XORNAL CULTURAL PARA O LECER

Nº4Abril de 2017Prezo: 2 euros

CDG estreaValle Inclánen galego

Páxina VI

Páxina VI

Páxina IX

Páxina XI

Páxina XII

Páxina XVI

Música,gastronomía,para aSemana Santa

A importanciadunha auladixital

Ciclo deMúsicaContemporaneaen Lugo

Presentacióndun libro enHamburgo

Festival deCans senaxuda daXunta

Porto Cartoon 2017 Páxina XX

O Coro Cantemos de Ponteareasrepresentarán a Galicia en Torrevieja

Por primeira vez, unha coral xuvenilgalega participa neste prestixiosocertame internacional ao que tan

só están convidadas pola organización

oito agrupacións chegadas de España,Ucrania, Rusia e Eslovaquia. O AuditorioMunicipal de Ponteareas acolleu, o sábado25 o concerto coral no que participaron

o Coro Xuvenil Cantemos, o ObradoiroVocal A Vila e Voces do Arrieiro para re-caudar fondos para a viaxe. Esgotáronseas entradas.

Páxina XVII

Entrevista a Miguel Mosqueirade Ataque Escampe

O XXIII Certame Xuvenil de Habaneras de Torrevieja celebrarase os días 28 e 29 de abril

Páxina III

OpiniónPor Inma Otero Varela

O FARELO | Abril de 2017II

Odebate, necesario e sanísimo, queestá a xerar o artigo de ManuelVeiga “A infantilización da literatura

galega e o seu perigo de desaparición” pu-blicado na revista dixital Biosbardia o pa-sado febreiro, é xa unha proba de que si haipúblico lector en galego, de que aínda nondesaparecemos, de que andabamos a rillaras mesmas teimas desde hai tempo, de queperiodicamente precisamos exorcizalas por-que non queremos extinguirnos, de mo-mento. Non se sabe cantos somos, sechegamos ou non, se damos feito un lecto-rado sostible (a ecoloxía igual é un dos mo-vemento que máis termos axeitados nospode achegar), mais a vontade non falta.Se a tese de fondo é que na literatura ga-lega se percibe unha crecente superficiali-dade discursiva e temática (prefiro nonempregar a palabra infantilismo) que poucoachega á idea de arte como descarga eléc-trica, como convulsión intelectual, por po-ñermos exquisitas, totalmente de acordo.Mais vólvenme asaltar as preguntas de sem-pre. Isto non pasa noutras literaturas? Pe-riga o seu público por este motivo? Nonhoubo desde hai séculos unha arte máis po-pular ao carón da que hoxe consideramoscanónica? Non acontece noutras esferasculturais como o cinema, a música, mesmoa gastronomía? Hai probas de que “o pú-blico capacitado e favorábel a ler en galegodesertou” como afirma Manuel Veiga? De

ser así, é culpa só dos textos, ou peor, dasautoras e autores? Realmente o mercado doensino en galego é tan substancioso comopara que condicione a escrita? Esa simplifi-cación (non acabo de atopar un vocábuloque me preste) que se percibe en moitasnarracións pensadas para adultos, non paraun público infantil e xuvenil, ten a súaorixe na procura de ventas en institutos? Aporcentaxe de alumnado que goza de lec-turas fast-food é maior que a porcentaxe deadultos que consomen produtos deste tipo?Ten a totalidade de adolescentes tan malgusto? E para rematar, é certo que hoxe nontemos Casares nin Cunqueiros, nin cousaque se lle pareza?

Evidentemente non teño respostas, sóformulacións ao aire, aínda que moitasveces coido que estamos a confundirnosnas preguntas. Antón Figueroa falaba da fi-loloxización da cultura galega, ao que sepodería engadir para este caso unha sortede grafocentrismo xeneralizado, unha va-riante da idea kantiana da subxectividadeda realidade, aquí non só debido á media-ción do suxeito, senón á incidencia das súasmanifestacións escritas. Algo haberá decerto nisto, de feito a arte, tamén a litera-tura, forma parte do real, xera obxectos perse con capacidade para alterar outros ele-mentos da realidade na que se integran.Pero esta presuposición, levada ao extremo,pode facernos pensar que é o texto litera-

rio, e só o texto e non outras produciónshumanas, o que sempre constrúe a reali-dade e non ao revés. A simplificación dal-gunhas, probablemente moitas, expresiónsartísticas entre as que se encontra a litera-tura, non podería ir parella á simplificacióndoutros rexistros? Á brevidade das mensa-xes que esixe o exceso e velocidade de in-formación? Á aceleración da vida, tamén dolecer? Á redución dos discursos, das consig-nas, dos argumentos ata que poidan colleren asercións dunha liña? Ao espallamentoda ansiedade social e económica á produ-ción escrita e ao consumo lector? Tampoucohai respostas seguras. Parece que o ruídocomunicativo tamén chegou á ficción e asaturación, xa que as facilidades para pu-blicar aumentaron considerablemente, ago-cha cada vez máis esa arte con vocación deabrir fendas no real. Non obstante, dendeque a novela ía morrer, cambiaron os asasi-nos, algúns mesmo morreron de morte na-tural como os hipertextos que parecía queían substituír a novela co cambio de mile-nio, e as novela aí seguen. As malas e asboas, as que se len moito e as que se lenmenos, ou dito doutro xeito, as que vendenmoito e as que non.

A exposición desta situación aínda botamáis preguntas ao aire: a crítica non está apoñer algo de orde no caos? Quen non seconforma cunha cultura Fnac (perdóesetamén esta simplificación), non atopaorientación por ningures? A situación é moidiferente hoxe por hoxe para a crítica ga-lega que para a doutros sistemas? De serasí, é culpa só da crítica ou hai outras res-

ponsabilidadesque afectan áxestión dos es-pazos públicosonde se deberíamanifestar?

O binomioarte e mercadodesde logo non nos favorece. Nin aos textosgalegos que son concibidos como arte, noncomo produtos, pero tampouco aos quebuscan o éxito comercial nunha competi-ción desigual cos textos escritos en caste-lán ou traducidos ao castelán, é dicir, costextos promocionados co aparato publicita-rio dunha lingua dominante. E esa culpanon é de quen escribe. Outra pregunta re-tórica: a institucionalización da cultura naGaliza está a ser o dinámica que debería?Baséase na convicción de que a literaturaenriquece o patrimonio dun país?

En todo caso, e non sei se é esperanzadorou non, non penso que o problema principalestea en moitas (algunhas) das persoas queescriben. Polo menos non nunha maior por-centaxe que as que escriben noutras lin-guas. Hai moita literatura de batalla, certo,que sen dúbida fai máis dano que noutrossistemas cun lectorado máis consolidado,pero hai autoras e autores que, non sendoCasares nin Cunqueiro, tampouco Rosalía,nin teñen porque selo, van á procura dunhaescrita ambiciosa sen esperar que o mercadolles dea nada a cambio. Minorías? Ou a al-gunhas sábenos a pouco? E cando non oforon. Mais a adxudicación de culpas a unúnico sector non vai solucionar a cuestión.

As culpas na literatura galega

Aaprobación da iniciativa lexislativaPaz Andrade foi o primeiro chanzopara a aproximación real da Galicia ás

lusofonías, mais non será abondo se esteproceso segue a ser tan absurdamente lentonun mundo nos que as remudas avanzan agrande velocidade. A nosa comunidade lin-güística con Portugal na Europa, Brasil naAmérica, Angola, Mozambique, Sào Tomé ePríncipe, Guiné Bissau e Cabo Verde naÁfrica e Timor Leste na Asia constitúe unhafonte de oportunidades, nomeadamente noeido empresarial, mais tamén no cultural e

no político. Para alén, no segundo circo dalusofonía achegámonos á China a medio doMacau e á India a medio de Goa.

Ben é certo que para facer parte da Co-munidade de Países de Lingua Portuguesa(CPLP) compre ser un Estado soberano enós non o somos. Mais a realidade especialde Galicia (un territorio semiautónomo per-tencente ao Estado español que, porénconstitúe o berce doe corpus lingüístico ga-lego- portugues) podería xerar un status deseu como observador, nunha eventual re-forma consensuada das súas normas inter-

nas. Por unha banda, contribuiría ao difícilequilibrio entre a exmetrópoli -o Portugaleuropeo- e o xigante brasileiro. Por outrabanda, a presenza de Galicia na CPLP abriríaamplas posibilidades para que o Estado es-pañol puidese constituir un segundo aliadona UE dos países lusófonos. Todo serían po-sibilidades de beneficio, tanto para Galiciae o Estado como para os países da CPLP. Sehouber gobernantes intelixentes en Com-postela e Madrid este camiño xa estaría per-corrido, polo menos en parte.

Achegarmos á CPLP, achegarmos ás lu-sofonías, ha ser un obxectivo de País. E poriso compre que todos os partidos, sindica-tos e organizacións empresariais, as tresUniversidades,o Consello da Cultura, a RAGe todas as Institucións do País promovan e

acorden un Plan Estraté-xico “ad hoc”, difundidona sociedade e que re-mate coa súaaprobación uná-nime no Parla-mento de Galicia(canda as iniciati-vas lexislativas que haxa que promover pe-rante o Congreso estatal ).

O achegamento á lusofonía, canda aposta en valor da rede institucional da Ga-licia exterior, haberían ser os eixos funda-mentais da nosa acción exteriorextraeuropea. Para estarmos no mundo evalorizar a nosa cultura e personalidade,mais nomeadamente por mor dos nosos in-tereses económicos.

As grandes oportunidades dalusofonía

Colaboradores: GALIZA: Rocio Rodríguez – Montserrat Rodríguez – Porto Ucha – Raquel Vázquez – C. Méixome – M.

Xiraldez – M. Rguez. Alonso – X. Maure – Uxío Breogán – Pérez Lema – X. Glez. Mtnez. – M. Bragado – B. Iglesias (Mero) – Nemesio Barxa – Andrea Goro – Anxo Mena – I. Otero Varela – SusiRodríguez – Jesús Losada Dorado – Isidoro Gracia – Roberto Carlos Mirás – Rafael José Adalid – Laura deCáceres – Kiko Neves – Ramón Mariño – Manuel Estévez – PORTUGAL: Viale Moutinho – Manso Preto– Isabel Varela – Manuel Gonçalves – João Martinho – MADRID: Juan Louzán – BARCELONA: Fdez. Val-deorra – PAIS BASCO: Nicolás Xamardo – CANARIAS: Fco. Puñal – NOVA IORQUE: Fco. Álvarez (Koki).

Fotografía: Hernández – A. Gutiérrez – M. Preto – Jesús Losada Dorado – Dpto. Propio.Humor: Tokio, Martirena – Pepe Carreiro – X. Marín – Xosé Manuel Fernández Montes (Hermanager

Producións) – Ignacio Hortas – Francisco Puñal –Felix Ronda – Fuco Prado – Sex – Ortifus (España) –Omar Pérez (Galicia) – Mauricio Parra (Colombia) – Cébula (Polonia) – J.Bosco e Fernández (Brasil) –Marlene – Pohle (Arxentina) – Guy Badeaux (Canadá).

Depósito legal: VG-14/2017

Imprime: Publicaciones Tameiga S.L.Publicidade: Departamento propio e axencias publicidade@novasdoeixoatlantico.comFotografía: Hernández e departamento propioDeseño e maquetación: Fran Eiró

Director: Guillermo Rodríguez Fdez. T. 658 58 50 49 guillermo@novasdoeixoatlantico.comEdita: Editorial NOVAS DO EIXO ATLÁNTICO S.L. Avda. Sarmiento Rivera, 4-4ºD

36860 PONTEAREAS - GALIZA - T. 986 64 12 69 redaccion@novasdoeixoatlantico.com

Xornal Cultural para o Lecer

Cadernos da viaxe Por Xoán Antón Pérez-Lema

IIIO FARELO | Abril de 2017

EntrevistaPor Ramón Mariño

A paternidade estalle pasandofactura a Ataque Escampe?

Non. En realidade só tivo unfillo Roi, que é un de cinco.Tamén o ex-membro Alex Char-lón vai ter un fillo. Quizais ofeito de teren fillos nos fai refle-xionar sobre a vida. Un é cons-ciente que non é máis que unrelevo entre unha xeración eoutra. Ese ciclo da humanidade,en vez de velo con pesimismovémolo con optimismo.Optimismo?

Si, as letras convidan á refle-xión e son ambiguas. Hai que es-coitalas no contexto musical noque están. Se as músicas sonbailables e rítmicas, pois as le-tras hai que escoitalas con esaóptica.Ata o momento parecía queAtaque Escampe tiña un ritmomoi seu. Pero chega este novodisco e todo cambia.

