Oinarrizko ingeles hiztegia

Argazkiaren egilea: Tanakawho (CC by lizentziapean)

lizentzia: GFDL, 1.2

0.1 bertsioa, 2008ko otsailean. Egileak: Gorka J. Palazio, Ana Balmaseda, Maite Fresnillo, Garikoitz Oria, Jon Ezkurra, Coral Merino, Tomas Vivas, Mikel Lacalle, Roberto Ruesgas, Miren

Blasco

0.2 bertsioa, 2008ko martxoan. Aldaketak eta gehiketak: Gorka J. Palazio

1

Oinarrizko ingeles hiztegiaz

Hizkuntza orok du oinarrizko hiztegia, 1000 hitz ingurukoa eta ikasleek erabili ohi dutena atzerriko hizkuntza bat ikasten hasten direnean. Ingeles metodo batzuek oinarrizko hiztegi horri erreparatzen diote ikasleek lehenbiziko esaldiak eta perpausak egin ahal izateko 850-1000 hitz horietan oinarrituz. Bistan da horrek zentzu osoa daukala, zeren erabat ilogikoa bailitzateke ikasleek gutxitan erabiltzen diren hitzak ikasten hastea beheko mailetan. Hortaz, ikasleak lortu edo eskuratu aditza esateko procure erabiltzea edo hizkuntzaren irakaste prozesuaren oinarrizko mailan get aditza zer den jakin gabe egotea ez dateke bat ere egokia. Hizkuntzalari eta hiztegigileek hizkuntzetako hitzen presentzia neurtu dute eta maiz erabiltzen diren hitzak zerrendatu. Ingeles hizkuntzan behin baino gehiagotan egin dute hori eta horrela jakin dute ingeles hizkuntzaren oinarrizko hiztegian zeintzuk hitz egon behar diren eta zein geratzen diren goiko mailetan irakasteko. Horrela egin zen, esaterako, Dolch Basic Words zerrendarekin, ikasleek jakin beharreko lehen hitzak finkatzeko.

Irakaste prozesuan, ikasleek irakurri ohi dituzten liburuak ere ezin dira ausaz hautatu. Ondo ikusi behar da oinarrizko ingeles mailan nolako hiztegia daukan liburuak. Oso teknikoak edo terminologia lantzeko liburuak, esaterako, ez dira egokiak beheko mailetan oinarrizko hiztegitik at egon ohi direlako. Beraz, berdin gertatzen da hizkuntz ikasleek egin behar dituzten irakurketen arloan.

Hiztegian maiztasun handiko hitzak ageri dira, gehien erabiltzen direnak ingeles hizkuntzan. Oinarrizko 850 hitzen jatorria Charles Kay Ogden (1889-1957) britainiar hizkuntzalari eta idazleari esker sortu zen. 850 hitzez osoturiko hizkuntza erabil daiteke hainbat pentsamendu azaltzeko. Kontua oinarrizko ingelesa ikastea da kontzeptuak ondo azaltzeko eta gehien erabiltzen diren gauzak izendatzeko. Basic English ("British American Scientific International Commercial") deritzonak behar besteko zabaltzerik eduki ez duen arren, hainbat hizkuntz irakaslek aintzakotzat hartu dute hizkuntzen mailakatze egokiagoa egiteko.

Hala ere, orain dela asko egindako zerrenda hartan, badira hitz batzuk egun gutxiagotan erabiltzen direnak. Hortaz, plough bezalako hitzak garai batean oso erabiliak izan baziren, egun ez dira bistan denez horren arrakastatsuak; horregatik hitz horiek jartzeaz gain, beste batzuk ere sartu ditut 1000 hitz inguruko hiztegia osatu ahal izateko. Beraz, egun maiztasun handikoak direnak eta Basic English zerrenda hartan ageri ez zirenak; hala nola, police, empty, ohiko zenbakiak, asteko egunak eta abar jarri ditut zerrenda honetan.

Hizkuntzak ikasteko eta oinarrizko mailetan aintzat hartu behar dira oinarrizko hiztegiak, 850-1000 hitz ingurukoak, irakastearen oinarriak sendoak izan daitezen. Hizkuntz irakaskuntzan hiztegi mailakatzeak egin behar dira, gaur egun erreminta informatikoen bidez askoz hobeto eta arinago jakin ahal dugulako eguneroko kazeta eta literatur corpusetatik zein diren maizen erabiltzen diren berbak. Hori dela-eta, interesgarria izan daiteke hiztegi hau ingelesa irakasten eta ikasten duten

2

herritarrentzat. Autoirakaskuntzan ari direnentzat ere lagungarria izan daiteke. Hori espero dugu, behintzat, ingelesa-euskara hiztegi hau egin dugun irakasleok.

