xeografÍa e historia 4ºeso 2019/2020

de 20

XEOGRAFÍA E HISTORIA 4ºESO

2019/2020

de 20

INDICE

ASPECTOS COMÚNS DO DEPARTAMENTO

1. Datos xerais do departamento ......................................................................................................... 3

2. Lexislación de referencia ................................................................................................................ 3

3. Aspectos xerais da programación.................................................................................................... 4

a. Contextualización

b. Referencia as directrices xerais fixada no P.Educativo

c. Referencia á incorporación das propostas da Memoria do curso anterior

d. Directrices para a avaliación inicial

e. Lingua na que se imparten as materias do Departamento

ASPECTOS ESPECÍFICOS DA MATERIA DE LOMCE

1. Contidos secuenciados e temporalizados………….......................................................................... 6

2. Relación entre os contidos, criterios de avaliación, competencias clave e estándares..................... 8

a. Estándares de aprendizaxe

b. Grao mínimo de consecución

c. Peso na cualificación

d. Iinstrumentos de avaliación

e. Temas transversais

3. Metodoloxía didáctica...................................................................................................................... 11

a. Estratexias metodolóxicas

b. Outras decisións metodolóxicas: agrupamentos, tempos, espazos, materias, recursos

4. Avaliación inicial…………………………………………………………………………………. 12

a. Procedemento para a avaliación inicial

b. Criterios para a acreditación de coñecementos previos, no seu caso. (Bacharelato)

5. Avaliación continua........................................................................................................................ 12

a. Procedemento para a avaliación continua

b. Instrumentos de avaliación e criterios de corrección de exames

6. Avaliación final............................................................................................................................... 14

a. Quen debe ir á avaliación final? b. En que consistirá a proba?

c. Como se elabora a cualificación final?

d. A avaliación final en caso de perda do dereito a avaliación continua?

7. Avaliación extraordianria................................................................................................................ 14

8. Materia pendente de cursos anteriores ........................................................................................... 15

a. Plan de traballo

b. Prodedemento e instrumentos de avaliación

9. Avaliación do proceso de ensino e da práctica docente……………….......................................... 15

a. Proceso de ensino

b. Práctica docente

10. Avaliación da programación didáctica............................................................................................. 16

11. Atención a diversidade..................................................................................................................... 17

12. Actividades complementarias e extraescolares................................................................................ 18

13. Constancia de información ao alumnado.......................................................................................... 18

de 20

INDICE

ASPECTOS COMÚNS DO DEPARTAMENTO

1. DATOS DO DEPARTAMENTO

PROFESOR/A............... MATERIAS QUE IMPARTE CURSOS GRUPOS

Rodríguez Fernández, Carlos

(XD)

Xeografía e Historia 1º ESO 1+1

Xeografía e Historia 4º ESO 1

Hªda Arte 2ºBAC 1+1

López Méndez, Anuncia

Xeografía e Historia 2ºESO 1


HªMundo Contemporáneo 1ºBAC 1

Hª de España 2ºBAC 1+1

Vázquez Fernández, Josefina


Xeografía e Historia 3º ESO 1+1+1

HªMundo Contemporáneo 1ºBAC-A. 1

Xeografía 2ºBAC.A 1

Hª de España 2ªBAC. A 1

López Taboada, Manuel Ámbito Sociedade ESA 1-2

ESA 3-4

1

1+1

2. LEXISLACIÓN DE REFERENCIA

ETAPA: BACHARELATO

LOMCE:

Lei Orgánica 8/2013, do 9 de decembro, para a mellora da calidade educativa.

Decreto 86/2015, do 25 de xuño, polo que se establece o currículo da educación secundaria

obrigatoria e do bacharelato na Comunidade Autónoma de Galicia.

Resolución do 27 de xullo de 2015, da Dirección Xeral de Educación, Formación Profesional

e Innovación Educativa, pola que se ditan instrucións no curso académico 2015-2016 para a

implantación do currículo da educación secundaria obrigatoria e do bacharelato nos centros

docentes da Comunidade Autónoma de Galicia.

de 20

ETAPA: E.S.O.

LOMCE:

Lei Orgánica 8/2013, do 9 de decembro, para a mellora da calidade educativa.

Decreto 86/2015, do 25 de xuño, polo que se establece o currículo da educación secundaria

obrigatoria e do bacharelato na Comunidade Autónoma de Galicia.

Resolución do 27 de xullo de 2015, da Dirección Xeral de Educación, Formación Profesional

e Innovación Educativa, pola que se ditan instrucións no curso académico 2015-2016 para a

implantación do currículo da educación secundaria obrigatoria e do bacharelato nos centros

docentes da Comunidade Autónoma de Galicia.

3. ASPECTOS XERAIS

a. CONTEXTUALIZACIÓN DA PROGRAMACIÓN

O IES “Río Cabe”, está situado na localidade de “Monforte de Lemos”, na provincia de Lugo. O

centro é grande, contando con un ciclo formativo de grao superior de guía, información e asistencia turísticas en réxime de adultos e modular; ademais do grao medio das ensinanzas técnico deportivas na especialidade de fútbol. Conta con 11 unidades da ESO; dúas delas son un programa de mellora da aprendizaxe e o rendemento en 3º ESO e un programa de diversificación curricular en 4º da ESO. Tamén existen dúas aulas de apoio debido a presenza de alumnado con necesidades educativas especiais principalmente en 1º e 2º da ESO.

Co que respecta ao Bacharelato a oferta se limita as modalidades de “Ciencias e Tecnoloxía” e “Humanidades e Ciencias Sociais” tanto no réxime xeral como no de adultos. Ademais tamén se pode cursar a educación secundaria para persoas adultas.

A dotación de recursos é suficiente, posto que posúe biblioteca con acceso a internet, dúas aulas de informática con 24 e 18 ordenadores respectivamente e nas aulas de Bacharelato dispoñemos dun ordenador e proxector.

A maioría dos alumnos/as teñen aprobadas todas as materias do curso anterior, de todos modos, como establece a Orde de 24 de xuño de 2008, non é preciso acreditar ningún coñecemento previo para cursar a materia de “Ciencias Sociais, Xeografía e Historia”. Contexto-Zona:

En canto ao entorno no que se ubica o centro hai que sinalar que é unha localidade de tamaño

medio, situada no interior e con abundantes recursos naturais e artificiais. A maior parte da poboación adícase a actividades relacionadas coa agricultura, gandería ou a hostalería e o turismo.

