San Simón

Ben Galego de interese Cultural, Histórico e Natural.

( Wiki Guía)

Imaxe CC Juan Mejuto

Wikilibros de @accioncultural

Páxina deliberadamente en branco

Páxina deliberadamente en branco

Wiki Guía do  Arquipélago  /Enseada de San Simón.

Ben Galego de Interese Cultural, Histórico e Natural.

 WikiLibros de @accioncultural

Olá. Que gusto que estés a mirar este wikilibro.Este mini wiki-libro crease co gallo de unha visita guiada de unha pandilla ó

arquipélago das Illas Simón e Antón na Enseada de Cesantes e editase coa intenciónde ter un documento popular arredor das Illas, e arremuiñar en un só mini-volume os

textos wikipédicos que resaltan os valores patrimoniais, históricos e naturais doentorno xeográfico e o seu ecosistema.

Querese valorizar a un tempo, coa edición de este mini-volume anacrónico eelectrónico tanto as Illas de Simón e Antón como bens Culturais, Históricos e naturais

como a Galipedia, a ferramenta de moitas persoas que percuramos a información e acultura en galego.

Animamoste a participar na Galipedia e na edición de este volume mellorando osartigos, aportando documentos escritos e imaxes que enriquezan os contidos, a que

insiras novos enlaces a documentación relevante, en definitiva, a que tamén TI sexasparticipe das aportacións á cultura galega e en galego.

Polo demais, agardamos que disfrutedes de esta traballo colectivo que agardamos quesexa unha ferramenta mais para espallar noso patrimonio cultural, histórico e natural.

Saúde.

Na Galiza, Septembro de 2018.Asociación Acción Comunitaria e Cultural das Coutadas

accioncomunitariacultural@gmail.com

Telegram: https://t.me/joinchat/....

Faite Socia: ¿Cómo a s ociarte?

Atribución-Compartir igual 3.0 Sen adaptar (CC BY-SA 3.0) Isto é un resumo facilmente lexible do texto legal (licenza completa).

Vostede é libre de: Compartir — copiar e redistribuír o material en calquera medio ou formato Adaptar — remesturar, transformar e recrear sobre o material para calquera propósito, incluso comercialmente.

ISBN-13: 978-1727047783

ISBN-10: 1727047788

Este libro ten un ISBN asignado por CreateSpace.

Edade Media:Mendinho

Symphonia de Cantiga 160, Cantigas de Sta. María de Alfonso X

MendinhoNacemento século XIII

probablemente no sur deGalicia

Falecemento século XIV

valor descoñecido

Nacionalidade España

Ocupación Trobador, poeta e compositor

Xéneros cantiga de amigo

[ editar datos en Wikidata ]

MendinhoNa Galipedia, a Wikipedia en galego.

Mendiño, Meendinho ou Mendinho, nomes cos que aparece recollidonos cancioneiros galego-portugueses, foi un trobador galego medieval,que viviu entre o século XIII e o XIV.

Vida

Obra

Notas

Véxase taménLigazóns externas

A súa orixe non está clara, o trobador podería procederprobablemente do sur de Galicia, de localidades coma Redondela ouVigo. Se atendemos ás referencias xeográficas do seu único poemaconservado, procedería da ría de Vigo, pois menciona a Illa de SanSimón, en Redondela, aínda que os autores non manteñen unha únicapostura. A súa cantiga de amigo está considerada entre as máisimportantes da lírica trobadoresca galego-portuguesa. A súacomposición consérvase na Biblioteca Vaticana e na BibliotecaNacional de Lisboa.

Só se conserva unha única cantiga del, a comezada polo versoSediam'eu na ermida de San Simón. Nela, unha moza esperaaxexante o seu mozo ou amigo, ata acabar morrendo de amor.Dedicóuselle o premio do Día das Letras Galegas do ano 1998 (xuntocon Johan de Cangas e Martín Codax). A cantiga[1] está reproducidaa continuación:

Sedia-m'eu na ermida de San Simione cercaron-mi as ondas, que grandes son:eu atendend'o meu amigo,eu atendend'o meu amigo!

Estando na ermida ant'o altar,cercaron-mi as ondas grandes do mar:eu atendend'o meu amigo,eu atendend'o meu amigo!

Índice

Vida

Monumento adicado aos poetas, cantores etrobadores da Ría de Vigo, Martín Codax, PeroMeogo, Mendiño e Paio Gómez Chariño, A fada eo dragón de Xaime Quessada, no Paseo deAlfonso XII de Vigo.

Obra

A Galifontes posúetextos orixinais acercade: Mendinho

E cercaron-mi as ondas, que grandes son,non ei (i) barqueiro, nen remador:eu atendend'o meu amigo,eu atendend'o meu amigo!

E cercaron-mi as ondas do alto mar,non ei (i) barqueiro, nen sei remar:eu atendend'o meu amigo,eu atendend'o meu amigo!

Non ei i barqueiro, nen remador,morrerei fremosa no mar maior:eu atendend'o meu amigo,eu atendend'o meu amigo!

Non ei (i) barqueiro, nen sei remar,morrerei fremosa no alto mar.eu atendend'o meu amigo,eu atendend'o meu amigo!

1. Sediam'eu na ermida de San Simion (http://www.hs-augsburg.de/~harsch/lusitana/Cronologia/seculo14/Mendinho/men_cant.html), Bibliotheca Augustana. José Joaquim Nunes, Cantigas d'amigo, n. 252, Lisboa 1928.

Trobadores da ría de Vigo na páxina da RAG.Texto da cantiga de Mendinho.

Traído desde "https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Mendinho&oldid=4863585"

A última edición desta páxina foi o 26 de agosto de 2018 ás 11:05.

Todo o texto está dispoñible baixo a licenza Creative Commons recoñecemento compartir igual 3.0; pódense aplicartermos adicionais. Consulte os termos de uso para obter máis información. Wikipedia® é unha marca rexistrada da Wikimedia Foundation, Inc., unha organización sen fins lucrativos.

Notas

Véxase tamén

Ligazóns externas

1702: A batalla de Rande

Ludolf BackhuysenBattle of Vigo BayDominio Público

Data 23 de outubro de 1702

Lugar Ría de Vigo ( Galicia)

Resultado Vitoria anglo-neerlandesa

Batalla de RandeParte de guerra de Sucesión española

A batalla de Rande, por Ludolf Backhuysen , pintadocara a 1702.

Belixerantes

España Francia

Inglaterra Provincias Unidas

Líderes

Almirante Manuelde Velasco y Tejada

VicealmiranteFrançois Louis deRousselet

Almirante sirGeorge Rooke

Lieutenant-AdmiralPhilips van Almonde

Forzas en combate

10 790 homes 1.541 canóns

Barcos españois: 3 galeóns de guerra

14 galeóns comerciais

2 pataches

1 barco auxiliar

Barcos franceses: 15 navíos

3 fragatas

1 brulote

23 599 homes 3.115 canóns

Barcos ingleses: 32 navíos

7 brulotes

Barcos holandeses: 10 navíos

Baixas

Batalla de RandeNa Galipedia, a Wikipedia en galego.

A batalla de Rande foi unha importante batalla naval librada noestreito de Rande e na enseada de San Simón, no interior da ríade Vigo, o 23 de outubro de 1702. Enfrontou ás escuadras dascoalicións anglo-holandesa e hispano-francesa, dentro docontexto da guerra de Sucesión española.

A batalla

O tesouro de Rande

Notas

Véxase taménBibliografíaOutros artigosLigazóns externas

A Frota de Indias, composta por 19 buques escoltados por 22navíos franceses, partira o 11 de xuño desde A Habana cara aCádiz cun gran cargamento. Á metade de travesía foroninformados de que unha poderosa escuadra anglo-holandesa osagardaba no cabo San Vicente, polo que o almirante Manuel deVelasco decide desviarse cara á ría de Vigo, onde entran o 22 desetembro.

O comboi buscou refuxio na enseada de San Simón, e axiña sepreparou a defensa ao tempo que se requisaron 1.200 carros dopaís para transportar as mercadorías cara a Madrid. O paso deRande foi obstruído por unha barreira de toros, cables e pequenasembarcacións, e foron recrutadas milicias para reforzar os douspequenos fortes situados aos dous lados do estreito.

O 2 de outubro, mentres os ingleses dirixidos por George Rookeatacaron sen éxito Cádiz, a frota española comeza a desembarcaro seu cargamento en Baiona. O 17 de outubro o capitán Hardy, abordo do Pembroke, informa a Rooke de que a Frota de Indias seretirara cara ao norte pola costa portuguesa, informaciónrecollida polo seu Capelán, e o día 18 convocouse un consello deguerra no buque insignia Royal Sovering no que se decide dirixira escuadra cara á ría.

Índice

A batalla

2.000 mortos 2.000 feridos Todos os barcos foroncapturados, afundidos ouincendiados

800 mortos 500 feridos

O 21 deoutubro, omarqués deChâteaurenault,que tiña ao seucargo a custodiada frotaespañola, deciderefuxiarse no fondo da ría, dispoñendo as súas naves para a defensa dos galeónsespañois. O día 22 a escuadra anglo-holandesa entra na ría, e fondea pola tarde,baixo o incesante bombardeo do forte de Vigo.

O día 23 o duque de Ormond desembarca en Teis con 2.000 homes, e Churchill fai omesmo en Domaio co obxectivo de atacar e paralizar o bombardeo dos fortes deCorbeiro e Rande. Silenciados os canóns, comezou o ataque por mar.

A artillería francesa contivo os primeiros ataques, pero Hopson logrou romper abarreira que impedía o paso do estreito a bordo do Torbay, o buque insigniabritánico, armado con picos. A frota anglo-holandesa logrou así penetrar no fondo daría, e ante a falta de espazo para as manobras recorreuse á abordaxe. A loita corpo acorpo combinouse co uso de material incendiario, decidíndose a vitoria pola grandiferenza numérica entre as escuadras.

O marqués de Châteaurenault ordenou incendiar os propios barcos cando estaba todo perdido para evitar que caesen nas mans doinimigo. Mentres, Gaspar Antonio de Zúñiga, o príncipe de Barbanzón, capitán xeneral de Galicia, ordenou poñer a salvo o poucoque quedaba por descargar do quinto real, transportándose ata Lugo e dende alí a Segovia.

Morreron uns 2.000 homes do bando hispano-francés e uns 800 do anglo-holandés. Ademais, os franceses perderon os seus melloresbuques de guerra, e os españois quedaron sen barcos para a carreira de Indias.

Se ben a batalla foi axiña silenciada en España (en parte polo éxito no balance total da guerra de Sucesión, coa consolidación dosBorbóns no trono), a vitoria de Inglaterra e Holanda acadou enorme difusión en toda Europa. En Londres existe a Vigo Street, enconmemoración da batalla, e Jules Verne falou dos tesouros de Rande na novela Vinte mil leguas baixo dos mares.

Tense especulado sobre as riquezas que levaban os barcos afundidos, sendo moitas as expedicións que o buscaron. Seguramente aparte máis valiosa do cargamento fora xa transportada a Castela durante o tempo que estivo a frota na ría, pero non se pode descartarque unha parte importante permanecese aínda nas adegas das naves.

A frota vencedora levou un botín de catro millóns de pesos, amais de sete buques de guerra e seis galeóns capturados.

Pegada na numismática galega

O que si que se coñece é que parte do metal requisado foi trasladado ás Illas Británicas e destinouse á emisión de moedas pola casada moeda de Londres (daquela dirixida por Isaac Newton), de prata con valores de 1 penique, 6 peniques, 1 xilin, media coroa e unhacoroa, e de ouro con valores de media guinea, unha guinea e cinco guineas.

Co gallo de conmemorar esa importante vitoria, nos anversos destas moedas amósase, baixo o busto da raíña Ana, a inscición"VIGO".

Ademais destas moedas, batéronse tamén medallas en ouro, prata e bronce, conmemorativas do suceso. En todos os casos amosan,entre outros motivos, imaxes da ría e do porto de Vigo, e da destrución da frota defensora hispano-francesa.[1]

Ilustración da batalla de Rande enVinte mil leguas baixo dos mares, deJules Verne, na edición de Pierre-Jules Hetzel.

O tesouro de Rande

Wikimedia Commons tenmáis contidos multimediana categoría: Batalla deRande

1. "Emisións da Raíña Ana deInglaterra". En Pita Fernández,Ricardo Luís (1999).Numismática galega. A moedaen Galicia e Galicia na moeda.Santiago de Compostela. ISBN84-605-9958-2. Páxinas 173-176.

Abelleira Méndez, Sagrario (coordinadora) (2002). Rande 1702, arde omar. Vigo: Museo do Mar de Galicia. ISBN 978-84-87887-57-0.Pereiro Alonso, Román (2002). A batalla de Rande. Mapas e gravados (1699-1715). Vigo: Editorial Galaxia. ISBN978-84-8288-588-9.

Museo da Batalla de RandeJosé Sarmiento ValladaresVigo Street (Londres).

«A Batalla de Rande 1702-2002» Sociedade Galega de Historia Marítima.

Traído desde "https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Batalla_de_Rande&oldid=4904586"

A última edición desta páxina foi o 6 de setembro de 2018 ás 08:22.

Todo o texto está dispoñible baixo a licenza Creative Commons recoñecemento compartir igual 3.0; pódense aplicartermos adicionais. Consulte os termos de uso para obter máis información. Wikipedia® é unha marca rexistrada da Wikimedia Foundation, Inc., unha organización sen fins lucrativos.

Moeda a nome da raíña Ana cotopónimo "VIGO" baixo o busto

Medalla de 1702 conmemorativa daBatalla de Rande

Notas

Véxase tamén

Bibliografía

Outros artigos

Ligazóns externas

Illa de San SimónNa Galipedia, a Wikipedia en galego.

A illa de San Simón pertence á parroquia de Cesantes, no concellode Redondela, sendo un dos cinco lugares desta parroquia. Naactualidade atópase deshabitada. Preside a enseada de San Simón, noextremo interior da Ría de Vigo, delimitando cos concellos deRedondela, Soutomaior e Vilaboa. A illa está unida á illa de SantoAntón por unha ponte. O conxunto de ambas as illas mide 250metros de longo e 84 de largo. Ademais existen outros douspequenos illotes, San Bartolomé e San Norberto.

Ao longo da súa historia a illa foi empregada como mosteiro,lazareto, cárcere e fogar para nenos orfos. O seu conxunto estácatalogado como Ben de Interese Cultural dende 1999[1].

HistoriaIdade MediaSéculo XVIII ata a guerra civil españolaGuerra civilPosguerraActualidade

Acceso

Edificios e instalaciónsInstalaciónsMonumentos

Galería de imaxes

Notas

Véxase taménBibliografíaOutros artigosLigazóns externas

Lugares e parroquiasLugares de CesantesParroquias de Redondela

Coordenadas: 42°18′27.56″N 8°37′42.43″O

O arquipélago de San Simón está formado polasillas de San Simón e Santo Antón, ámbalas dúasunidas por unha ponte.

Mapa do arquipélago de San Simón.

Índice

Historia

Idade Media

A illa foi un antigo centro monástico cantado polo poeta Mendinho na Idade Media.Proba disto é o seu escrito, o único que se coñece do autor, e que se cre que eranativo da zona. Na súa honra realizouse un busto na illa, así como a Johan de Cangase a Martín Codax.

Sediam'eu na ermida de San Simóne cercaronm'as ondas, que grandes son,eu atendend'o meu amigo,eu atendendo'o meu amigo...

Entre os séculos XII e XIII estivo habitada polos templarios e despois polosfranciscanos, a Orde dos Pascualinos de San Simón. Mais en 1307 esta orde relixosasofre a excomulgación, véndose obrigada a abandonar a illa.

Despois de permanecer case un século abandonada, a diocese de Tui, que até omomento posuía o control político da illa, cédella a Isabel a Católica, nun acto debondade e agradecemento pola súa fidelidade.[2]

En 1589 foi saqueada por piratas ingleses, entre os que se atopa o célebre FrancisDrake.

Foi escenario da batalla de Rande en 1702, cando navíos de Países Baixos e deInglaterra unidos pola guerra de sucesión contra a coroa de Castela; trataron de

asaltar a Frota de Indias cargadacoas mercadorías de case 3anos[Cómpre referencia]. Os galeónspertencentes á Coroa de Castela eescoltados por unha escuadrafrancesa que proviñan de América,e que se saldou coa derrota dasforzas franco-castelás. Unha granparte do contido dos galeóns (quese cre que era ouro, prata,diamantes, especias coma o cacao etamén madeiras nobres e tabaco)foron saqueados polos navíosingleses da raíña de Inglaterra (AnaI de Estuardo), mais o intento defrustrar as expectativas de roubo,unha gran parte das riquezas dosbarcos foron baleiradas ao mar, eunha gran porcentaxe do ouro eprata pertencente á coroa de Castelaxa fora descargado en bois ataMadrid semanas antes docombate[Cómpre referencia]. Posteriormente, os integrantes das frotas anglosaxoasasaltaron as aldeas circundantes á Ría de Vigo, con especiais efectos devastadores enaldeas coma, Cangas, Redondela, Vigo, Soutomaior e Arcade; ás que queimaron e

asolaron. A illa de San Simón tamén sufriu as consecuencias das tropas inglesas. A ermida de San Pedro quedou case totalmente

Estatua adicada a Mendinho, Johande Cangas e Martín Codax.

Francis Drake ou Francisco Dráguez,como era chamado polos veciños dolugar, esnaquizou e destruíu a igrexae as imaxes de San Simón antes dequeimar a illa.

Século XVIII ata a guerra civil española

A batalla da baía de Vigo, 23 deoutubro de 1702, de LudolfBakhuizen (ao redor de 1702).

Vista frontal da Illa de San Simóndende Cesantes

derruída, ata a súa posterior restauración no século XIX. As elucubracións e testemuños elaborados sobre o paradeiro das riquezasdende o suceso son confusos, e numerosas inmersión realizadas en diferentes anos posteriores ao afundimento dos navíos revelaron ainexistencia de ouro e outros materiais preciosos nos arredores da illa.

En 1719 o Almirante Michells penetra na illa, e posteriormente existe unha nova ameaza por parte das tropas francesas de Napoleónna guerra da independencia, e a illa é abandonada e rehabitada en numerosas ocasións.

A continua ocupación por ordes monásticas debíase á súa boa situación xeográfica, xa que estaba illada, nun lugar tranquilo, e pretodo mosteiro de Poio, un dos máis importantes da época[3].

Todo este contexto de invasións e saqueos por parte de piratas e almirantes estranxeiros provoca un estado de inestabilidade na illa ena comarca en xeral. Ademais, simultaneamente sucedía un conflito a nivel galego, as guerras irmandiñas. O arquipélago de SanSimón foi tamén testemuña destes conflitos, e o representante de Soutomaior Fernando Andrade resulta ferido de gravidade.

Dende mediados do século XVII a illa permaneceu abandonada. Posteriormente, por Real Ordenanza de 6 de xuño de 1838, e da mando comerciante rioxano Norberto Velázquez Moreno, procedeuse a habilitar e acondicionar a illa para convertela nunha leprosería oulazareto. Na illa de Santo Antón estaban os enfermos sen cura, mentres que na de San Simón albergábase ó resto. Dadas as frecuentescorentenas ás que estaban sometidos os navíos da ruta americana, viña ser un elemento indispensable para todo porto que quixeseentrar nas vías marítimas de percorrido longo, o cal foi un feito diferencial e vital para a expansión do porto de Vigo e oestablecemento das conserveiras catalás que trouxeron consigo novas técnicas de organización empresarial e de manufacturas. Así, asnumerosas epidemias de cólera e lepra procedentes do exterior eran freadas. Construíuse tamén a ponte que a une á illa de SantoAntón, xa que ata entón a único medio de comunicación entre as dúas illas era o marítimo. A leprosería clausurouse en 1927.

A partir de 1936, coa chegada da guerra civil española os edificios da illa foronempregados como campo de concentración e de exterminio para os presos políticoscontrarios ao réxime ditatorial e autoritario, na súa maioría provenientes das zonaspróximas coma Vigo, Pontevedra, Ourense e Vilagarcía de Arousa[4], aínda quetamén eran frecuentes os presos de Asturias, León ou do País Vasco. Estímanse queao redor de 6.000 persoas foron encarceradas durante a guerra civil e a posguerra.[5]

Foi cualificada polos franquistas como colonia penitenciaria, aínda que a realidadeera a dun campo de exterminio onde os presos políticos comunistas, republicanos ousocialistas eran asasinados. Mantívose en funcionamento ata o ano 1943.[Cómpre

referencia]

A antiga leprosería quedou relegada a albergar aos militares que vixiaban a illa, asícoma o persoal complementario (administrativos, intendencia ou enfermería).Construíronse ademais torres de vixilancia, melloráronse os muros e os accesos.[Cómpre referencia] As condicións ás que estaban sometidos os presos eran inhumanase crueis, as condicións sanitarias eran deficientes e o amoreamento de presos eraconsiderable. Estaban distribuídos en diferentes pavillóns ao longo da illa, e a miúdoproducíanse fusilamentos masivos. Crese que centos de persoas morreron a causados seus ideais, a mans dos falanxistas. A illa era considerada un dos centrospenitenciarios franquistas máis temibles.[Cómpre referencia]

A illa de San Simón foi escenario do final do filme O lapis do carpinteiro, ondetrasladaban a Da Barca, un preso político, á Illa, un dos cárceres dos que se dicía queera case imposible saír vivo.[Cómpre referencia]

Guerra civil

Antigo cárcere da illa visto dende opeirao.

Antigo lazareto e posterior residenciados militares.

Posguerra

Foi en 1943 cando o arquipélago deixou de funcionar coma cárcere, sufrindo un paulatino abandono, só interrompido nas épocasestivais polos membros da Garda de Franco, co nome de Colonia de Educación e Descanso, que pasaban alí as súas vacacións. O 22de agosto de 1950 sucedeu un tráxico incidente. Uns cincuenta pasaxeiros da Guardia de Franco volvían da illa cara a terra nunhaembarcación, "A Monchiña", cando debido ás malas condicións do tempo e as correntes habituais da zona, a embarcación afundiu.Case ningún dos pasaxeiros sabía nadar, e corenta e tres tripulantes perderon a vida no accidente. Na illa de San Norberto, na cara surdo arquipélago, construíuse un pequeno cruceiro na honra dos falecidos no accidente d'A Monchiña.