No disco anterior, que era oprimeiro no que estaba o novobatería, Álvaro, xa había algúnsritmos fanki, disco ou que ten-taban achegarse a ese estilo.Neste incluimos ritmos máis afri-canos e reagge porque nos inte-resan esas sonoridades, que lledan un aire festivo á música. Esepunto de celebración gústanos,para escoitar na casa como nodirecto.Realmente os ritmos que in-corporades a este disco nonson idea totalmente de AtaqueEscampe?

Neste disco contamos coaaxuda de Julio Vilariño. Julio éunha persoa próxima a nós encanto que hai anos que o coñe-cemos. Temos uns gustos encomún no que respecta á arte.Entón pensamos que a súa visióndesde fóra podería axudarnos amatizar os temas e non discutirentre nós.Iso non o conseguiu polo queescoitei.

Houbo discusións gordas, si.Un quere que as cousas saianben, esa paixón crea enfronta-mentos que quedan no campo.

Pero non deben ser tales dis-cusións. Se o fosen, só vosreuniriades para facer o disco.

Tamén saímos xuntos porque,se imos ensaiar, se imos tocarnun concerto, tamén imos tomaralgo xuntos. Logo non nosvemos moito máis porque xa nosvemos dabondo. Hai que deixarque corra o aire.Sobre os temas “Barrio Sé-samo”.

É un recordatorio da nosa in-fancia e serve para empatizar coaxente da nosa xeración. E a quennon é da nosa xeración, ofrecerlleunha caste de panorama do ano1986. Era unha especie de explo-ración, sen ningunha nostalxia.Tamén de fixarnos que a nosa xe-ración tiña a TV como un factormoi importante de ocio que com-partiamos. Chegabas ao colexioou á rúa e falabas cos teus ami-gos sobre eses mesmos progra-mas. Somos a xeraciónpre-Internet. Coa chegada da In-ternet, está máis disperso o ám-bito da influencia dos medios nasociedade. Non é mellor nin peor,é distinta, porque agora a TV nonten tanto peso.Porque “O Corazón Vencerá”?

Polo do punto de vista opti-mista no que ti non es máis queparte dun ciclo vital de persoase tes que confiar nelas. Entón ocorazón simboliza a fraternidadee a liberdade.“Eu chorei con Gosht”?

Nese tema hai unha celebra-ción da empatía e dos recordos dainfancias. Noutras disciplinas ar-tísticas non pasa nada se un faiunha obra ambientada no pasado.Normalmente porque o directorou escritor coñece esa época,entón ofrece ese contexto, nonpor nostalxia, senón porque quereque se vexa desde 2017. E en mú-sica por que non se fai? Nestacanción falamos de algo concreto,non abstracto. Falamos da vidapresente e do pasado. Esa tensiónexiste sobre todo cando un vaicumprindo anos e ten un pasado,presente e futuro.

“Papá borracho”?Fíxase nunha relación paterno

filial. Narra o día do enterro dopai e fala dos recordos que sus-cita no fillo. Entón imos sa-bendo como foi a relación, comoera o pai, que propósito ten ofillo e a maneira que ten decomportarse. Tamén baixo aollada da fraternidade, porquenunha situación así, un busca oapoio das persoas. De aí a metá-fora da discoteca. A discotecasería un lugar sen sentido se unfose só. Imaxina estar ti só nadiscoteca. O que fai útil ás dis-cotecas é que haxa xente, com-partir o bo momento. A cuestiónnesta canción é de como se faladisto, con que palabras, seconta a historia.O indi galego vive o seu mellormomento como di un artigopublicado hai pouco?

Lino. É certo que hai escenae moitos grupos. O que vexo éque o artigo sobredimensiona aescena. Fala de moitos grupos.Pero se alguén de fóra le iso,pensa que todas as bandas quemencionan son influintes eteñen moito público.E non é bo darlles unha pre-senza?

Si, o que pasa é que pareceun tanto esaxerada a influencia.Hai grupos que non pasan doseu círculo de amigos. Está so-bredimensionado.E ser indi?

É a escena independente.Independente de que? Haidías que mesmo o “Dúo Diná-mico” tamén se autoproclama-ban indis.

Agora o indi é mainstream.Houbo unha época na que nonhoubo plataformas para que esesgrupos independentes se fixesenfamosos. Agora que o termo indiestá máis que connotado comomainstream, habería que usar otermo independente. No sentidode ser autoxestionado, que nonhaxa unha grande industria detráse que podas usar as redes sociaispara contactar coa xente. Será unpúblico menor pero co que tes uncontacto maior. E sen apoios, sensubvencións e sen sair en medios.Ben, sair nalgúns medios, peronon hai unha visibilidade nos me-dios máis masivos.A formación do grupo estáconsolidada?

Está consolidada porque xa le-vamos tempo tocando xuntos esentímonos unidos e empastados.

A foto promocional nas termasa que vén?

As termas de Prexigueiro enRibadavia. Hai unha canción nodisco “Mondariz Balneario” equixemos facer as fotos alí. Nonse podía facer dentro do balnea-rio e por iso saímos nas termas.E ese choque entre “PrimeirosBicos” que é como naif, e asfotos, que son como obscenas,crea un contrapunto interesante.Parece unha bacanal, saímos concara de poucos amigos, de esgo-tamento.Todo isto parece postureo.

Non, non. O que buscamos éo contrapunto, que haxa tensiónentre elementos. O título de“Primeiros Bicos” fala de desa-mor, non só de parella, fala defalta de perspectiva. Iluminamosesa desolación para facer verque hai un espírito adolescenteen todo o disco. Vemos os ado-lescentes como a esperanza domundo, e nós queremos ser algoadolescentes no sentido de se-guir sorprendéndonos coas cou-sas. Ese desamor, esa falta deperspectiva transformouse nocontrario. O título vai nesa di-rección, pensar no contrario doque había.

Entrevista a Miguel Mosqueira, Ataque Escampe

Vemos os adolescentes como a esperanza do mundo

Aconversa desenvólvese uns días despois da presentacióndo seu novo traballo “Primeiros Bicos”. Miguel Mos-queira, un dos membros do grupo Ataque Escampe, fá-

lanos deste novo disco, das ideas que pasaron pola cabeza dosseus membros para compoñelo e exergalo.

Por Carlos Meixome

Celebramos o 25º aniversario do pasamento de XoséAntón Avilés Vinagre (Noia,1935 - A Coruña,1992),máis coñecido como Avilés de Taramancos.

Foi un escritor galego ao que se lle adicou en 2003 oDía Das letras Galegas. O seu pai era mariñeiro e a súanai labrega. Estudou o bacharelato en Noia e aos 15 anospublica o seu primeiro poema, en galego, nunha revistalocal. Estudou náutica en Coruña e fixo amizade con Ur-bano Lugrís, Raimundo Patiño e Xohán Casal, que influí-ron nel ideoloxicamente. Colaborou en varias revistasliterarias, entre elas Atlántida de A Coruña, onde publicouos poemas de As moradías do vento.

O seu primeiro libro de poesía, A frauta i o garamelo,publicouno en 1959. Pouco despois, en 1961, emigrou aColombia, onde permaneceu até 1980, traballando pri-meiro na selva amazónica e máis tarde na embaixada bra-sileira de Bogotá. Alí coñeceu á que sería a súa dona. Trascertos traballos sen éxito, ocupouse como distribuidor delibros en Cali. Regresou a Noia en 1980, onde rexentouunha taberna chamada Tasca Típica, na que organizou re-citais poéticos e a Sociedade Cultural Catavento.

En 1986 presidiu a Asociación de Escritores en LinguaGalega e, entre 1987-1991, foi elixido concelleiro de cul-tura en Noia polo BNG.

Aínda que tamén escribiu ensaio, narrativa e teatro,destacou principalmente como poeta con obras como: Otempo no espello (de 1982), Cantos caucanos (de 1985,coa que obtivo o Premio Nacional da Crítica), As torresdo ar (1989) e Última fuxida a Harar, publicada en 1992,pouco despois de morrer, e obtendo con ela o Premio daCrítica Galega de 1993. Desta derradeira obra, escollín

este poema:

NON é Galiza, non, é unha feridaaberta sempre en rosa de cen follas.Espiña, mel, pozo sen fondo, terraque brilla como un lóstrego no paredón do tempocada mencer. E vive.Perdura, si, verquida desde dentro,teimosa do seu ser, sempre cavandoainda no sangue que a negou tres veces,perfurando o amor desde as virillas,perfurando o amor. Sempre sostendoesa dor profundísima que proecomo a felicidade.Iso de non ter límites! Ser ave,ser cantiga, ser pranto, ser combate,ser esa permanencia que nos levacomo un rio no tempo até a vitória...

Se ides a Noia, poderedes ver un monumento no seuhonor nun parque céntrico. E perto del, no mesmo parque,hai outro busto adicado a María Mariño, tamén nacida enNoia. E, incluso en Ourense, hai un parque adicado a Avi-lés de Taramancos.

O FARELO | Abril de 2017IV

MisceláneaPor Ramón Coira Luaces

www.novasdoeixoatlantico.com

Antón Avilés de Taramancos

No número de marzo das Novas doEixo Atlántico publiquei un artigorotulado “Casandra apesarada”.

Referíame daquela á moza murciana queía ser xulgada polos chistes que fixera entwitter sobre Carrero Blanco. Infeliz-mente o artigo do hoxe ten que levar otítulo que xa ven.

Cassandra (con dous “s” escribe o seunome) ten 21 anos. Cando naceu habíatrinta que Carrero Blanco “ascendera aosceos”, así nos chanceabamos daquela osmozos da idade actual da nosa infortunadaprotagonista, tanto polo fervor relixiosodo almirante como por ocorrer o atentadodespois de escoitar misa e comungar, xaque logo en “pleno estado de graza”.

Corenta e tantos anos despois do feitoa Audiencia Nacional acaba de condenara rapaza murciana, estudante de Histo-ria, a un ano de cárcere porque os seuschíos son un “descrédito, burla e mofa aunha vítima do terrorismo”. Foi xenerosoo tribunal de orde pública, escusen o lap-sus, pois a fiscalía solicitaba dous anos emedio de castigo carcerario.

Catro anos despois do feito (1977)houbo unha lei de amnistía que serviu, écerto, para liberar centos de presos políti-cos, moitos deles “engaiolados” polo go-berno dirixido polo almirante das “cellas

mestas”, pero tamén, e sobre todo, paraabsolver os sublevados en 1936 e os di-rixentes da ditadura. Cinco anos despois(1978) referendouse unha Constituciónpara instaurar un novo réxime democrá-tico. Mais as elites perviviron, tamén asxudiciais. A casta da España de hoxe seguea considerar o franquismo lexitimado pordereito de conquista, pola vitoria en 1939.

A l g u é nentenderíaque se con-denase unhamoza alemápor escribir que Hitler se “suicidou ao vera conta do gas” ou unha italiana porchiar que Mussolini morreu de “fascisteaguda”? Non, verdade? Pero en Españacondénase unha rapaza por lembrar queKissinguer lle regalou a Carrero un anacoda lúa e ETA pagoulle a viaxe. Ou seráporque Cassandra sabe Historia?

Por iso se xulga esta rapaza, conde-nase e enfastíaselle a vida por trece chis-tes. Ela mesmo o escribiu no día quecoñeceu a condena: “No sólo me quedocon antecedentes, me han quitado el de-recho a beca y destrozado mi proyecto deser docente. Me han arruinado la vida”.

No artigo anterior, nun post scríptuma este mozo impulsor de aventuras xor-nalísticas que é o Guillermo, o meu di-rector, expresáballe as miñas dúbidas dese debía ou non publicar o escrito por sealgún deses fiscais o puidesen considerarunha ameaza contra a seguridade cidadá.Agora volveríalle facer esa recomenda-ción que sei nin considerará.