A maior parte dos servizos cos que conta a localidade están no centro urbano. Este concello ten unha extensión de 202 Km2 e 19.817 habitantes.

Ademais dos dous centros educativos de ensino primario adscritos a este instituto, neste Concello hai outros 2 IES, un deles ubicado nos arredores.

b. REFERENCIA ÁS DIRECTRICES XERAIS FIXADAS NO PROXECTO EDUCATIVO

Para a elaboración da Programación Didáctica seguironse as instruccións indicadas pola

Inspección Educativa.

Tiveronse como referencia os obxectivos xeris do centro e os obxectivos xerais da ESO e BAC.

Así mesmo síguense os principios metodolóxicos xerais recollidos no PE.

c. REFERENCIA Á INCORPORACIÓN DAS PROPOSTAS DA MEMORIA DO CURSO ANTERIOR

de 20

A programación non presenta diferencias salientables con respecto á do curso anterior, salvo

que debido a entrada en vigor da LOMCE é necesario adaptar o esquema da programación a nova lei

nos cursos nos que se implanta na actualidade.

d. DIRECTRICES PARA A AVALIACIÓN INICIAL

A avaliación inicial desenvolverase nas primeiras semanas do curso académico. O seu obxectivo

é facilitar información sobre diversos aspectos do alumnado, tales como o seu coñecemento acerca das

destrezas propias da materia e a detección de alumnado con posibles dificultades de aprendizaxe ou con

capacidades superiores á media do grupo. Dita información servirá ó profesorado para programar as

adaptacións necesarias, así coma as actividades de reforzo ou ampliación se fose necesario.

O método para obter a devandita información será mediante a observación do alumnado na aula.

e. LINGUA NA QUE SE IMPARTEN AS MATERIAS NO DEPARTAMENTO (D. 79/2010)

MATERIA ETAPA CURSOS LINGUA

Xeografía e Historia 1º Ciclo 1º ESO Galego


Xeografía e Historia 2º Ciclo 3ºESO Galego


Historia do Mundo Contemporáneo 1º BAC Galego

Historia de España 2º BAC Galego

Historia da Arte 2º BAC Galego

Xeografía 2º BAC Galego

de 20

ASPECTOS ESPECÍFICOS DA MATERIA LOMCE

1. Contidos secuenciados e temporalizados

A temporalización ten un carácter orientativo, define a grandes trazos a distribución dos contidos

para un ano académico da materia de “Economía” en 1º de bacharelato. Agora ben, como resulta lóxico, esta temporalización estará suxeita a revisións segundo o curso avance, e os posíbles cambios deberán ser reflexados nas actas das diferentes reunións do Departamento de Economía.

Pártese do suposto de aproximadamente 140 sesións lectivas, tendo en conta que o curso

escolar comeza sobre o 20 de setembro e en 1º de bacharelato remata arredor do 23 de xuño. As sesións asignadas a cada unha das unidades didácticas serían as seguintes:

Avaliación UNIDADES DIDÁCTICAS Referencia

Libro texto

Temporalización Probas

avaliación Tema /

U.D.

Bloque Contido Mes Sesións

1ª Avaliac.

B1 BLOQUE 1: O século XVIII en Europa ata 1789

1

B1.1 Século XVIII en Europa: do feudalismo ao absolutismo e o parlamentarismo das minorías. Francia, Inglaterra, España e Galicia.

1 Set-

Out. 11

B1.2 Ilustración.

B1.3 Arte e ciencia en Europa no século XVIII. x

2

B2 BLOQUE 2: A era das revolucións liberais

2,3 Out-

Nov. 9

B2.1

Revolucións burguesas nos séculos XVIII e XIX: bases ideolóxicas

(liberalismo,nacionalismo e rexionalismo), económicas e sociais; principais consecuencias.

B2.2

Revolucións burguesas nos séculos XVIII e XIX: periodización e feitos

principais. Restauración. Procesos unificadores e independentistas. O caso español

x

3

B3 BLOQUE 3: A Revolución Industrial

2,4 Nov-

Dec. 7

B3.1 Revolución Industrial: concepto; factores económicos, sociais e

ideolóxicos que a fan posible.

B3.2 Revolución Industrial: desde Gran Bretaña ao resto de Europa.

B3.3 Consecuencias da Revolución Industrial. Movemento obreiro (orixes, ideoloxías e formas de organización).

B3.4 Discusión en torno ás características da industrialización en España e

Galicia: éxito ou fracaso?

B3.5 A ciencia no século XIX. x

de 20


Libro texto


avaliación Tema /

U.D.


2ª Avaliac.

B4 BLOQUE 4: O Imperialismo do século XIX e a I Guerra Mundial

4 B4.1 O imperialismo no século XIX: concepto.

4 Xan. 3

B4.2 Imperialismo: causas, desenvolvemento e consecuencias.

5

B4.3 Causas e consecuencias da Gran Guerra (1914-1919) ou I Guerra

Mundial. 5 Xan. 6

B4.4 Revolución Rusa.

B4.5 A arte no século XIX. x

6

B5 BLOQUE 5: A época de entreguerras (1919-1945)

5,6 Xan-

Feb. 10

B5.1 Período de entreguerras: do final da Gran Guerra ao crac do 29 e a Gran

Depresión.

B5.2 Fascismo italiano e nazismo alemán.

B5.3 República española e a Guerra Civil. x

7

B6 BLOQUE 6: As causas e consecuencias da II Guerra Mundial (1939-1945)

5 Feb-

Mar 14

B6.1 Orixes da II Guerra Mundial.

B6.2 Desenvolvemento da II Guerra Mundial: extensión, fases, formas de guerra e principais consecuencias.

B6.3 O Holocausto. x


Libro texto


avaliación Tema /

U.D.


3ª Avaliac.

B6 BLOQUE 6:

8

B6.4 Nova xeopolítica mundial: Guerra Fría e plans de reconstrución posbélica.

7 Abr-

Maio 9

B6.5 Procesos de descolonización en Asia e África.

B8 BLOQUE 8: O mundo recente entre os séculos XX e XXI

B8.1 Formas económicas e sociais do capitalismo no mundo.

B8.2 Colapso dos réximes soviéticos e as súas consecuencias.

