2. alea, 2009ko udaberria

URTE BERRIA, URRATS BERRIAK Orain arte egindako lana aitortu eta txalotzeko asmoz, 2008ko urriaren 30ean Geurien hitzarmena sinatu dutenhainbat elkarte, merkatari, ostalari eta zerbitzu-enpresetako ordezkariak elkartu ginen udaletxeko areto nagusian.Etorritakoek, alkatearen eskutik jaso zuten errekonozimendu-diploma eta bertara hurbiltzerik ez zutenek izankorreoz jaso dute. Era honetan eman genion amaiera 2008ko ekimenari eta, aurten, aurrekoari jarraipena eginez urrats berriak emannahi ditugu euskararen normalizazioaren bidean. Aurtengo helburuak honako hauek izango dira:

Hitzarmena sinatu ahal izateko irizpideak aztertzea eta, beharrezkoa bada, egokitzea.

Orain arte hitzarmena sinatu duten eragileei jarraipena egitea, konpromisoen betetze-maila nolakoa denikusteko.

Udalarekin hartu-emanak euskara hutsez izan nahi dituzten elkarte eta komertzioak zeintzuk direnidentifikatzea.

Herrian ireki dien komertzio eta elkarte berriekin harremanetan jartzea hitzarmenaren berri emateko.

Merkatari, ostalari eta zerbitzu-enpresetako langileentzako euskara-ikastaroak antolatzea haien beharrakzeintzuk diren aztertuz.

Aholkularitza- eta itzulpengintza-zerbitzua eskaintzen jarraitzea.

Sentsibilizazio-kanpainak diseinatu eta martxan jartzea.

Urteko jarraipena eta ebaluazioa egitea hitzarmenaren sinatzaileekin.

Elorrioko komertzioetan hizkuntza-paisaia nolakoa den ikusteko ikuskaritza egitea.

El 30 de octubre del pasado año celebramos un acto para reconocer el trabajo realizado hasta el momento por las entidadesfirmantes del convenio Geurien. En el acto nos dimos cita muchas asociaciones, comerciantes, hosteleros/as y empresas deservicios de la localidad. Los/las asistentes recibieron de manos del alcalde un diploma de agradecimiento y reconocimiento dela labor llevada a cabo, y a los/las no asistentes se les ha enviado por correo.

Este año queremos dar nuevos pasos en la normalización del euskera, para lo cual definiremos los criterios necesarios parapoder firmar el convenio Geurien, realizaremos un seguimiento a las entidades firmantes y extenderemos el acuerdo Geurien anuevos establecimientos que se han abierto en los últimos tiempos en Elorrio.

ZEIN DA EUSKARAREN EGOERA ELORRIOKO KOMERTZIOETAN?

A principios de año realizamos una auditoria para analizar el paisaje lingüístico de los comercios de Elorrio. Analizamos 130comercios, el 79% de los mismos firmantes del convenio Geurien.

En general, se aprecia que la presencia del euskera y el castellano en los rótulos principales es equilibrada. Sin embargo, hay unmayor número de carteles en euskera o bilingües que sólo en castellano.

De todas maneras, hay detalles que debemos de corregir ya que hemos detectado que algunos establecimientos firmantes delacuerdo Geurien tienen algunos carteles únicamente en castellano.

GEURIEN HITZARMENA SINATU AHAL IZATEKO IRIZPIDEAK Geurien-hitzarmenarekin bat egin ahal izateko hainbat irizpide finkatu ditugu, bai elkarte eta bai komertzio eta zerbitzu-enpresentzako. Irizpide berri hauekin hitzarmena sinatu duten erakundeen sailkapena egingo dugu eta helburua izango da erakunde bakoitzak urratsak ematea hurrengo maila lortu ahal izateko.

Komertzioa, ostalaritza eta zerbitzu-enpresak: Elkarteak

Hemos especificado los criterios que deben de cumplir las asociaciones, comercios y empresas de servicio para poder participaren el convenio Geurein. De esta manera los comercios y empresas de servicios se clasificarán en tres niveles dependiendo del uso que se hagan de laslenguas. El objetivo será dar pasos para poder alcanzar el siguiente nivel.