A illa foi clausurada debido á traxedia mais reabriuse para ser empregada como Fogar Méndez Núñez para a Formación de Orfos deMariñeiros, que funcionou entre 1955 e 1963.

No ano 1999 as illas de San Simón e Santo Antón foron declaradas Ben de IntereseCultural e comezou a reconstruírse procurando alcanzar unha harmonía entre anatureza (rescatando os xardíns ou o centenario Paseo dos buxos) e a remodelacióndos edificios xa existentes sen deteriorar a contorna.

Na actualidade, a Illa de San Simón foi remodelada e convertida pola man de CésarPortela[6] consonte a súa declaración como centro de recuperación da memoriahistórica, rehabilitada coma un espazo protexido, cunha completa rexeneración dosxardíns e das especies arbóreas. Ademais foi tamén redirixida cara a unha funcióncultural da man da Fundación Illa de San Simón, xa que conta con auditorio,biblioteca, escola do mar, hotel, e restaurante. Entre as diferentes actividadesculturais realizadas no lugar destaca a celebración de entrega dos Premios Xerais dalingua galega e do Premio Merlín.

No ano 2006 a Consellería de Cultura elixiu o arquipélago de San Simón como símbolo da represión no Ano da Memoria.

Dende o ano 2011 celébrase na illa o festival Sinsal Audio.

Actualmente o arquipélago pode ser visitado de balde durante dúas horas en grupos de 300 ou 400 persoas que saen en catamarándende os peiraos de Cesantes e Santo Adrán.[7]

Dende o Porto de Cesantes, en barco ou catamarán. Conta ademaiscun acceso para discapacitados.Dende o Porto de Santo Adrán (Vilaboa).

Residencia Stella Maris.Casa dos Oficios do Mar e Escola de Vela.Acuario.Museo e Biblioteca.Edificio Multiusos.

Actualidade

Ponte que une a illa de San Simóncoa de Santo Antón

Acceso

Peirao e catamarán que realizadiariamente as visitas guiadas á illa

Edificios e instalacións

Instalacións

Monumentos

Wikimedia Commons tenmáis contidos multimediana categoría: Illa de SanSimón

Ponte entre a illa de San Simón e a illa de Santo Antón: en 1991 foiincluída no catálogo de monumentos da provincia de Pontevedra.Miradoiro da boca da ría.Miradoiro do fondo da ría.Capela de San Pedro.Cemiterio.Paseo dos buxos: Paseo de buxos centenarios, que figuran comaformación senlleira no Catálogo de Árbores Senlleiras de Galicia.Monumento na honra de Jules Verne.

Artigo principal: Galería de imaxes da illa de San Simón.

Capela de San Pedro na

illa de San Simón.

Central de

abastacemento eléctrico

da illa reconvertida en

aseos.

Homeaxe a Jules Verne.

Vista de Cesantes dende

a illa de Santo Antón.

1. BOE (http://www.boe.es/boe/dias/1999/09/29/pdfs/A34912-34913.pdf) do 29 de setembro de 1999.2. http://www.turismoredondela.net/es_n_illasansimon.php3. http://www.culturagalega.org/temadia_arquivo.php?id=61244. http://www.anodamemoria.com/sansimon/ga/web/info.php?idc=25. Varela ‘perde’ a memoria histórica en San Simón (http://www.xornal.com/artigo/2010/05/29/galicia/varela-perde-mem

oria-historica-san-simon/2010052900220804701.html) 29/05/106. "Remake" de San Simón (http://www.galicia-hoxe.com/index_2.php?idMenu=86&idEdicion=874&idNoticia=296754)7. Illa de San Simón, un espazo para a creación (http://www.fundacionilladesansimon.org/index.php?sec=reservas)

Paseo dos buxosGalería de imaxes

Notas

Véxase tamén

Bibliografía

Simón

A Galifontes posúetextos orixinais acercade: Illa de San Simón

Illa do amor, illa da morte Para Álvaro Xil Varela

Empréstame, Meendinho, tua voce meioeval, aquela que o de Cangas e Martín tamén tiñan. A voz que na cantiga de San Simón illeiro, como cisne migrado do seu niñal luciras. [...]

—Pousa Nova do Mar, 1976.Valentín Paz-Andrade,

Cen chaves de sombra, 1979

Gran Enciclopedia Gallega, tomo 27. Editor: Silverio Cañada; Santiago.ISBN 84-7286-215-1Amoedo López, Gonzalo e Gil Moure, Roberto (2007). Episodios deterror durante a Guerra Civil na provincia de Pontevedra. A illa de SanSimón. Vigo. Edicións Xerais de Galicia. ISBN 978-84-9782-604-4.Caeiro, Antonio, González, Juan A. e de Saá, Clara Mª(1995). A memoria dos presos de 1936 na Illa de SanSimón. Vigo: Ir Indo Edicións. ISBN 84-7680-178-5.Fernández de la Cigoña, Estanislao (1991). Illas deGalicia. Cíes, Ons, Sálvora, Tambo, San Simón eCortegada. Vigo. Edicións Xerais de Galicia. ISBN 84-7507-582-7.Varios (1997). Estudio da Ensenada de San Simón.Pontevedra. Deputación de Pontevedra. ISBN 84-89690-22-7.Varios (2002). Redondela. Enseada de San Simón / Valdo Verdugo / Val do Oitavén. Santiago de Compostela.Xunta de Galicia. ISBN 84-453-3191-4.

Illa de Santo AntónRía de VigoEnseada de San Simón

Fundación Illa de San SimónA Illa de San Simón, en culturagalega.org.A Illa de San Simón como presidio.

Lugares da parroquia de Cesantes no concello de Redondela (Pontevedra)

San Pedro | Outeiro das Penas | Carballiño | O Coto | San Simón

Galicia | Provincia de Pontevedra | Parroquias de Redondela

Cabeiro (San Xoán) | Cedeira (Santo André) | Cesantes (San Pedro) | Chapela (San Fausto) | Negros

(Santo Estevo) | Quintela (San Mamede) | Reboreda (Santa María) | Redondela (Santiago) | Saxamonde

(San Román) | Trasmañó (San Vicente) | Ventosela (San Martiño) | Vilar de Infesta (San Martiño) | O Viso

(Santa María)

Traído desde "https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Illa_de_San_Simón&oldid=4517985"

A última edición desta páxina foi o 7 de outubro de 2017 ás 11:25.

Todo o texto está dispoñible baixo a licenza Creative Commons recoñecemento compartir igual 3.0; pódense aplicartermos adicionais. Consulte os termos de uso para obter máis información.

Outros artigos

Ligazóns externas

Lugares e parroquias

Lugares de Cesantes

Parroquias de Redondela

Illa de Santo Antón

O arquipélago na ría de Vigo

Mapa do arquipélago de San Simón

Situación

País España

Rexión Galicia

Provincia Pontevedra

Arquipélago illa de Santo Antón e San Simón

Mar Ría de Vigo

Xeografía

Superficie 1,2 Ha km²

Illa de Santo AntónNa Galipedia, a Wikipedia en galego.

Non confundir coa Illa de Santo Antón, A Coruña.

A Illa de Santo Antón é unha illa situada na costa do concello deRedondela, na provincia de Pontevedra. Está unida á illa de San Simónpor unha ponte monumental de tres ollos.

Na illa de Santo Antón (que apenas mide 1,2 hectáreas) había unhaleprosería, ao igual que na veciña San Simón, pero o seu lazareto eracualificado coma lazareto sucio, mentres que o de San Simón era unlazareto limpo, debido á virulencia da enfermidade dos enfermos queacollían.

O edificio, que aínda se conserva xunto coas outras dependencias,serviu de cadea durante a guerra civil española para presos contrariosao alzamento franquista de 1936, pertencentes aos partidos antifascistase ás organizacións sindicais, ata os anos corenta. Despois da guerra,tódolos edificios das dúas illas foron empregados pola OJE, aorganización xuvenil da "Falange Española de las JONS", único partidopermitido durante a ditadura franquista.

No ano 1999 as illas de San Simón e Santo Antón foron declaradas Bende Interese Cultural.[1]

No ano 2006 a Consellería de Cultura elixiu o arquipélago de SanSimón como símbolo da represión no Ano da Memoria.

Actualmente o arquipélago pode ser visitado de balde durante dúashoras en grupos de 300 ou 400 persoas que saen en catamarán dende opeirao de Cesantes.

1. Declaración no BOE (http://www.boe.es/boe/dias/1999/09/29/pdfs/A34912-34913.pdf)

Coordenadas: 42°18′34″N 08°37′46″O

Notas

Traído desde "https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Illa_de_Santo_Antón&oldid=4321429"

A última edición desta páxina foi o 10 de maio de 2017 ás 20:53.

Todo o texto está dispoñible baixo a licenza Creative Commons recoñecemento compartir igual 3.0; pódense aplicartermos adicionais. Consulte os termos de uso para obter máis información. Wikipedia® é unha marca rexistrada da Wikimedia Foundation, Inc., unha organización sen fins lucrativos.

Ponte que une a illa de Santo Antóncoa de San Simón.

Represión franquistaNa Galipedia, a Wikipedia en galego.

A represión franquista refírese ao longo proceso de violencia física,económica, política e cultural que sufriron durante a guerra civilespañola os partidarios do bando republicano na zona sublevada, edurante a posguerra e o réxime de Franco os perdedores da guerracivil -os republicanos-, os que os apoiaban ou podían apoialos, osque eran denunciados como antifranquistas -fóseno ou non-, asícomo posteriormente os membros de organizacións políticas,sindicais e en xeral quen non estaba de acordo coa existencia daditadura franquista, manifestaban a súa oposición á mesma e quenconstituían ou podían constituír un perigo para a mesma.

Na historiografía non española, a represión franquista adóitasedenominar terror branco (white terror en inglés, terreur blanche enfrancés).[1][2][3][4]

O período álxido de represión e violación dos dereitos humanos (quecorresponde ao chamado "terror branco") empezou co alzamentomilitar de xullo de 1936 e considérase que rematou en 1945, cando asegunda guerra mundial puxo fin ás ditaduras de Hitler e Mussolini,principais apoios do réxime franquista. A partir de 1945, ano dapromulgación do Foro dos Españois, adóitase falar de represiónfranquista, unha represión que se aplicou durante toda a ditadura atéo falecemento de Francisco Franco en novembro de 1975.[5]

Segundo distintos informes coincidentes, España é o segundo país domundo en número de desaparecidos cuxos restos non foronrecuperados nin identificados, tras Camboxa.[6][7][8][9]

Tipos de represiónA represión violenta e física

Axustizamentos, asasinatos e desapariciónsforzosasBalanceNenos roubados

A represión administrativaA represión educativa

A represión relixiosaA represión lingüísticaA represión económicaA represión laboralA represión políticaA represión cultural

Mulleres suplicando aos soldados rebeldes polavida dos seus familiares prisioneiros. Constantina(Sevilla), verán de 1936.

Fosa común en Estépar, provincia de Burgos, con26 vítimas do bando republicano. A escavacióntivo lugar nos meses de xullo e agosto do 2014.Índice

Extensión da represión

Notas

Véxase taménBibliografía

A ditadura franquista recorreu ó longo de toda a súa existencia, até 1976, ósmétodos represivos propios de todo réxime non democrático. A nonobservancia destas prohibicións levaba penas de cárcere, sancións e multas, asícomo violencia física na primeira fase represiva do Réxime. A represiónexercida polo franquismo estendeuse a toda a sociedade e pode clasificarse doseguinte modo:

Inclúe os axustizamentos "legais", en cumprimento de sentenzas ditadas portribunais militares durante o período da guerra civil, os asasinatos ilegais, aschamadas sacas, practicadas á marxe das autoridades militares, pero co plenocoñecemento de que se estaban levando a cabo. As "sacas" foron especialmenteintensas durante os meses de xullo e agosto de 1936. Dentro do ámbito da represiónfísica tamén se inclúe o encarceramento e calquera pena de privación de liberdade. Arepresión violenta e física exercida polo réxime continuou despois da fin dacontenda, en período de paz, e prolongouse até os anos 1970, adoptando métodosnon tan masivos e máis axustados á legalidade establecida polo sistema xudicialvixente naquel período. As desaparicións forzosas seguiron producíndose até despoisda segunda guerra mundial.[10][11][12] Moitos dos encargados da represión ou aadministración nos campos foran vítimas na zona republicana, e por este motivomantiveron unha vontade de furia e vinganza cara aos vencidos.[13] Tampouco osfuncionarios de alta instancia da posguerra se mostraron moi contrarios a este climade represión e vinganza: O Director Xeral de Prisións, Máximo Cuervo Radigales, eo xefe do Corpo Xurídico Militar, Lorenzo Martínez Fuset, contribuíron en nonpouca medida a crear este clima represivo.[14]

Véxase tamén: Xenocidio en España.

Moitas das vítimas foron enterradas en fosas comúns repartidas por toda España, amiúdo fóra dos cemiterios e espalladas polo campo, e sen que a súa morte foseinscrita nos rexistros civís. Desde principios dos anos 2000, diversas asociacións devítimas do franquismo como a Asociación para a Recuperación da MemoriaHistórica encargáronse de localizar estas fosas para identificar os restos dos axustizados e entregalos ós seus familiares para quepuidesen darlles unha sepultura digna. A lei de memoria histórica, aprobada en decembro de 2007, pretende facer efectivos os novosdereitos recoñecidos ás vítimas do franquismo para equipararlas ás vítimas do outro bando, e estableceu un mapa de fosas e vítimas,en constante actualización.[15]

Tipos de represión

Milicianos republicanos caídosprisioneiros dos sublevados durante aBatalla de Guadarrama.

A represión violenta e física

Axustizamentos, asasinatos e desaparicións forzosas

Localización xeográfica das fosas oulugares de enterramento da guerracivil española das que se dispóninformación.

Símbolos segundo a actuaciónrealizada sobre cada unha delas: Fosa aínda non intervida. Fosa aínda non atopada. Transferida ó Val dos Caídos . Parcial ou totalmente exhumada.Acordo coas circunstancias dohomicidio.Fonte: Ministerio de Xustiza deEspaña

Balance

Segundo o historiador británico Antony Beevor, o número total de vítimas da represión franquista podería achegarse a 200.000, tendoen conta que en varias provincias o reconto aínda non fora efectuado en 2005.[16]

Segundo o historiador británico Hugh Thomas, o balance da represión levada a cabo polos nacionais cifraríase en 75.000 mortosdurante a guerra, dos que dous terzos corresponderían aos primeiros meses do conflito (incluíndo as execucións nos campos deconcentración, as ordenadas polos tribunais despois de 1936 e os mortos na fronte).[17] Estas cifras alcanzarían 100.000 mortos se seinclúen os represaliados polos nacionais nos territorios conquistados.

Diversas estimacións presentan cifras ao redor de 150.000 vítimas, algunhas apuntando até 400.000 mortos, segundo o períodoconsiderado e a inclusión ou non das vítimas mortas en campos de concentración.[18][19][20] O historiador francés Guy Hermetsubliña que as masacres se prolongaron máis tempo baixo o goberno franquista. En canto aos centos de miles de presos internados encampos de concentración franquistas, 192.000 serían fusilados, ás veces varios anos despois da fin da contenda, con picos de varioscentenares de execucións ao día nalgúns períodos de 1939 e 1940.[21]

Episodio menos coñecido da represión franquista, o réxime alentou separar a nenos das súas nais cando estas estaban encarceradas.Cando os nenos nados no cárcere alcanzaban tres anos de idade (que non era común ao recibir intencionadamente unha dietahipocalórica que lles provocaba unha alta mortalidade), e cando non existían familiares que puidesen facerse cargo deles, pasaban aser "tutelados" pola Sección Feminina da Falanxe, e en particular polos Padroados de Redención de Penas que se encargaban deeducar aos fillos dos detidos.[22] Segundo estudo publicado por Ricard Vinyes, entre 1944 e 1945 o Padroado de San Pablocontabilizou 30.000 menores fillos de encarcerados e exiliados, aos que habería que engadir 12.000 tutelados polo Padroado daMerced.[Nota 1][23] O auto de instrución realizado polo Xulgado de Instrución Penal n° 5 da Audiencia Nacional española cifra en30.960 o número de nenos de detidos republicanos cuxas identidades foron supostamente cambiadas no Rexistro Civil para que fosenentregados a familias que apoiaban o réxime franquista.[24]

En novembro de 1940, o Ministerio de Gobernación publicou un decreto sobre os orfos de guerra, a saber fillos de pais fusilados oudesaparecidos (exiliados, esquecidos nos cárceres, fuxitivos e clandestinos), segundo o cal só «persoas irreprochables desde o puntode vista relixioso, ético e nacional» podían obter a tutela deses nenos. En decembro de 1941, unha lei permitiu que os nenos que nonlembrasen o seu nome, fosen repatriados ou cuxos pais non puidesen ser localizados fosen inscritos no Rexistro Civil baixo un novonome, o que facilitou que puidesen ser adoptados de forma irregular. Esta práctica estendeuse a todo o período da ditadura franquista.

Na súa Declaración de condena da Ditadura Franquista do 17 de marzo de 2006 (Recomendación 1736, punto 72, 73, 74 e 75), oConsello de Europa afirmou que os «nenos perdidos» son vítimas do Franquismo, dado que os seus «apelidos foron modificados parapermitir a súa adopción por familias adictas ao réxime». Tamén afirmou que «o réxime franquista invocaba a 'protección de menores'pero a idea que aplicaba nesta protección non se distinguía dun réxime punitivo», e que «frecuentemente eran separados das demaiscategorías de nenos internados nas Institucións do Estado e sometidos a malos tratos físicos e psicolóxicos».[25]

Practicada con todos os funcionarios do Estado Republicano, tanto nas institucións Centrais, como en deputacións e municipios,levada a cabo mediante un proceso de purga coñecido co nome de depuración. Os funcionarios eran castigados con sancións que íandesde o encarceramento, o traslado forzoso, a suspensión de emprego e soldo, a inhabilitación e a separación.[26] Para a obtencióndunha praza, dábase prioridade aos leais ao Movemento Nacional, e esixíase a presentación de "certificados de boa conduta"expedidos polo xefe local de FET e das JONS —a través dos informes do Servizo de Información e Investigación— e o cura daparroquia.[27]

Miles de oficiais que serviran á República foron expulsados do exército.[28]

Nenos roubados

A represión administrativa

A represión educativa

A represión administrativa practicada no Sistema Educativo foi especialmente intensa, tanto no ensino primario e secundario comonas universidades. Institucións pioneiras de educación superior e de investigación como a Residencia de Estudantes de Madrid forondesmanteladas por ser consideradas subversivas, e os contidos educativos foron revisados para axustarse aos estritos criteriospolíticos, relixiosos e culturais do Réxime, en todos os niveis do ensino.[29] A cuarta parte dos mestres e profesores de España foronexpulsados do ensino.[30] Xa foi estudada no caso do Maxisterio Nacional, con diversas investigacións de ámbito nacional e local. OCorpo de Funcionarios e Telégrafos tamén foi obxecto de estudo e investigación, así como diversos concellos.

Nos casos de persoas afectadas polas depuracións políticas tanto no ámbito laboral como nas administracións públicas, estas víronseprivadas do seu dereito a percibir unha xubilación.

A relixión católica foi instaurada como relixión oficial do Estado, e a súa doutrina declarada fonte de inspiración dalexislación.[31][32] As demais relixións quedaron limitadas ó ámbito privado e prohibíronse as súas manifestacións públicas. Noentanto, en 1967 foi reformada a lei para incluír no seu articulado a liberdade relixiosa, prohibindo as manifestacións externas de todarelixión que non fose católica, e reafirmando a protección oficial que o Estado brindaba a esta última.[33] Os lazos privilexiados entreo Estado e a Igrexa católica levaron a que se falase de nacional catolicismo.[34]

Implicaba a prohibición ou ridiculización das linguas de España diferentes do castelán, única lingua recoñecida politicamente. Aposguerra xerou unha nova brutalidade despois da ocupación de Cataluña: odio á autonomía catalá, a represión contra a lingua e acultura propias. Nos primeiros anos de posguerra, perseguiu de forma sistemática a lingua e a cultura catalás, vascas e galegas, sobretodo na administración, nos medios de comunicación, na escola, na universidade, na sinalización pública e en xeral en todamanifestación pública.[27]

O franquismo deu mostras pronto de respecto á lingua catalá, quizais porque entre as súas filas había moitos burgueses catalanistas eporque con el colaboraron importantes políticos dese signo, como Francesc Cambó. En 1945, o estado subvencionou e colaborou nahomenaxe a Mosén Cinto Verdaguer e un ano antes fixera obrigatorio a inclusión do catalán nas cátedras de filoloxía hispánica. Algoparecido ocorreu co resto das linguas. No ano 1945 funcionaban as academias do vasco e do galego, dedicadas a normalizardevanditos idiomas, e uns poucos anos máis tarde, en 1957, fundouse a primeira ikastola. Xa en 1948 editábase a revista Egan, enéuscaro. Aínda que non se permitía o seu uso en instancias oficiais, o seu uso cotián e na vida cultural non estaba perseguido ninsancionado.

A represión económica foi practicada mediante multas económicas (pago de cantidades fixas), incautacións totais ou parciais de bense embargos de contas bancarias, decididas pola Comisión Central de Bens Incautados polo Estado e por comisións provinciais deincautación. Aplicouse en virtude dun decreto aprobado o 10 de xaneiro de 1937, en particular os seus artigos 6 e 8 que sancionabaneconomicamente a "os responsables de danos ou prexuízos causados a España". O 9 de febreiro de 1939, a Lei de responsabilidadespolíticas ampliou ese decreto para "liquidar as culpas contraídas por quen contribuíron con actos ou omisións graves a forxar asubversión vermella, a mantela viva durante máis de dous anos e a entorpecer o triunfo do Movemento Nacional". O artigo 10impuña sancións económicas a todos os condenados por tribunais militares. Estas sancións aplicábanse mesmo tras o falecemento docondenado. As incautacións realizábanse a particulares, partidos políticos, asociacións, firmas comerciais.[35] Só en Galicia, estímaseque até 1945 o réxime franquista abriu expediente civil ou político a 14.492 persoas sospeitosas de ser de esquerdas ou de non ter uncomportamento «acorde coas novas circunstancias».[36]

Esta lei aplicábase non só a todos os opositores ao réxime senón tamén aos que serviran civil e militarmente baixo a SegundaRepública. Vulneraba a irretroactividade penal, castigando ideas e actos anteriores ao levantamento franquista, e por tanto legaiscando se realizaron.[37]

A represión relixiosa

A represión lingüística

A represión económica

Á parte das multas gobernativas e as incautacións, a represión económica exercíase tamén mediante as subscricións patrióticasobrigatorias. Empregadas primeiro nos anos de guerra para sufragar as campañas bélicas dos nacionais, as subscricións patrióticasmantivéronse baixo o Réxime e tiñan un forte impacto propagandístico. Eran todo menos voluntarias, xa que si alguén non contribuíasegundo as súas posibilidades económicas era multado, e publicábanse as multas en prensa cun propósito claramente intimidatorio.

