08 descartes e o racionalismo
TRANSCRIPT
Filosofía modernaFilosofía moderna
Racionalistas: Descartes, Spinoza e Leibniz.
Empirismo británico: Francis Bacon, Locke, Berkeley e Humel.
División relixiosa de EuropaDivisión relixiosa de Europa
Reforma protestante
Lutero
Calvino
Zuglio
Contrarreforma
Concilio de Trento
Santa Inquisición
Guerra dos 30 anos
Mapa relixioso de EuropaMapa relixioso de Europa
Monarquía AbsolutaMonarquía Absoluta
Unifícanse os territorios, coas súas diferentes linguas, leis, tradicións, baixo un mesmo goberno unipersoal.
O rei somete o poder dos nobres até reducirse ao do resto dos súbditos.
A época dos descubrimentosA época dos descubrimentos
Xeografía
América
Volta ao mundo
Astronomía
Pléiades
Sol e lúa imperfectos
Inventos
Pólvora
Imprenta
RacionalismoRacionalismo
O método
Tª do Coñecemento
Unidade da razón
Imnatismo: Autosuficiencia
Coñecer as ideas
Correspondencia Ideas-Obxectos
Deus como garante
Substancialismo
Descartes 1596-1650Descartes 1596-1650
Formación escolástica
Oficio das armas
Viaxes constantes
Preferencia por Holanda
Mantense no catolicismo
Morre en Suecia
Unificación do saberUnificación do saber
Un método
Principios
Regras
Moral provisional
Demais ciencias a partir da metafísica
Árbore da cienciaÁrbore da ciencia
Ramas: As demais ciencias
Medicina
Mecánica
Moral, etc.
Tronco: Física
Raíces: A metafísica
MétodoMétodo
Momento indutivo
Evidencia: Aceptar como verdadeiro só o que se presenta ao meu entendemento con tanta claridade e distinción que non caiba poñelo en dúbida
Claridade: Non escura senón diáfana.
Distinción: Non confusa senón ben diferenciada.
Momento dedutivo
Análise: Dividir cada unha das dificultades que examinamos en tantas partes como sexa posíbel para mellor resolvelas.
Síntese: Conducir ordenadamente os pensamentos comezando polo máis simple para subir pouco a pouco ata os máis complexos.
Comprobacións: Realizar de todo enumeracións tan completas e revisións xerais que poidamos estar seguros de non esquecer nada, revisar constantemente a cadea dedutiva de forma que esteamos seguros de non omitir nada
Que podemos coñecer?Que podemos coñecer?
Eu Deus Mundo
EuEu
Dúbida metódica
Punto de partidaDesconfiar dos sentidos
Desconfiar do pensamento
Dubidar de todo menos de que hai un suxeito dubitativo (que pensa e sente)
Cogito ergo sum
DeusDeus
Ideas adventicias
Ideas facticias
Ideas innatas
Argumento baseado na causalidade aplicada á idea de Deus. A idea dun ser Infinito require unha causa infinita (cousa que non son) que a produza.
Argumento da continxencia (finitude do meu Eu). Eu son finito e imperfecto. É, pois, evidente que non me creei a min mesmo e que debeu crearme (e conservarme na existencia) un ser que ten todas as perfeccións cuxa idea eu posúo.
Argumento ontolóxico de Anselmo de Aosta. Deus é un ser perfecto; existir é unha perfección; logo Deus ha de existir.
Crítica ás demostración da Crítica ás demostración da existencia de Deusexistencia de Deus
A perfección é gradual e non precisa do perfecto en canto tal.
Algo menos perfecto pode xerar algo máis perfecto.
A idea de Deus non é innata senón que procede da tradición.
Descartes basea as súas probas no principio de causalidade. Este principio que pasa a ser posto en dúbida por Hume.
Dicir teño a idea do ser perfecto, non quere dicir que se teña dito ser, e esa idea non pode ser infinita porque non collería no noso interior.
Pierre Gassendi e Kant cuestionaron que a existencia fose unha perfección.
MundoMundo
Deus é o único garante de que o mundo existe, que non é un engano.
O mundo está constituído por:
Extensión.
Movemento.
