metamorfismoa

METAMORFISMOAMETAMORFISMOA: presioaren eta Tªren igoeraren eraginez, harri batzuk eraldatu, eta beste harri batzuk bihurtzen dira, egoera solidoa galdu gabe.

Eraldaketa horren ondorioz, harriei aldatu egiten zaie osaera mineralogikoa eta/edo testura, HARRI METAMORFIKOAK sortuz.

Mineralen tamaina handitu egin da, eta trinkotasuna ere.

Mineralek ez dute orientazio nabarmenik

Mineralak orientatuta daude

METAMORFISMOAMetamorfismoa kasu hauetan gertatzen da:

• Ertz kontinentalaren eta ozeanikoaren arteko subdukzio zonetan

• Kontinenteen talka-zonan

• Dortsaletan

• Subdukzio- eta talka-zonan

• Eraldaketa-failetan

ERAGILEA

TENPERATURA

TENPERATURA eta PRESIOA

PRESIOA

HARRI METAMORFIKOEN JATORRIZKO HARRIAK EDOZEIN ERATAKOAK IZAN DAITEZKE: SEDIMENTARIOAK, IGNEOAK ETA BAITA BESTE HARRI METAMORFIKOAK ERE.

METAMORFISMOAREN MUGAKMeteorizazioa eta diagenesia, presio- eta tenperatura apaletan gertatzen dira, hau da Lurraren azalean edo gertu. Prozesu horiek hainbat aldaketa eragiten ditu harrietan.

Eraldaketa tenperatura eta/edo presio oso altuetan, baina harria urtu gabe, gertatzen denean, METAMORFISMOA sortzen da.

Fusioa harriaren masa osoaren %30era iristen denean, magmatismoa gertatzen da.

Harriak %30 baino gutxiago urtzen badira, sortutako harriek harri magmatikoen eta harri metamorfikoen tarteko ezaugarriak izaten dituzte, hau da, MIGMATITAK dira

METAMORFISMOAREN MUGAK

Litifikazioa, metamorfismoa eta anatexia zer presio- eta tenperatura- baldintzatan gertatzen diren adierazten duen grafikoa.

METAMORFISMOAREN FAKTOREAK

Metamorfismoa ondoko faktore hauek baldintzatzen dute:

• PRESIOA

• TENPERATURAK

• FLUIDOAK EGOTEA

• JATORRIZKO HARRIAREN OSAERA

1) PRESIOALurrazalean ez dauden harriak beren gaineko materialek eragindako presioaren mende daude.

Presio horrek norabide guztietan berdin eragiten dio harriari, eta PRESIO LITOSTATIKO esaten zaio.

Presio litostatikoa

PRESIOABeste presio mota bat ere badago, hala nola litosferako plaken mugimenduek eragiten dutena. Presio horrek norabide batean eragiten du, PRESIO GIDATUA da.Presio gidatuak mineralen ORIENTAZIOA eragiten du. Mineral planarrek, hala nola filosilikatoak, ESKISTOSITATEA sortzen dute harrian.

PRESIOAK, edonolakoa dela, TXIKITU EGITEN DU HARRIAREN BOLUMENA.

2) TENPERATURAGradiente geotermikoa dela edo magma baten intrusioak eraginda tenperaturak gora egiten du.

Tenperaturak gora egiten duenean, HANDITU egiten dira jatorrizko mineralak, edo, bestela MINERAL BERRIAK sortzen dira.

3) FLUIDOAK

Harrietako poroetan eta hausturetan fluidoak egon daitezke; CO2 eta H2O dira ohikoenak.

Fluidoek harrien ALDAKETA KIMIKOAK eragiten dituzte, eta, ondorioz, harrien osaera mineralogikoa aldarazten dute.

METAMORFISMO MOTAK

Hainbat metamorfismo mota daude:

a) UKIPEN-METAMORFISMOA

b) METAMORFISMO DINAMIKOA

c) ESKUALDEKO METAMORFISMOA edo DINAMOTERMIKOA

d) OZEANO HONDOKO METAMORFISMOA

A) UKIPEN-METAMORFISMOAMagma-intrusioa harri ostalarietan tenperaturak gora egiten du, ondorioz, metamorfismoa gertatzen da. Metamorfismo termikoa da. SUBDUKZIO-ZONETAN eta KONTINENTEEN ARTEKO TALKA-ZONETAN GERTATZEN DA.Harri metamorfiko horiek AUREOLA moduko bat dute intrusioaren inguruan.Tenperaturaren igoera osagai hauen araberakoa da: magmaren hasierako tenperatura, magmaren kantitatea eta harri ostalariaren eta intrusioaren arteko tenperatura-aldea.

1) Intrusioa

2) Aureola

3) Jatorrizko harriak edo

ostalariak

B) METAMORFISMO DINAMIKOAFaila-guneetan gertatzen da, presioaren eraginez harriak xehatu egiten dira.

ERALDAKETA-FAILETAN eta beste faila handietan gertatzen da.

Metamorfismo dinamikoa faila batean

C)ESKUALDEKO METAMORFISMOA edo DINAMOTERMIKOA

Eremu handiak hartzen ditu.Beroak zein presioak eragiten dute.

1) SUBDUKZIO-ZONETAN:

C)ESKUALDEKO METAMORFISMOA edo DINAMOTERMIKOA

2) TALKA-ZONETAN: zabala eta konplexua da. SUBDUKZIOAREN ondoriozko METAMORFISMOA gertatzen da, eta gainera PRESO GIDATUAREN eragina.

D) OZEANO HONDOKO METAMORFISMOA

OZEANO HONDOKOA: dortsal ozeanikoen inguruan sortzen da.

BEROA eta FLUIDOEN ERAGINA dira metamorfismo honen faktoreak.

D) OZEANO HONDOKO METAMORFISMOA

Pillow labak edo kuxin itxirako labak

ARIKETA

ARIKETA

ARIKETA