( la de 1 i·;(jx - saber.es · el arte rupestre provincia de leÓn 1. cueut 4t tei ca tr..., 4t...

52
El. ARTE Rl 'I 'ESTRE I' IW \"1 ;\( lA DE 1 ;(JX

Upload: vantu

Post on 30-Sep-2018

213 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

El . ARTE Rl' I'ESTRE

I' IW \"1 ;\( lA DE 1 I·;(JX

úEfttA

.0.-.c:iu(lle•te. podtm<~~ht<.,

I'CViVII', J)OI' lo me-eot, UM I)OI'tt

de la e-ivlUuc:.SO e-s.pi111tuel d• lot

pPimti'O$ pllímllivos.•

EL ARTE RUPE STRE

PROVINCIA DE LEÓN

1. Cueut 4t t EI Cat tr..., 4t YIHasaN.rteco. 11. CutUJ 4t 11 (Utsla de- Santa Mtrln.a,

thmlnt dt Vlllacontildr.

11 1, CueYII dt Va11t dt Mansllla.

eon

JUL I ÁN SANZ M ARTiNEZ

1( tll (A</

,¡n lU

~

Tr•b&JO 41"• ob~ .. pt1ft'ler pretf!OO

.,. .. c.n..ta.-oth~OO co• mouwo ctel t)( ct•teu no ctel FV>Ho eh L~

~''''%\ fe~)\ ;. ~o:JJ,I E -~a~ .,,,, ,·

.\\A l) Rl O V, 11 . rol Al' Y. 0;\ I_. J.., t-: .1 A

( a'a ff'llll l h 11\•ltllotU $ 1 T1ll~r": ÑOIIcll ck Alc)tba 23. Ttlflo• 11·tt·

...... )~11()\ 1111<111.\ 111•111 hl

... ,ll<ll~f'(<l/1!( \ ...... ,,, l(h

fl{( S.ueftntl&imo J eñor

Sfforqut• o< eurofGo.

llcadtmico de la J<etlf de l11

/1 istoria y apóstol de los t.~tudios

iberiros. en testimonio de la llll· miración srnu ra y del profundo

rrspelo de

Et .. \ UTOR.

.t.Lun!\.14 ·•••·u··•un d•·l \'l.;l)f'ro qu .. ¡-o" la earreaen. quf" 1"•"'• 'if;;!_~¡,•,~,;";,~.· ~~;~~~Ir: 'c1t~1 ~~~~~u<~~~:¡~:~:;('~~) ::~i!'~'ta''~ H ,h.llloll 1'11 ··1 ·~ IC\In!ll• (IIJ)ftulo d .. flll IQh r• 6;101·· lrUIIIt,•• Fi•w.lltn dt A'li'" blf ot,fo Prt.tthfsllrita y 1 tnt~tr(jffu rJt tos tllht· fl) 1 mtftfiUJ- I•III(I'niUh·& ()l'tllt'Qlld¡ 8 flUC ~ fld\'i('rltn por f'l

:~:!~¡:~.~~~:.J;~~u~.~r~~~~~~IJ ~:~ ';:,rl\','d'~r:· ;~u:,r:;'n;~j~~~~ :!~;~';: :~·t:~·::;.~',',~.~·;~rY,',\", .'r~~X;~r"•ercm de hnbttn<'lón a to- hnmt•r•,.

El ('t•trc• 1h1 t¡UI'I ~~ fi(UJ:kl (11 :O:r. Gogo Rabnn:tl et el dt'nvwl· nn.du •1•;1 C'tlft\rO•. (In tl'nt\lltu tlf' l r~uf.lblo de Vllla~~thnrlfi{\,, ¡,_ t'OIInl f'U •tUC lot'o n•f'tll(• In furnO!kt ciudAd df' Lnncie, Olluno hahiM<~· tlt•lot Mhn'f~.ln el.tHI('i.Biit de Ptolomeo.tsn ltlnlla· ·1;.~ df' lt .. hl~tortnfiN"t·oi rmuunO!l pOr s.u foru•k'll' )' nuutn!tl· • ·tt~UH I}

E~tlo~ dkhli N-rrO ,.,. •·1 t'l'lltro del (·uBdrdé1f'ffl •¡uf' ft•t m1ut 1 t p 1-f'bJo!l; tlf' \'tU,.!Ntl~ui~o, \'illamoros.. \"illMntw- )' Vtllafak· .,,.,. _,,,n al t-:tiP. f)o·'''"· ~tJor1e )'Sur. reJ~tavamtnte, r rnu)" t•rú\.iln•l '' \hn•lllA d•• ••• Molas, Pul no ~ rlos F.sd.a y Pom ... o,,,' dtt l,..·u 14\t\.tOlllUI~'RIIP m torre k11c)fnet~ es dt't"ir, J.¡¡~

,~;~~~n ':,~~~~: t·,~;~:~·: '/~ ;1\~'b~~:.vl• fl' Ar.t.,tmo, rn~ El ntrrn l"'"''"""(t1111! fo>rm" , • ..,,~ Nlttnlft. que •·1 ltOM'!bn• ¡•n•

MIII\U •IJif"t>\o'tbc) IHrA h.:IC, .. 'f 6Uf \1\·iend.a•. "\"1\'W'Ufla...¡ t'f'\t• d •K 1011 1 ~ ., lib. f'll I.J• tlu~ ~~ ha dejado inlf·rt.'&dnliiunt"' Vr•IIO:I••d• 1•1 éfl4', )" t-.•n ti tot ¡tf> ~U$ C~IICt\S )" 8Uj J)t'IM'f• 1hml••nt0o1 \'R Ll h~;·h.\ JIQr la t\.t'~tencia

•lA-.. t'"l\\t'rtl~" nn• t!wt•n Fl¿ctaifl..r )' ZmtnV'tlnann. t•fl .. u aiJrn lk•t.tll tltl fl ' "ll'ltt ••b•••rhu• l"n l::l"'i rocas ftF•ro:• l.tmom•l.., primhi\'1\ 1l_.l li•IIUIH••. • S I h•tmot.cl(' b:it"')r Cli~ U ~Ir. Tlllt>UIIfln, ••1 hnmlir•• \ l\"ij\ ¡muwrttul~llt~' ••u chu.Ga! ~'Oilf!llftiÍ(Iat do• rtllllft• Jf', n ,,¡ nln• llbrtt, t•n ' '" orUiu~ dt> IOii rios, cuu ... , por h' j'lh\1, ••u lnt uhl\luuM d(tl :o~ummt'. Hnucht>r de Ptnhf l tnC'nnt f\'• ••lmnilunl•"lrnc"' objNOii dA lnflu~; l ria palt.'Otfticn. S('g(w Olwr

fH t .. ~ "rlhlllf IIII.C:to-.~Auuot td~t.u ntfYUct.:,,¡.¡.¡.,('tlnCifi6"11,'J c .. n ti •t•hcot el .1co.t:•l>~ll"t"'" I'IP l.u m•oo•fi"-.l~tlonu 4canc q~ el ll·•mtllf ¡-riw11 y,,

• n !l'IINU,

- IU

uuu•·r. el humbrt' empP'bÍ a uuli.1'lr tumo Yl\'len<L• 1&1 Cntr·

~·t~•::: !tf:'w-~~:C)~~~¡":~ ~~~: ~~~ .. t~rf:~f.~~~~~:~";/; HJ)'V;l~¡~~e~~ ~o .. n~~í'a,'~~~~~~··vfJi-~1~:-;,~~~ton orliJlt iA•

:.~~;;~~:Ole:~!:':. =~~~-~·,:,r.:!('l!! ~~~~~~=~~4' I!i~~~~ d~JI l jU~ ¡j@'IIJHibll C<IU.Ulii)'Ó f> !l \u~r, () JKir lo Hlf'll(¡iaj Ulifltú oornn l'\lfU_gi<lll. al bleu t'ff•o lo 111át probobiA lo prhut~ro.

'\o • .S d(ll ""'rora.ar-n~· .. dtCf' n. Eu .... (;a¡q en f'l trat.w '" , '•t•kiH-fl ;lit tll;;&ll,.,~ o cohtt.l fu ra m"' de ta• ,., ... ('ttln~"'

::!::::d~~~~~~otf.Sz~111~\'.~·::d.~~:!~~~~~~¡¡EJ~~~~~·I~ !':~.!" ('('olf'UIO l)c.M!Iclbu IOj)O@:róll tt\ J>llfd í'UCOIIIflif nbuwJ.¡nteB Oll• mfl'llot._pru~di'IAhnt·•Ht dt t.t~ ~ ~. ao~l ('C)lllO u•mbiln ~·1 tin<• lnti1tnt~ th·l homhr(' Nih ,.,. 1•• dnbt a c.'<lfloetr ;a• Vf>ntaJ.

~~,:;/.','~1~.~ ,¡~~::~'~r=~~~:ó~·:~;.~~~·:;;. ~, '·~o ·:~,':'!.i"~r~~~~,·~ d~ ,.,. f'nlJt ll lifiC•I,('<i J\;JiúdiC'il.S dd l•1t•o tf>rr~no intullel )' (N!&• ~~ '• PI) f!tojctndO lamhti 11 de r'" • •t f'U f,U •njmo J•f8. t"!!tot• r vi't nd3 ••• \'4 m•jt•ll d•• '*"" furt.•lt'7.a nntural qu(' t~·llltfll f''~· lf>rltM coodlclOhf'~ \.1(! ¡ff'ff'lli<U, ciados lu4 1Uf'{IIO'I flt' Nmlbntlr dt> h•l ttiHlguOtt ti<'JUIM."'I'. ~if'Ot!CJ fltl lll3}'(1r olturu JJOHI 0t81f', ~ prtsf'nta como oor•odo a p~·n, lf'Oitc<lo )'(l.t frootf'f"''l PI riO Punlut~ potf'l ~ur. d••nnt)'dlf1Ctl••~. ~dtleta la hf-mtc.• ,-f'~ü ron ~lguno.. bl..iqu<"i, w·t"'lnt.!rrfl!t tf·mtni5Cfnc:lt•f df' ltl fJII• Htztltl frondOtt-liln\1 <16 l11 COrllt'l rcG, hH! (llll )' rl~urln pom 1" vidJ~ de lot prtmf'r(lf ,,,,bhtd(IN'!II, con taburttl'\lllf'~ uauo.s por lll COittlutncta dt• !OtO rlc;. .. h.Ja. Pc·rma 1· UtrnHg:>. fNmacdo •-t caudattAO A"' nra. que dló nomh~ a la rtgibn, df!fJ•U'"' Estuh1 ) h•tl Esl8, (¡Uf' rué ternhlr 1:Nim·m J)tl i'O lut inv.t_q(IN~f )'limlt41

~:~~~o~~i~~~-r.~~~:rJ.~~~; (~;r~~~~:!'~:')iv~~~~!,;~·;~!:;a~ ~~~ \'M MftlOh't. pam int Nn.af"!;(> f'n '" monfllblt, .,...umalberp.

l'H iJ~d~~:~~f~~~::: ~~::~~·J~~;~~f' J~CI~·~I,anAI t•Ou t1l U• 1108 l l lilnllc!t Nlnt ivot~11 lnt t:Uf>VUl. )' Ptt' dfl dnr nJgunull 1101 if~l\lf d•~ lnft>fts pum u n f>f,tudi('l, d~l '111" rne hA ('Obi(to la honra ~~~ ~ r lrtlo tldor f'll la pm\"111 i.a df' J...,...n, un fllha<ho 'l'lft tftot..l d•• W'ld.odf'1"8 f llli)QÑIIf'l" tloim la fH"t'hi'lt(ofi iJ oh•l!l 1"'1(1~11 Jeon"'• !l;l, )lt c¡ue11ir\1• det•nmprob.luh• rw1m J>fW"It•r Afi rmnr •rue 1011 prllultlvfl8 df• l'ilttl pM!~ de Eepufla J»·i'l .• n un li'ntunitutH

~~;::!~,~~~:.~ "'*~!~:r:ra-crt~;!,!:~"r~·!~'d~.r~:::: cullh.-t,.ln ('1 orte quf' ~· ~ ha dntll' t•n llamM nJpt·~ln•, Ke Or!t• q uo tnutus t~or¡u~·•$3s h•~ JJ:tOJ)Ort"louado dt 'rlc c¡u(l "' f oSilfU• mr•nlni\k Mtut·f>lino S. d•~ S..1utuoln lüz.o •u dp..;cuhnwítiUO t•n fM p.al'\.'des )' •·n ttl tt'tlto d~ la t llfl\'lt deo Al.,.rnira. pró'-;Unu 11

Nnlll!an.'l •1••1 ~hr (~ ·nWlrl~r). frue. ttgun upmión th laluau•• Ort·hcJcllf', • 1"11 h\ Ctl.plll!\ Slxtinl•ll t'l arte ('Ut.l tfonlt•rlo•.

