proposta de ampliación da rede natura 2000 de galicia

GI-1934 Terreo & Biodiversidade Instituto de Biodiversidade Agraria e Desenvolvemento Rural – IBADER Universidade de Santiago – Campus de Lugo

Proposta de Ampliación da Rede Natura 2000

de Galicia

2011


Proposta de Ampliación da Rede Natura 2000 de Galicia - 2011 Equipo redactor: Dr. Pablo Ramil Rego (Dir) Dr. Manuel A. Rodríguez Guitián Dr. Ramón Díaz Varela D. Marco Rubinos Román D. Boris Hinojo Sánchez D. Javier Ferreiro da Costa D. Belén de Nóvoa Fernández GI-1934 Terreo & Biodiversidade Instituto de Biodiversidade Agraria e Desenvolvemento Rural (IBADER) Universidade de Santiago – Campus de Lugo

Decembro v2


Proposta de Ampliación da Rede Natura 2000 de Galicia - 2011

1

Introdución

1

2

A Rede Natura 2000

2

3

Obxectivos e Criterios Adoptados

7

4

Proposta de Ampliación

10 4.1 LIC que permanecen sen cambios 15

4.2 Propostas de novos LIC 17 4.3 LIC nos que se amplía a superficie 19 4.4 Contextualización da proposta de ampliación 22

5

Análise da Biodiversidade

24

6

Distribución Administrativa

35

6.1 A Rede Natura 2000 nas provincias galegas 35

6.2 A Rede Natura 2000 nos concellos galegos 37 6.3 A Rede Natura 2000 (LIC + ZEPA) 51

7

Bibliografía

53

Anexos

1 Cartografía dos LIC ampliados 56

2 Cartografía dos novos LIC 83

IBADER GI-1934 TB. Lab. Botánica & Bioxeografía Universidade de Santiago. LUGO

1

1111

Introdución

A creación e consolidación da Rede Natura 2000, en base á Directiva Comunitaria 92/43/CEE, é unha das políticas medioambientais de maior éxito e calado na Unión Europea. Mediante esta Directiva estableceuse a rede coordinada de áreas protexidas máis grande do mundo, que constitúe un elemento fundamental á hora de garantir o mantemento da biodiversidade e os servizos ecosistémicos do conxunto dos estados membros da Comunidade Europea. Esta rede constitúe ademais unha demostración práctica dos esforzos para conservar o legado natural de hábitats e especies no territorio europeo. No ano 2012, cumpriranse 20 anos dende a creación da Rede Natura 2000. Durante este tempo de aplicación das Directivas europeas orientadas a garantir e manter a biodiversidade no ámbito da Unión Europea, a Rede Natura 2000 foi incrementándose en número de lugares e en superficie protexida, acadando actualmente 26.000 espazos, o que representa case que o 18% da superficie terrestre da Unión Europea. Os diferentes lugares incluídos hoxe na Rede Natura foron propostos polos Estados membros da Unión Europea en base aos criterios do Anexo III da DC 92/43/CEE, empregando a información científico-técnica pertinente, relativa aos hábitats do Anexo I da citada Directiva, ás especies do seu Anexo II para o caso dos Lugares de Importancia Comunitaria (LIC), e ás da Directiva Aves para o caso das Zonas de Especial Protección para as Aves (ZEPA). No tocante a Galicia, foi no ano 2004 cando se aprobou a proposta de lugares a ser incluídos na Rede Natura 2000, proposta establecida mediante o Decreto 72/2004 de 2 de abril (DOG nº 69, 12/04/2004). Os límites destes espazos fixéronse públicos mediante a Resolución do 30 de abril de 2004 da Dirección Xeral de Conservación dá Natureza (DOG nº 95, 19/05/2004). De acordo cos criterios emanados da Directiva Hábitat, a Unión Europea recoñece en qué estados membros a Rede Natura 2000 aínda é incompleta, ao non contar cunha adecuada representación dos tipos de hábitats e especies de interese comunitario no seu territorio. Deste modo, a Unión Europea define os criterios a seguir para cada estado membro co fin de acadar unha Rede Natura 2000 completa. España atópase entre os países con insuficiencias na configuración dos espazos da Rede Natura 2000, sendo Galicia un dos territorios onde é necesario ampliar os Lugares de Importancia Comunitaria.


2

2222

A Rede Natura 2000

Actualmente a Rede Natura 2000 componse de máis de 26.000 lugares, dos que a maioría corresponden coa figura Lugar de Importancia Comunitaria (LIC), xa que consta de 22.594 espazos, mentres que o número de Zonas de Especial Protección para as Aves (ZEPA) é de 5.437. En conxunto esta rede abrangue unha superficie de 949.910 Km2, cuxo territorio continental supón o 79% (751.150 Km2) e o mariño o 21% (198.760 Km2). Tendo en conta estas cifras, a Rede Natura 2000 representa o 17.5% da superficie terrestre da Unión Europea. (Comisión Europea, 2011) Atendendo aos datos do último Barómetro da Comisión Europea sobre a Rede Natura 2000 e aos informes nacionais en relación ao artigo 17 da Directiva Hábitat, pódese comprobar unha ampla diferenza entre países no número de lugares designados para conformar a Rede Natura 2000, así como na súa superficie (Van Appeldoorn et al., 2009). Deste modo obsérvase como España, Italia, Finlandia, Francia, Suecia ou Alemaña presentan un grande número de lugares designados, superando os 1.500. Tamén destaca España en canto a superficie incluída na Rede Natura 2000, ao ser xunto con Francia os únicos países que superan os 100.000 Km2. de superficie da rede. No caso do estado español, esta superficie supón o 27,20% do seu territorio nacional, só superada por Bulgaria (33,9%), Eslovenia (35,5%) e Eslovaquia (29%) e Chipre (28,4%). De acordo cos últimos datos sobre a Rede Natura 2000 da Comisión Europea (2011), España alberga 1.458 LIC e 593 ZEPA, contribuíndo así á rede nun total de 1.787 lugares, cuxa superficie total representa 14.759.100 ha, o que supón o 15,5% do total da Rede Natura en Europa. Respecto á superficie continental de España, a rede representa o 27,2% do territorio (13.7311.700 ha), mentres que a superficie mariña inclúe un total 1.027.500 ha. A nivel galego, a listaxe actual de LIC e ZEPA inclúe 75 lugares. En concreto, atópanse en Galicia 59 LIC, 55 pertencentes á Rexión Bioxeográfica Atlántica e 10 á Mediterránea, dos cales, 6 posúen territorios emprazados tanto na Rexión Atlántica como na Mediterránea (Os Ancares – O Courel, Canón do Sil, Río Cabe, Veiga de Ponteliñares, Baixa Limia, Macizo Central e Río Támega), sempre de acordo coa clasificación en ecorrexións do territorio por parte da Dirección Xeral - XI da Comisión Europea. O número de ZEPA declaradas en Galicia é de 16. Dende o punto de vista superficial, a Rede Natura 2000 en Galicia supón o 12% do territorio continental, sumando 354.576,6 ha; mentres que a superficie mariña inclúe 34.990,3 ha. Destas superficie os LIC son os lugares que máis contribúen en Galicia á superficie da Rede Natura 2000, con 374.434,8 ha, o 96,1%. A distribución da superficie dos LIC por provincias é desigual, destacando con máis de 100.000 ha as provincias de Lugo (156.406,3 ha) e Ourense (118.285.7 ha). Pontevedra conta con 38.552 ha e A Coruña con 61.190,8 ha. De entre todas as provincias galegas, a da Coruña é a que máis contribúe á superficie mariña da Rede Natura 2000 con practicamente 16.000 ha.


3

Porcentaxe de Superficie terrestre da Rede Natura 2000 nos Estados membros da Unión Europea e Galicia

Figura 1.- Porcentaxe de superficie continental da Rede Natura 2000 por Estado membro (Comisión Europea, 2011). [*] Designación dos LIC incompleta no Estado membro (Maio de 2010)

Comparando os valores porcentuais da superficie actual Rede Natura 2000 de Galicia coa do resto dos Estados membros obsérvase como Galicia unicamente superaría a 3 países, Reino Unido, Dinamarca e Letonia. De entre estes tres Estados, o Reino Unido e Dinamarca pertencen tamén á Rexión Bioxeográfica Atlántica como Galicia. No entanto, hai que destacar que no caso de Dinamarca, a

0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40%

Reino unido*

Dinamarca

Letonia*

Galicia (actual)

Lituania*

Francia*

Bélxica

Irlanda*

Malta

Países Baixos

Suecia*

República Checa*

Finlandia*

Austria*

Alemaña

Estonia*

Rumanía*

Luxemburgo*

Italia

Polonia*

Portugal

Hungría*

Grecia

España*

Chipre*

Eslovaquia*

Bulgaria*

Eslovenia*


4

designación de Lugares de Importancia Comunitaria xa está rematada, de acordo coa información do “Eurobarómetro” da Comisión Europea.

Espazos Naturais Protexidos

Superficie Medio terrestre-transicional Medio Mariño (0-100 m) Total Superficie Porcentaxe Superficie Porcentaxe

Espazos Protexidos Rede Natura 2000

LIC – Galicia 374.434,8 ha 347.324,8 ha 11,7 % 27.110,0 ha 6,8 %

LIC – A Coruña 61.190,8 ha 45.194,9 ha 1,5 % 15.995,9 ha 4,0 % LIC – Lugo 156.406,3 ha 156.002,8 ha 5,3 % 403,5 ha 0,1 % LIC – Ourense 118.285,7 ha 118.285,7 ha 4,0 % ---- ---- LIC – Pontevedra 38.552,0 ha 27.841,4 ha 0,9 % 10.710,6 ha 2,7 %

ZEPA – Galicia 101.134,9 ha 88.362,8 ha 3,0 % 12.772,1 ha 3,2 %

Total Rede Natura 2000 389.565,9 ha 354.575,6 ha 12,0 % 34.990,3 ha 8,8 %

As superficies calculadas corresponden ás delimitacións dos distintos tipos de categorías de espazos naturais protexidos adaptadas nos límites autonómicos ao contorno E 1:25.000 do CNIG, cartografía que se acordou sexa empregada por todas as CCAA na 8ª reunión do Comité de Espazos Naturais Protexidos, e que será a que envíe o Banco de Datos da Biodiversidade ás CCAA ata que exista no Rexistro Central de Cartografía unha inscrición das Delimitacións Territoriais autonómica, en virtude do establecido no RD 1545/2007, de 23 de novembro, polo que se regula o Sistema Cartográfico Nacional.

Táboa 1.- Espazos Naturais Protexidos de Galicia. Datos relativos á superficie diferenciados entre a área ocupada por medios terrestres e medios de augas transicionais (tramos fluvio-mariños de esteiros, marismas, lagoas costeiras, etc), fronte ás áreas ocupada polo medio mariño próximo á costa, establecendo o seu límite externo na cota batimétrica de 100 m.

Débese ter en consideración que os datos superficiais relativos á Rede Natura 2000 nos diferentes territorios da Unión Europea é variable. Ten unha maior importancia contar coa representatividade adecuada das especies e tipos de hábitats de interese comunitario, que ter designada unha ampla superficie do territorio. Esta situación pódese observar en Dinamarca, que non presenta unha porcentaxe elevada de superficie de Rede Natura 2000 (8,9%), pero xa conta cunha rede completa para os Lugares de Importancia Comunitaria de acordo á Comisión Europea.

Superficie Terrestre (%) na Rede Natura 2000

Galicia 12,0%

Eslovenia1 35,5% Portugal 20,9% Austria1 14,7% Bélxica 12,7% Bulgaria1 33,9% Polonia1 19,4% Finlandia1 14,4% Francia1 12,5% Eslovaquia1 29,0% Italia 19,2% R. Checa1 14,0% Lituania1 12,1% Chipre1 28,4% Luxemburgo1 18,1% P. Baixos 13,8% Letonia1 11,3% España1 27,2% Rumanía1 17,9% Suecia1 13,8% Dinamarca 8,9% Grecia 27,1% Estonia1 17,8% Malta 13,0% R. Unido1 7,2% Hungría1 21,4% Alemaña 15,4% Irlanda1 13,0% UE 17,5%

[1] Designación dos LIC incompleta no Estado membro (Maio de 2010)

Táboa 2.- Comparativa da porcentaxe de superficie terrestre entre Galicia e os Estados membros da Unión Europea. Fonte: Eurobarómetro da Comisión Europea (2011)

A designación dos lugares da Rede Natura 2000 en Galicia levou aparellada a elaboración de diferentes propostas por parte da Xunta de Galicia, dende o ano 1999, renovando os datos dispoñibles nos anos 2001, 2002 e 2003, e acadando a proposta final no ano 2004, publicada mediante o Decreto 72/2004, de 2 de abril (DOG 69, 12/04/2004), posteriormente na Resolución de 30 de abril de 2004 da Dirección Xeral de Conservación da Natureza (DOG 95, 19/05/2004) incluíanse os límites da Rede Natura 2000.


5

A Rede Natura 2000 en Galicia aprobada no ano 2004, estaba composta por 59 Lugares de Importancia Comunitaria (LIC) e 14 Zonas de Especial protección para as Aves (ZEPA), ás cales incorporáronse dúas máis mediante o Decreto 131/2008 e o Decreto 411/2009, de modo que a actual Rede Natura 2000 quedaría configurada por un total de 75 espazos (59 LIC e 16 ZEPA). Galicia foi unha das primeiras comunidades autónomas de España en declarar a Rede Natura 2000 como Espazos Naturais Protexidos, mediante o citado Decreto 72/2004, no que os, tanto os LIC como as ZEPA pasaron a formar parte da Rede Galega de Espazos Protexidos creada en base á Lei 9/2001, de Conservación da Natureza, baixo a figura de Zona de Especial Protección dos Valores Naturais (ZEPVN). Así mesmo, a Lei 42/2007, de Patrimonio Natural e da Biodiversidade, vén de considerar aos lugares incluídos na Rede Natura 2000 (LIC e ZEPA) dentro da categoría “Espazos Protexidos Rede Natura 2000”, co alcance e as limitacións que establezan as Comunidades Autónomas na súa lexislación.

Proceso de aprobación da RN2000

Superficie aprobada (ha) Superficie Total Norma Data DOG LIC ZEPA RN2000

Orde do 28 de outubro de 1999 09-11-1999 - - 324.930,61 Orde do 7 de xuño de 2001 19-06-2001 - - 359.559,00 Orde do 13 de xuño de 2002 18-06-2002 - - 359.559,00 Orde do 9 de xuño de 2003 16-06-2003 - - 359.559,00 Decreto 72/2004, de 2 de abril 12-04-2004 373.434,80 71.685,42 382.786,70 Decreto 131/2008 de 19 de xuño 27-06-2008 - 22.510,28 382.786,70 Decreto 411/2009 de 12 de novembro 24-11-2009 - 6.939,20 389.565,90

TOTAL 373.434,80 101.134,90 389.565,90

Táboa 3.- Disposicións normativas de aprobación das propostas provisionais da Rede Natura 2000 en Galicia, data da súa publicación e superficies da Rede Natura 2000 por data.

Evolución da superficie da Rede Natura 2000 en Galicia

Figura 2.- Evolución da superficie da Rede Natura 2000 (ha) de acordo ao proceso da súa aprobación. En Laranxa móstrase o aumento da superficie da rede segundo as disposicións normativas aprobadas.

De todos modos, non é ata decembro de 2004 cando a Comisión Europea aproba a primeira listaxe de Lugares de Importancia Comunitaria que inclúen lugares do territorio galego. Trátase da Decisión

300.000

310.000

320.000

330.000

340.000

350.000

360.000

370.000

380.000

390.000

400.000

1999 2001 2002 2003 2004 2008 2009


6

2004/813/CE que recollía os LIC da Rexión Bioxeográfica Atlántica da Unión Europea, en total 55 lugares en Galicia. No ano 2006, a Comisión Europea aprobaría o resto de LIC de Galicia, ao facer pública a listaxe de lugares da Rexión Bioxeográfica Mediterránea, mediante a Decisión 2006/613/CE, recollendo 10 lugares dentro do territorio galego.

Turbeiras Altas Activas

Figura 3. Detalle das grandes bochas de esfagnos que caracterizan moitas das representacións de turbeiras altas activas (Nat-2000 7110*) en Galicia (Serra de Forgoselo, A Capela).