Esku artean duzun hiztegia kopiatu eta zabaldu daiteke inolako problemarik gabe, GNU Dokumentazio Librearen lizentzia duelako. Librea da irakurleak banatzeko eta komertzializatzeko nahi badu, beti ere egile eta aldaketen berri emanez. Lizentzia ikusi nahi badu irakurleak, honako helbidean aurkitu ahal ditu zehaztasunak, GFDL (GNU Free Documentation License) 1.2 bertsioari datxekion lizentzia izanik:

http://eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:GNU_Dokumentazio_Librearen_Lizentziaren_testua

Hiztegiaren 0.1 bertsioa (lehenbizikoa) Google Docs formatuan ikus daiteke Interneteko helbide honetan:http://docs.google.com/Doc?docid=dgjb37cs_67q9fgrbn8&hl=es

Egileak: Gorka J. Palazio, Ana Balmaseda, Maite Fresnillo, Garikoitz Oria, Jon Ezkurra, Coral Merino, Tomas Vivas, Mikel Lacalle, Roberto Ruesgas, Miren Blasco

Hemen duzun 0.2. bertsioan Gorka J. Palazio irakasleak diseinu aldaketak egin ditu eta sarrerak osotu, baita hiztegia berrikusi ere.

Asko dira hiztegiak: orokorrak, elebidunak, terminologikoak, baina gutxi landu da oinarrizko hiztegien arloa. Irudiaren egilea: Dlisbona (CC by

lizentziapean).

Sarrera testu honen egilea: Gorka J. Palazio, Euskal Herriko Unibertsitatea.

3

A ______________________________________________________________

a nominatibo kasua egiteko artikulua singularrean; adibidez, there is a house there: etxea dago hor

able gauza izan; adibidez, you are able to do it: hori egiteko gauza zara zuabout -(a)ri buruz (singularrean), -ei buruz (pluralean)account kontuacid azido / garratzacross -(e)an zehar, -(e)an barrena / beste aldean; adibidez, the house is across the

lake: etxea lakuaren beste aldean dagoact dekretu, lege / ekintza / ekitaldi / antzeztu / portatuaddition gehiketa, batuketa / gainera; adibidez, in addition to this: horrez gainadjustment egokitze, moldatzeadvertisement iragarkiafter geroagain berriz, berriro; adibioez: again and again: behin eta berrizagainst aurka, kontraagreement hitzarmen, itunair aireall guzti(ak), den(ak)almost ia, kasikamong -(r)en artean (bi baino gehiagoren artean); adibidez, I live among the lakes:

laku artean bizi naizamount kopuruamusement olgatze, jolasteand etaangle angeluangry haserre; adibidez: your words have made me angry: zure hitzek haserretu egin

nauteanimal animaliaanswer erantzunant inurri, txingurriany edozein / edonor / edozer / (r)ik, ezer (galderetan)apparatus aparatu, tresnaapple sagarapproval onespen, onarpenApril apirilarch arku / gakotu, makotu, okertu / maltzur, maliziatsuargument argumentu, argudioarm beso

4

army armadaart arte; adibidez, I love that kind of art: arte mota hori atsegin dut / artelanas bezala, moduko, erakoat -(e)an, -(a)ren ondoanattack eraso / erasotuattempt saialdiattention erne / arretaattraction erakargarritasunAugust abuztuauthority aginte / agintari / eragin / adituautomatic automatikoawake esna, iratzarrita / erne / esnatu, iratzarri / suspertu

B ______________________________________________________________

baby ume, haurback atze / atzekobad txarbag boltsabalance oreka / balantza / orekatuball baloi, pilotaband taldebase oinarribasin konketa, ontzi, gopor / arro (geografian); adibidez, in the river Nile basin:

Nilo ibaiko arroanbasket saski, otarrebath bainube izan, egonbeautiful polit, ederbecause -(e)lako, -eta, bait- (zergatizko esaldiak); adibidez, don't take that,

because it's mine: ez hartu hori, nire da-etabed ohebee erlebefore lehenbehaviour portaerabelief sinismenbell kanpaibent joera / irrikitan egon; adibidez, I am bent on going home: irrikitan nago etxera

joatekoberry baia, ale

5

between artean / tartean / bitartean / erdianbird txoribirth erditze, haurgintzabit zati; adibidez, a bit of information: informazio apur batbite kozka egin / jan / heldubitter garratzblack beltzblade xafla (labana) / hosto, orri (belarra) / palablood odolblow putz egin / eztanda egin / mukiak kendublue urdinboard ohol, taula / harbela / kontseilu / mantenduboat ontzibody gorputzboiling irakite; adibidez, boiling point: irakiteko puntuabone hezur; adibidez, Mike broke a bone: Mikelek hezurra hautsi zuenbook liburuboot bota (oinetakoa)bottle botilabox kutxa / kutxan sartuboy mutilbrain burmuin, garunbrake balazta, galga / galgatu, balaztatubranch adar / sukurtsal / adarkatubrass latoi (metala)bread ogibreath arnas; adibidez, I came out of breath: arnasestuka etorri nintzenbrick adreilubridge zubibright argi / alaitsubroken hautsi; adibidez, broken leg: hanka apurtua / mordoiloan; adibidez, in broken

Basque: euskara mordoiloanbrother anaia, nebabrown marroi / beltzaranbrush eskuila, brotxa, orrazi / eskuilatu, orraztu / pintzelabucket kubo, pertzbuilding etxe, eraikin / eraikuntza, eraikitzebulb erraboil / bonbila

burn erre / su eman / grabatu (informatikan)burst lehertu, eztanda egin / leherketabusiness negozio / enpresa

6

but bainabutter gurinbutton atzeko parte / bukaera / ipurdiby -(e)k; adibidez, this book has been written by William Shakespeare: liburu hau

William Shakespeare-k egina da.

C ______________________________________________________________

cake pastel, tarta, opilcamera kamera (bideo kamera, argazki kamera)canvas oihal / lientzocard txartel, fitxa / karta (jolasteko)care kezka, arduracarriage karro, zalgurdi, gurdi / bagoicart gurdi, orgacat katucause arrazoi, kausa, zio, zergaticertain batzuk, zenbaitchalk klera, klarionchance halabehar, zorte, mentura / aukerachange aldaketa, aldaera / aldatucheap merkecheese gaztachemical kimiko (adjektiboa) / gai kimikochest bular, golkochief buruzagi, buru, nagusichin kokotschurch elizacircle zirkulu, biribil / biribildu, inguratuclean garbitu, garbiclear argi / gardenclock erloju, ordularicloth oihal, zapi, trapucloud laino / hodeicoal ikatzcoat beroki, jakacold hotz; adibidez, it's very cold: hotz handia dago / katarrocollar lepoko, iduncolour, color (AEB) kolore, margocomb orrazi / orraztu

7

come etorri / heldu, iritsi, ailegatucomfort erosotasuncommittee batzorde, komitecommon amankomun / guztien, denen / ohiko, arruntcompany konpainiacomparison konparaketa, parekatzecompetition lehiaketa, lehiatzecomplete oso, erabateko / egin, osatu, bukatucomplex konplexu, korapilotsucondition baldintzaconnection konexio / elkartze, lotze, konektatzeconscious konziente izan, jakinaren gainean egoncontrol kontrol / kontrolatu, zuzenducook sukaldatu, janaria prestatu / sukaldaricopper kobre, burdingorri / kobre kolorecopy kopiatu / kopiacord lokarri, kordoi / lotu lokarriz / korda; adibidez, vocal cords: ahots kordakcork kortxocotton kotoi, algodoicough eztul / eztul egincountry herri, erresuma, estatucover estalki, tapacow behicrack pitzadura, arrakalacredit sinesgarritasun / kreditu; adibidez, credit card: kreditu txartelcrime krimencruel krudel, ankercrush xehatu, birrindu / estutu, prentsatucry negar egincup katilu / kopacurrent korronte / egungo, gaur egungo; adibidez, current rate of exchange: gaur

egungo trukeacurtain gortinacurve kurba, bihurgunecushion kuxin; adibidez, there are four cushions on the sofa: lau kuxin daude sofa

gainean

D ______________________________________________________________

8

damage kalte / kalte egindanger arrisku, peril / arriskudark ilun, iluntasundaughter alabaday egundead hilda, hilik; adibidez, your daugther is dead: zure alaba hilik dagodear laztan, maite, bihotzdeath heriotzadebt zorDecember abendudecision erabaki, deliberamendudeep sakondegree maila / gradudelicate hauskordependent menpekodesign diseinudesire desio, gurari, nahi / desiratu, irrikatudestruction txikizio, suntsiketadetail detaile, xehetasundevelopment garapen, bilakaera, aldakuntza, aurrerabidedifferent desberdin, bestelakodigestion digestio, lixeriketadirection norabidedirty zikin, narrats / lizundiscovery aurkikuntza, aurkitzediscussion eztabaidadisease gaixotasun, eritasun, gaitzdisgust nazka, higuindistance distantzia, tarteadistribution banaketa, banatzeadivision banaketa, zatiketado egin, burutudog zakur, txakurdoor ate / sarreradoubt zalantza, dudadown behean, behera, beherantzdrain hustubide, isurbidedrawer kaxoidress soineko, jantzi / jantzidrink edan / edaridriving gidatzendrop tanta / erortze, erorketa / beheratze, beherapen