-ti-

IC•hn.(>ndi"*"SI!tCue\·_..attilklalt!t!de•E.IlAulro•, dfl Vill{•· -'"''"'SV· ¡1) ... •. l• ,.,......, \'t'a·e. C'Uado Sr. Caco: •··· tnn dec· tnlldO.II ~ h"ll•n p4•f laacdón d~l lltmp<t, t.¡ Uf! aun proh•t.ld•s

~~~,C'~~~~~:!~.~;~'~,',~:r~~~~!·~~~A,~~u~~N~1;ro~ ~~~:~:;~t~ "'11¡.":~!(~';~~~ ''~C:..,·.u bblóm&l de-l e. rro lalki.t-ll~ r.tAo m u) ...... trul.tl, •• be pcxtt.f:deK"Utir•rdk'z y IHW\'"4". algtutA d~ t•IIH• tA!I tllluclltl!\1 pnr t'Ompleto )' Ot.r.\1 mNUo ceg.ulnt. Sin 1 m lwu}.,ro. crto c¡uc nu¡u•u fueron IUU}' profulldiUI esttli <'U(W(lJ,

1 d. • u e~ millo, Qlle fuf>nm mucha~ u1/a8 de IR!t t¡ut~ ('11 l~t AC'· lila .d11d s-> t·t»o·n-nn \f'llt~ f't rtOtt.ablto q~ huO~I'ft t"UAtro 0 1 '1'* planO!! ("lo ('Uf'\11~ •tue Ot'U("'tan 1011•• rl ahtalft que hu)· e~ conorldo por PI nHmbre do •{ uflvosmc,rmfhtA•. •In duda e.ludlrondo o lu ,.1\'ierl\hl' l'ClVndnll 1"11' (!1 por f'l ltombN' prlml· '''"" ,1ut> t"t doud~ attullmeote llfl c•or1strun. )' en 1011 dt•1n6~ ....Jto nl>-.s df' • H Ol$"tr(H, INmad(ll • c.•Nno )',.. t .. mos d~ hu. 1o0r tl .. rn' arc1ll010 con Hlntl'llkac-to~ tito ro..• •n-niSca.

l'ur ~u di~<JX..,I1"1ón. 1'1\ •El C'rhlll"'••· h\s t'Uf':\tl!J dél lllht'nte tlt .cucvQJ nwnucll.lh 1 l~·ncn \1011 nc•toblv )1('1Ut'ljnl'l1.A C'On lós dd J'>i~lue ni\C'IOnal fl(l Jj¡tndtli('r. t'U :\'Uf'\'0 Ml-jlco tF•netlot~ l akl l.. n"Cttnu·:neot,. f'lf·\adftill t. 4"1'111"(0rfu tlr .monunwnto M :l81, y QU~ df'ptm.I4•U tU ll\ IUallotbd dt•IUepatiiUUf·OtO d" \~trkultum.

J'or ualtttRC'Ión f lf':\ttdn . ) M llutl ladcm c·n~• tm\CC'(ltlblo, ~,.,rt'Ctll.._t"A <•ut"\'41ll4'>0nffilr n la11 tUif dhV'IIrrs ,. a hlll t1t1t

h~f,;::~:r~í!~~J~r,~·¿-;:¡:~·=~~~~::t:~~~''::r.r;. rfro. lli!llllfl lt .\u dt1tu.,lmltnlf flt)tl~ lH ll tmp4tt prfmllla·os hOifO lo& m41 mfld,trtS, .r .. :!1~'~.e~::~n·r~:.d3epe~~:.:·c~!<;;#'',~:~~~;.·.~~~·~ ,.,._ \ l\ l#'fMia .. w b:dlan un~$ la• unu .~ Ja• Ollli.S corno t-tl·

""" ti•• unn t'\lhnena, o M••n Ctll;.\11 """'"'"' jJUt>, lVlhO ni• lO de A.u,ull11, .-s1An I'IOIJ}.IIlY.Ild()fl n col~nl t•ltura , nprovecho.udo las lllt'IW·tBt. ~rit•l <11 )" CUtl\'111 nnluré.lflllll\lt J)J'e.lii•IIIOn lnR illll('('f'ti · 1.1 t~e>l• .. '1 u l)(•rd(·~m rl ('e.U~ clf·l ri~.•

\ •lf'lli.IO• ,PIOiaS.,tNhbl'll('IUt~..-.tn)aa('U(o\11o,t1 MtOfJifld('IS­puo t1 • La• runliKf.aa t uulliaJ qlll' h •bitaben tn A€tUf'lhhl 3J.OOT· tnd~1..11 rtgiOm•" tl'nilln ()111" obM'h't\r todo g,'nc•ro lle pn·caucio-0( .. P'"" d• h•u,lerie di\ lrWJ At!U~"' (IU~" 1~ 1llrlgierun fiUt ••n<'·

~·~.;.~~u:: i~~~~~"'.at~~.r'~-- ~~d~ o::t~~~-:~~.~~~~ :~~~;:~:~~~~~~~~ Tn~~~~:.J;.~~~?S~7! h~nb~~~u~:a:!~;:¡~ ~\~~.~~.~riJ!~'!.~ ~~~~~~ u!~~.~~~~~~o~':~~A~f·a:"~n·:~d(l~: ~: puur mL- aft,, ...

('tm lait; tu .. \ el' qttt mMtt<-enadftmtnte lk putdea tomJítlrar L\~ tlt• •Cv•·,·nM mf>tmd(ll• 110n con •a~ a:rUf1c:l(llt't, dt'l U8Q !<"'-

- ll -

~::!~•:é:~ ~r.a:::.!;'o ~~~~~dt'l lolarn~. )' qut>. wgun IH--

• t..fot: Xf'Oiith¡.-!llf"<-flOrl; dí~ ~n .,. Artlt •!-ti~ pu Jú,u.r ff•t'­""' eont ~ conl,.ntk d'ulih~r ('onun•• ()ll()u•ires ~ ext'3U• uone ntnurt'lle$. DA m. qlW>fquH rfcioftll", a. ou t.a roe~ J)ou\-&1\ ~~~n~ <'ntam(>c nl .. ~ment pnr 14•11,_ uutilt d~ p&t~rre e-t de rome,

~~ :."~t~~~~n;~,,~·ra~w·~~~~~~~;:;~:: ~~~=eTa':-~~~cf~:~ •1 on oo l,l con!;idemit.. 1111~ (:Ornlll'" UM hull.nloo t.fe In groue 111\1 urcll<-. On doh .. f•n rl>aflh\ In rAppru('ht-r do la Cl1'P'" dol· •n ilniqu~ don1 ello rr.produil 111 ¡•l•u. ''' rntmu c¡uelq\leS detnll• tl'urnnmrontollon. C 'í'¡¡¡t d i\IUI le dOJmrt(:~nNII de 13 Mornc •¡u'~ nout~ pouvon-5 érudlí'r Cf'U~ forrn11 de wrut)('. On )' <:onnnlt. d~ nornhr.-•u!Wl' ,.xc-aval ion" arlill• lf'llt-11, éltul-t·s c.lo~us la \'all&>c d~ I .. •IIL Morin. csnton dfo Mo111 nl()l'l, Héunll'tl per grou~1 di• tlueLI. f'llf'!l; (:0D5lih~IIL 11t•111 n~'('roJ>OI~ ¡\1111 ou moint hllf"IOT'• tantt~~.•

l..uf'Wl a,g«'Cd elsat•IO flllnC>"f: •··•' rf'tl.......,.. dans un bfttK: dfl t ••te fOPl prériodt.\ta d'uot" lrftllll"h•• ('OnduL"IIn1 a 't"ur tntrft. d6tun."'o par dPS Wllk..._ ll. dt" Ha)f' • ~trou,·f eH h)·pog.·~.

~~~:P~U~~~'\r:'t~~~~~~r~~~,~~=~~a~~::~~~~ dOUIJiet, e'est a dite compoli'H 1t'un~· gr~JUe el d'un~ antl­t;rutte ou \'ettlbule dt> IJ('lltfl <Umtn1lon. pi u" Hruit. Lfour pla11

~!t/e~~~,~C:Jt;: t!~.~it~'t~·~~~~~~t~,1~~r,:~~~~~~~e¡;i.c~~; CJrvllonirement. ln ronn(! d'un JlfnWNtu r•"('lltugnlaíreé\ idO dou>~ ~' I:Klrtil) Cf'nlmle. DAu• I r~ ~o~rol tt•8 \louiJI('!J, le eonstrutteur

~~f,f:~:~~~¡~~~~~~~~;~:¡1(~:~1 :~u11;h~c~~~~:~re ct!~~~~~~~u~~ ~~n~,!; r;:~~u~~~~~~~.~~··~~~:·=~~~~~~:!,~!~~~ rA~~~~~~~ ~>ntn'.,.... •

•1-" vo:ltN frublemtnt ··ou\tt:\~. ""' ~em bea~,~o~"'C"Hnl

t,~.J:'(!~·~!~:eu=e::;:~:s;l,l~~~ :~:n~ :;·~ r}t.oltallll-d..,ntudf tfl,ajjK'rOI'"h••u., r4!wn~tnNUHe,80h on ••· n1•M' ,, t·n (Oitl\e de ('U\tU,., aou. ('Dt!n. dte ~••gem. on euai~' d•·JI'ollll., dt"S ioJ&rumtntt dt ptff'N'I "' dh·t'r~ m4!11U.S obJ«t$. •

JJUI;~:~~:I):~~~""F.~I':.:1~~~~~:.1:n~d~~~;::t~:.· ::.~ tOUJI>Urt ~mploeu, NI nombr•' u~·• \'nriliiJI~>, N dout le total, •l'n"r~ M. di' Oo,re. no tf•ff\lt PI'' lnrt'ri••ur o •leux m ille. Pet.r •·out ro, on n'l:>bser\'l' qut QUfliQII tll ln•IICl'S •~ez incertoins d u rltt' dl'l l'lncincrotloo.•

1Jttt~1f: ~?~1i1~~~~1t0~~~~~1~t~,:~~~~~~~-.~~~~~~~:~::sll~::l:ÁJ~~ !J!!(':~u~~~1d0~fr:~r;:;~~!.r.~{·i,~~~ ·~\~'~~~~~~~~~:e l'nction

ci.M moblher runl·ralllf': tlf'fl: [(IOttt·• 1111 P('tit :\lorin ('()JO•

l!t

¡•r• nan &uttout, d.:>it hacht~oo t•n sftt'll. et cu J•ull·atu (un~t···r•· tanll'" t,~·~, .. tuplllalft) dont quelqutot Ull(l pourvuet d.- h~ur gnh~ ('O hOiK deo ~rr, \1(11 conteau~. dt. ndoin. d,..lle..~ dt~o t)'p-11 dl\fi"J"'. •lll'' ~t-llldt- •¡uontltlo d'lnstrumouta \'1\rl~ Brl ~>ilo•x .•• •, et•

\fu • ..,. 1on ltlfl dt•lAlh•~t dt 1(1~ cuew•t d••l )(.lme 'lile tn· H•ntnuu~ t-n 1 •• """ ·CtM>\U rn .. nu•'•t•, t-.•mu )'o l!"f".JUu!l \'itu· ftn f'U ••1 tr~UIIl("Uu•o dü (!i.tl'i rs.tudto ... Lt.s l••~l¡dc 'A f'ntnulttiOn

!i: ~~j~';b,~·.~;.~. ~~~!~!o*~r!.u~~~~~ ~:~~~;,!:"~ ~~ •t!~ t::!rf?l: , . .,lu L. ~·\ituldnd tlf' hu• eu~\'nl u un.. c iudnd tiJ(•ricu , con·

11.:~:~~~!~d ~~~~ t.:~J~t\ ~~~~n~~~ ~~~~~~1l~·~f\~tJ~:It~rh~:l'~~ t t•mo n ruf('O d~ c-ettad<JI O CS.. ~HladOI'f'l, t¡ue lllcitron 11m·

l•ltl.ll •In i'lh\S orroJando lo que huMem l'n tu ioh:rior por L., a.1 '·' d•-1 <""'M,_t,) un det.allt qu~ PU• d4> • •r\'lr d~" C'OUlptobaiHt•

..._ •·1 qth• ol pie do, lca.fl rue,n• M> lutn f'ncontrt'ldo al¡:unottlbjtto-. MI 1"'- rJOOv rli'Oihtco.

NO M Ntfl el C.át;O nn~ de QUI' ffJ lu t"f'rt&tDlei! ,le una tlt•· dtcl jt"lo rlc:t IMt\'U cu.wus hoohaa P.Or el homl1te primitivo; rl Cutl'1•• ., .. RCW:R1UI()flh.. en llU lnbtjn t..a\ ru lnaJ "' Tun·n. U(~ dito·, i,...IIJ~dQS(' dO lit f UUCM!a Chldnd celtlbt>tOoúÑYftC8,qllf' n.A~ tAI'lf.-,. tud:ó con--L.>-nx.udam entf' él tultíihno jl'ft> df' 1.;\ tw«i(m de• NunmmAtica dPI Mus('O ;\rquEOOIÓfeiCO Nac-tnntl, O. lgnado '.'111

·; '· •rUfO eu t o rno ele ''11'* bny un nluraU(Iu. ''~ formnttóu

:~!',~'t,~~.n~:~~t~~~ ~~J~~~'riJ~~~,~,,~Q~~~~;~·~~~~-=~~~!~ ... ~~~; f'U t .• f'Oo'l:l. •te dUkll IIKO'W}. unas c-...mo o;jlt,. o alJioo-. otre•

~~:f~~,~~.!~es,~(··~~!:n~~~ ~~e"':~~~~~;.~h:~f]~ir,;:u~Í:d~7,!: f.ubltarnu ¡Jrim~nlmf'nte Pn IM' uf'\"¡lJ' n>n·aoft al lugar eo ,, .. ,. IUr ron fundndu

&a ~~~ "·:~· ;~~~;~:¡" ~~~~~~:n: ~ :~~~:,-~~~ ~~.;~,~~. ~~~;;. re~lc.m •l• 1 \1 1rn• ru,.ron pnmf>ro d~llnadu • 'i\ i('UdAa por f'l hon1bro cM l"'t'tiOIIo uPot•lhlco )' luew;o '' f'ntf'namlt-fiiC'Jol CUUt•i l 1~ ttbahft••J)Ó ,_,~l*l PI'"' brlblt4f f'O C'hf'ZIII dé hMI'O \ fllt · lrtl, oriA~·n t.lo l.us•ru,li'Nt1 Clll\ltld•t. ).f ~\1"1-. iiU. l"nt,... ••tr~ •n •1 '"'lA~ tu v-m\ .. r ¡to\'A• •tU<' fttN·on h&bit•ldtl$ por los prl· fll lllv01o '"'H ron •l·•1• .,.~, .. 1uml.li•,

J.a¡;; ' UE-\'.tl d•• ,¡; 1 Ctl!itro•. clf> VlllnNih>lri•·C"), 11c.m +lt" tutn tn.J¡"" ••tal.t.., lMf">f'l&hi r •• ,,~.~ ... ) , p-.noci•\ J•l"f" ... •ntir t 1 Sr. J\h·u· m dt• tu Bmna 11l e.t• nbar en •u c uriOt-l' mt·n~ntfíd Apmtfff Hrt I~H':t>l-/a 1, p,,,,,~t dtl C.r,r.ro, In •¡uPI!i¡tn4': , J,.,g ('ncum· br~ttlus <:U(':\'f\11 nrtuk•lltiP!I ca u~ h y én 13 t ••ftiA df' \'ll"amon•.

•l··~ J•'ttu· .. t•ru\hHAIIl+'tHfl d••ll'uentfldt•IQ\¡¡tro. pnt"Ofí'n pt•r· t• n·~r .-un 1 t•pota n•motl•tm l"na P:\pio«'a(i"o tn t"ll•• hic-n tl11'igid1 l'f'tolllt.arlr~ un trt\hAJO tle hn¡l-Mi n n cia f"loltn~ 1~ P!illl· dOAAT"ijl-""'4ll•-gio,_,,

COIIIO IH'IIIOSclh ho,la& Otlll('()mk'l QUII'" h t%0 ,.Uf'l •. tliPntt> •h•

..... 11 -

tCIIII\'Ih llti!Uttd.loit el hQOll)re Ui> Hti•·v. ~·upan \1Jf10111J~I.unW, rornuwdo 111~; fin la actmtlld.•d ~lo t r t'fl d., ('110. con~ n OJl •'Uf'\'••• tfl¡c 1.•): pero en otrCI8 k> hbee"·on • .,,,,PI! IM'<'IKit urttft•

··~ 1 •lulmflnt••. •ru<t •fn dudn .t.Ou 111 pared-tondo dfl otroe Ctlf•\·¡¡111,

l'"..:r.~r ~~!!g~~;:;:·~~~i~:~uevu ao~&uent<' (0¡. 2.•). dh·~: )'

~----------1 i •. 3.•

- 1 ~-

1 .... 11\ÁI lnlpofiAnl~ llf• IOd.A5 MIU CUM':l .. es\d f'tll"l I,I,U¡•t mt··hO. )' f"''l lA Wt'lllll••l' C.'ft la lfl11'1 .A (HIJ. t.•),

J--.ata C'ltt<\·~mlr" ''"(i8f'l Pünltnté(no tod.J&laiCU4""· 'iihldft onrntAtla• ho-1• ¡,¡ .. 1 sur. ~no diJO f"n la obra l' ,.,~ta ..a .. r. e; a:•) lhi-=IM.I). ~· U~e ltpro'<hnacL'\meute ue mtt,_ (lft nnc·hfl. Jk•r a)Cu mal elfO""" r d08 mt-tros )'medio dt> prc-fnn• ., .. , .. ,

l.ur,,,....h .. uc-n•·n una IWrie' dt pequ~ hu('Nlf, 10004 f..,,. \Ad,..." ''11111 tn1•m•' u1tum. &in duda tan f"l Uitd quf" Rtrihu)l" Ot·('hf!lf·llfll ,, IOil+lto 1 ~• ('114"\'ttt d""l Ml\me, y 1"3\tn adornad·""

~~r~r,'~,~~~:~~: r.:~~!~~d(:;· ~~f:to ~ft~~~)~; .. fl~·.~.~··;~::~ vi~<iUuln iU¡ur-11''" nt('o\'4'tl.nunc1ue no pnr~ l~ ¡>rofanOR. J)<liHUrf"

=~·~.:.~ ·~~~~·~~:::~~~:~ ~~l~~J::::~~~~ fo~~.:r.i~~~,b~~m~·~~~~,t. mHlvi• r¡ufl 11101'1\ 4'1\ t\'111'\'Uli IIU'IlUdfiS•; (!2}Ul8 lnbOri!ofl tlll IO!t

:;~~>«:1~~li~J~~~~t:!'í1~:.~7.','·~~~; ~J'~',':;~~:;ae i~n~'r!~ l~~~:::(¡:;_rs:~ ¡qu~llfl f·pOCA t'f'mOUilll!llt.

