un informe sobre o potencial das enerxías renovábeis na españa …archivo-es.greenpeace.org ›...

Un informe sobre o potencial das enerxías renovábeis na España peninsular

© R

aúl B

arto

lom

é

Greenpeace MadridSan Bernardo, 107. 28015 Madrid Tel.: 91 444 14 00 - Fax: 91 447 15 98 [email protected]

Greenpeace BarcelonaOrtigosa, 5 - 2º1º. 08003 Barcelona Tel.: 93 310 13 00 - Fax: 93 310 51 18

Autores: José Luis García Ortega e Alicia CanteroDeseño e maquetación: De••Dos, espacio de ideasTraducción: LinguaVox

Greenpeace é unha organización independentepolítica e economicamente. Faite soci@ chamandoó 902 100 505 ou en www.greenpeace.es

Este informe imprimiuse en papel recicladopostconsumo e branqueouse sen cloro certificadoÁngel Azul, coa finalidade de preserva-los bosques,aforrar enerxía e evita-la contaminación de marese ríos.

Índice1. Presentación 04

2. Hipóteses e metodoloxía 06

3. Os principais resultados do estudio 08 3.1. Resultados por tecnoloxías 08

1. Xeotérmica 09 2. Hidráulica 10 3. Biomasa 11 4. Ondas 125. Eólica mariña 136. Eólica terrestre 147. Cheminea solar 158. Solar fotovoltaica integrada en edificios 169. Solar fotovoltaica con seguimento 1710. Solar termoeléctrica 18

3.2. Síntese de resultados 19Recursos renovábeis totais dispoñíbeis 19Comparación co Plan de Enerxías Renovábeis 20Cobertura da demanda eléctrica: proposta de mix de xeración 21Cobertura da demanda de enerxía total: proposta de mix 22

3.3. Resultados por CC.AA. 24Andalucía 24Aragón e Asturias 25Cantabria e Castela-A Mancha 26Castela e León e Cataluña 27Estremadura e Galicia 28Madrid e Murcia 29Navarra e País Vasco 30A Rioxa e Valencia 31

4. Conclusións do informe e demandas de Greenpeace 32Conclusións 32Que pide Greenpeace 33

5. Anexo 34Glosario de termos 34

Renovábeis 2050. Un informe sobre o potencial das enerxías renovábeis na España peninsular

4

Greenpeace encargoulle ó Instituto de Investiga-cións Tecnolóxicas da Universidade PontificiaComillas unha análise técnica da viabilidade dunsistema de xeración eléctrica, na España penin-sular, coa máxima contribución posíbel de ener-xías renovábeis. A análise ten en conta os princi-pais condicionantes en canto a dispoñibilidadede recursos, restricións ambientais e doutrostipos sobre usos do solo, axuste entre demandae capacidade de xeración e capacidade de trans-porte da rede eléctrica. Os resultados presenta-ranse en sucesivos informes baixo a denomina-ción xenérica de “Revolución Enerxética”.

Neste documento amósanse os principais resulta-dos do informe “Renovábeis 2050. Un informesobre o potencial das enerxías renovábeis naEspaña peninsular”, o primeiro deste proxecto querealiza a análise máis polo miúdo publicada ata ode agora no noso país sobre escenarios de desen-volvemento das distintas tecnoloxías renovábeis.O informe proporciona uns teitos de potencia exeración destas tecnoloxías, reflectindo de formaclara as diversas restricións tanto en dispoñibilida-de de ecurso enerxético coma na de usos do solo.

Como metodoloxía, en primeiro lugar elabóranseescenarios de poboación e demanda enerxéticapara o ano 2050 na España peninsular, baseándo-se nos xa publicados por outras institucións. Apartires de aí, en comparación co desenvolve-mento actual e previsto de cada unha das tecno-loxías renovábeis, analízase cal podería se-la súasituación e actuacións no ano 2050. Finalmente,

coméntase cal podería se-la máxima contribuciónposíbel de cada unha delas en termos de poten-cia instalada e de xeración de electricidade, impo-ñendo criterios ambientais, sociais e tecnolóxicossobre o tipo de solos dispoñíbeis.

Por outra banda, a escala europea, Greenpeacetamén desenvolveu análises específicas. Nesteámbito, o instituto alemán DLR realizou para Gre-enpeace Internacional un escenario, publicado cotítulo de “Energy Revolution: a sustainable path-way to a clean energy future for Europe”. Esteescenario demostra que é factíbel a reestrutura-ción do sistema enerxético para acadar ambicio-sos obxectivos ambientais, e marca unha transi-ción para a substitución das enerxías convencio-nais por renovábeis, de xeito que estas últimaspoderían xa achega-la metade da cesta enerxéti-ca para mediados de século.

Por que este proxecto

O noso sistema enerxético está nunha encruci-llada. O consumo masivo de combustíbeis fósi-les, que son a nosa principal fonte de enerxía,está a provocar un cambio climático que xa seestá deixando sentir. De continuar por este cami-ño, é altamente probábel que superémo-los lími-tes da Natureza, o que pode provocar que xa nonsexa posíbel para a meirande parte das especiesadaptarse a un cambio tan intenso e rápido,mentres millóns de persoas van sufri-las condi-cións dun medio ambiente inhabitábel en formade fame, inundacións, seca....

1.Presentación

Presentación

5

Mentres tanto, os gobernos e as empresas ener-xéticas seguen decidindo inversións multi-millo-narias sen ter en conta esta realidade, prolongan-do durante décadas un modelo enerxético insos-tíbel. Mesmo xorden continuamente “cortinasde fume” (o mal chamado carbón “limpo”, cons-trución de novas centrais nucleares ou prolonga-ción da vida das actuais, mito do futuro reactorde fusión nuclear, hidróxeno obtido con enerxíassucias, sumidoiros de carbono, captura e alma-cenamento de CO2, etc.) que presentan falsassolucións ó cambio climático, mentres agochanoutros graves impactos ambientais e absorbenmasivos recursos económicos vitais para as ver-dadeiras solucións.

A única solución real ó cambio climático reside nasubstitución completa dos combustíbeis fósilespor enerxías renovábeis, xunto a un uso máis efi-ciente da enerxía. Sen embargo, cada vez que sepresenta esta formulación xorden cuestións fun-damentais: son suficientes as renovábeis paracubri-la demanda enerxética da sociedade? Preci-samos desenvolver outras fontes de enerxía quecubran as supostas limitacións das renovábeis?

A resposta a estas preguntas vai condicionartoda unha serie de decisións políticas e económi-cas cruciais que se van tomar nos vindeirosmeses e anos no noso país e no ámbito da UniónEuropea, e que van influír decisivamente nacapacidade da humanidade de evitar un cambioclimático perigoso:

· A próxima directiva de enerxías renovábeis, quedeberá fixar obxectivos sobre a achega destasenerxías á cesta enerxética de cada un dos paí-ses da UE no horizonte 2020.

· O Plan Nacional de Asignación de emisións parao período 2008-2012, que determinará a vonta-de do noso país de cumpri-lo compromiso doProtocolo de Kioto.

· A negociación internacional, que comeza na pri-meira reunión dos países asinantes do Protocolode Kioto que se celebra en Montreal desdefinais de novembro do 2005, para fixa-los novosobxectivos de redución de emisións para máis

aló do 2012, que deberán ser moito máis profun-dos cós actualmente establecidos en Kioto.

· A revisión da planificación enerxética prometidapolo presidente do Goberno, que debe estable-cer que demanda enerxética se prevé abastecernos vindeiros anos e, para iso, que infraestrutu-ras enerxéticas serán necesarias, e se estas seseguirán a basear na construción masiva de cen-trais térmicas ou nunha aceleración da inversiónen renovábeis.

· O debate nuclear, que debería concretar comovai o Goberno cumpri-la súa promesa de aban-dono da enerxía nuclear e facer fronte ás pre-sións das grandes compañías que pretendenalonga-la vida útil das vellas nucleares.

· A reforma do sector eléctrico, tendo en conta aspropostas do Libro Branco para orientalo cara asostibilidade.

· O papel que poidan te-los consumidores parapoder escoller electricidade limpa.

O obxectivo deste proxecto é investigar se as renovábeisson suficientes para cubri-la demanda enerxética dasociedade ou se, pola contra, precisamos desenvolveroutras fontes de enerxía que cubran as supostas limitacións das renovábeis. En definitiva, trátase deverificar se é posíbel atopa-la solución ó cambio climático mediante a substitución completa doscombustíbeis fósiles por enerxías renovábeis, xunto a un uso máis eficiente da enerxía.


6

O estudio parte das seguintes hipóteses:

· Poboación peninsular española en 2050:38,32 millóns de habitantes, repartidos espacial-mente na mesma proporción ca no ano 2003.

· Demanda de enerxía eléctrica: 20 kWh/habi-tante-día, o que dá unha demanda eléctricapeninsular de 280 TWh/ano en 2050. Esta canti-dade obtense de extrapolar escenarios conser-vadores da UE, descontando da demanda final ouso dunha certa cantidade de enerxías renová-beis en orixe (80% da demanda eléctrica paraauga quente grazas ó uso de solar térmica e cal-deiras de biomasa; 80% da demanda de calefac-ción eléctrica grazas ó uso de arquitectura biocli-mática, solar térmica, caldeiras de biomasa emellor illamento dos edificios; 60% da demandade refrixeración eléctrica grazas ó uso de solartérmica con máquinas de absorción e técnicasbioclimáticas), pero sen incorporar aforros debi-dos á xestión da demanda.

· Mesmo reparto en 2050 que en 2003 da propor-ción de demanda eléctrica per capita de cadacomunidade autónoma con relación á mediaespañola.

· Mesma demanda eléctrica per cápita en tódalasprovincias dunha mesma comunidade autónoma.

· Modulación horaria da demanda eléctrica penin-sular en 2050 igual á de 2003, sen ter en contaas melloras que se poderían lograr mediante xes-tión da demanda para facilita-la penetración detecnoloxías renovábeis.

· Demanda de enerxía final: 109 kWh/habitan-te-día, que supón 1.525 TWh/ano.

Ademais, tomáronse hipóteses específicas paracada tecnoloxía.

En canto á metodoloxía seguida, trátase dedetermina-los teitos de potencia e xeración paracada tecnoloxía, entendendo por tales o potencialtecnicamente desenvolvíbel na tecnoloxía consi-derada á vista dos recursos dispoñíbeis e impo-ñendo as limitacións técnicas pertinentes ódesenvolvemento do recurso.

As unidades empregadas para expresa-los teitosde potencia foron os xigavatios (GW, equivalentesa mil megavatios o mil millóns de vatios), mentresos teitos de xeración se expresan en teravatios-hora (TWh, equivalentes a mil millóns de quilova-tios-hora). A razón de empregar estas unidadestan “grandes” e non moi habituais é que facilitan aexpresión das cantidades tan elevadas dos teitosque se obteñen como resultado.

Para calcula-los teitos de potencia, desenvolve-mos deseños das distintas tecnoloxías, avaliámo-las súas actuacións nas distintas rexións xeográfi-cas, e impuxemos restricións tecnolóxicas e dedispoñibilidade de terreo, mediante unha ferra-menta SIG (Sistema de Información Xeográfica). Aestimación dos teitos de xeración obtívose a parti-res dos teitos de potencia, empregando factoresde capacidade avaliados para os distintos empra-zamentos considerados.