9

dry lehor, idor / lehortudust hauts / hautsa kendu

E ______________________________________________________________

ear belarri / entzumenearly goiz; adibidez, your son arrived early: goiz heldu zen zure semea.earth lureast ekialde, sortaldeedge ertz, bazter / mutureducation hezkuntza, heziketa, hezteaeffect eragin, efektuegg arraultzaeight zortzieighteen hamazortzielastic elastiko, malguelectric elektrikoeleven hamaikaempty hutsikend amaiera, amai, bukaeraengine motorenough nahikoa, soberaequal berdin, pareko, berberaerror akats, errakuntza, erroreeven bakoitza, guztiak, denak (zenbagarriak diren objektuetan)event gertakari, gertaera, gertakizunever inoiz, egundoevery bakoitza, guztiak, denak, -ero, -oro (zenba daitezkeen gauzekin); adibidez,

every day: eguneroexample adibideexchange truke / trukatuexistence izate, existentzia, bizitzaexpansion hedapen, zabaltze, hedatzeexperience eskarmentu, esperientziaexpert aditueye begi

10

F ______________________________________________________________

face aurpegi / aurrez aurre egon / begira egonfact egia / egitatefall eroriko, erorketa / jaitsiera, jaistea / udazken / erori / behera eginfalse faltsu, gezurrezko, oker, irruzurrezkofamily familia, sendifar urruti, urrun; adibidez, the house is very far from here: etxea hemendik urrun

dagofarm etxalde, baserri, landetxefat lodi, gizenfather aitafear beldurfeather lumaFebruary otsailfeeble ahul, indargabe, indargefeeling sentimendufemale eme, andrazko, emakumezkofertile emankorfiction fikziofield larre, zelai, soro / arlo, alorfifteen hamabostfight borroka, liskar / borrokatu, borroka eginfinger hatz, atzamar (eskukoak) / behatz (oinetakoak)fire sufirst lehen, lehenengo, lehenbizikofish arrainfive bost, bortzfixed finkatu, finkoflag banderaflame sugarflat lau, zelai (adjektiboa) / etxebizitza, apartamentuflight hegaldi, hegaztaldifloor zolu, beheflower lorefly hegaz eginfold tolestu, tolestatu, doblatu / tolesdurafood janarifoolish tonto, ergel, inozofoot oin, zango

11

for -entzat, -entzako / -rako (zenbait adberbiorekin) force indarfork sardeska,tenedoreform formulario / itxura / moldatu, eratufourteen hamalauforward aurrerafour laufowl hegaztiframe marko / enmarkatu, markoa jarrifree aske / doanfrequent ohiko, sarritan, maiz gertatzen denaFriday ostiral, barikufriend lagun, adiskidefrom -tik, -(en)gandik / -ko; adibidez: I am from the Basque Country: Euskal Herrikoa

naizfront aurre, aurrealdefruit fruitu, frutafull oso, osorik / bete, betetafuture etorkizun, gero

G ______________________________________________________________

garden lorategigeneral orokor / jeneral (militar kargua)get lortu / limurtu / bilakatu / heldu, iritsi / jasogirl neskagive emanglass beira, kristal / edalontzi, baso, kopa / basokada, kopakada / -es: betaurrekoak,

prismatikoakglove eskularru, guantego joan goat ahuntz, akergold urre, urrezkogood on / zintzogovernment gobernugrain ale (zerealak)grass belar / belardi, zelaigreat garrantzi handiko, garrantzitsu / handi, itzelgreen berde

12

grey grisgrip girten, helduleku / estutu / atxiki group taldegrowth hazkuntza, hazkunde, handitzeguide gidari / gidaliburu / gidatugun pistola, pipa, su-arma