7

3333

Obxectivos e Criterios Adoptados

Transcorridos 19 anos dende que fora promulgada a Directiva Hábitat (DC 92/43/CEE), a maioría dos Estados membros da Unión Europea aínda non completaron a designación das áreas protexidas (Lugares de Importancia Comunitaria - LIC e Zonas de Especial Protección das Aves - ZEPA), co cal aínda non acadaron o obxectivo de cubrir os niveis necesarios de representatividade dos distintos tipos de hábitats, e das poboacións de especies, de interese comunitario establecidos na Rede Natura 2000 (Comisión Europea, 2010). A Directiva Hábitat establece os criterios para a configuración da Rede Natura 2000 na Unión Europea en base principalmente á representatividade dun conxunto elementos, os tipos de hábitats e especies de interese comunitario, tipificados así nos correspondentes anexos da mencionada Directiva. Isto é así co fin que os estados membros da UE poidan garantir o mantemento nun estado de conservación favorable dos elementos indicados, designando os diferentes lugares da Rede Natura 2000 no seu territorio. Ademais débese prestar especial atención sobre aquelas especies e tipos de hábitats tipificados como prioritarios na Directiva Hábitat, xa que a conservación destes supón unha especial responsabilidade para a Comunidade, habida conta da importancia da súa proporción na súa área de distribución natural dentro do ámbito da Unión Europea. Con posterioridade á promulgación da Directiva Hábitat, a Comisión Europea auspiciou distintas reunións técnicas institucionais onde se avaliou a representación dos tipos de hábitats e especies de interese comunitario nas diferentes rexións bioxeográficas do territorio europeo. Deste modo, obtivéronse conclusións de cara a completar a Rede Natura 2000 con respecto aos tipos de hábitats e especies de interese comunitario insuficientemente representados. Entre as diferentes reunións técnicas cabe sinalar as que tiveron lugar para a rexión bioxeográfica Atlántica en Irlanda (1999, Kilkee), Francia (1999, París), Países Baixos (2002, Den Haag), España (2003, Madrid); para a rexión bioxegráfica Mediterránea en Grecia (1998, Tesalónica), Portugal (1999, Sesimbra), Bélxica (2003, Bruselas), España (2004, Madrid); e para a rexión Atlántica Mariña (2009, Galway). Como conclusións ás que chegaron os expertos designados pola Dirección Xeral de Medio Ambiente da Unión Europea (DX XI) nas reunións técnicas mencionadas xurdiron distintas publicacións técnicas e comunicacións oficiais da Comisión Europea que establecen os criterios a aplicar co fin de acadar unha Rede Natura 2000 cunha adecuada representación dos tipos de hábitats e especies de interese comunitario (Hopkins & Buck, 1995; Communication from the Commission to the Council and to the European Parliament 2002, 2005; Comisión Europea, 2005, 2007, 2009, 2011; ETC Biological Diversity, 2007; Papp & Tóth, 2007;EEA, 2010) Por outra parte, a propia Comisión Europea, no momento de publicar as primeiras listaxes de Lugares de Importancia Comunitaria, establece unha serie de insuficiencias na delimitación da Rede Natura 2000 en cada unha das rexións bioxeográficas e para cada estado membro, en base a unha representación insuficiente de determinados tipos de hábitats e especies de interese comunitario. Esta situación vén reflectida en Galicia nas Decisións da Comisión Europea relativas á aprobación das listaxes de LIC nas


8

rexións bioxeográficas europeas Atlántica e Mediterránea, xa que en Galicia conflúen estas dúas rexións bioxeográficas. Na Decisión da Comisión Europea, 2004/813/CEE, do 7 de decembro de 2004, pola que se adopta a listaxe de Lugares de Importancia Comunitaria da Rexión Bioxeográfica Atlántica (DOUE L 387, 29/12/2004), formúlase para o ámbito do estado español a necesidade de mellorar a representatividade de determinados tipos de hábitats, contando en Galicia cos tipos prioritarios Queirogais húmidos atlánticos de zonas temperadas de Erica ciliaris e E. tetralix (Nat-2000 4020*) e as Turbeiras altas activas (Nat-2000 7110*), así como o hábitat de interese comunitario asociado a estes, os Mires de Transición (Nat-2000 7140). Das especies que a Decisión 2004/813/CEE menciona e estaría presente no territorio galego incluiríase unicamente o peixe anádromo Alosa fallax, a sabela ou zamborca. Nesta mesma Decisión (2004/813/CEE) establécese que os tipos de hábitats mariños Bancos de area cubertos permanentemente por auga mariña (Nat-2000 1110) e Arrecifes (Nat-2000 1170), así como as especies mariñas Tursiops truncatus (arroaz), Phocoena phocoena (toniña), Halichoerus grypus (foca cincenta) e Phoca vitulina (lobo mariño) requiren dunha maior precisión a nivel do conxunto da Unión Europea. A Decisión 2006/613/CE da Comisión, do 19 de xullo de 2006, pola que se adoptaba, a listaxe de Lugares de Importancia Comunitaria da Rexión Biogeográfica Mediterránea (DOUE L 259, 21/9/2006), especifica a necesidade de mellorar a representatividade no ámbito do territorio español de distintos tipos de hábitats, estre os cales atópanse dous con presenza en Galicia: os Bosques aluviais de Alnus glutinosa e Fraxinus excelsior (Nat-2000 91E0*) e os Prados de sega de baixa altitude (Nat-2000 6510).

Especies e tipos de hábitats cubertos insuficientemente pola rede

4020 � Queirogais húmidos atlánticos Rex. Atlántica

7110 � Turbeiras altas activas Rex. Atlántica 7140 Mires de transición Rex. Atlántica

6510 Prados de sega de baixa altitude Rex. Mediterránea 91E0 � Bosques aluviais de Alnus glutinosa e Fraxinus excelsior Rex. Mediterránea

Alosa fallax Rex. Atlántica

Especies e tipos de hábitats mariños que requiren maior precisión

1110 Bancos de area cubertos permanentemente por auga mariña Rex. Atlántica 1170 Arrecifes Rex. Atlántica

Tursiops truncatus Rex. Atlántica Phocoena phocoena Rex. Atlántica Halichoerus grypus Rex. Atlántica Phoca vitulina Rex. Atlántica

Especies e tipos de hábitats suxeitos a exame científico

7130 � Turbeiras de cobertor (* para as turbeiras activas) Rex. Atlántica

7110 � Turbeiras altas activas Rex. Mediterránea 7140 Mires de transición Rex. Mediterránea

Petromyzon marinus Rex. Atlántica

Táboa 4.- Insuficiencias da Rede Natura 2000 definidas pola Comisión Europea para o estado español (Decisións 2004/813/CE e 2006/613/CE). Só se inclúen especies e tipos de hábitats presentes no territorio galego


9

Ademais, ambas as dúas Decisións (2004/813/CEE e 2006/613/CE) inclúen diferentes tipos de hábitats de interese comunitario e especies suxeitas a exame científico de cara a avaliar a súa correcta representatividade na Rede Natura 2000, recollidas tamén no Anexo 3 das citadas Decisións da Comisión. No caso da rexión bioxeográfica Atlántica atoparíamos en Galicia: Turbeiras de cobertor (* para as turbeiras activas) (Nat-2000 7130*) e a lamprea (Petromyzon marinus); mentres que para a rexión bioxeográfica Mediterránea se atoparían: Turbeiras altas activas (Nat-2000 7110*) e Mires de transición (Nat-2000 7140). Tendo en consideración os criterios anteriores, a presente proposta de ampliación da Rede Natura 2000 en Galicia materialízase en base a dous conxunto de criterios emanados das decisións e directrices formuladas pola Dirección Xeral de Medio Ambiente (DX XI) da Unión Europea:

• C1: Insuficiencias identificadas pola Comisión Europea (Decisións 2004/813/CE e 2006/613/CE) segundo Rexións Bioxoegráficas.

• C2: Mellora da representatividade en base á Directiva Hábitat e os traballos técnicos derivados da

súa aplicación. O primeiro grupo de criterios fai referencia expresa ás insuficiencias detectadas e establecidas pola Comisión Europea na Decisión da Comisión Europea, 2004/813/CEE da Comisión, do 7 de decembro de 2004, pola que se adopta a listaxe de Lugares de Importancia Comunitaria da Rexión Bioxeográfica Atlántica (DOUE L 387, 29/12/2004) e na Decisión 2006/613/CE da Comisión, do 19 de xullo de 2006, pola que se adopta a listaxe de Lugares de Importancia Comunitaria da Rexión Bioxeográfica Mediterránea (DOUE L 259, 21/9/2006). Complementariamente ao anterior adóptase un segundo grupo de criterios derivados das reunións técnicas institucionais, auspiciadas pola Comisión Europea, onde se reuniron aqueles expertos designados pola Dirección Xeral de Medio Ambiente da Unión Europea (DX XI), onde se avaliou á adecuada representatividade dos tipos de hábitats e especies de interese comunitario nas propostas inicias de Lugares de Importancia Comunitaria nas rexións bioxeográficas Atlántica e Mediterránea, co fin de dotar á Rede Natura 2000 dunha maior coherencia. No caso dos criterios de mellora da representatividade en base á Directiva Hábitat e os traballos técnicos derivados da súa aplicación, os diferentes tipos de hábitats de interese comunitario e especies foron agrupados seguindo a clasificación da propia Directiva Hábitat, separando por tanto aos tipos de hábitats nos nove grupos de hábitats de interese comunitario establecidos no Anexo I da citada Directiva, e nas especies separando naquelas prioritarias das que non o son pero tamén se atopan no Anexo II da Directiva Hábitat. Os grupos de elementos de interese comunitario resultantes son: Hábitats costeiros e vexetación halofítica (H1), Dunas marítimas e continentais (H2), Hábitats de auga doce (H3), Queirogais e matogueiras de zona temperada (H4). Matogueiras esclerófilas (H5), Formacións herbosas naturais e seminaturais (H6), Turbeiras e áreas lamacentas (H7), Hábitats rochosos e covas (H8), Bosques (H9). Especies prioritarias (PR), Especies de interese comunitario (Anexo II DC 92/43/CEE) (INT).


10

4444

Proposta de Ampliación

Actualmente a Rede Natura 2000 de Galicia atópase composta por 59 Lugares de Interese Comunitario (LIC) e 16 Zonas de Especial Protección para as Aves (ZEPA) abranguendo en conxunto unha superficie de 389.566 ha, da cal o 91% é territorio continental (354.575,6 ha) e o 9 % mariño (34.990,3 ha). Tendo en conta estas cifras, a Rede Natura 2000 continental representa o 12% da superficie de Galicia. A presente proposta de ampliación da Rede Natura 2000 de Galicia supón a creación de 21 novos LIC e a ampliación da superficie de 28 LIC, mentres que 31 dos actuais LIC permanecen sen cambios na súa delimitación. Mediante esta proposta de ampliación da Rede Natura 2000 increméntase a superficie de LIC en 154.174,3 ha, o que supón que a superficie total destes espazos en Galicia pasaría a ser de 528.609,1 ha, incrementándose en 102.857 ha a superficie terrestre e en 51.318 ha a superficie de medios mariños.

Proposta de ampliación dos LIC da Rede Natura 2000 en Galicia

Superficie total

Superficie continental Superficie mariña ha % ha %

LIC da Rede Natura actual 374.434,8 ha 347.324,8 ha 92,8% 27.110,0 ha 7,2%

LIC da Rede Natura proposta 528.609,1 ha 450.181,4 ha 85,2% 78.427,7 ha 14,8%

Incremento proposto 154.174,3 ha 102.856,6 ha 66,7% 51.317,7 ha 33,3%

As superficies calculadas corresponden ás delimitacións dos espazos naturais protexidos adaptadas nos límites autonómicos ao contorno E 1:25.000 do CNIG, cartografía que se acordou sexa empregada por todas as CCAA na 8ª reunión do Comité de Espazos Naturais Protexidos. Como liña de división entre mar e terra emprégase a liña de cota 0 da cartografía a escala 1:25.000 do Centro Nacional de Información Xeográfica (CNIG).

Táboa 5.- Superficies totais, mariñas e terrestres da ampliación dos LIC da Rede Natura 2000 de Galicia e porcentaxes que supoñen as superficies mariñas e continentais con respecto á superficie total.

A provincia de Pontevedra é a que inclúe un maior número de espazos nos que non se modifican os seus límites, con 13. Os 28 LIC que ven incrementada a súa superficie con respecto á rede actual suman un total de 92.909 ha. ampliadas, destacando a provincia da Coruña, na que se modifican 11 LIC. Os 21 LIC de nova creación repártense en máis de 61.000 ha do seguinte modo, 8 LIC na Coruña, 6 en Ourense, 4 en Pontevedra e 3 en Lugo. Como anteriormente se ten comentado, os criterios sobre os que se basea a ampliación da maior parte dos LIC, e os que se propoñen de nova creación, veñen fixados pola Directiva Hábitat. Para o presente traballo estes estrutúranse en dous grupos: as insuficiencias identificadas pola Comisión Europea nas Decisións 2004/813/CE e 2006/613/CE (C1), e a mellora da representatividade en base á Directiva Hábitat e os traballos técnicos derivados da súa aplicación (C2).


11

LIC Ampliados e de Nova Creación

102 Costa Ártabra 123 Río Grande 309 Serra da Enciña da Lastra 103 Fragas do Eume 124 Río Belelle 310 Penas Libres 105 Costa da Morte 203 Parga-Ladra-Támoga 311 Videferre 106 Complexo Húmido de Corrubedo 205 As Catedrais 312 Río Arnoia 107 Betanzos-Mandeo 206 Carballido 313 Brañas do Río Calvos 108 Carnota-Monte Pindo 209 Monte Maior 314 Veigas do Río Salas 112 Monte e Lagoa de Louro 210 Negueira 315 Brañas de Golpellás 113 Xubia-Castro 213 Río Ouro 401 Sistema fluvial Ulla-Deza 114 Serra do Careón 215 Serra do Xistral 403 A Ramallosa 115 Rio Anllóns 216 Río Cabe 408 Brañas de Xestoso 116 Río Tambre 217 Costa da Mariña Occidental 414 Serra do Cando 117 Brañas do Xallas 218 Río Sor 417 Serra do Suído 118 Esteiro do Río Baxoi 219 Miño-Neira 418 Serra da Groba e Monte da Valga 119 Río Baleo 220 Serra de Foncuberta 419 Costa de Oia 120 Serra da Cova da Serpe 301 Baixa Limia 420 Illa de Cortegada 121 Brañas do Deo 302 Macizo Central 122 Río do Castro 308 Pena Maseira

Figura 4.- Distribución dos Lugares de Importancia Comunitaria ampliados e de nova creación propostos en Galicia.


12

Nas táboas seguintes recóllense os Lugares de importancia Comunitaria, tanto de nova creación, como os que se amplían, onde se indica a adopción dos criterios que foron considerados na proposta de ampliación da Rede Natura de Galicia, criterios en todo caso establecidos pola Directiva Hábitat. C1: Insuficiencias identificadas pola Comisión Europea (Decisións 2004/813/CE e 2006/613/CE)

Rex. Atlántica Rex. Medit. Área Mariña COD ESPAZO 4020* 7110* 7130* 7140 6510 91E0* 1110 1170 SPS

102 Costa Ártabra � � � � � � 103 Fragas do Eume � � � 105 Costa da Morte � � � � � 106 Complexo Húmido de Corrubedo � � � 107 Betanzos-Mandeo � 108 Carnota-Monte Pindo � � � 112 Monte e Lagoa de Louro � � � 113 Xubia-Castro � � � 114 Serra do Careón � � � 115 Rio Anllóns � � � 117 Brañas do Xallas � � � 118 Esteiro do Río Baxoi � � 119 Río Baleo � � � 120 Serra da Cova da Serpe � � � 121 Brañas do Deo � � � 124 Río Grande � 125 Río Belelle �

203 Parga-Ladra-Támoga � � � 205 As Catedrais � � � 206 Carballido � 209 Monte Maior � � � 210 Negueira � � 213 Río Ouro � 215 Serra do Xistral � � � � 216 Río Cabe � � 217 Costa da Mariña Occidental � � 218 Río Sor � � � 219 Miño-Neira � 220 Serra de Foncuberta � �

301 Baixa Limia � � 308 Pena Maseira � � 309 Serra da Enciña da Lastra � � 310 Penas Libres � � 311 Videferre � � 312 Río Arnoia � � 313 Brañas do Río Calvos � � � � � 314 Veigas do Río Salas � � � � � 315 Brañas de Golpellás � � � � �

403 A Ramallosa � 408 Brañas de Xestoso � 417 Serra do Suído � � � 418 Serra da Groba e Monte da Valga � � � 419 Costa de Oia � � � 420 Illa de Cortegada � �

Rexión Atlántica: Queirogais húmidos atlánticos de Erica ciliaris e Erica tetralix [4020*]. Turbeiras altas activas [7110*]. Turbeiras de cobertor [7130*]. 'Mires' de transición [7140]. Rexión Mediterránea: Prados de sega de baixa altitude [6510]. Bosques aluviais de Alnus glutinosa e Fraxinus excelsior [91E0*]. Área Mariña: Bancos de area cubertos permanentemente por auga mariña [1110]. Arrecifes [1170]. Especies mariñas [SPS]

Táboa 6.- Ampliación da Rede Natura 2000 en base as Decisións 2004/813/CE e 2006/613/CE


13

C2: Mellora da representatividade en base á Directiva Hábitat e traballos posteriores

COD ESPAZO H1 H2 H3 H4 H5 H6 H7 H8 H9 PR INT

102 Costa Ártabra � � � � � � � 103 Fragas do Eume � � � 105 Costa da Morte � � � � � � � 106 Complexo Húmido de Corrubedo � � � 107 Betanzos-Mandeo � � � � � 108 Carnota-Monte Pindo � � � � � 112 Monte e Lagoa de Louro � 113 Xubia-Castro � � � � � � � 114 Serra do Careón � � � � � � � 115 Rio Anllóns � � � � 116 Río Tambre � � � 117 Brañas do Xallas � � � 118 Esteiro do Río Baxoi � � 119 Río Baleo � � � � � 120 Serra da Cova da Serpe � � � 121 Brañas do Deo � � � � � 123 Río do Castro � � � 124 Río Grande � � � � 125 Río Belelle � � � � � � �

203 Parga-Ladra-Támoga � � � � � � � 205 As Catedrais � 206 Carballido � � 209 Monte Maior � � 210 Negueira � � � � � 213 Río Ouro � 215 Serra do Xistral � � � � � � 216 Río Cabe � � � � � 217 Costa da Mariña Occidental � � 218 Río Sor � � � � � � � 219 Miño-Neira � � � 221 Serra de Foncuberta � � � � �

301 Baixa Limia � � � � 302 Macizo Central � � � 308 Pena Maseira � � � 309 Serra da Enciña da Lastra � � � � � � 310 Penas Libres � � � � � 311 Videferre � � � � 312 Río Arnoia � � � � � 313 Brañas do Río Calvos � � � � 314 Veigas do Río Salas � � � � � 315 Brañas de Golpellás � � � �

401 Sistema fluvial Ulla-Deza � � � 403 A Ramallosa � 408 Brañas de Xestoso � � � � 414 Serra do Cando � � � � 417 Serra do Suído � � 418 Serra da Groba e Monte da Valga � � 419 Costa de Oia � � � 420 Illa de Cortegada �

Hábitats costeiros e vexetación halofítica [H1]. Dunas marítimas e continentais [H2]. Hábitats de auga doce [H3]. Queirogais e matogueiras de zona temperada [H4]. Matogueiras esclerófilas [H5]. Formacións herbosas naturais e seminaturais [H6]. Turbeiras e áreas lamacentas [H7]. Hábitats rochosos e covas [H8]. Bosques [H9]. Especies prioritarias [PR]. Especies de interese comunitario (Anexo II DC 92/43/CEE) [INT]

Táboa 7.- Ampliación da Rede Natura 2000 en base a criterios establecidos pola DC 92/43/CEE e traballos técnicos posteriores


14

Considerando os 49 espazos contemplados na presente proposta de ampliación, 21 de nova creación e 28 cunha ampliación da súa superficie, 44 adecúanse aos criterios do grupo C1, é dicir inclúen dentro do seu ámbito xeográfico representacións significativas de tipos de hábitats e especies listados nas decisións comunitarias 2004/813/CE ou 2006/613/CE. Entre os hábitats prioritarios máis representados neste conxunto de LIC estarían as Matogueiras húmidas atlánticas (4020*), as turbeiras altas activas (7110*) e os Bosques aluviais (91E0*). Do conxunto de 44 LIC que se adecúan aos criterios do grupo C1, máis da metade recollen exclusivamente tipos de hábitats de interese comunitario dos mencionados pola Decisión 2004/813/CEE para a rexión bioxeográfica Atlántica, en total 23 LIC, 10 dos cales de nova creación. Mentres que só 7 LIC inclúen exclusivamente tipos de hábitats de interese comunitario recollidos na Decisión 2006/613/CE para a rexión bioxeográfica Mediterránea. Compartindo criterios de ambas as dúas rexións bioxeográficas atoparíanse 3 LIC. Por outra banda, xustifícase a ampliación da Rede Natura 2000 en ata 12 espazos, 4 de nova creación, ao incluíren tipos de hábitats e especies de interese comunitario mariñas mencionadas para España na Decisión 2004/813/CEE. Os espazos recollidos no grupo de criterios C1 cumpren ademais un importante número de criterios sinalados no grupo C2, o que manifesta a adecuación da proposta de ampliación da Rede Natura 2000 en base aos criterios establecidos pola Directiva Hábitat e a Dirección Xeral de Medio Ambiente da Unión Europea (DX XI). Cinco espazos propóñense en base exclusivamente a criterios do grupo C2, por incluír áreas de grande interese para a conservación da biodiversidade do territorio galego, albergando poboacións de especies do Anexo II da Directiva Hábitat de relevancia, a maioría delas ligadas a cursos fluviais como o mexillón de río (Margaritifera margaritifera) en Macizo Central, Río Tambre e Sistema Fluvial Ulla-Deza; Narcissus cyclamineus en Río do Castro; así como especies de quirópteros en Serra do Cando. Ademais, coa excepción deste último espazo, todos estes lugares inclúen representacións de tipos de hábitats de interese comunitario do grupo Hábitats de Auga doce e dos bosques asociados aos mesmos. Dentro do grupo de Hábitats costeiros e vexetación halofítica (H1) propóñense 16 LIC, mentres que no de Dunas marítimas e continentais (H2) unicamente se encadrarían 4 espazos litorais. No terceiro grupo de hábitats, Hábitats de auga doce (H3), inclúense un maior número de lugares: 26, aínda que é no cuarto grupo, Queirogais e matogueiras de zona temperada (H4), onde se xustifica un maior número de espazos, ata 33. Pola súa contra, no grupo de hábitats Matogueiras esclerófilas (H5) soamente se recolle un LIC, a Illa de Cortegada, polas súas representacións de louredais. Un total de 26 espazos propóñense en base ao grupo de hábitats Formacións herbosas naturais e seminaturais (H6), 20 no de Turbeiras e áreas lamacentas (H7), 15 no de Hábitats rochosos e covas (H8) e 28 no dos Bosques (H9). Ademais contabilízanse 19 espazos que cumpren o criterio de especies de interese comunitario, tendo especial atención en 2 destes lugares, xa que incluirían poboacións de especies tipificadas como prioritarias pola Directiva Hábitat, Centaurea borjae e Eryngium viviparum: o LIC Costa Ártabra na provincia da Coruña e o LIC Parga-Ladra-Támoga na de Lugo respectivamente. Como resultado de aplicar os criterios para a ampliación da Rede Natura 2000 en Galicia, esta quedaría configurada con 80 Lugares de Importancia Comunitaria, dos cales 31 espazos permanecerían sen cambios, 21 LIC serían de nova creación e 28 lugares verían ampliada a súa superficie, sumando así un total de 528.609,14 ha. para o conxunto da Rede Natura 2000 en Galicia.


15

4444.1.1.1.1

LIC que permanecen sen cambios

Ata un total de 31 Lugares de Interese Comunitario non rexistran cambios na súa delimitación como consecuencia da presente proposta de ampliación da Rede Natura 2000, de modo que os seus límites serían os publicados na Resolución do 30 de abril de 2004 da Dirección Xeral de Conservación da Natureza (DOG nº 95, 19/05/2004). A provincia de Pontevedra é na que se atopa un maior número de LIC que permanecen sen cambios, cun total de 13 espazos que manteñen os seus límites. Na provincia de Lugo son 8 os espazos que non se ven modificados pola presente proposta de ampliación, mentres que nas provincias de A Coruña e Ourense o número de LIC nesta situación é de 5.

Lugares de Interese Comunitario que permanecen sen cambios

Superficie

total

Area terrestre

Area mariña

A Coruña ES1110001 Ortigueira-Mera 3.867,8 ha 2.329,1 ha 1.538,8 ha ES1110004 Encoro de Abegondo-Cecebre 528,6 ha 528,6 ha - ES1110009 Costa de Dexo 346,5 ha 345,3 ha 1,2 ha ES1110010 Estaca de Bares 851,6 ha 842,2 ha 9,3 ha ES1110011 Esteiro do Tambre 1.581,5 ha 490,2 ha 1.091,3 ha

Lugo ES1120001 Os Ancares-O Courel 102.632,5 ha 102.632,5 ha - ES1120002 Río Eo 1.003,0 ha 696,3 ha 306,7 ha ES1120004 A Marronda 1.239,1 ha 1.239,1 ha - ES1120007 Cruzul-Agüeira 651,6 ha 651,6 ha - ES1120008 Monte Faro 2.988,1 ha 2.988,1 ha - ES1120011 Ría de Foz-Masma 643,2 ha 331,9 ha 311,3 ha ES1120012 Río Landro 127,2 ha 112,1 ha 15,1 ha ES1120014 Canón do Sil 5.914,1 ha 5.914,1 ha -

Ourense ES1130003 Bidueiral de Montederramo 1.983,8 ha 1.983,8 ha - ES1130004 Pena Veidosa 2.321,1 ha 2.321,1 ha ES1130005 Río Támega 630,5 ha 630,5 ha ES1130006 Veiga de Ponteliñares 159,7 ha 159,7 ha ES1130007 Pena Trevinca 24.895,9 ha 24.895,9 ha

Pontevedra ES0000001 Illas Cíes 990,3 ha 447,0 ha 543,4 ha ES1140002 Río Lérez 149,5 ha 149,5 ha - ES1140004 Complexo Ons-O Grove 7.606,7 ha 1.946,4 ha 5.660,2 ha ES1140005 Monte Aloia 782,9 ha 782,9 ha - ES1140006 Río Tea 356,4 ha 356,4 ha - ES1140007 Baixo Miño 2.870,9 ha 2.068,8 ha 802,1 ha ES1140009 Cabo Udra 623,0 ha 176,1 ha 446,9 ha ES1140010 Costa da Vela 1.418,9 ha 397,2 ha 1.021,7 ha ES1140011 Gándaras de Budiño 727,06 ha 727,06 ha - ES1140012 Illas Estelas 725,3 ha 32,4 ha 692,8 ha ES1140013 Serra do Candán 10.699,1 ha 10.699,1 ha - ES1140015 Sobreirais do Arnego 1.123,6 ha 1.123,6 ha - ES1140016 Enseada de San Simón 2.218,3 ha 78,7 ha 2.139,6 ha

As superficies calculadas corresponden ás delimitacións dos espazos naturais protexidos adaptadas nos límites autonómicos ao contorno E 1:25.000 do CNIG, cartografía que se acordou sexa empregada por todas as CCAA na 8ª reunión do Comité de Espazos Naturais Protexidos. Nota: como liña de división entre mar e terra emprégase a liña de cota 0 da cartografía a escala 1:25.000 do Centro Nacional de Información Xeográfica (CNIG).

Táboa 8.- LIC nos que non se propoñen cambios na proposta de ampliación.


16

LIC que permanecen sen cambios

Figura 5.- Localización dos LIC para os que non se propoñen cambios na presente proposta de ampliación da Rede Natura 2000 de Galicia.


17

4444.2.2.2.2

Proposta de novos LIC

Mediante a presente proposta de ampliación da Rede Natura 2000 de Galicia propóñense a creación de 21 novos LIC, 11 destes correspóndense con espazos do tipo de Humidais e Corredores Fluviais mentres que 6 LIC adscribiríanse a Áreas de Montaña e 4 á Área Litoral. Os 21 novos LIC propostos comprenden unha superficie total de 61.265 ha localizadas de forma maioritaria nos LIC adscritos á provincia de Lugo con 24.298 ha, seguido de Pontevedra e Ourense con 14.160 ha e 13.328 ha respectivamente, repartidas en 3, 4 e 6 novos espazos. Pola contra na provincia de A Coruña localízanse ata 8 novos espazos que ocupan 9.202 ha. Os novos espazos que teñen unha representación superficial maior correspóndense co LIC Serra de Foncuberta con 15.523 ha na provincia de Lugo, LIC Serra do Suído con 10.751 ha na provincia de Pontevedra, o LIC Río Sor con 7.933 ha tamén na provincia de Lugo e o LIC Penas Libres con 6.044 ha na provincia de Ourense. Pola contra os novos espazos cunha menor representación superficial serían na provincia de A Coruña o LIC Río do Castro con 77 ha e o LIC Esteiro do Río Baxoi con 93 ha, e na provincia de Pontevedra o LIC Illa de Cortegada con 194 ha.

Proposta de Novos Lugares de Interese Comunitario

Superficie

total

Area terrestre

Area mariña

A Coruña ES1110017 Brañas do Xallas 333,6 ha 333,6 ha - ES1110018 Esteiro do Río Baxoi 93,0 ha 64,8 ha 28,2 ha ES1110019 Río Baleo 849,8 ha 841,8 ha 8,0 ha ES1110020 Serra da Cova da Serpe 4.063,4 ha 4.063,4 ha - ES1110021 Brañas do Deo 3.385,2 ha 3.385,2 ha - ES1110022 Río do Castro 76,9 ha 76,9 ha - ES1110023 Río Grande 385,8 ha 148,5 ha 237,3 ha ES1110024 Río Belelle 291,2 ha 288,0 ha 3,2 ha

Lugo ES1120018 Río Sor (Coruña e Lugo) 7.932,8 ha 7.932,8 ha - ES1120019 Miño-Neira 842,2 ha 842,2 ha ES1120020 Serra de Foncuberta 15.523,2 ha 15.523,2 ha

Ourense ES1130010 Penas Libres 6.043,8 ha 6.043,8 ha - ES1130011 Videferre 1.955,8 ha 1.955,8 ha ES1130012 Río Arnoia 3.552,3 ha 3.552,3 ha ES1130013 Brañas do Río Calvos 229,2 ha 229,2 ha ES1130014 Veigas do Río Salas 723,1 ha 723,1 ha ES1130015 Brañas de Golpellás 824,2 ha 824,2 ha

Pontevedra ES1140017 Serra do Suído 10.751,4ha 10.751,4 ha - ES1140018 Serra da Groba e Monte da Valga 1.158,2 ha 1.158,2 ha - ES1140019 Costa de Oia 2.056,6 ha 475,4 ha 1.581,2 ha ES1140020 Illa de Cortegada 193,5 ha 52,2 ha 141,2 ha


Táboa 9.- Listaxe dos novos LIC incluídos na presente proposta de ampliación e superficies totais, mariñas e terrestres dos mesmos.


18

Novos LIC propostos

Figura 6.- Localización dos novos LIC incluídos na proposta de ampliación da Rede Natura 2000 de Galicia.


19

4444.3.3.3.3

LIC nos que se amplía a superficie

O número de LIC que ve incrementada a súa superficie con respecto á da actual Rede Natura 2000 é de 28; 11 destes LIC atoparíanse na provincia de A Coruña, 9 en Lugo, 4 en Ourense e 4 en Pontevedra. A distribución superficial destas ampliacións é desigual xa que os LIC presentes na provincia de A Coruña incrementaron a súa superficie en 59.752 ha e os de Lugo en 28.863 ha. Non obstante, compre salientar que a maior parte da superficie ampliada nos LIC preexistentes na provincia de A Coruña, correspóndese con superficie mariña (46.747 ha mariñas ampliadas). Pola súa parte, os LIC das provincias de Ourense e Pontevedra viron incrementada a súa superficie en 3.462 e 830 ha respectivamente.

Espazos que amplían superficie

Superficie actual

Superficie ampliada

% ampliada Superficie proposta

A Coruña ES1110002 Costa Ártabra 7.545,6 ha 9.913,3 ha 131,4% 17.458,9 ha ES1110003 Fragas do Eume 9.126,8 ha 836,5 ha 9,2% 9.963,0 ha ES1110005 Costa da Morte 11.809,3 ha 17.779,1 ha 150,6% 29.588,2 ha ES1110006 Complexo Húmido de Corrubedo 9.262,8 ha 3.863,0 ha 41,7% 13.125,7 ha ES1110007 Betanzos-Mandeo 1.020,1 ha 772,0 ha 75,7% 1.792,1 ha ES1110008 Carnota-Monte Pindo 4.673,8 ha 15.806,5 ha 338,2% 20.471,7 ha ES1110012 Monte e Lagoa de Louro 1.095,7 ha 6.694,1 ha 610,9% 7.789,8 ha ES1110013 Xubia-Castro 2.074,2 ha 752,2 ha 36,3% 2.826,4 ha ES1110014 Serra do Careón 6.661,5 ha 2.915,3 ha 43,8% 9.576,6 ha ES1110015 Río Anllóns 161,9 ha 287,8 ha 177,8% 449,6 ha ES1110016 Río Tambre 583,2 ha 132,3 ha 22,7% 715,5 ha

Lugo ES1120003 Parga-Ladra-Támoga 4.938,3 ha 6.350,8 ha 128,6% 11.289,1 ha ES1120005 As Catedrais 297,5 ha 695,4 ha 233,8% 992,9 ha ES1120006 Carballido 4.828,8 ha 43,7 ha 0,9% 4.872,5 ha ES1120009 Monte Maior 1.247,1 ha 507,4 ha 40,7% 1.754,5 ha ES1120010 Negueira 4.558,0 ha 1.992,5 ha 43,7% 6.550,5 ha ES1120013 Río Ouro 108,9 ha 103,0 ha 94,6% 211,9 ha ES1120015 Serra do Xistral 22.963,5 ha 18.177,0 ha 79,2% 41.140,5 ha ES1120016 Río Cabe 1.786,9 ha 840,9 ha 47,1% 2.627,8 ha ES1120017 Costa da Mariña Occidental 491,3 ha 152,7 ha 31,1% 644,0 ha

Ourense ES1130001 Baixa Limia 33.817,1 ha 932,7 ha 2,8% 34.749,7 ha ES1130002 Macizo Central 46.982,9 ha 409,8 ha 0,9% 47.392,0 ha ES1130008 Pena Maseira 5.707,7 ha 407,7 ha 7,1% 6.115,4 ha ES1130009 Serra da Enciña da Lastra 1.787,1 ha 1.711,6 ha 95,8% 3.498,6 ha

Pontevedra ES1140001 Sistema Fluvial Ulla-Deza 1.633,2 ha 32,6 ha 2,0% 1.665,8 ha ES1140003 A Ramallosa 92,0 ha 38,8 ha 42,2% 130,8 ha ES1140008 Brañas de Xestoso 1.077,1 ha 663,5 ha 61,6% 1.740,6 ha ES1140014 Serra do Cando 5.458,2 ha 94,8 ha 1,7% 5.553,0 ha

As superficies calculadas corresponden ás delimitacións dos espazos naturais protexidos adaptadas nos límites autonómicos ao contorno E 1:25.000 do CNIG, cartografía que se acordou sexa empregada por todas as CCAA na 8ª reunión do Comité de Espazos Naturais Protexidos.

Táboa 10.- Listaxe de espazos nos que se propón a ampliación da súa superficie, mostrándose a superficie actual, a ampliada, a que resultaría da ampliación, e a porcentaxe ampliada con respecto á superficie actual


20

En termos de superficie absoluta ampliada o LIC Serra do Xistral na provincia de Lugo é o que presenta unha maior superficie ampliada, cun total de 18.177 ha, toda esta superficie continental. Pola contra, as ampliacións superficiais en sistemas fluviais son de menor contía, moito máis dirixidas cara hábitats específicos dos ecosistemas riparios. Este é o caso de LIC como o Río Anllóns (ES1110015), o Río Tambre (ES1110016), o Parga-Ladra-Támoga (ES1120003), Río Ouro (ES1120013), e o Sistema Fluvial Ulla-Deza (ES1140001).