SubstanciasSubstancias
Substancia: Aquilo que existe de tal xeito que non necesita de ningunha outra cousa para existir agás de si mesma
Atributos: Aquilo polo cal unha substancia se distingue doutras e é pensada por si mesma
Modos: As distintas figuras que ese atributo pode adquirir.
Res infinita
Increada
Primeira, completa e perfecta.
Res cogitans
Creada
Atributo: Pensamento
Modos: o pensamento, o entendemento, a memoria, a imaxinación, os sentidos, a vontade
Res extensa
Creada
Atributo: Extensión
Modo: a figura e o movemento
AntropoloxíaAntropoloxía
Alma (substancia pensante)
Vontade libre
Corpo (substancia extensa)
Mecánico
Sometido as determinación físicas
FísicaFísica
Dedución:
A experiencia vale para comprobar as deducións
Mecanicismo
Divisibilidade
Non baleiro
Non existen cualidades secundarias
Leis da natureza
Lei de inerciaRepouso e
movemento
Baruch Espinosa 1632-1677Baruch Espinosa 1632-1677
Xudeu de orixe portugués (galego?)
A familia vai a Holanda fuxindo das persecucións relixiosas
Foi expulsado da comunidade xudía polas súas afirmacións sobre Deus (panteísta).
Publica:
Principios de Filosofía Cartesiana
Breve Tratado, Tratado sobre a reforma do entendemento
Tratado Teolóxico-político
Ética demostrada segundo a orde xeométrica
Influencia cartesianaInfluencia cartesiana
O problema da comunicación das substancias:
Malebranche
Confianza na razón para librarnos dos enganos dos sentidos
Preocupación polo método
Defensa da dedución matemática, o real é racional.
Conceptos centrais: Substancia, atributo, modo ou paixón.
Metafísica: Todo é DeusMetafísica: Todo é Deus
Deus sivi natura
Natura naturansDeus, causa libre
Natura naturataMundo non alleo a Deus
Unha substancia non pode crear outra substancia
Deus e Natureza son dous xeitos de chamarlle ao mesmo
Ráchase o dualismoinfinito/finito
Creado/increado
pensamento/corpo,
AntropoloxíaAntropoloxía
Atributos: Pensamento, Extensión e Infinitos descoñecidos
Modos: Determinacións dos atributos.
O ser humano non é algo separado ou alleo a Deus.
A esencia humana son modos dos atributos de Deus (extensión e pensamento)
En Teoría o erro é desconectarse de Deus
En Ética o mal é desconectarse de Deus
ÉticaÉtica
Liberdade e responsabilidade
Conatus: A tendencia de todo a conservar o seu ser e impedir a súa aniquilación.
Paixóns: Afeccións do corpo capaces de incrementar ou diminuír a capacidade de actuar.
Escravo cando pechado na súa imaxinación, illa cada un dos obxectos.
Libre cando comprende, tamén as paixóns, e por tanto é capaz a actuar independentemente delas.
PolíticaPolítica
Pacto social:
Estado forte
Garantir os dereitos individuais
Democracia:
A razón é mais doado que trunfe nunha asemblea numerosa que nun individuo.
Leibniz 1646-1716Leibniz 1646-1716
Alemán preocupado pola federación dos diferentes Estados xermánicos.
Diplomático e matemático.
Tenta desenvolver unha lóxica que axude ao razoamento correcto.
A verdadeA verdade
Verdades de feito:
Derivadas da experiencia
Verdades de razón:
Independentes da experiencia
Identidade: Toda cousa é o que é.
Non contradición: O que é A non pode ser non A
Razón suficiente: Nada acontece sen razón
Identidade dos indiscerníbeis: Non pode existir dous seres indiscerníbeis.
MónadasMónadas
Cada ser é intrinsecamente singular, a esencia é absolutamente individual.
Hai tantas substancias como seres
As mónadas son as substancias individuais
O mundo é un agregado de mónadas
Deus, a liberdade e o malDeus, a liberdade e o mal
Deus: É diferente dos outros seres creados.
1º Mal metafísico
O mal: Pode servir para conseguir un ben superior.
Mellor dos mundos posíbeis.