-li¡

En "" tHIJllirubl.- ullm 1'.1 uru fllpt•lu tn &pofl • 1), .Juu11 t'llt.ffl •\3tulú. ihC" lo~i~u•~ntt • t"n pof Ctmro d~ &.pana. Jc... llrthlt\- prebl•tóriCOI5 opuron rl(\ra ~u &r6fko ..-1¡.-rabudo: efta" l:t can.cteno~~"lk'a .•

p1~iorf.'i!:~~~ '~':t~;~"~~(~l~lt tO.:O~~~·.~:~~~~:~~; ,.Jntc·~l"-r lm¡NrUmtia pon¡tHI c:JM h• llmiiN d,.l •rt~ n:a,....trt> ,-ant4hrk'o(·n el¡~rfodo Oi"4•11tko; fóllrll"t-lr. qut ei J;r'Ol'f'dnnlfmo Jtltt<•rf··OdPI ~Cirlf'd~ ¡.;_o,jlfil'l~ ffll t "( f. noducidu 8 Ufllt (!l)lt bM·

:!~';: ¡:~,~~~~~¡~ ~~~~~~~~~~,~ ~· :~~;·~~!1 r: ~~~~·~t~¡~ •AtaJ)uNt·n•. eo h.& ~¡ue UINI~toc·N• ¡14ntums en rOJO y •ll,gunVf! f.rO//IIrl mnu;terh:ll icos df 111 rqc:l(¡u c·cm rnl.

Xu "61o por el p~o¡Jiruit•ntu 1011 tln ilu¡>Orl tHidf.l lll$ uHl· ulr~>·tol"'onf'S artf~;ti~t dt• •t'u"''"~~: llltlUudnt•. tino tMoi.Mn .~Ir In lriOTIITQ. que se (Ht(' llll'ju 1.1 l:o ( j(• h•Kt\rllil' IO-"' dE' hlll n-~1··· 111'~ ''••Uintl y meridioo,tl. r•~rtld l !$11111», ~oin , miK'rgO. •lo fu" t'tlftC'li'rfll11eas d l'lln COJIII\hriru

l.a& hgura~de •t:'U(W9!1 mf"ntHI~t .. lk•ll d .. un ~NldO mll) gmn· ,¡,. d•• ~Ui lllttll7.aci6o: •<•n. t·n •u ma)4JI'l•l. flgurA-aaiHrol• .. tnt rf• " ) toomorfa•. al b.clo dt· lo• tunlf'l ape~n ¡ll\f'f'Klll ''f>UU.. el~ klrl quf' a~guO(M put'•d~"P "'l'f'ttiPnlar o~,..U)L't y ou'• ,, loo tu•· no ha ~1do rw~íhl·· daM 111111 rllt·rprr~G('I•·o. Sm rmber· CV· os gr.tbadQ. .. nf>(.lftÍ('("' t~ .. luOt t·n Ja J»t't'd U\·•11·~ •l"l• CUf>\\1. A dti grupo de , cuf'\'At lllf'llud,k"' nentn. • Jb •r 1ft' lo('t 1an t~ueruélieoa. Jn. 1>4'1lfiiiM' ,,,. t t'll7,o dP a .. ,. ~"" tl!OU· 1 imt dt1 :.Oortf" y IN! rd~0'4 ih•tn11iA1Aa df! rnuch11<~ flgu.rn!amru· pomorfnc dtl Centro)' Ml'<liodln df\ Jo:~patUI, mzón J)Or ht cuul J)Uf'dO ('(llúlidtnínlell'3 l:(IIIIU UfUI lrtU\Idf"IÓII IIP) ntlí> r llf"'""Ul! t!t' nmhuji rt'8iOnrs.

Ol>ennatt r. en eu mogufllc:A Uf1rtl l:.lllrmllr~ fd~il. AIJ'ibuyc> el uriiJNI dP. 1>@~ orto do ~8<1l1Ciílíit1Ut.C'Ión ''tribus dí!l Capsle•'"' li!IJI("tior. Q flnal de Eapuno. c~ut• u•voJutiOI'Iatún m slt«t ol

:~~~::,1~1n~·:~~~~~o~¡!~~~(~~~= t~~~~~!~~(.-::ff~~·,•::.~,'~,4;, d~~;¡~n ~ Nf'01111t'IH,

1-1 nli .. mu ot.-nnaitr 110. tudl· .\ ··n .,, •. , •• c>hrti ... f-J)()('U 8J•ro­:\ ll·•lol-. d~> f";l'18 da« d~ ~rat..ulc•, dt• .• n<Ju. •I~O'd" dt<tu~ • • ,¡, "'''~· (JUt' hao p-1'\Juratlu t •••••• f'l ~l'•ollu-.:-u Goal r l•Oint ... t-l"'' d .. kls fflf'"-t.t-!1, Xn t!Ao&IAIII• ...,n ,.,. gra1. p.it'lt ~ wun.· lllt·Uh· dP Na<J auho-t&ttl!·nut•hotl.,... Y O•IOCldtf' tll el..- hnu ""''J.,. •·anto. plOl&•IOf. r .. dl•·l•• "· h•' ual""' djo.u '"U edltd ·

·t·,!:~!.!;,~~:a:~~:~~~ ~:r :~;,,•:~',':Jc~l;~~ ~;:..r;:a:::;a~: hU('u dto l t~ ~tóu caut(lbrir'IJ )' f• l •h·l ('f'utru ~· $11rdC' E~<p;aOll En t411C' to. si coowaromos In-~ ftgur''"' {i•IIJlt'l-'ltlm,•ntP ln4 antro· I)OtnvrrnRI, snha a 11\ \1'1\(l c•u•• ••n t•l Nort~ (•1 M•r lturrvwc> f't rt!pn•);l>lll&do ~ólo . ~ n máoc lltll'llt 'l'll' lrttlllt.OC(•li•H'hlS fUI'(l formor ••l lmnco )' 10!1 mic•nbi'Qll, utlrntrtl. lf QU~> ''" ••1 ('f'ntro ~· ~urnpfl ''"' ••n In k llsum$, frf'f'uentf'IIINi t ••· ~·un mlurnQ!I •'11 la rul>e1.o )

- ~· -l"mnb•ijn cu lu pnr('d rondo de la cut\'n, y un J.I(ICO mM ni

('(l!Hro (!U~ ltuJ onl~liort'tl, hay otra figuro hu•naM. Tiene url

~>::.~·~r s~~~~~r:~!c:!~~~~?~,~~~~~~r' ~:·,!'~!~~:~~~~~~~~

Ht: U. - 1. 11. 11 1, VI y VIl. I'•~~I<(Jo ie"llte.-1\f '/ V. AIJ. VIII '/ X.OiiiiC~U.-IX. C.nt~ dt 1• Vi~u. XI, X II,

XI II ) X IV Pf-uOV.IIIOl • ndJI"CU

hu' a 1m d u Litigo llf> • Pél){a 1'\u, tuaubi(•n 1huundo do Ja •Cfi·

~~~ :!~~.d~:·~.~~ilr1~~;, r::l· ~=g~~::~~~r~~~~~i~~~~t/:~'~: ~J~~~fa'(S:~~~¡~~~~ ~:~~i1~11°d~e t1r~\~,~~1~~~~¡l:t~1: !~;~sr~i.~réhls•órl~iJ) litulttdu l..tb pltttmas l'"hl~t~rlcas dt

Lo.s ¡JiérliBS rte ~l~l fltnlrU de •C'uevaSc rn~mldM• e!llón UUtl · blén on pouuro d(' dnn1.u, r 81111 bm74'ól tormnn unn lhlPA hOri·

"ZOn~!ire IM llgu~ nntrop<>rnorf:l$ m<'o•upletail tll•e lw. · grn· bada~ e u lns p:nede~ de •Ctt(IVA~ mt·nuda8• cuwo llt:. <1~/nn !u-• ~·•r a <luda liV qul' lo Mln; l)trns

btl)' CU)'UiS: lht('f16S()n tnn vv~s.

t ~ X ~ CU)'Oil lm7MtiCII~Ilf'lltri'SÍHfl

l:W~~~~i~~~;.,~~~~~~~ ~:~~~~o::;: 1 " u r.. in'ú~~~~~~~~~~!~;~id':s ~~~-~~~?~

t:~?..-111•. YP!~~~OV!I~!J!"J; f:~~~~C:S~~~~~~~~~~~~v~~ Pocldeo.· IV, fn~t•C'JI.llt~ol~. m~nud3b• )' eom~u·adt\8 oon

IM •le otros cue\'nS ~paf'l.olo.~ )' ostro.n;tras. ho de oc,aparm;, df'l objeto qu(lo impul66 n.l bomlm• J)thflltivo o. graiJ-.uiot e u l!IU5 \•lvlendtu~. )' ntgunoR \ 'l"(:t"" en su~ nce••&lllos )'adornos 1 l ),recoglf•lldt:. pnr1\ f'lio vnllos;•~ Ofllnio~.

- 21 -

/,.\' (l

- ~!-

~ pr~~ ~r(>=':n~~!!;~:~!!.;'' d~Unt(li oe!ll Nlll eorr. documento import.tnt .. uno parajU!llftee.r f'l Jemor ato.

mutttoe lt- tncontramOI f'ntre 101 Jnat.nd.-. nf'Olhicol de .\fr. ee:tudladOI!I ¡'!C"'T Fr. df' 7J"ttnrr. U u ft&'llr• t'l«lU~tic<t esta. ro. dt"A>ti\ dt Ot'l.ll v.uia¡, mur ~'fiW"matllád.as r Pll po&if"ión d4'1 huir ~n di~tln\JUI dln"'f"('ion•.

t:l Sr. Góm~ )olorf'no. ni pttudlar lo- ¡>eti"'Olj!oe endalucet, dijo <¡ue \CI'IIAn tel.aci(tn equtlh\1 fl8UM8 bumonM pinUtdft! O &rRtxuiBJ en olgunos pcl\on('t df!ln ~rlé merlttlon;,ll de f:Sptlftl!l.

~:~~ ~~~U~~~rtn~l~~~~¿;:,~~':il. ~~J)I~Ill~~:>~li!R~~~~=::dt~IU~l~~ dAjnball <lo Yng<:tr ¡>Or los c~unpoe )' dfl l)p(lNl!Cer pam reco-8('~ (' ll l11 Oguru (¡ue el J)rhnltlvoamhnb{l "n cu~mS)' nbñgOH, 00'\~~~~~~~~~~:Pa~~t!:d~1~irmoria. da dos o¡;wroo~. ,~1\lftdf"· ro- pun\.08 de a poro de la ant,.ttor ttoori•. t·u la• que mupo,tn~ ebtolulA conformidMI con lonpUHIOJ'KI'rtl Sr. Góm<'Z~tor~nh

:~ ·~=~· ,!:o~n:~~::;~~ta·~~\~:_:.;::e,;,r,:~~ *"lül1 Cb. ReMl t"ll ¡u obra La rdltltnt 4t la Gc:tu1c n.na lt dlr1UI•nls'1u. et decir, p1Mr.11 q••" fu ·rol\ coMidt"rodas por f'l h(unbrt' pru:niLivo como dc)nuf'il\1) do 1015 ft:p(nms dt>c dt· hanwe

• En las pied.ti.U nl),ur.t1eo• ~ltc Jlt1ul Wf'r~rt o en lot plo.-lmt attUlclalmPnle coiOCAd~••Jlllfllen r~idirHpiritu.s. ff!J>f'·

~~:'W~~::,'~u~i~~~11~e!~:r:;1~1~h!~,~/1lN:!~~ •;n~~np6u0&~:-o~~ (\()\lh'411"ntA dl"l er'1 1111tulungt\ eon ttu• churlngu•: o seo lot ple-

~;i.!8~1~:{:~z!!lf Pd~;~~= 2:fo~'~'J~~!:~~ austmllon08 d~ In li.t I!H'Aor ~fft.r,lu~de Cerr,\lbo ¡Jf'llll'ul•rló en fo Xf'!Crópolis iW·

~!~ ~~:C.r~:;-; ft~u~J\u~::~':~~~,~~~t~~~~~!1:;:,: ~K~:: (lltMiétlc·~t,, que m u)' b14'1l puda·r·l .... r 1"1)1\llf''UeDda del P'ftSf•

ml';':,:::::;:~~:e:_:~·~ ~~~~:;·di• bo wbor. ba) u• 'I•IPQnf'f QUf' la cueva A d~ .t.l ,.,..,nu, 1te \"llltl83bcuit>gtt.1ur­,.n lO" tlf'lmpot prehiJtórK'<'4 un lnll•f •hUnadO e los t'ttpin\u4 df'l lu1 d•funtQti. por cuya raz•m ;-1 ~'lfnhre lt equf'lla 1·(\01':. n"pr.,.n\6 en ~u,; ~IH llfl'llr ,,. humttnlll •lmboli7.:tn•lo "'" nntf'~"ldoe.

L·• ~~iitfllc;iA de Ull t•ultu " lc~1 muenQf lo Crr'O iniludahl.-: 06n¡om, (In su obra A'llltlt(cladtl prthiSI~rlt•n dt Amli.lllltlu. 1111"1'!: •HI cuidado oon <¡u~ I(UI\ntuhnn fltlll c:H!fl\>t>l~ "''f·l,, ,.,, "11('111 '" crfll"'nt'ia d~ la inrnortnUdtul del ni111A >' ••n una r•·~ourr·,., .• C'lc\n }' vldn futum.• 011 i>il~~ O¡Jioh'tel 1• -lr,IC'I ¡~ 1 tnmLién ()l)l•r· tnrtlf'r, fiUt>, tf'Ola!ldO 116 )¡ \'4ti~hu\ CJII~ (l~ntnn 1011 f'nh. ..

~r~!c-:.·:,~~~l~~r!~J~~.fl~ h:;¡:~:.~~~~~ a:~.~~.;,r:~~~~~,~~~)!~:

los tnlftri(Jf. JU.Dtamtote COD la ~aa de otra vld• mAa ala. de lll. mue.ne•.

pol~~~r;:~a!~~:: ~~::::~:~=. ~:~~~ ~~~n :.~:.:;~ mient<Jt de ln\11\"iduot en la ,1.nta po6X'"Ióo cM f'A (\2CIIIW.

!~~(!~C:n~·~~~~ 11~e ~~~u~.~~~('rc;!'~uCf:'S~d~0o~r~~,r:¡:) ~~ dda t.emna )' qllfi la ,.kla de uhrdhtlnbG f'rt para ell01 t ri~t<'.

