original article...

รอยรวระดบจลภาคระหวางเรซนซเมนตและขอบโพรงฟนทปนเปอนยจนอล ภายหลงจากการลางดวยสารชะลางชนดตางๆ

Microleakage Between Resin Cementand Eugenol Contaminated Cavosurface Margin

After Using Various Irrigantsธรชย ลมปลาวณย1, เกษมพงศ ศรปานนาค2, พฒนฤกษ ทนกร ณ อยธยา2, ศศมาส อ�าครองธรรม2

1ภาควชาทนตกรรมอนรกษและทนตกรรมประดษฐ คณะทนตแพทยศาสตรเชยงใหม มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ2นสตทนตแพทย คณะทนตแพทยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

Teerachai Limlawan1, Kasempong Sripannak2, Pattanalerk Thinnakorn na ayuthaya2, Sasimas Umkrongtum2

1Department of Conservative Dentistry and Prosthodontics, Faculty of Dentistry, Srinakharinwirot University 2Dental Student, Faculty of Dentistry, Srinakharinwirot University

ชม. ทนตสาร 2557; 35(2) : 91-103CM Dent J 2014; 35(2) : 91-103

บทคดยอ จดประสงคของงานวจยเพอศกษารอยรวระดบจลภาค

บรเวณขอบโพรงฟนทปนเปอนยจนอลหลงการลางดวยสาร

ชะลางชนดตางๆ โดยน�าฟนตดหนาบนของววจ�านวน 70

ซ มาเตรยมโพรงฟนส�าหรบอด ชนดท 5 (Class V) ซง

มความลก 1.5 มลลเมตร ความกวางและความยาวดานละ

3 มลลเมตร ขอบเขตของโพรงฟนทางดานบดเคยวและ

ดานเหงอกอยหางรอยตอเคลอบฟนกบเคลอบรากฟน 1.5

มลลเมตร หลงจากนนน�าฟนทกซมาอดโพรงฟนดวยวสด

อดเรซนคอมโพสตโดยใชน�ากลนเปนสารคนกลางแลวดง

ออก จากนนอดโพรงฟนดวยวสดอดชวคราวซงคออกไซด

ยจนอลเปนเวลา 7 วนและรอวสดอดชวคราวออกดวยเครอง

อลตราโซนกส ท�าการสมเลอกฟนออกเปน 4 กลม กลมท 1

(กลมควบคม) เปนกลมทมการลางโพรงฟนดวยน�าเกลอ 2

มลลลตร กลมท 2 ลางโพรงฟนดวยโซเดยมไฮโปคลอไรต

Abstract The purpose of this research was to study

microleakage between resin cement and eugenol

contaminated cavosurface margin after using var-

ious irrigants. Cavities Class V (3×3×1.5 mm) of

70 bovine teeth were prepared on the labial sur-

face parallel to the cement-enamel junction, 1.5

mm above and below the CEJ. The indirect resin

composite inlays were prepared, and water was

used as a separating media and removed from the

cavity. After that, cavities Class V were restored

with temporary filling (zinc oxide eugenol) for 7

days. Then temporary fillings were removed by

using ultrasonic scaler. The teeth were randomly

divided into 4 groups, group 1(control): irrigated

Corresponding Author:

ธรชย ลมปลาวณยอาจารย ภาควชาทนตกรรมอนรกษและทนตกรรมประดษฐ คณะทนตแพทยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ กรงเทพฯ 10110

Teerachai LimlawanLecturer, Department of Conservative Dentistry and Prosthodontics, Faculty of Dentistry, Srinakharinwirot University, Bangkok 10110, Thailand. E-mail: [email protected]

บทวทยาการOriginal Article

ชม. ทนตสาร ปท 35 ฉบบท 2 ก.ค.-ธ.ค. 2557 CM Dent J Vol. 35 No. 2 July-December 201492

ความเขมขนรอยละ 2.5 ปรมาตร 5 มลลลตรและน�าเกลอ 2

มลลลตร กลมท 3 ลางดวยอดทเอความเขมขนรอยละ 17

ปรมาตร 5 มลลลตรและน�าเกลอ 2 มลลลตร และกลมท 4

ลางดวยอดทเอความเขมขนรอยละ 17 ปรมาตร 5 มลลลตร

โซเดยมไฮโปคลอไรตความเขมขนรอยละ 2.5 ปรมาตร 5

มลลลตรและน�าเกลอ 2 มลลลตร หลงจากนนยดชนงาน

คอมโพสตอนเลยกบโพรงฟนทเตรยมไวดวยเรซนซเมนต

ซปเปอรบอนดซแอนดบและปดปลายรากดวยอะครลกเรซน

ชนดบมเอง ทาน�ายาทาเลบทซฟนโดยเวนทบรเวณขอบ

โพรงฟนและวสดบรณะ เกบชนงานในน�ากลนทอณหภม

37 องศาเซลเซยส เปนเวลา 24 ชวโมง แลวแชชนงานใน

สยอม เบสคฟชชนรอยละ 0.5 ทอณหภมหองเปนเวลา 24

ชวโมง จากนนตดฟนในแนวตรงผานจดศนยกลางของวสด

บรณะแลวน�าไปดรอยรวคาการซมผานของสยอมภายใต

กลองจลทรรศนสเตอรโอ (ก�าลงขยาย 100 เทา) บรเวณ

รอยตอของเรซนซเมนตกบเคลอบฟนและเนอฟน ผลการ

ศกษาพบการรวซมทงสองดานของทกกลมการทดลอง ใน

กลมของชนเคลอบฟนพบคาการรวซมต�ากวาในชนเนอฟน

แตไมพบความแตกตางระหวางกลมของชนเคลอบฟน ใน

ชนเนอฟนกลมท 1 และกลมท 2 มรอยรวซมมากกวากลม

ท 3 และกลมท 4 โดยมความแตกตางกนอยางมนยส�าคญ

ทางสถต (p<0.05) สรปผลการศกษาพบวาการใชอดทเอ

ความเขมขนรอยละ17 รวมกบน�าเกลอ หรออดทเอความ

เขมขนรอยละ 17 รวมกบโซเดยมไฮโปคลอไรตความเขม

ขนรอยละ 2.5 และน�าเกลอ เปนสารชะลางทสามารถก�าจด

ยจนอลทตกคางในชนเนอฟนไดด

ค�ำส�ำคญ: การรวซมระดบจลภาค สารชะลาง เรซนซเมนต

ยจนอล

cavities with NSS 2 ml, group 2: irrigated cavities

with 2.5% NaOCl 5 ml and NSS 2 ml, group 3:

irrigated cavities with 17%EDTA 5 ml and NSS

2 ml, group 4: irrigated cavities with 17%EDTA

5 ml, 2.5% NaOCl 5 ml and NSS 2 ml. After that,

indirect composite inlays were cemented in the

cavities with superbond C&B. The apices of bo-

vine roots were sealed with self-cured acrylic resin.

The teeth surface were coated with nail vanish

except cavosurface margin of restoration. All spec-

imens were stored in distilled water for 24 hours

at 37°C and immersion in 0.5% basic fuchsin for

24 hours at room temperature. The dye penetra-

tion was measured on the sectioned specimen at

the tooth-cement interface of enamel and dentin

margin and recorded with graded criteria under

stereomicroscope (100x).The results showed that

all groups had microleakage at both sides of cavity

(enamel and dentin margin), and enamel margins

had microleakage lower than dentin margins. The

microleakage of dentin margins (gingival margins)

of group1 and 2 was significantly different greater

than those of group 3 and 4 (p<0.05). In conclu-

sion, 17% EDTA followed by NSS or 17% EDTA

followed by 2.5% NaOCl and NSS are effective

irrigants for cleaning contaminated eugenol mar-

gin.