B7

BLOQUE 7: A estabilización do Capitalismo e o illamento económico do

bloque soviético

B7.1 Evolución dos bloques soviético e capitalista. O "Welfare State".

B7.2 Crise do petróleo (1973). x

9

B7.3 Ditadura de Franco en España.

6,8,9 Maio 9

B8 BLOQUE 8: O mundo recente entre os séculos XX e XXI

B8.3 Transición política en España: da ditadura á democracia (1975-1982).

B8.4 Camiño cara a Unión Europea: desde a unión económica a unha futura unión política supranacional.

10

B9 BLOQUE 9: A Revolución Tecnolóxica e a globalización a finais do século

XX e principio do XXI

8 Maio-

Xuño 7

B9.1 A globalización económica: concepto e características.

B9.2 Papel da Revolución Tecnolóxica na globalización.

B9.3 Consecuencias da globalización. Relacións interrexionais; focos de conflito.

x

11

B10 BLOQUE 10: A relación entre o pasado, o presente e o futuro a través da

historia e a xeografía

apuntes Xuño 5

B10.1 Relación entre o pasado, o presente e o futuro a través da historia e a xeografía.

B10.2 Cambio e continuidade.

B10.3 Tempo histórico.

B10.4 Vocabulario histórico e artístico: Idade Contemporánea. x

TOTAL…………………………………………………………….……. 90 sesións

O resto de sesións déixanse para a realización das diferentes probas e exames de cada avaliación. Ademais a duración de cada unidade é aproximada, e pode variar en función do grao de comprensión acadado polos/as alumnos/as en cada momento.

de 20

2. Relación entre os contidos, criterios de avaliación, competencias clave e estándares

1ª Aval

Estándares de aprendizaxe avaliables /Indicadores de logro (1) Criterios de cualificación e instrumentos de avaliación

Temas transversais

Tem

a/U

D

Identif. contidos

Identif. criterios

Identific Estándar

Competencias clave

Estándares de aprendizaxe

Grao mínimo consec.

Peso Cualific.

Instrumentos

Temas transversais

Prob .esc.

Prob oral

Trab ind

Trab grup

Cad Cla

Rúb (2)

Obs. CL EOE CA TIC EMP EC PV

1

B1.1

B1.1.1 CSC/CAA/CCL

Establece, a través da análise de textos, a diferenza entre o Absolutismo e o Parlamentarismo.

50% 25% 90% 80 10% x x x

B1.1.2 CSC/CAA/CCL

Distingue conceptos históricos como Antigo Réxime e Ilustración.

100% 35% 90% 10% x x x

B1.2 B1.2.1

CSC/CCEC/CCL Describe as características da cultura da Ilustración e as implicacións que ten nalgunhas monarquías.

50% 20% 90% 10% x x x

B1.3

B1.3.1 CSC/CMCCT/CAA

Aprecia os avances científicos e a súa aplicación á vida diaria, e contextualiza o papel dos científicos na súa propia época.

20% 10% 90% 10% x x x

B1.3.2 CSC/CMCCT

Comprende as implicacións do empiricismo e o método científico nunha variedade de áreas.

80% 10% 90% 10% x x x

2

B2.1

B2.1.1 CSC/CAA/CCL Sopesa as razóns dos revolucionarios para actuar como o fixeron.

80% 25% 90% 10% x x x

B2.1.2 CSC/CAA/CCL Recoñece, mediante a análise de fontes de diversas épocas, o valor destas non só como información senón tamén como evidencia para os/as historiadores/as.

100% 35% 90% 10% x x x

B2.2. .

B2.2.1 CSC/CAA/CCL

Redacta unha narrativa sintética cos principais feitos dalgunha das revolucións burguesas da primeira metade do século XIX, acudindo a explicacións causais, e sinala os proles e os contras.

40% 10% 90% 10% x x x

B2.2.2 CSC/CAA/CCL Redacta unha narrativa sintética cos principais feitos dalgunha das revolucións burguesas do século XVIII, acudindo a explicacións causais, e indica os proles e os contras.

40% 10% 90% 10% x x x

B2.2.3 CSC/CAA/CCL Discute as implicacións da violencia empregando diversos tipos de fontes.

50% 20% 90% 10% x x x

10%

3

B3.1 B3.1.1 CSC/CAA/CCL

Analiza os proles e os contras da primeira Revolución Industrial en Inglaterra.

100% 35% 90% 10% x x x

B3.2

B3.2.1 CSC/CAA/CCL

Analiza e compara a industrialización de diferentes países de Europa, América e Asia, nas súas distintas escalas temporais e xeográficas.

40% 10% 90% 10% x x x

B3.2.2 CSC/CAA/CCL

Compara o proceso de industrialización en Inglaterra e nos países nórdicos.

20% 10% 90% 10% x x x

B3.3 B3.3.1 CSC/CSIEE/CCL

Explica a situación laboral feminina e infantil nas cidades industriais.

40% 15% 90% 10% x x x

B3.4 B3.4.1 CSC

Especifica algunhas repercusións políticas como consecuencia dos cambios económicos en España.

60% 20% 90% 10% x x x

B3.5 B3.5.1 CSC/CAA/CMCCT

Elabora un eixe cronolóxico, diacrónico e sincrónico, cos principais avances científicos e tecnolóxicos do século XIX.

20% 10% 90% 10% x x x

de 20

LENDA COMPETENCIAS LENDA TRANSVERSAIS CCL Comunicación lingüística CL Comprensión lectora CMCCT Competencia matemática e competencias básicas en ciencia a tecnoloxía EOE Expresión oral e escrita CD Competencia dixital CA Comunicación audiovisual CAA Competencia aprender a aprender TIC Tecnoloxías da información e comunicación CSC Competencias sociais e cívicas EMP Emprendemento CSIEE Sentido de iniciativa e espírito emprendedor EC Educación cívica CCEC Conciencia e expresións culturais PV Prevención da violencia

(1) A partir de cada estándar pódese determinar “indicadores de logro” máis precisos que indiquen o nivel de adquisición do mesmo. (O instrumento máis idóneo é a rúbrica)

(2) As rúbricas soen utilizarse para avaliar as producións do alumnado: traballos de aplicación, sínteses e textos escritos,..

2ª Aval Estándares de aprendizaxe avaliables /Indicadores de logro (1) Criterios de cualificación e instrumentos de avaliación Temas transversais

Tem

a/U

D

Identif. contidos

Identif. criterios

Identific Estándar

Competencias clave



Peso Cualific.