~~~~ 4¡1~d~~~~~;:"~ao )i)~.;·,n\':'r~~~g~ ~,~·::¡·d~:ro~~~~~ ~:1¡:,~-:o tá':'t.nrs~·~~;!;:.~~~~~!o. oqu4!11oe umert011 podio

Eata vBtiCdad de eoterrnmlentOI tlenf! un ~DeJo en el erte rupMtrf: &l lna RgUtl\1 onlrQJ.IOtllOrfQS de hll cuc,·oe )' peF'lon~ 500, f'Omo o~na Wcrnert~ rt'pre!IC-ntadon(W de ontf'~dos. nada rnAl nauural q~•e el d•bvJt.Dtt- pbara la Ogura tn la f!O&­tur" m i.stna en que .e verlftrurn el cnterrnmlf'nto dt' la ptr.ona q ue (¡uisítru u~J)f<'fW'Illar. J.o~ entf'rrndOI t•n la pMiciOn del ¡ueftO ht'.a ~pre¡tutodoe: ror la ft¡ura oorneut~. al parecer. de plf'l, yloaentenadoten cudl-lla•. romo '" mujeo· do'" cuov• l ~ ~ #1 •drt Entant••· pró)::lmo. a Meu· t()l .. ' el burnbre dt • Oarma (1rnnd4't pufldtn ser 11\3 nsums clf' '"'•'' lr'lon(C;ulur )' lus que ton ha ''·-At'".u, lk tPd.o t:.ml.it caralterndtu de ,p,.oa &eocrl· tA•, ao•nuada!l, lit'g\in eJgnaot •umtue mU J"f"('t.blemente f'D c•uclllln.s (Og. 17).

t;l culto n hlll a.n1(1J)é.Udot de1Ji6, sin dudtt, orlglnnr, adt~~nt\1 d,.. tll .. J f!St}U•·matl1a(,C'IQI"6 d•le ft¡:utt. hum.tUl&, atrnn_nOmtro

?r~~~~!~!~~<t!~r.'u?h~~~,~~,~~r,~f»E~u.~~nt:\~~~~~~m~ uh1u6No, tn lo Q tl f' los natuml~ Utuonn (".PUIY.31t-"t o l('fiWM, \]Uf" QO I'IID $100 Of1l1Jdf'S df'f~.U<!e df't lif>IJIII'f\hti• a O kjMU<rt-­m~ddlngs.llt' hnllan OQn rn>o~.:uenc.l3 amulf'tOI de e•ta de <:1•'1"\'0

Y,J!'~~~~.;o:,~~!(>"ngt%~0ttl:~:d~~~J~~~~~~~~~~~,.~r31k~~~~-:.~:~~ r ... clon•t• <t. "• l10lu d.- barro cocido. llu$) con dl•tlnv. adur­U(l!J rut~uuo., digitAh·~: Otrot, oon myaa o incnliH~u;-ione. de ~lile..•). quf t'IN qu4\ t¡unbl!on 80n omutcto¡¡ tontm lotJ ea¡llrllus •rToll11~

lo!' ~~\'~~i'ú:.~1t~:~~.~::: ~S!: 1:"~0 r¿.<:,~:~:~~~~ug:,r;mt mt•h•: ¡~tldfan ,...r IH'4'hlll con un J)Ol"' de tierra am(l.86dt'U: dt

;~:,' ~~~~;u~~::·.!&;lJ:.n~l~·: ltw~::~ A~ ~~~~.~t: ,';;: mm u ron por ~r CUllnto.& díl ntiiON.'I.

Jo t,_ f'Voludl•n 1·11 los 61)1U~tol f'll IIIU)'J)J'Obablt•,J)ti(.'5Hl ((Ut: 111 bo• 1"' dtt h.¡ftO (O(k)o t~em J)rtMfN li.M...; de:iJM.Io1, con adur­lltt8 lhlt'alftl )' dtgitRI('t, qufo 11uoleo ..er 1011 tnl!mOii c¡ue 10'\ que

2·1-

lil'lhm las cuentas. que- no son sJno lul) mh•mas boklll·tlffiUltt.O'

~~~~:;;;·~r:í:~'g:::: ~~~g,1~~~~(\'~ ·~(1~~~1~~t·~~i1~~~·~ oc•s, c••enta.s que AOn unos vece-& de borro. con o slu udc>rll(•. o tr1\rt do ptc-drh }'algunos vete& <lé huoeo.

Lo ~hlnHhldn de l)mulétóS no t"S Onicn entre 106 r>runhh'(•!l CSJ)tllloles: OOOrmai~r dieo: ··rarnbU·n el hombre ¡>rlmltl,·o oc· tual va mur li!('tl:rgado de nmulet~. de mf'dio.e de m9g'lt\ ) r!c IH'Oteccfón do lOd:lfl cls:~SPS. $Nnejanlt't s.ignitlcacfón tenlnn S('j,(tl·

rnr~:~~-~~~P~:!,P d~\,'¡~fn~~~~i~~:~ ~;:~~~~~~Á~~~~~~~ bvla~t dé p iedm r l)ltrro. gron nO mero de Cll('l1t4$ (10t$110tun,le. lus lluuuua sartns) flt> piPdr.:• con odOMl08 dighules v lll!ol!.. d,. bftJrocolor(ladOI~:t7,ul). y odem68 ptaquflas<lo pitlrn oou un -•.guj~ro J)Jn) lh:sv3r su8J>t'tHiidM. J-:~1:18 •lh lrntU los creo de (Jn·· tinto uso. probubll"m~>ntf> el qneonolA \\'í'rncrt en $U ro \'tirio~ \'t'ee8 Ch.t\c..IO trabajO J.Uptt'St tllatt(}JilS Jt ll!lltpDSOt/0$ tt1 ti r.flt pattotfllc~: • Percat-ándOEie: de lA ~J),"lCidad de rni$1Cncia d~>' la ¡•ifdrl\, el primiliYO to¡lhttt (¡ue J)lJ('(Ie apropi~n;" t~l.fl hwiohl hj· lidnd, lle,·ll.udo el ohjeiO ¡X:Ircoen rormn de t()lgant~(N• Clilllt(l Jlico, F:cuador y 1\'ue\'O Zelnndn).•

, ¡,.;o ~i~~~0é,~f,~~6¡~'=:i:~~~~~~~:~/~'~~ ~~~~~:l~d~o t~~~~::; ~:~~~;:s~l~e~~~~~~~~~.i.~a.~·,·.~~~~::. ', ~~~o~~.17~~·~~~~~r~t~s~~~,.';~: ~---------~ ~b~'t;!!" }~~!~~n~<l;,e,~~~~~~

brt, dice: • .. . lo$ et~rrr ....

~ t i f or~n snc:rilld()IJ n Jnq

r t ~ ;t ~ 1111U\('8dú5ll~tlntl't'l.'l$!1dO!l. Á ,.¡.._¡_ ,lí T <•~~~111:~•:¡~· 1•nninor de

(l(' u))tln\té dt• lll& llgur.u; c.,.,,.,,.. ,.w,;co,, autrOlt(unorlos de •Cu"·

~lt. 11. \'43 •u('nudall• ~in '*"Alar , JO il}ltUl,ia l\~,;¡\ (IU~ !illél~l\

ten('r IM represen tocio•~ <le u nt<l¡)a88(108 eou alguno11 t1Ulu .. •te• res df' In escrHmn rtíoica <lo los grooultindesc& Ulg. 18).

Creo lHt.llar en CS108 C0!"6Cl.~rC'S un p.li.Nlddo nlnyor eon IO.!!­rt• t>rewntncioncs de Oni<'J){lfltl.dot~ CSIJOAola~. y et~)tcínlmcnt~

~~~~~~~~T~~·,t,:f3~r?e~!~~o~~~gn~~~:a11~e~\~~~~!~~ ~~ A~~~~~~Nt~'). W~?b~~1~':re~ ~~\~~~-o00~~~~~~~~.e~!,'!'n~1 ~~~~t1:S~:: ~r~~~~~ trabajo tit.ulndó Fi1!,mas htmum~-s tSqutmorl:.adas dtl Magltm&•

sim~t.~!r~: ;~~~i,!~~·r~~·~~b~~~:· ti~ni'n i'n lo cuevfi A de • El l."MlrO•, di' Valla~b:l'l'iE':tn, 511 repl't'$Cilli)Ción las fl,gurtls 1.0C•· morraa.

l <01t onimulet ~rahnllr>!i por e1 homhl'l) primitivo 1¡ne \'1\'lf>

,.., _

- 21 -

-2>;-

.En ()tf'W:I euev1l!!' del f)(!l'iOdo ncotiLfco nparooou grnOO<.Ios repr~ntando el eab<\llo. como ocurro en In de •&o Gareftu, en lA proviocla llc Sorifl~ )'en los mismOH J'l('I'Jones Aparocc.-n rn

¡\ft•~'~bf:o ~Ofn~o::~g~~~e lh~w'm el hombre primlllvo n• hAcer estfl8 rcprc8Clot4ciolll'tl picLóriQ&A es lo que se lgnor'll: qui" 7.á (ll hombre cu aquclln cdo.d rendfa cullo (t los J\Oimalts, y blén J)Qr agrodo.r 11 ~~;u dios o J)Or <:tuns•lir un ' 'oto conuaf(lo. representó a alguoos de losotiembros do la fa1.1na que con,•h·J6 con él .• t\~í escribió él 1\utor Je este lr¡ll,)Q:tjo I)O o u o publlt.o." do hncii nlgunO!f añ05 al ocuplll'se dt hu; piniu.rt~s de In cuevn dtt •Aitttmlrtl•.

1!:1 Sr. R.o8o do Luna, ru eit;_ldO ¡IQteriOI'tnCilt(·, iliruHI quo

::~~~~~r: r~~n~~f~~~~~.e~:~:~:~::.~~ ~~~:~::J~:~~~~! o espr·dalf>'J cualidad~. shnbali1.aban el (.'OIIJunto de la~ del Gtun Sefl.or, o (IPI rm:la, o Dios.

Síguion(lo f'Sta o¡lloión, el Sr. (~u&dm Sa.t~o. en el pr/r logo de ltt obra Dt ttntf$ dtl ~trq mut~dfl . de Hoso de Luna.

~:~~11oc~1if~ie:•~~.;!~l~~~o p~~~1J;:';:,1C::~J:.v:::~r::s~f~~ vaca. cn Jo. w:nemtióo 11. In_ Lunn )' rm In Jlr<lOC"upa<:ión inflnito de vencer las rucru.s de la NMomlé:i':!l, 1~1-m lo c unl invocuban o. lo aobrentttt•ra l eon rrecuem:;í:.¡.•

•El c::ulto a los onhual(l8 etilfl. démQil:tt•ad{• con PviílenCil' por J>tueba.\8 <¡uc no puedCfl rtfuu.rse. I~$te cu11o no em el venemr o los Bnlmo.lt'f:l como !lo, alno N)JnO 00$1\íJ repft:S!enll•liv.•.lf dt~ lt\S ta.c::ultadc.J que supontun (:ti ol Cre:.•dor. l..afi ¡>ínturtltl de In cueva do •Ah,omlro.•, <'n donde har cabull08, bis<>tU(l!J, Ci!)n·t~

r. olrOIJ n nimnles, J>l.IOOe c::on.aidcrnn~o como el grao tcm¡JIOdb os vflSCOft pn In époco prehlsl~rlro. •

do ~!~~~1~t!r ~~n~~y~·~~~; ~c'.f~:~~~~s~' gg, ~:~~o(~~~~&~~~~~; menud11st como nn lugar dc.linndo ol culto, lo c~1a1 me JXll'CCO

a~~~~~~:~~¡~i~~~:C~:~t'A~' 3!'~K~:c~rc~d:~~~~~1Z~A~t Mth, di ocnl)$1"'6 de In~ llgurns dAa nlmnles rt¡)t(':$('nladas en ('1 '4"CIIO }' e:O lil!J pilredCIS de ;llgUnti.S CUf' \'(l!l-, diOO lo Sig\litOI(': tAigun,Lif ve<:tS e! anim.11 t'$1Ó ncrlhUlildO de flechrt8, M previ· ISión dn unn I';I)CrriJ\ fe:lil'. o m4& bien oon la tde<t de que In N'~• U· dtHI 6(1 confor'ln!lra con In imr.,¡;ren • .Sorprt"'•ldt>nnQ!i" uqur loa ori· genes mflgi<:oa del a r1e d('lllinndo 1l Ktl'8('1', medinnt6 unn acción tu.s<'inatorht. tos nnim"les de que In 1 rlhu ae ;\Jimenhl. • Obt>r·

~~::: ~~~ ~~:~~:::!:fb~~ q~~:~7~~~~) ~~~~~~~i~~r:";:}I~A:d~; soYre elto!:l•.

cio;~~~~i·~o~~~~~ ~~~~~:~~~u~~~,c~~s''~P~!f~~~·~·e P~~~~~ro}: ~e000:~~~~.!;TI:.a:::: ::~~q~~"r: Jo~~~~~e:1 ~~~~i;~n\a p~~~

-.:11-

.. a,U•I .. • "U' fa el) (ITH11111R 1\ Cl•t\lln.e t<O !'iU t IW'lotl. lO 1 U:ll r·OI•f .... •r lg~Jalmentf' •~O , ..... , .... •U df'l •11 .. t-at"f'fÍ8 h:l•¡u

1)..· .cuPrdY con IIA anttfWJI...,. f'n él tralllftJn tltulndu l n• fiP't'~I'Wfl(lll lfthiftklt• t1t lol ''1(#/•Jd~ Clfttun.l 1/t G I'IUJ(l,

.. r1bl~ 1 ···nthlf\CiO Berna.klo tlt• Qutrul!l. e1 tXt"C'I•·nt,. .., .. 1•tlc"""' )' trm·•II'Ado ruont.aMm, to Cllli' alft114"~ •Lot n~uf'61<"tt•* d~ l11

~:~·,',',1.~!c:r~,·~.~~~~~::~~~.t!,,:~~~~~;~d;~~~~'iotn:~r;;:~~~-~~.~":~ ~;¡,'.~;~·::: ,::~~7~·:~o(.~:~cr;;''t:~~~:~~re~h:A~~~~IIl~~ ...... X"t~'.·;;~ :'!.~.~::·.~.'.~.~~~~~~~~~~~:~~ 4~::·:.,',': .:.·.~~~~¿~#'~ -~~~~~~~~!k',·.~: ·h • '"" ai mtlmo. •

Ul,w-nt•rutr obtoer'• ''tu' wn frt't"UNKle ta .. U~t.r;, .. '''"''" • u I\~Cllfrl JJ-)(0 ~~b1~ )' ..ac"j\ tlf': f'liO S. f.I&Ui .. lll .. ,,,,..,,ut-n• t"Ll' .... nlotompt>W a ¡Jf'du<-lrCJ!If'IQ-11 trcclodir •• r. fu.-rc•tl•lfrto~>• lrtd..- b"ria la pruton,pdll U•' tt .. df!' In~ ra,· .. m ,., 1"'" uu f"tlliiiU\•1 mtst~. ~uf> leto llhú J•rt~·t•cnr f'n tol• .. 1u¡r;lh • la ll'lltJCf·~ tlt la caza. l-.:&la ..._. nM nun bo)· por PJ.rnt¡llo. t•u .\uom. ''" •loudc el!> C"'tlUmbN grnhtlt t'll In (lrl'ntt.t•l dibuJu •l·•lltulmnl 11 t·U\'11 t.:n1.(l. se quiero prort'dtt'. ) d t' t'IOIJa mnnenl M• t•fl'l'''''' +•1

~·tu~~~~~~~~~;~;:n~~~:.f\~!!~~!~~~ .. ~~ tM'IIJ}(H~ tiPJ llfllll\!illliln(l 1'11 JIU

·~:~:~~i~.~~P;t:~'::·;b;f.~~ ~:::~';;J~r.~~~: ~~~~:: t: ~r~!:~~."~ :',~. 1hlltt1t•-. 1•1ntarlai o grnOOdtl~ tn l•"n~\'8-' )" aiJrlp.