Urte hasieran, Elorrioko komertzioetanhizkuntza-paisaia zein hizkuntzatan dagoenjakiteko ikuskaritza egin genuen. 130komertzio aztertu genituen, horietatik %779Geurien hitzarmenaren sinatzaileak izan dira. Orokorrean, errotulu nagusietan euskara etagaztelaniaren presentzia orekatua da. Karteleidagokionez, euskaraz edo ele bietan daudenenkopurua handiagoa da gaztelera hutsezkoabaino. Dena den, oraindik badago zer egin, Geurienhitzarmenaren sinatzaile batzuek kartelakgaztelera hutsez baitauzkate.

1. maila (oinarrizkoa) Komertzioaren kanpo-paisaia euskaraz, ele bietan edo neutroa izatea

2. maila (tartekoa)

- 1. mailako irizpidea betetzea - Komertzioaren barne-paisaia euskaraz, ele

bietan edo neutroa izatea

3. maila (eredugarria) - 1. eta 2. mailako irizpideak betetzea

- Komertzioa zabalik dagoen ordu guztietaneuskarazko zerbitzua eman ahal izatea etafuntzionamendua euskaraz edo ele bietanizatea.

1. maila (oinarrizkoa): Kanpora begirako ekintzak euskaraz edo ele bietan egitea

2. maila (tartekoa):

- 1. mailako irizpidea betetzea - Barruko funtzionamendua euskaraz edo

ele bietan izatea

3. maila (eredugarria): - 1. eta 2. mailako irizpideak betetzea

- Elkartearen helburuetako bat euskarasustatzea izatea

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Errotulu nagusia Karteliraunkorrak

Aldi baterakokartelak

Komertzioen hizkuntza-paisaia

Euskaraz edo ele bietan Gaztelaniaz Neutroa Ez du

SORRERA Orain dela 13 urte inguru, parapentea praktikatzen genuen herritar batzuk Larrano Parapente Taldea sortugenuen. Ordura arte Bizkaiko beste talde batzuekin batera federatuta geunden eta urruntasun horrekadministrazio arloko hainbat arazo sortzen zizkigun; bestalde, Elorrion parapente talde bat eratuz gero ingurukoherrietako zaletuekin batera kirol hau jende artera zabaltzeko aukera gehiago izango genuela iruditu zitzaiguneta horregatik pentsatu genuen egokiena herrian parapente taldea sortzea zela; urteak pasatu ahala esan behardugu poz-pozik gaudela eta asmatu egin genuela. KONTZENTRAZIOA ETA HELBURUAK Urtero, uztailean, Larrano Parapente Taldeak kontzentrazioa antolatzen du Iguria auzoaren gainean dagoenUdalaitzeko meatzetan. Bertatik aireratzen dira Euskal Herri osotik etortzen diren parapente guztiak.Kontzentrazio honekin hainbat helburu lortu nahi ditugu: alde batetik, kirol honen zaleei hegan egiteko toki batgehiago erakutsi, ez nolanahikoa, zeren, Udalaitz inguruko hegalaldia ederra da benetan; eta bestetik, herritarreiparapentea zer den erakutsi eta kirol hau egitera animatu. Egun horretan parapentean ibiltzeko tramankuluguztiak ikusi eta uki daitezke. Aireratze nahiz lurreratze gunean guregana hurbiltzen diren guztien galdereierantzuten saiatzen gara. Hurbiletik sekula parapente bat ikusi ez duenarentzat aukera paregabea izaten da.Orokorrean parapentea gidatzea zein erraza den ikustean jendea harritu egiten da. Horrez gain badugu urteosoko egutegia eta hainbat txapelketa eta hegalditan hartzen dugu parte. Larrano Parapente-Taldean plaza biko parapente bat ere badaukagu, alegia, elkarrekin bi pertsonak hegan egindezakete. Bata gidaria, plaza biko parapentea gidatzeko titulua eta esperientzia duena; bestea, berriz, bidaiaria.Parapente honetan ibiltzeko ez da esperientziarik behar, soilik, hegan egiteko gogoa. Hegan egitea zer den jakinnahi duenarentzat aukera ezin hobea. Dena den, eguraldiaren eta lan-egutegiaren menpe egoten garenezzerrenda luzea dugu.