O 13 de abril de 1945, o Ministerio de Xustiza publicou un decreto que declarou extinguidos os procedementos de ResponsabilidadesCivís e Políticas e os tribunais creados para a súa aplicación, ao considerar cumprida a súa misión. Creou a Comisión Liquidadora deResponsabilidades Políticas para resolver os casos pendentes e os recursos presentados contra as sentenzas sancionadoras. Boa partedos recursos foron sobresidos ou indultados, e os bens e o diñeiro incautados foron devoltos nas décadas posteriores, por un importeequivalente ao que tiñan nas datas de incautación, o que representaba unha forte devalorización.

A restitución do patrimonio histórico e acumulado dos sindicatos de traballadores, asociacións empresariais e sociedades vinculadas aeles, non se tratou até o inicio da Transición, cando un Real Decreto Lei de 1976 repartiu entre os sindicatos maioritarios os bensacumulados polo sindicato vertical, recentemente abolido. A devolución do patrimonio histórico das organizacións sindicais non foicontemplada de feito até a aprobación en 1986 da Lei de Cesión de Bens do Patrimonio Sindical Acumulado.[38]

Levada a cabo en todos os ámbitos produtivos, con despedimentos de posto de traballo, inhabilitacións laborais e profesionais. Asorganizacións patronais realizaban listas de "vermellos" ou "sindicalistas" para evitar que entrasen ás empresas. No caso de membrosde profesións liberais, foi levada a cabo polos propios colexios profesionais, despois da súa correspondente depuración. Osfuncionarios públicos que serviran durante a República foron despedidos de acordo coa "Lei de depuración".

Prohibíronse os partidos políticos, sindicatos, asociacións e xornais non afíns ao réxime. Anulouse a liberdade de expresión paraopinións contrarias ao goberno ou simplemente discrepantes, e estableceuse desde as mesmas instancias de goberno un sistema decensura de todos os medios de comunicación.

A censura foi aplicada a temas non relacionados directamente coa política: literatura, poesía, música, artes plásticas, cine e teatro.Impúxose un modelo cultural definido segundo os criterios establecidos polo Estado. A censura que aplicaba o réxime afectou a todasas actividades intelectuais e aos medios de comunicación, e chegou a incluír a manipulación fotográfica.[39] O cine e o teatro seríanvítimas dunha dobre censura civil e eclesiástica, sendo prohibidas obras de diferentes autores.

Antes de ser representadas, as obras de teatro tiñan que pasar o filtro da Xunta de Censura de Obras Teatrais que, en moitas ocasións,impuña a eliminación de frases, a desvirtuación de diálogos e situacións dramáticas, e mesmo a súa prohibición total. O nacenteteatro realista, do mesmo xeito que a novela e o cine realista, foi prohibido por ser considerado próximo ao marxismo, e censurábanseas obras que representaban aspectos da realidade española que o réxime se esforzaba en ocultar. Se as obras temperás de AntonioBuero Vallejo, primeiras mostras do realismo social no teatro da posguerra española, escaparon á censura, dúas obras súas foronprohibidas máis adiante. Na década de 1940, prohibíronse varias obras de Jardiel Poncela (aínda que apoiase o levantamentofranquista), Juan José Alonso Millán, Alfonso Paso, Alfonso Sastre, Lauro Olmo, José María Rodríguez Méndez e Francisco Nieva, ereduciuse a boa parte dos dramaturgos españois ao ámbito do teatro de cámara. Recuperouse a liberdade de expresión nos escenarioso 4 de marzo de 1978, durante a Transición democrática, cando entrou en vigor o Real Decreto 262/1978 sobre liberdade derepresentación de espectáculos teatrais.[40]

Na novela o réxime non puido evitar que algúns escritores reflectisen as míseras condicións de vida daqueles anos corenta. Un pintor,o palentino Ambrosio Ortega, Brosio, foi a persoa que máis anos permaneceu nos cárceres franquistas, ao permanecer preso desde1947 até 1970 pola súa colaboración co maquis.[41][42][43]

A represión laboral

A represión política

A represión cultural

A represión franquista iniciouse no mesmo comezo da guerra civil, naquelas provincias onde triunfou rapidamente a conspiraciónarmada contra a República, o chamado Alzamento, finalizando na década dos anos 70, coa morte de Francisco Franco.

1. Vinyes, Ricard; Armengou, Montse; Belis, Ricard.

1. Antony Beevor, La guerra civil española, col.2. Stanley G. Payne, A History of Spain and Portugal, Tomo 2 Capítulo 26, 'The Spanish Civil War of 1936-1939'[1] (htt

p://libro.uca.edu/payne2/payne26.htm) (consultado o 23 de xullo de 2010)3. Guy Hermet, La Guerre d'Espagne, Seuil, 19894. Pierre Broué e Émile Témime, La Révolution et la guerre d'Espagne, Ediciones de Minuit, 1961, (reedición en 1996)5. Stanley G. Payne, El régimen de Franco 1936–1975, Alianza Editorial, Madrid, 1987, ISBN 84-206-9553-X6. Jueces para la democracia acusa al Gobierno de incumplir la ley de memoria (http://politica.elpais.com/politica/2013/

10/09/actualidad/1381322308_843838.html)7. El Gobierno se queja por la "excesiva atención" de la ONU a los desaparecidos del franquismo (http://www.rtve.es/n

oticias/20131106/gobierno-se-queja-porque-onu-pone-excesiva-atencion-desaparecidos-del-franquismo/785380.shtml).

8. "España es el segundo país con más desaparecidos después de Camboya" (http://www.diariodelaltoaragon.es/NoticiasDetalle.aspx?Id=796901).

9. Al menos 88.000 víctimas del franquismo continúan sepultadas en fosas comunes (http://www.publico.es/441527/al-menos-88-000-victimas-del-franquismo-continuan-sepultadas-en-fosas-comunes).

10. BBC, 16/10/2008, La Historia detrás de la decisión (http://news.bbc.co.uk/hi/spanish/international/newsid_7675000/7675141.stm), consultado o 26/06/2011.

11. La ONU insta a España a juzgar el franquismo (http://web.archive.org/web/http://www.lavozdeasturias.es/politica/onu-insta-espana-juzgar-franquismo_0_269373061.html), 17/09/2010 lavozdeasturias.

12. Urgente ratificar Convención sobre desapariciones forzadas: CICR y AI (http://www.publimetro.com.mx/noticias/urgente-ratificar-convencion-sobre-desapariciones-forzadas-cicr-y-ai/njhD!QrbKd6VTgQV0FksmOTNKEA/), publimetro30-08-2010.

13. Hugh Thomas (1976); Historia de la Guerra Civil Española, páx. 99314. Hugh Thomas (1976); Historia de la Guerra Civil Española, páx. 99115. [2] (http://www.memoriahistorica.gob.es/MapaFosas/)16. Antony Beevor, La Guerre d'Espagne, Calmann-Lévy, 2006, páxs. 180-181, ISBN 2-7021-3719-917. Hugh Thomas, La guerre d'Espagne, Robert Laffont, 2009, páxs.209 e 711.18. CASANOVA, Julían; ESPINOSA, Francisco; MIR, Conxita; Moreno Gómez, Francisco.19. Michael Richards, A Time of Silence: Civil War and the Culture of Repression in Franco's Spain, 1936-1945,

Cambridge University Press, 1998, páx.11.20. Gabriel Jackson, La república española y la guerra civil RBA., 2005, Barcelona. páx.466.21. Guy Hermet, La Guerre d'Espagne, Seuil, 1989, páx. 180.22. Franco desplegó en la postguerra la "multi-represión" contra los vencidos con métodos nazis (http://www.publico.es/

politica/549396/franco-desplego-en-la-postguerra-la-multi-represion-contra-los-vencidos-con-metodos-nazis)23. Los niños robados del Franquismo (http://cj-worldnews.com/spain/index.php/en/criminologia-30/justicia/item/2661-los

-ni%C3%B1os-robados-del-franquismo#.U3Tmsy_hr_c), Ruth Alvarado Sánchez.24. «Report of the Working Group on Enforced or Involuntary Disappearances - Mission to Spain (A/HRC/27/49/Add.1)»

(http://www.ohchr.org/EN/Countries/ENACARegion/Pages/ESIndex.aspx).25. Audiencia Nacional: Auto del juez Baltasar Garzón de 18 de noviembre de 2008 (http://estaticos.20minutos.es/adj/20

08/11/18/1264.pdf).26. La depuración de la educación española durante el franquismo (1936-1975). (http://www.forodeeducacion.com/nume

ro9/013.pdf)27. Paul Preston, The Spanish Civil War.28. Javier Tusell, La dictadura de Franco, Ediciones Altaya, Madrid, 1996, páx. 17429. La destrucción de la ciencia en España: depuración universitaria en el franquismo (http://books.google.es/books?id=

GJo6fxQZ5aQC&pg=PA265&lpg=PA265&dq=franquismo+ateismo&source=bl&ots=TA2EnS32WI&sig=Okk963xgz94AOjZSDDSAH7cvEYk&hl=es&ei=6ZImTePmKoOq8QOhnJn_Ag&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=2&ved=0CB8Q6AEwATgU#v=onepage&q&f=false), por Luis E. Otero Carvajal, Editorial Complutense, Madrid, 2006, ISBN-1084-7491-808-1, ISBN-13 978-84-7491-808-3

30. Helen Graham, The Spanish Civil War.

Extensión da represión

Notas

Álvarez, Asunción; Silva Barrera, Emilio (coord.) (2004). La memoria de los olvidados: un debate sobre el silencio dela represión franquista. Ámbito Ediciones, S.A., Valladolid. ISBN 978-84-8183-132-0.Belis i Garcia, Ricard; Armengou, Montse; Martínez i Muntada, Ricard (2005). Las fosas del silencio ¿hay unholocausto español?. Nuevas ediciones de bolsillo. ISBN 978-84-9793-625-5.BERZAL DE LA ROSA, Enrique; DELGADO CRUZ, Severiano; GONZÁLEZ DE LA PEÑA, María del Mar; PABLOLOBO, Carlos de; REVILLA CASADO, Javier; RODRÍGUEZ GONZÁLEZ, Javier; SIERRA, Carlos de la; VEGASOMBRÍA, Santiago: "De las Urnas al Paredón". León: Fundación 27 de Marzo, 2012. p. 568. ISBN 978-84-616-1998-6Berzal de la Rosa, Enrique (Coord.), "Testimonio de voces olvidadas". León: Fundación 27 de Marzo, 2007. 2 v.(355, 314 p.) ISBN 978-84-6120-680-3Berzal de la Rosa, Enrique; Delgado Cruz, Severiano; Pablo Lobo, Carlos de; Revilla Casado, Javier; RodríguezGonzález, Javier; Sierra, Carlos de la; Vega Sombría, Santiago, "Cárceles y campos de concentración en Castilla yLeón". León: Fundación 27 de Marzo, 2011. p. 729. ISBN 978-84-615-5410-2Berzal de la Rosa, Enrique; Blanco Rodríguez, Juan A.; Delgado Cruz, Severiano; Gutiérrez Flores, Jesús; MartínBarrio, Adoración; Martín González, Eduardo; Martín Jiménez, Ignacio; Pablo Lobo, Carlos de; Rodríguez González,Javier; Sánchez, Rafael; Sierra, Carlos de la; Vega Sombría, Santiago, "Muerte y represión en el magisterio deCastilla y León". León: Fundación 27 de Marzo, 2010. p. 533. ISBN 978-84-614-5323-8Julián Casanova (coord.) (2004). Morir, matar, sobrevivir: la violencia en la dictadura de Franco. Ediciones Crítica.ISBN 978-84-8432-506-2.Cobo Romero, Francisco (2005). Franquismo y posguerra en Andalucía Oriental: represión, castigo a los vencidos yapoyos sociales al régimen franquista: 1936-1950. Universidad de Granada. ISBN 84-338-3328-6.El genocidio franquista en Valencia: las fosas silenciadas del cementerio. Icaria. 2008. ISBN 978-84-7426-996-3.García Colmenares, Pablo (2008). Represión en una villa castellana de la retaguardia franquista, Dueñas (1936-1945). ARMH - Palencia. ISBN 978-84-612-6052-2.García Bilbao, Xulio; García Bilbao, Pedro; Paramio Roca, Carlos (2010). La represión franquista en Guadalajara.Silente, Guadalajara. ISBN 978-84-96862-34-0.

31. Segundo o artigo 6 do Fuero de los Españoles de 1945, texto orixinal de 1945 [3] (http://web.archive.org/web/http://saavedrafajardo.um.es/WEB/archivos/LIBROS/Libro0721.pdf).

32. Art. 2 da Ley de Principios del Movimiento Nacional de 1958: La Nación española considera como timbre de honor elacatamiento a la Ley de Dios, según la doctrina de la Santa Iglesia Católica, Apostólica y Romana, única verdaderay fe inseparable de la conciencia nacional, que inspirará su legislación.

33. Artº 6 del Fuero de los españoles, texto reformado en 1967.34. El Nacional Catolicismo (España) (http://web.archive.org/web/http://www.artehistoria.jcyl.es/histesp/contextos/7399.h

tm), por Stanley G. Payne en artehistoria.jcyl.es.35. Fondos documentales sobre la Guerra Civil y Postguerra española conservados en el archivo del ministerio de

Justicia (http://dialnet.unirioja.es/servlet/fichero_articulo?codigo=798097&orden=66624), Ana María FernándezHidalgo, María José Remón Ripalda, Boletín de la ANABAD (Federación Española de Asociaciones de Archiveros,Bibliotecarios, Arqueólogos, Museólogos y Documentalistas) XXXIX (1989), núms. 3-4.

36. Pérez Pena, Marcos (1 de xullo de 2016).37. La represión en la provincia de Segovia en los orígenes del régimen de Franco - La represión económica y

administrativa (http://hispanianova.rediris.es/4/articulos/04_001d.htm#_ftnref17), por Santiago Vega Sombría(Universidad Complutense, Madrid), revista Hispania Nova, nº 4, 2004

38. El patrimonio sindical acumulado (http://dialnet.unirioja.es/servlet/fichero_articulo?codigo=229725&orden=0), porFrancisco Javier Magaña Balanza e Sara Rico Letosa, Universidade de Zaragoza, en dialnet.unirioja.es.

39. Los castos retoques del franquismo en el septimo arte (http://www.elconfidencial.com/multimedia/album/cultura/2013-12-05/los-castos-retoques-del-franquismo-en-el-septimo-arte_62192/)

40. Muñoz Caliz, Berta (30 de marzo de 2006).41. Leonoticias «El Museo de la Siderurgia y la Minería presenta este sábado la exposición 'Brosio, el pintor de los

mineros' (http://www.leonoticias.com/frontend/leonoticias/El-Museo-De-La-Siderurgia-Y-La-Mineria-Presenta-Este-Sabado-impn69618)» Consultado o 14 de maio de 2013

42. El Norte de Castilla «Fallece a los 90 años Brosio, el pintor de los mineros. (http://www.elnortedecastilla.es/palencia/201507/15/fallece-anos-brosio-pintor-20150715115726.html)

43. Diario Palentino «Muere Ambrosio Ortega Alonso "Brosio", conocido como el "pintor de los mineros". (http://www.diariopalentino.es/noticia/Z8CE428B8-D057-9720-21ABDDF43405704E/20150715/muere/ambrosio/ortega/alonso/brosio/conocido/pintor/mineros)

Véxase tamén

Bibliografía

García Colmenares, Pablo (2008). ¡Queriamos matarlos!: historia y memoria de la víctimas de la represiónfranquista enterradas en la ciudad de Palencia (1936-1945). Ayuntamiento de Palencia. ISBN 978-84-612-2320-6.Gutmaro Gómez Bravo e Jorge Marco (2011). La obra del miedo. Violencia y sociedad en la España franquista(1936-1950). Península, Barcelona. ISBN 978-84-9942-091-2.Santos Juliá Díaz (ed.) (2004). Víctimas de la guerra civil. Ediciones Temas de Hoy. ISBN 978-84-8460-333-7.Marín Muñoz, Antonio (2007). La reconstrucción de la provincia de Jaén bajo el Franquismo (1939-1957). Jaén,.ISBN 978-84-611-8488-0.Martínez Pereda, Lucio (2015): Medo político e control social na retaguarda franquista. Vigo, Xerais. ISBN. 978-84-9914-808-3.Mateos, Abdón; Soto, Alvaro (1997). El final del franquismo, 1959-1975. Madrid, Temas de Hoy. ISBN 84-7679-326-X.Moreno Gómez, Francisco (2008). 1936: el genocidio franquista en Córdoba. Crítica, Barcelona. ISBN 978-84-7423-686-6.Otero Carvajal, Luis Enrique (Ed.) (2006). La depuración de la Ciencia en España: depuración universitaria en elfranquismo. Complutense, Madrid. ISBN 978-84-7491-808-3.Pablo Lobo, Carlos de, "La depuración del magisterio primario en la provincia de Soria". En: Revista de Soria, 47(2004), p. 113-122.Pablo Lobo, Carlos de. "La depuración de la educación española durante el franquismo (1936-1975.Institucionalización de una represión", en "Foro de Educación", 9 (2007) 203-228 [4]Prada Rodríguez, Julio (2006). De la agitación republicana a la represión franquista: Ourense 1934-1939. Ariel,Barcelona. ISBN 978-84-344-5208-4.Payne, Stanley (1997). El primer franquismo, 1939-1959. Temas de Hoy, Madrid. ISBN 84-7679-32-1.Silva Barrera, Emilio; Macías, Santiago (2006). Las fosas de Franco. RBA Coleccionables S.A. ISBN 978-84-473-4426-0.Sánchez Tostado, Luis Miguel (2005). Víctimas: Jaén en guerra (1935-1950). Ayuntamiento de Jaén. ISBN 978-84-88183-92-7.Silva Barrera, Emilio (2006). Las fosas de Franco: crónicas de un desagravio. Ediciones Temas de Hoy. ISBN 978-84-8460-479-2.Tusell, Javier (1997). La transición española. Temas de Hoy, Madrid. ISBN 84-7679-327-8.Villarroya i Font, Joan [et al.] - ARMH Valladolid - ARMH Palencia (coord.) (2006). La represión franquista: mito,olvido y memoria. Universidad de Valladolid, Centro Buendía. ISBN 84-689-9763-3.

Traído desde "https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Represión_franquista&oldid=4807911"

A última edición desta páxina foi o 17 de xullo de 2018 ás 23:23.

Todo o texto está dispoñible baixo a licenza Creative Commons recoñecemento compartir igual 3.0; pódense aplicartermos adicionais. Consulte os termos de uso para obter máis información. Wikipedia® é unha marca rexistrada da Wikimedia Foundation, Inc., unha organización sen fins lucrativos.

Enseada San SimónZoa Especial

Protección Aves

Rede Nátura 2000

LISTA VERMELLA DE BIODIVERSIDADE AMEAZADA

LISTA VERMELLA DE BIODIVERSIDADE AMEAZADA

Zamborca Alosa alosa

Alosa alosaClasificación científica

Reino: Animalia Filo: Chordata Clase: Actinopterygii Subclase: Neopterygii Infraclase: Teleostei Superorde: Paracanthopterygii Orde: Clupeiformes Suborde: Clupeoidei Familia: Clupeidae Subfamilia: Alosinae Xénero: Alosa Especie: A. alosa

Nome binomialAlosa alosa

(Linnaeus, 1758)

ZamborcaNa Galipedia, a Wikipedia en galego.

