9. ekoizten eta kontsumitzen dugu

GIZARTE ZIENTZIAK 3. MAILA LAGUNTZA GELA ALTZA H.I.

www.margarigela.blogspot.com 1 www.laguntza2ziklo.blogspot.com

ekoizten eta kontsumitzen dugu

IZENA:

9



PRODUKTU LANDUAK ETA PRODUKTU NATURALAK

Gure bizitzan erabiltzen ditugun produktu guztiak,

naturalak edo landuak dira.

PRODUKTU NATURALAK:

Zuzenean naturatik lortzen dira: egurra, sagarra, ikatza…

Landare-jatorrizkoak: garia, tomatea, kotoia…

Animalia- jatorrizkoak: esnea, lumak, eztia…

Mineral-jatorrizkoak: gatza, burdina, marmola…



PRODUKTU LANDUAK:

Produktu naturalak eraldatuz lortzen dira:

ARIKETAK:

Hurrengo taula hau bete elikagai naturalak edo landuak

aipatuz:

NATURALAK LANDUAK

Ad: tomatea Ad: tomate saltsa

Idatzi produktu batzuen izenak:

NATURALAK LANDUAK

ANIMALIA JATORRIKOAK

LANDARE JATORRIKOAK

MKINERAL JATORRIKOAK



PRODUKTUAK LORTZEA: garia, tomatea eta esnea

GARIA

Landare-jatorrikoa da.

Lehorreko laborea da. Euri-urez ureztatzen dira.

Soro handietan landatzen da, makinekin lan egiteko.

Siloetan gordetzen da.

TOMATEA

Landare-jatorriko produktua da.

Labore ureztatua da. Landareak artifizialki ureztatzen dira.

Soroa ez da handia baina produktu asko lortzen dira.

Hotz-ganbaretan mantentzen da.



ESNEA

Animalia jatorriko produktua da.

Gaur egun makinak erabiltzen dira jezteko (esnea lortzeko).

Hotz-tangetan gordetzen da.

LEHENGAIAK

Beste produktu batzuk egiteko erabiltzen diren produktu naturalei

LEHENGAIAK deitzen zaie.

Garia da hirina egiteko lehengaia

Tomatea da tomate-saltsa egiteko

lehengaia

Esnea da gazta egiteko lehengaia



Lotu lehengaiak dagokien produktu landuarekin:

Fruta Diru– zorroa

Esnea Jogurta

Zilarra Alkandora

Haragia Marmelada

Larrua Eraztuna

Kotoia Hestebetea

Zer produktu lortzen da? Lotu eta izenak idatzi.



PRODUKTUAK ERALDATZEA: espagetiak, tomate-saltsa

eta gazta

Espagetiak, gari-hirina eraldatuz egiten dira.

Tomate-mamia eraldatuz lortzen da

tomate-saltsa.

Esnea eraldatuz lortzen da gazta.

Produktu landuak lehengaiak eraldatuz lortzen dira.

Lehengaiak produktu landuak eraldatzeko bi mota daude:

1. ARTISAU ERAKOA

Lantegietan egiten da lana.

Tresna nagusia: artisauaren eskuak.

Erreminta batzuk erabiltzen dira.

Banaka-banaka egiten dira eta ez dira denak berdinak

2. INDUSTRIALA

Fabriketan egiten dira.

Makinak erabiltzen dira.

Lan gehiena automazitatua dago.

Produktuak berdinak dira.



BANAKETA, MERKATURATZEA ETA KONTSUMOA

Produktuak lantegi eta fabriketan landu eta gero, saltokietara

(merkatuetara, dendetara) banatu behar dira.

Garraiobideak erabiltzen dira produktuak banatzeko:

Lurreko garraiobideak (kamioak, trenak, furgonetak). Gehien

erabiltzen den garraioa.

Airetiko garraioak (abioiak), azkar banatzeko.

Itsas garraioak (barkuak), urrutira joateko.

Idatzi zer garraio mota den:

Saltoki ezbedinak daude:

Denda espezializatuak: liburu-dendak, zapata-dendak, moda-

dendak, botikak….

Azoketako postuak, elikagaiak, loreak… saltzeko. Donostian

ezagunena “ Bretxako” azoka.

Supermerkatuak, batez ere elikagaiak saltzeko.

Bretxa azoka



Produktu bat erosi aurretik, BENETAN BEHAR OTE DUGUN aztertu behar

dugu.

Produktuen informazio nagusia ETIKETAN dago.

PRODUKTUA:

Jatorria: Animalia Landarea

Sorlekua:

Osagaiak:

Zuen familiak kontsumitzen du?



PRODUKTUA:

Jatorria: Animalia Landarea

Sorlekua:

Osagaiak:

Zuen familiak kontsumitzen du?

Zer da iraungitze-data?

Zein da produktu hauen iraungitze-data?

---------------------------------------------------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------------



Ariketak:

Zer garraiobide erabiliko zenuke…

Euskadin egindako 1.000 auto Amerikako herrialde batera

eramateko? …………………………………………………………………………………..

Baratzako tomate eta letxuak azokara eramateko? ………………………..

Ogiak eskolara ekartzeko? ………………………………………………………………

Zure familia non erosten ditu elikagaiak?

Zer auzoko dendetara joaten zara eta zer erosten duzu?

Etxetik produktu batzuen etiketak ekarri eta aztertu. Koadernoan itsatsi.

9. ekoizten eta kontsumitzen dugu

Education