U•·~ J•aut \\'eme-n ••.tentn .. l'"'·tA ("(lnsidf·raclotumu IIU· w .. d.l,JIOf ru}"aetfoo·n• ill 1.- ~.....,.m~la un cutto.l¡. ndu \t·ntl'll• •t~ Clf"r\4.11' anima~ tomv ¡.·uit• tut .. la.rft. Ah• cal..-, ~'""'· lt.~ f¡u• lwlilot dido d,. laa •·J)IJilUru de Bru,.nn. KIIUIIIi. P6\'llnnd) Cr~-'1agnoo. t.."lt)T• •Udtt,eree efí-lnrfan l•t"'.•lf'lldt"' 1.or "1 mamut. F.l>'lrronlf' dfhJ,, tllll ~·1' obJt>lQ d" un t·ulto •···

~~~~~;>-'a',l':.:,~t·~i~~:~!:!'~ cfl1~i~~~:?.e c~/i~':~~ :;~:~t:l1n~:~: ~~~::: J~::~!~J~~l:~a1~1~!N'::;~~Of¡~¡~~d:O':: :~)~~·~:;: .. :;~1~.~!~ 1~<1 t!Uttn(lhHUO.•

(.tt•ro\ NllfU nl.tlgUillt·.i~ ui1M H Ortt' ruJ"~fU tn E(p41tfl, rile"' lu ·~Ut• fll'": • L..aSCA"\'fl'r\11 .. ~rn~~~IA•ifti'l W 00'-1~d~ ~ntllllcl• 1'.

~~ ·~.-:¿~~.'~::-t~ ~~c-·:~~r.·::.t~~ ~ :: ~::~¡,~ 1.( .. m!.~ "'"'trtot:h<16. f'R •lllue QUA •"'lACia.tl ,fd#¡dc... 11 kJt llf'(J(a•

.-::· ~~~":,:t1~~ialk":u~n!''a',~c~1~:n:.c~1~:~f'~c ~ ¡xtl~fllc c •· ;-n le a

J 1 ,.!~l'tt'rll~d~~~~j~~~~;::!~~fc:' ... l·~·;ll~~?.~~~ ~~i~-l~~~o; :.~:~ •llt'ln nH modo fle v~·r, t•urnuHinh~ fá.lico; el prinu·ru, ¡~mtuti

11••1111•• ••l hombrf• n C'OIIItUI~tor (lllllltuNUo cotidinnn; lm¡naha•lo t•lll•'il,llfhiO por W\ fm'lt.~ frfi'tll'•tllJ!f') 1l('!l('() lll)llllllf ttUO 1~11" t lt~ 1''"' n-.lt \" a].-.Jlll' 1'1UI't·..,!(tn,n

-30-

:H -

••• f•lnturu df' bl • Bataot1"ft•, ~a u. O. Manuel d~ G~JI\{;()nt, tu iU1I .Anfii,INd•tS ptthiUMitiiJ 4t Amloludll. inl~tó C'61UO un ¡;;t. .. ,,., , f'WJX'(te de lostronwnto mu.~~Cel qu~ COMiilla f'n ' ' " a ft'(\

~-=~~.' ~~wrn~~ :-~~~~)~U:=~~~ .---..,...--..... ,,., AllmpultiO de lfl ruano. t-:au. tJam• . .a 1111 pO::In'C"t. ~rróneornf'nte intup,t'l••·

~~ J::.~, ~!~"Y~!nC:~~~ f~~~~á~::~ nM. c•uN• d~ ~ton,,oro, J'IOr C()llll'lnet'l' ni CC'\fldP d41111oridab1nnrn. qufl. tut' rt·ml· 11do 11.1 Gabltlett'! de IUitorll\ Nntuml. ilf'! M•drid, )' qu(' forrualJII' pArt•• d••una d~> la~ eoroposidon.-.. qtw, a- «<)n •·pi· nllon d•· ).l.ilnln Mfn~;ut ~ • n ,.l.., U•••s tplcr4~tft y numhmdllff.l U bp.u, pu. d· a lntnprt•taflll' tromo h\llo n{ldn• nt'!l l•·roclltk'&.s f¡ipfl·,~- F.l óuk)nu· '-------J ~~4t1~· ro: ~~C::~:"<te"r:fr7~- ~~~111!11~~ t-o':c~~;-!:!= .• "'" lt('C'U(Int(' en e-1 periodo odll+'l\&4'1, (In In •. ' · •· l' tl(lVI1 dO t M I\e d'Azih tól tiUf'QI\ll't\tOil \'Arli4 ron toa rodo(lot l'On 0111n c·l nll~> d~ odorno (ln t'()j() (ll~t . :\1).

Al l11d0 del unt.erior ttr,ab.l.do hO)' otro (¡ue 11f'IW eu• mlfl-" m 11 l>&tli('lllaTidad('l (tlt· 31): un 6\'0.Io, í>n ér;:t~> hwornpiNo.

~:!'j:.o ~b.~ ~~~ !ri~di~01~~~Í>~h<:tó~'~:' ~~; ..,. fuodo.mf'nta. Ja uanlkión df' la tl#tlra ROtropvmorfa C'(ln lt• bf'UOI' to Jtrtal al toetro d~ MOlo murcian•, ) d.- kwr

dólnwntt. nos &urprtndfo qtM" bk-n pueden •r rmnt()l d 1 di·

"

ffi ~ ffi thn t'I§MI1\.

fo~l otro grol:)l\llo ll!" h1111 1 rrt

ua ~~ ; ~·~~~~:s~; ~~:n·~~~~~~~:~t~~ t. ~.. • formo convt\ncion11l toOn (Jiht ro·

'G:}ao l)f(l~l)tl) a esta \'iltf'rR (•1 (ltl('

¡)(')pu!J\r. Unn Jfn(lA ltlll~i·llt(l l'l

r , , •·- • ,.._..._ 6

t 1, •l'lli•a- dicho C'fK'ti.XÓn (t, dn la lch'lll dft

:'C;.~~~~: ~~:.¡ a~.!''~i~.:r =~ 8~t~ ~~~!~ nwntt f'l Sr. BtrDAkJn t» Qu'•

M hubttm et'COntndo t'n t ... t tl ¡rtObJdo u.o dorun,fnto mAl ¡Jara 411 tnabejo Ullfl WPtf"·l'trr<fa ptthlilkitll tll ~~ JbltflfJI• rrlmlmat dt ta muj<r.

EJte grnbado de •Cué\'nt nt~nurlo!f• líene olgunl\ .em~J;UV.d con mm plnturn d~ubiMt!' por t~l 1nbio snltl'inno 1>~1drl'l C.u• .. bl)Uo en l(lC,lCVO de tAIA~Illt'l't~lt (llu:'(~). s i biNl 101 trM'.otl d~

ll\ t~~n;('~<;:n~ t:,~m~~~~.~.!~·<'~~I~O@gr~~~~· ''f'rdadernm~nu~

-:12-

- '"' -~~,.,';{;;~':~11~~( .. ~~:~nl'~;;',~~"d¡~-~=-d~: :SJ:~~a!¡f!~:Wgr~~: ' t•ru"uuo '' ant4·rle>r grelmdo opa~ ótro, de línetut fiMI) d~> t.lifl, 11 1n1 -rpn ••~ l/ln Clltz s:~): en~~ puYtt ''trte la t"'lquem•· uucl<•n dfll un anhnll~ .-----------,

!:;"!;,i:;'~~,-~~~~~~ ·~:: tMll'f'I"I<Jflo, ~•ulo 1~ '-cu df' .. tülintU. 1~ s:r.thad~•~htlape·

tf'd·f~ 11•1<1, f~·IHf' 8 "' t'O• tN•la. ••·n d.- un l(·ntro f"'mp.,.t9mrntf>clr .. untoa .. Jo~brtct''"''~" .. p.1rt:'d d1·l lftc1•l d~"r""hn~ tiUil, 1•0 •u mtt.}'Ofh, ltn•Hut ~tt\•. Curnumdu '7.iC·ZAJJ:f, fll rllodo el~ '''' l'"lU'IU.:t('r(!itl· ¡·~Jt df' \tA'I.ou·ulo8 nl¡u 1U\111 )' otrn111 t"lnmloiM o fl~ :JJ, Oubdo. 6e tC"~'h mC'II'Iilu•· tOrtAnd~ unnt ll utriUI. • t. a,

l)p!$t"fihld•JilltNIOI ~NfA

~~::;;,••:::~~~~!~¡tl~?t~l~~~~~~~~~~.?~:;;~ e:~;::re~t~~~~ sólt\ AlttUOOK 1lll l :no •tUt~ 1 lf'llt' nlgOu parPCI<Io con los dibujOI!J l e<:tltt>rult>ll

rt~ ll\ fnmcut<t ruflvn <1•1 l.'ucH d(• Oaumf'. en Dordortu ( f1mneiR),

~c;:~~~K~~~~~-~~~: ~~~~!~~.~~~·~~~~~e"' 1~d~r~:c~.~~A~~~ )Or qu~ a•au··lk• putll"rA tt·r In f"'qUemah~'\ción de u.nA trRmf• d OC"a:f.ft,

F.l t•lan'' f••· ""mt·ntt•ln• lin~tdo(-15 grados proxlmam•·nto-), a CNiliii\Ht,l l• U tf• 1 CúAI ha}' oU"('I ('011 la mt.Sma IOChn&l·tt•n, rro tft fii'D1ido inn>rso, fonnall~n UO

~~~~~.~~. ;: :!-t!O:~~ r • p..- la qu11 •ltnlmal ear"''* at ,rnw-.,

~~:~!:t.~~!~~.~ !~:mr,~;!r~ da.,.,, d011 .-flWt~~& esta('Qiela,,.dall .-n ltl'rm. t¡llf' stravt·sarian t'l tU#'ryo dtol

.-n:;~~~~ ,'J:r.:.r;:::J~ ~':~~ ~~~~ ,. _,._ ..

1_, .. K •••· fro'l·ta••ndd.IHled .. ter un nrmn. J'l(U'~u,_, •.

~ _ ,¡,. 4 '"'u dt 14 m••l Utt. t. ("<•n la que trnpuno l.t ¡:wtmNa •r• '(1•• .,....,.,,. Vlt'C<ll· dt• l1'' figuro! Antropomorf(l'l df' t"''IU.

('U''""· i':n un omopltuo (1ft l'i~>rvtl dt• l 1a IIW\'Iltlt• tt' 1,11\IIIIU, t•tall\ ('Uf'\'n d(' t f'hld!\h )" f' ll f'l ltl)rÍ,JCtl dt•

~t ·~~~n~~~~~~~j~~~x:t'i;.~;~~l~~~)'(n~~~)I.05 (l plnturoll mur l)ftrt'('ldol n Ulro Kr.1h 1.1lu '" UUtllfn~" ~ horlr.ont-1'1 C' f~JY.Odt\ por otmt dtw

--f-P-::- ,f-;:: ~. -\!;;- *•

-~-

- :<G-

llA~l~'. ~~~t~:orn~r: f,~~~~~~ '\.!:: ~~!!;u.!'i~,.:~eo~~r:; qutt fomaalxln la f::ma en I(¡~IIA fpot"'\ ap,~n t>n lt~ cue,·31 turOptoat, por los ~uw. amtn.·a~ •101 l!~tmaf!ot "*"'á't tlmbólie(l6.. por imhu ~urudtanlm•~•. de lo.qu,.lt Cro­natt dl)O Jo :.lgtutntt. • ·•· puto~.l• •u pon• ,.,... que las tllllf"'. ('HliJID

t~~n~~=-~~~\:'~~~~:_e~~~~~~i~O:';~~ ~:~~ clfl' lA M•rplen~, junt:l.m~me ton ~·1 •M ltHI )' otros. ~ ~xtt>ttdht Jklt tódo PI C'Qntinonte &Jutri''tll\11 h!•lilll 4\l l "f-ril.t

l...:a PRioetnf!SroiUn LN dt•mu~o.tna\Jil ruán gra~ldf!l son 1Wi rels· 4'i0llflt11UP~•.:i!! ICO en CUt\111011 ,..llg.óu, fHh•, COSlurnbret. Nr., ~·rHnr 1~ pnmhi\'08 dC lot d hHIIItt.lfJ ('OII1illf• IIINI. f .UCOIII¡'.IfJnl• clones lutn vucsto tlé muuiRt"llW lA 8f'nl i\JIUIY.il Nl 1(1. ' 'h.ftl dfll

~;~~:~~~ :~;~'~J~~ n~~rd1~:!:~:~~~~:;~~~~~::'~11~1 il~'!~~t:O no t.'l hlvt•ro1dtnil, ni tdqulem dificil. t¡ul'l IOj: pn mitivoe- e&pa· Aolt.,. t1Jidtfrnn culto a lót! onlm~tl<'t, , .. JtnO lo tuwlan JC'lo<i ,meri· ('UOOI<, l}UfJ it.s dediC!lboO lot nNHindS thl\búlkol.

J.n cue,-• d""J grupodP •tu·"'·"' mtonudas•. qut- hl>m1-S fiP'la· r.do roula A, creo fu,. ti lugar tl"!!lin"do a ·~u l"lllto por loe pr1mhh·U15 d~l cerro IIDf"ltn.tf" p!•f Lo. tJg¡W•ntM r-.n!lon,.,:

.~-:-o!:r ~tu~~7-~.!;'~Ct:''~.;!'=~t~o:,-e~;.:~~ ratiOMI praehe&bfU:I lt toOitttrta. lt"'Ctc'ift OJ)il"lfon d@' \·arios Jiu•· lrt-A lft\Wtigadort!$.

2.• f"or IH'r la (lnltil de eth•l(rU¡)u rht C:UIW'US que CORlif'Uf' a:raOOdot.