Larrano parapente-taldea todos los años durante el mes de julio organiza una concentración de parapentes en la que participanpilotos procedentes de toda Euskal Herria. El objetivo de dicha concentración es mostrar a las personas aficionadas al parapenteun espacio natural precioso alrededor del Udalaitz y de paso acercar el mundo del parapente a la población de Elorrio.

En Larrano disponemos de un parapente biplaza en el que pueden volar dos personas juntas. Este parapente ofrece la oportunidadde volar a aquellas personas que no tienen experiencia pero que sí tienen ganas.

En nuestras reuniones, en la medida de lo posible, utilizamos el euskera. La propaganda para anunciar nuestras actividades larealizamos en euskera, así como nuestra página web: www.larrano.com en la que podrás disfrutar de vistas de Elorriorealizadas a vista de pájaro. Consulta y disfruta.

Larrano Parapente-taldea

LARRANO ETA EUSKERA Gaur egun 24 bazkidek osatzen dugu LarranoParapente Taldea, horietatik 9 gaudefederatuta. Bazkide bakoitzak euskarahutsez egindako txartel sinbolikoa dauka,taldea sortu zenean egindakoa. Bazkideonbatzarretara jende gutxi etortzen bada ere,euskaraz zein erdaraz egiten dira batzarrak;euskaldunon artean euskaraz eta euskara ezdakien baten bat etorri bada, ba, berarekinerdaraz egiten dugu. Gure artekokomunikazioetarako gehienbat e-maila etatelefonoa erabiltzen ditugu, ez dugu paperikerabiltzen eta kalean jartzen dituguniragarki edo egitarauak euskara hutsezidatzita daude, edozeinek ulertzekomodukoak baitira. Bestalde, esan behar dugugure web orria hizkuntza bakarrean idatzitadagoela, euskaraz.

HARREMANETARAKO Larrano Parapente Taldeari buruzko informazio gehiago gura izanez gero kontsulta ezazu gure web orria: www.larrano.com, bertan Elorrio zerutik ikusteko aukera paregabea izango duzu edo ostantzean Goieta kaleko 5-1en aurkituko gaituzu, Kirol Etxean, telefonoa 615764273

ELKARTEEN TXOKOA

1.973ko uztailaren 2an sortu zen ERDELLA Mendizale Taldea. Ordutik hona hainbat mendi-ekintza eta zerbitzudesberdin eskaini dizkie ERDELLAK bere bazkideei. Hala nola, mendiko materialaren alokairua, EMF eta FEDME kirollizentzien tramitazioa eta abar. HELBURUAK Erdella Mendizale Taldea honako helburu hauek betetzeko sortu zen:

- Mendizaletasuna piztu eta ingurugiroarekiko errespetua sustatzeko. - Mendi-modalitate desberdinak landu eta praktikatzeko aukerak eskaintzeko jendeari. - Mendiarekin lotutako informazioa eskaintzeko interesatuari: liburuak, mapak eta abar.

Jarritako helburuak lortzeko asmotan, Erdellak, urtean zehar data berdinetan errepikatzen diren irteerakprestatzen ditu, era desberdinetan burutzen direnak, esaterako: mendi-igoerak eta ibilbideak, eski-zeharkaldiak,arroila-jaitsierak, espeleologia, eskalada eta abar. Irteerak aparte, azaroaren erdialdean, mendi-astea antolatzen dugu; bertan, diapositiba emanaldiak, hitzaldiak,eta bigarren eskuko materiala saldu eta erosteko aukera ere eskaintzen dugu.

