dona de 42anys mielotoxicitat per azatioprina no fumadora ...€¦ · 1.9mmol/l, alt 0.45 ukat/l,...

49

Upload: others

Post on 08-Jun-2021

0 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Dona de 42anys Mielotoxicitat per Azatioprina No fumadora ...€¦ · 1.9mmol/l, ALT 0.45 ukat/l, AST 0.41ukat/l, albúmina 27g/l, bilirrubina 9umol/l, GGT 0.56 ukat/l, FA 1.7ukat/l,
Page 2: Dona de 42anys Mielotoxicitat per Azatioprina No fumadora ...€¦ · 1.9mmol/l, ALT 0.45 ukat/l, AST 0.41ukat/l, albúmina 27g/l, bilirrubina 9umol/l, GGT 0.56 ukat/l, FA 1.7ukat/l,

Dona de 42anys

Mielotoxicitat per Azatioprina

No fumadora

Natural de Dinamarca

PPD -

Page 3: Dona de 42anys Mielotoxicitat per Azatioprina No fumadora ...€¦ · 1.9mmol/l, ALT 0.45 ukat/l, AST 0.41ukat/l, albúmina 27g/l, bilirrubina 9umol/l, GGT 0.56 ukat/l, FA 1.7ukat/l,

Malaltia de Crohn jejuno-ileo-còlica

diagnosticada l’any 98.

Patró estenosant

2004: Ressecció intestinal de 47 cm de

jejú i 2 estricturoplàsties ileals l’any 2004.

Juliol de 2005: fístula enterocutània en la

cicatriu de IQ, que es resseca

quirúrgicament

Page 4: Dona de 42anys Mielotoxicitat per Azatioprina No fumadora ...€¦ · 1.9mmol/l, ALT 0.45 ukat/l, AST 0.41ukat/l, albúmina 27g/l, bilirrubina 9umol/l, GGT 0.56 ukat/l, FA 1.7ukat/l,

Al desembre de 2007, per corticodependència, ’inicia MTX 25mg/setmana (ATCD mielotoxicitat per AZA)

3a dosi de MTX: reacció adversa amb aparició d’edema facial sense urticària, ni febre ni artràlgies ni prurit que va desaparèixer a les 24h. Es retira MTX

Page 5: Dona de 42anys Mielotoxicitat per Azatioprina No fumadora ...€¦ · 1.9mmol/l, ALT 0.45 ukat/l, AST 0.41ukat/l, albúmina 27g/l, bilirrubina 9umol/l, GGT 0.56 ukat/l, FA 1.7ukat/l,

El 14/01/2008 s’inicia IFX a dosi de

5mg·Kg segons pauta habitual

d’inducció i es deixa com a tractament

de manteniment cada 8 setmanes.

Molt bona resposta al tractament,

restant assimptomàtica fins a l’octubre

de 2008.

Page 6: Dona de 42anys Mielotoxicitat per Azatioprina No fumadora ...€¦ · 1.9mmol/l, ALT 0.45 ukat/l, AST 0.41ukat/l, albúmina 27g/l, bilirrubina 9umol/l, GGT 0.56 ukat/l, FA 1.7ukat/l,

A l’octubre de 2008 acudeix a urgències per un quadre de 2 setmanes d’evolució de mal estat general i sensació distèrmica.

Referia astènia, artràlgies i tos no productiva, sense dispnea ni dolor toràcic, que havia atribuit a quadre gripal i que havia tractat amb paracetamol sense millora.

No presentava alteració del ritme deposicional, ni dolor abdominal.

Page 7: Dona de 42anys Mielotoxicitat per Azatioprina No fumadora ...€¦ · 1.9mmol/l, ALT 0.45 ukat/l, AST 0.41ukat/l, albúmina 27g/l, bilirrubina 9umol/l, GGT 0.56 ukat/l, FA 1.7ukat/l,

Tª axilar de 40ºC, TA 150/76 FC 115

ACR: dins la normalitat

Abdomen tou i depressible, dolor a la

palpació d’HCD, amb hepatomegàlia

de 2 travesses, sense defensa ni signes

d’irritació peritoneal.