3.• Por 111 diferent~ oriontttdón y A\'nnr.adll siwuelóu oou rHPi~ot·to A In& demAs; )'

•l.• Por la relación d~l nrto do 1111 PlU-."fiPS con ~• retlgloao • 1 ~"~ 108 mtmndJ tun&rieanot.

l ... ,~ rP'IttHHetl cuevns <1('1 piAno u-wdlo no ucon(1n miL! impor·

~~r~'i!a~g~ ~ .... ~ ~!~ ('it~ 1!:vr~l~ C:~.,~t~"!~11~r¡~~. ~o:;;~: uou Hl'n lftn d~tru,du _ qu~ M fJUt-.la df' Pilas roA.·· quf' un

''"'i'!!~-~~!;. 8 et mil) N'dw"t•la. )" • 1 ,.,Hrad11 muy estn>el~; f'M , Ua !1"1 c-.tbt DlMI qut~ una ~. )' ••• •·"f""''lO H el ~e una pri~. lA CUf''-a ,~ ea al¡;o lh .. ""n lf' )' tto ne al fQiu1o Uaa ""Pfitl~ ttl"'l{lcbo ee,·61.fo t.amhioi·n "'" 1" ardlla; la D e-- pequel\a ) ' M11A Adr~daa ~ f:. (¡w• t11 Al~o nU)•·r(dc,.; meti"OI'i d~O~he por U• 1 •IP p-rofundld.od): IA!I t'U''''.tll 11, 1 )' ( es•áu Cétl:l ))('11"

~~~!~::.~~~d: ~! :ru!~í:.ral~~P.:-::/~(1~." .~:rn?~~~ ~~!!~r~~~~ lumhi(\n. lii'gu.mrn~ntf'. IAt cnv01rh111 flll f'l JJil'u'IO lnft-rior; la K no oon~•t ,." rnAs <JUC lo port'tl·fonrlo.

Ttklnl-'1 <'IOtas cuevas f'8t6n t~rlf'llll'lth\1 lu\Cia el Sur )' tottlóu ('""u;l1u1 "'' un ~mlc(n;:ulo quo formn el terreno.

r,111 ~ltHt1(·~ CUe\'O'~ (l... M. N.(), P )f R).aunqué r.11tAn·

- :r.-dol"" Ja pnrt.e IH\HiriM, (litAn bien (·on&+>n'J.dn... la• tmuru t•n· IJ\rllll fornvm un ~r•JpO )' E~&tAn coloradn8 f'U 8emleh\~tiiO. do• 1,,, nmnera, que lat IM.'t\di,·Hiiia cun lac f~tn~ L, M y N mu .. .n aJ \Jtl(lin·IÍ3 }' la tM"ftatiAdo<::on la 0 ni Ponicnlc. f,n CU<l\'0 M t1ent• d~·· 11U t·utmd.a •1 torw:W una t· .. tn"'f h• C"Xc::a\·adón; en 1 ~N 11• toloflf'r\'0.11 f!~l.Ot de dCigtUJ()8 ta})I(J\IMJ do :lrt;iiJ¡'• Y f"ll f3 (), (jU•· ft mU)' nodudda. tllf' oWI>rva eu la pnrt'd un nicho um &óh• lnlcolndo.

l'aat~ ..rlaraclóu <'Al necfMJ<iA! a l ncuprume de J.~ lutel(•"'tnll· un 1 t uf"vn A w diJO qut ,-u altu.xi6n rr. d111tlnta a li.l d4' J..,

~:~~l·.:l·~:fJ~n!:ii::!d~ '=~' ?,~~~~~'3ae~l1 h:~:b:~~~: thrl<'n: y, en €1fM:to, aunque u.nto lA ('u~u A romo la cu• , ... O maMO aJ Ponitnte. •u siweci(ln. en cuanto tlln dl'fNJ&t t'flntm hi<O! oc•·ntH nn1urotee 1(> ,...flfft. fflmu)· d1Jtint«.J•U4'1 mk ntra..•

l&t~uélla ~H\ en ••1 punto mAs U\',mMdo dfll ~h·•nte ti~ • Cu• ,._, ruenud ~·. f'D un lu¡::u donde azotan loelwlud(la vh•nt~ IIOrle• nH~. t .. u\ l"'·..g~umiJ,adt~ df" dtchOII ,.,f>lliOi )"JC>r elmismd NJI~·nt•

LA" em ,.a.!J 11 r R f'lllltn l¡ualmentf' oriflntí.Uinll h 1cla el ~hod~<~tha como lo Nt6n t unb40·n l&ll ""'l\..•l•d.na coo las lNrü ~

~- 'Jt:•;u~~~l~tt~=.::. c~~~~~~~~:u·e·:~;~~!~~o~, ',;r~~~~iJrcf;l:!; •El CA~ttrOt, dt \'IU'l-.kba11f',O, y tn fltl Mh~nlf' df> •C'U(!\ v• m("­'' d,,. •· Fflf'lnan un to tnl de dlt-t l' nuc' C'l: v('flllgiOtíl de t·•w,·n~t

•a•w ,¡,...'lpiU"t<"if.ron w ent~nuun ••bu.ndl\niH t"n kls 11'-n~

'··ra~!~:Oe ~:~e;!~I -~:. ~:~~:ld: ~, o':~~~~~6o~'::~Jl~~~~ •¡u•· lncludttbleml"nte In.! ha\·o~ t~ml•lfn ~·n !'1 Mllt-nte d• n<lml·

~~~~~.· ~.· ·~,'~!l~~;·J~ "~t~~.:!·~~!·.~;;.~~.igr:~:.¡:.:~~~~l~~ IJul•o 1 ·mhli'>l'l CutWIII. )' c1t' ~>lln1t puf'dt'll npr('(lafll(" "'IHn(MI ,. 1¡~ ...

LA ••tril tuc\n del ~erro ha.ntltn~ t>& t'Ortoc:'kJa J'Of tl..olt;u .... ' w.• C•I.A Co'·•~Dlh, tt'@'(anfl ~r. 0.1/u•.quf'v.). }' ('J!. t4 en eii)Untv m• hQ •J"'!' loagttud (tue b ., ~n•re•IC""d.mtnodC' ·Ea TalAttM-n • )' .. a h1¡ ,,.,, ... llanum • Pico il9 lloreo•. r~att\ ht~t •• ~ tnmbal·tl J)('lr b maa ~ 1 bombff. )'en lA U('tualldad HtA f'U lo o.ltó •le un 111•"«'•11•• •tth hnn forrnndo Lt! R{CttB.8 l)roct'cJt~ntfll d e lo 111tn d ll

-a>. -

•El ('Mtro• con liu continuo tntt-ljotlt• l,mltt~. Su orl¡•nt•t·•ún 1'1 WL.l•l Su·klfttto.

C'rtiO que 4'1 br. Gtgo. f'n .. u crbra ) " ('•UJdA, ¡ufrlu unu t'OII• tu.stún ni ocup·ll"i!C d(l. •La Cth.J\'OD.t\t, t~hmdo Jlrobablo •1ue upll· c•Ma dkha dNIUmina.d()n a al¡una delulltntfl de •{'l.lif!\'U ruf'o nuda.."'• acaso • la wftalada con la letn A~ pero a lA que oon dtrhu nombre ronocrn lot~ naunnlce del pafe et lA 'lliC t'tlá tH!i'ltulo Ctn 161fulern Octte d(l •1~ 1 Cnetro•. de \'UioH&t.M;~riego. d íl la qu~ no puedt> ded,..., eomo ao ~ et Sr. Gago, qu .. et dt mayorte dnntn•luOh )'de to11~ol nltth:m mú ~menuln <rue lA~> que t11•11e detr1b, pu~ •La Cwwonn• C811\ iKIIn y a btlJ11H1to di~¡~ Uul(ia df' IM rf''~tila)W4 eue\•a.t. t¡ue aou las t.l~ •CU('\ul mtnu· das•. 1-~n .-1 tMO PO. ~••N'I ~~ Sr. Gago.,. buhW.ra ref, neJo ~ 14

~:'ed.t ~~edtt~~1,,~:r ~~~~l;~~~: ~~\~~~~f~~m un des11no

''&~:o~~~~~~~.·\:e;.~.,!::~~~nte~~~~~-:;·m~'!dl;:';, ':n~e.;~·! d~ 4!uent aue fueron dtoittnddCllf por ••l miemo tmbojo de filO·

~.~.~~~T'c~~~ ~C:';!f\~~~:Kr.~~~e .:."h'~r~:~~ ,~~~~ ·:: J~i O..t4"rmioadu las ,,,·iendAtdelhornhreJ~rJmiti,·oen el<'frro

111ncien~t~'. estudlndllthHI rnnnlr<'8Wclonr•!t do 5U arte 'l" t' 81J6rfl· f'~n " n 1111 paredl'f de URt\ (lo tUi Ctl~'''~• l' K'f\olada la potlbl· lld.l<l rlfl un euiLO a IOI•Dimalfe. \'0)' a pNtenlaroti'Uioompro­banl~ de su ex•sttncla eo •1!!1 CA.stro•. de \'lllnJIOI.Hiri('80.

Uno do ell011, do ' '<'rdndem lmporlnnc-14, ton lA,. lflrrtro• o Cfnil.allf'f., •I.Jarnan lerrerat toa oetm'lf.J<es f"tCribf' '"' ~hOr

~:t:.~~~~r:Mo:f:~: ::,:!e&": f!~~~."~~~~~r: .~:::~ !~~;~~~!)~ :;.:r:::t~iz!~~~;~~~:~~bdaed:'!::C~ cb::!:J~~ ,.,.. la prdderia;. a eiiiA ex~;>lotacaón M debe t•l de!<ubnmi('niO dfl rt81(J8 dt' f'dAde$ ¡>r'illlltl\'tl8t, }' 1111'80 ngrP .. d: ' ···l'tH6n I11J'o mndoe por rf'JliOI ~rflt\ni<'O$ llCUmuLul(lf pcr f' l homlJno. no ~~~~~r la! futnu ~ótri.cu. Pf6e:Ot.tncomClnmenu, .. tootordf'ef'niu )' ilta f"'nJl8lf!r.cla. altcornandoaiRunat Yl'ta~; dfl r~¡o.,ho es¡)(·~r • )' do color nntnriiiNato oon OtmiS n~>~nu. n•l41duoR df' carbón \~~tol. ~vultntt'ment4' tignotcle eodM y toda¡ f'll3.fo mezcl"· rla.& <'On hliMOt d.@ anhn•lf!f. algunUt mediO Olri}oniY.n.dOI y tOdOS J)GrtadQll f'n f)eiiUe()Os rMgment()8, COI'rt•4J}()IK}I('OdO t'tlil •111 su to1alhh11l a mnmtlerot. observAndo«!(" 'IUf' lt11 huetOif 1-nfltl'lt. oderuM •ltlat haetumt ttall!'\' .. ~. twrll'n otra lont:l· t•tdtoal tomo p&ra t"X\raerlet la mMultt. T1unbi~n N hllllitn otg*anas COttehth de moluM:Ot, nunquc Na JK'QIIOI'l3 ~anthlatl • .•

Ocho 1011 I081'enizt~l(!8 quf' eonO?.Coton •Eil'Mtro•. dE> \'U la· 11\ber'to"'O: d@ 1"1101. trel de 21aft impor\•nda por ¡u f!XIM!tbn

~g~r~~~~~~~ 4:.!~': ~!t.~~~~):i~~~~:.~·.~~tl de lot ObJNCIIl del r~· por~e~~~m8f:o1S: 'jtl~n:~~~~~:t~~~!TeiA~~~~~

-39-

~·.1.~1~0~'M:~~·d~ ~~~;J~~~~~~d;,)"~~:~~~~I;:d~·.~·~l: t.teconthu )"ti dt • l'nlduOO•.atubo! al Etu dfl Landa; el d~ ,VAidt."ttlllre\'AI•, ¡)(Ir ('1 Sudtstn, }' ou o, del (JUO Ignoro el nonlbrt. f'n f3 lsrlt,. ()Kif' de •&1 Caltro•. Lol ttnll:.alt8 dfl • \ 't\ld(-conthu ( (li•rl\'odo ~roOOhltmente de ...,, unr ( , .• llftl ,. ~)'')~~P.-n,·u~'.~n' ~~ n;-~b~~~;.:!~~ <,~~JJ~'.br~b~~·· lmpvrc..ente corno )'aclmleoto ~:~ oolttlco, t i (,O •Vnl(l ~()lltro,·t'll • .

f:e-lOIJ dep(ltltoe de mattrW orp.rtftoas no toa oira <'Ola quf"

!:~::=~=~· ~r!fk?:fcf~t: ~e,:~~~?d~ ~ ~~~:.:: naa eollnot <lt'! conchl\.8 que- hon proporcfon~tdOalomhr'OAI t'an· w:!Adt~ de ob)ftot qufc utilluba el bombNI p.rhnith o.

ani:t!:'~=~:~~b!~~~:et¡!1:~~~1:'.d~,de~~~~:;. nos de corzo ~tftladot fle'* tef'1r de J"mzoores. bola• df' bam• cotltlo, too Gdorno )' t!ln N~ J•IACAII do ple-:lrn hOm(h\\Jn, nlAn .. ~ de atl4 dt ~n-o. t•athe• dt lJitodra pulimtntadn. punw dt flechn de hu<-'*0 y otros objt'lOI que lfnen de rnl\niiiMo

;::~~:~:aO:~!{ ~~~~~.~~!.ba~:!r~t:~t~:~ro•. de \l lll~t• ~·o 8óloen loe etniul<'l j¡(l en<'UNHNU) h~llt'!! d~'l hombr"