A zamborca,[1][2][3][4] Alosa alosa, (Linnaeus 1758), é un peixe da familia dosclupeidos, da orde dos clupeiformes, tamén coñecido como sabela,[1][2] tasca,[2]

nai da sardiña [3] ou sábalo.[3][5]

Descrición

Hábitat e bioloxía

En Galicia

Notas

Véxase taménBibliografíaOutros artigosLigazóns externas

Ten un corpo comprimido lateralmente, relativamente alto, e alcanza ata 70 cm delonxitude como máximo e os 2,7 kg de peso, nas femias (os machos sonmenores).[6]

As escamas son grandes e delgadas, e no ventre forman unha quilla dura.[5]

Posúe unha única aleta dorsal, con de 18a 21 raios brandos. A aleta anal estásustentada por de 19 a 25 raios, tamén brandos, e por 15 ou 16 as pectorais.[5]

A cor do corpo é azul escura no lombo, aclarando nos flancos e a zona ventral a agrisada ou prateada. Presenta unha mancha negratras o opérculo, e de 5 a 10 pequenas manchas aliñadas tras dela.[5]

Caracterízase por presentar varias estrías radiais no opérculo,[5] e por posuír de 90 a 12 branquispinas no primeiro arco branquial.[6]

É unha especie peláxica que nada formando cardumes en augas profundas,[6] distribuíndose polas costas europeas do Atlántico, desdeo sur de Noruega e Suecia ata o extremo norte africano, atravesando o estreito de Xibraltar e penetrando no Mediterráneo ataSicilia.[6][7]

Reprodúcese entre maio e xuño, subindo polos ríos para desovar. Os exemplares novos permanecen en auga doce ata os dous anosaproximadamente.[6]

Aliméntase de zooplancto.[5]

Índice

Descrición

Hábitat e bioloxía

Commons ten máiscontidos multimediasobre: Zamborca

Vexa a entrada doGalizionario acerca de Zamborca

Wikispecies posúe unhapáxina sobre: Zamborca

A presenza da zamborca nas nosas augas foi citada por primeira vez porCornide en 1788, como Clupea alosa.[8] Máis tarde, en 1919, tamén aparececon este nome como presente no alfoz do Miño por Ducloux en de Buen, e opropio de Buen, en 1935, tamén a rexistra en toda Galicia. Xa como Alosafallax, cítana Lozano y Rey en 1947; Fernández et al. en 1979 en fondos daplataforma continental desde os 100 aos 200 m, desde a desembocadura doMiño até Fisterra; Fariña et al., en 1983, en fondos da plataforma menores de200 m, desde o Miño até a Estaca de Bares [9] e, finalmente, Sánchez ePereiro, en 1992, en toda Galicia en fondos de 100 a 200 m.[5]

Antigamente era moi abundante en Galicia, onde se pescaba sobre todo noMiño durante os meses de marzo, abril e maio. Tabares cita que, no ano1928, se capturaron 132 000 toneladas deste peixe. Actulamente só realiza adesova nos ríos Miño, Ulla e Umia, e as súas capturas diminuíron de formadrástica, ao igual que noutros países europeos, posibelmente debido aoaumento da temperatura da auga na época de acceso ás zonas de reprodución (consecuencia do cambio climático), á presiónpesqueira exercida nas desembocaduras dos ríos e á contaminación crecente.[5]

1. Dicionario da RAG (http://www.realacademiagalega.org/dicionario#loadNoun.do?nounTitle=zamborca&homonymNumber=)

2. Ríos Panisse (1977), pp. 210-218.3. Rodríquez Solórzano (1983), p. 62.4. Lahuerta e Vázquez (200), p. 65.5. Rodríguez Villanueva et al. (1995), pp. 24-25.6. Muus, Bent J. el al. (1998), p. 93.7. Ver mapa de distribución (http://www.aquamaps.org/receive.php)8. Cornide, Joseph (1788)9. Solórzano (1988)

Cornide, Joseph (1778): Ensayo de una historia de los peces y otrasproducciones marinas de la costa de Galicia arreglado al sistema delcaballero Carlos Linneo con un tratado de las diversas pescas y de lasredes y aparejos con que se practican. (Ver en liña).Lahuerta Mouriño, F. e Vázquez Álvarez, F. X. (2000): Vocabulariomultilingüe de organismos acuáticos. Santiago de Compostela: Xunta deGalicia. ISBN 84-453-2913-8.Muus, Bent J.; Jørgen G. Nielsen; Preben Dahlstrøm e Bente O.Nyström (1998): Peces de mar del Atlántico y del Mediterráneo.Barcelona: Ediciones Omega. ISBN 84-282-1161-2.Nelson, Joseph S. (2006): Fishes of the World. John Wiley & Sons, Inc. ISBN 0-471-25031-7.Ríos Panisse, M. C. (1977): Nomenclatura de la flora y fauna marítimas de Galicia. I Invertebrados y peces.Santiago: Universidad de Santiago de Compostela. ISBN 84-7191-008-X.Rodríguez Villanueva, X. L. e Xavier Vázquez (1995): Peixes do mar de Galicia. (III) Peixes óseos (continuación).Vigo: Edicións Xerais de Galicia. ISBN 84-7507-870-2.Solórzano, Manuel R[odríguez]; José L. Rodríguez, José Iglesias, Francisco X, Pereira e Federico Álvarez (1988):Inventario dos peixes do litoral galego (Pisces: Cyclostomata, Chondrichthyes, Osteichthyes). O Castro-Sada, A

En Galicia

Representación de Alosa alosa, con dousexemplares capturados no baixo Rin. Aquazoo de Düsseldorf.

Notas

Véxase tamén

Bibliografía

Coruña: Cadernos da Área de Ciencias Biolóxicas (Inventarios). Seminario de Estudos Galegos, vol. IV. ISBN 84-7492-370-0.

ClupeiformesClupeidosSabela

Alosa alosa en FishBase. (en inglés) Contén informacións, imaxes e mapa de distribución.Ficha en Asturnatura.comFicha en World Register of Marine Species

Traído desde "https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zamborca&oldid=4611046"

A última edición desta páxina foi o 8 de xaneiro de 2018 ás 07:43.

Todo o texto está dispoñible baixo a licenza Creative Commons recoñecemento compartir igual 3.0; pódense aplicartermos adicionais. Consulte os termos de uso para obter máis información. Wikipedia® é unha marca rexistrada da Wikimedia Foundation, Inc., unha organización sen fins lucrativos.

Outros artigos

Ligazóns externas

Dryopteris guanchicaClasificación científica

Reino: Plantae División: Pteridophyta Clase: Pteridopsida Orde: Polypodiales Familia: Dryopteridaceae Xénero: Dryopteris Especie: D. guanchica

Nome binomial'Dryopteris guanchica'

(Gibby & Jermy)

Dryopteris guanchicaNa Galipedia, a Wikipedia en galego.

Dryopteris guanchica Gibby & Jermy é un fento raro do xénero Dryopteris da familiaDryopteridaceae, propio de cavorcos e vales pechados ou abeirados con alta humidadeatmosférica, preto do mar, principalmente das Illas Canarias e o noroeste da PenínsulaIbérica. Aparecen nas tres provincias costeiras galegas.

Etimoloxía

Descrición

Hábitat e ecoloxía

Requirimentos ecolóxicos

Distribución

Véxase taménLigazóns externas

O nome específico: ', vén do latín guanchicus, -a, -um = dos guanches (Illas Canarias).

Dryopteris guanchica por Gibby & Jermy, foi publicado en Bot. J. Linn. Soc. 74: 256 no ano 1977.

Planta perenne con frondes de até 150 cm de lonxitude que xorden dun rizoma erecto ou ascendente, de grosor notorio. O pecíolo,normalmente tan longo como a lámina, é de cor castaña purpúrea na base e está cuberto de páleas lanceoladas, castañas, concolaresou cunha mancha máis escura, especialmente presente nas máis basais. A lámina, de amarelenta a verde azulada, ten forma triangular– lanceolada; é tripinnada, e en ocasións é unha cuarta vez pinnatífida. As pinnas son asimétricas, e a basiscópica proximal é máislonga que a súa acroscópica correspondente; van atenuándose aos poucos até formar un ápice agudo; o seu nervio está provistocomunmente de páleas lanceoladas coa marxe glandulosa; ademais, as pínnulas máis distais das pinnas basais de pinnatipartidas apinnatisectas. As pínnulas son triangular – lanceoladas, co ápice agudo e glándulas marxinais rara vez; os segmentos de última ordepresentan os lados converxentes cara o ápice; as das pinnas basais pecioluladas. As esporas prodúcense nos soros situados no envésda lámina, protexidos por un indusio glandular, plano, pardo avermellado e caduco; son espiñentas, de 24 – 38 micrómetros. Esporulade maio a novembro.

Medra en zonas cunha alta humidade ambiental, sombrizas, xeralmente acedas, onde existe materia orgánica en descomposición,sobre cuarcitas, ou en bosques de ribeira. É unha planta diferencial da subalianza Hyperico androsaemi - Alneion (alianza Alno -Padion, orde Populetalia albae, clase Querco - Fagetea), que abrangue os bosques riparios cantábrico - atlánticos e nos que soncaracterísticas plantas coma Culcita macrocarpa, Dryopteris aemula, Dryopteris corleyi, Dryopteris x arecesiae (Dryopteris aemula

Índice

Etimoloxía

Descrición

Hábitat e ecoloxía

x Dryopteris corleyi), Dryopteris x asturiensis (Dryopteris affinis x Dryopteris corleyi), Dryopteris x fraser-jenkinsii (Dryopterisaffinis x Dryopteris dilatata ou Dryopteris guanchica), Dryopteris x gomerica (Dryopteris aemula x Dryopteris guanchica),Hypericum androsaemum, Osmunda regalis, o salgueiro bravo (Salix atrocinerea), Senecio nemorensis subsp. bayonenses,Stegnogramma pozoi e Woodwardia radicans.

É un fento que require sombra e temperaturas frescas. Piso subalpino principalmente. Continentalidade: euceánica: invernos suaves ehumidade elevada. Prefire solos húmidos ou moi húmidos, polo que é un bo indicador de humidade edáfica. Medra en solos acedos:pH 3.5 - 5.5; indicador de acidez. Medra mellor en solos pobres en nitróxeno.

Medra nas Illas Canarias, e na Península ibérica aparece en Asturias e Galiza, con poboacións nas provincias da Coruña, Lugo ePontevedra. Tamén existen poboacións relictas na provincia de Cádiz.

Asturnatura.com

Traído desde "https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Dryopteris_guanchica&oldid=4498934"

A última edición desta páxina foi o 25 de setembro de 2017 ás 12:16.

Todo o texto está dispoñible baixo a licenza Creative Commons recoñecemento compartir igual 3.0; pódense aplicartermos adicionais. Consulte os termos de uso para obter máis información. Wikipedia® é unha marca rexistrada da Wikimedia Foundation, Inc., unha organización sen fins lucrativos.

Requirimentos ecolóxicos

Distribución

Véxase tamén

Ligazóns externas

Sapo parteiro común

Estado de conservación

Pouco preocupanteClasificación científica

Reino: Animalia Filo: Chordata Clase: Amphibia Orde: Anura Familia: Alytidae Xénero: Alytes Especie: A. obstetricans

Nome binomial'Alytes obstetricans'

(Laurenti , 1768)

Distribución de Alytes_obstetricans ,baseado en Nöllert/Nöllert: "Die

Amphibien Europas "Subespecies

Alytes obstetricans boscai

Alytes obstetricans obstetricans

Alytes obstetricans pertinax

Alytes obstetricans almogavarii

Sapo parteiro comúnNa Galipedia, a Wikipedia en galego.

O sapo parteiro común ou sapo parteiro[1] (Alytes obstetricans) é unha clase deanfibio pertencente á orde dos anuros da familia Alytidae. É propia de Bélxica,Francia, Alemaña, Luxemburgo, Holanda, Portugal, España, Suíza e Reino Unido.Está ameazada pola perda de hábitat, aínda que a diversidade xenética daspoboacións existentes reduce as súas posibilidades de extinción.[2]

Descrición

Hábitat

Alimentación

Desenvolvemento e reprodución

Depredación

Etoloxía

Notas

Véxase taménBibliografía

É de pequeno porte, 5 cm; aspecto voluminoso, cabeza grande e frontearredondada, ollos prominentes (pupila vertical, iris dourado e vetas negras).Tímpano visible e máis diminuto ca o ollo. A pel é granulosa con verrugaspequenas, agrupadas nos costados en dúas fileiras dorsolaterais. Presenta membroscurtos e fortes, os anteriores con tres tubérculos metacarpianos, e os posteriorescon membrana interdixital reducida e un tubérculo metatarsiano pequeno. A súacoloración dorsal vai de gris a parda, con manchiñas verdes, avermelladas e negraspouco marcadas; a zona ventral é clara.

O seu hábitat natural son os bosques temperados, subtropicais ou tropicais secos,matogueiras temperadas, ríos, lagos e pantanos de auga doce, desertostemperados, terra arable, pastos e mesmo a área urbana.

Aliméntase de escaravellos, moscas, trazas, arañas, miñocas, lesmas, milpés,opilións e outros artrópodos consoante as súas dimensións. As larvas consomenvexetais, prea e invertebrados acuáticos.

Índice

Descrición

Hábitat

Alimentación

Este sapo ten unha esperanza de vida moi curta en comparación con outros sapos:pode chegar aos 5 anos, fronte aos 30 anos dos sapos comúns.

O macho comeza a cantar no inicio da primavera desde o seu refuxio ou nas súasinmediacións, atraendo as femias grávidas que emiten chamadas de resposta. Oamplexo é complexo, é terráqueo, de tipo inguinal. Tras estimular o macho á femia,esta solta unha restra de ovos que, fecundados, son enrolados polo macho entre assúas patas traseiras, onde permanecen un mes. Despois o proxenitor solta a posta naauga, onde as larvas romperán a cuberta do ovo para nadar libremente.

É depredado por cobras de auga viperinas, algúns mamíferos, curuxas e aveszancudas. E as súas larvas por cobras viperinas, aves, odonatos, ditíscidos, tritóns,larvas de salamántiga.

A súa actividade é moi variable en función da zona xeográfica. Non é territorial e écomún que varios individuos compartan o refuxio baixo grandes pedras ou gretas.Os machos compiten acusticamente entre eles e mostran complexas interacciónsacústicas. As femias grávidas poden atacarse entre si por acceder a un macho.Raramente en actividade no día, é un animal basicamente crepuscular e nocturno. Osmetamórficos novos atópanse nas inmediacións da auga. Polo contrario, os adultos afástanse bastante da auga e só os machos volvena esta para depositar a posta.

1. Conde Teira, M. A. (1996): "Acerca dos nomes dos anfibios e réptiles galegos" (http://academia.gal/documents/10157/23708/Cadernos_13.pdf) en Cadernos de Lingua, 13, páx. 84. Real Academia Galega.

2. El sapo partero, un superviviente con carácter (http://www.saberuniversidad.es/article/INVESTIGACION/1996447/sapo/partero/superviviente/con/caracter.html) Saber Universidad. Consultado o 23 de decembro de 2015.

Bosch, J., Beebee, T., Schmidt, B., Tejedo, M., Martínez-Solano, I., Salvador, A., García-París, M., Gil, E.R. &Arntzen, J.W. 2004. «Alytes obstetricans.» 2006 IUCN Lista Vermella de Especies Ameazadas, baixado 21 xullo de2007

Traído desde "https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sapo_parteiro_común&oldid=4840381"

A última edición desta páxina foi o 19 de agosto de 2018 ás 21:46.

Todo o texto está dispoñible baixo a licenza Creative Commons recoñecemento compartir igual 3.0; pódense aplicartermos adicionais. Consulte os termos de uso para obter máis información. Wikipedia® é unha marca rexistrada da Wikimedia Foundation, Inc., unha organización sen fins lucrativos.

Desenvolvemento e reprodución

Macho con ovos.

Alytes obstetricans

Depredación

Etoloxía

Notas

Véxase tamén

Bibliografía

Salamántiga rabilonga Chioglossa lusitanica

Salamántiga rabilongaEstado de conservación

Vulnerable[1]

Clasificación científicaReino: Animalia Filo: Chordata Subfilo: Vertebrata Clase: Amphibia Orde: Caudata Familia: Salamandridae Xénero: Chioglossa

Bocage, 1864

Especie: C. lusitanica Nome binomial

Chioglossa lusitanica Bocage, 1864

Distribución da salamántiga galega

Salamántiga rabilongaNa Galipedia, a Wikipedia en galego.

A salamántiga rabilonga,[2] salamántiga galega[3][4] ou saramaganta[4]

(Chioglossa lusitanica) é unha especie de anfibio urodelo da familia dossalamándridos (Salamandridae), a única do xénero Chioglossa, endémica donoroeste da península Ibérica (Galicia, Asturias e norte de Portugal, país no quechega até o Texo).

É un salamándrido pequeno, alongado e esvelto cun rabo moi longo, que podeamputarse como o dos lagartos. Malia recibir tamén ocasionalmente o nome depíntega rabilonga ou galega, non ten pintas á diferenza da Salamandrasalamandra.

Características

Bioloxía

Hábitat

SistemáticaDescriciónEtimoloxía

XéneroEspecie

Subespecies

Status de conservación

Galería de imaxes

Notas

Véxase taménBibliografíaOutros artigosLigazóns externas

O corpo de Chioglossa lusitanica, de pequeno tamaño, é moi alongado. En totalmide de 12 a 15 cm de lonxitude (máximo de 16 cm ou máis), dos que case os dousterzos corresponden á cola.[4][5]

Os ollos son grandes e saíntes.[4][5]

O tronco presenta 10 ou 11 sucos laterais, que se continúan pola cola, cada vezmenos pronunciados.[5]

As extremidades son de reducido tamaño.[4][5]

Índice

Características

A súa pel é moi lisa, co dorso moi escuro, de cor parda broncínea, case negra, condúas liñas lonxitudinais de contornos irregulares de cor parda dourada, quepercorren o tronco e se unen nunha na base da cola, que moi longa (chega medirdúas veces e media o tamaño do tronco), ao que aluden algúns dos seus nomespopulares galegos.[3][4][6]

Moi vivaz, é máis activa durante a noite.[4] É semiterrestre e áchase baixo pedras,entre os musgos ou follas secas, sempre preto de arroios con agua corrente elimpia.[4] En terra desprázase moi rápido, como se fose un lagarto.

Coa súa lingua evaxinábel e protráctil, captura pequenas arañas, lesmas,coleópteros e outros insectos para alimentarse.[4]

As femias poñen entre 12 e 17 ovos de cor branca e duns 11 mm de diámetro, baixo pedras en regatos de pouca corrente ou en minasde auga; as postas non adoitan encontrarse preto dos regatos onde viven os adultos.[4]

As larvas nacen de 6 a 9 semanas tras o amplexo.[Cómpre referencia] Son moi alongadas e sen crista dorsal, a crista caudal nace na raízda cola e a punda desta ten forma arredondada. Antes de chegaren á metamorfose adoitan alcanzar 4 ou 5 cm de lonxitude, aínda quese non a fan no primeiro ano de vida, poden chegar até os 7 cm.[4]

As branquias están pouco desenvolvidas e a cola está comprimida lateralmente. Pouco pigmentadas ao naceren van escurecendo coaidade, sendo moi escuras as que pasan o invierno nese estado larvario. A maioría dos individuos metamorfoséanse no primeiro ano,pero poden tardar dous en facelo.[7]

É unha especie característica das rexións de media e baixa altitude, onde haxa regos de auga limpa e suficientemente oxixenada, econ abundante vexetación nas súas beiras. En lugares húmidos, como bosques caducifolios con zonas sombrías, poden afastarse algodos cursos de auga.[4] Rara vez aparecen por riba dos 1 000 m. Habita zonas de clima atlántico moi húmido. Por iso é escasa no SEda provincia de Ourense, faltando nas zonas máis secas desa zona.[8]

O xénero Chioglossa foi descrito por primeira vez en 1864 polo zoólogo epolítico portugués José Vicente Barbosa du Bocage, director da entón SecçãoZoológica do Museo de Lisboa. E a súa única especie, Chioglossa lusitanica,describiuna o mesmo autor no mesmo ano.

As descricións do xénero e da especie foron publicadas nas revistas Proceedingsof the Scientific Meetings of the Zoological Society of London e na Revue etMagasin de Zoologie Pure et Apliquée en 1864, no traballo titulado, nesta última,"Note sur un nouveau batracien du Portugal, Chioglossa lusitanica, et sur une grenouille nouvelle de l'Afrique occidentale".[9]

Chioglossa lusitanica no ParqueNatural das Fragas do Eume (ACoruña).

Bioloxía

Hábitat

Sistemática

Acuarela de Bocage na descriciónorixinal da especie.

Descrición

Etimoloxía

Xénero

O nome científico Chioglossa está formado polo elemento do latín científico chio-, tirado da raiz do termo do grego antigo χιών,χιῶνος chiṓn, chiṍnos, "neve", e a palabra do grego antigo γλῶσσα glõssa, "lingua".[10]

En canto ao epíteto específico, lusitanica, poovén do latín Lusitania, -ae, literalmente, "de Lusitania", antiga provincia romana quecomprendía gran parte do actual Portugal; literalmente "de Lusitania".[10]

Existen dúas subespecies:

C. l. lusitanica Bocage, 1864, distribuída en Portugal ao sur do río Mondego, eC. l. longipes Arntzen, Groenenberg, Alexandrino, Ferrand e Sequeira, 20074, ao norte deste río, en todo o norte de Portugal,Galiza e Asturias.[11]

Ademais de pola área de distribución, diferéncianse porque a subespecie setentrional ten as patas e os dedos máis longos.[12]

Chiglossa lusitanica é só relativamente abundante nas zonas coas mellores condicións en canto a limpeza das augas e dos bosquescaducifolios mellkor conservados,[4] e por iso é unha especie protexida polo Convenio relativo á Conservación da Vida Silvestre e doMedio Natural de Europa (Convenio de Berna) e aparece no Real Decreto 439/1990, que regula o catálogo de especies ameazadas enEspaña.

Catalogada como "vulnerábel" na Lista vermella da IUCN, as súas maiores ameazas son a contaminación por produtos agroquímicos,perda do hábitat boscoso adxacente aos arroios, detracción de auga para rega e outros usos, canalizacións dos regatos, plantacións deeucaliptos e piñeiros e perda do hábitat por incendios forestais.[13]

1. Arntzen et al. (2009)2. Conde Teira (1996), p. 843. SGHN/CCG (1995), p. 97.

Especie

Subespecies

Status de conservación

Galería de imaxes

Notas

Commons ten máiscontidos multimediasobre: Salamántigarabilonga

Wikispecies posúe unhapáxina sobre: Salamántiga rabilonga

Andrada, Javier (1980): Guía de campo de los anfibios y reptiles de lapenínsula Ibérica. Barcelona: Omega. ISBN 84-282-0589-2.Arnold, E. N. e J. A. Burton (1978): Guía de campo de los reptiles yanfibios de España y Europa. Barcelona: Omega. ISBN 84-282-0488-8.Arntzen, J. W., J. Bosch, M. Denoël, M. Tejedo, P. Edgar, M. Lizana, I.Martínez-Solano, A. Salvador, M. García-París, E. Recuero Gil, P. Sá-Sousa & R. Marquez (2009): Chioglossa lusitanica. En: IUCN 2011. IUCN Red List of Threatened Species. Version2011.2.Asensi Cabirta, Moisés (2006): Guía dos anfibuios e réptiles de Galicia. A Coruña: Baía Edicións. ISBN 84-9552-629-1.Bocage, J. V. B. de (1864): "Note sur un nouveau batracien du Portugal, Chioglossa lusitanica, et sur une grenouillenouvelle de l'Afrique occidentale". Revue et Magasin de Zoologie Pure et Appliquée, Serie 2, 16, pp. 248–253. [1]Texto íntegro. (en francés) Consultada o 7/10/2012.Conde Teira, M. A. (1996): "Acerca dos nomes dos anfibios e réptiles galegos" en Cadernos de Lingua, 13, RealAcademia Galega.Frost, Darrel R. (2011): Amphibian Species of the World: an Online Reference. Version 5.5 American Museum ofNatural History, New York, USA.Galán Regalado, Pedro e Gustavo Fernández Arias (1993): Anfibios e réptiles de Galicia. Vigo: Xerais. ISBN 84-7507-722-6.Masó, A. e M. Pijoan (2011): Anfibios y reptiles de la península Ibérica, Baleares y Canarias. Barcelona:Omega.ISBN 978-84-282-1368-4.SGHN / CCG (1995): Atlas de vertebrados de Galicia. Tomo I. Peixes, anfibios, réptiles e mamíferos. Santiago deCompostela: Consello da Cultura Galega / Sociedade Galega de Historia Natural. ISBN 84-87172-89-X.