Keywords: Microleakage, Irrigant, Resin cement,

Eugenol

บทน�า (Introduction) การบรณะโพรงฟนดวยเรซนคอมโพสตหลงการอด

ชวคราวดวยวสดทมสวนประกอบของยจนอลมรายงานถง

ความลมเหลวในหลายรปแบบ เชนคาความแขงแรงของการ

ยดตดลดนอยลง หรอเกดรอยรวซมระดบจลภาค ซงมก

เกดขนบนผนงโพรงฟนบรเวณทสมผสยจนอลมากอน การ

รวซมดงกลาวท�าใหเกดผลตามมาคอเกดการแทรกซมของ

แบคทเรยท�าใหเกดการผซ�า (secondary caries) ใตวสด

บรณะ อาการเสยวฟนหลงการรกษา เกดการเปลยนสบรเวณ

ขอบของวสดบรณะ ถงแมมรายงานความลมเหลวในหลาย


รปแบบ ยจนอลยงเปนทนยมใชเพราะมประสทธภาพฆาเชอ

(germicidal activity) และลดความรสกเจบ(1,2) วสดอด

ฟนชวคราวสวนใหญมสวนประกอบของสารจ�าพวกฟนอล

(phenolic compound) เชน ยจนอล (eugenol) ฟนอล

(phenol) ครซอล (cresol) และไทมอล (thymol) ซงม

ความสามารถยบยงและชะลอการเกดปฏกรยาพอลเมอรแบบ

รวมตวได เปนผลท�าใหเกดปฏกรยาพอลเมอรของเรซนคอม

โพสตไมสมบรณ เกดความแขงแรงของการยดตดนอยลง

และเกดการรวซมทขอบมากขน เพอปองกนปญหาดงกลาว

จงจ�าเปนตองลางพนผวเนอฟนดวยสารชะลาง (irrigant) ชนดตางๆ ทชวยลดการตกคางของยจนอล เชนแอลกอฮอล

ความเขมขนรอยละ 37 และกรดฟอสฟอรกความเขมขนรอย

ละ 37(3) หรอใชสารทมผลในการก�าจดชนเสมยร(4)

ยจนอล เปนอนพนธของฟนอลและเปนสารทพบในน�ามน

กานพล (oil of clove) มฤทธของแอลกอฮอลทเปนกรดออน

สารประกอบฟนอลทน�ามาใชในทางทนตกรรมในรปแบบของ

ยจนอล ไทมอล และครซอล ซงเปนสวนประกอบของสารฆา

เชอในเนอฟน สารอดคลองรากฟน วสดอดชวคราวและซเมนต

ทใชยดครอบฟนชวคราว ทงนเพราะฟนอลมฤทธฆาเชอและ

ลดความรสกเจบเฉพาะท(1,2) ซเมนตหลายชนดทใชทางทนต-

กรรมมยจนอลเปนองคประกอบ เชน ซงคออกไซดยจนอล

ซเมนต (zinc oxide–eugenol cement) ซงคออกไซดยจ-

นอลซเมนตเสรมแรงอด (reinforced zinc oxide-eugenol cement) เชน ไออารเอม (IRM) อบเอ (EBA) หรอซงค

ออกไซดยจนอลส�าหรบอดคลองรากฟน โดยซงคออกไซดและ

ยจนอลท�าปฏกรยาแบบคเลชน (chelation) ไดซงคยจโนเลต

กบน�า ซงซงคยจโนเลตทไดมลกษณะเปนการรวมตวกนของ

สารประกอบทมอะตอมและอนมลอสระลอมรอบไอออนของ

สงกะส โดยปฏกรยาการกอตวสามารถอธบายไดดงสมการ

ZnO + H2O → Zn(OH)2 (1)

Zn(OH)2 + 2E ↔ ….E..Zn..O..E + H2O (2)

ซงคออกไซดรวมกบน�าปรมาณเลกนอยไดซงคไฮดรอก-

ไซด เมอซงคไฮดรอกไซดรวมตวกบยจนอลไดซงคยจโนเลต

และน�า และน�าสวนทเกดขนกลบไปเปนตวกระตนปฏกรยา

ตอ ท�าใหไดสารประกอบสดทายคอซงคยจโนเลตเมทรก

กบผงของซงคออกไซด ดงแสดงในสมการท (2) ปฏกรยา

เกดไปดานขวาเมอมปรมาณยจนอลมากและน�าปรมาณนอย

ขณะเดยวกนสามารถยอนกลบไปดานซายไดเมอซงคยจโน

เลตสมผสกบของเหลว เชน น�าลาย หรอน�าในทอเนอฟน

ท�าใหเกดการละลายไดยจนอลกบซงคไฮดรอกไซดและซงค

ออกไซด โดยยจนอลทเกดขนนสามารถแทรกซมเขาเนอฟน

และผานไปยงน�าลายได จากการศกษาของ Hume(5) พบวา

ซงคออกไซดยจนอลทใชอดโพรงฟนดานบดเคยวทมความ

หนาของเนอฟนเหนอโพรงเนอเยอใน 2 มลลเมตร โดยใช

ยจนอลทผสมกบสารทรเทยม (tritium-labelled eugenol) พบวายจนอลถกปลอยเขาเนอฟนและโพรงเนอเยอในอยาง

ชาๆ และมความเขมขนของยจนอล 10-2 โมลตอลตรทเนอ

ฟนบรเวณใตตอซงคออกไซดยจนอล 10-3 โมลตอลตรท

บรเวณกลางเนอฟนและ 10-4 โมลตอลตรทของเหลวในโพรง

เนอเยอใน โดยความเขมขนนคงอยเปนเวลา 3 10 และ 14

วน ทท�าการทดลอง และพบวายจนอลถกปลอยมากขน และ

มอตราการซมผานมากขนตามสดสวนของการละลายน�าของ

ยจโนเลต ดงนนจะพบไดวาเมอใชซเมนตทมสวนประกอบ

ของซงคออกไซดยจนอล เกดการซมผานของยจนอลเขาไป

ในเนอฟน ในขณะเดยวกนเกดการรวมตวแบบคเลชน

ของยจนอลกบแคลเซยมในเนอฟน(6) และเกดการยดจบ

กบสารประกอบอนทรยในเนอฟนเชน ไขมน ซรม อลบม

น และคอลลาเจน(1) โดยพบวาปรมาณการตกคางของย

จนอลมากหรอนอยระดบใดนนขนกบการมยจนอลอสระท

เกดขน การแทรกซมของของเหลว หรอการตกคางของน�า

ทกอใหเกดการละลายของซงคยจโนเลต Fujisawa และ

Kadoma(1) ศกษาผลของสารประกอบฟนอล 6 ชนด ซง

เปนตวยบยงการเกดปฎกรยาพอลเมอรของเมทล-เมทา

ไครเลต (metyl metracrylate) ทมสารตงตนปฏกรยา

ดวยเบนโซอลเปอรออกไซด (benzoyl peroxide) และ

อะโซบสไอโซบวทไนเทรต (azobisisobutynitrate) ดวยการ

ตรวจสอบชวงระยะเวลาการเหนยวน�าปฏกรยา (induction period) และอตราการเกดพอลเมอรชวงตน พบวาชวง

ระยะเวลาการเหนยวน�าปฏกรยามคามากไปนอยตามล�าดบคอ

ยจนอล ไทมอล ไฮโดรควนโนน (hydroquinone) ครซอล

ฟนอล และเมทอล (methol) นอกจากนยงพบวาการเพม

ความเขมขนของยจนอลท�าใหชวงระยะเวลาการเหนยวน�า

ปฏกรยาเพมขนและลดอตราการเกดพอลเมอรชวงตน

ยจนอลทผสมอยในซเมนตรองพน ท�าใหกระบวนการ

การเกดพอลเมอรไมสมบรณ และลดคณสมบตทางกายภาพ


ของพอลเมอร ยจนอลเปนตวยบยงการเกดปฏกรยาพอล-

เมอรในลกษณะการเปนสารก�าจดอนมลอสระ โดยยจนอล

แยงจบกบอนมลอสระทเกดขนในระบบทเกดปฏกรยาพอล-

เมอรแบบรวมตวโดยอนมลอสระ(11)

ปจจบนระบบสารยดตดมการพฒนามากขน และเปนท

นยมใชในทางทนตกรรม เชนการอดฟนดวยวสดอดสเหมอน

ฟน หรอระบบการยดตดดวยเรซนซเมนตซงมปฏกรยาการ

บมตวดวยการเกดอนมลอสระทงระบบบมดวยแสง ระบบ

บมเองและระบบบมเองรวมกบบมดวยแสง Paige และ

คณะ(12) ศกษาบรเวณพนผวของแกนฟนเรซนคอมโพสต

สมผสกบซเมนตยดชวคราวผสมยจนอล พบวาผวของเรซน

คอมโพสตมลกษณะออนนม Hansen และ Asmussen(13)