Superficies ampliadas nos Lugares de Interese Comunitario

Superficie

total

Area terrestre

Area mariña

A Coruña ES1110002 Costa Ártabra 17.458,9 ha 8.603,9 ha 8.855,0 ha ES1110003 Fragas do Eume 9.963,0 ha 9.963,3 ha - ES1110005 Costa da Morte 29.588,2 ha 11.003,3 ha 18.584,9 ha ES1110006 Complexo Húmido de Corrubedo 13.125,7 ha 2.461,7 ha 10.664,0 ha ES1110007 Betanzos-Mandeo 1.792,1 ha 1.464,0 ha 328,1 ha ES1110008 Carnota-Monte Pindo 20.471,7 ha 5.236,1 ha 15.235,6 ha ES1110012 Monte e Lagoa de Louro 7.789,8 ha 659,4 ha 7.130,4 ha ES1110013 Xubia-Castro 2.826,4 ha 2.826,2 ha 0,3 ha ES1110014 Serra do Careón 9.576,6 ha 9.576,8 ha - ES1110015 Rio Anllóns 449,6 ha 449,6 ha - ES1110016 Río Tambre 715,5 ha 715,5 ha -

Lugo ES1120003 Parga-Ladra-Támoga 11.289,1 ha 11.289,1 ha - ES1120005 As Catedrais 992,9 ha 992,9 ha - ES1120006 Carballido 4.872,5 ha 4.872,5 ha - ES1120009 Monte Maior 1.754,5 ha 1.754,5 ha - ES1120010 Negueira 6.550,5 ha 6.550,5 ha - ES1120013 Río Ouro 211,9 ha 128,7 ha 83,2 ha ES1120015 Serra do Xistral 41.140,5 ha 41.140,5 ha - ES1120016 Río Cabe 2.627,8 ha 2.627,8 ha - ES1120017 Costa da Mariña Occidental 644,0 ha 608,3 ha 35,7 ha

Ourense ES1130001 Baixa Limia 34.749,7 ha 34.749,7 ha - ES1130002 Macizo Central 47.392,0 ha 47.392,0 ha - ES1130008 Pena Maseira 6.115,4 ha 6.115,4 ha - ES1130009 Serra da Enciña da Lastra 3.498,6 ha 3.498,6 ha -

Pontevedra ES1140001 Sistema Fluvial Ulla-Deza 1.665,8 ha 1.464,8 ha 201,0 ha ES1140003 A Ramallosa 130,8 ha 86,8 ha 44,0 ha ES1140008 Brañas de Xestoso 1.740,6 ha 1.740,7 ha - ES1140014 Serra do Cando 5.553,0 ha 5.553,0 ha


Táboa 11.- Listaxe dos LIC nos que se propoñen ampliacións de superficies mediante a presente proposta de ampliación e superficies totais, mariñas e terrestres dos mesmos. Nota: como liña de división entre mar e terra emprégase a liña de cota 0 da cartografía a escala 1:25.000 do Centro Nacional de Información Xeográfica (CNIG).


21

Outros LIC que rexistran un forte incremento son o LIC Costa da Morte e o LIC Carnota-Monte Pindo e o LIC Costa Ártabra na provincia de A Coruña, que incrementan a súa superficie en 17.779, 15.806 e 9.913 ha respectivamente. Tamén pódese sinalar o LIC Parga-Ladra-Támoga na provincia de Lugo que ve aumentada a súa superficie en 6.351 ha. Os LIC que ven incrementada con maior intensidade a súa superficie mariña correspóndense co LIC Carnota-Monte Pindo (14.799 ha mariñas ampliadas), o LIC Costa da Morte (13.721 ha mariñas ampliadas ), o LIC Costa Ártabra (8.301ha) e LIC Monte e Lagoa de Louro (6.690 ha), todos eles na provincia de A Coruña. LIC nos que se propoñen ampliacións de superficies

Figura 7.- Localización dos LIC nos que se propoñen ampliacións de superficies na presente proposta.


22

4.4.4.4.4444

Contextualización da proposta de ampliación

Dentro do apartado de antecedentes e criterios de ampliación da presente memoria, faise referencia á porcentaxe de superficie da Rede Natura 2000 coa que conta actualmente Galicia, establecendo unha comparativa entre ese territorio e o do resto dos Estados membros da Unión Europea. Dese modo, obsérvase como Galicia, co 12% da superficie terrestre incluída en Rede Natura 2000, unicamente presenta unha maior superficie relativa que os países Reino Unido, Dinamarca e Letonia. De ter en conta a configuración final da Rede Natura 2000 na proposta de ampliación en Galicia, a porcentaxe de superficie terrestre aumenta un 3,3%, situándose nun 15,2% total. Con esta cifra Galicia superaría a 12 países da Unión Europea, deste modo situaríase por riba de varios estados cuxa rede de Lugares de Importancia Comunitaria estaría completa, como o caso de Dinamarca, Bélxica, Malta ou Países Baixos.

Superficie Terrestre (%) na Rede Natura 2000

Galicia 15,2%

Eslovenia1 35,5% Austria1 14,7% Bulgaria1 33,9% Finlandia1 14,4% Eslovaquia1 29,0% República Checa1 14,0% Chipre1 28,4% Países Baixos 13,8% España1 27,2% Suecia1 13,8% Grecia 27,1% Irlanda1 13,0% Hungría1 21,4% Malta 13,0% Portugal 20,9% Bélxica 12,7% Polonia1 19,4% Francia1 12,5% Italia 19,2% Lituania1 12,1% Luxemburgo1 18,1% Letonia1 11,3% Rumanía1 17,9% Dinamarca 8,9% Estonia1 17,8% Reino Unido1 7,2% Alemaña 15,4%

Total UE 17,50%

[1] Designación dos LIC incompleta no Estado membro (Maio de 2010)

Táboa 12.- Comparativa da porcentaxe de superficie terrestre entre Galicia e os Estados membros da Unión Europea. Fonte: Eurobarómetro da Comisión Europea (2011)

De todos modos, hai que resaltar no contexto da configuración da Rede Natura 2000, e en especial dos Lugares de Importancia Comunitaria, que o aspecto de maior importancia é contar coa representatividade adecuada dos tipos de hábitats e especies de interese comunitario, tal e como o establece a Directiva Hábitat, xa que a constitución da rede non se basea en datos de superficie do territorio. Non por contar cunha grande superficie designada de Rede Natura 2000, dita rede vaia estar completa. Basta contemplar diferentes exemplos na Unión Europea como os países de Eslovenia ou Bulgaria, con máis do 30% da súa superficie terrestre incluída dentro da Rede Natura 2000, cuxa designación de Lugares de Importancia Comunitaria aínda non está completada.


23

Porcentaxe de Superficie terrestre da Rede Natura 2000 nos Estados membros da Unión Europea e na proposta de ampliación en Galicia

Figura 8.- Porcentaxe de superficie continental da Rede Natura 2000 por Estado membro (Comisión Europea, 2011). [*] Designación dos LIC incompleta no Estado membro (Maio de 2010)

0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40%

Reino unido*

Dinamarca

Letonia*

Galicia (actual)

Lituania*

Francia*

Bélxica

Irlanda*

Malta

Países Baixos

Suecia*

República Checa*

Finlandia*

Austria*

Galicia (ampliación)

Alemaña

Estonia*

Rumanía*

Luxemburgo*

Italia

Polonia*

Portugal

Hungría*

Grecia

España*

Chipre*

Eslovaquia*

Bulgaria*

Eslovenia*


24

5555

Análise da biodiversidade

En base á Directiva Hábitat defínense os criterios para o establecemento da Rede Natura 2000, e no seu caso para a súa ampliación, dada que esta rede de espazos protexidos está hoxe en día incompleta. Estes criterios, desenvolvidos en capítulos anteriores, pretenden conseguir unha adecuada representatividade na Rede Natura 2000 dos tipos de hábitats e especies de interese comunitario. Hai que salientar que non se trata dunha demanda de ampliación da Rede Natura 2000 fundamentada na análise cuantitativa da superficie de lugares incluída na actual rede, senón no de mellorar a representatividade daqueles hábitats e especies de interese comunitario que asegure o mantemento nun estado de conservación favorable no territorio europeo. Para o caso de Galicia, a proposta de ampliar a maior parte dos LIC (22 espazos), e a creación doutros 21 novos, está baseada nas insuficiencias detectadas pola Comisión Europea na representación de determinados tipos de hábitats de interese comunitario. No entanto, ata 6 LIC xustifícanse unicamente mediante criterios mellora da representatividade en base á Directiva Hábitat e os traballos técnicos derivados da súa aplicación, por incluír áreas de grande interese para a conservación da biodiversidade do territorio galego, albergando poboacións de especies do Anexo II da Directiva Hábitat de relevancia, a maioría delas ligadas a cursos fluviais como o mexillón de río (Margaritifera margaritifera). Da aplicación destes criterios, o maior incremento superficial vincúlase co aumento de representación dos humidais continentais que albergan diferentes tipos de hábitats prioritarios da Directiva 92/43/CEE, como son os Queirogais húmidos atlánticos de Erica ciliaris e Erica tetralix (Nat-2000 4020*), as Turbeiras altas activas (Nat-2000 7110*), xunto cos Mires de transición (Nat-2000 7140).

Tipos de hábitats cubertos insuficientemente pola rede

4020 � Queirogais húmidos atlánticos Rexión Atlántica 7110 � Turbeiras altas activas Rexión Atlántica 7140 Mires de transición Rexión Atlántica

6510 Prados de sega de baixa altitude Rexión Mediterránea 91E0 � Bosques aluviais de Alnus glutinosa e Fraxinus excelsior Rexión Mediterránea

Táboa 13.- Insuficiencias da Rede Natura 2000 definidas pola Comisión Europea para o estado español (Decisións 2004/813/CE e 2006/613/CE). Só se inclúen tipos de hábitats presentes no territorio galego

No territorio galego, estes hábitats soen presentarse formando mosaicos nos que os diferentes tipos de humidais vanse sucedendo catenalmente, sucedéndose ao longo dun gradiente de hidromorfía as Turbeiras altas activas (Nat2000 7140*) os Queirogais húmidos atlánticos (4020*) e mesmo formacións de herbáceas de Nardus (6230*). A maior parte das representacións deste tipo de hábitats sitúanse nas Serras setentrionais de Galicia, onde as condicións do relevo, clima, xeoloxía e usos do territorio, permiten a configuración e persistencia de amplas superficies caracterizadas por este tipo de hábitats.


25

Turbeiras e queirogais húmidos ocupan posicións topográficas variadas, podendo atoparse en zonas de lixeira pendente, chairas, depresións, etc., sen que mostren unha clara preferencia polo tipo de substrato sempre que teñan unha dispoñibilidade hídrica elevada. En todo caso son máis habituais nas posicións que contan con afloramentos e ou acumulación de auga como nas bocarribeiras e chairas de montaña, con pendentes pouco pronunciadas e escaso drenaxe onde adoitan formar parte do mosaico da paisaxe sendo especialmente senlleiras, pola súa extensión, as representacións de este tipo de hábitat nas serras septentrionais de Galicia (Serra do Xistral, Serra da Capelada, Serra da Carba, Montemaior, Forgoselo).

Queirogais húmidos atlánticos de zonas temperadas de Erica ciliaris y E tetralix

Figura 9. Area de presenza no Norte da Península Ibérica do hábitat Nat-2000 4020* Queirogais húmidos atlánticos de zonas temperadas de Erica ciliaris y E tetralix. Fonte Ramil Rego et al. (2008)


Figura 10.- Area de presenza no Norte da Península Ibérica do hábitat Nat-2000 7110* Turbeiras altas activas. Fonte Ramil Rego et al. (2008).


26

Queirogais húmidos atlánticos de zonas temperadas de Erica ciliaris y E tetralix

Figura 11.- Matogueiras húmidas de Erica tetralix e Erica ciliaris (Braña) no humidal da Lagoa de Fabas (Vilalba)


Figura 12.- Turbeira Alta Activa. Detalle dun tapiz flotante de Sphagnum e Deschampsia Serra do Xistral (Abadin).


27

Neste contexto de interdependencia dos hábitats de turbeira no conxunto das serras no extremo norte galego, é de destacar que a proposta final da Rede Natura 2000 presentada inclúe a totalidade das Turbeiras de cobertor activas (7130*) do territorio galego (Rodríguez-Guitián et al, 2009). Habida conta de que o cambio climático acontecido dende o holoceno supuxo o freo nos procesos de formación de turba na meirande parte dos complexos de turbeira de cobertor da cornixa cantábrica, esta declaración supón a inclusión da toda a superficie coñecida na península ibérica de turbeiras de este tipo (7130*) dentro da Rede Natura 2000.

Turbeiras de Cobertor

Figura 13.- Turbeiras de Cobertor na Serra do Xistral. O Lugar de importancia comunitaria que máis vería incrementada a súa superficie é a Serra do Xistral (ES1120015), en máis de 18.000 ha, constituíndo o Lugar galego con maior representación de hábitats de turbeira e queirogais húmidos. A importancia da ampliación do LIC Serra do Xistral non só reside na importancia do espazo na conservación dos hábitats, senón que contribúe de forma significativa á conservación de elementos específicos de este tipo de ambientes. Entre estes elementos se atopan briófitos como Splachnum ampullaceum, brión cuxo nome fai referencia a forma de ampola que posúe a súa cápsula (Reinoso & Rodríguez, 1984). Splachnum ampullaceum é unha especie propia de turbeiras de media e baixa montaña, cuxo grado de ameaza xustifica que sexa recollido no Catálogo galego de especies ameazadas (Decreto 88/2007) como especie en perigo de extinción. Caso semellante é o de Sphagnum magellanicum, especie catalogada como vulnerable (Decreto 88/2007) cuxa presenza foi testemuñada por primeira vez en Galicia nas turberias da Serra do Xistral (Reinoso, 1993). Atendendo a especies incluídas no Anexo II da Directiva hábitats, na ampliación proposta, tanto no LIC Serra do Xistral como no LIC Serra da Cova da Serpe (ES1110020) e no LIC Fragas do Eume (ES1110003), inclúense novas localidades de Sphagnum pylaesii. A presenza deste esfagno de


28

distribución disxunta foi testemuñada nestes territorios por Rodríguez-Oubiña et al. (2001) e colaboradores dende que no ano 2001 realizaran as tarefas de caracterización das comunidades nas que está presente no Noroeste peninsular. Un caso particularmente destacable é a ampliación proposta no LIC río Anllóns (ES1110015), lugar de evidente carácter fluvial que mantén unha boa representación de hábitats riparios, para o que se propón unha ampliación a través dun dos seus ramais, ate incluír unha das brañas máis emblemáticas de Galicia: a chamada Lagoa de Alcaián, espazo que mantén a día de hoxe unha boa representación de distintos hábitats de turbeira e humidais continentais de carácter higró-turbófilo. Xunto a estas grandes ampliacións, tamén se propoñen novos Lugares que no seu conxunto supoñen a inclusión dentro da rede da maior parte das turbeiras e queirogais de Galicia, destacando no norte da comunidade autónoma o LIC Río Sor (ES1120018), cuxas case que 8.000 ha veñen a reforzar a importancia das serras do norte da provincia de Lugo na conservación dos hábitats de turbeira e queirogal húmido. De menor entidade, pero de grande relevancia dende o punto de vista ambiental e científico, tamén deben ser destacadas as brañas e queirogais incluídas na Serra do Suído (ES1140017), as Brañas do Xallas (ES1110017) ou as Brañas do Deo (ES1110020) as cales son obxecto de estudo dende a década dos sesenta (Menéndez Amor, 1969; Dalda, 1972)

Río Sor

Figura 14.- Tramo medio do río Sor


29

As ampliacións propostas nos Lugares da Rexión Mediterránea xustifícanse principalmente pola necesidade de ampliar a superficie da Rede natura 2000 para incluír unha maior superficie de hábitats propios de Prados de sega de baixa altitude (Nat-2000 6510) e Bosques aluviais de Alnus glutinosa e Fraxinus excelsior (Nat-2000 91E0*). Espazos como Macizo Central (ES1130002), Pena Maseira (ES1130008) e Serra da Enciña da Lastra (ES1130009) verían ampliada a súa superficie ate englobar novos territorios nos que se incluirían ambos tipos de hábitats, ademais de adaptar os seus límites aos novos coñecementos sobre a presenza e requirimentos de especies do Anexo II da Directiva hábitats. A maior de estas ampliacións correspóndelle ao LIC Serra da Enciña da Lastra que se amplía ante incluír boa parte da bacía alta do río Galir, no concello de Rubiá, facendo así coincidir os seus límites co Parque Natural do mesmo nome.

