1º bacharelato anatomía aplicada curso 2019 - 2020 · 1º bacharelato anatomía aplicada curso...
TRANSCRIPT
Página 1 de 26
PROGRAMACIÓN DO DEPARTAMENTO DE
CIENCIAS DA NATUREZA
1º Bacharelato
Anatomía Aplicada
Curso 2019 - 2020
Página 2 de 26
INDICE
1. DATOS DO DEPARTAMENTO .......................................................................................... 3
1.1. Composición....................................................................................................................... 3
1.2. Xefatura............................................................................................................................... 3
1.3. Reunión semanal............................................................................................................... 3
1.4. Materias impartidas polo Departamento ........................................................................ 3
1.5. Reparto de horas e materias ........................................................................................... 4
1.6. Sistema de información sobre a programación ao alumnado e ás familias ............ 4
2. LEXISLACIÓN DE REFERENCIA PARA A ESO E O BACHARELATO ...................... 5
3. ASPECTOS XERAIS ............................................................................................................ 6
3.1. Contextualización da programación ............................................................................... 6
3.2. Referencia ás directrices xerais fixadas no proxecto educativo ................................ 7
3.3. Referencia á incorporación das propostas da memoria do curso anterior .............. 8
3.4. Directrices para a avaliación inicial ................................................................................ 8
4. PROGRAMACIÓN DAS DIFERENTES MATERIAS E NIVEIS ..................................... 9
4.1. PROGRAMACIÓN DE ANATOMÍA APLICADA 1º BACHARELATO ....................... 9
4.1.1. Características xerais ................................................................................................... 9
4.1.2. Obxectivos adaptados ao contexto ............................................................................ 9
4.1.3. Contidos secuenciados e temporalizados ............................................................... 10
4.1.4. Relación entre os contidos, criterios de avaliación, competencias clave e estándares .................................................................................................................................... 14
4.1.5. Metodoloxía didáctica ................................................................................................. 18
4.1.5.1. Estratexias metodolóxicas ..................................................................................... 18
4.1.5.1.1. Aspectos xerais ................................................................................................... 18
4.1.5.1.2. Estratexias metodolóxicas – Detalle ................................................................ 18
4.1.5.1.3. Secuenciación habitual de traballo na aula .................................................... 19
4.1.5.2. Decisións metodolóxicas tempos, espazos, materiais, recursos ........................ 19
4.1.6. Avaliación inicial .......................................................................................................... 20
4.1.6.1. Procedemento para a avaliación inicial ............................................................... 20
4.1.7. Avaliación continua ..................................................................................................... 20
4.1.8. Avaliación final (ordinaria) .......................................................................................... 21
4.1.9. Avaliación extraordinaria ............................................................................................ 22
4.1.11. Avaliación do proceso de ensino e da práctica docente ................................... 22
4.1.11.1. Proceso de ensino................................................................................................... 22
4.1.11.2. Práctica docente ...................................................................................................... 22
4.1.12. Avaliación da programación didáctica ................................................................. 23
4.1.13. Atención a diversidade ........................................................................................... 24
4.1.14. Actividades complementarias e extraescolares ................................................. 24
4.1.15. Constancia de información ao alumnado ............................................................ 25
Página 3 de 26
1. DATOS DO DEPARTAMENTO
1.1. Composición
Nome e apelidos Corpo
Iria Gómez Álvarez Secundaria
María Padrón Rodríguez Secundaria
Florentino Vázquez Taín Secundaria
Iria Penoucos Vázquez Secundaria
1.2. Xefatura
Nome e apelidos Corpo Período de xefatura
Iria Gómez Álvarez Secundaria 2018 - 2022
1.3. Reunión semanal
Día Hora
Venres 11:15 – 11,45
1.4. Materias impartidas polo Departamento
Materias/Módulos/Ámbitos Etapa Grupos Cursos
Bioloxía e Xeoloxía ESO 6 1º, 3º e 4º
Ambito científico- matemático II ESO 1 3º PMAR
Bioloxía e Xeoloxía Bacharelato e BACEPA 2 1º
Cultura científica BACEPA 1 1º
Anatomía Bacharelato 1 1º
Bioloxía Bacharelato e BACEPA 2 2º
Página 4 de 26
1.5. Reparto de horas e materias
Materias Etapa Sesións Cursos Profesor
Bioloxía e Xeoloxía ESO 4 1º A Iria Gómez Álvarez
Bioloxía e Xeoloxía ESO 4 1º B Iria Gómez Álvarez
Bioloxía e Xeoloxía ESO 2 3º A Florentino Vázquez Taín
Bioloxía e Xeoloxía ESO 2 3º B Florentino Vázquez Taín
Bioloxía e Xeoloxía ESO 2 3ºC Florentino Vázquez Taín Ámbito Científico I ESO 8 2º PMAR Iria Penoucos Vázquez Bioloxía e Xeoloxía ESO 3 4º A Iria Gómez Álvarez
Bioloxía e Xeoloxía ESO 3 4º B Iria Gómez Álvarez
Bioloxía e Xeoloxía BAC 4 1º A María Padrón Rodríguez
Anatomía BAC 3 1º A,B e C Iria Penoucos Vázquez
Bioloxía e Xeoloxía BaAdultos 1,5 1º María Padrón Rodríguez
Cultura Científica BaAdultos 1,5 1º María Padrón Rodríguez
Bioloxía BAC 4 2º A María Padrón Rodríguez
Bioloxía BaAdultos 1,5 2º María Padrón Rodríguez
1.6. Sistema de información sobre a programación ao alumnado e ás familias
Cada profesor entregará e explicará ao alumnado, ao principio de curso, os aspectos
máis relevantes da programación didáctica.
Tamén se informará ao alumnado de que ten á súa disposición a programación
completa na páxina web do centro. Esta mesma información comunicaráselle aos
pais/nais/titores legais na reunión á que se convocan co titor dos alumnos/as ao
principio de curso.
Página 5 de 26
2. LEXISLACIÓN DE REFERENCIA PARA A ESO E O BACHARELATO
• Lei Orgánica 8/2013, do 9 de decembro, para a mellora da calidade educativa.
• Decreto 86/2015, do 25 de xuño, polo que se establece o currículo da educación
secundaria obrigatoria e do bacharelato na Comunidade Autónoma de Galicia.
• Orde do 15 de xullo de 2015 pola que se establece a relación de materias de libre
configuración autonómica de elección para os centros docentes nas etapas de
educación secundaria obrigatoria e bacharelato, e se regula o seu currículo e a súa
oferta.
• A Orde do 13 de xullo de 2016, amplía a relación de materias de libre configuración
autonómica de elección para os centros docentes nas etapas de educación
secundaria obrigatoria e de bacharelato, e regula o seu currículo e a súa oferta.