AnfibiosUrodelosSalamándridos

Xénero

Chioglossa Bocage, 1864 en Amphibian Species of the World.Chioglossa Barboza du Bocage 1864 en Fauna Europaea.Chioglossa Bocage, 1864 no ITIS.Chioglossa no NCBI.

4. Asensi (2006), p. 56.5. Andrada (1980), p. 40)6. Galán (1993), p. 111.7. Masó e Pijoan (2011).8. Galán (1993).9. Bocage (1864).

10. Salamandra rabilarga Chioglossa lusitanica Bocage, 1864 (http://animalandia.educa.madrid.org/ficha.php?id=4354)en Animalandia, dato tirados do Diccionario etimológico de Pedro Romero.

11. Jan W. Arntzen; Dick S. J. Groenenberg; João Alexandrino; Nuno Ferrand & Fernando Sequeira. "Geographicalvariation in the golden-striped salamander, Chioglossa lusitanica Bocage, 1864 and the description of a newlyrecognized subspecies". Journal of Natural History 41 (13): 925–936. Consultado o 31-03-2017.

12. Arntzen et al. (2007).13. Arntzen et al. (2009).

Véxase tamén

Bibliografía

Outros artigos

Ligazóns externas

Chioglossa Bocage, 1864 en uBIO.

Especie

Chioglossa lusitanica en AmphibiaWeb (en inglés).Chioglossa lusitanica na EOLChioglossa lusitanica en Fauna Europaea.Chioglossa lusitanica no NCBI.Chioglossa lusitanica Bocage, 1864 no ITIS.Chioglossa lusitanica Bocage, 1864 en Amphibian Species of the World.Chioglossa lusitanica Bocage, 1864 en uBIO.Sitio web sobre a salamántiga rabilonga do Grupo Naturalista Hábitat. Consultada o 16/09/2015Chioglossa lusitanica en Amphibiaweb (en inglés) Consultada o 6/10/2012.Información da especie e material audiovisual en ARKive. (en inglés) Consultada o 6/10/2012.Real Decreto 439-1990 (en castelán) Consultada o 6/10/2012.IUCN Red List. Chioglossa lusitanica (en inglés) Consultada o 6/10/2012.

Traído desde "https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Salamántiga_rabilonga&oldid=4826688"

A última edición desta páxina foi o 5 de agosto de 2018 ás 21:32.

Todo o texto está dispoñible baixo a licenza Creative Commons recoñecemento compartir igual 3.0; pódense aplicartermos adicionais. Consulte os termos de uso para obter máis información. Wikipedia® é unha marca rexistrada da Wikimedia Foundation, Inc., unha organización sen fins lucrativos.

Salamántiga rabilonga Chioglossa lusitanica

Salamántiga rabilongaEstado de conservación

Vulnerable[1]

Clasificación científicaReino: Animalia Filo: Chordata Subfilo: Vertebrata Clase: Amphibia Orde: Caudata Familia: Salamandridae Xénero: Chioglossa

Bocage, 1864

Especie: C. lusitanica Nome binomial

Chioglossa lusitanica Bocage, 1864

Distribución da salamántiga galega

Salamántiga rabilongaNa Galipedia, a Wikipedia en galego.

A salamántiga rabilonga,[2] salamántiga galega[3][4] ou saramaganta[4]

(Chioglossa lusitanica) é unha especie de anfibio urodelo da familia dossalamándridos (Salamandridae), a única do xénero Chioglossa, endémica donoroeste da península Ibérica (Galicia, Asturias e norte de Portugal, país no quechega até o Texo).

É un salamándrido pequeno, alongado e esvelto cun rabo moi longo, que podeamputarse como o dos lagartos. Malia recibir tamén ocasionalmente o nome depíntega rabilonga ou galega, non ten pintas á diferenza da Salamandrasalamandra.

Características

Bioloxía

Hábitat

SistemáticaDescriciónEtimoloxía

XéneroEspecie

Subespecies

Status de conservación

Galería de imaxes

Notas

Véxase taménBibliografíaOutros artigosLigazóns externas

O corpo de Chioglossa lusitanica, de pequeno tamaño, é moi alongado. En totalmide de 12 a 15 cm de lonxitude (máximo de 16 cm ou máis), dos que case os dousterzos corresponden á cola.[4][5]

Os ollos son grandes e saíntes.[4][5]

O tronco presenta 10 ou 11 sucos laterais, que se continúan pola cola, cada vezmenos pronunciados.[5]

As extremidades son de reducido tamaño.[4][5]

Índice

Características

A súa pel é moi lisa, co dorso moi escuro, de cor parda broncínea, case negra, condúas liñas lonxitudinais de contornos irregulares de cor parda dourada, quepercorren o tronco e se unen nunha na base da cola, que moi longa (chega medirdúas veces e media o tamaño do tronco), ao que aluden algúns dos seus nomespopulares galegos.[3][4][6]

Moi vivaz, é máis activa durante a noite.[4] É semiterrestre e áchase baixo pedras,entre os musgos ou follas secas, sempre preto de arroios con agua corrente elimpia.[4] En terra desprázase moi rápido, como se fose un lagarto.

Coa súa lingua evaxinábel e protráctil, captura pequenas arañas, lesmas,coleópteros e outros insectos para alimentarse.[4]

As femias poñen entre 12 e 17 ovos de cor branca e duns 11 mm de diámetro, baixo pedras en regatos de pouca corrente ou en minasde auga; as postas non adoitan encontrarse preto dos regatos onde viven os adultos.[4]

As larvas nacen de 6 a 9 semanas tras o amplexo.[Cómpre referencia] Son moi alongadas e sen crista dorsal, a crista caudal nace na raízda cola e a punda desta ten forma arredondada. Antes de chegaren á metamorfose adoitan alcanzar 4 ou 5 cm de lonxitude, aínda quese non a fan no primeiro ano de vida, poden chegar até os 7 cm.[4]

As branquias están pouco desenvolvidas e a cola está comprimida lateralmente. Pouco pigmentadas ao naceren van escurecendo coaidade, sendo moi escuras as que pasan o invierno nese estado larvario. A maioría dos individuos metamorfoséanse no primeiro ano,pero poden tardar dous en facelo.[7]

É unha especie característica das rexións de media e baixa altitude, onde haxa regos de auga limpa e suficientemente oxixenada, econ abundante vexetación nas súas beiras. En lugares húmidos, como bosques caducifolios con zonas sombrías, poden afastarse algodos cursos de auga.[4] Rara vez aparecen por riba dos 1 000 m. Habita zonas de clima atlántico moi húmido. Por iso é escasa no SEda provincia de Ourense, faltando nas zonas máis secas desa zona.[8]

O xénero Chioglossa foi descrito por primeira vez en 1864 polo zoólogo epolítico portugués José Vicente Barbosa du Bocage, director da entón SecçãoZoológica do Museo de Lisboa. E a súa única especie, Chioglossa lusitanica,describiuna o mesmo autor no mesmo ano.

As descricións do xénero e da especie foron publicadas nas revistas Proceedingsof the Scientific Meetings of the Zoological Society of London e na Revue etMagasin de Zoologie Pure et Apliquée en 1864, no traballo titulado, nesta última,"Note sur un nouveau batracien du Portugal, Chioglossa lusitanica, et sur une grenouille nouvelle de l'Afrique occidentale".[9]

Chioglossa lusitanica no ParqueNatural das Fragas do Eume (ACoruña).

Bioloxía

Hábitat

Sistemática

Acuarela de Bocage na descriciónorixinal da especie.

Descrición

Etimoloxía

Xénero

O nome científico Chioglossa está formado polo elemento do latín científico chio-, tirado da raiz do termo do grego antigo χιών,χιῶνος chiṓn, chiṍnos, "neve", e a palabra do grego antigo γλῶσσα glõssa, "lingua".[10]

En canto ao epíteto específico, lusitanica, poovén do latín Lusitania, -ae, literalmente, "de Lusitania", antiga provincia romana quecomprendía gran parte do actual Portugal; literalmente "de Lusitania".[10]

Existen dúas subespecies:

C. l. lusitanica Bocage, 1864, distribuída en Portugal ao sur do río Mondego, eC. l. longipes Arntzen, Groenenberg, Alexandrino, Ferrand e Sequeira, 20074, ao norte deste río, en todo o norte de Portugal,Galiza e Asturias.[11]

Ademais de pola área de distribución, diferéncianse porque a subespecie setentrional ten as patas e os dedos máis longos.[12]

Chiglossa lusitanica é só relativamente abundante nas zonas coas mellores condicións en canto a limpeza das augas e dos bosquescaducifolios mellkor conservados,[4] e por iso é unha especie protexida polo Convenio relativo á Conservación da Vida Silvestre e doMedio Natural de Europa (Convenio de Berna) e aparece no Real Decreto 439/1990, que regula o catálogo de especies ameazadas enEspaña.

Catalogada como "vulnerábel" na Lista vermella da IUCN, as súas maiores ameazas son a contaminación por produtos agroquímicos,perda do hábitat boscoso adxacente aos arroios, detracción de auga para rega e outros usos, canalizacións dos regatos, plantacións deeucaliptos e piñeiros e perda do hábitat por incendios forestais.[13]

1. Arntzen et al. (2009)2. Conde Teira (1996), p. 843. SGHN/CCG (1995), p. 97.

Especie

Subespecies

Status de conservación

Galería de imaxes

Notas

Commons ten máiscontidos multimediasobre: Salamántigarabilonga

Wikispecies posúe unhapáxina sobre: Salamántiga rabilonga

Andrada, Javier (1980): Guía de campo de los anfibios y reptiles de lapenínsula Ibérica. Barcelona: Omega. ISBN 84-282-0589-2.Arnold, E. N. e J. A. Burton (1978): Guía de campo de los reptiles yanfibios de España y Europa. Barcelona: Omega. ISBN 84-282-0488-8.Arntzen, J. W., J. Bosch, M. Denoël, M. Tejedo, P. Edgar, M. Lizana, I.Martínez-Solano, A. Salvador, M. García-París, E. Recuero Gil, P. Sá-Sousa & R. Marquez (2009): Chioglossa lusitanica. En: IUCN 2011. IUCN Red List of Threatened Species. Version2011.2.Asensi Cabirta, Moisés (2006): Guía dos anfibuios e réptiles de Galicia. A Coruña: Baía Edicións. ISBN 84-9552-629-1.Bocage, J. V. B. de (1864): "Note sur un nouveau batracien du Portugal, Chioglossa lusitanica, et sur une grenouillenouvelle de l'Afrique occidentale". Revue et Magasin de Zoologie Pure et Appliquée, Serie 2, 16, pp. 248–253. [1]Texto íntegro. (en francés) Consultada o 7/10/2012.Conde Teira, M. A. (1996): "Acerca dos nomes dos anfibios e réptiles galegos" en Cadernos de Lingua, 13, RealAcademia Galega.Frost, Darrel R. (2011): Amphibian Species of the World: an Online Reference. Version 5.5 American Museum ofNatural History, New York, USA.Galán Regalado, Pedro e Gustavo Fernández Arias (1993): Anfibios e réptiles de Galicia. Vigo: Xerais. ISBN 84-7507-722-6.Masó, A. e M. Pijoan (2011): Anfibios y reptiles de la península Ibérica, Baleares y Canarias. Barcelona:Omega.ISBN 978-84-282-1368-4.SGHN / CCG (1995): Atlas de vertebrados de Galicia. Tomo I. Peixes, anfibios, réptiles e mamíferos. Santiago deCompostela: Consello da Cultura Galega / Sociedade Galega de Historia Natural. ISBN 84-87172-89-X.

AnfibiosUrodelosSalamándridos

Xénero

Chioglossa Bocage, 1864 en Amphibian Species of the World.Chioglossa Barboza du Bocage 1864 en Fauna Europaea.Chioglossa Bocage, 1864 no ITIS.Chioglossa no NCBI.

4. Asensi (2006), p. 56.5. Andrada (1980), p. 40)6. Galán (1993), p. 111.7. Masó e Pijoan (2011).8. Galán (1993).9. Bocage (1864).

10. Salamandra rabilarga Chioglossa lusitanica Bocage, 1864 (http://animalandia.educa.madrid.org/ficha.php?id=4354)en Animalandia, dato tirados do Diccionario etimológico de Pedro Romero.

11. Jan W. Arntzen; Dick S. J. Groenenberg; João Alexandrino; Nuno Ferrand & Fernando Sequeira. "Geographicalvariation in the golden-striped salamander, Chioglossa lusitanica Bocage, 1864 and the description of a newlyrecognized subspecies". Journal of Natural History 41 (13): 925–936. Consultado o 31-03-2017.

12. Arntzen et al. (2007).13. Arntzen et al. (2009).

Véxase tamén

Bibliografía

Outros artigos

Ligazóns externas

Chioglossa Bocage, 1864 en uBIO.

Especie

Chioglossa lusitanica en AmphibiaWeb (en inglés).Chioglossa lusitanica na EOLChioglossa lusitanica en Fauna Europaea.Chioglossa lusitanica no NCBI.Chioglossa lusitanica Bocage, 1864 no ITIS.Chioglossa lusitanica Bocage, 1864 en Amphibian Species of the World.Chioglossa lusitanica Bocage, 1864 en uBIO.Sitio web sobre a salamántiga rabilonga do Grupo Naturalista Hábitat. Consultada o 16/09/2015Chioglossa lusitanica en Amphibiaweb (en inglés) Consultada o 6/10/2012.Información da especie e material audiovisual en ARKive. (en inglés) Consultada o 6/10/2012.Real Decreto 439-1990 (en castelán) Consultada o 6/10/2012.IUCN Red List. Chioglossa lusitanica (en inglés) Consultada o 6/10/2012.

Traído desde "https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Salamántiga_rabilonga&oldid=4826688"

A última edición desta páxina foi o 5 de agosto de 2018 ás 21:32.

Todo o texto está dispoñible baixo a licenza Creative Commons recoñecemento compartir igual 3.0; pódense aplicartermos adicionais. Consulte os termos de uso para obter máis información. Wikipedia® é unha marca rexistrada da Wikimedia Foundation, Inc., unha organización sen fins lucrativos.

Ra patilonga(Rana iberica)

Rana ibericaEstado de conservación

Case ameazadaClasificación científica

Reino: Animalia Filo: Chordata Clase: Amphibia Orde: Anura Familia: Ranidae Xénero: Rana Especie: R. iberica

Nome binomialRana iberica

Boulenger , 1879

Distribución da ra patilonga

Ra patilongaNa Galipedia, a Wikipedia en galego.

A ra patilonga[1], ra de patas longas, ra ibérica, ra dos regos ou zampexa,[2]

Rana iberica, é un anfibio anuro da famila dos ránidos (Ranidae) pertencente aogrupo das ras vermellas, que habita en Galicia, norte de Portugal, a partecentrooocidental de Asturias, centro da cordilleira Cantábrica, sistema Centralibérico e nos sectores occidentais e centrais dos montes de Toledo.

É unha ra de típica de montaña, cuxo hábitat natural son os regatos, pozas de augafría sobre substrato rochoso e entre vexetación de ribeira. Captura sobre todopresas terrestres, principalmente insectos, vermes e arañas.

Características

En Galicia

Estado de conservación

Notas

Véxase taménBibliografíaOutros artigosLigazóns externas

É o máis pequeno dos ránidos galegos, de aspecto estilizado e patas posrterioresmoi longas.

Os machos adultos miden entre os 29 e os 40 mm de lonxitude de cabeza e tronco,e pesan entre os 3 e os 7 g; as femias adultas son moito maiores (de entre 37 e53 mm de lonxitiude e de 4 a 18 g de peso).[3]

O seu fociño é afiado e os seus ollos, grandes e saíntes, amarelos e coa pupilaovoide e horizontal.

A coloración do dorso varía desde a parda ou moura até a ocre ou avermellada,sendo moi típicas desta especie unhas manchas claras e irregulares espalladas polodorso.[4]

A reprodución comeza no mes de marzo. A cópula ten lugar pola noite, nosremansos dos ríos e en pequenas represas das canles de regadío, onde logo vandepositar entre 200 a 450 ovos.

Os cágados, que teñen o ventre negro con lunares brancos transparentando o paquete intestinal, rematan a súa metamorfose entre osmeses de xuño e setembro, despois de aproximadamente tres meses.

Índice

Características

Wikimedia Commons tenmáis contidos multimediana categoría: Rapatilonga

Wikispecies posúe unhapáxina sobre: Rapatilonga

A ra patilonga pode vivir entre 5 e 6 anos.

Esta ra, interesante endemismo do noroeste Ibérico, conserva en Galicia o maior número dos seus efectivos, sendo, quizais, a ragalega por excelencia, a que ocupa os hábitats máis característicos da nosa terra, encontrándose en todos os pequenos regatos quediscorren polas fragas, prados e toxais galegos. Ocupa toda a nosa comunidade, aínda que é máis rara nas depresións ourensás decaracterísticas mediterráneas, podendo verse desde o nivel do mar até os 1 450 m de altitiude, na serra de Queixa (na serra de Gredosascende até os 2 100 m).[5]

NT: Risco baixo.[6]

1. Conde Teira, M. A. (1996): "Acerca dos nomes dos anfibios e réptiles galegos" (http://academia.gal/documents/10157/23708/Cadernos_13.pdf) en Cadernos de Lingua, 13, páx. 84. Real Academia Galega.

2. Galán Regalado, Pedro e Gustavo Fernández Arias (1993): Anfibios e réptiles de Galicia. Vigo: Xerais. ISBN 84-7507-772-6, p. 211.

3. Galán, P., Op. cit. pp. 203-204.4. Galán, P., Op. cit. pp. 203-205.5. Galán, P., Op. cit. p. 203.6. IUCN Rana iberica, edición 2010.4 (asesores: Miguel Tejedo, Jaime Bosch, Iñigo Martínez-Solano, Alfredo Salvador,

Mario García-París, Ernesto Recuero Gil, ano 2008. Consultado o 29 de setembro de 2012.

Andrada, Javier (1980): Guía de campo de los anfibios y reptiles de lapenínsula Ibérica. Barcelona: Omega. ISBN 84-282-0589-2.Arnold. E. N. e J. A. Burton (1878): Guía de campo de los reptiles yanfibios de España y Europa. Barcelona: Omega. ISBN 84-282-0488-8.Galán Regalado, Pedro e Gustavo Fernández Arias (1993): Anfibios eréptiles de Galicia. Vigo: Xerais. ISBN 84-7507-772-6.

AnfibiosAnurosRa

Ra patilonga - Rana iberica Boulenger, 1879 CSIC Museo Nacional de Ciencias Naturales. Enciclopedia virtual delos vertebrados españoles. (en castelán) Consultada o 29/09/2012.

Traído desde "https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ra_patilonga&oldid=4834154"

A última edición desta páxina foi o 11 de agosto de 2018 ás 22:49.

En Galicia

Estado de conservación

Notas

Véxase tamén

Bibliografía

Outros artigos

Ligazóns externas

Todo o texto está dispoñible baixo a licenza Creative Commons recoñecemento compartir igual 3.0; pódense aplicartermos adicionais. Consulte os termos de uso para obter máis información. Wikipedia® é unha marca rexistrada da Wikimedia Foundation, Inc., unha organización sen fins lucrativos.

Sapo raxado

Estado de conservación

Pouco preocupante[1]

Clasificación científicaReino: Animalia Filo: Chordata Clase: Amphibia Orde: Anura Familia: Alytidae Xénero: Discoglossus Especie: D. galganoi

Nome binomialDiscoglossus galganoi

Capula, Nascetti , Lanza, Bullini eCrespo, 1985.

Sinonimia

Discoglossus hispanicus,Lataste , 1879.

Discoglossus galganoi, Capula,Nascetti, Lanza, Bullini e Crespo ,1985.

Sapo raxadoNa Galipedia, a Wikipedia en galego.

O sapo raxado[2] ou sapo pinto[3] (Discoglossus galganoi) é unha especie deRanidae que vive na Península Ibérica. Atópase ameazada de extinción pola perdado seu hábitat natural.

Descrición

Distribución

Hábitat

Ameazas

Notas

Véxase taménBibliografíaLigazóns externas

Sapo de pequeno tamaño de 45 a 75 mm, de cabeza achatada, case tan longa comoancha, e fociño obtusamente puntiagudo. De pel lisa ou con pequenasgranulacións de cor moi variable, dende tonalidades pardas, rosáceas, verdosas oucase negras.[4]

Endemismo ibérico, a súa área de distribución comprende Portugal e a metadeoccidental da España peninsular. En España, está presente en toda Galicia, eesténdese polo leste por Asturias e a maior parte da cornixa cantábrica, polo nortee oeste de Castela e León, zonas de Ávila, Estremadura, suroeste da Comunidadede Madrid e serra de Guadarrama, a maior parte da provincia de Toledo e CidadeReal e Andalucía occidental até o val do Guadalquivir.

Ocupa unha gran variedade de hábitat, case sempre sobre substratos silícios oumetamórficos, en zonas abertas, en ríos e regatos, en zonas de elevada humidadecon abondosa de vexetación herbácea, que lle serve de refuxio.[1]

Índice

Descrición

Distribución

Hábitat

Ameazas

Discoglossus galganoigalganoi, Nascetti, Capula,Lanza yeBullini , 1986.

