€¦ · o ies castelao é un centro público de ensino secundario obrigatorio e bacharelato...

PROGRAMACIÓN DEPARTAMENTO DE ECONOMÍA

1

2019/20

I.E.S CASTELAO – VIGO

CURSO 2019-20


2

2019/20

1.- INDICE Páxina 1 CONTEXTO 3-5

Características do centro . 3

Características do alumnado 4-5

2 DATOS DO DEPARTAMENTO. DISTRIBUCIÓN DE GRUPOS 6

3 PROGRAMACIÓN ECONOMÍA 4º ESO 7 4 PROGRAMACIÓN INICIATIVAS EMPRENDEDORAS 4º ESO 26 5 PROGRAMACIÓN ECONOMÍA 1º BACHARELATO 41 6 PROGRAMACIÓN DE HABILIDADES FINANCEIRAS 98 7 PROGRAMACIÓN ECONOMÍA DA EMPRESA 2º BACHARELATO 121 8 PROGRAMACIÓN FUNDAMENTOS DE ADMINISTRACIÓN E XESTIÓN 162 9 OUTRAS AVALIACIÓNS 193-198 Avaliación do proceso de ensino e da práctica docente 193-195

Indicadores de logro da planificación e do proceso de ensino

Indicadores de logro da práctica docente

Avaliación da programación didáctica 197-198

Indicadores de logro sobre a programación didáctica 10 ATENCIÓN Á DIVERSIDADE 199 Medidas ordinarias: Organizativas e curriculares Medidas extraordinarias: Organizativas e curriculares 11 ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E EXTRAESCOLARES 200-201 Referencia ás actividades complementarias e extraescolares recollidas na PXA.


3

2019/20

1.- CONTEXTO

1.- Contexto do centro

* Características do centro:

Situación O IES Castelao está situado no barrio de O Calvario da cidade de Vigo. É un

barrio en expansión e con gran crecemento.

Centros adscritos

Ten adscritos catro centros de Ensino Infantil e Primaria: o CEIP Pombal,

CEIP A Dobrada , CPR Atalaya-Cantabria e CPR Breogán

Ensinanzas que oferta o centro

O IES Castelao é un centro público de Ensino Secundario Obrigatorio e

Bacharelato dependente da Xunta de Galicia, ten capacidade para uns 800 alumnos

e alumnas de idades comprendidas entre os 12 anos (1° ESO) e os 17-18 anos (2°

de bacharelato).

Imparte Educación Secundaria Obrigatoria (ESO), dúas modalidades de

bacharelato (Ciencias e mais Humanidades e Ciencias Sociais), o Bacharelato de

Adultos nas mesmas dúas modalidades (Ciencias e mais Humanidades e Ciencias

Sociais) e a ESA (niveis III-IV).

Características singulares

A maior parte das familias desenvolven a súa actividade nos sectores

secundario e terciario. Conta tamén cunha importante porcentaxe de poboación de

orixe inmigrante (no presente curso 2019/20 temos arredor dun 11,70 % de

alumnado de orixe estranxeira):

• Un 15,95 % do alumnado matriculado na ESO é de orixe estranxeira

• Un 6,66 % do alumnado matriculado no Bacharelato ordinario é de

orixe estranxeira


4

2019/20

* Características do alumnado:

• Un 13,48 % do alumnado matriculado na ensinanza de Réxime de

Adultos (ESA e bacharelato) é de orixe estranxeira.

Desta porcentaxe de alumnos/as de orixe estranxeira hai que destacar que o

5,21% de todo o alumnado de ESO naceu en países de fala non hispana e polo tanto

é posible que algúns deles amosen descoñecemento de polo menos unha das

linguas oficiais.

Lingua materna dominante A lingua materna dominante é o castelán aínda que temos alumnado inmigrante que o descoñece. Alumnado con NEAE no curso actual

Para adaptar a resposta educativa ás necesidades do noso alumnado pomos en

práctica as seguintes actuacións específicas:

• Tipo curricular:

o Reforzo educativo nas diferentes áreas impartido polo profesorado

de área

o ACS para o alumnado con incorporación tardía ao sistema educativo

español tanto pola súa procedencia estranxeira como por non estar

escolarizado

o Flexibilización da idade

• Tipo organizativo:

o Incorporación deste alumnado aos agrupamentos específicos de 1º e

2º de ESO nas áreas de Lingua e Matemáticas. Profesorado

responsable: áreas implicadas

o Incorporación deste alumnado aos agrupamentos específicos de 2º

de ESO na área de Física e Química. Profesorado responsable: área

implicada

o Programa de reforzo nas áreas de linguas, con atribución horaria,

para 1º e 2º de ESO. Profesorado responsable: áreas de Lingua


5

2019/20

Galega e Lingua Castelá.

o Reforzo lingüístico na exención da 2º Lingua Estranxeira.

Profesorado responsable: área de Lígua castelá, para 1º de ESO, e

área de Lingua Galega, para 2º de ESO.

o PMAR: no curso de 2º e 3º de ESO o 10,52 % do alumnado é de orixe

estranxeira

• Outras:

o Colaboración entre a Xefatura de Estudos, o Departamento de

Orientación e os titores para a organización de reforzos

extraescolares no horario de tarde (programa PROA, modalidade

acompañamento escolar –pendente de que saia a convocatoria para

o curso 2019/2020-).

Problemas sociais destacados: abandono escolar, poboación emigrante, absentismo, violencia e/ou acoso escolar, … O instituto Castelao é un centro no que o alumnado ten bastante problemática social, sobre

todo nos primeiros cursos da ESO


6

2019/20

2.-DATOS DO DEPARTAMENTO.

DISTRIBUCIÓN DE GRUPOS E MATERIAS

CURSOS MATERIAS HORAS MEMBROS DO DEPARTAMENTO POR CURSOS

4º ESO –B/C

ECONOMÍA 3h. Mª DEL CARMEN RODRÍGUEZ LOMBA

4º ESO-C

INICIATIVAS EMPRENDEDORAS 3h Mª DEL CARMEN RODRÍGUEZ LOMBA

1ºBACH-D

ECONOMÍA 4h. OLIVA GÓMEZ OTERO

1ºBACH- C

ECONOMÍA 4h. OLIVA GÓMEZ OTERO

1ºBACH- E


2º BACH- D

ECONOMÍA DA EMPRESA 4h. OLIVA GÓMEZ OTERO

2º BACH-C

ECONOMÍA DA EMPRESA 4h. OLIVA GÓMEZ OTERO

2º BACH-C/D

FUNDAMENTOS DE ADMON .X 3h. Mª DEL CARMEN RODRÍGUEZ LOMBA

1º BACH –ADULT


2º BACH-ADULT ECONOMÍA DA EMPRESA 4h. Mª DEL CARMEN RODRÍGUEZ LOMBA

1º BACH- A/C/D/E HABILIDADES FINANCEIRAS 1 h. OLIVA GÓMEZ OTERO

XEFATURA DEPART.

DEPARTAMENTO ECONOMÍA 2 h. OLIVA GÓMEZ OTERO


7

2019/20

I.E.S CASTELAO – VIGO – CURSO 2019-2020

4º ESO- ECONOMÍA


8

2019/20

3. PROGRAMACIÓN ECONOMÍA 4ºESO

3 PROGRAMACIÓN ECONOMÍA 4º ESO 3.1 SECUENCIACIÓN E TEMPORALIZACIÓN 9-10 Secuenciar e temporalizar os contidos por unidades e /ou proxectos 9-10

3.2 RELACIONAR PARA CADA UNIDADE: 11-15 Contidos, criterios de avaliación, competencias clave e estándares Grao mínimo de consecución Peso na cualificación Instrumentos de avaliación Temas transversais 3.3 METODOLOXÍA DIDÁCTICA: 16-19 Aspectos xerais 16

Estratexias metodolóxicas 17

Outras decisións metodolóxicas: agrupamentos, tempos, espazos, materias, recursos 18-19

3.4 AVALIACIÓN 20-24 Avaliación inicial 20

Procedemento para a avaliación inicial

Criterios para a acreditación de coñecementos previos, no seu caso. (Bacharelato)

Avaliación continua 21-23

Procedemento para a avaliación continua : Número e tipo de exames e outras probas a valorar

Criterios de cualificación: Valoración dos exames, traballo diario, interese na aula, etc.

Elaboración da nota media

Recuperación dunha proba ou exame

Recuperación dunha avaliación

Avaliación final 24

Quen debe ir á avaliación final? En que consistirá a proba? Que estándares sa van a avaliar?: os das avaliacións pendentes, todos, … Como se elabora a cualificación final?: Ponderación, redondeos, etc? Que criterios segue o centro para a promoción? Avaliación extraordinaria (ESO- BACH) 24

Procedementos para a avaliación extraordinaria: características da proba escrita 3.5 TEMAS TRASVERSAIS 25


9

2019/20

3.1 SECUENCIACIÓN E TEMPORALIZACIÓN

Avaliación UNIDADES DIDÁCTICAS Temporalización Probas avaliación Tema /

U.D. Bloque Contido Mes Sesións

1ª Avaliac.

B1 BLOQUE 1: IDEAS ECONÓMICAS BÁSICAS

1

B1.1 A Economía e o seu impacto na vida diaria

Setem. 6-8

B1.2 A escaseza, elección , asignación de recursos.Custo de oportunidade B1.3 Principios da toma de decisión B1.4 Os modelos económicos. Representacións gráficas B1.5 As relacións econónmicas básicas e a súa representación gráfica

2

B1.6 A Fronteira de posibilidades de producción. O crecemento económico Outubro

6-8

B2 BLOQUE 2 : ECONOMÍA E EMPRESA

B2.1 O proceso productivo e os factores productivos B2.2 Os sectores económicos Finais outubro

3 B2.3 Elementos e funcións da empresa

Out/Nov 8-10

B2.4 Mercados. Relacións empresas e familias B2.5 A utilización das tecnoloxías e a eficiencia B2.6 Custos, ingresos e beneficios na empresa. Resultados da empresa

4

B2.7 Tipos de empresas. Criterios de clasificación.Formas xurídicas Nov/Dec 8-10

B2.8 Financiación e fontes de financiamento B2.9 Obrigas fiscais da empresa Decembro



2ª Avaliac.

B3 BLOQUE 3: ECONOMÍA PERSOAL

5

B3.1 Orzamento persoal. Identificación e control de ingresos e gastos

xaneiro 8-10

B3.2 Xestión do orzamento. Obxectivos e prioridades B3.3 Planificación financeira. Necesidades económicas nas etapas da vida B3.4 Aforro e endébedameto. Os plans de pensións

6 B3.5 Risco e Diversificación

febreiro 8-10

B3.6 A inversión e as débedas B3.7 O seguro como medio de cobertura de riscos. Tipos de seguros Febreiro

7

B3.8 O diñeiro. Relacións bancarias

marzo 6-8

B3.9 Contas bancarias. Tarxetas de débito e crédito B3.10 O mercado financiero. Información e negociación

B3.11 Implicacións dos mercados financeiros. Dereitos e responsabilidades dos consumidores

8

B5 BLOQUE 5: ECONOMÍA E TIPOS DE INTERÉS, INFLACIÓN E DESEMPREGO

B5.1 Tipos de xuros marzo 6-8

B5.2 Inflación B5.3 Consecuencias dos cambios nos tipos de xuros e infalción Marzo


10

2019/20

Avaliación

UNIDADES DIDÁCTICAS Temporalización Probas avaliación Tema /


3ª Avaliac.

9 B5.4 O desemprego e as políticas contra o desemprego

abril 6

B5.5 O desemprego en Galicia B5.6 Perspectivas da ocupación

10

B4 BLOQUE 4: ECONOMÍA-INGRESOS E GASTOS DO ESTADO Abril/mai 8

B4.1 Ingresos e gastos de Estado. Orzamento público B4.2 A débeda pública e o déficit público B4.3 Desigualdades económicas e distribución da renda Abril

11 B6 BLOQUE 6: ECONOMÍA INTERNACIONAL

maio 8

B6.1 O Comercio Internacional B6.2 O mercado común europeo e a unión económica e monetaria europea

12

B6.3 A globalización económica xuño 4-6 B6.4 Economía e medio ambiente. Sustentabilidade Xuño


11

2019/20

3.2 RELACIONAR ASPECTOS CURRICULARES PARA CADA UNIDADE

1ª Avaliación

Estándares de aprendizaxe avaliables /Indicadores de logro (1)

Criterios de cualificación e instrumentos de avaliación Temas transversais

Tem

a/U

D

Identif. contidos

Identific Estándar

Competencias Clave Estándares de aprendizaxe

Instrumentos

Temas transversais Prob .esc.

Prob oral

Trab ind Trab grup

Cad Cla

Rúb (2)

Obs. CL EOE CA TIC EMP EC PV

1

B1.1 EC.B1.1.1

CCL/CSC/CIEE

Recoñece a escaseza de recursos e a necesidade de elixir e tomar decisión como as claves dos problemas básicos de toda economía e comprende que toda elección supón renunciar a outras alternativas e que toda decisión ten consecuencias

85% 5% 10% x

EC.B1.1.2 CCL/CSC

Diferencia claramente diversas formas de abordar e resolver problemas económicos , e didentifica a súas vantexes e inconvenientes, así como as súas limitacións

85% 5% 10% x

B1.2 EC.B1.2.1 CCL/CAA Diferencia entre Economía Positica e Economía Normativa 85% 5% 10%

B1.3 EC.B1.3.1 CSC/CMCCT Representa as relación que se establecen entre as economías domésticas e as empresas 85% 5% 10% x

EC.B1.3.2 CAA/CSC/CSIEE Analiza e recoñece as diferencias entre os criterios que condicionan a toma de decisión, direnciando os distintos criterios da toma de decisión 85% 5% 10%

B1.4 EC.B1.4.1 CCL/CSC Comprende e emprega correctamente distintos termos da área de economía 85% 5% 10% x

B1.5 EC.B1.5.1 CSC/CMCCT Aplica razoamentos básicos para interpretar problemas económicos derivados das relación co seu entorno 85% 5% 10% x

2

B1.6 EC.B1.6.1 CD/CMCCT Representa e analiza gráficamente o custo de oportunidades mediante a “frontera de posibilidades de producción” 85% 5% 10% x

EC.B1.6.2 CCLCSC Relaciona e xustifica o crecemento económico coa FPP 85% 5% 10% x

B2.1 EC.B2.1.1 CCA Identifica os tipos de factores productivos e as relación entre productividade, eficiencia e tecnoloxía 85% 5% 10%

B2.2 EC.B2.2.1 CD/CSIEE Identifica os diferentes sectores económicos, así como os seus retos e oportunidades 85% 5% 10%

B2.3 EC.B2.3.1 CSC Identifica os elementos das empresas así como as súas función na economía 85% 5% 10%

B2.4 EC.B2.4.1 CSC Identifica o mercado como o lugar onde se relacionan os axentes económicos 85% 5% 10%


12

2019/20

3

4

EC.B.2.4.2 CSC Identifica as dúas caras do mercado, oferta/demanda e comprende a lei que rixe o seu funcionamento 85% 5% 10%

B2.5 EC.B.2.5.1 CCL/CD Comprende o concepto de tecnoloxía e sabe diferencias entre as tecnoloxías eficientes e non eficientes, e interpreta o concepto de productividade 85% 5% 10%

B2.6 EC.B.2.6.1 CMCCT/CD/CAA Diferencia os ingresos e os custos xerais dunha empresa e identifica o beneficio u perda, aplicando razoamentos matemáticos para a interpretación de resultados. 85% 5% 10% x

B2.7 EC.B.2.7.1 CMCCT/CSIEE Distingue as formas xurídicas das empresas e relaciona-as coas esixencias de capital para a súa constitución e comprende as responsabilidades legais 85% 5% 10%

EC.B.2.7.2 CAA/CD Valora as formas xurídicas das empresas máis apropiadas en cada caso en función das características concretas aplicando a clasificación correspondente 85% 5% 10% x

EC.B.2.7.3 CAA/CSC/CSIEE

Identifica os diferentes tipos de empress e empresarios que actúan no seu entorno e a forma de interactuar e os efectos sociais e ambientais positivos e negativos que se observan

85% 5% 10% x

B2.8 EC.B.2.8.1 CCL/CMCCT/CSIE

Explica e coñece as posibilidades de financiación , diferenciando entre recursos financeiros internos e externos; a corto e longo prazo, así como o custo de ca da unha das posibilidades

85% 5% 10% x

B2.9 EC.B.2.9.1 CCL/CMCCT/CSC Identifica as obrigas fiscais segundo a súa actividade e forma xurídica, e sinala o funcionamento básico dos impostos e as principais diferenzas. 85% 5% 10% x

EC.B.2.9.2 CSC Valora a necesidade do pago de impostos para o financiamento dos servizos públicos 85% 5% 10% x

2ª Avaliación



Tem

a/U

D

Identif. Contidos

Identific Estándar


Instrumentos


Prob oral

Trab ind Trab grup

Cad Cla

Rúb (2)


5

B3.1 EC.B3.1.1 CAA/CMCCT/CD Elabora e fai un seguimento dun orzamentos personalizado, identificando cad un dos conceptos de gastos e ingresos 85% 5% 10% x

B3.2 EC.B3.2.1 CD/CAA/CMCCT Emprega distintas ferramentas informáticas e matemáticas na preparación e

desenvolvemento dun orzamento ou plan financiero persoal 85% 5% 10% x

EC.B.3.2.2 CD/CAA/CMCCT Manexa gráficos de análise que permiten comparar unha realidade personalizada coas previsións establecidas 85% 5% 10%

B3.3 EC.B.3.3.1 CAA/CSIEE/CSC

Comprende a necesidade de planificación e do manexo de temas financeiros a longo prazo. Dita planificación vincúlase á previsión realizada en cada etapa segundo as decisión tomadas e a marcha da actividade económic nacional

85% 5% 10% x

B3.4 EC.B.3.4.1 CLL/CD/CAA/CSC Coñece e explica a relevancia do aforro e o control de gasto para acadar a seguridade financeira 85% 5% 10% x

EC:B.3.4.2 CLL/CD/CAA/CSC É sendible ao control e planificación de gastos en tódalas etapas da vida 85% 5% 10% x


13

2019/20

EC.B.3.4.3 CAA/CSC Coñece os elementos dun contrato de préstamo 85% 5% 10%

6

B3.5 EC.B.3.5.1 CAA/CSC Analiza as vantaxes e inconvenientes do endebedamento, valorando o risco e seleccionando a mellor decisión para cada momento. 85% 5% 10% x

EC.B.3.5.2 CAA/CSC É consciente da diversificación como método de reducir o risco na inversión 85% 5% 10%

B3.6 EC.B.3.6.1 CAA/CSC/CSIEE Comprende a necesidade de planificar o endebedamento e a inversión nas distintas etapas da vida 85% 5% 10% x

ECB.3.6.2 CLL/CD Coñece as distintas posibilidades de inversión diferenciando liquidiez, risco e rendibilidades 85% 5% 10% x

B3.7 EC.B.3.7.1 CSIEE

Identifica e diferencia os distintos tipos de seguros segundo os riscos ou situación adversas nas diferentes etapas da vida

85% 5% 10%

7

B3.8 EC.B.3.8.1 CCL/CMCCT/CD Comprende os términos fundamentais: diñeiro e os seus tipos; depósitos bancarios e describe o funcionamento na operativa bancaria. 85% 5% 10% x

B3.9 EC.B3.9.1 CCL/CMCCT7CD Identifica e explica os distintos tipos de tarxetas e as súas vantaxes e inconvenientes. Expresa tamén interés na seguridade de uso de tarxetas 85% 5% 10% x

B3.10 EC.B.3.10.1 CCL/CSIEE Recoñece a capacidade de negociar condicións coas entidades financeiras e analiza o proceso de reclamación ante incidencias na relación cos bancos 85% 5% 10% x

B3.11 EC.B.3.11.1 CAA/CCL/CD

Vallora e comproba a necesidade de ler detidamente os documentos que presentan os bancos e as clausulas dos contratos, así como a importancia da seguridade cando se realizan operacións por internet.

85% 5% 10% x

8

B5.1 EC.B.5.1.1 CCL/CD Coñece o concepto de tipos de xuros e relacionao coa marcha da economía 85% 5% 10%

EC.B.5.1.2 CCL/CD/CMCCT Comprende os distintos instrumentos da política monetaria e os efectos das políticas monetarias do BCE 85% 5% 10%

B5.2 EC.B.5.1.1 CCL/CD/CSC Recoñece a inflación como variable macreoeconómica e as causas que a provocan, asi mesmos valora as repercusións económicas e sociais 85% 5% 10%

B5.3 EC.B.5.3.1 CD/CMCCT Valora e interpreta datos e gráficas de contidos relacionados cos tipos de interés e inflación. 85% 5% 10%


14

2019/20

3ª Avaliación



Tem

a/U

D Identi

f. Contidos

Identific Estándar


Instrumentos


Prob oral

Trab ind Trab grup

Cad Cla

Rúb (2)


9

B5.4 EC.B.5.4.1 CD Coñece e describe a situación e causas do desemprego en España. Analiza as distintas medidas e políticas económicas e sociais a tomar 85% 5% 10% x

B5.5 EC.B.5.5.1 CCL/CMCCT/CSC Describe as causas de desemprefoo en Galicia e valora a s repercusión económicas e sociais 85% 5% 10% x

B5.6 EC.B.5.6.1 CCL/CMCCT/CSC Valora e interpreta datos e gráficos de contidos relacionados co desemprego 85% 5% 10%

EC.B. 5.6.2 CAA/CSC/CSIEE Investiga e recñece oportunidades e tendencias de emprego , evaluando as posibilidades de emprego no futuro dentro do seu entorno 85% 5% 10%

10

B4.1 EC.B.4.1.1 CMCCT

Identifica e analiza a procedencia da principais fontes de ingresos e gastos do Estaso, interpretando gráficos de distribución e comentando as súa relación. Análise da Política fiscal e orzamentos

85% 5% 10%

EC.B.4.1.2 CMCCT/CD Analiza e interpreta datos e grádicos de contido económicos relacionados con ingreso e gastos do Estado. Análise de orzamento 85% 5% 10%

EC.B.4.1.3 CMCCT/CAA

Coñece o funcionamento dos ciclos económicos diferenciando o comportamento dos gastos e ingresos públicos e relaciona os ciclos coa política fiscal e os seus efectos. Explica os fallos de mercado .

85% 5% 10%

B4.2 EC.B.4.2.1 CCL/CMCCT/CAA Comprende e expresa os conceptos e tipos de déficit e débeda pública , diferenciando claramente o déficit da débeda pública 85% 5% 10%

B4.3 EC.B.4.3.1 CCL/CAA/CSC Coñece os efectos da desigualdade na distribución de renda e os instrumentos de política resdistributiva 85% 5% 10%

B6.1 EC.B.6.1.1 CAA/CMCCT Explica as razóns que xustifican o intercambio económico entre paises

85% 5% 10%

EC.B.6.1.2 CAA/CCL/CSC/CD Coñece e distingue vantaxes e inconvenientes do proceso de integración económica e monetaria da Unión Europea 85% 5% 10%

B6.2 EC.B.6.2.1

CAA/CSIEE/CMCCT

Valora o grao de interconexión das diferentes economía dos distintos países do mundo : comercio internacional, proteccionismo e integración económica. Analiza e aplica unha perspectiva global para emitir xuizos críticos

85% 5% 10%

12 B6.3 EC.B.6.3.1 CAA/CMCTT

Entende o concepto de globalización e o seu impacto na vida cotiá., diferenciando distintos factores que a condiciona e as súas vantaxes e inconvenientes 85% 5% 10%

EC.B.6.3.2 CAA/CMCTT Analiza a contecementos económicos actuais no contextos da globalización e do comercio internacional 85% 5% 10%

EC.B.6.3.3 CAA/CMCCT Coñece o indicador IDH de Nacions Unidas e explica o impacto das 85% 5% 10%


15

2019/20

multinacionais no proceso de globalización

B6.4 EC.B.6.4.1 CAA/CSIEE Coñece os problemas e ameazas ambientais e analiza o impacto económico internacional mediante o desenvolvemento sustentable 85% 5% 10%

EC.B.6.4.2 CAA/CSIEE Coñece os Obxectivos de Desenvolvemento para o Mileniio de Nación Unidas 85% 5% 10%


16

2019/20

3.3 ASPECTOS METODOLÓXICOS

1. Aspectos xerais

Os contidos desenvolveranse a través dun proceso de ensino-aprendizaxe, que

se recomenda planificar dun xeito riguroso o proceso de ensino e aprendizase,

establecendo a forma de avaliar e de realizar a retroalimentación ao alumnado.

A sociedade do século XXI non precisa ter capacidade de acumular gran

cantidad de información, seno capacidade de seleccionala, entendela,

organizala e aplicala a diferentes contextos. Traballaranse situación reais,

empregando actividades que relacionen o coñecemento con situacións da vida

cotiá e que dirixan ao alumnado á aprendizaxe en situaciónsde incertidume e de

cambio.

Os métodos educativos basaranse na realización de tarefas ou situaciones reais

plantexadas cun obxectivo concreto, que o alumnado resolverá facendo un uso

axeitado dos distintos tipos de coñecementos, habilidades, destrezas e

actitudes.

Desenvolverase unha metodoloxía activa e contextualizada que facilite a

participación e implicación do alumnado e a adquisición e uso de coñecementos

en situacións reais, que poderán plasmarse en grupos de traballo, a través da

resolución conxunta de tarefas. As metodoloxías que permiten a aprendizaxe

por proxectos, o estudo de casos e a aprendizaxe basada en problemas,

favorecen a participación activa, a experimentación e facilitan o

desenvolvemento das competencias clave. As estratexias interactivas permiten

compartir e construir o coñecimento e dinamizar a sesión de clase mediante o

intercambio verbal e colectivo de ideas.

Empregaranse as novas tecnoloxías(TIC) , mediante o uso de aplicacións

informáticas de aprendizaxe personal (PLE, Personal Learning Environments)

que nos levan a novos desafíos. O uso das novas tecnoloxías permite recoñecer o

estilo de aprendizaxe de cada un dos alumnos e alumnas, centrándose nas

necesidades específicas.

É de especial importancia la atención a la diversidade e o respecto polos

distintos ritmos e estilos de aprendizaxe. Procederase a secuenciación de


17

2019/20

2. Estratexias metodolóxicas e secuenciación

contidos, partindo de aprendizaxes máis simples para avanzar gradualmente

cara a outros máis complexos.

- Nos primeiros 10-15 minutos de cada sesión de clase un alumno(por orde de

lista) exporá unha tema de actualidade.

- Comenzaráse coas actividades de introducción, que van servir para repasar os

coñecementos vistos en unidades anteriores e que servirán para continuar

avanzando no proceso.

- Continuarase so desenvolvemento de contidos, que poderán ser tanto

actividades teóricas como prácticas, e que axudarán a ir afianzando os

coñecementos que se vaian adquiriendo durante o proceso de ensin-

aprendizaje.

- Unha vez feita a correspondente explicación por parte do profesor/a na aula, os

alumnos poderán comprobar, mediante esercicios, si entenderon o exposto ou

non, ao mesmo tempo que van aumentando o seu propio coñecemento. As

actividades para alumnos con necesidades específicas de apoio educativo poden

ser actividades de reforzo, que están deseñadas para aqueles alumnos aos que

lles custe máis traballo adquirir coñecementos, as actividades para alumnos

aventaxados, dirixidas aos alumnos cun proceso de adquisición de

coñecementos máis rápido que o resto da clase.

- Desenvoveranse también actividades que permitan o repaso e asentamiento de

conoñecementos mediante exercicios específicos de resposta rápida, resolución

de problemas, elaboración de gráficas, interpretación e comentario de textos.

- Tamén se realiazarán traballos individuais e en grupo que deberán ser

presentados e expostos oral e públicamente na aula

- Realizaránse en cada sesión análise de documentos económicos mediante

debates, talleres de prensa e análise de datos e gráficas económicas que


18

2019/20

permitan ao alumnado a búsqueda de información e a comprensión e reflexión

de noticias de actualidade e mellorar o seu vocabulario.

- Desenvolveranse tamén situación de simulación de casos concretos.

- En relación aos contidos transversais, destacanse os seguintes aspectos:

educación para o consumo ao adquirir esquemas de decisión que consideren

tódalas alternativas e efectos individuais e sociais de consumo; desenvolver

coñecemento dos mecanismos do mercado, así como dos dereitos do

consumidor; crear unha conciencia crítica ante o consumo; educación para a

saúde; educación para os dereitos humanos e a paz; educación ambiental;

educación multicultural, entre outras.

A Avaliación desenvolverase en base a realiazación de:

• Análise de producións e intervencións: comentarios de noticias de actualidade,

participación nos debates, realización de exercicios na au

• Exposicións orais

• Probas escritas

• Traballos individuais e en grupo

• Observación do traballo na aula

3. Outras estratexias metodolóxicas

1.- Agrupamentos É de especial importancia a atención á diversidade, o respecto polos distintos ritmos e estilos de

aprendizaxe. Procederase a secuenciación de contidos, partindo de aprendizaxes máis simples

para avanzar gradualmente cara a outros máis complexos. Algunhas medidas a adoptar polo

Departamento serían:

• Realización de actividades de reforzó; facilitarase ao alumnado que o requira exercicios

extra que posteriormente serán correxidos


19

2019/20

• Clases extraordinarias nos recreos fundamentalmente, para a queles alumnos que o

requiran e cando a disposición hrario o permita

• Repaso diario da clase anterior.

• Cambio de lugar dos alumnos na aula de ser necesario

2. Tempos Seguirase os procesos de secuenciación e temporización especificados.

Os primeiros 10-15 minutos de cada sesión serán destinados a exposicións de noticias de

actualidade.

Calquera cambio na secuenciación da materia será especificado e xustificado nas reunión de

departamento e recollido no libro de actas

3. Espazos As clases de Economía impartense na aula de referencia de cada grupo( 4ºESO-B; 4ªESO –C).

En determinadas sesións e temas intentaranse impartir as clases específicas na aula de

informática e na biblioteca.

4. Materiais Utiliazarase o libro de texto fixado, da editorial McGrawHill.

O profesor/a empregará a plataforma dixital (blinkleaning) e as propias presentación elaboradas

persoalmente para expor e explicar os distintos contidos empregando como ferramenta o

ordenador e pizarra dixital.

Tamén se utilizará xornais en formato dixital ou papel para extraer os documentos necesrios

para analizar e desenvolver os comentarios económicos e debates programados.

O alumnado debe empregar medios informáticos (Pcs, Tables….) para poder elaborar os traballos

individuais e grupais.

Acceso a biblioteca para poder ter acceso a determinada bibliografía


20

2019/20

3.4.- AVALIACIÓN INICIAL, CONTINUA,FINAL,EXTRAORDINARIA. PENDENTES

1. Procedementos de avaliación inicial

A avaliación inicial desenvolverase dende principio de curso co prantexamento de

diversas preguntas orais antes da explicación de cada unidade didáctica, que permita

saber o grao de coñecemento previo do que parten os alumnos

O longo da segunda semana de outubro farase unha proba escrita sobre contidos

xerais impartidos.

A proba incluirá preguntas tipo test; preguntas con resposta corta; breve comentario

relacionado cos estándares.

Informarase ao alumno en clase do proceso de avaliación inicial programado. As

familias poderán estar informadas sobre os contidos da programación a través da web

do Centro onde se “colgará” a programación na carpeta do departamento de

Economía. Tamén poderán consultala directamente no departamento de Economía,

nas horas de atención a país incluidas no horario do profesorado desta materia.

Os resultados destas probras escritas e orais serán reflictidos na sesión de avaliación

incicial convocadas para os mes de outubro e tamén se tamén se considerarán dentro

da ponderación do 10% de traballo en clase e interese xeral pola materia, evidencias

dos estándares de aprendizaxe.

5. Recursos didácticos Aula de informática

Encerado

Encerado dixital con cañón e Pc.

Xornais , revistas e anuarios

Redes sociais

Webquest, Aula Virtual


21

2019/20

2.- Procedemento avaliación continua

Os criterios de avaliación e estándares de aprendizaxe contidos na programación

plasmaranse dos distintos procedementos da avaliación. O alumnado deberá acadar

tanto os obxectivos da materia como as competencias da etapa. Os instrumentos e

procedementos de avaliación serán os seguintes:

Probas escritas. Desenvolveranse dúas probas por trimestre . Cada proba constará de

cuestións, vocabulario, breves comentarios e exercicios prácticos dos contidos e

conceptos tratados en dous temas ou unidades didácticas.

Traballos individuais sobre noticias económicas de actualidade. En cada trimestre o

alumno deberá buscar información sobre súas noticias de actualidade económica e

desenvolver un traballo práctico, no que explicará e comentará a noticia en cuestión.

Traballo en clase. O alumno desenvolverá un traballo diario na aula mediante

actividades, cuestión teórico- prácticas, intervencións en debates, pequenos controles

( evidencias dos estándar de aprendizaxe)que se valorará na nota do trimestre. O

profesorado levarán un rexistro do traballo solicitado ao alumno e será valoarado no

mesmo intre.

Valoración e cualificación

En cada proba escrita valorarase a expresión, exposición, lóxica, capacidade de síntese,

adecuación das respostas ao que se pide e unha correcta escritura sin faltas de ortografía.

Informarase aos alumnos das datas das probas cunha antelación mínima dunha semana.

As probas valoraranse de 0 a 10 puntos.


22

2019/20

O traballo práctico valorarase de 0 a 10 puntos, tendo en conta tamén a correcta escritura

sen faltas de ortografía

Ao final do trimestre o profesor valorará o traballo en clase cunha puntuación entre 0 y 10

puntos. Mediante o control do trabajo diario preténdese avaliar a actitude do alumno cara a

asignatura. A nota neste apartado terá en conta:

• Participación e interese do alumno en clase

• Resolución dos exercicios do libro de texto

• Resolución de exercicios proporcionados polo profesor/a

• Comentarios de texto facilitados polo profesor sobre cuestións económicas

• Traballos en grupo; taller de prensa

• Participación en actividades propostas polo profesor/a tanto na aula habitual de

referencia como na aula de informática.

Para o cálculo da nota de cada avaliación trimestral terase en conta o seguinte:

Probas escritas A nota media destas probas ponderarase cun 85% na nota do trimestre.

O alumno deberá acadar unha cualificación superior a 3 puntos en cada proba escrita para

poder calcular a nota media.

Traballos prácticos: Os traballos serán puntuados de 0-10. Na puntuación dos traballos

terase en conta tanto o contido como a presentación. A cualificación do traballo escrito

ponderará un 5% na nota del trimestre.

Traballo na aula

A nota final da materia será a media das cualificacións de cada avaliación sin redondeo,

O profesor levará un rexistro do traballo realizado polos alumnos en

clase. Tal e como se expón nos procedementos da avaliación, aplicarase unha nota de 0-

10 puntos. A nota de clase ponderará un 10%

Para superar cada evaluación precisarase que a suma ponderada das notas dos tres

apartados sexa igual o superior a 5 puntos. A nota de cada avaliación reflictida no

boletín de notas será redondeada ao número entero más próximo, do seguinte xeito:

Se a puntuación decimal supera ou iguala o 5, o redondeo farase ao número enteiro

superior (Ex un 6,5 sería un 7)

Se a puntuación decimal non supera o 5, o redondeo farase ao número enteiro inferior.

(Ex un 6,4 sería un 6)


23

2019/20

sempre que cada unha delas se superase satisfactoriamente. Considerarase que o

alumno ten superada a asignatura cando esa nota media supere os 5 puntos. A media

final será redondeada tal e como se explicou anteriormente.

Para os alumnos que no superen con éxito algunha das avaliacións, faranse probas de

recuperación.

Pérdida do dereito a avaliación continua: No caso de que un alumno ou alumna

perda o dereito á avaliación continua (segundo os criterios establecidos polo Centro),

terá dereito exclusivamente á asistencia a clase en calidade de alumno ointe. Para

calcular a calificación e/ou titulación realizarase unha proba obxectiva escrita ao

rematar ol curso referida aos contidos mínimos especificados. Si se considera oportuno

poderanse realizar probas parciais co resto do grupo a título exclusivamente

informativo, sin que estas probas podan ter ningún tipo de incidencia na calificación

final.

Avaliacións Pendientes a recuperar

Despois de cada trimestre farase unha proba escrita de recuperación para os

alumnos/as que non superaran a avaliación ordinaria. A proba será do estilo das sinaladas

nos procedimentos de avaliación e avaliaranse os coñecementos adquiridos no trimestre.

Para superar a materia deberán ter superadas satisfactoriamente tódalas avaliacións.


24

2019/20

3.- Procedemento avaliación final

Recuperación de xuño

Ao finalizar o curso, no mes de xuño, farase unha proba final da asignatura

para os alumnos que no acaden tódalas capacidades incluidas nos criterios de

avaliación . A esta proba deberán presentarse os alumnos que teñan que recuperar

algunha das avaliacións, o ben perderan o dereito á avaliación continua; tamén se

poderá presentar con carácter voluntario o alumnado que teña aprobada a materia

pero que queira subir nota. Para este alumnado considerarase como cualificación

definitiva e final a maior entre a media das 3 avaliacións e a proba final voluntaria.

A proba final será un examen escrito no que se avaliarán os contidos e estándares

correspondentes ás avaliacións que teña pendientes o alumno.

Aqueles alumnos/as que deban presentarse ao examen final e non o superen, deberán

recuperar a materia na súa totalidade na convocatoria de setembro.

4.- Procedemento de avaliación extraordinaria

Na convocatoria extraordinaria de Setembro realizarase un exame no que se valorará o

coñecemento dos contidos mínimos expostos na presente programación.

A proba valorarase entre 0 e10 puntos, aplicando os mesmos criterios de redondeo que en

xuño.

No caso de que algún alumno acade una nota de 4 ou 3,5 e sexa esta a única materia

suspensa, valorarase a posibilidade do aprobado, tendo en conta una análise global de

objectivos e estándares acadados durante o curso; así mesmo, para tomar a decisión

considerarase os posibles efectos que tería no alumno o suspenso ou aprobado, priorizando

sempre o que se considere mellor para o alumno/a


25

2019/20

3.5. TEMAS TRANSVERSAIS

PROGRAMACIÓN

Os contidos transversais son elementos educativos básicos que se deben integrar nas diferentes áreas e que a sociedade demanda. Sempre se poderán introducir aspectos relacionados cos temas transversais e para integrar os devanditos temas servirémonos e valeremos da actitude e comportamento que o profesor ten para os alumnos e alumnas, xa que son un exemplo para imitar ou desprezar polo alumnado.

Dentro do desenvolvemento das UUDD., trataranse como contidos ou áreas transversais os que máis acorde que vaian o tema para desenvolver, dos oito establecidos (moral e cívica, igualdade de sexos, consumidor, para a paz, para a saúde, ambiental, sexual e viaria). Estes serían:

a) Expresión oral e escrita. Mellora da comprensión lectora a través da lectura e análise de textos de contido económica

b) Comprensión lectora. Procederase á lectura de distintos textos económicos na aula e propostas individuais e en grupo ,con comentarios orais na aula que permitan ao alumnado expresar os niveis de comprensión e mellorar a través das correspondentes aclaracións e corrección o grao desa comprensión.

c) Comunicación audiovisual eTecnoloxías da información e comunicación. Fomertar o uso das novas tecnoloxías da información e da comunicación(TIC). Uso das TIC na aula, abordando as situacións de risco derivadas da inadecuada utilización das novas tecnoloxías.

d) Emprendemento. Trátase dun contido que se aborda dunha maneira intensa na materia de Economía. Preténdese que o alumnado acade competencias para a creación e desenvolvemento dos diversos modelos de empresas e ó fomento da igualdade de oportunidades e dos respecto ao emprendedor e ao empresario, así como á ética a empresarial.

e) Educación cívica: coa fin de que os alumnos saiban actúar e resolver problemas en determinadas situacións cotiás, poñerase en práctica na aula a explicación sistemática de alternativas, a precisión da linguaxe, a perseveranza na procura de solucións, etc. mostraremos coa nosa actitude, un uso racional e adecuado das cousas, evitando accións de consumo desmesurado sen un fin ou obxectivo concreto, é dicir accións do comprar por comprar, senón transmitir valores de racionalidade ante o consumo., fomentando hábitos colectivos como: non contaminar con pilas, non utilizar papel descontroladamente, fomentar hábitos colectivos como: non ensuciar a clase, nin o centro, potenciar o uso de papeleiras, etc.

f) Prevención da violencia: comportarémonos e actuaremos de forma solidaria e comprensiva, potenciado o respecto cara a si mesmo e cara aos demais. Utilizaremos a linguaxe de forma non discriminatoria, utilizaremos materiais non sexistas, faremos fincapé na ruptura dos estereotipos sociais, das profesións das mulleres mediante a orientación laboral. debemos potenciar o diálogo entre os suxeitos, como a mellor forma de resolver os conflitos e desenvolver unha actitude de respecto e recoñecemento das persoas que fomenta a convivencia e a pluralidade de ideas


26

2019/20


4º ESO

INICIATIVAS EMPRENDEDORAS


27

2019/20

4. PROGRAMACIÓN INICIATIVAS EMPRENDEDORAS 4º ESO

4 PROGRAMACIÓN INICIATIVAS EMPRENDEDORAS 4º ESO 4.1 SECUENCIACIÓN E TEMPORALIZACIÓN 28 Secuenciar e temporalizar os contidos por unidades e /ou proxectos 4.2 RELACIONAR PARA CADA UNIDADE: 29-33 Contidos, criterios de avaliación, competencias clave e estándares Grao mínimo de consecución Peso na cualificación Instrumentos de avaliación Temas transversais 4.3 METODOLOXÍA DIDÁCTICA: 34-37 Estratexias metodolóxicas Outras decisións metodolóxicas: agrupamentos, tempos, espazos, materias, recursos 4.4 AVALIACIÓN 38 Avaliación inicial 38










Quen debe ir á avaliación final?