• Real Decreto 665/2015, de 17 de julio, por el que se desarrollan determinadas
disposiciones relativas al ejercicio de la docencia en la Educación Secundaria
Obligatoria, el Bachillerato, la Formación Profesional y las enseñanzas de régimen
especial, a la formación inicial del profesorado y a las especialidades de los
cuerpos docentes de Enseñanza Secundaria
• Resolución do 15 xullo de 2016, da Dirección Xeral de Educación, Formación
Profesional e Innovación Educativa, pola que se ditan instrucións para a
implantación, no curso académico 2016/17, do currículo establecido no Decreto
86/2015, do 25 de xuño, da educación secundaria obrigatoria e do bacharelato nos
centros docentes da Comunidade Autónoma de Galicia.
• Orden do 20 de xuño de 2019 pola que se aproba o calendario escolar para o
curso 2019/20 nos centros docentes sostidos con fondos públicos na
Comunidade Autónoma de Galicia.
Página 6 de 26
3. ASPECTOS XERAIS
3.1. Contextualización da programación
Para elaborar esta programación tívose en conta o contexto socio económico e cultural
do I.E.S Río Cabe de Monforte de Lemos (LUGO) que presenta unhas características
propias dun núcleo urbano de 13000 habitantes, capital da Comarca de Lemos, na que se
centralizan varios servizos utilizados polos habitantes da comarca entre os que destacan
servizos Hospitalarios, Educativos, Transportes ....
O concello de Monforte (ao igual que os demais da comarca) é de características
rurais. Neste concello inclúense 4 parroquias urbanas e 26 parroquias rurais, cun padrón
municipal de 19.2001 habitantes ao término do ano 2014. A poboación foi pouco a pouco
absorbida polo núcleo urbano por mor de actividades relacionadas cos servizos e
actualmente, non máis de 6000 habitantes son os que se localizan nas parroquias rurais.
A distribución anterior da poboación e, que os centros de primaria adscritos ao IES Río
Cabe se localizan na vila de Monforte determina que a maioría do alumnado do centro
proceda do núcleo urbano e a súa periferia, con só un 28%, aproximadamente das
parroquias rurais e un 8% de concellos próximos ao de Monforte. O resto do alumnado
escolarizado na ESO, Bacharelato e Ciclos Formativos procedente da propia vila de
Monforte, das parroquias e doutros concellos da comarca de Lemos distribúense entre
outros dous centros públicos e tres colexios privados- concertados existentes na vila.
O alumnado do IES Río Cabe escolarízase nos diferentes tipos de ensinanzas
ofertadas polo centro:
Réxime ordinario:
Educación Secundaria Obrigatoria (ESO).
Bacharelato:
✓ Ciencias e Tecnoloxía.
✓ Ciencias Sociais e Humanidades.
Réxime de adultos:
Ensinanzas Básicas Secundaria nivel I e II.
Bacharelato semipresencial en Ciencias e Ciencias sociais.
Programa CUALE (B1 Inglés e B1 Francés).
Ciclos formativos
Ciclo Medio Ensinanzas deportivas – Fútbol.
Ciclo Superior Guía, información e aistencia turística.
Página 7 de 26
O alumnado que remata a ESO neste centro principalmente opta, polos estudios
posteriores de Bacharelato, entre os que existe unha clara tendencia por estudios
universitarios, aínda que non é desdeñable o número de alumnos/as que se deciden por
un ciclo de grao medio ou pola opción de abandonar o réxime xeral para incorporarse as
ensinanzas de adultos sobre todo por aqueles rapaces e rapazas con certas dificultades
para seguir o ritmo das ensinanzas no réxime xeral.
En canto os recursos humanos pódese dicir que o centro está dotado con
profesores especializados/as en cada unha das áreas e materias que non só abarcan
todas as ensinanzas ofertadas, senón que tamén atenden un horario amplo de biblioteca
e un ben cuberto servizo de gardas. Aínda así sería interesante poder contar con horas no
departamento que permitisen a realización de desdobres de laboratorio, especialmente
para o nivel de 1º ESO , debido ao elevado número de alumnos por aula, que vai supoñer
dificultades á hora da realización de actividades prácticas e experimentais.
Os recursos materiais permiten desenvolver perfectamente a programación:
A existencia dunha biblioteca ben atendida e dotada e de dúas aulas de informática, unha
delas dobre, dúas aulas cunha pantalla dixital, un amplo pero antigo Laboratorio (con
necesidades de remodelación) permiten un aceptable desenvolvemento da metodoloxía
que se intenta aplicar para desenvolver a programación, con especial incidencia na
utilización das fontes de información tradicionais, as tecnoloxías da información e a
comunicación e as actividades prácticas para un seguimento do método científico, o que o
mesmo tempo permitirá que a materia poida contribuír a que o alumnado acade as
competencias básicas.
No réxime ordinario tamén é de especial mención o Proxecto abalar (en 1º e 2º da
ESO), as seccións bilingües en 2º e 3º da ESO, o Programa de Mellora da Aprendizaxe e
do Rendemento e a optativa de alemán en 4º da ESO.
3.2. Referencia ás directrices xerais fixadas no proxecto educativo
Para a elaboración da Programación Didáctica seguíronse as instruccións
indicadas pola Inspección Educativa.
Tivéronse como referencia os obxectivos xerais do centro e os obxectivos xerais da
ESO e BAC. Así mesmo séguense os principios metodolóxicos xerais recollidos no PEC.
Página 8 de 26
3.3. Referencia á incorporación das propostas da memoria do curso anterior
A programación non presenta diferenzas salientables con respecto á do curso
anterior.
3.4. Directrices para a avaliación inicial
A avaliación inicial desenvolverase nas primeiras semanas do curso académico. O seu
obxectivo é facilitar información sobre diversos aspectos do alumnado, tales como o seu
coñecemento acerca das destrezas propias da materia e a detección de alumnado con
posibles dificultades de aprendizaxe ou con capacidades superiores á media do grupo.
Dita información servirá ao profesorado para programar as adaptacións necesarias, así
coma as actividades de reforzo ou ampliación se fose necesario.
O método para obter a devandita información especifícase na programación de
cada nivel.
3.5. Lingua na que se imparten as materias no Departamento (D. 79/2010)
MATERIA ETAPA CURSOS LINGUA
BIOLOXÍA BACHARELATO 2º BAC GALEGO
BIOLOXÍA E XEOLOXÍA BACHARELATO 1º BAC GALEGO
CULTURA CIENTÍFICA BACHARELATO 1º BAC GALEGO
ANATOMÍA BACHARELATO 1º BAC GALEGO
BIOLOXÍA E XEOLOXÍA ESO 4º ESO GALEGO
BIOLOXÍA E XEOLOXÍA ESO 3º ESO GALEGO
BIOLOXÍA E XEOLOXÍA ESO 1º ESO GALEGO
PMAR ESO 3ºESO GALEGO
3.6. Avaliación de pendentes en materias extintas
Para o presente curso non procede.
Página 9 de 26
4. PROGRAMACIÓN DAS DIFERENTES MATERIAS E NIVEIS
4.1. PROGRAMACIÓN DE ANATOMÍA APLICADA 1º BACHARELATO
4.1.1. Características xerais
Características do centro
Situación:
Mencionada no aparatdo de Datos do Departamento.