Para avalia-la dispoñibilidade de terreo para cadatecnoloxía renovábel segundo os usos do terreo,usouse unha base de datos do Ministerio deFomento que clasifica todo o solo segundo corres-ponda a:· Zonas urbanas.· Zonas industriais, comerciais e de transportes.

2.Hipóteses e metodoloxía

Hipóteses e metodoloxía

7

· Zonas de extracción mineira, vertedoiros e deconstrución.

· Zonas verdes artificiais, non agrícolas.· Terras de labor.· Cultivos permanentes.· Praderías.· Zonas agrícolas heteroxéneas.· Bosques.· Espazos de vexetación arbustiva e/ou herbácea.· Espazos abertos con pouca ou sen vexetación.· Zonas húmidas continentais.· Zonas húmidas litorais.· Augas continentais.· Augas mariñas.

Para cada un destes grupos e os seus subgru-pos de terreos, asignouse a súa viabilidade ounon para a instalación de cada unha das tecnolo-xías renovábeis consideradas, ou a porcentaxeque podería utilizarse no seu caso.

Incorporáronse tamén restricións ambientais,que supoñen excluí-lo uso do 28% do territo-rio peninsular (nalgunhas comunidades autóno-mas chega a supoñe-lo 40% do seu territorio).Con caracter xeral, as áreas excluídas son asseguintes:· Rede Natura 2000: Zonas de Especial Protec-ción para as Aves (ZEPA) + Lugares de Interesepara a Conservación (LIC).

· Zonas asociadas a Espazos Naturais Protexidos,declarados e en proceso formal de declaraciónpolo Estado e as Comunidades Autónomas.

O mapa amósano-lo total de espazos cuxo uso seexcluíu por motivos ambientais.

Mapa 1 Total de espazos excluídos para os teitos de potencia e xeración por motivos medio ambientais (LIC+ZEPA+ENP).Fonte Ministerio de Medio Ambiente


8

3.1. Resultados por tecnoloxías

Imos presenta-los principais resultados do estu-dio. En primeiro lugar, veremos por separadopara cada unha das tecnoloxías consideradascanto é o recurso dispoñíbel, en termos absolu-tos, repartido por comunidades autónomas e encomparación coa demanda eléctrica proxectadapara 2050.

En xeral, adoptouse un enfoque conservador,isto é, considerouse a mellor tecnoloxía actual-mente existente para a conversión de cada undos recursos renovábeis en electricidade,incluíndo melloras tecnolóxicas só cando parezaobvio que estarán dispoñíbeis para o ano 2050.

3.Os principaisresultados do estudio

9

��

��teito de potencia e xeración eléctrica

��

��

��

��

��

��

��

�

��

��

��

��

��

��

��

��

Xeotérmica. Teito de potencia e de xeración eléctrica con esta tecnoloxía e distribución por CC.AA.

A xeotérmica é a enerxía existente no subsolo, que está máis quente segundo se avanza enprofundidade.

A tecnoloxía considerada é a de rocha seca quente,para a que non se precisa dispor de acuíferos, senónque se inxecta un fluído a presión para que fendan asrochas na profundidade desexada, reciba a quenturadas rochas e a transporte á superficie, onde se con-

verte esa calor en electricidade, coma nunha centraltérmica convencional.Asumimos que se utiliza como fluído de traballo o n-pentano, cun nivel térmico das rochas de 180ºC e unrendemento do 11%.

1

Xeot

érm

ica

Poderíanse instalar 2.480 MW depotencia eléctrica baseada na ener-xía xeotérmica, e poderíanse xerar

19,53 TWh ó ano, o que permitiría cubrir un7% da demanda eléctrica peninsular proxec-tada en 2050. Ó ser unha enerxía que estádispoñíbel de xeito permanente, a súa contri-bución pode ser moi útil para a regularidadedo sistema eléctrico, ademais de poderseaproveitar para usos non eléctricos. Comovemos no mapa, o maior potencial está nasdúas Castelas e Andalucía.

Total. Teito de potencia= 2,48 XW - Teito de xeración eléctrica= 19,53 TWh/a(7% da demanda eléctrica peninsular 2050)

© G

reen

peac

e

�


10

>20% 15%-20% 10%-15% 5%-10% <5%

��

% en cada Comunidade do teito de potencia

% en cada Comunidade do teito de xeración eléctrica

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

A potencia hidroeléctrica poderíaacadar 18.800 MW, que poderíanxerar 37,61 TWh ó ano, o que permi-

tiría cubrir un 13,5% da demanda eléctricapeninsular proxectada no 2050. Ó ser unhaenerxía almacenábel, a súa contribuciónpode seguir sendo moi útil para a regularida-de do sistema eléctrico.

Como vemos no mapa, o maior potencialestá situado en Castela e León.

Este potencial hidroeléctrico analizouse dife-renciando entre a minihidráulica (instalaciónsde potencia inferior a 10 MW) e as centraisde potencia superior a 10 MW:· A potencia hidroeléctrica en instalaciónsminihidráulicas podería acadar 2.280 MW,que poderían xerar 6,91 TWh ó ano, o quepermitiría cubrir un 2,5% da demanda eléc-trica peninsular proxectada no 2050. Omaior potencial está en Castela e León,Cataluña e Aragón.

· A potencia hidroeléctrica en instalacións depotencia superior a 10 MW podería acadar16.571 MW, que poderían xerar 30,71 TWhó ano, o que permitiría cubrir un 11% dademanda eléctrica peninsular proxectada no2050. O maior potencial está situado enCastela e León.

Hidráulica. Teito de potencia e de xeración eléctrica con esta tecnoloxía e distribución por CC.AA.

A hidráulica é a enerxía procedente dos saltos de auga, que tradicionalmente se aproveitoupara xerar electricidade mediante unha turbina.

Para este estudio non consideramos aumentos depotencia de gran hidráulica, debido ao impactoambiental dos encoros. Polo tanto, tomouse comopotencial realizábel o mesmo obxectivo que se adop-

tou no Plan de Fomento das Enerxías Renovábeis. Parao cálculo da electricidade producíbel considerouse unano hidráulico lixeiramente seco (sen utilizar reservasinteranuais) ou seco (se se utilizan).

2H

idrá

ulic

a

�

Total. Teito de potencia= 18,80 XWTeito de xeración eléctrica= 37,61 TWh/a(13,5% da demanda eléctrica peninsular 2050)

© G

reen

peac

e

11

��

�� demanda ��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��teito de potencia e xeracióneléctrica

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

�

��

��

��

��

��

Biomasa. Teito de potencia e de xeración eléctrica con esta tecnoloxía, distribución por CC.AA. e porcentaxe dademanda eléctrica que se cubriría no 2050.

A biomasa é a enerxía da materia orgánica, procedente de residuos (forestais, agrícolas,gandeiros, da industria agroalimentaria ou urbanos, estes convertidos en biogás) ou decultivos enerxéticos. No estudio avaliouse, ademais, o potencial dos cultivos forestais derotación rápida e o monte baixo.A tecnoloxía considerada é a dunha central de turbinade gas de elevadas prestacións, que utiliza como com-bustíbel o gas de gasóxeno procedente da gasifica-ción da biomasa, sexa cal sexa a procedencia desta.O rendemento enerxético total de conversión biomasaen electricidade sería do 32,95%.

Con este esquema, ademais, a auga quente residualda central podería aproveitarse para aplicacións decoxeración destinadas a cubrir demandas de baixatemperatura, como auga quente sanitaria, calefaccióne refrixeración mediante equipos de absorción.

3

Bio

mas

aPoderíanse instalar 19.460 MW depotencia eléctrica baseada na bioma-sa, e poderíanse xerar 141,47 TWh ó

ano, o que permitiría cubrir un 50,5% dademanda eléctrica peninsular proxectada no2050. Ó ser unha enerxía almacenábel, a súacontribución pode ser moi útil para a regulari-dade do sistema eléctrico, ademais de poder-se aproveitar para usos non eléctricos. Comovemos no mapa, o maior potencial está enCastela e León. É de destacar que Castela eLeón, Castela-A Mancha, Estremadura e Ara-gón poderían xerar con biomasa unha cantida-de de electricidade superior á súa propiademanda eléctrica proxectada en 2050.

Este potencial de biomasa analizouse realizan-do dous cálculos diferentes, con terreos dedistinta pendente admisíbel. Os resultadosamosados no mapa corresponden a unha pen-

dente máxima do 10%. Se a pendente máxi-ma admisíbel se restrinxe ó 3% para cultivosforestais e 4% para monte baixo, aínda sepoderían instalar 15.200 MW, que xerarían109,8 TWh/ano, equivalentes ó 39,2% dademanda eléctrica peninsular no 2050.

Os resultados de biomasa separados por apli-cacións son:· Monte baixo: 2.310 MW, 17,2 TWh/a (6,1% dademanda peninsular 2050), con pendente de ata o10%. Maior potencial en Galicia e Castela e León.

· Cultivos forestais de rotación rápida: 5.130 MW,38,2 TWh/ano (13,6% da demanda peninsular2050), con pendente de ata o 10%. Maior potencialen Castela e León e Galicia.

· Cultivos enerxéticos: 4.735 MW, 35,22 TWh/ano(12,6% da demanda eléctrica 2050). Maior poten-cial en Castela e León.

· Residual e biogás: 7.280 MW, 50,85 TWh/a (18,2%da demanda eléctrica 2050). Maior potencial enAndalucía.

�

Total. Teito de potencia= 19,46 XW - Teito de xeración eléctrica= 141,47 TWh/a(50,5% da demanda eléctrica peninsular 2050)

© E

nerg

ías

Reno

vabl

es©

Gre

enpe

ace


12

��

% da demanda de cada Comunidade

% da demanda peninsular

Comunidades autosuficientes con esta tecnoloxíapara a súa demanda eléctrica 2050

��

��

��

��

��

��

��

��

��

Potencia media anual (XW) en cada Comunidade

>30% 20%-30% 5%-20% <5%

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

Poderíanse instalar 84.400 MW depotencia eléctrica baseada na ener-xía das ondas, e poderíanse xerar

296 TWh ó ano, o que permitiría cubrir un105,7% da demanda eléctrica peninsular pro-xectada en 2050. Como se ve no mapa, omaior potencial está en Galicia.

Ondas. Teito de potencia e de xeración eléctrica con esta tecnoloxía, distribución por CC.AA. e porcentaxe dademanda eléctrica que se cubriría en 2050.

A enerxía mecánica das ondas pódese aproveitar para a súa conversión en electricidade, apesares de que aínda non estea en fase comercial no noso país. Sen embargo, dada a granextensión costeira da península, consideramos interesante avalia-lo seu potencial, aínda quede xeito aproximado, debido á escaseza de datos.