H ______________________________________________________________

hair ilehammer mailu / mailukatuhand eskuhanging urkatze, urkamenduhappy zoriontsuharbour, harbor (AEB) portuhard gogor / zailharmony harmoniahat kapela / txapelhate gorrotatu / gorrotohave eduki, ukan he hura, bera (gizonezkoentzat)head buruhealthy osasungarri / osasuntsuhear entzun, adituhearing entzumenheart bihotzheat bero, berotasun / berotuhelp laguntza / lagunduhigh altuera / handi / altu, goiko/ gora/ puntu goren/ antizikloihistory historiahole zulo, gordeleku / toki zikinhollow huts / isil / faltsu, gezurrezko / zulo, hutsune, sakonunehook amu / krisket / lotu / harrapatu, arrantzatuhope itxaropen / espero izanhorn klaxon / adarhorse zaldihospital ospitale / erietxehour ordu / lanorduhouse etxe

13

how nola, zelan / zer, zenbat / zein, zerhumour umore / grazia

I ______________________________________________________________

I ni, neuice izotzidea ideiaif ba-, baldin ba-, -z geroill gaixoimportant garrantzitsu, inportanteimpulse bultzada, bulkada, sustapen, bihozkadain -(e)n, -(e)an; adibidez, I live in Gasteiz: Gasteizen bizi naizincrease handitu, handiagotu, igo, areagotu / handiagotze, handipen, igoera, areagotzeindustry industria, -gintzaink tinta / tindatuinsect intsektuinstrument tresna, lanabes, aparatu; adibidez: music instrument: musika-instrumentuainsurance aseguruinterest interes, jakingurainvention asmaketairon burdina / lisaburdina, lisakin, plantxa / lisatu, plantxatuisland irla

J ______________________________________________________________

January urtarriljelly jelatina / konfiturajewel bitxi, harribitxijoin batu, elkartujourney bidaiajudge epaile, juje / epaitujump salto, jauzi / salto egin, jauzi eginJuly uztailJune ekain

14

K ______________________________________________________________

keep mantendu, gorde, kontserbatukettle teontzi, lapikokey giltza / klabe / gakokick ostiko / ostikatukind mota, klase / atseginkiss muxu / musu emanknee belaunknife labana, ganibet, aizto; adibidez, don't use those knives: ez itzazu labana

horiek erabili / sastatuknot korapiloknowledge ezaguera, jakintza

L ______________________________________________________________

land sail, alor, lur, landa / herrialde / lurreratulanguage hizkuntzalast azken, azkenengolate berandu; adibidez, it's very late: oso berandu dalaugh barre / barre egin; adibidez, Martin is laughing: Martin barrezka ari dalaw legelead aurreko / zuzendu, gidatu, buru izanleaf hostolearning ikasketa, ikaskuntzaleather larru, larruzko (adjektiboa, izenen aurrean)left ezkerleg hankalet utzi, lagatu, permitituletter gutunlevel mailalibrary biblioteka, liburutegilift igogailu / jaso / pizgarrilight argilike gustatu, atsegin, laket izanlimit mugaline lerro / soka / ilara / leinu / linea; adibidez, hold the line!: itxaron apur bat!linen arropa zuri / liho

15

lip ezpainliquid likidolist zerrendalittle txikiliving bizitza, bizitze; adibidez, living room: egongelalock itxi giltzaz, giltzapetu / sarrail long luzelook begiratu, behatu, so eginloose galduloss galeraloud ozen, gorakilove maitatu / gustatu, atseginlow beheko, behekaldeko

M ______________________________________________________________

machine makina / mekanizatumake egin, adibidez, that watch is made in Switzerland: erloju hori Suitzan egina damale gizonezkoman gizonmanager zuzendari, adminisrratzailemap mapaMarch martxomark aztarna / kalifikazio / keinu, seinalemarket azoka, merkatumarried ezkonduamass pila, mordo / masa / pilatumatch partidumaterial material, ekaiMay maiatzmay ahal izanmeal otordumeasure neurri / neurtumeat haragi, okelamedical osasun (adjektiboa); adibidez, medical certificate: osasun agiriameeting elkarrateratzememory oroimen / oroitzapen, gomutametal metalmiddle erdi, erdian / erdiko

16

military militarmilk esnemind adimen / gogoeta / buru / izpiritumine nire, eneminute minutumist lanbro, langar, itsas lainomixed nahastua / era askotakoa, mistoaMonday astelehenmoney dirumonkey tximino, tximumonth hil, hilabetemoon ilargimorning goizmother amamotion mugitze, mugimendu / proposamen, moziomountain mendimouth ahomove mugitu, aldatumuch askomuscle giharmusic musika

