revista do módulo 1 “nelson mandela” · inicial de producir a nosa propia revista e que...
Post on 07-May-2020
12 Views
Preview:
TRANSCRIPT
SUMARIO
EDITA: CONSORCIO GALEGO DE SERVIZOS DE IGUALDADE E BENESTAR
COORDINA: EQUIPO DE INCLUSIÓN SOCIAL DO C.P. TEIXEIRO
Editorial 3
Saídas terapéuticas do módulo 4
Entrevista á Nadia, psicóloga do Módulo 1 7
Cursos de informática de “La Caixa” 8
Magosto no Módulo 1 9
Taller de Orientación Laboral 10
Escola de pais 11
Falamos con…Antonino García Creo 12
Club de lectura 14
Ventá ao cine: videoforum 17
Deporte en Teixeiro 18
Entrevista a D. Segundo 19
Cociña con Nacho 21
Que é AFEM MOREA? 23
Biografías: Concepción Arenal 25
Crítica literaria: A Fortaleza dixital 27
Rincón do poeta 28
Historias de paso 29
A Favor/en contra: Touros si/ Touros non 31
Consultorio da psicóloga 32
Pasatempos 33
Horóscopo 34
Caixa do correo do lector 35
REDACCIÓN:
Jorge Carballo Coego
José Manuel Carollo Mosquera
J. Lobillo P.
J.I.G.A.
Alfredo Nobre Gaspar
Miguel Ángel Pérez Paz
Antonio Pereiro Dopico
Marcelino R. G.
Jesús Manuel Vicente Fernández
COLABORADORES:
Mayte, Inés e José (Equipo de Inclusión
Social do Módulo 1) e Nadia (psicóloga
do Módulo 1)
AGRADECEMENTOS:
Dirección do Centro Penitenciario de
Teixeiro, Obra Social “La Caixa”,
Funcionarios e Equipo Técnico do
Módulo 1, Voluntarios do Centro
Sociocomunitario de Vilalba, Susan
Santos, Dolores Romero, Enrique
Arnanz.
IMPRIME:
D.L. C 578-2012
3
EDITORIAL
espois de 5 anos de camiño
volvemos mirar cara atrás, e
cremos que se cumpriu o soño
inicial de producir a nosa propia revista
e que chegamos onde queriamos chegar:
a ti, que
estás a ler
isto.
O taller da
revista Vis a
Vis forma
parte do
catálogo de
actividades
do programa
que se
desenvolve
no Módulo 1
"Nelson
Mandela" do
Centro
Penitenciario de Teixeiro. Xurdiu co
obxectivo principal de proporcionar as
bases para elaborar unha revista
realizada enteiramente por internos do
Módulo 1, na que se recollen seccións e
contidos de interese e responde tamén á
necesidade de comunicación existente
entre eles, especialmente no que se
refire a amosar a súa visión da prisión
cara o exterior e a recibir información.
Neste eido, pretendemos establecer
unha conexión entre a realidade da
sociedade actual e a prisión, desvirtuada
e condenada, ás veces, ao escurantismo.
Valoramos a edición da revista Vis a Vis
como un medio de expresión libre que
fomenta unha conciencia crítica da
información sobre a actualidade,
incentiva a creatividade e a iniciativa
dos seus participantes, desenvolve a
capacidade de traballar
en equipo
consensuando opinións
e respectando as
opinións dos
compañeiros,
asumindo
responsabilidades
individuais na
consecución dunha
tarefa común, e, por
riba de todo: potencia
os valores de
cooperación, colaboración, respecto,
tolerancia e autonomía.
Foron moitos os temas tratados, as
horas investidas... onde
fundamentalmente predominaron os bos
momentos e a aprendizaxe recíproca.
Sen dúbida, un espazo no que se
traballaban tantos aspectos que todos
saímos gañando. Víamos como crecían
as nosas inquedanzas, desacougos,
desafíos, esperanzas... e chegamos a
pensar que poderíamos cambiar a visión
que cara ao exterior se tiña da vida en
prisión, amosando o punto de vista dos
protagonistas desta realidade.
Agora, depende de ti pensar se o
conseguimos...Por iso, invitámosche a
mergullarte nas páxinas seguintes. Pero
gustaríanos que fose un camiño de ida e
volta: que chegue cara a ti pero que
volvamos a encontrarnos...
Por último, dar as grazas a todas aquelas
persoas que directa ou indirectamente
valoraron e apoiaron este proxecto tanto
coma nós. GRAZAS a todos.
Inés E. Traballadora social e socióloga.
D
4
SAÍDAS TERAPÉUTICAS DO MÓDULO
“LA CAIXA-MANDELA” ON TOUR 2012 Por Alfredo Nobre Gaspar
l 21 de marzo de 2012, ocho
privilegiados del módulo 1 Nelson
Mandela, hicimos una visita terapéutica
al la ciudad románica de Lugo. El itinerario
consistió en un viaje en autobús de
aproximadamente 45 minutos seguido de un
largo paseo
turístico por el
parque Rosalía
de Castro, emplazamiento
donde se
centralizan las
celebraciones del
San Froilán,
patrono de la
ciudad; además,
con la fortuna de
que “Lorenzo”
() nos brindó
con su compañía y pudimos
disfrutar de una
fantástica tarde al
aire libre y no
sólo en ese
momento sino en toda la tarde. A continuación
nos fuimos de visita a la exposición patrocinada
por “La Caixa”: Romanorum vita (una historia
de Roma). Una exposición interactiva con un
recorrido iniciado por una presentación
audiovisual que nos transportó en el tiempo
hasta la Roma clásica, seguido por un paseo por las calles de esa ciudad en esa época donde se
podían identificar hasta los olores (por cierto,
muy realistas). La visita a la exposición terminó
con otra sesión audiovisual donde se podía
apreciar la vida cotidiana en la ciudad seguido
de una visita a una domus (casa) romana.
Terminado el recorrido de la exposición dimos
un paseo por la famosa muralla romana de
Lugo, catalogada por la Unesco ciudad
patrimonio cultural de la humanidad y
acompañados por una guía turística que nos fue explicando sus principales características y sus
utilidades a lo largo de los tiempos. Así, nos
explicó como los cementos de la propia muralla
estaban constituidos por cantos rodados para
evitar que las filtraciones de agua se llevasen el
relleno interno de esta; su construcción externa
consistente en la superposición de placas de
pizarra o las alteraciones de sus características
originales. El “tour” cultural terminó como no
podía dejar de ser con la visita a la catedral de la
ciudad acompañada de una explicación sobre
sus principales obras de arte sacras y la
pertinente aclaración de su reforma interna. La
visita terminó con una abundante y sabrosa merienda en uno de los locales típicos de Lugo,
lo cual no deja de ser parte de la visita cultural
ya que como todos sabemos así reza la famosa
frase “…y para comer, Lugo.”.
En nombre de todos los participantes de la
visita, tanto internos como profesionales del
equipo de inclusión social y del Centro
penitenciario damos las gracia a la Obra Social
Fundación “La Caixa”, entidad patrocinadora de
la visita y especialmente a sus colaboradoras:
Susan, Loreto y Azucena que nos acompañaron en esta tarde tan especial.
E
5
TEIXEIRO “X- TRAIL DAY” Por Alfredo Nobre Gaspar
l 1 de junio de 2012, un contingente
de 12 personas, constituido por 8 internos de varios módulos de
respeto y cuatro profesionales del
centro, hicimos un excursión en bicicletas
de montaña por los montes de las cercanías.
Al contrario de lo que yo podría esperar, el
paseo se convirtió rápidamente en una aventura extrema, digna de documental de
deportes extremos. En la primera cuesta de
tierra del recorrido, ya pude adivinar lo que se me venía encima, una sucesión de
subidas y bajadas al más tradicional estilo
“montaña rusa” que nos ponía
constantemente a prueba la resistencia física y la habilidad para mantenernos
encima de las bicis. El primer tramo de la
aventura terminó en el Balneario de Pardiñas, coincidiendo con el único
momento en que llovió en todo el día.
Mientras recuperábamos las fuerzas
tuvimos oportunidad de visitar el balneario y probar sus aguas termales (que, por
cierto, saben a rayos) acompañados por
Fina, señora responsable del buen funcionamiento del balneario. Aprovecho
para, desde aquí, darle las gracias, por su
disponibilidad y amabilidad. El siguiente tramo, el menos exigente, consistió en una
larga subida por asfalto, seguida de las ya
míticas bajadas y subidas en pistas de
tierra, culminando justo al lado de un
embalse, donde paramos para comer, descansar y refrescarnos. También
aprovechamos para cambiar impresiones y
contar batallitas individuales de los tramos
anteriores; todo esto, inmersos en un paisaje idílico. Después de un descanso de
poco más de una hora, volvimos a montar
y seguimos la aventura, que, en algunos momentos, era más bien una odisea. Las
bajadas se volvían cada vez más
emocionantes, al punto de que en ocasiones las bicis perdían el contacto con
el suelo por la distancia de varios metros y
las velocidades eran poco menos que
apropiadas para el tipo de terreno, pero en esto consisten los deportes extremos ¿no?
También encontramos varios tramos
anegados por el agua y el barro, hecho que dio al paseo un puntito más de diversión y
dificultad. Al final, todo salió como
debería, pocos problemas mecánicos,
apenas una caja de cambio rota, un reventón, un pinchazo, ninguna caída
digna de mención y muy pocas cicatrices
de guerra para la posteridad.
Quisiera darle las gracias a: Don Segundo,
monitor de deportes del centro, Don
Antonio, funcionario de interior, Don Miguel, jefe de servicios y Don Alejandro,
trabajador social, por haber hecho posible
esta espléndida aventura.
E
6
SAÍDA A VILALBA Por Alfredo Nobre Gaspar
l 27 de junio de 2012, 7 internos
del módulo 1 tuvimos el privilegio
de visitar el Centro ocupacional de discapacitados intelectuales de Vilalba.
Estuvimos acompañados por los
voluntarios de la Obra Social “La Caixa” que enseñan alfabetización
informática en la ciberaula de La Caixa
del Módulo 1; por el director del Centro sociocomunitario de Vilalba, José
Antonio Pita; por el Equipo de Inclusión
y por un funcionario del Centro
Penitenciario de Teixeiro. La visita consistió en un intercambio de
experiencias. En el centro ocupacional,
nos enseñaron las actividades que ahí se desarrollan, como el taller de
marquetería donde se manufacturan
diversos tipos de envases de madera
para negocios locales y otros tipos de objetos con diversos fines, como la
decoración. En el taller de serigrafía,
también se producen productos para fines comerciales como bolsas de papel
biodegradable con el logotipo de la
empresa que los encarga, además de camisetas y otros tipos de productos.
Parte de la financiación de este proyecto
proviene de estos trabajos, aunque,
como es obvio, no es suficiente para sufragar todos los gastos inherentes a
este tipo de intervención social.
Por nuestra parte, les llevamos una muestra de
nuestro humilde trabajo de cestería, hecha,
única y exclusivamente, con hojas de papel de periódico usado, además de explicarles la
importancia del reciclaje y el cuidado del medio
ambiente. Esta experiencia me produjo un enorme placer; sobre todo al poder compartir
mis limitados conocimientos de este tipo de
manualidad con estas personas tan entrañables. Una experiencia enriquecedora donde las haya.
Una vez terminada la mañana, dejamos el
centro ocupacional, y realizamos una pequeña
visita turística en autobús hasta llegar al área recreativa de “La Madalena” en Vilalba, donde
comimos todos juntos. El menú dispensa
cualquier tipo de comentario ya que no pretendo dejar los dientes largos a nadie,
digamos, sólo, que el plato estrella fue el
churrasco.
Por la tarde, y para digerir la comilona nos
fuimos a dar un paseo a lo largo del río
Madalena el cual cuenta con un paisaje idílico,
tan idílico que, en un molino de agua de antaño se celebran bodas y puedo garantizar que no
tiene nada que envidiar a complejos hosteleros
construidos para ese fin. A la vuelta algunos de nosotros fuimos a visitar las instalaciones
deportivas del concello, que me dejaron
estupefacto. No es de extrañar que el
Deportivo de A Coruña, haga ahí su pretemporada.
Desde aquí quisiera dar las gracias a todos los
que han hecho posible un día tan enriquecedor como irrepetible.
Muchas Gracias.
E
7
ENTREVISTA A NADIA, PSICÓLOGA DO MÓDULO 1 Por Alfredo Nobre Gaspar
¿Que le llevó a elegir trabajar en Instituciones Penitenciarias?
Nadia: Quería ejercer de psicóloga y desde los primeros años en la facultad me atraía la rama
jurídico-forense. Recibí formación en esa rama
y me fue gustando cada vez más y así fue como
me decidí.
¿Después de terminar la facultad, es difícil preparar las oposiciones para Instituciones
Penitenciarias?