Centros adscritos:
CEIP de Monforte de Lemos e CEIP A Gándara
Características singulares
Ningunha destacable
Características do alumnado
Lingua materna dominante
Mencionada no aparatdo de Datos do Departamento
Alumnado con NEAE no curso actual
Ningunha destacable
Problemas sociais destacados: (Abandono escolar, poboación emigrante, absentismo, violencia
e/ou acoso escolar, etc.
Seguirase o protocolo establecido no plan de convivencia do centro.
Outras características
Ningunha destacable
4.1.2. Obxectivos adaptados ao contexto
Obxectivos de Bach.
Artículo 26 Decreto 86/2015, do 25 de xuño (Adaptados ao contexto do centro e do alumnado)
a
Exercer a cidadanía democrática, desde unha perspectiva global, e adquirir unha conciencia cívica responsable, inspirada polos valores da Constitución española e do Estatuto de autonomía de Galicia, así como polos dereitos humanos, que fomente a corresponsabilidade na construción dunha sociedade xusta e equitativa e favoreza a sustentabilidade.
b Consolidar unha madureza persoal e social que lle permita actuar de forma responsable e autónoma e desenvolver o seu espírito crítico. Ser quen de prever e resolver pacíficamente os conflitos persoais, familiares e sociais.
Página 10 de 26
c
Fomentar a igualdade efectiva de dereitos e oportunidades entre homes e mulleres, analizar e valorar criticamente as desigualdades e discriminacións existentes e, en particular, a violencia contra a muller, e impulsar a igualdade real e a non discriminación das persoas por calquera condición ou circunstancia persoal ou social, con atención especial ás persoas con discapacidade.
d Afianzar os hábitos de lectura, estudo e disciplina, como condicións necesarias para o eficaz aproveitamento da aprendizaxe e como medio de desenvolvemento persoal.
e Dominar, tanto na súa expresión oral como na escrita, a lingua galega e a lingua castelá.
f Expresarse con fluidez e corrección nunha ou máis linguas estranxeiras.
g Utilizar con solvencia e responsabilidade as tecnoloxías da información e da comunicación.
h Coñecer e valorar criticamente as realidades do mundo contemporáneo, os seus antecedentes históricos e os principais factores da súa evolución. Participar de xeito solidario no desenvolvemento e na mellora do seu contorno social.
i Acceder aos coñecementos científicos e tecnolóxicos fundamentais, e dominar as habilidades básicas propias da modalidade elixida.
l
Comprender os elementos e os procedementos fundamentais da investigación e dos métodos científicos. Coñecer e valorar de forma crítica a contribución da ciencia e da tecnología ao cambio das condicións de vida, así como afianzar a sensibilidade e o respecto cara ao medio ambiente e a ordenación sustentable do territorio, con especial referencia ao territorio galego.
m Afianzar o espírito emprendedor con actitudes de creatividade, flexibilidade, iniciativa, traballo en equipo, confianza nun mesmo e sentido crítico.
n Desenvolver a sensibilidade artística e literaria, así como o criterio estético, como fontes de formación e enriquecemento cultural.
ñ Utilizar a educación física e o deporte para favorecer o desenvolvemento persoal e social, e impulsar condutas e hábitos saudables.
o Afianzar actitudes de respecto e prevención no ámbito da seguridade viaria.
p Valorar, respectar e afianzar o patrimonio material e inmaterial de Galicia, e contribuír á súa conservación e mellora no contexto dun mundo globalizado.
4.1.3. Contidos secuenciados e temporalizados
A materia de Anatomía Aplicada pretende achegar os coñecementos científicos que
permitan comprender o corpo humano e a motricidade humana en relación coas
manifestacións artísticas corporais e coa saúde.
O corpo e o movemento son medios de expresión e comunicación, polo que
comprender as estruturas e o funcionamento do corpo humano e da acción motora dotará
o alumnado da base necesaria para que, dentro dunhas marxes saudables, poida mellorar
o seu rendemento no proceso creativo e nas técnicas de execución artística, así como, en
xeral, na vida. Para iso, esta materia está integrada por coñecementos, destrezas e
actitudes de diversas áreas de coñecemento que se ocupan do estudo do corpo humano
e da súa motricidade, tales como a anatomía, a fisioloxía, a biomecánica e as ciencias da
actividade física.
Anatomía Aplicada abrangue as estruturas e as funcións do corpo humano máis
relacionadas coa acción motora e o seu rendemento, como son o sistema locomotor e o
cardiopulmonar, ou os sistemas de control e regulación; afonda en como estas estruturas
Página 11 de 26
determinan o comportamento motor e as técnicas expresivas que compoñen as
manifestacións artísticas corporais, e os efectos que a actividade física ten sobre elas e
sobre a saúde. Na mesma liña, abórdanse tamén nocións básicas dos sistemas de
achega e utilización da enerxía, e afóndase nas bases da conduta motora.
Esta materia estrutúrase en oito grandes bloques:
"As características do movemento"
"Organización básica do corpo humano",
"O sistema locomotor",
"O sistema cardiopulmonar",
"O sistema de achega e utilización da enerxía",
"Os sistemas de coordinación e de regulación",
"Expresión e comunicación corporal"
"Elementos comúns", repartidos nas 10 unidades didácticas deseñadas.
A temporalización ten un carácter orientativo, define a grandes trazos a distribución dos
contidos para un ano académico da materia de “Anatomía Aplicada” en 1º de
Bacharelato. Agora ben, como resulta lóxico, esta temporalización estará suxeita a
revisións segundo o curso avance, e os posíbles cambios reflictiranse nas actas das
diferentes reunións do Departamento de Ciencias Naturais.
A materia en 1º de Bacharelato impártese en tres sesións semanais de 50 min o que
dá un total de aproximadamente 101 sesións lectivas, tendo en conta que o curso
escolar comeza sobre o 16 de setembro e remata o 19 de xuño. As sesións asignadas a
cada unha das unidades didácticas serían as seguintes:
Página 12 de 26
Avaliación UNIDADES DIDÁCTICAS Referencia
Unidade didáctica Avaliación Probas
avaliación Tema / U.D.
Bloque Contido
1ª
UD
1ª
Avaliación
B2 BLOQUE 2: ORGANIZACIÓN BÁSICA DO CORPO HUMANO
1
1
1 B2.1 Niveis de organización do corpo humano.
B2.2 Funcións vitais.
2
B2.3 Órganos e sistemas do corpo humano. Localización e funcións básicas.
B2.1 Niveis de organización do corpo humano X
B5 BLOQUE 5: O SISTEMA DE ACHEGA E UTILIZACIÓN DA ENERXÍA
2
2
B5.1 Metabolismo humano.
B5.2 Principais vías metabólicas de obtención de enerxía. Metabolismo aeróbico e anaeróbico.
B5.3 Metabolismo enerxético e actividade física. Mecanismos para a mellora da eficiencia de acción.
