2%3/,6%.$/ !0,)#!#)»biblioteca.climantica.org/resources/285/resolvendo.pdfen coche: a) km...

RESOLVENDO. APLICACIÓNS

CLIMÁNTICA TODO 27/2/07 09:58 Página 124

RESOLVENDOPara rematar, resolve e contesta aplicando os coñecementos que acadaches co teu traballona unidade didáctica:

Para que ti frees o cambio climático, empeza por saber as emisións de CO2 pro-

ducidas pola túa unidade familiar ao longo do ano

PROXECTO DE EDUCACIÓN AMBIENTAL. CAMBIO CLIMÁTICO

125

TRANSPORTE:

En coche:

a) Km percorridos por semana:

b) Km percorridos por litro de gasolina:

c) Litros de gasolina utilizados (a/b): x 2,2 kg/l= kg de CO2

En autobús:

d) Km percorridos por semana: x 0,6 kg/km = kg de CO2

En tren ou metro:

e) Km percorridos por semana: x 0,4 kg/km = kg de CO2

En avión:

f) Km percorridos ao ano: x 0,7 kg/km = kg de CO2

g) Total transporte [(c+d+e)x52+f] = kg de CO2

CONSUMO DOMÉSTICO:

Electricidade:

h) Kilowatios / h de electricidade consumidos por mes:

i) kW/h consumidos por ano (h x 12):

j) kW/h consumidos por persoa (i/nº de persoas):

x 0,7 kg/kWh= kg de CO2

Gas natural:

k) Metros cúbicos de gas consumidos por mes:

l) Metros cúbicos por ano (k x 12):

m) Metros cúbicos consumidos por persoa (l/nº de persoas):

x 1.400/m3 kg de CO2

Gasóleo de calefacción:

n) Litros de gasóleo de calefacción consumidos nun mes:

o) Litros consumidos nun ano (n x 12):

p) Litros consumidos por persoa (o/nº de persoas):

x 2,2 kg/l = kg de CO2

Butano:

q) Bombonas de butano consumidas por mes:

r) Bombonas consumidas por persoa (q/nº de persoas):

x18 kg/bombona = kg de CO2

Total de consumo doméstico (j+m+p+r) =

kg de CO2

TOTAL

s) Emisións persoais directas de CO2 por ano (g + q) = kg de CO2

t) Emisións debidas ao contexto produtivo = 2.500 kg CO2 /persoa

v) Total emisións persoais (t+u) = kg CO2


Observa as tres paisaxes

126

RESOLVENDO

Para eliminar 1.000 kg de CO2 é necesario plantar 3 árbores. Cantas árbores ten-

des que plantar na vosa familia para compensar as vosas emisións de CO2 do

pasado ano?

Indica o que podedes facer a nivel familiar para reducir as emisións nos seguin-

tes aspectos:

Calcula cánto CO2 podes aforrar utilizando a calculadora de carbono dispoñible en

www.climatechange.eu.com

Fai un informe detallado con todas as medidas que vas adoptando durante un mes

para facer fronte ao cambio climático.

Fai unha lectura do documento “Ti controlas o cambio climático” que atoparás na

dirección www.climatechange.eu.com e responde ás seguintes cuestións:

Elección do lugar de residencia.

Elección de coche.

Desprazamentos.

Elección de compañía eléctrica (cando se poida, en España a partires do 2007).

Uso de calefacción, aire acondicionado e auga quente.

Sistemas de iluminación e electrodomésticos.

Merca de produtos.

a)

b)

c)

d)

e)

f)

g)

Cales son as principais repercusións do cambio climático?

Cal sería o clima de Europa no futuro?

a)

b)

Por que é mellor investir diñeiro xa para evitar que avance o cambio climático en

vez de esperar a que se manifesten as consecuencias?

Explica a frase: “o cambio climático é un problema de todos”

Indica qué podes facer ti para limitar os efectos do cambio climático.

d)

d)

e)

Fai unha breve redacción describindo as paisaxes e indicando as túas valoracións

sobre as mesmas.