Instrumentos

Temas transversais

Prob .esc.

Prob oral

Trab ind

Trab grup

Cad Cla

Rúb (2)


4

B4.1

B4.1.1 CSC/CAA/CCL

Explica razoadamente que o concepto imperialismo reflicte unha realidade que influirá na xeopolítica mundial e nas relacións económicas transnacionais.

50% 30%

90%

80 10% x x x

B4.1.2 CSC/CAA/CCL Elabora discusións sobre eurocentrismo e a globalización. 20% 20% 90% 10% x x x

B4.2 B4.2.1 CSC/CAA

Sabe recoñecer cadeas e interconexións causais entre colonialismo, imperialismo e a Gran Guerra de 1914.

100% 50% 90% 10% x x x

5

B4.3

B4.3.1 CSC/CAA Diferencia os acontecementos dos procesos, nunha explicación histórica, da I Guerra Mundial.

100% 35% 90% 10% x x x

B4.3.2 CSC/CAA Analiza o novo mapa político de Europa. 50% 15% 90% 10% x x x

B4.3.3 CSC/CAA/CCL Describe a derrota de Alemaña desde a súa propia perspectiva e desde a dos aliados.

30% 10% 90% 10% x x x

B4.4 B4.4.1 CSC/CAA/CCL Contrasta algunhas interpretacións do alcance da Revolución Rusa na súa época e na actualidade.

60% 20% 90% 10% x x x

B4.5

B4.5.1 CSC/CAA/CCL/CCEC Comenta analiticamente cadros, esculturas e exemplos arquitectónicos da arte do século XIX.

40% 10% 90% 10% x x x

B4.5.2 CSC/CAA/CCL/CCEC Compara movementos artísticos europeos e asiáticos. 40% 10% 90% 10% x x x

6

B5.1

B5.1.1 CSC/CAA/CCL Analiza interpretacións diversas de fontes históricas e historiográficas de distinta procedencia.

60% 15% 90% 10% x x x

B5.1.2 CSC/CAA

Relaciona algunhas cuestións concretas do pasado co presente e as posibilidades do futuro, como o alcance das crises financeiras de 1929 e de 2008.

60% 15% 90% 10% x x x

B5.1.3 CSC/CAA/CCL Discute as circunstancias da loita polo sufraxio da muller. 40% 10% 90% 10% x x x

B5.2 B5.2.1 CSC/CCL Explica diversos factores que fixeron posible o auxe do fascismo en Europa.

40% 10% 90% 10% x x x

B5.3 B5.3.1 CSC/CCL Explica as principais reformas durante a II República 65% 20% 90% 10% x x x

de 20

española, e reaccións a elas.

B5.3.2 CSC/CAA/CCL Explica as causas da Guerra Civil española no contexto europeo e internacional.

100% 30% 90% 10% x x x

7

B6.1 B6.1.1 CSC/CAA Recoñece a xerarquía causal (diferente importancia dunhas causas ou outras segundo as narrativas).

50% 15% 90% 10% x x x

B6.2

B6.2.1 CSC/CAA Sitúa nun mapa as fases do conflito. 30% 10% 90% 10% x x x

B6.2.2 CSC/CAA/CCL Dá unha interpretación de por que rematou antes a guerra europea que a mundial.

40% 15% 90% 10% x x x

B6.2.3 CSC/CAA/CCL

Elabora unha narrativa explicativa das causas e as consecuencias da II Guerra Mundial, a distintos niveis temporais e xeográficos.

100% 35% 90% 10% x x x

B6.3 B6.3.1 CSC Recoñece a significación do Holocausto na historia mundial. 60% 25% 90% 10% x x x



(2) As rúbricas soen utilizarse para avaliar as producións do alumnado: traballos de aplicación, sínteses e textos escritos

3ª Aval Estándares de aprendizaxe avaliables /Indicadores de logro (1) Criterios de cualificación e instrumentos de avaliación Temas transversais

Tem

a/U

D

Identif. contidos

Identif. criterios

Identific Estándar

Competencias clave



Peso Cualific.

Instrumentos

Temas transversais

Prob .esc.

Prob oral

Trab ind

Trab grup

Cad Cla

Rúb (2)


8

B6.4

B6.4.1 CSC/CAA/CCL

Utilizando fontes históricas e historiográficas, explica algúns dos conflitos enmarcados na época da Guerra Fría.

60% 10% 90% 80 10% x x x

B6.4.2 CSC/CAA/CCL Describe as consecuencias da guerra de Vietnam. 20% 5% 90% 10% x x x

B6.5

B6.5.1 CSC/CCL Describe os feitos relevantes do proceso descolonizador. 35% 5% 90% 10% x x x

B6.5.2 CSC/CAA

Distingue entre contextos diferentes do mesmo proceso, por exemplo, África subsahariana (anos 50 e 60) e a India (1947).

20% 5% 90% 10% x x x

B8.1

B8.1.1 CSC/CAA

Interpreta o renacemento e o declive das nacións no novo mapa político europeo desa época

100% 20% 90% 10% x x x

B8.1.2 CSC Comprende os proles e contras do estado do benestar. 50% 5% 90% 10% x x x

B8.2 B8.2.1 CSC/CAA/CCL Analiza aspectos políticos, económicos e culturais dos 60% 10% 90% 10% x x x

de 20

cambios producidos tralo colapso da URSS.

B7.1

B7.1.1 CSC/CAA/CCL

Explica os avances dos réximes soviéticos e do "Welfare State" en Europa.

70% 15% 90% 10% x x x

B7.1.2 CSC

Recoñece os cambios sociais derivados da incorporación da muller ao traballo asalariado.

60% 15% 90% 10% x x x

B7.2 B7.2.1 CSC/CAA/CCL Compara a crise enerxética de 1973 coa financeira de 2008. 40% 10% 90% 10% x x x

9

B7.3

B7.3.1 CSC Coñece a situación da posguerra e a represión en España, así como as fases da ditadura de Franco

100% 25% 90% 10% x x x

B7.3.2 CSC/CAA/CCL Discute como se entende en España e en Europa o concepto de memoria histórica

50% 10% 90% 10% x x x

B8.3

B8.3.1 CSC/CAA/CCL Compara interpretacións sobre a Transición española nos anos setenta do século XX e na actualidade.