J)rimltlvo: tm \ arlotlupret de • El Ca.tuo• hin aplftl'ttdo ttn· cfu¡ll, r no es d lrieil cn001umr m tos du unn rnu)· t(il!hl C("rflml· r-o, de la 1¡ue me O('uptr+ mU .OelaDit. 1~ o bjetos eneontmdOtJ en el cerro tobM el que toe tlltnt''

l..an~.a h'ID lido aarrup,¡lfiOIS to varLl8 colec:'dotu•.t ~rlen<"tleu. t .. !\ n Cenlroe ofk:u•les. )'a pQntc,tl!lro:"S muC'tiM df' tll31, pero oti'UI. en gre.n n(!mero. fe bnu perdido J)C)r hn~r '"&ido (In

~~~oh~Po¿~~~!~ .. ~tf:i':'t'()~rio~u~~~~: ,:~~~~~~~·~¿.~ 1K'gdn es f'O(Iturn~ tnt,. 1011 ''«IROI d• \ 'tlbl.M.btlñfofro, M' ha u cen~~(::;•:,s~ .. l~t~(t~~J~ ~.~~~~ fX'rd ttiO tltU\n ~li·Pf~.

c:,. 11t~:'fl~1!'~,~.n~~J~d~('';.o~.~.: ~:~,·~:. ':r:::~~.,f.!ró~ de ~lonui'Mntot ilt'lla pro,·incia de l.<foóa. El )hateO .\rquf'Oió­(otiOO ~aelonal tamlllfn llene una coleN:ión, cnrh¡ueclctu N"' ten·

!~'X~~~~~~k:':~:~~~=e=n}t~.~~b~~ ~~~:Lb~~~·!;!:; l•b~tos. 1-:u're lü C"Oif'rC('ior..-. por1ic~tt..t('t. meri'éen ('1\M.IIe In tM ~r. S!'tneh~1. Ctti\On y lna que Uflnen algunoe 'il!'di~~Jt dt \"lil.l'81 .. ritgO.

Rtocotrldot por fll auc~r (1) de.,., ... trat:.IJO SOIJ 101 toigu!Jontf'trl t)bj4-Vll~ 4lt-1 pe riMo uoolltlco:

10

' l'r('lntll )' tlett lnsttu•aaentUf de VtNiru f'lncuutrndOt- en l)t6• tii)IOI lu~tnrH:dt •t-:l C.,.:tro•: IM ser.Udal t\-•D lO. nÚI'l;H"fOII ~· 2 pr<l('f'(lt-n dt> • Vai<JNUh ) •l.ol D1rt1IIA•, ret>pN~Uvnnu•nLe.

~f(;f:'v~::,,.~.~:~~::':Ott~,~!~~.?·,!& ~l ~7~~ ~-«'~~: i. l". O}' 1, Prot'll."~lt-n Mol eeort.al d~ Praduflo. lat IU. 11 y tU rutron ('JJC'C)IIIrudM (Cfftl d('J ('f•lll1.(11 t.IC VAidtéOilr~vaJ )'' t .. 1~ l'~'rc.a <J•~ \'JIIMt•l~. "' (li(' d,. • El CA.uo•: lA,_ 1~) 21 l'On d~ Of!lll7.al cJ,. •lA Gnep •• lftb 11 )' 1 t han finto t.ll<XN&tmd ·• en •hl Cu;tro•, ¡>eN no se ¡uaodtt J)redmr dóudv. t Vl'as•· In. lflrni­nu J.•)

t:l hacha nOn1tro2S )'ti trozot» fueron f'IICOntmdO!- "IJ)i& de •CUf'\lLI menudas•; In !?!1 eu •Cuo1orrcdondo•: (lf bRI'Iaa 31

:~:~·;,t:~rou~.!'(t~':,,~~!:.'~:~"riro~'~~:~~~é~r!:J:, p@q11t6o montlcukl t n N que c~·ttubrl t>Stt \Cr&ll(l J~UJndO lUlA Nlrl•hna ll('pulturo. ou lB <juo los hut 'Kili me'<lio ~'fll<'lnad(loll d" u atA mu.¡.r )'de un n1Ao aperfidan 10bre una \Ok'a toM.. e<Wtt--­nld-. por o1ms ooiOt'.adAJ \"frtiC'Ahnentt'l y ronnando un roctán .. euJO, )'ni mismo t iCtnpu IHI hUN:O de cerco de dfof 1"00lto8 de

~~\~~';d~~~:e~d:~~~.~~: 3~ r.:~:-:;:•:diu~~ pam oomprobar 11\ ooetumbro do h.rlneror los c"dfl\'ef('~o; lO& lwNot medio taJ<'Inadoe sobro una Jo..a bajo la tmll prol .. blt-o m1 ntt k ~·l'ltC'JliJ! rla la ~w "'·lo t'.rt-G un h'ttltnomo d~>didt.a COíllllmbn•entre lot ¡)rirnh•vo• N!¡>oi\Oit'i por eu tl('!ll('j.an?..l\ ooo las l'ncontrAdns t u IM tllt'\'8.8 d..-1 M lrne,llf&(ln DethtltUI'.

J.oa imtrumf:utO& atbaladtll ton lua nlim~rot 20. 21, tt. 23 ) ' :tt fueron f'neoaalrados 4'11 ditllntoe tugam de ti~ICaS~m• , <1•· VllbiJiBbl"Hf••go; lot cua tro priJw'rn•. por ll•t t)I>QUt·A36 dhn,·n­iUon·•· H lm~bkt qu.o b3)-.n J)(ldklo "r utillr,das ,,,mn b._"\('lll•" PIJoan. t n su 1/Ut«lfl ctrl ortt, llOfj diOA QUt•IB$ hu4'11Ju,

~·1~';'::!~ ~::.:=r~~~J~:~~ .. ~~~~~~::~l~~~ doe. c. tal ,., r. por una ('(aiUmbrt &o·mto)anl•' n Ja qut.• n(m t.Oy Ndsu~ de Crt't'r quflo prt•s.•rvnn t.l\· 1(1(1 dnf\()fl qu•· produc.-. ('J m yo.

~~J~,~1!.6:.!1!l~:f!!; '~~n /'n~o~~W!~?:; 0P~\~~~~:~!.' ~; bllort: t·.S.t" t•xl roft•IIX'n·monln, flllpt rvh'f' llC'in. tnl v1Y., df' tlll!uma deo nlll·íltroll primltivoc. baet" ~l taM • n <¡uP..,. •·Jt-<uw invuh""· "'bLo• • kw dA6ot dt-1 ra)"o.

En El orlt wpt#rt tn Espolio, ••1 Sr, Collró 1101 diCt>: •A ltll! ¡:~lt•dms df' m yo.,, IMl tu• Atribuido d•t~ • (l ,-lnudt • tJ•~•· tnU)

:::~~· t~~~~il.~ :.~~~~~(~~l;·?.~"r:;;.~~ s:,,í.~~:~r?but·~ r::; t"!f'f'81mlaa d4' la r lbf>m llf' Lulllunlll virtud torl\n\ ••1 r11)'0, y J,, m lamo dio• No l•kloru, qut> ('tlf'l661h.• ntltnt nv- 1·l t• .xt•• cJd llftt4 nnr, u1 ((•mu r,idonlu Apollfli"lt, 1•11 d pan•g(riou d"'

lh•t~r!~·~~;;o di"' t\;¡('baJ¡ d•'!truklu mn mutlvo d tl aa tn- ·n<'lll

- 11

dlildl.l i'tl ('110nu~; 108 Ct1nlr.nlfofl du •El Crunro• 111-tl pm¡M~n>lu· 11:ldO A lu1 Yt'<'lrHif de Vlllasa.l¡.¡\ rll·go, Munsilll\ Mrt}'Ot y (li~•S 1' .··biCII ruat~"f\111 autk11 nu- para ahmE-ntftt ... :tlmltlmon U• mp• Cllll" 1ut Rbono ('X~IPntr ptm 1111 tit•m'll. Nn St ri.• diffcd, '"mt> f'Q I\8t"CII(' Iltln d1• t·81.4.) (I.Jl rO\'PCiuunir nto d'• lo.t et·uizñlql, qu•· LI~J hachtLJ qur ~ f•ncut nlr,m d l•u r&l\1 1·n •1!:1 Cn.tro• tt•l'lo de f'llt.s y """jad4 "" lu 11· nas f'woQ ... abc..nn.

En 1~ ceni1.11let se encuentmn ftdt"mA .. gmn ' 'tuledod tft· c•uentaJ d<' COIIRrt-'t, predominando Jaadñ t>stootllo. (m~ml"r<• 1

~~ ::';3:r!.(,~~~·,t;)•~.b:!_",.;!e(f!~~)tJ,=!-:;I~:!;'~ li )' 18) horaí1Ad31 qun ~utnlam lot. Pflillrlcqutj df' 11\ .-mto •des Po ltNietJ•, )'de e u)•o uso yo m(' he ocupado f'Tn otro lutror; bolu dfl. p~ra y dP b.'lrm Ct?CklOde laaqu•• )'ttdljo t.·l Sr. (iugo QU~" pudio! rno b.tb. r ~ido obJHO d;• \lO c"tto por ,-.n.., ti• tOs t>rlmltlv(llf. Lit hol.ta de hl\rtO COl'ido, mu) pequ.·A.• paru uUIJ· Mda como pro)· t-e tU d l• hondtt, ,., tiD d r ('\ltuento q oj\i•• ¡m•·do

u•u;,;~~nt~:r:r,.~",'~r;~~~r~~-~~~d~ tatr,~ n, ... ct.

~: ~~:!'~~~~n~·~l r~~;~(f:~~~= ~~~~~u~,~~f!~' ::~~~p.~~~~~~~~ Ook$0 1 u tu)--n C.•k«ión ..oo nHI')' num• rr•li.:UI), boina d•~ h lrTO ('()Ciclo )' c-t .. ·otlt.e d·• coll .,..,._

•rnmhl<m sud•·n C'nc::or1tmrso•, uunqu41 no oon tnutA t~·u·n­dt\, loto mold<'fi fl•• hAcrr ' IWt& holn"' d e borro, ntguuoe (nt'uu. 26) t-oo un tKiomo a:rat'lldo f·n lA plednt., roucl&IW dt' m oh•"<'OS ugujer,.td 1.1 eona·• pum., rvir d.-t"u .. ntnKfl•• collttr ('28) ) ··bj ... tus (XIIIItl d Sf'tmladn ('Hn ,., n(une:ro 27, que lltt ru..-ttu tlf" l~ta. d·· ch•rvo y {!Uf• n>Cuf•l'(lílllc)t bltSt.OtkN fiP utAndo (ltt) P,\11"0· UUoo (1). llall.\d" tambw-n ('D un OPnb·.o~al f'S J,, ('llbf>.%3 d 11 l.a.­rro(29j, d lOSQUI•Im:;l f w-tunt, qu~apanoc· .. ,comd todosl•lll •n­U•riordt nbj(' t01'11 t•n l:. IAmilllt 11 gundt\ (2).

lit v.ehdo e.un lo }'R ¡)r .. IK!lllt'do AA o•neu•·ntron trozu11 dé o..dmlftrl, di"' mata mu)' Hrdin..1riA (1 al 12 )'!A) al !S). E'll 11 '111(' brill.,1n l·llt pl\rlfn•W d·• JUÍ'f"'', ttn·rnut d•· d• n'"fl "g\la.~n" (1~,

~}<:Jl: ;:;!:;!~•Ydl~"b~~:~~.~~~:,!!:·.~~-~~·nr. :rrvt'v':~c~~n~; de astA df" ci•·rvu (18) )' JM.O oóm• ru dt• hur'Klf, algunC)t. f'•·mó fnem•''·•f"ffll:d,. ('ltbJlt.tlJU'· ap.\t•('tOt·nlt IAmtn.a tt-rt'or·•· l"ll fotlll.t.udc•.

Enltt• loA 11'1\Z<;s dc- o.•rámlcu IIUI'Iuo h.llb•do son tumnulcmte t'llrí0!!-14 t 1 QU•• \1• UC UDA f&ja f"P rtli• \'t• (ft) Y d de IAIHl>U'CAi dlglt.'llft (to): 101 m.tentt« ~c;on U•• y muy t(JIIIIt'('ljp:. dp htrr•

uiiAI d Citrcnd o c¡u(' C1~ldo por In tle<;ióo d~>l a.oh, com o dieto

:r~~:;: ~~~·:;:;-~~~~~~(¡~~· ,!.2' :.~:-~~~e:::~~ ~·:~:,:,~~~;S!!~~~:. r)t,J~.~d!Y ·K')~.:n ('• .,.rro, ~r1c~u de '*

Ot• 148 tl.rmM) d1• lul hlttrumt·ntoe dt• ttJLil d e ch:rvu hiz.. , un ... tudio cmnpl··lb.l.Mn fl Sr. G.•gu Rnt..nal. t.enl• odo a tu

~:t-~~~~7~.\~d~ r!~;~j:, 3~; r~;~n~b::~ ~~'d:: C:\!x;~n~ ¡>n:.·SC-ntfl dlch u 14'-Mr ol{tll0118 ejNn plnrefl lnt<·rE>suntf•lm~ oou eiNtd ¡worfti'C('i6n dentro dt lil unld.,d (le e lcmftnl(ll. (\'(·u.se 1 •ti 1'-tnln.tt 3.•y t.• de au I•W\l.) l)tl, m·n~• de b~)'doPMIO

Í:~~~giO~~~~~~~' ~t~d·.(,~~~~~\1~~~:' c ,~t~~~!~r:!~~g~~~~~:~ \'Pr~• I'U IU lA111IIlH O(Ul14,,, d .

de ~~~:.!t.~~~~ uf~ ~~.:~•;·.~~~ ;!:J~eoe:e;,t¡: ,~l~';.:t « ~~ tun d t bldu lAs manlf•'iUICJont"" de arto que OJ"'~" eu ll.ltl ¡:,_,¡redes de l ill cut·,·ns que ~~ mi.fmo c"v6 cm el @l tllt••H•\ que d~J)U~ hubo de 111\JUúrl,., nludltnclo a nquellas \hl .. n<L••· ~l•el'll'· <l~ •Cut''iltl me-nud-~•··

11

c.,•••• tle la t~Cueat. •• Santa Marlnajl, ett el t6rMI~to •• Vlllac•ntlltle

A die~ y f•tho kilómelr.._lf, próximumente, d e- l .eón . hAc ia e-1 S••r~,~o~ l e. ett l\ 1d1u.tdo e l ¡>et¡ue f\o Jlueblo do Vlllncontitd~; entre J,¡_¡t etlrlbnelun•·f t'altim.IJ de la •ltrU )" el rfvi':.tiA. 3 Mbeient()lf mf"trul de ft le )' a du1Cltnt06 nntuf'n t.'l d~ d~c:ho p11tblo, tn d u'I'C ... Ión Xotlf' , hd)' dn C't'N'O dfl f'mpinad.üa lade,..a (}Uf> lo• lmtur,IIH del Jlldl\ eonh<"fn ~m lt~ dt•!WmiM( IÓn de •Cutl8111 dt S.\nl jl f\h.rinn •.

J·:n fiSI(> CfiTO b l)',mir ,,ndo ul ¡\Jt-<IIOdl.¡_¡, ut ro ~rupu df: C'Uf'l-­,.t•• .-: ,-.td.aa tn ..,, snll'"'• •Pf'•H'Cb..uldct a.t tundtduuH df'l ltm•fl!), <tut' IlOft ni{'IIIH•IIl fl 1,\ldt"l )U C(Hiotl dO tCnlltUt, (111 \ ·111 Ulll t~lrit!'gc,,

l.All1 t Ué\'•ll flf'l VillnCt~ IHIIde OCUJ)iln dUII pL•nH y <'ll'll 11\111•

~~~~:~~~~l!.~e ~~~g:~~ .. ";u~~~=~rrt:~~~~!~~r_=-;;J!l!.n;: douurta. el l!Ow bt,. p rindtt ,·o, 3 11Uif'n 'fn·ió 3e , ·h1Nid''·

E1l ('!1 phluu supt·rlnr llil' ob6••r\'••n nw·V·· Clh•Vll8, tUIIlQUf· h-'1 tui)IQiwt d í"" lt•par.lt:lé n hMl dl&.:lJ•M'I'Cidr> l'la niGIIfil\1 df' +·111\t . l,.n CU• ' 'a A .-ti. mu)' d+ .. lf'UicJd, )' 1 n tUa CIIIIUP n%<1 Un.l f'$0,1• I··N quf' comuniot ~n 11 c••~"''3 8, qu•• •-tt' •·n •·1 pll1nu infe·

- il3-

rt• .r. I.B CU('VO e ('8 d\· phuu.-, t rap.-'t<lldal, con ,., f.tdt• md•1 l)o'•tUo>fiO • la f'O t rad t; la O et d(• plo.nt3 n~U.n¡uh•r )' H('lll' c. \!IdO • n lG pnn"Cl·fuodo. a P«o m• ~ dfo ••n metru. un hlw<'O olj()\'\'chulo con unn 11eríe •te ~uen01 ngujei"'Of, a uno'

r.~:t':)··~~~::'ño~~."~r:t,.~.:::: l~.~to,~,e~·l~!"o':!:·t .. ~~~

re·•·

n; d11 nutA))If•, }'la e••• \'ll JI, qu .. ,., nHI}' gr,tnd•~ }' qli•~ ~ ·Ktu\'O dl\tdJdll t·R trt. COJ'ñ~lnlmt OUII, llt•Qt• UD 1 ll_(i(l¡t "'k>nll ~Uf'

f~)'u d~ !~~~~1"C{:) ,co:;:l~or! f~~~o~~~~:~rfa'~~'~:rr,~;~~~ 86~(~ ~::.;¡,; "a~n~e~t:.ie:."~~~r¡~~~ e~:. ~~'!ft!';~i1cl:,,~~¡~,'t'~~:~~~Í ~i;: ~.~'-¡:;~ ~~~1;• ~~.~~~~u~n.q~.;~;~: .. n1 .. u~~: ~:~th~·~t:; mil n 7AI IHUI t M"ttl•'fll d•~ ~JIJHI•

uiCiu tbn, }' olr~ pur 1"1 rttl•tnu m ~!··~~~~~ll:lllllt~:~)~~R~:¿:;~j~~~~: ! i í NI 1 qur ••l4 Id • ntr.lll.t d•· tttru d•• a,, ml-m<L l'lmta. ut,. ... \'..Ci 1dt1, ~· ~"D un olwl nlgu 1111\8 l,..IJu, J..,¡ CDI \"' / •• IIDqiJ•• IUÚ

!i ~~.~~~~~~ .. \~.~~rti~~~~~~~.~~~',i.~r~= ~ · .. 1 r.} L •U1•b biLCtón•fi.Am· rc •t.-lrH.C-.n•tVdla· h!(n c1n·ul1ll' )' bm~tunl+' ttpl- ...-r•H 111 ~w.• .. •·• el• "": J • ntr.•till dt• (•ttn CU('\'t~

!o au"r "'11'\"C:hil, p·ru IUf'lrl , .• potu a )"'<'t• ti~OCI;.6nf!f*', l11J::,~~·(!J~t<t~~~~ c ín;ulor t lt•n~' (.'(lrtn d· d•• nwu•• l' m•·di••d•

l::n .. .. , .. úhlm.t Cll•\\t te tll('IJ< htr.an maníJ,•tAdl•fl•t dtl ntt•• pruulhV<l, d .., lne quo• 11~ tmtnró tf, t~>nld,lfUI nh·.