ศกษาผลของวสดอดชวคราวซงคออกไซดยจนอลตอสารยด

ตดกบเนอฟน (dentin bonding agent) พบวาชองทเกดจาก

การหดตวบรเวณขอบโพรงฟน (marginal contraction gap) มขนาดกวางทสดในกลมการทดลองทใชซงคออกไซดยจนอล

ซเมนตอดในโพรงฟน จากการทดลองสรปไดวาการใชวสดอด

ชวคราวซงคออกไซดยจนอลซเมนตกอนการใชสารยดตดกบ

เนอฟนรวมกบวสดอดเรซนคอมโพสต กอใหเกดการรวซมใน

ระดบไมโครเมตร และจากการศกษาของ Macchi และคณะ(14) พบวายจนอลอสระสามารถแทรกซมเขาไปในชนสเมยร

(smear layer) และทอเนอฟน ซงการท�าความสะอาดดวย

ทางกลไมสามารถก�าจดยจนอลอสระทตกคางออกไดหมด

อยางไรกตามการศกษาของ Peters และคณะ(15) ไดทดลอง

วดความแนบสนททบรเวณขอบระหวางวสดอดฟนคอมโพสต

กบเนอฟน โดยใหเกดการปนเปอนของยจนอลในโพรงฟน

ทเตรยมส�าหรบอดดวยซเมนตอดรากฟนทมยจนอลเปรยบ

เทยบกบซเมนตทไมมยจนอลคอ คแทก (KETAC®) เปน

ระยะเวลา 15 นาท พบวาการปนเปอนของซเมนตทงสองชนด

ใหคาความแนบสนทของวสดกบเนอฟนไมแตกตางกนอยางม

นยส�าคญทางสถต

จากผลการทดลองทผานมาพบวาการท�าความสะอาดผว

ฟนและการก�าจดยจนอล เปนขนตอนส�าคญกอนยดดวยเรซน

ซเมนต สารทใชท�าความสะอาดอาจมฤทธการละลายและลาง

ยจนอล หรอมกลไกการก�าจดชนสเมยรทมยจนอลอสระ

ตกคางอย ถาสารดงกลาวท�าหนาทไดดจะท�าใหปฏกรยาการ

เกดพอลเมอรของเรซนคอมโพสตสมบรณและไมเกดการรว

ซมระหวางเรซนคอมโพสตกบเนอฟน

โซเดยมไฮโปคลอไรต (sodium hypochlorite, NaOCl) คอน�ายาลางคลองรากฟนทนยมใชอยางแพรหลาย

ในปจจบน มหลายความเขมขน ไดแก สารละลายโซเดยมไฮ

โปคลอไรตความเขมขนรอยละ 0.5 1.25 2.5 5.25 มฤทธ

ตานจลชพตามความเขมขนทเพมมากขน มคณสมบตในการ

ละลายเนอเยอและอนทรยสารทดและมประสทธภาพมากขน

เมออณหภมสงขน ขอดอยคอไมสามารถก�าจดชนเสมยรได

หากหวงผลสงสดแนะน�าใหใชรวมกบอดทเอ(16) และขอดอย

ทส�าคญ คอความเปนพษตอเนอเยอทมชวต

เอดทลนไดเอมนเททราอะซตก (Ethylenediaminete- traacetric acid) หรออดทเอ (EDTA) ความเขมขนรอยละ

17 มคาความเปนกรดดางเทากบ 7.5 มคณสมบตเปนสารค

เลตทนยมใช(21) และมความสามารถก�าจดเศษเนอฟนและ

ชนเสมยรบนพนผวเนอฟนไดด และสามารถจบกบแคลเซยม

เกดสารประกอบอดทเอ-แคลเซยมทคงตวอยในสภาวะเปน

กลาง(17)

วธการวดการรวซมของสารในทางทนตกรรมแบงเปน

2 ระดบคอ ระดบไมโครเมตร และระดบนาโนเมตร เมอ

สองดวยกลองอเลกตรอนแบบทรานสมชชนพบการรวซม

ระดบไมโครเมตร พบชองวางระหวางฟนและวสดบรณะซง

เกดจากการหดตวขณะเกดพอลเมอร หรอมความแตกตาง

ของคาสมประสทธการขยายตวเมอไดรบความรอนของวสด

บรณะและฟนเปนตน วธทนยมวดการรวซมมากทสดคอวด

การรวซมระดบไมโครเมตรและเปนวธทใชมาเปนเวลานาน ม

ประสทธภาพด เตรยมงาย ประหยดคาใชจาย ไดแก การแชชน

ตวอยางดวยสารละลายสยอม (dyes penetration) มหลาย

ชนด โดยอนภาคของสยอมมขนาดเลกประมาณ 120 นาโน

เมตรเขาไปจบกบโครงสรางของฟนบรเวณชองวางระหวาง

วสดบรณะและโพรงฟน ความเขมขนและระยะเวลาในการยอม

สมผลตอการแทรกซมของส พบวาการใชสารละลายเบสค

ฟชชน (basic fuchsin) ความเขมขนรอยละ 0.5 หรอสาร

ละลายบลเมทลน (blue methylene) ความเขมขนรอย

ละ 2 และมคาความเปนกรดดางเทากบ 7.0 เปนสารทม

ประสทธภาพในการศกษาการรวซมทด สามารถเหนชดเจน

เนองจากสารเขาไปท�าปฏกรยากบคอลลาเจนทเปลยนแปลง

สภาพอยางถาวร(18)

การเตรยมเนอฟนเพอใหเกดการยดตดดวยระบบกรด

กดรวม (total etch) ชนดยดตดแบบชน (moist bonding)


เปนระบบทใชกนมานานโดยใชไพรเมอรและสารยดทาหลง

จากการใชกรดปรบสภาพเนอฟนและลางดวยน�า เปาลมพอ

พนผวหมาด สวนชนดเปาเนอฟนใหแหง (dry bonding) ไดแก ซปเปอรบอนดซแอนดบ(19) ประกอบดวยกรดสแดงใช

ปรบสภาพผวเคลอบฟนคอกรดฟอสฟอรกความเขมขนรอยละ

60-65 เปนกรดแกเขาไปละลายสวนของไฮดรอกซอะปาไทท

เปนเวลา 30 วนาท ลางน�าใหสะอาด 10 วนาท เปาลมจนผวฟน

แหง สวนเนอฟนใชกรดสเขยวประกอบดวยกรดซตรกความ

เขมขนรอยละ 10 และเฟอรกคลอไรดรอยละ3 กรดซตรกละ

ลายไฮดรอกซอะปาไททและเฟอรกคลอไรดท�าหนาทพยงคอล

ลาเจนไมใหยบตว เปนเวลา 10 วนาท ลางดวยน�า 10 วนาท

เปาผวฟนใหแหง 10 วนาท ทาผวฟนทแหงดวยสวนผสมของ

โมโนเมอรชนดโฟวเมตา เอมเอมเอ (4-META, MMA) และ

ตวเรงปฏกรยาทบบ (TBB) ท�าหนาทแทรกซมเขาไปบรเวณ

ชองวางทเคยเปนทอยของไฮดรอกซอะปาไทท เกดชนไฮบรด

ทสมบรณ และใหแรงยดอยประมาณ 18-23 เมกกะปาสคาล(20)

การทดลองนศกษารอยรวระดบจลภาคระหวางซปเปอร

บอนดซแอนดบเรซนซเมนตและขอบโพรงฟนทปนเปอนยจ

นอล ภายหลงจากการลางดวยสารชะลาง 2 ชนดคอ อดท

เอความเขมขนรอยละ 17 ซงเปนสารคเลตทนยมใช(21) และ

สารละลายโซเดยมไฮโปคลอไรต (sodium hypochlorite) ความเขมขนรอยละ 2.5 เปนกลมทดลอง โดยใหน�าเกลอ