Wikispecies posúe unhapáxina sobre: Saporaxado

A alteración e destrución directa dos medios acuáticos, os impactos dos cultivosagrícolas e a contaminación química dos cursos de auga. A depredación directa docangrexo de río americano, está minguando as súas poboacións.[4]

1. Jaime Bosch, Pedro Beja, Miguel Tejedo, Miguel Lizana, Iñigo Martínez-Solano, Alfredo Salvador, Mario García-París, Ernesto Recuero Gil, Carmen Diaz Paniagua, Valentin Pérez-Mellado, Rafael Marquez (2008). "Discoglossusgalganoi". Lista Vermella de especies ameazadas. Versión 2013.1 (en inglés). Unión Internacional para aConservación da Natureza. Consultado o 2013-12-08.

2. Vocabulario forestal, páx. 191, Servizo de Normalización Lingüística, Universidade de Santiago de Compostela,2012

3. Conde Teira, M. A. (1996): "Acerca dos nomes dos anfibios e réptiles galegos" (http://academia.gal/documents/10157/23708/Cadernos_13.pdf) en Cadernos de Lingua, 13, páx. 84. Real Academia Galega.

4. Arie van der Meijden; Vance Vredenburg (28 de marzo de 2004). AmphibiaWeb, ed. "Discoglossus galganoi".Consultado o 8 de decembro de 2013.

Bosch, J., Beja, P., Tejedo, M., Lizana, M., Martínez-Solano, I., Salvador,A., García-París, M. & Gil, E.R. 2004. Discoglossus galganoi

2006 IUCN Red List of Threatened Species. (en inglés)

Traído desde "https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sapo_raxado&oldid=4550350"

A última edición desta páxina foi o 11 de novembro de 2017 ás 22:37.

Todo o texto está dispoñible baixo a licenza Creative Commons recoñecemento compartir igual 3.0; pódense aplicartermos adicionais. Consulte os termos de uso para obter máis información. Wikipedia® é unha marca rexistrada da Wikimedia Foundation, Inc., unha organización sen fins lucrativos.

Notas

Véxase tamén

Bibliografía

Ligazóns externas

Tritón común Tritón ibérico

Lissotriton boscai

Estado de conservación

Pouco preocupante[1]

Clasificación científicaReino: Animalia Filo: Chordata Clase: Lissamphibia Orde: Caudata Familia: Salamandridae Xénero: Lissotriton Especie: L. boscai

Nome binomialLissotriton boscai

Lataste e Tourneville , 1879.

Distribución do tritón comúnSinonimia

Triturus boscai, Lataste, 1879.

Tritón comúnNa Galipedia, a Wikipedia en galego.

O tritón común[2][3] ou tritón ibérico (Lissotriton boscai, antes Triturus boscai)é un anfibio urodelo da familia dos salamándridos (Salamandridae), endémico dametade noroccidental da península Ibérica.

Este anfibio é tamén coñecido popularmente como lagarto da agua, pinta daauga, salamántiga de agua, salamanca ou sabanduxa, sendo, especialmente estesdous últimos, nomes comúns que tamén reciben as salamántigas.[3]

De tamaño pequeno, compacto, ten o fociño arredondado, a miúdo cun sucolonxitudinal. O dorso é apardazado no macho e de cor parda aceitunada na femia.O ventre é amarelo ou alaranxado con bordos claros e manchas negras. Mide entre8 e 9 cm. Aliméntase de vermes, insectos e pequenos crustáceos.

Pasa máis tempo do seu período activo na augas que os outros urodelos, aínda queno é mellor nadador; agochado durante o día baixo as pedras, sae a cazar de noite.Aparéase en charcas e estanques pequenos, e tamén en pozos.

Características

BioloxíaDistribuciónHábitatAlimentaciónReproduciónInteraccións entre especiesPatrón social e comportamento

Status de conservación

Notas

Véxase taménBibliografíaOutros artigos

É un urodelo de pequeno tamaño. Os machos miden entre os 65 e os 75 mm, e asfemias, maiores, alcanzan os 70 ou 80 mm, ás veces até 95 mm.

A coloración da cabeza e o dorso varía segundo o sexo e tamén segundo o animalestea en muda en terra ou en época de celo. No período de celo adoitan ter unhacoloración dorsal apardazada clara ou olivácea, con manchas negras dispostasirregularmente. Na muda en terra a cor é escura, case negra, e uniforme. As femias

Índice

Características

Lophinus boscai, Litvinchuk etal., 2005.

teñen o dorso oliváceo. A rexión ventral é alaranxada ou vermella durante todo oano.[4]

O rabo, de similar lonxitude que a cabeza e o tronco xuntos, está comprimido lateralmente, e nos machos acaba nun pequenofilamento.

As larvas miden uns 2 mm ao naceren, e acadan entre 10 e 18 mm; son de cor amarelada clara cun leve deseño punteado escuro, edespois adquiren unha coloración parda clara con moitos puntiños negros distribuídos homoxeneamente polo dorso; a zona ventralestá despigmentada. Presentan unha crista dorsal que se continúa até o final da cola, onde acaba en ángulo agudo. As patas teñen osdedos bastante curtos.[4]

É un endemismo ibérico distribuído pola metade noroccidental da península Ibérica. A súa área de distribución inclúe localidadesdesde escasa altitude e moi próximas ao mar (como ocorre en toda a costa galega ou na área de Doñana) até zonas montañosas (atéaproximadamente os 1.800 m sobre o nivel do mar), encontrándose preferentemente en zonas entre 400 e 1.000 m de altitude. EnGalicia atópase desde o nivel do mar até os 1.600 m de altitude no Courel.[4]

O clima que caracteriza os seus hábitats é, no norte da súa área de distibución (Galicia e norte de Portugal), o temperado fríooceánico, con abundancia de precipitacións; e, no centro e sur desta área, de carácter mediterráneo oceánico e continental, conprecipitacións anuais menores, normalmente inferiores aos 900 mm.

Pódese encontrar en biotopos moi diversos, como fragas, bosques de aciñeiras ou sobreiras, piñeirais, plantacións de eucalipto, zonasde matogueiras e cultivos, e incluso en zonas areosas costeiras.

Prefire os terreos montañosos, ocupando regos de curso lento, charcas e estanques de augas limpas e ben osixenadas, pero taménpode ocupar augas estancadas estacionais no sur da súa área de distribución.[5]

Para a súa reprodución require pequenas charcas temporais, estanques, pozas, regos con zonas remansadas, abrevadoiros ou fontes.

Durante a súa fase acuática, os adultos aliméntanse de invertebrados acuáticos, especialmente larvas de dípteros. Os cágadosconsomen sobre todo crustáceos planctónicos, incluíndo tamén na súa dieta larvas de dípteros e outros invertebrados acuáticos.

No norte, o celo comeza a principios do inverno e adoita rematar a mediados de maio. Nas poboacións con fase terrestre dilatada osmachos son os primeiros en chegar á auga, pero tamén son os que a abandonan antes. O cortexo é semellante ao de todos os tritóns,aínda que presenta algunhas particularidades.[4][6] e pode producirse de día ou de noite, indistintamente. En Galicia, as primeirasposturas son depositadas a finais de xaneiro, continuándose até finais de maio ou principios de xuño. Cada femia pon de 100 a 250ovos, que son fixados, un a un, a plantas acuáticas. En ausencia de plantas, póñenos sobre outro tipo de materiais, incluso plásticosmergullados.[4][7] Os primeiros cágados obsérvanse na primavera, e completan a súa metamorfose de xullo a setembro.

No sur da área de distribución, os adultos acoden aos medios acuáticos para reproducirse en outono, manténdose a época de cortexose ovoposición durante o inverno. As larvas obsérvanse de febreiro a xuño, completando a metamorfose os primeiros individuos enmaio.

Bioloxía

Distribución

Hábitat

Alimentación

Reprodución

Describiuse unha gran similitude no uso dos hábitats reprodutivos con Trituruspygmaeus, hai pouco elevado ao status de especie, e anteriormente consideradocomo unha subespecie do tritón verde (Trituris marmoratus),[8] que habita napenínsula Ibérica, ao sur do río Texo. En Portugal, aparece ao longo da costadesde Aveiro, polo norte. As súas larvas teñen dietas similares, pero manteñendistintas estratexias de caza, espreitando o tritón común ás súas presasnormalmente tras unha busca lenta polo fondo das charcas, mentres que T.pygmaeus as inxire rapidamente tras observar o seu movemento na columna deauga.

Segundo Galán, en Galicia parece ser que hai unha forte competencia entre aslarvas nas charcas onde conviven as tres especies galegas de tritóns (T. boscai, T.helveticus e T. marmoratus).[4]

En fase terrestre, os adultos, en determinadas situacións de perigo, exhiben unha postura determinada que consiste en arquear ocorpo, levantando a cola e a cabeza e estirando as extremidades, mostrando así a coloración alaranxada ou avermellada da zonaventral de cabeza, tronco e cola.

Ao principio da fase acuática, os adultos mostran actividade crepuscular, pero conforme avanza o período reprodutor tenden aestender a súa actividade durante o período diúrno.

A actividade estacional varía ao longo da súa área de distribución. No norte poden estar inactivos en inverno, mentres que naspoboacións do sur, o período de inactividade sitúase no verán. Nalgunhas poboacións, os tritóns teñen actividade terrestre mantendotamén unha fase acuática asociada á reprodución, mentres que noutras poboacións pódense observar individuos en fase acuáticadurante todo o ano.

En Galicia, non é raro ver machos facéndolle o cortexo a outros machos, ou a individuos de T. helveticus nas charcas onde convivenambas as especies.[4]

En Galicia é unha especie moi abundante e frecuente en todo o país.[4] Catalógase como especie de preocupación menor (LC).[9]

1. Jan Willem Arntzen, Pedro Beja, Robert Jehle, Jaime Bosch, Miguel Tejedo, Miguel Lizana, Iñigo Martínez-Solano,Alfredo Salvador, Mario García-París, Ernesto Recuero Gil, Paulo Sá-Sousa, Rafael Marquez 2008. Lissotritonboscai. (http://www.iucnredlist.org/apps/redlist/details/59473/0) In: IUCN 2010. IUCN Red List of ThreatenedSpecies. Version 2010.2. <www.iucnredlist.org>. (http://www.iucnredlist.org/) Downloaded on 04 August 2010.

2. Definicións no Dicionario da Real Academia Galega (http://academia.gal/dicionario/-/termo/busca/tritón) e no Portaldas Palabras (http://portaldaspalabras.gal/dicionario/procura/tritón) para tritón.

3. Conde Teira, M. A. (1996): "Acerca dos nomes dos anfibios e réptiles galegos" en Cadernos de Lingua, 13, páx. 71-72. Real Academia Galega.

4. Galán (1993), p. 125-129.5. Andrada (1980), p. 48.6. Rafinski, J. e A. Czaja (1984): "Sexual behaviour of the Bosca's newt, Triturus boscai." Amphibia-Reptilia, 5: 197.7. Curt e Galán (1982).8. García-París, M., B. Arano, e P. Herrero. (2001): "Molecular Characterization of the contact zone between Triturus

pygmaeus and T. marmoratus (Caudata: Salamandridae) in Central Spain and their taxonomic assessment". RevistaEspañola de Herpetología, 15: 115-126.

Rexión ventral do tritón común,Lissotriton boscai.

Interaccións entre especies

Patrón social e comportamento

Status de conservación

Notas

Commons ten máiscontidos multimediasobre: Tritón común

Wikispecies posúe unhapáxina sobre: Tritóncomún

9. Jan Willem Arntzen, Pedro Beja, Robert Jehle, Jaime Bosch, Miguel Tejedo, Miguel Lizana, Iñigo Martínez-Solano,Alfredo Salvador, Mario García-París, Ernesto Recuero Gil, Paulo Sá-Sousa, Rafael Márquez (2008: Lissotritonboscai. (http://www.iucnredlist.org/apps/redlist/details/59473/0) In: IUCN 2010. IUCN Red List of ThreatenedSpecies. Version 2010.2. <www.iucnredlist.org> (http://www.iucnredlist.org/).

Andrada, Javier (1980): Guía de campo de los anfibios y reptiles de lapenínsula Ibérica. Barcelona: Omega. ISBN 84-282-0589-2.Arnold, E. N. e J. A. Burton (1978): Guía de campo de los reptiles yanfibios de España y Europa. Barcelona: Omega. ISBN 84-282-0488-8.SGHN / CCG (1995): Atlas de vertebrados de Galicia. Tomo I. Peixes,anfibios, réptiles e mamíferos. Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega / Sociedade Galega de HistoriaNatural. ISBN 84-87172-89-X.Conde Teira, M. A. (1996): "Acerca dos nomes dos anfibios e réptiles galegos" en Cadernos de Lingua, 13, RealAcademia Galega.Curt Martínez, José e Pedro Galán Regalado (1982): Esos anfibios y reptiles gallegos. Pontevedra: Ed. José Curt.Galán Regalado, Pedro e Gustavo Fernández Arias (1993): Anfibios e réptiles de Galicia. Vigo: Xerais. ISBN 84-7507-722-6.

AnfibiosUrodelos

Traído desde "https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tritón_común&oldid=4121789"

A última edición desta páxina foi o 9 de decembro de 2016 ás 01:41.

Todo o texto está dispoñible baixo a licenza Creative Commons recoñecemento compartir igual 3.0; pódense aplicartermos adicionais. Consulte os termos de uso para obter máis información. Wikipedia® é unha marca rexistrada da Wikimedia Foundation, Inc., unha organización sen fins lucrativos.

Véxase tamén

Bibliografía

Outros artigos

Esgonzo ibérico

Estado de conservación

Case ameazadaClasificación científica

Reino: Animalia Filo: Chordata Clase: Reptilia Orde: Squamata Infraorde: Scleroglossa Familia: Scincidae Xénero: Chalcides Especie: 'C. bendriagai'

Nome binomial'Chalcides bedriagai'

Boscá, 1880 [1]

Distribución de Chalcides bedriagai .Subespecies

Chalcides bedriagai bedriagai,Boscá , 1880.

Chalcides bedriagai cobosi ,Valverde , 1998.

Esgonzo ibéricoNa Galipedia, a Wikipedia en galego.

O esgonzo ibérico ou escáncer de patas ibérico[2] (Chalcides bedriagai) é unhaespecie de lagarto da familia dos escíncidos endémico da península Ibérica. Estápresente en zonas costeiras de Galicia, pero é moito máis escaso que o outroesgonzo galego, o esgonzo común. As poboacións galegas do esgonzo ibéricopertencen á subespecie Chalcides bedriagai pistaciae. O seu nome científicodéuselle polo herpetólogo Jacques von Bedriaga.[3]

Descrición

Distribución

Hábitat

Ameazas

Notas

Véxase taménOutros artigosLigazóns externas

É un lagarto de pequeno tamaño, cunha cabeza pequena, triangular, alargada e confociño arredondado. O seu corpo é curto e groso de sección arredondada oucuadrangular, recuberto de escamas lisas e brillantes. Extremidades pequenas,pero maiores que as do esgonzo común, e teñen 5 dedos (no esgonzo común son 3dedos). O rabo de sección circular de menor lonxitude que o corpo. A especie tendimorfismo sexual, xa que as femias son de maior tamaño, pero polo demais sonmoi parecidas aos machos. A coloración pode ser de pardo-amarelada a olivácea,co ventre abrancazado ou de tons amarelos. Poden ter pequenos ocelos. A especieé ovovivípara.

É unha especie endémica da Península Ibérica e distribúese na maior parte dela,agás no extremo norte (Cordilleira Cantábrica, Asturias e País Vasco) e faltatamén en gran parte de Galicia e en moitas zonas de Portugal. En Galicia ten unhadistribución limitada en zonas das Rías Baixas, na zona de Muros-Carnota e nasillas Cíes e na de Ons.[4] Existen poboaciones en illas tanto no Atlántico (enGalicia as xa mencionadas das Illas Cíes, e Illa de Ons, en Portugal na illa doPesegueiro, e no sur na Illa de Sancti Petri gaditana), coma no Mediterráneo (illasdo Mar Menor e Illa de Tabarca).

Índice

Descrición

Distribución

Chalcides bedriagai pistaciae ,Valverde , 1966.

Sinonimia[1]

Gongylus ocellatus bedriagaiBoscá, 1880

Chalcides bedriagai albaredaeValverde, 1968

Chalcides bedriagai — Malkmus, 1982

Wikispecies posúe unhapáxina sobre: Esgonzoibérico

Wikimedia Commons tenmáis contidos multimediana categoría: Esgonzoibérico

A práctica totalidade da súa área de distribución encóntrase dentro da rexiónbioclimática mediterránea e nas zonas máis frescas, suroeste de Galicia, sur deCantabria e norte de Burgos, sempre ocupa áreas moi térmicas.

Necesita unha serie de requirimentos básicos, solos (preferentemente areoso outerroso), abundantes refuxios (pedras, raíces e follas secas) e orientación (zonassolleiras térmícas), cuxa falta ou escaseza poden limitar a súa presenza. En Galiciaviven principalmente en zonas de dunas e áreas areosas próximas ás praias convexetación herbácea e mato.

Ao ser unha especie en xeral escasa, cunha distribución moi localizada e vinculada a determinados hábitat, calquera modificacióndestes provoca a desaparición de toda a poboación. As poboaciones das illas e as costeiras son as que están máis ameazadas polaexcesiva presenza humana e as súas consecuencias (incendios, captura ilegal, destrución do hábitat etc.) e a presión urbanística nascostas tanto mediterráneas coma atlánticas, que fan temer pola súa conservación. A IUCN clasifícaa como especie "caseameazada".[5]

1. The Reptile Database. [1] (http://www.reptile-database.org).2. Conde Teira, M. A. (1996): "Acerca dos nomes dos anfibios e réptiles galegos" (http://academia.gal/documents/1015

7/23708/Cadernos_13.pdf) en Cadernos de Lingua, 13, páx. 85. Real Academia Galega.3. Beolens B, Watkins M, Grayson M. 2011. The Eponym Dictionary of Reptiles. Baltimore: Johns Hopkins University

Press. xiii + 296 pp. ISBN 978-1-4214-0135-5. (Chalcides bedriagai, p. 21).4. Pedro Galán Regalado, Gustavo Fernández Arias. Anfibios e réptiles de Galicia. Colección Montes e Fontes.

Edicións Xerais de Galicia S.A. 1993. Páxinas 356-359. ISBN 84-7507-722-6.5. Juan M. Pleguezuelos, Paulo Sá-Sousa, Valentin Pérez-Mellado, Rafael Marquez, Iñigo Martínez-Solano (2009).

"Chalcides bedriagai" (http://www.iucnredlist.org/details/61472/0). IUCN Red List of Threatened Species. Version2013.2. International Union for Conservation of Nature. Retrieved 2014-01-06.

Esgonzo comúnLista de réptiles de Galicia

Chalcides bedriagai en Carrascal, L. M. Salvador, A. (Eds). Enciclopediavirtual de los vertebrados españoles. Museo Nacional de CienciasNaturales, Madrid. España.Fotos

Traído desde "https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Esgonzo_ibérico&oldid=4853063"

Hábitat

Ameazas

Notas

Véxase tamén

Outros artigos

Ligazóns externas

A última edición desta páxina foi o 23 de agosto de 2018 ás 14:55.

Todo o texto está dispoñible baixo a licenza Creative Commons recoñecemento compartir igual 3.0; pódense aplicartermos adicionais. Consulte os termos de uso para obter máis información. Wikipedia® é unha marca rexistrada da Wikimedia Foundation, Inc., unha organización sen fins lucrativos.

Lagarto das silvas

Estado de conservación

Case ameazadaClasificación científicaReino: Animalia Filo: Chordata Clase: Reptilia Orde: Squamata Familia: Lacertidae Xénero: Lacerta Especie: L. schreiberi

Nome binomialLacerta schreiberi

Bedriaga, 1878

Distribución na Península Ibérica

Lagarto das silvasNa Galipedia, a Wikipedia en galego.

O lagarto das silvas[1] ou lagarto das silveiras[2][3] (Lacerta schreiberi,Bedriaga, 1878) é unha especie da familia Lacertidae.

Descrición

Etimoloxía

Notas

Véxase taménOutros artigosLigazóns externas

É un lagarto de cabeza curta eancha; a cola é o dobre de longacá lonxitude do corpo. Estaespecie, en xeral, é verde e coabdome amarelento. Os machos,ademais conteñen unhacoloración case negra, substituídanas femias por unha cor parda ena época de celo o macho ten opescozo azulado. A súa lonxitudetotal non supera os 4 dm. Candoé perseguido non dúbida engabear ás árbores. Só vive nasmontañas do oeste da PenínsulaIbérica. Tende a habitar enlugares húmidos, como nas beirasdos ríos. A alteración do seuhábitat está a provoca-la mingua

da súa poboación.

O nome da especie é unha homenaxe ao zoólogo austríaco Egid Schreiber (1836-1913).[4]

Índice

Descrición

Lagarto das silvas a tomar o sol

Etimoloxía

Notas

1. Definicións no Dicionario da Real Academia Galega (http://academia.gal/dicionario/-/termo/busca/lagarto) e no Portaldas Palabras (http://portaldaspalabras.gal/dicionario/procura/lagarto) para lagarto.

2. Conde Teira, M. A. (1996): "Acerca dos nomes dos anfibios e réptiles galegos" (http://academia.gal/documents/10157/23708/Cadernos_13.pdf) en Cadernos de Lingua, 13, páx. 84. Real Academia Galega.

3. Vocabulario forestal, páx. 125, Servizo de Normalización Lingüística, Universidade de Santiago de Compostela,2012

4. Beolens, Watkins & Grayson, 2009 : The Eponym Dictionary of Reptiles. Johns Hopkins University Press, páx. 1-296.

Lista de réptiles de GaliciaLagarto arnal

Lista vermella de especies ameazadas da IUCN.Lacerta schreiberi en The Reptile Database (en inglés)

Este artigo sobre zooloxía é, polo de agora, só un bosquexo. Traballa nel para axudar a contribuíra que a Galipedia mellore e medre. Existen igualmente outros artigos relacionados con este tema nos que tamén podes contribuír .

Traído desde "https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lagarto_das_silvas&oldid=4564138"

A última edición desta páxina foi o 29 de novembro de 2017 ás 12:47.

Todo o texto está dispoñible baixo a licenza Creative Commons recoñecemento compartir igual 3.0; pódense aplicartermos adicionais. Consulte os termos de uso para obter máis información. Wikipedia® é unha marca rexistrada da Wikimedia Foundation, Inc., unha organización sen fins lucrativos.