75% 15% 90% 10% x x x

B8.3.2 CSC/CCL

Enumera e describe algúns dos principais fitos que deron lugar ao cambio na sociedade española da transición: coroación de Xoán Carlos I, lei para a reforma política de 1976, lei de amnistía de 1977, apertura de Cortes Constituíntes, aprobación da Constitución de 1978, primeiras eleccións xerais, creación do Estado das autonomías, etc.

75% 20% 90% 10% x x x

B8.3.3 CSC/CAA/CCL

Analiza o problema do terrorismo en España durante esta etapa (ETA, GRAPO, Terra Lliure, etc.): a xénese e a historia das organizacións terroristas, a aparición dos primeiros movementos asociativos en defensa das vítimas, etc.

75% 20% 90% 10% x x x

B8.4 B8.4.1 CSC/CAA/CCL Discute sobre a construción da Unión Europea e do seu futuro.

40% 10% 90% 10% x x x

10

B9.1

B9.1.1 CSC/CD/CCL/CAA/CSIEE Procura na prensa novas dalgún sector con relacións globalizadas, e elabora argumentos a favor e en contra.

60% 20% 90% 10% x x x

B9.1.2 CSC/CAA/CCL Elabora discusións sobre o eurocentrismo e a globalización. 40% 15% 90% 10% x x x

B9.2 B9.2.1 CSC/CAA/CCL/CD

Analiza algunhas ideas de progreso e retroceso na implantación das recentes tecnoloxías da información e da comunicación, a distintos niveis xeográficos.

70% 25% 90% 10% x x x

B9.3 B9.3.1 CSC/CD/CAA/CCL/CMCCT/CSIEE

Crea contidos que inclúen recursos como textos, mapas e gráficos, para presentar algún aspecto conflitivo das condicións sociais do proceso de globalización.

100% 40% 90% 10% x x x

11

B10.1

B10.1.1 CSC/CMCCT/CAA/CCL

Formula posibles beneficios e desvantaxes para as sociedades humanas e para o medio natural dalgunhas consecuencias do quecemento global, como o desxeamento do Báltico.

60% 10% 90% 10% x x x

B10.1.2 CSC/CAA Sopesa como unha Europa en guerra durante o século XX pode chegar a unha unión económica e política no século XXI.

70% 20% 90% 10% x x x

B10.1.3 CSC/CMCCT/CAA

Compara (nun aspecto ou en varios) as revolucións industriais do século XIX coa revolución tecnolóxica de finais do século XX e principio do XXI.

100% 30% 90% 10% x x x

B10.2

B10.2.1 CSC/CMCCT

Ordena temporalmente algúns feitos históricos e outros feitos salientables, utilizando para iso as nocións básicas de sucesión, duración e simultaneidade.

60% 10% 90% 10% x x x

B10.2.2 CSC/CMCCT Realiza diversos tipos de eixes cronolóxicos e mapas históricos.

60% 10% 90% 10% x x x

B10.3 B10.3.1 CSC/CMCCT Entende que varias culturas convivían á vez en diferentes enclaves xeográficos.

40% 10% 90% 10% x x x

B10.4 B10.4.1 CSC/CCL Utiliza con fluidez e precisión o vocabulario histórico e artístico necesario.

60% 10% 90% 10% x x x

de 20



(2) As rúbricas soen utilizarse para avaliar as producións do alumnado: traballos de aplicación, sínteses e textos escritos,..

de 20

3. Metodoloxía didáctica

a) Estratexias metodolóxicas 1. Aspectos xerais

2. Estratexias metodolóxicas

3. Secuenciación habitual de traballo na aula

- Partir da competencia inicial do alumnado - Ter en conta a diversidade: respectar os ritmos e estilos de aprendizaxe - Potenciar as metodoloxía activas:

Combinar traballo individual e cooperativo - Enfoque orientado á realización de tarefas e resolución de problemas - Uso habitual das TIC - Papel facilitador do profesor/a

- Memorización comprensiva - Indagación e investigación sobre documentos, textos, prensa,… - Elaboración de esquemas e resumos - Análise de documentos, gráficos, mapas, táboas de datos - Comentarios de textos, gráficos, mapas - Resolución de problemas - Estudo de casos - Simuladores empresariais

Para intentar levar a práctica estes principios metodolóxicos o meu Deseño da aprendizaxe

estrutúroo en TRES fases:

1.- Fase inicial: O inicio de cada Unidade Didáctica, o profesor fará unha introdución á mesma, que incluirá os obxectivos a conseguir e comentará co grupo os coñecementos previos que podan ter sobre a materia, para detectar as ideas preconcebidas e motivar e despertar interés hacia o tema a través do diálogo cos alumnos/as.

2.- Fase directiva: Posteriormente se pasará a explicar os contidos conceptuais intercalando actividades de aprendizaxe, como poden ser realizar esquemas, mapas conceptuais, ou resolver exercicios e casos prácticos; limitándose o profesor a labores de coordinación e orientación, prestando especial atención os grupos de alumnos/as que teñan máis dificultades e propondo en caso de ser necesario actividades de reforzo ou ampliación. A finalidade das actividades é facilitar a comprensión e interpretación dos contidos conceptuais, e aplicar os coñecementos adquiridos a distintas situacións.

3.- Fase autónoma: Ao finalizar cada unidade didáctica, se proporán aos alumnos/as a resolución dalgunhas actividades que faciliten a mellor comprensión do tema e o seu estudo.

de 20

b) Outras decisións metodolóxicas: agrupamentos, tempos, espazos, materias, recursos

Para levar adiante o proceso de ensinanza e aprendizaxe precisaremos apoiarnos nuns recursos que, na maioría das veces, se basean en soportes escritos ou visuais. Así, salientamos a utilización de libros ou material de actividades propostas polo profesor, e por suposto Internet que é hoxe a principal fonte de datos que podemos ter a man.

Normalmente utilizaremos a aula do curso correspondente asignada pola Xefatura de Estudos e

cando o profesor o necesite faremos uso da aula de informática, a biblioteca ou unha aula dotada con pantaia e proxector.

Os alumnos/as deberán utilizar o libro de texto da editorial “Anaya”. O departamento didáctico

escolle este libro de texto porque:

1. É adecuado para o nivel de coñecementos dos alumnos/as. 2. Ten moitas actividades para practicar e son de diferente dificultade. 3. Está elaborado por un profesor galego e a pesar de estar en castelán é o libro de texto que

nestes intres mais se adapta ao currículo da materia aprobado pola Comunidade Autónoma de Galicia.