Consideramos aproveitábel só un 90% do potencialdispoñíbel ó longo dunha franxa entre 5 e 30 km de dis-tancia da costa, nunha liña paralela á mesma, distri-buíndo os sistemas intercalados de xeito que non exis-

ta unha barreira continua. Parte das infraestruturasserían compartidas coas destinadas á eólica mariña,xa que ámbalas dúas poden coexistir nun mesmolugar.

4O

ndas

�

Total. Teito de potencia= 84,4 XW - Teito de xeración eléctrica= 296 TWh/a(105,7% da demanda eléctrica peninsular 2050)

© G

reen

peac

e

13

��

Teito de potencia �� !

��teito de xeración eléctrica

��

��

Teito de potencia ��"�� !

��"��teito de xeración eléctrica ��

� � ��

�

��

��

� � ��

�

�

��

��

� � ��

� � ��

� ��

� ��

� � ��

��

��

�

�

��

��

� � ��

�

��

��

� ��

� ��

�

��

��

��

��

� ��

�

��

��

�

� ��

� � ��

� ��

� � ��

�

�

��

��

��

�

��

��

Total. Teito de potencia= 164,76 XW - Teito de xeración eléctrica= 334 TWh/a(119,3% da demanda eléctrica peninsular 2050)

Eólica mariña. Teito de potencia (en XW) e xeración eléctrica (en % do total) con esta tecnoloxía e distribuciónpor provincias e CC.AA.

A enerxía eólica mariña converte a forza do vento en electricidade, mediante aeroxeradoressituados no mar.

A tecnoloxía considerada é a dun aeroxerador de ope-ración a velocidade de rotación variábel, con cambiode paso individualizado para cada pa. A máquinaescollida tería 4,5 MW, con 114 m de diámetro e altura

de buxe de 120 m. Considérase unha densidade depotencia instalada de 5,6 MW/km2, a unha distanciaentre 5 e 40 km da costa e profundidade de ata 100 m.

5

Eólic

a m

ariñ

aPoderíanse instalar 164.760 MW depotencia eléctrica baseada na enerxíaeólica mariña, e poderíanse 334 TWh

ó ano, o que permitiría cubrir un 119,3% dademanda eléctrica peninsular proxectada en2050. Como vemos no mapa, o maior poten-cial está situado en Castellón. É de destacarque Galicia, Asturias, Cantabria, Valencia eAndalucía poderían xerar con eólica mariñaunha cantidade de electricidade superior á súapropia demanda eléctrica proxectada en 2050.

�

© G

reen

peac

e


14

��

��

� ��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��


% en cada Comunidade do teito de xeración eléctrica>15% 10%-15% 5%-10% <5%

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

� �

��

�

��

��

% da demanda peninsular



Comunidades que poidan xerar toda a demanda eléctricapeninsular con esta tecnoloxía

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

A enerxía eólica terrestre converte a forza do vento en electricidade, mediante aeroxeradoressituados en terra. Analizamos dous tipos de terreo, segundo a orografía: chan e accidentado.

A tecnoloxía considerada é a dun aeroxerador de trespas de transmisión directa (sen multiplicación de velo-cidade), con operación a velocidade variábel e controlde paso individualizado para cada pa, e baixas veloci-dades de arranque (2-2,5 m/s). As máquinas escollidasterían, respectivamente, 2,05 MW (con 71 m de diáme-tro e altura de buxe de 80 m) en terreo chane 810 kW

(con 48 m de diámetro e altura de buxe de 65 m) enterreo accidentado, en parques eólicos de 15 aeroxe-radores, polo que o tamaño de parque sería de 30,75MW en terreo chan e 12,15 MW en terreo accidentado.Considérase unha densidade de potencia instalada de3,84 MW/km2 en terreo chan e 3,04 MW/km2 en terreoaccidentado.

6Eó

lica

terr

estr

e

Poderíanse instalar 915.000 MW depotencia eléctrica baseada na enerxíaeólica terrestre, e poderíanse xerar

2.285 TWh ó ano, o que permitiría cubrir enmáis de oito veces a demanda eléctrica penin-sular proxectada en 2050. Como vemos nomapa, o maior potencial sitúase nas dúas Cas-telas e Andalucía. É de destacar que cada

unha destas podería xerar con eólica terrestreunha cantidade de electricidade superior atoda a demanda eléctrica peninsular proxecta-da en 2050. Ademais, tódalas comunidades,coa única excepción de Madrid, poderían xerarcon eólica terrestre unha cantidade de electri-cidade superior á súa propia demanda eléctri-ca proxectada en 2050.

Este potencial de eólica terrestre analizouserealizando dous cálculos diferentes, con dousmétodos diferentes. Os resultados amosadosno mapa corresponden ó método máis fiábel1,que resulta nun maior potencial. Coa outraaproximación2, xeraríanse 1.902 TWh/ano,equivalentes ó 679% da demanda eléctricapeninsular en 2050.

Eólica terrestre. Teito de potencia e de xeración eléctrica con esta tecnoloxía, distribución por CC.AA. eporcentaxe da demanda eléctrica que se cubriría en 2050.

Total. Teito de potencia= 915 XWTeito de xeración eléctrica= 2.285 TWh/a

(816,1% da demanda eléctrica peninsular 2050)

© G

reen

peac

e

�

1 Consistente en asumir que as situacións medias asociadas a terreo chan e accidentado quedan ben representadas por dúas únicas distribucións de Weibull.2 Consistente en adopta-los valores dos factores de capacidade globais rexistrados no 2003 por CC.AA.

15

��

��


��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��teito de potencia


��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

Total. Teito de potencia = 324,3 XW - Teito de xeración eléctrica= 836,2 TWh/a(298,6% da demanda eléctrica peninsular 2050)

Cheminea solar. Teito de potencia e de xeración eléctrica con esta tecnoloxía, distribución por CC.AA. eporcentaxe da demanda eléctrica que se cubriría en 2050.

Unha central de cheminea solar consiste nun gran colector solar plano que, a xeito deinvernadoiro, converte a radiación solar total en enerxía térmica. No centro do colector sitúaseunha cheminea de grande altura, pola que ascende por convección natural o aire quente,accionando unha turbina situada no interior da cheminea para xerar electricidade. Funciona as24 horas do día, grazas á enerxía almacenada no solo e á protección de perdas que proporcionao colector.

A tecnoloxía considerada requiriría un mínimo decatro km2 por central, cunha densidade de potenciainstalada de 4,5 MW/km2.

Consideramos terreos de pendente inferior ó 2% concalquera orientación e ata o 7% con orientacións deSE a SW.

7

Chem

inea

sol

arPoderíanse instalar 324.300 MW depotencia eléctrica baseada en chemi-neas solares, e poderíanse xerar

836,2 TWh ó ano, o que permitiría cubrir enpreto de tres veces a demanda eléctricapeninsular proxectada en 2050. Como vemosno mapa, o maior potencial está nas dúasCastelas e Andalucía. É de destacar que Gali-cia, Cantabria, La Rioxa, Navarra, Aragón,Valencia, Murcia, Castela-A Mancha, Castelae León, Estremadura e Andalucía poderíanxerar con chemineas solares unha cantidadede electricidade superior á súa propia deman-da eléctrica proxectada no 2050.

�


16

��


% en cada Comunidade do teito de xeración eléctrica>15% 10%-15% 5%-10% <5%

��



��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

�

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

Poderíanse instalar 494.500 MWp depotencia fotovoltaica integrada en edi-ficios, e poderíanse xerar 569,3 TWh ó

ano, o que permitiría cubrir máis do dobre dademanda eléctrica peninsular proxectada en2050. Como vemos no mapa, o maior poten-cial está en Andalucía e Cataluña. É de desta-car que tódalas comunidades, agás Asturias eo País Vasco, poderían xerar con fotovoltaicaintegrada en edificios unha cantidade de elec-tricidade superior á súa propia demanda eléc-trica proxectada en 2050.

Solar fotovoltaica integrada en edificios. Teito de potencia e de xeración eléctrica con esta tecnoloxía,distribución por CC.AA. e porcentaxe da demanda eléctrica que se cubriría en 2050.

A enerxía solar fotovoltaica converte directamente a luz que recibimos do sol en electricidadegrazas ó efecto fotoeléctrico do silicio que compón os módulos fotovoltaicos. Conéctanse árede eléctrica de distribución a través dun inversor, que transforma a corrente continuaprocedente do módulo en electricidade coas mesmas características cá da rede.

A tecnoloxía considerada é a dun módulo fotovoltai-co cuxas prestacións medias ó longo da súa vida útil(40 anos no horizonte 2050) coinciden coas dunmódulo novo dos actuais de elevado rendemento.Consideramos dous tipos de sistemas: os integradosen edificios e as solares fotovoltaicas con seguimen-to. Coas aplicacións integradas na edificación con-

séguese o máximo achegamento entre a xeración e oconsumo de electricidade (xeración distribuída),ademais de non competir no uso do solo con ningun-ha outra tecnoloxía nin uso. Consideraremos distin-tos factores de utilización segundo os módulos sesitúen na cuberta ou en fachadas de diferentesorientacións (S, SE, SW, E, W).

8

Total. Teito de potencia= 494,5 XWp - Teito de xeración eléctrica= 569,3 TWh/a(203% da demanda eléctrica peninsular 2050)

Sola

r fot

ovol

taic

a in

tegr

ada

en e

dific

ios

© G

reen

peac

e

�

17

��

��

��teito de potencia


��


��

��#��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

�

��

��

Total. Teito de potencia= 708,4 XWp - Teito de xeración eléctrica= 1.382,2 TWh/a(494% da demanda eléctrica peninsular 2050)

Solar fotovoltaica con seguimento. Teito de potencia e de xeración eléctrica con esta tecnoloxía,distribución por CC.AA. e porcentaxe da demanda eléctrica que se cubriría en 2050.

A enerxía solar fotovoltaica con seguimento acádase con agrupacións de xeradores fotovoltaicos,cun mecanismo que permite seguir o “movemento” do sol de leste a oeste, co que conseguen unmaior rendemento. Son unha alternativa interesante para aquelas persoas ou entidades que, nondispoñendo de espazo para integrar unha instalación fotovoltaica no seu edificio, desexan senembargo investir en enerxía solar fotovoltaica para xerar enerxía limpa.

As densidades de ocupación de terreo e de potenciadependen da latitude, asegurando que a finais dexaneiro no exista ensombremento nas direccións SE e

SW. Consideramos terreos con pendente inferior ó 3%en calquera orientación, e ata o 10% con orientaciónsde SE a SW.

9

Sola

r fot

ovol

taic

aco

n se

guim

ient

oPoderíanse acadar 708.400 MWp depotencia fotovoltaica en instalaciónsde enerxía solar fotovoltaica con

seguimento, e poderíanse xerar 1.382,2 TWhó ano, o que permitiría cubrir en preto decinco veces a demanda eléctrica peninsularproxectada en 2050. Como vemos no mapa,o maior potencial está nas dúas Castelas. Éde destacar que cada unha destas comunida-des autónomas poderían xerar con enerxíasolar fotovoltaica con seguimento unha canti-dade de electricidade superior a toda ademanda eléctrica peninsular proxectada en2050. Ademais, Estremadura, Aragón, Mur-cia, Andalucía, La Rioxa, Navarra, Galicia eValencia, poderían xerar con esta enerxía

unha cantidade de electricidade superior ásúa propia demanda eléctrica proxectada en2050.