ERDELLA MENDI-TALDEA

HARREMANAK Herriko beste elkarte batzuekin batera hainbatekintza egiten ditugu; esate baterako ElorrixokoTxirrindulari elkartearekin mendia eta bizikletaelkartzen dituen ibilbidea antolatzen dugu, Gemaespeleologia taldearekin irteera desberdinakkobazuloen mundua hobeto ezagutzeko eta bestetalde batzuekin ere elkartzen gara beste era batekoekimenak antolatzeko. ERDELLA ETA EUSKERA Erdella, 700 lagun inguruk osatzen duen taldea izanikfuntzionamenduan era guztietako komunikazioaksortzen dira: batzarrak, bazkide-txartelak, hitzaldiak,gutunak, propaganda eta abar. Bazkide guztiakeuskaldunak ez badira ere ahaleginak egiten diraeuskera ahal den neurrian erabiltzeko. Batzarrak: gehienbat erdaraz egiten dira, bazkidebatzuk euskaraz ez direlako ondo moldatzen, eta horizuzendu beharra dugu. Kartelak: kaleratzen ditugun kartel guztiak euskerahutsean egiten ditugu: iragarkiak, egitarauak etab. Gutunak: bazkideei gutunak euskeraz igortzendizkiegu erdarazko laburpentxoa eginez. IRADOKIZUNAK Mendiak gozatzeko aukera paregabea eskaintzendigu: oinez, bizikletan, eskietan, kobazuloetan,erreketan, hormetan. Hau guztia eta gehiagoerakusteko prest gaude. Etorri guregana eta eskuzabalik hartuko zaitugu. Ez izan beldur, mendiak ezbaitu poztasuna eta lasaitasuna besterik ematen.Animatu zaitez gurekin batera hau guztiakonpartitzen. Helbide honetan aurkituko gaituzu:Goieta kalea 5. Tel: 946582179. Informazio gehiago behar izanez gero kontsultatugure web orria: www.erdellamt.com

EDELLA Mendizale Taldea se creó el 2 de julio de 1.973. Desde entonces el Club ha realizado muchas actividades de montañay ha proporcionado diversos servicios, por ejemplo: alquiler de material de montaña, tramitación de las licencias EMF yFEDME, charlas, salidas ... En cuanto a la comunicación tanto interna como externa Erdella pretende fomentar el uso del euskera, y aunque lasreuniones no se realicen completamente en euskera, porque hay miembros que no lo dominan, la publicidad, programas etc.se realizan en euskera, y las cartas las remitimos también en euskera con un breve resumen en castellano. El monte nos ofrece muchas posibilidades: rutas, paseos en bici, esquí, visita a cuevas, actividades en ríos, incluso escalada.Erdella Mendi Taldea está dispuesta a enseñarte todo esto y mucho más, por lo tanto no tengas miedo y acércate a nuestrasede de Goieta 5 (Kirol Etxea) Telef. 946582179. Para más información puedes consultar nuestra página web erdellamt.com

Aurkeztu ezazu zeure burua Arantza dut izena, Elorrion bizi naiz eta Mendi Kirolak-en lanegiten dut. Eguneroko lanean zein hizkuntza erabiltzen duzue?Zergatik? Erdia euskeraz eta beste erdia gaztelaniaz egiten dudalaesango neuke. Bezeroekin lehenengo hitza beti euskeraz,etxekoekin gaztelaniaz eta lagunekin segun eta norekin bataedo bestea. Euskaraz egiten badidate euskaraz erantzuten duteta gaztelaniaz bada, berdin. Herritarrak zein hizkuntzatan zuzentzen dira? Gehienek egun onak euskaraz ematen dituzte, hortik aurrerabatzuek euskaraz jarraitzen dute baina beste batzuk ez.Agurrak ere euskaraz izaten dira. Nola ikusten duzu euskararen egoera komertzioetan? Nik uste kontzientziatuta gaudela euskaraz egiteko etabezeroek hori eskertzen dute. Herriaren arabera, joera edoohitura desberdinak egongo dira baina, gehienetan, euskarazsaiatzen garela esango nuke. Zer nolako zailtasunak izaten dituzue euskaraz lan egiteko?Gure lanean zailtasun handirik ez dago, beharbada, euskarazez dakien pertsona batekin hitz egiterakoan, gurehornitzaileekin batez ere.