Manzaneda

Figura 15. Corredor fluvial de Fraxinus angustifolia e Alnus glutinosa nas estribacións de Manzaneda Unha das consecuencias directas da ampliación do LIC Serra da Enciña da Lastra é a de incluír dentro da Rede Natura 2000 tódalas poboacións coñecidas en Galicia de Petrocoptis grandiflora. Esta especie, incluidano Anexo II e IV da Directiva hábitats, é un dos endemismos máis singulares do noroeste ibérico. Trátase dun casmófito de 10-30cm, con flores de cor púrpura e froito en cápsula, vencellado aos afloramentos dolomíticos dos Montes Aquilianos e áreas próximas, administrativamente as súas poboacións repártense unicamente entre as provincias de Ourense e León (Guitián et al., 1993; Izco & P. Guitián 1987). Xunto á ampliación destes tres Espazos da Rexión mediterránea, proponse a creación de dous novos que contribúen a incrementar a superficie de Prados de sega de baixa altitude (Nat-2000 6510) e Bosques


30

aluviais (Nat-2000 91E0*) tal e como demanda a Decisión comunitaria 2006/613/CE: Penas Libre (ES1130010) e Videferre (ES1130011). Deste xeito, foron incluídos novos tramos fluviais xunto ás súas ribeiras, ocupadas en moitos casos por prados aproveitados mediante sega, ademais de seguir criterios de redución de fragmentación dos corredores e de inclusión de poboacións de especies de interese comunitario. Habida conta da importancia que os prados de sega e os bosque aluviais teñen en Galicia, en función dos seus valores naturais e culturais, e que esta comunidade autónoma constitúe parte do límite setentrional da rexión Mediterránea e polo tanto ten un papel significativo como área de transición entre dúas Rexións Bioxeográficas, tamén se propón a ampliación de Lugares de Importancia Comunitaria dentro da Rexión Bioxeográfica Atlántica. Deste xeito incluiríanse dentro da Rede Natura 2000 boa parte dos prados de sega do concellos de a Fonsagrada, nas serras orientas de Galicia, ou os establecidos na chaira aluvial da cunca alta do río Miño dentro do LIC Parga-Ladra-Támoga. Do mesmo xeito tamén formúlase a ampliación e creación de novos LIC de marcado carácter fluvial ampliando así tanto a superficie de Bosque aluviais (Nat-2000 91E0*) como a dos hábitats de augas correntes que delimitan: Ríos dos pisos basal a montano con vexetación de Ranunculion fluitantis e de Callitricho-Batrachion (Nat-2000 3260) e Ríos de ribeiras lamacentas con vexetación de Chenopodion rubri p.p. e de Bidention p.p. (Nat-2000 3270). Este sería o caso das ampliacións dos LIC Río Ouro (ES1120013), Río Tambre (ES111016) e Río Anllóns (ES1150015) ou dos Lugares de nova creación entre os que destacan por lonxitude e entidade superficial o Río Arnoia (ES1130012), o Río Baleo (ES1110019) ou o tramo fluvial denominado como Miño-Neira (ES1120019). Este último xa tiña dende o ano 2008 a consideración de Zona de Especial Protección dos Valores Naturais (orde do 21 de Decembro do 2007).

Miño - Neira

Figura 16.- Carballeiras de Quercus robur na chaira aluvial do río Miño


31

Como consecuencia de ampliar o LIC Parga-Ladra-Támoga, tódalas localidades galegas coñecidas de Luronium natans incluiríanse dentro da Rede Natura 2000. Luronium natans, especie incluída no Anexo II e IV da Directiva hábitats, é unha especie de flora cuxa ecoloxía abrangue tanto hábitats de augas estacadas como correntes, coñecéndose diversas localidades ao longo dos tramos fluviais que drenan o sector oriental da cunca alta do río Miño (Bañares et al, 2004).Igualmente, outras especies da fauna galega incluída nos Anexos da Directiva 92/43/CEE aumentarían os seu efectivos poboacionais dentro da Rede natura, tales como Emys orbicularis, Galemys pyrenaicus, Oxygastra curtisii, Macromia splendens e Lutra lutra, todas elas presentes no LIC de nova creación Río Arnoia (ES1130012).

Emys orbicularis

Figura 17.- Especimen de Emys orbicularis Neste sentido son de destacar as ampliacións propostas nos LIC Río Tambre, Parga-Ladra-Támoga, Sistema fluvial Ulla-Deza, Macizo Central cuxa integración na Rede supón unha mellora significativa na representatividade das poboacións do bivalvo de auga doce Margaritifera margaritifera especie do Anexo II e V da Directiva hábitats tal e como se desprende do plan de recuperación da especie. As modificacións da Rede Natura 2000 baseadas no criterio representatividade de medios mariños e transicionais supoñen a inclusión de ecosistemas costeiras dun elevado valor dende o punto de vista da conservación, , aumentando a superficie de determinados tipos de hábitats como son os Bancos de area cubertos permanentemente por auga mariña (Nat-2000 1110) e os Arrecifes (Nat-2000 1170), ademais de incrementar as áreas con hábitats dunares, matogueiras costeiras ou humidais costeiros e sublitorais. Deste modo englobaranse un importante proporción de hábitats litorais o que redundará na coherencia da Rede Natura 2000.


32

Especies e tipos de hábitats mariños que requiren maior precisión

1110 Bancos de area cubertos permanentemente por auga mariña Rexión Atlántica 1170 Arrecifes Rexión Atlántica

Táboa 14.- Insuficiencias da Rede Natura 2000 definidas pola Comisión Europea para o estado español (Decisións 2004/813/CE e 2006/613/CE).

Os hábitats mariños aos que se fai referencia abranguen tanto os substratos areosos como rochos. Os fondos areosos somerxidos permanentemente (Nat-2000 1110), cuxa profundidade pode chegar a superar os 20m, poden presentarse completamente desprovistos de vexetación ou con vexetación fanerogámica de zosteras, máis ou menos densa. Polo xeral este hábitat entra en contacto con Arrecifes (Nat-2000 1170), hábitat constituído fundamentalmente polos afloramentos rochosos comprendidos dentro da franxa litoral. A historia xeomorfolóxica recente da costa galega favoreceu a formación de plataformas de abrasión máis ou menos extensas e de morfoloxía estable, mentres que noutros casos, a existencia de desprendementos propicia que os arrecifes sexan descontinuos e de morfoloxía cambiante. A maior das ampliacións propostas en base aos hábitats mariños corresponde ao LIC Costa da Morte (ES1110005), para o que se propoñen máis de 17.300 ha novas de medio mariño. A área de ampliación mariña do LIC Costa da Morte ten continuidade cara o sur, ao longo da fachada atlántica, de tal maneira que se une co espazo mariño do LIC Carnota-Monte Pindo (ES1110008) e Monte e Lagoa de Louro (ES1110012). Entre os tres espazos sumaría máis de 40.200 ha novas de hábitats mariños dentro da Rede Natura 2000. Outra importante achega de hábitats mariños correspóndelle ao LIC Complexo húmido de Corrubedo (ES1110006), cuxa ampliación supón unha nova configuración do espazo que pasa de estar constituído por dúas teselas independientes, a ser unha única unidade cartográfica unindo os medios terrestres, costeiros e transicionais a través das augas mariñas. Por medio da inclusión de nova superficie de medios mariños-transicionais diversas especies mariñas de interese comunitario resultarán favorecidas, este é o caso do arroaz (Tursiops truncatus), a toniña (Phocoena phocoena) ou o golfiño común (Delphinus delphis), especies todas de interese comunitario cuxa presenza no litoral galego é frecuente. Ademais, a conectividade entre poboacións de especies de interese para a conservación da área litoral vese mellorada, ao evitar a súa fragmentación e illamento, ao incluír localidades de especies como as prioritarias Omphalodes littoralis subsp. gallaecica, Centaurea borjae; ou os taxons do Anexo II e IV da DC 92/43/CEE Festuca brigantina subsp. actiophyta e Rumex rupestris.Outros núcleos de poboación de interese recollidos pola ampliación son os das algas rodófitas Griffithsia opuntioides, tipificada En Perigo de Extinción no Catálogo Galego de Especies Ameazadas, Ahnfeltiopsis pusilla Vulnerable nese mesmo catálogo, así como a escrofulariácea Linaria polygalifolia subsp. aguillonensis tamén En Perigo de Extinción no Catálogo Galego de Especies Ameazadas. O segundo grupo de criterios adoptados na presente proposta de ampliación da Rede Natura 2000, os derivados das reunións técnicas institucionais, coordinadas pola Comisión Europea, onde se avaliou á adecuada representatividade dos tipos de hábitats e especies de interese comunitario nas propostas inicias de Lugares de Importancia Comunitaria nas rexións bioxeográficas Atlántica e Mediterránea, ten especial relevancia en 6 LIC, xa que estes albergan poboacións de especies do Anexo II da Directiva Hábitat de relevancia, a maioría delas ligadas a cursos fluviais como o mexillón de río (Margaritifera margaritifera) en Macizo Central, Río Tambre e Sistema Fluvial Ulla-Deza; Narcissus cyclamineus en Río do Castro; así como diferentes especies de quirópteros en Serra do Cando e Río Cabe. Cumpren tamén


33

cos criterios relacionados cos grupos de hábitats de interese comunitario do grupo Hábitats de Auga doce e dos bosques asociados aos mesmos. Entre os outros criterios que teñen relevancia na proposta de ampliación da Rede Natura 2000, incluídos dentro do grupo C2 (Mellora da representatividade en base á Directiva Hábitat e os traballos técnicos derivados da súa aplicación), cabe sinalar a mellora na representación dos tipos de hábitats prioritarios, Matogueiras arborescentes de Laurus nobilis (Nat-2000 5230*) e os bosques de encostas, desprendementos e barrancos do Tilio-Acerion (Nat-2000 9180*). Aínda que a existencia de Lauredais nas áreas costeiras cantábricas orientais é coñecida (Bueno & Fernández Prieto, 1991; Díaz González & Fernández Prieto, 1994), a súa presenza ao longo do litoral galego constátase recentemente (Rodríguez Guitián 2004). Co obxectivo de paliar estas insuficiencias proponse un novo LIC para a Illa de Cortegada (ES1140020) que, pese ao reducido da súa extensión terrestre alberga uns valores naturais de grande interese dende o punto de vista ambiental, atopándose no seu territorio ate 14 tipos diferentes de hábitats de interese comunitario, dos cales 3 son considerados prioritarios. Un deles son as Matogueiras arborescentes de Laurus nobilis (Nat-2000 5230*), cuxa destacada singularidade basease en ser o único de estas características de insularidade do litoral atlántico español.

Louredais costeiros

Figura 18.- Matogueiras arborescentes costeiras de Laurus nobilis


34

Por outra banda os bosques de encostas, desprendementos e barrancos do Tilio-Acerion (Nat-2000 9180*) caracterízanse por ser bosques pluriespecíficos asentados sobre solos escasamente desenvolvidos a partir de rochedos ou coluvións groseiros de natureza litolóxica variada, situados nas partes baixas de ladeiras ou barrancos. A pesar de que tradicionalmente non se recoñeceu a presenza de este hábitat en Galicia a súa presenza dentro da Rede Natura 2000 está constatada dentro da maior parte dos espazos das serras orientas e setentrionais. Porén dos novos LIC, o que presenta unha superficie máis significativas é o LIC Serra de Foncuberta (ES1120020) cun total de 15.523 ha. O espazo así configurado, incluiría unha complexa tipoloxía de bosques da rexión bioxeográfica Atlántica.

Bosques de encostas, desprendementos e barrancos do Tilio-Acerion

Figura 19.- Bosques de encostas do Tilio-Acerion en Negueira Especies características do bosque caducifolio como Culcita macrocarpa (Anexo II e IV da Directiva 92/43/CEE) tamén son obxecto de ampliacións específicas encamiñadas a súa protección dento da Rede Natura 2000. Este é o caso dos LIC Xubia-Castro (ES1110013), Costa Ártabra (ES110002) ou Fragas do Eume (ES1110003) en cuxas ampliacións se inclúen poboacións de este pteridofito umbrófilo, que require das temperaturas suaves, elevada humidade atmosférica e edáfica, que atopa nos fondos do val con forte pendente, preferiblemente nas avesedas e próximas á costa, que pode atopar nestes espazos (García et al, 2010).


35

6666

Distribución administrativa

A superficie ocupada polos Lugares de interese Comunitario que forman parte da Rede Natura 2000 de Galicia, repártese ao longo do territorio galego atopándose as maiores concentracións superficiais nas provincia de Lugo e Ourense. A presente proposta de ampliación da Rede Natura, que inclúe áreas en todas as provincias galegas, configura unha distribución espacial na que os concellos cunha maior representación superficial sitúanse en torno ás áreas montañosas galegas. Dita proposta de ampliación, segundo os datos desprendidos da base de datos do Nomenclátor Xeográfico de Municipios e Entidades de Poboación do Centro Nacional de Información Xeográfica (CNIG), non inclúe ningún núcleo de poboación de gran tamaño. A maior parte dos núcleos habitados que forman parte da proposta de ampliación teñen unha poboación de menos de 10 habitantes e só 13 destas entidades teñen máis de 100 habitantes a data de xuño de 2011, non atopándose incluídas completamente na proposta de ampliación. A continuación preséntanse a análise da proposta de ampliación en relación ás provincias e concellos de Galicia. Compre salientar que os cálculos superficiais presentados están elaborados en base á cartografía territorial a escala 1:25.000 do Centro Nacional de Información Xeográfica (CNIG), excluíndo polo tanto as superficies mariñas non adscritas a ningunha entidade administrativa.

6.16.16.16.1

A Rede Natura 2000 nas provincias galegas

Os LIC que forman parte da Rede Natura actual reparten a súa superficie de forma maioritaria nas provincias de Lugo e Ourense, co 44% e co 35% respectivamente, distribuíndose o resto de superficie declarada LIC entre a provincia de A Coruña (13%) e de Pontevedra (8%). Coa presente proposta de ampliación esta distribución superficial dos LIC varía lixeiramente, así do 44% que representa a provincia de Lugo no conxunto de Galicia pasaría a ser o 45% en detrimento do porcentaxe que supón a Rede Natura en Ourense que pasaría do 35% ao 31%, o porcentaxe da provincia de A Coruña incrementaríase ata o 16%, mentres que Pontevedra segue representado o 8%.


36

En termos absolutos o maior incremento a nivel provincial prodúcese na provincia de Lugo que aumenta a súa superficie incluída nalgún LIC da Rede Natura 2000 en máis de 53.000ha, incrementando así nun 33% a Rede Natura actual da provincia. A segunda provincia en incrementar a superficie de LIC na Rede Natura Galega en termos absolutos sería A Coruña con máis 25.000 ha ampliadas, que supoñen o 56% da superficie de LIC actuais nesta provincia. Atopándose Ourense en terceiro lugar con 18.600 ha ampliadas o que supón o 15% da superficie provincial de LIC na actualidade. Finalmente a provincia de Pontevedra incrementa a superficie de LIC en preto de 11.600 ha, que representan o 45% da superficie actual.

Superficie provincial incluída nos LIC da Rede Natura 2000 e na súa proposta

Rede Natura actual Rede Natura proposta

Figura 20.- Superficie provincial (en ha) incluída nos LIC que forman parte da Rede Natura 2000 actual de Galicia e na súa proposta de ampliación; e reparto desta superficie por provincias.

Rede Natura actual Proposta de Rede Natura


37

6.26.26.26.2

A Rede Natura 2000 nos concellos galegos

Dos 315 concellos que compoñen na actualidade a Comunidade Autónoma de Galicia, 209 teñen unha parte da súa superficie incluída nalgún dos Lugares de Importancia Comunitaria (LIC) que forman parte da Rede Natura 2000 de Galicia segundo o Decreto 72/2004, de 2 de abril (DOG 69, 12/04/2004), non dispoñendo os 106 concellos restantes superficie incluída nestes espazos. A presente proposta de ampliación dos LIC que forman a Rede Natura 2000 de Galicia inclúe representacións superficiais en 235 concellos galegos, polo que só restarían 77 termos municipais sen superficie incluída na proposta de Rede Natura. Dos concellos que se atopan parcial ou totalmente incluídos nos LIC de Galicia a maior parte o teñen menos do 10% da súa superficie, pasando de 125 concellos nesta situación na actualidade a 132 coa proposta de ampliación. No extremo oposto, 4 concellos galegos presentan máis do 80% da súa superficie incluída na actual Rede engadíndose un concello nesta categoría coa proposta de ampliación. Por outra parte, existen ata 19 concellos que coa proposta de ampliación a superficie incluída en LIC se sitúa entre o 40% e o 80% da superficie municipal, sendo 14 os concellos que se atopan nesa situación coa actual Rede Natura.

Número de concellos segundo porcentaxe municipal nos LIC da Rede Natura

Figura 21.- Porcentaxe de superficie municipal incluída nos LIC que forman parte da Rede Natura 2000 na actualidade

RN actual; 0%; 110

RN actual; <10%; 125

RN actual; 10-40%; 62

RN actual; 40-80%; 14

RN actual; >80%; 4

RN proposta; 0%; 77

RN proposta; <10%; 132

RN proposta; 10-40%; 83

RN proposta; 40-80%; 19

RN proposta; >80%; 5

RN actual RN proposta


38

Superficie municipal incluída na proposta de ampliación dos LIC de Galicia

Figura 22.- Porcentaxe de superficie municipal incluída nos LIC que forman parte da proposta de ampliación da Rede Natura 2000 de Galicia.


39

Mediante a presente proposta de ampliación da Rede Natura 2000 de Galicia 77 concellos quedarían sen incluír nos territorios LIC. Destes a maior parte (41) localízanse na provincia de Ourense, 14 na provincia de Pontevedra, 13 na de A Coruña e 9 na de Lugo.

Concellos sen superficie incluída nos LIC da Rede Natura proposta

A Coruña A Baña A Coruña A Pobra do Caramiñal Boiro Cerceda Corcubión Culleredo Lousame Sada Santa Comba Val do Dubra Vilarmaior Vilasantar

Lugo Baralla Burela Láncara Monterroso O Saviñao Paradela Portomarín Sarria Taboada

Ourense A Bola A Peroxa A Rúa A Teixeira Amoeiro Barbadás Beade Boborás Carballeda de Avia Castrelo de Miño Castro Caldelas Cenlle Coles Cualedro Esgos Leiro Maside Melón O Barco O Carballiño O Pereiro de Aguiar Os Blancos Ourense Paderne de Allariz Piñor Pontedeva Punxín Ribadavia San Amaro San Cibrao d Viñas San Xoán de Río Sandiás Sarreaus Taboadela Toén Trasmiras Vilamarín Vilamartín Valdeorras Vilar de Santos Xinzo de Limia Xunqueira Espad.