En que consistirá a proba?

Que estándares sa van a avaliar?: os das avaliacións pendentes, todos, …

Como se elabora a cualificación final?: Ponderación, redondeos, etc?

Que criterios segue o centro para a promoción?

Avaliación extraordinaria (ESO- BACH) 42

Procedementos para a avaliación extraordinaria: características da proba escrita 4.5 TEMAS TRASVERSAIS 43


28

2019/20

4. PROGRAMACIÓN INICIATIVAS EMPRENDEDORAS 4º ESO

3.1 SECUENCIACIÓN E TEMPORALIZACIÓN

Avaliación UNIDADES DIDÁCTICAS Temporalización Probas Avaliación

1ª Avaliación

Tema/ U.D

Bloque Contido Mes Sesións B1 BLOQUE 1:AUTONOMIA PERSONAL,LIDERADO E INNOVACION

1

B1.1 Autonomía e autocoñecemento. A iniciativa emprendedora e o/a empresario/a na sociedade.

Sept/oct 22

B1.2 IntereseIntereses, aptitudes e motivacións persoais para a profesprprofesional.

B1.3 Itinerarios formativos e carreiras profesionais. Proceso de procura de emprego en empresas do sector. Autoemprego. Proceso de toma de decisións sobre o itinerario persoal

2 B1.4 Dereito do traballo Nov 10 B1.5 Dereitos e deberes derivados da relación laboral. B1.6 Contrato de traballo e negociación colectiva.

3 B1.7 Seguridade Social. Sistema de protección. Emprego e

desemprego. Nov 5

B1.8 Protección do/da traballador/a e beneficios sociais. 4 B1.9 Riscos laborais. Normas. Planificación da protección na

empresa. Dec 8

5 B1.10 Primeiros auxilios Dec 4

Avaliación UNIDADES DIDÁCTICAS Temporalización Probas

Avaliación

2ª Avaliación

Tema/ U.D

Bloque Contido

Mes Sesións

B2 BLOQUE 2:PROXECTO DE EMPRESA 6 B2.1 Idea de proxecto de empresa. Avaliación da idea. En/Feb 16

B2.1 O contorno e o papel social da empresa. B2.2 Elementos e estrutura da empresa B2.3 Plan de empresa. B2.4 Planificación na empresa.

7 B2.5 A información de recursos humanos. Feb 6 8 B2.6 Actividades na empresa. Función de produción. Función

comercial e de mercadotecnia. Feb 5

6

9 B2.5 Información contable. Documentos comerciais de cobramento e pagamento. Arquivo.

B2.7 Axudas e apoio á creación de empresas. Mar

Avaliación UNIDADES DIDÁCTICAS Temporalización Probas Avaliación

3ª Avaliación

Tema/ U.D

Bloque Contido Mes Sesións B3 BLOQUE 3: FINANZAS

10 B3.1 Tipos de empresa segundo a súa forma xurídica Mar/abr 12 B3.2 Elección da forma xurídica. B3.3 Trámites de posta en marcha dunha empresa.

11

B3.4 Fontes de financiamento das empresas: externas (bancos, axudas e subvencións, e crowdfunding) e internas (accionistas, investidores/as e aplicación de beneficios).

Abr/May 10

B3.5 Produtos financeiros e bancarios para pequenas e medianas empresas (PME): comparación

12

B3.6 Planificación financeira das empresas. Estudo de viabilidade económico-financeira. Proxección da actividade. Instrumentos de análise. Razóns básicas

Jun 7

B3.8 Impostos que afectan as empresas. Calendario fiscal.


29

2019/20


1ª Avaliación Estándares de aprendizaxe avaliables /Indicadores de logro (1) Criterios de cualificación e instrumentos de avaliación Temas transversais

Tem

a/UD

Identif. contidos

Identific Estándar


Instrumentos

Temas transversais

Prob .esc.

Prob oral

Trab ind

Trab grup

Cad Cla

Rúb (2)


1

B1.1 IAEE.B1.1.1 CCSIEE/CAA

Identifica as calidades persoais, actitudes, aspiracións e formación propias das persoas con iniciativa emprendedora, describindo a actividade dos empresarios e o seu rol na xeración de traballo e benestar social.

75% 15% 10% X X X X

B1.2 IAEE.B1.1.2 CD/CAA/CSIEE

Investiga con medios telemáticas as diferentes áreas de actividade profesional da contorna, os tipos de empresa que as desenvolven e os diferentes postos de traballo en cada unha delas, razoando os requirimentos para o desempeño profesional.

75% 15% 10% X X

B.1.3 IAEE.B1.21 CAA/CSIEE Deseña un proxecto de carreira profesional propia relacionando as posibilidades da contorna coas calidades e aspiracións persoais. E valora a opción do autoemprego e a necesidade de formación ao longo da vida.

75% 15% 10% X X

2

B1.4 IAEE B1.3.1 CD/CMCCT Identifica as normas e institucións que interveñen nas relacións entre traballadores e empresarios vinculándomas co funcionamento do mercado de traballo.

75% 15% 10% X X

B.15 IAEB1.3.2 CSC/CSIEE/CMCCT

Distingue os dereitos e obrigacións que se derivan das relacións laborais comprobándoos en contratos de traballo e documentos de negociación colectiva. 75% 15% 10% X X

B.1.6 IAEB1.3.2 CSC/CSIEE/CCL Identifica os conceptos da nómina e os entende. 75% 15% 10% X X

3 B.1.7 IAEB1.3.2 CSC/CSIEE/CCL

Describe as bases do sistema da seguridad social, e as obrigacións de traballadores e empresarios dentro de este, valorando a súa acción protectora ante as continxencias cubertas e describindo as prestacións mediante procuras nas webs institucionais

75% 15% 10% X X X X

4

B.1.7 IAEB1.3.2 CSC/CSIEE/CCL Identifica as situacións de risco laboral máis habituais nos sectores de actividade económica máis relevantes na contorna. 75% 15% 10% X X

B1.7 IAEB1.3.2 CCL/CSC/CSIEE Describe os métodos de prevención legalmente establecidos así como as técnicas de primeiros auxilios aplicables en caso de accidente ou dano. 75% 15% 10% X X X

5 B.18 IAEB1.3.2

CAA/CSIEE/CMCCT Coñece as técnicas de primeiros auxilios aplicables en caso de accidente ou dano. 75% 15% 10% X X X

B.1.9

CAA/CSIEE/CM Distingue que técnicas de primeiros auxilios son aplicables en cada caso . 75% 15% 10% X X


30

2019/20

CCT

2º AVALIACION Estándares de aprendizaxe avaliables /Indicadores de logro (1) Criterios de cualificación e instrumentos de

avaliación Temas transversais

Tem

a/U

D

Identif. Contidos

Identific Estándar

Competencias

Clave

Estándares de aprendizaxe Instrumentos


Prob oral

Trab ind

Trab grup

Cad Cla

Rúb (2)


6

B2.1 IAEB.21.1 CAA/CSIEE/CCL Identificar as distintas posibilidades para encontrar una idea. Xenerar ideas en equipo e estudar a viabilidade da idea. 75% 15% 10% x X

B2.2 IAEB2.1.2 CSIEE/CD/CMCCT

Identifica as características internas e externas do proxecto de empresa, así como os elementos que constitúen a rede de esta: mercado, provedores, clientes, sistemas de produción e comercialización, almacenaxe, e outros.

75% 15% 10% X

B2.3 IAEB2.1.3 CSIEE/CCL/CMCCT

Describe a relación do proxecto de empresa co seu sector, a súa estrutura organizativa e as funcións de cada departamento identificando os procedementos de traballo no desenvolvemento do proceso produtivo ou comercial

75% 15% 10% x

IAEB2.1.3 CSIEE/CCL/CMCCT

Realiza o análises do entorno da empresa mediante a matriz DAFO.Describe as variables principais que debe plantexarse o emprendedor a hora de elixir a localización da súa empresa. 75% 15% 10% x

x

B2.4 IAEEB2.1.4 CD/CSC/CSIEE Descubre para qué sirve o proxecto de empresa. Redacta e presenta correctamente un proxecto de empresa. Identifica cada un dos apartados do proxecto. 75% 15% 10% x

7

B.2.5 IAEEB2.2.1 CAA/CSC/CMCCT Coñece e explica a evolución das distintas teorías da organización empresarial. Identifica os principais factores de motivación do ser humano no traballo. 75% 15% 10% x

x


31

2019/20

B.2.5 IAEEB2.2.1 CAA/CSC/CMCCT Describe en qué consiste cada unha das tarefas que se levan a cabo no departamento de RRHH.Coñece os procedementos de selección de persoal,contratación,retribución e formación dos traballadores. 75% 15% 10% x x

B.2.5 IAEEB2.2.2 CAA/CSC/ Manexa como usuario os sistemas de información de RRHH,así como a xestión e administración de persoal. 75% 15% 10%

X

8

B.2.6 IAEEB.2.3.1 CAA/CSC/CSIEE

Crea materiais de difusión e publicidade dos produtos e/ou servizos do proxecto de empresa incluíndo un plan de comunicación en internet e en redes sociais aplicando os principios da mercadotecnia 75% 15% 10% X

B.2.6 IAEEB.2.3.1 CAA/CSIEE

Desempeña tarefas de produción e/ou comercialización no proxecto de empresa tomando decisións, traballando en equipo e cumprindo os prazos e obxectivos e propondo melloras segundo un plan de control prefijado. 75% 15% 10% X

X


Manexa como usuario a nivel básico a aplicación informática de control e seguimento de clientes, provedores e outros, aplicando as técnicas básicas de contabilidade, xestión financeira e comercial e administración de persoal para a organización da información do proxecto de empresa

75% 15% 10% X

X


Recompila datos sobre os diferentes apoios á creación de empresas tanto da contorna próxima como do territorial, nacional ou europeo seleccionando as posibilidades que se axusten ao proxecto de empresa exposto. 75% 15% 10% X

X


32

2019/20

3ª Avaliación



Tem

a/U

D

Identif. Contidos

Identific Estándar

Competencias Clave

Estándares de aprendizaxe

Instrumentos


Prob oral

Trab ind

Trab grup

Cad Cla

Rúb (2)


10

B.3.1 IAEEB.3.1.1 CMCCT/CSIEE

Distingue as formas xurídicas das empresas relacionándoas coas esixencias de capital e responsabilidades propias de cada tipo

75% 15% 10% X X

B.3.2 IAEEB.3.1.2 CAA/CSC/CSIEE/ CMCCT

Selecciona a forma xurídica máis axeitada en cada caso segundo a actividade que se vaia desenvolver, o número de emprendedores/as, o alcance da responsabilidade que se vaia asumir, a complexidade organizativa. 75% 15% 10% X X

B.3.3 IAEEB.3.1.3 CAA/CSC/CSIEE Coñece os trámites de posta en marcha dunha empresa.

75% 15% 10% X X X


Identifica e enumera as administracións públicas implicadas na posta en marcha de empresas, e compila por vía telemática os principais documentos necesarios para a posta en funcionamento.

75% 15% 10% X X

11 B.3.4 IAEEB.3.2.1 CAA/CMCCT/CSIEE

Determina os investimentos necesarios para a posta en marcha dunha empresa, e distingue as principais partidas relacionadas nun balance de situación

75% 15% 10% X X


Diferenza de xeito básico as posibilidades de financiamento das empresas, diferenciando o financiamento externo e o interno, a curto e a longo prazo, así como o custo de cada unha e as implicacións na marcha da empresa.

75% 15% 10% X X X

12 B.3.6 IAEEB.3.2.2 CAA/CSC/CSIEE

Presenta un estudo de viabilidade económico-financeiro a medio prazo do proxecto de empresa, aplicando condicións reais de produtos financeiros analizados e previsións de vendas, segundo un estudo do ámbito mediante unha aplicación informática tipo folla de cálculo, manexando razóns financeiras básicas.X

75% 15% 10% X X


33

2019/20


Identifica as obrigas fiscais das empresas segundo a súa actividade e a súa forma xurídica, sinala o funcionamento básico do IAE, IVE, IRPF e IS, e indica as principais diferenzas entre eles.

75% 15% 10% X X X


Valora a achega que supón a carga impositiva das empresas á riqueza nacional e ao sostemento das cargas do Estado.

75% 15% 10% X X X X


34

2019/20


4. Aspectos xerais

Os contidos desenvolveranse a través dun proceso de ensino-aprendizaxe, que se

recomenda planificar dun xeito riguroso o proceso de ensino e aprendizase,

establecendo a forma de avaliar e de realizar a retroalimentación ao alumnado. A

sociedade do século XXI non precisa ter capacidade de acumular gran cantidad de

información, seno capacidade de seleccionala, entendela, organizala e aplicala a

diferentes contextos. Traballaranse situación reais, empregando actividades que

relacionen o coñecemento con situacións da vida cotiá e que dirixan ao alumnado á

aprendizaxe en situacións de incertidume e de cambio.

Os métodos educativos basaránse na realización de tarefas ou situacións reais

plantexadas cun obxectivo concreto, que o alumnado resolverá facendo un uso axeitado

dos distintos tipos de coñecementos, habilidades, destrezas e actitudes.

Desenvolverase unha metodoloxía activa e contextualizada que facilite a participación e

implicación do alumnado e a adquisición e uso de coñecementos en situacións reais, que

poderán plasmarse en grupos de traballo, a través da resolución conxunta de tarefas. As

metodoloxías que permiten a aprendizaxe por proxectos, o estudo de casos e a

aprendizaxe basada en problemas, favorecen a participación activa, a experimentación e

facilitan o desenvolvemento das competencias clave. As estratexias interactivas

permiten compartir e construír o coñecemento e dinamizar a sesión de clase mediante o

intercambio verbal e colectivo de ideas.

Empregaranse as novas tecnoloxías(TIC) , mediante o uso de aplicacións informáticas de

aprendizaxe personal (PLE, Personal Learning Environments) que nos levan a novos

desafíos. O uso das novas tecnoloxías permite recoñecer o estilo de aprendizaxe de cada

un dos alumnos e alumnas, centrándose nas necesidades específicas.

É de especial importancia la atención a la diversidade e o respecto polos distintos ritmos

e estilos de aprendizaxe. Procederase a secuenciación de contidos, partindo de

aprendizaxes máis simples para avanzar gradualmente cara a outros máis complexos.


35

2019/20


- Nos primeiros 10-15 minutos de cada sesión de clase un alumno(por orde de lista)

exporá unha tema de actualidade.

- Comezarase coas actividades de introdución, que van servir para repasar os

coñecementos vistos en unidades anteriores e que servirán para continuar avanzando

no proceso.

- Continuarase so desenvolvemento de contidos, que poderán ser tanto actividades

teóricas como prácticas, e que axudarán a ir afianzando os coñecementos que se vaian

adquirindo durante o proceso de ensin- aprendizaxe.

- Unha vez feita a correspondente explicación por parte do profesor/a na aula, os alumnos

poderán comprobar, mediante exercicios, si entenderon o exposto ou non, ao mesmo

tempo que van aumentando o seu propio coñecemento. As actividades para alumnos con

necesidades específicas de apoio educativo poden ser actividades de reforzo, que están

deseñadas para aqueles alumnos aos que lles custe máis traballo adquirir coñecementos,

as actividades para alumnos avantaxados, dirixidas aos alumnos cun proceso de

adquisición de coñecementos máis rápido que o resto da clase.

- Desenvoveranse tambén actividades que permitan o repaso e asentamento de

conoñecementos mediante exercicios específicos de resposta rápida, resolución de

problemas, elaboración de gráficas, interpretación e comentario de textos.

- Tamén se realizarán traballos individuais e en grupo que deberán ser presentados e

expostos oral e publicamente na aula

- Realizaránse en cada sesión análise de documentos económicos mediante debates,

talleres de prensa e análise de datos e gráficas económicas que permitan ao alumnado a

búsqueda de información e a comprensión e reflexión de noticias de actualidade e

mellorar o seu vocabulario.


- En relación aos contidos transversais, destácanse os seguintes aspectos: educación para

o consumo ao adquirir esquemas de decisión que consideren tódalas alternativas e

efectos individuais e sociais de consumo; desenvolver coñecemento dos mecanismos do

mercado, así como dos dereitos do consumidor; crear unha conciencia crítica ante o

consumo; educación para a saúde; educación para os dereitos humanos e a paz;


36

2019/20

educación ambiental; educación multicultural, entre outras.

A Avaliación desenvolverase en base a realización de:




• Probas escritas


• Observación do traballo na aula.

6. Outras estratexias metodolóxicas 1.- Agrupamentos É de especial importancia la atención a la diversidade o respecto polos distintos ritmos e estilos

de aprendizaxe. Procederase a secuenciación de contidos, partindo de aprendizaxes máis

simples para avanzar gradualmente cara a outros máis complexos. Algunhas medidas a adoptar

polo Departamento serían:

• Realización de actividades de reforzo; facilitarase ao alumnado que o requira exercicios

extra que posteriormente serán corrixidos

• Clases extraordinarias nos recreos fundamentalmente, para aqueles alumnos que o

requiran e cando a disposición horario o permita

• Repaso diario da clase anterior.

• Cambio de lugar dos alumnos na aula de ser necesario.


37

2019/20



actualidade.



3. Espazos As clases de Iniciación a actividade empresarial impártense na aula desdoble 2.

En determinadas sesións e traballos realizaránse na aula de informática e na biblioteca.

4. Materiais Utilizárase apuntes.

O profesor utilizará presentación elaboradas persoalmente para expor e explicar os distintos

contidos empregando como ferramenta o ordenador e pizarra dixital.

Tamén se utilizará xornais en formato dixital ou papel para extraer os documentos necesarios


O alumnado debe empregar medios informáticos (Pcs, Tables….) para poder elaborar os

traballos individuais e grupais.



Encerado

Encerado dixital con canón e Pc.


Redes sociais

Webquest, Aula Virtual


38

2019/20

3.4.- AVALIACIÓN INICIAL, CONTINUA,FINAL,EXTRAORDINARIA. PENDENTES

2. Procedementos de avaliación inicial

A avaliación inicial desenvolverase dende principio de curso co plantexamento de diversas

preguntas orais antes da explicación de cada unidade didáctica, que permita saber o grao de

coñecemento previo do que parten os alumnos

O longo da segunda semana de outubro farase unha proba escrita sobre contidos xerais

impartidos.

A proba incluirá preguntas tipo test; preguntas con resposta corta; breve comentario

relacionado cos estándares.

Informarase ao alumno en clase do proceso de avaliación inicial programado. As familias

poderán estar informadas sobre os contidos da programación a través da web do Centro onde

se “colgará” a programación na carpeta do departamento de Economía. Tamén poderán

consultala directamente no departamento de Economía, nas horas de atención a país incluidas

no horario do profesorado desta materia.

Os resultados destas probras escritas e orais serán reflictidos na sesión de avaliación incicial

convocadas para os mes de outubro e tamén se tamén se considerarán dentro da ponderación

do 10% de traballo en clase e interese xeral pola materia, evidencias dos estándares de

aprendizaxe.


39

2019/20


Os criterios de avaliación e estándares de aprendizaxe contidos na programación plasmaranse dos

distintos procedementos da avaliación. O alumnado deberá acadar tanto os obxectivos da materia

como as competencias da etapa. Os instrumentos e procedementos de avaliación serán os

seguintes:

Probas escritas. Desenvolveranse dúas probas por trimestre . Cada proba constará de cuestións,

vocabulario, breves comentarios e exercicios prácticos dos contidos e conceptos tratados en dous

temas ou unidades didácticas.

Traballos individuais sobre noticias económicas de actualidade. En cada trimestre o alumno

deberá buscar información sobre súas noticias de actualidade económica e desenvolver un traballo

práctico, no que explicará e comentará a noticia en cuestión.

Traballo en clase. O alumno desenvolverá un traballo diario na aula mediante actividades,

cuestión teórico- prácticas, intervencións en debates, pequenos controles ( evidencias dos estándar

de aprendizaxe)que se valorará na nota do trimestre. O profesorado levarán un rexistro do traballo

solicitado ao alumno e será valorado no mesmo intre

Traballo na aula O profesor levará un rexistro do traballo realizado polos alumnos en clase. Tal

e como se expón nos procedementos da avaliación, aplicarase unha nota de 0-10 puntos. A nota

de clase ponderará un 10%

Valoración e cualificación En cada proba escrita valorarase a expresión, exposición, lóxica, capacidade de síntese,


Informarase aos alumnos das datas das probas cunha antelación mínima dunha semana. As

probas valoraranse de 0 a 10 puntos.

O traballo práctico valorarase de 0 a 10 puntos, tendo en conta tamén a correcta escritura sen

faltas de ortografía.


40

2019/20

Ao final do trimestre o profesor valorará o traballo en clase cunha puntuación entre 0 y 10 puntos.

Mediante o control do traballo diario preténdese avaliar a actitude do alumno cara a asignatura. A

nota neste apartado terá en conta:


• Resolución dos exercicios



• Participación en actividades propostas polo profesor/a tanto na aula habitual de referencia

como na aula de informática.


Probas escritas A nota media destas probas ponderarase cun 75% na nota do trimestre. O

alumno deberá acadar unha cualificación superior a 3 puntos en cada proba escrita para poder

calcular a nota media.

Traballos prácticos: Os traballos serán puntuados de 0-10. Na puntuación dos traballos terase en

conta tanto o contido como a presentación. A cualificación do traballo escrito ponderará un 15%

na nota del trimestre.

Para superar cada avaliación precisarase que a suma ponderada das notas dos tres apartados

sexa igual o superior a 5 puntos. A nota de cada avaliación reflictida no boletín de notas será

redondeada ao número entero más próximo, do seguinte xeito:

Se a puntuación decimal supera ou iguala o 5, o redondeo farase ao número enteiro superior

(Ex un 6,5 sería un 7)

Se a puntuación decimal non supera o 5, o redondeo farase ao número enteiro inferior. (Ex un

6,4 sería un 6).


41

2019/20


A nota final da materia será a media das cualificacións de cada avaliación sin redondeo, sempre

que cada unha delas se superase satisfactoriamente. Considerarase que o alumno ten superada

a asignatura cando esa nota media supere os 5 puntos. A media final será redondeada tal e

como se explicou anteriormente.


recuperación.

Pérdida do dereito a avaliación continua: No caso de que un alumno ou alumna perda

o dereito á avaliación continua (segundo os criterios establecidos polo Centro), terá dereito

exclusivamente á asistencia a clase en calidade de alumno oínte. Para calcular a cualificación

e/ou titulación realizarase unha proba obxectiva escrita ao rematar ol curso referida aos

contidos mínimos especificados. Si se considera oportuno poderanse realizar probas parciais co

resto do grupo a título exclusivamente informativo, sin que estas probas podan ter ningún tipo

de incidencia na cualificación final.

Avaliacións Pendentes a recuperar

Despois de cada trimestre farase unha proba escrita de recuperación para os alumnos/as

que non superaran a avaliación ordinaria. A proba será do estilo das sinaladas nos

procedementos de avaliación e avaliaranse os coñecementos adquiridos no trimestre. Para

superar a materia deberán ter superadas satisfactoriamente tódalas avaliacións.


Ao finalizar o curso, no mes de xuño, farase unha proba final da asignatura para os

alumnos que no acaden tódalas capacidades incluidas nos criterios de avaliación . A esta

proba deberán presentarse os alumnos que teñan que recuperar algunha das avaliacións, o

ben perderan o dereito á avaliación continua; tamén se poderá presentar con carácter

voluntario o alumnado que teña aprobada a materia pero que queira subir nota. Para este

alumnado considerarase como cualificación definitiva e final a maior entre a media das 3

avaliacións e a proba final voluntaria.


42

2019/20


Na convocatoria extraordinaria de Setembro realizarase un exame no que se valorará o


A proba valorarase entre 0 e10 puntos, aplicando os mesmos criterios de redondeo que en

xuño.



obxectivos e estándares acadados durante o curso; así mesmo, para tomar a decisión

considerarase os posibles efectos que tería no alumno o suspenso ou aprobado, priorizando

sempre o que se considere mellor para o alumno/a

A proba final será un exame escrito no que se avaliarán os contidos e estándares

correspondentes ás avaliacións que teña pendentes o alumno.

Aqueles alumnos/as que deban presentarse ao exame final e non o superen, deberán



43

2019/20

3.5. TEMAS TRANSVERSAIS

Os contidos transversais son elementos educativos básicos que se deben integrar nas

diferentes áreas e que a sociedade demanda. Sempre se poderán introducir aspectos

relacionados cos temas transversais e para integrar os devanditos temas servirémonos e

valeremos da actitude e comportamento que o profesor ten para os alumnos e alumnas, xa

que son un exemplo para imitar ou desprezar polo alumnado.

Dentro do desenvolvemento das UUDD., trataranse como contidos ou áreas transversais os

que máis acorde que vaian o tema para desenvolver, dos oito establecidos (moral e cívica,

igualdade de sexos, consumidor, para a paz, para a saúde, ambiental, sexual e viaria). Estes

serían:

Expresión oral e escrita: Mellora da comprensión lectora a través da lectura e análise de

textos de contido económica

Comprensión lectora: Procederase á lectura de distintos textos económicos na aula e

propostas individuais e en grupo ,con comentarios orais na aula que permitan ao alumnado

expresar os niveis de comprensión e mellorar a través das correspondentes aclaracións e

corrección o grao desa comprensión.

Comunicación audiovisual e tecnoloxías da información e comunicación: Fomentar o

uso das novas tecnoloxías da información e da comunicación(TIC). Uso das TIC na aula,

abordando as situacións de risco derivadas da inadecuada utilización das novas

tecnoloxías.

Emprendemento: Trátase dun contido que se aborda dunha maneira intensa na materia

de Economía. Preténdese que o alumnado acade competencias para a creación e

desenvolvemento dos diversos modelos de empresas e ó fomento da igualdade de

oportunidades e dos respecto ao emprendedor e ao empresario, así como á ética a

empresarial.

Educación cívica: coa fin de que os alumnos saiban actuar e resolver problemas en

determinadas situacións cotiás, poñerase en práctica na aula a explicación sistemática de

alternativas, a precisión da linguaxe, a perseveranza na procura de solucións, etc.

mostraremos coa nosa actitude, un uso racional e adecuado das cousas, evitando accións de

consumo desmesurado sen un fin ou obxectivo concreto, é dicir accións do comprar por

comprar, senón transmitir valores de racionalidade ante o consumo., fomentando hábitos

colectivos como: non contaminar con pilas, non utilizar papel descontroladamente,

fomentar hábitos colectivos como: non ensuciar a clase, nin o centro, potenciar o uso de

papeleiras, etc.


44

2019/20


1º BACHARELATO


45

2019/20

Í n d i c e : PÁXINA

1.- INTRODUCCIÓN E OBXECTIVOS PARA O CURSO………………………………………………………………………………………….46

3.- CONTRIBUCIÓN AO DESENVOLVEMENTO DAS COMPETENCIAS CLAVE. CONCRECIÓN E RELACIÓN DOS ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE AVALIABLES QUE FORMAN PARTE DOS PERFÍS E COMPETENCIAS…………47-51

4.- TÁBOA DE ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE AVALIABLES CONCRETANDO.……………………………………..……….…52-71

a) Temporalización.

b) Grao mínimo de consecución para superar a materia.

c) Procedementos e instrumentos de avaliación.

5.- METODOLOXÍA DIDÁCTICA…………………………………………….……………………………………………………………..………72-76

6.-SECUENCIA DE CONTIDOS…………………………………………………………………….……………………………………………… 77-84

7.-MATERIAIS E RECURSOS DIDÁCTICOS…………………………………………………………………………….……………..………85-88

8.- CRITERIOS SOBRE A AVALIACIÓN, CUALIFICACIÓN E PROMOCIÓN…………..……………………………………..…....89-91

10.- ORGANIZACIÓN DAS ACTIVIDADES DE SEGUIMENTO,RECUPERACIÓN E AVALIACIÓN PENDENTES. 92-93

11.-ORGANIZACIÓN DOS PROCEDEMENTOS QUE LLE PERMITAN AO ALUMNADO ACREDITAR

OS COÑECEMENTOS NECESARIOS …………………………………………………………………………………………………………………94

12.-DESEÑO DA AVALIACIÓN INICIAL E MEDIDAS INDIVIDUAIS OU COLECTIVAS QUE

SE POIDAN ADOPTAR COMO CONSECUENCIA DOS SEUS RESULTADOS………………………………………………….………95

13.- CONCRECIÓN DOS ELEMENTOS TRANSVERSAIS QUE SE TRABALLARÁN NO CURSO

QUE CORRESPONDA…………………………………………………………………………………………………………………………………..95-97


46

2019/20

1 . I N T R O D U C I Ó N E O B X E C T I V O S

O departamento de Economía ten baixo a súa responsabilidade as materias de Economía (1º

Bacharelato) –LOE , Habilidades financeiras para a vida diaria (optativa 1º Bacharelato) Economía

da Empresa (2º Bacharelato)- LOE.

A presenta programación está referida a estas materias. A súa realización está baseada na seguinte

lexislación:

� Lei orgánica 2/2006, do 3 de maio, de educación. (2º Bacharelato)

� Lei orgánica 8/2013, do 9 de decembro, para mellora da calidade educativa

� Decreto 86/2015, do 25 de xuño, polo que se establece o currículo da educación secundaria

obrigatoria e do bacharelato na Comunidade Autónoma de Galicia.

� RESOLUCIÓN do 29 de maio de 2019, da Dirección Xeral de Educación, Formación

Profesional e Innovación Educativa, pola que se ditan instrucións no curso académico

2019/20 do currículo establecido no Decreti 86/2015, do 25 de xuño da educación

secundaria obrigatoria e do bacharelato nos centros docentes da Comunidade Autónoma de

Galicia.

A programación responde a un intento de racionalizar a práctica didáctica, con obxecto de que esta

non se desenvolva de forma arbitraria, senón que obedeza a un plan preconcibido. A necesidade da

súa realización obedece a diversas razóns, como son:

� Axuda a eliminar o azar e a improvisación (o cal non quere dicir que deba ser algo hermético

e pechado).

� Sistematiza, ordena e concreta o proceso indicado no proxecto educativo e curricular,

debendo contar coa suficiente flexibilidade para deixar marxe á creatividade.

� Permite adaptar o traballo pedagóxico ás características culturais e ambientais do contexto.


47

2019/20

O B X E C T I V O S X E R A I S P A R A A M A T E R I A D E E C O N O M Í A

- No Bacharelato, a materia de Economía afonda e desenvolve os coñecementos adquiridos na

Educación Secundaria Obrigatoria, analizando con maior detalle moitos deles, como é o papel do

Estado na economía, a dinámica dos mercados, a explicación de problemas económicos básicos

como a inflación e o desemprego; para ir introducindo tamén multitude de novos coñecementos, e

conformando así unha visión ampla e realista do funcionamento do noso sistema económico.

- A Economía do bacharelato serve tamén como introdución á materia de Economía da Empresa

que se estuda en 2º de bacharelato. Introdúcense os elementos básicos para facilitar a

comprensión das funcións e o funcionamento das empresas.

- Concretamente como obxectivos xerais da materia en 1º de bacharelato sinalamos os seguintes:

1. Identificar e comprender o ciclo da actividade económica.

2. Distinguir os diferentes sistemas económicos e formar un xuízo persoal das vantaxes e

inconvenientes de cada un deles.

3. Comprender o funcionamento do sistema de economía de mercado, sinalando as súas

vantaxes e inconvenientes, así como as interrelacións entre o sistema e os acontecementos

sociais.

4. Describir o funcionamento dos mercados e os seus límites, empregando ferramentas

conceptuais, analíticas e gráficas, e formulando un xuízo crítico do sistema e do papel

regulador do sector público.

5. Reflexionar dun xeito crítico sobre o funcionamento do sistema financeiro e da necesidade

da súa regulación.

6. Manifestar interese por coñecer e interpretar con senso crítico e solidario os grandes

problemas económicos actuais, especialmente as desigualdades económicas, a

sobreexplotación de recursos naturais e os derivados da globalización da actividade

económica.

7. Relacionar feitos económicos importantes co seu contexto social, político e cultural e natural

aplicando a reflexión ás situacións cotiás, formulando xuízos de valor fundamentados.


48

2019/20

8. Coñecer e comprender os trazos característicos da situación e perspectivas da economía

española e da Comunidade Autónoma, analizando os efectos da súa integración e

participación no contexto económico internacional, e no europeo en particular.

9. Formular xuízos persoais sobre problemas económicos de actualidade; comunicar as súas

opinións, argumentando con precisión e rigor; e aceptar a discrepancia e os distintos puntos

de vista como vía de enriquecemento persoal.

10. Interpretar as mensaxes, datos e informacións de contido económico que aparecen nos

medios de comunicación ou internet, sobre desaxustes económicos actuais e contrastar

medidas correctoras de política económica que se propoñan, formulando xuízos persoais

sobre as mesmas e comprendendo que as decisións implican ás veces, ter que elixir entre

obxectivos en parte contraditorios, para os diferentes axentes económicos.

11. Analizar e valorar criticamente as repercusións do crecemento económico sobre o

medioambiente e a calidade de vida das persoas, e recoñecer a importancia que teñen para a

sociedade a consecución de obxectivos de desenvolvemento sostible.

12. Coñecer a realidade económica e social do entorno, abordando dun xeito autónomo e razoado

os seus problemas económicos, utilizando os procedementos de indagación das ciencias

sociais e diversas fontes e medios de información, como as tecnoloxías da información e

comunicación. Trasladar esta reflexión ás situacións cotiás nas que se desenvolve o alumnado.

13. Coñecer e comprender o uso e significado das principais magnitudes macroeconómicas como

indicadores da situación económica dun país ou rexión.

14. Reflexionar sobre a conveniencia ou non, da intervención da Administración pública na

economía, e do seus efectos.


49

2019/20

3.- C O N T R I B U C I Ó N A O D E S E N V O L V E M E N T O D A S C O M P E T E N C I A S C L A V E .

Concreción e relación dos estándares de aprendizaxe avaliables da materia que forman

parte dos perfís e competencias....

A organización das actividades propostas nas unidades didácticas están contextualizadas e

relacionadas na medida do posible coa vida cotiá, o que permitirá a aplicación e transferencia do

aprendido na aula, e servirá como comprobación do progreso na adquisición das competencias

básicas. Un aspecto importante é a procura do traballo colaborativo e dos debates na aula, que

deberán ter un carácter predominante, facilitando así o adestramento das habilidades sociais, e

unha maior motivación no alumnado.

Tal e como se describe na LOMCE, todas as áreas e materias do currículo deben participar no

desenvolvemento das distintas competencias do alumnado. Estas, de acordo coas especificacións da

lei, son:

Comunicación lingüística. (CCL)

Esta competencia afonda nas habilidades de escoita, comprensión e

exposición de mensaxes orais e escritos, que na etapa de Bacharelato

precisan dun maior nivel de desenvolvemento, e uns recursos máis

complexos para manexarse nuns contextos comunicativos máis

diversos e de nivel cognitivo superior. Non se limita esta competencia

á mellora das habilidades lingüísticas, xa que inclúe o

desenvolvemento de tódolos elementos expresivos, en especial de

carácter audiovisual.

La materia de Economía utiliza una terminoloxía propia que permitirá

ao alumnado incorporar esta linguaxe e os seus termos para utilizalos

nos momentos adecuados coa suficiente propiedade. Así mesmo, a

comunicación dos resultados das investigacións e outros traballos que

se realicen ,favorece o desenvolvemento da competencia en

comunicación lingüística. As lecturas e debates realizadas permitirán

tamén a familiarización e o uso da linguaxe económica.


50

2019/20

Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía (CMCCT)

Para desenvolvelas, o alumnado aplicará estratexias para definir

problemas, resolvelos, deseñar pequenas investigacións, elaborar

solucións, analizar resultados, etc. Valorará a importancia do método

científico na área das ciencias sociais.

Competencia en ciencia e expresión cultural (CCEC): O alumnado

deberá proceder á elaboración de modelos simples que representen a

realidade económica na materia de economía . As capacidades

desenvolvidas con esta materia facilitarán que os alumnos e alumnas

poidan interpretar o mundo tendo unha correcta percepción do espazo

físico en que se desenvolve a vida e a actividade económica e cultural

.

Competencia dixital. (CD) Desenvolverase fomentando a busca, selección e utilización de

información en medios dixitais, ademais de permitir que o alumnado se

familiarice cos diferentes códigos, formatos e linguaxes nos que se

presenta a información científica (datos estatísticos, representacións

gráficas, táboas...). A utilización das tecnoloxías da información e

comunicación na aprendizaxe da economía para comunicarse, acadar

información, retroalimentala, simular e visualizar situacións, para a

obtención e o tratamento de datos, etc., é un recurso útil que contribúe

a mostrar unha visión actualizada da situación económica dun país.

El amplísimo caudal de información que se pode obter de internet, en

permanente crecemento, debe ser adquirido, seleccionado

axeitadamente e asimilado para transformalo nun coñecemento

axeitado. Tratarase de mellorar a busca selectiva de información (oral,

impresa, audiovisual, dixital ou multimedia), a súa análise, ordenación

e interpretación , para proceder á síntese e á elaboración de pequenos

informes, para ser expostos e debatidos na aula.

Aprender a aprender. (CAA) Fundamentase no carácter instrumental de moitos dos coñecementos

acadados. Ao mesmos tempo que se opera con modelos teóricos

tamén se fomenta o maxín, a análise, a observación do entorno, a

iniciativa, a creatividade e o espírito crítico; o que favorece a

aprendizaxe autónoma. Expóñense os diferentes paradigmas

existentes sobre temas económicos clave, como a inflación, o


51

2019/20

desemprego u a intervención do sector público na economía. O

alumnado irá construíndo o seu propio coñecemento e fundamentando

as argumentacións a favor ou en contra de cada un deles.

Competencias Sentido de iniciativa e espírito emprendedor. (CSIEE)

Educarase en actitudes e capacidades emprendedores que garanten a

comprensión de conceptos económicos básicos que axudan ao

desenvolvemento de cualidades persoais como: a elección de

recursos, a planificación, a resolución de problemas e a resolución de

problemas e revisión de resultados. Todo isto fomenta a iniciativa

persoal e a motivación por un traballo organizado e con iniciativa

propia

Competencia social e cívica (CSC):

Priorizarase o traballo en grupo para a resolución de actividades

fomentando o desenvolvemento de actitudes como a cooperación, a

solidariedade e o respecto ás opinións dos demais. Os coñecementos

económicos son unha parte fundamental da cultura cidadá, cada vez

máis sensibilizada con estes temas pola súa presenza nos medios de

comunicación e a súa importancia nas economías familiares. Así pois,

esta materia permitirá formarse unha opinión fundamentada en feitos e

datos reais sobre os problemas económicos reais

Competencia en ciencia e

expresión cultural (CCEC): O alumnado deberá proceder á elaboración de modelos simples que

representen a realidade económica na materia de economía . As

capacidades desenvolvidas con esta materia facilitarán que os

alumnos e alumnas poidan interpretar o mundo tendo unha correcta

percepción do espazo físico en que se desenvolve a vida e a

actividade económica e cultural . Tamén se elaborarán traballos e

presentacións con sentido estético e mostrarase respecto ao

patrimonio cultural mundial nas distintas vertentes (artístico-literaria,

etnográfica, científico-técnica…), e ás persoas que contribuíron o seu

desenvolvemento.


