1. GIDA TURISTIKOA ZALDIBAR ESAGUTZEN

2. AURKIBIDA -Aurkezpena-Nola iritsi-Historia-Jaiak eta ohiturak-Ibilaldiak -Gastronomia eta eskulangitza -Jatetxeak -Paisaien aniztasuna -Kirol eta astialdirako jarduerak -Telefono gidak -Leku interesgarriak -Naturguneko egonaldirako gomendioak -Olgetaguneak -Zaldibarreko planoa-Errepideen mapa 3. AURKEZPENA

Kaixo gida turistiko honetan Zaldibarreko informazioa, ohiturak, jaiak, errepideak, ibilbideak, jatetxeak, olgeta guneak, eta... ezango dizuegu. Hemen Zaldibarko informazio guztia jakingo duzu.

4. NOLA IRITSI Zaldibarrera iristeko, autopistatik pasatu behar da: Bilbotik Durangoraautopista hartuta gero bide normala hartu Berrizetik Zaldbarrera joanbehar da. Donostitikbazatoz Ermuara autopistaz etorri eta bide normala hartuZaldibarrera. Gazteiztik bazatoz Eibarrera gero bide normala hartuta Zaldibarrera. 5. HISTORIA

Zaldibarko Elizatea Bizkaiaren eta Gipuzkoaren arteko mugan dago, Durangotik 7 kilometrora eta Eibartik 9ra.Iparraldean Mallabia eta Ermua, Hegoaldean Elorrio, Sortaldean Eibar eta Elgeta, eta Sartaldean Berriz. Ondo komunikatuta dago: N-634 errepidea bertatik igarotzen denez, Eibar, Ermua eta Durangora joateko autobus ugari dago. Gainera, Bilbo Donostiarekin lotzen duen trena ere bertatik pasatzen da. Udalerriak honako auzune hauek biltzen ditu herribarruaren inguruan: Sallabente (60 biztanle) eta Olarreaga (8 biztanle) herribarrutik 8 kmra; Goierri (62 biztanle), Aranguren (21 biztanle) eta Gazaga (44 biztanle). Sartaldetik Zalduerreka igarotzen da, Ibaizabalen adarra dena eta sortaldetik Ego, Debaren adarra. Sartaldeko ibarrean, Zalduerrekara euren urak isurtzen dituzten errekatxoak hauek dira: Solozabal, Agirresakona, Aranguren, Gatika, Urizar eta Garrais; eta sortaldeko ibarrean, Ego errekan, Bekoerreketa, Aixolaerreka eta Iburerreka. Zaldibar zirkoaren forma hartzen duten mendiz inguratuta dago, pasabide estua uzten dute herriaren sartaldeko sarreran eta bertatik pasatzen dira 634 errepidea, Bilbo-Behobia autopista eta trena. Gipuzkoarako irteera Areitiko mendatetik egiten da, baina trenak eta autopistak lurpetik zeharkatzen dute mendate hori. Inguru aldapatsua izan arren, mendi tontorrik altuena Santamaezar (Ganguren, 675m) deritzona da eta hegosartaldean dago. Ekonomia-arloa. Metalaren arloko industria da nagusi gaur egun eta lantegi askok atzerrian saltzen du bere produktua. Honako hauek dira aipagarrienak: burdinolak, metalezko irarpenak, makina-erremintak, ehiza-eskopetak, giltzak, umeentzako kotxeak, autoentzako industria laguntzailea eta aroztegiak. Merkataritzan eguneroko bizitzako premiei aurre egiteko zerbitzuak eskaintzen dituzte bertako dendariek: janaria, opariak, loreak, altzariak, aseguruak, loteria eta abar. Banketxea, postetxea, botika ere badaude. Arbolazaintzak ere garrantzi handia dauka. Bada mende bat baino gehiago arlo hori jorratzen hasi zela eta ospe handia hartu du. Hainbat baserritarrek landareak eta zuhaitzak hazten dihardute. Basoen %90 egurra egiteko aproposa da, berezko aberastasunaren seinale. Baratzezaintzan diharduen beste zenbait baserri ere ezin aipatu barik utzi. Ortuan hartzen dituzten produktuak herrian ez ezik, Eibar, Durango eta Bilboko merkatuetan ere saltzen dituzte. Larreak, berriz, ez dira hain ugariak, abere gutxi daudelako.