Indica os cambios que están a experimentar estas paisaxes.

Cales son as causas destes cambios?

De seguir estes cambios, como cres que serán estas paisaxes no 2100?

Que consecuencias poden ter estes cambios?

a)

g)

d)

d)

e)


Responde as cuestións:

02

RESOLVENDO

Que é o efecto invernadoiro? Que relación ten co cambio climático?

Canto aumentou en Europa a temperatura do aire nos últimos cen anos?

Canto aumentará a temperatura ata o ano 2100?

Corrixe a frase:

“A maioría dos científicos consideran que o efecto invernadoiro se debe unicamen-

te ao aumento da concentración de gases de efecto invernadoiro na atmosfera que

provocan as actividades humanas e non ten relación con causas naturais”

Valora a veracidade da frase “o efecto invernadoiro é un fenómeno natural”, corri-

xíndoa ou completándoa se fose necesario.

A temperatura media global da Terra na actualidade é de 15ºC. Cal sería a tempe-

ratura global a principios de século? Cal será no 2100? Cal sería a temperatura

media global de non existir capa de gases invernadoiro? Como afectaría esta

ausencia á vida?

En que porcentaxe aumentou a concentración de gases de efecto invernadoiro

desde o inicio da revolución industrial?

Que é protocolo de Kioto? Cando se estableceu?

Que é o IPCC?

Á vista da duración dos períodos interglaciares, o quentamento antropoxénico está

a librarnos da próxima Idade de Xeo. Por que dicimos entón que este quentamen-

to pode poñer en perigo a nosa existencia?

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

Á vista da fotografía identifica de qué tipo de morfoloxía xeolóxica se trata, indica

cál é o axente xeolóxico causante deste relevo e sinala as súas partes.

3

1

2

4

3

1720 1760 1800 1840 1880 1920 1960 2000

350

290

270

330

310

ANO

CO

2(P

ARTE

S P

OR

MIL

LÓN

)


RESOLVENDO

03

A aceleración do desxeo dos glaciares é unha consecuencia do quentamento glo-

bal do planeta. Fai unha relación dos distintos impactos que tería a desaparición

de toda a masa de xeos no planeta, describindo brevemente os efectos.

Escolle do par de palabras que se propoñen, a máis indicada para completar o

seguinte parágrafo:

O xeólogo exipcio Fekri Asan mantén que o antigo imperio exipcio desapareceu por

unha etapa de fame prolongada no período comprendido entre hai uns 4.200 anos

e 4.000 anos debido a un cambio climático. As probas máis salientables nas que se

apoia son:

A superficie de xeo limpo actúa coma un espello/corpo negro

polo que reflicte/absorbe gran parte da radiación que incide

sobre ela e reduce/aumenta a enerxía que entra no sistema.

Isto é importante xa que canto maiores sexan as rexións cubertas por xeo,

maior/menor será a enerxía reflectida por esta, e polo tanto será

maior/menor a enerxía captada pola Terra, favorecendo o proceso

de aumento/diminución do xeo.

Aparecen xeroglíficos que se interpretan como que comunican este período de

fame e secas e tamén situacións de canibalismo.

Non existen sedimentos desa época nun lago que se alimenta das subidas do Nilo.

1.

2.

Val de cultivos fertilizado polos desbordamentos do Nilo.

Lago que se alimenta dos desbordamentos do Nilo e quesecou no período de fame ao final do Imperio Antigo.

Sinaí

Mar Mediterráneo

Baixo Exipto

Alto Exipto

Nilo

Menfis

Gizeh

Mar Vermello


RESOLVENDO

As relacións entre 18O/16O en estalactitas de Palestina manifestan valores elevados

nesa época.

En Irlanda aparecen sedimentos volcánicos dos volcáns de Islandia que quedan

nos icebergs e deposítanse cando experimentan desxeo.