Page 8: Dona de 42anys Mielotoxicitat per Azatioprina No fumadora ...€¦ · 1.9mmol/l, ALT 0.45 ukat/l, AST 0.41ukat/l, albúmina 27g/l, bilirrubina 9umol/l, GGT 0.56 ukat/l, FA 1.7ukat/l,

Analítica a l’ingrés: Hb de 80g/l, Htc 25.9%, Leucòcits10.300 (PMN 89%), plaquetes 444.000, VSG 38mm/h. Crea 59 umol/l, glucosa 6.4mmol/l, K 2.7mmol/l, Na 134mmol/l, Urea 1.9mmol/l, ALT 0.45 ukat/l, AST 0.41ukat/l, albúmina 27g/l, bilirrubina 9umol/l, GGT 0.56 ukat/l, FA 1.7ukat/l, PCR 89mg/l

Sediment urinari: negatiu

Hemocultius: negatius

Page 9: Dona de 42anys Mielotoxicitat per Azatioprina No fumadora ...€¦ · 1.9mmol/l, ALT 0.45 ukat/l, AST 0.41ukat/l, albúmina 27g/l, bilirrubina 9umol/l, GGT 0.56 ukat/l, FA 1.7ukat/l,
Page 10: Dona de 42anys Mielotoxicitat per Azatioprina No fumadora ...€¦ · 1.9mmol/l, ALT 0.45 ukat/l, AST 0.41ukat/l, albúmina 27g/l, bilirrubina 9umol/l, GGT 0.56 ukat/l, FA 1.7ukat/l,

A urgències,se sol·licita TC abdominal

per a descartar col·lecció intraabdomial

(es realitza en fase portal).

Page 11: Dona de 42anys Mielotoxicitat per Azatioprina No fumadora ...€¦ · 1.9mmol/l, ALT 0.45 ukat/l, AST 0.41ukat/l, albúmina 27g/l, bilirrubina 9umol/l, GGT 0.56 ukat/l, FA 1.7ukat/l,
Page 12: Dona de 42anys Mielotoxicitat per Azatioprina No fumadora ...€¦ · 1.9mmol/l, ALT 0.45 ukat/l, AST 0.41ukat/l, albúmina 27g/l, bilirrubina 9umol/l, GGT 0.56 ukat/l, FA 1.7ukat/l,
Page 13: Dona de 42anys Mielotoxicitat per Azatioprina No fumadora ...€¦ · 1.9mmol/l, ALT 0.45 ukat/l, AST 0.41ukat/l, albúmina 27g/l, bilirrubina 9umol/l, GGT 0.56 ukat/l, FA 1.7ukat/l,

Lesions nodulars de consistència sòlida,

hipodenses respecte el parènquima

hepàtic en fase portal.

Es planteja el diagnòstic diferencial

entre:

› Malalties infeccioses, principalment

Abscessos hepàtics

› Malaltia neoplàsica (M1 hepàtiques de

tumor d’òrgan sòlid vs limfoma)

› Malalties sistèmiques

Page 14: Dona de 42anys Mielotoxicitat per Azatioprina No fumadora ...€¦ · 1.9mmol/l, ALT 0.45 ukat/l, AST 0.41ukat/l, albúmina 27g/l, bilirrubina 9umol/l, GGT 0.56 ukat/l, FA 1.7ukat/l,

S’inicia tractament ATB d’ampli

espectre amb piperacilina-

tazobactam.

Es realitza punció eco-guiada d’una

de les lesions hepàtiques i es remet el

material a AP.

Page 15: Dona de 42anys Mielotoxicitat per Azatioprina No fumadora ...€¦ · 1.9mmol/l, ALT 0.45 ukat/l, AST 0.41ukat/l, albúmina 27g/l, bilirrubina 9umol/l, GGT 0.56 ukat/l, FA 1.7ukat/l,

intensa inflamació granulomatosa del fetge

amb presència de linfòcits, cèl·lules

plasmàtiques, eosinòfils i 1 cèl·lula gegant

multinucleada de tipus Langhans

Page 16: Dona de 42anys Mielotoxicitat per Azatioprina No fumadora ...€¦ · 1.9mmol/l, ALT 0.45 ukat/l, AST 0.41ukat/l, albúmina 27g/l, bilirrubina 9umol/l, GGT 0.56 ukat/l, FA 1.7ukat/l,

pseudogranuloma amb limfòcits i histiòcits.

Al seu voltant s’observa fibrosi i alguns

eosinòfils.

Page 17: Dona de 42anys Mielotoxicitat per Azatioprina No fumadora ...€¦ · 1.9mmol/l, ALT 0.45 ukat/l, AST 0.41ukat/l, albúmina 27g/l, bilirrubina 9umol/l, GGT 0.56 ukat/l, FA 1.7ukat/l,

Parènquima hepàtic extensament

afectat per un procés, de tipus

inflamatori amb marcat component

granulomatós en forma de nombrosos

histiòcits i algunes cèl.lules gegants, amb

formació de pseudogranulomes.

