เวชศาสตร์ครอบครัว (family medicine) · บทที่ 3...
TRANSCRIPT
Breaking BAD news
เมอ “ขาวราย” มาเยอน
บทท 3 เวชศาสตรครอบครว (Family Medicine)
กฤตน ฝงทองเจรญ
กลมรายวชาเวชศาสตรครอบครวและชมชน ส านกวชาแพทยศาสตร มหาวทยาลยวลยลกษณ
Breaking BAD news. เมอ “ขาวราย” มาเยอน
Let’s talk….
บอยครงทแพทยจบใหม จะตองแจงขาวรายแกผ ปวยและญาต ไมวาจะเปนมะเรง โรคตดเชอ
รายแรง หรอกระทงแจงการหมดการรกษาโรคนนๆใหหายขาดได และบอยครงจะพบวาแพทยไมกลาท
จะแจง บางกกงวลในศลปะการแจงของตวเอง บางกขาดความมนใจ บางกกงวลผลทจะตามมาหลง
แจงผล ฉะนนแลวจะเหนไดวาการแจงขาวรายจงเปรยบเสมอนยาขมส าหรบแพทยจบใหม
เมอจบเรองนนกศกษาสามารถ…
1. อธบายขนตอนการแจงขาวรายแกผ ปวย
2. มทกษะในการแจงขาวราย
3. สามารถแกไขปญหาในสถานการณพเศษทอาจพบเจอ
Getting started tutorials. . . .
หากทานเปนแพทยทตองแจงขาวราย ทานจะท าอยางไรบาง
เชาวนนลงสมปองมาพบแพทยเจาของไขเพอฟงผลชนเนอ
เชานนปาสมใจรบกระซบแพทยวา
“หมอ ลงเปนมะเรงรเปลา ถาใช หมออยาเพงบอกลงนะ”
เนอเรอง ณ@
อยาเพงพลกไปหนาถดไป ลองเขยนตอบดกอน
ค าขอรองชวนอง !! : ภรรยา/ลก/ญาตมาแจงวาไมใหบอกขาวรายแกผปวย
สงทก าลงเกดขนในครอบครวน เราเรยกมนวา
หากทานเปนแพทยจะท าอยางไร (แนะน าใหใช ABCDEF model)
A=………………………………………………….………………
B= …………………………………………………………………
C=…………………………………………………………………
D= ……………………………………………………..…………
E=…………………………………………………………………
F=…………………………………………………………………
หากทานเปนแพทยทตองแจงขาวราย ทานจะวางแผนแจงขาวรายอยางไร
C
TIPS I
การทภรรยาหรอลกหรอญาต มาแจงไมใหบอกขาวรายแกผปวยนน
มกจะมปญหาหรอเรองราวซอนเรนอยเสมอ
แพทยตองแจงผลชนเนอแกลงสมปองวาเปน มะเรงล ำไสใหญ ระยะทสำม
เนอเรองตอ
of S
อยาเพงพลกไปหนาถดไป ลองเขยนตอบดกอน
ขนตอนการแจงขาวราย มโมเดลมากมาย แตทแนะน าคอ Spikes model แตละตวยอมากจากอะไรบาง ลองเตมด
S=…………………………………………………………………
P= …………………………………………………………………
I=…………………………………………………………………
K= ………………………………...………………………………
E=…………………………………………………….……………
S=………………………………………………….………………
คดวาแครขนตอนการแจงขาวรายแลว เพยงพอหรอไม ไมพอแนนอน
TIPS II
กอนจะแจงขาวราย ควรจะรจกบานผปวยดวย Family system assessment เพอ
ประเมนดความสมพนธของสมาชกในบาน การการแกไขปญหาในอดต และหาแหลง
สนบสนนตางๆ รวมไปถงแนวโนมปญหาทอาจจะเกดขน * ศกษาไดในบท Family system assessment
TIPS III
การแจงขาวรายควรหมนสงเกตปฏกรยาผ ปวย ญาต และผแจงขาวรายกคอตวทานเอง
ตลอดเวลา
Transference: เกดจากจตใตส านกของผ ปวยทมตอบคคล หรอเหตการณทมลกษณะคลาย
ผ รกษาในอดต แลวถายทอดความรสกนออกมาสตวผ รกษา
Countertransference เกดจากจตใตส านกผ รกษาทมตอบคคล หรอเหตการณทมลกษณะ
คลายกบผ ปวยในอดต ท าใหผ รกษาประเมนสถานการณผดพลาดไปจากความเปนจรง
* ศกษาเพมเตมไดในบท Patient center care
พลกไปหนาถดไปโดยพลน
เรยนรอารมณผ ปวย
Kübler-Ross model (5 Stage of grief) คออะไร (Wikipedia ชวยทานไดนะ)
มระยะอะไรบาง เตมในชองวางดนะ
ลองคดดวาโมเดลนมประโยชนอยางไร