Véxase tamén

Outros artigos

Ligazóns externas

Píllara papuda

Estado de conservación

Pouco preocupanteClasificación científica

Reino: Animalia Filo: Chordata Clase: Aves Orde: Charadriiformes Familia: Charadriidae Subfamilia: Charadriinae Xénero: Charadrius Especie: C. alexandrinus

Nome binomialCharadrius alexandrinus

(L., 1758)Subespecies

Véxase texto

Píllara papudaNa Galipedia, a Wikipedia en galego.

A píllara papuda[1][2][3][4][5][6] ou píllara das dunas[7] (Charadriusalexandrinus) é unha pequena ave limícola pertencente á familia Charadriidae.

Atópase amplamente distribuída ocupando extensas áreas da Europa meridional,América, África e sur de Asia, acadando os 40ª de latitude norte e apenassuperando o ecuador en África e Asia. En América chega ata a Patagonia.

A nivel galego atópase ameazada de extinción debido á alteración do seuhábitat.[8]

Na actualidade existen asociacións coma ANABAM que loitan porque esta avenon desapareza dos areais galegos, levando a cabo proxectos de concienciación eprotección dos areais nos que a píllara aniña.

Distribución

Descrición

Subespecies

Alimentación

Reprodución

Notas

Véxase taménLigazóns externas

Na Península Ibérica atópase distribuída por tódalas costas, sendo máis escasa noCantábrico. Tamén cría nalgunhas localidades interiores. En Galicia aniña en todaa costa en escaso número, destacando as poboacións do Complexo dunar deCorrubedo e Baldaio, cunha ducia de parellas reprodutoras en cada zona. Grazas ás medidas de protección dos hábitats desta ave nasillas do Parque Nacional das Illas Atlánticas as poboacións desta ave nas illas estanse incrementando, especialmente nas Illas Cíes.[9]

Estímase que ao longo da costa galega aniñan entre 60 e 65 parellas (DOMÍNGUEZ et VIDAL, 2002).[8]

A píllara papuda é unha ave pequena, cun tamaño semellante ao do merlo, pero máis estilizada. Mide uns 14 cm de lonxitude e 45 cmde envergadura. O seu peso vai dos 30 aos 50 g. A píllara é unha especie que presenta dimorfismo sexual: o macho ten a partesuperior de cor crema, e a parte inferior de cor branca; as patas, o peteiro e a risca ocular son de cor negra. A femia é máis clara ecarece de risca ocular negra.

Índice

Distribución

Descrición

Wikimedia Commons ten

Coñécense cinco subespecies de Charadrius alexandrinus:[10]

Charadrius alexandrinus alexandrinus Linnaeus, 1758

Charadrius alexandrinus dealbatus (Swinhoe, 1870)

Charadrius alexandrinus nivosus (Cassin, 1858)

Charadrius alexandrinus occidentalis (Cabanis, 1872)

Charadrius alexandrinus seebohmi Hartert & Jackson, A.C., 1915

En canto á alimentación, aliméntase principalmente de pequenos invertebrados, mosquitos, escaravellos, moscas e, máis raramente,de pequenos moluscos.

A píllara papuda reprodúcese en praias con dunas, lagoas e pouca vexetación. Adoitaser monógama e ten unha gran fidelidade ao lugar da posta. Esta adoita estarformada por 3 ovos, os cales son chocados durante 25 días polos proxenitores,facéndoo a femia polo día e o macho pola noite.

A posta da píllara ten lugar entre maio e xullo polo que esta se enfronta a un granperigo: a coincidencia no tempo coa chegada do verán e os primeiros bañistas, poloque, como pon os seus ovos nun cunco na area, deixa de chocalos ante a posibilidadede intrusións na súa distancia vital. Os bañistas, inconscientemente, déitanse na areaa tomalo sol, en ocasións durante horas, polo que a píllara non se achegará ao niñoate que pase o perigo, arrefriándose os ovos e perdendo a posta. Outras causas daperda da posta son o aplastamento dos ovos por algún camiñante ou a predación poroutras especies coma as gaivotas patiamarelas, os corvos, as ratas e mailos cans quevagan ceibos pola praia.

1. Definicións no Dicionario da Real Academia Galega (http://academia.gal/dicionario/-/termo/busca/píllara) e no Portaldas Palabras (http://portaldaspalabras.gal/dicionario/procura/píllara) para píllara.

2. Lahuerta Mouriño, Fernando; Vázquez Álvarez, Francisco X.; Rodríguez Villanueva, Xosé L. (2000). Vocabulariomultilingüe de organismos acuáticos. Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades. ISBN 84-453-3316-X.

3. Penas Patiño, Xosé Manuel (2004). Guía das aves de Galicia. Baía Edicións. ISBN 978-84-96128-69-9.4. "Píllara". Dicionario de galego. Consultado o 17 de decembro de 2016.5. VV. AA. (2009). Gran Dicionario Xerais da Lingua. Xerais. ISBN 978-84-9914-070-4.6. Mª P., Jiménez Aleixandre, (1991). "Zooloxía". Vocabulario de ciencias naturais. Xunta de Galicia.7. Conde Teira, M. A. (1999). Nomes galegos para as aves ibéricas: lista completa e comentada (PDF). Chioglossa.8. AAVV, Guía das aves de Galicia, Ediciós Baía, A Coruña, 20049. "El aumento de chorlitejos patinegros en las Cíes sorprende a los zoólogos" (https://www.lavozdegalicia.es/noticia/sa

ntiago/santiago/2009/05/15/aumento-chorlitejos-patinegros-cies-sorprende-zoologos/0003_7718602.htm) La Voz deGalicia, 15/5/2009, Consultada o 05/07/2018

10. Zoonomen. "Birds of the World -- current valid scientific avian names." (en inglés). Consultado o 19 de xullo de 2009.

Subespecies

Alimentación

Reprodución

Charadrius alexandrinus

Notas

Véxase tamén

máis contidos multimediana categoría: Píllarapapuda

Wikispecies posúe unhapáxina sobre: Píllarapapuda

Asociación Naturalista "Baixo Miño" (ANABAM)Documental sobre o aniñamento da píllara papuda no esteiro do Miño.

Traído desde "https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Píllara_papuda&oldid=4776531"

A última edición desta páxina foi o 5 de xullo de 2018 ás 19:05.

Todo o texto está dispoñible baixo a licenza Creative Commons recoñecemento compartir igual 3.0; pódense aplicartermos adicionais. Consulte os termos de uso para obter máis información. Wikipedia® é unha marca rexistrada da Wikimedia Foundation, Inc., unha organización sen fins lucrativos.

Ligazóns externas

Bilurico bailón

Bilurico bailón en Tailandia.

Son do bilurico bailón.Estado de conservación

Pouco preocupante[1]

Clasificación científicaReino: Animalia Filo: Chordata Clase: Aves Subclase: Neornithes Infraclase: Neognathae Superorde: Neoaves Orde: Charadriiformes Suborde: Scolopaci Familia: Scolopacidae Xénero: Actitis Especie: A. hypoleucos

Nome binomialActitis hypoleucos

(Linnaeus, 1758)Sinonimia

Tringa hypoleucos Linnaeus, 1758

Bilurico bailónNa Galipedia, a Wikipedia en galego.

O bilurico bailón ou bilurico das rochas (Actitis hypoleucos) é unha ave limícolade tamaño pequeno. É unha das aves incluídas no Acordo para a conservación dasaves acuáticas migratorias de África e Eurasia (AEWA).

Descrición

Distribución e hábitat

Alimentación

Reprodución

Curiosidades

Galería de imaxes

Notas

Véxase taménBibliografíaLigazóns externasOutros artigos

Os exemplares adultos miden ata 22 cm. de lonxitude e teñen unha envergadura dealas de entre 32 e 35 cm. Pesan de 40 a 80 gramos. Teñen a parte superior docorpo acastañada, e a inferior abrancazada. Os ollos son negros e as patas,relativamente curtas, oliváceas. O bico é de tamaño mediano, coa base pálida e apunta negra, e unha lista ocular escura. Machos e femias son semellantes. Osindividuos novos son barrados na parte inferior do corpo e as beiras das plumasdas alas son da cor do ante.

Coa especie irmá americana, o bilurico maculado (A. macularia) forma o xéneroActitis. As dúas especies ocupan zonas xeográficas complementarias. Nos casos enque algún individuo extraviado dunha das dúas especies aparece no territorio daoutra poden producirse hibridacións, feito que tamén foi testemuñado entre obilurico bailón e o bilurico alinegro (Tringa ochropus).

Voan a pouca distancia da auga cun voo rápido e uniforme. Poden nadar emergullarse durante uns 20 segundos ata un metro de profundidade. Non son avesgregarias polo que é raro velas formar grandes bandos.

0:00

Índice

Descrición

Distribución e hábitat

Wikimedia Commons tenmáis contidos multimediana categoría: Biluricobailón

Crían en Asia e en case toda Europa (agás en Islandia). En Europa están presentesentre abril e outubro e crían preto de ríos e regos pero tamén ás veces en zonas deaugas estancadas.

Os seus cuarteis de inverno comprenden dende a cunca do Mediterráneo ataSuráfrica, o sur de Asia e Australasia.

Aliméntanse de insectos e arañas e inclúen tamén na súa dieta crustáceos e moluscospequenos, que apañan das augas superficiais co bico. Poden cazar insectos en voo.

A súa época reprodutora vai de maio a agosto. O niño é unha cinca no chan cuberta con anacos de plantas. Constrúeno en illas oupreto da beira da auga, agachado na vexetación mesta. Poñen de media catro ovos, duns 35 mm. de lonxitude, que chocan porquendas os dous membros da parella unhas tres semanas.

Na lingua nukumanu das illas Nukumanu, de Papúa Nova Guinea, un dos nomes aplicados a esta especie, matakakoni, é consideradounha palabra parcialmente tabú, porque viría a significar "ave que camiña un pouco e despois copula", o que faría referencia aosmovementos característicos da cabeza e á posición da cola da ave mentres busca comida.(Hadden, 2004).

Bilurico bailón.

Adulto fora da época de

cría ou inmaturo.

Bilurico bailón.

1. BirdLife International (2012). "Actitis hypoleucos". Lista Vermella de especies ameazadas. Versión 2013.2 (eninglés). Unión Internacional para a Conservación da Natureza. Consultado o 26 de novembro de 2013.

Hadden, Don W. (2004): Birds of the northern atolls of the NorthSolomons Province of Papua New Guinea. Notornis 51(2): 91–102. PDFtexto completo

Reproducir o contido Alimentación

Reprodución

Curiosidades

Galería de imaxes

Notas

Véxase tamén

Bibliografía

Hayman, Peter; Marchant, John & Prater, Tony (1986): Shorebirds: an identification guide to the waders of the world.Houghton Mifflin, Boston. ISBN 0-395-60237-8

O bilurico bailón na lista vermella de especies ameazadas da IUCN

As aves na cultura popular galega

Traído desde "https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bilurico_bailón&oldid=4771476"

A última edición desta páxina foi o 28 de xuño de 2018 ás 19:02.

Todo o texto está dispoñible baixo a licenza Creative Commons recoñecemento compartir igual 3.0; pódense aplicartermos adicionais. Consulte os termos de uso para obter máis información. Wikipedia® é unha marca rexistrada da Wikimedia Foundation, Inc., unha organización sen fins lucrativos.

Ligazóns externas

Outros artigos

Corvo mariño cristado

Corvo mariño cristado nunha rochaEstado de conservación

Pouco preocupante[1]

Clasificación científicaReino: Animalia Filo: Chordata Clase: Aves Orde: Suliformes Familia: Phalacrocoracidae Xénero: Phalacrocorax Especie: P. aristotelis

Nome binomial'Phalacrocorax aristotelis'

(Linnaeus, 1761)

Corvo mariño cristadoNa Galipedia, a Wikipedia en galego.

O corvo mariño cristado (Phalacrocorax aristotelis) é unha ave mariña presentenas costas rochosas do oeste e sur de Europa, no suroeste de Asia e no norte deÁfrica. Normalmente é unha especie sedentaria nas súas zonas de cría, aínda queos exemplares norteños son migratorios. O corvo mariño cristado é a principal emáis estendida especie europea da familia Suliformes.

MorfoloxíaSubespecies

Comportamento

Reprodución

DistribuciónDistribución en Galicia

Notas

É unha ave de tamaño medio-grande, que acada de media uns 68–78 cm de longoe 95–110 cm de envergadura. Ten un pescozo longo e unha gorxa mareal. Osadultos mostran unha pequena crista ou moño durante a época de apareamento, áque lle deben o nome. Distínguese do corvo mariño grande (Phalacrocorax carbo)polo seu tamaño inferior, pola súa complexión máis lixeira, e sobre todo, nosadultos, pola súa crista e o relumbro verdoso da plumaxe. O seu peteiro e máisestreito e os exemplares xuvenís amosan un ventre máis escuro. A cauda do corvomariño cristado ten 12 plumas e a do corvo mariño grande 14. En ocasións taméné nomeado como "corvo mariño verde" ou "corvo mariño común".

Existen tres subespecies:

Phalacrocorax aristotelis aristotelis - noroeste de Europa Atlántica,Galicia[2]

Phalacrocorax aristotelis desmarestii - sur de Europa, suroeste deAsiaPhalacrocorax aristotelis riggenbachi - noroeste de África

As subespecies distínguense lixeiramente no tamaño e a cor dos exemplares novos. Evidencias recentes suxiren que os exemplares dacosta atlántica do suroeste de Europa son distintos das outras tres subespecies, e poderían constituír unha subespecie nova (Yésou etal., Brit. Birds 98: 369-370, 2005).

Índice

Morfoloxía

Subespecies

Aliméntase de peixe no mar e non acostuma voar cara o interior das costas nas que habita.

O corvo mariño cristado é un dos mellores mergulladores da familia Phalacrocoracidae, chegando ata profundidades de 45 mdurante 20-45 segundos, cun espazo de descanso dun mínimo de 15 segundos. Aliméntase de especies piscícolas moi variadas, perosobre todo de sardiñas e bocarte. A miúdo recorren moitos quilómetros de costa dende a súa zona de aniñada para alimentarse.

Aniña en pequenos abrigos rochosos ou en fendeduras ou en pequenas covas na costa.Os niños consisten en fachos descoidados de algas mariñas e herbas unidos polo seupropio esterco. A estación de aniñada é longa, comezando a finais de febreiro, aínda quealgúns individuos non comezan ata maio e incluso despois. Chocan normalmente tresovos. Os pitos nacen desprovistos de plumaxe e durante os primeiros días dependencompletamente dos adultos para quentarse. Non saen do niño durante dous meses ecomezan a voar en torno a primeiros de xuño ata finais de agosto, e excepcionalmentemáis tarde.

As principais zonas de aniñada do corvo mariño cristado atópanse nas Illas Farne(Inglaterra), Fowlsheugh (Escocia), Runde (Noruega) e Galicia.

O corvo mariño cristado aniña ao longo de toda a costa, mais as súas principais coloniasatópanse no Parque nacional das Illas Atlánticas onde se atopa a maior coloniaeuropea.[3] O primeiro censo da especie data de 1976, cando se citou unha poboación de539-555 parellas, en 1994 a poboación medrara ata as 1.932-1.939 parellas[4] chegandoa un máximo de 2.500 parellas entre os anos 2000-03[5] (debido sobre todo á proteccióndos enclaves de cría, a erradicación do consumo humano de pitos e ovos, e á prohibiciónda caza[6]). A partir desa data, mentres o resto das poboacións galegas medrabannotablemente, as principais colonias de Cíes e Ons sufriron un descenso maior ao 40%,pasándose entón a 1.266 en 2007, o que representa unha taxa de crecemento negativa do-33% na poboación galega.[7] Entre as causas da diminución da poboación, atópanse amortalidade accidental directa producida por mor do afundimento do Prestige, ascapturas accidentais producidas polos trasmallos e a presión que exercen sobre ascolonias especies invasoras.[8]

1. BirdLife International (2012). "Phalacrocorax aristotelis". Lista Vermella de especies ameazadas. Versión 2013.2 (eninglés). Unión Internacional para a Conservación da Natureza. Consultado o 26 November 2013.

2. MARTÍN, Ignacio (coord.) et al., Aves nidificantes de España. Ediciones Jaguar, S.A., 2004. ISBN 84-95537-80-X.3. Corvo mariño cristado (Phalacrocorax aristotelis) (http://medioambiente.xunta.es/espazosNaturais/detalleespeciecat.

jsp?ID_ESPECIE=16&ID_CATEGORIA=11) Medioambiente.xunta.es, Consultada o 25/07/094. The status of the European Shag Phalacrocorax Aristotelis population on the Atlantic Coast of the Iberian peninsula

(http://webs.uvigo.es/avelando/pdfs_archivos/as.pdf) Webs.uvigo.es, Consultado o 25/07/095. Baía Edicións, ed. (2003). Guía das aves de Galicia. p. 50. ISBN 84-96128-69-5.6. Cormorán Moñudo Phalacrocorax aristotelis (http://www.mma.es/secciones/biodiversidad/inventarios/inb/atlas_aves_

reproductoras/pdf/cormoran_moniudo.pdf) mma.es, Consultada o 25/07/09

Comportamento

Reprodución

Corvo mariño cos pitos

Corvos mariños no Grove

Distribución

Distribución en Galicia

Notas

7. Web adicada ó estudo e a divulgación de información sobre o Cormorán Moñudo na Península Ibérica (https://sites.google.com/site/comoraniberico/poblacion) Consultado o 25/07/09

8. No ano 2009 detectáronse os primeiros casos de depredación por visóns americanos.

Traído desde "https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Corvo_mariño_cristado&oldid=4568155"

A última edición desta páxina foi o 4 de decembro de 2017 ás 00:45.

Todo o texto está dispoñible baixo a licenza Creative Commons recoñecemento compartir igual 3.0; pódense aplicartermos adicionais. Consulte os termos de uso para obter máis información. Wikipedia® é unha marca rexistrada da Wikimedia Foundation, Inc., unha organización sen fins lucrativos.

Arao romeiro

Na península de Westfjords, IslandiaEstado de conservación

Pouco preocupante[1]

Clasificación científicaReino: Animalia Filo: Chordata Clase: Aves Orde: Charadriiformes Suborde: Lari Familia: Alcidae Xénero: Alca

Linnaeus, 1758

Especie: A. torda Nome binomial

'Alca torda' Linnaeus, 1758

Arao romeiroNa Galipedia, a Wikipedia en galego.

O arao romeiro (Alca torda) é unha ave palmípede, tamén coñecida como caroloou aro ñopo[2].

Características

Galería

Notas

Véxase taménBibliografía

É unha ave grande, 38–43 cm de lonxitude e 60–69 cm de envergadura; o peteiro,ancho e escuro, ten manchas brancas. Os exemplares adultos teñen a plumaxenegra co peito e ventre branco. Aliméntanse de peixes, e tamén de crustáceos evermes mariños. Habita nas illas e buratos protexidos dos cantís do AtlánticoNorte ata Maine e o norte de Francia polo sur. Cría en colonias, moitas vecesasociado ao arao dos cons, e deixan os seus ovos nas rochas. Os norteamericanosmigran de Terranova a Nova Inglaterra, mentres os eurasiáticos pasan o invernono mar; algúns mesmo chegan ao Mediterráneo Occidental.

En Galicia é bastante común como ave invernante, procedente de Gales e Escocia.

Índice

Características

Galería

Wikimedia Commons tenmáis contidos multimediana categoría: Araoromeiro

Arao romeiro.

Ovo de arao romeiro.

Araos nun selo de

Finlandia (1983).

1. BirdLife International (2012). "Alca torda". Lista Vermella de especies ameazadas. Versión 2013.2 (en inglés). UniónInternacional para a Conservación da Natureza. Consultado o 26 November 2013.

2. Ñopo=curto de vista. M. do Carme Ríos Panisse (1983): Nomenclatura de la flora y fauna marítimas de Galicia. II.Mamíferos, aves y algas, Universidade de Santiago [1] (http://sli.uvigo.es/DdD/ddd_pescuda.php?pescuda=aro&tipo_busca=lema#PanisseNom%20II1983)

Lavers, J.L.; Hipfner, M.J.; Chapdelaine, G.C. (2009). The Birds of NorthAmerica 16. Philadelphia, PA: The Birds of North America, Inc.</ref>

Traído desde "https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Arao_romeiro&oldid=4375993"

A última edición desta páxina foi o 29 de xuño de 2017 ás 10:39.

Todo o texto está dispoñible baixo a licenza Creative Commons recoñecemento compartir igual 3.0; pódense aplicartermos adicionais. Consulte os termos de uso para obter máis información. Wikipedia® é unha marca rexistrada da Wikimedia Foundation, Inc., unha organización sen fins lucrativos.

Notas

Véxase tamén

Bibliografía

Moucho de orellas

Estado de conservación

Pouco preocupante[1]

Clasificación científicaReino: Animalia Filo: Chordata Clase: Aves Orde: Strigiformes Familia: Strigidae Xénero: Otus Especie: O. scops

Nome binomialOtus scops

(Linnaeus, 1758)

Verán Residente

Inverno

Moucho de orellasNa Galipedia, a Wikipedia en galego.

O moucho de orellas (Otus scops) é unha ave de rapina nocturna da familia dasestrixiformes, moi pequena, de escasamente o tamaño dun merlo. A especie estádividida en seis subespecies moi pouco diferenciadas.

Descrición

VozExemplos de voz

Hábitat

Distribución e subespecies

Conduta e reproduciónReprodución

Alimentación e técnicas de caza

Migracións

Ameazas

Nomes vulgares noutras linguas

Véxase taménBibliografíaLigazóns externas

Teñen dous penachos de plumas na cabeza que recordan cando están dereitosunhas orellas. A plumaxe é da cor da casca das árbores, con coloracións que vando gris o acastañado, coa cara, a parte inferior, que amosa listas lonxitudinaisnegras, e unha liña nos ombreiros máis claras. Os ollos teñen o iris laranxaamarelado. Cando voan distínguense do moucho común (Athene noctua) pola colamáis curta e as alas máis estreitas.