Page 18: Dona de 42anys Mielotoxicitat per Azatioprina No fumadora ...€¦ · 1.9mmol/l, ALT 0.45 ukat/l, AST 0.41ukat/l, albúmina 27g/l, bilirrubina 9umol/l, GGT 0.56 ukat/l, FA 1.7ukat/l,
Page 19: Dona de 42anys Mielotoxicitat per Azatioprina No fumadora ...€¦ · 1.9mmol/l, ALT 0.45 ukat/l, AST 0.41ukat/l, albúmina 27g/l, bilirrubina 9umol/l, GGT 0.56 ukat/l, FA 1.7ukat/l,

Se sol·licita estudi microbiològic per TBC en

suc gàstric, BAS, BAL i orina que és negatiu.

Es realitza cuantiferon que també és

negatiu

ZN i PCR per TBC en teixit hepàtic: negativa

Page 20: Dona de 42anys Mielotoxicitat per Azatioprina No fumadora ...€¦ · 1.9mmol/l, ALT 0.45 ukat/l, AST 0.41ukat/l, albúmina 27g/l, bilirrubina 9umol/l, GGT 0.56 ukat/l, FA 1.7ukat/l,

Serologies per brucella, febre Q, CMV

i Epstein-Barr negatives.

Autoanticossos: negatius

Tincions PAS-diastasa i plata

metenamina en teixit hepàtic,

descarten infecció per fongs

Page 21: Dona de 42anys Mielotoxicitat per Azatioprina No fumadora ...€¦ · 1.9mmol/l, ALT 0.45 ukat/l, AST 0.41ukat/l, albúmina 27g/l, bilirrubina 9umol/l, GGT 0.56 ukat/l, FA 1.7ukat/l,

Se sol·licita TC toraco-abdominal (amb

estudi hepàtic en 3 fases)

Page 22: Dona de 42anys Mielotoxicitat per Azatioprina No fumadora ...€¦ · 1.9mmol/l, ALT 0.45 ukat/l, AST 0.41ukat/l, albúmina 27g/l, bilirrubina 9umol/l, GGT 0.56 ukat/l, FA 1.7ukat/l,
Page 23: Dona de 42anys Mielotoxicitat per Azatioprina No fumadora ...€¦ · 1.9mmol/l, ALT 0.45 ukat/l, AST 0.41ukat/l, albúmina 27g/l, bilirrubina 9umol/l, GGT 0.56 ukat/l, FA 1.7ukat/l,
Page 24: Dona de 42anys Mielotoxicitat per Azatioprina No fumadora ...€¦ · 1.9mmol/l, ALT 0.45 ukat/l, AST 0.41ukat/l, albúmina 27g/l, bilirrubina 9umol/l, GGT 0.56 ukat/l, FA 1.7ukat/l,
Page 25: Dona de 42anys Mielotoxicitat per Azatioprina No fumadora ...€¦ · 1.9mmol/l, ALT 0.45 ukat/l, AST 0.41ukat/l, albúmina 27g/l, bilirrubina 9umol/l, GGT 0.56 ukat/l, FA 1.7ukat/l,
Page 26: Dona de 42anys Mielotoxicitat per Azatioprina No fumadora ...€¦ · 1.9mmol/l, ALT 0.45 ukat/l, AST 0.41ukat/l, albúmina 27g/l, bilirrubina 9umol/l, GGT 0.56 ukat/l, FA 1.7ukat/l,

Per les imatges radiològiques, es va

plantejar diagnòstic diferencial entre:

› metàstasis hematògenes (descartat per AP)

› Infecció amb disseminació hematògena

(descartat per cultius i serologies)

› histoplasmosi

› sarcoidosi.

Lesions hepàtiques sense canvis respecte a

estudi previ i de característiques

inespecífiques per TC (estudi en 3 fases).

Page 27: Dona de 42anys Mielotoxicitat per Azatioprina No fumadora ...€¦ · 1.9mmol/l, ALT 0.45 ukat/l, AST 0.41ukat/l, albúmina 27g/l, bilirrubina 9umol/l, GGT 0.56 ukat/l, FA 1.7ukat/l,
Page 28: Dona de 42anys Mielotoxicitat per Azatioprina No fumadora ...€¦ · 1.9mmol/l, ALT 0.45 ukat/l, AST 0.41ukat/l, albúmina 27g/l, bilirrubina 9umol/l, GGT 0.56 ukat/l, FA 1.7ukat/l,

S’han descrit 27 casos, de sarcoidosi

pulmonar amb confirmació

histopatològica induïda per tractament

amb antagonistes del TNF.