© A

ESOL

�


18

>20% 15%-20% 10%-15% 5%-10% <5%

��


% en cada Comunidade do teito de xeración eléctrica

��



Comunidades que poidan xerar toda a demanda eléctricapeninsular con esta tecnoloxía

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

�

��

��

��

��

��

�

��

��

��

��

��

Poderíanse instalar 2.739.000 MW depotencia eléctrica en centrais termo-solares, e poderíanse xerar 9.897 TWh

ó ano, o que permitiría cubrir en máis de trintae cinco veces a demanda eléctrica peninsularproxectada en 2050. Como vemos no mapa, omaior potencial radica en Castela e León.

É de destacar que tanto esta comunidadecomo as de Castela-A Mancha, Andalucía, Ara-gón, Estremadura, Cataluña, Galicia e Valenciapoderían xerar, cada unha delas, con centraistermosolares unha cantidade de electricidadesuperior a toda a demanda eléctrica peninsularproxectada en 2050. Ademais, tódalas comuni-dades peninsulares poderían xerar con centraistermosolares unha cantidade de electricidadesuperior á súa propia demanda eléctrica pro-xectada en 2050.

Termosolar. Teito de potencia e de xeración eléctrica con esta tecnoloxía, distribución por CC.AA. e porcentaxeda demanda eléctrica que se cubriría en 2050.

Unha central solar termoeléctrica utiliza un campo de espellos para concentra-la radiaci6nsolar directa, conseguindo quentar un fluído a altas temperaturas. Con esta fonte quentexérase electricidade como nunha central térmica convencional.

A tecnoloxía escollida para esta análise, que pretendeser representativa do conxunto de tecnoloxías termo-solares, é a dunha central de colectores cilindropara-bólicos con orientación N-S, utilizando auga comofluído de traballo, con refrixeración seca (para que a

dispoñibilidade de auga non sexa unha restrición)mediante aerocondensadores e dispoñendo dun tan-que de almacenamento con capacidade para 15horas, lo que permite dispoñer dunha abundante eestábel capacidade de xeración.

10So

lar t

erm

oelé

ctric

a

�

Total. Teito de potencia= 2.739 XW - Teito de xeración eléctrica= 9.897 TWh/a(3.534% da demanda eléctrica peninsular 2050)

© G

reen

peac

e

Os principais resultados do estudio

19

3.2. Síntese de resultados

Recursos renovábeis totais dispoñíbeis

Nos seguintes gráficos amósanse os teitos depotencia e xeración peninsulares das distintastecnoloxías consideradas neste proxecto, asícoma as porcentaxes de cobertura da demandaeléctrica peninsular e demanda enerxética totalproxectadas para 2050.

Hai que destaca-la gran capacidade de xeracióndas tecnoloxías renovábeis no seu conxunto, conalgunhas delas acadando por si mesmas un teitode xeración superior, e nalgúns casos moi supe-rior, ás demandas tanto de electricidade proxecta-da para 2050 (280 TWh/ano) como de enerxíatotal (1.525 TWh/ano).

Se sumaramos tódolos teitos das diferentestecnoloxías obteriamos un máximo do teitototal de xeración baseado en renovábeis de15.798 TWh/ano. As interseccións a descontarpor coincidir emprazamentos serían moi limita-das, por seren compatíbeis na meirande partedos casos ou por terse imposto por adiantadocondicións moi restritivas sobre o terreo dispo-ñíbel. Este teito de xeración con renovábeisrepresenta unha capacidade de xeración equi-

0,2%0,9%

1,9%2,1%

3,6%

5,3%

8,7%

14,5%62,6%

0,1%

Teito xeración= 15.798 TW.h/a

Hidroeléctrica

Eólica mariña

Ondas

Biomasa total

Cheminea solar

Xeotérmica HDR

Solar termoeléctrica

Eólica terrestre

Fotovoltaica con seguimento

Fotovoltaica integrada

Gráfico 1 Teito de xeración con renovábeis

Táboa 1 Recursos renovábeis dispoñíbeis en España e comparación coa demanda en 2050

Teito Teito Demanda DemandaPotencia XWp Xeración TW.h/ano eléctrica (%) enerxía total (%)

Solar 4.266 12.684 4.530 832Solar Termoeléctrica 2.739 9.897 3.535 649Solar Fotovoltaica con seguimiento 708 1.382 494 91Cheminea solar 324 836 299 55Fotovoltaica integrada 495 569 203 37Eólica 1.080 2.619 935 172Eólica terrestre* 915 2.285 816 150Eólica mariña 165 334 119 22Ondas 84 296 106 19Biomasa 19 142 51 9Biomasa residual e biogás 7 51 18 3Cultivos enerxéticos 5 35 13 2Cultivos forestais de rotación * 5 38 14 3Monte baixo* 2 17 6 1Hidráulica 19 38 14 3Hidroeléctrica (P> 10 MW) 17 31 11 2Minihidráulica (P< 10 MW) 2 7 3 0,5Xeotérmica rocha seca quente 3 20 7 1Total renovábeis 5.471 15.798 5.642 1.036

* Preséntanse os teitos de xeración máximos


valente a máis de cincuenta e seis veces ademanda peninsular de electricidade para 2050e superior a dez veces a demanda de enerxíatotal peninsular para 2050.

Como vemos na figura, os recursos renovábeismáis abundantes con diferenza son os asociadosás tecnoloxías solares. É de destacar o granpotencial da solar termoeléctrica, que poderíasatisfacer máis de trinta e cinco veces a deman-da eléctrica proxectada para 2050. Outras tecno-loxías solares tamén poderían xerar varias veces ademanda de electricidade para 2050: solar fotovol-taica con seguimento (unhas cinco veces), chemi-nea solar (unhas tres veces) e fotovoltaica integra-da en edificios (dúas veces). Tamén destaca o ele-vado teito de xeración da eólica: só con eólicamariña sería posíbel satisfacer toda a demandaeléctrica proxectada en 2050, e de orde de oitoveces con eólica terrestre. A enerxía das ondastamén sería suficiente para abastecer toda ademanda eléctrica peninsular. O potencial doutrastecnoloxías renovábeis podería satisfacer porcen-taxes significativas da demanda eléctrica: bioma-sa residual e biogás (18%), cultivos forestais(14%), cultivos enerxéticos (13%), hidroeléc-trica (11%), xeotérmica (7%), monte baixo(6%), minihidráulica (3%).

Se nos fixamos en toda a demanda de enerxíapeninsular proxectada en 2050 (1525 TWh/ano),coas tecnoloxías solares sería posíbel satisfacerde orde de oito veces esta demanda e con eóli-ca poderíase satisfacer ata 1,72 veces estademanda.

Comparación co Plande Enerxías RenovábeisOs teitos de potencia e xeración obtidos nesteproxecto están moi distantes, tanto cuantitativa-mente como cualitativamente, dos manexados

��8,32 veces

�� 1,72 veces

��0,19 veces

! ��0,09 veces

" ��#�� 0,03 veces

$�� 0,01 veces

��%�Número de veces que sería posíbel satisfacer con cada enerxía renovábel a demanda enerxética total da España peninsular. Escenario demandaenerxética total para 2050: 1.525 TWh/ano

! �� &#�0,18 veces

�� '�� 0,14 veces

�� 0,13 veces

( � ) ��#�� 0,03 veces

(�� 0,06 veces

$�� 0,07 veces

" �� 0,11 veces

��*�� 35,35 veces

�� 8,16 veces

��'�� &� ��4,94 veces

)� ��2,99 veces

+�� ' � ��2,03 veces

��1,06 veces

�� ,�

1,19 veces

�� %Número de veces que seríaposíbel satisfacer con cadaenerxía renovábel ademanda eléctrica totalda España peninsular.Escenario demandaeléctrica para 2050:280 TWh/ano

20

Táboa 2 Comparación entre o teito de potencia calculadopara 2050 e o obxectivo de potencia instalada no Plan deEnerxías Renovábeis en España 2005-2010

Potencia (MW) Obxectivo Teito de Potencia (MW)para o 2010 do PER Escenario 2050

Solar Termoeléctrica 500 2.738.800Solar Fotovoltaica 400 1.202.900Eólica 20.155 1.079.900Cheminea solar 0 324.300Ondas 0 84.400Biomasa total(inclúe biogás) 2.274 19.400

Hidraúlica 18.977 18.800Xeotérmica rochaseca quente 0 2.500

R.S.U. 189 0*Total 42.495 5.471.000*Greenpeace non considera renovábel a incineración de RSU


para planifica-lo desenvolvemento das tecnoloxí-as renovábeis no noso país.

Se comparámo-los obxectivos do Plan de Enerxí-as Renovábeis 2005-2010 (PER) fixados poloGoberno español para o 2010 e os teitos obtidosneste proxecto vemos que cuantitativamenteestes están en xeral varios ordes de magnitudepor riba.

O primeiro que chama a atención é o claro con-traste entre a contribución potencial que podente-las tecnoloxías solares e o obxectivo marcadono PER. Entre estas tecnoloxías destaca a solartermoeléctrica cun teito de potencia cinco milveces superior ó obxectivo de potencia instaladafixado no PER para o 2010 (500 MW). Algunhasdas tecnoloxías coma a cheminea solar, a pesa-res de que sería posíbel satisfacer con elas atatres veces a demanda eléctrica en 2050, ninsequera se contemplan.

A eólica terrestre e mariña teñen uns teitos depotencia moi superiores ó obxectivo do PER parao 2010. A pesares da súa importante aposta polaeólica, o obxectivo do PER non significa ninmoito menos esgota-lo potencial desta tecnolo-xía. Destaca ademais a completa ausencia daeólica mariña nos obxectivos do PER.

Chama a atención a capacidade de xeración aso-ciada a tecnoloxías actualmente non incorpora-das no PER, como é a enerxía das ondas, queten grandes sinerxías coa eólica mariña no seudesenvolvemento tecnolóxico.

Respecto á biomasa, os teitos de potencia obti-dos, se ben por riba dos avaliados no PER, sonos que teñen unha orde de magnitude máissemellante.

Para a hidráulica adoptáronse como válidos osteitos do anterior Plan de Fomento das EnerxíasRenovábeis, por considerala unha tecnoloxíamadura cuxo potencial e restricións (fundamen-talmente medio ambientais) xa están ben esta-blecidos.

Con relación á xeotérmica de rocha seca quente,parecería adecuado incorporala nos programasdestinados ó desenvolvemento das renovábeis nonoso país. Aínda que ten un potencial relativamen-te baixo con relación a outras tecnoloxías podeproporcionar unha contribución significativa ácobertura da demanda e á regularidade do siste-ma de xeración e transporte eléctrico.

Aínda que o PER considera a enerxía procedentedos residuos sólidos urbanos, neste estudio nonse considera como un recurso renovábel aceptábel.