Pontevedra Barro Caldas de Reis Cuntis Dozón Marín Meis Moaña Moraña Mos Poio Ponte Caldelas Portas Soutomaior Vilanova de Arousa

Táboa 15.- Listaxe de concellos galegos que non teñen superficie incluída nos LIC pertencentes á proposta de ampliación da Rede Natura 2000 de Galicia.

Dos 238 concellos galegos que dispoñen de representación superficial na Rede Natura 2000 proposta, 105 non viron alterada a porcentaxe de superficie municipal incluída nos LIC con respecto a superficie incluída na actualidade. Outros 33 concellos galegos non teñen na actualidade representación superficial nos LIC que forman parte da Rede Natura galega e pasarán a tela mediante a presente proposta de ampliación. A maioría destes concellos (23) quedarían incluídos con menos do 10% da súa superficie municipal. Pola contra, o concello ourensán de Vilardevós é o concello non incluído na actual Rede Natura no que a través da proposta de ampliación da Rede Natura 2000 de Galicia esta acada unha maior representación superficial, co 36% da superficie municipal incluída no LIC Penas Libres (ES1130010). Dito LIC é o espazo de nova creación de maior superficie da provincia de Ourense e reparte a súa superficie entre os concellos de Vilardevós e Riós, contribuíndo así a incrementar a superficie de Prados de sega de baixa altitude (Nat-2000 6510) e Bosques aluviais (Nat-2000 91E0*) tal e como demanda a Decisión comunitaria 2006/613/CE para a Rexión Mediterránea. Deste xeito, foron incluídos novos tramos fluviais xunto ás súas ribeiras, ocupadas en moitos casos por prados aproveitados mediante sega, ademais de seguir criterios de redución de fragmentación dos corredores e de inclusión de poboacións de especies de interese comunitario.


40

Os seguintes concellos en termos de porcentaxe municipal incluída nalgún LIC da Rede Natura proposta e que non se atopan incluídos na delimitación actual da Rede Natura se corresponden cos concellos coruñeses de Ares, Curtis e Sobrado (18-19% do termo municipal incluído nalgún LIC da Rede Natura proposta), o pontevedrés de Oia (17% en LIC da Rede Natura proposta) e os ourensáns A Arnoia e Avión (15-16% da superficie municipal en LIC da Rede Natura proposta).

Concellos que se incorporan a Rede Natura 2000

A Coruña

Ares 19,1% Cesuras 0,1% Mugardos 0,8% Arzúa 0,1% Curtis 18,9% Sobrado 17,7% Boimorto 0,3% Fene 1,8% Zas 2,2%

Lugo

A Pastoriza 0,2% Guntín 1,1% O Páramo 2,3% Antas de Ulla <0,1% O Corgo 1,4% Pol 2,3% Castroverde 2,2%

Ourense

A Arnoia 15,8% Baños de Molgas 4,5% Ramirás 5,7% A Merca 13,5% Cartelle 1,0% Riós 4,8% Allariz 12,1% Celanova 2,6% Vilardevós 36,2% Avión 15,1% Cortegada 10,4% Xunqueira de Ambía 3,0% Baltar 5,5% Gomesende 8,3%

Pontevedra

Gondomar 0,2% Oia 17,2% Vilagarcía de Arousa 1,2% Táboa 16.- Listaxe de concellos que se incorporan a Rede Natura 2000, indicando o porcentaxe da superficie do Concello contemplada na presente proposta de ampliación.

O concello de Ares se incorpora á Rede Natura cun 19% da súa superficie municipal incluída no LIC Costa Ártabra (ES1110002) que mediante a proposta de ampliación incorpora ademais doutras territorios continentais e e mariños hábitats costeiros presentes no territorio deste municipio. Pola súa parte, o 19% da superficie do termo municipal de Curtis se reparte entre os novos LIC Brañas do Deo (ES1110021) e LIC Serra da Cova da Serpe (ES1110020) mentres que o 18% da superficie do concello de Sobrado se inclúe no LIC Cova da Serpe (ES1110020). Estes dous novos espazos da provincia de A Coruña posúen unha grande relevancia dende o punto de vista ambiental e científico no que a turbeiras e queirogais húmidos se refire, incluíndose nestes espazos novas localidades do briófito do Anexo II da Directiva hábitats Sphagnum pylaesii. Outro novo espazo de grande relevancia no relativo a presenza de hábitats de turbeiras e de queirogais húmidos e o LIC Serra do Suído (ES1140017) que ocupa máis do 15% da superficie municipal do concello de Avión. No que se refire ao concello pontevedrés de Oia cabe salientar que o 17% da súa superficie se reparte entre o novo espazo da área Litoral LIC Costa de Oia (ES1140019) e o novo espazo da área de montaña LIC Serra da Groba e Monte da Valga (ES1140018). Ambos espazos son propostos en base á presenza neles de hábitats e poboación de especies de interese comunitario para os que a Comisión Europea establece a necesidade de mellorar a súa representatividade ou o requiremento dunha maior precisión na Rexión Atlántica. Así o LIC Serra da Groba e Monte da Valga (ES1140018) inclúe unha das representacións mais occidentais dos hábitats de turbeiras e queirogais húmidos da Península Ibérica mentres que o LIC Costa de Oia (ES1140019), situado nun tramo costeiro de grande singularidade na


41

fachada atlántica, recolle hábitats mariños e costeiros e poboacións de fauna mariña que requiren unha maior precisión a nivel do conxunto da Unión Europea tales como Bancos de area cubertos permanentemente por auga mariña (Nat-2000 1110), Arrecifes (Nat-2000 1170) ou as especies Tursiops truncatus, Phocoena phocoena, Halichoerus grypus e Phoca vitulina. Finalmente o concello ourensán de A Arnoia incorpora o 16% da súa superficie ao novo LIC Río Arnoia (ES1130012), que contribúe ao incremento da superficie de Bosque aluviais (Nat-2000 91E0*) como a dos hábitats de augas correntes que delimitan (Nat-2000 3260, Ríos dos pisos basal a montano con vexetación de Ranunculion fluitantis e de Callitricho-Batrachion e Nat-2000 3270 Ríos de ribeiras lamacentas con vexetación de Chenopodion rubri p.p. e de Bidention p.p.) ademais de incluír núcleos poboacionais de especies de fauna incluída nos Anexos da Directiva 92/43/CEE, tales como Emys orbicularis, Galemys pyrenaicus, Oxygastra curtisii, Macromia splendens e Lutra lutra. Hábitats fluviais

Figura 23.- Bosques aluviais (91E0*) en Ríos dos pisos basal a montano con vexetación de Ranunculion fluitantis (3260)

Os restantes 100 municipios que viron modificada a porcentaxe de superficie municipal incluída en LIC da Rede Natura (concellos xa incluídos nalgún LIC da Rede Natura actual), rexistraron a maior parte deles (78) un incremento de menos do 10% da súa superficie municipal (destes, ata 31 experimentan un incremento de menos do 1% da súa superficie municipal). Tan só 10 destes concellos que non son de nova incorporación á Rede Natura 2000 de Galicia e viron modificada a superficie municipal incluída neles, rexistraron un incremento de máis do 20% da superficie municipal destacando os concellos de A Fonsagrada, Negueira de Muñiz e Fornelos de Montes con incrementos do 31%, 27% e 38% respectivamente.


42

Así mediante a presente proposta de ampliación o concello de Fornelos de Montes pasa a ter menos do 0,1% da súa superficie municipal na Rede Natura (LIC Río Tea) a ter o 38% nela, maioritariamente no novo LIC Serra do Suído (ES1140017), espazo proposto pola presenza de grandes extensións de hábitats de turbeiras e de queirogais húmidos tal e como demanda a Decisión comunitaria 2004/813/CE para a Rexión Atlántica. Igualmente o concello pontevedrés de Covelo pasa do 1% da súa superficie en Rede Natura (LIC Río Tea) a ter o 33% da súa superficie nela, correspondendo de novo a totalidade do incremento co LIC Serra do Suído (ES1140017). O concello de Negueira de Muñiz, pola súa banda, ve incrementada a porcentaxe de superficie municipal incluída en Rede Natura dende un 63% actual a un 90% na nova delimitación proposta do LIC ES1120010 LIC Negueira. Ademais, no concello próximo da Fonsagrada pásase de dispor dun 8% da súa superficie na Rede Natura a presentar un 39,7% coa presente proposta de ampliación da Rede Natura 2000 de Galicia, correspondéndose practicamente a totalidade de nova superficie co novo LIC Serra de Foncuberta (ES1120020). Dito LIC é, de entre os de nova creación, o que abrangue unha maior superficie, constituíndo unha moi boa representación de superficies de hábitats boscosos naturais e seminaturais dando así unha maior coherencia e representatividade a Rede Natura en relación a estes hábitats, especialmente no que se refire aos hábitats de bosques de encostas, desprendementos e barrancos do Tilio-Acerion (Nat-2000 9180*). A ampliación do LIC ES1110005 Costa da Morte (en base a criterios establecidos pola Comisión Europea e a mellora na representatividade de hábitats e especies da Directiva Hábitats) e a creación do LIC ES1110024 Río Grande (que recolle boas representacións do hábitat prioritario Nat-2000 91E0*Bosque aluviais e do hábitat Nat-2000 3260 Ríos dos pisos basal a montano con vexetación de Ranunculion fluitantis e de Callitricho-Batrachion) levan consigo que o concello de Camariñas experimente un incremento na superficie municipal incluída en Rede Natura 2000 pasando dun 23% da superficie municipal nalgún LIC da actual Rede Natura 2000 a un 55% na presente proposta e ampliación. En relación ao LIC Costa da Morte (ES1110005) o concello de Laxe tamén experimenta un incremento considerable da superficie municipal incluída nel pasando dun 15% na delimitación actual a un 36% coa proposta de ampliación dos LIC da Rede Natura. Dous concellos das Serras setentrionais lucenses experimentaron un incremento considerable da superficie municipal incluída en Rede Natura, ditos concellos son o de Muras e o de O Valadouro con ampliacións do 32% e 23% da súa superficie municipal respectivamente. Ambos concellos deben boa parte deste incremento á ampliación do LIC Serra do Xistral (ES1120015), que queda configurada na súa maior parte polos hábitats prioritarios Turbeiras altas activas (Nat2000 7140*), Queirogais húmidos atlánticos (4020*) e mesmo formacións de herbáceas de Nardus (6230*), xa que neste espazo as condicións do relevo, clima, xeoloxía e usos do territorio, permiten a configuración e persistencia de amplas superficies caracterizadas por este tipo de hábitats, constituíndo así, o Lugar galego con maior representación de hábitats de turbeira e queirogais húmidos ao mesmo tempo que contribúe de forma significativa á conservación de elementos específicos deste tipo de ambientes. Non obstante, unha parte do incremento do concello de Muras débese tamén a creación do novo LIC Río Sor (ES1120018) espazo que recolle unha boa representación de hábitats de turbeiras e queirogais húmidos; a creación deste espazo tamén implica que a porcentaxe de superficie incluída en Rede Natura no concello Mañón pase do 7% na actualidade a un 37% coa proposta de ampliación.


43

Porcentaxe de superficie municipal modificada na Rede Natura 2000 de Galicia

Figura 24.- Porcentaxe de superficie municipal modificada dos LIC que forman parte da ampliación da Rede Natura 2000 de Galicia.


44

No referente aos concellos que presentan unha maior porcentaxe de superficie municipal incluída nalgún dos LIC que forman parte da Rede Natura 2000 de Galicia, cabe sinalar que 4 concellos galegos presentan mais do 80% da súa superficie incluída na actual Rede Natura 2000 (Pedrafita do Cebreiro, Cervantes e Folgoso do Courel na provincia de Lugo, e Manzaneda na provincia de Ourense), engadíndose a este listaxe na proposta de ampliación, o concello Lucense de Negueira de Muñiz. Todos estes concellos se atopan asociados ás serras orientais lucenses e ourensás e ás serras setentrionais galegas. Todos estes municipios dispoñen de máis do 96% da superficie municipal incluída na Rede Natura proposta; non obstante, é o concello de Negueira de Muñiz o único que se viu ampliada a superficie de LIC na Rede Natura proposta pasando dun 63% incluído na actual Rede Natura ao 100% coa proposta de ampliación, converténdose a súa vez no único concello galego totalmente incluído na Rede Natura. A estes concellos con máis do 80% da superficie municipal incluída na Rede Natura 2000 engádenselle 20 concellos que coa proposta de ampliación superan o 40% de superficie municipal incluída nalgún LIC que forma parte da Rede Natura 2000. De novo estes concellos se localizan de forma maioritaria entre as provincias de Ourense e Lugo, fundamentalmente nas áreas de montaña. Dos concellos que superan o 40% de superficie municipal incluída nalgún LIC coa proposta de ampliación ata 6 termos municipais non se atopan incluídos nesta categoría coa a actual Rede Natura (concellos de O Valadouro e Muras en Lugo, Calvos de Randín e Muíños en Ourense, Camariñas en A Coruña e A Lama en Pontevedra).

Concellos con mais do 40% en LIC (Proposta de ampliación da Rede Natura)

A Coruña

Camariñas* 55,3% Cariño 45,7% Carnota 43,1% Toques 61,1%

Lugo

Cervantes 97,6% Folgoso do Courel 96,1% Muras* 67,0% Navia de Suarna 76,5% Negueira de Muñiz 90,7% O Valadouro* 48,0% Pedrafita do Cebreiro 98,0% Samos 57,2%

Ourense

A Mezquita 50,5% Calvos de Randín* 44,8% Chandrexa de Queixa 59,1% Entrimo 64,4% Lobeira 57,7% Lobios 65,9% Manzaneda 96,2% Muíños* 41,7% Padrenda 44,9% Viana do Bolo 42,4% Vilariño de Conso 78,9%

Pontevedra

A Lama* 45,4%

(*) Concellos con menos do 40% da súa superficie incluída na configuración actual da Rede Natura 2000 de Galicia, e que superarían este valor coa ampliación.

Táboa 17.- Listaxe de concellos galegos que teñen máis do 40% da súa superficie incluída nos LIC pertencentes á proposta de ampliación da Rede Natura 2000 de Galicia e porcentaxe de superficie municipal incluída neles


45

Concellos que superan o 40% de superficie municipal nos LIC propostos

Figura 25.- Concellos que superan o 40% de superficie municipal incluída nalgún LIC da Rede Natura proposta.


46

Os cálculos superficiais que se presentan a continuación están elaborados en base á cartografía territorial a escala 1:25.000 do Centro Nacional de Información Xeográfica (CNIG), excluíndo polo tanto as superficies mariñas non adscritas a ningunha entidade administrativa. O sistema de referencia empregado foi o UTM European Datum 1950 uso 29N. Nas seguintes listaxes exclúense os municipios que no dispoñen de LIC na Proposta de Rede Natura 2000 de Galicia.

Ampliación da Rede Natura 2000 na provincia de A Coruña (1)

Superficie Rede Actual Incremento Proposta Final Concellos ha ha % ha % ha %

A Capela

5.766,5 ha

1.618,8 ha 28,1%

490,1 ha 8,5%

2.108,9 ha 36,6% A Laracha

12.589,8 ha

83,1 ha 0,7%

44,5 ha 0,3%

127,6 ha 1,0%

Abegondo

8.383,6 ha

355,2 ha 4,2%

- -

355,2 ha 4,2% Ames

7.998,1 ha

56,0 ha 0,7%

- -

56,0 ha 0,7%

Aranga

11.951,2 ha

69,9 ha 0,6%

1.901,8 ha 15,9%

1.971,7 ha 16,5% Ares

1.819,1 ha

- -

347,5 ha 19,1%

347,5 ha 19,1%

Arteixo

9.377,2 ha

246,0 ha 2,6%

74,4 ha 0,8%

320,4 ha 3,4% Arzúa

15.537,0 ha

- -

8,0 ha 0,1%

8,0 ha 0,1%

As Pontes de G. R.