S’han descrit 6 casos més, d’afectació

extrapulmonar

Gifre L, et al. Sarcoidosis pulmonar inducida por antagonistas del factor de

necrosis tumoral en la artritis reumatoide: presentacion de un caso y revision

de la literatura.... Arch Bronconeumol. 2010. doi:10.1016/j.arbres.2010.05.011

(article in press)

Page 29: Dona de 42anys Mielotoxicitat per Azatioprina No fumadora ...€¦ · 1.9mmol/l, ALT 0.45 ukat/l, AST 0.41ukat/l, albúmina 27g/l, bilirrubina 9umol/l, GGT 0.56 ukat/l, FA 1.7ukat/l,
Page 30: Dona de 42anys Mielotoxicitat per Azatioprina No fumadora ...€¦ · 1.9mmol/l, ALT 0.45 ukat/l, AST 0.41ukat/l, albúmina 27g/l, bilirrubina 9umol/l, GGT 0.56 ukat/l, FA 1.7ukat/l,

La majoria de les pacients eren dones(78%)

Mitjana d’edat de 49anys (interval 27–72).

AR 15 pt, espondiloartropatia 7pt, artritis

psoriàsica 4pt, 1 pacient amb sdme

sinovitis, acné pustulosis, hiperostosis i

osteitis.

Anti-TNF utilitzat ETN(52%), IFX(30%) i

ADA(18%).

Mitjana de durada del tractament

biològic: 23 mesos (interval d’1 a 60 mesos)

Page 31: Dona de 42anys Mielotoxicitat per Azatioprina No fumadora ...€¦ · 1.9mmol/l, ALT 0.45 ukat/l, AST 0.41ukat/l, albúmina 27g/l, bilirrubina 9umol/l, GGT 0.56 ukat/l, FA 1.7ukat/l,

41% tenia afectació extrapulmonar

concomitant (cutània més freqüent).

1 cas descrit d’hepatitis

granulomatosa

Afectació pulmonar més freqüent:

Adenopaties mediastíniques i

paratraquials (85%).

2ona localització +freq: Infiltrat

reticulonodulillar i nòduls pulmonars

(67%).

Page 32: Dona de 42anys Mielotoxicitat per Azatioprina No fumadora ...€¦ · 1.9mmol/l, ALT 0.45 ukat/l, AST 0.41ukat/l, albúmina 27g/l, bilirrubina 9umol/l, GGT 0.56 ukat/l, FA 1.7ukat/l,

Reacció granulomatosa secundària a

tractament amb IFX amb afectació

hepato-pulmonar.

Page 33: Dona de 42anys Mielotoxicitat per Azatioprina No fumadora ...€¦ · 1.9mmol/l, ALT 0.45 ukat/l, AST 0.41ukat/l, albúmina 27g/l, bilirrubina 9umol/l, GGT 0.56 ukat/l, FA 1.7ukat/l,

Durant l’ingrés, la pacient pesenta

millora clínica espontània, amb

desaparició de la febre i els altres

símptomes.

Es retira tractament amb IFX (última dosi

rebuda a l’agost de 2008) i se sol·licita

TC de control (febrer de 2009)

Page 34: Dona de 42anys Mielotoxicitat per Azatioprina No fumadora ...€¦ · 1.9mmol/l, ALT 0.45 ukat/l, AST 0.41ukat/l, albúmina 27g/l, bilirrubina 9umol/l, GGT 0.56 ukat/l, FA 1.7ukat/l,

Febrer 2009

Page 35: Dona de 42anys Mielotoxicitat per Azatioprina No fumadora ...€¦ · 1.9mmol/l, ALT 0.45 ukat/l, AST 0.41ukat/l, albúmina 27g/l, bilirrubina 9umol/l, GGT 0.56 ukat/l, FA 1.7ukat/l,

Octubre 2008

Page 36: Dona de 42anys Mielotoxicitat per Azatioprina No fumadora ...€¦ · 1.9mmol/l, ALT 0.45 ukat/l, AST 0.41ukat/l, albúmina 27g/l, bilirrubina 9umol/l, GGT 0.56 ukat/l, FA 1.7ukat/l,

Febrer 2009

Page 37: Dona de 42anys Mielotoxicitat per Azatioprina No fumadora ...€¦ · 1.9mmol/l, ALT 0.45 ukat/l, AST 0.41ukat/l, albúmina 27g/l, bilirrubina 9umol/l, GGT 0.56 ukat/l, FA 1.7ukat/l,