Nadia: Es complicado, porque es una oposición
muy exigente que requiere mucha dedicación.
¿Concuerdan sus expectativas como psicóloga de prisiones con la realidad encontrada en el centro?
Nadia: Inicialmente cuando entré en
Instituciones Penitenciarias no imaginaba la
cárcel como la encontré. Creo que existen
muchas posibilidades de intervención; te
enfrentas a una gran cantidad de problemas y
esto te da muchas posibilidades de aprender y
ampliar tu experiencia como profesional.
¿Está de acuerdo en que el fin de la pena sea su cumplimento?
Nadia: No, creo que una de las finalidades de la
pena privativa de libertad es la retribución del
delito pero el objetivo prioritario como recoge la
Ley orgánica general penitenciaria, debe ser la
reeducación y la reinserción social por lo cual el
penado tiene que aprovechar las oportunidades
de los tratamientos que se le ofrecen.
¿Como considera usted la petición casi unánime de los directores de los centros penitenciarios de que debería haber un psiquiatra permanente en
cada centro?
Nadia: En mi opinión, son los servicios
sanitarios los que tienen que evaluar las
necesidades que existen en el medio para poder
decidir si realmente es necesario contar con un
psiquiatra de manera permanente. Hay que tener
en cuenta que en todos los centros
penitenciarios hay asistencia periódica de un
psiquiatra.
¿No considera usted que se debería realizar una valoración de los internos para saber su estado de
salud mental?
Nadia: Creo que esa valoración se hace de una manera superficial en un primer momento, pero
sí permite detectar casos en el momento del
ingreso en el, que el interno es entrevistado por
educador, trabajador social y médico. Si se
detecta algún caso se deriva a enfermería donde
se procede a una evaluación en mayor
profundidad.
¿Usted se puede desconectar fácilmente cuando sale de prisión y entra en su vida privada?
Nadia: Si, hay días que puede resultar más
complicado, pero como norma general me lo
exijo a mi misma y normalmente lo consigo.
¿Como encaja las decepciones profesionales?
Nadia: Actualmente he asimilado que existe un
porcentaje de fracasos terapéuticos y siempre
estoy preparada para asumirlos. No fue así al
principio pero la experiencia te da ese
aprendizaje y hay que saber manejar esa
frustración para seguir motivada.
¿Cómo ve usted el futuro de Instituciones penitenciarias, como centro de cumplimiento o
como centro de reinserción social?
Nadia: Yo creo que actualmente ya es un centro de reinserción. Ha habido grandes cambios en el
mundo penitenciario. Destaca la aparición de los
módulos de respeto que nos permiten conseguir
una organización ambiental del medio que
constituye el caldo de cultivo idóneo para poder
intervenir a nivel terapéutico y poner en marcha
distintos programas de tratamiento, aumentando
las posibilidades de que haya un
aprovechamiento óptimo de los mismos.
8
CURSOS DE INFORMÁTICA DE “LA CAIXA” Por J. Lobillo P.
stes cursos foron impartidos por Silvia,
unha gran profesional da informática, que
impartiu clases para todo tipo de usuarios,
tanto para usuarios principiantes, como
medios e avanzados. A continuación,
comentaranse as distintas fases como os distintos
programas que se utilizaron en cada unha delas.
- Iniciacion á informática (24 h): 5 edicións.
- Edición de datos (20 h): 2 edicións.
- Folla de cálculo (20 h): 2 edicións.
- Ferramentas de presentación (20 h): 2
edicións.
Obxectivo xeral:
Achegar e facilitar a inmersión tecnolóxica a
aquelas persoas que non teñan os coñecementos
básicos nesta materia.
Descrición: Estes cursos iniciáronse o 18 de
marzo de 2013 e finalizaron o 7 de outubro de
2013.
Os cursos estaban dirixidos a internos maiores de
45 anos divididos en 6 grupos de 10 persoas, dos
que 5 eran do módulo 11 e 5 do módulo 1.
Participaron no ano 2013 un total de 54 internos.
Fase 1: Iniciación á informática.
Dirixido a todos aqueles usuarios que non tiñan
coñecementos básicos nin de ordenador nin de
Sistema Operativo
Windows.
Windows é o sistema
operativo máis
empregado, tanto
para ordenadores persoais e de empresas: Os
usuarios empezan a coñecer o ordenador e as
distintas ferramentas que incorpora o sistema
operativo Windows.
Fase 2: Edición. Microsoft Word
Word é un programa informático de altas
prestacións de textos que ofrece unha ampla gama
de posibilidades para escribir, inserir imaxes,
crear táboas… Un grande abano de opcións.
Fase 3: Folla de cálculo. Excel
Excel é un programa que ofrece máis de 300
funcións predefinidas (funcións matemáticas,
estatísticas, trigonométricas, financeiras) que
utilizaremos para realizar cálculos nos nosos
libros de traballo.
Fase 4: Ferramentas de presentación.
Powerpoint
PowerPoint é un programa informático que nos
permite crear presentacións de gran calidade.
Podemos facer presentacións con texto, son e
imaxes. Estas presentacións están formadas por
diapositivas.
Programas usados:
- Microsoft Word Versión 10.0 Compilación 2627
- Sistema Operativo Microsoft Windows XP
Professional Versión 5.1.2600 Service Pack 2
Compilación
2600.
E
9
MAGOSTO NO MÓDULO 1 __ Por Marcelino R.G.
o cárcere non só son penas e malas noticias
senón que temos e debemos descargar dun
xeito san as nosas preocupacións. Saben
vostedes a día de hoxe o luxo que é poder permitirse
unha festa como a que organizamos o pasado día 18 de
novembro con motivo do
"Magosto-Rock".
Un fantástico grupo de Rock como
son "OS CLARETES", da Coruña,
amenizaron a nosa festa
marabillosamente, ademais de
facernos partícipes do seu
repertorio, recordando cancións de
Siniestro Total, Joaquín Sabina,..
Dende aquí, queremos agradecer ao
Módulo 6 que nos prestase a súa
grella para asar as castañas que
foron doadas polo voluntariado corporativo da Caixa.
Non quero que se me esquecen os internos do Módulo
1 que axudaron na repartición das castañas e bebida,
así como na limpeza de todo. Grazas tamén á directiva
deste centro que permitiu que todo fora posible, en
especial a Dna. Adela (subdirectora de seguridade),
D. Carlos (director do Centro) e D. Carlos (subdirector
de tratamento).
A verdade é que despois dun ano enteiro traballando
mereciamos este Magosto. Tivemos todo o que nunha
festa se debe ter, ata un bonito pregón feito por un
servidor que agora paso a redactar:
“Gustaríame en primeiro lugar dirixirme a vostedes, a
todos os voluntarios que estades aquí presentes e por
suposto aos que non están tamén. Queremos que
saibades e gardedes no voso recordo o que vos imos
dicir: O corazón dun preso é un lugar onde moi pouca
xente pode chegar, o corazón dun preso pasa de grande
a pequeno e de pequeno a grande en décimas de
segundo, é o filtro de todo o que como presos,
sentimos. A todo isto, poden sumarlle a historia persoal
de cada un, para que se fagan unha
idea do peso que soportamos. Hoxe
ese peso vaise ver liberado por esta
festa que todos vostedes, os
voluntarios, nos regalaron
desinteresadamente. Cando
cheguen hoxe ás súas casas e
estean coas súas familias todos nós
queremos que saibades que todos
os sorrisos, bailes e alegría que
aquí se van vivir hoxe é porque un
día decidiron cambiar o seu tempo
libre en axudar os demais.
E nós, os internos, hoxe sentímonos os protagonistas,
despois de traballar todo o ano para ser mellores
persoas, de loitar todos os días para levantarnos con
ilusión. Este momento danos ánimos e fainos recordar
que ao outro lado do muro están nosas vidas
esperándonos. Paremos os reloxos e con gusto esta vez,
para gozar desta festa."
Con estas palabras abrimos a nosa festa e co mesmo
cariño aos que fixeron posible o Magosto 2013
pechamos este artigo, dedicado especialmente ao
voluntariado corporativo de La Caixa e aos voluntarios
do Centro Sociocomunitario de Vilalba.
E deixamos aberto o corazón do Módulo 1 "NELSON
MANDELA" a toda a xente que nos presta a súa
axuda. Moitas grazas.
Voluntarios da Obra Social “La Caixa”
“Los Claretes”
N
10
TALLER DE ORIENTACIÓN LABORAL __ Por Marcelino R.G.
Ola queridos lectores de Vis a Vis. Aquí estamos de novo con caras novas para facerlles chegar a
vostedes, fieis seguidores da nosa revista do
Módulo 1 "Nelson Mandela" do cárcere de Teixeiro, novas sobre a busca de emprego.
Do 15 de febreiro ao 15 de marzo tivo lugar no
Módulo 1 un taller de habilidades para a busca de emprego impartido por Inés (traballadora social e
socióloga), membro do Equipo de inclusión social
do Módulo 1.
Os contidos deste taller foron divididos en 5
sesións: 1. Traballo: concepto, funcións e mercado laboral
actual.
2. Organización do proxecto persoal. O obxectivo
profesional. Métodos de busca de emprego. 3. O Proceso de Selección de persoal. O
Currículum vitae. Carta de presentación - Auto
candidatura. 4. A entrevista de traballo.
5. Portais de emprego. Enderezos de interese.
Bibliografía recomendada. Guía de recursos.
Gustaríame darvos
a miña impresión
persoal sobre este curso. Moitas das
sesións que
tivemos, a verdade é que resultaron
moi interesantes.
Buscar traballo non
é só saír de casa con esa intención,
senón que hai que
ter en conta moitos aspectos que darán
un mínimo de
garantía ao noso empeño.
Este curso serviu para fortalecer a miña
seguridade á hora de presentarme a unha entrevista e para saber sacarlle partido a tódolos
recursos dos que dispoño para atopar traballo. A
verdade é que estou moi contento e, creo que falo por boca de todos os meus compañeiros, foi de
grande utilidade. Aprendín un montón de cousas,
pero a que máis me interesou e que se pode utilizar en moitos ámbitos da vida é a
"reformulación positiva". Trátase de argumentar
transformando o negativo en positivo, ou converter un punto débil nunha vantaxe, ou ver o
problema dende outro punto de vista favorable.
Tamén aprendemos a recoñecer as nosas características persoais, é dicir, a saber identificar
as nosas características positivas e as que
podemos mellorar.
Tamén fixemos "Role playing". E preguntaranse
vostedes..., – isto que é? Pois é un teatriño onde
interactúan dous ou máis persoas. Inés facía de entrevistadora e nós de entrevistados. Quíxonos
poñer en apuros para que nunha futura entrevista
soubésemos responder de xeito adecuado ás preguntas que nos puidesen facer. Foi moi
divertido e didáctico.
Unha última reflexión: ás veces pecamos de saber
ou dar por bo moitas cousas créndonos entendidos de todo.
Está preto a nosa posta en liberdade e este curso é necesario polo seguinte motivo: cando entrei
en prisión pensei que ía estar esquecido nunha
cela ou paseando por un patio sen camiño ningún, pero tiven a
gran sorte de
incorporarme
ao Módulo1 "Nelson
Mandela" onde
nos poñen un montón de
recursos para a
nosa
formación, tanto
profesional
como persoal. Pero para que
isto sexa
efectivo, os internos temos que poñer da nosa parte. As nosas
ganas de ser incluídos con éxito na sociedade van
ser determinantes para a nosa liberdade.
Por sorte, o cárcere xa non é como era antes.
Deixou de ser un pozo para ser un punto de
inflexión nas nosas vidas onde, ben aproveitado, lograremos o noso soño...UNHA VIDA
MELLOR.
11
ESCOLA DE PAIS Por Marcelino R.G.
Chámome Marcelino e son interno no cárcere de Teixeiro. Desgraciadamente a vida tróuxome ata aquí, separándome dos meus dous fillos de 10 e 8
anos. É difícil saber xestionar esta situación sen ningún tipo de axuda, pero no Módulo 1 "Nelson Mandela" deu comezo o día 21 de febreiro a "Escola de pais 2013". Este marabilloso curso vai dirixido a pais que teñan fillos con idades comprendidas entre os 6 e os 12 anos de idade. Que é a escola de pais?...É un espazo lúdico e
participativo onde reflexionar sobre o papel da familia e todo o que os pais podemos facer para estimular e axudar os nosos fillos a crecer e desenvolverse de xeito saudable. Este curso impárteo Maite (pedagoga), membro do Equipo de inclusión social do Módulo 1. Este curso impártese na biblioteca deste Módulo porque é
necesario un lugar tranquilo onde poidamos gozar dun ambiente relaxado para o bo desenvolvemento do grupo.