เปนกลมควบคมในการก�าจดชนสเมยรและยจนอลทตกคาง

เนองจากน�ายาเหลานเปนทนยมใช ในคลนกทนตกรรมของ

งานรกษาคลองรากฟน หรอใชลางเนอเยอ แผลผาตดหลง

ศลยกรรม โดยมสมมตฐานการวจยท 1 คอรอยรวซมระดบ

จลภาคบนผวเคลอบฟนบรเวณขอบโพรงฟนหลงลางโพรงฟน

ทปนเปอนยจนอลดวยสารชะลางชนดตางๆ มคาไมแตกตาง

กน และสมมตฐานการวจยท 2 คอรอยรวซมระดบจลภาค

บนผวเนอฟนบรเวณขอบโพรงฟนหลงลางโพรงฟนทปนเปอน

ยจนอลดวยสารชะลางชนดตางๆ มคาไมแตกตางกน

วสดอปกรณและวธการ(Materials and Methods) งานวจยนใชฟนตดหนาบนของววทไมมรอยผจ�านวน

70 ซ น�ามาเกบไวในน�าเกลออณหภม 0 องศาเซลเซยส น�า

มาเตรยมโพรงฟนชนดท 5 (Class V) ลก 1.5 มลลเมตร

กวางและยาวดานละ 3 มลลเมตร บรเวณดานรมฝปากของฟน

วว ดงแสดงในรปท 1 โดยขอบลางมขอบเขตขนานกบพนผว

รอยตอระหวางเคลอบฟนกบเคลอบรากฟน ซงขอบเขตของ

โพรงฟนทางดานบดเคยวอยเหนอรอยตอระหวางเคลอบฟน

กบเคลอบรากฟน 1.5 มลลเมตร และขอบเขตของโพรง

ฟนทางดานเหงอกอยใตรอยตอเคลอบฟนกบเคลอบรากฟน

1.5 มลลเมตร ดงแสดงในรปท 2 การเตรยมโพรงฟนชนดท

5 ดวยหวกรอกากเพชรทรงกระบอก (Intensiv, Intensiv SA, Montagrolo, Switzerland) พรอมทงดามกรอแบบ

ความเรวสง ภายใตละอองน�า การเตรยมโพรงฟนใหมรอย

ตอระหวางผวภายนอกตงฉากกบโพรงฟนเปนแบบบททจอยท

(butt-joint)

น�าฟนทกซอดโพรงฟนทเตรยมไวดวยวสดอดเรซนคอม

โพสต (Z250, 3M-ESPE, St Pual, MN, USA) โดยใช

ผทดลองคนเดยวกนตลอดการวจย และใชน�ากลนเปนตวคน

กลาง (separating media) โดยจะซบใหหมาดกอนอดเรซน

คอมโพสต ฝงลวดไว ในเรซนคอมโพสตทต�าแหนงกงกลาง

โพรงฟนคอนไปทางใกลกลาง เพองายตอการดงชนงานเรซน

คอมโพสตออกจากโพรงฟน อดเรซนคอมโพสตเปนชนๆ ละ

2.0 มลลเมตรบมตวดวยแสงดวยเครองฉายแสงหลอดไฟ

ฮาโลเจน (Pekalux®, 3M-ESPE, St Pual, MN, USA) เปนเวลา 40 วนาท ดงแสดงในรปท 3 หลงจากน�าออกมา

จากโพรงฟนแลวเรซนคอมโพสตอนเลย (composite inlay)

รปท 1 การเตรยมโพรงฟนชนดท 5 (3x3x1.5 มลลเมตร)

บนฟนวว

Figure 1 Cavity Class V preparation (3x3x1.5 mm.) on bovine tooth.


รปท 2 แสดงขอบเขตของโพรงฟนทางดานบดเคยวอย

เหนอรอยตอระหวางเคลอบฟนกบเคลอบรากฟน

1.5 มลลเมตร และขอบเขตของโพรงฟนทางดาน

เหงอกอยใตรอยตอเคลอบฟนกบเคลอบรากฟน

1.5 มลลเมตร (E คอเคลอบฟน D คอเนอฟน

CEJ คอรอยตอเคลอบฟนกบเคลอบรากฟน)

Figure 2 Demonstrated occlusal margin 1.5 mm. above CEJ and gingival margin 1.5 mm. under CEJ (E = Enamel, D = Dentin, CEJ = Cementoenamel Junction).

รปท 3 คอมโพสตอนเลยทอยในโพรงฟนแบบท 5 (ภาพ

ดานแกม)

Figure 3 Composite inlay in cavity Class V. (Buccal view)

ท�าใหแขงตวดวยแสงตออก 40 วนาททกดาน โดยเครองฉาย

แสงจะถกวดคาความเขมแสงใหคงทกอนใชงานทกครงดวย

อปกรณวดความเขมแสงชนดพกพา (light intensity meter, Dentamerica®, CA, USA) จากนนอดโพรงฟนดวยวสด

อดชวคราวดวยซงคออกไซดยจนอล (คณะทนตแพทยศาสตร

จฬาฯ, กรงเทพฯ, ประเทศไทย) ตามอตราสวนทผผลตแนะน�า

และอดใหเตมโพรงฟน เกบฟนทกซไว ในตอบทอณหภม 37

องศาเซลเซยสเปนเวลา 7 วน เมอครบ 7 วนรอวสดอดชวคราว

ซงคออกไซด-ยจนอลดวยเครองขดหนน�าลายอลตราโซนกส

ชนดเพยโซอเลคทรก (P5 Newtron, Acteon Inc., Mount Laurel, NJ, USA) จนหมดทกโพรงฟน

ท�าการสมเลอกฟนทง 70 ซ โดยฟนทเกดรอยราวให

คดออกภายใตกลองจลทรรศนสเตอรโอ และแบงกลมการ

ทดลองออกเปน 4 กลม เปนกลมควบคมจ�านวน 10 ซ และ

กลมทดลอง 3 กลม กลมละ 20 ซ กลมท1 (กลมควบคม)

เปนกลมทมการลางโพรงฟนทปนเปอนยจนอลดวยน�าเกลอ

ปรมาตร 2 มลลลตร กลมท 2 เปนกลมทมการลางโพรงฟน

ทปนเปอนยจนอลดวยโซเดยมไฮโปคลอไรตความเขมขน

รอยละ 2.5 ปรมาตร 5 มลลลตรและลางตามดวยน�าเกลอ

ปรมาตร 2 มลลลตร กลมท 3 เปนกลมทมการลางโพรงฟนท

ปนเปอนยจนอลดวย อดทเอความเขมขนรอยละ 17 ปรมาตร

5 มลลลตรและลางตามดวยน�าเกลอปรมาตร 2 มลลลตร กลม

ท 4 เปนกลมทมการลางโพรงฟนทปนเปอนยจนอลดวยอดท

เอความเขมขนรอยละ 17 ปรมาตร 5 มลลลตรและลางตาม

ดวยโซเดยมไฮโปคลอไรตความเขมขนรอยละ 2.5 ปรมาตร

5 มลลลตรและลางสดทายดวยน�าเกลอปรมาตร 2 มลลลตร

หลงจากท�าการลางโพรงฟนตามกลมการทดลองทงหมดแลว

จงท�าการผสมเรซนซเมนตซปเปอรบอนดซแอนดบตามค�า

แนะน�าของบรษทผผลตและยดชนงานคอมโพสตอนเลยกบ

โพรงฟนทเตรยมไวโดยใชแรงกดจากนวมอ ชนงานทกชนหลง

จากก�าจดเรซนซเมนตสวนเกนออกหมดแลว จงท�าการปด

ปลายรากดวยอะครลกเรซนชนดบมเอง (self-cured acrylic resin) และทาดวยน�ายาทาเลบ 2 ชนทตวฟน ยกเวนทบรเวณ

ขอบโพรงฟนและวสดบรณะ เกบชนงานทกกลมในน�ากลนท

อณหภม 37 องศาเซลเซยส เมอครบ 24 ชวโมงจงน�ามาแช

ชนงานในสารละลายสยอมเบสคฟชชนความเขมขนรอยละ 0.5

ทอณหภมหองเปนเวลา 24 ชวโมง โดยใหปลายรากฟนอย

เหนอสารละลายเบสคฟชชน ดงนนขอบบนและลางของโพรง


ฟนทยดชนงานคอมโพสตดวยเรซนซเมนตซปเปอรบอนด

ซแอนดบจะแชอยในสารละลายสยอมเบสคฟชชน จากนนน�า

มาท�าความสะอาดโดยการผานน�าและตดฟนในแนวตงฉาก

กบพนราบผานจดศนยกลางของวสดบรณะโดยใชเลอยทม

ความเรวต�าชนดไอโซเมท (Isomet, Buehler, Lake Bluff, IL, USA) และน�าไปสองดรอยรวภายใตกลองจลทรรศน

สเตอรโอ ก�าลงขยาย 100 เทา ก�าหนดการรวซมของสยอม

เปนระดบคาการรวซมของส (dye penetration score)(22) 0 คอ ไมมการรวซม 1 คอ พบการแทรกซมของสารละลาย