Que non triúnfe a estratexia do medo

Cassandra condenada

VO FARELO | Abril de 2017

TeatroRedacción O FARELO

AGaliña azul do “FalaRe-des” estará en 21 con-cellos ata fin de ano

Os concellos do Barco deValdeorras, Carral, Oleiros,Monforte, A Ramallosa eXinzo de Limia acolleron asactividades do “FalaRedes”,o programa de dinamizaciónlingüística que impulsa a Se-cretaria Xeral de Política Lin-güística, nos concellos daRede de Dinamización Lin-güística (RDL). A actividade‘A galiña azul’, unha adapta-ción que a compañía UbúTeatro fai do emblemáticolibro de Carlos Casares, foi aactividade protagonista nes-tas localidades. A primeiraactividade deste “FalaRedes2017” quere ser tamén unhahomenaxe ao autor a quen aReal Academia Galega lle de-dica este ano o Día das Le-tras Galegas: Carlos Casares.A adaptación teatral do libro‘A galiña azul’ está pensadapara o público entre os 6 eos 10 anos e as súas fami-lias. A obra, publicada porvez primeira en 1968, é unlibro de referencia na histo-ria da literatura infantil ga-lega. Contén cinco historiasentrelazadas que transmitenvalores tan importantescomo o respecto pola diver-sidade lingüística, a impor-tancia das diferenzas ou aliberdade de expresión. Para

iso, a compañía responsableda adaptación, Ubú Teatro,emprega diferentes técnicas,como a narración oral, o usode monicreques ou o clown.Cada familia asistente re-cibe, ao final da actividade,un exemplar do libro ‘A ga-liña azul’, nunha edición es-pecial para a RDL. Estaactividade poderase gozaresta primavera, en exclusiva,en 21 concellos galegos.Coma sempre a entrada élibre e de balde ata comple-tar a capacidade das salas. Sexta ediciónA sexta edición do pro-

grama de dinamización lin-güística “FalaRedes” manténos obxectivos das anterioresde ofrecer propostas de lecerde calidade en galego paratodas as idades e de promo-ver, con elas, o uso e mais avaloración positiva da linguapropia de Galicia. Desde omes de marzo e ata finais deano, as actividades do “Fala-Redes” percorrerán os conce-llos da RDL, unha iniciativaimpulsada polo Goberno ga-lego para incidir na promo-ción do uso da lingua galegadesde as administraciónslocal e autonómica que contacon máis de 180 entidadesadscritas. Nas cinco ediciónsanteriores do programa foronpreto de 800 as actividadesprogramadas.

A Galiña azul do“FalaRedes” estaráen 21 concellos ata

fin de ano

Representación da Galiña azul de Carlos Casares.

Oequipo artístico e técnicodo espectáculo ‘Martes deCarnaval’ iniciou o pri-

meiro de marzo en Santiago osensaios da que será a nova pro-dución propia do Centro Dramá-tico Galego (CDG), que suporáademais a primeira posta en es-cena en galego das pezas deRamón María del Valle-Inclán ‘Asgalas do defunto’ e ‘A filla do ca-pitán’. Con esta montaxe, a com-pañía pública galega contribúe áincorporación do gran autorarousán ao repertorio teatral engalego no ano en que quedaronliberados os dereitos da súa obra.O 1 de xaneiro de 2017 os derei-tos de Valle-Inclán quedaron li-bres e quedou, polo tanto, senefecto a prohibición da familia doautor arousán de interpretalo engalego, euskara e catalán.

A súa directora artística é acreadora pontevedresa MartaPazos, quen traballa xa co elencode 10 intérpretes que foron elixi-dos para encarnar os máis de 30personaxes destas dúas obras trassuperar un proceso de selecciónpública ao que concorreron 244

persoas. Trátase de catro actrices(Iria Azevedo, Mercedes Castro,Anabell Gago e María Roja) e deseis actores (César Cambeiro, Mi-quel Insua, Alejandro Jato, PabloRivero Madriñán, Machi Salgadoe Sergio Zearreta), con traxecto-rias dentro e fóra de Galicia quedan conta da versatilidade e ex-periencia da nosa profesión tea-tral.

Xunto con eles e co equipotécnico da compañía pública,participan tamén nesta produciónManolo Cortés, na tradución ao

galego; Fernando Ribeiro, no de-seño da escenografía; Rui Mon-teiro, da iluminación; UxíaVaello, do vestiario; José Díaz eHugo Torres, na composición damúsica orixinal; Rut Balbís comoasesora de movemento, e GenaBaamonde, na asistencia de di-rección, entre outros profesio-nais.

Logo de case dous meses deensaios, ‘Martes de Carnaval’ es-trearase o venres 20 de abril noSalón Teatro, sede do CDG enCompostela.

O Centro Dramático Galego estreará o20 de abril a Valle Inclán en galego,

con Martes de Carnaval

Amigos estreouse en xa-neiro de 2009 en Madrid,protagonizada por Jorge

Sanz, Melanie Olivares e JavierVeiga. Dende entón, centos de re-presentacións avalan unha obrapola que tamén pasaron actoresda talla de Marta Hazas ou FeleMartínez (2011).

No 2012 foi traducida ao eus-kera baixo o título de Hil ArteBizi, e percorreu Euskadi conmáis de 50 representacións,Puerto Rico ou México estrearontamén versión desta comedia deJavier Veiga que na primavera de2015 chegaría a Cataluña, pararematar o ano coa estrea en Gali-cia da man dos populares actoresXosé A. Touriñán, David Amor eLedicia Sola.

‘Amigos’ é unha comedia sobrea amizade e o amor, dous ingre-dientes que todos queremos para

as nosas vidas,pero que como ében sabido, se semesturan moitasveces estoupan.

Agora Xosé A.Touriñán, DavidAmor e Ledicia Solavolven aos escena-rios coa xira finaldesta exitosa pro-ducción da que sedespedirán tralasactuacións no au-ditorio de Verín o25 de marzo ás 18e 20:30h., no audi-torio de Vilalba o31 de marzo ás 21h., no Audito-rio de Galicia de Santiago o 1 deabril ás 20:30h., no auditorio deOurense o 7 de abril ás 21h, noPazo da Cultura de Narón o 8 ás20h., no Auditorio de Lugo o 21

ás 21h., no Teatro Afundación enVigo o 22 de abril ás 20 e22:30h., no Teatro Colón de A Co-ruña o 29 ás 20h., e no TeatroColiseo Noela de Noia o 30 deabril ás 22h.

Xira final de Amigos ata a morte conTouriñán, Amor e Sola

Aconcelleira de Igualdade,Desenvolvemento Econó-mico e Turismo de Com-

postela, Marta Lois, presentou aprogramación que o Concello tenprevista para esta Semana Santa,acompañada polo representanteda Xunta de Confrarías, SalvadorForján. Neste 2017 vólvese apos-tar por dous programas que tive-ron grande éxito o ano pasadocomo "Santiago, paixón doce" e"De lugares e órganos".

Marta Lois deu conta das acti-vidades incluídas no folleto muni-cipal, que ademais das acciónspropias organizadas polo Concello,incorpora as procesións da Xuntade Confrarías. "Así o fixemos xa oano pasado" engadiu "como face-mos con calquera actividade orga-nizada pola sociedade civil".Actividades gastronómicas Dende o 31 ata o 3 de abril o

barrio de San Lázaro celebra a súatradicional Festa da Uña quenclúe a romaría na que se celebraa gran subasta das uñas e na quepsrticipan 23 restaurantes, nonsó do propio barrio senón taménde fóra que ofrecen o tradicionalplato da "Festa da Uña".

Outra das actividades gastro-nómicas que se desenvolverán éa que leva o nome de SantiagoPaixón Doce. A maiores das ros-cas e os ovos de Pascua, salien-tan algunhas propostas comotartas, conchas de Santiago, de-licias monacais, rosquillas… eunha ampla variedade gastronó-mica. A segunda edición de "San-tiago Paixón Doce", que secelebrará do 7 ao 17 de abril,contará con 29 locais participan-tes, nove máis que o ano pasado,que incluirán nas súas súas cartasprodutos e preparacións doces

tradicionais da Semana Santa.Os doces típicos poderán to-

marse como sobremesa ou inclusona propia barra dos restaurantese cafeterías. Nesta segunda edi-ción tamén se abriu a participa-ción a outros locais comoconfeiterías, panaderías ou re-posterías.

"Santiago Paixón Doce" estáorganizado conxuntamente porTurismo de Santiago e a Asocia-ción Hostelería Compostela. Naedición do ano pasado, concibidacomo un programa piloto, parti-ciparon 20 estabelecementos queserviron máis de 1.300 doces.MúsicaO epicentro da oferta musical

son os concertos da Banda Muni-cipal de Música e da Real Filhar-monía en diversas localizaciónsda cidade como o Auditorio deGalicia, Teatro Principal ou a

Igrexa de Bonaval.Todo isto súmase á intensa ac-

tividade musical que ten lugar nanosa cidade nestas datas e quecoincide con outros ciclos e esti-los musicais. Ademais, o Concelloorganiza por segundo ano conse-cutivo e, dado o grande éxito daprimeira edición, o ciclo De luga-res e órganos que permitirá escoi-tar e gozar da música relacionadaco patrimonio artístico da cidadexunto co coñecemento culturalmáis profundo da colección orga-nística de Compostela.

Para descubrir os vestixiosdunha frutífera actividade arredordo órgano na cidade de Compos-tela e o rico legado organísticoque aínda se conserva nela, pro-póñense novos itinerarios nos quedescubrir algúns dos órganos queintegran estas descoñecidas pai-saxes. Nesta nova edición renó-

vase a oferta de espazos visitados:os órganos das igrexas da Compa-ñía, de San Miguel dos Agros, deSan Paio de Antealtares e de SanMartiño Pinario.Roteiros pola cidade A Semana Santa é tamén un

bo momento para visitar algúndeses pequenos tesouros que es-conde a cidade. Este ano ademaiscun Tour gastronómico que con-sistirá nunha visita ao Mercadode Abastos con degustación denviño e unha selección de produ-tos tradicionais.

O FARELO | Abril de 2017VI

CulturaRedacción Santiago / A CORUÑA

Ovindouro dia 7 de Abril(Sexta-Venres), às 7,30do serám no local Portas

Ártabras de Corunha, BaldomeroFrancisco Iglesias do Barrio(Mero) e Xosé Luís Rivas Cruz(Mini) falarám dentro do ciclo:Língua, Literatura e Naçom. Aexposiçom intitula-se: “A mú-sica folk na Galiza”.

Mini e Mero é um duo decantores, formado por Rivas Cruze Iglesias do Barrio, músicos,poetas, mestres e investigadoresdo folklore e a cultura tradicio-nais galegos, membros históri-cos de Fuxan os Ventos e actuaiscomponentes d’A Quenlla.

Ademais da sua rica produ-çom disco-gráfica com os ante-riores grupos, tenhemparticipado por separado ouconjuntamente noutros discosde música galega, e publicadodiversos livros. Assi mesmo ésalientável o seu labor de re-compilatório de contos, lendas,refráns, ditos ou poemas, prin-cipalmente na sua Terra Chánatal e nas zonas onde exercemo seu trabalho de mestres. O ar-quivo sonoro froito deste labor,e composto por milheiros decintas magneto-fónicas, foi ce-dido ao Museu do Povo Galegopara a sua digitaçom e incorpo-raçom ao Arquivo do PatrimónioOral da Identidade. Os seus liv-ros conjuntos incluem, entreoutros: Contos de vellos paranenos, Somos lenda viva. A suadiscografia conjunta inclui:Nadal en Galego, Coplas cantose Romances de cego.

Em Abril de 2009 foi-lhesconcedido por unanimidade o“Pedrón de Ouro” como recon-hecimento a sua trajectória dequarenta anos de investigaçommusical.

Palestra deMero e Mini

OConsorcio de Santiago vaidestinar 150.000 euros enaxudas para a rehabilita-

ción de carpinterías de madeira ereixas dos inmobles situados noámbito do Plan Especial de Pro-tección e Rehabilitación da Ci-dade Histórica. Con estainiciativa búscase mellorar a efi-ciencia enerxética das vivendas,co consecuente aforro económicopara os cidadáns, xunto co seuillamento acústico.

Estas axudas están destinadas afomentar a rehabilitación, restau-ración ou reposición daqueles ele-mentos especiais e de interesearquitectónico de madeira comogalerías, ventás e portas de en-trada aos edificios; e promover arestauración das reixas e pezas deferro existentes en portais, fiestrase balcóns. Tamén se inclúe a repa-ración das pedras de soporte dete-rioradas e das unións aos murospor medio de enchumbados.

Esta é a décima convocatoriado programa, e dende o ano2006, a Oficina Técnica do Con-sorcio estudou 356 solicitudespresentadas, das que, ata o deagora, se materializaron un total

de 175. O importe global de axu-das concedidas neste período as-cende a 935.385,86 euros.Requisitos para acceder ás

axudas Poderán beneficiarse destas

axudas as persoas propietarias,arrendatarias ou aquelas que os-tenten algún dereito de uso sobreos inmobles; e as comunidadesde propietarios. Os inmobles de-berán reunir as condicións sufi-cientes de seguridade estruturale ser estancos fronte á chuvia,ademais de ter unha antigüidadesuperior aos 20 anos.

Á hora de avaliar as solicitudes,terán especial consideración os in-mobles afectados por contamina-ción acústica, situados nas zonasdeclaradas saturadas de ruído poloConcello de Santiago; sempre quecoa intervención se consiga unhamellora do illamento acústico doinmoble. Trátase das rúas daConga, Bispo Xelmírez, San Paio deAntealtares, San Bieito, Vía Sacra,Algalia de Abaixo, Entremuros,Troia, Travesa, praza da Algalia deAbaixo, Cantón de San Bieito, Tra-vesa de San Paio de Antealtares,Fonte Sequelo, praza de Feixoo e

rúa de Abril Ares.O nivel de ingresos da unidade

de convivencia tamén ten rele-vancia especial nesta convocato-ria. Ademais, primarase aincorporación de novos solicitan-tes, así como a superficie en me-tros cadrados de carpinterías demadeira ou de reixas. Valoraraseo nivel de catalogación ou de in-terese arquitectónico do edificioou vivenda e dos elementos sin-gulares sobre os que se actúe. E,por último, darase preferencia

aos inmobles destinados a vi-venda e con ocupación perma-nente.