6. Urtea Bizt. 1900.. 6701940.. 13901980.. 32201746.. 2611910.. 7511950.. 16451986.. 33081810.. 5341920.. 8221960.. 19851996.. 30501860.. 6551930.. 12601970.. 27082000.. 2917 Bizilagun gehienak Ibaizabal ibarraren beherengo aldeetan, industria inguruan, bizi da, eta gainontzekoak, berriz, baserri inguruan sakabanatuta. Zaldibarren bertan, hau da, herribarruan, biztanleen %90 bizi da. 7. JAIAK ETA OHITURAK

JAIAK

Ekainak 29 San Petri eguna Eizagan Uztailan 8 Udako San Andres jaiak Zaldibaren Uztalak 18 San Marina eguna Goierrin Uztailak 25 Santixa eguna Gazagan Abuztuak 10 Laurentzi eguna Uzarren Abuztuak 10 Laurentzi eguna Sallabenten Azaroak 30 Herriko zaindariaren jaia San Andres eguna Abenduak 26 San EzbeteZaldibarren 8.

OHITURAK

9. Ibilaldiak

Presara: Udaletxean hasten gara, Euskal Herria etorbidetik joaten gara eskuinerantz. Ibiltzen bidegurutze batera helduko zara, han aurrera joan. Autopista behetik pasatu behar zara baserri bat ikusiko duzu eskuinean (Kurutziaga) baina aurrera jarraitu gero beste baserri bat ikusiko duzu (Arizmendi), baina aurrera segitu. Bidegurutze batean eskuinerantz 2.bidea hartu eta aurrera jarraituz helduko zara.

10. Gastronomia eta eskulangiza

Ogia: Leanizen (Elorrion) egiten da ogia eta San Blasa, Euskal pastela ................

11. Haragia: Gallastegin saltzen da haragia

Zaldibarren bakailoa da janari tipikoa. Bakailoaz aparte sopa, makarroiak eta... jaten da.

12. JATETXEAK

Gure Leku taberna bat da. Han edariak edan ditzakezu. Urtebetetzeak ere han ospatu ditzakezu: Olea kalean dago.

13. Karobi..........................................................Zalduasolo plaza 14. Isukari.....................................................................Olea 15. Paularen txokoa............................................Euskal Herri kalea 16. Kiskitza.....................................................Euskal Herrria Kalea 17. Ametz......................................................................Olea 18. PAISAIEN ANIZTASUNA

Hau Zaldibar da. Atzean mendi asko daude, aurrerago herria eta aurrerago fabrikak. Dana elurretan dago eta arbola asko daude.Honek poza sentiarazten nau.

19. Kirol eta astialdirako jarduerak

Futbolean jolastu Solosabal zelaian.

20. Bizikletan ibili Zaldibar osotik. 21. Frontenisera jolastu fronton batean elizondo kalean. 22. Pilotan jolastu Olazar pilotalekuan. 23. TELEFONO GIDAK SOS Deiak...112 Zaldibarko Anbulatorioa946 827 001 Gurutze Gorria...946 810 949 Suhiltzaileak.....946 812 395 Galdakaoko ospitala.944 007 000 Autobusak (Bilbo)..902 222 265 Euskotren.902 543 210 Udal liburutegia..946 225 415 Polikiroldegia..946 827 374 Zaldibarko Herri-Ikastetxea...946 827 374 24. LEKU INTERESGARRIAK

Santa Marina: Asteburuan joateko oso ondo dago. Hara heltzeko Goierri auzotik joan behar zara herritik gora fabriketatik. Ondoan zoziedade bat dago han jan egin ahal duzu.

25. Karobi taberna eta parkea: Udaletxetik hasita dana aurrera zoaz, gero parke bat ikusiko duzu. Hori karobi parkea da eta ondoan taberna. Tabernan jan egin ahal duzu eta parkean jolastu. Leku hau umeak eramateko oso ondo dago. Hara ume asko joaten da. 26. NATURA

Zaldibarren dauden animaliak

txantxangorria behiaktxori txikiak untxiak txakurrak astoak katuaksugeak (biborak) intsektuak saguak arratoiak oiloak zaldiak 27. NATURA

Zadibarren dauden zuhaitzak

28. Pinuak Arkazia 29. Pagoak Artea 30. Haritzak Astigar arrunta 31. Sagarrondoak Ereinotza 32. Laranjondoak Ezkia 33. Pikondoak Gorostia 34. Intxaurrondoak Hagina 35. HaltzaLizarra 36. Urkia Umarra 37. GaztainondoaUrrondoa 38. Alboa arruntaAtlaseko zedroa 39. Gabon izeiaIntsignis pinua 40. Douglash izeia 41. OLGETA GUNEA

El parke de las ovejas ..........................Aginibar

42. El parke de la forja ...............................Zalduazolo Plaza 43. El parque de la ruleta ...........................Elzondo 44. El parque del karobi..............................Zalduazolo Plaza 45. Eskolako parkea...................................Elizondo 46. Agarre parkea.......................................Agarre 47. PLANOA

Udaletzea:Elizondo kalea

48. Eliza:Zaldua kalea 49. Futbol zelaia:Elizondo 50. Alipros:Gortazar zeharka 51. Tren geltokia:Bilbo etorbidea 52. 53.