Os obxectivos deste curso son crear un espazo de reflexión conxunta onde todos os que participamos poidamos compartir, debater e argumentar as nosas opinións. Todos aprendemos de todos, cada un achega a súa propia experiencia. Aquí descubrimos o que como pais estamos a facer correctamente e tamén aquilo onde debemos mellorar. Este curso tan enriquecedor serviume de moita axuda porque me
disipou algunhas dúbidas que tiña sobre se estaba a educar correctamente os meus fillos.
Gustaríame compartir con todos vostedes un dos exercicios da Escola de pais. É unha reflexión sobre como me sinto eu como pai:
Escola de pais. Marzo de 2013
"O día que me decatei que tiña que ingresar no cárcere, só unha pregunta véuseme á cabeza... Como explico isto aos meus fillos?...e a día de hoxe, despois de case un ano preso aínda sigo coa mesma dúbida... ¿debo facelo?. A verdade é que os meus fillos ocupan a maioría do tempo dos meus pensamentos; a outra parte ocúpaa o meu traballo diario para volver a velos o antes posible sen facerlles pasar o mal trago de ver o seu pai no cárcere. Fun un bo pai...?, Son bo pai...? Serei un bo pai?.. fágome estas tres preguntas case a diario e a verdade, poucas veces aclaro as miñas respostas, só as cartas dos meus fillos e as súas voces por teléfono recórdanme que non o debín facer tan mal. Tiven a
gran sorte de ter un pai que se ocupou deles economicamente...pois eu... qué desastre!...pero non me dá vergoña facelo público pois uso o mesmo método para dicir que loito día a día para que isto non volva acontecer. Cando falo con eles por teléfono sinto como unha renovación dentro de min. O peor momento é cando preguntan: –“Cando vas volver papá?” Lévano facendo dende a primeira semana que caín preso.Vas saíndo ao paso como podes e só rezas para que non sexan eles mesmos os que saquen as súas propias conclusións. Cando recibo as súas cartas é unha sensación moito máis forte que cando chamo por teléfono porque me confirman que me teñen moi presentes nas súas vidas..polas cousas que me contan, polos debuxos que me mandan e por todos os desexos bos que teñen para min. Ogallá! chegue o día que estean tan orgullosos de min como eu o estou deles. A
falta dos seus bicos, das súas risas, da súa compaña, ás veces non me resulta doado, pero pronto lle dou a volta á tortilla e penso no que está mellorando a miña vida no cárcere e aínda que no meu carácter teño cousas que mellorar, a miña disposición é total para facelo. Tamén me pregunto moito que podo facer por eles estando nesta situación Só se me ocorre escribilos cunha madurez que nunca tiven. Agora decátome de onde fallei e fágollo chegar nas miñas cartas...Gústame moito escribirlles estas cousas porque me decato de que vou por bo camiño. Aínda quédame moito que dar como pai. Tamén aprendín que o feito de estar no cárcere non me define como tal, pero vou utilizar a miña experiencia en prisión para ensinar aos meus fillos o que non se debe de facer para chegar ata aquí.
Hai que positivizar o negativo, porque se me equivoco e rectifico cunha boa solución serei grande. Isto tráeme a memoria unha cita que di: "O home que cae e se levanta é máis grande que aquel que non caeu. "
12
FALAMOS CON… ANTONINO GARCÍA CREO
Presidente da Asociación de Voluntarios “La Caixa” en Galicia Por Marcelino R. G.
¿Qué es el voluntariado corporativo de La
Caixa”?
El voluntariado corporativo de “la Caixa” nació
en 2006 para canalizar las inquietudes solidarias
de numerosos empleados que querían participar
de manera activa en la actividad de nuestra obra
social. Para ello se crearon asociaciones de
voluntarios por todo el territorio nacional en las
que pueden participar empleados, jubilados o
prejubilados de “la Caixa”, así como amigos y
familiares.
¿Qué le lleva a usted a ser voluntario?
Desde muy joven he estado relacionado con el
mundo del asociacionismo y siempre me han
interesado los temas relacionados con la
solidaridad y la ayuda a los demás. Cuando
surgió la posibilidad de montar la Asociación de
Voluntarios de “la Caixa” en Galicia me pareció
una muy buena forma de poder colaborar desde
mi empresa con temas que siempre me han
preocupado.
¿Cómo surgió la idea de venir al Centro
Penitenciario de Teixeiro?
Queríamos hacer actividades con colectivos en
riesgo de exclusión social; la posibilidad de
colaborar con Teixeiro nos resultó una
oportunidad perfecta.
¿Cuál fue su primera impresión cuando entró
por primera vez en la cárcel?
Todos tenemos una idea de las cárceles sacada
de las películas. La verdad es que quedé
sorprendido en muchos aspectos. La primera
vez que fuimos, en una actividad Navideña, creo
que en 2009, la acogida por parte de los reclusos
fue muy calurosa. Nos encontramos muy a
gusto y de hecho, casi todos los compañeros que
participaron, han repetido.
La gente de fuera tiene una visión
distorsionada de lo que es la cárcel. Ahora que
ya la conocen por dentro…nos gustaría saber
si ha cambiado su manera de pensar.
Totalmente. Nos sorprendió desde el primer
momento la forma en la que nos recibieron. Nos
entregaron regalos y en todo momento fueron
muy comunicativos con nosotros. Para nada
se cumplieron las ideas preconcebidas que
traíamos de fuera. Nos sentimos muy
cómodos, charlando y participando en las
actividades que tenían organizadas con total
naturalidad. Tengo la sensación de que todo
el mundo debería pasar por una experiencia
similar a la nuestra, para poder derribar
ciertos “mitos” sobre la vida en las cárceles
y descubrir que aunque se hayan cometido
errores en el pasado, muchos tienen
intención y voluntad de cambiar, de
integrarse en una sociedad que muchas
13
veces le da la espalda al que se ha equivocado,
sin hacer más preguntas.
Imagine que estoy pensando en hacerme
voluntario… ¿Qué cosas me diría para
animarme a seguir con esa idea?
La mejor publicidad para el voluntariado es
participar en una actividad. Podría contar mil
anécdotas sobre mis experiencias, pero sólo se
aprende realmente en carne propia. La mayoría
de las veces, como fue el caso de Teixeiro, he
sido yo el que se ha sentido enriquecido con la
experiencia. La sensación de hacer cosas de
forma desinteresada, altruista, es algo que no se
puede expresar compartir con palabras. Saber
que has ayudado a alguien a pasar una tarde
distinta, que has ayudado a gente que no
conoces de nada y que nunca conocerás sus
nombres, a comer esa semana, o descubrir que
uno mismo puede poner su propio grano de
arena al mantenimiento del medio ambiente, es
algo que necesitaría muchas horas para explicar.
Pruébalo, repetirás, sería un buen slogan.
Queremos transmitirle que nos sentimos muy
agradecidos por dedicarnos parte de su tiempo.
Y ustedes? ¿Ven recompensado de alguna
manera su esfuerzo?
Siempre hemos hecho actividades relacionadas
con nuestras inquietudes personales tanto en
temas sociales como ambientales, lo que ya de
por si resulta
agradecido. Pero
siempre hemos
llegado a la
conclusión de que
aquello que hemos
hecho era mucho
más fácil de lo que
en principio
pensábamos y que
la recompensa fue
mucho mayor de la
esperada.
En un mundo donde
todos vamos a
contrarreloj resulta
sorprendentemente
gratificante pararse
un momento y hacer algo más allá de nuestro
egoísmo y de nuestro beneficio y que pueda ser
tan enriquecedor.
Xornada no Módulo 1 con internos e voluntarios da Obra Social “La Caixa”
14
CLUBE DE LECTURA Por Jorge Carballo Coego
ada miércoles por la tarde hay una pequeña
reunión en torno a una mesa “octogonal”, –así me
lo recalcó D. Alberto, ya que yo iba a ponerla
redonda– en un pequeño local, al lado de la biblioteca del C.P. de Teixeiro. Y es que todo
tiene su por qué y éste es su pequeño secreto.
Lo definiríamos, -como decimos cuando llega un compañero nuevo-, de la siguiente manera:
Somos el CLUB DE LECTURA, un lugar donde
todos tenemos en nuestras manos un motivo para estar: un libro en común, sobre el cual, después
de leerlo, opinamos y debatimos nuestros puntos
de vista: qué nos ha parecido…, si se nos ha
hecho ameno…, etc. A veces incluso la conversación nos lleva a otros temas sociales,
judiciales, filosóficos, deportivos…, donde se
exponen, en fin, muchos puntos de vista de los compañeros. También es un lugar donde podemos
desconectar de la condena que estamos
cumpliendo y pasar dos horas amenas charlando,
dejando a un lado las distancias de los diferentes módulos en los que estamos, abriendo nuestro
corazón y contando cosas personales que en otro
lugar y en otras circunstancias no nos atreveríamos a decir. Todo esto, siempre y cuando
lo que allí se hable, allí se queda, respetando la
opinión de cada uno y con libertad de expresión.
Muchos temas, todos ellos moderados por D.
Alberto, que como educador del centro y
fundador del Club de Lectura, también nos aporta
su granito de experiencia tanto en la lectura como en los asuntos del día a día. Pero mejor que él
mismo se presente.
P.- ¿Cual es su trayectoria profesional en
instituciones penitenciarias y cuales fueron sus
motivaciones para trabajar en este ámbito?
R.- Empecé hace muchos años en la vieja cárcel de Carabanchel como funcionario. Después me
fui a Cataluña y posteriormente me vine a Coruña
donde llevo 30 años, 14 de ellos de jefe de
servicio. Ahora llevo diez como educador y la verdad es que no me hice funcionario por
vocación; es más, voy a entrar dentro del
“tópico”, lo hice por tener un trabajo fijo. Sin embargo ahora estoy en el área de tratamiento y
me encuentro bien ya que trabajo más de cerca la
personalidad e incluso el futuro de los internos y
es algo diferente.
¿Qué le animó a poner en marcha el Club de
Lectura?
El único fin era que la gente leyese más y los que
ya tenían el hábito de leer que lo continuasen; es
decir, fomentar dicho hábito. Las personas que
vienen al club se mantienen hasta que su ciclo se termina, es decir, o bien recuperan la libertad, o
bien son trasladados a otras prisiones. Gracias al
club incluso hemos tenido unas salidas terapéuticas interesantes. Hubo momentos en que
había más de 15 personas y tuvimos que
plantearnos hacer como dos turnos, uno por la
mañana y otro por la tarde. En fin, han pasado muchas y buenas cosas y ahora estamos
estudiando hacer ciclos de 6 meses para que entre
más gente pero esto todavía está por decidir.
¿Cuál es el principal motivo para animar a una
persona a leer?
Uno de los lemas que tenemos en el club es que una persona que tiene un libro nunca está sola.
Además los libros ayudan a racionalizar las cosas
y a controlar los impulsos. A una persona presa,
el leer le ayuda a hacer las paces con el pasado. Un libro le ayuda a uno a conocerse a sí mismo y
a ser más difícil de manipular ya que se desarrolla
el criterio propio.
La gente que lee es más “peligrosa” ya que se
defiende y ataca mejor, siempre, claro está, en un
sentido no violento. El que lee es mejor persona. A modo de anécdota le diré que un escritor
conocido como es Fiodor Dostoievski estuvo 3
años recluido en un penal en Siberia y consiguió
tener consigo un ejemplar pequeño de la Biblia y como relata en el libro que escribió después
titulado Memorias de la casa muerta, eso le
ayudó durante ese tiempo.
C
15
¿Qué es para usted la baja cultura? ¿Y la alta
cultura?
Hay manifestaciones culturales reservadas a una
minoría. La baja cultura está asociada a la cultura
popular. Existe un estereotipo que asocia a que
los presos tienen un nivel cultural bajo y es todo lo contrario. Hay gente muy culta entre los
reclusos. No hay gente sin cultura, todos tenemos
una cierta cultura ya sea simplemente por los hábitos que te enseña tu familia y la tierra en
donde creces.
Yo personalmente pienso que deberíamos
democratizar la cultura. Existe una contracultura e incluso una subcultura. Aquí en prisión se tiende
a esto, cuando algunos presos ven a alguien con
un libro o estudiando una carrera puede que intenten ridiculizarlo y eso es para esconder su
ignorancia.
Puedes tener dos carreras o leer cien libros y ser un inculto. Repito, la cultura la adquieres desde
niño con lo que ves, lo que te enseña tu familia o
las costumbres de tu tierra.
La banalización (falta de interés) ¿Ha
intoxicado la cultura?
R.- Los incultos tienden, como decíamos, a
ridiculizar a la persona culta mediante falacias, es su autodefensa. Por eso hay cierta tendencia a
banalizar lo que no se entiende.
¿Qué parte de culpa tiene la televisión o Internet
(Facebook, Twiter, etc…)?
