zertan datza euskal gizartearen aniztasuna eta konplexutasuna
DESCRIPTION
Euskal gizarteak izandako bilakaeraren eragileak ezagutzeko interesgarriaTRANSCRIPT
ZERTAN DATZA EUSKAL GIZARTEAREN ANIZTASUNA ETA
KONPLEXUTASUNA
HELBURU NAGUSIA
Gizartea eta eskolaren arteko elkarrekintza bada aztergai aurrean dugun moduluaren nahi garrantzitsuena, derrigortuta gaude antzematen nahiz adierazten gizarte horren eragileak eta ezaugarriak zeintzuk diren.
Honatx, bada, gaurko saioaren helburu nagusia :
Euskal errealitatearen deskripzioa, interpretazioa eta
hausnarketa ahalbideratzea
ZERTAN DATZA EUSKAL GIZARTEAREN ANIZTASUNA ETA
KONPLEXUTASUNA (GIDOIA)•HELBURU NAGUSIA1. ZERK/NORK BALDINTZATZEN GAITU? (ERAGILEAK)1.1. ERAGILE GEOGRAFIKOA1.2. ERAGILE HISTORIKOA2. INDUSTRIALIZAZIOA ETA INMIGRAZIOA2.1. POLARIZAZIOTIK ANIZTASUNERA3. EUSKAL HERRIA XXI. MENDEARI BEGIRA3.1. DEMOGRAFIA: BIZTANLERIA ZAHARTUZ3.2. EKONOMIA :SEKTORE EKONOMIKOAK3.3. SOZIOPOLITIKA3.4. KULTURA 3.5. GIZA BALOREAK4. IPARRALDEA: HIL ALA BIZIKO EGOERA
ZERTAN DATZA EUSKAL GIZARTEAREN ANIZTASUNA ETA
KONPLEXUTASUNA (GIDOIA)
htt
p:/
/ww
w.k
ultura
.ejg
v.eu
skad
i.net
/r46-1
9815/e
u/c
onte
nid
os/i
nfo
rmac
ion/i
bilb
idea
k/eu
_ib
ilbid
e/ib
ilbid
eak.
htm
l
ZERTAN DATZA EUSKAL GIZARTEAREN ANIZTASUNA ETA
KONPLEXUTASUNA
1. ZERK/NORK BALDINTZATZEN GAITU? (ERAGILEAK)
ZERK EDOTA NORK BULTZATZEN GAITU, ZERK EDOTA NORK BULTZATZEN GAITU, BADA, HAIN HERRI ANITZA ETA KONPLEXUA BADA, HAIN HERRI ANITZA ETA KONPLEXUA IZATERA?: GEOGRAFIAK AGIAN? IZATERA?: GEOGRAFIAK AGIAN? HISTORIAK AGIAN? BIAK AGIAN? (...)HISTORIAK AGIAN? BIAK AGIAN? (...)
ZERTAN DATZA EUSKAL GIZARTEAREN ANIZTASUNA ETA
KONPLEXUTASUNA
1.1./1.2. Eragileak: Geografiko/historikoak
UR MUGA ERAGILE
AUÑAMENDI BARDEAK MIARRITZE
UNTZUEKANTAURI MENDILERROA
ZERTAN DATZA EUSKAL GIZARTEAREN ANIZTASUNA ETA
KONPLEXUTASUNA
POLARIZAZIOTIKPOLARIZAZIOTIK
ANIZTASUNERAANIZTASUNERA
NAZIONALISTAKSOZIALISTA, ERREPUBLIKA ZALEAK...
MONARKIKOAK, KONTSERBADOREAK...
XIX. MENDEA (1876 arte)
1876tik AURRERA
2. INDUSTRIALIZAZIOA/INMIGRAZIOA2. INDUSTRIALIZAZIOA/INMIGRAZIOA
ZERTAN DATZA EUSKAL GIZARTEAREN ANIZTASUNA ETA
KONPLEXUTASUNA
3. EUSKAL HERRIA XXI. MENDERA BEGIRA3.1. DEMOGRAFIA
BIZTANLERIA HIRUKOIZTU
JAIOTZAK JAITSI
MIGRAZIOAK BIZKORTU
BIZTANLERIA ZAHARTU
ZERTAN DATZA EUSKAL GIZARTEAREN ANIZTASUNA ETA
KONPLEXUTASUNA
925.370
1.643.2721.982.995
2.565.3772.881.384 2.902.962 2.992.609
3.005.670
0
500.000
1.000.000
1.500.000
2.000.000
2.500.000
3.000.000
3.500.000
1877 1887 1900 1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1981 1991 2001 2005 2006
BIZTANLERIAREN BILAKAERA 1950-1970
Iturria: EUSTAT eta GAINDEGIA
ZERTAN DATZA EUSKAL GIZARTEAREN ANIZTASUNA ETA
KONPLEXUTASUNA
JAIOTZA-HERIOTZA TASA: BIZTANLERIA ZAHARTU
21,819,6
15,9
10,158,2 8,1 7,6 7,7 8,5
9,810,1 9
8,6 9,18,8
8,1
0
5
10
15
20
25
1962-6
8
1968-7
5
1975-8
2
1982-9
0
1990-9
9
1999-0
1 2004
2006
JAIOTZAHERIOTZA
PIRAMIDEA, 2006
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
0-29 30-59 60+
Iturria: EUSTAT eta GAINDEGIA
ZERTAN DATZA EUSKAL GIZARTEAREN ANIZTASUNA ETA
KONPLEXUTASUNA
MIGRAZIO SALDOA (1962-2005)
169.991
124.975
-69.154 -47.991
23.086
72.684
-100.000
-50.000
0
50.000
100.000