B5.4 Mecanismos fisiolóxicos presentes na aparición da fatiga e no proceso de recuperación
3
B5.7 Alimentación e nutrición. Tipos de nutrientes
3 3
B5.8
Dieta equilibrada e a súa relación coa saúde. Tipos de alimentos. Balance enerxético.
B5.9
Necesidades de alimentación en función da actividade realizada.
B5.10
Hidratación. Pautas saudables de consumo en función da actividade realizada.
B5.11
Trastornos do comportamento nutricional: dietas restritivas, anorexia e bulimia. Efectos sobre a saúde.
B5.12 Factores sociais e derivados da propia actividade artística que conducen á aparición de distintos tipos de trastorno do comportamento nutricional.
X
Avaliación UNIDADES DIDÁCTICAS Referencia
Unidade
didáctica
Avaliación Probas
avaliación Tema /
U.D.
Bloque Contido UD
2ª Avaliac.
B5 BLOQUE 5: O SISTEMA DE ACHEGA E UTILIZACIÓN DA ENERXÍA
4 B5.5 Sistema dixestivo: características, estrutura e funcións.
4
2ª
4
B5.6 Fisioloxía do proceso dixestivo.
5
B4 BLOQUE 4: O SISTEMA CARDIOPULMONAR
5
B4.1 Sistema respiratorio: características, estrutura e funcións.
B4.2 Fisioloxía da respiración.
B4.3 Coordinación da respiración co movemento corporal e a súaintensidade.
B4.7 Principios de acondicionamento cardiopulmonar para a mellora do rendemento en actividades artísticas que requiran de traballo físico
X
6
B4 BLOQUE 4: O SISTEMA CARDIOPULMONAR
6
5 e 6
B4.4 Sistema cardiovascular: características, estrutura e funcións.
B4.5 Fisioloxía cardíaca e da circulación.
B4.6 Parámetros de saúde cardiovascular. Análise de hábitos e costumes saudables
B4.7 Principios de acondicionamento cardiopulmonar para a mellora do rendemento en actividades artísticas que requiran de traballo físico
7
B6 BLOQUE 6: OS SISTEMAS DE COORDINACIÓN E REGULACIÓN
7
B6.5 Equilibrio hídrico, osmorregulación e termoregulación no corpo humano:
mecanismos de acción.
B6.6 Relación dos sistemas de regulación do organismo coa actividade física e coas actividades artísticas.
B5 BLOQUE 5: O SISTEMA DE ACHEGA E UTILIZACIÓN DA ENERXÍA
B5.10 Hidratación. Pautas saudables de consumo en función da actividade realizada.
X
Página 13 de 26
Avaliación
UNIDADES DIDÁCTICAS Referencia
Unidade
didáctica
Avaliación Probas
avaliación Tema /
U.D.
Bloque Contido UD
3ª Avaliac.
B6 BLOQUE 6: OS SISTEMAS DE COORDINACIÓN E REGULACIÓN
8
B6.1 Sistema nervioso: características, estrutura e funcións. Movementos
reflexos e voluntarios.
8
3ª 7,8 e9
B6.2 Sistema endócrino: características, estrutura e funcións.
B6.3 Fisioloxía do sistema de regulación na práctica das actividades artísticas.
B6.4 A función hormonal na actividade física
B6.6 Relación dos sistemas de regulación do organismo coa actividade física e coas actividades artísticas
9
B3 BLOQUE 3: O SISTEMA LOCOMOTOR
9
B3. 1
Estrutura e funcionamento do sistema locomotor.
B3.2 Tipos de ósos, músculos e articulacións. Funcionamento nos movementos propios das actividades artísticas.
B3.4 Anatomía funcional.
B3.5 Fisioloxía muscular
B3.6 Biomecánica do movemento humano. Aplicación aos xestos motores das actividades artísticas.
B3.7 Adaptacións que se producen no sistema locomotor como resultado da práctica sistematizada de actividade física e de actividades artísticas.
B3.8 Alteracións posturais: identificación,causas e corrección.
B3.9 Hábitos saudables de hixiene postural na práctica das actividades artísticas
B3.10 Lesións do aparello locomotor nas actividades artísticas. Hábitos saudables e prevención de lesións.
B3.11 Importancia do quecemento e da volta á calma na práctica de actividades artísticas.
X
10
B1 BLOQUE 1: AS CARACTERÍSTICAS DO MOVEMENTO
10
B1.1
Elementos da acción motora. Mecanismos de percepción, decisión e execución
B1.2 O movemento humano como ferramenta artístico-expresiva. Conciencia corporal e estados psicofísicos
B1.3
Características da execución das accións motoras propias da actividade artística.
B1.4 Relación corporal coa gravidade e graos de tensión muscular.
B1.5 Capacidades coordinativas como compoñentes cualitativos das accións motoras
B7 BLOQUE 7: EXPRESIÓN E COMUNICACIÓN CORPORAL
B7.1
Posibilidades artístico-expresivas e de comunicación do corpo e do movemento.
B7.2 Achegas das actividades artísticas corporais no desenvolvemento persoal do/da artista e da sociedade.
B7.3 Danza, teatro físico e outras manifestacións artísticas que lle permiten ao ser humano expresarse corporalmente
B7.4
Toma de conciencia do corpo e do espazo. Elementos rítmicos. Focos expresivos do corpo.
B7.5 A linguaxe corporal como fonte de desenvolvemento creativo X
Página 14 de 26
4.1.4. Relación entre os contidos, criterios de avaliación, competencias clave e estándares
1ª Aval Estándares de aprendizaxe avaliables /Indicadores de logro (1) Criterios de cualificación e instrumentos de avaliación
Tem
a/U
D Identif.
contidos
Identif.
criterios
Identific
Estándar
Competencias
clave Estándares de aprendizaxe
Grao
mínimo
consec.
Peso
Cualific. Instrumentos
Prob.
esc.
Práct.
Labo/Trab.grup.
Trab ind./obs.
1
B2.1
B2.1.1
CMCCT Diferenza os niveis de organización do corpo humano
100% 25%
70%
22
20%
10%
B2.1.3
CMCCT
Especifica as funcións vitais do corpo humano, sinalando
as súas características máis salientables.
100%
25%
70%
80
20%
10%
B2.3
B2.1.2
CMCCT Describe a organización xeral do corpo humano
utilizando diagramas e modelos. 100% 25% 70% 20% 10%
B2.1.4
CMCCT Localiza os órganos e os sistemas, e relaciónaos coas súas
funcións. 100% 25% 70% 20% 10%
2
B5.1
B5.2
B5.3
B5.4
B5.1.1.
CMCCT
Describe os procesos metabólicos de produción de
enerxía polas vías aeróbica e anaeróbica, e xustifica o seu
rendemento enerxético e a súa relación coa intensidade e
a duración da actividade.
100% 33% 70% 20% 10%
B5.1.2.
CMCCT Xustifica o papel do ATP como transportador da enerxía
libre, asociándoo coa subministración continua e
adaptada ás necesidades do corpo humano.
100% 33% 70% 20% 10%
B5.1.3.