Os propietarios interesados enconcorrer a esta convocatoria de-berán presentar as solicitudes e adocumentación pertinente no re-xistro do Consorcio ou en cal-quera outro rexistro. A datalímite é o día 8 de maio de 2017.Para consultar dúbidas, deberánacudir ás dependencias da OficinaTécnica do Consorcio, situada nonúmero 59 da Rúa do Vilar.

O 8 de maio remata o prazo para solicitar asaxudas á rehabilitación dos elementos especiais

de madeira e reixas na cidade histórica

Música, gastronomía e eventos para todos os públicoscentran a programación para Semana Santa

VIIO FARELO | Abril de 2017

CulturaRedacción OURENSE

OMuseo doCoiro de Alla-riz celebrou

una masterclass conJim Linnell. Organi-zado por Tandy Leat-her, o obradoirogratuíto con aforo de30 persoas, durouoito horas e combi-nou diferentes técni-cas de repuxado,tinte, relieve e volu-men. Con motivo daexposición de arte encoiro “Handmadenot-homemade: coiro, core volumen” na Escolamunicipal de Artes eOficios de Vigo, o ar-tista estadounidense Jim Lin-nell visita o país para dar acoñecer a súa arte.

Nacido e criado en EEUU,Jim Linnell está unido ao coirodende a súa infancia. Con máisde 49 anos de experiencia, aobra de Jim ocupou portadas derevistas especializadas, catálo-

gos e estivo exposta en nume-rosas galerías. No eido da arte-sanía do coiro recibiu algún dospremios máis prestixiosos inter-nacionais do gremio: o “AlStohlmanAward”, o “LifetimeA-chievementAward” e o “MasterLeather Artisan Award” da Aca-demia de Artistas do Oeste.

Jim Linnell no museoalaricano do coiro

OConcello de Allariz, através da concellería dePromoción Económica,

Comercio e Turismo, organiza oI mercadiño do libro velllo, coobxecto da dinamización cultu-ral do casco histórico durante aSemana Santa.

Celebrarase na Praza Maior ena Praza de Abaixo de Allariz,o sábado 15 de abril, en hora-rio en horario de 11:00h a

20:00h. Poderán participar nomercado todos os interesados,maiores de idade, a título par-ticular que queiran expoñer evender os seus produtos sem-pre que se trate de artigos desegunda man. Ademais reser-varase un número de postosdefinido para librarías ou ten-das de música que desexen ex-poñer os seus produtosdescatalogados.

Allariz organiza omercadiño do libro vello

O mercadillo do libro vello organizase en Allariz por primeira vez.

Helena Suárez, conce-lleira de Deportes deAllariz, destacou a im-

portancia da III carreira de os-btáculos que volverá a contarcoa colaboración do Concellode Allariz.

Nesta terceira edición mu-douse algunha parte de perco-rrido para que os participantespodan contar cos espectado-res. Manuel Blanco, director da

proba organizada por FusiónFitness informou que serán 9,5 quilómetros con 30 obstácu-los, que contará con dúas mo-dalidades, unha de élite,clasificatoria para o campio-nato europeo na que participa-rán atletas de toda axeografía, segundo as normasque estableza a federación. Asímesmo a carreira contarácunha modalidade popular na

que poderá participar calquerapersoa.

A carreira sairá o día 20 demaio da piscina municipal,pola marxe esquerda do ríoArnoia, pasando polo Briñal,o Campo do Seixo e Campinge volverá pola marxe dereitado río ata a piscina, un per-corrido privilexiado pola Re-serva da Biosfera Área deAllariz.

III edición da carreira deobstáculos en Allariz

Allariz combina as novas tecnoloxías de xeo-localización (gps) con modelos tradicionaisde pastoreo en extensivo para manter lim-

pos espazos singulares no marco da Reserva daBiosfera Área de Allariz.

A comunidade de burros que habita en San Sal-vador dos Penedos, ao coidado da Asociación An-drea, van dotados dun gps que, ademais depermitirlles ampliar as áreas de pastoreo, axudaráá protección da zona contra incendios.

Este modelo pioneiro, que mestura o tradicionalco moderno, busca manter o monte libro de malezagrazas ao traballo dos burros “un equipo especiali-zado que chegan onde non o fan nin cabras ninvacas e sen destruír os límites” di David Lema.

Os burros en Allariz levan gps

Acidade de Ourense cele-brará o domingo día 2, atradicional festa de San

Lázaro, que cada ano, quincedías antes da Semana Santa,marca a benvida da primavera.

Durante a xornada do sá-bado, 1 de abril, e o domingo,2, estarán instalados arredor doParque de San Lázaro, os postosde rosquillas e lambetadas, tra-dicionais desta celebración

As actividades propias dafesta serán o domingo. Ás 11.45h haberá alborada cos gaiteiros

"Gomes Mouro" e cabezudospolas rúas do Paseo, Santo Do-mingo e parque San Lázaro.

Ás 13:00 horas será a Queimadas madamitas a cargo da Piro-tecnia Josman.

A cidade de Ourense celebra a festa deSan Lázaro coa queima das 'madamitas'

O FARELO | Abril de 2017VIII

GaliciaRedacción O FARELO

Opresidente da Xunta, Al-berto Núñez Feijóo, des-tacou na rolda de prensa

do Consello a aprobación da novaEstratexia de turismo de Galicia2020 co obxectivo de seguir ba-tendo récords de visitantes e pre-parar o Xacobeo 2021.

Coa finalidade de acadar unhasubida dun 21% no número de tu-ristas ata chegar aos seis millóns,ademais de seguir potenciando oturismo internacional ata quechegue a representar un terzo dototal -o que se traduce en máis dedous millóns de visitantes estran-xeiros-, Feijóo precisou que estainiciativa contempla un investi-mento total de 240 millóns deeuros para: construír un destinoúnico e diferencial; impulsar unhanova forma de xestión que incor-pore a todos os axentes da cadeade valor e que facilite a sustenta-bilidade sen renunciar a criterios

de rendibilidade económica e so-cial; e mellorar a captación de tu-ristas e a súa fidelización a travésdunha oferta segmentada e decalidade.

Sobre a base destes grandesretos, a nova estratexia abordará11 liñas de actuación que abar-can, a súa vez, un total de 90propostas de acción: a paisaxe,os recursos naturais e a susten-tabilidade; os valores diferencia-dores e a súa potenciación; amobilidade turística; os Camiñoscomo dinamizadores do país; acooperación na cadea de valor; arendibilidade; a formación de ca-lidade e profesionalización; asensibilización sobre o turismocomo motor de desenvolvemento;a comercialización; a internacio-nalización; e a innovación turís-tica e as novas tecnoloxías.

Feijóo subliñou que a paisaxe,os recursos naturais e a susten-

tabilidade será unha das princi-pais prioridades desta folla deruta, contando co 37% do totaldo investimento. Deste xeito, aspolíticas turísticas dos próximoscatro anos apostarán polo ecotu-rismo como elemento tractor dorural galego, a través da creaciónde novos produtos turísticos vin-culados á natureza.

“Nesta liña traballaremos na re-habilitación e posta en valor dosmiradoiros galegos, na creación desendas turísticas senlleiras de es-pecial interese paisaxístico, e noaproveitamento do gran potencialdos Parques Naturais co impulsode paquetes e actividades ecotu-rísticas na súa contorna”, expli-cou, ao que engadiu que a Xuntaapostará, ademais, pola valoriza-ción turística dos cascos históri-cos, poñendo especial énfase nopatrimonio material e inmaterialdas cidades e vilas galegas.

A nova estratexia inclúe,tamén, o desenvolvemento dunhametodoloxía que permita xestio-nar os altos niveis de demandaturística aos que se ven someti-dos determinados recursos. Destemodo, poderase impulsar unhaoferta cultural e de ocio paraestes puntos e, así, evitar a de-gradación do patrimonio cultural

e natural de Galicia.“En definitiva, estamos ante

un plan global, integrador, diná-mico e dinamizador”, dixo, fa-cendo fincapé en que o obxectivoé converter a comunidade nundestino turístico sustentable, in-novador e competitivo, baixo amarca Galicia e baixo a premisaxeral de calidade.

Feijóo destaca a aprobación da nova Estratexia de turismo deGalicia 2020 co obxectivo de seguir batendo récords de visitantes

O presidente da Xunta na rolda de prensa de Consello

Inaugurouse na Sala Municipalde Exposicións Kiosco Al-fonso a exposición Migue-

lanxo Prado. 2003-2016, unhaselección dos traballos realiza-dos nos últimos 14 anos polo re-coñecido debuxante coruñés edirector do Salón InternacionalViñetas desde o Atlántico.

Na exhibición, que permane-cerá aberta até o 1 de maio, opúblico poderá achegarse a obrade Prado a través de traballosseleccionados para a ocasiónpolo propio autor, como De Pro-fundis, a longametraxe de ani-mación creada polo debuxantecon música de Nani García, e in-terpretada pola orquestra Sinfó-nica de Galicia; ou a novelagráfica Ardalén, que recibiu nu-merosos premios internacionais.Na exposición 2003-2016 taménserá posible ver algunhas repre-sentacións de obras como Nos-talxia de Belo Horizonte, Alingua das bolboretas ou mesmodas que formaron parte da expo-sición itinerante Miguel EN Cer-vantes, na que o coruñés foi oresponsable da biografía ilus-trada do autor de Don Quixote,

e que acolleu o pasado verán oPazo de María Pita. Das paredesdo Kiosco Alfonso tamén pendu-rarán páxinas do seu traballo enbanda deseñada, como Presas fá-ciles ou A mansión dos Pampín,e os coñecidos Tanxencias ouQuotidianías delirantes.

A colección, que se poderá vi-sitar todos os días, en horario de

de 12.00 a 14.00 horas e de 18.00a 21.00 horas, supón a continua-ción da mostra 1993-2003, cele-brada con anterioridade no mesmorecinto municipal, e na que sepuideron atopar exemplos deobras recoñecidas do impulsor dosalón do cómic coruñés, comoTrazo de Tiza, Toca Madeira ou Oxabaril branco.

Exposición de Miguelanxo Prado noKiosko Alfonso

Na Sala de Proxectos doCentro Cultural TorrenteBallester (CTB) de Fe-

rrol, exponse a obra do fotó-grafo ferrolano Kiko Delgadoonde se poderá visitar, candomenos ata maio.

Mar é o nome da mostra fo-tográfica que asina Delgado eque se compón de preto demedio cento de imaxes enblanco e negro tomadas, nasúa totalidade, nas praias dacosta do Concello de Ferrol, ex-plicaba esta mañá o seu autor,é unha visión moi íntima eunha aposta persoal que fuxe

das estampas clásicas de mar earea para ofrecernos outra vi-sión do mar e da area, en ro-chas, crebas, espuma, salitre,vivos, conchas e tamén, o lixoque ensucia a costa.

O Concello editou medio mi-lleiro de catálogos de 'Mar' queestarán a disposición dos visi-tantes da mostra e que contaco prólogo do escritor AntónCortizas, amigo persoal de Del-gado, que quixo regalar unhaspalabras. “Quen mira o mar conollos de sede, sabe que o marten moitos horizontes”, iniciao prólogo.

Exposición do fotógrafoKiko Delgado no CTB de

Ferrol

IXO FARELO | Abril de 2017

EntrevistaPor Francisco Puñal Suárez

Ramón Rodríguez Palleiro ,"Moncho do Orzán" (ACoruña, 1985) é un mozo

inquedo e preocupado pola cul-tura galega, a música deste paíse tamén pola docencia das novastecnoloxías dixitais.

Formouse no mundo da gaitada man dos mestres Raúl Galegoe Ricardo Santos. Foi vogal daAsociación de Gaiteiros nos anos2004 e 2005. Antigo membro doquinteto Os Cataventos e dogrupo folque Barallete. Taménten colaborado musicando es-pectáculos coa Compañía FemmeFatale e co Grupo de Teatro daA.C. Alexandre Bóveda. É co-rista, actor e arquiveiro de Cán-tigas da Terra. Investiga opasado e o presente dos CorosGalegos, poñendo de relevanciaa súa importancia dentro da cul-tura propia. Forma parte, ade-mais, do colectivopoético-musical In Nave Civitase actualmente estuda cuartocurso do Grao Profesional deAcordeón.