Apareceron importantes acumulacións de cadáveres decapitados datados hai uns

4.000 anos e sen soterrar, cando os exipcios eran moi respetuosos coa morte que

os levaban a facer enterramentos moi ordenados. Estes cadáveres poden resultar

de actividades de canibalismo.

3.

4.

5.

Á vista destes datos razoa por qué Fekri Asan se apoia nestas probas responden-

do a estas cuestións:

Se non existen sedimentos desa época no lago deberon ser arrastrados polo vento.

Habería auga no lago durante esa etapa?

A auga chega ao lago por subida do nivel do Nilo. Que pasaría co nivel de auga no

Nilo?

A riqueza agrícola da zona que permitía manter a poboación do antigo imperio era

debido a que cando o Nilo se desbordaba deixaba moitos nutrientes nas terras

sobre as que se desbordaba. Unha vez que o nivel de auga baixaba, procedíase a

cultivar as terras nas que o río deixou lodos fértiles. Todos os anos se producen

estes desbordamentos. Teríanse producido estes desbordamentos na etapa da

que estamos a falar?

Os sedimentos de volcáns desa época que aparecen nas costas irlandesas proce-

den de volcáns de Islandia e depositáronse por desexo de glaciares nesas costas.

Na actualidade non chegan os icebergs a esa zona. Como sería o clima desa época

para que os icebergs se desprazaran cara ao sur?

a)

b)

c)

d)


RESOLVENDO

131

Como explicas as proporcións de osíxeno nas augas continentais que deron lugar

ás estalactitas? O osíxeno que se atopa retido nos testigos de xeo da Antártida

pasou por unha evaporación previa e incorporouse ao xeo coas precipitacións.

Pasaralle o mesmo ao das estalactitas? Razóao.

Con todas estas reflexións, como sería o clima da Terra na época? Explícao.

Con este clima como é posible que os pobos sufrisen os problemas de fame extre-

ma, chegando ao canibalismo?

Busca semellanzas coa posible desaparición doutra civilización por cambio climá-

tico que vimos nesta unidade.

Redacta un pequeno informe onde queden reflectidas as aprendizaxes que temos

que extraer destas interpretacións históricas e as medidas que teremos que adop-

tar para evitar ou diminuir os efectos de posibles crises climáticas como as expre-

sadas.

e)

f)

g)

h)

i)

A figura representa un río e os seus aumentos e diminucións do nivel de auga. A

familia da casa máis próxima ao río do pobo representado na figura solicita unha

subvención por inundacións. A Administración respondeulles que esa casa foi

construída sen licenza porque se atopa no “Dominio público hidráulico”. Contesta

ás preguntas relativas a este breve relato:

MÁXIMO EXCEPCIONAL (unha inundación cada 100 anos)

MAXIMA CRECIDA PROMEDIO (cada 2 anos)

NIVEL PROMEDIO

NIVEL MÍNIMO PROMEDIO (cada 2 anos)

DOMINIO PÚBLICO HIDRÁULICO


132

RESOLVENDO

Á vista da resposta da Administración e do que se representa na figura, que signi-

ficará Dominio Público Hidráulico?

En que nivel vivirán as plantas acuáticas?

Serán frecuentes as inundacións na parcela onde se fixo a casa?

Por que cres que se define o dominio público hidráulico?

a)

b)

c)

d)

O nivel do río cando se fixo esta foto non era o promedio máximo. Que elementos

da paisaxe suxiren cal será ese nivel? Fíxate se ves algunha construción no

Dominio Público Hidráulico e expresa a túa opinión sobre a súa presenza.

Como pode verse afectada esta superficie co cambio climático?

Entre que niveis se atoparán as terras que se asolagan anualmente como ocorre

coas superficies de cultivo da ribeira do Nilo.

e)

f)

g)

Nos pobos costeiros de Galicia, nas últimas décadas, aumentou a construción en

marismas, como no caso de Cee que se tratou nesta unidade. En novembro e prin-

cipios de decembro do 2006, en varios destes pobos rexistráronse importantes

inundacións.