52

2019/20

4 . - T Á B O A D E E S T Á N D A R E S D E A P R E N D I Z A X E : T E M P O R I Z A C I Ó N , C O N T I D O S M Í N I M O S , I N S T R U M E N T O S D E A V A L I A C I Ó N

BLOQUE 1: ECONOMÍA E ESCASEZA. A ORGANIZACIÓN DA ACTIVIDADE ECONÓMICA .O CUSTO DE OPORTUNIDADE

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Instrumentos de avaliación

ponderación

TemporizaciónSemanas Pr.

esc

Tra

In/G ob

B1.1 Obxecto de estudo da economía :Definición. Escaseza

Crit.LE.1.1. Identificar a escaseza económica como concepto clave do que emana a definición da economía como ciencia.

Est.LE.1.1.1. Identificar a satisfacción das necesidades ilimitadas como fin derradeiro da economía.

1. Explica o concepto de escaseza relativa.

2. Explica para qué serve a economía.

Poden realizarse actividades de avaliación inicial baseadas no debate a partires dos interrogantes económicos básicos.

competencias CAA /CMCCT

85% 5% 10% 3ª Setembro

Est.LE.1.1.2. Define os conceptos básicos como desenvolvemento da definición de ciencia económica: ciencia económica, necesidade, bens e recursos produtivos, custo de oportunidade, escaseza

B1.2. Necesidade, escaseza, elección óptima e custo de oportunidade

B1.3 Actividades económicas: consumo, produción y distribución

Crit.LE.1.2. Identificar a necesidade de elixir como principio que orixina o custo de oportunidade e caracterizar os bens e servizos como satisfactores de necesidades de diversa índole. Identificar as actividades de económicas e os axentes

Est.LE.1.2.1. Identifica o binomio de ideas escaseza-elección como determinante da peculiaridade das cuestións económicas.

1. Identificar a necesidade de elixir como punto de partida do comportamento económico,

competencias CAA /CMCCT

85% 5% 10% 4 ª Setembro 1ª outubro

Est.L.1.2.2. Define e aplica a noción de custo de oportunidade como valor económico medible en cantidades monetarias.

1. Aplicar o concepto de custo de oportunidade a situacións relevantes da súa vida persoal. competencias CAA /CMCCT

85% 5% 10%

Est.LE.1.2.3. Diferencia entre necesidades primarias e secundarias.

1. Aplica a distinción entre necesidades de diferente prioridade a situacións

85% 5% 10%


53

2019/20

B1.4 Os decisores da economía e os principios da toma de decisiòns

relevantes da vida cotiá. competencias CAA /CMCCT

Est.LE.1.2.4. Establece e utiliza diversas clasificacións de bens a efectos de facilitar a súa caracterización económica.

1. Diferenza entre bens materiais e inmateriais (servizos)

2. Diferenza entre bens económicos e libres.

3. Diferenza entre bens intermedios e finais.

4. Diferenza entre bens públicos e privados

Est.LE.1.2.5. Identifica os obxectivos de cada tipo de axente económico, así como os factores que inflúen na toma de decisións.

1. Establece a importancia relativa da renda e as preferencias do consumidor na toma de decisións.

2. Establece a importancia relativa da maximización do beneficio e doutros obxectivos na toma de decisións da empresa.

BLOQUE 1: ECONOMÍA E ESCASEZA. A ORGANIZACIÓN DA ACTIVIDADE ECONÓMICA . O CUSTO DE OPORTUNIDADE

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Indicadores de avaliación

ponderación TemporizaciónSemanas

Pr.

esc

Tra

In/G ob

B1.5 Os sistemas económicos

Crit.LE.1.3. Observar os problemas económicos dunha sociedade, así como analizar e expresar unha valoración crítica das formas de resolución desde o punto de vista dos sistemas económicos.

Est.LE.1.3.1.Analiza as respostas ás preguntas clave sobre a organización dos principais sistemas económicos.

1. Identifica os tres interrogantes económicos básicos que afronta a organización económica (qué producir, cómo E para quen).

2. Explica os sistemas económicos como diferentes respostas aos interrogantes económicos básicos (qué

85% 5% 10% 2º outubro


54

2019/20

producir, cómo y para quen).

Pode desenvolverse na clase un debate de modo que os alumnos acheguen o seu punto de vista sobre cómo se resposta aos tres interrogantes na sociedade actual

competencias : CD /CMCCT/CSC

Est.LE.1.3.2.Relaciona, para a súa interpretación, os cambios máis recentes no escenario económico mundial coas circunstancias técnicas, económicas, sociais e políticas que os explican, a partir de casos concretos de análise e compara os sistemas económicos, utilizando exemplos actuais do ámbito internacional

1. Describe as características do sistema de economía de mercado.

2. Identifica as limitacións do sistema de economía de mercado, formulando hipóteses sobre as súas causas.

3. Describe as características do sistema de planificación centralizada.

4. Identifica as limitacións do sistema de planificación centralizada como factores clave que contribuíron ao seu desmantelamento.

5. Identifica o rol do Estado nas economías mixtas a través das funciones concretas que teñen establecidas neste sistema.

competencias : CAA /CD/CSC

85% 5% 10%

B1.6 Pensamento científico: hipótese, leis, teorías e modelos económicos

Crit.LE.1.4 Comprender o método científico que se utiliza na área da economía, así como identificar as fases da investigación científica en economía e os modelos económicos.

Est.LE.1.4.1 Identificar a economía como ciencia social que require un método científico para o seu estudo

1. Recoñece as dificultades que formula o estudo da economía como ciencia.

2. Diferenza a microeconomía e a macroeconomía

3. Interpreta gráficos

competencias : CD /CMCCT/CCL

85% 5% 10% 3ª outubro

Est.LE.1.4.2 Coñecer os grandes trazos das principais corrente económicas.

1. É capaz de relatar o método científico e distinguir entre leis e teorías económicas. Sabe

85% 5% 10%


55

2019/20

diferenciar entre as proposicións derivadas dun enfoque de economía positiva e as doutro de economía normativa

competencias : CAA /CMCCT


56

2019/20

BLOQUE 2: ACTIVIDADE DE PRODUCIÓN E DISTRIBUCIÓN. FRONTEIRA DE POSIBILIDADES DE PRODUCIÓN


Ponder. Temporiz

Semanas

Pr.

esc

Tra

In/G ob

B2.1 Os factores de produción e a renda. Fluxo circular da renda

Crit.LE.2.1 Caracterizar os recursos produtivos como elementos básicos na produción distribución, por cuxos servizos son remunerados

Est.LE.2.1.1. Identifica e clasifica os diferentes tipos de recursos produtivos segundo a función económica.

1. Explica o concepto de recurso. 2. Distingue entre recursos naturais, traballo e bens de

capital. competencias : CAA /CCL/CSC

85% 5% 10% 4ª outubro

Est.LE.2.1.2. Establece a relación entre a función económica dos recursos produtivos e a renda como remuneración dos mesmos.

1. Explica o concepto de renda como remuneración pola utilización dos factores produtivos. Interpreta o fluxo circular da renda

2. Pode preguntarse en clase por experiencias dos alumnos nas que se lles compensou dalgún xeito por contribuír nas tarefas de casa. competencias : CAA /CCL/CSC

85% 5% 10%

Est.LE.2.1.3 Explicar as razóns do proceso de división técnica do traballo

1. Relaciona o proceso de división técnica do traballo coa interdependencia económica nun contexto global. competencias : CMCCT/CSC

85% 5% 10%

B2.2 As posibilidades de produción

B2.3 O crecemento económico

Crit.LE.2.2. Comprender e utilizar a fronteira de posibilidades de produción como representación das opcións económicas dispoñibles dadas a tecnoloxía e os recursos produtivos; e explicar o crecemento económico.

Est.LE.2.2.1. Relaciona a tecnoloxía e o custo de oportunidade coas posibilidades de produción dunha economía.

1. Define tecnoloxía como forma de combinación de recursos produtivos.

2. Representa, define e interpreta a fronteira de posibilidades de produción.

3. Calcula o custo de oportunidade e relaciónao coa fronteira de posibilidades de produción.

4. Identifica combinacións de produción eficientes, ineficientes e imposibles ou inalcanzables. competencias : CMCCT/CSC

85% 5% 10% 4ª outubro

Est.LE.2.2.2. Emprega o modelo da fronteira de posibilidades de produción para representar e comprendera fenómeno del crecemento económico.

1. Representa graficamente o crecemento económico en termos de desprazamento da FPP.

competencias : CMCCT/CD

85% 5% 10%


57

2019/20

B2.4 A empresa: Funcións, eficiencia, custos e beneficios

Crit.LE.2.3. Describir a finalidade da produción dentro do esquema do fluxo circular da renda e establecer a relación entre tecnoloxía e eficiencia, empregando a productividad e como criterio . Custos de produción e tipos: lei dos rendementos decrecentes

Est.LE.2.3.1. Explica o concepto de produción como creación de valor engadido.

1. Describe e utiliza o concepto de valor engadido como utilidade suplementaria que a produción proporciona.

2. Pode pedirse aos alumnos que dan exemplos de tarefas cotiás que engaden valor a un ben, como cociñar alimentos ou prancha roupa.. competencias : CMCCT/CAA

85% 5% 10% 1ª novembro 2ª novembro

Est.LE 2.3.2. Identifica a tecnoloxía máis eficiente baixo a dobre perspectiva técnica e económica.

1. Define el concepto de eficiencia e a súa relación coa tecnoloxía.

2. Diferenza eficiencia técnica y eficiencia económica competencias : CMCCT/CAA



Competencia Temporización

Semanas Pr.

esc

Tra

In/G ob

B2.5 Clases de empresa e a función de distribución

Crit.LE.2.4. Describir os distintos tipos de empresas de acordo con varios criterios e explicar as funciones da distribución, os tipos de canles e de intermediarios

Est.LE.2.3.3. Clasifica e calcula os diversos tipos de custos que afrontan as empresas na súa actividade produtiva.

1. Calcula os custos totais como la suma de custos fixos e costos variables.

2. Obtén a cifra de beneficios dunha empresa como diferenza entre ingresos totais e custos totais.

3. Calcula os custos medios e unitarios a partir dos custos totais.

4. Aplica a noción de custo marxinal a exemplos sinxelos 5. Interpreta gráficos de custos e ingresos


85% 5% 10% 3ª novembro

Est.LE.2.3.4. Vincula a lei dos rendementos decrecentes e o concepto de economías de escala coa noción de custo.

1. Establece o concepto de rendemento marxinal a partires das nocións de ingreso marxinal e custo marxinal.

2. Conceptualiza a lei dos rendementos decrecentes como unha limitación ao incremento indefinido da produción para unha tecnoloxía dada.

3. Establece a relación entre tecnoloxía e economías de escala. competencias : CMCCT/CD

85% 5% 10% 4ª novembro

B2.5 Clases de empresa e a función de

Crit.LE.2.4. Describir os distintos tipos de empresas de acordo con varios criterios e explicar as

Est.LE.2.4.1. Clasifica as distintas formas de empresas de acordo coa súa actividade produtiva, a titularidade do capital e a forma xurídica.

1. Diferenza entre empresas do sector primario, secundario e terciario.

2. Diferenza entre empresas públicas e privadas.

85% 5% 10% 1ª decembro 2ª decembro


58

2019/20

distribución funciones da distribución, os tipos de canles e de intermediarios.

3. Diferenza entre empresarios individuais, Sociedades Limitadas, Sociedades Anónimas e otras formas de sociedade. competencias : CMCCT/CD

Est.LE.2.4.2. Describe a función de distribución na súa acepción máis habitual a partires da noción de canle de distribución.

1. Explica a diferenza entre canles de distribución propios e alleos.

2. Distingue entre intermediarios comerciantes por xunto e comerciantes polo miúdo. competencias : CMCCT/CD

85% 5% 10%

Est.LE.2.4.3. Identifica os sistemas de distribución máis actuais , e formula xuízos argumentados sobre a súa idoneidade para sectores concretos.

1. Identifica os elementos dun contrato de franquías, e explica o funcionamento deste tipo de canle de distribución.

2. Describe o funcionamento de canles de distribución como a teletenda, a venda por Internet ou a venda mediante máquinas automáticas. competencias : CMCCT/CD

Est.LE 2.3.2. Identifica a tecnoloxía máis eficiente baixo a dobre perspectiva técnica e económica.

1. Define el concepto de eficiencia e a súa relación coa tecnoloxía.

2. Diferenza eficiencia técnica y eficiencia económica . Emprega e interpreta as fórmulas matemáticas


85% 5% 10%

BLOQUE 3: OS MERCADOS E O SISTEMA DE PREZOS


Compet. TemporizaciónSem

anas Pr.

esc

Tra

In/G ob

B3.1 A Dinámica dos mercados e elementos

Crit.LE.3.1. Establecer a oferta, a demanda e o diñeiro como elementos fundamentais para a existencia dos mercados.

Est.LE.3.1.1. Define mercado como conxunto de actividades de compravenda dun determinado produto realizadas entre oferentes e demandantes.

1. Describe a interacción que se produce entre oferentes e demandantes nun mercado para acordar un prezo e unha cantidade mercada e vendida. competencias : CMCCT/CD

85% 5% 10% 2ª xaneiro

B3.2.Curva de demanda. Movementos ao longo

Crit.LE.3.2 Interpretar, a partir do funcionamento do mercado, as variacións en cantidades

Est..LE.3.2.1Representa graficamente os efectos das variacións das variables no funcionamento dos mercados.

1. Diferenza entre bens complementarios e substitutivos achegando exemplos.

2. Clasifica bens en inferiores, normais o de luxo. competencias : CMCCT/CD

85% 5% 10% 3ª xaneiro


59

2019/20

da curva de demanda e desprazamentos na curva de demanda. Elasticidade da demanda.

B3.3. Curva de oferta. Movementos ao longo da curva de oferta e desprazamentos na curva da oferta. Elasticidade da oferta.

B3.4. Equilibrio do mercado.

demandadas e ofertadas de bens e servizos en función de distintas variables. Analiza o equilibrio de mercado

Est.LE.3.2.2. Constrúe e interpreta a curva de demanda dun mercado a partires de datos matemáticos ou información sobre produto ou servizo demandado.

1. Constrúe a curva de demanda por interpolación a partires de pares de datos cantidade-prezo.

2. Interpreta en termos económicos a pendente negativa da función de demanda. competencias : CMCCT/CD/CAA

85% 5% 10%

Est.LE.3.2.2Analiza as elasticidades de demanda e de oferta, interpretando os cambios en prezos e cantidades, así como os seus efectos sobre os ingresos totais.

1. Entende o concepto de elasticidade e sabe interpretar o seu valor, tanto no caso da oferta coma no da demanda competencias : CMCCT/CD

85% 5% 10% 4ª xaneiro

Est.LE.3.2.3. Determina graficamente el equilibrio como punto de intersección entre curvas de oferta y demanda.

1. Interpreta graficamente o equilibrio de mercado como punto de coincidencia dos plans de produtores e consumidores.

2. Calcula o punto de equilibrio como intersección das curvas de oferta e demanda obtidas pola interpolación a partires de pares de datos cantidade-prezo. competencias : CMCCT/CD

85% 5% 10%

B3.5 A estrutura da competencia e os modelos de mercado: Competencia perfecta. Competencia imperfecta. Monopolio. Oligopolio. Competencia monopolística.

B3.6 Os fallos de mercado

Crit.LE.3.3 Analizar o funcionamento de mercados reais e observar as súas diferenzas cos modelos, así como as súas consecuencias para os/as consumidores/as, as empresas ou os estados. Estudar e coñecer os fallos de mercado

Est.LE.3.3.1 Analiza e compara o funcionamento dos tipos de mercados, e explica as súas diferenzas

1. Sabe distinguir as diferentes clases de mercado. 2. .Entende a natureza do monopolio e a súa diferenza

coa competencia perfecta. Distingue o oligopolio competencias : CMCCT/CD

85% 5% 10% 1ª febreiro 2ª febreiro

Est.LE.3.3.2 Aplica a análise dos tipos de mercados a casos reais identificados a partir da observación do ámbito máis inmediato

1. Analiza e encadra correctamente casos reais e actuais no modelo de mercado que corresponde. competencias : CAA/CSC

85% 5% 10%

Est.LE.3.3.3 Caracteriza os fallos de mercado como situacións nas que o mecanismo de mercado produce resultados ineficientes.

1. Identifica situacións reais nas que se produce fallos de mercado.

2. Coñece o significado das externalidades, as súas clases, os seus efectos e as súas solución competencias : CSC/CAA/CD

85% 5% 10%

BLOQUE 4: MACROECONOMÍA E INDICADORES MACROECONÓMICOS


60

2019/20


85% 5% 10%

Pr.

esc

Tra

In/G ob

B4.1A macroeconomía e as variables críticas.

B4.2 A medida do crecemento económico. PIB. Renda .Gasto. Equilibrio macroeconómico

B4.3 O mercado de traballo: O Desemprego

B4.4 A inflación

B4.5 Análise do Consumo, aforro e inversión

Crit.LE.4.1. Conceptualizar a macroeconomía e distinguir as principais magnitudes macroeconómicas, operar con elas e analizar as súas interrelacións, valorando os inconvenientes e as limitacións que presentan como indicadores da calidade de vida.

Est.LE.4.1.1. Recoñece , mide e interpreta a relación entre variables e indicadores, e identifica os más importantes.

1. Identifica produción, emprego, prezos e crecemento como variables esenciais da economía.

2. Define macroeconomía como disciplina que estuda a economía no seu conxunto, en contraposición á microeconomía. competencias : CMCCT/CD/CSC/CCL

85% 5% 10% 3ª febreiro

Est.LE.4.1.2.. Aprender o significado das diferentes macromagnitudes económicas e, en particular, distinguir os seus valores reais e monetarios

1. Define claramente os distintos conceptos, e entende a relación entre eles.

2. Explica o significado, a composición e a utilidade do Cadro Macroeconómico.

3. Sabe converter unha magnitude monetaria noutra real. competencias : CAA/CSC

85% 5% 10%

Est.LE.4.1.3 Analiza de forma crítica os indicadores estudados e valora o seu impacto, os seus efectos e as súas limitacións para medir a calidade de vida.

1. Reflexiona criticamente sobre as limitacións dos indicadores.

2. Razoa as consecuencias positivas de control da inflación, da redución do desemprego e da existencia de crecemento económico. competencias : CMCCT/CD/CSC

85% 5% 10% 4ª febreiro

Est.LE.4.1.4. Coñecer as expresións da distribución da renda e a riqueza e as manifestacións da desigualdade

1. Sabe definir as magnitudes que permiten coñecer a distribución da renda e a desigualdade utilizando datos de investigación ou estudos realizados mediante as TIC competencias : CAA/CD

85% 5% 10%

Est.LE.4.1.5. Establece a relación multicausal entre a realidade económica dun país, as súas variables críticas e os obxectivos en materia de política macroeconómica

1. Identifica as perturbacións externas, as forzas internas do mercado e a intervención do sector público como principais forzas que inflúen na realidade económica dun país.

2. Describe a causalidade entre as forzas que inflúen na economía,las variables críticas e a definición dosobxectivos ou a concreción dos resultados da

85% 5% 10% 1ª marzo


61

2019/20

política macroeconómica. competencias : CMCCT/CD

Est.LE.4.1.6. Examina e interpreta datos e gráficos de contido económico relacionados co mercado de traballo.

1. Diferenza entre desemprego cíclico, estacional, estrutural.

2. Explica os efectos do desemprego na economía. 3. Describe as principais políticas de emprego en

función das clases de desemprego que buscan reducir. competencias : CMCCT/CD/CAA

85% 5% 10%

BLOQUE 5: . ASPECTOS ECONÓMICOS DA ECONOMÍA


Ponderación TemporizaciónSemanas

Pr.

esc

Tra

In/G ob

B5.1 O diñeiro e os mercados financeiros

B5.2 Os bancos e a creación de diñeiro e a Política monetaria

Crit.LE.5.1. Explicar a natureza do diñeiro e a súa función na economía. Recoñecer o proceso de creación do diñeiro, os cambios no seu valor e a forma en que estes se miden. Analizar os tipos de política económica

Est.LE.5.1.1. Describe a natureza do diñeiro fiduciario a través das funcións que cumpre na sociedade

1. Define o diñeiro como medio de pago. 2. Diferenza diñeiro mercadoría e diñeiro

fiduciario. 3. Explica as tres funcións básicas do diñeiro:

medio de cambio, depósito de valor e unidade de conta común.

85%

competencias : CMCCT/CD/CLL/CSC

5% 10% 2ª marzo

3ª marzo

Est.LE.5.1.2 Razoa de forma crítica, en contextos reais, sobre as accións de política monetaria e o seu impacto económico e social

1. Identifica os obxectivos da política monetaria e expón con orde a utilidade das variables operativas, a dos intermedios e a dos diversos instrumentos financeiros.

2. Coñece o funcionamento do mercado de diñeiro, sabe como se determina o tipo de interese e coñece os seus efectos sobre o conxunto da economía.

85%

competencias : CMCCT/CCAA/CSC

5% 10%


62

2019/20

B5.3 O sistema financeiro e as teoría sobre a inflación

Crit.LE.5.2 Explicar o funcionamento do sistema financeiro e coñecer as características dos seus principais produtos e mercados. Describir as teorías explicativas sobre as causas da inflación e os seus efectos sobre os/as consumidores/as, as empresas e o conxunto da economía.

Est.LE.5.2.2 Recoñece as causas da inflación e valora as súas repercusións económicas e sociais.

1. É consciente da gravidade da inflación e os seus efectos sobre o conxunto da economía.

2. Identifica as distintas teorías explicativas sobre as causas da inflación

85%

competencias : CSC/CD

5% 10% 1ª abril

2ª abril

Est.LE.5.2..3 Valora o papel do sistema financeiro como elemento canalizador do aforro ao investimento, e identifica os produtos e os mercados que o compoñen.

1. Coñece a importancia e as funcións do sistema financeiro

2. Distingue os intermediarios financeiros bancarios dos non bancarios, e enuméraos

85%

competencias : CAA/CD/CSC

5% 10%

B5.4 Intermediarios financeiros bancarios: Banco Cental Europeo

B5.6. Mecanismos da oferta e demanda monetaria: efectos sobre os tipos de xuro.

Crit.LE.5.2 Identificar o papel do Banco Central Europeo e a estrutura da súa política monetaria

Est.LE.5.2.4. Identificar o papel do Banco Central Europeo e a estrutura da súa política monetaria

1. Sabe explicar as funcións do «Banco central» e como inflúe sobre a oferta monetaria e o tipo de interese.

85%

competencias : CMCCT/CD/CSC/CLL

5% 10% 3ª abril

4ª abril

Est.LE.5.2.4. Describe os efectos das variacións dos tipos de xuro na economía.

2. Sabe explicar a influencia dos tipos de xuro e os efectos das súas variacións

85%

competencias : CMCCT/CSC/CLL

5% 10%


63

2019/20

BLOQUE 6: O CONTEXTO INTERNACIONAL ECONÓMICO


Ponderac. Temporizac

Semanas Pr.

esc

Tra

In/G ob

B6.1 O comercio internacional e o libre comercio. Causas B6.2 Proteccionismo: aranceis, continxentes e subvencións

B6.23 Balanza de pagamentos e tipos de cambio

Crit.LE.6.1. Analizar os fluxos comerciais entre dúas economías. Coñecer a crecente importancia do comercio internacional, as bases teóricas que o xustifican e as posibles medidas proteccionistas, xunto coas súas características actuais. Coñecer e interpretar a Balanza e Subbalanzas de pagamento e coñecer o funcionamento do mercado de divisas

Est.LE.6.1.1. Coñecen as bases teóricas que xustifican o comercio internacional e a polémica real entre librecambistas e proteccionistas. Expoñen as características do comercio internacional na actualidade

1. Identifica os custos de produción e a demanda

como factores de fondo que potencian o comercio internacional.

2. Explica a diferenza entre comercio internacional e exterior.

3. Explica mediante un exemplo numérico sinxelo da noción de vantaxe comparativa.

4. Define o proteccionismo como conxunto de actuacións destinadas a reducir a entrada de produtos estranxeiros.

5. Describe as medidas proteccionistas máis habituais

85%

competencias : CMCCT/CSC/CCL

5% 10% 1ª maio

Est.LE.6.1.2 Explican o concepto e a estrutura da balanza de pagamentos e coñecen os saldos que poden botar as sub balanzas

1. Explica analíticamente a contribución das importacións e das exportacións á demanda agregada.

2. Describe a estrutura da balanza de pagamentos, diferenciando a balanza por conta corrente, capital e financeira.

3. Analiza la balanza de pagamentos española.

85%

competencias : CMCCT/CSC/CCL

5% 10% 2ª maio

Est.LE.6.1.2 Explican claramente os determinantes da oferta demanda de divisas. Saben diferenciar os conceptos apreciación, depreciación e revalidación.

1. Define o tipo de cambio como prezo dunha monea en termos doutra..

2. Describe o funcionamento do mercado de divisas segundo a oferta e demanda, representando graficamente os efectos de cambios .

85%

competencias : CSC/CCL

5% 10% 3ª maio


64

2019/20

BLOQUE 6: O CONTEXTO INTERNACIONAL ECONÓMICO


Ponderac. TemporizaciónSemanas

Pr.

esc

Tra

In/G ob

B6.3. Cooperación e integración económica. B6.4. Unión Europea (UE).

Crit.LE.6.2 Entender que son a integración e a cooperación económicas. Describir o proceso de formación da Unión Europea e coñecer o seu funcionamento institucional, político e financeiro.

Est.LE.6.2.1 Coñece os principais procesos de integración e cooperación económica que se dan na actualidade.

1. Indica exemplos de áreas de libre comercio,

mercados comúns, unións aduaneiras e unións económicas.

2. Explica as razóns de auxe dos procesos de integración económica en termos dunha maior eficiencia.

85%


5% 10%

4ª maio

Est.LE.6.2.1 Explican a evolución da UE, as súas institucións e a súa forma de financiamento.

1. Describe as funcións básicas doTribunal de Contas, Banco Central Europeo e Banco Central de Inversións como institucións da UE.

2. Coñece as sucesivas ampliacións da UE ao longo da historia.

85%

competencias : CMCCT/CD/CAA/CSC

5% 10%

Est.LE.6.2.1 Coñecen o proceso de implantación do euro

1. Coñecen e reflexionan sobre o proceso de implantación do euro como moeda única.

85%

competencias : CMCCT/CD/CAA/CSC

5% 10%

B6.5. Globalización económica e financeira: causas e consecuencias

B6.6. Organismos económicos internacionais: mecanismos de regulación.

Crit.LE.6.3 Analizar e valorar as causas e as consecuencias da globalización económica, así como o papel dos organismos económicos internacionais na súa regulación

Est.LE.6.3.1 Expresa as razóns que xustifican o intercambio económico entre países.

1. Describe diferenciadamente os ámbitos comercial, productivo e financeiro da globalización.

2. Concibe a globalización como proceso de creación dun mercado mundial sen fronteiras xeográficas

3. Diferenza desenvolvemento económico e humano.

4. Diferenza os organismos internacionais de

85% 5% 10%

4ª maio


65

2019/20

cooperación económica dos de cooperación política. competencias : CMCCT/CD/CAA/CSC

Est.LE.6.3.2 Describe as implicacións e os efectos da globalización económica nos países e reflexiona sobre a necesidade da súa regulación e da súa coordinación

1. Asimila a noción de globalización a un fenómeno que, aínda que internacional, non afecta a todos por igual: concentración de beneficios nos países máis ricos.

85%

competencias : CSC/CAA

5% 10%

BLOQUE 7: O PAPEL DO SECTOR PÚBLICO NA ECONOMÍA. DESEQUILIBRIOS ECONÓMICOS


Ponderac. Temporizac.Semanas

Pr.

esc

Tra

In/G ob

B7.1. Desequilibrios macroeconómicos: ciclos e crise económica:

B7.1.1. Pobreza e subdesenvolvemento

B7.1.3 O medioambiente e a sostIbilidade de recursos

B7.1.4 Políticas macroeconómicas de crecemento , estabilidade e desenvolvemento

Crit.LE.7.1 Reflexionar sobre o impacto do crecemento e as crises cíclicas na economía e os seus efectos na calidade de vida das persoas, o ambiente e a distribución da riqueza a nivel local e mundial.

Est.LE.7.1.1 Identifica e analiza os factores e as variables que inflúen no crecemento económico, no desenvolvemento e na redistribución da renda.

1. Distingue entre políticas económicas e é capaz de definir a política axeitada para situacións económicas de expansión ou crise.

85%

competencias : CMCCT/CD/CSC

5% 10%

1ª xuño Est.LE.7.1.2 Diferenza os conceptos de crecemento e de desenvolvemento.

1. Diferenza desenvolvemento económico e humano.

85%

competencias : CMCCT/CCL

5% 10%

Est.LE.7.1.3 Recoñece e explica as consecuencias do crecemento sobre a repartición da riqueza, sobre o ambiente e sobre a calidade de vida.

1. Identifica os trazos que caracterizan a maioría dos países subdesenvolvidos.

2. Describe o círculo vicioso de la pobreza. 3. Proxección do documental "A fame no mundo

explicada ao meu fillo" de Jean Ziegler e posterior debate.

85%


5% 10%

Est.LE.7.1.4 . Analiza de forma práctica os modelos de desenvolvemento dos países emerxentes e as oportunidades que teñen os países en vías de desenvolvemento para crecer e progresar.

1. Fai unha análise comparativa dos modelos de crecemento dos países emerxentes e o máis desenvueltos

85%

competencias : CAA/CD/CSC

5% 10%


66

2019/20

Est.LE.7.1.5 . Reflexiona sobre os problemas ambientais e a súa relación co impacto económico internacional analizando as posibilidades dun desenvolvemento sustentable.

1. Describe os ámbitos de actuación e resultados en materia medioambiental na UE.

2. Describe os principios de cautela, acción preventiva, prevención na fonte e «quen contamina paga» como normas reitoras das políticas medioambientais

85%

competencias : CMCCT/CSC

5% 10%

Est.LE.7.1.6 . Desenvolve actitudes positivas en relación co ambiente e valora a consideración da protección do ambiente na toma de decisións económicas.

1. Explica as principais clases de medidas que levan a cabo os estados para resolver os problemas medioambientais.

85%

competencias : CSC/CAA

5% 10%

Est.LE.7.1.7 . Identifica os bens ambientais como factor de produción escaso, que proporciona inputs e recolle refugallos e residuos, o que supón valorar os custos asociados.

1. Valorar os custos asociados ao proceso de produción que utiliza bens ambientais como factor produtivo

85%

competencias : CMCCT/CSC

5% 10%

BLOQUE 7: O PAPEL DO SECTOR PÚBLICO NA ECONOMÍA. DESEQUILIBRIOS ECONÓMICOS


Ponderac. Temporización

Semanas Pr.

esc

Tra

In/G ob

B7.2 Intervención do sector público na economía

B7.3 As políticas fiscais

B7.4 Os Orzamentos Xerais do Estado

Crit.LE.7.2 Explicar e ilustrar con exemplos significativos as finalidades e as funcións do Estado nos sistemas de economía de mercado, e identificar os principais instrumentos que utiliza, valorando as vantaxes e os inconvenientes do seu papel na actividade económica.

Est.LE.7.2.1 . Distingue e explica as funcións do Estado: fiscais, estabilizadoras, redistributivas, reguladoras e provedoras de bens e servizos públicos.

1. Define a política fiscal como actuación intencionada do sector público

2. Identifica os impostos proporcionais e progresivos, como principais estabilizadores automáticos.

3. Explica os efectos dunha política fiscal expansiva ou restritiva sobre a produción

4. Relaciona as funciones provedora, reguladora, estabilizadora, redistributiva e fiscal do Estado cos obxectivos da política económica

85% 5% 10%

2ª xuño


67

2019/20

B7.5 Redistribución de renda e riqueza

competencias : CMCCT/CCL

Est.LE.7.2.2. Identifica os principais fallos do mercado, as súas causas e os seus efectos para os axentes que interveñen na economía, e as opcións de actuación por parte do Estado.

1. Identifica os fallos de mercado e interpreta graficamente o efecto na economía

2. Explica os efectos da intervención so Estado no control dos fallos de mercado

85%

competencias : CMCCT/CD/CSC

5% 10%

Est.LE.7.2.3 Clasifica e describe os elementos integrantes dos orzamentos públicos e argumenta a necesidade de prever os ingresos e os gastos, e controlar a súa execución.

1. Explica o Orzamentos xerais do Estado como documento que ordena os ingresos segundo a súa orixe e os gastos segundo o seu destino.

2. Coñece outros tipos de ingresos do Estado, como os patrimoniais ou a enaxenación de inversións.

3. Diferenza entre gastos correntes, gastos de inversión, transferencias e subvencións.

4. Interpreta o saldo orzamentario como diferenza entre os ingresos e os gastos do Estado nun período determinado.

5. Explica a diferenza entre déficit cíclico e déficit estrutural

6. Identifica a emisión de débeda, a subida de impostos e o aumento do diñeiro en circulación como opcións a curto prazo para financiar o déficit público

85%

competencias : CMCCT/CD/CAA

5% 10%


68

2019/20

4 A . M Í N I M O S E S I X I B L E S

1. Principais actividades económicas. Conflito entre recursos escasos e necesidades. O concepto de custo de oportunidade. Os factores de produción. Tipos de bens económicos. Os axentes económicos. A Fronteira de Posibilidades de Produción.

2. Sistemas económicos: características e diferenzas. Algúns dos principais autores na evolución do pensamento económico.

3. A empresa como axente económico. A función de produción e a teoría dos custos. A eficiencia técnica e económica.

4. O mercado. A teoría elemental da oferta e da demanda. O equilibrio de mercado. Cálculo elasticidades.

5. Clases de mercados: a competencia perfecta, o monopolio, o oligopolio e a competencia monopolística. Algúns fallos do libre funcionamento do mercado.

6. Os mercados de factores. Especial referencia ao mercado de traballo en España e Galicia.

7. O diñeiro: funcións. A creación do diñeiro bancario. A oferta monetaria. O sistema financeiro español.

8. A inflación: concepto, causas e consecuencias. O Índice de Prezos ao Consumo (IPC).

9. O Produto Interior Bruto (PIB). As tres vías de cálculo do PIB. Magnitudes brutas e netas, correntes e constantes, a prezos de mercado e a custo de factores.

10. Crecemento e desenvolvemento económico. A pobreza. Os problemas medioambientais e o desenvolvemento sostible.

11. Funcións do Sector Público na economía. O modelo de oferta e demanda agregadas. A política fiscal e a política monetaria.

12. O ciclo orzamentario. Clasificación das principais partidas de ingresos e gastos. O déficit público e o seu financiamento.

13. O comercio internacional: factores que o determinan e formulacións teóricas. Medidas proteccionistas. Relacións económico-comerciais entre países: a integración e cooperación económica. O mercado de divisas. A Balanza de Pagamentos.

14. A Unión Europea (UE):proceso de construción, principais institucións, o orzamento, os Fondos Europeos. A Unión Económica e Monetaria: o euro.


69

2019/20

4 B . T E M P O R A L I Z A C I Ó N

TRIMESTRE UNIDADE DIDÁCTICA

PRIMEIRO TRIMESTRE 1.O problema básico da economía.

2. A produción de bens e servizos.

3. Axentes e sistemas económicos.

4. A empresa e as súas funcións

SEGUNDO TRIMESTRE 5.O mercado e as súas forzas: oferta e demanda

6.Modelos de mercado.

7. O mercado do traballo e o emprego.

8. As magnitudes nacionais.

TERCEIRO TRIMESTRE 9.A intervención do Estado na economía

10. O equilibrio e os cambios na economía.

11. As contas públicas e a política fiscal.

12. O diñeiro.

13. O sistema financeiro e a política monetaria.

As unidades 13 ,14 e 15 serán preparadas polos alumnos . Estes deberán elaborar un traballo

recollido en medios dixitais ou texto escrito para a súa exposición nas dúas últimas semanas do

curso.

Aqueles alumnos/as que non entreguen e expoñan o traballo na aula serán avaliados de ditos

temas mediante un examen


70

2019/20

4 C . I N S T R U M E N T O S E P R O C E D E M E N T O S D E A V A L I A C I Ó N

Na programación, debe fixarse cómo se vai avaliar ao alumnado; e dicir, o tipo de instrumentos de avaliación que se van empregar. Os sistemas de avaliación son múltiples, pero en calquer caso, nos instrumentos que se deseñen, deberán estar presentes as actividades seguintes:

- Actividades de tipo conceptual. Nelas o alumnado irá sustituindo de forma progresiva as súas ideas previas polas desenvolvidas na aula.

- Actividades que resalten os aspectos de tipo metodolóxico. Por exemplo, selección e recollida de

información, estruturación da mesma, análise dos datos, establecemento de hipóteses, explicación

de fenómenos económicos, resolución de problemas, etc.

- Actividades onde se resalte a conexión entre os conceptos económicos estudados e a propia

sociedade. Por exemplo, aquelas que xurdan da aplicación á vida cotiá dos contidos desenvolvidos

en clase.

En canto ao «formato» das actividades, pódense utilizar as seguintes:

- Actividades de debate e de libro aberto

- Actividades orais.

- Rúbricas.

- Probas obxectivas tipo test.

- Probas obxectivas escritas: cuestións nas que hai que xustificar as respostas ou/e a resolución de

exercicios e problemas.

- Actividades de busca de información en internet

- Pequenos traballos de investigación, etc.

Cada instrumento de avaliación debe ter distinto peso á hora da cualificación final, para o que haberá

que valorar destes instrumentos a súa fiabilidade, obxectividade, representatividade, a súa

adecuación ao contexto do alumnado, etc.


71

2019/20

De cara á superación da materia levarase a cabo un proceso de avaliación dos contidos

anteriormente expostos de acordo cos criterios de avaliación establecidos. A nota final reflectirá a

evolución do alumno/a ao longo do curso.

As probas escritas propostas constarán de:

Cuestións sobre conceptos teóricos e/ou cuestións tipo test.

Desenvolvemento dun tema. A través da súa redacción os alumnos deben mostrar os seus

coñecementos teóricos, a facilidade para expoñelos de xeito claro, a claridade e uso correcto dos

termos económicos aprendidos, así como a posibilidade de emitir xuízos persoais e realizar

valoracións críticas.

Poderán incluír artigos de prensa escrita que os alumnos/as deberán ler e despois resumir

sinalando as ideas fundamentais, así como contestar ás preguntas que sobre os mesmos se lle

formulen. Ademais valorarase positivamente que os alumnos/as establezan as oportunas

relacións cos conceptos estudados nos distintos temas do programa.

Casos prácticos e exercicios dos que se deduza a asimilación correcta dos coñecementos teóricos,

así como o desenvolvemento axeitado dos contidos aprendidos.

Por outra banda, en cada unha das avaliacións parciais e na avaliación final de xuño, terase en conta o

traballo desenvolvido polos alumnos/as ao longo do curso. A valoración do traballo desenvolvido virá

determinada por:

A realización de traballos en grupo de busca e tratamento de información de carácter económico,

aproveitando os recursos dispoñibles, de xeito que se fomente o traballo en grupo e a exposición

pública do traballo desenvolvido.

A puntual realización e/ou entrega dos exercicios, actividades e traballos propostos para cada

unidade didáctica.

A correcta realización de exercicios tipo test ou casos prácticos que se propoñan despois de cada

tema impartido na aula.

Lecturas obrigatorias que se proporán ao longo do curso en relación cos temas desenvolvidos.


72

2019/20

Axeitado traballo de recompilación e lectura de noticias de carácter económico relacionadas cos

contidos da materia.

Asistencia regular ás clases e actividades complementarias, debida puntualidade e participación

activa na aula.

Debido a que a materia impártese un conxunto de alumnos moi heteroxéneo (grupos ordinarios e

alumnado adulto) os procedementos e instrumentos de avaliación poderán ser modificados a criterio

do profesorado para adaptalos as dinámicas concretas de cada grupo de alumnado.

5 . - M E T O D O L O X Í A D I D Á C T I C A

Seguindo as orientacións metodolóxicas que se presentan no decreto de referencia:

1. Presentar as cuestións e problemas económicos contextualizados e relacionando, en todo

momento, as causas e os efectos, fuxindo dun enfoque unicamente académico e formalista.