4. O libro de texto non se considera como único recurso para a realización de actividades, se non que o propio profesor tamén planificará e elaborará actividades adaptadas aos contidos propostos nesta programación e as características do alumnado.

4. Avaliación inicial

a) Procedemento para a avaliación inicial

A avaliación inicial desenvolverase nas primeiras semanas do curso académico. O seu obxectivo

é facilitar información sobre diversos aspectos do alumnado, tales como o seu coñecemento acerca das

destrezas propias da materia e a detección de alumnado con posibles dificultades de aprendizaxe ou con

capacidades superiores á media do grupo. Dita información servirá ó profesorado para programar as

adaptacións necesarias, así coma as actividades de reforzo ou ampliación se fose necesario.

O método para obter a devandita información será mediante a observación do alumnado na aula.

b) Criterios para a acreditación de coñecementos previos, no seu caso. (Bacharelato)

Non se contemplan nesta materia, xa que segundo a lexislación vixente non son necesarios.

5. Avaliación continua

a) Procedemento para a avaliación continua

En cada avaliación faranse dúas probas escritas nas que se medirán os contidos conceptuais e procedementais. Ademais tamén se terán en conta as actitudes, asistencia, puntualidade, traballo na clase....

O Baremo da nota de avaliación será o seguinte: Probas escritas (exames)…………………………………...... 80% da nota

o Se fará a media aritmética das probas escritas. o As probas escritas poden constar de preguntas conceptuais sobre o temario, de cuestións de

cálculo numérico, ou de ambos tipos de cuestións. Xeralmente, estarán puntuadas de 0 a 10.

de 20

o O feito de que un alumno sexa collido copiando nun exame, poderá levar consigo que a avaliación á cal pertenza o exame, lle sexa cualificada como non superada coa nota mínima.

Actividades........................................................................... 10% da nota

o Realización das tarefas indicadas polo profesor que se deben realizar na aula. o Elaboración de traballos individuais ou en equipo. o Resolución de follas de exercicios e actividades facilitadas polo profesor.

Actitudes (asistencia, puntualidade...).................................. 10% da nota

o Cada falta sen xustificar na avaliación resta 0,25 ptos. o Cada dous apercibimentos ou faltas de puntualidade restan 0,25 ptos o Cada falta de orde resta 0,5 ptos.

O sistema de baremación aquí indicado non exclúe que o profesor o poida modificar lixeiramente

si se aprecian circunstancias que así o aconsellen, tales como poden ser o nivel inicial do/a alumno/a, as súas capacidades de aprendizaxe, etc.

b) Instrumentos de avaliación e critérios de corrección de exames

PROCEDEMENTOS INSTRUMENTOS

Probas escritas 2 exames por avaliación, nos que a materia avaliada nun non se avalía no outro

Traballos individuais Cuestionario de actividades, por sorpresa, a resolver na aula co material exclusivo de cada alumno.

Traballos en grupo Resolución dos exercicios de cada tema e outras actividades.

Probas orais Non se contemplan

Traballo na aula Esquemas dos diferentes temas, resolver problemas e cuestións teóricas.

Observación e rexistro De non acudir a unha proba escrita, só se lle repetirá a mesma, a aqueles alumnos que presenten o mesmo día que se incorporan ao centro, xustificación médica ou de deber inescusable, de carácter público ou privado para a non asistencia a dita proba. A data da proba será fixada polo profesor da materia.

Anotarase a asistencia e puntualidade do alumno.

Anotarase a actitude negativa do alumno en forma de apercibimentos e o número de interrupcións , que non veñen ao caso, perante as explicacións da materia. Comunicarase ao alumno na aula, quedando constancia no libro do profesor.

Anotarase a actitude positiva cando, requerida a súa participación explícita ou voluntaria, nas actividades da aula a súa colaboración é absolutamente correcta. Comunicarase ao alumno na aula, quedando constancia no libro do profesor.

CRITERIOS XERAIS DE CORRECCIÓN DE EXAMES:

Na corrección de exames, teranse en conta e valoraranse os seguintes criterios, tanto nos exercicios teóricos como nos prácticos:

Claridade nos razoamentos.

Orde, presentación e limpeza. Os exames serán realizados con bolígrafo azul ou negro. Non se permite a utilización do lapis.

Precisión nos cálculos numéricos.

Faltas de ortografía e erros gramaticais.

As preguntas teóricas deben estar ben razoadas, afondando nos conceptos a aplicar e non deixando ningún aspecto sen xustificar. En aquelas cuestións tipo test, nas que se lle ofrece ao/á alumno/a varias posibles respostas, a simple elección dunha delas, aínda que sexa a correcta, non suporá puntuación algunha se a resposta non está correctamente razoada e xustificada.

Nas preguntas a desenvolver, ademais de considerar a medida en que se axusta o contido da resposta ó que se pregunta, a valoración graduarase atendendo á claridade expositiva e á utilización axeitada dos conceptos fundamentais. Tamén se valorará positivamente a elaboración dun esquema-guión no que se resuma o contido da resposta.

de 20

No relativo ás preguntas prácticas (problemas), na valoración de cada un dos apartados nos que se pida efectuar un cálculo, terase en conta non só o resultado puntual, senón tamén a corrección (coherencia) da formulación.

O feito de que un alumno/a sexa collido/a copiando nun exame, poderá levar consigo que a proba á cal pertenza o exame, lle sexa cualificada con un cero e expulsado do mesmo.

6. Avaliación final

a) Quen debe ir á avaliación final

Ó final do curso realizarase un Exame Final da asignatura, ó que terá que presentarse o

alumnado que teña en ese momento algunha/s avaliación/s suspensa/s. Se ten unha única avaliación suspensa presentarase a recuperación da mesma.

b) En que consistirá a proba? O exame correspondente versará sobre os contidos impartidos en toda a avaliación ou

avaliacións non superadas, independentemente dos resultados obtidos en cada unha das probas realizadas durante a mesma.

c) Como se elabora a cualificación final?

O alumnado que ten aprobadas as 3 avaliacións, calcularáselle a nota da avaliación ordinaria facendo a media aritmética das 3 avaliacións e redondeando o resultado o número enteiro máis cercano. No caso dos alumnos que se teñan que presentar ao exame final, a cualificación calcurase do seguinte xeito: 80% da nota no exame final máis o 20% da nota que tivese na avaliación que agora pretende recuperar.

d) A avaliación final en caso de perda do dereito a avaliación continua?