Según mi opinión ha habido revoluciones que han
cambiado la historia de la humanidad, una la
francesa, otra la rusa, otra la industrial y ahora vivimos la revolución que ha causado Internet,
pero no tiene por qué tener culpa; al contrario, la
tecnología bien utilizada puede ponerse al servicio de la cultura. Yo personalmente soy
enemigo de la televisión. Veo las noticias, algún
documental y poco más. Creo que hay programas
televisivos dañinos, que incluso te hacen más agresivo; es decir, no son inocuos y no hablemos
de los mensajes subliminales, etc. Siempre tienes
que sacar una enseñanza de lo que ves y lo que pasa a tu alrededor.
Nosotros en el Club de Lectura procuramos que
cada miércoles se aprenda algo nuevo. Lo importante, como decimos, no es la meta, sino el
camino y el día a día. Ahora puedes tener un libro
electrónico pero nosotros preferimos el
tradicional, el olor que desprenden las paginas, el palparlo con nuestras manos.
¿Europa es nuestra gran esperanza o nuestra
gran amenaza?
Pues yo pienso que ni una cosa ni la otra, es una
realidad. Desde mi punto de vista, la entrada en
la Unión Europea nos ha venido bien y no sólo a
nivel económico que es lo que se suele mirar, sino también a nivel cultural, ya que nos sirve
para compartir culturas diferentes, entrar en
contacto con otras realidades culturales, el mestizaje, etc.…
Díganos un libro necesario en esta época de
crisis que vivimos.
Creo que deberíamos volver a los principios, a los clásicos, para entender esta crisis porque
seguro que en su cultura tenían más coraje, más
unión y sabiduría para enfrentarse a esta situación. Yo recomendaría a Séneca.
Por último, ¿Qué espera que cambie de todo lo
que hemos hablado anteriormente?
La cultura no es un hecho innato. Es mejor dejar
que las cosas fluyan, con sus consecuencias; no
cambiar las cosas de la noche a la mañana. En
este sentido, es necesario también equivocarse, para aprender de los errores. Lo que hablábamos
antes, es el día a día. Un ejemplo lo tenemos en
el tratamiento de un interno, donde la recaída forma parte del mismo, y mucha gente está
equivocada y por un error ya es como si no
tuviese solución. No, es necesario equivocarse para aprender.
Con esto damos por terminada la primera parte
de la entrevista. Hay muchas anécdotas que no hemos querido reflejar aquí, pero Don Alberto
transmite una sensación de bienestar y de
tranquilidad, que los que tuvimos el placer de escucharlo vimos como el reloj pasó tan deprisa,
que nos quedamos con la sensación de querer
conversar más; pero el espacio y el tiempo eran
limitados y un servidor siempre tendrá, mientras tenga que estar en este centro penitenciario, la
oportunidad de ir cada miércoles por la tarde al
Club de Lectura.
16
Y no queríamos que se fuera sin hacerle un tipo test, buenos consejos, que nosotros llamamos….
Mis Favoritos…
Entre risas dimos por terminada la entrevista. D. Alberto bromeaba cuando decía que no le había pasado
nada extraño, que seguía entero e intacto. Bueno, al fin y al cabo, era de lo que se trataba. Por supuesto, le
dijimos que dejamos la puerta abierta de par en par y esperamos volver a tenerlo entre nosotros pronto. Mientras tanto, aquí queda esta entrevista.
Quiero acordarme de todos los compañeros que formamos el Club de Lectura y dar las gracias, por su
ayuda y apoyo durante toda la entrevista, a Inés, a Juan Suárez y a Juan Lobillo. Para mí, sinceramente,
ha sido una grata experiencia.
UN POETA Poetisa en todo caso, Rosalía de Castro.
UNA NOVELA CLÁSICA Los Miserables, de Víctor Hugo.
UNA NOVELA
CONTEMPORÁNEA
Sinceramente y siempre bajo mi punto de vista lo último que se escribe
no es muy bueno, por no decir que es malo, pero si tengo que decir uno
sería: La Bandolina de Umberto Eco.
UN/A ESCRITOR/A
GALLEGO/A Celso Emilio Ferreiro.
PREMIO NÓBEL DE
LITERATURA
Sin duda, José Saramago. Más que nada por el cariño que ha demostrado con
nuestro Club de Lectura ya que le hemos escrito y hasta cinco cartas hemos
recibido de él, aparte de una donación de libros. Es impresionante, en cinco
frases resume lo que son las personas (aquí dejamos que cada uno las busque).
HISTORIA O FICCIÓN Historia.
UN FILÓSOFO Entre risas comenta D. Alberto, –¡Cómo me conocéis, cómo sabéis que me gusta
la filosofía!–, pues sin duda: Schopenhauer.
¿QUÉ LIBRO TIENE EN SU
MESITA DE NOCHE?
Pues precisamente un filósofo, Schopenhauer, aunque me gusta también Søren
Kierkegaard.
ÚLTIMA RECOMENDACIÓN
QUE LE HICIERON Y LE
HA DEFRAUDADO
Sinceramente como de las recomendaciones no me hago muchas ilusiones ni me
espero grandes cosas, tampoco me llevo grandes desilusiones. Pero diría que
toda la novela contemporánea que me recomiendan no me ilusiona.
17
VENTA AO CINE. Videoforum. ___
Por Jorge Carballo Coego
o Módulo 1 dispoñemos, á parte doutras actividades
interesantes como O Club de Debate, Informática,
Educación viaria, etc.…, unha que ao meu parecer é
das máis interesantes dado que son un admirador da
sétima arte.
Trátase da actividade de CINEFORUM, a asistencia
da cal, adoita ser voluntaria e vénse realizando unha
vez á semana, o que a moitos nos parece pouco.
Persoalmente, eu son un admirador, do cine
español, pero non confundamos... Moita xente
escoita cine feito en España e asimílao con españolada, cousa que
definiríamos como película
de finais dos 60. Nesta
época, na cal o guión era o
de menos, importaba ter
entretido ao espectador. Este
acababa de saír dunha época
de censura na que aínda
daba ramalazos o réxime
ditatorial do noso paisano
Paco e que o NODO era o
seu maior expoñente e como tan ben reflectía SABINA
nunha das súas cancións,
sempre había "unha de
romanos".
Pois chegados aquí e volvendo á españolada que
repito, eran películas sen guión nas que se
aproveitaba para amosar as nosas costas e paisaxes,
ademais dos corpos esculturais das nosas
españolitas, que dun xeito púdico empezaban a
soltarse a melena mentres lle caía a baba a Pajares e
Esteso. Repito, son un admirador do cine español, de
directores como Alejandro Amenábar (Abre os
ollos, Tese, Os outros, etc....), Imanol Uribe, Álex
de la Iglesia e doutros tantos directores que nos
fixeron chegar a Hollywood ou mesmo gañar algún
que outro Óscar da Academia. É o caso de Pedro
Almodóvar cun cine, no cal si hai un guión, un
principio e un final; uns personaxes que discorren a
través das nosas urbes mostrando que teñen mais
sentimentos que ir á praia a ver guiris cos peitos ao
aire, mostrando o lado mais escuro e realista da nosa España, de aí para o meu o valor desta
actividade porque gozamos con películas feitas en
España, vaia de exemplo "Días Contados" película
baseada no libro do mesmo nome e na que Carmelo
Gómez encarna a vida dun etarra e o seu lado máis
humano, que fai que se namore dunha prostituta
farta de selo.
Persoalmente esa película encantoume, (aínda que acaba mal,
pero non serei eu quen diga o final). Gustoume porque se ve
que por enriba dos ideais políticos e crueis está o amor,
sentimento esquecido moitas veces tras os muros dunha prisión e que despois disto existe unha vida na que nós imos
escribir o futuro, cuns novos valores fóra da droga e a
delincuencia. Somos os protagonistas da nosa película e
moitas veces pasámonos de mans ese papel sen darlle a
importancia que ten. Pero ademais de cine español
trouxéronnos tamén películas estranxeiras interesantes: a
película Frozen River (Río xeado) impactounos polo seu
contido emocional que vou intentar describir: unha muller
con apuros económicos, abandonada polo seu marido
ludópata, tivo que desfacerse da caravana onde vivían. Ela
ten que sacar os seus fillos adiante e o seu soldo de empregada non abonda para pagar as letras. Un día descobre
que cruzando o "Río xeado" e traendo "costas molladas" ao
seu país pode gañar ata 2.000 dólares por viaxe, (alí isto é
algo ilegal polo que remata en prisión) e a película déixanos
unha pregunta no aire... O fin xustifica os medios?
Outra das películas que nos causou un grande impacto foi a
dos irmáns Coen Non é país para vellos Un dáse conta que
non é de estrañar o Óscar de Javier Bardem ao mellor actor
secundario. Bardem borda o seu papel de psicópata
intelixente e sen escrúpulos traendo en xaque á policía
estatal.
Tamén recordo: O neno do pixama de raias". A película sitúase na antiga Alemaña nazi e no fillo dun xeneral dun dos
seus campos de exterminio o cal fai amizade cun neno xudeu
que sempre está dentro dun valado e rodeado de persoas que
levan un pixama de raias. Podería seguir contando películas e
anécdotas pero faríame falta toda a revista.
Quero facer unha especial mención aos compañeiros
incondicionais que non fallan á nosa cita semanal dos venres.
Esta é unha actividade voluntaria e pedimos dende aquí que o
noso espazo de CINEFORUM non nolo quiten nunca, Esa
mañá na prisión é distinta das demais xa que un grupo de
persoas senten ou se ven reflectidas na nosa película e tanto os comentarios comúns como as opinións posteriores fan que
se nos esqueza esta rutina que é o cárcere, e moitos irémonos
en liberdade pero outros virán e poderán ter tamén a súa
mañá, "a súa película"...
...E son os bos recordos, os que ao final quedan na mente.
N
18
DEPORTE EN TEIXEIRO Por José Manuel Carollo Mosquera
O que peor se leva nun centro de
reclusión é, sen dúbida as horas mortas
coas que che atopas ao longo dos días,
das semanas, dos meses e dos anos...
Créanme que son moitas. As actividades
deportivas, sendo diversas e variadas,
fannos as horas máis soportables; neste
e en calquera outro centro.
Nos módulos do Centro Penitenciario
de Teixeiro contamos, a nivel deportivo,
cunhas instalacións bastante acordes co
lugar de referencia. Cada módulo conta
cunha pista de fútbol-sala e un ximnasio
básico para mantemento, a excepción do
módulo deportivo (M.R-5) que ao ser de
respecto-deportes conta cun maior
número de maquinaria e, á súa vez, o
espazo destinado ao ximnasio é maior.
No centro contamos cun espazo
compartido por todos os módulos
chamado sociocultural, que é onde se
sitúa o polideportivo, ao cal temos
asignadas varias horas durante a semana
e podemos, ademais de practicar fútbol-
sala a cuberto, acceder a un ximnasio
moi completo. Nas mesmas
instalacións, encóntrase un local
habilitado para a práctica de boxeo. Este
deporte ten un bo número de adeptos a
pesar dos golpes que se leva un antes de
chegar a ser un boxeador con certo
prestixio. Para a escola de boxeo,
contamos coa colaboración dun profesor
que imparte clases os luns, martes,
xoves e venres en horario de mañá.
Nas mesmas instalacións, a Fundación
Real Madrid puxo en marcha unha
escola de baloncesto, que empeza o seu
curso a principios de outubro e o
finaliza polo mes de xuño. Estas
escolas, á parte das nocións básicas da
actividade en concreto, proporciónannos
un espazo no que poder adquirir certos
VALORES (compañeirismo, traballo en
equipo, solidariedade...) A mesma
fundación ten outro proxecto en marcha
cunha escola de fútbol. As clases son
impartidas por un adestrador de fútbol
que no seu día xogou en primeira
división.
Unha das actividades máis reclamadas
polos internos adoita ser o fútbol-sala e
frontenis, modalidades que se poden
desenvolver a cuberto no polideportivo
do centro e que tamén acaparan un gran
número de simpatizantes.
Sen deixar de esquecer o lugar onde nos
encontramos, quixeramos facervos
saber a grande ilusión que nos faría
poñer en práctica certos deportes
competindo dende este "noso mundo"
coa sociedade en xeral, rompendo desta
forma coas "utopías" e "prexuízos" que
se fan dende o exterior, sen
coñecemento de causa. Ademais,
serviría de escaparate para deixar ver a
realidade das prisións. Aquí
desenvólvese toda unha vida!, privada
de liberdade, SI!, pero iso non impide
levar a cabo proxectos e ideas que fagan
máis doada, se cabe, a reinserción e
reeducación de SERES HUMANOS.
19
UN CAFÉ CON D. SEGUNDO Monitor deportivo do Centro Penitenciario de Teixeiro
Tenemos con nosotros a Don Segundo,
monitor deportivo y licenciado en
geografía e historia.
Empezamos: buenos días ¿Cómo inició
su carrera como monitor deportivo?