2. Análise dos feitos, valoración de alternativas, prognóstico de efectos e posicións diferentes ante

un mesmo problema.

3. Partir da interpretación social da realidade económica, buscando integrar a teoría económica e

a economía real, intentando asegurar ao mesmo tempo un marco conceptual sobre o cal seguir

aprendendo.

4. A realización de investigacións sinxelas que impliquen a aplicación práctica a un caso concreto.

5. Acceso a textos xornalísticos da prensa diaria ou especializada e uso da prensa dixital, así como

do material ou gravacións videográficas de espazos televisivos onde se traten temas

relacionados coa materia e que presenten propostas concretas de actividades que sirvan para

vincular os contidos desenvolvidos na aula cos acontecementos económicos cotiáns.

A metodoloxía a empregar suxire partir da interpretación social da realidade económica, buscando

integrar a teoría económica e a economía real, intentando asegurar ao mesmo tempo un marco

conceptual sobre o cal seguir aprendendo.


73

2019/20

A terminoloxía, que noutras materias se leva construíndo ó longo de varios cursos, debe ser tida en

conta dun xeito especial, ben polo seu descoñecemento ou ben polas ideas previas que os alumnos e as

alumnas poidan ter.

Partindo dos coñecementos previos adquiridos polo alumnado trátase de substituílos, modificalos ou

completalos cos novos que se transmiten, respectando os niveis de desenvolvemento cognitivo que

teñen os alumnos/as e fixando o nivel de dificultade e complexidade dos temas e actividades

propostas entre o que os alumnos saben facer sós e o que son capaces de facer con axuda. Para que o

ter escoitado falar de algo sirva de punto de partida para entrar no seguinte paso de coñecemento hai

que establecer relacións entre os novos contidos e aqueles que xa se posúen, corrixir ideas debidas a

concepcións cientificamente erróneas, proporcionar actividades que permitan establecer conexións

entre os contidos estudados coa realidade socioeconómica próxima, e percibir o grao de dificultade ou

de progreso no proceso desenvolvido.

A aprendizaxe debe basearse no “saber facer”. O proceso de aprendizaxe programouse, baseándose na

realización dunha serie de actividades de forma individual ou en grupo que pretende iniciar ao

alumnado no proceso de autoaprendizaxe

• As aprendizaxes deben ser útiles para a formación posterior e para a vida persoal.

desenvolvendo capacidades de compresión e análise, de

relación e manexo de información. Estas actividades complementaranse co explicacións do profesor,

con exposicións, supostos de simulación e debates do alumnado. O obxectivo é lograr unha

aprendizaxe comprensiva con posibilidades de ser aplicada en distintos contextos.

A metodoloxía a seguir para acadar aprendizaxes significativos debe ter en conta que:

• É necesario relacionar os contidos da mesma materia e cos contidos doutras materias.

• Débese gardar un equilibrio entre as cuestións teóricas e os aspectos prácticos.

• Hai que adaptarse ás necesidades dos alumnos, debendo partir dos coñecementos previos que

teñen os alumnos sobre os temas a tratar.

• Hai que potenciar o traballo en grupo e unha actitude de cooperación.

• Utilizar recursos didácticos axeitado: material bibliográfico, medios audiovisuais, páxinas

web,...


74

2019/20

Para que a aprendizaxe sexa significativa ten que ser o alumno/a quen, en último termo, modifique e

reelabore os seus esquemas de coñecemento, construíndo a súa propia aprendizaxe e permitindo

establecer relacións entre os coñecementos e experiencias previas ós novos contidos. O profesor actúa

como guía e mediador para facilitar a construción de aprendizaxes significativas, proporcionando

oportunidades para poñer en práctica os novos coñecementos e capacidades de xeito que o alumno

poida comprobar a utilidade do aprendido e así consolidalo.

A utilización da prensa escrita na aula pode axudar na procura de ditos fins, por ofrecer

materiais a partir dos que se pode comezar a introdución de novos conceptos ou aclarar os que se

posúen, dar pé á exposición de opinións ou á realización de debates, traballar os contidos vistos na

clase, habituar aos alumnos á lectura de seccións dos xornais nas que antes non se paraban, etc.

No traballo de moitos problemas económicos estudados é preciso o emprego de índices ou

indicadores. Este nivel de traballo e abstracción precisa do dominio das fontes de información: onde

están, como utilizalas, que datos son máis fiables, etc. ás que se lle deberá dar unha atención especial

para adquirir a destreza necesaria no seu uso.

É importante que o estudante manexe técnicas que faciliten o estudo das relacións entre

variables, como é conectar entre si conceptos obtidos en distintas unidades para aplicalos a situacións

novas.

Os exercicios prácticos con representacións, cálculos, redacción de pequenos informes,

elaboración de mapas conceptuais, ou valoracións e xuízos propios sobre problemas económicos,

deben constituír instrumentos útiles para a autocomprobación dos estudantes e do profesor das ideas

captadas e da súa capacidade de aplicación.

Os alumnos deberán mostrar tendencia a comportarse ou expresarse dunha determinada

maneira respecto dunha determinada situación ou problema. Ao deseñar, pois, a ensinanza, haberá

que crear situacións na aula de xeito que os alumnos poidan mostrarse interesados, conscientes ou

sensibilizados, e mostrar actitudes de atención, de rexeitamento ou de valoración positiva ou negativa

ante os casos estudados.


75

2019/20

� Partir dos coñecementos previos, o que permite actuar sobre a diversidade tratando de xeito

diferente os que se atopan en situación diferente.

En consecuencia, a metodoloxía seguirá as seguintes pautas:

� Interesar ó alumno/a polo obxecto de estudo. Trátase de desenvolver no alumno/a unha actitude

positiva ante a realidade económica, que lle faga cuestionarse os problemas reais e a maneira de

solucionalos.

� Facer que o alumno/a tome conciencia das súas propias ideas. O proceso de aprendizaxe debe ser

resultado de acadar nova información pero partindo dos coñecementos previos do alumno/a.

� Poñer en cuestión as ideas previas, por exemplo confrontando ideas cos compañeiros en debates.

� Introducir novos conceptos e procedementos. Farase mediante actividades de distinto tipo:

información oral, escrita, audiovisual,... É importante que o alumno/a sexa capaz de buscar e

manexar por si mesmo a información que precisa.

� Recompilar e reflexionar sobre as novas ideas adquiridas, esforzándose por elaborar e comunicar

as conclusións obtidas.

� Relacionar a Economía con outras ciencias sociais. Para comprender os cambios sociais que se

produciron na relación económica entre home e natureza necesítase vincular o estudo desta

materia a outras ciencias como a historia, a bioloxía, a antropoloxía, a socioloxía, a ecoloxía, etc.

Trátase de estudar a evolución do económico en consonancia con outros campos do coñecemento

científico, á vista dos problemas que presentan as sociedades industriais de hoxe, dándolle un

enfoque multidisciplinar.

� Limitar a aplicación das matemáticas e desenvolver o razoamento lóxico pois ao tratarse dun

curso de introdución á Economía, dáse máis importancia á descrición, interpretación e

explicación da realidade económica seguindo un razoamento lóxico segundo os coñecementos

adquiridos, que á resolución de problemas mediante a linguaxe matemática.


76

2019/20

6 . - S E C U E N C I A D E C O N T I D O S

Na materia de Economía de 1º de Bacharelato, para marcar a secuenciación e o desenvolvemento

dos distintos contidos tivéronse en conta os seguintes criterios:

A. Desenvolvemento crecente de complexidade.

B. Séntanse as bases dunha maneira paulatina para entender a importancia e as funcións que

cumpren as empresas na nosa sociedade, introducindo deste xeito a materia de Economía da

Empresa de 2º de bacharelato.

C. Estructúranse as unidades didácticas en bloques de contidos homoxéneos. Os primeiros

corresponderían ó primeiro trimestre do curso escolar e abordase a explicación do

funcionamento e características dos diferentes sistemas económicos, prestando especial

atención ao funcionamento do elemento básico do noso sistema actual: os mercados.

D. Afianzados os conceptos básicos, no segundo trimestre do curso, traballaranse as catro

seguintes unidades que abordan o funcionamento do sistema financeiro e os problemas

económicos básicos como son a inflación e o desemprego.

E. No derradeiro trimestre traballaranse las catro últimas unidades, que estudan a

intervención do sector público na economía, a globalización da economía e os aspectos

relativos ao desenvolvemento económico, o benestar e a pobreza.


77

2019/20

6 . - S E C U E N C I A C I Ó N D E C O N T I D O S

BLOQUE 1: ECONOMÍA E ESCASEZA. A ORGANIZACIÓN DA ACTIVIDADE ECONÓMICA .O CUSTO DE OPORTUNIDADE

B1.1 Obxecto de estudo da economía

B1.1.1 Economía e escaseza relativa.

B1.1.2 Economía: definición.

B1.2. Necesidade, escaseza, elección óptima e custo de oportunidade

B1.2.1 A necesidade de elixir

B1.2.2 O custo de oportunidade

B1.2.3. Necesidades primarias e secundarias.

B1.2.4 Clases de bens e servizos

B1.3 Actividades económicas: consumo, produción e distribución

B1.3.1. Consumo

B1.3.2. Produción

B1.3.Distribución

B1.4 Os decisores da economía

B1.4.1 As familias B1.4.2 As empresas B1.4.3 O sector público

B1.5 Los sistemas económicos

B1.5.1 Os problemas económicos básicos

B1.5.2 ¿Cómo tomar as decisións económicas?

B1.5.3 Análise e comparación dos sistemas económicos

B1.6 Pensamento científico: hipótese, leis, teorías e modelos.

B1.6.1 Principios na toma de decisións económicas.

B1.6.2 Modelos económicos. Economía positiva e normativa.

B1.6.3 Información económica: interpretación de datos e gráficos.

B1.6.4 As ramas da economía


78

2019/20


B2.1 Os factores de produción e a renda

B2.1.1 Os factores produtivos

B2.1.2 Retribución dos factores de produción: a renda.

B2.2 As posibilidades de produción

B2.2.1 A tecnoloxía e combinación de recursos

B2.2.2 A Fronteira de Posibilidades de Produción

B2.2.3 Produtividade e División do traballo. Amortización

B2.3 O crecemento económico

B2.3.1 Causas do crecemento económico

B2.3.2 O crecemento económico e a FPP

B2.3.3 A globalización: cambios no sistema de produción.

B2.4 O modelo do fluxo circular da renda.

B2.5 Os sistemas económicos

B2.5.1 O Sistema de economía de mercado

B2.5.2 O Sistema de economía de planificación centralizada

B2.5.3 O sistema de economía mixta

B2.6 A empresa: Funcións, eficiencia, custos e beneficios

B2.6.1 A empresa e as súas función e obxectivos

B2.6.2 A función de produción

B2.6.3 A eficiencia técnica e económica

B2.6.4 Os custos de produción. Tipos, cálculo, análise e interpretación

B2.6.5 Lei dos rendementos decrecentes

B2.6.6 Rendementos a escala

B2.6.5 Os beneficios empresariais. Cálculo, análise e interpretación.


79

2019/20

B2.7 Clases de empresa e a función de distribución

B2.7.1 A función de distribución

B2.7.2 Métodos de distribución

B2.7.3 Tipos de empresas

BLOQUE 3: OS MERCADOS E O SISTEMA DE PREZOS

B3.1 A Dinámica dos mercados

B3.1.1 O mercados e os elementos fundamentais .

B3.1.2 O troco e a economía de subsistencia

B3.2 A demanda

B3.2.1 Factores que condicionan a demanda

B3.2.2 A curva de demanda

B3.2.3 Movementos da curva e sobre a curva de demanda

B3.2.4 Elasticidade de demanda

B3.3 A oferta

B3.3.1 Factores que condicionan a oferta

B3.3.2 A curva de oferta

B3.3.3 Movementos da curva e sobre a curva de oferta

B3.3.4.Elasticidade de oferta

B3.4 O equilibrio de mercado e cambios nas condicións do mercado

B3.4.1 Iteración entre oferta/demanda: equilibrio de mercado

B3.4.2 Cambios noutros factores distintos do prezo que afectan á demanda

B3.4.3 Cambios noutros factores distintos do prezo que afectan á oferta

B3.5 A estructura da competencia e os modelos de mercado

B3.5.1 Competencia perfecta e competencia imperfecta

B3.5.2 Criterios de clasificación dos mercados. Características

B.3.5.2 clasificación dos mercados segundo o número de participantes

B3.5.3 Funcionamento do mercado de competencia perfecta. Evolución


80

2019/20

B3.5.4 Funcionamento do mercado de competencia monopolística

B3.5.5 Funcionamento do oligopolio

B3.5.6 Funcionamento do monopolio

B3.6 Os fallos de mercado

B3.6.1Concepto de fallo de mercado

B3.6.2 As externalidades

B3.6.3 A intervención do Estado

función estabilizadora

oferta de bens públicos

función redistribuidora da renda e o estado do “Benestar”

Defensa da libre competencia

Política medioambiental

BLOQUE 4: MACROECONOMÍA E INDICADORES MACROECONÓMICOS

B4.1 La macroeconomía e as variables críticas.

B4.1.1 Definición de macroeconomía e os seus indicadores ou magnitudes.

B4.2 A medida do crecemento económico. PIB

B4.2.1 Compoñentes do produto nacional

B4.2.2 Métodos de cálculos do PIB

B4.2.3 Valores reais e nominais do PIB

B4.3 Análise do Consumo, aforro e inversión

B4.3.1 Factores que condicionan o consumo e o aforro

B4.3.2 Factores que condicionan a inversión. Efecto multiplicador


81

2019/20

B4.4 A Contabilidade Nacional

B4.4.1 Detalle e cálculo dos indicadores da Contabilidade Nacional

B.4.4.2 A demanda agregada e o PIB

B4.4.3 As curvas de oferta e demanda agregada

B4.4.4 O equilibrio macroeconómico

B4.5 O mercado de traballo: O Desemprego

B4.5.1 A poboación e os tipos de desemprego

B4.5.2 As políticas de desemprego.

B4.5.3 O desemprego na Comunidade Autónoma de Galicia

B4.5.4 Relación entre crecimiento e desemprego

B4.6 A inflación

B4.6.1 Concepto de inflación

B4.6.2 Causas e clases de inflación e tipos de xuros

B4.6.3 Métodos de medición e cálculo da inflación: IPC

B4.6.4 Cálculo da taxa de inflación

B4.6.5 A taxa de inflación

B4.6.6 Consecuencias e efectos de la inflación

B4.6.7 Métodos de redución da inflación

B4.6.8 O control da inflación

BLOQUE 5: O DIÑEIRO E OS ASPECTOS FINANCEIROS DA ECONOMÍA

B5.1 O diñeiro e os mercados financeiros

B5.1.1 A historia do diñeiro

B5.1.2 As funcións do diñeiro

B5.1.3 O prezo do diñeiro

B5.1.4 O diñeiro na actualidade

B5.1.5 A oferta monetaria


82

2019/20

B5.2 Os bancos e a creación de diñeiro e a Política monetaria

B5.2.1 Os bancos de reservas fraccionarias

B5.2.2Procedementos de creación de diñeiro bancario

B52.3 A Política monetaria

B5.2.4 Instrumentos de política monetaria

B5.2.5 Tipos de política monetaria

B5.3 O sistema financeiro e as teoría sobre a inflación

B5.3.1 O financiamento

B5.3.2 Teoría explicativas da inflación

B5.3.3 Formas de financiamento

B5.3.4 A función económica do sistema financeiro

B5.3.5 Estrutura del sistema financeiro español

B5.4 Intermediarios financiemos bancarios: Banco Central Europeo

B5.4.1 Banco Central español e europeo

B5.4.2 Banca privada

B5.4.3 Caixas de aforro

B5.4.4 cooperativas financeiras

B5.6. Mecanismos da oferta e demanda monetaria: efectos sobre os tipos de xuro.

BLOQUE 6 : O CONTEXTO INTERNACIONAL ECONÓMICO

B6.1. O Comercio Internacional

B6.1.1 Causa do comercio internacional

B6.1.2 Teorías do comercio internacional

B6.1.3 Especialización e vantaxe competitiva

B6.1.4 Vantaxes do libre comercio

B6.1.5 Argumentos e prácticas comerciais do proteccionismo


83

2019/20

B6.2. A Balanza de pagos

B6.2.1 Estructura da Balanza de pagos

B6.2.2 Funcións da Balanza de pagos

B6.2.3 A Balanza de pagos española

B6.2.4 Tipos de cambio de mercado

B6.2.5 clases de sistemas monetarios europeos

B6.3 Cooperación e integración económica. UE

B6.2.1 Procesos de integración económica

B6.2.2 Institucións da Unión europea

B6.2.3 Organismos europeos

B6.2.4 Historia da Unión Europea

B6.4 A globalización económica e financeira

B6.4.1 Factores e causas da globalización

B6.4.2 Ámbitos de globalización

B6.4.3 Fallos da globalización

B6.5 Organismos económicos internacionais:

B6.5.1 Mecanismos de regulación

BLOQUE 7

Outra maneira de medir o desenvolvemento

: O PAPEL DO SECTOR PÚBLICO NA ECONOMÍA. DESEQUILIBRIOS ECONÓMICOS

B7.1. Desequilibrios macroeconómicos

B7.1.1 Ciclos económicos: crise económica

B7.1.2 Pobreza e desenvolvemento

B7.1.3 O medioambiente e a sostibilidade de recursos

B7.1.4 Políticas macroeconómicas de crecemento , estabilidade e desenvolvemento

Custos e beneficios do desenvolvemento

Condicionantes d subdesenvolvemento

Axudas aos países subdesenvolvemento


84

2019/20

Alternativas comerciais entre países

Economía e medio ambiente

B7.2 Intervención do sector público na economía

B7.2.1 Funcións do sector público

B7.2.2 Clasificación do sector público

B7.2.3 Obxectivos económicos do sector público

B7.3 As políticas fiscais

B7.3.1 Tipos de políticas fiscais

B7.3.2 Obxectivos das políticas fiscais

B7.4 Os Orzamentos Xerais do Estado

B7.4.1 Os ingresos e gastos públicos

B7.4.2 O Equilibrio orzamentario

B7.4.3 Déficit público e débeda pública

B7.5 Redistribución de renda e riqueza


85

2019/20

7 . - M A T E R I A I S E R E C U R S O S D I D Á C T I C O S

Para este curso foi fixado no no curso 2015-16 como libro de texto e apoio con soporte dixital para os

alumnos/as de 1º de bacharelato o seguinte:

Economía

Anxo Penalonga Sweers

Ed. MacGraeHill

ISBN:978-84-481-9596-0

Este libro recolle os contidos establecidos no currículo fixado pola LOE.

Os alumnos/as de 1º de Bacharelato utilizarán como material básico de referencia o libro de apoio. O

mencionado libro será complementado e/ou ampliado en diferentes puntos do programa para o

desenvolvemento completo da programación con apuntes elaborados polo profesor/a, con

actividades, lecturas e exercicios prácticos.

Utilizaranse os seguintes materiais e páxinas web como material de consulta, información e

investigación.

INFORMES:

• ANUARIOS: El País, El Mundo, La Voz de Galicia.

• GALICIA EN CIFRAS (varios anos). IGE.

• Varios autores. A economía galega. Informe (varios anos). Fundación Caixa Galicia.


86

2019/20

REVISTAS: PRENSA:

Actualidade económica 5 DIAS

Actualidade financeira EXPANSIÓN

Contabilidade e Finanzas EL ECONOMISTA

Diñeiro EL PAÍS

Emprendedores LA VOZ DE GALICIA

Inversión FARO DE VIGO

PÁXINAS WEB:

Banco de España: Entidades de Valores e Bolsa:

www.bde.es www.ibersecurities.es

Entidades bancarias: www.santanderbroker.com

www.bbva.es Bolsa de Madrid:

www.bsch.es www.bolsamadrid.es

www.caixagalicia.es Seguridade Social

www.caixanova.es www.seg-social.es

www.cajamadrid.es Instituto Nacional de Emprego:

Comisión Nacional do Mercado de Valores: www.inem.es

www.cnmv.es Sindicatos:

Información financeira e bursátil: www.ccoo.es

www.inversis.com www.ugt.es

www.invertia.com www.ciga.es

www.infobolsa.es Patronais:

www.bolsamania.com www.cepyme.es

www.expansiondirecto.com www.ceoe.es

Portais Laborais: Confederación de Xoves Empresarios:

www.canaltrabajo.com www.ceaje.es

www.empleo.com Xoves empresarios:

http://www.bde.es/�

http://www.ibersecurities.es/�

http://www.santanderbroker.com/�

http://www.bbva.es/�

http://www.bsch.es/�

http://www.bolsamadrid.es/�

http://www.caixagalicia.es/�

http://www.caixanova.es/�

http://www.seg-social.es/�

http://www.cajamadrid.es/�

http://www.inem.es/�

http://www.cnmv.es/�

http://www.ccoo.es/�

http://www.inversis.com/�

http://www.ugt.es/�

http://www.invertia.com/�

http://www.ciga.es/�

http://www.infobolsa.es/�

http://www.bolsamania.com/�

http://www.cepyme.es/�

http://www.expansiondirecto.com/�

http://www.ceoe.es/�

http://www.canaltrabajo.com/�

http://www.ceaje.es/�

http://www.empleo.com/�


87

2019/20

www.infojobs.net www.ajemad.es

Ventanilla Única Empresarial: Instituto de Crédito Oficial:

www.vue.es www.ico.es

www.ventanillaempresarial.org Ministerio de Adms. Públicas

Guía para a creación de empresas: www.map.es

www.creaciondempresas.com Ministerio de Educación e Ciencia

Xunta de Galicia www.mec.es

www.xunta.es Ministerio de Trabajo e Asuntos Sociais

Tribunal Defensa Competencia www.mtas.es

www.meh.es/tdc Ministerio de Economía

Presupostos Xerais dol Estado www.mineco.es

www.igae.minhac.es Axencia Estatal da Administración Tributaria

Oficina Española de Patentes e Marcas www.aeat.es

www.oepm.es Banco Central Europeo

Instituto Nacional de Estadística. www.ecb.int

www.ine.es Banco Mundial

Instituto Nacional de Consumo www.worldbank.org

www.consumo-inc.es www.bancomundial.org

Unión de consumidores de España Organiz.Cooperación e o Desenvolvemento Económico

www.uce.org www.ocde.org

FAO Publicacións e medios de comunicación

www.fao.org www.emprendedores.com

Greenpeace www.capital.es

www.greenpeace.org www.economistadigital.com

Portais e páxinas de Economía de Bacharelato

www.ecobachillerato.com www.econoaula.com

http://www.infojobs.net/�

http://www.ajemad.es/�

http://www.vue.es/�

http://www.ico.es/�

http://www.ventanillaempresarial.org/�

http://www.map.es/�

http://www.creaciondempresas.com/�

http://www.mec.es/�

http://www.xunta.es/�

http://www.mtas.es/�

http://www.meh.es/tdc�

http://www.mineco.es/�

http://www.igae.minhac.es/�

http://www.aeat.es/�

http://www.oepm.es/�

http://www.ecb.int/�

http://www.ine.es/�

http://www.worldbank.org/�

http://www.consumo-inc.es/�

http://www.bancomundial.org/�

http://www.uce.org/�

http://www.ocde.org/�

http://www.fao.org/�

http://www.emprendedores.com/�

http://www.capital.es/�

http://www.greenpeace.org/�

http://www.economistadigital.com/�

http://www.ecobachillerato.com/�

http://www.econoaula.com/�


88

2019/20

Lecturas recomendadas

“EL ECONOMISTA CAMUFLADO” Robert Frank.

“GROUCHO Y YO” . Groucho Marx

“50 TEORÍAS ECONÓMICAS” Donald Marron

“ THE ECONOMIC ORGANITATION OF A P.O.W CAMP” R.A. Radford

“HOMO ECONOMICUS” Anxo Penalonga

“ SUPERFREAKONOMICS. Steven Levitt y Stephen Dubner

“ EL ECONOMISTA CAMUFLADO ATACA DE NUEVO” . Tim Harford.

“ LA BUENA SUERTE” . Alex Trías y Fernando Rovira

“ ECONOMÍA EN ½ HORA. José Sande y Carlos Calvo

“ MIL MILLONES DE MEJILLONES. Fernando Trías de Bes

“ PUESTA EN MARCHA” Publicaciones de la Unión Europea

“ ECONOMÍA PARA ANDAR POR CASA” Pedro P. González Vicente y otros


89

2019/20

8 . 1 - C R I T E R I O S S O B R E A V A L I A C I Ó N

1. Identificar os problemas económicos básicos dunha sociedade, caracterizando a forma de

resolvelos nos principais sistemas económicos, así como as súas vantaxes e inconvenientes.

2. Identificar as características principais da estrutura produtiva tanto a nivel nacional coma

rexional. Analizar as causas dunha deslocalización empresarial a partir de datos sobre a

produtividade, a eficiencia, os custos e os beneficios, así como valorar os seus efectos sobre a

economía e sobre o mercado de traballo.

3. Interpretar, a partir do funcionamento do mercado, as variacións nos prezos de bens e servizos

en función de distintas variables. Analizar o funcionamento de mercados reais e observar as

súas diferenzas cos modelos, así como as súas consecuencias para o consumo, as empresas ou

os estados.

4. Identificar as principais variables macroeconómicas e analizar as súas interrelacións,

valorando as limitacións que teñen como indicadores de medida da actividade económica e do

benestar dunha sociedade. Interpretar e tratar con instrumentos informáticos cifras e

indicadores económicos básicos.

5. Explicar e ilustrar con exemplos significativos as finalidades e funcións do Estado nos sistemas

de economía de mercado, e identificar os principais instrumentos que utiliza, valorando as

vantaxes e inconvenientes do seu papel na actividade económica. Describir e relacionar as

funcións doutros axentes que interveñen na actividade económica.

6. Describir o proceso de creación do diñeiro, os cambios no seu valor e a forma en que estes se

miden. Identificar as distintas teorías explicativas sobre as causas da inflación e os seus efectos

sobre os consumidores, as empresas e o conxunto da economía. Explicar o funcionamento do

sistema financeiro e coñecer as características dos seus principais produtos e mercados.

7. Analizar a balanza de pagamentos da economía española e os fluxos comerciais entre dúas

economías e determinar como afecta aos seus compoñentes a variación nos seus fluxos

comerciais, así como outras posibles modificacións en diversas variables macroeconómicas.

8. Valorar o impacto do crecemento, as crises económicas, a integración económica e o mercado

global na calidade de vida das persoas, no medio natural e na distribución da riqueza a nivel


90

2019/20

local e mundial, diferenciando efectos positivos e negativos. Analizar os problemas do

crecemento económico e a pobreza dos países non desenvolvidos como resultado de relacións

económicas desequilibradas e de desigualdades de xénero, xunto á necesidade de intercambios

comerciais máis xustos e equitativos.

9. Analizar posibles medidas redistributivas, os seus límites e efectos colaterais e avaliar as

medidas que favorecen a equidade nun suposto concreto.

10. Valorar os argumentos que fundamentan as posicións favorables ao libre comercio ou ao

proteccionismo, relacionándoos cos procesos de integración económica e as súas

consecuencias. Identificar e contrastar as distintas áreas comerciais que existen no mundo e

valorar o impacto das novas tecnoloxías fronte ás formas tradicionais de comercio.

11. Buscar, ler, interpretar e elaborar información estatística e gráfica sobre cuestións económicas

de actualidade, diferenciando aspectos positivos de aspectos normativos.

12. Identificar e valorar as repercusións sociais das actividades económicas, tomando conciencia

da dificultade para compatibilizar un desexable crecemento económico co desenvolvemento da

calidade de vida e a igualdade.

13. Valorar o potencial da economía galega: recursos e patrimonio natural, patrimonio histórico e

cultural, o sector agrícola e gandeiro, o sector industrial


91

2019/20

8 . 2 . - C R I T E R I O S C U A L I F I C I Ó N E P R O M O C I Ó N

Para obter a cualificación de cada avaliación valoraranse os distintos criterios, procedementos e

instrumentos establecidos a tal fin.

Realizaranse dúas probas escritas en cada avaliación, un total de seis ao longo do curso, de xeito que a

nota de cada avaliación calcularase como a media aritmética das probas realizadas en ese período.

Como as notas que figuran a efectos administrativos son números enteiros o achegamento ao número

enteiro, a alta ou a baixa, realizarase valorando o resto de aspectos a avaliar ademais das probas

escritas, en especial o traballo na aula de xeito individual e en grupo.

So se repetirán as probas escritas en casos excepcionais e con xustificantes oficiais (xustificante

médico, evidencia,...)

En cada unha das avaliacións, poderase incluír nas probas escritas un mínimo do 20% das preguntas

relacionadas cos contidos mínimos impartidos ata ese momento, coa finalidade de aplicar unha

avaliación continuada que de a oportunidade a tódolos alumnos/as de ir superando o curso por

avaliacións, en calquera caso poderáselles realizar unha proba paralela aos alumnos/as coa avaliación

anterior suspensa, que comprenda contidos continuos da materia ata ese momento e cuxa

cualificación sexa a tida en conta para o cálculo da nota final.

Cabe a posibilidade,no enunciado dos exames e dos traballos de cada avaliación a especificación da

baixada de nota polas faltas de ortografía e mala presentación dos mesmos

Copiar nos exames o calquer outra irregularidade no desenvolvemento dos mesmos detectado polo

profesor/a ocasionará suspender dita avaliación, podéndose repetir “exclusivamente” nas probas

finais de xuño ou setembro do curso correspondente, segundo proceda.

Na terceira avaliación será obrigatorio a entrega e exposición dun traballo dos temas especificados

con anterioridade; aqueles alumnos/as que non o entreguen ou non fagan a exposición oral na aula

avaliaranse mediante un exame de contidos.

A nota final do curso virá dada pola media das notas das avaliacións parciais. Aqueles alumnos/as que

non acaden o aprobado realizarán no mes de xuño, ao remate do curso unha proba global sobre o

conxunto da materia, que lles permita recuperar a materia e que substitúa a nota media das

avaliacións.


92

2019/20

Excepcionalmente e en casos xustificados, se o finalizar o curso houbese algún alumno/a que tivese

como única disciplina suspensa a economía valorarase

Todos os alumnos/as deberán seguir o libro recomendado do curso en concreto.

a posibilidade de aprobado para a súa posible

promoción, sempre e cando a valoración global de todos os criterios a ter en conta se considere moi

positiva.

No mes de setembro efectuarase unha proba extraordinaria dos contidos mínimos específicos de todo

o curso.

1 0 . - O R G A N I Z A C I Ó N D A S A C T I V I D A D E S D E S E G U I M E N T O , R E C U P E R A C I Ó N E A V A L I A C I Ó N D A S M A T E R I A S P E N D E N T E S . C A M B I O S D E M O D A L I D A D E

Para o alumnado de segundo de bacharelato coa materia de primeiro de bacharelato pendente:

Entregarase un boletín de exercicios e desenvolvemento de contidos ao inicio de cada

parcial que serán corrixidos polo profesor/a. Abarcaranse os contidos mínimos

establecidos na programación.

Alumnado que decida presentarse aos dous parciais:

Cada alumno/a deberá entregar cada parcial 1 comentario de texto de apoio ou noticia

de actualidade relacionada coa materia, así como unha serie de exercicios tipo exame.

Tanto os comentarios como os exercicios valoraranse polo profesor/a e representarán o

30% da nota.

Realizaranse dúas probas escritas sobre contidos mínimos ao longo do curso, que

representará o 70% da nota e recollerá contidos dos seguintes temas:

1ª parte: unidades 1,2,3,4,5,6 e 7.

2ª parte: unidades 8,9,10,11,12,

No caso de non dar tempo de explicar todo temario, os temas 13,14,15 serán

desenvolvidos e cualificados mediante traballos individualizados presentados polo

alumno.


93

2019/20

As datas e horarios concretos están pendentes fixar e notificar pola Dirección do centro, que serán

expostas con tempo suficiente nos taboleiros de anuncios.

A nota de cada parcial será a media ponderada do 80% das probas escritas e o 20% previo resultante

da valoración dos exercicios e traballos entregados. As probas escritas terán unha estrutura similar ao

descrito nos procedementos de avaliación.

A media dos dous exames será a nota final, debendo superar os 3,5 puntos en cada proba. Non

presentarse ao primeiro exame parcial supón perder o dereito a presentarse ao segundo. Do mesmo

xeito para acollerse a esta alternativa e obrigatorio a realización e entrega das actividades propostas.

Alumnado que decida non presentarse aos dous parciais, ou non supere a materia por esta vía:

No caso de que os alumnos/as non acaden o aprobado na media dos parciais, ou decidan non

presentarse a algún dos mesmos, terán dereito a unha proba xeral a principios de maio de toda a

materia. Esta proba será similar ás probas extraordinarias de setembro. Terase en conta o traballo

realizado o longo do curso, podéndose valorar o aprobado no caso de que teñan realizada a entrega

das actividades propostas e o seguimento ao longo do curso amose unha evolución positiva.

En setembro efectuarase un único exame de toda a materia.

Seguimento personalizado de cada alumno/a a través de clases que se impartirán no mesmo

horario oficial que para 1º de bacharelato. Clases ás que poderán asistir voluntariamente

aqueles alumnos/as con pendentes dese curso que estean matriculados en 2º de bacharelato

nun quenda distinto, é dicir, os alumnos de 2º de bacharelato matriculados no quenda

vespertino poderán asistir ás clases de 1º de bacharelato do diúrno e viceversa, sempre que

exista espazo físico.

Actividades de seguimento da materia pendente no bacharelato

O departamento de economía propón as seguintes alternativas:

A aqueles alumnos/as que non poidan ou non desexen acollerse o procedemento anterior

faráselles un seguimento directamente nas clases do curso no que se atopan matriculados (2º

bacharelato), valorando a súa evolución a través das clases e do desenvolvemento de distintos

exercicios prácticos e comentarios sobre os contidos mínimos, que realizarán de xeito


94

2019/20

voluntario ou ben a xefa de departamento fará un seguimento a tódolos alumnos interesados

en horario de recreo de luns a venres.

1. Unha proba escrita do contido completo da materia, no mes de setembro co alumnado

pendente.

Alumnado de cambio de modalidade

Aquel alumnado que realice un cambio de modalidade avaliarase da materia de ECONOMÍA de

primerio curso, elixindo unha das segunintes posibilidades:

2. Acollérase ao mesmo procedemento de avaliación que o alumnado pendente ao longo do

curso. 30% exercicios e traballos realizados ao longo o curso e 70% cualificación media de

dúas probas escritas ou unha proba final en abril/maio.

1 1 . - O R G A N I Z A C I Ó N D O S P R O C E D E M E N T O S Q U E L L E P E R M I T A N A O A L U M N A D O A C R E D I T A R O S C O Ñ E C E M E N T O S N E C E S A R I O S E N D E T E R M I N A S M A T E R I A S , N O C A S O D O B A C H A R E L A T O

Para o alumnado de bacharelato, a formación económica básica do alumnado intégrase na área das

ciencias sociais da educación secundaria obrigatoria como unha parte que teñen que adquirir en

relación ao medio social. O bacharelato esixe o afondamento nesa formación, o que supón unha

aproximación cada vez máis analítica e especializada que, sen perder a perspectiva global, permita a

construción de coñecementos máis precisos e axustados. Por outra parte, trátase dunha disciplina que

se presta especialmente a un enfoque multidisciplinar, pois precisa doutras ciencias.

O feito de ter superado a etapa da ESO , concretamente a materia de ECONOMÍA en 4º de ESO,

acredita que o alumnado posúe os coñecementos previos precisos para abordar a materia de 1º curso

de Bacharelato, por ser esta unha materia de introdución e desenvolvemento inicial da materia de

economía.

Dun xeito complementario o departamento de economía poderá esixir ou alumnado a realización de

diferentes traballos sobre temas concretos para acreditar os coñecementos mínimos.


95

2019/20

1 3 . - C O N C R E C I Ó N D O S E L E M E N T O S T R A N S V E R S A I S Q U E S E T R A B A L L A R Á N N O C U R S O Q U E C O R R E S P O N D A

Educación ao consumidor: Nas dúas primeiras unidades analízase unha visión do consumo como

relación necesaria para a satisfacción das necesidades humanas e aos consumidores como axentes

económicos fundamentais. Na unidade 4, sobre o mercado, analízase o consumo desde un punto de

vista técnico e individual. Na unidade 8 como variable macroeconómica que influirá na economía

nacional e na unidade 15 analízanse os problemas do consumo en relación coa pobreza.

Os problemas dos países en vías de desenvolvemento: Trátase de xeito especial na unidade 15,

relacionándoos cos factores que fan posibles as desigualdades.

Educación para a igualdade de oportunidades: O estudo do mercado de factores na unidade 6 trata

o tema das desigualdades desde un punto de vista laboral.

Formación e orientación laboral: Todo o estudo da economía mete ao alumnado no mundo da

empresa. Serve para que coñezan o mundo da produción, as empresas, os mercados e os elementos

mais básicos dun sistema económico ao que se incorporarán como traballadores.

Educación ambiental:

Educación para a saúde.

A educación medioambiental é tratada na Unidade 7, 10 e 15. Os efectos

negativos que sofre o medio natural como consecuencia do consumismo e os métodos de produción

das empresas reclaman a reflexión e posicionamento dos alumnos para lograr o desenvolvemento

sostible.

Ao longo da programación farase alusión así mesmo aos seguintes temas para a educación en valores

fundamentalmente a través da utilización da prensa escrita e das actividades e lecturas que se

proporán en cada unidade:

Educación para os dereitos humanos e a paz.

Educación para a igualdade entre sexos.

Educación multicultural.

Educación para a convivencia.


96

2019/20

Debido á profusión ao longo do curso de valores ligados ó diálogo e o consenso para solucionar os

problemas nacionais e internacionais, promovendo actitudes pacíficas, pódese dicir que

proporciónase unha educación para a paz e a convivencia.

A Economía comparte coas demais ciencias sociais un importante papel na formación cívica do

alumnado. Inclúense valores e actitudes de igualdade e solidariedade de forma constante ao longo do

curso, e incídese na igualdade entre homes e mulleres. Especialmente desenvólvense actividades que

suscitan hábitos de solidariedade, tales como as relacións no mercado nacional e internacional, os

sistemas de mercado e a redistribución da renda. Así mesmo, enfócase con estes criterios a exposición

do papel económico do sector público, como asignador e redistribuídor da renda, corrixindo algúns

dos fallos do mercado.

O coñecemento de diversos problemas económicos, como o paro e o subdesenvolvemento, préstanse

tamén á transmisión de valores cívicos. No tratamento destes temas inclúense diversas actividades

que poden fomentar hábitos de integración social, participación cívica e educación para o

desenvolvemento e para os dereitos humanos. O que permite afirmar que hai tamén unha educación

para a igualdade entre os individuos e razas en xeral, e entre os sexos en particular.

Por último, salientar a nivel xeral a intención de espertar o espírito crítico nos alumnos e alumnas ao

longo do desenvolvemento da programación, especialmente tomando como referencia o noso sistema

económico capitalista, as grandes desigualdades que xera e as limitacións que presenta o

funcionamento do mercado como mecanismo coordinador da actividade económica.

Contribución ao proxecto lector:. As materias de bacharelato propoñen contribuír ao proxecto lector

no seu traballo diario fomentando a utilización de prensa escrita na aula, tanto en soportes

tradicionais como informáticos. Materiais a partir dos que se pode comezar a introdución de novos

conceptos económicos ou aclarar os que xa se posúen; dar pé á exposición de opinións ou á

realización de debates; traballar os contidos vistos na clase; habituar aos alumnos/as á lectura de

seccións dos xornais nas que antes non se paraban...

Contribución ao fomento das TIC: No bacharelato no traballo de moitos problemas económicos

estudados é preciso o emprego de índices ou indicadores. Este nivel de traballo e abstracción precisa

do dominio das fontes de información: onde están, como utilizalas, que datos son máis fiables, etc. ás

que se lle deberá dar unha atención especial para adquirir a destreza necesaria no seu uso. Así mesmo,


97

2019/20

no día a día empregaranse as fontes de información dixitais como medio de obtención de información

que permita conectar os conceptos traballado na aula co mundo real.

Non se trata só de que o alumnado adquira destrezas no manexo de distintos programas informáticos ,

senón de que adquiran a capacidade de empregar estes soportes para plasmar as súas ideas e

relacionarse co entorno. Empregaranse programas informáticos de busca de información, tratamento

de información (procesador de textos, editor de presentacións, folla de cálculo), tratamento dixital de

imaxes e vídeo...