เบสคฟชชนความเขมขนรอยละ 0.5 ตงแตรอยตอของวสด

บรณะถงครงหนงของผนงโพรงฟนทตงฉากกบแนวแกนของ

ฟน (axial wall) 2 คอการแทรกซมของสารละลายเบสค

ฟชชนความเขมขนรอยละ 0.5 ตงแตรอยตอของวสดบรณะ

ถงผนงโพรงฟนทตงฉากกบแนวแกนของฟนแตไมถงผนง

โพรงฟนทขนานกบแนวแกนของฟน 3 คอ การแทรกซมของ

สารละลายเบสคฟชชนความเขมขนรอยละ 0.5 ตงแตรอยตอ

ของวสดบรณะถงผนงโพรงฟนทขนานกบแนวแกนของฟน ดง

แสดงในรปท 4

น�าคาระดบการรวซมทบนทกไดมาท�าการทดสอบวล-

คอกสนซายนแรงค (Wilcoxon signed ranks test) การ

ทดสอบแมน วทนย (Mann-Whitney test) และการทด

สอบคลซคลวาลลส (Kluskal-Wallis test) ทระดบความ

เชอมนรอยละ 95

ผลการศกษา (Results) เมอเปรยบเทยบรอยรวระดบจลภาคระหวางเรซนซเมนต

กบขอบโพรงฟนดานบดเคยว (เคลอบฟน) และระหวางเรซน-

ซเมนตกบขอบโพรงฟนดานเหงอก (เนอฟน) ทปนเปอน

ยจนอลและก�าจดยจนอลดวยวธการตางๆ พบวามรอยรวซม

ระดบจลภาคของสยอมทกกลมการทดลอง ดงแสดงในตาราง

ท 1 และ 2

เมอใชการทดสอบวลคอกสนซายนแรงคเปรยบเทยบ

รอยรวระดบจลภาคทขอบโพรงฟนดานบดเคยวกบขอบโพรง

ฟนดานเหงอก พบวาทง 4 กลมมความแตกตางกนอยางมนย

ส�าคญทางสถต (p<0.05) ตารางท 1 เมอใชการทดสอบคลซคลวาลลสรวมกบ

เปรยบเทยบแบบพหคณระหวางกลม พบวาขอบโพรงฟนดาน

บดเคยวของกลมทดลองทง 4 กลมมการรวซมระดบจลภาค

รปท 4 ระดบของคาการรวซม (R คอ คอมโพสตอนเลย

E คอเคลอบฟน D คอเนอฟน P คอ โพรง

เนอเยอใน) (ภาพตดดานขาง)

Figure 4 Dye penetration score (R= composite inlay, E=enamel, D=dentin, P=Dental pulp). (Proximal view)

1 = การแทรกซมของสารละลายเบสคฟชชนความเขมขน

รอยละ 0.5 ตงแตรอยตอของวสดบรณะถงครงหนงของ

ผนงโพรงฟนทตงฉากกบแนวแกนของฟน

2 = การแทรกซมของสารละลายเบสคฟชชนความเขมขน

รอยละ 0.5 ตงแตรอยตอของวสดบรณะถงผนงโพรง

ฟนทตงฉากกบแนวแกนของฟนแตไมถงผนงโพรงฟน

ทขนานกบแนวแกนของฟน

3 = การแทรกซมของสารละลาย เบสคฟชชนความเขมขน

รอยละ 0.5 ตงแตรอยตอของวสดบรณะถงผนงโพรง

ฟนทขนานกบแนวแกนของฟน

ไมแตกตางกนอยางมนยส�าคญทางสถต (p>0.05) ตารางท 2 เมอใชการทดสอบคลซคลวาลลส รวมกบการ

เปรยบเทยบพหคณระหวางกลมการทดลองพบวา กลมท 1

และกลมท 2 มรอยรวซมระดบจลภาคของสยอมมากกวากลม

ท 3 และกลมท 4 โดยมความแตกตางกนอยางมนยส�าคญทาง

สถต (p<0.05) เมอเปรยบเทยบการทดลองรอยรวซมระดบ

จลภาคของสยอมของกลมท 1 เปรยบเทยบกบกลมท 2 และ

กลมท 3 เปรยบเทยบกบกลมท 4 พบวาไมมความแตกตาง

กนอยางมนยส�าคญทางสถต (p<0.05)


ตารางท 1 จ�านวนของตวอยาง (รอยละ) ของการรวซมระดบจลภาคทขอบโพรงฟนดานบดเคยว (ขอบเคลอบฟน)

Table 1 Number of specimen (percentage) of microleakage at occlusal margin (enamel margin).

Group ©Dye penetration score on occlusal margin (enamel margin)

0 1 2 31a 0(0) 4(40) 6(60) 0(0)2a 0(0) 9(45) 11(55) 0(0)3a 0(0) 8(40) 12(60) 0(0)4a 0(0) 9(45) 10(50) 1(5)

The same letters in group are not significantly different (p>0.05).0 = ไมมการรวซม

1 = การแทรกซมของสารละลายเบสคฟชชนความเขมขนรอยละ 0.5 ตงแตรอยตอของวสดบรณะถงครงหนงของผนงโพรง

ฟนทตงฉากกบแนวแกนของฟน

2 = การแทรกซมของสารละลายเบสคฟชชนความเขมขนรอยละ 0.5 ตงแตรอยตอของวสดบรณะถงผนงโพรงฟนทตงฉากกบ

แนวแกนของฟนแตไมถงผนงโพรงฟนทขนานกบแนวแกนของฟน

3 = การแทรกซมของสารละลาย เบสคฟชชนความเขมขนรอยละ 0.5 ตงแตรอยตอของวสดบรณะถงผนงโพรงฟนทขนานกบ

แนวแกนของฟน

© 1a คอ กลมควบคมเปนกลมทมการลางโพรงฟนดวยน�าเกลอ 2 มลลลตร

2a คอ กลมท 2 ลางโพรงฟนดวยโซเดยมไฮโปคลอไรตความเขมขนรอยละ 2.5 ปรมาตร 5 มลลลตรและน�าเกลอ 2

มลลลตร

3a คอ กลมท 3 ลางดวยอดทเอความเขมขนรอยละ 17 ปรมาตร 5 มลลลตรและน�าเกลอ 2 มลลลตร

4a คอ กลมท 4 ลางดวยอดทเอความเขมขนรอยละ17 ปรมาตร 5 มลลลตร โซเดยมไฮโปคลอไรตความเขมขนรอยละ

2.5 ปรมาตร 5 มลลลตรและน�าเกลอ 2 มลลลตร

รปท 5 การรวซมระดบจลภาคเมอดดวยกลองจลทรรศน

สเตอรโอก�าลงขยาย 100 เทาของกลมทดลองท

1 (R คอ คอมโพสตอนเลย E คอเคลอบฟน D

คอเนอฟน)

Figure 5 Microleakage from stereomicroscope (100x) of group 1(R = composite inlay, E = enamel, D = dentin).

รปท 6 การรวซมระดบจลภาคเมอดดวยกลองจลทรรศน

สเตอรโอก�าลงขยาย 100 เทาของกลมทดลองท

3 (R คอ คอมโพสตอนเลย E คอเคลอบฟน D

คอเนอฟน)

Figure 6 Microleakage from stereomicroscope (100x) of group 3 (R = composite inlay, E =enamel, D = dentin).


ตารางท 2 จ�านวนของตวอยาง (รอยละ) ของการรวซมระดบจลภาคทขอบโพรงฟนดานเหงอก (ขอบเนอฟน)

Table 2 Number of specimen (percentage) of microleakage at gingival margin (dentin margin).