CMCCT Identifica tanto os mecanismos fisiolóxicos que conducen
a un estado de fatiga física como os mecanismos de
recuperación
50% 33% 70% 20% 10%
3
B5.8
B5.9
B5.10
B5.3.1.
CMCCT
Discrimina os nutrientes enerxéticos dos non enerxéticos,
en relación cunha dieta sa e equilibrada.
100% 20% 70% 20% 10%
B5.3.2.
CMCCT
Relaciona a hidratación co mantemento dun estado
saudable, calculando o consumo de auga diario necesario
en distintas circunstancias ou actividades.
80% 20% 70% 20% 10%
B5.3.3.
CMCCT
Elabora dietas equilibradas, calculando o balance
enerxético entre inxestión e actividade, e argumenta a súa
influencia na saúde e no rendemento físico
50% 20% 70% 20% 10%
B5.11
B5.12
B5.4.1
CMCCT
Identifica os principais trastornos do comportamento
nutricional e argumenta os efectos que teñen para a
saúde.
100% 20% 70% 20% 10%
B5.4.2
CSC
Recoñece os factores sociais, incluíndo os derivados do
propio traballo artístico que conducen á aparición nos
trastornos do comportamento nutricional.
100% 20% 70% 20% 10%
Página 15 de 26
2ª Aval
Estándares de aprendizaxe avaliables /Indicadores de logro (1) Criterios de cualificación e instrumentos de avaliación
Tem
a/U
D
Identif.
contidos
Identi
f
criteri
Identific
Estándar
Competencias
clave Estándares de aprendizaxe
Grao
mínimo
consec.
Peso
Cualific.
Instrumentos
Prob
.esc.
Pract
Labo/Trab
grup.
Trab ind/
Obs
4
B5.5
B5.2.1
B5.2.2
CMCCT Identifica a estrutura dos aparellos e dos órganos que interveñen nos procesos de
dixestión e absorción dos alimentos e nutrientes, en relación coas súas funcións en
cada etapa
Distingue os procesos que interveñen na dixestión e na absorción dos alimentos e
dos nutrientes, vinculándoos coas estruturas orgánicas implicadas en cada un.
100% 50%
50%
70% 20% 10% B5.6 CMCCT
B5.7 CMCCT 100% 70% 20% 10%
5
B4.1
B4.1.1
CMCCT
Describe a estrutura e a función dos pulmóns, detallando o intercambio de gases
que ten lugar neles e a dinámica de ventilación pulmonar asociada 100%
100%
50%
50%
70% 20% 10% B4.2 CMCCT
B4.3 CMCCT
B4.7 B4.1.3 CMCCT Relaciona o latexo cardíaco, o volume e a capacidade pulmonar coa actividade
física asociada a actividades artísticas de diversa índole. 70% 20% 10%
6
B4.4
B4.1.2
CMCCT Describe a estrutura e a función do sistema cardiovascular, explicando a regulación
e a integración de cada compoñente 100% 50%
50%
70% 20% 10% B4.5 CMCCT
B4.6 CMCCT
B4.7
B4.1.3 CMCCT Relaciona o latexo cardíaco, o volume e a capacidade pulmonar coa actividade
física asociada a actividades artísticas de diversa índole. 100% 70% 20% 10%
7
B6.5 B6.2.2
CMCCT Analiza o proceso de termorregulación e de regulación de augas e sales en relación
coa actividade física. 80%
50%
50%
70% 20% 10% B6.6 CMCCT
B5.10
B5.3.2 CMCCT Relaciona a hidratación co mantemento dun estado saudable, calculando o
consumo de auga diario necesario en distintas circunstancias ou actividades 70% 20% 10%
Página 16 de 26
3ª Aval
Estándares de aprendizaxe avaliables /Indicadores de logro (1) Criterios de cualificación e instrumentos de avaliación
Tem
a/U
D
Identif.
contidos
Identi
f
criteri
Identific
Estándar
Competencias
clave Estándares de aprendizaxe
Grao
mínimo
consec.
Peso
Cualific.
Instrumentos
Prob
.esc.
PractLa
bo./Trab
-grup.
Trab ind,/
Obs.
8
B6.1
B6.1.1
B6.1.2 CMCCT
Describe a estrutura e as función dos sistemas implicados no control e na
regulación da actividade do corpo humano, establecendo a asociación entre eles.
Recoñece as diferenzas entre os movementos reflexos e os voluntarios,
asociándoos ás estruturas nerviosas implicadas neles.
100%
20%
20%
20%
20%
20%
70% 20% 10%
70% 20% 10%
B6.2 B6.1.1. CMCCT Describe a estrutura e as función dos sistemas implicados no control e na
regulación da actividade do corpo humano, establecendo a asociación entre eles. 70% 20% 10%
B6.3
B6.1.3
CMCCT
Interpreta a fisioloxía do sistema de regulación, indicando as interaccións entre as
estruturas que o integran e a execución de actividades artísticas. 70% 20%
10%
10%
B6.4
B6.2.1 CMCCT
Describe a función das hormonas e o importante papel que xogan na actividade
física. 70% 20%
10%
10%
B6.6 B6.2.3. CMCCT Valora os beneficios do mantemento dunha función hormonal para o rendemento
físico do/da artista 70% 20% 10%
9
B3.1
B3.1.1
B3.1.4
CMCCT
Describe a estrutura e a función do sistema esquelético en relación coa mobilidade
do corpo humano
Describe a estrutura e a función do sistema muscular, identificando a súa
funcionalidade como parte activa do sistema locomotor.
100%
6,25%
Cada
estándar
70% 20% 10%
70% 20% 10%
B3.2
B3.1.2
B3.1.3
B3.1.5
CMCCT
Identifica o tipo de óso vinculándoo coa súa función.
Diferencia os tipos de articulacións en relación coa mobilidade que permiten.
Diferencia os tipos de músculo en relación coa súa función
70% 20% 10%
70% 20% 10%
70% 20% 10%
B3.4 B3.2.2. CCL
CMCCT
Identifica os ósos, as articulacións e os músculos principais implicados en diversos
movementos, utilizando a terminoloxía axeitada. 70% 20% 10%
B3.5 B3.1.6. CMCCT Describe a fisioloxía e o mecanismo da contracción muscular. 70% 20% 10%
B3.6
B3.2.1
B3.2.5
B3.2.4
B3.2.3
CMCCT
Interpreta os principios da mecánica e da cinética, aplicándoos ao funcionamento
do aparello locomotor e ao movemento
Clasifica os principais movementos articulares en función dos planos e dos eixes
do espazo.
Relaciona diferentes tipos de pancas coas articulacións do corpo humano e coa
participación muscular nos seus movementos
Relaciona a estrutura muscular coa súa función na execución dun movemento e as
forzas que actúan neste.
100% 70% 20% 10%
100% 70% 20% 10%
100% 70% 20% 10%
100% 70% 20% 10%
B3.7 B3.2.6 CMCCT
Argumenta os efectos da práctica sistematizada de exercicio físico sobre os
elementos estruturais e funcionais do sistema locomotor, en relación coas
actividades artísticas e os estilos de vida.