Contribución ao plan de convivencia: Valorando a programación da educación en valores, por ser as

materias do departamento materias englobadas nas ciencias sociais terá unha especial relevancia

achegar ao alumnado a realidade social das decisións tomadas no mundo da empresa. Desde esta

perspectiva na materia de obradoiro fomentaranse as relacións persoais, o respecto aos demais e o

intercambio de ideas a través do debate e a colaboración mediante o traballo en grupo, fomentando a

relación entre as empresas mediante relacións cliente- provedor, elaborando estratexias publicitarias

respectuosas coa integridade das persoas, valorando a importancia da incorporación da muller ao

mercado laboral...Fomentarase a lectura e análise da información en prensa que aborde estes

aspectos.


98

2019/20

PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DA

MATERIA DE LIBRE

CONFIGURACIÓN [1º de Bacharelato]

HABILIDADES FINANCEIRAS PARA A VIDA DIARIA Esta materia terá por finalidade dotar aos alumnos dos coñecementos básicos financeiros para desenvolverse na vida actual , respondendo a preguntas coma ¿qué é una tarxeta de crédito?¿é un préstamo hipotecario?¿como podo enviar cartos o extranxeiro?¿como sei se un billete e falso?¿Qué é pay-pal? Analizar a importancia do aforro, dos ingresos, do orzamento persoal, do custo dos productos e da calidade de vida e do consumosresponsable.

O obxectivo fundamental será que o alumno se familiarice cos productos e servizos financeiros e así poder planificar a súa propia vida financeira persoal e tomar a decisións que máis favorables lles resulten segundo as súas necesidades

No derradeiro bloque desta programación introducirase ao alumnado no coñecemento do mercado bursátil e ao análise e desenvolvento de inversións no mercado secundario.

Esta materia contribuirá a mellora na calidade de vida e benestar social.

Esta materia pretende contribuir á formción técnica e ó desenvolvemento das compotencias: sentido da iniciativa e espíritu emprendedo (CSIEE); competencia social e cívica (CSC); Competencia en comunicación lingüística (CCL); Competencia matemática e en ciencia e tecnolixía (CMCCT) ;Competencia en aprender a aprender (CAA) e Competencia Dixital (CD).

Será preciso para o bo desenvolvemento da materia o uso da aula informática para aprender a manexar follas de cálculo, calculadoras de préstamos así como para a busca de información . Tamén se usará a aula virtual coma ferramenta didácta


99

2019/20

ÍNDICE

INTRODUCIÓN…………………………………………………………………………………………………………………..…98

CONTEXTUALIZACIÓN .................................................................................................................... 100 CONTRIBUCIÓN DA MATERIA Á ADQUISICIÓN DAS COMPETENCIAS BÁSICAS -102 .. 101OBXECTIVOS DA EDUCACIÓN FINANCEIRA............................................................................ 103 SECUENCIA DE CONTIDOS ..................................................... 104-10¡Error! Marcador no definido.

1 Seguridade financeira. Consumo e aforro. Presuposto persoa………………………………………………. 2 O diñeiro ............................................................................................................................................. 3 Bancos e contas bancarias ............................................................................................................. 4 Tarxetas bancarias e outras formas de pago ............................................................................... 5 Préstamos, créditos, liñas de desconto e protección contra a fraude ......................................

TEMPORALIZACIÓN......................................................................................................................... 106 CRITERIOS DE AVALIACIÓN. ................................................................................................ . 107-108 MÍNIMOS ESIXIBLES. ............................................................................ ¡Error! Marcador no definido.PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN. .................................................... 110 CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN. 11-112 ............................................ ¡Error! Marcador no definido.METODOLOXÍA DIDÁCTICA. 113 ......................................................... ¡Error! Marcador no definido.ACCIÓNS DE CONTRIBUCIÓN AO PLAN DE FOMENTO DAS TIC's 114 ¡Error! Marcador no definido.MATERIAIS E RECURSOS DIDÁCTICOS. 15 .................................. 1¡Error! Marcador no definido.TÁBOA CURRICULAR DE CONTIDOS, OBXECTIVOS, CRITERIOS DE AVALIACIÓN E

COMPETENCIAS…………………………………………………………………………………………………116-120


100

2019/20

A presente programación responde a un intento de racionalizar a práctica didáctica, con obxecto

de que esta non se desenvolva de forma arbitraria, senón que obedeza a un plan preconcibido. A

necesidade da súa realización obedece a diversas razóns, como son:

� Axuda a eliminar o azar e a improvisación (o cal non quere dicir que deba ser algo

hermético e pechado).

� Sistematiza, ordena e concreta, debendo contar coa suficiente flexibilidade para deixar

marxe á creatividade.

� Permite adaptar o traballo pedagóxico ás características culturais e ambientais do contexto.

CONTEXTUALIZACIÓN

O I.E.S. Castelao é un centro público de Ensino Secundario Obrigatorio e Bacharelato

dependente da Xunta de Galicia situado no barrio de O Calvario da cidade de Vigo, barrio en

expansión e con gran crecemento.

A maior parte das familias desenvolven a súa actividade nos sectores secundario e terciario.

Conta tamén cunha importante porcentaxe de poboación de orixe inmigrante.

Ten adscritos dous centros de Ensino Infantil e Primaria: o C.E.I.P. Pombal e C.E.I.P. A Dobrada.

Á hora de elaborar esta programación débese ter en conta o carácter de materia optativa e

introdutoria que capacite os alumnos a desenvolverse ca terminoloxía financeira así coma

coñecer os produtos que mais habitualmente se utilizan no ámbito doméstico e empresarial.


101

2019/20

CONTRIBUCIÓN DA MATERIA Á ADQUISICIÓN DAS COMPETENCIAS BÁSICAS

Competencia en comunicación lingüística (CCL): A materia esixirá dos alumnos/as que utilicen

as diversas formas da linguaxe como instrumento de comunicación oral e escrita. Os alumnos e

as alumnas veranse obrigados a expresar pensamentos, a xerar ideas, formarse xuízos críticos, a

dialogar, a organizar a información (tanto a propia como a xerada por outros). Así mesmo, a

materia préstase a que os alumnos/as desenvolvan as capacidades lingüísticas orais.

Competencia matemática e en ciencia e tecnoloxía (CMCCT): A materia contribuirá a facilitar

aos alumnos e as alumnas a utilización de ferramentas de cálculo (especialmente no relativo aos

presupostos persoais e elección de produtos financeiros axitados para cada ocasión). Tamén será

frecuente o uso de información cuantitativa para poder valorar diferentes alternativas, xunto cos

elementos e razoamentos matemáticos como ferramenta de axuda para resolver problemas

relacionados coas situacións da vida cotiá e na toma de decisións.

Competencia en ciencia e expresión cultural (CCEC): A materia incorpora habilidades para

desenvolverse axeitadamente na comprensión de sucesos e na predición das consecuencias das

nosas actividades. Por outra banda, as capacidades desenvolvidas con esta materia facilitarán

que os alumnos e alumnas poidan interpretar o mundo tendo unha correcta percepción do espazo

físico en que se desenvolve a vida e a actividade económica e cultural .

Competencia dixital e do tratamento da información (CD):

Os alumnos/as veranse obrigados a

buscar, obter, procesar e comunicar información para transformala en coñecemento. A utilización

das tecnoloxías da información e da comunicación serán un elemento imprescindible para o

desenvolvemento da materia. Así mesmo, contribuirase ao desenvolvemento da capacidade dos

alumnos e as alumnas para transformar a gran cantidade de información que as novas

tecnoloxías poñen á nosa disposición en coñecemento útil, facilitando que os alumnos poidan

resolver problemas tanto propios como alleos.


102

2019/20

Competencia social e cívica (CSC): A través das capacidades desenvolvidas nesta materia, os

alumnos adquirirán conciencia da importancia do papel das axudándoos a comprender a

realidade social e económica do mundo en que viven. Tamén aprenderán a asumir

responsabilidades. Desenvolverán habilidades sociais relativas á xestión de conflitos e á

necesidade de negociación presentes en calquera organización social (e a empresa non deixa de

selo).

Competencia para aprender a aprender (CAA) : Foméntase a adquisición por parte do

alumnado da conciencia das propias capacidades, do que pode facer un por si mesmo e do que

se pode chegar a facer coa axudas dos demais. Alumnos que en ocasións desconectan dos

contidos educativos máis académicos e tradicionais, conseguen contactar co sistema a través de

materias como esta que teñen un forte carácter práctico e que lles permiten desenvolver a

competencia persoal, que os estimula e os motiva, fomentando a confianza en si mesmo e o

gusto por aprender

Competencia en sentidos de iniciativa e espírito emprendedor (CSIEE): Esta materia axuda

aos estudantes a desenvolver a confianza en si mesmos e a motivación por actuar. Contribúe a

elevar a autoestima, a autocrítica e o coñecemento de si mesmo. A necesidade de tomar

decisións, de elixir cun criterio propio, calculando os riscos e avaliándoos para despois asumir as

consecuencias das nosas decisións, serán capacidades que se desenvolvan nesta materia


103

2019/20

OBXECTIVOS PARA AS HABILIDADES FINANCEIRAS

O desenvolvemento desta materia terá que contribuír a que os alumnos e alumnas adquiran as

seguintes capacidades:

a) Comprender o mundo das finanzas e coma este envolve a unha persoa en tódalas etapas

da súa vida, desde unha perspectiva global e responsable que vele polo desenvolvemento

dunha sociedade xusta e equitativa.

b) Identificar as propias capacidades e intereses para a toma de decisións sobre estratexias

financeiras persoais. Actuando de forma responsable e con espírito crítico.

c) Coñecer estratexias de actuación perante as institucións financeiras , fomentando a

igualdade de dereitos e oportunidades e a non discriminación das persoas; velando sempre

pola atención especial á aquela persoas discapacitadas

d) Crear e afianzar hábitos de lectura, estudo e disciplina como medio de desenvolvemento

persoal e aproveitamento da aprendizaxe.

e) Desenvolver no alumnado a iniciativa persoal, a autoestima, a creatividade e o dominio oral

e escrito nas linguas galega e castelá no relativo a educación financieira.

f) Utilizar as linguas estranxeiras como medio de comunicación necesario no mundo

globalizado actual sobre todo nas finanzas onde o uso de termos en inglés e o moi

habitual. Procura e interpretación de información con certa fluidez nunha ou varias linguas

estranxeiras.

g) Empregar as novas tecnoloxías da información e a comunicación como ferramentas de

traballo eficaces na vida cotiá

h) Buscar, seleccionar e interpretar información, utilizala de forma crítica e responsable de

acordo co fin perseguido e comunicala de forma organizada e intelixible aos demais,

contribuíndo de xeito solidario ó desenvolvemento e á mellora do seu contorno social

i) Realizar actividades que afiancen o espírito emprendedor e que contribúan a mellorar as

capacidades de traballo en equipo, creatividade, negociación, resolución de conflitos,

iniciativa e planificación


104

2019/20

SECUENCIA DE CONTIDOS

• B1.1 Que é a educación financeira

BLOQUE 1: A EDUCACIÓN FINANCEIRA E O PRESUPOSTO PERSOAL

• B1.2 Seguridade financeira

• B1.3 Consumo intelixente

• B1.4 Aforro

• B1.5 Orzamento persoal e familiar

o B1.5.1 Que é o orzamento persoal

o B1.5.2 Como se elabora un orzamento persoal

o B1.5.3 Consellos de xestión e planificación do orzamento persoal

• B2.1. Que é o diñeiro?

BLOQUE 2: O DIÑEIRO E OS INSTRUMENTOS FINANCEIROS

o B2.1.1 Que fago se me coaron diñeiro falso? o B2.1.2 Como podo detectar un billete falso? o B2.1.3 Como enviar diñeiro o estranxeiro o B2.1.4 Podo pagar todo en efectivo? o B2.1.5 Podo saír do país con diñeiro en efectivo?

• B2.2 Bancos e contas bancarias

o B2.2.1 Que é un banco?

o B2.2.2 As contas bancarias

o B2.2.3 Contas bancarias á vista

o B2.2.4 Identificación das contas bancarias

o B2.2.5 Titularidade das contas bancarias

o B2.2.6 Proceso para abrir unha conta bancaria

o B2.2.6 Funcionamento das contas bancarias


105

2019/20

o B2.2.7 Xuros, Comisións e gastos

o B2.2.8 Contas bancarias a prazo

o B2.2.9 Límites o movementos de diñeiro na Unión Europea

• B2.3 Tarxetas bancarias e outras formas de pago

o B2.3.1 Definición

o B2.3.2 Tipos de tarxetas bancarias

Tarxetas de débito

Tarxetas de crédito

Tarxetas moedeiro

o B2.3.3 Características físicas

o B2.3.4 Vantaxes e inconvenientes do uso de tarxetas bancarias

o B2.3.5 Precaucións básicas no uso de tarxetas

o B2.3.6 Modos de pago nas compras na rede

Tarxetas virtuais

Pay-pal e outros

o B2.3.7 Medios de seguridade nas tarxetas tradicionais

• B2.4 Préstamos, créditos, liñas de desconto e protección contra a fraude

o B2.4.1 Introdución: O endebedamento intelixente

o B2.4.2 Canto custa utilizar o diñeiro prestado?

o B2.4.3 Débeda boa, débeda mala, débeda moi mala

o B2.4.4 Como saber se estamos endebedados en exceso?

o B2.4.5 Diferenza entre préstamos e créditos

B2.4.6 O préstamo persoal

o B2.4.7 O préstamo hipotecario

o B2.4.8 Medios de pago habituais na empresa: Pagaré, cheque, letra, confirming

o B2.4.9 A liña de desconto

• B2.5 Fraudes e estafas bancarias

• B2.6 Qué é un chiringuito financeiro?


106

2019/20

TEMPORALIZACIÓN

AVALIACIÓN CONTIDOS

PRIMEIRA Bloque 1

SEGUNDA Bloque 2 (B2.1) (B2.2)

TERCEIRA Bloque 2 (B2.3 (B2.4)

A temporalización das distintas materias poderán ser obxecto de cambios en vista da evolución do

alumnado durante o curso, a actualidade financeira e incluso cambios normativos e fiscais.


107

2019/20

CRITERIOS DE AVALIACIÓN.

� Recoñecer a importancia das finanzas.

Pretende verificar que os alumnos e alumnas coñecen e valoran positivamente o importante

papel económico e persoal das finanzas, unha tarefa que implica a asunción de riscos,

anticipándose aos cambios e ás necesidades da sociedade.

� Descubrir e identificar as capacidades e potencialidades propias e as características do

contorno sociolaboral, para establecer obxectivos persoais e profesionais de futuro.

Pretende valorar a capacidade do alumnado para actuar de forma autónoma e tomar decisións

sobre o seu futuro profesional de acordo co seu autocoñecemento e as posibilidades da súa

realidade socioeconómica, aproveitando o seu potencial persoal e as oportunidades do seu

contorno.

� Precisar diversos procedementos para a xeración de ideas emprendedoras, así como distintos

métodos para seleccionalas e facelas madurar.

Trátase de comprobar que os alumnos e alumnas asumen que existen técnicas específicas

que axudan a desenvolverse a nivel financeiro e a detectar posibilidades mesmo en contextos

pouco propicios.

Comprobarase o desenvolvemento da proactividade como un xeito de actuar anticipándose

aos problemas futuros, necesidades ou cambios, buscando detectar as oportunidades que

ofrece o contorno.

� Coñecer os trazos básicos das principais implicacións xurídicas e fiscais das decisións de

índole financeira

Os alumnos e alumnas deben demostrar que recoñecen a importancia das consecuencias das

súas eleccións sabendo en que diferencian unhas doutras incidindo especialmente no relativo

ás diferenzas en materia de responsabilidade e de obrigas contraídas.


108

2019/20

� Describir os principais trámites de negociación bancaria e cubrir algúns dos documentos

relacionados, facendo especial fincapé nos dereitos e obrigas fiscais.

Verifícase que os alumnos e as alumnas coñecen os procedementos básicos de negociación

bancaria, incidindo na súa familiarización cos impresos e así como que son capaces de buscar

e seleccionar información de forma obxectiva e crítica e de comunicala de forma razoada e

correcta.

� Valorar a importancia dos procesos de avaliación e das reflexións finais tras a execución dos

presupostos e da asunción de decisións.

Trátase de comprobar que os alumnos e as alumnas tomaron conciencia da necesidade de

control que todo presuposto e toma de decisións implica, que as avaliacións teñen un dobre

enfoque como comprobación e como medio de detección de erros e problemas co obxectivo

final de mellorar.

� Utilizar as novas tecnoloxías da información e da comunicación como ferramentas de uso

habitual e coñecer a terminoloxía en lingua estranxeira que está a cotío na información xerada

pola rede .

Trata de comprobar que os alumnos e as alumnas seleccionan as novas tecnoloxías axeitadas

aos traballos que deben realizar e as utilizan con frecuencia e eficacia, ao mesmo tempo que

asumen a realidade do mundo globalizado actual que esixe coñecer outras realidades

culturais e económicas, o que nos obriga a interpretar e transmitir mensaxes básicas nunha

lingua estranxeira.


109

2019/20

MÍNIMOS ESIXIBLES.

� Utilización das novas tecnoloxías da información e comunicación para a realización das

diversas tarefas que se leven a cabo.

� Simulación de apertura da conta bancaria da empresa con coñecemento das distintas

responsabilidades que ten cada forma de titular

� Estudo, análise e selección dun préstamo para iniciar unha actividade persoal ou

profesional.

� Simulación de procesos de compra e venda de produtos elixindo o produto financeiro mais

adecuado para o seu pago ou a súa financiamento

� Distinción clara da forma de utilización das distintas tarxetas que oferta o mercado

financeiro

� Coñecer e aplicar con corrección financeira as distintas formas de financiamento

empresarial, incidindo na financiamento da pequena empresa

� Interpretar as cotizacións , ratios e datos bolsistas publicados nas páxinas dos xornais .


110

2019/20

PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN.

A nota final reflectirá a evolución do alumno/a ao longo do curso e os instrumentos de avaliación

a utilizar co fin de coñecer o grao de comprensión dos distintos contidos e de consecución dos

obxectivo xerais, son:

� A debida puntualidade e participación activa na aula.

� A observación directa, que nos informe sobre:

� O interese polo traballo.

� O interese pola correcta utilización do ordenador e das distintas aplicacións nel

instaladas.

� O debido uso e ordenado arquivo de todo o material entregado (fotocopias, apuntes,

documentos, etc)

� A participación activa na planificación e organización das distintas fases ou etapas de

traballo.

� O grao de participación e implicación no desenvolvemento dos traballos encargados o

longo do curso.

� O interese pola utilización das fontes de información dispoñibles.

� A relación de colaboración e respecto cara os compañeiros.

� A realización das actividades (lecturas, vídeos, presentacións, artigos...) propostas,

ademais da puntual realización de todas as tarefas e os cuestionarios propostos ao

alumnado, xa sexan para desenvolver na aula ou como traballo para casa.

� Probas trimestrais obxectivas de adquisición de coñecementos

Debido a que as materias impártense un conxunto de alumnos moi heteroxéneo os

procedementos e instrumentos de avaliación poderán ser modificados a criterio do profesorado

para adaptalos as dinámicas concretas de cada grupo de alumnado.

A ponderación e valoración de todos os instrumentos de avaliación anteriores serán ponderados

positiva ou negativamente segundo os criterios do profesor encargado da materia.


111

2019/20

CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN.

Tanto as notas parciais como a nota final do curso calcularanse de acordo cos seguintes

parámetros:

� Para superar esta materia será requisito imprescindible a asistencia regular ás clases, xa

que a maior parte dos traballos e actividades realizaranse durante as mesmas.

� Así mesmo será requisito imprescindible para aprobar, levar ao día e ordenadamente as

distintas actividades e traballos asignados, así como usar e arquivar axeitadamente toda a

información utilizada ao longo do curso: apuntes, documentos, fichas... Todos os

alumnos/as deberán confeccionar unha axenda cos datos das fontes de información e os

distintos medios de contacto utilizados para o desenvolvemento dos distintas tarefas ao

longo do curso.

Debido ao carácter práctico que ten esta materia, a entrega de traballos e a realización de

actividades na aula terán unha ponderación na nota final do 20-30% dependendo da avaliación

� Faranse unha proba tipo test en cada avaliación, constarán de 20-30 preguntas cunha

única solución posible. Cada dúas preguntas mal respostadas, descontárase unha das

boas. Estas probas serán ponderadas cun mínimo dun 60% da nota final.

� O comportamento, asistencia a clase, coidado do material, respecto aos demais

compañeiros e profesor, participación en clase terá unha ponderación do 10% na nota final.

� A cualificación será numerada de 1 a 10 puntos, debendo sempre acadar unha nota dun 5

para poder superar a materia.

� A cualificación final dependerá do resultado da cualificación obtida ao longo do curso que

xa reflicte o esforzo realizado por parte do alumno.

� Cabe a posibilidade,no enunciado dos exames e dos traballos de cada avaliación a

especificación da baixada de nota polas faltas de ortografía e mala presentación dos

mesmos

� Copiar nos exames o calquera outra irregularidade no desenvolvemento dos mesmos

detectado polo profesor/a implicará suspender dita avaliación, podéndose repetir

“exclusivamente” nas probas finais de xuño ou setembro do curso correspondente,

segundo proceda.

� A cualificación de cada estandar valorarase do seguinte xeito:


112

2019/20

1.

2.

Proba escrita 85%

3.

Taballo individualizado ou en grupo 5%

Observación na aula 10%

Sistema de recuperación das notas parciais non superadas.

Non haberá probas específicas de recuperación parcial para o alumnado ao longo do curso que

puidesen retardas as distintas fases da secuenciación-temporalización prevista para a materia e

que necesariamente deben cumprirse para abordar o proxecto integramente.

Dado que o proceso de avaliación é un proceso continuo, para superar unha avaliación suspensa,

as posibilidades de recuperación consistirán nalgunhas das seguintes: realizar as actividades

pendentes, superar as probas escritas de carácter obxectivo que se propoñan en relación cos

contidos conceptuais, asistir con maior regularidade ás clases, mellorar a realización e

presentación dos traballos propostos ou, de ser o caso, mellorar o desenvolvemento da actividade

na aula.

Aqueles alumnos/as que non superen a materia na convocatoria de Xuño realizarán unha proba

única extraordinaria de recuperación no mes de Setembro que versará sobre os contidos

expostos nesta programación e incluirá algunha cuestión de tipo teórico relacionada co programa

e varios exercicios prácticos sobre os contidos que se traballaron na aula ao longo do curso. A

proba cualificarase de 0 a 10 puntos, sendo necesario obter unha cualificación mínima de 5 puntos para superala.


113

2019/20

METODOLOXÍA DIDÁCTICA.

Tendo como fío condutor educación financeira, que aporte valor engadido á sociedade., a

observación e a exploración do contorno, a planificación e a organización dos datos a vista do

tomar unha decisión,a realización de diferentes tarefas, a asunción de responsabilidades e a toma

de decisións, etc. son accións que posibilitan a adquisición de aprendizaxes significativas e útiles

para o desenvolvemento persoal e profesional dos participantes.

� Utiliza as novas tecnoloxías da información e a comunicación como ferramenta integrante

do proceso de ensinanza-aprendizaxe. O uso do correo electrónico, o deseño e a

manipulación de materiais multimedia como medios habituais de traballo, permite aos

alumnos e alumnas familiarizarse cos medios e técnicas de comunicación actuais que

facilitan o achegamento a outras realidades culturais e socioeconómicas.

� Fomenta o uso e a práctica dunha lingua estranxeira como medio de comunicación para

realizar o intercambio comercial de produtos co socio exterior.

O uso do inglés ou outra lingua estranxeira supón non só unha mellora da competencia

lingüística senón que amplía o coñecemento e interese por outras culturas, o que contribúe a

desenvolver a dimensión europea e internacional da educación.


114

2019/20

ACCIÓNS DE CONTRIBUCIÓN AO PLAN DE FOMENTO DAS TIC's

O propio desenvolvemento da materia na aula de informática e a utilización habitual de software

ofimática, contribúe a integración da tecnoloxías da información e a comunicación no traballo

diario. Non se trata só de que o alumnado adquira destrezas no manexo de distintos programas

informáticos , senón de que adquiran a capacidade de empregar estes soportes para plasmar as

súas ideas e relacionarse co entorno. Empregaranse programas informáticos de busca de

información, tratamento de información (procesador de textos, editor de presentacións, folla de

cálculo), tratamento dixital de imaxes e vídeo...No bacharelato no traballo de moitos problemas

económicos estudados é preciso o emprego de índices ou indicadores. Este nivel de traballo e

abstracción precisa do dominio das fontes de información: onde están, como utilizalas, que datos

son máis fiables, etc. ás que se lle deberá dar unha atención especial para adquirir a destreza

necesaria no seu uso. Así mesmo, no día a día empregaranse as fontes de información dixitais

como medio de obtención de información que permita conectar os conceptos traballado na aula co

mundo real.


115

2019/20

MATERIAIS E RECURSOS DIDÁCTICOS.

Material baseado en diferentes fontes:elaboración polo profesor/a., libros de texto, vídeos,

enquisas,..

As tecnoloxías da información e comunicación tamén terán un papel destacado no

desenvolvemento desta materia

Dito material será complementado con material audiovisual que se utilizará na aula de Informática

onde se desenvolverán as clases correspondentes a esta materia.

Dada a metodoloxía empregada, Internet convértese nunha ferramenta clave de traballo neste

proxecto.

Empregarase a Aula Virtual como motor de comunicación entre os alumnos e o profesorado

NO PRESENTE CURSO INCRIBIRASE O ALUMNADO E O CENTRO NO CONCURSO GEPEESE QUE SE DESENVOLVERÁ EN TRES FASES ELIMINATORIAS. PRIMEIRA FASE NO MES DE MAIO


116

2019/20 HABILIDADES FINANCEIRAS PARA A VIDA DIARIA (1º BACHARELATO)

OBXECTIVOS CONTIDOS CRITERIOS DE A AVALIACIÓN ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE COMPE-TENCIAS

BLOQUE 1: A EDUCACIÓN FINANCEIRA E O ORZAMENTO PERSOAL E FAMILIAR

A

b

e

f

g

B1.1 Que é a educación financeira?

Administrar o recursos persoais dun xeito responsable que asegure a súa estabilidade financeira no presente e n futuro B1.2 Seguridade financeira

a) Recoñecer a importancia das finanzas

b) Verificar que o alumnado coñece e valora o papel

económico e persoal das finanzas coa conseguinte

asunción de riscos e anticipación aos cambios sociais

c) Procurar a seguridade e estabilidade financeira persoal

CCL

CMCCT

CSC

CSIEE

a

b

c

e

f

g

h

B1.3 Consumo intelixente

B1.4 Aforro

Administrar e xestionar a súa renda persoal e analizar os distintos destinos que lle pode asinar para cubrir distintas necesidades e deseñar un orzamento persoal con distintas medidas que eviten ou limiten as posibles desviacións.

Identificar os distintos produtos de aforro, consumo e inversión e valorar a súa oportunidades de contratación .

B1.5 Orzamento persoal

B1.5.1 Que é orzamento persoal

B1.5.2 Como se elabora un

Orzamento persoal.

B1.5.3 Consellos de xestión

a) Identificar o concepto de consumo intelixente e

responsable

b) Definir a etapas que permiten a toma de decisión do

consumo intelixente.

c) Decisións que conducen ó aforro e análise da súa

importancia na vida persoal e familiar

d) Analizar os riscos financeiros en distintas situacións e

contextos en relación a asignación da renda (Consumo,

aforro, inversión)

e) Interpretación gráfica e análise comparativo do

consumo, aforro e inversión)

f) Elaborar un orzamento de gastos/ingresos persoal e

familiar estable e seguro.

CMCCT

CSC

CCL

CD

CSIEE

CAA


117

2019/20

e planificación do orzamento persoal g) Valorar a capacidade do alumnado para actuar de xeito

autónomo na toma de decisión do seu futuro segundo

as posibilidades da realidade socioeconómica persoal. HABILIDADES FINANCEIRAS PARA A VIDA DIARIA (1º BACHARELATO)


BLOQUE 2: O DIÑEIRO E OS INSTRUMENTOS FINANCEIROS

a

b

e

f

g

h

Analiza a importancia do diñeiro na vida persoal e no ámbito social.

Identificar os diferentes usos e os actos fraudulentos.

B2.1. Que é o diñeiro?

B2.1.1 Que fago se me coaron diñeiro falso?

B2.1.2 Como podo detectar un billete falso

B2.1.3 Como enviar diñeiro ó estranxeiro

B2.1.4 Podo pagar todo en efectivo?

B2.1.5 Podo saír do país con diñeiro efectivo?

a) Identificar os usos e a necesidades de diñeiro

b) Describir os medios para identificar o diñeiro falso

c) Identificar os métodos de actuación e as consecuencias

da circulación de diñeiro falso

d) Condicións de utilización do diñeiro a nivel internacional.

CMCCT

CD

CAA

CCL

CSC

CSIEE


118

2019/20

a

b

c

d

e

f

g

h

i

Identificar os axentes financeiros e a súa funcionalidade. Estudar a capacidade de negociación coas entidades financeiras e os principais produtos financeiros e análise dos custos financeiros.

B2.2 Bancos e contas bancarias

B2.2.1 Que é un banco?

B2.2.2 As contas bancarias

B2.2.3 Contas bancarias á vista

B2.2.4 Identificación das contas bancarias

B2.2.5 Titularidade das contas bancarias

B2.2.6 Proceso para abrir unha conta bancaria

B2.2.6Funcionamento de contas bancarias

B2.2.7 Xuros, Comisións e gastos

B2.2.8 Contas bancarias a prazo

B2.2.9 Límites o movementos de diñeiro na Unión Europea

a) Identificar as entidades financeiras e as súas características e obrigas financeiras

b) Coñecer as distintas condicións financiaras e tarifas dos produtos financeiros ofrecidas ós clientes

c) Procedementos para contratar un produto financeiro. Coñecer os dereitos e obrigas dos consumidores e os procedementos de reclamación en caso de incumprimento das condicións pactadas.

d) Analizar o distintos tipos de xuros e comisión que poden ser ofrecidos por distintas entidades.

e) Manexo de documentos oficiais específicos de contratos, reclamación, contas correntes…

f) Aproveitar e analizar as oportunidades do entorno.

CCL

CMCCT

CD

CSIEE


119

2019/20

HABILIDADES FINANCEIRAS PARA A VIDA DIARIA (1º BACHARELATO)


a

b

c

d

e

f

g

h

i

Analizar a utilidade das tarxetas de bancarias e a súa tipoloxía .

Considerar a gran implicación na actualidade dos medios de pago por internet e a banca electrónica e as súas formas de operar en condicións de seguridade.

B2.3 Tarxetas bancarias e outras formas de pago

B2.3.1 Definición

B2.3.2 Tipos de tarxetas bancarias

Tarxetas de débito

Tarxetas de crédito

Tarxetas moedeiro

B2.3.3 Características físicas

B2.3.4 Vantaxes e inconvenientes do uso de tarxetas bancarias

B2.3.5 Precaucións básicas no uso de tarxetas

B2.3.6 Modos de pago nas compras na rede:

Tarxetas virtuais

Pay-pal e outros

B2.3.7 Medios de seguridade nas tarxetas tradicionais

B2.3.7 A Banca electrónica

a) Identificar as tarxetas bancarias segundo a súa tipoloxía,

características físicas e elementos integrantes.

b) Descrición da súa utilidade e facilidades de uso.

c) Valorar as vantaxes e inconvenientes do seu uso.

d) Identificar os medios de seguridade na operativas das tarxetas

de crédito e as recomendacións de seguridade.

e) Manexo na operativa da banca electrónica.

f) Valorar as vantaxes e inconvenientes da operativa coa banca

electrónica

g) Analizar os distintos medios de pagos nas redes e aprender a

utilizalas.

h) Considerar a utilidade e riscos de seguridade de uso dos

medios de pago na rede .

i) Comprobar que o alumnado asume que existen técnicas

específicas que axudan a desenvolverse a nivel financeiro e a

detectar posibilidades mesmo en contextos pouco propicios.

j) Utilizar as novas tecnoloxías da información e comunicación

como ferramentas de uso habitual e, coñecer e interpretar a

terminoloxía en linguas estranxeiras que está a cotío na

información xerada pola rede

CMCCT

CD

CAA

CSIEE


120

2019/20

HABILIDADES FINANCEIRAS PARA A VIDA DIARIA (1º BACHARELATO)

OBXECTIVOS

CONTIDOS CRITERIOS DE A AVALIACIÓN ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE COMPE-TENCIAS

a

b

c

e

f

g

h

i

Identificar as necesidades de financiamento ó longo do tempo, analizando os distintos instrumentos e tipos de financiamento existentes en función das necesidades e características tendo presente a capacidade de endebedamento que permitan garantir a estabilidade e seguridade financeira.

Coñecer os medios de pago habituais.

B2.4 Préstamos, créditos, liñas de desconto e protección contra a fraude

B2.4.1 Introdución: O endebedamento

intelixente

B2.4.2 Canto custa utilizar o diñeiro prestado?

B2.4.3 Débeda boa, débeda mala, débeda

moi mala

B2.4.4 Como saber se estamos endebedados

en exceso?

B2.4.5 Diferenza entre préstamos e créditos

B2.4.6 O préstamo persoal

B2.4.7 O préstamo hipotecario

B2.4.8 Medios de pago habituais na empresa:

Pagaré, cheque, letra, confirming

B2.4.9 A liña de desconto

a) Recoñecer as características e diferenzas entre

préstamos e créditos (pólizas de crédito).

b) Analizar as características dos préstamos e diferenciar os

distintos tipos segundo as garantías esixidas, os custos

financeiros, prazo e risco

c) Identificar os distintos custos financeiros do

endebedamento. Diferenciar o TXN e o TAE e os

distintos tipos de xuros.

d) Analizar a capacidade de endebedamento que podemos

acadar en cada momento.

e) Representación gráfica das operación de financiamento

segundo os xuros.

f) Seleccionar o tipos de préstamos máis idóneo segundo a

función e finalidade á que se destina.

g) Identificar os medios de pago máis habituais para as

empresas

CMCCT

CD

CAA

CSC


121

2019/20

PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DO DEPARTAMENTO DE ECONOMÍA


2º BACHARELATO

ECONOMÍA DA EMPRESA


122

2019/20

7. PROGRAMACIÓN ECONOMÍA DA EMPRESA 2º BACHARELATO

7 PROGRAMACIÓN ECONOMÍA DA EMPRESA 7.1 OBXECTIVOS XERAIS. COMPETENCIAS.SECUENCIACIÓN E TEMPORALIZACIÓN 123-131 Obxectivos xerais da materia de Economía da Empresa 123

Contribución da materia ao logro das competencias básicas 124-125

Secuenciar e temporalizar os contidos por unidades e /ou proxectos 126-127

Obxectivos específicos por unidades didácticas e secuenciación 128-131

7.2 RELACIONAR PARA CADA UNIDADE: 132-137 Contidos, criterios de avaliación, competencias clave e estándares , mínimos esixibles 138-139

Grao mínimo de consecución 140-141

Peso na cualificación 138-139

Instrumentos de avaliación 142

Temas transversais 143-144

7.3 METODOLOXÍA DIDÁCTICA: 145-154 Estratexias metodolóxicas 145-149

















Avaliación extraordinaria (ESO- BACH) 160

Procedementos para a avaliación extraordinaria: características da proba escrita

Materias pendentes de cursos anteriores 160-161

Procedemento para o seguimento e avaliación das materias pendentes: Traballo, probas, etc.

Criterios de cualificación: valoración de traballos, probas escritas, outras.


123

2019/20

7.1 OBXECTIVOS XERAIS. COMPETENCIAS. SECUENCIACIÓN.TEMPORALIZACIÓN

OBXECTIVOS XERAIS DA MATERIA DE ECONOMÍA DA EMPRESA

1. Os alumnos/as deben desenvolver as capacidades enunciadas nos obxectivos xerais que se

expresan a continuación, de acordo co establecido no currículo do Bacharelato aprobado por

Decreto do 29 de xuño de 2015:

2. Analizar as características máis relevantes e o funcionamento económico global dos distintos

tipos de empresa, identificando as súas funcións, obxectivos, organización, a investigación, o

papel das innovacións tecnolóxicas e as principais normas xurídicas que as afectan.

3. Apreciar o papel das empresas na satisfacción das necesidades das persoas consumidoras e no

aumento da calidade de vida e benestar da sociedade, así como elaborar xuízos ou criterios

persoais sobre as súas disfuncións.

4. Valorar criticamente as posibles consecuencias sociais e ambientais da actividade empresarial,

así coma a súa responsabilidade no esgotamento dos recursos naturais, sinalando a súa

repercusión na calidade de vida das persoas.

5. Identificar as consecuencias que, para as empresas e a sociedade, ten a globalización da

economía e as posibles liñas de conduta que se deben adoptar fronte ao fenómeno, adquirindo

conciencia das desigualdades e efectos que este xera.

6. Identificar os dereitos e obrigas das traballadoras e dos traballadores, valorando a necesidade

que estes colectivos e a sociedade teñen de acadar un elevado grao de conciliación da vida

laboral e familiar. A súa relación cos obxectivos empresariais.

7. Valorar a importancia da seguranza e hixiene no traballo e da prevención dos riscos laborais.

8. Analizar o funcionamento de organizacións e grupos en relación coa aparición e resolución de

conflitos.

9. Analizar as distintas políticas de márketing que adoptan as empresas segundo os mercados a

que se dirixen, valorando os límites éticos que as devanditas políticas deben considerar.

10. Establecer, de modo xeral, os datos máis relevantes da información contida nas contas anuais

dunha empresa e interpretar a información transmitida

11. Identificar as principais fontes de financiamento das empresas, analizando as diferentes

opcións posibles.

12. Utilizar as tecnoloxías da información e da comunicación e mais outros medios, obter,


124

2019/20

seleccionar e comprender de maneira clara e coherente informacións sobre feitos relevantes do

ámbito empresarial internacional, nacional e local e facer unha valoración crítica delas.

13. Amosar iniciativa, creatividade, autonomía persoal e participación activa no deseño,

planificación e elaboración dun pequeno proxecto empresarial utilizando para a súa

elaboración medios informáticos.

14. Analizar a actividade económica das empresas, en especial as galegas, a partir das súas áreas de

organización, relacións internas e a súa dependencia externa. Valorar a importancia que para a

economía galega teñen as pequenas e medianas empresas, así como as cooperativas, como

xeradoras de emprego, innovación e como motores do desenvolvemento económico e social.

CONTRIBUCIÓN DA MATERIA AO LOGRO DAS COMPETENCIAS

1. Sentido de iniciativa e espírito emprendedor

2.

, ao empregar os procesos de toma de

decisións para planificar estratexias de comportamento e abundando na idea de que o traballo

serio e suxeito a planificación previa conduce a que os proxectos de futuro teñan éxito e así, o

alumnado poderanos acometer con confianza en si mesmos, nas súas posibilidades , para que

se sintan seguros dos seus propios criterios e para que poidan analizar con espírito crítico as

mensaxes e sendo conscientes de que dispoñen das armas adecuadas para afrontar e asumir

retos.

A competencia de aprender a aprender

3.

, tales como a autonomía, a perseveranza, a

sistematización, a reflexión crítica e a habilidade para comunicar resultados.

A competencia social e cívica

4.

desenvólvese coa análise da responsabilidade social e

medioambiental das empresas é ser críticos con aquelas empresas multinacionais que, movidas

unicamente por intereses crematísticos, xeran altos custos sociais.

A competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía ,ao analizar o

ámbito empresarial esixe sintetizar as características máis relevantes dunha situación real e

importante do sistema socioeconómico. Tamén, a análise do tecido empresarial e, en especial, a

contribución social das pemes como vía principal para xerar riqueza e emprego, complementa

o coñecemento da realidade social en que vivimos. A competencia matemática, a modelización,

constitúe unha ferramenta básica para tratar a información e colabora a que o alumnado

traballe o razoamento matemático. Do mesmo modo, a utilización das linguaxes gráfica e

estatística axuda a interpretar mellor a realidade expresada polos medios de comunicación.