Octubre 2009

Page 38: Dona de 42anys Mielotoxicitat per Azatioprina No fumadora ...€¦ · 1.9mmol/l, ALT 0.45 ukat/l, AST 0.41ukat/l, albúmina 27g/l, bilirrubina 9umol/l, GGT 0.56 ukat/l, FA 1.7ukat/l,

Febrer 2009

Page 39: Dona de 42anys Mielotoxicitat per Azatioprina No fumadora ...€¦ · 1.9mmol/l, ALT 0.45 ukat/l, AST 0.41ukat/l, albúmina 27g/l, bilirrubina 9umol/l, GGT 0.56 ukat/l, FA 1.7ukat/l,

Octubre 2008

Page 40: Dona de 42anys Mielotoxicitat per Azatioprina No fumadora ...€¦ · 1.9mmol/l, ALT 0.45 ukat/l, AST 0.41ukat/l, albúmina 27g/l, bilirrubina 9umol/l, GGT 0.56 ukat/l, FA 1.7ukat/l,

Febrer 2009

Page 41: Dona de 42anys Mielotoxicitat per Azatioprina No fumadora ...€¦ · 1.9mmol/l, ALT 0.45 ukat/l, AST 0.41ukat/l, albúmina 27g/l, bilirrubina 9umol/l, GGT 0.56 ukat/l, FA 1.7ukat/l,

Octubre 2008

Page 42: Dona de 42anys Mielotoxicitat per Azatioprina No fumadora ...€¦ · 1.9mmol/l, ALT 0.45 ukat/l, AST 0.41ukat/l, albúmina 27g/l, bilirrubina 9umol/l, GGT 0.56 ukat/l, FA 1.7ukat/l,

Al febrer de 2009 per nou brot de la malaltia, es reinicia PDN a dosis plenes.

Per corticodepenència es torna a intentar tractament amb AZA presentant linfopènia severa pel que es retira.

Page 43: Dona de 42anys Mielotoxicitat per Azatioprina No fumadora ...€¦ · 1.9mmol/l, ALT 0.45 ukat/l, AST 0.41ukat/l, albúmina 27g/l, bilirrubina 9umol/l, GGT 0.56 ukat/l, FA 1.7ukat/l,

Al novembre de 2009, s’inicia

tractament amb Adalimumab, amb

millora clínica franca.

Al març de 2010, es realitza TC de

control.

Page 44: Dona de 42anys Mielotoxicitat per Azatioprina No fumadora ...€¦ · 1.9mmol/l, ALT 0.45 ukat/l, AST 0.41ukat/l, albúmina 27g/l, bilirrubina 9umol/l, GGT 0.56 ukat/l, FA 1.7ukat/l,

Març 2010

Page 45: Dona de 42anys Mielotoxicitat per Azatioprina No fumadora ...€¦ · 1.9mmol/l, ALT 0.45 ukat/l, AST 0.41ukat/l, albúmina 27g/l, bilirrubina 9umol/l, GGT 0.56 ukat/l, FA 1.7ukat/l,

Març 2010

Page 46: Dona de 42anys Mielotoxicitat per Azatioprina No fumadora ...€¦ · 1.9mmol/l, ALT 0.45 ukat/l, AST 0.41ukat/l, albúmina 27g/l, bilirrubina 9umol/l, GGT 0.56 ukat/l, FA 1.7ukat/l,

Octubre 2008

Page 47: Dona de 42anys Mielotoxicitat per Azatioprina No fumadora ...€¦ · 1.9mmol/l, ALT 0.45 ukat/l, AST 0.41ukat/l, albúmina 27g/l, bilirrubina 9umol/l, GGT 0.56 ukat/l, FA 1.7ukat/l,

Març 2010

Page 48: Dona de 42anys Mielotoxicitat per Azatioprina No fumadora ...€¦ · 1.9mmol/l, ALT 0.45 ukat/l, AST 0.41ukat/l, albúmina 27g/l, bilirrubina 9umol/l, GGT 0.56 ukat/l, FA 1.7ukat/l,

Març 2010

Page 49: Dona de 42anys Mielotoxicitat per Azatioprina No fumadora ...€¦ · 1.9mmol/l, ALT 0.45 ukat/l, AST 0.41ukat/l, albúmina 27g/l, bilirrubina 9umol/l, GGT 0.56 ukat/l, FA 1.7ukat/l,

El tractament amb anti-TNF és una

causa (rara) de reacció granulomatosa.

Primer cas descrit en forma de LOES

hepàtiques

Lesions reversibles en retirar el TT

Possible efecte de classe