N ______________________________________________________________

nail azkazalname izennarrow estunation nazionatural natural, naturako / ohiko, arrunt, normalnear hurbil, hurnecessary beharrezkoneck leponeed beharneedle orratz, jostorratz / zirikatu, izorratunerve nerbio, kirio / urduritasun / kemennet sarenew berrinews informazio, albisteak; adibidez, a piece of news: albiste batnight gau

17

nine bederatzinineteen hemeretzino ez, ezetznoise zarata / hotsnormal arruntnorth iparnose sudurnot ez; adibidez, she was not only a teacher but also a writer: irakaslea izateaz

gain, idazlea ere bazen.note oharNovember azaronow orainnumber zenbakinut intxaur

O ______________________________________________________________

observation begiratze, behatze / ohar, iruzkinOctober urri (hilabetea)of -(e)ko (lekuzko genitiboa) / -(a)ren (genitibo posesiboa)off kanpo, landa; adibidez, off season: sasoitik landaoffer eskainioffice bulegooil olioold zaharon piztuta / segidan; adibidez, and so on: eta abarone batonly bakar, bakarrik, soil, soilikopen irekioperation ebaketa, operazio / jarduera, ekimenopinion iritzi, aburuopposite kontra/ zerbaiten aurreanor edo / ala orange laranjaorder ordena, txukuntasuna / eskaera / eskatuorganization erakundeornament apaingarriother besteout kanpo, kanpoan, -(e)tik at

18

oven labeover gainetik / berriro; adibidez; over and over: behin eta berrizowner jabe

P ______________________________________________________________

page orrialdepain minpaint margotu, koloreztatu / margo, pinturapaper paperparallel paraleloparcel pakete, fardel / lursail, lur zatipart parte, zatipast iraganaldi, iragan, lehenaldipaste itsatsipayment ordainketapeace bake; adibidez, people want peace: jendeak bakea nahi dupen boligrafo, bolalumapencil lapitz, arkatzperson pertsonaphysical fisikopicture irudipig txerripin orratz, buruorratz / pin, apaingarriapipe tutu, hodi / pipa (erretzekoa) place leku, toki, guneplane hegazkinplant landareplate plater; adibidez, my plate was empty: nire platera hutsik zegoenplay jokatuplease mesedez, arren, faborez, otoipleasure plazer, gozamendu, atseginplough, plow (AEB) golde (nekazaritza lanabesa)pocket poltsiko, sakela / sartu poltsikoanpoint puntu, gunepoison pozoi / pozoitupolice poliziapolish betun / diztira / diztira atera political politiko (adjektiboa); adibidez, political affairs: afera politikoak

19

poor pobre, txiro (izena) / pobre (adjektiboa)porter atezain / garratzaileposition leku, toki / egoera / maila, kargupossible posible, ahalgarripot eltze, lapiko / lorontzia / poteapotato patatapowder hauts / hauts bihurtu, birrindupower indarpresent opari, erregalu / orainaldi / oraingo, gaurko, eguneko / aurkeztu, ezagutaraziprice prezioprint marka, aztarna / inprimatu prison gartzela, espetxe, presondegiprivate pribatu, partikular / norberaren / isilpeko, sekretuprobable ustezkoprocess prozesu, prozedura / prozesatuproduce ekoiztu, produzituprofit irabazi, mozkinproperty jabetza, jabegoprose prosaprotest protesta / protesta egin, protestatupublic publikopull tira egin, erakarripump puztupunishment zigorpurpose asmo, xede,helburupush bultza, bultzada / bultzatu / sakatuput ipini, jarri

Q ______________________________________________________________

quality kalitate / berezko ezaugarri, koalitatequestion galderaquick arin, azkarquiet ixil / pertsona ixil, hitz gutxikoquite nahiko, xamar, aski

20

R ______________________________________________________________

rail trenbide, burdinbide / eskubanda, barandilarain euri / euri eginrange irismen / bizieremurat arratoirate tarifa, prezio ray izpi, errainureaction erreakzio, erantzunread irakurrireading irakurketaready prest, gerturik, gertureason arrazoi, zio, zergatireceipt diru-sarrera, irabazi (izena) / hartze, jasotzerecord grabatu / errekor, markared gorriregret damu, atsekabe, nahigabe / damu izanregular erregular, beti berdinrelation erlazio / zerikusi, lotura / harremanreligion erlijiorepresentative ordezkari, ordezkatzen duenarequest eskaera, eskarirespect errespetu, begiruneresponsible arduradun, erantzulerest atseden hartu, deskantsatureward dirusari, ordainketa / sariturhythm erritmorice arroz, irrisright zuzen, on / eskuin, eskuma, eskubiring eraztun / txirrina / txirrina, kanpaia, telefonoa joriver ibai, errekaroad errepiderod kainabera, kaina (arrantzarako)roll erroilu / opil / eraman (biraka); adibidez, John rolled a wheel along the street:

Jonek biraka eraman zuen gurpila kalean zehar.roof teilaturoom gelaroot sustrai, errorough zakar, baldar / landu gabeko; adibidez, this is the first rough draft: hauxe

duzu landu gabeko lehen zirriborroa.