Pues fue por coincidencia, pura
coincidencia. Me encontraba preparando oposiciones para profesor de instituto y un
amigo me informó de que había
oposiciones para monitores deportivos de prisiones. El día anterior a la convocatoria,
eché a cara o cruz con una moneda
presentarme o no. Sí quiero subrayar que a día de hoy no
cambiaría por nada del mundo mí trabajo.
¿Cuáles fueron las motivaciones que le
llevaron a trabajar para Instituciones
penitenciarias?
El primer contacto fue como bibliotecario. En la primera ocasión tres meses y en la
segunda seis, en el centro penitenciario de
Monterroso. Lo de monitor deportivo me gustaba y fue
más bien una readaptación.
¿La educación física, cuestión de gusto? Si claro, me gusta y es puro placer.
¿Cuántos años lleva trabajando para
dicha institución?
Empecé en el mes de julio de 1992, veinte
años. Estuve ocho años en Monterroso
como monitor deportivo y el resto en Teixeiro.
Por lo que la condena más larga es la mía,
ja ja ja…
¿Qué similitudes y diferencias hay entre
los proyectos de Teixeiro, y otros que
haya realizado en otros centros?
No se puede comparar. Se ha mejorado
mucho, tanto para internos como para
trabajadores, yo hablaría de que estamos llegando a un periodo de ¨PAX
ROMANA¨.
Esto viene dado por la mejora del trato y la calidad de vida. En la actualidad, con los
módulos terapéuticos hay una ausencia total
de conflictos. Se da, por tanto, una
evolución positiva,
En los años 2000/2001 hubo un periodo de masificación, pero ya con menos conflictos
que anteriormente.
¿Qué diferencias encuentra usted, entre
la situación actual del estamento
penitenciario y una década atrás?
Hay mucha diferencia. La coyuntura social de entonces era muy distinta. Hablamos del
año 92. La población reclusa estaba
formada por gente muy joven, gente más conflictiva acostumbrada a motines y
revueltas en otras prisiones. La dinámica
era distinta. Cualquier pequeño incidente
desencadenaba una pelea. Yo trabajaba solo, sin apoyo de nadie. Hoy la situación
ha cambiado y la dirección apoya mucho
más mi labor.
¿De qué forma podemos aportar los
internos nuestro granito de arena para
que la situación siga evolucionando
positivamente?
La principal y única vía es el apoyo y
aceptación de las propuestas por parte de los internos. Funciona así gracias a la
colaboración voluntaria. Siempre defendí
que es mejor convencer que mandar. Lo más importante es la implicación de los
internos.
¿Qué parte de su labor o trabajo, le hace
sentir más satisfecho, y cual es la que
menos?
La que menos es, sin duda, la rutina: tener que levantarme a las 7 de la mañana todos
los días, ja ja ja. La que más por supuesto,
poder ayudar colectiva o individualmente a la gente, poder escucharlos, y
comprenderlos. La mayor satisfacción es
ver como se autogestionan los internos. Yo,
por mi parte, colaboro con salidas terapéuticas, deportivas etc. Me gusta que
la gente muestre armonía, respeto, y
tolerancia. La prisión está mejorando día a día en lo que se refiere a la relación entre
funcionarios e internos.
20
¿Cómo esta afectando la crisis a la vida
en el centro? La crisis tiene mucho impacto en el ámbito
deportivo. Afecta mucho dado que no
disponemos de material deportivo, pues no
hay ni para pelotas de ping pong. Lo económico afectó mucho al área físico-
deportiva del centro.
En estas circunstancias, nos encaminamos de cara a facilitar las aportaciones
personales que se puedan compartir entre
todos/as (material deportivo, material
audiovisual, libros etc.).
¿Qué opina de la labor de la Fundación
Real Madrid? ¿Qué partes destacaría del
trabajo que desarrolla en el centro?
¡¡Lo bueno debe saberse, lo malo viene
solo!! Por tanto es una labor muy interesante, y que conste que ningún otro
equipo de primera división, según ellos me
han dicho, lo está haciendo. Mandan
camisetas, vienen jugadores a dar charlas, se realizan debates entre internos y los
profesionales de la fundación, etc.
Es una labor digna de elogio, pagan un monitor y ponen su propio material, lo cual
significa un coste cero para el centro, que
sólo tiene que poner el espacio físico para realizar la actividad.
¿De qué manera intervino usted para
que la fundación Real Madrid llegase a
Teixeiro?
No intervine para nada. La Fundación Real
Madrid lleva años trabajando estos proyectos con centros marginales, y centros
penitenciarios. Empezó en Madrid, en los
cinco centros penitenciarios con que cuenta
la comunidad, y dado el éxito de la iniciativa lo fueron extendiendo a la
periferia, llegando de esta forma a Teixeiro.
Deben de ser recibidos con mucha gratitud
y un apoyo unánime.
¿Qué proyectos tiene en mente para un
futuro a medio plazo?
Uno de los objetivos es hacer cosas que se puedan realizar fuera del centro, y que los
de fuera puedan venir dentro a realizar
distintas actividades (ciclismo, excursiones, competiciones de fútbol, etc.). En el año
2003 realicé la primera salida con gente del
centro, y fue a la limpieza de playas tras la
catástrofe del ¨Prestige ¨; luego hemos salido a limpiar ríos, a trabajar en el
monasterio de Sobrado… Lo que trato con
esto es de romper con el tabú del mundo carcelario, y ciertos tópicos que no son
reales a día de hoy.
¿Qué influencia cree que puede tener la
crisis actual en el desarrollo y evolución
de sus proyectos profesionales?
Mucha, pero la crisis no afecta a las ideas. Hay alternativas que se pueden hacer tanto
dentro como fuera del centro, mantener la
receptividad a las proposiciones de los internos. Yo creo que la voluntad es lo
fundamental para todo, y sin ella no
llegamos a ninguna parte. Yo, por mi parte, estoy receptivo a todas las ideas.
Ya para rematar, quisiéramos darle las
gracias por la colaboración prestada, en
la creación y desarrollo del primer
campeonato liguero de fútbol sala entre
módulos de respeto, esperando que haya
un segundo, tercero, cuarto…
Yo os agradezco la invitación y la
colaboración, y que sepais que me agrada encontrar gente con ganas de colaborar.
21
COCIÑA CON NACHO: APERITIVOS GALAICOS Por J.I.G.A
TOSTA DE QUEIXO DE ARZÚA CON GRELOS
INGREDIENTES ELABORACIÓN
Pan de Carral
Grelos en conserva
200 g de queixo de Arzúa
chisco de pemento doce ou picante
Pon a derreter os tacos de queixo nun cazo e
cando estean úntaos sobre a rebanda de pan
e engádelle os grelos, que xa estarán cocidos.
botas un chisco de sal e de pemento e unha
pinga de aceite de oliva ao servir para
hidratar o grelo.
TIMBAL DE POLBO Á FEIRA GRATINADO CON QUEIXO DE ARZÚA
PROPIETAS DE SARDIÑAS CON CREMA DE PEMENTOS DE PADRÓN
POLBO Á PRANCHA CON SETAS
INGREDIENTES ELABORACIÓN
1 polbo
250 g de queixo de Arzúa
sal
aceite de oliva suave
pemento picante
Cocemos o polbo e aproveitamos a parte
alta dos lombos do rabo. Cortámolos en
cilindros facéndolles base para que non
caian, e regamos con aceite. Colocamos o
queixo por enriba, en finas capas, e
gratinamos ata derreter o queixo. Engadimos
pemento ao gusto e un chisco de aceite.
INGREDIENTES ELABORACIÓN
4 sardiñas
1/2 kg de pementos de Padrón
Sal Maldon
250g de nata
Limpamos as sardiñas, enrolamos os lombiños
e colocámolos nun espeto; poñémolo na
brasa a lume lento. Por outra banda,
quitámoslles os rabos aos pementos, vertemos
a nata cun chisco de sal e batémolos coa
batedora ata acadar a crema.
INGREDIENTES ELABORACIÓN
Os rabos do polbo do timbal
250g de setas
200g de gambas
aceite
sal
pemento
Recuperamos os rabos do polbo da tapa
anterior, abrímolos en dous e marcámolos na
prancha. Por outra banda, salteamos as setas
xunto coas gambas ata douralas ben
douradas. Un chisco de sal Maldon e unha
allada de pemento moi suaviña por enriba.
22
CREMA DE COGOMBRO DE ESPAÑA CON CROCANTE DE CHACINA
SORBETE DE ALBARIÑO
INGREDIENTES ELABORACIÓN
6 cogombros de España
nata
sal
150g de chacina
Cocemos os cogombros pelados e en tacos ben grandes
para logo pasalos pola batedora.
Esta crema é fría. Polo tanto, cando estea cocido o
cogombro, vertémoslle a nata ata ter a consistencia
desexada.
A chacina ben finiña, metémola no forno ata estar ben
crocante. Eu recoméndovos servila en vasos de chupito e
engadirlle unha pinga de aceite unha vez servido para que colla sabor. Ademais, decorará a tapa.
INGREDIENTES ELABORACIÓN
1/2 botella de Albariño
250 de xeado de nata ou limón
100 de nata se é necesario
Esta sobremesa é moi sinxela: pasas pola batedora
o xeado do teu gusto e o viño ata conseguir a
textura axeitada. Se ti ves que non consegues
acadar o seu punto, axúdate da nata para ligalo
ben. Se tes cativos utiliza leite en lugar do viño.
Hoxe o menú vai de “petisqueo” sinxelo, fácil e
tamén barato, comeremos de todo un pouco e
quedaremos ben cos convidados.
MARIDAXE DE RECEITAS
Desta volta ímonos decantar por un só viño. E para seguir co menú galaico,
que mellor ca un branco de Galicia! Eu recoméndovos algo enxebre como
un “Condes de Albarei Roble”. Este Albariño diferénciase dos demais na súa
feitura en barricas de carballo francés e americano, dándolle un toque a
madeira fresco e facéndolle dar outros aromas á comida. Non vas atopar
grandes aromas, pero si suaves, a coiro e framboesas ou a toxos como me
pasou a min persoalmente a última vez que o probei. Son sabores silvestres
que fusionan ben cos produtos do noso mar. E para a carne, o carballo
daralle forza abondo a pesar de ser branco.
23
QUE É AFEM MOREA?
unha Asociación de familiares e enfermos
mentais da provincia de Ourense, creada
no ano 1994, grazas ao esforzo dun
pequeno grupo de familiares de persoas con enfermidade mental crónica, unidos pola
necesidade de facer fronte a unha das
problemáticas sociosanitarias máis
desesperantes do ser humano. A asociación
conta cunha sede principal en Ourense e varias
delegacións, como a do Barco, Verín, Lalín e A
Peroxa.
Que é AFEM Morea O Barco?
Dende a nosa asociación, diferéncianse dúas
estruturas básicas de organización e
funcionamento, ofrecendo un conxunto
estruturado de programas de rehabilitación (a
través do Centro de Rehabilitación Psicosocial e
Laboral), e un amplo número de actividades de
ocio e tempo libre (Club social).
As actividades do Centro de Rehabilitación Psicosocial e Laboral desenvólvense en distintos
módulos, que son os seguintes:
Terapia ocupacional: no proceso de
rehabilitación psicosocial, a realización dun
taller ocupacional é imprescindible xa que,
mediante a realización de distintas habilidades,
se abordarán os pasos previos ao traballo
normalizado ou protexido.
Actividade prelaboral: este programa achega a
persoa ao mundo laboral e prepáraselle para afrontar as normas e funcionamento básico de
calquera traballo.
Dende Morea O Barco ofrécense dous talleres
de actividade prelaboral: Enmarcación e venda
de produtos de Comercio Xusto.
Psicoeducación: cuxo obxectivo é educar o
usuario en canto á enfermidade. Perséguese que
sexa el mesmo o que a controle, coñeza e
aprenda a convivir con ela. Este é un dos
módulos máis importantes, xa que será
fundamental para o manexo do estrés e a
prevención de recaídas.
Habilidades sociais: búscase a integración na
sociedade, ensinar o usuario a enfrontarse con
éxito ante as esixencias sociais e participar activamente no seu núcleo social. Trátase de
proporcionarlles as ferramentas necesarias para
desenvolverse entre os demais.
Actividades da vida diaria: destinado a
minguar as dificultades que o enfermo e a súa
familia se encontran todos os días en varios
aspectos: convivencia familiar, toma de
decisións, organización da vida doméstica... O
obxectivo é que uns e outros aprendan a afrontar
o día a día, tanto nas actividades colectivas como nas individuais. Tamén é un módulo moi
importante para os usuarios que viven sós ou en
dispositivos de media estanza.
Ocio e tempo libre: baséase na realización de
actividades lúdicas e culturais que completan a
formación e integración do usuario no seu
ámbito, así como a aprendizaxe da utilización
do tempo libre, un dos problemas que se
presentan con maior frecuencia.