Group ©Dye penetration score (dentin margin)

0 1 2 31b 0(0) 0(0) 1(10) 9(90)2b 0(0) 0(0) 5(25) 15(75)3c 0(0) 0(0) 13(65) 7(35)4c 0(0) 0(0) 11(55) 9(45)

The same letters in group are not significantly different (p>0.05).0 = ไมมการรวซม

1 = การแทรกซมของสารละลายเบสคฟชชนความเขมขนรอยละ 0.5 ตงแตรอยตอของวสดบรณะถงครงหนงของผนงโพรง

ฟนทตงฉากกบแนวแกนของฟน

2 = การแทรกซมของสารละลายเบสคฟชชนความเขมขนรอยละ 0.5 ตงแตรอยตอของวสดบรณะถงผนงโพรงฟนทตงฉากกบ

แนวแกนของฟนแตไมถงผนงโพรงฟนทขนานกบแนวแกนของฟน

3 = การแทรกซมของสารละลาย เบสคฟชชนความเขมขนรอยละ 0.5 ตงแตรอยตอของวสดบรณะถงผนงโพรงฟนทขนานกบ

แนวแกนของฟน

© 1b คอ กลมควบคมเปนกลมทมการลางโพรงฟนดวยน�าเกลอ 2 มลลลตร

2b คอ กลมท 2 ลางโพรงฟนดวยโซเดยมไฮโปคลอไรตความเขมขนรอยละ 2.5 ปรมาตร 5 มลลลตรและน�าเกลอ 2

มลลลตร

3c คอ กลมท 3 ลางดวยอดทเอความเขมขนรอยละ 17 ปรมาตร 5 มลลลตรและน�าเกลอ 2 มลลลตร

4c คอ กลมท 4 ลางดวยอดทเอความเขมขนรอยละ17 ปรมาตร 5 มลลลตร โซเดยมไฮโปคลอไรตความเขมขนรอยละ

2.5 ปรมาตร 5 มลลลตรและน�าเกลอ 2 มลลลตร

บทวจารณ (Discussion) จากการวเคราะหผลการทดลองทางสถต ท�าใหยอมรบ

สมมตฐานการวจยท 1 คอ รอยรวซมระดบจลภาคหลงการ

ลางโพรงฟนทปนเปอนยจนอลบนผวเคลอบฟนดวยสารชะลาง

ชนดตางๆ มคารอยรวไมแตกตางกนและปฏเสธสมมตฐาน

การวจยท 2 คอรอยรวซมระดบจลภาคภายหลงการลางโพรง

ฟนทปนเปอนยจนอลบนผวเนอฟนดวยสารชะลางชนดตางๆ

มคารอยรวไมแตกตางกน

การทดลองในครงนมวตถประสงคหลกในการวดการรว

ซมระดบจลภาคทเกดขนระหวางโพรงฟนทปนเปอนยจนอล

และเรซนซเมนตซปเปอรบอนดซแอนดบภายหลงการลาง

โพรงฟนทปนเปอนยจนอลดวยสารชะลางชนดตางๆ ซงการ

รวซมเหลานเปนสาเหตท�าใหเกดความลมเหลวของการบรณะ

ฟน เชนการเปลยนสบรเวณขอบวสดบรณะและการเกดรอย

ผกลบซ�า ทงนเพราะเมอเกดการรวซมระดบจลภาคจะท�าให

เกดการแพรผานของเชอจลนทรยและสารพษเขาไปตามรอย

ตอระหวางเรซนซเมนตกบผนงโพรงฟน ท�าใหเกดรอยผกลบ

ซ�าได และอาจเกดอาการเสยวฟนภายหลงการรกษาหรอท�าให

คาแรงยดอยของวสดทใช ในทางทนตกรรมลดนอยลง(23-25)

จากการศกษาของ Macchi และคณะ(14) พบวา ยจนอล

มคณสมบตยบยงการเกดปฏกรยาพอลเมอรของเรซนคอม-

พอสตได ซงยจนอลสามารถแทรกซมเขาไปในชนเสมยรและ

ทอเนอฟนไดโดยการท�าความสะอาดทางกลไมสามารถก�าจด

ยจนอลออกไดหมด ดงนนการใชสารเคมลางท�าความสะอาด

จงมความจ�าเปน เพอหวงผลในการก�าจดชนสเมยรและยจ-

นอลตกคาง

จากผลการทดลอง เมอเปรยบเทยบรอยรวระดบจลภาค

ระหวางเรซนซเมนตซปเปอรบอนดซแอนดบและขอบโพรงฟน

ดานบดเคยวทปนเปอนยจนอลและขอบโพรงฟนดานเหงอก

ทปนเปอนยจนอล พบวามรอยรวซมระดบจลภาคของสยอม


ทางดานเหงอกมากกวาดานบดเคยวทกกลมการทดลอง ซง

อาจเปนผลมาจากการหลงเหลอของสารยจนอลในชนเนอ

ฟนและในชนเสมยร สารชะลางทกชนดไมสามารถก�าจดออก

ไดหมด และเนองมาจากโครงสรางของเคลอบฟนมรอยละ

ของสารอนนทรยมากกวาชนเนอฟน ในขณะทชนเนอฟนม

โครงสรางเปนทอและเครอขายเสนใยคอลลาเจนทเรยงตว

ซบซอน การก�าจดสารยจนอลทแทรกซมในชนเนอฟนและ

ชนเสมยรจงท�าไดยากกวา ซงสอดคลองกบการทดลองของ

Hansen และ Asmussen(13) ซงพบรอยแยกระหวางเนอฟน

กบเรซนคอมโพสตเกดกวางขนในโพรงฟนทปนเปอนสารยจ

นอลมากอน นอกจากนยงพบการศกษาทยนยนวายจนอลม

ผลตอการรวซมระดบจลภาคในชนเนอฟน โดยการบรณะเรซน

คอมโพสตในโพรงฟนชนดท 5 (ความลก 1.5 มลลเมตรและ

ใสวสดอดแบบเปนชนโดยวธตรง) ท�าในโพรงฟนทปนเปอน

สารยจนอลเปนเวลา 1 สปดาห เมอตรวจวดการรวซมพบวา

เกดการรวซมในชนเนอฟนมากกวาชนเคลอบฟนอยางมนย

ส�าคญทางสถต นอกจากนความเขมขนของยจนอลมผลตอ

อตราการแพรของยจนอลเขาสชนเนอฟน โดยอตราสวนเหลว

ตอสวนผงทมากกวาจะเกดการแพรเขาสเนอฟนไดมากกวาซง

ท�าใหการก�าจดยจนอลท�าไดยากขน(26)

จากผลการทดลองเมอเปรยบเทยบรอยละของการรวซม

ของสทผนงโพรงฟนดานบดเคยวของกลมทดลองทง 4 กลม

พบวารอยรวซมระดบจลภาคของสยอมทง 4 กลมไมมความ

แตกตางกนอยางมนยส�าคญทางสถต (p<0.05) อาจเปนผล

มาจากการใชกรดฟอสฟอรกความเขมขนสง สามารถก�าจด

ชนเสมยรทมสวนของยจนอลปนเปอนออกได ท�าใหผลการ

ใชสารชะลางใหผลการศกษาทไมแตกตางกน

จากผลการทดลองเมอเปรยบเทยบรอยละของการรว

ซมของสทผนงโพรงฟนดานเหงอกพบวา กลมท 1 และกลม

ท 2 มรอยรวซมระดบจลภาคของสยอมมากกวากลมท 3 และ

กลมท 4 โดยมความแตกตางกนอยางมนยส�าคญทางสถต

(p<0.05) จากผลการทดลองแสดงใหเหนวาสารชะลางแตละ

ชนดมประสทธภาพในการก�าจดชนเสมยรในชนเนอฟนแตก

ตางกน เมอเปรยบเทยบประสทธภาพในการท�าความสะอาด

โพรงฟนทปนเปอนสารยจนอลพบวาการใชอดทเอความเขม

ขนรอยละ 17 (กลมท 3) หรอการใชอดทเอความเขมขน

รอยละ 17 รวมกบโซเดยมไฮโปคลอไรตความเขมขนรอยละ

2.5 (กลมท 4) มประสทธภาพในการท�าความสะอาดโพรงฟน

ไมแตกตางกน แตทงสองกลมมประสทธภาพดกวาการใชโซ-

เดยมไฮโปคลอไรตความเขมขนรอยละ 2.5 (กลมท 2) หรอ

น�าเกลอ (กลมท 1)