Cobertura da demanda eléctrica: proposta de mix de xeración

Cunha capacidade de xeración renovábel tan eleva-da, existen infinitas opcións para configurar un mixde xeración 100% renovábel con capacidade paraabastece-la demanda. Na segunda parte desteproxecto acometerase esta análise con maiorgrado de detalle, tendo en conta o axuste tempo-ral entre demanda e xeración, así como a capacida-de de transporte da rede eléctrica, para poder che-gar a un escenario 100% renovábel en 2050.

A modo previo resulta interesante ter algunhaidea da configuraci6n requirida para cubri-lo 100%da demanda eléctrica. Coa filosofía de diversifica-ción tecnolóxica, os gráficos amosan un posiblemix tecnolóxico con capacidade de xeración do178% da demanda eléctrica proxectada (é osobredimensionado necesario no caso de que seutilizara como sistema de distribución da electrici-dade a rede eléctrica cun 56% de rendemento deregularidade-transporte).

A táboa 3 amosa como podería configurarse esesistema cunha potencia pico total de 180 XW,unha capacidade de xeración de 500 TWh/ano eunha ocupación do 5,3% da superficie peninsular.

Tamén se detalla a porcentaxe de desenvolve-mento requirido do teito de cada tecnoloxía nomix proposto. A solar termoeléctrica debido ó seualto potencial tan só desenvolvería o 2% do seupotencial, a eólica terrestre polo seu requirimento

21

de superficie desenvolvería o 3%. En cambio tec-noloxías como a hidráulica ou a biomasa residual ebiogás ó seren tecnoloxías xa maduras e cun teitode xeración menor desenvolverían practicamentetodo o seu potencial.

O reparto porcentual de potencia instalada e capa-cidade de xeración amósanos que máis do 50% dacapacidade de xeración correspondería ás tecnolo-xías solares, das que a maior porcentaxe sería dasolar termoeléctrica co 39% da capacidade dexeración. A eólica (terrestre e mariña) achegaría o

19% da capacidade de xeración e a biomasa o10%. O resto repartiríase entre as diversas tecno-loxías renovábeis.

Cobertura da demanda de enerxía total: proposta de mix

O mix tecnolóxico máis apropiado e o seu repar-to espacial na xeografía peninsular virán condi-cionados polo sistema de distribución enerxéticautilizado, polas necesidades de regularidade daxeración (estreitamente vinculadas coa xestión


22

Potencia instalada= 180 XW

4%4%

5%

8%

9%

10%

14%

15%

30%

1%

Capacidade de xeración= 500 TW.h/a

3%6%

6%

6%

7%

8%

10%13%

39%

2%

Solar termoeléctrica

Eólica terrestre

Biomasa total

Hidroeléctrica

Eólica mariña

Fotovoltaica con seguimento

Fotovoltaica integrada

Ondas

Cheminea solar

Xeotérmica HDR

Táboa 3 e Gráficos Proposta preliminar dun mix tecnolóxico para abastecer o 100% da demanda eléctrica peninsular(supoñendo un sistema de regulamento e transporte co 56% de rendemento). Reparto porcentual de potencia instalada ecapacidade de xeración das distintas tecnoloxías

Potencia XWp Xeración TW.h/ano Desenvolvemento potencial (%) Ocupación territorio (%)

Solar 100 271 2 0,7Solar Termoeléctrica 55 198 2 0,3Solar Fotovoltaica con seguimento 14 28 2 0,2Cheminea Solar 7 17 2 0,3Fotovoltaica integrada 25 29 5Eólica 44 102 4 1,7Eólica terrestre 28 69 3 1,7Eólica mariña 17 33 10Ondas 8 30 10Biomasa 7 53 37 2,8Biomasa residual e biogás 6 41 80Cultivos enerxéticos 1 7 20 1,3Cultivos forestais de rotación rápida* 0,4 3 20 0,5Monte baixo* 0,3 2 20 1,1Hidráulica 19 38 100Hidroeléctrica (P> 10 MW) 17 31 100Minihidráulica (P< 10 MW) 2 7 100Xeotérmica rocha seca quente 1 8 40Total renovábeis 180 500 3 5,3* Preséntanse os teitos mínimos


da demanda realizada), e pola evolución de cus-tos de cada unha das tecnoloxías consideradas.

Aquí amósase unha proposta preliminar dun mixtecnolóxico para abastecer o 100% da demandaenerxética peninsular con enerxías renovábeis,supoñendo un sistema de regularidade e trans-porte cun 80% de rendemento.

A táboa 4 amosa como podería configurarseeste sistema cunha potencia pico total de 627

XW, unha capacidade de xeración de 1900TWh/ano e unha ocupación do 14,1% do terri-torio peninsular. Tamén se detalla a porcentaxede desenvolvemento requirido do teito decada tecnoloxía.

O reparto porcentual de potencia instalada ecapacidade de xeración amósanos que máis do76% da capacidade de xeración corresponderíaás tecnoloxías solares, das que a maior porcen-taxe corresponde á solar termoeléctrica cun

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

�� !��"� #�$��!�!��!��

�� .� ��(�� &��

'� ��

"��&�(��%,-

/��0� ��12�(��

/��0� ��1��!�

%�!�� &��

*�!��

'� ��(��)�

+��(��

#��(��

23

Táboa 4 e Gráficos Proposta preliminar dun mix tecnolóxico para abastece-lo 100% da demanda de enerxía totalpeninsular (supoñendo un sistema de regularidade e transporte co 80% de rendemento). Reparto porcentual de potenciainstalada e capacidade de xeración das distintas tecnoloxías

Potencia XWp Xeración TW.h/ano Desenvolvemento potencial (%) Ocupación territorio(%)

Solar 471 1.457 11 2,8Solar Termoeléctrica 345 1.245 13 1,7Solar Fotovoltaica con seguimento 71 138 10 0,9Cheminea Solar 7 17 2 0,3Fotovoltaica integrada 50 57 10Eólica 108 262 10 5,7Eólica terrestre 92 229 10 5,7Eólica mariña 17 33 10Ondas 17 59 20Biomasa 11 75 53 5,6Biomasa residual e biogás 7 51 100Cultivos enerxéticos 2 14 40 2,5Cultivos forestais de rotación rápida 0,8 6 40 0,9Monte baixo 0,5 4 40 2,2Hidráulica 19 38 100Hidroeléctrica (P> 10 MW) 17 31 100Minihidráulica (P< 10 MW) 2 7 100Xeotérmica rocha seca quente 1 10 50 0,0Total renovábeis 627 1.900 12 14,1


24

65,5% da capacidade de xeración e o 7,3%ás solares fotovoltaicas con seguimento.

A eólica terrestre significaría o 12% da capa-cidade de xeración. O resto repartiríase entreas diversas tecnoloxías renovábeis.

3.3. Resultados por CC.AA.

A continuación amosámo-lo número de vecesque sería posíbel satisface-la demanda deenerxía eléctrica e total3 proxectada para cadacomunidade autónoma no 2050. Estes resul-tados son interesantes para aprecia-la distri-bución espacial dos recursos de enerxíasrenovábeis na España peninsular, así comopara servir de guía ó desenvolvemento dapromoción e apoio ás distintas tecnoloxíasrenovábeis no marco das comunidades.

Andalucía é a comunidade da península con maiorpotencial para a xeración de electricidade a partir deenerxía solar fotovoltaica integrada en edificios e debiomasa residual e biogás. Podería ser autosuficien-te para toda a súa demanda de electricidade conenerxías renovábeis, pero mesmo podería facelo sócunha calquera destas: termosolar, solar fotovoltaicacon seguimento, solar fotovoltaica integrada en edi-ficios, chemineas solares, eólica terrestre, eólicamariña ou enerxía das ondas. Tamén podería xerarcon termosolar ou eólica terrestre enerxía suficientepara satisfacer toda a demanda eléctrica peninsular.

Como vemos na figura, Andalucía podería xerar elec-tricidade suficiente para satisfacer cincuenta e dúasveces a súa demanda de electricidade desenvolven-

do todo o seu potencial solar. Só coa solar termoe-léctrica poderíase satisfacer case corenta veces ademanda eléctrica proxectada para Andalucía para2050 (41,53 TWh/ano) e unas seis veces a demandaeléctrica peninsular total (280 TWh/ano). A eólicaterrestre podería satisfacer dez veces a demandaeléctrica de Andalucía. Con eólica mariña poderíasexerar unha cantidade de electricidade superior ádemanda da comunidade. Coa enerxía das ondaspoderíase satisfacer case o dobre da súa demandaeléctrica.

O potencial solar desta comunidade permitiría satisfacersete veces a demanda enerxética total proxectada paraesta comunidade para 2050 (291,89 TWh/ano) e o poten-cial eólico case dúas veces.

And

aluc

ía

Solar7,36 veces

Eólica1,57 veces

Hidráulica0,50 veces

Ondas0,27 veces

Biomasa0,07 veces

Xeotérmica0,01 veces

Enerxía total. Número de veces que sería posíbel satisfacer con cada enerxía renovábel a demanda enerxética da Comunidade de Andalucía. Escenariodemanda enerxética da Comunidade de Andalucía para 2050: 291,89 TWh/ano.

Solar Termoeléctrica39,75 veces

Biomasa residual e biogás0,25 veces

Cultivos enerxéticos0,14 veces


Minihidráulica0,01 veces

Hidroeléctrica0,02 veces

Monte baixo0,05 veces

Cultivos forestais0,07 veces

Eólica terrestre9,68 veces

Solar fotovoltaicacon seguimento5,97 veces

Chemineasolar3,29 veces

Fotovoltaicaen edificios2,69 veces

Eólicamariña

1,39 veces Ondas1,88 veces

Electricidade total. Númerode veces que sería posíbelsatisfacer con cada fonterenovábel a demanda eléctricada Comunidade de Andalucíapara 2050. Escenario demandaeléctrica de Andalucía para2050: 41,53 TWh/ano

3 Utilizáronse os teitos de xeración máximos tanto para eólica terrestre como para os cultivos forestais de rotación rápida e o aproveitamento do monte baixo

25

Asturias podería ser autosuficiente para toda a súademanda de electricidade con enerxías renovábeis,mesmo podería facelo só con unha calquera destas:termosolar, eólica terrestre, eólica mariña ou enerxíadas ondas.

Como vemos na figura, Asturias podería xerar electri-cidade suficiente para satisfacer case sete veces asúa demanda de electricidade proxectada no 2050(12,61 TWh/ano) desenvolvendo todo o seu potencial

de solar termoeléctrica. A eólica podería satisfacerata seis veces a demanda eléctrica de Asturias. Con eóli-ca mariña poderíase xerar unha cantidade de electrici-dade case catro veces superior á demanda da Comuni-dade. Coa enerxía das ondas poderíase satisfacer máisde dúas veces a súa demanda eléctrica. O potencial solar desta Comunidade permitiría satisfacertres veces a demanda enerxética total proxectada paraesta Comunidade para 2050 (41,26 TWh/ano) e o poten-cial eólico dúas veces.

Aragón podería ser autosuficiente para toda a súademanda de electricidade con enerxías renovábeis,mesmo podería facelo só con unha calquera destas:termosolar, solar fotovoltaica con seguimento, solarfotovoltaica integrada en edificios, chemineas solares,eólica terrestre ou biomasa. Tamén podería xerar contermosolar enerxía suficiente para satisfacer toda ademanda eléctrica peninsular.