Escola de familias: trátase de proporcionar ás familias os coñecementos necesarios para
afrontar a enfermidade: causas, síntomas,
medicación, recursos socio-sanitarios,
comunicación, como afrontar situacións de
crise...
É
24
Rehabilitación cognitiva: preténdese axudar á
persoa a mellorar os déficits cognitivos a nivel
de linguaxe, gramática, expresión, etc., e
potenciar a súa capacidade de atención e
concentración.
Cal é o perfil de usuarios que se
atende en Morea O Barco? Os perfís de usuarios son, polo xeral, persoas
con enfermidade mental grave e crónica,
fundamentalmente psicose e especialmente
esquizofrenia. Trátase de persoas maiores de 18
anos e que están atendidas psiquiatricamente de
forma regular e teñen unha situación
psicopatolóxica estable.
Que é a esquizofrenia?
A esquizofrenia é unha psicose severa e
debilitante que provoca no enfermo a perda de
contacto coa realidade, o que orixina problemas
á hora de distinguir entre o real e o fantástico e
dificulta o pensamento lóxico, o dominio das
emocións e a capacidade para relacionarse cos
demais.
As persoas con esquizofrenia separan os seus sentimentos dos seus pensamentos,
encontrándose coa dificultade de non os poder
integrar. Facultades como a memoria inmediata,
a vontade, a iniciativa e o poder de
concentración quedan seriamente danadas, o
que provoca a ruptura do rol social do afectado
e das súas relacións persoais.
A esquizofrenia presenta moitos e variados
síntomas. Non obstante, ningún é específico
dela xa que poden encontrarse tamén noutras enfermidades mentais. Por este motivo, en
ocasións resulta difícil diagnosticar a
enfermidade.
As perspectivas das persoas con esquizofrenia
melloraron notablemente grazas ao
desenvolvemento de novos medicamentos,
denominados antipsicóticos de segunda
xeración. O tratamento mellora o prognóstico a
longo prazo, polo que moitas persoas se
recuperan da esquizofrenia se reciben un tratamento eficaz e axeitado ao comezo do
trastorno.
Os antipsicóticos de segunda xeración actúan
con rapidez sobre un maior número de síntomas
que os antipsicóticos tradicionais e reducen
notablemente os chamados efectos
extrapiramidais con niveis mellorados de
eficacia e seguridade.
Case o 80% dos pacientes con esquizofrenia
sofre recaídas nos primeiros 5 anos de
tratamento, motivadas en gran parte polo
abandono da medicación. Estas persoas non teñen conciencia da súa enfermidade, polo que o
incumprimento terapéutico é un problema
engadido. Os novos antipsicóticos atípicos son
mellor tolerados polo paciente, o que diminúe o
risco de abandono, prevén recaídas e axuda a
reducir custos sanitarios.
O estigma e a discriminación debidos
á esquizofrenia
O público xeral e, mesmo, os profesionais
sanitarios teñen unha imaxe estereotipada das
persoas con esquizofrenia, baseada en conceptos erróneos como "ninguén se recupera da
esquizofrenia" ou "as persoas con esquizofrenia
contaxian a outras a súa loucura".
O termo "estigma" ou "estigmatización"
asociado á esquizofrenia implica que, a miúdo,
se asocian ás persoas que sofren a enfermidade
características ou comportamentos que espertan
prexuízos contra elas, actitudes negativas aínda
que non se coñeza a persoa ou non se
comprobase se estas características ou comportamentos son reais.
A consecuencia última do estigma da
esquizofrenia é a discriminación social, non só
dos que padecen a enfermidade senón tamén do
seu ámbito máis próximo (familiares e amigos),
así como dos profesionais sanitarios que axudan
a estes enfermos.
O sentimento de vergoña que provoca o estigma
dificulta ademais o diagnóstico precoz e o
tratamento continuado.
*Os internos do Módulo 1 do Centro
Penitenciario de Teixeiro queremos
colaborar con Morea e doamos
espellos e cestos elaborados por nós
para contribuir a que se siga facilitando
o labor que está a facer esta
asociación polas persoas con
enfermidade mental e as súas familias.
25
BIOGRAFÍA: CONCEPCIÓN ARENAL
Intentar condensar toda a obra e personalidade de Concepción Arenal nun
breve escrito como este, é como querer
condensar a amargura na que actualmente vive unha gran parte da sociedade española:
na amargura dun limón.
Concepción Arenal foi unha importante escritora española e realista vinculada ao
pioneiro movemento feminista de finais do
século XIX. Esta ilustre galega naceu en Ferrol o 31 de xaneiro de 1820, no seo dunha
familia de ideoloxía liberal.
Ao longo da súa infancia sufriu penalidades
económicas debido a que o seu pai, Ángel
Arenal, militar de profesión, foi encarcerado
entre 1823 e 1829, por defender as súas ideas liberais e opoñerse ao absolutismo
implantado polo Rei Fernando VII. Tras a
morte do seu pai, abandonou Ferrol e xunto coa súa nai e a súa irmá foise a vivir a
Armaño, pequena vila cántabra onde residía
a súa avoa paterna.
En 1834 desprazouse a vivir a Madrid co fin
de poder estudar. Nesta cidade, comezou a
dar mostras da súa forte personalidade, chegando a vestirse de home para poder
asistir ás clases na Facultade de
Xurisprudencia.En 1848 casou co xornalista Fernando García, de ideas liberais.
En 1855 comeza a colaborar co xornal "A
Iberia". Queda víuva en 1857. Deixa Madrid e trasládase cos seus fillos primeiro a Oviedo
e meses máis tarde á vila Cántabra de Potes.
En 1860 escribe a súa primeira grande obra A
beneficencia, a filantropía e a caridade ,
obra que presenta a un concurso convocado
pola Academia de Ciencias Morais e Políticas, se ben está asinada polo seu fillo
Fernando de 11 anos. Naquela época era
impensable outorgar un premio á obra dunha muller, e tras un debate interno na devandita
Academia acórdase concederlle o premio,
sendo a primeira muller premiada pola
Academia. Esta obra xira en torno a dous principios básicos: a pobreza non é un crime
e ao pobre non se lle debe poñer fóra da lei.
Así comeza a súa vasta obra literaria,
centrándose na vida que están obrigados a
levar os internos nas prisións e na absoluta marxinación social na que se encontran as
mulleres e a clase obreira.
A súa extensa obra trata diversos temas, entre outros, lexislación, sociedade, dereitos
civís e a igualdade de dereitos para as
mulleres. En 1861 escribe O visitador do pobre, manual formativo do como se deben
abordar as visitas aos pobres e aos enfermos.
En 1863 foi nomeada visitadora de prisións, o que lle permitiu coñecer profundamente a
realidade na que vivían os presos,
escandalizándose pola pouca transparencia
social de todo canto acontecía intramuros.
A propósito, sería importante esta figura nas
prisións de hoxe en día? A miña resposta é que máis que importante é unha necesidade.
Esta experiencia lévalle a escribir obras
como O reo, o pobo e o verdugo (1867) onde aborda o problema da pena de morte,
propoñendo que non se utilice o garrote nas
execucións,quee se substitúan por outros métodos e e que estas non sexan públicas.
En 1870 fundou o xornal "A Voz da Caridade" onde denuncia as inxustizas e
inmoralidades que xurdían nos campos da
beneficencia e nas prisións, nun intento de
abrir á sociedade as portas e as ventás dos problemas existentes en tan enclaustrados
26
intramuros.
En 1873 foi nomeada membro da comisión
encargada da reforma do Código penal e do
Réxime penitenciario.
Entre as súas obras de carácter penal e penitenciario destacan Estudos
Penitenciarios (1877), no que trata o tema do
traslado dos presos e pide que en vez de ser conducidos encadeados e andando, se faga en
vehículos especiais. As colonias penais en
Australia e a pena de deportación (1875) O
visitador do preso (1891), manual de formación para as persoas que asisten os
presos, onde se fala de adaptación e
resignación (quizais non moi acorde cos tempos actuais ).
Ao meu entender, a súa obra mais destacada dentro do Dereito é Ensaio histórico sobre
dereito de xentes (1879). Trata sobre o
dereito de guerra e considérase como a obra
xurídica máis importante sobre o dereito internacional.
A súa loita no ámbito penitenciario centrouse na dignificación da vida do preso, na
humanización no cumprimento das penas, e
na rehabilitación e reinserción social de todos cantos pasan pola prisión.
Morreu en Vigo en febreiro de 1893 aos 73 anos. No seu epitafio consta o lema que a
acompañou toda a súa vida "Á virtude, á
unha vida, á ciencia". Sen embargo, a súa
frase máis célebre foi probablemente: "Odia o delito e compadece o delincuente", que
resume a súa visión dos delincuentes como o
produto dunha sociedade reprimida e represora.
A obra iniciada por Concepción Arenal, fai
xa máis dun século, segue inacabada e viciada por malas praxes e interpretacións ao
máis alto nivel xudicial e administrativo que
fan da pena unha inxustiza social e non unha medida rehabilitadora, por moito que se
queira vender esta falsa imaxe polos que
teñen a obriga de cumprir cos mandatos constitucionais. O espazo temporal dunha
persoa que permanece en prisión non pode
ser un espazo "durminte" senón que debe ser
activo, vivencial, experimental e interiorizado co fin de que cumpra os
obxectivos que demanda a sociedade no seu
conxunto e que xa fora concibido por Concepción Arenal.
FRASES CÉLEBRES DE CONCEPCIÓN ARENAL
"As veces damos o nome de favor á xustiza, e cremos de moi boa fe que
fomos bos e xenerosos cando non fomos máis que xustos".
“Cántos séculos necesita a razón para chegar á xustiza que o corazón
comprende instantaneamente”.
"O home illado séntese débil, e o é."
"O home que se levanta é aínda máis grande que o que non caeu".
"A mellor homenaxe que pode tributarse ás persoas boas é imitalas".
"A democracia, como a aristocracia, como todas as institucións sociais,
chama calumnias ás verdades que lle din os seus inimigos e xustiza ás
lisonxas dos seus parciais".
"A lei é a conciencia da humanidade".
27
CRÍTICA LITERARIA Por Antonio Pereiro Dopico
Título: A fortaleza dixital ****
Autor: Dan Brown
Xénero: novelas/ficción e literatura
Dan Brown
(22 de
xuño de 1964) é un
autor de
supervendas coñecido
a nivel
mundial
Dan Brown empezou
con A
fortaleza dixital unha carreira de éxitos con obras
como Anxos e demos ou A conspiración,
aínda que o seu máximo éxito quizais sexa O código da Vinci, a súa cuarta novela e
probablemente a máis polémica de todas.
Levada ao cine e dirixida en 2006 polo
estadounidense Ron Howard, foi protagonizada por Tom Hanks e Audrei
Tatou.
A novela que nos ocupa talvez sexa unha das menos coñecidas de Dan Brown pero
non por iso, na miña opinión, menos
interesante.
Pode existir un código indescifrable nun
mundo no que a información o é todo?, unha simple verba convértese na arma máis
poderosa.
Susan Fletcher, a criptógrafa estrela da ultra
secreta Axencia de Seguridade Nacional (NSA) non pode dar creto aos seus oídos
cando o seu xefe, o subdirector da axencia,
lle informa que interceptaron un código que nin sequera a maior supercomputadora
coñecida pode descifrar.
A única pista para romper o letal código
parece estar oculta no cadáver dun home
que faleceu en España, onde foi enviado
David, o prometido de Susan.
Mentres este intenta atopar a clave e
sobrevivir á persecución dun metódico e implacable asasino a soldo nas rúas de
Sevilla, Susan enfrontarase ao seu propio
drama nas instalacións de máxima
seguridade da NSA, durante unha longa noite na que a mentira e o asasinato axexan
tras cada porta.
A fortaleza dixital é un libro que fai que nos
formulemos moitas cuestións entre elas:
Teñen os estados controladas realmente todas as comunicacións dende o 11-S?
É posible que un ataque cibernético poida
deixar paralizado o mundo?
Pode un traballador dunha axencia de seguridade representar un perigo para o
mundo?
Quen controla aos que nos controlan a nós?
Existen superordenadores capaces de
controlar todo o que se move pola internet,
ou esta posibilidade é só unha ficción?
¿Pode un estado (neste caso os Estados Unidos de América) pasar por riba da
privacidade das nosas comunicacións coa
escusa da seguridade?
Na miña opinión, é un libro que nos fará
pensar un pouco, ademais de facernos pasar
un bo momento, sen que nos sobre nin unha soa páxina, e apaixonarnos tamén polo
mundo da criptografía. É moi recomendable
xa que ademais é unha lectura moi áxil e
con moita acción e pasamos dun a outro capítulo sen conseguir levantar a vista del.
Especialmente intensos son os dous últimos
capítulos, que será case imposible non lelos dun tirón cun desenlace sorprendente que
nos deixa con fame de seguir lendo.