Gradouse en Enxeñaría Téc-nica de Telecomunicacións polaUniversidade de Vigo e agora,coa creación das Aulas Tecnoló-xicas m8factorial, radicada naRúa do Socorro 55, na Coruña,tamén emprega a docencia comounha arma de futuro para esper-tar a arela de coñecemento ennenos, mozos e adultos.

Moncho, cales son os obxecti-vos de m8factorial?

Cando os meus pais e avós

eran cativos construían os seuspropios xoguetes, no entanto euxa fun de mercalos feitos. Poriso un dos obxectivos de m8fac-torial é que as novas xeraciónsvolten construír e crear de cerobrinquedos novos, incorporándo-lles elementos da tecnoloxía doséculo XXI, como a robótica.Este camiño permítenos situar acreatividade como eixo daaprendizaxe. Fronte a obriga me-morística imposta nos plans deensino reglado, nós propoñemosa experimentación como o ca-miño lóxico para aprender: inte-ractuar, emocionarse e, polotanto, lembrar.Que tipo de obradoiros impar-tides?

Para os máis novos (6-9 anos)temos a Factoría de Inventos, unespazo para coñecer os princi-pios básicos da ciencia e da ma-temática: desde facer xirar unmotor homopolar até facer bai-les cos graos da circunferencia!E, por suposto, construímos xo-guetes con materiais da natu-reza para logo programalos emovelos mediante puzzles, comoun brazo robótico en madeiracon motores.

Dos 10 anos en diante, oalumnado pode escoller entrerobótica & gadgets e programa-ción de videoxogos. En robó-tica afondamos na construciónde artefactos saídos do maxíncolectivo, empregando tecno-loxía reciclada (motores de im-presoras vellas, ordenadores endesuso, imáns de microondas,

etc). En programación creamosun videoxogo completo, reali-zando guiados e en equipotodo o proceso creativo: guión,deseño gráfico, código e pre-sentación.Cales son aqueles dos que asnenas e nenos máis gostan?

Certamente hai para todos osgostos. Hai quen prefire crearunha aventura e debuxala paralogo incluíla nun videoxogo e aquen lle presta inventar e cons-truír novos trebellos robotiza-dos. Até o momento, aquel quemáis éxito atinxiu foi a arpaláser: un marco de madeira conláseres que ao interromper opaso de luz fan soar cadansúanota asociada, un instrumentomusical tecnolóxico e artesán aun tempo.Por que é importante, ao teuver, fomentar este tipo de

ensino?Principalmente porque con-

tribúe, como xa comentei antes,a unha aprendizaxe non memo-rística (senón emocional), ba-seada na experimentación.Ademais, dado que o noso pre-sente está cheo de desafíoscientífico-técnicos e socio-cul-turais, cómpre formar novas xe-racións con sólida formaciónhumanista onde a ciencia e atecnoloxía, empregada no bencomún, son a cerna no progresoda sociedade. Nesta liña depensamento fomentamos o soft-ware e hardware libre, a reci-claxe, a construción conmateriais da natureza, o coi-dado e o coñecemento do en-torno e outros aspectosesenciais como a integración oua diversidade lingüística (in-cluíndo a lingua de signos).

Que próximos obradoiros idesrealizar?

Cara o verán organizaremos,entre outros, un obradoiro deconstrución de instrumentos mu-sicais tanto artesanais como im-presos en 3D e tamén cursospara formación do profesoradoen robótica e programación.

Como compatibilizas a túa fa-ceta como músico e estudantede acordeón con esta actividadedocente?

Unha boa planificación, cons-tancia e unhas enormes ganasde estar sempre coa mente ac-tiva son claves para combinar asdistintas facetas. Se ben a do-cencia esixe xerar novos conti-dos arreo e a música demandaregularidade, ambas en comple-mento establecen unha sinerxiamáxica para o fomento da crea-tividade.

A importancia dunhaaula dixital

Ramón Rodríguez Palleiro, de Aulas Tecnolóxicas m8factorial

Ramón Rodríguez Palleiro na súa aula dixital

O FARELO | Abril de 2017X

CulturaRedacción O FARELO

Darío Campos Conde, presi-dente da Deputación deLugo, presentou a repre-

sentantes de concellos de Galiciae Asturias os primeiros traballosque está a elaborar a Deputaciónxunto a especialistas na materiasobre o trazado histórico da VíaRexia do Norte. Campos Condepresentou no municipio ponteno-vés a parte correspondente aotreito dende Lugo á Pontenovamentres o organismo provincialsegue a avanzar no de A Ponte-nova-Vegadeo para culminar o es-tudo do trazado completo destaVía. O goberno da Deputación ealcaldes de concellos galegos easturianos defenden a recupera-ción da Vía Rexia do Norte, asícomo o seu recoñecemento oficialpor parte da Xunta de Galiciacomo ruta histórica de peregrina-ción a Compostela, dentro do Ca-miño Norte a Santiago, que contacoa declaración de Patrimonio daHumanidade da UNESCO.

A parte do estudo finalizada epresentada por Campos Conde faiunha análise sobre o trazado his-tórico do treito Lugo-A Ponte-nova. Mantén que a Ruta deAbres é a variante máis antiga do

Camiño do Norte que entra en Ga-licia dende o Río Eo e discorrepolo Camiño Real de Meira, ache-gando aos camiñantes á cidadede Lugo. Con todo, este camiñoé o único de todas as alternativasxacobeas que non obtivo recoñe-cemento oficial, xa que non se in-cluíu no decreto de delimitaciónoficial da Ruta da Costa (DOG do23 de decembro de 2014). Domesmo xeito, tampouco se oficia-lizou o Camiño Real de Meira nodecreto de delimitación do Ca-miño Primitivo (DOG do 31 de de-

cembro de 2012).O estudo apunta que a pesares

da falta de sinalización, esta rutaestase a consolidar entre os ca-miñantes que se achegan a Lugo.Tras a presentación dos primeirosresultado deste estudo, asinaronconvenios de colaboración inter-municipal para traballar conxun-tamente dende os concellos deGalicia e Asturias na procura definanciamento para a elaboracióndun proxecto técnico de recupe-ración e protección da Vía Rexiado Norte.

A Deputación de Lugo estuda arecuperación da Vía Rexia do Norte

Reunión celebrada no Concello de A Pontenova.

Aasociación folclórica deexaltación e fomentoda cultura galega Quei-

xumes dos Pinos inaugurou asúa nova sede, emprazada narúa Nosa Señora da Saínza dacapital ourensá, logo de per-maneceren máis de 20 anosno barrio do Couto. A dele-gada territorial da Xunta enOurense, Marisol Díaz Mou-teira, asistiu, acompañada daxefa territorial da Conselleríade Cultura, Educación e Orde-nación Universitaria, Luz Fer-nández Quintas, ao acto deinauguración que contou coapresenza de numerosas perso-nalidades da vida social, cul-tural e política ourensá. DíazMouteira recoñeceu pública-mente o labor desenvolvidopor este grupo de danzas aprol do folclore tradicionalgalego e desexoulle moitoséxitos nesta nova etapa quecomeza, coincidindo co tras-lado do seu local.Pereiro de AguiarQueixumes dos Pinos naceu

no ano 1994 no concello ou-

rensán de Pereiro de Aguiar.Na actualidade, o grupo contacunha escola de danza for-mada por 300 alumnos de di-ferentes idades e niveis, eimparte as súas clases en dis-tintas asociacións da capitalourensá e da súa provincia. Ogrupo titular desta agrupaciónfolclórica está formado por 45componentes, con idadescomprendidas entre os 14 e os35 anos. Deles, 7 forman ocorpo musical e 38 o grupo dedanza. Ademais, contan cungrupo de 18 pandereteiras epandereteiros.

Segundo o director destegrupo de danzas, Xosé Anto-nio Viñas, desde as súas ori-xes ata a actualidade, máis dedous mil alumnos aprenderonos segredos do folclore tradi-cional galego e contribuíron adifundilo por numerosos paí-ses do mundo. O acto de inau-guración contou cunhaactuación de Queixumes dosPinos e de Sons do Miño, ade-mais dunha representaciónteatral.

O grupo de danzasQueixumes dos Pinoscumpre 23 anos

Este ciclo de música, queterá lugar entre o 4 deabril e o 2 de maio en

Lugo, no Museo Interactivo daHistoria, na Casa do Saber e noConservatorio Profesional deMúsica Xoán Montes, ten comoobxectivo dar a coñecer anual-mente ao público lucense unhamostra representativa das dis-tintas tendencias da musicacontemporánea, facendo fin-capé nesta edición sobre a mú-sica actual en Europa. O cicloinclúe conferencias, concertos,un espectáculo de danza e unobradoiro. Todos eles son de en-trada libre e gratuíta ata com-pletar aforo.

As conferencias-concertoscomezarán o martes 4 de abril,na Casa do Saber, cunha expo-sición sobre a complexidade e

neotonalidade. Posteriormente,o martes 18 de abril, taménnestas mesmas instalaciónsterá lugar a conferencia Oamplo abano da sonoridade: dosilencio á saturación plena, e omartes 25, Novos horizontes naarte sonoroa: retroespectiva eactualidade, no MIHL. A últimaconferencia será o día 2 demaio, tamén no MIHL, baixo otítulo Camiños Interiores e Ca-miños Abertos. Todas elasterán lugar ás 20:00 horas, eunha vez rematadas, celebra-rase un concerto. En totalterán unha duraración de dúashoras.

O martes 7 de abril ás 20:30horas, no MIHL, o alumnado doConservatorio Profesional deMúsica Xoán Montes ofrecerá oconcerto Autorretrato, e o ven-

res, 21 de abril, o grupo de per-cusión deste conservatorio e ode danza do Conservatorio dedanza, ofrecerán o espectáculoSix Japanese Gardens.

O concerto didáctico paraescolares A improvisación:unha ferramenta de creaciónmusical, será o venres 7 deabril, a partir das 11:00 horasno MIHL. Asistirán 4 institutosde Lugo e uns 150 alumnos ealumnas.

Este ciclo de música inclúetamén un obradoiro de libre im-provisación musical, o día 6 deabril, de 17:00 a 20:00 horas,no Conservatorio Profesional deMúsica Xoán Montes. Está diri-xido a 20 rapaces e rapazas, queao día seguinte no concerto di-dáctico interpretarán unhapeza.

V Ciclo de Música ContemporáneaMIHL Sons-XXI

XIO FARELO | Abril de 2017

CulturaRedacción OURENSE

AConsellería de Cultura,Educación e OrdenaciónUniversitaria e o Consello

da Cultura Galega poñen en mar-cha a quinta edición de ‘No bicoun cantar’, unha iniciativa naque a música e a poesía cobranprotagonismo nas voces dosalumnos e das alumnas dos con-servatorios profesionais de mú-sica de Galicia e que este anorenden lles homenaxe aos poe-tas mindonienses. O conselleirode Cultura e Educación, RománRodríguez, e mailo presidente doConsello da Cultura Galega,Ramón Villares, presentaron aactividade, que terá lugar enMondoñedo o vindeiro día 2 dexuño, cun concerto no que uncoro de rapaces e de rapazas dosconservatorios profesionais demúsica cantarán os versos de Ál-varo Cunqueiro, de Antonio No-riega Varela, de XoséDíaz-Jácome, de Manuel LeirasPulpeiro e de Aquilino IglesiaAlvariño.

O coro estará acompañadopolo quinteto de metais ‘Hércu-les Brass’, e baixo a batuta dodirector Maximino Zumalave,que tamén participou no acto,xunto co secretario xeral de Cul-tura, Anxo Lorenzo; coa alcal-desa de Mondoñedo, vila queacolle a edición deste ano, e coavicepresidenta do Consello daCultura Galega, Rosario Álvarez.Na súa intervención, Román Ro-

dríguez, subliñou a importanciadeste evento na medida en quereforza o papel educativo da mú-sica e da literatura; que contri-búe a fomentar a educación envalores como o traballo enequipo, a responsabilidade e asolidariedade; e que axuda a es-pallar a cultura e a lingua gale-gas a través dos seus autoresmáis representativos. O conse-lleiro aludiu tamén a que ‘Nobico un cantar’ se inspira na tra-dición dos xograres medievais, através do diálogo entre a músicae poesía; e lembrou que precisa-mente un dos cumios da litera-tura galaico-portuguesa, oPergamiño Vindel (que recolle assete cantigas de amigo de Mar-tín Códax), vai estar exposto apartir deste outono no Museo do

Mar de Galicia, en Vigo.Seis poemas cantadosNesta edición interpretaranse

seis pezas doutros tantos autoresen versión para coro de nenos esexteto de metais de Juan Duránpara o Consello da Cultura Galega.Trátase dos poemas ‘No niño novodo vento’, de Álvaro Cunqueiro econ música de Luis Emilio Bata-llán; ‘As froriñas dos toxos’, de A.Noriega Varela e musicado porEduardo Toldrá; ‘O neno durmía’,de Xosé Díaz-Jácome e música deAntonio Paz Valverde; ‘¡Non osei!, de Manuel Leiras Pulpeiro eNico Casal como compositor; e‘Neniae’, de Aquilino Iglesia Alva-riño e tamén musicado por NicoCasal. Coma en todas as edicións,o coro pechará o concerto coa in-terpretación de ‘Maio longo’, deRosalía de Castro, e con músicade José Baldomir. Coma todos osanos, estímase unha participa-ción de preto de 500 nenos dosconservatorios profesionais demúsica da Coruña, Ferrol, Lugo,Ourense, Pontevedra, Santiago eVigo; do coro Ángeles de Compos-tela da Escolanía da Catedral deSantiago; do Coro de nenos da Or-questra Sinfónica de Galicia; etamén están convidados os alum-nos dos conservatorios profesio-nais de Viveiro e de Vilalba e dasescolas de música municipais deRibadeo e Mondoñedo. ‘No bicoun cantar’ púxose en marcha en2013, en homenaxe a Rosalía deCastro cando se cumprían os 150anos do seu nacemento, e tivolugar en Santiago. A partires deaí, as seguintes edicións estive-ron dedicadas a Manuel CurrosEnríquez (celebrada en Celanova),a Ramón Cabanillas (que tivolugar en Cambados) e aos troba-dores (en Cangas).