Non menos importante resulta a interacción entre a linguaxe natural, numérica e gráfica, como


125

2019/20

forma de ligar o tratamento da información . Así a competencia matemática aplícase á área das

ciencias economícas como un dos instrumentos que capacita para entender e decidir no mundo

empresarial. A través das operacións de matemáticas financeiras e problemas propios de

contabilidad de empresa, que imos traballar de maneira moi intensa a través dos exercicios

nesta materia, imos facilitar que os alumnos fomenten as súas habilidades para utilizar e

relacionar os números, as súas operacións básicas, os símbolos e as formas de expresión e

razoamento matemático, tanto para producir e interpretar distintos tipos de información, coma

para ampliar o coñecemento sobre aspectos cuantitativos da realidade e para resolver

problemas relacionados coa vida cotiá e co mundo laboral. Forma parte da competencia

matemática a habilidade para interpretar e expresar con claridade e precisión informacións,

datos e argumentacións, A competencia dixital,

5.

para buscar, obter, procesar e comunicar

información, etc., que lles achegan ao noso alumnado a oportunidade para analizar datos do

mercado e da empresa.

A capacidade de comunicación lingüística

6.

, ao ter que analizar o modo en que as empresas se

dirixen aos cidadáns, os distintos rexistros que utilizan e as formas de convencer o consumidor

para levar a cabo a compra, tendo en conta que dispoñer desta competencia implica ter

conciencia das convencións sociais, dos valores e aspectos culturais e da versatilidade da

linguaxe en función do contexto e a intención comunicativa. Ao empregar recursos como a

prensa, internet, información de bancos etc., como fonte de información, así como ao

desenvolver as actividades que obrigarán a alumnos e alumnas a expresarse con rigor

utilizando a linguaxe técnica propia da empresa.

A conciencia e expresións culturais

, abórdase nos temas de marketing pois non en van, á

publicidade en ocasións chamóuselle a oitava arte, e os publicistas empéñanse en envolver os

seus produtos coa maior beleza posible e, deste xeito, favorecer a compra por parte do

consumidor


126

2019/20

SECUENCIACIÓN E TEMPORALIZACIÓN



1ª Avaliac.

B1 BLOQUE 1: EMPRESA E EMPRESARIO

1

B1.1 A empresa e o empresario

Setem. 10

B1.2 Clasificación, componentes, función e obxectivos da empresa B1.3 Análise do marco xurídico que regula a actividade empresarial B1.4 Funcionamento e creación de valor B1.5 Interrelacións co entorno económico e social B1.6 Valoración da responsabilidade social e medioambiental da empresa

2 B1.7 Clasificación, componentes , función e obxectivos da empresa Outubro

8-9

B1.8 Análise do marco xurídico que regula a actividades empresarial Finais outubro

3

B1.9 Funcionamento e creación de valor

Out/Nov 10-11

B1.10 O contorno da empresa. Interrelacións co entorno económico-social B1.11 Valoración da responsabilidade social e medioambiental

B2 BLOQUE 2: DESENVOLVEMENTO DA EMPRESA B2.1 Localización e dimensión empresarial B2.2 Estratexias de crecemento interno e externo B2.3 Consideración da importancia das PEMEs e as estratexias de mercado B2.4 Internacionalización, competencia global e tecnoloxía B2.5 Identificación dos aspectos positivos e negativos das multinacionais

6

B4 BLOQUE 4:A FUNCIÓN PRODUCTIVA

Nov 10

B4.1 O proceso productivo. Eficiencia e productividade

B4.2 Investigación, desenvolvemento innovación (I+D+I) como elementos clave para o cambio tecnolóxico e a mellora da competividade

B4.3 Custos :clasificación e cálculo dos custos na emoresa B4.4 Cálculo e interpretación do limiar de rendibilidade da empresa Novembro



2ª Avaliac.

B4.5 Os inventarios da empresa e os custos de xestión xaneiro 9-10 7 B4.6 Modelos de xestión de inventarios

4

B3 BLOQUE 3:DIRECCIÓN E ORGANIZACIÓN DA EMPRESA

febreiro 9-10

B3.1 A dividión técnica do traballo e a necesidade da organización no mercado actual

B3.2 Funcións básicas da dirección. B3.3 Planificación e toma de decisión estratéxicas B3.4 Deseño e análise da estructura organizativa formal e informal Febreiro

5 B3.5 A xestión de recursos humados e a súa incidencia na motivación B3.6 Os conflitos de intereses e a súas vías de negociación febreiro 4-6

9

B6 BLOQUE 6: A INFORMACIÓN NA EMPRESA B6.1 Obrigas contables da empresa

marzo 10-12

B6.2 A composición do patrimonio e a súa valoración B6.3 As contas anuais e a imaxe fiel da empresa B6.4 Elaboración do balance de situación e da conta de perdas e ganancias B6.5 Análise financiero e interpretación da información contable B6.6 A fiscalidde empresarial: Figuras impositivas e a súa estructura Marzo


127

2019/20

Avaliación

UNIDADES DIDÁCTICAS Temporalización Probas avaliación Tema /


3ª Avaliac.

10 B6.7 Elaboración do balance de situación e da conta de perdas e ganancias abril 10-12 B6.8 Análise económico/financeiro e interpretación da información contable

8

B5 BLOQUE 5:A FUNCIÓN COMERCIAL DA EMPRESA

Abril/mai 4-6

B5.1 Concepto e clases de mercado. Departamento comercial B5.2 Técnicas de investigación de mercados e segmentación de mercados B5.3 Variables do márketing-mix e elaboración de estratexias B5.4 Estratexias e márketing e a ética empresarial B5.5 Aplicación ao márketing das tecnoloxías da información (TIC) Abril

11 B7 BLOQUE 7: A FUNCIÓN FINANCEIRA

maio 8-10

B7.1 A estructura económica e financeira da empresa B7.2 Concepto e clases de investimentos

B7.3 Valoración de proxectos de inversión B7.4 Recursos financeiros da empresa. Financiamento interno e externo B7.5 Análise de fontes alternativas de financiación interna e externa B7.6 Ciclos da empresa e periodo medio de maduración Maio


128

2019/20

OBXECTIVOS E SECUENCIACIÓN

Os contidos da materia desenvólvense ao longo de 11 unidades didácticas, tal e como se amosa a

continuación:

SECUENCIACIÓN OBXECTIVOS

Actividade económica e empresa.

BLOQUE 1

U.D. 1: A EMPRESA E O EMPRESARIO

As funcións da empresa na economía.

A empresa e o empresario.

funcionamento económico da empresa.

Os compoñentes da empresa.

Obxectivos da empresa.

Teorías sobre o empresario.

A empresa o os tipos de mercado.

Criterios de clasificación das empresas.

U.D 2: CLASES E FORMAS DE EMPRESA.

As empresas segundo a súa forma xurídica.

O empresario individual.

As sociedades personalistas.

A sociedade de personalidade limitada.

A sociedade anónima.

As sociedades de interese social.

contorno xeral da empresa.

U.D 3: ESTRATEXIA E DESENVOLVEMENTO

EMPRESARIAL

Obx.1 Analizar as característica máis relevantes dos tipos

de empresas identificando os seus componentes,

obxectivos,función e interrelacións entre elas.

Obx.2. valorar e interpretar o papel das empresas na

satisfación de necesidades dos consumidores e a mellora na

calidade de vida e estado do bienestar dende o punto de

vista da responsabilidade social

Obx.3 .Valorar a importancia de I+D+I , das TIC e redes

sociais para as empresas e para a sociedade, así como, a

globalización económica en relación coa comperitividade,

crecemento e localización

Obx.10. Afianzar o espírito emprendedor a través do

fomento das cualidades emprendedoras e creativas

Obx.1 Analizar as características máis relevantes dos

distintos tipos de empresas e identificar o seus

componentes, función, obxectivos, organización e

interrelacións.


129

2019/20

O contorno específico da empresa.

As forzas competitivas do sector.

Análise estratéxico: análise DAFO.

A estratexia competitiva da empresa.

A responsabilidade social e medioambiental da

empresa.

O marco xurídico da actividade empresarial.

Obx.2. valorar e interpretar o papel das empresas na

satisfación de necesidades dos consumidores e a mellora na

calidade de vida e estado do bienestar dende o punto de

vista da responsabilidade social

Obx 5. Tomar decisións a partir da análise de situacións

reais ou imaxinarias entre distintas alternativas que se

plantexan nas áreas funcionais

Obx.10. Afianzar o espírito emprendedor a través do

fomento das cualidades emprendedoras e creativas







Obx.4. Analizar o funcionameto de organización e grupos

en relación coa aparición e resolución de conflictos.




Localización e dimensión empresarial.

BLOQUE 2

A localización comercial e de servizos.

A dimensión das empresas.

O proceso de crecemento das empresas.

A integración vertical.

O crecemento externo.

A importancia das PEMES na economía.

A internacionalización e competencia

globais: as multinacionais.

BLOQUE 3

A dirección da empresa a as súas funcións.

U.D. 4: DIRECCIÓN E ORGANIZACIÓN DA EMPRESA

A función de planificación.

A función de control.

A función de organización.

A organización formal e informal.

Os organigramas.

Tipos de estrutura organizativa.

As funcións da dirección de recursos humanos.

U.D 5:A XESTIÓN DE RECURSOS HUMANOS.

A motivación humana.

Factores de motivación.

Dirección e liderado.

A comunicación interna da empresa

Selección e formación de persoal.

Os contratos de traballo Obx.4. Analizar o funcionameto de organización e grupos


130

2019/20

en relación coa aparición e resolución de conflictos.




BLOQUE 4

Area de produción da empresa.

U.D 6: ÁREA DE PRODUCIÓN DA EMPRESA.

Tipos de sistemas produtivos.

Produción e eficiencia.

Custos, ingresos e beneficios da empresa.

Os compoñentes do custo.

O limiar de rendibilidade.

O limiar de produción.

A produtividade como indicador da eficiencia.

U.D: ÁREA DE APROVISIONAMENTO

Coñecemento tecnolóxico e I+D+i

Concorrencia e calidade.

Os inventarios da empresa.

Modelos de xestión de inventarios.

Valoración de inventarios.

As externalidades da produción.








BLOQUE 5

A actividade comercial e a súa evolución.

U.D 8: ÁREA COMERCIAL. O MÁRKETING

O proceso de planificación do Marketing.

O mercado e a demanda.

Investigación de mercados.

Análise do consumidor.

A segmentación de mercados.

Técnicas de segmentación e posicionamento.

Os instrumentos de Marketing Mix.








Obx 6. Analizar as distintas políticas de márketing que

desenvolven as empresas segundo os mercados aos que se

dirixen, valorando os límetes éticos que deben contemplar.

Comprender a necesidade de desenvolfer un márketing

social para que os obxectivos das empresas sexan

compatibles cos da sociedade, mellorando o bienestar


131

2019/20

BLOQUE 6

O patrimonio da empresa.

U.D 9: ESTADOS FINANCEIROS DA EMPRESA E

FISCALIDADE.

Os elementos e as masas patrimoniais.

O sistema de información da empresa: A

contabilidade.

O balance de situación

A conta de resultados.

O plan xeral de contabilida

A estructura económica e financeira da empresa.

O fondo de manobra.

Análise financeiro do balance.

Desequilibrios patrimoniais.

O período medio de maduración da empresa.

U.D 10:. ESTADOS FINANCEIROS DA EMPRESA II

O período medio de maduración financeiro.

Análise económico da empresa.

Rendibilidade económica e financieira.

Rendibilidade e estrutura financeira da

empresa.

A fiscalidade das empresas.

Os impostos que pagan as empresas.

Obx 7. Interpretar os estados das contas anuais das

empresas, identificando os posibles desequilibrios

económicos e financeiros, e propor medidas correctoras.

Obx 7. Interpretar os estados das contas anuais das

empresas, identificando os posibles desequilibrios

económicos e financeiros, e propor medidas correctoras.

BLOQUE 7

A función financeira da empresa.

U.D 11: A FUNCIÓN FINANCEIRA DA EMPRESA.

Fontes de financiamento.

As constitucións de empresa.

As ampliacións de capital social na empresa.

Autofinanciamento.

Financiamento externa da empresa.

As decisións de investimento.

A equivalencia de capitais no tempo.

Criterios de selección de investimentos

estáticos.

O VAN.

O TIR.

A amortización dos investimentos.

O período medio de maduración da empresa.

O período medio de maduración financeiro.





132

2019/20


1ª Avaliación



Tem

a/U

D

Identif. contidos

Identific Estándar


Instrumentos


Prob oral

Trab ind Trab grup

Cad Cla

Rúb (2)


1

B1.1 EC.B1.1.1 CAA/CSC Describe os elementos da empresa e as súas funcións e identifica os tipos de empresarios 85% 5%

10% x

B1.2 EC.B1.2.1

CCL/CSIEE Describe as función da empresa na economía 85% 5% 10%

EC.B1.2.2 CCL/CSIEE Describe os elementos da empresa en relación coas súas función e obxectivos 85% 5% 10% x x

B1.3 EC.B1.3.1 CCL/CSIEE/CCEC Valorar a creación de valor que realizan as empresas na sociedade 85% 5% 10% x

B1.4 EC.B1.4.1 CCL/CSIEE/CCEC Analiza para un caso práctico, os distintos criterios de clasificación de empresas. Segundo dimensión, área de actividade, área xeográfica, forma xurídica, titularidade do capital………

85% 5% 10% x

x

EC.B1.4.2 CCL/CSIEE/CCEC Analiza a actividade das empresas no crecemento e progreso económico 85% 5% 10% x

B1.5 EC.B1.5.1 CSC/CAA Distingue as diferentes formas xurídicas das empresas e relacionas coas esixencias de capital e coas responsabilidades para cada tipo 85% 5%

10% x

2

EC.B1.5.2 CAA/CSC Valora as formas xurídicas das empresas máis apropiadas en cada caso, en función das características concretas aplicando o razonamento sobre clasificación de empresas

85% 5% 10% x x


133

2019/20

EC.B1.5.3 CCLCSC

Distingue as distintas formas xurídicas e coñece os conceptos relativos ás partes nas que se divide o capital: acción e participación. En particular os conceptos de dividendos, valor nominal, valor efectivo e teórico.

85% 5% 10% x

EC.B1.5.4 CCLCSC Relaciona as diferentes formas xurídicas coa responsabilidade dos socios 85% 5%

10%

B1.6 EC.B1.6.1 CSC/CMCCT/CSC Identifica os diferentes tipos de empresas e empresarios que actúan no seu entorno e a forma de interrelacionarse con seu contorno máis próximo 85% 5%

10% x

B1.7

EC.B1.7.1 CD/CSC/CSIEE Analiza a relación entre empresa, sociedade e medioambiente. Valora os efectos positivos e negativos das actuacións empresariais no ámbito social e medioambiental

85% 5% 10%

3

EC.B1.7.2 CD/CSC/CSIEE Analizar a relación da empresa coa sociedad, estudando a análise estratéxica: análise PEST, forzas de Porter, análise DAFO e a creación de valor.

85% 5% 10% x

B2.1 EC.B2.1.1 CD/CSC/CSIEE

Describe e analiza os diferentes factores que determinan a localización e a dimensión dunha empresa e valora a trascendencia futura para a empresa de ditas decisiones.

85% 5% 10% x

6

B2.2 EC.B2.2.1 CD/CMCT/CSIEE Valora o crecemento da empresa como estratexia competitiva . 85% 5% 10%

EC.B2.2.2 CD/CMCT/CSIEE Relaciona as economías de escala coa dimensión óptima da empresa 85% 5% 10%

EC.B.2.2.3 CAA/CD/CMCCT Analiza as estratesias de crecemento interno e externo a partir de supostos concretos 85% 5%

10%

EC.B2.2.4 CCL/CMCCT/CSIEE Explica e distingue as estratexias de especialización e diversificación 85% 5% 10%

B2.3 EC.B.2.3.2 CSC/CSIEE Examina o papel das pequeñas e medianas empresas no noso país e valora as estratexias e formas de actuar, así cmo a vantaxes e inconvenientes 85% 5%

10%

B2.4 EC.B.2.4.1 CD/CMCCT/CSC Estuda e analiza o impacto da incorporación da innovación e das novas tecnoloxías na estratexia da empresa, e relacionao coa capacidade para competir dun xeito global

85% 5% 10%

B2.5 EC.B.2.5.1 CMCCT/CD/CAA Describe as característica e as estratexias de desenvolvemento da empresa multinacional, e valora a importancia da responsabilidade social e ambiental 85% 5%

10% x

B4.1 EC.B.4.1.1 CAA/CSC/CSIEE Coñece os conceptos fundamentais da producción, os procesos produtivos e a eficiencia. 85% 5%

10%

EC.B.4.1.2 CAA/CSC/CSIEE Realiza cálculos de producividade de distintos factores e interpreta os resultados, coñecendo medios e alternativas de mellra da produtividade 85% 5%

10% x

EC.B.4.1.3 CMCCT/CSC Analizar e valorar a relación entre a produtividade e o salario dos traballadores tendo en conta a eficiencia económica. 85% 5%

10%

B4.2 EC.B.4.2.1 CAA/CSC/CMCCT

Reflexiona sobre a importancia, para a sociedade para a empresa, da investigación e a innovación tecnolóxica en relación coa competitividade e o crecemento.

85% 5% 10% x

B4.3 EC.B.4.3.1 CMCCT/CAA/ASC

Diferencia os ingresos custos xerais dunha empresa e identifica os beneficios ou perdas xerdos ao longo do exercicio económico, aplicando raznamentos matemáticos para a interpretación de resultados.

85% 5% 10% x

EC.B.4.3.2 CD/CMCCT Manexa e calcula os distintos tipos de custos, ingresos e beneficios dunha empresa e representaos gráficamente 85% 5%

10% x


134

2019/20

B4.4 EC.B.4.4.1 CD/ CMCCT Recoñece o limiar de vendas necesario para a supervivencia da empresa. 85% 5% 10% x

EC.B.4.4.2 CSIEE/ CMCCT Analiza los métodos de análisis coste beneficio y análisis coste eficacia como medios de medición y evaluación, de ayuda para la toma de decisiones. 85% 5%

10%

2ªAvaliación



Tem

a/U

D

Identif. Contidos

Identific Estándar


Instrumentos


Prob oral

Trab ind Trab grup

Cad Cla

Rúb (2)


7 4

B4.5 EC.B4.1.1 CAA/CSIEE Valora a relación entre o control de inventarios e a produtividad e a eficiencia nunha empresa. 85% 5%

10% x

B4.6 EC.B4.6.1 CD/CAA/CMCCT Identifica os custod que xera o almacén así como a ruptura de stocks e resolve

casos prácticos sobre o ciclo de inventarios 85% 5% 10% x

EC.B.4.6.2 CD/CAA/CMCCT Explica os métodos de xestión de inventarios e aplicaos a casos concretos, en particular o modelo de Wilson, método ABC e Just In Time 85% 5%

10%

EC.B.4.6.3 CAA/CSIEE/CSC Valora a existencias en almacén polos distintos métodos:PMP, FIFO 85% 5% 10% x

B3.1 EC.B.3.1.1 CLL/ CMCCT

Analiza e explica a división do traballo como a clave para organizar a actividade dunha empresa, e valorara súa importancia no contexto actual .Identifica los criterios de departamentación en casos concretos

85% 5% 10% x

EC:B.3.1.2 CD/CMCCT/CSIEE

Identifica a función de cada unha das áreas de actividade da empresa: aprovisionamento, produción e comercialización, inversión e financiación recursos humanos, ye administrativa, así como as súas interrelacións

85% 5% 10% x

B3.2 EC.B.3.2.1 CLL/CMCCT/CSIEE

Describir as estructuras organizativas e describe os estilos de dirección en relación coas teorías X, Y y Z, e a súa relación cona participación do traballador na toma de decisións e a súa motivación.

85% 5% 10%

B3.3 EC.B.3.3.1 CLL/CMCCT Identifica as fases da planficación directiva e Identifica as tarefas que realiza a dirección para gxstionar a empresa e os pasos da planificación directiva. 85% 5%

10%

EC.B.3.3.2 CLL/CMCCT Identifica os métodos de toma de decisións ee aplicaos a situacións concretas. 85% 5% 10%

B3.4 EC.B.3.4.1 CLL/CMCCT/CSIEE Explica as diferencias entre organización formal e informal e as canles de comunicación nelas. 85% 5%

10%

EC.B.3.4.2 CLL/CMCCT/CSIEE Analiza e investiga a organización das empresas do entorno, identificando vantaxs e inconvenientes 85% 5%

10%


135

2019/20

EC.B.3.4.3 CLL/CMCCT/CSIEE Detecta problemas organizativos en empresas do entorno e propón solución, aplicando os seus coñecementos a unha organización concreta 85% 5%

10%

5

B3.5 EC.B.3.5.1 CAA/CSC/CSIEE

Valora e explica a natureza, o papel e a importancia dos recursos humanos na empresa e analiza as diferentes maneiras de abordar a xestión dos recursos humanos na empresa.

85% 5% 10% x

EC.B.3.5.2 CAA/CSC/CSIEE Analiza a relación da xestión dos recursos humanos coa motivación dos traballadores e a productividade do traballo 85% 5%

10%

B3.6 EC.B.3.6.1 CAA/CSC/CSIEE Analiza os posibles conflictos de intereses e a forma de resolvelos 85% 5% 10% x

9

B6.1 EC.B.6.1.1 CCL/CAA/CD Recoñece os elementos patrimoniais e a función que teñen asignada 85% 5% 10% x

B6.2 EC.B6.2.1 CCL/CAA/CD Identifica, valora e clasifica os bens, os dereitos e as obrigas da empresa en masas patrimoniais. 85% 5%

10% x

EC.B6.2.2 CCL/CAA/CD Interpreta a correspondencia entre os investimentos e o seu financiamento 85% 5% 10%

B6.3 EC.B.6.3.1 CCL/CAA/CD

Recoñede as distintas contas anuais da empresa, obrigatorias e non obrigatorias, e a súa utilidade e funcións 85% 5%

10%

B6.4 EC.B.6.4.1 CAA/CMCCT/CSIEE Identifica as obrigas fiscais das empresas segundo a súa actividade e fai cálculos sobre o funcionamiento básico dos impostos e as principais diferencias . 85% 5%

10% x

EC.B.6.4.2 CCL/CMCCT/CD Valora a aportación da carga impositiva á riqueza nacional 85% 5% 10%


136

2019/20

3ª Avaliación


Criterios de cualificación e instrumentos de avaliación

Temas transversais

Tem

a/U

D Identi

f. Contidos

Identific Estándar


Instrumentos


Prob oral

Trab ind Trab grup

Cad Cla

Rúb (2)


10

B6.5 EC.B.6.5.1 CCL/CMCCT/CD Identifica e ordena os elementos patrimoniais en masas patrimoniais e a súa función. 85% 5%

10%

EC.B.6.5.2 CCL/CD/CMCCT Identifica, interpreta e clasifica en términos de gastos e ingresos os elementos do resultado da empresa. 85% 5%

10%

EC.B.6.5.3 CCL/CD/CSC Calcula o resultado do exercicio económico da empresa, empregando os criterios de imputación aplicables. 85% 5%

10%

B6.6 EC.B.6.6.1 CAA/ CSIEE Valora a importancia da información na toma de decisións. 85% 5% 10%

EC.B.6.6.2 CMCCT/CD

Recoñece a importancia do dominio das operacións matemáticas e dos procedementos propios das ciencias sociais como ferramentas que facilitan a solución de problemas empresariais.

85% 5% 10%

EC.B.6.6.3 CMCCT/CAA Detecta posibles desaxustes no equilibrio patrimonial, na solvencia e no apancamento da empresa, mediante a utilización de rateos. 85% 5%

10%

EC.B.6.6.4 CAA/ CSIEE Propón medidas correctoras axeitadas en caso de se detectar desaxustes patrimoniais ou financeiros. 85% 5%

10%

8

B5.1 EC.B.5.1.1 CCL/CMCCT Coñece os conceptos de mercado e marketing, os seus integrantes e a súa evolución histórica. 85% 5%

10%

EC.B.5.1.2 CCL/CMCCT Describe a organización e o funcionamento do departamento comercial da empresa. 85% 5%

10%

EC.B.5.1.3 CMCCT/CD Caracteriza un mercado en función de distintas variables como, o número de competidores e o produto vendido. 85% 5%

10%

EC.B.5.1.4 CMCCT/CD Determina as necesidades da clientela en relación coas características dos produtos ou dos servizos ofrecidos pola empresa 85% 5%

10%

B5.2 EC.B.5.2.1 CMCCT/CAA Comprende e explica as fases e as etapas da investigación de mercados 85% 5% 10%

EC.B.5.2.2 CCL/CMCCT/CSIEE

Explica as vantaxes da segmentación e os criterios de segmentación de mercados e aplica criterios e estratexias de segmentación de mercados en casos prácticos

85% 5% 10%

5.3 EC.B.5.3.1 CCL/CMCCT Identifica e sabe adaptar as estratexias de marketing (segmentación e marketing-mix) a casos particulares 85% 5%

10%

5.4 EC.B.5.4.1

CMCCT/CSC/

CSIEE

Interpreta e valora estratexias de márketing, incorporando nesa valoración consideracións de carácter ético, social e ambiental , modas, culturas e análise do comportamento social do consumidor

85% 5% 10%


137

2019/20

5.5 EC.B.5.5.1 CMCCT/CSC/CD

Analiza e valora as oportunidades de innovación e transformación do márketing que xorden co desenvolvemento das tecnoloxías da información e da comunicación

85% 5% 10%

7.1 EC.B.7.1.1 CAA

/CMCCT/CSIEE Analiza e expresa as opcións financeiras que mellor se adaptan a un caso concreto. 85% 5%

10%

11 7.2 EC.B7.2.1 CD/CMCCT/CSIEE Coñece e enumera os métodos estáticos (prazo de recuperación) e dinámicos (criterio do valor actual neto) para seleccionar e valorar investimentos. 85% 5%

10%

7.3 EC.B7.3.1 CD/CMCCT

Aplica métodos estáticos (prazo de recuperación) e dinámicos (valor actual neto), nun suposto concreto de selección de alternativas de investimento para unha empresa.

85% 5% 10%

EC.B7.3.2 CD/CMCCT Aplica coñecementos matemáticos e de coñecemento de Excel para resolver problemas de valoración de inversións 85% 5%

10%

7.4 EC.B7.4.1 CD/CMCCT/CSIEE

Explica as posibilidades de financiación das empresas diferenciando a financiación externa e interna, a corto a longo prazo, así como o custo de cada unha e as implicacións na marcha da empresa

85% 5% 10%

EC.B7.4.3 CA/CD/CMCCT Analiza, nun suposto concreto de financiamento externo, as opcións posibles, os seus custos e as variantes de amortización 85% 5%

10%

7.5 EC.B7.5.1 CD/CMCCT Aplica os coñecementos tecnolóxicos á análise á resolución de supostos prácticos de financiación 85% 5%

10%

EC.B7.5.1 CA/CMCCT/CSIEE Analiza e avalía, a partir dunha necesidade concreta, as posibilidades que teñen as empresas de recorrer ao mercado financeiro. 85% 5%

10%

7.6 EC.B7.6.1 CD/CMCCT/CSIEE Coñece os ciclos de actividad da empresa, a súa duración e o seu financiamento a corto ou longo prazo. 85% 5%

10%

EC.B7.6.2 CA/CD/CMCCT Calcula, para un determinado suposto práctico, os períodos de maduración da empresa, e distingue as súas fases 85% 5%

10%

EC.B7.6.3 CD/CMCCT Aplica coñecementos matemáticos para resolver problemas de periodo medio de maduración 85% 5%

10%


138

2019/20

CRITERIOS DE AVALIACIÓN

1. Analizar as características dos mercados utilizando técnicas de investigación e

segmentación destes. Explicar, de acordo con elas, as diferentes políticas comerciais que se

poden aplicar.

2. Recoñecer os datos máis relevantes do balance e da conta de perdas e ganancias, explicar o

seu significado, diagnosticar a súa situación a partir da información obtida e propoñer

medidas para a súa mellora.

3. Buscar, analizar e interpretar información procedente do ámbito empresarial local, galego,

español ou internacional, utilizando os recursos materiais adecuados e as tecnoloxías da

información e da comunicación.

4. Describir as posibles fontes de financiamento a que ten acceso unha empresa e, a través

dun suposto sinxelo, razoar a elección máis axeitada.

5. Valorar distintos proxectos de investimento sinxelos que pode acometer unha empresa e

seleccionar, xustificando a decisión, cal resulta a alternativa máis vantaxosa. Valorar tamén

a importancia e a necesidade da realizar unha planificación e un posterior control de

calquera proxecto que se leve adiante nunha empresa.

6. Deseñar e planificar e valorar un proxecto empresarial simple, con actitude emprendedora

e creatividade, avaliando a súa viabilidade.

7. Coñecer e interpretar os diversos elementos da empresa, as súas áreas de actividade, os

seus tipos, funcións e interrelacións valorando a achega de cada un deles segundo o tipo de

empresa.

8. Identificar as principais normas mercantís, laborais e fiscais que regulan as actividades

empresariais. Describir as principais formas xurídicas da empresa, explicando e

entendendo os trazos principais de cada unha delas.

9. Analizar a situación das empresas multinacionais e das PEME, no marco do fenómeno da

globalización, identificando os aspectos positivos e negativos que o citado fenómeno

presenta.

10. Valorar a importancia das cooperativas como impulsoras do desenvolvemento económico e

social de Galicia.

11. Describir a organización dunha empresa e as súas posibles modificacións e melloras en

función do ámbito en que desenvolve a súa actividade.


139

2019/20

12. Valorar a importancia para as empresas de contar cun sistema organizativo eficiente, como

os sistemas de xestión da calidade.

13. Describir as técnicas básicas para a xestión dos recursos humanos, identificando os

dereitos e deberes máis importantes que as traballadoras e os traballadores teñen

derivados da súa relación laboral, con especial atención aos referidos á conciliación da vida

laboral e familiar.

14. Valorar a importancia que teñen a seguranza e a hixiene no traballo, ademais da

prevención dos riscos laborais.

15. Coñecer o funcionamento da área de produción dunha empresa e recoñecer a importancia

da aplicación das novas tecnoloxías na mellora da produtividade. Valorar a importancia da

investigación, o desenvolvemento e a innovación como garantes da supervivencia e de

crecemento das empresas.

16. Coñecer os principais sistemas de valoración e xestión dos inventarios. Valorar a súa

importancia na contribución aos resultados da empresa.

17. Determinar, para un caso sinxelo, a estrutura de ingresos e de custos dunha empresa,

calcular o seu beneficio e limiar de rendibilidad


140

2019/20

MÍNIMOS ESIXIBLES

A empresa, os empresarios/as.

Clasificación, elementos, funcións e obxectivos da empresa.

Análise do marco xurídico que regula a actividade empresarial: normas mercantís, laborais e

fiscais. As diferentes formas xurídicas das empresas.

Funcionamento e creación de valor nas empresas. As diferentes áreas de actividade.

Influencia do contexto xeral e específico na empresa.

Valoración da responsabilidade social e ambiental da empresa.

Análise dos factores de localización e dimensión da empresa.

Consideración da importancia das PEME e as súas estratexias de mercado.

Estratexias de crecemento interno e externo.

A internacionalización, a competencia global, a influencia do desenvolvemento das tecnoloxías

da información e da comunicación nas empresas.

Identificación dos aspectos positivos e negativos da empresa multinacional.

Consideración da importancia das cooperativas como motores de desenvolvemento económico

e social.

A división técnica do traballo e a necesidade de organización no mercado actual.

Funcións básicas da dirección.

Planificación e toma de decisións estratéxicas.

Deseño e análise da estrutura da organización formal e informal.

Os sistemas de xestión da calidade na empresa.

A xestión dos recursos humanos e a súa incidencia na motivación.

O contrato de traballo. Dereitos e obrigas das traballadoras e dos traballadores. A conciliación

da vida laboral e familiar.

A importancia da seguridade e hixiene no traballo. A prevención de riscos laborais.

Os conflitos de intereses e as súas vías de negociación.

Os inventarios, o seu custo e os diferentes métodos de xestión.

Programación, avaliación e control de proxectos.

Proceso produtivo, eficiencia e produtividade.

Importancia da innovación tecnolóxica: I+D+i

Custos: clasificación e cálculo dos custos na empresa.


141

2019/20

Análise custo-beneficio. Cálculo e interpretación do limiar de rendibilidade da empresa.

Valoración das externalidades na produción.

Concepto e clases de mercado.

A investigación de mercados

Análise do consumidor e segmentación de mercados.

Variables do marketing mix e elaboración de estratexias

Estratexias de marketing e ética empresarial.

Aplicación ao marketing das TIC's

Obrigas contables da empresa.

A composición do patrimonio e a súa valoración

As contas anuais e a imaxe fiel.

Elaboración do balance e da conta de perdas e ganancias abreviadas.

Análise e interpretación da información contable: principais ratios económico-financeiro

Estrutura económica e financeira da empresa.

O ciclo económico e o período medio de maduración.

Concepto e clases de investimentos

Valoración e selección de proxectos de investimento: métodos estáticos e dinámicos.

Recursos financeiros da empresa.

Análise de fontes alternativas de financiamento interno e externo.

Proceso de creación dunha empresa: a concreción da idea, constitución, trámites legais e

viabilidade elemental.

O plan de negocio: análise do sector, análise DAFO, os plans de marketing, de produción, de

recursos humanos, de organización e o plan económico financeiro.


142

2019/20

INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN


anteriormente expostos de acordo cos criterios de avaliación establecidos. A nota final

reflectirá a evolución do alumno/a ao longo do curso.

As probas escritas propostas poderán incluír:

Cuestións sobre conceptos teóricos.

Casos prácticos e exercicios dos que se deduza a asimilación correcta dos coñecementos

teóricos, así como o desenvolvemento axeitado dos procedementos aprendidos.

En cada unha das avaliacións parciais e na avaliación final en xuño, terase en conta o traballo

desenvolvido polos alumnos/as ao longo do curso. A valoración do traballo desenvolvido virá

determinada por:

A puntual realización e/ou entrega dos exercicios, actividades e traballos propostos para cada

unidade didáctica.

A correcta realización de exercicios tipo test ou casos prácticos propostos despois de cada tema

impartido na aula.

Lecturas obrigatorias que se proporán ao longo do curso en relación cos temas desenvolvidos.

Axeitado traballo de recompilación e lectura de noticias de carácter económico relacionadas

cos contidos da disciplina.

Asistencia regular ás clases e actividades complementarias, debida puntualidade e

participación activa na aula da que se desprenda o desenvolvemento das actitudes, valores e

normas sinalados nesta programación.

No mes de maio realizarase unha proba global de recuperación sobre o conxunto da materia

para todos os alumnos/as que teñan suspensa a última avaliación e que lles permita recuperar

a materia.


143

2019/20

TEMAS TRANSVERSAIS

Emprendemento. Trátase dun contido que se aborda dunha maneira intensa na materia de Economía.

Preténdese que o alumnado acade competencias para a creación e desenvolvemento dos diversos

modelos de empresas e ó fomento da igualdade de oportunidades e dos respecto ao emprendedor e ao

empresario, así como á ética a empresarial.

Comunicación audiovisual eTecnoloxías da información e comunicación. Fomertar o uso das novas

tecnoloxías da información e da comunicación(TIC). Uso das TIC na aula, abordando as situacións de

risco derivadas da inadecuada utilización das novas tecnoloxías

Comprensión lectora. Procederase á lectura de distintos textos económicos na aula e propostas

individuais e en grupo ,con comentarios orais na aula que permitan ao alumnado expresar os niveis de

comprensión e mellorar a través das correspondentes aclaracións e corrección o grao desa

comprensión.

Expresión oral e escrita. Mellora da comprensión lectora a través da lectura e análise de textos de

contido económica

Educación cívica:

Actitude crítica fronte ás empresas que non teñen en conta nas súas decisións o impacto ambiental da

súa actividade produtiva, fronte a utilización de termos medioambientais en campañas publicitarias

recoñecemento do papel da empresa na actividade económica e no

desenvolvemento da sociedade, do interese social de determinadas empresas que adoptan forma de

cooperativa ou sociedade laboral e da obriga do cumprimento das normas xurídicas (mercantís,

fiscais, laborais, etc.) que regulan a actividade da empresa.

Actitude crítica ante a utilización abusiva do factor traballo, ante as actividades de marketing que

utilizan moitas empresas para o cumprimento dos seus obxectivos de venda e ante as empresas que

non rexen por criterios éticos a súa actividade. reflexión sobre o feito de que algunhas empresas están

a aumentar a súa preocupación polos temas de medio ambiente, o interese de incluír información nos

estados contables sobre o proceso produtivo e a súa influencia sobre o medio ambiente e sobre as

deducións fiscais que as empresas poden obter se aplican nos seus investimentos políticas de

protección do medio ambiente.


144

2019/20

como reclamo do produto e ante a falta de lexislación que obrigue a informar sobre todas as

actuacións das empresas en relación co medio ambiente.

Crítica fronte á publicidade masiva de produtos e servizos, as mensaxes expresadas nos anuncios, a

aparición de novos produtos que crean novas necesidades e sobre a existencia de obxectivos

empresariais que perseguen a satisfacción de necesidades dos consumidores de forma fraudulenta e

especulativa.

Reflexión sobre as pautas persoais de consumo, o nivel de imposición indirecta existente no noso país

que recae sobre o mesmo (IVE, Impostos Especiais, etc.) e a importancia dos dereitos do consumidor.

Prevención da violencia:

reflexión sobre o conflito de intereses existente entre os diferentes grupos

de persoas interesadas na empresa e a importancia de desenvolver proxectos por parte das empresas

en áreas xeográficas que padecen ou padeceron guerras e conflitos. Actitude crítica fronte á

realización de actuacións fóra da lei por parte dalgunhas empresas ou fronte a participación

dalgunhas empresas en conflitos bélicos ou a venda de armamento a países en guerra. Recoñecemento

da importancia da incorporación da muller á actividade laboral e empresarial, concienciación acerca

da necesidade de practicar unha política de persoal non discriminatoria nas empresas que respecte a

normativa laboral, que expresa que en ningún caso poderá existir discriminación por razón de sexo

nas relacións laborais. Actitude crítica ante produtos sexistas, anuncios discriminatorios ou

denigrantes, etc.


145

2019/20


1. Aspectos xerais

En base ás orientacións metodolóxicas indicadas no decreto de referencia:

Obtención de información de empresas a partir de fontes externas (prensa escrita,

estudos estatísticos, enquisas...) e de fontes internas (rexistros contables, informes

internos, balances e contas de resultados), tanto por medio de soportes tradicionais

como informáticos.

Rexistro, tratamento, interpretación e representación relevante no ámbito da empresa e

posterior transmisión desta con diferentes soportes, con especial atención ao uso das

TIC's.

Análise, simulación e resolución de casos no mundo empresarial: identificación da

situación e dos seus elementos, selección de conceptos e técnicas para a súa aplicación

en cada caso, elaboración de conclusións e selección das decisións que se van a tomar así

como avaliación final das decisións tomadas, sendo conscientes da dimensión ética que

comporta a toma de decisións.

Planificación dun proxecto de iniciativa empresarial: busca, valoración e selección de

ideas, planificación do proxecto, análise do contorno xeral e específico, análise interna e

estudo de viabilidade económica e financeira do proxecto.

Realización de traballos de investigación escolar facendo fincapé na necesidade de

organización, planificación, execución e avaliación dos resultados acadados, valorando a

necesidade de crear equipos de traballo que cooperen e creen sinerxías positivas para o

conxunto.

O proceso de aprendizaxe programouse, baseándose na realización dunha serie de actividades

de forma individual ou en grupo que pretende iniciar ao alumnado no proceso de

autoaprendizaxe desenvolvendo capacidades de compresión e análise, de relación e manexo de

información. Estas actividades complementaranse co explicacións do profesor, con exposicións,

supostos de simulación e debates do alumnado. O obxectivo é lograr unha aprendizaxe


146

2019/20

comprensiva con posibilidades de ser aplicada en distintos contextos.


• As aprendizaxes deben ser útiles para a formación posterior e para a vida

persoal.

• Descubrir problemas empresariais relacionados co contexto sociocultural

en que se atope o alumnado, con especial referencia á realidade local ou

galega en xeral.

• Débese gardar un equilibrio entre as cuestións teóricas e os aspectos

prácticos.

• Hai que adaptarse ás necesidades dos alumnos/as, debendo partir dos

coñecementos previos que teñen os alumnos/as sobre os temas a tratar.


• Utilizar recursos didácticos axeitados: material bibliográfico, medios

audiovisuais,...