สารละลายโซเดยมไฮโปคลอไรตความเขมขนรอยละ 2.5

เปนความเขมขนทนยมน�ามาใชท�าความสะอาดคลองรากฟน

ทงนเพราะกลนไมรนแรง และมประสทธภาพในการละลาย

เนอเยอโพรงประสาทฟนทตาย และท�าลายแบคทเรยไดคอน

ขางด(27) อยางไรกตามการใชโซเดยมไฮโปคลอไรตควรใช

ดวยความระมดระวง เนองจากอาจเกดอนตรายตอเนอเยอ

ออนในบรเวณชองปากหรอผวหนงทสมผสถกน�ายา กอใหเกด

อาการปวดแสบรอน อาการบวม และอกเสบได(28,29) ในการ

ทดลองนในกลมท 2 เลอกใชโซเดยมไฮโปคลอไรตความเขม

ขนรอยละ 2.5 ปรมาตร 5 มลลลตรจากนนจงลางดวยน�าเกลอ

ปรมาตร 2 มลลลตร ซงพบวาการเกดคาการรวซมทไมแตก

ตางจากการใชน�าเกลอลางโพรงฟน แตมคาการรวซมมากกวา

กลมท 3 และ 4 ซงกลมท 2 แสดงใหเหนถงประสทธภาพ

ของสารละลายโซเดยมไฮโปคลอไรตความเขมขนรอยละ 2.5

ซงมคณสมบตก�าจดเนอเยอโพรงประสาทฟน และเนอเยอ

ออนแตไมสามารถก�าจดชนสารยจนอลทตกคางรวมถงชน

เสมยรออก ซงสอดคลองกบการทดลองของ McComb และ

คณะ(30) และ Mader และคณะ(31) ทไดศกษาประสทธภาพ

ของสารละลายโซเดยมไฮโปคลอไรตและสรปวาสารดงกลาว

ไมมประสทธภาพในการก�าจดชนเสมยร

สารละลายอดทเอความเขมขนรอยละ 17 มคาความ

เปนกรดดางเทากบ 7.5 น�ามาใชเปนสารคเลต มความ

สามารถท�าความสะอาดพนผวเนอฟนไดด โดยสามารถจ�ากด

เศษตกคางของเนอฟนและชนสเมยร โดยสารอดทเอจบกบ

แคลเซยม เกดเปนสารประกอบ อดทเอแคลเซยมทคงตว

โดยหลกการจะท�างานไดในสภาวะทเปนกลาง และปฏกรยาท

เกดขนจะหยดเมอถงจดสมดล(17) จงน�าอดทเอมาใชก�าจดชน

สเมยร Scelza และคณะ(32) พบวาสารคเลตละลายแรธาตใน

เนอฟนไดลก 20-30 ไมครอนในเวลา 5 นาท ในการทดลองน

เลอกใชอดทเอความเขมขนรอยละ 17 ปรมาตร 5 มลลลตร

กลมท 3 ใชรวมกบน�าเกลอ และกลมท 4 ใชรวมกบโซเดยมไฮ

โปคลอไรตความเขมขนรอยละ 2.5 และน�าเกลอ ซงทง 2 กลม

ใหคาการรวซมทต�ากวากลมการใชน�าเกลอ และโซเดยมไฮโป

คลอไรตความเขมขนรอยละ 2.5 รวมกบน�าเกลอ เปนผลมา

จากความสามารถของอดทเอทสามารถก�าจดชนเสมยรและ


ยจนอลทตกคางในชนเสมยรไดซงสอดคลองกบผลการ

ทดลองของ Yamada และคณะ(16) สรปวาการใชอดทเอ

ความเขมขนรอยละ 17 มความสามารถในการก�าจดชนเสมยร

ไดดแตยงคงมการตกคางของเศษเนอเยอเลกนอย

การใชสารละลายโซเดยมไฮโปคลอไรตความเขมขน

รอยละ 2.5 รวมกบอดทเอความเขมขนรอยละ 17 และน�า

เกลอมความเหมาะสมใชเปนน�ายาลางคลองรากฟน จากการ

ศกษาของ Goldman และคณะ(33) ทดลองใชสารชะลางรวม

กน พบวาการใชอดทเอความเขมขนรอยละ17 ปรมาตร 10

มลลลตร ตามดวย โซเดยมไฮโปคลอไรตความเขมขนรอย

ละ 2.5 ปรมาตร 10 มลลลตร มประสทธภาพสงสดในการลาง

คลองรากฟน ท�าความสะอาดไดดในชนผวนอกทมการตกคาง

ของเศษเนอเยอ และมการก�าจดสเมยรในชนสเมยรและในทอ

เนอฟน แตเนองจากโพรงฟนทใชในการทดลองนไมมสวนของ

เนอเยอออน การใชสารละลายโซเดยมไฮโปคลอไรตความเขม

ขนรอยละ 2.5 จงไมไดสนบสนนประสทธภาพในการก�าจดชน

เสมยรหรอสารยจนอลทตกคางแตอยางใด ท�าใหไมพบความ

แตกตางของประสทธภาพในการลางโพรงฟนระหวางสารใน

กลมท 3 และ 4

จากการทดลองนจะพบวาเมอมการลางดวยสารชะลาง

ชนดตางๆ กอนใชระบบสารยดตด ผลทไดจากการทดลอง

ในชนเนอฟนเปนผลทเกดจากการก�าจดชนสเมยร โดยการ

ลางสารยจนอลทตกคางภายในทอเนอฟนซงการปราศจาก

ยจนอลสงผลตอการเกดพอลเมอรของเรซนซเมนตไดอยาง

สมบรณเปนผลจากความสามารถของระบบสารยดตดทใช

ท�าใหเกดเนอฟนมสภาวะทเหมาะสมกบการใชระบบสารยดตด

โดยคณภาพของระบบสารยดเรซนทด จะตองมเรซนแทรกซม

เขาในทอเนอฟนเกดชนไฮบรดในชนเนอฟนทสมบรณ รวม

ถงการเกดเรซนแทก (resin tag) ซงควรมรปแบบเปนเนอ

เดยวกน (uniformity) และเกดตลอดแนวความยาวของ

รอยตอระหวางเนอฟนกบสารยดตด โดยไมเกดชองวาง

หรอฟองอากาศขนาดเลกและใหญ ทงในเนอสารยดตดและ

รอยตอระหวางสารยดตดกบโพรงฟนดวย(34) โดยปจจยทม

ผลตอความลมเหลวของขอพจารณาดงกลาวอาจเปนผลมา

จากการแทรกซมและการเกดปฏกรยาพอลเมอรของเรซนไม

สมบรณ(35)

อยางไรกตาม การทดลองนเปนการทดลองภายในหอง

ปฏบตการทน�าผลการทดลองมาใชอางองในสงมชวต ดงนน

จงมขอจ�ากดในเรองของการควบคมอณหภมทใช ใหคงท

ตลอดการทดลอง นอกจากนยงไมสามารถลอกเลยนให

เหมอนสภาวะจรงในชองปากไดทกประการ ในการศกษาน

เลอกใชเรซนคอมโพสตเปนชนดไมโครไฮบรด ผผลตรายงาน

วาเรซนคอมโพสตชนดนมปรมาณของฟลเลอรสง ชวยลดคา

สมประสทธการขยายตวเนองจากความรอนท�าใหเกดการรว

ซมตามขอบลดลง(36,37) การเตรยมชนงานท�าโดยกอเรซน

คอมโพสตขนในโพรงฟนแตละซทเตรยมไว ในความลก 1.5

มลลลตร เพอใหเกดความแนบสนทของชนงานในโพรงฟน

นนๆ และน�าชนงานออกมาฉายแสงเพมอกครง เพอใหเกด

ปฏกรยาพอลเมอรทสมบรณ ในสวนของเรซนซเมนตเลอก

ใชซเปอรบอนดซแอนดบซงเปนเรซนซเมนตทมการรายงาน

ถงประสทธภาพในการใชงานรวมกบระบบการปรบสภาพผว

ฟนแบบใชกรดกดรวม โดยแยกใชกรดฟอสฟอรกความเขม

ขนรอยละ 60-65 ส�าหรบชนเคลอบฟน และสารละลาย 10-3

(กรดซตกความเขมขนรอยละ 10 และเฟอรรกคลอไรดความ

เขมขนรอยละ 3) ส�าหรบชนเนอฟน พบวาเมอผวฟนผาน

การปรบสภาพแลวชนเสมยรจะถกก�าจดออกไดหมด ดงนน

จงเกดพนธะทางกลยดระหวางเรซนซเมนตกบผวฟนไดอยาง

สมบรณ(38)