150.000
200.000
1962-68
1968-75
1975-82
1982-90
1990-99
1999-2005
Iturria: EUSTAT eta GAINDEGIA
ZERTAN DATZA EUSKAL GIZARTEAREN ANIZTASUNA ETA
KONPLEXUTASUNA
ATZERRITAR BIZTANLERIA ESPAINIA eta E.A.E-n (1998-2008)
0
2
4
6
8
10
12
Espainia 2 2 2 3 5 6 7 8,5 8,7 11,3
EAE 0,7 0,8 1 1,3 1,8 2,3 2,8 3,4 3,9 5,4
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2008
Iturria: EUSTAT eta GAINDEGIA
ZERTAN DATZA EUSKAL GIZARTEAREN ANIZTASUNA ETA
KONPLEXUTASUNA
3.2. EKONOMIA: SEKTORE EKONOMIKOAK
4,6 3,7 3
53,2
37,138,5
53,1
8,3
42,3
35,4
59,3 61,6
0
10
20
30
40
50
60
70
1975 1991 1999 2001
Nekazaritza
Industria
Zerbitzuak
Iturria: EUSTAT eta GAINDEGIA
\\Ganbaraberri\Lankideak\Norberarenak\Iñigo Ramirez de Okariz\Iñigo\Ingurunea\2008-2009\JARDUERA EKONOMIKOAK\SARRERA.avi
ZERTAN DATZA EUSKAL GIZARTEAREN ANIZTASUNA ETA
KONPLEXUTASUNA
3.3. EGOERA SOZIOPOLITIKOA GAUR
ANIZTASUNETIK
BIR POLARIZAZIORA
EUROPAKO BATASUNEAN KOKATU NAHIAN
IPARRAL-HEGOALDE
EKIALDE-MENDEBALDE DESAFIOAK
GARAPEN MOLDE BERRI BILA
GLOBALIZAZIOA
ZERTAN DATZA EUSKAL GIZARTEAREN ANIZTASUNA ETA
KONPLEXUTASUNA
3.4. KULTURA
HIZKUNTZA
IRAKASKUNTZA
“Todos los españoles tienen el deber de conocer la lengua
castellana y el derecho de usarla”.
(Constitución de 1978)
A-B-D-X-G...
EREDUAK
TRANSMISIO ETENA?
FAMILIA EGITURA/OHITURA ALDAKETA
ZERTAN DATZA EUSKAL GIZARTEAREN ANIZTASUNA ETA
KONPLEXUTASUNA
EREDUAK IRAKASKUNTZAN EUSKAL HERRIAN, 2006-2007 (18 URTE ARTEKO)
O8-09 MATRIKULA DATUAK (%)O8-09 MATRIKULA DATUAK (%)
EREDUAKEREDUAK EAE EAE NAFARROANAFARROA
D 54.3 24
B 25.2 114 ikasle
A 20.4 19
X/G 0 56
Br -- 1 (1325 ikasle)
ZERTAN DATZA EUSKAL GIZARTEAREN ANIZTASUNA ETA
KONPLEXUTASUNAETORKINAK ETA SAREA E.A.E.n
(2008-2009ko ikasturtea)
Sare Publikoa66%
Itunpekoa34%
ZERTAN DATZA EUSKAL GIZARTEAREN ANIZTASUNA ETA
KONPLEXUTASUNA
3.5. EUSKAL GIZA BALOREAK 2. FAMILIA ETA LAGUNAK3. LANA4. AISIALDIA5. ERLIJIOA6. POLITIKA7. (...)
TRADIZIOZ JASOTAKO BALORE ASKO ZALANTZAN
ZERTAN DATZA EUSKAL GIZARTEAREN ANIZTASUNA ETA
KONPLEXUTASUNA
4. IPARRALDEA: HIL ALA BIZIKO EGOERANAINTZAT HARTZEKOAK
3. Euskal lurraldeen arteko lankidetza beharra4. Eragile sozio-ekonomikoen inplikazio beharra5. Ipar Euskal Herria bere osotasunean aintzat
hartuko duen instituzionalizazio beharraKEZKATZEKOAK
7. Ipar Euskal Herriko gazteen bizi-leku aldatzea8. Mugaren eragina9. Kohesio eza10. Euskararen gainbehera herritarren artean
ZERTAN DATZA EUSKAL GIZARTEAREN ANIZTASUNA ETA
KONPLEXUTASUNAWEB ITURRIAK
http://www.insee.fr (Frantziako Estatistika Erakundea: Iparralderako beharrezkoa)•http://www.ine.es (Espainiako Estatistika Erakundea)•http://www.cfnavarra.es/estadistica (Nafarroako Gobernua: Estatistika saila)•http://eustat.es (Euskal Autonomi Erkidegoa: Estatistika saila)•http://www.alava.net (Arabako Foru Aldundia)•http://www.bizkaia.net (Bizkaiko Foru Aldundia)•http://www.gipuzkoa.net (Gipuzkoako Foru Aldundia)•http://www.navarra.es (Nafarroako Gobernua)•http://www.euskadi.net (Eusko Jaurlaritza)•www.ikuspegi.org (Inmigrazioaren Euskal Behatokia)•http://www.gaindegia.org (Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia•http://www.datutalaia.net (Ekonomia eta gizarte mailako Euskal Herriari buruzko datu estatistiko ugari)