Para que a aprendizaxe sexa significativa ten que ser o alumno/a quen, en último termo,

modifique e reelabore os seus esquemas de coñecemento, construíndo a súa propia aprendizaxe

e permitindo establecer relacións entre os coñecementos e experiencias previas ós novos

contidos. O profesor actúa como guía e mediador para facilitar a construción de aprendizaxes

significativas, proporcionando oportunidades para poñer en práctica os novos coñecementos e

capacidades de xeito que o alumno/a poida comprobar a utilidade do aprendido e así

consolidalo.


materiais a partir dos que se pode comezar a introdución de novos conceptos ou aclarar os que

se posúen, dar pé á exposición de opinións ou á realización de debates, traballar os contidos

vistos na clase, habituar aos alumnos/as á lectura de seccións dos xornais nas que antes non se

paraban, etc.


elaboración de mapas conceptuais, ou valoracións e xuízos propios sobre problemas


147

2019/20

económicos, deben constituír instrumentos útiles para a autocomprobación dos estudantes e do

profesor das ideas captadas e da súa capacidade de aplicación. Fomentarase o uso das TIC's na

realización desta tipoloxía de actividades.

Ao deseñar, pois, a ensinanza, haberá que crear situacións na aula de xeito que os alumnos/as

poidan mostrarse interesados, conscientes ou sensibilizados, e mostrar actitudes de atención,

de rexeitamento ou de valoración positiva ou negativa ante os casos estudados.


Partir dos coñecementos previos, o que permite actuar sobre a diversidade tratando de

xeito diferente os que se atopan en situación diferente.

Interesar ó alumno/a polo obxecto de estudo. Trátase de desenvolver no alumno/a unha

actitude positiva ante a realidade económica.

Facer que o alumno/a tome conciencia das súas propias ideas. O proceso de aprendizaxe

debe ser resultado de acadar nova información pero partindo dos coñecementos previos

do alumno/a.

Poñer en cuestión as ideas previas, por exemplo confrontando ideas cos compañeiros en

debates.

Introducir novos conceptos e procedementos. Farase mediante actividades de distinto

tipo: información oral, escrita, audiovisual,... É importante que o alumno/a sexa capaz de

buscar e manexar por si mesmo a información que precisa.

Recompilar e reflexionar sobre as novas ideas adquiridas, esforzándose por elaborar e

comunicar as conclusións obtidas.

Dado que os alumnos/as que cursan esta materia no Bacharelato (Modalidade: Humanidades e

Ciencias Sociais; Opción: Ciencias Sociais) deben superar a exame correspondente a esta

materia nas Revalida (non vinculante ao título no presente curso), ao longo do curso

entregarase ao alumnado relación de todas as cuestións teóricas, temas e supostos prácticos

propostos en Galicia nos últimos anos. Todos os casos prácticos serán resoltos na aula e

proporanse as cuestións e temas como traballo individual que contribúa ao repaso dos distintos

temas e a que o alumnado dispoña dunha mostra representativa das cuestións propostas nas

últimas convocatorias coa que poda autoavaliarse.


148

2019/20


- Nos primeiros 10-15 minutos de cada sesión de clase un alumno(por orde de lista)

exporá unha tema de actualidade.

- Comenzarase coas actividades de introducción, que van servir para repasar os


no proceso.



adquiriendo durante o proceso de ensin- aprendizaje.


alumnos poderán comprobar, mediante esercicios, si entenderon o exposto ou non, ao

mesmo tempo que van aumentando o seu propio coñecemento. As actividades para

alumnos con necesidades específicas de apoio educativo poden ser actividades de

reforzo, que están deseñadas para aqueles alumnos aos que lles custe máis traballo

adquirir coñecementos, as actividades para alumnos aventaxados, dirixidas aos

alumnos cun proceso de adquisición de coñecementos máis rápido que o resto da

clase.




- Tamén se realiazarán traballos individuais e en grupo que deberán ser presentados e

expostos oral e públicamente na aula


talleres de prensa e análise de datos e gráficas económicas que permitan ao alumnado

a búsqueda de información e a comprensión e reflexión de noticias de actualidade e



- En relación aos contidos transversais, destacanse os seguintes aspectos: educación


149

2019/20

para o consumo ao adquirir esquemas de decisión que consideren tódalas alternativas

e efectos individuais e sociais de consumo; desenvolver coñecemento dos mecanismos

do mercado, así como dos dereitos do consumidor; crear unha conciencia crítica ante o

- consumo; educación para a saúde; educación para os dereitos humanos e a paz;

educación ambiental; educación multicultural, entre outras.





• Probas escritas



� Outras estratexias metodolóxicas 1.- Agrupamentos É de especial importancia la atención a la diversidade o respecto polos distintos ritmos e

estilos de aprendizaxe. Procederase a secuenciación de contidos, partindo de aprendizaxes

máis simples para avanzar gradualmente cara a outros máis complexos. Algunhas medidas a

adoptar polo Departamento serían:

• Realización de actividades de reforzó; facilitarase ao alumnado que o requira

exercicios extra que posteriormente serán correxidos

• Clases extraordinarias nos recreos fundamentalmente, para a queles alumnos que o

requiran e cando a disposición hrario o permita

• Repaso diario da clase anterior


150

2019/20

• Cambio de lugar dos alumnos na aula de ser necesario



actualidade.



3. Espazos As clases de Economía impartense na aula de referencia de cada grupo( 4ºESO-B; 4ªESO –C).

En determinadas sesións e temas intentaranse impartir as clases específicas na aula de

informática e na biblioteca.

4. Materiais Utiliazarase o libro de texto fixado, da editorial McGrawHill.

O profesor/a empregará a plataforma dixital (blinkleaning) e as propias presentación

elaboradas persoalmente para expor e explicar os distintos contidos empregando como

ferramenta o ordenador e pizarra dixital.

Tamén se utilizará xornais en formato dixital ou papel para extraer os documentos necesrios


O alumnado debe empregar medios informáticos (Pcs, Tables….) para poder elaborar os

traballos individuais e grupais.


En cada tema facilitaraselle ao alumnado que o desexe bibliografía específica para profundizar

nos contidos explicados. Os exercicios propostos para cada tema serán do mesmo tipo ca os

propostos nas probas das PAU.

Ao longo de cada unidade didáctica faranse distintas actividades para facilitar a comprensión

por parte do alumno. Realizaranse esas actividades dun xeito individual e en pequenos grupos

e consistirán en comentarios de textos xornalistas, mapas conceptuais, resúmenes, exercicios

numéricos, etc.. A resolución de exercicios cualificarase cunha nota numérica e terase en conta


151

2019/20

para a avaliación do trimestre segundo os criterios establecidos.


Encerado

Encerado dixital con cañón e Pc.


Redes sociais, Webquest, Aula virtal.

Material baseado en diferentes fontes:elaboración polo profesor/a., libros de texto, videos,

enquisas,..

As tecnoloxías da información e comunicación tamén terán un papel destacado no

desenvolvemento desta materia, facendo uso de gran parte das webs recollidas na

programación da materia de economía de 2º Bach.

Dito material será complementado con material audiovisual que se utilizará na aula de

Informática onde se desenvolverán as clases correspondentes a esta materia.

Dada a metodoloxía empregada, Internet convértese nunha ferramenta clave de traballo neste

proxecto.

Libro de texto establecido no curso 2016-17

Economía de la empresa

José Alfaro Giménez , Clara González e Montserrat Pina

Ed. McGrawHill ISBN: 978-84-486-0933-7

Os alumnos/as de 2º de Bacharelato utilizarán como material básico de referencia este libro

de apoio. O mencionado libro será complementado e/ou ampliado en diferentes puntos do

programa para o desenvolvemento completo da programación con apuntes elaborados polo

profesor/a, con actividades, lecturas, exercicios prácticos e coa relación de cuestións teóricas e

prácticas que foron propostas nas probas de acceso á Universidade nos últimos anos. .


152

2019/20

INFORMES:

• ANUARIOS: El País, El Mundo, La Voz de Galicia.

• GALICIA EN CIFRAS (varios anos). IGE.

• Varios autores. A economía galega. Informe (varios anos). Fundación Caixa Galicia.

REVISTAS: PRENSA:

Actualidade económica 5 DIAS

Actualidade financeira EXPANSIÓN

Contabilidade e Finanzas EL ECONOMISTA

Diñeiro EL PAÍS

Emprendedores LA VOZ DE GALICIA

Inversión FARO DE VIGO

PÁXINAS WEB:

Banco de España: Entidades de Valores e Bolsa:

www.bde.es www.ibersecurities.es

Entidades bancarias: www.santanderbroker.com

www.bbva.es Bolsa de Madrid:

www.bsch.es www.bolsamadrid.es

www.caixagalicia.es Seguridade Social

www.caixanova.es www.seg-social.es

www.cajamadrid.es Instituto Nacional de Emprego:

Comisión Nacional do Mercado de Valores: www.inem.es

http://www.bde.es/�

http://www.ibersecurities.es/�

http://www.santanderbroker.com/�

http://www.bbva.es/�

http://www.bsch.es/�

http://www.bolsamadrid.es/�

http://www.caixagalicia.es/�

http://www.caixanova.es/�

http://www.seg-social.es/�

http://www.cajamadrid.es/�

http://www.inem.es/�


153

2019/20

www.cnmv.es Sindicatos:

Información financeira e bursátil: www.ccoo.es

www.inversis.com www.ugt.es

www.invertia.com www.ciga.es

www.infobolsa.es Patronais:

www.bolsamania.com www.cepyme.es

www.expansiondirecto.com www.ceoe.es

Portais Laborais: Confederación de Xoves Empresarios:

www.canaltrabajo.com www.ceaje.es

www.empleo.com Xoves empresarios:

www.infojobs.net www.ajemad.es

Ventanilla Única Empresarial: Instituto de Crédito Oficial:

www.vue.es www.ico.es

www.ventanillaempresarial.org Ministerio de Adms. Públicas

Guía para a creación de empresas: www.map.es

www.creaciondempresas.com Ministerio de Educación e Ciencia

Xunta de Galicia www.mec.es

www.xunta.es Ministerio de Trabajo e Asuntos Sociais

Tribunal Defensa Competencia www.mtas.es

www.meh.es/tdc Ministerio de Economía

Presupostos Xerais dol Estado www.mineco.es

www.igae.minhac.es Axencia Estatal da Administración Tributaria

Oficina Española de Patentes e Marcas www.aeat.es

www.oepm.es Banco Central Europeo

Instituto Nacional de Estadística. www.ecb.int

www.ine.es Banco Mundial

Instituto Nacional de Consumo www.worldbank.org

http://www.cnmv.es/�

http://www.ccoo.es/�

http://www.inversis.com/�

http://www.ugt.es/�

http://www.invertia.com/�

http://www.ciga.es/�

http://www.infobolsa.es/�

http://www.bolsamania.com/�

http://www.cepyme.es/�

http://www.expansiondirecto.com/�

http://www.ceoe.es/�

http://www.canaltrabajo.com/�

http://www.ceaje.es/�

http://www.empleo.com/�

http://www.infojobs.net/�

http://www.ajemad.es/�

http://www.vue.es/�

http://www.ico.es/�

http://www.ventanillaempresarial.org/�

http://www.map.es/�

http://www.creaciondempresas.com/�

http://www.mec.es/�

http://www.xunta.es/�

http://www.mtas.es/�

http://www.meh.es/tdc�

http://www.mineco.es/�

http://www.igae.minhac.es/�

http://www.aeat.es/�

http://www.oepm.es/�

http://www.ecb.int/�

http://www.ine.es/�

http://www.worldbank.org/�


154

2019/20

www.consumo-inc.es www.bancomundial.org

Unión de consumidores de España Organiz.Cooperación e o Desenvolvemento Económico

www.uce.org www.ocde.org

FAO Publicacións e medios de comunicación

www.fao.org www.emprendedores.com

Greenpeace www.capital.es

www.greenpeace.org www.economistadigital.com

Portais e páxinas de Economía de Bacharelato

www.ecobachillerato.com

www.econoaula.com

Lecturas recomendadas

• "La empresa explicada de forma sencilla" Paco López (2º Bachillerato) • "El vendedor de tiempo" Fernando Trías de Bes (2º Bachillerato) • "El economista camuflado" Tim Harford • "Generación de modelos de negocio" • "Inteligencia emocional" Daniel Goleman • "Astérix, Obelix y Compañía" • "¿Quién se ha comido mi queso? • "La Buena Suerte" • "Contra la cultura del subsidio" • "El gestor de sueños" • "Padre rico, padre pobre" • "La crisis ninja

http://www.consumo-inc.es/�

http://www.bancomundial.org/�

http://www.uce.org/�

http://www.ocde.org/�

http://www.fao.org/�

http://www.emprendedores.com/�

http://www.capital.es/�

http://www.greenpeace.org/�

http://www.economistadigital.com/�

http://www.ecobachillerato.com/�

http://www.econoaula.com/�


155

2019/20

7.4- AVALIACIÓN INICIAL,CONTINUA,FINAL,EXTRAORDINARIA, PENDENTES

1.-Procedementos de avaliación inicial

A avaliación inicial desenvolverase dende principio de curso co prantexamento de diversas

preguntas orais antes da explicación de cada unidade didáctica, que permita saber o grao de

coñecemento previo do que parten os alumnos


Para o alumnado de bacharelato, a formación económica básica do alumnado intégrase na

área das ciencias sociais da educación secundaria obrigatoria como unha parte que teñen que

adquirir en relación ao medio social. O bacharelato esixe profudizaar nesa formación, o que

supón unha aproximación cada vez máis analítica e especializada que, sen perder a

perspectiva global, permita a construción de coñecementos máis precisos e axustados. Por

outra parte, trátase dunha disciplina que se presta especialmente a un enfoque

multidisciplinar, pois precisa doutras ciencias.

No caso da materia de segundo será preciso acreditar que o alumnado posúe os

coñecementos básicos relativos ao mundo da empresa traballados no primeiro curso, este

credencial ten especial relevancia co alumnado coa materia pendente. O procedemento a

seguir será o seguinte, o profesorado dedicará as primeiras sesións do curso a repasar os

contidos relativos ás unidades 2 e 3 do primeiro curso, usando metodoloxía de pregunta –

resposta que permita verificar que o alumnado posúe os coñecementos mínimos precisos

para poder profundar nos contidos propios da materia.


156

2019/20


Os criterios de avaliación e estándares de aprendizaxe contidos na programación plasmaranse

dos distintos procedementos da avaliación. O alumnado deberá acadar tanto os obxectivos da

materia como as competencias da etapa. Os instrumentos e procedementos de avaliación serán

os seguintes:

Probas escritas. Desenvolveranse dúas probas por trimestre . Cada proba constará de

cuestións, vocabulario, breves comentarios e exercicios prácticos dos contidos e conceptos

tratados en dous temas ou unidades didácticas.

So se repetirán as probas escritas en casos excepcionais e con xustificantes oficiais (xustificante

médico, evidencia,...)

Traballos individuais sobre noticias económicas de actualidade. En cada trimestre o alumno

deberá buscar información sobre súas noticias de actualidade económica e desenvolver un

traballo práctico, no que explicará e comentará a noticia en cuestión.

Traballo en clase. O alumno desenvolverá un traballo diario na aula mediante actividades,

cuestión teórico- prácticas, intervencións en debates, pequenos controles ( evidencias dos

estándar de aprendizaxe)que se valorará na nota do trimestre. O profesorado levarán un

rexistro do traballo solicitado ao alumno e será valoarado no mesmo intre

Ao final do trimestre o profesor valorará o traballo en clase cunha puntuación entre 0 y 10 puntos.

Mediante o control do trabajo diario preténdese avaliar a actitude do alumno cara a asignatura. A

Valoración e cualificación

En cada proba escrita valorarase a expresión, exposición, lóxica, capacidade de síntese,




O traballo práctico valorarase de 0 a 10 puntos, tendo en conta tamén a correcta escritura sen

faltas de ortografía.


157

2019/20

nota neste apartado terá en conta:






• Participación en actividades propostas polo profesor/a tanto na aula habitual de referencia

como na aula de informática.



alumno deberá acadar unha cualificación superior a 3 puntos en cada proba escrita para poder

calcular a nota media.

Traballos prácticos: Os traballos serán puntuados de 0-10. Na puntuación dos traballos terase en

conta tanto o contido como a presentación. A cualificación do traballo escrito ponderará un 5% na

nota del trimestre.

Traballo na aula O profesor levará un rexistro do traballo realizado polos alumnos en clase. Tal e

como se expón nos procedementos da avaliación, aplicarase unha nota de 0-10 puntos. A nota de

clase ponderará un 10%


apartados sexa igual o superior a 5 puntos. A nota de cada avaliación reflictida no boletín

de notas será redondeada ao número entero más próximo, do seguinte xeito:



Se a puntuación decimal non supera o 5, o redondeo farase ao número enteiro inferior. (Ex

un 6,4 sería un 6)

A nota final da materia será a media das cualificacións de cada avaliación sin redondeo,

sempre que cada unha delas se superase satisfactoriamente. Considerarase que o alumno

ten superada a asignatura cando esa nota media supere os 5 puntos. A media final será

redondeada tal e como se explicou anteriormente.


158

2019/20


recuperación.

Cabe a posibilidade, de especificar no enunciado dos exames e nos traballos de cada avaliación

sobre a baixada de nota polas faltas de ortografía e mala presentación dos mesmos .

Copiar nos exames o calquera outra irregularidade no desenvolvemento dos mesmos detectado

polo profesor/a conlevará suspender dita avaliación, podéndose repetir “exclusivamente” nas

probas finais de xuño ou setembro do curso correspondente, segundo proceda.

Pérdida do dereito a avaliación continua: No caso de que un alumno ou alumna perda o

dereito á avaliación continua (segundo os criterios establecidos polo Centro), terá dereito

exclusivamente á asistencia a clase en calidade de alumno ointe. Para calcular a calificación

e/ou titulación realizarase unha proba obxectiva escrita ao rematar ol curso referida aos

contidos mínimos especificados. Si se considera oportuno poderanse realizar probas parciais

co resto do grupo a título exclusivamente informativo, sin que estas probas podan ter ningún

tipo de incidencia na calificación final.



alumnos/as que non superaran a avaliación ordinaria. A proba será do estilo das sinaladas nos

procedimentos de avaliación e avaliaranse os coñecementos adquiridos no trimestre. Para superar

a materia deberán ter superadas satisfactoriamente tódalas avaliacións.


159

2019/20






algunha das avaliacións, ou ben perderan o dereito á avaliación continua; tamén se



definitiva e final a maior entre a media das 3 avaliacións e a proba final voluntaria.

A condición mínima esixida é que se comprometa a lo menos o 50% do alumnado a

efectuala.

Se o finalizar o curso houbese algún alumno/a que tivese como única disciplina

suspensa a economía, valorarase a posibilidade de aprobado para a súa posible

promoción, sempre e cando a valoración global de todos os criterios a ter en conta

se considere moi positiva.



Aqueles alumnos/as que deban presentarse ao examen final e non o superen,

deberán recuperar a materia na súa totalidade na convocatoria de setembro.


160

2019/20


Na convocatoria extraordinaria de Setembro realizarase unha proba escrita na que se valorará o


A proba valorarase entre 0 e10 puntos, aplicando os mesmos criterios de redondeo que en xuño. Esta

avaliación considerase superada a partir dunha nota de 5 puntos.

No caso de que algún alumno acade una nota de 4 ou 3,5 e sexa esta a única materia suspensa,

valorarase a posibilidade do aprobado, tendo en conta una análise global de objectivos e estándares

acadados durante o curso; así mesmo, para tomar a decisión considerarase os posibles efectos que

tería no alumno o suspenso ou aprobado, priorizando sempre o que se considere mellor para o

alumno/a.

5.- Materias pendentes de cursos anteriores

Procedemento para o seguimento e avaliación das materias pendentes: Traballo, probas, etc

Para o alumnado de segundo de bacharelato coa materia de primeiro de bacharelato pendente pode

optar por unha avaliación con dúas probas parciais ou por un único exame no mes de abril. No caso de

que o alumno decida a acollerse a avaliación por parciais ,avaliarase tendo en conta os traballos e

actividades esixidas e a cualificación de dúas probas escritas que se desenvolverán ao longo do mes de

xaneiro e marzo respectivamente . No caso de que o alumno non acade unha valoración positiva ,

poderá realizar a proba final con contidos mínimos da programación a desenvolver no mes de

abril/maio.

Todos os alumnos/as deberán seguir o libro recomendado do curso en concreto. O procedemento a

seguir será o seguinte:

Alumnado que decida presentarse aos dous parciais

Entregarase un boletín de exercicios e desenvolvemento de contidos ao inicio de cada parcial

que serán corrixidos polo profesor/a. Abarcaranse os contidos mínimos establecidos na

programación.

:


161

2019/20

Cada alumno/a deberá entregar cada parcial 1 comentario de texto de apoio ou noticia de

actualidade relacionada coa materia, así como unha serie de exercicios tipo exame.

Realizaranse dúas probas escritas sobre contidos mínimos ao longo do curso da materia de 1º

en relación aos seguintes temas:

• 1ª parte: unidades 1,2,3,4,5,6 e 7.

• 2ª parte: unidades 8,9,10,11,12,

• Os temas 13,14,15 serán desenvolvidos e cualificados mediante traballos

individualizados presentados polo alumno.

Datas e horarios concretos a fixar e notificar polo centro, que serán expostas con tempo suficiente nos

taboleiros de anuncios.

Alumnado que decida non presentarse aos dous parciais, ou non supere a materia por esta vía:

No caso de que os alumnos/as non acaden o aprobado na media dos parciais, ou decidan non

presentarse a algún dos mesmos, terán dereito a unha proba xeral a finais e abril ou principios de

maio de toda a materia. Esta proba será similar ás probas extraordinarias de setembro. Terase en

conta o traballo realizado o longo do curso, podéndose valorar o aprobado no caso de que teñan

realizada a entrega das actividades propostas e o seguimento ao longo do curso amose unha evolución

positiva. En setembro efectuarase un único exame de toda a materia.

Alumnado de cambio de modalidade.

Aquel alumnado que realice un cambio de modalidade avaliarase da materia de ECONOMÍA de

primerio curso, elixindo unha das segunintes posibilidades:

1.-Unha proba escrita do contido completo da materia, no mes de setembro.

2.-Acollérase ao mesmo procedemento de avaliación que o alumnado pendente ao longo do

curso. 30% exercicios e traballos realizados ao longo o curso e 70% cualificación media de dúas

probas escritas ou unha proba final en abril/maio.


162

2019/20

PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DO DEPARTAMENTO DE ECONOMÍA


2º BACHARELATO

FUNDAMENTOS DE ADMINISTRACIÓN E XESTIÓN


163

2019/20

8.- PROGRAMACIÓN FUNDAMENTOS DE ADMINISTRACIÓN E XESTIÓN.- 2º BACHARELATO

8 PROGRAMACIÓN FUNDAMENTOS DE ADMINSTRACIÓN E XESTIÓN

8.1 OBXECTIVOS XERAIS. COMPETENCIAS.SECUENCIACIÓN E TEMPORALIZACIÓN 164-170 Obxectivos xerais da materia de Economía da Empresa 164-166

Contribución da materia ao logro das competencias básicas 166-165

Secuenciar e temporalizar os contidos por unidades e /ou proxectos 169-170

8.2 RELACIONAR PARA CADA UNIDADE: 176-182 Contidos, criterios de avaliación, competencias clave e estándares 171-175

Grao mínimo de consecución .Contidos mínimos 177-178

Peso na cualificación 171-175

Instrumentos de avaliación 179-180

Temas transversais 181-182

8.3 METODOLOXÍA DIDÁCTICA: 183-185 Estratexias metodolóxicas 183-185

















Avaliación extraordinaria ( BACH)

Procedementos para a avaliación extraordinaria: características da proba escrita 192


164

2019/20

8.1 OBXECTIVOS XERAIS. COMPETENCIAS.SECUENCIACIÓN.TEMPORALIZACIÓN

OBXECTIVOS XERAIS DA MATERIA DE FUNDAMENTOS DE ADMÓN E XESTIÓN

15. Introducir ao alumno/a na realidade empresarial para que entenda que son as

empresas, que fins teñen e que funcións realizan, e poda coñecer as distintas formas

de clasificación das empresas.

16. Coñecer as distintas formas xurídicas de empresas que existen para a súa

constitución, e analizar as súass principais características e comprender as principais

tarefas e actividades que se realizan nas empresas, identificando as súas principais

áreas internas ou departamentos.

17. Comprender o proceso de creación dunha empresa e coñecer as decisións previas á

tramitación.

18. Pescudar cales son os trámites obligatorios e necesarios para a posta en marcha

dunha empresa e saber relacionar os trámites cos seus correspondentes organismos.

Ser capaz de realizar a posta en marcha dunha empresa. En especial, unha empresa

individual .

19. Establecer un circuíto de información e comunicación dentro da empresa e desta co

exterior, aplicando as técnicas máis comúns e coñecer as normas sobre a obrigación

de conservar a documentación que a empresa xera.

20. Coñecer as regras oficiais de clasificación do arquivo . Analizar e distinguir as

diferentes clases de arquivo, diferenciando as diferentes formas de comunicación da

empresa con outras empresas, organismos e/ou particulares, para ser capaz de

aplicar as técnicas de comunicación máis frecuentes.

21. Comprender o concepto xurídico-económico de patrimonio (bens, dereitos e

obrigacións) e introducirse na súa rexistro contable. Determinar as necesidades

patrimoniales básicas das empresas en relación coas súas actividades.

22. Entender a incidencia das distintas operacións da empresa sobre o patrimonio,

iniciando ao alumnado na actividade contabilidade da empresa para poder


165

2019/20

comprender o significado contable das contas e dos asentos contables polo método da

Partida Dobre e coñecer a importancia e desenvolvemento dos principais libros

contables realizando anotacións (asentos) nos mesmos como forma de rexistro das

operacións da empresa.

23. Introducir ao alumno no estudo do Plan Xeral de Contabilidade.

24. Mostrar ao alumno a necesidade que teñen as empresas de: Adquirir bens e servizos

necesarios para realizar a súa actividade económica; establecer relacións comerciais

cos proveedores; coñecer a documentación xerada polas compras e as súas formas

de pago; saber cales son as normas xurídicas e contables que regulan estas

operacións

25. Resaltar a importancia que a organización do proceso produtivo ten para as empresas

industriais ou de transformación e analizar os seus compoñentes máis importantes.

26. Mostrar ao alumnado que a función de vendas é a tarefa máis importante que na

actualidade deben desenvolver as empresas e sinalar a necesidade que teñen as

empresas de dar a coñecer os seus produtos e de distribuílos de forma que cheguen

ao consumidor en óptimas condicións.

27. Coñecer os registros e documentos que a comercialización e vendas orixinan, así

como as normas legais e contables que as regulan.

28. Realizar previsións de tesorería para coñecer a súa situación a curto prazo e coñecer

os posibles problemas de falta de liquidez.

29. Dar a coñecer os servizos dos intermediarios financeiros: Bancos e Caixas de aforros,

e comprender as técnicas para o cálculo do interese simple para poder aplicalas nas

modificacións dos vencimientos de cobros e de pagos.

30. Aprender a xestionar a carteira de efectos utilizando os servizos bancarios.

31. Analizar os problemas de falta de liquidez e estudar posibles solucións, identificando

os trámites e xestións necesarios, cumprimentando a súa documentación e

calculando os seus custos.

32. Establecer claramente as funcións relativas ao Departamento de recursos humanos

dunha empresa e coñecer toda a normativa básica relacionada coas xestións propias

da relación laboral.


166

2019/20

33. Analizar e distinguir os diferentes tipos de contratos. Dominar o proceso de

realización de nóminas e liquidación de seguros sociais e IRPF, así como as normas

aplicables a devandito proceso.

34. Saber distinguir todos os documentos xerados: Empresa-organismos; Empresa-

traballadores; ser capaces de aplicar as técnicas de cálculo necesarias para a

confección do recibo de salario, cotización e liquidación de impostos.

35. Realizar as anotacións contables que o proceso de liquidación de nóminas, seguros

sociais e IRPF xeran.

36. Comprender o concepto económico de amortización e entender o seu rexistro

contable. Analizar novos capítulos de gastos e ingresos da actividade empresarial,

asignando os gastos e ingresos ao exercicio económico ao que correspondan con

independencia das súas datas de pago ou cobro.

37. Entender o proceso contable de peche de exercicio e determinar o resultado

económico obtido pola empresa. Elaborar as Contas anuais da empresa e interpretar

a información que proporcionan.

CONTRIBUCIÓN DA MATERIA AO LOGRO DAS COMPETENCIAS

8 Sentido de iniciativa e espírito emprendedor(CSIEE

9

,ao empregar os procesos de

toma de decisións para planificar estratexias de comportamento e abundando na idea de

que o traballo serio e suxeito a planificación previa conduce a que os proxectos de futuro

teñan éxito e así, o alumnado poderanos acometer con confianza en si mesmos, nas súas

posibilidades , para que se sintan seguros dos seus propios criterios e para que poidan

analizar con espírito crítico as mensaxes e sendo conscientes de que dispoñen das armas

adecuadas para afrontar e asumir retos.

A competencia de aprender a aprender (CAA)

10

, tales como a autonomía, a

perseveranza, a sistematización, a reflexión crítica e a habilidade para comunicar

resultados.

A competencia social e cívica (CSC) desenvólvese coa análise da responsabilidade

social e medioambiental das empresas é ser críticos con aquelas empresas


167

2019/20

multinacionais que, movidas unicamente por intereses crematísticos, xeran altos custos

sociais.

11 A competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía

(CMCTT)

12

,ao analizar o ámbito empresarial esixe sintetizar as características máis

relevantes dunha situación real e importante do sistema socioeconómico. Tamén, a

análise do tecido empresarial e, en especial, a contribución social das pemes como vía

principal para xerar riqueza e emprego, complementa o coñecemento da realidade social

en que vivimos. A competencia matemática, a modelización, constitúe unha ferramenta

básica para tratar a información e colabora a que o alumnado traballe o razoamento

matemático. Do mesmo modo, a utilización das linguaxes gráfica e estatística axuda a

interpretar mellor a realidade expresada polos medios de comunicación. Non menos

importante resulta a interacción entre a linguaxe natural, numérica e gráfica, como

forma de ligar o tratamento da información . Así a competencia matemática aplícase á

área das ciencias economícas como un dos instrumentos que capacita para entender e

decidir no mundo empresarial. A través das operacións de matemáticas financeiras e

problemas propios de contabilidad de empresa, que imos traballar de maneira moi

intensa a través dos exercicios nesta materia, imos facilitar que os alumnos fomenten as

súas habilidades para utilizar e relacionar os números, as súas operacións básicas, os

símbolos e as formas de expresión e razoamento matemático, tanto para producir e

interpretar distintos tipos de información, coma para ampliar o coñecemento sobre

aspectos cuantitativos da realidade e para resolver problemas relacionados coa vida

cotiá e co mundo laboral. Forma parte da competencia matemática a habilidade para

interpretar e expresar con claridade e precisión informacións, datos e argumentacións, o

que favorece a participación efectiva na vida, de maneira idónea, axudan na consecución

de todas estas capacidades.

A competencia dixital(CD)

13

para buscar, obter, procesar e comunicar información, etc.,

que lles achegan ao noso alumnado a oportunidade para analizar datos do mercado e da

empresa.

Competencia lingüística (CLL), ao ter que analizar o modo en que as empresas se

dirixen aos cidadáns, os distintos rexistros que utilizan e as formas de convencer o

consumidor para levar a cabo a compra, tendo en conta que dispoñer desta competencia

implica ter conciencia das convencións sociais, dos valores e aspectos culturais e da


168

2019/20

versatilidade da linguaxe en función do contexto e a intención comunicativa. Ao

empregar recursos como a prensa, internet, información de bancos etc., como fonte de

información, así como ao desenvolver as actividades que obrigarán a alumnos e alumnas

a expresarse con rigor utilizando a linguaxe técnica propia da empresa. Por outra banda,

o desenvolvemento de actividades de diálogo e debate permitirán o desenvolvemento da

comunicación lingüística con rigor e respecto.

14 A competencia en ciencia e expresións culturais (CCEC)

, abórdase nos temas de

marketing e área comercial pois non en van, á publicidade en ocasións chamóuselle a

oitava arte, e os publicistas empéñanse en envolver os seus produtos coa maior beleza

posible e, deste xeito, favorecer a compra por parte do consumidor.


169

2019/20

SECUENCIACIÓN E TEMPORALIZACIÓN

Avaliación UNIDADES DIDÁCTICAS Temporalización Probas avaliación

Tema / U.D.

Bloque Contido Mes Sesións

1ª Avaliac.

B1 BLOQUE 1:INNOVACIÓN EMPRESARIAL A IDEA DE

NEGOCIO. O PROXECTO DE EMPRESA

1

B1.1 Innovación, desenvolvemento económico e creación de empresas. Setem. 9

B1.2 Idea de negocio. B1.3 Relación da empresa co contorno. Análise do sector. Análise DAFO B1.4 Emprendedor e idea de negocio

2

B2 BLOQUE 2: ORGANIZACIÓN INTERNA DA EMPRESA.

FORMA XURÍDICA E RECURSOS

B2.1 Planificación empresarial e obxectivos. Organización interna. Responsabilidade social da empresa.

Outubro

8-9

B2.2 Estructura organizativa dunha empresa: o organigrama B2.3 Forma xurídica da empresa Finais outubro B2.4 Dimensión e localización

4

B4 BLOQUE 4 : O PLAN DE APROVISIONAMENTO

Nov/dec 8-9

B4.1 A función e o plan de aprovisionamiento na empresa, plan de compras e de necesidades.

B4.2 Documentación comercial: o pedido, o albarán e a factura.

B4.3 Búsqueda e selección de proveedores nacionais e internacionais: estimación de ofertas.

B4.4 Técnicas de negociación e comunicación con proveedores B2.5 Xestión de compras decembro



2ª Avaliac.

Dec/Xan

9-10

3

B3 BLOQUE 3: DOCUMENTACIÓN E TRÁMITES PARA A POSTA EN MARCHA DA EMPRESA

B3.1 Descripción dos diferentes trámites e organismos implicados na posta en marcha dunha empresa

B3.2 Elaboración da documentación necesaria para o establecimiento de novos negocios.

5

B5.1 A función comercial e de marketing na empresa. O ciclo comercial da empresa. O márketing mix.

8

B5.2 Análise do mercado e do comportamento do/da consumidor/a. Atención á clientela.

Xaneiro

B5.3 Técnicas de segmentación de clientes e recollida de información primaria e secundaria.

B5.4 Política de precios: estrategias y sistemas de determinación de precios.

B5.5 Política de comunicación, estratexias, boas prácticas ferramientas de comunicación. Planificción de publicidades e plan de medios

B5.6 Política de distribución: canles, tipos de intermediarios e estratexias febreiro

7

B7 BLOQUE 7: XESTIÓN DA CONTABILIDADE DA EMPRESA

Feb/marz 12-14

B7.1 O patrimonio, elementos e masas patrimoniais B7.2 A contabilidade. Libros contables: obrigatorios e auxiliares

B7.3 Rexistro das operacións contables. O método da partida dobre. O plan xeneral contable

B7.4 O ciclo contable: procesos de regularización, conta de perdas e ganancias e peche do exercicio.

B7.5 Obrigas contables, fiscais e documentais. Liquidación e rexistro contable

B7.6 Utilización de software de xestión contable marzo


170

2019/20

3ªAvaliac.

UNIDADES DIDÁCTICAS Temporalización Probas

avaliación Tema / U.D. Bloque Contido Mes Sesións

6

B6 BLOQUE 6: XESTIÓN DE RECURSOS HUMANOS

Mar/Abri 6

B6.1 O proceso de planificación de recursos humanos. B6.2 Búsqueda e selección de persoal, fases e fontes de reclutamento. B6.3 Contratación laboral, tipos de contratos. B6.4 Trámites laborales relacionados con la Seguridad Social B6.5 Nóminas

8

B8 BLOQUE 8 : INVESTIMENTO E XESTIÓN FINANCEIRA. VIABILIDADE DA EMPRESA

Abril 6-9

B8.1 Estrutura económica e financeira da empresa. Equilibrio patrimonial

B8.2 Custo e selección de fontes financeiras. Axudas á creación de empresas en Galicia .

B8.3 Planificación financeira da empresa. Novas formas de financiamento. B8.4 Inversión. Métodos de selección e valoración de investimentos. B8.5 Análise da viabilidade da empresa B8.6 Solvencia e liquidez na empresa. Previsións de tesouraría. B8.7 Morosidade empresarial. abril

9

B9 BLOQUE 6: PRESENTACIÓN DA IDEA DE NEGOCIO

Abr/Maio 8-10

B9.1 Plan de negocio. Técnicas de presentación e edición do plan de negocio.

B9.2 Ferramentas audiovisuais para a presentación de proxectos. Presentación de proxectos de empresa coa utilización de software outras ferramentas de comunicación

maio


171

2019/20


1ª Avaliación



Tem

a/U

D Identi

f. contidos

Identific Estándar


Instrumentos


Prob oral

Trab ind Trab grup

Cad Cla

Rúb (2)


1

B1.1 FAXB1.1.1 CSC/CSIEE/CD Identifica os aspectos da innovación empresarial e explica a súa relevancia no desenvolvemento económico e na creación de emprego. 70% 20% 10% x

FAXB1.1.2 CSIEE/CAA/CD Recoñece experiencias de innovación empresarial e analiza os elementos de risco que levan aparelladas. 70% 20% 10% x

B1.2 FAXB1.2.1 CSC/CSIEE/CD Valora a importancia da tecnoloxía e de internet como factores clave de innovación e relaciona a innovación coa internacionalización da empresa. 70% 20% 10%

B1.3 FAXB3.1.1 CSIEE/CAA/CD Analiza o sector empresarial onde se desenvolve a idea de negocio 70% 20%

10% x

FAXB3.1.2 CAA/CSC/CSIEE Realiza unha análise do mercado e da competencia para a idea de negocio seleccionada.

70%

20% 10%

B1.4 FAXB4.1.1 CD/CMCCT /CAA Explica desde diferentes perspectivas a figura do/da emprendedor/a de

negocios. 70%

20%

10% x

FAXB41.2 CSC/CMCCTY/CAA Avalía as repercusións que supón elixir unha idea de negocio 70% 20% 10% x

FAXB41.3 CMCCTY/CAA/ CSIEE

Analiza as vantaxes e os inconvenientes de propostas de ideas de negocio realizables.

70% 20% 10%

FAXB41.4 CSIEE/CCL Expón os seus puntos de vista, mantén unha actitude proactiva e desenvolve iniciativa emprendedora.

70% 20% 10%

FAXB41.5 CSIEE/CCL Traballa en equipo mantendo unha comunicación fluida cos compañeros/as para o desenvolvemento do proxecto de empresa.

70% 20% 10%

2

B2.1 FAXB2.1.1 CSIEE/CCL/CAA Recoñece os obxectivos e os fins da empresa, e relaciónaos coa súa organización. 70% 20% 10% x

FAXB2.1.2 CCL/ CSIEE /CSC Reflexiona sobre o papel da responsabilidade social corporativa, e valora a existencia dunha ética dos negocios.

70%

20% 10% x

B2.2 FAXB2.2.1 CSIEE /CSC Interpreta a información que proporciona o organigrama dunha empresa e a importancia da descrición de tarefas e funcións para cada posto de traballo

70%

20% 10%


172

2019/20

B2.3 FAXB2.3.1 CD/CSIEE

Proporciona argumentos que xustifican a elección da forma xurídica e da localización da empresa.

70%

20% 10%

FAXB2.3.2 CSIEE /CAA Realiza unha previsión dos recursos necesarios para o desenvolvemento do proxecto de empresa.

70% 20% 10%

4

B4.1 FAXB4.1.1 CAA/CSIEE / CMCCT Deseña un plan de necesidades de aprovisionamento da empresa. 70% 20% 10%

FAXB4.1.2 CD/CMCCT Aplica métodos de valoración de existencias.: FIFO, PMP…. 70%

20%

10% x

B4.2 FAXB4.2.1 CMCCT/CSIEE Identifica os tipos de documentos utilizados para o intercambio de información con provedores: albarán,factura……..