100% 70% 20% 10%
B3.8 B3.3.1. CMCCT Identifica as alteracións máis importantes derivadas do mal uso postural e propón
alternativas saudables. 100% 70% 20% 10%
B3.9 B3.3.2 CMCCT
CSIEE
Controla a súa postura e aplica medidas preventivas na execución de movementos
propios das actividades artísticas, e valora a súa influencia na saúde. 100% 70% 20% 10%
B3.10 B3.4.2
B3.4.1
CMCCT
CSIEE
Analiza posturas e xestos motores das actividades artísticas, aplicando os
principios de ergonomía, e propón alternativas para traballar de forma segura e
evitar lesións.
Identifica as principais patoloxías e lesións relacionadas co sistema locomotor nas
actividades artísticas, e xustifica as súas causas principais.
50% 70% 20% 10%
B3.11 CMCCT 70% 70% 20% 10%
Página 17 de 26
10
B1.1
B1.1.1 CMCCT
Recoñece e enumera os elementos da acción motora e os factores que interveñen
nos mecanismos de percepción, decisión e execución de determinadas accións
motoras. 100%
10%
Cada
estándar
70% 20% 10%
B1.2
B1.1.2 CMCCT Identifica e describe a relación entre a execución dunha acción motora e a súa
finalidade 70% 20% 10%
B1.3
B1.2.1 CMCCT Detecta as características da execución de accións motoras propias das actividades
artísticas. 100% 70% 20% 10%
B1.4
B1.2.2 CCEC
CSIEE
Propón modificacións das características dunha execución para cambiar o seu
compoñente expresivo-comunicativo. 50% 70% 20% 10%
B1.5
B1.2.3 CMCCT Argumenta a contribución das capacidades coordinativas ao desenvolvemento das
accións motoras
80%
70% 20% 10%
B7.1
B7.1.1 CSC
CCEC
Recoñece e explica o valor expresivo, comunicativo e cultural das actividades
practicadas como contribución ao desenvolvemento integral da persoa 70% 20% 10%
B7.2
B7.1.2 CSC
CCEC
Recoñece e explica o valor social das actividades artísticas corporais, desde o
punto de vista tanto de practicante como de espectador. 70% 20% 10%
B7.3
B7.2.1
B7.2.2
CCEC
CSC
CCEC
Identifica os elementos básicos do corpo e o movemento como recurso expresivo e
de comunicación
Utiliza o corpo e o movemento como medio de expresión e de comunicación, e
valora o seu valor estético.
70% 20% 10%
B7.4
B7.3.1 CCEC Conxuga a execución dos elementos técnicos das actividades de ritmo e expresión
ao servizo da intencionalidade. 70% 20% 10%
B7.5
B7.3.2 CCEC
CSIEE
Aplica habilidades específicas expresivo-comunicativas para enriquecer as
posibilidades de resposta creativa 70% 20% 10%
LENDA COMPETENCIAS LENDA TRANSVERSAIS CCL Comunicación lingüística CL Comprensión lectora CMCCT Competencia matemática e competencias básicas en ciencia a tecnoloxía EOE Expresión oral e escrita CD Competencia dixital CA Comunicación audiovisual CAA Competencia aprender a aprender TIC Tecnoloxías da información e comunicación CSC Competencias sociais e cívicas EMP Emprendemento CSIEE Sentido de iniciativa e espírito emprendedor EC Educación cívica CCEC Conciencia e expresións culturais PV Prevención da violencia
Página 18 de 26
4.1.5. Metodoloxía didáctica
4.1.5.1. Estratexias metodolóxicas
4.1.5.1.1. Aspectos xerais
Terase en conta o punto de partida do alumno e a forma en que este vai construíndo os
seus coñecementos. A metodoloxía, polo tanto, consistirá na realización de unha serie de
actividades de ensinanza-aprendizaxe:
- De tipo expositivo, no que o profesor transmitirá os contidos soporte necesarios para
conseguir as capacidades, ademais de demostracións prácticas.
- De tipo participativo, para establecer unha colaboración do alumno co profesor.
- De tipo activo e individualizado, onde o alumno desenvolverá as súas propias
actividades de aprendizaxe.
O profesor situará a actividade educativa en función das necesidades do alumnado,
tomando como punto de partida os niveis de aprendizaxe e contidos básicos, dos que
parte o alumno. Deste modo pódese conseguir unha aprendizaxe significativa.
Intentaremos na medida do posible, fomentar aspectos de investigación–descubrimento
para que o alumnado sexa activo e participativo, pero tamén autónomo e crítico, xa que
en caso contrario podería perder o seu afán de coñecer. É por elo que intentaremos facer
exposicións teóricas amenas, utilizando tódolos medios didácticos o noso alcance e
poñendo exemplos que sexan familiares ós alumnos. Ademais, procuraremos manter a
atención dos alumnos con preguntas e pequenos debates na clase.
É importante destacar que a metodoloxía, ó longo de todas as actividades, será o
suficientemente aberta para que permita introducir cambios non previstos, segundo cada
momento que o proceso o demande.
Orientaremos a nosa acción a estimular no alumnado o desenvolvemento de
competencias clave.
4.1.5.1.2. Estratexias metodolóxicas – Detalle
Non se pode acadar unha aprendizaxe por competencias se non se deseña unha
variedade importante de actividades ben diferenciadas, tanto en tipo como en duración e
complexidade, que leven a capacitar na aplicacióndos seus coñecementos para resolver
os distintos problemas que se plantexen na súa vida. Para lograr isto as actividades que
se levarán a cabo no curso serán as seguintes:
Página 19 de 26
• Análise de textos científicos.
• Interpretación de gráficas, esquemas e diagramas.
• Traballos de investigación bibliográfica
• Prácticas de laboratorio
• Resolución de problemas
• Comentarios sobre noticias de prensa
• Análise de casos prácticos reais ou simulados
• Todos estes traballos serán supervisados polo profesor.
4.1.5.1.3. Secuenciación habitual de traballo na aula
Os alumnos lerán parte do tema con anterioridade e na clase resolveranse
dúbidas, destacarase o máis importante mediante a proxección de presentacións dixitais,
simuladores, modelos anatómicos,.... A dinámica tentará ser de tipo debate, con cuestións
propostas polo profesor. Outras actividades serán:
Comentario de noticias de prensa, TV, internet.
Análise de textos científicos.
Lectura e posta en común de textos de divulgación científica.
Rexeitamento razoado de crenzas seudocientíficas.
Traballos de investigación bibliográfica.
Lectura libre e visualización de materiais varios (textos, vídeos, gráficos,...)
4.1.5.2. Outras decisións metodolóxicas: agrupamentos, tempos, espazos, materiais, recursos
As actividades extraescolares relacionadas con esta materia (charlas, obradoiros, etc)
tentarase que coincidan coa hora de clase para interferir o menos posible con outras
materias. Aula de referencia e Laboratorio de bioloxía e xeoloxía.