21

round biribil / itzuli, errondarub igurtzi, ukitze (izena) / igurtzirule araurun lasterkaldi / lasterka egin, korrika egin, korritu

S ______________________________________________________________

sad triste, hits, zurbilsafe gordetasail bela / nabigatu, gidatu (itsasuntzia) / itsasoratusalt gatzsame berbera / berdinsand areaSaturday larunbat, zapatusay esan, erranscale ezkata / ezkatak kendu / eskala, neurri / baskula (handia); scales: balantzaschool eskolascience zientziascissors artaziak, guraizeakscrew torlojo / torlojotusea itsasoseat eserleku, jesarleku, jarlekusecond bigarren / segundusecret sekretusecretary idazkari; adibidez, She is the new Secretary of State: Kanpo Arazoetarako

ministro berria da bera (AEB)see ikusiseed ale, garau, bihiseem irudituselection aukeratze, hautatze / bereizkuntza, hautespenself ni (izena); adibidez, the self: ni-a (psikologian eta filosofian)send bidali, igorrisense zentzu, zentzumenseparate bestelako, besteSeptember irailserious serio, serios / larriservant morroi, zerbitzariseven zazpiseventeen hamazazpi

22

sex sexushade itzalpe, gerizpe / ilunbeshake astindushame lotsa, ahalke / pena, tamal; adibidez, it's a shame that you didn't go:

penagarria izan zen zu ez joatea.sharp zorrotz / garratz, mikatzsheep ardi; adibidez, you are the black sheep of the family: familiaren ardi beltza

zara.shelf apal; adibidez, I prefer those black shelves: apal beltz horiek nahiago nikship itsasuntzishirt alkandora, atorrashock shock / talka, danbateko shoe zapata, oinetakoshort labur, motz / fraka laburshut itxi; adibidez, I can't shut the window: ezin dut leihoa itxiside alde, albo, ondosign zeinu, seinale, ikur / sinatu, izenpetusilk zeta / zetazkosilver zilarsimple sinple, xehesister ahizpa (neska batena), arreba (mutil batena)six seisixteen hamaseisize tamaina, neurri / handieraskin larruskirt gona sky zerusleep lo eginslip irristatu, irrist egin, laprast egin / irristada, labainkada, laprastadaslope aldapa, maldaslow geldo / geldirosmall txiki, tipi, txikersmash birrindu, txikitusmell usain / usaindu; adibidez, that smells of soup: zopa usaina dagosmile barre egin / irribarresmoke ke / erresmooth leun / atsegin / lausnake sugesneeze zurrunga eginsnow elur, edurso horrelasoap xaboi

23

society gizartesock galtzerdisofa sofasoft bigunsolid solido / sendo, gogorsome zerbait, -en bat, batzukson semesong kanta, kantu, abestisort ordenatu, sailkatusound soinusoup zopasouth hegospace espaziospade pala / ezpatak (karta jokuan)special berezisponge belaki spoon goilaraspring udaberrisquare karratu, kuadro / lauki / plaza, enparantzastage agertoki, eszena-toki / etapastamp zigilustar izarstart hasistatement adierazpen, deklaraziostation geltoki, geralekusteam lurrunsteel altzairustem enbor / tutu / geldiarazistep urrats, pausostick makila / itsatsi, erantsisticky itsaskor, eranskor / sargoristiff gorpu / zurrun, gogor / zail / neurriz kanpoko (prezioa)still oraindik / oraindik erestitch jostura, joskura / josistocking galtzerdistomach urdailstone harristop gelditustore dendastory istoriostraight zuzenstrange ezezagun, arrotz / bitxi, arraro

24

street kale, karrikastretch luzatze, tiratze / luzatu, tiratustrong indartsu, kementsustructure egiturasubstance substantzia / mami, funtssuch horrelako; adibidez, such is our town: horrelakoa da gure hiriasudden bapatean / bapateko / ustegabekosugar azukresuggestion iradokizun, iradokitzesummer uda, udarasun eguzki, ekiSunday igande, domekasupport laguntzasurprise ezusteko / ezustekoa emansweet gozo, eztitsu / budin (Bretainia Handian)swim igeri eginsystem sistema