Os alumnos/as perden o dereito a avaliación continua no caso de abandonar a asignatura e neste caso aplicarase o PROTOCOLO DE ABANDONO aprobado no centro e que figura no Proxecto Educativo. Segundo este protocolo considérase abandono se:

- O alumno/a non realiza as actividades ou traballos na clase, a pesar de ter actividades axeitadas ó seu nivel de competencia curricular.

- Non trae o material necesario para o normal desenvolvemento das actividades. - Entrega os exames en branco de forma reiterada. - Manifesta verbal e explicitamente o abandono da materia. - Houber absentismo escolar sen xustificación.

Actuación por parte do profesor: 1.- O profesor informará o titor da actitude do/a alumno/a na materia e tratará de falar cos pais

deste feito, explicándolles as consecuencias que dita actitude pode ter. Tamén se informará a Xefatura de Estudos de tal circunstancia.

2.- O terceiro aviso do profesor considerase que xa hai abandono. O final do curso realizarase un Exame Final da materia, que será fixado pola Xefatura de

Estudos. A esta proba deberá presentarse o alumno/a que perda o dereito á avaliación continua.

7. Avaliación extraordinaria

Aqueles alumnos/as que non aproben a materia na convocatoria de xuño, terán que presentarse o exame de setembro. Este exame será o mesmo para tódolos/as alumnos/as que cursen este nivel, e será confeccionado por tódolos membros do Departamento que imparten dita asignatura. A cualificación da avaliación extraordinaria será a nota do exame redondeada por defecto.

de 20

PROCEDEMENTOS INSTRUMENTOS

Proba escrita 1 proba escrita na que se avalía toda a materia da asignatura. A data da mesma será fixada pola Xefatura de Estudos.

8. Materia pendente de cursos anteriores

a) Plan de traballo

Para o alumnado que teña pendente esta materia de anos anteriores, o Departamento elaborará varias probas a desenvolver ao longo do curso co obxecto de que podan superar dita asignatura.

Ó comezo do curso informarase aos alumnos acerca das probas e os contidos dos que se deberán examinar, así como das datas das mesmas.

Os exames de pendentes serán elaborados e corrixidos en conxunto por tódolos membros do Departamento.

b) Procedementos e instrumentos de avaliación

Faranse primeiramente dous exames parciais que seguirán a mesma orde dos contidos explicados durante o curso anterior, dividindo a materia en dúas partes. O primeiro exame farase durante o primeiro trimestre do curso, e o segundo exame durante o segundo trimestre.

O alumnado que supere os contidos dos dous exames parciais, terá aprobada a materia.

Se un dos exames está suspenso e o outro aprobado, poderá compensarse unha nota coa outra calculando a media aritmética.

Para aqueles alumnos/as que teñan algún exame suspenso, farase durante o mes de maio un exame de repesca, onde se deberán presentar a aquelas partes que teñan sen superar.

Para o alumnado que non supere a materia na convocatoria ordinaria, haberá un novo exame, que será global, na convocatoria de Setembro.

9. Avaliación do proceso de ensino e da práctica docente

É necesario que o profesor leve a cabo un control do seu traballo para comprobar a eficacia do mesmo, valorando a súa relación coa labor docente, co alumno/a e coa materia. Os indicadores de logro se recollen nos dous seguintes cuestionarios, que se cubrirán ao final do curso e incorporaránse na memoria do Departamento.

a) Proceso de ensino

Proceso de ensino: 1 2 3 4

1.- O nivel de dificultade foi adecuado ás características do alumnado?

2.- Conseguiuse crear un conflito cognitivo que favoreza a aprendizaxe?

3.- Conseguiuse motivar para conseguir a súa actividade intelectual e física?

4.- Conseguiuse a participación activa de todo o alumnado?

5.- Contouse co apoio e implicación das familias no traballo do alumnado?

6.- Mantívose un contacto periódico coa familia por parte do profesorado?

7.- Tomouse algunha medida curricular para atender al alumnado con NEAE?

8- Tomouse algunha medida organizativa para atender al alumnado con NEAE?

9.- Atendeuse adecuadamente á diversidade do alumnado?

10.- Usáronse distintos instrumentos de avaliación?

de 20

11.- Dáse un peso real á observación do traballo na aula?

12.- Valorouse adecuadamente o traballo colaborativo do alumnado dentro do grupo?

b) Práctica docente

Práctica docente: 1 2 3 4

1.- Como norma xeral fanase explicacións xerais para todo o alumnado

2.- Ofrécese a cada alumno/a as explicacións individualizadas que precisa?

3.- Elabóranse actividades de distinta dificultade atendendo á diversidade

4.- Elabóranse probas de avaliación de distinta dificultade para os alumnos con NEAE?

5.- Utilízanse distintas estratexias metodolóxicas en función dos temas a tratar?

6.- Intercálase o traballo individual e en equipo?

5.- Poténcianse estratexias de animación á lectura e de comprensión e expresión oral?

6.- Incorpóranse ás TIC aos procesos de ensino - aprendizaxe

7.- Préstase atención aos temas transversais vinculados a cada estándar?

8.- Ofrécese ao alumnado de forma inmediata os resultados das probas/exames,etc?

9.- Coméntase co alumnado os fallos máis significativos das probas /exames, etc?

10.- Dáselle ao alumnado a posibilidade de visualizar e comentar os seus fallos?

11.- Cal é o grao de implicación nas funcións de titoría e orientación do profesorado?

12.- Realizáronse as ACS propostas e aprobadas?

13.- As medidas de apoio, reforzo, etc establécense vinculadas aos estándares

14.- Avalíase a eficacia dos programas de apoio, reforzo, recuperación, ampliaciÓn,.. ?

10. Avaliación da programación didáctica

Reunións de departamento, nas que se analizará o grao de avance na materia en relación á programación, así como diversos cambios propostos para adaptarse ás necesidades educativos do alumnado.

Memoria de final de curso, onde se reflexarán os contidos impartidos da programación anual, cambios propostos na mesma para sucesivos cursos ou problemas á hora de poñer en práctica o acordado na mesma.