Os poetas mindonienses serán osprotagonistas de ‘No bico un cantar’

Cultura e o Consello da Cultura Galega poñen en marcha a quinta edición.

Aescritora Rocío LópezNúñez, presentou o libroOlvídate del Cielo, a ter-

ceira novela policíaca da autoralucense. A deputada de Benestar,Sonsoles López Izquierdo, subli-ñou que “sempre é un motivo deorgullo acoller novos proxectosde lucenses que aportan un valorengadido á nosa cultura. Nestanovela de máis de 400 páxinas oslectores atoparan suspense, moi-tísima acción, persecucións e in-triga, ingredientes que secombinan en capítulos curtospara un maior dinamismo e conflashback para buscar no pasadoas claves do presente”.

Pola súa parte, Rocío Lópezexplicou que “é unha novela moidinámica, coa que o lector se vaia enganchar dende a primeira pá-xina. A labor fundamental quetemos os escritores é poder tras-ladar ao lector a un mundo ima-xinario por medio da nosa

palabra, e con esta novela pensoque se consegue plenamente”.

Rocío López Núñez, naceu enMonseiro, Láncara na provinciade Lugo en 1974. Unha infanciarodeada de libros foi o sinal máisclaro do que estaría por chegar.Aínda que a súa vida profesionalencamiñouse cara a outros ámbi-tos, sempre soubo que tarde oucedo acabaría unida á súa granpaixón: a literatura. Diplomadaen Educación Primaria pola Uni-versidade de Santiago, casada,nai de tres fillos e apaixonadapolas series policíacas e de sus-pense, decidiu finalmente atoparo tempo e a dedicación necesariapara facer realidade unha dassúas metas: escribir unha novelade suspense. Despois do tre-mendo éxito alcanzado coa súaprimeira novela Nunca volveras aPikeville, Rocío publicou unha se-gunda parte baixo o título de La-droa de vidas.

Rocío López presentou a súanovela Olvídate del cielo

Acto de presentación da novela policíaca.

Oartista ourensán Florenciode Arboiro tén aberta noCentro do Viño de Mon-

forte unha exposición dos seustraballos en bronce e madeira.

Florencio Martínez Vázqueztamén mantén exposición perma-nente no parador de Santo Estevode Ribas de Sil, Concello de No-gueira de Ramuín (Ourense).

Florencio de Arboiro

O FARELO | Abril de 2017XII

LibrosRedacción MADRID

Presentado en Hamburgo“Estirpe de navegantes”,bitácora poética de MaríaEster Alonso Morales

Overnes 24 de marzo, a 41 anos doGolpe Militar en Arxentina pre-sentamos o libro “Estirpe de Na-

vegantes” na Tertulia Literaria “ElButacón”, que se da cita na Torre de Fi-losofía da Universidade de Hamburgo.Anteriormente xa se tiña presentado enMar del Plata e Bos Aires.

A anfitriona da noite Gesine Marionafixo unha introdución resaltando os 25anos que levan a soster este espazo lite-rario, dous vernes ao mes e onde xa sepresentaron 51 libros. A aula estabachea, inmigrantes latinos, españois ealemáns que comparten o gusto polanosa cultura e idioma. Entre eles arxen-tina/os cunha historia en común de au-sencias e exilio. Distintas idades entrepúblico, xente recén chegada ou que levaunha vida aquí, todos con historias com-

partidas de migración e despedidas. Fa-milias partidas co océano de por medio.

Ao comezo mencionei as mulleres quefixemos este libro: Margarita Merbilhaáco seu prólogo, Montserrat Rodríguez Ál-varez cunha tradución ao galego impeca-ble e Neus Morán Gimeno cun traballoartesanal nas imaxes e ilustracións queacompañan este precioso libro. Reciteialgúns poemas mentres proxectabamosimaxes do libro na pizarra.

Na fin, intercambiamos experiencias,preguntas, respostas e asinei exemplares.Tamén levaron exemplares do xornalmensual Novas do Eixo Atlántico(xornalgalego-portugués que se edita en Pon-teareas e cubro todo o espazo xeográficode Galicia e Norte de Portugal).

A poesía faime feliz!Maria Ester, escritora e autora do libro.

A autora do libro editado por Novas do Eixo Atlánticonos envía esta reseña do acto

Hai pouco máis dun ano, tras case65 anos de servizo, que o Restau-rante Verruga de Lugo pechou as

súas portas por xubilación dos seus pro-pietarios e hoxe presentouse na Delega-ción da Xunta de Galicia en Madrid/Casade Galicia o libro "Restaurante Verruga:historias y recetas" que rememora o vi-vido no popular local lucense, polo quepasaron presidentes de goberno, comoAdolfo Suárez, e artistas de renome,como o actor Charlton Heston. Unhaobra de recordos que contén o receitariodo Verruga e foi escrita por Miluca RealVázquez e Luis Latorre Real, que taména editou, e prologada polo xornalistaJosé María Carrascal. Unha parte dos be-neficios que xeren as súas vendas desti-naranse á Asociación de Pais ou Titoresde Persoas con Discapacidade Intelectualde Lugo (ASPNAIS).

No acto interviñeron Miluca Real Váz-quez, Luis Latorre Real, o xornalista JoséMaría Carrascal e a coordinadora de Acti-vidades Económicas da Casa, Ana Rodrí-guez, que o fixo en nome do delegado daXunta de Galicia e director da Casa de Ga-licia, José Ramón Ónega, tamén lucense.

Rodríguez apreciou que os autores dolibro, "utilizando o local como protago-nista, quixeron reflectir unha parte moiinteresante da historia de Lugo e dos lu-censes que foron clientes da casa". Re-saltou así mesmo a gastronomía daprovincia de Lugo como unha das súasgrandes excelencias -así como de todaGalicia- que "permite imaxinar todas ascousas boas que rodean o acto para

comer: as viaxes, a compañía dos ami-gos, o coñecemento de novas persoas enovos lugares".

Miluca Real Vázquez fixo un repasopola traxectoria do restaurante, baseadana tradición culinaria galega e na cali-dade do produto. A historia do Verrugafoi a da súa familia, a súa nai Emilia Váz-quez -fundadora do restaurante xunto aoseu marido Cándido Real- e a do matri-monio formado pola propia Miluca e oseu esposo Luis Latorre, que estivo 40anos vinculado ao negocio desde omesmo día da súa voda.

Tivo un emocionado recordo para todoo persoal do Verruga que durante tantosanos colaborou no éxito do restaurantee fixo unha especial mención a Carlos Ro-dríguez, o que foi cociñeiro do presti-xioso restaurante Currito da Casa deCampo de Madrid, mestre e amigo queaxudou notablemente ao éxito do Ve-rruga e á súa renovación.

Carrascal, que viviu en Lugo duranteanos na súa infancia, referiuse á dificul-tade que entraña destacar no ámbito noque o fixo o Restaurante Verruga, o darestauración de Lugo, debido á tradición,a oferta, a pericia e a competencia quenese campo reúne a cidade. Rememorouo local como punto de encontro e lugarde longas reunións ao redor da mesa eenxalzou a comida tradicional fronte anovas tendencias como "o resultado defacer os alimentos naturais o máis sabo-rosos e dixestivos posible, realzando osseus sabores naturais sen que haxa ma-neira de confundilos".

Presentado na Casa de Galiciao libro "Restaurante Verruga:historias y recetas", querememora o vivido no local

lucense

A obra, escrita por Miluca Real Vázquez e LuisLatorre Real, contén o receitario do Verruga

XIIIO FARELO | Abril de 2017

Novas da RaiaRedacción LUGO

Co mes de abril chega a progra-mación cultural de primavera or-ganizada polo Concello de

Tomiño, coa colaboración da Deputa-ción Provincial.

A primeira das propostas terá lugar odía 1 de abril, co III Encontro Minho-Galiza, un debate sobre a música ga-lego-portuguesa e das palabras quetransporta para a interculturalidade e aidentidade da lingua, organizado polaUniversidade do Minho (Braga) co apoiodo Concello de Tomiño, Xunta de Galicia,Radio Municipal de Tui e Radio Univer-sitaria do Minho. O encontro terá lugarno Auditorio de Goián, Tomiño, desde as11h (10h.PT), e participarán no debatesobre música o gaiteiro de Vila Real Ri-cardo Almeida, o director da Radio Mu-nicipal de Tui José Font, o Maestro daBanda Musical de Monção José VicenteSimeó así como os cantores e composi-tores Ses, de Galicia e Pedro Abrunhosa,de Portugal. Contarán coa participaciónda Escola de música de Tomiño. A en-trada é de balde.

Asemade, o mercado municipal aco-llerá tamén a partir do 1 de abril, a ex-posición “Os Espantallos ao Vento noCamiño”, na que participa unha vintenade artistas luso-galaicos. A mostra, conmáis de 20 artistas galegos e portugue-ses, forma parte do proxecto “Retorno

dos coidadores das hortas ao Camiño deInverno”, do rosaleiro Manuel Estévez ,e conta coa colaboración do artista to-miñés Basilio Calzado.

O sábado 8 de abril, haberá teatrocon Producións Excéntricas e a súa obra“Os amores de Jaques o fatalista”. Seráno Auditorio de Goián ás 22.00 horas.Entrada 5 euros, que se poderá adquirirna taquilla unha hora antes da función.

Teatro tamén o sábado 22 de abril,con Avento Producións e “Como sobrevi-vir a unha apocalipse zombi”. Auditoriode Goián. 22.00 horas. Entrada 3 euros.

Seguindo coa programación culturalde primavera, Producións Chévere traerá“As fillas bravas”. Auditorio de Goián.22.00 horas. Entrada 5 euros.

O mércores 17 de maio, Día das Le-tras Galegas, adicado a Carlos Casares,a Agrupación Musical de Goián ofreceráun concerto ás 12 do mediodía, e ha-berá obradoiros e venda de libros naPraza do Seixo.

O venres 19 de maio, Luis Bará pre-sentará o seu libro “Non des a esquece-mento”. Será no mercado municipal ás21.00 horas.

Por último, o sábado 20 de maio, pe-chará a programación de primavera oTeatro Lope de Vega, con “Pai non haimáis que un”. Auditorio de Goián. 22.00horas. Entrada 2 euros.

A exposición de pintura “Espantallos do Ventono Camiño” permanecerá aberta no mercado

municipal durante o mes de abril

Chévere, porá en escena “As fillas bravas”, eTeatro Lope de Vega levará ao auditorio de

Goián, “Pai non hai máis que un”

A programación cultural de primavera de Tomiño comeza odía 1 de abril co III Encontro Minho-Galiza

O FARELO | Abril de 2017XIV

Novas da RaiaRedacción O FARELO

ACâmara Municipal deViana do Castelo vai pro-mover o programa “Valo-

rizar o Património” que, numaprimeira fase, vão privilegiar al-guns edifícios que apresentamalgumas condições de risco oudesadequadas, designadamenterisco de colapso físico, acesso ecircuito condicionados, obras dearte em avançado estado de de-terioração, ausência de conteú-dos e sinalética.

Assim, estão já identificadospara integrar este programa oitoespaços, que apresentam neces-sidades avaliadas em 300 mileuros, designadamente: Igrejade S. Domingos, Capela de NossaSenhora da Agonia, Capela deSanta Catarina, Capela das Mal-heiras, Igreja de S. Pedro de Se-rreleis, Igreja de S. Tiago deCastelo de Neiva, Cruzeiro deSanta Marta de Portuzelo e Cru-zeiro de Nosso Senhor da Saúde(Vila de Punhe).