¡.: .. t.•t (tJo ,. •• tioiiU 0111i in~•ro·AibiJ<8, II•Jbil'ndo nl¡ mll'l8 (0 y 11) 8 ~ 1!1 ttll• no .. pu• d·· aublr N nn l!lo• \'•1 J)n•Jiwtr~du dt ('U• nt.IJI. pu• &• f! J)r.~ll~• nndnr u1ut8 euontm~ ml'ltoll)l•t un J'o·bl·"' '' d··

- u -

- IS -

- lfl-

(In lb del <'trru 1 nc:ieow. eólu una He-o·· pOOdVI,Iu cual ,._ un Junrlamt·tlt~• ¡:toun Cfl't't t¡u•• e-1 hmniJre primllh•u do• hL

r. g ión l•ot•ll''&l) tenia t•ntrl• lea cue.\11$ lJUI' 1~ ¡¡.ervfon de olbe,... KUf' liD~ t¡llt' desUnoJbtt U 1111 (_'n>of>nd.¡.J, 8111 Cl'@(·fl(iaj qu. il!o n-ft .. j¡ln , n 1 1.1 Rgu~dl <lO tro po.. nuufA' )1 ~onmorlat qut• se 6n('uenttlll• um rm u1>11t• mt·ntf' en Jos a brlg:1NJ l' cutwut , ~~nn· r i•_IIJ de 111 t•Xlst••ocla.

-~ !' J'ti..t_ :. "((J ~· lf.

rtc- ..._~!:. c.~-.* 11~,~~ ~!!>':~~n~~~Pn:~~ d·~ \ 1UihC»nl ltdP, t~nf! romo

comprobante. además de l1\l Cut\1\.8, lu 1\huudtlnd A ('Jit ll f! Ut• tlfi l'ncucntrao obJ••tOI de plf•dt1i J)lllhntntndu.

111

.c ...... ...... .... .......... . •• v ...... . . ....... .

A dos kllómt•t f'O!t lwcll' .,. Nordctte d••I J}Uf'blf• de Vttlh• de

:,•~~~~~:g; t~~u ~~~~~~md~~r:e~~~~,~~~~~~! .:' ~~~~H~~~~~.~ l•• natuml('l •Cuto, ·aJS del MPM•.

CttOJt& es\1" ¡tr upo de ocho t:Ul'\~, d• L.t.t cuakt d· fll1án

~~,.:¡~o~.:,~.~~~,~~~~ 'ru h~~~:!:~¡ft~Jt:d;,:nc}::! ttunbléz¡ d e lntN'él p¡lm e l t'f1 udlo FJel hontbl'(l primitivo d e 11\ "'816n leon.,. , (Og. •17).

P(IT vnrtul COnct'PlOI. de •ite grupo d~· CUfó-\'U la más

~ 1

- 1-:' -

.,. _

\1 r~?:<11 •:u:.:~::::t!:.t.~~r~~~-(tl~~\~b~~':it~\~';;~':1 lo~·~ al ... ,u.tlo d··l ar•e rupt,.-,,_. f>fpelW)I, pu•'tltn Mtw,.,.. lu flf(Ul· nll • Cl.IJJt'IU.Ionh:

~:: 3~~ r..~:.:: :~ f:~~=!!:> J.~~ ... n Cíoo t'o ntnl

,,¡ r.•c~~~-r-•r tu l~··rn.-. d·· trews. aJgunat ft¡uru ant.rupo­morr"" tfl_l¡ ,.l.,cu .. \·at ton t>xactet e tu J>OI!I·pel•-olftlt8tt. del•

'1~'" Q~,~.t~~~jl~t htlf tma man::eda lnOI~t·nd:\ m•·rktlonAI: 101 adorr101,

G.• Cuu111 con>~• tu•·ncia do· las dos aul.(•fio" " cooctnelucu "• quo:.•,uQ~,'e11.f'í.~~~):,~;~~ft~v~~1nira~~~~~·¡~;IJ ~·e~~"~\~; unntQin t uova d1\ r.nd11 grupo, lo hntla oon htlt'm:fón do df'etl · nllrfn n un f'UIIO, )'n el d<' lot~ :;w1epos11dos. )'11 el ti~"~ lrNI nnhnAit·•·

TRABaJOS CONSUL TAOOS

At.c.uoe OCt. RIO (H.).-Cm'tfntl dt IG ftJifm Collfo&tltut..

- ~"#:,>;,;!.'~Ót,.,(O, 19 13. Anthroprcllotlt(L').-Otltmno XII O'II XVIII. 8CI"(AL.00 DIE Qt..fltÓS (CosSTA~CIO).- Una SUftn'il'tlltfO

prtlll:sf6rlto tn 111 psicolGil• crlmi.nol dt lo mujrr. Madrid, 1\'117.

~" v OIIIIIPtiiA (Jito RO) - El f"Oltt.tmo drluttrdmlt41bl· rlc•. Madrk1, 191~.

611ARA (RAMÓN" ¡\, DE \.A).- Apwftts f'(JIQ lfl ltlstOt'fíl dt Putrttt dtl Coflro.

6uvo G~~~otPI~MIOltL.). Ldn.nui4J flrl Twlíll.

BMWI L..- Lo tO\'ltntd'AIWmlro o Sordillottt. Snt~tandtr, Es· ~•tnt. Mónaco, 1 {Wl8. CmwM~ ft la trfiM ClldtJllrfttw.

CAtat ~~~s~f~~~). 111 ortr ru~"" tn l!.•poitQ. Ma· drld. 191:1.

CAiiiTAn.••Ac.- La tcn•rrnr d' Ahumfra G $antiltDirt, Sa,.•n· dtr, Espocnr.

Cn~tA-1..80 (MuQUts ot). PróiCilO a La obr.a él lrft ru¡Hflrt tft l!s¡HIIttl, por J. Cabrf.

Cr.P~olttuco (Otuncr.).- Hrsu mtn dt los bo$tlntl pafolod~ dtiG P-'•1/tacla dt S~niOitd«. M•drid, 1016.

C•O"~AU (Rooou-o) - AIItltko.. Hlsl•l• lt su lntUbrlmltll· ro dts.1t lot ritmPft ptlmlrl'r'OS luuta ~ rnd:s n»Jtr· ,tf, Haret lona, Hl92.

llhHn~!~ lt~~-E!PN). Artl:wl•tlt ~tu.hiitorlqut. P:.·

OutttJ\' (VICTOft), fli$1Drlu dt /(}.1 tomUn9S. Traoutdón de L) CtciUo Navarro. Baralona. 1888.

Flour:.a. -Orlttn Id IIMtblt. Tradutd6n tk O. l:.nriqUf L. Wun~ull. Uara.lona. 1880.

GAQo RuA~"I. (l!tJAS). ":Z,uNblo';jfo. Ltón, 1910. ~~t:~f:!::"~~n. :~J. n•vetla flt W AJlu· Optlstu.lo dt I-IISIDtla OIIIICUCI dt IQ$ A SIIIrtS I,U/1• tlntstS.

0ÓNOOAA11~}~~~\~:~~~¡~1~.1ltdadt$ ¡Jtthl$16rit<I$ dt AruftJ.

Hel.LWALI) (f'tltOitAICO).- Lo Tit rro )'ti H~mtm. Traducción deo M. A rano~ Sanjuán. 0.1rctfona, 1886.

Hefi:.'Á:.'DBZ PAC:m;oo (EouAtmo).-l .. os pintuta$ prthl$16-ricas dt P( Ao Tu. Madrio, 19 14.

M A IlTh,. Mh~ouez (l:hutNAROINO).- Otttts rplrrdfitM y nu­mismdllcos dt Espaha.

Mt L.IOA. - Crorrolotla rJt ltu onflgOtdodt-S l bülcos ontNoma• nas. Madnd, 1911 .

• \11.NOOfE (POuC',UII'O).-Oufa dtt l•iajtfO m ~.,ecJn )1 $11 Pff· •·incia. León, 1879.

!\\. ne .¡-\ftt·IAANO (P F.I)R()).- Ardculos publie3CI OS t n 111 re-­vista C41f«tionismo, robrt NI$10rla romporoda dt la Ct'r4nric.a tn Es¡;atla. Cat4IOJ!O dt la E'J:J»$Iti6n dt h ltfl4)5 Oldituos tspaitoltt. Mao~id, 1919.

ObVA.\IAUlR (U.).- J..o Posltt.(l• Mónaco, 1913. - El hornbrt f6sll. Madriu, 1916.

PAt-r ( I !>\4.\EI,. OIJt,).- 0411$ f>dfO ltt (r()fi(J[(Jt(O rur;t~rt dtl oritnlt dt Espo/'14. Madrid, 11)17.

- expl&riJti6n dt lo '"'M prtlll$t6tlrú dt l CtmtJM (Cd­urt$), 1017.

- ~~~~r,r:r:r'~C:;u'l:',.~~~~?J. ('{~:~~ tt~:uroslwma,.as PARi t; (PIERRl- ",lftmttd'odtS (lftl'ltologiqutS tri f!S¡JQJ:,Ilt. l_,a·

t iíl, •9'10. Pin~m DF.I. TORO (FEI.II' P.),-11'/Sforto dtl C(H11Utio. Ma·

drid, 1897. P IJOAN.-Ni.s.lor/o dtl artt. T-omo l. RmNACit ($.) .--Rtputoirt dt f Qrt wottrMirr. REUEI. (Ctt.).- U s rtl/f{On$. dt lo Goult 0'-'4nt Ir chr/Sfimr ismt. 1~0.\lANoses (Co:o~oe DE),- l.á$ ruinas dt Tmnt$. Ma·

drld, 1910. R0~$1 (1 ('l. oe L r.) .- Cotnor. Mmhírs Sl<rltlt$ Ot'ti' sf¡:1u.c

fit.uraJi(s ti omultllt& ou ldoftsdrs dolmms du M (l(· t>illon.

Roso ot ~~Yd~"~ ~~j~RJO).- Df' gmut dtl o4to mund(J, Ma·

$ ;\!\1. MA7;:~~. <l,~~·j~~'7;/l~'uetrrsdt In Espnt1a virja. Son

Putblos rspo iMits. Mtjtlfada dtl Campq (Modrld). (f::Siuditn hist6ricos). At:ldriCI. 1919.

SAUTUOa.A (MARCBL.INO S.) ....--8rt~"tS opuntn $Otn't nlgull()$ objtf(fJ ptthlst~rlc03 dt lo ptol'ílftlíl dtStmlílmltt. ISSO

~:;oe~NAr.~~ -:!n;,~~::;;r:n";u~~ ;~~~~lf~:;~'r;r;;r;;riO J4. VEO o\ O~ H OZ (I'IAilÓN o e l. o\). -El orlt m tl Mtar. M3·

drid. 1018. Vll.ANOVA V PICI'(A.-(itoiOJ!lO )' Pr(}IQ/IistOri() lblr/tiJ$. M:l·

dM, 1800.

- 51 -

Wtuuu~RT (PAut.)- Rtprt$t:tiiiOClttna dt onrt¡;GSodts tn ti 4Jffe pGltotltflf, Madrid, 1916. lnttrprtiOt.lln dt un 42dtl'nf tn tu Ji euros 4t Atpt'I'O l' CtJul. Madrid, ISIIS. NUt1"H doffJ tf111Cf~JICOS fatlllll cronoltf.IO drlorlt ru('ffl_rtdtdll»ntlfurlltllslocn tllfltntt dt E,!poM. Madrld, 1911.

r::-;:;:-:,-:,.::,~·t=:':':~d:!fi~~~; • f:.,.,... M>dnd. 1911.

QuAOtu S•\ .. UOO CfU~~>lOO DE L.A).-Pr6ioe0 ot la obn Dt ~dtf •• "'' tnunb. ck Roso oe L.un~ l.o tutWI ptthlsUtic• 4t 84stlndl v sus plntur~. At· tlcuk) rublicad<l tn b rtvlsta ldtorium (númf. 13, 14 y 1&).

z,_,.._&..,."-l'l - Otlgm dtlltombrt. Batctlona. 18f(l.

I N DI CE

.... Oe<llca \orln . . • • , • .•.•..••

Cueva• d, .1-;1 l'MtrUt, \ll' \'lllasat:..uieg.• •.. ..

Cuevllll dtll 1/<ormlno 1lt VIIICLcontllde. • • . ..~

Cuevn11 dt•l t~rnllno dt> Vl\llt> tiC Mon&lll& . • ltl

<;onclnliOnl'• ..• , . . • . . • . . . . 1~ 'frai.;AjOJ CCHltlttl\.tlCICliJ •• , , • • , , • • ••••• • • • , •••• , , l'l

OBRAS OEL MJS)IO At;TOR

I'UBLICADA8:

RinttMI lit lo l!JPQIIft -ltJ• ($ClllfGmltt).-).ladr id. 1817.

\' 11 d• Son• Cull<jo.

Put&ltS upoillltl (tsludl.s hlsflriC~s), Mt}orado 4tl C4mp•

( ¡\fodr/11).- MRdrld, 1919. tMUIIdO L{ltiOOt.

Putbl61 tSpQ/Ioll't (t~lmJfos hlsl~rf(O$) , Rlvos 4t Joramo

(Modrld) - Modrld. 1019 •Mundo LotinOt.

Afonrofk#s CdolltroJ dt lo Q1dtn dt Sonrlot• (slct.a:

XVI y XVII).