Meandro do río Tambre


RESOLVENDO

133

Que relación pode haber entre o cambio climático das últimas décadas e o aumen-

to da construción en pobos costeiros que non incrementaron o seu censo de habi-

tantes ao nivel que aumentou o número de vivendas novas?

A imaxe satélite correspóndese con datas de importantes inundacións en lugares

costeiros como Cee e Vilagarcía. Que relación hai entre a imaxe e estes feitos?

a)

b)

Estarán estas construccións no Dominio Público Hidráulico? Xustifica a resposta.

O cambio climático mellorará ou empeorará a situación? Explícao.

Como debe de afrontarse a construción na costa e como debe redefinirse o

Dominio Público Hidráulico á vista dos datos que nos están a chegar sobre o cam-

bio climático?

c)

d)

e)

As fortes e intensas choivas caídasna vila de Cee a finais de novembrodo 2006, provocaron a rotura dastuberías de drenaxe, dun diámetroinsuficiente, que non puideronsoportar a presión exercida polaauga, abríndose fochas nas rúas.


RESOLVENDO

134

Observa as fotos satélite do Kilimanjaro no ano 1984 e no ano 2000 e responde:

De que tipo de formacións se trata e en que zona xeográficas se sitúa?

Que cambios observas e como se poden estar a relacionar co cambio climático?

Cales poden ser as consecuencias destes cambios para a vida na Terra?

a)

b)

c)

Fíxate na representación anual dos fluxos de carbono e contesta:

Explica as entrada e saídas dos océano. Calcula a diferenza. É superior a entrada

ou a saída? Como explicas esta diferenza?

a)

Kilimanjaro 1984 Kilimanjaro 2000

INCREMENTO ANUAL NA ATMOSFERA

3

5

50

100

2

50

100

104

TAMAÑO DAS RESERVAS(10’ METRICIÓNS)

VEXETACIÓN MUNDIALÁREAS DE TERRAATMOSFERAOCÉANOSRESERVAS DE FUEL FÓSIL

5601.500

73536.000

DE 5.000 A 10.000

FUEIS FÓSILES

RESPIRACIÓN DE PLANTAS

FOTOSÍNTESE DE PLANTAS

DEFORESTACIÓN

RESPIRACIÓN DO SOLO

DIFUSIÓN FÍSICO-QUÍMICA

DIFUSIÓN FÍSICO-QUÍMICA


RESOLVENDO

135

Fai un mesmo razoamento na parte correspondente aos continentes?

Que relación existe entre os fluxos continentais e oceánicos?

Cal é a diferenza global? É a favor das entradas ou das saídas? Razoa a relación

deste resultado co cambio climático debido á actividade humana.

b)

c)

d)

Fíxate na foto da Terra e responde ás seguintes cuestións:

A


136

RESOLVENDO

Que cores se aprecian sobre o continente? A que se deben esas diferenzas de

cores continentais?

Se estamos a ver África e parte de Europa, por que non vemos a Península Ibérica?

Como era o tempo atmosférico en Galicia cando se fixo esta foto? Pensa no tempo

atmosférico oposto, veríamos igual a Galicia?

Que climas diferentes ao noso podes apreciar nas cores continentais da foto?

Cando se fixo a foto, estabamos en verán ou en inverno? Era día ou noite? Explícao.

Como cambiaría a imaxe de satélite da Terra se amosase os efectos do cambio cli-

mático debido á acción do home?

Fai unha redacción sobre o tema : “Probas, causas e consecuencias da influencia

humana sobre o cambio climático”, aplicando os coñecementos que acadaches co

traballo desta unidade.

a)

b)

c)

d)

e)

f)


2%3/,6%.$/ !0,)#!#)»biblioteca.climantica.org/resources/285/resolvendo.pdfen coche: a) km...

Documents