Neste contexto, este pro-grama abrangente de valoriza-ção de Património construído,tem por objetivo qualificar espa-ços de valor arquitetónico, his-tórico e artístico relevante parao território; dinamizar o poten-cial cultural destes espaços en-quanto locais privilegiados de

fruição cultural; e promover evalorizar os espaços referidosenquanto locais de visitação eatratividade turística.

Os diferentes apoios, a serprotocolados com as diferentesinstituições, tem ainda previstasações de fruição cultural de ca-rácter diverso (concertos, visitasguiadas), de modo a abrangerdiferentes públicos.Este pro-grama tem em conta que o Pa-trimónio Cultural de umterritório constitui a mais im-portante marca identitária domesmo e que a conservação, re-cuperação, valorização ou divul-gação deste torna-se umimperativo e também um deverpara com os vindouros na trans-

missão de uma herança verda-deiramente fundacional, paraalém de desempenhar um papelfundamental no desenvolvi-mento policêntrico dos territó-rios e na coesão territorial.Delembrar que o Património Cultu-ral Religioso e Monástico as-sume particular relevância noconcelho pela antiguidade, pelaexcecionalidade da arquitetura eda arte integrada, pelo teste-munho de outras épocas e deoutras mentalidades e porque seconfiguram como locais deenorme potencial para o conhe-cimento da ciência e da cultura.

Lançado Programa “Valorizar oPatrimónio”

Por décimo ano consecu-tivo, o Concello de Gon-domar, en colaboración

co Instituto de Estudos Miño-ráns, comprácese en convocarunha nova edición do premio depoesía que pretende honrar a fi-gura de Victoriano Taibo, poetadas Irmandades da Fala, mestregaleguista, creador de ducias deartigos sobre a lingua e sobrefeitos e personaxes galegos, na-rrador, membro da Real Acade-mia Galega e do InstitutoHistórico do Minho, persoeiro,en fin, de méritos acreditados efondamente comprometido coalingua e a cultura galegas.

Convocado o X Premio de

Poesía Victoriano Taibo dirixi-dos a poetas en lingua galega,os que queiran achegar as súasobras terán que facelo antes do31 de xullo de 2017.

O premio instituíuse no ano2008 co mecenado inicial daEntidade Local Menor de Morga-dáns que, en 20015, a través donovo equipo de goberno resul-tante das últimas eleccións, eli-minou unilateralmente ocompromiso adquirido, e a con-tinuidade do premio quedou ga-rantida polo concello deGondomar, que asumiu o mece-desta maneira o acervo literariogalego incrementouse con 10novos poemarios de 11 autores.

Convocado o X Premio dePoesía Victoriano Taibo

Nos dias 08 e 09 de abril, ascamélias inundam o Cine TeatroJoão Verde, no concelho de Mon-ção, numa exposição que pre-tende proporcionar um encontroentre admiradores e produtores

desta planta aromática e orna-mental. Neste fim-de-semana serárealçada a importância do cultivodesta planta, prevendo-se aindaanimação musical com “Os Teimo-sos” e “Voces do Arreiero”, expo-

sição de pintura e cerâmica arte-sanal de Patricia Oliveira e JoanaDegues e workshop de desenho etécnicas de impressão sobre ca-mélias orientado pelo Ateliê FlorAgreste. Entrada é gratutita.

Concerto de Voces de Arrieiro, dePonteareas, e Os Teimosos na

Exposição da Camelia en Monção Apelícula Ama-San, daportuguesa Cláudia Vai-rejão, é a gañadora da

13ª edición de Play-Doc Festi-val Internacional de Cine Docu-mental. Así o decidiu esta noiteo xurado da sección oficial, quevalorou “a creación dun traballoimpecable sen imaxes super-fluas ou editorializantes”.

“A película logrou condensaro que calquera cineasta desexaretratar, a través dunha extraor-dinaria fotografía, un ritmopausado e un modesto control,que encaixa perfectamente corecoñecemento aos seus prota-gonistas”, destaca a acta do xu-rado, formado por Carmen Gray,Jake Perlin e Philippe Azoury. Oxurado destacou o complicadoque foi realizar unha selecciónentre cinco películas de tan alto

nivel, algo que non é fácil deatopar en ningún dos festivaisnos que participaron como xu-rados.

Varejão realizou este mesmosábado en Tui a estrea en Es-paña desta a súa primeira lon-gametraxe, n que se aproxima áhistoria de Matsumi, Mayumi eMasumi, tres mulleres que mer-gullan diariamente a pulmón enWagu, un pequeno pobo pes-queiro da península xaponesade Ise, para arrincar a orella demar das rocas. As Ama-Sanpractican a pesca de mergullodesde fai máis de 2.000 anos.Ama-San competía con outrascatro películas: Omar y Gloria,de Jimmy Cohen; Le Concours,de Claire Simon; Libera Nos (Li-berami) e El futuro perfecto, deNele Wohlatz.

"Ama-San" da portuguesaCláudia Varejão gañadora

do Play-Doc

XVO FARELO | Abril de 2017

Redacción O FARELO

Novas da Raia

OVinte e Sete vai já na sua 13.ªedição. Durante cerca de ummês, Vila Real e Bragança apre-

sentam 14 produções teatrais, num pro-grama ecléctico que inclui grandesclássicos da dramaturgia universal e cria-ções eminentemente contemporâneas.

O festival tem sido ao logo de maisde uma década uma montra do teatroque se faz em Portugal e 2017 não éuma excepção. Vários géneros e abor-dagens estéticas estimulam o público acircular entre as duas cidades e convi-dam os visitantes a descobrir a regiãoa partir da sua oferta cultural.

Uma mostra de teatro de qualidade em português. Um festival para todos os públicos

Vinte e sete Festival deTeatro 2017

Despois de permanecer pe-chado durante os pasadosmeses de inverno por ra-

zóns de mantemento, o Museo doMar da Guarda volveu a abrir assúas portas aos visitantes, coinci-dindo co final da estación e co co-mezo da primavera.

O horario no que os veciños, ve-ciñas e turistas poderán accederao museo será de 11 a 14 horaspola mañá e de 16 a 19 horas naquenda da tarde tanto os sábados,domingos e festivos. O acceso ao

museo ten un prezo de 1€, pero asvisitas son de balde o primeiro sá-bado de cada mes.

Dende o Concello da Guardaanímase aos veciños e visitantes acoñecer e redescubrir este museosituado nunha contorna tan espe-cial e que forma parte da Rede deMuseos da localidade, que com-pleta o Museo Arqueolóxico deSanta Trega e o Centro de Interpre-tación das Fortalezas Transfrontei-rizas do Castelo de Santa Cruz.

Reapertura do Museo doMar da Guarda

Na sinopse, pode ler-se: “O gesto dodocumentário observacional implica,por vezes, ficar à espera muito tempo

até que o objeto a filmar se coloque no lugarexato para ser enquadrado com a mira da ob-jetiva. No Vale do Minho, vários homens con-tinuam a vaguear pela serra até conseguiremcapturar as suas presas. A estes dois fenó-menos, poderíamos chamar de caça. Vamoscaçar os caçadores do Vale do Minho comuma câmara para podermos ver se é mais di-fícil apanhar um javali ou conseguir enqua-drar um coelho para o poder mostrar, um diamais tarde, no cinema”.

A estreia dos ‘Dias de Caça’ em Vila Novade Cerveira está marcada paraesta quinta-feira, 30 de março,com espetáculo na Junta de Fre-guesia de Loivo, pelas 21h00;segue-se o Cineteatro de Cer-veira, na sexta-feira pelas 21h30;no dia 1 de abril no Centro deCultura de Campos, pelas 15:30;e no último dia, 2 de abril, ha-verá ‘Dias de Caça’ no Salão Pa-roquial de Covas, pelas 15:30.

Com criação e vídeo de Pedro Filipe Mar-ques, este espetáculo conta com a assis-tência de criação de Tânia Almeida e deLuís Filipe Silva, assistência na realizaçãoe montagem de Rita Palma e assistência desom de Hannah Bailliu. Vasco Ferreira en-carrega-se do desenho de luz e GonçaloFonseca é responsável pelas interpreta-ções, em conjunto com Joana Magalhães,Luís Filipe Silva, Rui Mendonça e Tânia Al-meida. Os novos caçadores são alunos per-tencentes às Escolas Profissionais EPRAMIe ETAP.

Todas as sessões têm entrada gratuita, li-mitando-se aos lugares disponíveis.

‘Dias de Caça’ chegam a VilaNova de Cerveira

Apartir do domingo 9de abril o AuditorioMunicipal Lois Tobío

acollerá a II Mostra de tea-tro afeccionado do Val Miñore Oia. Organizado polo Ins-tituto de Estudos Miñoránsco apoio do Concello deGondomar.

"Cabaret tres" será a obraque abrirá esta parte damostra organizada polo IEM,a cargo de Pritis-guomis, apartir das 19:00h. no Audi-torio Municipal Lois Tobío.

O programa continuará odomingo 23 de abril con "Atía lambida" a cargo de AMoura, a partir das 19:00h.no Auditorio Lois Tobío.

Para finalizar a Mostra, ogrupo de O mellor de cada casa,sairá a escena o domingo 7 de

maio con "A illa deserta" ás19:00h, no Auditorio MunicipalLois Tobío.

II Mostra de teatroafeccionado do Val Miñor

e Oia

O FARELO | Abril de 2017XVI

Redacción PONTEVEDRA

Novas da Raia

Nunha decisión insólita, aXunta deixa fóra das axu-das a cinco dos festivais

de cine máis relevantes de Gali-cia, todos por un mero “defectode forma”, subsanable, na en-trega da documentación. O Festi-val de Cans recurrirá estadecisión que o deixa nunha situa-ción de incertidume a dous mesesda súa celebración.

O Festival de Cans quedaráeste ano por vez primeira nosseus catorce anos de historia fóradas axudas que otorga a Xunta deGalicia. A AGADIC, organismo queconcede as axudas, comunicou“verbalmente” á dirección Festi-val que o motivo foi un “defectode forma” na entrega da docu-mentación. Ademais do Festivalde Cans, nunha decisión sen pre-cedentes, a Xunta deixa fóra dasaxudas a outros catro festivais:Curtocircuito e Cineuropa de San-tiago, Freakemacine de A Coruñae Primavera do Cine de Vigo, atodos eles alegando o mesmo“defecto de forma” na entrega dadocumentación.

Trátase da primeira vez na his-toria das axudas da AGADIC quese dá esta situación insólita, queestá propiciada por problemas noacceso á sede electrónica daXunta de Galicia. Era a primeiravez que estas axudas tiñan comorequisito obrigatorio seren pre-sentadas por vía electrónica,sendo tamén as primeiras axudasdo ano que debían ser presenta-das por este sistema, pero maliatodo, a AGADIC non estableceuningún medio de asistencia nestasituación excepcional.

Todos os festivais que quixe-ron entregar os seus papeis nosúltimos días tiveron problemas corexistro electrónico, polo que amaioría decidiron enviar a docu-mentación necesaria por correocertificado dentro do prazo re-querido, pero desde a AGADIC de-cidiron deixalos fóra da comisiónde avaliación. A partir desta si-tuación anómala como punto departida, só catro festivais foronaceptados para avaliar na comi-sión de proxectos. Unha vez re-partido todo o que correspondía

entre estes catro festivais, deuseunha situación surrealista xa quesobraron 30.000 euros.

Dáse a circunstancia de que aCoordinadora de festivais se reu-nira hai tres meses coa Xunta so-licitando un aumento dunhacantidade global que se considerainsuficiente, e moi inferior áotorgada ós festivais de música ede artes escénicas.

A decisión da AGADIC de dei-xar fóra das axudas a estes cincofestivais provocou que os demaisfestivais tivesen maiores incre-mentos nas cantidades outorga-das. Así ao Play-Doc fóronlleconcedidos 32.400 euros, 8.000euros máis que o pasado ano, aofestival de Cinema Periférico24.161 euros, o que supón 6.000euros máis que o pasado ano e aoFic Bueu 22.000 euros, o quesupón unha cantidade de 10.000euros máis que as últimas axu-das. A comisión da AGADIC in-cluso acordou conceder 3.000euros por vez primeira ó Festivaldo Carballiño, que nunca deraacumulado os puntos suficientespara entrar nunhas axudas queson moi esixentes, e que oequipo do festival de Cans estivopreparando durante dous meses.

Ademais, da cantidade outor-gada, a administración concedíaun adianto de ata o 80%, queaxudaba a que o festival tivese li-quidez nos meses previos. Ao

terse feito xa a resolución doconvocatoria, os cinco festivaisquedan fóra das axudas e non po-derán optar a petición desteadianto.