Como vemos na figura, Aragón podería xerar electrici-dade suficiente para satisfacer unhas cento corenta ecinco veces a súa demanda de electricidade unica-mente co potencial solar co que conta. É de destacar ogran potencial da solar termoeléctrica, que poderíasatisfacer case cento vintedúas veces a demanda

eléctrica proxectada para a Comunidade no 2050(10.39 TWh/ano) e cinco veces a demanda eléctricapeninsular total (280 TWh/ano). Con outras tecnoloxíassolares como a solar fotovoltaica con seguimento,cheminea solar e fotovoltaica integrada en edificiostamén se podería xerar varias veces a demanda deelectricidade desta Comunidade para 2050. Aragónpodería xerar con eólica terrestre unha cantidade deelectricidade ata vintetrés veces superior á súa propiademanda eléctrica proxectada en 2050.

O potencial solar desta comunidade permitiría satisfacertrinta e dúas veces a demanda enerxética total proxec-tada para esta Comunidade para 2050 (47,2 TWh/año) e opotencial eólico 5 veces.

��31,83 veces

�� 5,03 veces

! ��0,25 veces

" ��#�� 0,08 veces

$�� 0,04 veces

�� %�$��"��#��%��"&%��/��01��)�'��/��01��*��234�+ ,-��

��*�� 121,75 veces

�� 22,87 veces

��'�� &� ��12,16 veces

)� ��8,85 veces

+�� ' � ��1,85 veces

�� 0,43 veces

! �� &#�

0,30 veces

" �� 0,27 veces

�� '�� 0,26 veces

(�� 0,14 veces

( � ) ��#�� 0,09 veces

$�� 0,19 veces

��%�$��"��#��%��"&%��/��01�)�'��/��01��*�562��+ ,-��)

��2,73 veces

�� 1,62 veces

��0,71 veces

! ��0,11 veces

" ��#�� 0,04 veces

$�� 0,01 veces

��%�$��"��#��%��"&%��/��)�'��/��*�5�2�7�+ ,-��)

�� %�$��"��#��%��"&%��/��)'��/��*��27��+ ,-��

��*�� 6,58 veces

! �� &#�

0,17 veces

$�� 0,02 veces

( � ) ��#�� 0,03 veces

" �� 0,11 veces

(�� 0,04 veces

�� '�� 0,15 veces

�� 1,65 veces

��'�� &� ��

0,59 veces

)� ��0,98 veces

+�� ' � ��0,79 veces

�� ,�3,65 veces

��2,34 veces

Ara

gón

Ast

uria

s


26

Cantabria podería ser autosuficiente para toda a súademanda de electricidade con enerxías renovábeis,mesmo podería facelo só con unha calquera destas:termosolar, solar fotovoltaica integrada en edificios,chemineas solares, eólica terrestre, eólica mariña ouenerxía das ondas.

Como vemos na figura, Cantabria podería xerar electrici-dade suficiente para satisfacer vintecatro veces a súademanda de electricidade desenvolvendo todo o seupotencial solar. Só coa solar termoeléctrica poderíasatisfacerse dezanove veces a demanda eléctrica pro-xectada para esta Comunidade para 2050 (4,13 TWh/ano).

Con outras tecnoloxías solares como cheminea solar efotovoltaica integrada en edificios tamén se poderíaxerar varias veces a demanda de electricidade destaComunidade para 2050. A eólica terrestre podería satis-facer seis veces a demanda eléctrica de Cantabria. Coneólica mariña poderíase xerar unha cantidade de elec-tricidade case tres veces superior á demanda da Comu-nidade. Coa enerxía das ondas poderíase satisfacermáis de dúas veces a súa demanda eléctrica. O poten-cial eólico desta Comunidade permitiría satisfacer todaa demanda enerxética total proxectada para estaComunidade para 2050 (21,09 TWh/ano) e o potencialsolar cinco veces.

Castela-A Mancha é a comunidade da península conmaior potencial para a xeración de electricidade a par-tires de enerxía xeotérmica (xunto con Castela e León)e de eólica terrestre.

Como vemos na figura, Castela-A Mancha podería serautosuficiente con enerxías renovables para toda asúa demanda de electricidade proxectada para 2050(13,67 TWh/ano), mesmo podería facelo só con unhacalquera destas: termosolar (cento vintecatro veces),solar fotovoltaica con seguimento (vintedúas veces),

solar fotovoltaica integrada en edificios, chemineassolares, eólica terrestre (case trinta e dúas veces) oubiomasa. Tamén podería xerar con termosolar (seisveces), solar fotovoltaica con seguimento ou eólicaterrestre enerxía suficiente para satisfacer toda ademanda eléctrica peninsular.

O potencial solar desta comunidade permitiría satisfacertrinta e unha veces a demanda enerxética total proxec-tada para esta comunidade para 2050 (69,67 TWh/ano) eo potencial eólico seis veces.

Cant

abri

aCa

stel

a-A

Man

cha

Solar4,62 veces

Eólica1,03 veces

Ondas0,48 veces

Biomasa0,08 veces



Enerxía total. Número de veces que sería posíbel satisfacer con cada enerxía renovábel a demanda enerxética da Comunidade de Cantabria. Escenariodemanda enerxética da Comunidade de Cantabria para 2050: 21,09 TWh/ano

Electricidade total. Número de vecesque sería posíbel satisfacer con cada fonterenovábel a demanda eléctrica daComunidade de Cantabria. Escenariodemanda eléctrica de Cantabria para 2050:4,13 TWh/ano.




Cultivos enerxéticos0,002 vecesBiomasa residual e biogás

0,13 veces




Eólicamariña2,66 veces

Eólicaterrestre2,59 veces

Ondas2,45 veces




Solar31,28 veces

Eólica6,25 veces

Biomasa0,26 veces



Electricidade total. Número de veces quesería posíbel satisfacer con cada fonterenovábel a demanda eléctrica daComunidade de Castela-A Mancha para 2050.Escenario demanda eléctrica de Castela-AMancha para 2050: 13,67 TWh/ano





SolarTermoeléctrica123,77 veces



Chemineasolar10,42 veces Fotovoltaica

en edificios3,27 veces



Enerxía total. Número de veces que sería posíbel satisfacer con cada enerxía renovábel a demanda enerxética da Comunidade de Castela-A Mancha.Escenario demanda enerxética da Comunidade de Castela-A Mancha para 2050: 69,67 TWh/ano.


27

��29,52 veces

�� 4,46 veces

! ��0,32 veces

" ��#�� 0,12 veces

$�� 0,04 veces

�� %�$��"��#��%��"&%��8�1��)�'��8�1��*��.25.�+ ,-��

��*�� 122,19 veces

��

0,59 veces" �� 0,54 veces

�� '�� 0,457 veces

(�� 0,16 veces( � ) ��#��

0,07 veces

�� 23,06 veces

��'�� &� ��17,99 veces

)� ��10,12 veces

+�� ' � ��2,20 veces

! �� &#�0,464 veces

$�� 0,19 veces

��%�$��"��#��%��"&%��8�1�)�'��8�1��*�4�257�+ ,-��

��2,90 veces

�� 0,72 veces

��0,07 veces

! ��0,04 veces

" ��#�� 0,02 veces

$�� 0,01 veces

��%�$��"��#��%��"&%��(�)�'��(��*��62��+ ,-��

�� %$��"��#��%��"&%��(��)�'��(��*�326.�+ ,-��

��*�� 10,73 veces

! �� &#�0,09 veces

�� '��

0,08 veces

�� 0,022 veces

( � ) ��#�� 0,018 veces

(�� 0,017 veces

$�� 0,03 veces

" �� 0,07 veces

��'�� &� ��0,69 veces

�� ,�0,762 veces

�� 2,67 veces

��0,35 veces

+�� ' � ��1,67 veces

)� ��0,759 veces

Cast

ela

e Le

ónCa

talu

ña

Como vemos na figura, Cataluña podería ser autosu-ficiente con enerxías renovábeis para toda a súademanda de electricidade proxectada para 2050(53,78 TWh/ano), mesmo podería facelo só con unhacalquera destas: termosolar (once veces), solar foto-voltaica integrada en edificios (dúas veces) ou eólicaterrestre (case tres veces).

Tamén podería xerar con termosolar enerxía suficientepara satisfacer o dobre de toda a demanda eléctricapeninsular.

O potencial solar desta comunidade permitiría satisfa-cer tres veces a demanda enerxética total proxectadapara esta comunidade para 2050 (257,25 TWh/ano).

Castela e León é a comunidade da península con maiorpotencial para a xeración de electricidade a partires deenerxía xeotérmica (xunto con Castela-A Mancha),hidráulica, biomasa, chemineas solares, solar fotovol-taica con seguimento e enerxía termosolar.

Como vemos na figura, Castela e León podería serautosuficiente con enerxías renovábeis para toda asúa demanda de electricidade proxectada para 2050(18,48 TWh/ano), mesmo podería facelo só con unhacalquera destas: termosolar (máis de cento vintedúas

veces), solar fotovoltaica con seguimento (dezaoitoveces), solar fotovoltaica integrada en edificios, chemi-neas solares, eólica terrestre (vintetrés veces) ou bio-masa. Tamén podería xerar con termosolar (oito veces),solar fotovoltaica con seguimento ou eólica terrestre(dúas veces) enerxía suficiente para satisfacer toda ademanda eléctrica peninsular.O potencial solar desta Comunidade permitiría satisfa-cer trinta veces a demanda enerxética total proxectadapara esta Comunidade para 2050 (95,46 TWh/ano) e opotencial eólico catro veces.


28

Como vemos na figura, Estremadura podería serautosuficiente con enerxías renovábeis para toda asúa demanda de electricidade proxectada para 2050(5,44 TWh/ano), mesmo podería facelo só con unhacalquera destas: termosolar (case cento dezaseisveces), solar fotovoltaica con seguimento, solar foto-voltaica integrada en edificios, chemineas solares,eólica terrestre (trinta e catro veces) ou biomasa.Estremadura podería xerar electricidade suficientepara abastecer cento sesenta e tres veces a súa

demanda eléctrica proxectada en 2050 desenvolvendotodo o potencial solar co que conta. Tamén poderíaxerar con termosolar enerxía suficiente para satisfa-cer o dobre de toda a demanda eléctrica peninsular.

O potencial solar desta comunidade permitiría satisfa-cer case vintedúas veces a demanda enerxética totalproxectada para esta Comunidade para 2050 (41,21TWh/ano) e o potencial de eólica máis de catro veces.

