2. H C 3 HC CH2 CH2 CH3 CH3 3. ... 3,4-dihidroxi-2-butanona 11. C CH2 CH CH

25

46. 1-propenilamina 46.

N CH3

C2H5

C6H5

47. 4-(1-propinil)-2 hepten-5-ino

47. CH3-CO-C≡C-CH3

48. Bentzaldehido 48.

CH2

CH2

CH

CH2

CH2

CH2

CH2OH

49. Isopropil propanoatoa 49. CH3-CH2-O-CH=CH2

50. 1- etilziklopropenoa 50. NH2-CH2-CH2-COOH

51. p-diisopropilbentzenoa 51. CH2 CH CHOH

CHOOHC

OHC

52. 2-ziklopentenol 52. CH3-CH2-CH2-COONa

53. Az 3-oxo-4-pentenoikoa 53.

CH2

CH2

CH2

CH

CH2

CH2

CH CHOCHCHCH2OHC

54. Azetato potasikoa 54. CH3 CH CH CH

CH3

Page 26: KONPOSATU ORGANIKOEN NOMENKLATURA 1. … · 4 4.1. ARENOEN IZEN ... 4-etil-3,4-dimetil-5-propilnonanoa 2. H C 3 HC CH2 CH2 CH3 CH3 3. ... 3,4-dihidroxi-2-butanona 11. C CH2 CH CH

26

55. Az. Kloroetanoikoa 55. O CH2 CH3CH2CH

CH3

CH3

56. Az 2-formilpropanoikoa 56. CCl3-CHO

57. Bentzil tpopanoatoa 57. OHC CH

CHO

CHO

58. Fenilmetileter 58. HCOOH

Page 27: KONPOSATU ORGANIKOEN NOMENKLATURA 1. … · 4 4.1. ARENOEN IZEN ... 4-etil-3,4-dimetil-5-propilnonanoa 2. H C 3 HC CH2 CH2 CH3 CH3 3. ... 3,4-dihidroxi-2-butanona 11. C CH2 CH CH

27


Top Related