ขอแนะน�าในการใชอดทเอรอยละ 17 ลางโพรงฟนทปน

เปอนสารยจนอล ควรใชโดยการปองกนเนอเยอชองปากดวย

แผนยางกนน�าลาย โดยลางโพรงฟนโดยฉดวนรอบโพรงฟนท

ปนเปอนสารยจนอลเปนเวลา 1 นาท แลวลางดวยน�าเกลอเพอ

หยดการท�างานของ อดทเอ ในการกดกรอนผลกไฮดรอกซอะ

พาไทด และจบกบแคลเซยมกอนการใชสารยดตดและยดชน

งานตอไป

บทสรป (Conclusion) การรวซมระดบจลภาคทเกดขนระหวางเรซนซเมนต

ซปเปอรบอนดซแอนดบกบโพรงฟนซงปนเปอนสารยจนอล

ทลางดวยสารชะลางชนดตางๆ ในชนของเคลอบฟนตรวจพบ

การรวซมนอยกวาชนเนอฟน แตไมพบความแตกตางของการ

รวซมระหวางกลมในชนเคลอบฟน ในชนเนอฟนพบการรวซม

ทกกลมการทดลอง โดยพบวาทง 2 กลมทลางโพรงฟนดวยอ

ดทเอ และอดทเอรวมกบโซเดยมไฮโปคลอไรต พบการรวซม

ไมแตกตางกนและมการรวซมนอยกวา 2 กลมแรก

จากผลการทดลองนสามารถสรปไดวาการใชอดทเอ


ความเขมขนรอยละ 17 รวมกบน�าเกลอ และอดทเอความ

เขมขนรอยละ 17 รวมกบโซเดยมไฮโปคลอไรตความเขมขน

รอยละ 2.5 และน�าเกลอเปนสารชะลางสามารถก�าจดยจนอล

ทตกคางในชนเนอฟนไดด

เอกสารอางอง (References)1. Fujisawa S, Kadoma Y. Effect of phenolic com-

pounds on the polymerization of metyl meth-acrylate. Dent Mater 1992; 8: 324-326.

2. Markowitz K, Moynihan M, Liu M, Kim S. Bio-logic properties of eugenol and zinc oxide-euge-nol. A clinically oriented review. Oral Surg Oral Med Oral Pathol 1992; 73: 729-737.

3. Tjan AH, Nemetz H. Effect of eugenol-containing endodontic sealer on retention of prefabricated posts luted with adhesive composite resin cement. Quintessence Int 1992; 23: 839-844.

4. Di Lenarda R, Cadenaro M, Sbaizero O. Effec-tiveness of 1 mol L-1 citric acid and 15% EDTA irrigation on smear layer removal. Int Endod J 2000; 33: 46-52.

5. Hume WR. An analysis of the release and the dif-fusion through dentin of eugenol from zinc-oxide eugenol mixtures. J Dent Res 1984; 63: 881-884.

6. Rotberg SJ, De Shazer DO. The complexing action of eugenol on sound dentin. J Dent Res 1966; 45: 307-310.

7. Marshall SJ, Marshall GW Jr, Harcourt JK. The influence of various cavity bases on the mi-cro-hardness of composites. Aust Dent J 1982; 27: 291-295.

8. Millstein PL, Nathanson D. Effect of eugenol and eugenol cements on cured composite resin. J Prosthet Dent 1983; 50: 211-215.

9. Millstein PL, Nathanson D. Effects of temporary cementation on permanent cement retention to composite resin cores. J Prosthet Dent 1992; 67: 856-859.

10. Reisbick MH, Brodsky JF. Strength parameters of composite resins. J Prosthet Dent 1971; 26: 178-185.

11. Anusavice KJ. Phillips’ science of Dental Materials. 10th ed. Pensylvania: Elsevier; 1996: 211-213.

12. Paige H, Hirsch SM, Gelb MN. Effects of tempo-rary cements on crown-to-composite resin core bond strength. J Prosthet Dent 1986; 55: 49-52.

13. Hansen EK, Asmussen E. Influence of temporary filling materials on effect of dentin-bonding agents. Scan J Dent Res 1987; 95: 516-520.

14. Macchi RL, Capurro MA, Herrera CL, Cebada FR, Kohen S. Influence of endodontic materials on the bonding of composite resin to dentin. Endod Dent Traumatol 1992; 8: 26-29.

15. Peters O, Gohring TN, Lutz F. Effect of euge-nol-containing sealer on marginal adaptation of dentine-bonded resin fillings. Int Endod J 2000; 33: 53-59.

16. Yamada RS, Armas A, Goldman M, Lin PS. A scanning electron microscopic comparison of a high volume final flush with several irrigating solutions: part 3. J Endod 1983; 9: 137-142.

17. Gatewood RS. Endodontic Materials. Dent Clin North Am 2007; 51: 695-712.

18. Peimjai M, Miyasaka K, Iwasaki Y, Nakaba-yashi N. Comparison of microleakage of three acid-base luting cements versus one resin-bond-ed cement for Class V direct composite inlays. J Prosthet Dent 2002; 88: 598-603.

19. Pashley DH. The effects of acid etching on the pulpodentin complex. Oper Dent 1992; 17: 229-242.

20. Wang T, Nakabayashi N. Effect of 2-(meth-acryloxy)ethy phenyl hydrogen phosphate on adhesion to dentin. J Dent Res 1991; 70: 59-66.


21. O’Connell MS, Morgan LA, Beeler WJ, Baumgartner JC. A comparative study of smear layer removal using different salts of EDTA. J Endod 2000; 26: 739-743.

22. Jodaikin A, Austin JC. The effects of cavity smear layer removal on experimental marginal leakage around amalgam restorations. J Dent Res 1981; 60: 1861-1866.

23. Alani AH, Toh CG. Detection of microleakage around dental restorations: a review. Oper Dent 1997; 22: 173-185.

24. Alavi AA, Kianimanesh N. Microleakage of direct and indirect composite restorations with three dentin bonding agents. Oper Dent 2002; 27: 19-24.

25. Saboia Vde P, Pimenta LA, Ambrosano GM. Effect of collagen removal on microleakage of resin composite restorations. Oper Dent 2002; 27: 38-43.

26. Kielbassa AM, Attin T, Hellwig E. Diffusion behavior of eugenol form zinc oxide eugenal mixtures through human and bovine dentin in vitro. Oper Dent 1997; 22: 15-20.

27. Gomes BP, Ferraz CC, Vianna ME, Berber VB, Teixeira FB, Souza-Filho FJ. In vitro antimicro-bial activity of several concentrations of sodium hypochlorite and chlorhexidine gluconate in the elimination of Enterococcus faecalis. Int Endod J 2001; 34: 424-428.

28. Sabala CL, Powell SE. Sodium hypochlorite injection into periapical tissues. J Endod 1989; 15: 490-492.

29. Becking AG. Complications in the use of sodium hypochlorite during endodontic treatment. Report of three cases. Oral Surg Oral Med Oral Pathol 1991; 71: 346-348.

30. McComb D, Smith DC. A preliminary scanning electron microscopic study of the root canals after endodontic procedures. J Endod 1975; 1: 238-242.

31. Mader CL, Baumgartner JC, Peter DD. Scanning electron microscopic investigation of the smeared layer on root canal walls. J Endod 1984; 10: 477-483.

32. Scelza MF, Teixeira AM, Scelza P. Decalcifying effect of EDTA-T, 10% citric acid, and 17% EDTA on root canal dentin. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod 2003; 95: 234-236.

33. Goldman M, Goldman LB, Cavaleri R, Bogis J, Lin PS. The efficacy of several endodontic irri-gating solutions: a scanning electron microscopic study: part 2. J Endod 1982; 8: 487-492.

34. Ferrari M, Vichi A, Grandini S. Efficacy of dif-ferent adhesive techniques on bonding to root canal walls: an SEM investigation. Dent Mater 2001; 17: 422-429.

35. Eick JD, Gwinnett AJ, Pashley DH, Robinson SJ. Current concepts on adhesion to dentin. Crit Rev Oral Biol Med 1997; 8: 306-335.

36. Versluis A, Douglas WH, Sakaguchi RL. Ther-mal expansion coefficient of dental composites measured with strain gauges. Dent Mater 1996; 12: 290-294.

37. Tung FF, Hsieh WW, Estafan D. In vitro micro-leakage study of a condensable and flowable composite resin. Gen Dent 2000; 48: 711-715.

38. Cao L, Geerts S, Gueders A, Albert A, Seidel L, Charpentier J. Experimental comparison of cavity sealing ability of five dental adhesive systems after thermocycling. J Adhes Dent 2003; 5: 139-144

original article...

Documents