24.967,7 ha

2.295,8 ha 9,2%

3.012,9 ha 12,1%

5.308,7 ha 21,3% As Somozas

7.097,1 ha

598,4 ha 8,4%

- -

598,4 ha 8,4%

Bergondo

3.262,4 ha

211,9 ha 6,5%

- -

211,9 ha 6,5% Betanzos

2.419,4 ha

232,2 ha 9,6%

- -

232,2 ha 9,6%

Boimorto

8.232,2 ha

- -

21,6 ha 0,3%

21,6 ha 0,3% Boqueixón

7.312,5 ha

31,1 ha 0,4%

- -

31,1 ha 0,4%

Brión

7.483,7 ha

80,3 ha 1,1%

- -

80,3 ha 1,1% Cabana de Bergantiños

9.984,4 ha

310,2 ha 3,1%

3,2 ha <0,1%

313,4 ha 3,1%

Cabanas

3.009,0 ha

665,5 ha 22,1%

85,3 ha 2,9%

750,9 ha 25,0% Camariñas

5.260,3 ha

1.208,6 ha 23,0%

1.700,8 ha 32,3%

2.909,5 ha 55,3%

Cambre

4.071,2 ha

53,7 ha 1,3%

- -

53,7 ha 1,3% Carballo

18.740,9 ha

795,4 ha 4,2%

197,4 ha 1,1%

992,8 ha 5,3%

Cariño

4.764,3 ha

2.146,5 ha 45,1%

30,3 ha 0,6%

2.176,7 ha 45,7% Carnota

7.177,4 ha

3.029,8 ha 42,2%

66,0 ha 0,9%

3.095,8 ha 43,1%

Carral

4.791,6 ha

23,7 ha 0,5%

- -

23,7 ha 0,5% Cedeira

8.595,6 ha

1.840,3 ha 21,4%

477,8 ha 5,6%

2.318,2 ha 27,0%

Cee

5.744,6 ha

481,4 ha 8,4%

21,9 ha 0,4%

503,2 ha 8,8% Cerdido

5.268,6 ha

100,4 ha 1,9%

- -

100,4 ha 1,9%

Cesuras

14.106,4 ha

- -

20,2 ha 0,1%

20,2 ha 0,1% Coirós

7.205,6 ha

81,9 ha 1,1%

82,3 ha 1,1%

164,2 ha 2,3%

Curtis

11.661,5 ha

- -

2.202,1 ha 18,9%

2.202,1 ha 18,9% Coristanco

7.946,0 ha

44,3 ha 0,6%

248,5 ha 3,1%

292,8 ha 3,7%

Dodro 3.608,9 ha 250,0 ha 6,9% - - 250,0 ha 6,9% Dumbría 12.491,1 ha 1.179,5 ha 9,4% 829,6 ha 5,8% 2.009,5 ha 16,1% Fene 2.700,5 ha - - 48,2 ha 1,8% 48,2 ha 1,8% Ferrol 8.327,5 ha 1.405,9 ha 16,9% 482,5 ha 5,8% 1.888,3 ha 22,7% Fisterra 2.908,7 ha 674,1 ha 23,2% 3,4 ha 0,1% 677,5 ha 23,3% Frades 8.163,1 ha 78,6 ha 1,0% 33,5 ha 0,4% 112,1 ha 1,4% Irixoa 6.839,0 ha 35,9 ha 0,5% 8,5 ha 0,1% 44,4 ha 0,6% Laxe 3.657,8 ha 559,1 ha 15,3% 746,2 ha 20,4% 1.305,3 ha 35,7% Mañón 8.218,5 ha 598,4 ha 7,3% 2.436,6 ha 29,6% 3.035,0 ha 36,9% Malpica de Bergantiños 6.160,8 ha 1.336,4 ha 21,7% 50,2 ha 0,8% 1.386,6 ha 22,5% Mazaricos 18.717,7 ha 31,0 ha 0,2% 52,6 ha 2,7% 83,6 ha 0,4% Melide 10.123,5 ha 1.373,3 ha 13,6% 340,7 ha 3,3% 1.714,0 ha 16,9%

Táboa 18.- Superficies e porcentaxes municipais de modificación da Rede Natura 2000 de Galicia con respecto ás superficies protexidas pola Rede actual e na proposta de ampliación da Rede Natura na provincia de A Coruña (continúa na páxina seguinte).


47

Ampliación da Rede Natura 2000 na provincia de A Coruña (2)

Superficie Rede Actual Incremento Proposta Final Concellos ha ha % ha % ha %

Mesía 10.713,0 ha 36,0 ha 0,3% 16,6 ha 0,2% 52,6 ha 0,5% Miño 3.284,9 ha 14,0 ha 0,4% 85,0 ha 2,1% 99,0 ha 3,0% Moeche 4.846,9 ha 14,0 ha 0,3% - - 14,0 ha 0,3% Monfero 17.212,5 ha 5.950,4 ha 34,6% 586,4 ha 3,4% 6.536,8 ha 38,0% Mugardos 1.231,6 ha - - 9,3 ha 0,8% 9,3 ha 0,8% Muros 7.349,3 ha 357,0 ha 4,9% 9,7 ha 0,1% 366,7 ha 5,0% Muxía 12.218,8 ha 838,5 ha 6,9% 402,6 ha 3,3% 1.241,1 ha 10,2% Narón 6.705,5 ha 383,1 ha 5,7% 198,0 ha 3,0% 581,1 ha 8,7% Neda 2.371,3 ha 12,1 ha 0,5% 130,6 ha 5,5% 142,7 ha 6,0% Negreira 11.501,3 ha 11,1 ha 0,1% 4,6 ha <0,1% 15,7 ha 0,1% Noia 3.939,8 ha 430,5 ha 10,9% - - 430,5 ha 10,9% O Pino 13.184,0 ha 38,6 ha 0,3% 35,2 ha 0,3% 73,9 ha 0,6% Oleiros 4.403,3 ha 345,3 ha 7,8% - - 345,3 ha 7,8% Ordes 15.702,8 ha 81,2 ha 0,5% - - 81,2 ha 0,5% Oroso 7.274,3 ha 173,0 ha 2,4% 17,3 ha 0,2% 190,3 ha 2,6% Ortigueira 21.109,2 ha 1.556,8 ha 7,4% 1.019,0 ha 4,8% 2.575,8 ha 12,2% Outes 10.042,2 ha 347,2 ha 3,5% 7,8 ha <0,1% 355,0 ha 3,5% Oza dos Ríos 7.205,6 ha 22,8 ha 0,3% 788,7 ha 11,0% 811,5 ha 11,3% Paderne 3.981,5 ha 205,4 ha 5,2% 129,2 ha 3,3% 334,6 ha 8,4% Padrón 4.833,6 ha 98,9 ha 2,0% - - 98,9 ha 2,0% Ponteceso 9.233,2 ha 1.132,2 ha 12,3% 84,0 ha 0,9% 1.216,2 ha 13,2% Pontedeume 2.933,6 ha 180,5 ha 6,2% 60,6 ha 2,0% 241,1 ha 8,2% Porto do Son 9.465,9 ha 519,6 ha 5,5% 293,8 ha 3,1% 813,4 ha 8,6% Rianxo 5.869,0 ha 22,3 ha 0,4% - - 22,3 ha 0,4% Ribeira 6.792,5 ha 1.292,6 ha 19,0% 361,1 ha 5,3% 1.653,7 ha 24,3% Rois 9.268,3 ha 11,9 ha 0,1% - - 11,9 ha 0,1% San Sadurniño 9.956,9 ha 1.193,3 ha 12,0% 140,3 ha 1,4% 1.333,7 ha 13,4% Santiago de C. 21.983,3 ha 97,7 ha 0,4% - - 97,7 ha 0,4% Santiso 6.734,3 ha 1.079,5 ha 16,0% 27,1 ha 0,4% 1.106,6 ha 16,4% Sobrado 12.049,5 ha - - 2.130,6 ha 17,7% 2.130,6 ha 17,7% Teo 7.923,9 ha 39,8 ha 0,5% - - 39,8 ha 0,5% Toques 7.787,9 ha 3.238,9 ha 41,6% 1.516,4 ha 19,5% 4.755,3 ha 61,1% Tordoia 12.452,0 ha 27,0 ha 0,2% - - 27,0 ha 0,2% Touro 11.525,7 ha 19,7 ha 0,2% - - 19,7 ha 0,2% Trazo 10.112,4 ha 51,1 ha 0,5% - - 51,1 ha 0,5% Valdoviño 8.904,8 ha 1.521,2 ha 17,1% 56,5 ha 0,6% 1.577,7 ha 17,7% Vedra 5.273,9 ha 73,4 ha 1,4% - - 73,4 ha 1,4% Vimianzo 18.710,2 ha 3,9 ha <0,1% 1.147,4 ha 6,2% 1.151,4 ha 6,2% Zas 13.327,6 ha - - 296,2 ha 2,2% 296,2 ha 2,2%

Táboa 19.- Superficies e porcentaxes municipais de modificación da Rede Natura 2000 de Galicia con respecto ás superficies protexidas pola Rede actual e na proposta de ampliación da Rede Natura na provincia de A Coruña (continuación).


48

Ampliación da Rede Natura 2000 na provincia de Lugo

Superficie Rede Actual Incremento Proposta Final Concellos ha ha % ha % ha % A Fonsagrada 43.836,8 ha 3.528,1 ha 8,0% 13.868,9 ha 31,6% 17.397,0 ha 39,7% A Pastoriza 17.496,5 ha - - 33,6 ha 0,2% 33,6 ha 0,2% A Pobra do Brollón 17.665,2 ha 2.720,8 ha 15,4% 451,1 ha 2,6% 3.171,9 ha 18,0% A Pontenova 13.573,1 ha 1.292,6 ha 9,5% - - 1.292,6 ha 9,5% Abadín 19.594,7 ha 3.952,6 ha 20,2% 2.411,5 ha 12,3% 6.364,2 ha 32,5% Alfoz 7.746,7 ha 1.831,9 ha 23,6% 99,3 ha 1,3% 1.931,2 ha 24,9% Antas de Ulla 10.353,8 ha - - 4,9 ha <0,1% 4,9 ha <0,1% As Nogais 11.032,2 ha 4.331,4 ha 39,3% - - 4.331,4 ha 39,3% Bóveda 9.107,1 ha 269,9 ha 3,0% 389,8 ha - 659,7 ha 7,2% Baleira 16.876,8 ha 1.178,0 ha 7,0% 951,5 ha 5,6% 2.129,5 ha 12,6% Barreiros 7.259,8 ha 218,3 ha 3,0% 2,2 ha <0,1% 220,4 ha 3,0% Becerreá 17.200,8 ha 873,7 ha 5,1% - - 873,7 ha 5,1% Begonte 13.022,9 ha 1.320,6 ha 10,4% 368,1 ha 2,9% 1.688,6 ha 13,3% Carballedo 13.877,2 ha 323,4 ha 2,3% - - 323,4 ha 2,3% Castro de Rei 17.689,9 ha 124,1 ha 0,7% 1.507,0 ha 8,5% 1.631,1 ha 9,2% Castroverde 17.408,9 ha - - 374,6 ha 2,2% 374,6 ha 2,2% Cervantes 27.759,9 ha 27.095,9 ha 97,6% - - 27.095,9 ha 97,6% Cervo 7.775,2 ha 246,3 ha 3,2% 1.305,0 ha 16,8% 1.551,3 ha 20,0% Chantada 17.662,8 ha 1.890,3 ha 10,7% - - 1.890,3 ha 10,7% Cospeito 14.472,5 ha 980,3 ha 6,8% 693,2 ha 4,8% 1.673,5 ha 11,6% Folgoso do Courel 19.276,5 ha 18.526,8 ha 96,1% - - 18.526,8 ha 96,1% Foz 10.026,6 ha 175,0 ha 1,7% 27,4 ha 0,3% 202,5 ha 2,0% Friol 29.211,9 ha 63,2 ha 0,2% 517,0 ha 1,8% 580,2 ha 2,0% Guitiriz 29.384,4 ha 276,2 ha 0,9% 793,3 ha 2,7% 1.069,5 ha 3,6% Guntín 15.470,1 ha - - 169,2 ha 1,1% 169,2 ha 1,1% Lourenzá 6.261,6 ha 19,8 ha 0,3% - - 19,8 ha 0,3% Lugo 32.962,6 ha 273,4 ha 0,8% 273,7 ha 0,9% 547,1 ha 1,7% Meira 4.653,9 ha 2,7 ha 0,1% - - 2,7 ha 0,1% Mondoñedo 14.259,7 ha 2.133,7 ha 15,0% 336,9 ha 2,3% 2.470,6 ha 17,3% Monforte de Lemos 19.943,4 ha 109,6 ha 0,5% - - 109,6 ha 0,5% Muras 16.373,8 ha 5.735,2 ha 35,0% 5.240,4 ha 32,0% 10.975,6 ha 67,0% Navia de Suarna 24.253,1 ha 17.816,7 ha 73,5% 747,9 ha 3,0% 18.564,6 ha 76,5% Negueira de Muñiz 7.225,4 ha 4.546,8 ha 62,9% 2.003,7 ha 27,7% 6.550,5 ha 90,7% O Corgo 15.726,3 ha - - 224,2 ha 1,4% 224,2 ha 1,4% O Incio 14.604,1 ha 1.424,3 ha 9,8% - - 1.424,3 ha 9,8% O Páramo 7.477,1 ha - - 175,1 ha 2,3% 175,1 ha 2,3% O Valadouro 11.040,1 ha 2.750,4 ha 24,9% 2.547,0 ha 23,1% 5.297,4 ha 48,0% O Vicedo 7.594,3 ha 198,5 ha 2,6% 343,8 ha 4,5% 542,2 ha 7,1% Ourol 14.200,0 ha 1.127,2 ha 7,9% 2.559,9 ha 18,1% 3.687,1 ha 26,0% Outeiro de Rei 13.413,3 ha 426,5 ha 3,2% 128,5 ha 0,9% 555,0 ha 4,1% Palas de Rei 19.956,4 ha 937,4 ha 4,7% 1.270,2 ha 6,4% 2.207,7 ha 11,1% Pantón 14.316,9 ha 1.297,7 ha 9,1% - - 1.297,7 ha 9,1% Pedrafita do Cebreiro 10.488,5 ha 10.279,3 ha 98,0% - - 10.279,3 ha 98,0% Pol 12.586,0 ha - - 285,6 ha 2,3% 285,6 ha 2,3% Quiroga 31.732,3 ha 11.684,6 ha 36,8% - - 11.684,6 ha 36,8% Ribadeo 10.894,0 ha 739,8 ha 6,8% 6,4 ha <0,1% 746,1 ha 6,8% Ribas de Sil 6.776,1 ha 345,2 ha 5,1% - - 345,2 ha 5,1% Ribeira de Piquín 7.297,4 ha 414,5 ha 5,7% - - 414,5 ha 5,7% Riotorto 6.630,9 ha 0,4 ha <0,1% - - 0,4 ha <0,1% Rábade 516,9 ha 12,5 ha 2,4% 37,4 ha 7,2% 49,9 ha 9,6% Samos 13.672,2 ha 7.820,6 ha 57,2% - - 7.820,6 ha 57,2% Sober 13.329,1 ha 2.456,8 ha 18,4% - - 2.456,8 ha 18,4% Trabada 8.268,5 ha 57,9 ha 0,7% - - 57,9 ha 0,7% Triacastela 5.116,8 ha 1.725,8 ha 33,7% - - 1.725,8 ha 33,7% Vilalba 37.566,7 ha 3.667,3 ha 9,8% 5.970,1 ha 15,7% 9.637,4 ha 25,5% Viveiro 10.855,1 ha 1.093,4 ha 10,1% 603,8 ha 5,5% 1.697,2 ha 15,6% Xermade 16.603,6 ha 1.850,9 ha 11,1% 1.579,3 ha 9,6% 3.430,2 ha 20,7% Xove 8.946,0 ha 974,2 ha 10,9% 757,5 ha 8,5% 1.731,6 ha 19,4%

Táboa 20.- Superficies e porcentaxes municipais de modificación da Rede Natura 2000 de Galicia con respecto ás superficies protexidas pola Rede actual e na proposta de ampliación da Rede Natura na provincia de Lugo.


49

Ampliación da Rede Natura 2000 na provincia de Ourense

Superficie Rede Actual Incremento Proposta Final Concellos ha ha % ha % ha % A Arnoia 2.068,1 ha - - 327,4 ha 15,8% 327,4 ha 15,8% A Gudiña 17.137,6 ha 848,0 ha 4,9% - - 848,0 ha 4,9% A Merca 5.095,7 ha - - 688,9 ha 13,5% 688,9 ha 13,5% A Mezquita 10.424,9 ha 4.859,7 ha 46,6% 407,7 ha 3,9% 5.267,4 ha 50,5% A Pobra de Trives 8.414,2 ha 2.468,4 ha 29,3% - - 2.468,4 ha 29,3% A Porqueira 4.337,4 ha 131,6 ha 3,0% - - 131,6 ha 3,0% A Veiga 29.045,7 ha 10.512,8 ha 36,2% - - 10.512,8 ha 36,2% Allariz 8.591,4 ha - - 1.040,3 ha 12,1% 1.040,3 ha 12,1% Avión 12.043,2 ha - - 1.821,4 ha 15,1% 1.821,4 ha 15,1% Baños de Molgas 6.760,6 ha - - 303,8 ha 4,5% 303,8 ha 4,5% Baltar 9.394,4 ha - - 518,4 ha 5,5% 518,4 ha 5,5% Bande 9.890,1 ha 1.137,8 ha 11,5% - - 1.137,8 ha 11,5% Beariz 5.592,9 ha 617,7 ha 11,0% - - 617,7 ha 11,0% Calvos de Randín 9.781,4 ha 3.163,8 ha 32,3% 1.215,9 ha 12,5% 4.379,7 ha 44,8% Carballeda de V. 22.268,7 ha 3.243,2 ha 14,6% - - 3.243,2 ha 14,6% Cartelle 9.422,7 ha - - 90,4 ha 1,0% 90,4 ha 1,0% Castrelo do Val 12.200,8 ha 78,3 ha 0,6% - - 78,3 ha 0,6% Celanova 6.726,7 ha - - 171,9 ha 2,6% 171,9 ha 2,6% Chandrexa de Queixa 17.174,7 ha 10.144,6 ha 59,1% - - 10.144,6 ha 59,1% Cortegada 2.686,6 ha - - 278,7 ha 10,4% 278,7 ha 10,4% Entrimo 8.446,4 ha 5.442,0 ha 64,4% - - 5.442,0 ha 64,4% Gomesende 2.830,0 ha - - 233,6 ha 8,3% 233,6 ha 8,3% Larouco 2.368,5 ha 443,9 ha 18,7% - - 443,9 ha 18,7% Laza 21.582,8 ha 3.741,2 ha 17,3% - - 3.741,2 ha 17,3% Lobeira 6.883,8 ha 3.378,7 ha 49,1% 594,1 ha 8,6% 3.972,8 ha 57,7% Lobios 16.827,2 ha 10.958,3 ha 65,1% 136,2 ha 0,8% 11.094,5 ha 65,9% Maceda 10.187,7 ha 3,8 ha <0,1% 3,0 ha <0,1% 6,8 ha 0,1% Manzaneda 11.455,8 ha 11.017,2 ha 96,2% - - 11.017,2 ha 96,2% Montederramo 13.550,7 ha 2.357,9 ha 17,4% - - 2.357,9 ha 17,4% Monterrei 11.906,3 ha 144,6 ha 1,2% 139,7 ha 1,2% 284,3 ha 2,4% Muíños 10.949,1 ha 4.317,6 ha 39,4% 245,9 ha 2,3% 4.563,5 ha 41,7% Nogueira de Ramuín 9.826,5 ha 1.233,7 ha 12,6% - - 1.233,7 ha 12,6% O Bolo 9.114,9 ha 2.997,3 ha 32,9% - - 2.997,3 ha 32,9% O Irixo 12.097,2 ha 1.471,1 ha 12,2% - - 1.471,1 ha 12,2% Oímbra 7.182,6 ha 16,6 ha 0,2% 1.829,7 ha 26,5% 1.829,7 ha 26,5% Padrenda 5.699,8 ha 2.561,8 ha 44,9% - - 2.561,8 ha 44,9% Parada de Sil 6.240,7 ha 977,1 ha 15,7% - - 977,1 ha 15,7% Petín 3.047,4 ha 165,8 ha 5,4% - - 165,8 ha 5,4% Quintela de Leirado 3.124,4 ha 1.098,6 ha 35,2% - - 1.098,6 ha 35,2% Rairiz de Veiga 7.207,1 ha 28,1 ha 0,4% - - 28,1 ha 0,4% Ramirás 4.063,9 ha - - 232,3 ha 5,7% 232,3 ha 5,7% Riós 11.440,7 ha - - 543,9 ha 4,8% 543,9 ha 4,8% Rubiá 10.066,0 ha 1.787,1 ha 17,8% 1.711,5 ha 17,0% 3.498,6 ha 34,8% San Cristovo de Cea 9.438,3 ha 2.076,5 ha 22,0% - - 2.076,5 ha 22,0% Verea 9.417,3 ha 1.758,1 ha 18,7% - - 1.758,1 ha 18,7% Verín 9.403,1 ha 265,5 ha 2,8% - - 265,5 ha 2,8% Viana do Bolo 27.035,7 ha 11.110,6 ha 41,1% 346,1 ha 1,3% 11.456,7 ha 42,4% Vilar de Barrio 10.669,6 ha 17,6 ha 0,2% - - 17,6 ha 0,2% Vilardevós 15.208,4 ha - - 5.499,9 ha 36,2% 5.499,9 ha 36,2% Vilariño de Conso 20.016,6 ha 15.727,5 ha 78,6% 62,9 ha 0,3% 15.790,5 ha 78,9% Xunqueira de Ambía 6.017,6 ha - - 181,8 ha 3,0% 181,8 ha 3,0%