“En el trabajo diario utilizo los dos idiomas,euskera y castellano”

“Creo que los comercios estamos concienciadosen que debemos utilizar el euskera y, al mismotiempo, la clientela agradece el poder seratendida en este idioma”

“Tenemos dificultades para hablar en euskeracon las empresas proveedoras”

“Nosotras intentamos tener un ambienteeuskaldun en el comercio (página web, ticket,carteles,..) pero aún tenemos algunosdocumentos en castellano: facturas,nóminas...”

Erreka Sport

Zer nolako laguntzak beharkozenituzkete euskara gehiago erabiliahal izateko? Motibatzeko eta animatzeko laguntzakoso ondo daude baina, egia esan,euskaraz egiteak denon konpromisoaizan behar du. Zer egin dezakezu zure komertzioaneuskararen erabilera areagotzeko? Giro euskalduna sortzen saiatzen gara: kartelak, web orria, tiketak euskaraz ditugu, baina beste gauza batzuk: fakturak, agiriak eta nominak oraindik ere gaztelaniaz. Euskaraz egiten saiatu beharko ginateke.

ELKARRIZKETAK

Zaindu Albaitaritza Klinika

Zaila al da halako lan-esparru batean euskaraz lan egitea? Gure lanean %70 bat euskaraz egiten dugu, bezeroekin batik bat. Gure artean erdaraz egitea errazagobihurtu da ikasketak erdaraz egin ditugu eta. Telefonoa hartzerakoan euskaraz erantzuten dugu beti. Bezeroekin euskaraz egiteko ohitura daukagu, bainabatzuetan, zaila da gauza teknikoak azaltzea. Gure aurkezpen txartelak eta beste hainbat tresneria euskaratuta ditugu. Landu beharreko esparru bat da Bizkaiko Elkargoan egiten den hizkuntzen erabilera. Ia-ia ez da euskaraerabiltzen, baina hori ez dago gure esku. Zer egin daiteke euskararen aldeko urratsak emateko? Gure ustez lantzeko dagoen arlo bat, paperetan euskara eta erdara parekatuta agertzea izango litzateke etaguretzako erronkarik handiena publikazio edo argitalpenak euskaraz egin eta zabaltzea da. Dena dela, arlohauetan ingelesa da garaile, jakingo duzuenez. Zer egin dezake zurea bezalako enpresa batek euskararen erabilera handitzeko? Gure aldetik, oraindik ere, gehiago egiteko prest gaude baina, jakina, ez da gure zeregin bakarra eta ondodago udalak, noizbehinka, ahaleginak egin behar ditugula gogoraraztea. Badakizue, noizbehinka agindubatzuk bidali edota aldizkariaren argitaratzea oso ona iruditzen zaigu.

“Llevamos 14 años en Elorrio ynuestro ámbito de trabajo esel cuidado de animalesdomésticos”. “En el trabajo diarioutilizamos el euskera en un70%, sobre todo, con laclientela. Tenemos tendenciaa utilizar el castellano entrenosotros porque hemosrealizado los estudios en esteidioma”. “Nuestro mayor reto esrealizar las publicaciones yediciones en euskera”. “Estamos dispuestos a realizarun mayor esfuerzo parafomentar el uso del euskera yestá bien que el ayuntamientonos recuerde, de vez encuando, la necesidad derealizar ese esfuerzo”

Aurkeztu ezazu zeure burua Aitor Eguren naiz Zaindu Albaitaritza Klinikak dituenalbaitarietako bat. Zein lan egiten duzue zuen enpresan? Orain dela 14 urte hasi ginen lanean eta oraindik hemen dihardugu. Gure lan-esparrua etxeko animalien zainketa da. Medikuntza eta kirurgia lantzen ditugu eta bereizteko asmoz, orain dela 8 urte akupuntura-teknikak erabiltzea erabaki gindun. Gehien bat txakurrak eta katuak begiratzen ditugu, baina, gero eta gehiago, animalia-mota ezberdinak datozkigu: untxiak, narrastiak, arratoiak, etab.