Os materiais serán: apuntes entregados polo profesor, noticias de prensa, textos
científicos. Calquera que sexa necesario para a realización de prácticas de laboratorio.
Como recursos empregaranse modelos anatómicos, ordenador e proxector, pizarra dixital,
material específico de laboratorio, charlas e obradoiros impartidas por expertos en
diferentes campos (neurociencias, medicina,...) e calquera outro que considere o profesor.
Transversalidade:
Página 20 de 26
Comprensión lectora: durante todo o curso traballarase con textos científicos, noticias de
prensa, etc, sendo fundamental a comprensión dos mesmos atendendo á linguaxe que
empregan: científica, periodística,...
Expresión oral e escrita: en todos os traballos e na actividade diaria do alumno porase
especial interese na expresión oral e escrita.
Comunicación audiovisual:a través de actividades coma a visualización e análise guiada
con fichas de películas de temática científica, interpretación de imaxes e gráficos que
favorecen a adquisición dos contidos, elaboración de presentacións sobre temas
relacionados cos contidos que se desenvolven, actividades de interpretación de imaxes
(células, tecidos, aparatos aparatos relacionados coas funcións vitais de diferentes
grupos de organismos), táboas, gráficos e simuladores (electrocardiograma, potencial de
membrana nun impulso nervioso...),etc
Tecnoloxía da información e comunicación: tanto o profesor como os alumno empregarán
as TICs no seu traballo diario: pizarra dixital, ordenador e proxector, tablets, internet e
calquera dispositivo ou aplicación que sexa considerada oportuna.
Educación cívica: intentamos concienciar ó alumnado da existencia de riscos para a
saúde humana asociados a hábitos nocivos coma o consumo de drogas, mala
alimentación falta de exercicio físico, así como a necesidade de destinar fondos públicos
á investigación biomédica.
Prevención da violencia: desde calquera tema se pode traballar esta transversal,
procurando usar sempre unha linguaxe, oral e escrita, non discriminatoria e tomando
medidas de acción positiva necesarias para a igualdade.
4.1.6. Avaliación inicial
4.1.6.1. Procedemento para a avaliación inicial
A principios de curso, no mes de setembro farase unha avaliación inicial mediante
remuíño de ideas para a partires de aquí comezar coa materia. Pretendemos así partir do
nivel de coñecementos do alumnado para ir mellorando nas súas competencias.
4.1.7. Avaliación continua
Faranse dous exame por avaliación:
Primeira avaliación: unidades 1 á 3
Segunda avaliación: unidades 4 á 7
Página 21 de 26
Terceira avaliación: unidades 8 á 10
Os criterios de cualificacións son os seguintes:
Probas escritas e/ou orais = 70%. Ditas probas estarán compostas de preguntas curtas,
definicións, algunha pregunta de desenvolvemento (dependendo da unidade) e preguntas
tipo test.
Traballo na clase. Valoraranse as actividades de exercicios e problemas resoltos polo
alumno ou alumna tanto oral como por escrito. Terase en conta os seus coñecementos,
emprego de vocabulario científico, progresión, etc. = 10%
Prácticas e traballos= 20%. Terase en conta o traballo previo de lectura do guión de
prácticas, a propia realización da práctica (habilidade, demostración e aplicación de
coñecementos,etc.) e a realización dun cuestionario final. A seriedade na realización das
prácticas é obrigatoria. A falta desta implicará o suspenso automático desta parte da
materia. En canto aos traballos, poderán ser de diversa índole sobre un tema proposto
polo profesor ou polo alumno, cunha serie de cuestións que terá que desenrolar e
profundizar. Serán entregados antes da avaliación correspondente.
Farase dous exame por avaliación puntuado de 0 a 10. A nota mínima para facer media
coas outras partes da materia é de 3 sobre 10 (30%).
A non realización dalgunha das partes implica o suspenso automático na avaliación
correspondente.
4.1.8. Avaliación final (ordinaria)
Farase unha recuperación por avaliación (despois de Nadal e Semana Santa) e unha final
en xuño só para os alumnos que non superaran unha das avaliacións, ademais da
extraordinaria de setembro. A recuperación, excepto en setembro (ver máis adiante), terá
unha ponderación igual que na avaliación e sumarase cada unha das notas das outras
partes que obtivo na avaliación. Os alumnos que non fagan algunha das actividades terán
que entregala antes do exame e facer este último. Para superar a materia teñen que ter
feitas todas as partes cunha puntuación mínima dun 30%.
A nota final de Xuño ven dada pola media das tres avaliacións, tendo en conta os
decimais de cada avaliación e redondeando se fora necesario. No caso de ter que
redondear a nota será como sigue: 0,5 ou máis ponse a nota inmediata superior enteira e
menos de 0,5 mantense a nota.
Página 22 de 26
4.1.9. Avaliación extraordinaria
O exame extraordinario constará de dez a quince preguntas relacionadas con calquera
aspecto da materia (teoría e/ou práctica).
4.1.10. Avaliación do proceso de ensino e da práctica docente
4.1.10.1. Proceso de ensino
Escala
Proceso de ensino: 1 2 3 4
1.- O nivel de dificultade foi adecuado ás características do alumnado?
2.- Conseguiuse crear un conflito cognitivo que favoreza a aprendizaxe?
3.- Conseguiuse motivar para conseguir a súa actividade intelectual e física?
4.- Conseguiuse a participación activa de todo o alumnado?
5.- Contouse co apoio e implicación das familias no traballo do alumnado?
6.- Mantívose un contacto periódico coa familia por parte do profesorado?
7.- Tomouse algunha medida curricular para atender al alumnado con NEAE?
8- Tomouse algunha medida organizativa para atender al alumnado con NEAE?
9.- Atendeuse adecuadamente á diversidade do alumnado?
10.- Usáronse distintos instrumentos de avaliación?
11.- Dáse un peso real á observación do traballo na aula?
12.- Valorouse adecuadamente o traballo colaborativo do alumnado dentro do grupo?
4.1.10.2. Práctica docente
Práctica docente: 1 2 3 4
1.- Como norma xeral fanse explicacións xerais para todo o alumnado
2.- Ofrécese a cada alumno/a as explicacións individualizadas que precisa?
3.- Elabóranse actividades de distinta dificultade atendendo á diversidade
4.- Elabóranse probas de avaliación de distinta dificultade para os alumnos con NEAE?
5.- Utilízanse distintas estratexias metodolóxicas en función dos temas a tratar?
6.- Intercálase o traballo individual e en equipo?
5.- Poténcianse estratexias de animación á lectura e de comprensión e expresión oral?
6.- Incorpóranse ás TIC aos procesos de ensino - aprendizaxe
7.- Préstase atención aos temas transversais vinculados a cada estándar?
8.- Ofrécese ao alumnado de forma inmediata os resultados das probas/exames,etc?
9.- Coméntase co alumnado os fallos máis significativos das probas /exames, etc?
10.- Dáselle ao alumnado a posibilidade de visualizar e comentar os seus fallos?
11.- Cal é o grao de implicación nas funcións de titoría e orientación do profesorado?