ยงๆยงไมหมด มเรองทตองรอก
D
A
D
B
A
TIPS IV
บางครงเราจะพบวา ผปวย
ไม ได เ ร ยงตามระยะอยาง
สวยงาม ระยะอาจจะกระโดด
ไปมาได ทานในฐานะแพทย
ควรจะสงเกตใหได
ระดบอารมณ
นยาม liste
ning
unde
rstan
ding
judgin
g
helpi
ng
Apathy Antipathy Empathy Sympathy
ในขณะแจงขาวราย BATHE technique (Brief-psychotherapy model) ชวยทาน
รบมอกบการแจงขาวรายไดอยางเปนมออาชพยงขน
BATHE technique ใชท าอะไร
ยอมาจากอะไรบาง
B
C
D
E
A
C
D
E
T
B
C
D
E
H
B
C
D
E
E B
C
D
E
B
B
C
D
E
TIPS VI
ทานควรฝกใช BATHE
Technique บอยๆ
ใหคลอง จะชวยใหการ
แจงขาวราย ลนไหลและ
งดงามขน
รจกอารมณผปวยแลว มารจกความรสกตวเองบาง
ใช หรอ ไม
TIPS V
บอยครงทแพทยไมสามารถแยกแยะ Empathy และ Sympathy ขณะท าการรกษา
ผปวย ท าใหการรกษาไมไดตามมาตรฐาน หรอไมมประสทธภาพเทาทควร
นอกจากนยงประเดนค าถามอนๆทนาสนใจ ทอาจพบได “ฉนจะอยไดอกนานไหม?” หากทานเปนแพทยจะท าอยางไรด
ผปวยเปนโรคตดเชอเอดสมาแจงทานวา “อยาบอกภรรยาผมนะ วาผมตดเชอเอดส”
ขอนมประเดนเรองจรยธรรมทางการแพทย (การเกบความลบ และสทธผปวยมาเกยวของ
ดวย)หากทานเปนแพทยจะบอกภรรยา หรอ ไมบอก เพราะอะไร
TIPS VII
เฝาระวงการสอสารทมปญหา ความไมเขาใจกน ควรถามเปนระยะๆ
เพอใหไปในทางเดยวกนเสมอ
ความร จะใชวธการสอบขอเขยนลงกอง
ปฏบต กจกรรมอภปรายกลม และสอบ OSCE
Read more?
Website (Scan QR code ไปอานไดเลย) สายพณ หตถรตน, หมอชาวบาน. ท าอยางไรเมอญาตไมใหแจงขาวรายใหผ ปวย
ทราบ. ๒๕๔๙ [สบคนเมอ ๑๒ เมษายน ๒๕๕๘]; สบคนจาก:
http://www.doctor.or.th/clinic/detail/8349.
Gregg K Vandekieft, Am Fam Physician. Breaking Bad News.
2011. Available at: URL:
http://www.aafp.org/afp/2001/1215/p1975.html
Accessed April 12, 2015.
Jerry L. Old, Fam Pract Manag. 2011 Nov-Dec;18(6):31-35.
Communicating Bad News to Your Patients. Available at: URL:
http://www.aafp.org/fpm/2011/1100/p31.html
Accessed April 12, 2015.
Wikipedia. Kübler-Ross model. Available at: URL:
https://en.wikipedia.org/wiki/Kübler-Ross_model.
Accessed April 12, 2015.
เนอหาบทน วดผลโดยดงน
TextBook
Rakel, R. E. . Textbook of Family Medicine chapter Care of dying patient. Philadelphia:
Elsevier. 2002
สายพณ หตถรตน. คมอหมอครอบครวฉบบสมบรณ. พมพครงท ๒. กรงเทพ: ส านกพมพหมอ
ชาวบาน; ๒๕๔๙
สายพณ หตถรตน.คมอการดแลสขภาพครอบครว Working with the family. พมพครงท ๑.
กรงเทพ: ส านกพมพหมอชาวบาน; ๒๕๕๓
ชมรมเวชปฏบตครอบครว และ ส านกวจยและพฒนาระบบสขภาพชมชน (สพช.). เวชศาสตร
ครอบครว แนวคดและประสบการณในบรบทไทย บทการแจงขาวราย. พมพครงท ๑ กรงเทพฯ
: สหมตรพรนตงแอนดพบลชชง, ๒๕๕๓
“ขาไมตองการต าราเรยนทเดนได”
พระราชด ารสพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว
อานเนอหาบทนแลวไมเขาใจ จะตดตอผเขยนอยางไร อาจารยนายแพทย กฤตน ฝงทองเจรญ
ส านกวชาแพทยศาสตร มหาวทยาลยวลยลกษณ ต.ไทยบร อ.ทาศาลา จ.นครศรธรรมราช Email: [email protected]
Contact me