Atrévome a poñerlle unha clasificación de catro estrelas xa que na miña opinión é un
libro apaixonante e que non se pode deixar
de ler.
28
29
28
RINCÓN DO POETA Por Jesús M. Vicente Fernández
AMANECER
¡Yo no he muerto!
¡Yo estoy vivo!
Los recuerdos me lo dicen:
Esos sueños tan reales,
(realidades que se pierden)
Esa gente que te quiere;
(y de repente te olvida).
Lo recuerdo…
¡ YO ESTOY VIVO!
Y es que puedo recordar.
Esa gente a la que quise
Y que no puedo olvidar.
Y la historia se repite;
Y conozco a nueva gente.
Esa gente que me quiere,
Me consuela y me divierte.
Pero hay una que destaca
Y es a esa a la que yo quiero,
Y la quiero para mi
Que no me la toque nadie.
Y ahora soy yo quien olvida
A la gente que tenía.
(dedicada a Isabelita, mi hija).
INVASIÓN DE LA REALIDAD
Dejadme. Yo no quiero
Las nieblas pertinaces.
Tras el humo dibuja
Vagamente ser un valle.
Allá tras la cortina
Incierta, hay verdes sauces,
Un prado con sus flores
Diminutas y suaves.
En la noche terrible
Yo soñaba una imagen.
Hela aquí. Son colores:
Blancos, verdes, granates.
Dejadme con las cosas
También. Son realidades
Súbitas que se crean
Duras a cada instante.
Emergen con firmeza
Cruel. Se satisfacen
Con su presencia misma.
Dicen: ¡ toma, regálate!
Régalate. Contempla
La piedra, el cielo, el aire.
Respira entre las luces.
Desciende hasta los cauces.
Toca la piedra. Mira.
Huele la rosa. Sáciate.
Gusta, mira, comprueba,
Duele, solloza: Sabe.
¡Salvadme, suaves vientos,
salvadme, frescos valles,
raíces de la vida.
Luz que a diario renaces,
Manantiales del mundo,
Fuentes, brisas errantes…!
¡Elevadme, embebedme!
¡Vedme, resucitadme!
Sí, he resucitado, mujer.
Te veo a ti, suave, tan frágil,
Hermosa, venerable,
Mi DIOSA
Todavía yo te quiero
¡oh, princesa mía!
29
HiSToRiAs De PaSo
PRISIONEROS DA SEGURIDADE Por Miguel Ángel Pérez Paz
Non se nos dá ben convivir coa incerteza; por
iso tratamos de levar unha vida planificada e, en
principio, carente de risco e segura. É hora de
adestrar os músculos da confianza e a coraxe.
Cando vivimos influenciados polo modelo de
pensamento actual, a maioría de seres humanos adoitamos compartir unha mesma aspiración: ter
o control absoluto sobre a nosa existencia. En
xeral, queremos que as cousas sexan como
desexamos e esperamos, e ao pretender que a
realidade se adapte constantemente ás nosas
necesidades e expectativas, adoitamos
inquietarnos e frustrarnos cada vez que xorden
imprevistos, contratempos e adversidades.
De aí que nos guste crear e preservar a nosa
propia rutina, intentando, na medida do posible,
non nos saír do guión preestablecido.
Estudamos unha carreira universitaria que nos garante ¨saídas profesionais¨. Traballamos para
unha empresa que nos faga un ¨contrato
indefinido¨. Casamos cunha persoa a través do
¨matrimonio¨, solicitamos unha ¨hipoteca¨ ao
banco para comprarmos e termos un piso en
¨propiedade¨, e máis tarde, un ¨plan de
pensións¨, en definitiva, adoitamos seguir ao pé
da letra (para non nos ter que preocupar cando
chegue o día da nosa xubilación), todo o que
nos di o sistema que fagamos para levar unha
vida normal, é dicir, completamente planificada e, en principio, carente de risco e segura.
Así, con cada decisión que tomamos anhelamos
ter a certeza de que se trata da elección correcta,
prevíndonos de cometer fallos e erros. Non
obstante, este tipo de comportamento pon de
manifesto que, en xeral, nos sentimos
profundamente indefensos e inseguros, e isto,
pola súa vez, revela que non sabemos convivir
coa incerteza, que é inherente á nosa existencia.
Paradoxalmente, se ben tratar de ter o control
nos xera tensión, soltalo prodúcenos aínda máis
ansiedade. De aí que moitos esteamos atrapados nesta disxuntiva, que chega a ser desagradable.
O ceo é azul, o mar é salgado, e a vida é incerta.
Canto mais inseguros nos sentimos por dentro,
máis tempo, diñeiro e enerxía investimos en
asegurar as nosas circunstancias externas,
incluíndo, en primeiro lugar, a nosa propia
supervivencia física. Non en van, a maioría de
nós sente un profundo temor á morte.
Incomódanos tanto saber que tarde ou cedo
imos morrer que se converte nun tema tabú para
a sociedade. Aínda que cada día falezan miles
de persoas en todo o mundo, simplemente
negamos a posibilidade de que nos toque a vez,
tanto a nós como a algún dos nosos seres máis
próximos e queridos.
É interesante sinalar que en ocasións experimentamos medo sen sermos ameazados
por ningún perigo real e inminente. Esta
actitude denomínase ¨preocupación¨; iso si, para
xustificar e manter o noso temor adoitamos
inventar os devanditos conflitos por medio do
noso constante pesimismo. Deste xeito, a
inseguridade converteuse nun dos alicerces
psicolóxicos sobre os que construímos a
sociedade contemporánea. De aí que a
seguridade nacional sexa un dos conceptos máis
utilizados polos dirixentes políticos.
Estamos a ser testemuñas de como no nome da seguridade se están a recortar e reducir os nosos
dereitos e liberdades. E por máis rimbombantes
que sexan as explicacións oficiais, a ecuación é
ben simple: canta máis seguridade, máis
escravitude.
O quid da cuestión é, dado que a seguridade
extrema é unha ilusión psicolóxica, que nos
estamos a aferrar a un estilo de vida que nos
escraviza a cambio dunha falsa sensación de
estabilidade e protección. Non en van, levar
unha vida segura é un oxímoro, é dicir, unha contradición de seu. Principalmente, porque é
imposible saber o que nos vai acontecer mañá, e
moito menos ter garantías absolutas de que o
noso plan existencial se vai desenvolver tal e
como o deseñamos.
Medo á liberdade: só vencen o medo aqueles
que se atreven a escoitar o seu corazón. Por
máis que nos resistamos a velo, comprendelo e
aceptalo, a busca de seguridade externa é, en
esencia, unha batalla perdida de antemán.
É coma se pretendésemos vivir eternamente,
creando unha infinita reserva de osíxeno, deixando de respirar. Por medio desta conduta
tan irracional o único que conseguiriamos sería
asfixiarnos. O mesmo acontece cando nos
esforzamos en encerrar o misterio da vida (cuxo
devir é absolutamente imprevisible e inseguro)
dentro dunha caixa de certezas.
O certo é que a palabra seguridade ten como
raíz etimolóxica o vocábulo latino securitas, que
significa “sen temor nin preocupación”, é dicir,
30
que a verdadeira seguridade non está
relacionada coas nosas circunstancias
externas, as cales están rexidas polas leis
naturais que nos son imposibles de gobernar
e controlar.
Trátase, máis ben, dun estado emocional
interno que nos permite vivir sen medo,
liberándonos da obsesión por pensar en
potenciais ameazas e perigos futuros.
No fondo, todas as decisións persoais,
familiares e profesionais que tomamos para
gozar de maior seguridade revelan unha
verdade moi incómoda: moitos de nós non
somos nin queremos ser responsables nin
donos da nosa vida. Esencialmente, porque
temos moito medo á liberdade, pois esta
implica abrazar a incerteza e a inseguridade,
inherentes á existencia.
Para transcender a inseguridade e o medo, é
importante que redefinamos conscientemente
cales son os nosos valores. É dicir, o compás
interior que nos permite tomar decisións
aliñadas coa nosa verdadeira esencia.
O certo é que cando vivimos sen saber o que
somos, que é o que valoramos, e cara a onde
nos diriximos, adoitamos funcionar co piloto
automático posto, seguindo os ditados do
noso instinto de supervivencia emocional.
Esta é a razón pola que moitos de nós temos a
sensación de vagar pola vida, o que conecta,
novamente, cos nosos temores, carencias e
inseguridades.
En cambio, na medida en que nos coñecemos
a nós mesmos, e decidimos libre e
voluntariamente qué nos importa na vida,
tarde ou cedo encontramos o sentido que lle
queremos dar á nosa existencia. Ademais,
canto máis sólidos son os nosos valores, máis
doado nos é tomar decisións que nos
permitan dirixirnos na dirección que
escollemos. Grazas a esta seguridade interna,
convertémonos no noso propio faro.
Neste punto do camiño cabe preguntarse qué
decisións e accións tomamos ultimamente que
demostren que confiamos en nós mesmos e na
vida; se nos atrevemos a seguir a nosa
intuición, qué é o peor que pode pasarnos? E
en caso de que sucedese iso que tanto
tememos, que poderiamos aprender? Con
cada decisión que tomamos imos adestrando
os músculos da confianza e a valentía.
Así é como o medo vai desaparecendo do
noso organismo. E ao confiar en nós mesmos,
finalmente comprendemos que a vida non
adoita darnos o que queremos, pero sempre o
que necesitamos para aprender.
Para verificar esta afirmación abonda con
botar unha ollada á nosa historia persoal.
Se de verdade adestramos o músculo da
responsabilidade, corroboramos que as
experiencias que formaron parte do noso
pasado foron as que necesitamos para crecer
e evolucionar. É dicir, para converternos no
ser humano que somos no momento presente.
A confianza xorde de forma natural cando
descobres o propósito da túa vida. A
confianza tamén nos permite, finalmente,
abrazar a inseguridade inherente á
existencia, cultivando así unha relación de
amizade coa vida. Máis que nada, porque a
única certeza que temos é que a incerteza só
desaparece coa nosa morte.
E que ata que ese día chegue estamos
condenados a tomar decisións. Dado que non
podemos prever o que nos vai suceder mañá,
o reto consiste en xirar 180 graos o noso foco
de atención, aprendendo a confiar na nosa
capacidade de dar resposta ás diferentes
situacións que vaian xurdindo polo camiño.
Como consecuencia directa desta confianza
vital, empezamos a ter fe na vida. E esta non
ten nada que ver con ningunha crenza
relixiosa. Trátase máis ben de intuír que, no
futuro, nos vai seguir sucedendo exactamente
o mesmo que necesitamos para seguir
evolucionando e madurando como seres
humanos.
Deste xeito, comezamos a ver e interpretar as
nosas circunstancias dunha forma máis
optimista, construtiva e eficiente; mesmo a
saír da nosa zona de comodidade
arriscándonos a tomar decisións e accións
que nos permitan seguir o noso propio
sendeiro.
Así, grazas á confianza podemos ser libres, e
a liberdade bríndanos a oportunidade de
sermos auténticos, sendo fieis á nosa
intuición. Ademais, se non confiamos en nós
mesmos, quen o vai facer? Se non temos fe na
vida, quen sae perdendo?
31
A FAVOR: TOUROS SI Non hai discusión. O touro e a tauromaquia son algo enraizado no noso país e no noso sangue. O touro é arte, paixón, risco, ou instinto de conservar a vida de ambos os dous protagonistas.
Son grandes os nomes asociados a esta cultura. Eles deixaron os seus estilos, as súas escolas e, nalgúns casos, o sangue na area. Se vostede lle pregunta a un toureiro de garra e arte, contestaralle que desexaría morrer no albero, diante das hastas dun touro. É unha relixión e unha devoción pola arte. Ordóñez, Rivera, Manolete, Belmonte, José Tomás, Joselito, Curro Romero, Cesar Rincón, Castella, Camino, Morante, grandes nomes e sagas que perduran no
meu pensamento. Só un xene de ADN herdado da arte da tauromaquia por parte destes apelidos garante que pagará a pena o pago da entrada. Grandes artistas como Goya, Picasso ou Hemingway recibiron a inspiración da tauromaquia para a súa obra. Recoñezamos que o touro é parte da nosa cultura como país e é un escaparate para promover o noso país fóra das nosas fronteiras.
Pero se prohibimos a lida, temos que prohibir os correbous e os bous al carrer. Se expoñen que iso é cultura, en que termo queda a tauromaquia? Referente á gandaría, o home ou muller que paga unha entrada aos touros non só a paga porque tourea este ou aquel, senón tamén polas gandarías e por comprobar como evolucionan os encastes, a bravura do gando. Tamén hai nomes mitolóxicos como
Victorino Martín, Miura, Nuñez del Cubillo, Torrealta, Jandilla, Domeq, que están asociados á calidade, encadre e casta. Pero isto é un espectáculo e como supón o pago dunha entrada, é aí onde decides se ir ou non. Partindo desta premisa, eu non son ninguén para recriminarche nada, nin prohibirche nada. Nunha democracia existe a liberdade de elixir e de
respectar a túa decisión aínda que non a compartas.