Táboa 21.- Superficies e porcentaxes municipais de modificación da Rede Natura 2000 de Galicia con respecto ás superficies protexidas pola Rede actual e na proposta de ampliación da Rede Natura na provincia de Ourense


50

Ampliación da Rede Natura 2000 na provincia de Pontevedra

Superficie Rede Actual Incremento Proposta Final Concellos ha ha % ha % ha % A Cañiza 10.738,3 ha 1,2 ha <0,1% - - 1,2 ha <0,1% A Estrada 28.055,6 ha 472,4 ha 1,7% 417,0 ha 1,5% 889,4 ha 3,2% A Guarda 2.107,8 ha 598,6 ha 28,4% 96,9 ha 4,6% 695,5 ha 33,0% A Illa de Arousa 586,6 ha 123,9 ha 21,1% - - 123,9 ha 21,1% A Lama 11.168,0 ha 3.388,3 ha 30,3% 1.685,1 ha 15,1% 5.073,4 ha 45,4% Agolada 14.776,0 ha 653,8 ha 4,4% 134,4 ha 0,9% 788,1 ha 5,3% Arbo 4.289,7 ha 184,3 ha 4,3% - - 184,3 ha 4,3% As Neves 6.545,6 ha 192,5 ha 2,9% - - 192,5 ha 2,9% Baiona 3.443,9 ha 70,4 ha 2,0% 49,5 ha 1,5% 119,9 ha 3,5% Bueu 3.046,7 ha 581,5 ha 19,1% - - 581,5 ha 19,1% Cambados 2.339,0 ha 359,6 ha 15,4% - - 359,6 ha 15,4% Campo Lameiro 6.371,6 ha 18,8 ha 0,3% - - 18,8 ha 0,3% Cangas 3.780,6 ha 418,2 ha 11,1% - - 418,2 ha 11,1% Catoira 2.927,4 ha 19,5 ha 0,7% - - 19,5 ha 0,7% Cerdedo 7.978,6 ha 1.198,6 ha 15,0% - - 1.198,6 ha 15,0% Cotobade 13.458,3 ha 597,9 ha 4,4% - - 597,9 ha 4,4% Covelo 12.535,4 ha 132,8 ha 1,1% 4.184,6 ha 33,3% 4.317,4 ha 34,4% Crecente 5.741,5 ha 70,6 ha 1,2% - - 70,6 ha 1,2% Forcarei 16.826,4 ha 4.028,9 ha 23,9% 32,7 ha 0,2% 4.061,6 ha 24,1% Fornelos de Montes 8.304,2 ha 2,2 ha <0,1% 3.155,0 ha 38,0% 3.157,2 ha 38,0% Gondomar 7.444,7 ha - - 18,5 ha 0,2% 18,5 ha 0,2% Lalín 32.660,9 ha 4.023,1 ha 12,3% - - 4.023,1 ha 12,3% Meaño 2.773,2 ha 28,0 ha 1,0% - - 28,0 ha 1,0% Mondariz 8.506,1 ha 93,3 ha 1,1% - - 93,3 ha 1,1% Mondariz-Balneario 230,5 ha 9,2 ha 4,0% - - 9,2 ha 4,0% Nigrán 3.489,5 ha 48,7 ha 1,4% 19,5 ha 0,6% 68,1 ha 2,0% O Grove 2.145,0 ha 608,7 ha 28,4% - - 608,7 ha 28,4% O Porriño 6.117,0 ha 391,9 ha 6,4% - - 391,9 ha 6,4% O Rosal 4.417,9 ha 449,1 ha 10,2% 38,2 ha 0,8% 487,3 ha 11,0% Oia 8.422,6 ha - - 1.449,9 ha 17,2% 1.449,9 ha 17,2% Pazos de Borbén 4.995,2 ha 7,5 ha 0,1% - - 7,5 ha 0,1% Ponteareas 12.546,3 ha 81,3 ha 0,6% - - 81,3 ha 0,6% Pontecesures 668,9 ha 9,0 ha 1,3% - - 9,0 ha 1,3% Pontevedra 11.813,0 ha 71,1 ha 0,6% - - 71,1 ha 0,6% Redondela 5.199,1 ha 8,3 ha 0,2% - - 8,3 ha 0,2% Ribadumia 1.966,8 ha 88,2 ha 4,5% - - 88,2 ha 4,5% Rodeiro 15.480,2 ha 1.017,4 ha 6,6% - - 1.017,4 ha 6,6% Salceda de Caselas 3.588,9 ha 20,1 ha 0,6% - - 20,1 ha 0,6% Salvaterra de Miño 6.248,9 ha 220,8 ha 3,5% - - 220,8 ha 3,5% Sanxenxo 4.414,9 ha 308,0 ha 7,0% - - 308,0 ha 7,0% Silleda 16.784,1 ha 2.127,0 ha 12,7% 246,4 ha 1,4% 2.373,4 ha 14,1% Tomiño 10.652,2 ha 570,0 ha 5,4% - - 570,0 ha 5,4% Tui 6.826,5 ha 1.417,1 ha 20,8% - - 1.417,1 ha 20,8% Valga 4.060,7 ha 136,6 ha 3,4% - - 136,6 ha 3,4% Vigo 10.948,8 ha 446,9 ha 4,1% - - 446,9 ha 4,1% Vila de Cruces 15.485,5 ha 455,8 ha 2,9% - - 455,8 ha 2,9% Vilaboa 3.687,4 ha 67,4 ha 1,8% - - 67,4 ha 1,8% Vilagarcía de Arousa 4.397,8 ha - - 52,2 ha 1,2% 52,2 ha 1,2%

Táboa 22.- Superficies e porcentaxes municipais de modificación da Rede Natura 2000 de Galicia con respecto ás superficies protexidas pola Rede actual e na proposta de ampliación da Rede Natura na provincia de Pontevedra.


51

6.36.36.36.3

A Rede Natura 2000 (LIC+ ZEPA)

Hase de ter en conta que tódolos datos ate o de agora referidos correspóndense con espazos declarados como Lugares de Importancia Comunitaria. Como se indicou en capítulos anteriores A Rede Natura 2000 componse de dous tipos de espazos, por un lado os declarados como Lugares de Importancia Comunitaria (LIC) e por outro as Zonas de Especial Protección para as Aves (ZEPA). Coa aprobación da nova proposta, a meirande parte do territorio declarado como ZEPA pasaría a ser declarado tamén como Lugar de Importancia Comunitaria solapando ambas figuras de protección. A única salvidade formúlase para parte dos territorios mariños da ZEPA Costa da Mariña Occidental (ES0000372) e da Costa de Ferrolterra-Valdoviño e maioría da ZEPA do interior de Ourense denominada A Limia (ES0000436). De este xeito incorpóranse aos Lugares de Importancia Comunitaria 6.319 ha de territorio que xa había sido declarado como ZEPA.

Superficie da Rede Natura 2000 en Galicia (LIC+ZEPA)

Superficie total

Superficie LIC Superficie ZEPA Ha Ha

Rede Natura actual 389.565 ha 374.435 ha 101.134 ha

Rede Natura proposta 537.416 ha 528.609 ha 101.134 ha

Incremento proposto 147.851 ha 154.174 ha 0 ha

Táboa 23.-. Valores totais da Rede Natura 2000 actuais e propostos na ampliación.


52

Configuración final de Rede Natura 2000 (LIC + ZEPA) en Galicia

Figura 26.- Mapa da Rede Natura 2000 en Galicia, incluíndo os territorios declarados como ZEPA e a presenta proposta de ampliación.


53

7777

Bibliografía

Bañares, Á.; Blanca, G.; Güemes, J.; Moreno, J.C. &. Ortiz, S. (eds.). (2004). Atlas y Libro Rojo de

la Flora Vascular Amenazada de España. Dirección General de Conservación de la Naturaleza. Madrid, 1.069 pp.

Bueno Sánchez, A. & Fernández Prieto, J.A. (1991). Acebuchales y lauredales de la costa cantábrica. Lazaroa 12: 273-301.

Comisión Europea (2007). The Interpretation Manual of EuropeanUnion Habitats - EUR27. DG Environment,Brussels.

Comisión Europea. (2005). Brochure: Natura 2000 in the Atlantic Region

Comisión Europea. (2007). Guidelines for the establishment of the Natura 2000 network in the marine environment. Application of the Habitats and Birds Directives. European. European Commision

Comisión Europea. (2009). Informe de síntesis sobre el estado de conservación de los tipos de hábitats y especies de conformidad con el artículo 17 de la Directiva de Hábitats. European Commission

Comisión Europea (2010). The Natura 2000 Barometer (Update may 2011). DG Environment.

Comisión Europea (2011). The Natura 2000 Barometer (Update january 2011). DG Environment.

Communication from the Commission to the Council and to the European Parliament. (2005) Thematic Strategy on the Protection and Conservation of the Marine Environment and Proposal for a Marine Strategy Directive, COM(2005)504 and COM(2005)505

Communication from the Commission to the Council and to the European Parliament (2002) “Towards a strategy to protect and conserve the marine environment”, COM(2002)539

Dalda, J. (1972). Vegetación de la cuenca del río Deo (cuenca alta del Mandeo).- Mon. Univ. Santiago de Compostela 14: 1-158.

Díaz González, T.E. & Fernández Prieto, J.A. (1994). La vegetación de Asturias. It. Geobot. 8: 243-528.

EEA. (2010). EU 2010 biodiversity baseline. EEA, Copenhagen

EEA. (2010). the european environment state and outlook 2010 marine and coastal environment. eea, Copenhagen

ETC Biological Diversity. (2007) Additional guidelines for assessing sufficiency of Natura 2000 proposals (SCIs) for marine habitats and species


54

European Commission. (2011). Our life insurance, our natural capital: an EU biodiversity strategy to 2020, COM(2011) 244

Fuertes, E., Acón, M. & Oliván, G. Hamatocaulis y Scorpidium (Calliergonaceae, Bryopsida) in the Iberian Peninsula. Lazaroa 26: 5-16 (2005).

García Quintanilla, L.; Arosa González, M.; Carreño Conde, F.; jiménez Soria, A.; López Teixido, A.; Maestre Gil, F.T.; Ramos, J.A. (2010). Plan integral de recuperación e conservación de fentos ameazados de bosques de valgada: Culcita macrocarpa C. Presl, Hymenophyllum wilsonii Hooker, Dryopteris aemula (Aiton) O. kuntze, Dryopteris guanchica Gibby & Jermy, Hymenophyllum tunbrigense (L.) Sm., Vandenboschia speciosa (Willd.) Kunkel y Woodwardia radicans (L.) S. Xunta de Galicia. Consellería de Medio Rural

Guitián. J., Sánchez, J. M. & Guitián. P. 1993. Biología y Conservación de Petrocoptisgrandilora en el Noroeste Ibérico. Bot. Complutensis 18: 123-128

Hopkins, J.J. and Buck, A.L. (1995). The Habitats Directive Atlantic Biogeographical Region Report of the Biogeographical Region Workshop, Edinburgh, Scotland, 13-14 October 1994

Izco, J. & Guitián, P. (1987). Petrocoplis grandiflora Rotbm. (Caryophyllaceae). In Gómez-Campo, C & cois., Libro rojo de especies vegetales amenazadas de España peninsular e Islas Baleares. pag. 464-465. ICONÁ. Madrid.

Menéndez Amor, J. (1969). Análisis esporopolínico de tres perfiles situados en la cuenca hidrográfica del río Deo (La Coruña)". Bol. R. Soco Española. Hist. Nat. (Geol.), LXVII: 83-89

Papp, D. & Tóth, C. (2007). Natura 2000 Site Designation Process with a special focus on the Biogeographic seminars. CEEWEB

Pleguezuelos, J.M.; Márquez, R. & Lizana, M. (Eds.) (2002). Atlas y Libro Rojo de los Anfibios y Reptiles de España. DGCN-AHE. Madrid, 585.

Ramil Rego, P.; Rodríguez Guitián, M.A.; Ferreiro da Costa, J.; Rubinos Román, M.; Gómez-Orellana, L.; de Nóvoa Fernández, B.; Hinojo Sánchez, B.A.; Martínez Sánchez, S.; Cillero Castro, C.; Díaz Varela, R.A.; Rodríguez González, P.M. & Muñoz Sobrino, C. (2008a). Os Hábitats de Interese Comunitario en Galicia. Fichas descritivas. Monografías do Ibader. Universidade de Santiago de Compostela. Lugo.

Ramil Rego, P.; Rodríguez Guitián, M.A.; Hinojo Sánchez, B.A.; Rodríguez González, P.M.; Ferreiro da Costa, J.; Rubinos Román, M.; Gómez-Orellana, L.; de Nóvoa Fernández, B. ; Díaz Varela, R.A.; Martínez Sánchez, S. & Cillero Castro, C. (2008b). Os Hábitats de Interese Comunitario en Galicia. Descrición e Valoración Territorial. Monografías do Ibader. Universidade de Santiago de Compostela. Lugo.

Reinoso, J. & Rodríguez, R. (1984). Splachnum ampullaceum Hedw. en España. Boletim da Sociedade Broteriana. Vol. LVII (2ª serie): 213-218

Reinoso, J. (1993). Adiciones al catálogo de briófitos de la provincia de Lugo (España). Acta Botánica Malacitana, 18: 285-287

Rodríguez Guitián, M.A. (2004). Aplicación de criterios botánicos para a proposta de modelos de xestión sustentable das masas arborizadas autóctonas do Subsector Galaico-Asturiano Septentrional. Tesis doctoral inédita. 620 pp. Escola Politécnica Superior de Lugo. Universidade de Santiago de Compostela.

Rodríguez Guitián, M.A.; Ramil-Rego, P.; Rea, C.; Díaz-Varela, R.A.; Ferreiro da Costa, J. & Cillero, C. (2009). Caracterización ecológica y vegetacional de los complejos de turberas de cobertor activas del SW europeo. En: F. Llamas & C. Acedo (Coords.): Botánica Pirenaico-Cantábrica en el siglo XXI: 540-560. Área de publicaciones. Universidad de León. León


55

Rodríguez Guitián, M.A.; Romero Franco, R. & Ramil Rego, P. (2007). Caracterización ecológica y florística de las comunidades lauroides del occidente de la Cornisa Cantábrica (Noroeste ibérico). Lazaroa 28: 35-65.

Rodríguez Oubiña, J.; Izco, J. & Ramil Rego, P. (2001). Phytosociogical characterization of Sphagnum pylaesii Brid. Communities in Northwest Spain. Acta Bot. Gallica , 148 (3): 201 – 213.

Sales F & Hedge IC (2001). Jasione L.. In: Flora Iberica. Vol XIV: Myoporaceae - Campanulaceae. Ed. S. Castroviejo. Real Jardín Botánico, CSIC. Madrid.

Van Apeldoorn, R. C., R. W. Kruk, I. M. Bouwma, F. Ferranti, G. De Blust & A. R. J. Sier, 2009a. Information and communication on the designation and management of Natura 2000 sites. The designation in 27 EU Member States. Main report 1.

proposta de ampliación da rede natura 2000 de galicia

Documents