Estr

emad

ura

Gal

icia

Solar21,55 veces

Eólica4,46 veces

Biomasa0,16 veces



Electricidade total. Númerode veces que sería posíbelsatisfacer con cada fonterenovábel a demandaeléctrica da Comunidade deEstremadura para 2050.Escenario demandaeléctrica de Estremadura para2050: 5,44 TWh/ano



Cultivosforestais0,21 veces







Biomasa residuale biogás0,38 veces



Enerxía total. Número de veces que sería posíbel satisfacer con cada enerxía renovábel a demanda enerxética da Comunidade de Estremadura. Escenariodemanda enerxética da Comunidade de Estremadura para 2050: 41,21 TWh/ano

Solar6,28 veces

Eólica1,77 veces

Ondas1,24 veces

Biomasa0,17 veces



Enerxía total. Número de veces que sería posíbel satisfacer con cada enerxía renovábel a demanda enerxética da Comunidade de Galicia. Escenariodemanda enerxética da Comunidade de Galicia para 2050: 105,56 TWh/ano

Electricidade total.Número de veces que seríaposíbel satisfacer con cadafonte renovábel a demandaeléctrica da Comunidade deGalicia para 2050. Escenariodemanda eléctrica de Galiciapara 2050: 22,23 TWh/ano










Eólicamariña2,79 veces

Ondas5,87 veces Monte baixo

0,14 veces


Galicia é a comunidade da península con maior poten-cial para a xeración de electricidade a partires da bio-masa de monte baixo e da enerxía das ondas.

Como vemos na figura, Galicia podería ser autosuficientecon enerxías renovábeis para toda a súa demanda deelectricidade proxectada para 2050 (22,23 TWh/ano),mesmo podería facelo só con unha calquera destas:termosolar (case vintecatro veces), solar fotovoltaicacon seguimento, solar fotovoltaica integrada en edifi-cios, chemineas solares, eólica terrestre, eólica mari-ña (tres veces) ou enerxía das ondas (case seis veces).

Galicia podería xerar electricidade suficiente parasatisfacer trinta veces a súa demanda eléctrica pro-xectada en 2050 desenvolvendo todo o potencial dasolar e nove veces desenvolvendo o seu potencial deeólica. Tamén podería xerar con termosolar enerxíasuficiente para satisface-lo dobre de toda a demandaeléctrica peninsular.O potencial solar desta Comunidade permitiría satisfa-cer seis veces a demanda enerxética total proxectadapara esta Comunidade para 2050 (105,56 TWh/ano), opotencial de eólica dúas veces e unha vez coa enerxíadas ondas.

29

Como vemos na figura, a Rexión de Murcia poderíaser autosuficiente con enerxías renovábeis paratoda a súa demanda de electricidade proxectadapara 2050 (5,61 TWh/ano), mesmo podería facelo sócon unha calquera destas: termosolar (corenta eunha veces), solar fotovoltaica con seguimento,solar fotovoltaica integrada en edificios, chemineassolares ou eólica terrestre (máis de once veces). ARexión de Murcia podería xerar electricidade sufi-

ciente para satisfacer cincuenta e cinco veces a súademanda eléctrica proxectada en 2050 desenvolven-do todo o seu potencial solar.

Sería posíbel satisface-la demanda enerxética totalproxectada para a Rexión de Murcia para o ano 2050(48,7 TWh/año) desenvolvendo todo o potencial daeólica e seis veces desenvolvendo todo o potencialda solar.

Como vemos na figura, a Comunidade de Madrid pode-ría ser autosuficiente con enerxías renovábeis paratoda a súa demanda de electricidade proxectada para2050 (34,01 TWh/ano), pero incluso podería facelo sócon termosolar (máis de catro veces) ou con fotovol-taica integrada en edificios (dúas veces). A Comunida-de de Madrid podería xerar electricidade suficiente

para abastecer seis veces a súa demanda eléctricaproxectada en 2050 desenvolvendo todo o seu poten-cial solar. Sería posíbel satisface-la demanda enerxética totalproxectada para a Comunidade de Madrid para o ano2050 (219,45 TWh/año) desenvolvendo todo o potencialda solar.

��1,18 veces

�� 0,12 veces

! ��0,01 veces

" ��#�� 0,002 veces

$�� 0,001 veces

��%�$��"��#��%��"&%��:��)�'��:��*��425��+ ,-��

�� %�$��"��#��%��"&%��:��)�'��:��*�352��+ ,-��

��*�� 4,23 veces

! �� &#�0,04 veces

$�� 0,007 veces

( � ) ��#�� 0,004 veces

" �� 0,004 veces

�� '�� 0,004 veces

�� 0,78 veces

��'�� &� ��0,82 veces

)� ��0,46 veces

+�� ' � ��2,01 veces

(�� 0,006 veces

�� 0,013 veces

��6,22 veces

�� 1,36 veces

��0,08 veces

! ��0,04 veces

$�� 0,01 veces

" ��#�� 0,002 veces

��%�$��"��#��%��"&%��:��)�'��:��*�5.26�+ ,-��

�� %�$��"��#��%��"&%��:��)�'��:��*��27��+ ,-��

��*�� 40,64 veces

! �� &#�0,21 veces

$�� 0,08 veces

( � ) ��#�� 0,012 veces

" �� 0,011 veces

�� '�� 0,012 veces��

11,32 veces ��'�� &� ��6,10 veces

)� ��3,53 veces

+�� ' � ��3,76 veces

�� ,�0,45 veces

��0,72 veces

(�� 0,002 veces

�� 0,09 veces

Mad

rid

Mur

cia


30

Como vemos na figura, a Comunidade Foral de Navarrapodería ser autosuficiente con enerxías renovábeispara toda a súa demanda de electricidade proxectadapara 2050 (5,96 TWh/ano), mesmo podería facelo sócon unha calquera destas: termosolar (case trinta edúas veces), solar fotovoltaica con seguimento, solarfotovoltaica integrada en edificios, chemineas solaresou eólica terrestre (máis de sete veces). Navarrapodería xerar electricidade suficiente para satisfacer

trinta e sete veces a súa demanda eléctrica proxecta-da en 2050 desenvolvendo todo o potencial solar.

Sería posíbel satisfacer dez veces a demanda enerxé-tica total proxectada para a Comunidade Foral deNavarra para o ano 2050 (22,19 TWh/ano) desenvol-vendo todo o seu potencial solar e case dúas vecesdesenvolvendo todo o potencial da eólica.

Nav

arra

País

Vas

co

Solar10,02 veces

Eólica1,94 veces

Biomasa0,19 veces



Enerxía total. Número de veces que sería posíbel satisfacer con cada enerxía renovábel a demanda enerxética da Comunidade de Navarra. Escenariodemanda enerxética da Comunidade de Navarra para 2050: 22,19 TWh/ano

Electricidade total. Número deveces que sería posíbel satisfacercon cada fonte renovábel ademanda eléctrica da Comunidadede Navarra para 2050. Escenariodemanda eléctrica de Navarrapara 2050: 5,96 TWh/ano





Fotovoltaicaen edificios1,33 vecesBiomasa

residual e biogás0,21 veces







Solar1,91 veces

Eólica0,42 veces

Ondas0,14 veces

Biomasa0,06 veces



Enerxía total. Número de veces que sería posíbel satisfacer con cada enerxía renovábel a demanda enerxética da Comunidade Vasca. Escenario demandaenerxética da Comunidade Vasca para 2050: 81,05 TWh/ano

Electricidade total. Número deveces que sería posíbel satisfacercon cada fonte renovábel ademanda eléctrica da ComunidadeVasca para 2050. Escenariodemanda eléctrica da ComunidadeVasca para 2050: 21,77 TWh/ano




Ondas0,50 veces

Biomasa residuale biogás

0,12 veces





Solar fotovoltaicacon seguimento

0,23 veces




Eólica mariña0,39 veces

Como vemos na figura, a Comunidade Autónoma Vascapodería ser autosuficiente con enerxías renovábeispara toda a súa demanda de electricidade proxectadapara 2050 (21,77 TWh/ano), pero incluso podería facelosó con termosolar (case seis veces) ou con eólica

terrestre. Sería posíbel satisfacer case dúas veces ademanda enerxética total proxectada para o PaísVasco para o ano 2050 (81,05 TWh/ano) desenvolvendotodo o seu potencial solar.

31

Como vemos na figura, A Rioxa podería ser autosufi-ciente con enerxías renovábeis para toda a súademanda de electricidade proxectada para 2050(1,82 TWh/ano), mesmo podería facelo só con unhacalquera destas: termosolar (sesenta e oito veces),solar fotovoltaica con seguimento, solar fotovoltaicaintegrada en edificios, chemineas solares ou eólicaterrestre (doce veces). A Rioxa podería xerar electri-

cidade suficiente para satisfacer setenta e seteveces a súa demanda eléctrica proxectada en 2050desenvolvendo todo o seu potencial solar.

Sería posíbel satisfacer case trece veces a demandaenerxética total proxectada para A Rioxa para o ano 2050(11,03 TWh/ano) desenvolvendo todo o seu potencialsolar e dúas veces desenvolvendo o seu potencial eólico.

��12,54 veces

�� 2,06 veces

! ��0,12 veces

" ��#�� 0,018 veces

$�� 0,015 veces

�� %�$��"��#��%��"&%��/�<��)'��/�<��*��2.��+ ,-��

��*�� 67,58 veces

�� 12,47 veces

�� 0,16 veces

" �� 0,01 veces

�� '�� 0,08 veces

(�� 0,05 veces

( � ) ��#�� 0,10 veces

��'�� &� ��2,53 veces

)� ��3,19 veces

+�� ' � ��2,69 veces

! �� &#�0,42 veces

$�� 0,09 veces

��%�$��"��#��%��"&%��/�<��)�'��$�"��*��2�3�+ ,-��

$�� 0,006 veces

�� 1,31 veces

��0,08 veces

! ��0,02 veces

" ��#�� 0,006 veces

��2,65 veces

��%�$��"��#��%��"&%��;��)�'��;��*��6�2�7�+ ,-��

�� %$��"��#��%��"&%��;��)'��;��*��.2�6�+ ,-��

��*�� 11,20 veces

�� 4,16 veces

��'�� &� ��1,10 veces

)� ��1,02 veces

+�� ' � ��2,58 veces

! �� &#�0,07 veces

�� '�� 0,029 veces

�� 0,01 veces

( � ) ��#�� 0,005 veces

$�� 0,04 veces

(�� 0,032 veces

" �� 0,030 veces

�� ,�3,70 veces

��0,48 veces

A R

ioxa

Vale

ncia

A Comunidade Valenciana é a comunidade da penín-sula con maior potencial para a xeración de electrici-dade a partir de enerxía eólica mariña.

Como vemos na figura, a Comunidade Valencianapodería ser autosuficiente con enerxías renovábeispara toda a súa demanda de electricidade proxectadapara 2050 (28,57 TWh/ano), pero incluso podería facelosó con unha calquera destas: termosolar (máis deonce veces), solar fotovoltaica con seguimento, solarfotovoltaica integrada en edificios (ata tres veces),chemineas solares, eólica terrestre ou eólica mariña(catro veces). A Comunidade Valenciana podería xerar

electricidade suficiente para satisfacer dezaseisveces a súa demanda eléctrica proxectada en 2050desenvolvendo todo o potencial que lle ofrece a solar.Esta comunidade podería satisface-la súa demandaeléctrica oito veces desenvolvendo todo o seu poten-cial de enerxía eólica. Tamén podería xerar con termo-solar enerxía suficiente para satisfacer toda a deman-da eléctrica peninsular.Seria posíbel satisfacer toda a demanda enerxéticatotal proxectada para a Comunidade Valenciana parao ano 2050 (171,56 TWh/ano) desenvolvendo todo o seupotencial eólico e case tres veces desenvolvendo oseu potencial solar.