Ademais, darémoslle resposta ao seguinte cuestionario ao final de curso e o incroporaremos a memoria do Departamento:

Mecanismo de avaliación e modificación de programación didáctica Escala

(Indicadores de logro) 1 2 3 4

1.- Deseñáronse unidades didácticas ou temas a partir dos elementos do currículo?

2.- Secuenciáronse e temporalizáronse as unidades didácticas/temas/proxectos?

3.- O desenvolvemento da programación respondeu á secunciación e temporalización?

4.- Engadiuse algún contido non previsto á programación?

5.- Foi necesario eliminar algún aspecto da programación prevista?

6.- Secuenciáronse os estándares para cada unha das unidades/temas

7.- Fixouse un grao mínimo de consecución de cada estándar para superar a materia?

8.- Asignouse a cada estándar o peso correspondente na cualificación ?

de 20

9.- Vinculouse cada estándar a un/varios instrumentos para a súa avaliación?

10.- Asociouse con cada estándar os temas transversais a desenvolver?

11.- Fixouse a estratexia metodolóxica común para todo o departamento?

12.- Estableceuse a secuencia habitual de traballo na aula?

13.- Son adecuados os materiais didácticos utilizados?

14.- O libro de texto é adecuado, atractivo e de fácil manipulación para o alumnado?

15.- Deseñouse un plan de avaliación inicial fixando as consecuencias da mesma?

16.- Elaborouse unha proba de avaliación inicial a partir dos estándares?

17.- Fixouse para o bacharelato un procedementos de acreditación de coñecementos previos?

18.- Establecéronse pautas xerais para a avaliación continua: probas, exames, etc.

19.- Establecéronse criterios para a recuperación dun exame e dunha avaliación

20.- Fixáronse criterios para a avaliación final?

21.- Establecéronse criterios para a avaliación extraordinaria?

22- Establecéronse criterios para o seguimento de materias pendentes?

23.- Fixáronse criterios para a avaliación desas materias pendentes?

24.- Elaboráronse os exames tendo en conta o valor de cada estándar?

25.- Definíronse programas de apoio, recuperación, etc. vinculados aos estándares?

26.- Leváronse a cabo as medidas específicas de atención ao alumnado con NEE?

27.- Leváronse a cabo as actividades complementarias e extraescolares previstas?

28.- Informouse ás familias sobre criterios de avaliación, estándares e instrumentos?

29.- Informouse ás familias sobre os criterios de promoción? (Artº 21º, 5 do D.86/15)

30.- Seguiuse e revisouse a programación ao longo do curso

31.- Contribuíuse desde a materia ao plan de lectura do centro?

32.- Usáronse as TIC no desenvolvemento da materia?

11. Atención a diversidade

A miña programación será aberta e flexible, para poder atender á diversidade do alumnado e

intentar previr ou evitar a aparición de dificultades de aprendizaxe. Para iso é importante personalizar o proceso de ensinanza-aprendizaxe e fomentar que o alumnado traballe en colaboración a fin de conseguir superar as deficiencias de cada un.

As actividades de clase deben atender principalmente ao traballo en equipo e á axuda recíproca

entre os alumnos/as. Ademais o diálogo profesor-alumnos/as debe ser continuo a fin de facilitar a adaptación de determinadas actividades ó nivel de coñocementos e capacidades de cada alumno/a.

Para a atención a diversidade tentarei adoptar as seguintes medidas: Propor actividades e exercicios de reforzo ou ampliación aos alumnos/as que o necesiten. Priorizar os contidos en función dos seus intereses e motivacións. Partir dos coñecementos previos dos alumnos/as. Variedade de contidos (procedimentais, conceptuais e actitudinais) Tratarei de presentar os contidos interrelacionados e buscando, na medida do posible, aplicacións

reais dos mesmos. Presentación variada do material. Priorizar o facer dos alumnos/as. Descompoñer a tarefa en pequenos pasos, do máis sinxelo o máis complexo.

Non obstante, as opcións metodolóxicas escollidas, eminentemente activas, e a variedade das

actividades de aprendizaxe deben contribuír a esta atención individual ao alumno. Excluídas do bacharelato as medidas extraordinarias de atención á diversidade, só queda como manifestación clara de atención á diversidade, o conxunto de aspectos, estratexias, recursos ou procedementos que permiten afrontar e dar resposta á diversidade individual de capacidades, intereses, estilos, ritmos e dificultades de aprendizaxe.

de 20

Se coa práctica docente diaria se observase na aula a existencia de alumnos con especiais características tales que requirisen formulacións particulares, ofrecerase a estes alumnos/as, co apoio e asesoramento do Departamento de Orientación, vías adaptadas ás súas necesidades. Estas vías específicas buscarían o máximo desenvolvemento das súas capacidades para que puidesen acceder a metas iguais ás propostas ós seus compañeiros.

12. Actividades complementarias e extraescolares

É conveniente que se faga algunha actividade complementaria (dentro do horario escolar e de obrigado cumprimento) ou extraescolar (fora do horario escolar e optativas) para que os alumnos/as

comproben a aplicación práctica dos contidos.

Se contempla a posibilidade de participar en actividades de competición con outros centros educativos como “Young Business Talents” organizado polas empresas “Praxis”, “Nivea” e “Vodafone”, ou “RetoAlcoa” organizado pola Fundación Alcoa e que tamén é un exercicio de simulación por

ordenador no que diferentes compañías virtuais compiten na produción e venda dun produto. Con estas actividades preténdese que os alumnos se familiaricen co funcionamento dos mercados e a toma de decisións. A participación será voluntaria e intentarase non destinar horas lectivas de clase a preparación das diferentes estratexias a seguir nestas competicións.

Ademais participaremos no concurso escolar “El Banco de España y la estabilidad en la

economía”, organizado polo Banco de España e o BCE, conscientes da importancia que ten para o desenvolvemento dun país a educación financeira.

13. Constancia de información ao alumnado

O profesor destinará unha sesión a principio do curso para informar ao alumnado da programación da materia. O alumnado ten a posibilidade de consultar a programación didáctica en calquera momento. Esta dispoñibilidade pode ser de dúas formas:

Previa petición o profesor da materia ou o Xefe do Departamento. Para elo, o seminario posuirá unha copia por escrito da programación didáctica.

Por arquivo electrónico. Para elo, o centro dispón dunha páxina web dende a que se pode descargar a programación didáctica, aportada polo seminario, para a súa consulta.

xeografÍa e historia 4ºeso 2019/2020

Documents