Miden entre 19 e 21 cm de lonxitude e teñen unha envergadura de alas de entre 47e 54 cm, o que os converte na segunda rapaz nocturna máis pequena de Europa,por ben que a impresión visual de tamaño varía segundo a postura das "orellas":cando as teñen recollidas vense pequenos, gordos e cabezudos, cando as estiransemellan máis delgados, de cabeza máis pequena e meirandes do que son enrealidade.

Índice

Descrición

Voz

A súa voz é moi característica e non é doada de confundir coa doutras aves, aínda que pode recordar a chamada dos sapos do xéneroAlytes. É un berro case sempre monosilábico, algo nasal e non moi alto, que repiten, as veces durante horas, con intervalos de entre 2a 3,5 segundos. En ocasións o ton principal e precedido dun anterior que o pode facer parecer bisílabo. O feito de xiraren a cabezamentres emiten a súa voz fai que non sexa doado localizar a súa posición acusticamente. Comezan a actividade sonora pouco despoisde pórse o sol e acábana ó amencer e, contra a media noite redúcena durante unha ou dúas horas. Machos e femias cantan a miúdo endúo, sendo o berro das femias ́ de ton algo máis alto e menos regular. Cando están excitados deixan oir un repique producido co bico.

MP3 –Voces de dous machos

O seguinte enlace amosa un exemplo do canto dun sapo do xénero Alytes, semellante ó do moucho de orellas:

Canto do sapo

Os mouchos de orellas son aves de zonas temperadas que habitan áreas abertas, en ocasións mesmo en zonas áridas. Entre os seushábitats máis habituais están as plantacións de oliveiras, bosques de pinos e carballeiras aclaradas, pero tamén cemiterios e enocasións parques. No norte da súa área de distribución vive sobre todo nas ladeiras de outeiros e montañas orientadas cara ó sur.Foxen dos bosques pechados. En África son aves de sabana.

Ademais da forma nominativa O. s. scops, distínguense cincorazas máis:

O. s. cycladum, das illas Cícladas e Creta).O. s. cyprius , de Chipre, e a área preto da costa asiáticado Mediterráneo.O. s. mallorcae das illas Baleares).O. s. pulchellus, que vive ó leste da forma nominativachegando as súas poboacións ata ó lago Baikal.O. s. turanicus, a variedade máis clara e máis meridional,que cría sobre todo en estepas e oasis do medio lesteasiático ata Paquistán.

Os puntos de máis concentración en Europa da especie como avereprodutora están situados ó longo do mar Mediterráneo,especialmente en España, Croacia e Turquía. As poboacións

teñen unha distribución máis irregular en Francia e Italia. A súa presenza en África do norte e tamén irregular, faltandocompletamente en Libia e Exipto . En Centroeuropa as súas poboacións son máis escasas canto máis ó norte..

Son aves estritamente nocturnas, que comezan a fase activa coa posta do sol ou pouco despois e acábana ó amencer, cando regresan óseu lugar de descanso, no que pasan o día practicamente inmóbiles, con pequenas pausas que aproveitan para limpa-las plumas. O seupunto de máxima actividade está situado antes da media noite, momento no que fan unha pausa dunhas dúas horas. Machos e femiasnon adoitan compartir, mesmo durante a cría dos polos, o mesmo lugar de repouso diúrno. Durante a época reprodutora os machospasan o día en xeral en sitios onde teñan o niño á vista. Os polos que acaban de deixar o niño e non poden aínda voar, repousan nunhapola, preto do tronco da árbore na que naceron e moi apertados os uns contra os outros. Cando se senten ameazados, os mouchos deorellas adoptan unha posición de camuflaxe erguéndose moito. Nesta postura poden pasar moito tempo inmóbiles e só a presenza moi

Exemplos de voz

Hábitat

laranxa: Migratorio, en xeral de longa distancia

verde: Sedentario ou migrador parcial

azul: Zonas de invernada

Distribución e subespecies

Conduta e reprodución

próxima do intruso lles fai abandonala pola na que están para marcharen cara a outra, onde volven adoptar a mesma posición. Se nonpoden fuxir, adoptan diversas técnicas de agresión que van de xiros asíncronos dos ollos e repiques do bico a ataques coas unllas e obico. Malia que limpan frecuentemente as plumas, raras veces se observan tomando baños de sol ou de area.

O seu voo é case totalmente silencioso, con fases de planeo. Cando voan, as alas semellan moi longas.

Forman parellas monógamas e estacionais, aínda que se coñecen casos de polixinia. Mesmo en casos de que un dos membros daparella morre prematuramente non adoitan formarse novas parellas. Maduran sexualmente cando teñen uns 10 meses de idade.Durante a época de cría son territoriais e as femias defenden o territorio con máis intensidade cós machos, que no reaccionanagresivamente á presenza de femias alleas.

Fan os niños principalmente en buratos nas árbores e ocasionalmente en fornelas en rochas ou edificios. En raras ocasións aproveitanniños de pegas e outros córvidos e niños artificiais. Coma é habitual nas estrixiformes o lugar do niño non é apenas mellorado,limitándose os mouchos de orellas a escalaren un pouco para faceren unha pequena depresión. Non aportan ningún material se hairestos dun niño anterior non os eliminan.

Poñen en xeral 3 ou 4 ovos brancos e con forma de óvalo curto e duns 31 x 27 mm. De tamaño medios. Chocan exclusivamente asfemias. Os polos, que saen do ovo despois de 22 días de incubación, son alimentados polos dous pais e están en condicións de voarencando teñen uns corenta día, aínda que son coidados polos pais uns 20 días máis,. Despois abandonan o territorio destes paradispersárense.

A súa fonte de alimentación principal son os insectos, sobre todo os de máis tamaño coma saltónss e escaravellos. Comen taménmiñocas e, máis raramente e nunha cantidade pouco significativa no total da súa dieta, paxariños, mamíferos pequenos coma ratos oumusarañas, anfibios e réptiles, As presas son localizadas desde un punto de espreita situado a pouca altura e capturadas no chan. Moiraras veces cazan en voo ou camiñando polo. As súas técnicas para cazar aves son descoñecidas.

Son aves maioritariamente migratorias, cos cuarteis de inverno nas sabanas con árbores ou mato ó sur do Sáhara. As aves novascomezan a viaxe migratoria a mediados de agosto e a finais de setembro xa non quedan mouchos de orellas nos territorios de cría, porben que pequenos grupos de poboación do sur de España, sur de Italia e a Grecia meridional non emigran e a variedade O. s. cypriusparece non ser migratoria. Volven a aparecer nos territorios de reprodución a partir de finais de marzo, aínda que en xeral fano nasegunda metade de abril. As variedades non europeas pasan o inverno no leste de África.

Coma no caso doutras aves amigas da calor e que se alimentan de insectos os cambios agrícolas, o uso masivo de insecticidas e encerta parte os cambios climáticos, provocaron unha redución drástica das súas poboacións a partir dos anos 1960. A caza directa e osaccidentes producidos polo tráfico son tamén causas importantes da caída das poboacións da especie, como tamén os cambios nosterritorios de invernada.

Alemán: Zwergohreule.Español: Autillo.Danés: Dværghornugle.Finés: Kyläpöllönen.

Reprodución

Alimentación e técnicas de caza

Migracións

Ameazas

Nomes vulgares noutras linguas

Commons ten máis contidosmultimedia sobre: Moucho deorellas

Francés: Petit-duc scops.Inglés: European Scops Owl.Neerlandés: Dwergooruil.Portugués: Mocho-d’orelhas.Ruso: Spliuxka obyknovennaia (Сплюшка обыкновенная).Sueco: Dvärguv.

Hans Günther Bauer/Peter Berthold: Die Brutvögel Mitteleuropas. Bestand und Gefährdung. Aula-Verlag, Wiesbaden1997. S. 247f. ISBN 3-89104-613-8John A. Burton (Hrsg); Eulen der Welt – Entwicklung – Körperbau – Lebensweise, Neumann-Neudamm VerlagMelsungen, 1986, ISBN 3-7888-0495-5Urs N. Glutz von Blotzheim (Hrsg.): Handbuch der Vögel Mitteleuropas. Bearbeitet u. a. von Kurt M. Bauer und UrsN. Glutz von Blotzheim. Aula-Verlag, Wiesbaden 1987–1998. Band 9 Columbiformes – Piciformes. 2.,durchgesehene Auflage 1994. S 278–302. ISBN 3-89104-562-XTheodor Mebs/Wolfgang Scherzinger: Die Eulen Europas. Franckh-Stuttgart 2000. ISBN 3-440-07069-7

Fotos do moucho de orellas aquí e aquí.Canto da especie en Kalerne.Xustificación da clasificación da especie entre as de "Preocupación Baixa" na lista vermella de especies ameazadasda IUCN[1]

1. BirdLife International (2012). "Otus scops". Lista Vermella de especies ameazadas. Versión 2013.2 (en inglés). UniónInternacional para a Conservación da Natureza. Consultado o 26 November 2013.

Traído desde "https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Moucho_de_orellas&oldid=4575554"

A última edición desta páxina foi o 11 de decembro de 2017 ás 17:13.

Todo o texto está dispoñible baixo a licenza Creative Commons recoñecemento compartir igual 3.0; pódense aplicartermos adicionais. Consulte os termos de uso para obter máis información. Wikipedia® é unha marca rexistrada da Wikimedia Foundation, Inc., unha organización sen fins lucrativos.

Véxase tamén

Bibliografía

Ligazóns externas

Morcego grande deferradura

Rhinolophus ferrumequinumEstado de conservación

Case ameazadaClasificación científica

Reino: Animalia Filo: Chordata Clase: Mammalia Orde: Chiroptera Suborde: Microchiroptera Superfamilia: Rhinolophoidea Familia: Rhinolophidae Subfamilia: Rhinolophinae Xénero: Rhinolophus Especie: R. ferrumequinum

Nome binomialRhinolophus ferrumequinum

(Schreber , 1774)Nome trinomial

Rhinolophus ferrumequinumferrumequinum (Schreber , 1774)

Distribución da especieSubespecies

Morcego grande de ferraduraNa Galipedia, a Wikipedia en galego.

O morcego grande de ferradura (Rhinolophus ferrumequinum) é unha especiede morcego propio do sur da rexión Paleártica. É o representante do xéneroRhinolophus de maior tamaño de Europa, é unha das especies máis espalladas;prefire os hábitat boscosos aos biótopos abertos. Como todos os Rhinolophusemite os ultrasóns, polo nariz e non pola boca como o resto da suborde dosmicroquirópteros.

DistribuciónHábitat

Ameazas

Galería

Ligazóns externas

Preséntase por todo o sur da rexión Paleártica, dende a Península Ibérica eMarrocos ata o Xapón, o límite setentrional europeo atópase ao sur de GranBretaña e o oriental en Grecia.

Emprega refuxios de variada natureza, comunmente subterráneos durante oinverno, mentres que durante a época de actividade, en faiados, adegas ecavidades. As áreas de caza localízanse entre 200 e 1000 metros do seu refuxio.Para cazar empregan "perchas" ou posadeiros nocturnos, onde permanecenpendurados ata localizar unha presa. Distribúese dende o nivel do mar ata os 1600metros de altitude.

É unha especie gregaria, forma colonias de ata novecentos individuos, sedentariacon gran fidelidade polos refuxios que reúnen condicións axeitadas para a cría ehibernación.

Polo seu marcado gregarismo e a baixa capacidade de rexeneración, unha soa críaanual, as perturbacións ou destrución das colonias de cría e hibernada, adoitan sercatastróficas, con perdidas elevadas de espécimes. O emprego masivo eindiscriminado de insecticidas forestais, (en Israel a fumigación masiva de covas

Índice

Distribución

Hábitat

Ameazas

R. f. subsp cretiam, Iliopoulou-Georgudaki y Ondrias , (1985).

R. f. subsp ferrumequinum,Schreber , (1774).

R. f. subsp irani, Cheesman ,(1921).

R. f. subsp korai, Kuroda ,(1938).

R. f. subsp nippon, Temminck ,(1835).

R. f. subsp proximus, K.Andersen , (1905).

R. f. subsp tragatus, Hobgson ,(1835).

Sinonimia

colchicus, Saturnin , (1912).

equinus, Müller , (1776).

germanicus, Koch, (1865).

hippocrepis, Schank , (1798).

homodorensis, Daday , (1887).

homorodalmasiensis, Daday ,(1885).

insulanus, Barrett y Hamilton ,(1910).

italicus, Koch, (1865).

major, E. Geoffroy , (1803).

major, Kerr, (1792:99).

martinoi, Petrov , (1940).

obscurus, Cabrera , (1904).

perspicillatus, Blumenbach ,(1779).

solea, Zimmermann , (1777).

typicus, K. Andersen , (1905).

ungula, Boddaert , (1785).

unihastatus, E. Geoffroy , (1803).

Commons ten máiscontidos multimediasobre: Morcego grandede ferradura

para combater a Rousettus aegyptiacus levoulle ao bordo da extinción) e atransformación do hábitat. Todas estas circunstancias favorecen a súa xeneralizadaregresión.

Dist. en Galicia

Rhinolophus ferrumequinum Atlas da biodiversidade do Ministerio deMedio Ambiente (MMA). Arquivo en pdf.(en) Rhinolophus ferrumequinun, en Wilson, D. E. & Reeder, D. M.(editors). 2005. Mammal Species of the World. A Taxonomic andGeographic Reference (3rd ed).

Traído desde "https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Morcego_grande_de_ferradura&oldid=4864431"

A última edición desta páxina foi o 26 de agosto de 2018 ás 15:01.

Todo o texto está dispoñible baixo a licenza Creative Commons recoñecemento compartir igual 3.0; pódense aplicartermos adicionais. Consulte os termos de uso para obter máis información. Wikipedia® é unha marca rexistrada da Wikimedia Foundation, Inc., unha organización sen fins lucrativos.

Galería

Ligazóns externas

Morcego pequeno deferradura

Rhinolophus hipposiderosEstado de conservación

VulnerableClasificación científica

Reino: Animalia Filo: Chordata Clase: Mammalia Orde: Chiroptera Suborde: Microchiroptera Superfamilia: Rhinolophoidea Familia: Rhinolophidae Subfamilia: Rhinolophinae Xénero: Rhinolophus Especie: R. hipposideros

Nome binomialRhinolophus hipposideros

(Beschstein , 1800)

Morcego pequeno de ferraduraNa Galipedia, a Wikipedia en galego.

O morcego pequeno de ferradura (Rhinolophus hipposideros) é a especie máispequena do xénero Rhinolophus da rexión Paleártica; confúndeselle doadamanteco Rhinolophus mehelyi e Rhinolophus euryale. Ten orellas grandes, cunhacoloración dorsal parda máis ou menos escura e a parte ventral algo máis clara. Asorellas e membranas alares sempre son máis escuras que o pelo do dorso. Enestado de repouso envólvese totalmente coa membrana alar.

Talla - corpo de 3,7 a 4,5 cm.Envergadura - 19,2 a 29,5 cm.Peso - de 4 a 7 g.Voo - Altura media (4 a 5 m).

DistribuciónHábitat

Ameazas

Ligazóns externas

É unha especie paleártica, que se estende lonxitudinalmente dende Irlanda, polooeste, ata Cachemira polo leste. Ten unha ampla distribución latitudinal, queabarca dende as zonas montañosas de Etiopía e Sudán, ata o sur de Alemaña ePolonia.

É de marcado carácter cavernícola, prefire áreas de cuberta vexetal arbustiva earbórea, con presenza de augas superficiais. É capaz de ocupar altitudes moiamplas, con límite superior de 2.000 metros.

A reprodución prodúcese en colonias maioritariamente de femias. Teñen unha soacría anual e as femias son fértiles dende os dous anos.

Aliméntanse principalmente de dípteros e nematóceros, aínda que en ocasiónscapturan presas sobre o chan.

Como a todas as especies de morcegos, as ameazas máis comúns son a destrucióndo hábitat e o uso indiscriminado de pesticidas agrícolas e forestais.

Índice

Distribución

Hábitat

Ameazas

Mapa de distribuciónSubespecies

R. h. subsp. hipposideros,Berchstein , (1800).

R. h. subsp. escaleare, K.Andersen , (1918).

R. h. subsp. majori, K.Andersen , (1918).

R. h. subsp. midas, K.Andersen , (1905).

R. h. subsp. minimus, Heuglin ,(1861).

R. h. subsp. minutus, Montagu ,(1808).

Commons ten máiscontidos multimediasobre: Morcegopequeno de ferradura

(en) Rhinolophus hipposideros, en Wilson, D. E. & Reeder, D. M.(editors). 2005. Mammal Species of the World. A Taxonomic andGeographic Reference (3rd ed).

Traído desde "https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Morcego_pequeno_de_ferradura&oldid=4864434"

A última edición desta páxina foi o 26 de agosto de 2018 ás 15:01.

Todo o texto está dispoñible baixo a licenza Creative Commons recoñecemento compartir igual 3.0; pódense aplicartermos adicionais. Consulte os termos de uso para obter máis información. Wikipedia® é unha marca rexistrada da Wikimedia Foundation, Inc., unha organización sen fins lucrativos.

Ligazóns externas

Aguaneiro

Estado de conservación

Vulnerable[1]

Clasificación científicaReino: Animalia Filo: Chordata Clase: Mammalia Orde: Soricomorpha Familia: Talpidae Subfamilia: Talpinae Tribo: Desmanini Xénero: Galemys

Kaup, 1829

Especie: G. pyrenaicus Nome binomial

Galemys pyrenaicus (É. Geoffroy, 1811)

Distribución Galemys pirenaicus

AguaneiroNa Galipedia, a Wikipedia en galego.

O aguaneiro ou aguaneira[Cómpre referencia] tamén chamado rato do almiscre,toupa de río e toupeira da auga,[2] (Galemys pyrenaicus) é unha especie demamífero soricomorfo da familia Talpidae que habita nas zonas montañosas donorte da Península Ibérica e sur de Francia. É un insectívoro semiacuático quehabita as proximidades de regatos e torrentes, de hábitos principalmentenocturnos, cuxa signo de identidade máis característico é o seu fociño con formade trompeta.

Características

Historia natural

Distribución

Comportamento

Ameazas

Subespecies

Notas

Véxase taménLigazóns externas

A aguaneira aseméllase anatomicamente a outros animais como a rata, a toupa ouo furafollas. De alí aos sobrenomes de rata de auga, toupa de auga etc.

As patas traseiras lembran ás da rata; son robustas e áxiles, úsaas para moverseaxiña pola auga. A parte dianteira do corpo é semellante á dunha toupa; as patasdianteiras están adaptadas para escarvar buracos e facer madrigueiras onde cría ásúa prole e ponse a salvo dos seus predadores. O fociño é semellante ao dofurafollas, cunha trompa moi desenvolvida que lle serve para atopar as larvas dasque se alimenta; é un órgano moi perfeccionado, indispensable para a súasupervivencia. Posúe unha glándula de almiscre no arranque caudal.

É un animal moi discreto, polo non é doado de ver. Nútrese principalmente delarvas acuáticas sensibles á polución (larvas de tricópteros, plecópteros e efemerópteros) e de crustáceos. Por esta razón éconsiderado como un indicador da limpeza e a saúde das augas nas que habita. É unha das 79 especies catalogadas como vulnerablespola World Conservation Monitoring Centre.[1][3]

Índice

Características

Historia natural

Wikispecies posúe unhapáxina sobre: Aguaneiro

Vexa a entrada doGalizionario acerca de aguaneiro

A toupa de río vive en regatos e lagos do norte da Península Ibérica; norte de Portugal, Galicia, Montes Cantábricos, Pireneos e endeterminadas zonas do Sistema Central. Habita tamén nos Pireneos franceses.[1]

Son animais bastante territoriais, que forman parellas estables que controlan territorios de entre 200 e 400 metros de canle. Para obteras súas presas suxéitanse ao fondo do curso acuático coas fortes unllas de pés e mans, mentres escarva co fociño entre os pelouros dofondo do río.[4] O seu período de celo dáse entre os meses de novembro e maio, e as femias paren dúas veces ao ano, con camadas de1 a 5 crías por parto.[5]

O hábitat do aguaneiro é moi vulnerable; as principais ameazas son a contaminación da auga e a fragmentación do seu hábitat debidoá construción de centrais hidroeléctricas e encoros, e a extracción de auga. Nalgunhas zonas é perseguido pola errónea crenza de queé daniño para a pesca. A introdución dos visóns americanos (Neovison vison) en Galicia influíu negativamente nas súaspoboacións.[1]

Coñécense dúas subespecies de toupa de río.[6]

Galemys pyrenaicus pyrenaicus: É máis pequena, e habita na franxa cantábrica.Galemys pyrenaicus rufulus: Habita nos Pireneos.

1. Insectivore Specialist Group (1996). Galemys pyrenaicus (http://www.iucnredlist.org/search/details.php/8826/all).2006 Lista Vermella de Especies Ameazadas IUCN. IUCN 2006. Consultado o 11 de maio de 2006. Listado comaVulnerable (VU B1+2c v2.3)

2. Rey, Manuel. Gciencia, ed. "A toupa de río loita pola súa supervivencia". Consultado o 28 de setembro de 2016.3. Desmán ibérico na web Vertebrados Ibéricos (http://www.vertebradosibericos.org/mamiferos/interaccion/galpyrin.htm

l)4. Mamíferos de España, de Fco. J. Purroy y Juan M. Varela, Pág. 26. ISBN 84-87334-97-05. Galemys pyrenaicus en Fauna Ibérica (http://www.faunaiberica.org/?page=desman-de-los-pirineos)6. "Wilson, D. E. & Reeder, D. M. (editors). 2005. Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic

Reference (3rd ed).". Arquivado dende o orixinal o 03 de xuño de 2010. Consultado o 19 de xullo de 2009.

ARKive - Imaxes do aguaneiro (Galemys pyrenaicus)Páxina sobre o aguaneiro

Traído desde "https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Aguaneiro&oldid=4843258"

A última edición desta páxina foi o 22 de agosto de 2018 ás 01:07.

Distribución

Comportamento

Ameazas

Subespecies

Notas

Véxase tamén

Ligazóns externas

Todo o texto está dispoñible baixo a licenza Creative Commons recoñecemento compartir igual 3.0; pódense aplicartermos adicionais. Consulte os termos de uso para obter máis información. Wikipedia® é unha marca rexistrada da Wikimedia Foundation, Inc., unha organización sen fins lucrativos.