32

Conclusións

· A capacidade de xeración de electricidadecon fontes renovábeis é moi superior ádemanda. Se sumarámo-los teitos obtidos paracada unha das tecnoloxías acadaríase un máxi-mo de 15.798 TWh/ano, equivalentes a 56,42veces a demanda peninsular de electricida-de proxectada en 2050.

· Esa capacidade de xeración renovábel tan ele-vada permítenos propoñérno-la posibilidadeteórica de cubrir tódalas demandas de enerxía,non só eléctrica, pois equivale a 10,36 veces ademanda peninsular de enerxía total pro-xectada en 2050.

· Os recursos renovábeis máis abundantesson os asociados á enerxía solar: entre tóda-las tecnoloxías solares poderíase obter enerxíaequivalente a 8,32 veces a demanda enerxéti-ca total da península en 2050, destacando aenerxía solar termoeléctrica, cuxo potencial dexeración supón o 62,6% do total renovábel.Polo tanto, o noso meirande xacemento ener-xético é o sol, o que confirma que verdadeira-mente estamos no “país do sol”, e isto contras-ta enormemente co papel absolutamente mar-xinal que se lle deu ata o de agora nas planifica-cións enerxéticas ás distintas formas de apro-veita-la enerxía solar.

· O potencial da enerxía eólica é moi superiorós actuais obxectivos de planificación. Paraobter unha ocupación de terreo con eólicaterrestre similar á de outras tecnoloxías, nonsería necesario desenvolver máis da décimaparte do seu potencial, e aínda así se poderíainstalar máis de catro veces a potencia actual-mente planificada.

· Hai tecnoloxías que ata agora foron completa-mente desprezadas na planificación e na regula-ción de incentivos, coma a enerxía eólica mariña,a das ondas, a xeotérmica de rocha seca ou aschemineas solares, que presentan elevadospotenciais de xeración de enerxía.

· Os recursos de biomasa son limitados, en rela-ción con outras renovábeis. Por iso, e posto quepola súa elevada capacidade de regularidadepode ter un papel importante no actual sistemaeléctrico, débese dar prioridade á máxima efi-ciencia na súa utilización, en aplicacións dexeración simultánea de calor e electricidade(coxeración), sen detrimento da súa necesariaachega en sectores coma o transporte e a climati-zación de edificios. Existe recurso suficiente paraque toda a capacidade de coxeración actualmen-te planificada puidera funcionar con biomasa.

· Existen infinitas opcións de configurar unmix de xeración de electricidade 100% reno-

4.Conclusión do informe edemandas de Greenpeace

Conclusión do informe e demandas de Greenpeace

33

vábel. Aínda que a segunda parte deste pro-xecto o desenvolvera en profundidade, pódeseavanzar un posíbel parque de xeración que, cunsobredimensionamento do 178% e 180.000MW de potencia instalada combinando as dis-tintas tecnoloxías renovábeis, tivese capacida-de de xera-la totalidade da demanda eléctricaproxectada en 2050, cunha ocupación do 5,3%do territorio.

· Sería tecnicamente viábel abastece-lo 100%da demanda enerxética total con fontes reno-vábeis. A combinación máis apropiada de tecno-loxías e a súa situación xeográfica dependerándo sistema de distribución enerxética, das nece-sidades de regularidade da xeración (vinculadascoa xestión da demanda) e da evolución de cus-tos de cada tecnoloxía.

· Os recursos renovábeis están tan amplamen-te distribuídos no territorio peninsular, quetódalas comunidades autónomas dispoñen desuficiente capacidade como para abastecercompletamente a súa propia demanda deenerxía eléctrica e total.

Que pide Greenpeace

Para evitar un cambio climático perigoso e osdemais impactos ambientais das enerxías sucias,e dada a abundancia de recursos renovábeis dis-poñíbeis e tendo en conta as grandes inversiónsque absorbe o sistema enerxético e os seus lon-gos períodos de amortización, é urxente encami-ñar de xeito coherente as estratexias de desen-volvemento do noso sistema enerxético cara unhorizonte 100% renovábel. Para impulsar estaRevolución Enerxética precísase:

· Establecer obxectivos legais de obrigatorio cum-primento, no marco da próxima Directiva euro-pea de Enerxías Renovábeis, para que as ener-xías renovábeis acheguen un mínimo do 20% dademanda de enerxía primaria de cada un dos 25estados da UE para 2020, indicando un obxecti-vo especifico para cada enerxía renovábel, deacordo cos recursos renovábeis de cada país.

· Fortalece-lo sistema de primas ás enerxíasrenovábeis, garantindo ós inversores un retor-no da inversion estábel e atractivo para cadatecnoloxía.

· Desenvolver unha fiscalidade ecolóxica queinclúa desgravacións e bonificacións ás inver-sións en enerxías renovábeis, especialmentepara a enerxía solar.

· Garantirlle ás enerxías renovábeis a prioridadede acceso á rede.

· Darlle prioridade ó desenvolvemento das tecno-loxías solares en España, fixando obxectivosmáis ambiciosos, en consonancia co seu altísi-mo potencial, que permitan crear mercados for-tes de cada unha das aplicacións da enerxíasolar para pasar a se-lo “país da enerxía solar”.Aprobar con urxencia a obrigatoriedade de usode enerxía solar térmica e fotovoltaica nos edifi-cios que se constrúan ou reformen.

· Aprobar un plan eólico mariño que determineos criterios para a implantaci6n territorialdesta enerxía e evite situacións de incompren-sión social.

· Favorecer o aproveitamento sostíbel da bio-masa, impoñendo estritos criterios ambientaispara a selección de recursos e creando redesde distribución que faciliten e fagan rendíbel asúa explotación, así como asegura-la máximaeficiencia na súa utilización, obrigando ó seuuso na coxeración sempre que sexa tecnica-mente posíbel.

· Incorporar ó plan de enerxías renovábeis tecno-loxías de alto potencial ata agora “esquecidas”:ondas, xeotérmica, chemineas solares.

· Garantir o dereito dos consumidores a escollerelectricidade limpa, limitando o poder demercado das grandes empresas eléctricas eestablecendo un etiquetado eléctrico que obri-gue ás compañías eléctricas a facilitar nas súasfacturas e anuncios unha información estanda-rizada, completa, comparábel e fiábel sobre aorixe e o impacto ambiental da electricidadeque venden.

· Establecer obxectivos obrigatorios de eficienciaenerxética, que inclúan un aforro enerxéticoanual de cando menos un 2,5% para o sectorprivado e dun 3% para o sector público.


34

AnexoGlosario de termos

Demanda de enerxía eléctrica ou demanda de electricidade É a cantidade de electricidade que consumenun intervalo de tempo a poboación, xa sexapara consumo no sector doméstico, industrial,servizos…A demanda eléctrica per cápita exprésase enkWh/habitante.Para falar da demanda eléctrica peninsularneste estudio empregamos TWh/ano.

Demanda enerxética total ou finalÉ a cantidade de enerxía (en forma de calor, elec-tricidade, movemento…) que consume a poboa-ción nun tempo dado en tódolos sectores: trans-porte, doméstico, industrial, servizos…

Para facela comparábel coa demanda eléctrica,usámo-las mesmas unidades: kWh/habitante-día,TWh-ano.

Enerxía e potenciaO brillo dunha lámpada depende da súa poten-cia (vatios), pero a enerxía que utiliza dependedo tempo que estea acesa (vatios-hora). Domesmo xeito, unha central que xera enerxía teráunha potencia ou capacidade (kW) e a enerxíaque produce esa central será o produto dapotencia instantánea polo tempo que a centralestá a funcionar (kWh).

• UnidadesW = vatio, é a unidade internacional estándarde potencia.kWh = kilovatio-hora, unidade de enerxía.Un dispositivo que teña un kW de potencia, óremate dunha hora terá consumido un kilova-tio-hora de enerxía.

· Revisa-la actual planificación enerxética, talcomo prometeu o presidente do Goberno, esta-blecendo un obxectivo de maior eficiencia emenor demanda enerxética e planificando asinfraestruturas enerxéticas necesarias, non paracontinuar coa construción masiva de centraistérmicas, senon para acelera-lo investimento enrenovábeis.

· Eliminar tódalas subvencións ós combustí-beis fósiles e á enerxía nuclear, e internalizartódolos custos externos.

· Desincentiva-las inversións en novas cen-trais térmicas, obrigando a demostrar, median-te unha análise pormenorizada, que tódalasalternativas de enerxía limpa (eficiencia e reno-vábeis) están esgotadas ou non son suficientes,antes de autoriza-la construción de calqueracentral de combustíbel fósil.

· Poñer en marcha un plan de peche progresivopero urxente das centrais nucleares existen-tes, no horizonte do 2015, en coherencia cocompromiso electoral do PSOE e do programade Goberno do Presidente Rodríguez Zapatero.

· Aprobar un Plan Nacional de Asignación deemisións para o período 2008-2012 que asegu-re que España cumpra o obxectivo comprometi-do no Protocolo de Kioto.

· Negociar novos e máis profundos obxectivosde redución de emisións para o segundo perio-do de compromiso do Protocolo de Kioto (2013-2017) e elevalos para un terceiro periodo decompromiso (2018-2022) a un mínimo do 30%de redución global.

Anexo

35

• Equivalencia1 kW (quilovatio)= 1000 vatios1MW (megavatio)= 1000 kW1XW(xigavatio)= 1000 MW o mil millóns devatios1TW (teravatio)= 1000 GW o mil millóns dequilovatios

XeraciónProdución de enerxía eléctrica.

Mix de xeración eléctricaÉ a combinaci6n das diferentes tecnoloxías quese empregan para xera-la electricidade precisapara satisface-la demanda eléctrica. Tamén secoñece como cesta ou carteira de xeración.

Potencia picoPotencia máxima que pode xerar unha centralsolar fotovoltaica en condicións estándar.

Sistema eléctrico O conxunto de equipos necesarios para da-loservizo eléctrico, é dicir, para facer que os con-sumidores dispoñan da electricidade quedemandan. Inclúe tanto as centrais xeradorascomo a rede que transporta a electricidadeentre distintas zonas do país e a que a distribúeata os puntos de consumo.

Sistema de xeración eléctricaFalamos de sistema de xeración eléctrica parareferirnos á parte do sistema eléctrico que com-prende o conxunto de unidades xeradoras (cen-trais térmicas, parques eólicos…).

Sistema ou rede de transporte e de distribuciónO actual sistema de cableado que se utiliza paratransporta-la electricidade desde as centrais nasque se xera ata os puntos de demanda. A ener-xía eléctrica transpórtase en alta tensión entredistintas zonas do país e distribúese en baixatensión ata os puntos de consumo.

Teito de xeraciónA enerxía que se podería xerar con cada tecnolo-xía no caso de que desenvolvera todo o seupotencial.

Teito de potenciaA potencia que se podería instalar de cada tec-noloxía no caso de que se desenvolvera todo oseu potencial.

un informe sobre o potencial das enerxías renovábeis na españa …archivo-es.greenpeace.org ›...

Documents