Herrian zehar bueltatxo bat ematen badugu oraindik ere establezimendu batzuetako kanpo aldeangaztelaniaz dauden karteltxoak aurkitzen ditugu. Euskeraz erraz jarri ahal diren esaldi laburrak dira,“Geurien” hitzarmenaren bigarren maila lortzen lagunduko ligukenak euskeraz ere jarriz gero (begiratu 2.orrialdean, Geurien hitzarmena sinatu ahal izateko irizpideak). Zelan jarri esaldiok euskeraz?

• Hay pan de caserío.. • Hay leche de oveja, de cabra, de... • Hay lotería de Navidad • Descuento del 10% • Se necesita camarero/a... • Cerrado del... al... por vacaciones.

Geure artean euskaraz. Katalogoa Honako hau Elorrioko Udalak Geurien hitzarmena sinatu duten erakundeei eskaintzen dizkien laguntzakezagutzera emateko katalogoa duzue. Bertan jasotzen dira besteak beste: testu laburrak itzultzeko etazalantzak argitzeko aholkularitza-zerbitzua, errotuluak euskaraz jartzeko diru-laguntzak, kartel-ereduak, euskara ikasteko bekak... Katalogoa Geurien hitzarmena sinatu duten komertzioetara bidali dugu. Dena dela, katalogoa jaso ezbaduzu jar zaitez harremanetan euskara-zerbitzuarekin eta ale bat bidaliko dizugu.

Este catálogo recoge las ayudas que ofrece el Ayuntamiento de Elorrio a los comercios firmantes de convenioGeurien: servicio de consultoría para traducir textos breves y poder aclarar dudas lingüísticas, subvenciones paraestablecer los rótulos en euskera, modelos de carteles, becas para estudiar euskera,... Hemos enviado el catálogo a los comerios firmantes del convenio. De todas maneras, si no lo has recibido puedesponerte en contacto con el servicio de euskera y te enviaremos un ejemplar.

Zelan jarri esaldiok euskaraz?

• Baserriko ogia dago • Ardi-gazta, ahuntz-gazta badago • Gaboneteko loteria dago • %5eko deskontua • Zerbitzaria behar da... • Abuztuaren 1etik 15era itxita...

ELORRIOKO UDALA Euskara zerbitzua

Gernikako Arbola Plaza 48230 Elorrio-Bizkaia.

Telf: 946582712

ELHUYAR AHOLKULARITZA Landako elkartegia

Landako etorbidea 4, 202 bulegoa,

48200 Durango-Bizkaia Telf: 94668816

Telf: 946582712

KORRIKA 16 ELORRION

BERBALAGUN: ZATOZ HITZ EGITERA! Gogoratu gura dugu Berbalagun ekimena urtarrilean hasitadagoela eta momentuz 29 lagunek eman dutela izena sei taldetanbanatu direnak goizez zein arratsaldez. Izena eman gura duenakedozein momentutan eman dezake eta, horrela, astean ordubetelagunartean euskaraz egiteko aukera paregabea izango du. Izenaemateko deitu Abizari-AEK euskaltegira 94 658 2111 edo mezuabidali helbide honetara, abizari@aek.org

Berbalagun lleva en funcionamiento desde enero y de momento están participando en el mismo 29 personas, divididas en seis grupos. Aquellas personas que tengan interés en participar en este proyecto pueden inscribirse en cualquier momento en el euskaltegi Abizari-AEK

Ongi etorri, euskaraz bizi nahi dugunon herrira! lelopean burutu da aurtengo Korrika. Apirilaren 4an harreraezin hobea egin zien elorriarrek euskararen lekukoari eta bere atzetik han ikusi genituen eskoletakogaztetxoak, gurasoak eta seme-alabak elkarren ondoan, herriko elkarte ezberdinak eta abar, batak bestearieuskararen lekukoa eskuz esku pasatzen. Argazki hauek dira egun horretan herrian Korrikaren inguruan batuzen jendearen lekuko.