O Festival anuncia as oportu-nas accións legais para a defensados seus dereitos e intereses, noque considera unha situacióncompletamente anómala e nonaxustada a Dereito. O director daAGADIC, Jacobo Sutil, comunicoupersoalmente aos responsablesdo festival de Cans que “o pro-blema non tiña solución”, co cala AGADIC non intentou buscarvías de solución -que perfecta-mente puido ter atopado, fa-cendo unha interpretación nonformalista das normas- e os cincofestivais damnificados presenta-

rán as súas respectivas reclama-cións.

É a primeira vez en catorceedicións que o Festival de Cansqueda fóra das axudas da Xuntade Galicia, as máis importantesás que pode optar o festival. Poreste motivo sempre presentouproxectos modélicos e intacha-bles en canto a orzamento e co-rrecta xustificación do seufinanciamento. O Festival de Canssolicitara 29.000 euros de axudapara este 2017, o que supónunha cantidade cercana ó 25% doorzamento do festival. Non dis-poñer desta cantidade, deixa aCans nunha situación de incerti-dume total a dous meses da ce-lebración do seu festival, previstaentre os días 24 e 27 de maio.

O Festival de Cans queda sen as axudas da Xunta de Galicia

A Xunta deixa fóra das axudas a outros catrofestivais: Curtocircuito e Cineuropa de Santiago,Freakemacine de A Coruña e Primavera do Cinede Vigo, a todos eles alegando o mesmo “de-fecto de forma” na entrega da documentación.

Chirlomirlo-Centro de Ocio, deTui, coa colaboración da Li-brería Iris, convocan o 1º

Concurso de Contacontos do Chirlo-mirlo,

As sesións terán lugar en Chirlo-mirlo, na planta cero do Outletui,os sábados ás 11:30 horas, con en-trada libre para o público. Os par-ticipantes poderán ser individuaisou parellas.

Cada participante deberá narrar 1ou 2 contos, cunha duración totalde 15 minutos máximo. O partici-pante comunicará previamente oscontos que vai contar xa que non sepoderán repetir, de tal xeito que oprimeiro que se apunte terá prefe-rencia para escoller. Durante a na-rración poderán usarse os obxectose elementos que os narradores esti-men necesarios.

A orde de participación o estable-cerá a organización e o comunicaráós participantes cunha semana deantelación, e participarán dúas outres personas en cada sesión de con-tacontos. Se no se presenta o parti-cipante o día asignado, quedarádescalificado.

Haberá un xurado que decidirá osgañadores tendo en conta estes as-pectos: oratoria, posta en escea eadaptación do relato, e tamén seterá en conta as votacións do pú-blico que terán unas papeletas devaloración.

Para apuntarse, contactar conChirlomirlo no teléfono ou whatsapp(685 960 370/380) ou no correoelectrónico info@chirlomirlo.es, fa-cilitando os seguintes datos: nomedo participante(s), Teléfono, e-mail, contos que vai narrar, se vai

precisar algún elemento para a na-rración. A data límite de inscriciónserá o 25 de abril.

O gañador recibirá un lote de li-bros cortesía da Librería Iris e com-prométese a facer unha actuaciónna librería unha vez rematado o con-curso, na que se o considera con-vinte será acompañado por algúndos narradores de Chirlomirlo. Adata desta actuación será posta deacordó entre as dúas partes. O restode participantes recibirán tamén unpequeño agasallo en agradecementopola súa participación.

A Organización reservase o dereitode facer calquera modificación du-rante a realización do concurso. Asactuacións poderán ser grabadas e fo-tografadas, e ditas imaxes podrán serutilizadas por Chirlomirlo, nas súasredes sociais, web e publicacións.

Concurso de Contacontos en Tui

OAuditorio Municipal dePonteareas acolleu, osábado 25 o concerto

coral no que participaron oCoro Xuvenil Cantemos, o Obra-doiro Vocal A Vila e Voces doArrieiro. O evento foi presen-tado na Casa Consistorial dePonteareas polo alcalde, ao queacompañaban a concelleira deCultura, o presidente do Obra-doiro Vocal A Vila, ao que per-tence o Coro Xuvenil Cantemos,a Directora do Coro Xuvenil e aresponsable do coro infantil

“É unha satisfacción paratodas e todos que o Coro Xuve-nil Cantemos represente a Pon-teareas e a Galicia nun concursode habaneras con tanta tradi-ción e proxección como o de To-rrevieja. Desexámoslle o maiordos éxitos”, manifestou o al-calde.

O Certame Xuvenil de Haba-neras de Torrevieja, que celebraeste ano o seu XXIII certame. éun dos de máis soa internacio-nal no que ao canto coral fai re-ferencia “e ao que, por primeiravez, a organización convida aun coro xuvenil galego e de

Ponteareas, como é o Coro Xu-venil Cantemos”.

Da importancia da participa-ción do Cantemos neste certamefala o feito que, por unhabanda, nel tan só se pode par-ticipar por invitación expresada Organización que buscaentre as formacións corais detoda Europa, por medio dunhaComisión Técnica formada porexpertos en canto coral, aque-las que pola súa calidade mere-cen estar no escenario deTorrevieja os días 28 e 29 deabril.

Non se pode esquencer quea este Certame Xuvenil de Ha-baneras de Torrevieja foronconvidadas tan só oito forma-cións corais (catro do EstadoEspañol e outras catro chega-das de Ucrania, Eslovaquia,Rusia e Colombia), e que porprimeira vez un coro xuvenilgalego recibe invitación paraparticipar.

“É un orgullo termos estaparticipación porque é un reco-ñecemento, un premio, polotraballo feito durante estescatro anos desde que dentro do

Obradoiro Vocal ‘A Vila” funda-mos O Coro Xuvenil “Cantemos”para crear canteira na músicacora” .explica o representanteda coral Antonio Reirís, que re-marcou o seu agradecemento áparticipación da veciñanza dePonteareas, que esgotou as en-tradas para o concerto organi-zado para recadar fondos para aviaxe a Torrevieja.

Cantemos compartirá escena-rio coas corais In CrescendoOMP de Valencia; Angelus IECMisericordias de Soledad de Ba-

rranquilla (Colombia); Coro Pro-lisok, de Rivne (Ucrania); coroEncanto, de Griñón, Madrid; Av-roraChildren’sChoir de Moscú(Rusia); Pro Musica MagnoliaChindren’sChoir de Michalovce(Eslovaquia) e o Coro do ColexioEntreolivos de Dos Hermanas(Sevilla).

A concelleira de Cultura doConcello de Ponteareas, Horten-sia Bautista, amosaba “o orgu-llo que supón para Ponteareascontar con representaciónnunha das citas internacionais

de máis sona no que ao cantocoral de Habaneras, fai referen-cia” e expresaba o “firme apoio”do seu departamento “coas di-versas manifestacións culturaisda Vila do Tea.

Non debemos esquencer, senembargo, que xa no ano 1980 aCoral Polifónica do Sportivo dePonteareas foi premiada noapartado de POLIFONÍA coa in-terpretación de “Soon ah will bedone”, de Levi dawson, talcomo pode comprobarse na fo-tografía do pé do artigo.

XVIIO FARELO | Abril de 2017

Redacción O FARELO

Novas da Raia

O Coro Xuvenil Cantemos, de Ponteareas convidado aoCertame Xuvenil Internacional de Habaneras de Torrevieja

Por primeira vez, unha coral xuvenil galegaparticipa neste prestixioso certame interna-cional ao que tan só están convidadas polaorganización oito agrupacións chegadas de

España, Ucrania, Rusia e Eslovaquia

O FARELO | Abril de 2017XVIII

Guía Gastronómica

Habituais de Bar Fuentefría prepa-rándose para a celebración bianualde Vinis Terrae, en Expourense.

Pepe, Gabriel, Milucho e Alfonso degusta-ron Adega Vella (Ribeira Sacra) e Dobre R(Ribeira do Douro) con variedade de pe-

tiscos que ofrece o local. Milucho consi-dera que “Fuentefría e un dous tres me-llores locais de viños da cidade”. Gabrielopina que “Pepe Callos é o mellor espec-táculo”. Pola súa banda Alfonso dí que “enMéxico non hai nada igual”.

O mellor espectáculo

Lucía Aral e o seu ba-llet actuará o día 7de abril desde as

19,30 horas en Mesón Sasao cumprirse seis meses daapertura do local.

Á ourensá Lucía AraujoÁlvarez o seu pai ensinou-lle solfexo e instrumenta-ción artística. Os seus paisformaron con ela o tríoTropical para actuar enactos sociais. Aos 10 anosingresou no Conservatorioprofesional de Ourense es-tudando clavecín, solfexoe canto coral. Con 11 anosrecibiu clases de gaita,pandeireta e baile galego.

Por circunstancias per-soais se viu obrigada aretirarse con 15 anos dasúa carreira profesional,que reemprendió conmoito entusiasmo en2008. Entrou como pia-nista na orquestra ou-rensá Fin de Século. Durante 3 anos foiteclista na orquestra ata que tivo aocasión de converterse nunha das can-tantes do grupo. Esa foi a segundatempada realizando o traballo comocantante na orquestra.

Ademáis lanzou o seu primeiro traba-llo discográfico ao mercado, interpre-tado e composto por ela, e coa axudadalgúns músicos de orquestra "Fin deSéculo", que tamén son uns bos amigosde profesión.

Lucía Aral y JuventudLatina en Mesón Sas

XIXO FARELO | Abril de 2017

Editorial NOVAS DO EIXO ATLÁNTICO S.L.Avda. Sarmiento Rivera, 4-4ºD (36860 PONTEAREAS - GALIZA)

T. 986 64 12 69redaccion@novasdoeixoatlantico.com

Oartista belga Luc Vernim-men é o vencedor doGrande Prémio do 19º

PortoCartoon-World Festival, or-ganizado pelo Museu Nacional daImprensa e subordinado ao temaONU 2017, O Turismo. A obra in-titula-se “Sustainable Tourism”.

O Segundo Prémio foi atribuídoa Jitet Kustana, da Indonésia, coma obra “Sunbathing in the Beach”e o Terceiro Prémio pertence aAngel Boligan, do México.

A edição deste ano contem-plou dois Prémios Especiais deCaricatura centrados em duasgrandes figuras de relevo mun-dial: Pablo Picasso (1881-1973),em evocação da famosa Guernica(80 anos), e António Guterres(1949 -). Os vencedores foram,respetivamente, Dalcio Machado(Brasil) e António Santos – San-tiagu (Portugal). Trata-se da pri-meira vez que um artistaportuguês conquista o 1º lugardos Prémios Especiais de Carica-

tura do PortoCartoon, iniciadosem 2013. Nesta mesma categoria,o 3º lugar foi atribuído a uma ca-ricatura de outro português,Vasco Gargalo. Santiagu obteve,ainda, uma Menção Honrosasobre Picasso e Vasco Gargalo foi,também, contemplando com umaMenção Honrosa no Tema Princi-pal.

A elevada qualidade dos tra-balhos levou o júri internacionala atribuir mais de 20 MençõesHonrosas a artistas de países tãodiferentes como Brasil, Itália,Rússia, Turquia, Espanha, Bulgá-ria, USA, China, Polónia, Ucrânia,Sérvia, França, Irão, México eEgito.

Em apreciação estiveram maisde 1500 obras, de mais de 400 ar-tistas, oriundos de 62 países dis-tintos.

Brasil, Irão, Roménia e Portu-gal assumem-se como os paísescom maior participação.

Com esta 19ª edição, o Porto-

Cartoon volta a reforçar o seulugar no pódio dos certames inter-nacionais de desenho de humor emostra a pertinência da classifica-ção do Porto com o 'Capital doCartoon', atribuída em 2008.

O Júri internacional do 19ºPortoCartoon teve como Presi-dente Honorário Georges Wolinski- cartunista do Charlie Hebdo as-sassinado em 2015, em Paris, eque durante uma década tinhasido presidente do Júri. Integra-ram o Júri 2017: Bernard Bouton(presidente da FECO), Inês Mo-reira (Faculdade de Belas Artes doPorto), Luiz Humberto Marcos(diretor do Museu Nacional daImprensa), Roberto Merino (en-cenador) e Xaquín Marín (funda-dor do Museo de Humor de Fene,Espanha).

Os vencedores do 19º Porto-Cartoon receberão os troféus (de-senhados por Siza Vieira) e osPrémios durante a cerimónia deabertura da exposição, que deco-

rrerá nas instalações do MuseuNacional da Imprensa e noutros

locais do Grande Porto, em junho,como é habitual.

Artista belga conquista GrandePrémio do PortoCartoon 2017

Por Museu Nacional da Imprensa - Porto - Portugal

Português António Santos (Santiagu) recebe Prémio de Caricatura Guterres

Grande Premio: Luc Vernimmen

2º Premio: Jitet Kustana 3º Premio: Angel Boligan Premio Guterres: Santiagu Premio Picasso: Dalcio Machado