T ______________________________________________________________

table mahaitail buztantake hartutalk hitz egintall garai, altutaste zapore / dastatutax zargateaching irakasteten hamartendency joeratest test, proba, azterketathan baino; adibidez, they are smaller than us: gu baino txikiagoak dira haiek that hori / -(e)la, ezenthe -a, -ak (kasu nominatiboa, singularrean edo pluralean)then orduantheory teoriathere bertanthick lodi, mardul / trinkothin argal / argaldu

25

thing gauzathirteen hamairuthis hauthought asmo, gogoeta / think aditzaren iraganaldiko forma eta partizipioathread harithree hiruthroat eztarrithrough zehar, -(e)an barrenathumb erpuruthunder trumoi / burrundaThursday ostegun, eguenticket tiket, txartel / sarrera / isuntight estu / teink / tinko, gogortill arte (denborazko esaldietan); adibidez, till tomorrow: bihar artetime denboratin lata (AEBetan can erabiltzen da) / eztainutired nekatutato -(e)ra; adibidez, I went to Paris: Parisera joan nintzentoe behatztogether elkarrekintomorrow bihartongue mihi, mingaintooth hortztop tontor, gailur, gaintouch ukitu, ikututown hiritrade merkataritza / trukatutrain trentransport garraiotray erretilu, azpil / kaxoitree zuhaitz, arbola; adibidez, the tree of Gernika: Gernikako arbolatrick amarru, tranpa, trikimailutrouble problematrousers prakaktrue egiaTuesday astearte, martitzenturn txanda / bira / itzuli / bihurgune / biratu, jiratutwelve hamabitwenty hogeitwist okertze / zaintiratu, bihurdura / okertu, bihurritutwo bi

26

U ______________________________________________________________

umbrella euritakounder azpian; adibidez, the book is under the table: mahai azpian dago liburuaunit banako, unitateup goian, adibidez, up there: hor goian / gora; adibidez, he has gone up the street:

kalean gora joan dause erabiltze, baliatze / erabili, baliatu / xede; adibidez, what use does that knife

have?: zertarako da labana hori?

V ______________________________________________________________

value balio, baloreverse bertso / berset (Biblia)very oso, arrunt, hagitzvessel untzi / hodiview ikusmen, bista / iritzi, aburu / paisaiaviolent bortitz, zakar, gogorvoice ahots, boz

W ______________________________________________________________

waiting itxaroten, itxoiten, -(a)ren zainwalk ibiliwall horma, paretawar gerrawarm berowash garbituwaste gastatu, xahutu / galdu (denbora)watch erloju / begiratu, behatu, so eginwater urwave uhin, olatu / eskuz agurtuwax ezko, argizari / ezkoztatuway moduweather eguraldi, giroWednesday asteazken

27

week asteweight pisuwell ondo, ongi, ontsa; adibidez, well done!: ondo egina!west mendebalde, sartaldewet busti, bustitawhat zer?; adibidez, what's up?: zer gertatzen da?wheel gurpilwhen noiz?where non?while -(a)ren bitarteanwhip zigor / zigortu / lokarriz bildu (arropa)whistle txistu / txilibitu / txistu egin / txilibitua jowhite zuriwho nor?, nork?why zergaitik?wide zabal; adibidez, it's six metres wide: sei metroko zabalera du / zabal-zabalik;

adibidez, it's wide open: zabal-zabalik dago will geroaldia adierazteko partikula); adibidez, they will come tomorrow: bihar

etorriko dira / borondate, nahi / testamentuwind haizewindow leihowine ardo, ardao, arno; adibidez, I like aged wine: ardo ondua maite dut nikwing hegowinter neguwire kablewise jakintsuwith -(a)rekin (singularrean), -ekin (pluralean), -rekin (mugagabean)woman emakume, andrazkowood baso, oihan / egur, zur; adibidez, that is made of wood: zuezkoa da horiwool artileword hitz, berba, elework lan / lan eginworm har, zizarewound zauri / zaurituwriting idazkiwrong oker

Y ______________________________________________________________

28

year urte; adibidez, a year is a period of twelve months: urtea hamabi hilabeteko tartea da

yellow horiyes baiyesterday atzoyou zu (esaldi intrantsitiboetan), zuk (esaldi trantsitiboetan)young gazte (adjektiboa eta izena)

29