EN CONTRA: TOUROS NON Podería expor unha morea de cousas que se me pasan pola cabeza acerca deste tema, pero deixando á parte a miña modesta opinión voume limitar a rebater un por un os falsos argumentos dos protaurinos. Eles din que a corrida de touros é un deporte. Poderiamos estar de acordo, pero o toureo non é un
deporte de competencia igualitaria entre dous rivais, xa que ao touro, por exemplo, se lle liman os cornos para que a lida resulte menos perigosa, e debemos ter en conta que unha corrida de touros é un espectáculo de engano e falsidade onde o matador se enfronta a un animal diminuído fisicamente mediante o cansazo e a dor. Din que os touros son unha tradición e como tal
hai que mantela. A ablación feminina ou a escravitude tamén son tradición en moitos países pero non por iso deixan de horrorizarnos, Por que non nos horroriza unha tradición cruel e sádica onde se torturan animais? Tendo en conta que si podemos matar un animal por tradición, por que non matar tamén o noso inimigo ou rival político, ou todo aquel co que teñamos diferenzas?
Din que o touro morre dignamente. Dende cando é digna unha morte lenta e dolorosa, torturante e asfixiante? Iso non ten nada de dignidade. Din que os touros son cultura. Segundo a UNESCO e dende 1980 a tauromaquia non é máis que matar e torturar animais en público segundo unhas regras, isto traumatiza a nenos e adultos sensibles, e agrava o estado dos neurópatas atraídos por estes espectáculos,
desnaturaliza a relación entre home e animal, e constitúe un desafío á moral, á educación, á ciencia, e á cultura. Por tanto, a crueldade que humilla a humanos ou a animais e destrúe por dor, xamais se poderá considerar cultura. Din que o touro non sofre. Gravísimo erro de novo. Como calquera animal cefalizado e con sistema
nervioso central o touro sente. Aquí teriamos que lembrarnos dos cabalos dos picadores, que tamén senten e tamén caen feridos ás veces. A máis grave de todas ao meu entender: din que o
que queira ver os touros que os vexa e o que non que non vaia. Poderiamos dicir o mesmo do terrorismo, por exemplo: o que queira matar xente polas costas que a mate e a quen non lle guste que
mire para outro lado. As tempadas taurinas, as escolas taurinas e as gandarías fináncianse con diñeiros públicos a través de doazóns, exencións de pago, ou subsidios. Unha porcentaxe importante de españois (o 68 por cento) decláranse en contra de que os seus impostos se destinen a subvencionar esta barbaridade. Para rematar, pregunto: por que temos que dar argumentos na contra das corridas de touros?
Acaso a crueldade non é crueldade sempre, independentemente de que a vítima sexa humana ou animal? Non habería que argumentar se os seres vivos, humanos ou animais, fosen respectados no seu ser individual… porén, isto non sucede hoxe en día. E por iso creo máis importante rebater os falsos argumentos que dar a miña opinión persoal, que
pouco ou nada podería ofrecer ao lector.
32
CONSULTORIO Á PSICÓLOGA DO MÓDULO 1
Por que custa tanto recoñecer que temos un problema de
adicción, sendo a parte máis importante para empezar a
refacer as nosas vidas?
O cambio de calquera comportamento é un proceso que atravesa por
distintas fases como así ilustra o modelo proposto polos psicólogos
Prochaska e Diclemente (1982). Existe un primeiro momento no que a
conduta problema, neste caso o abuso de drogas e/ou alcohol, non se
identifica como problemática, porque o suxeito unicamente considera
as consecuencias positivas que lle reporta o devandito comportamento
(reláxame", "non son tan tímido",...). Neste primeiro momento, é moi
difícil que o individuo solicite axuda ou tratamento e, de acceder a algún tipo de intervención terapéutica, é probable que resulte infrutuosa
porque non existe unha percepción do problema. Se es ou tes sido
consumidor de drogas/alcohol seguro que es capaz de identificar esta etapa pola que se atravesa antes de
iniciar o cambio denominado precontemplación.
Non obstante, chega un momento no que algunhas das consecuencias negativas que desencadea esa conduta
(problemas económicos, disputas familiares...) empezan a ser evidentes, e a pesar de que aínda
contemplamos e valoramos o positivo, comezamos a formularnos a posibilidade de iniciar un cambio. Neste
momento son moi características autoafimacións do tipo " debería deixar de "fumar", " tería que deixalo...,
pero aínda non estamos dispostos a realizar o esforzo que require o cambio.
Se seguimos avanzando dende este estadio denominado contemplación, encontrámonos coa preparación e a
acción, momento no que a persoa empeza a dar algúns pasos en busca dunha solución para o que xa percibe como un problema (por exemplo, informarme a través do médico de cabeceira dos distintos tratamentos de
deshabituación do tabaquismo que existen no meu barrio). E entón iníciase a acción, o cambio, que no caso
das adiccións require desfacerse de todos aqueles comportamentos e estilos de pensamento (crenzas) que
contribúen ao mantemento da conduta de abuso. Non se trata só de non consumir" senón de abandonar
hábitos e comportamentos que favorecen a existencia do problema, substituíndoos por algo diferente.
Como vemos o cambio é un proceso complexo que
atravesa por etapas distintas nas que o suxeito
modifica a súa actitude mostrándose progresivamente
máis receptivo, tomando maior conciencia das
consecuencias negativas da conduta (legais, laborais, de saúde...) que pasan a ocupar un primeiro plano.
Trátase dun proceso de aprendizaxe que require
adestramento, posto que esixe poñer en práctica
novas formas de actuar e de pensar.
Desfacernos de hábitos adquiridos e mantidos no
tempo é labor complicado, especialmente porque a
conduta de consumo non acontece soa senón que se
rodea dun conxunto de comportamentos que acaba conformando un estilo de vida facendo máis difícil o
cambio.
Agora intenta descubrir en que momento do cambio te encontras e segue avanzando. Unha boa idea para empezar é identificar os motivos para seguir coa mesma conduta e os motivos para abandonala, valora os
pros e os contras do cambio e da ausencia de cambio. Porque a pesar de que o cambio é difícil, o certo é que
é posible.
33
PASATEMPOS Por Antonio Pereiro Dopico ADIVINANZAS
CRIPTOGRAMA Clave: descifrar o código Morse nos dará a clave para achar a palabra oculta
no criptograma e a partir da mesma o texto oculto. (Algo que buscamos
sempre) adicado a quen nos da sempre moito sen pedir nada a cambio.
Código Morse
A · - F · · - · K - · - P · - - · U · · -
B - · · · G - - · L · - · · Q - - · - V · · · -
C - · - · H · · · · M - - R · - · W · - -
D - · · I · · N - · S · · · X - · · -
E · J · - - - O - - - T -
Criptograma
La primera es musical, la segunda es consonante
que en el alfabeto está, la primera y la tercera
forman un tiempo verbal, y si todo solicitas
de quien te lo pueda dar, podrás hacer algo bien
hecho o un mal curar.
· - - - - - · - - · · - · - · · - · - - ·
· - · - · · · - - · · · · - · · - · · - · · · - · ·
· · - · - · · · - · · · - - · · · ·
· - · - - · · - · - · - · · · - · - · ·
· · - · · · · · · · - · · · · - ·
· - - - · - · · · · · - - · · - ·
- - - - · - · · · - · - · · - · - · - - · · · ·
- · - · · - - · · - - - · - - · ·
- - · · - · · - - · - · · · · - · · · · - - · - - -
· - · · - · · - · · · · · - · · · - · .
E S S M E U E M E A Q P
D I I E T T T A F D ? :
A A , S O A O R ¡¡ I E E
D G E O , , . P A C M D
I I L L E O I E R I S A
C M B L D S T D B L A D
I A A E A I S A M E T I
L A M S Z R E D E F N C
E Ñ A N I R R I L A U I
F I E O M O E C ? E G L
E M R C A S N I E E E E
O O P U A U I L D U R F
34
HORÓSCOPO Por Jose Manuel C.M. e Marcelino R. G.
Aries: Aínda que o momento é
complicado para os negocios, a
influencia dos astros favoréceche:
inviste no prestamista da segunda
planta.
Mellor día da semana: mañá.
Tauro: Saturno aliouse con Marte e este mes en vez do "Rei" do patio serás a "Raíña", xa podes ir desmentindo o rumor: o módulo enteiro vaise decatar da túa afección polo punto de cruz. Sorte compañeiro! Mellor día da semana: os días que
non teñan "s".
Xéminis: Esta semana, mal asunto, moita pólvora para tan pouca mecha. Vai anulando os "vis a vis" íntimos do mes, pois os rumores dun amor talegueiro chegaron a oídos da túa
moza...e tranquilidade, porque Venus está ao teu favor.
Mellor día da semana: sábado sabadete.
Cáncer: A retención de líquidos pódeche afectar os pés, e por "otite", corta esas poutas!! Sorte no traballo, vante chamar para carros, ¡xa te podes ir preparando!
Mellor día da semana: cando vaias ao Módulo 10 co carro.
Leo: Os celos pódenche xogar unha mala pasada, debes abrir a túa mente e ser máis liberal: o que ves non está a acontecer, o que acontece non o ves.
Mellor día da semana: xa pasou!
Virgo: Xa sabes que a virxindade un día se ten que perder, pero tranquilo, non será por onde ti pensas, estrearás o compartimento
dos positivos e unha gran sorpresa familiar farache saltar as lágrimas. Como te envexo. Mellor día da semana: ¡o día despois!!
Libra: Venus, influído pola evolución lunar, posiciónase
favorable para que sintas o cariño
de todos, déixate querer polo compañeiro da 5!
Mellor día da semana: o día é o
de menos, o que importa é a
intención.
Escorpio: A explosión dunha supernova cargará o teu aguillón
de mal leite. Aconsélloche que
non te achegues aos de convivencia, pois a túa estadía
no módulo se pode complicar.
Un pouco de peloteo pode
salvarte.
Mellor día da semana: o día que
se faga de noite
Acuario: Non te precipites en comprar ou vender nada, se non
tes peculio un "amigo"
axudarache a encontrar algo
¡coidado cando busques na
ducha!!
Mellor día da semana: o de
Nadal.
Pisces: Non te precipites en comprar ou vender nada, se non
tes peculio un "amigo"
axudarache a encontrar algo
¡coidado cando busques na
ducha!!
Mellor día da semana: o de
Nadal.
Saxitario: Gústache mandar e organizar, pero evita ser déspota e
egoísta. Coa xente do teu mesmo sexo xurdirán reprimendas, ¡ ¡
cambia de sexo!!!
Mellor día da semana: hoxe é un
bo día, faltan dez minutos para
media noite.
Capricornio: Notas que fregan e varren por ti? Non
ves que es o dono do mando a distancia e ademais non
pagaches nin un só café? Non
te preocupes, o teu
compañeiro de cela estase a
namorar de ti. Un consello:
non poñas portas ao amor e
35
35
non desperdicies esta oportunidade.
Mellor día da semana: ¡o luns despois da sesta!!
CAIXA DO CORREO DO LECTOR
“A MI MADRE”
En tu seno me llevaste Un otoño con un invierno.
Me quisite y protegiste Con tu propia vida, madre mía.
Me mecías y querías, ¡Cuanto amor desamparado!
Al que yo he amado Por el que yo daría la vida
Totalmente consentida. Siempre recuerdo tus besos Tus caricias, tan sencillas,
Te pertenecen, mi madre querida… Nunca estaré solo
Porque angustia sienta a mi lado madre mía…
Siempre tendré tus caricias. Y si un día tú me faltas, Lloraré todos los días,
De mi vida… Por perderte…madre mía
Pero mi corazón, eterno en vida Estará siempre a tu lado
Amada mía… El resto de mis días…
-Juan José Clemente Carrillo-
“PRISIONERO POR MIS ERRORES” En la cárcel yo me encuentro condenado por mis delitos de los cuales me arrepiento. Dicen muchos que esto es fácil decirlo, que recitar estas palabras no cuesta nada pero son palabras de un hombre arrepentido, las cuales llevo escritas en el diario de mi alma lastimada. Sé que hice daño a mucha gente para poder apagar la sed de mi adicción de sustancias que transforman a las personas llevándome a cometer error tras error. Pero llega un momento en la vida en el que hay que pararse a pensar para valorar todo lo perdido, pero aún más lo que puedo ganar. Ahora quiero olvidar mi pasado y forjar un nuevo futuro en el presente, sin sustancias que controlen mi vida, para feliz y en paz volver a sentirme nuevamente. Volé junto a las estrellas/ encendí la luz del sol/ soy dueño del Universo/ desde que escuché tu voz/ verás la vida distinta como ahora la veo yo. -Ruben Domínguez Mosquera-
top related