12.- Realizáronse as ACS propostas e aprobadas?
Página 23 de 26
13.- As medidas de apoio, reforzo, etc establécense vinculadas aos estándares
14.- Avalíase a eficacia dos programas de apoio, reforzo, recuperación, ampliación,.. ?
4.1.11. Avaliación da programación didáctica
Na reunión mensual do departamento farase un seguimento da programación. Se
nalgún momento se produce un retraso tentarase recuperar o tempo seguindo estas
pautas:
1º Tentarase resumir as partes que sexan consideradas de menor importancia de xeito
que afecte o menos posible ó alumnado.
2º As partes que sexan de fácil comprensión serán traballadas polo alumno e non se
explicarán ana clase agás as dúbidas que xurdan.
Se desta maneira non se consegue recuperar o ritmo proporanse na reunión de
departamento medidas máis axustadas.
2.- Mecanismo avaliación e modificación de programación didáctica Escala
(Indicadores de logro) 1 2 3 4
1.- Deseñáronse unidades didácticas ou temas a partir dos elementos do currículo?
2.- Secuenciáronse e temporalizáronse as unidades didácticas/temas/proxectos?
3.- O desenvolvemento da programación respondeu á secunciación e temporalización?
4.- Engadiuse algún contido non previsto á programación?
5.- Foi necesario eliminar algún aspecto da programación prevista?
6.- Secuenciáronse os estándares para cada unha das unidades/temas
7.- Fixouse un grao mínimo de consecución de cada estándar para superar a materia?
8.- Asignouse a cada estándar o peso correspondente na cualificación ?
9.- Vinculouse cada estándar a un/varios instrumentos para a súa avaliación?
10.- Asociouse con cada estándar os temas transversais a desenvolver?
11.- Fixouse a estratexia metodolóxica común para todo o departamento?
12.- Estableceuse a secuencia habitual de traballo na aula?
13.- Son adecuados os materiais didácticos utilizados?
14.- O libro de texto é adecuado, atractivo e de fácil manipulación para o alumnado?
15.- Deseñouse un plan de avaliación inicial fixando as consecuencias da mesma?
16.- Elaborouse unha proba de avaliación inicial a partir dos estándares?
17.- Fixouse para o bacharelato un procedementos de acreditación de coñecementos previos?
18.- Establecéronse pautas xerais para a avaliación continua: probas, exames, etc.
19.- Establecéronse criterios para a recuperación dun exame e dunha avaliación
20.- Fixáronse criterios para a avaliación final?
21.- Establecéronse criterios para a avaliación extraordinaria?
22- Establecéronse criterios para o seguimento de materias pendentes?
23.- Fixáronse criterios para a avaliación desas materias pendentes?
24.- Elaboráronse os exames tendo en conta o valor de cada estándar?
25.- Definíronse programas de apoio, recuperación, etc. vinculados aos estándares?
26.- Leváronse a cabo as medidas específicas de atención ao alumnado con NEE?
27.- Leváronse a cabo as actividades complementarias e extraescolares previstas?
28.- Informouse ás familias sobre criterios de avaliación, estándares e instrumentos?
Página 24 de 26
29.- Informouse ás familias sobre os criterios de promoción? (Artº 21º, 5 do D.86/15)
30.- Seguiuse e revisouse a programación ao longo do curso
31.- Contribuíuse desde a materia ao plan de lectura do centro?
32.- Usáronse as TIC no desenvolvemento da materia?
4.1.12. Atención a diversidade
Esta programación será aberta e flexible, para poder atender á diversidade do
alumnado e intentar previr ou evitar a aparición de dificultades de aprendizaxe. Para iso, é
importante personalizar o proceso de ensinanza-aprendizaxe e fomentar que o alumnado
traballe en colaboración a fin de conseguir superar as deficiencias de cada un. As
actividades de clase atenderán principalmente o traballo en equipo e a axuda recíproca
entre o alumnado. Ademais, o diálogo profesor-alumnos/as debe ser continuo a fin de
facilitar a adaptación de determinadas actividades ao nivel de coñecementos e
capacidades de cada alumno/a. Durante o desenvolvemento do traballo na aula,
artellaranse os mecanismos necesarios para facilitar a atención á diversidade do
alumnado, a partir da flexibilidade dos diferentes elementos formativos: os contidos
organízanse en básicos e complementarios, as actividades gradúanse en dificultade,
empregamos diferentes recursos didácticos e agrupamentos variados, a metodoloxía
prevé diversos ritmos e estratexias de aprendizaxe, e contémplanse actividades de
reforzo, ampliación e recuperación. E, posto que o centro conta con alumnado
estranxeiro, desenvolveranse actitudes integradoras orientadas a favorecer a acollida e a
atención educativa destes estudiantes. As opcións metodolóxicas escollidas,
eminentemente activas, e a variedade das actividades de aprendizaxe deben contribuír a
esta atención individualizada. Se coa práctica docente diaria se observase na aula a
existencia de alumnos con especiais características tales que requirisen formulacións
particulares, ofrecerase a estes alumnos/as, co apoio e asesoramento do Departamento
de Orientación, vías adaptadas ás súas necesidades, estratexias, recursos ou
procedementos que permitan afrontar e dar resposta á diversidade individual de
capacidades, intereses, estilos, ritmos e dificultades de aprendizaxe. Quedan excluídas
do bacharelato as medidas extraordinarias. Estas vías específicas buscarían o máximo
desenvolvemento das súas capacidades para que puidesen acceder a metas iguais ás
propostas aos seus compañeiros. Poderán adoptarse as seguintes o conxunto de
aspectos.
4.1.13. Actividades complementarias e extraescolares
Página 25 de 26
Durante o curso desenrolaranse diversos obradoiros e charlas a cargo de científicos
expertos na materia, etc. Serán as incluídas ó principio de curso no PXA e despois as que
poidan xurdir.
4.1.14. Constancia de información ao alumnado
• Nos primeiros días de clase, o profesor/a destinará unha sesión para informar ao
alumnado das características académicas da materia impartida neste nivel
académico.
• Igualmente, informará a secuenciación temporal da materia ao longo do curso.
• Informará do tipo de material a usar (libro de texto, fotocopias, boletíns de problemas,
resumes do tema, material,...), onde se impartirán as clases (aula e laboratorio).
• Explicar o sistema de avaliación.
• Finalmente, indicar ao alumnado a dispoñibilidade da programación didáctica para a
súa consulta en calquera momento. Dita dispoñibilidade pode ser de dúas formas:
o Por escrito. O departamento posuirá unha copia por escrito da programación
didáctica.
o Por arquivo electrónico. Para elo, o centro dispón dunha páxina web dende a
que se pode descargar a programación didáctica, aportada polo seminario, para a
súa consulta.
Página 26 de 26
En Monforte de Lemos a 16 de Outubro de 2019
Os membros do Departamento:
Asdo.Iria Penoucos Vázquez Asdo. María Padrón Rodríguez
Asdo. FlorentinoVázquez Taín Asdo. Iria Gómez Álvarez
(Xefa de Departamento)