70%

20% 10%

B4.3 FAXB4.3.1 CLL/CD/ CMCCT Utiliza diferentes fontes para a procura de provedores on-line e offline. 70% 20% 10% x

FAXB4.3.2 CAA/CD/ CMCCT Relaciona e compara as ofertas de provedores, utilizando diversos criterios de selección, e explica as vantaxes e os inconvenientes de cada unha

70% 20% 10% x

B4.4 FAXB4.4.1 CCL/CMCCT Identifica e aplica técnicas de negociación e comunicación. 70% 20% 10% x

FAXB4.4.2 CAA/CMCCT/ CSIEE Recoñece as etapas nun proceso de negociación de condicións de aprovisionamento.

70%

20% 10% x

2ª Avaliación


70%

70%

Tem

a/U

D Identi

f. Contidos

Identific Estándar


70% Temas transversais

70% Prob oral

20% Cad Cla

Rúb (2)


3

B3.1 FAXB3.1.1 CMCCT/CD/CSC/CSIEE Identifica os diferentes trámites legais necesarios para a posta en marcha dun negocio e recoñece os organismos ante os cales han de presentarse os trámites

70%

20% 10%

B3.2 FAXB3.2.1 CAA/CD/CLL Cmprende e sabe realizar os trámites fiscais, laborais, de Seguridade Social e outros para a posta en marcha.

70% 20% 10%

FAXB3.2.2 CSC/CAA Valora a importancia e necesidade do cumprimento dos prazos legais para efectuar os trámites de creación dun negocio.

70% 20% 10%

B3.1 FAXB3.1.1 CMCCT/CD/CSC/CSIEE Identifica os diferentes trámites legais necesarios para a posta en marcha dun negocio e recoñece os organismos ante os cales han de presentarse os trámites

70% 20% 10%

B5.1 FAXB5.1.1 CAA/CMCCT/CD Analiza o proceso de comercialización dos produtos ou servizos da empresa. 70% 20% 10% x


173

2019/20

5

B5.2 FAXB5.2.1 CD/ CMCCT Realiza unha previsión de vendas a curto e medio prazo,utiliza a folla de cálculo. 70%

20%

10% x

FAXB5.2.2 CD/CCL/CMCCT Aplica procesos de comunicación e habilidades sociais en situacións de atención ao cliente e operacións comerciais

70% 20% 10%

B5.3 FAXB5.3.1 CAA/CSIEE/CSC Explica as características da clientela potencial da empresa e identifica o comportamento dos competidores desta 50% 20% 10% x

B5.4 FAXB5.4.1 CMCCT /CAA/CSIEE Reflexiona sobre as estratexias de prezos tendo en conta as características do produto ou do servizo, e argumenta sobre a decisión de fixar o prezo de venda. 50% 20% 10%

x

B5.5 FAXB5.5.1 CMCCT /CCL/CSIEE

Elabora un plan de medios onde se describan as accións de promoción e publicidade para atraer a clientela potencial, facendo especial fincapé nas aplicadas en internet e dispositivos móbiles

20%

10%

B5.6 FAXB5.4.1 CMCCT /CCL/CSIEE Valora e explica as canles de distribución e venda que pode utilizar a empresa. 20% 10%

7

B7.1 FAXB7.1.1 CAA/CD/CMCCT Opera cos elementos patrimoniais da empresa, valora a metodoloxía contable e explica o papel dos libros contables

70%

20% 10%

B7.2 FAXB7.2.1 CD/ CMCCT/CSIEE Analiza e representa os principais feitos contables da empresa. 70%

20%

10%

FAXB7.2.2 CD/ CMCCT Distingue as fases do ciclo contable, analiza o proceso contable de pechamento de exercicio e determina o resultado económico obtido pola empresa.

70% 20% 10%

B7.3 FAXB7.3.1 CD/ CMCCT Identifica o concepto de amortización e procede ao seu rexistro contable. 70% 20% 10%

FAXB7.3.2 CD/ CMCCT Distingue as fases do ciclo contable, analiza o proceso contable de pechamento de exercicio e determina o resultado económico obtido pola empresa

70% 20% 10%

B7.4 FAXB7.4.1 CD/ CMCCT/CSIEE Analiza e asigna os gastos e os ingresos ao exercicio económico ao que correspondan, con independencia das súas datas de pagamento ou cobramento.

70% 20% 10%

B7.5 FAXB7.5.1 CD/ CMCCT/CSC Analiza as obrigas contables e fiscais, e a documentación correspondente á declaración-liquidación dos impostos.

70% 20% 10%

B7.6 FAXB7.6.1 CD/ CMCCT

Manexa a nivel básico unha aplicación informática de contabilidade, onde realiza todas as operacións necesarias e presenta o proceso contable correspondente a un ciclo económico

70%

20% 10%


174

2019/20

70%80%1110

JH11

3ª Avaliación



Tem

a/U

D Identi

f. Contidos

Identific Estándar


Instrumentos


Prob oral

Trab ind Trab grup

Cad Cla

Rúb (2)


6

B6.1 FAXB6.1.1 CAA/CSC/CSIEE Avalía as necesidades da empresa, e analiza e describe os postos de traballo 70% 20% 10%

B6.2 FAXB6.2.1 CMCCT/CSIEE Identifica as fontes de recrutamento, así como as fases do proceso de selección de persoal.

70% 20% 10%

B6.3 FAXB6.3.1 CMCCT/CAA/CD Analiza e aplica para a empresa as formalidades e as modalidades documentais de contratación.

70% 20% 10%

FAXB6.3.2 CMCCT/CD Identifica as subvencións e os incentivos á contratación. 70% 20% 10%

B6.4 FAXB6.4.1 CAA/CSC/ CSIEE Recoñece as obrigas administrativas do/da empresario/a ante a Seguridade Social.

70% 20% 10%

B6.5 FAXB6.5.1 CMCCT/CD Analiza os documentos do proceso de retribución e cotización do persoal e de xustificación do pagamento

70%

20% 10%

8 B8.1 FAXB8.1.1 CMCCT/CSIEE/CAA Elabora un plan de investimentos da empresa, que inclúa o activo non corrente e o corrente.

70%

20% 10%

FAXB8.1.2 CMCCT/CAA Recoñece as necesidades de financiamento da empresa e analiza os seus custos 70% 20% 10%


175

2019/20

B8.2 FAXB8.2.1 CMCCT0/CSIEE/CAA

Valora as fontes de financiamento, así como o custo do financiamento e as axudas financeiras e subvencións

70%

20% 10%

FAXB8.2.2 CMCCT/CSIEE/CAA

Investiga e analiza as distintas axudas e subvencións á creación de empresas na CCAA de Galicia

70%

20% 10%

B8.3 FAXB8.3.1 CSIEE/CAA Analiza e selecciona as fontes de financiamento da empresa. 70% 20% 10%

B8.4 FAXB8.4.1 CMCCT/CSIEE/CD Aplica métodos de selección de investimentos e analiza os investimentos necesarios para a posta en marcha.

70% 20% 10%

B8.5 FAXB8.5.1 CSIEE/CCL/CSC Determina e explica a viabilidade da empresa, tanto a nivel económico e financeiro como a nivel comercial e ambiental

70% 20% 10%

B8.6 FAXB8.6.1 CMCCT/CSIEE/CAA Elabora estados de previsión de tesouraría e explica alternativas para a resolución de problemas puntuais de tesouraría.

70%

20% 10%

B8.7 FAXB8.7.1 CSIEE/CAA/CSC Comprende o papel dos intermediarios financeiros na actividade cotiá das empresas e na sociedade actual.

70%

20% 10%

FAXB8.7.2 CSIEE/CAA/CSC Distingue o papel dos intermediarios financeiros na actividade cotiá das empresas e na sociedade actual.

70%

20% 10%

FAXB8.7.3 CSIEE/CAA Valora a importancia, no mundo empresarial, de responder en prazo aos compromisos de pagamento adquiridos.

70%

20% 10%

9 B9.1 FAXB9.1.1 CMCCT/CCL/CD

Utiliza habilidades comunicativas e técnicas para atraer a atención na exposición pública do proxecto de empresa

70%

20% 10%

FAXB9.1.2 CMCCT/CCL/CD

Identifica os diferentes trámites legais necesarios para a posta en marcha dun negocio e recoñece os organismos nos que se teñen que facer os trámites

70%

20% 10%

B9.2 FAXB9.2.1 CMCCT/CCL/CD

Manexa ferramentas informáticas e audiovisuais atractivas que axudan a unha difusión efectiva do proxecto.

70% 20% 10%


176

2019/20


Entenderase que o alumno aprobou a materia cando supere con éxito os seguintes obxectivos

mínimos, expresados en forma de capacidades que o alumno deberá conseguir ao longo do

curso.

1.- Identificar as calidades persoais e profesionais do emprendedor.

2.- Diferenciar as características, vantaxes e inconvenientes dos distintos tipos de empresa.

3.- Simular os trámites necesarios para a súa constitución e posta en marcha segundo a forma

xurídica adoptada.

4.- Analizar posibles ideas de negocio, elaborar un plan de empresa simulado, no que se

detallen os seus aspectos principais, avaliando a súa viabilidade.

5.- Aplicar os conceptos contables básicos para resolver os supostos prácticos que reflictan o

proceso contable dunha peme durante un exercicio económico.

6.- Coñecer as distintas relacións da empresa con provedores e clientes, identificando as

operacións de cobros e pagos derivadas dos procesos comerciais de compra e venda.

7.- Comprender e aplicar os diferentes métodos de valoración de existencias e a súa incidencia

na determinación do prezo de venda final do produto obxecto da empresa.

8.- Coñecer e diferenciar as operacións financeiras máis habituais que na práctica mercantil

realízanse cos intermediarios financeiros.

9.-Realizar previsións de tesourería para coñecer a situación da empresa a curto prazo, e

prever os posibles problemas de falta de liquidez.

10.- Manexar os distintos documentos de uso máis frecuente relacionados coas operacións de

compravenda e co cobro e pago das mesmas.

11.- Coñecer os dereitos e obrigacións derivados das relacións laborais que marca a Lei no

ámbito empresarial, cumprimentando os diferentes contratos de traballo vixentes.

Confeccionar nóminas, efectuar liquidacións dos seguros sociais e retencións do IRPF.

12.- Calcular, a partir de supostos sinxelos, a base impoñible e a cota por pagar dos principais

impostos esixidos á empresa.

13.- Manexar os instrumentos de información e relación cos Organismos da Administración

para acceder a información relevante para a toma de decisións na empresa.

14.- Redactar unha carta de presentación e un currículo vítae e simular unha entrevista ante

unha posible inserción laboral.


177

2019/20

MÍNIMOS ESIXIBLES

Os contidos e criterios de avaliación seguintes enténdense como os mínimos esixibles para que

o alumno obteña unha cualificación de 5 puntos na avaliación final da materia.

PRIMEIRO TRIMESTRE

CONTIDOS

Concepto e tipos de empresa segundo a súa forma xurídica

Tramites de constitución para o empresario individual; documentación requirida

Documentos utilizados na comunicación da empresa tanto interna como externa.

Tipos de arquivo, sistemas de clasificación da información

Plan Xeral Contable, concepto e estrutura

Sistema de contabilización de ?partida dobre?

Anotación en contas de activo, pasivo, neto, ingreso e gasto

Conceptos básicos contables: debe, haber, conta, cargo, abono.

Asentos en libro diario

CRITERIOS AVALIACIÓN

Diferenciar entre as distintas formas xurídicas

Coñecer as características dos documentos usados habitualmente nas empresa

Coñecer tramítelos para constituír unha sinxela empresa individual

Coñecer a estrutura básica do PGC

Diferenciar entre os distintas tipos de contas

Poder realizar sinxelos asentos no libro diario

SEGUNDO TRIMESTRE

CONTIDOS

IVE, características básicas do imposto

Selección de provedores, contidos das facturas e albaranes

Procesos de pago

Sistemas de valoración das existencias

Asentos contables relativos á compra de mercaderías

Elementos e funcionamento da letra de cambio como método de pago

Funcións e actividades do departamento de produción nas empresas industriais

IVE das vendas

Cálculo de marxes comerciais


178

2019/20

Asentos contables relativos ás vendas de mercaderías

Proceso de cobro, situación de falta de pagamento.


Coñecer as características fundamentais do IVE

Coñecer os distintos elementos das facturas e os albaranes

Realizar correctamente asentos contables de compra-venda de mercadorías

Identificar e confeccionar letras de cambio e cheques

Saber calcular marxes comerciais

TERCEIRO TRIMESTRE

CONTIDOS

Fontes de financiamento na empresa

Intermediarios financeiros; servizos bancarios ás empresas

Intereses. Cálculo de capitalización simple e composta

Funcións do Departamento de persoal nas empresas

Documentación relacionada coa xestión do persoal, partes dunha nómina

Confección de nomeas sinxelas

Asentos contables relativos ao departamento de persoal

CRITERIOS AVALIACIÓN

Coñecer cales son as fontes de financiamento da empresa

Saber como funcionan os bancos así como coñecer que servizos prestan

Realizar asentos contables de pago de salarios

Saber confeccionar unha nómina sinxela

Saber realizar cálculos de interese simple e composto


179

2019/20

INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN

Para a avaliación dos alumnos empregásense diferentes procedementos:

• Probas escritas

•

:Realizásense dúas probas na primeira e segunda avaliación

mentres que na terceira, por cuestións de tempo, poderíase ptar por realizar soamente

unha. As probas consistirán nun determinado numero de cuestións de diferentes

características adecuadas aos contidos e conceptos tratados. En cada proba valorásese

a expresión, exposición, lóxica, capacidade de síntese e adecuación das respostas ao

que se pide. As diferentes probas versará sobre os contidos teóricos vistos na

avaliación e diferentes suposto prácticos e ou contables. As probas escritas

valoraranse de 0 a 10 puntos,

Traballo persoal

Dentro do traballo persoal que se pedirá ao alumno, cobra especial importancia a resolución

dos supostos contables antes citados, nos que se irán introducindo progresivamente ao

longo do curso os diferentes contidos da materia. Os supostos realizaranse ben en clase ben

en casa, valorándose a resolución correcta dos mesmos nas notas do trimestre dentro do

apartado de traballo persoal e traballo en grupo especificado nos criterios de

cualificación.


anteriormente expostos de acordo cos criterios de avaliación establecidos. A nota final

reflectirá a evolución do alumno/a ao longo do curso.

As probas escritas propostas poderán incluír:

: Pedirase ao alumno un traballo e esforzo diario na aula que se

valorará na nota do trimestre. levará un rexistro das faltas de asistencia do alumnado,

do grao de resolución de exercicios xerais e dos supostos prácticos contables que serán

realizados en clase ou ben se pedirá como traballo de casa. Na nota do trimestre terase

en conta tamén mediante observación directa, o interese e preocupación que o

alumno mostre pola materia.

o Cuestións sobre conceptos teóricos.

o Casos prácticos e exercicios dos que se deduza a asimilación correcta dos

coñecementos teóricos, así como o desenvolvemento axeitado dos procedementos


180

2019/20

aprendidos.

En cada unha das avaliacións parciais e na avaliación final en xuño, terase en conta o

traballo desenvolvido polos alumnos/as ao longo do curso. A valoración do traballo

desenvolvido virá determinada por:

• A puntual realización e/ou entrega dos exercicios, actividades e traballos

propostos para cada unidade didáctica.

• A correcta realización de exercicios tipo test ou casos prácticos propostos despois

de cada tema impartido na aula.

• Posibles lecturas obrigatorias que se proporán ao longo do curso en relación cos

temas desenvolvidos.

• Axeitado traballo de recompilación e lectura de noticias de carácter económico

relacionadas cos contidos da disciplina.

• Asistencia regular ás clases e actividades complementarias, debida puntualidade e

participación activa na aula da que se desprenda o desenvolvemento das

actitudes, valores e normas sinalados nesta programación.

No mes de maio realizarase unha proba global de recuperación sobre o conxunto da

materia para todos os alumnos/as que teñan suspensa a última avaliación e que lles permita

recuperar a materia.


181

2019/20

TEMAS TRANSVERSAIS

Os temas transversais son aqueles contidos dirixidos á formación de valores e que deben estar

presentes en todas as áreas e materias curriculares de cada etapa educativa. A materia de

Fundamentos de Administración e Xestión, xunto á de Economía da Empresa debe estar

conectadas coa realidade económica e social que rodea ao alumno polo que estes temas

impregnan todas as unidades. Os temas serán tratados implícitamente do seguinte xeito:

Emprendemento. Trátase dun contido que se aborda dunha maneira intensa na materia de

Economía. Preténdese que o alumnado acade competencias para a creación e desenvolvemento

dos diversos modelos de empresas e ó fomento da igualdade de oportunidades e dos respecto

ao emprendedor e ao empresario, así como á ética a empresarial.

Comunicación audiovisual eTecnoloxías da información e comunicación. Fomertar o uso

das novas tecnoloxías da información e da comunicación(TIC). Uso das TIC na aula, abordando

as situacións de risco derivadas da inadecuada utilización das novas tecnoloxías

Comprensión lectora. Procederase á lectura de distintos textos económicos na aula e

propostas individuais e en grupo ,con comentarios orais na aula que permitan ao alumnado

expresar os niveis de comprensión e mellorar a través das correspondentes aclaracións e

corrección o grao desa comprensión.

Expresión oral e escrita. Mellora da comprensión lectora a través da lectura e análise de textos

de contido económica

Educación cívica: recoñecemento do papel da empresa na actividade económica e no

desenvolvemento da sociedade, do interese social de determinadas empresas que adoptan

forma de cooperativa ou sociedade laboral e da obriga do cumprimento das normas xurídicas

(mercantís, fiscais, laborais, etc.) que regulan a actividade da empresa.

Actitude crítica ante a utilización abusiva do factor traballo, ante as actividades de marketing

que utilizan moitas empresas para o cumprimento dos seus obxectivos de venda e ante as

empresas que non rexen por criterios éticos a súa actividade.


182

2019/20

Reflexión sobre o feito de que algunhas empresas están a aumentar a súa preocupación polos

temas de medio ambiente, o interese de incluír información nos estados contables sobre o

proceso produtivo e a súa influencia sobre o medio ambiente e sobre as deducións fiscais que

as empresas poden obter se aplican nos seus investimentos políticas de protección do medio

ambiente. No relativo a educación ambiental o alumnado deberá acadr os seguintes obxectivos:

1.-Análise dos efectos negativos da actividade empresarial no medio ambiente

2.-Estudo de diferentes solucións ao tema da contaminación

3.-Procura de alternativas que minimicen o impacto ambiental

Tamén deberá ser capaz de facer crítica fronte á publicidade masiva de produtos e servizos, as

mensaxes expresadas nos anuncios, a aparición de novos produtos que crean novas

necesidades e sobre a existencia de obxectivos empresariais que perseguen a satisfacción de

necesidades dos consumidores de forma fraudulenta e especulativa.

Reflexión sobre as pautas persoais de consumo, o nivel de imposición indirecta existente no

noso país que recae sobre o mesmo (IVE, Impostos Especiais, etc.) e a importancia dos dereitos

do consumidor.

Prevención da violencia:

reflexión sobre o conflito de intereses existente entre os diferentes

grupos de persoas interesadas na empresa e a importancia de desenvolver proxectos por parte

das empresas en áreas xeográficas que padecen ou padeceron guerras e conflitos. Actitude

crítica fronte á realización de actuacións fóra da lei por parte dalgunhas empresas ou fronte a

participación dalgunhas empresas en conflitos bélicos ou a venda de armamento a países en

guerra. Recoñecemento da importancia da incorporación da muller á actividade laboral e

empresarial, concienciación acerca da necesidade de practicar unha política de persoal non

discriminatoria nas empresas que respecte a normativa laboral, que expresa que en ningún

caso poderá existir discriminación por razón de sexo nas relacións laborais. Actitude crítica

ante produtos sexistas, anuncios discriminatorios ou denigrantes, etc.


183

2019/20


1. Aspectos xerais

En base ás orientacións metodolóxicas indicadas no decreto de referencia:

Obtención de información de empresas a partir de fontes externas (prensa escrita,

estudos estatísticos, enquisas...) e de fontes internas (rexistros contables, informes

internos, balances e contas de resultados), tanto por medio de soportes tradicionais

como informáticos.

Rexistro, tratamento, interpretación e representación relevante no ámbito da empresa e

posterior transmisión desta con diferentes soportes, con especial atención ao uso das

TIC's.

Análise, simulación e resolución de casos no mundo empresarial: identificación da

situación e dos seus elementos, selección de conceptos e técnicas para a súa aplicación

en cada caso, elaboración de conclusións e selección das decisións que se van a tomar así

como avaliación final das decisións tomadas, sendo conscientes da dimensión ética que

comporta a toma de decisións.

Planificación dun proxecto de iniciativa empresarial: busca, valoración e selección de

ideas, planificación do proxecto, análise do contorno xeral e específico, análise interna e

estudo de viabilidade económica e financeira do proxecto.

Realización de traballos de investigación escolar facendo fincapé na necesidade de

organización, planificación, execución e avaliación dos resultados acadados, valorando a

necesidade de crear equipos de traballo que cooperen e creen sinerxías positivas para o

conxunto.

O proceso de aprendizaxe programouse, baseándose na realización dunha serie de actividades

de forma individual ou en grupo que pretende iniciar ao alumnado no proceso de

autoaprendizaxe desenvolvendo capacidades de compresión e análise, de relación e manexo de

información. Estas actividades complementaranse co explicacións do profesor, con exposicións,

supostos de simulación e debates do alumnado. O obxectivo é lograr unha aprendizaxe

comprensiva con posibilidades de ser aplicada en distintos contextos.


184

2019/20


• As aprendizaxes deben ser útiles para a formación posterior e para a vida

persoal.

• Descubrir problemas empresariais relacionados co contexto sociocultural

en que se atope o alumnado, con especial referencia á realidade local ou

galega en xeral.

• Débese gardar un equilibrio entre as cuestións teóricas e os aspectos

prácticos.

• Hai que adaptarse ás necesidades dos alumnos/as, debendo partir dos

coñecementos previos que teñen os alumnos/as sobre os temas a tratar.


• Utilizar recursos didácticos axeitados: material bibliográfico, medios

audiovisuais,...

Para que a aprendizaxe sexa significativa ten que ser o alumno/a quen, en último termo,

modifique e reelabore os seus esquemas de coñecemento, construíndo a súa propia

aprendizaxe e permitindo establecer relacións entre os coñecementos e experiencias previas ós

novos contidos. O profesor actúa como guía e mediador para facilitar a construción de

aprendizaxes significativas, proporcionando oportunidades para poñer en práctica os novos

coñecementos e capacidades de xeito que o alumno/a poida comprobar a utilidade do

aprendido e así consolidalo.


materiais a partir dos que se pode comezar a introdución de novos conceptos ou aclarar os que

se posúen, dar pé á exposición de opinións ou á realización de debates, traballar os contidos

vistos na clase, habituar aos alumnos/as á lectura de seccións dos xornais nas que antes non se

paraban, etc.


elaboración de mapas conceptuais, ou valoracións e xuízos propios sobre problemas

económicos, deben constituír instrumentos útiles para a autocomprobación dos estudantes e

do profesor das ideas captadas e da súa capacidade de aplicación. Fomentarase o uso das TIC's

na realización desta tipoloxía de actividades.


185

2019/20

Ao deseñar, pois, a ensinanza, haberá que crear situacións na aula de xeito que os alumnos/as

poidan mostrarse interesados, conscientes ou sensibilizados, e mostrar actitudes de atención,

de rexeitamento ou de valoración positiva ou negativa ante os casos estudados.


Partir dos coñecementos previos, o que permite actuar sobre a diversidade tratando de

xeito diferente os que se atopan en situación diferente.

Interesar ó alumno/a polo obxecto de estudo. Trátase de desenvolver no alumno/a unha

actitude positiva ante a realidade económica.

Facer que o alumno/a tome conciencia das súas propias ideas. O proceso de aprendizaxe

debe ser resultado de acadar nova información pero partindo dos coñecementos previos

do alumno/a.

Poñer en cuestión as ideas previas, por exemplo confrontando ideas cos compañeiros en

debates.

Introducir novos conceptos e procedementos. Farase mediante actividades de distinto

tipo: información oral, escrita, audiovisual,... É importante que o alumno/a sexa capaz de

buscar e manexar por si mesmo a información que precisa.

Recompilar e reflexionar sobre as novas ideas adquiridas, esforzándose por elaborar e

comunicar as conclusións obtidas.

Dado que os alumnos/as que cursan esta materia no Bacharelato (Modalidade: Humanidades e

Ciencias Sociais; Opción: Ciencias Sociais) deben superar a exame correspondente a esta

materia nas Revalida (non vinculante ao título no presente curso), ao longo do curso

entregarase ao alumnado relación de cuestións teóricas, temas e supostos prácticos . Todos os

casos prácticos serán resoltos na aula e proporanse as cuestións e temas como traballo

individual que contribúa ao repaso dos distintos temas e a que o alumnado dispoña dunha

mostra representativa das cuestións propostas nas últimas convocatorias coa que poda

autoavaliarse.


186

2019/20


- As clases desenvolveranse na aula de informática para que o alumnado poda empregar

as TICs para o seguimento práctico diario da materia.

- Proporase sengún as necesidades temporais e o seguimento da programación que nos

primeiros 10-15 minutos de determinadas sesións de clase un alumno(por orde de

lista) expoña e comente unha tema de actualidade económica.

- Comenzarase coas actividades de introducción, que van servir para repasar os


no proceso.



adquiriendo durante o proceso de ensin- aprendizaje.


alumnos poderán comprobar, mediante exercicios, si entenderon o exposto ou non, ao

mesmo tempo que van aumentando o seu propio coñecemento. As actividades para

alumnos con necesidades específicas de apoio educativo poden ser actividades de

reforzo, que están deseñadas para aqueles alumnos aos que lles custe máis traballo

adquirir coñecementos, as actividades para alumnos aventaxados, dirixidas aos

alumnos cun proceso de adquisición de coñecementos máis rápido que o resto da

clase.




- Tamén se realiazarán traballos individuais e en grupo que deberán ser presentados e

expostos oral e públicamente na aula


talleres de prensa e análise de datos e gráficas económicas que permitan ao alumnado

a búsqueda de información e a comprensión e reflexión de noticias de actualidade e




187

2019/20

8.4- AVALIACIÓN INICIAL,CONTINUA,FINAL,EXTRAORDINARIA, PENDENTES

1.-Procedementos de avaliación inicial

A avaliación inicial desenvolverase dende principio de curso co prantexamento de

diversas preguntas orais antes da explicación de cada unidade didáctica, que permita saber

o grao de coñecemento previo do que parten os alumnos

Para o


alumnado de bacharelato, a formación económica básica do alumnado intégrase na

área das ciencias sociais da educación secundaria obrigatoria como unha parte que teñen

que adquirir en relación ao medio social. O bacharelato esixe profudizaar nesa formación, o

En relación aos contidos transversais, destacanse os seguintes aspectos: educación para o

consumo ao adquirir esquemas de decisión que consideren tódalas alternativas e efectos

individuais e sociais de consumo; desenvolver coñecemento dos mecanismos do mercado, así

como dos dereitos do consumidor; crear unha conciencia crítica ante o consumo; educación

para a saúde; educación para os dereitos humanos e a paz; educación ambiental; educación

multicultural, entre outras.



participación nos debates, realización de exercicios na aula


• Probas escritas




188

2019/20

que supón unha aproximación cada vez máis analítica e especializada que, sen perder a

perspectiva global, permita a construción de coñecementos máis precisos e axustados. Por

outra parte, trátase dunha disciplina que se presta especialmente a un enfoque

multidisciplinar, pois precisa doutras ciencias.

No caso da materia de segundo será preciso acreditar que o alumnado posúe os

coñecementos básicos relativos ao mundo da empresa traballados no primeiro curso, este

credencial ten especial relevancia co alumnado coa materia pendente. O procedemento a

seguir será o seguinte, o profesorado dedicará as primeiras sesións do curso a repasar os

contidos relativos ás unidades 2 e 3 do primeiro curso, usando metodoloxía de pregunta –

resposta que permita verificar que o alumnado posúe os coñecementos mínimos precisos

para poder profundar nos contidos propios da materia.


Os criterios de avaliación e estándares de aprendizaxe contidos na programación

plasmaranse dos distintos procedementos da avaliación. O alumnado deberá acadar

tanto os obxectivos da materia como as competencias da etapa. Os instrumentos e

procedementos de avaliación serán os seguintes:

Probas escritas. Desenvolveranse dúas probas por trimestre . Cada proba poderá

constar de cuestións, vocabulario, breves comentarios e exercicios prácticos dos

contidos e conceptos tratados en dous temas ou unidades didácticas.

So se repetirán as probas escritas en casos excepcionais e con xustificantes oficiais

(xustificante médico, evidencia,...)

Traballos individuais sobre noticias económicas de actualidade. En cada trimestre

poderase pedir ao alumno que busque información sobre noticias de actualidade

económica e desenvolver un traballo práctico, no que explicará e comentará a noticia en

cuestión.

Tranballos individuais ou en grupo. Todos os alumnos deberán elaborar e desenvolver

unha serie de traballos individuais ou en grupo por avaliación que representarán unha

parte moi importante da cualificación da avaliación, segundo os criterios e ponderación


189

2019/20

establecidos.

Traballo en clase. O alumno desenvolverá un traballo diario na aula mediante

actividades, simulacións, exercicios prácticos coas TICs, cuestión teórico- prácticas,

intervencións en debates, pequenos controles ( evidencias dos estándar de

aprendizaxe)que se valorará na nota do trimestre. O profesorado levarán un rexistro do

traballo solicitado ao alumno e será valoarado no mesmo intre.


Valoración e cualificación En cada proba escrita valorarase a expresión, exposición, lóxica, capacidade de síntese,




O traballo práctico valorarase de 0 a 10 puntos, tendo en conta tamén a correcta escritura

sen faltas de ortografía.

Ao final do trimestre o profesor valorará o traballo en clase cunha puntuación entre 0 y 10

puntos. Mediante o control do trabajo diario preténdese avaliar a actitude do alumno cara a

asignatura. A nota neste apartado terá en conta:





• Participación en actividades propostas polo profesor/a tanto na aula habitual de

referencia como na aula de informática.



alumno deberá acadar unha cualificación superior a 3 puntos en cada proba escrita para

poder calcular a nota media.

Traballos prácticos: Os traballos serán puntuados de 0-10. Na puntuación dos traballos

terase en conta tanto o contido como a presentación. A cualificación do traballo escrito

ponderará un 40% na nota del trimestre.


190

2019/20

Traballo na aula

Pérdida do dereito a avaliación continua: No caso de que un alumno ou alumna perda

o dereito á avaliación continua (segundo os criterios establecidos polo Centro), terá

dereito exclusivamente á asistencia a clase en calidade de alumno ointe. Para calcular a

calificación e/ou titulación realizarase unha proba obxectiva escrita ao rematar ol curso

referida aos contidos mínimos especificados. Si se considera oportuno poderanse

realizar probas parciais co resto do grupo a título exclusivamente informativo, sin que

O profesor levará un rexistro do traballo realizado polos alumnos en

clase. Tal e como se expón nos procedementos da avaliación, aplicarase unha nota de 0-10

puntos. A nota de clase ponderará un 10%


apartados sexa igual o superior a 5 puntos. A nota de cada avaliación reflictida no

boletín de notas será redondeada ao número entero más próximo, do seguinte xeito:



Se a puntuación decimal non supera o 5, o redondeo farase ao número enteiro

inferior. (Ex un 6,4 sería un 6)

A nota final da materia será a media das cualificacións de cada avaliación sin

redondeo, sempre que cada unha delas se superase satisfactoriamente. Considerarase

que o alumno ten superada a asignatura cando esa nota media supere os 5 puntos. A

media final será redondeada tal e como se explicou anteriormente.


recuperación.

Cabe a posibilidade, de especificar no enunciado dos exames e nos traballos de cada

avaliación sobre a baixada de nota polas faltas de ortografía e mala presentación dos

mesmos .

Copiar nos exames o calquera outra irregularidade no desenvolvemento dos mesmos

detectado polo profesor/a conlevará suspender dita avaliación, podéndose repetir

“exclusivamente” nas probas finais de xuño ou setembro do curso correspondente,

segundo proceda.


191

2019/20

estas probas podan ter ningún tipo de incidencia na calificación final.



alumnos/as que non superaran a avaliación ordinaria. A proba será do estilo das sinaladas

nos procedimentos de avaliación e avaliaranse os coñecementos adquiridos no trimestre.

Para superar a materia deberán ter superadas satisfactoriamente tódalas avaliacións.






algunha das avaliacións, ou ben perderan o dereito á avaliación continua; tamén se



definitiva e final a maior entre a media das 3 avaliacións e a proba final voluntaria. A

condición mínima esixida é que se comprometa a lo menos o 50% do alumnado a

efectuala.

Se o finalizar o curso houbese algún alumno/a que tivese como única disciplina

suspensa a economía, valorarase a posibilidade de aprobado para a súa posible

promoción, sempre e cando a valoración global de todos os criterios a ter en conta se

considere moi positiva.



Aqueles alumnos/as que deban presentarse ao examen final e non o superen, deberán



192

2019/20


Na convocatoria extraordinaria de Setembro realizarase unha proba escrita na que se

valorará o coñecemento dos contidos mínimos expostos na presente programación.

A proba valorarase entre 0 e10 puntos, aplicando os mesmos criterios de redondeo que

en xuño. Esta avaliación considerase superada a partir dunha nota de 5 puntos.



objectivos e estándares acadados durante o curso; así mesmo, para tomar a decisión

considerarase os posibles efectos que tería no alumno o suspenso ou aprobado,

priorizando sempre o que se considere mellor para o alumno/a.


193

2019/20

9.- OUTRAS AVALIACIÓNS

9.1.- Avaliación do proceso de ensino e da práctica docente

I N D I C A D O R E S D E L O G R O P A R A A V A L I A R O P R O C E S E D O E N S I N O E A P R Á C T I C A D O C E N T E

* Indicadores de logro da planificación e do proceso de ensino

INDICADORES DE LOGRO VALORACIÓN PROPOSTAS DE MELLORA

PLA

NIF

ICA

CIÓ

N

1. Programa a materia tendo en conta os estándares de aprendizaxe previstos nas leis educativas.

2. Programa a materia tendo en conta o tempo dispoñible para o seu desenvolvemento.

3. Selecciona e secuencia de forma progresiva os contidos da programación de aula tendo en conta as particularidades de cada un dos grupos de estudantes.

4. Programa actividades e estratexias en función dos estándares de aprendizaxe.

5. Planifica as clases de modo flexible, preparando actividades e recursos axustados á programación de aula e ás necesidades e aos intereses do alumnado.

6. Establece os criterios, procedementos e os instrumentos de avaliación e autoavaliación que permiten facer o seguimento do progreso de aprendizaxe dos seus alumnos e alumnas.

7. Coordínase co profesorado doutros departamentos que poidan ter contidos afíns á súa materia.


194

2019/20

INDICADORES VALORACIÓN PROPOSTAS DE MELLORA

MO

TIVA

CIÓ

N D

O A

LUM

NA

DO

1. Proporciona un plan de traballo ao principio de cada unidade.

2. Propón situacións que introduzan a unidade (lecturas, debates, diálogos...).

3. Relaciona as aprendizaxes con aplicacións reais ou coa súa funcionalidade.

4. Informa sobre os progresos conseguidos e as dificultades encontradas.

5. Relaciona os contidos e as actividades cos intereses do alumnado.

6. Estimula a participación activa dos estudantes en clase.

7. Promove a reflexión dos temas tratados.


195

2019/20


DES

ENVO

LVEM

ENTO

DO

EN

SIN

O

1. Resume as ideas fundamentais discutidas antes de pasar a unha nova unidade ou tema con mapas conceptuais, esquemas...

2. Cando introduce conceptos novos, relaciónaos, se é posible, cos xa coñecidos; intercala preguntas aclaratorias; pon exemplos...

3. Ten predisposición para aclarar dúbidas e ofrecer asesorías dentro e fóra das clases.

4. Optimiza o tempo dispoñible para o desenvolvemento de cada unidade didáctica.

5. Utiliza axuda audiovisual ou doutro tipo para apoiar os contidos na aula.

6. Promove o traballo cooperativo e mantén unha comunicación fluída cos estudantes.

7. Desenvolve os contidos dunha forma ordenada e comprensible para os alumnos e as alumnas.

8. Propón actividades que permitan a adquisición dos estándares de aprendizaxe e as destrezas propias da etapa educativa.

9. Propón actividades grupais e individuais.


196

2019/20

Indicadores de logro da práctica docente


SEG

UIM

ENTO

E A

VALI

AC

IÓN

DO

PR

OC

ESO

DE

ENSI

NO

-APR

END

IZA

XE

1. Realiza a avaliación inicial ao principio de curso para axustar a programación ao nivel dos estudantes.

2. Detecta os coñecementos previos de cada unidade didáctica.

3. Revisa, con frecuencia, os traballos propostos na aula e fóra dela.

4. Proporciona a información necesaria sobre a resolución das tarefas e como pode melloralas.

5. Corrixe e explica de forma habitual os traballos e as actividades dos alumnos e as alumnas, e dá pautas para a mellora das súas aprendizaxes.

6. Utiliza suficientes criterios de avaliación que atendan de xeito equilibrado a avaliación dos diferentes contidos.

7. Favorece os procesos de autoavaliación e coavaliación.

8. Propón novas actividades que faciliten a adquisición de obxectivos cando estes non foron alcanzados suficientemente.

9. Propón novas actividades de maior nivel cando os obxectivos foron alcanzados con suficiencia.

10. Utiliza diferentes técnicas de avaliación en función dos contidos, o nivel dos estudantes, etc.

11. Emprega diferentes medios para informar dos resultados aos estudantes e aos pais.


197

2019/20

9.2.- Avaliación da programación didácica

Indicadores de logro da programación didáctica

M E C A N I S M O S D E R E V I S I Ó N , A V A L I A C I Ó N E M O D I F I C A C I Ó N D A S P R O G R A M A C I Ó N S D I D Á C T I C A S E N R E L A C I Ó N C O S R E S U L T A D O S A C A D É M I C O S E P R O C E S O S D E M E L L O R A

A avaliación dos aspectos recollidos nesta programación, os seus contidos e secuenciación, será

realizada polos membros do departamento de economía ao longo das reunións-sesións de

departamento.

Terase especial atención a valoración do desenvolvemento da actividade docente, o

cumprimento da temporalización prevista e a consecución dos obxectivos propostos.

A avaliación da programación servirá de base para a adaptación da metodoloxía aos diferentes

requisitos de cada alumno/a e de cada grupo, valorando dun xeito especial as características

propias do centro (alumnado de diúrno e adultos).

Así mesmo, terase en conta a opinión do alumnado no relativo ao desenvolvemento das clases,

profundidade dos contidos, temporalización, cualificación,...Para isto o alumnado cubrirá un

formulario anónimo deseñado polo departamento ao finalizar cada avaliación.

O seguimento por parte do profesor do traballo diario na aula será a base para establecer se é

preciso realizar algunha modificación a programación proposta, en especial a secuenciación e

temporalización dos contidos a desenvolver.

Para isto será preciso prestar unha especial atención ao desenvolvemento do traballo na aula,

tanto individual como en grupo que permita establecer as medidas precisas de atención á

diversidade, adaptando ao nivel de coñecemento de cada alumno/a o traballo a realizar.


198

2019/20

REXISTRO DE XESTIÓN E ORGANIZACIÓN

MATERIA: Luns Martes Mércores Xoves Venres

Si Non Si Non Si Non Si Non Si Non

Preparei con antelación o material necesario para a clase (caderno, estoxo, axenda, libro...)?

Levei o material necesario á sesión?

Tomei nota na axenda das actividades e os traballos pendentes e das datas importantes (exames, entrega de traballos, presentacións, autorizacións, excursións...)?

Organiceime o tempo que é necesario dedicar a cada tarefa e materia, tanto na aula como na casa?

Ordenei e clasifiquei os apuntamentos, as notas e as actividades da materia?

Cumprín o plan de traballo que me propuxera seguir?

Comprobei que cumprín con todas as miñas obrigas pendentes (actividades, traballos, estudo, preparación...)?

Fun autónomo/a á hora de traballar en clase e na casa?


199

2019/20

10.- ATENCIÓN Á DIVERSIDADE

10.1.- Medidas ordinarias e extraordinarias: Organizativas e curriculares

A lexislación contempla o tratamento específico aos alumnos/as que polas súas circunstancias

e/ou capacidades, así o precisen. Para elo a programación dos diferentes contidos faise de

xeito construtivo e progresivo. En todo caso, trataranse de adecuar os contidos ás

características e capacidades do alumnado, e, en caso de precisalo, sería demandado o apoio

do Departamento de Orientación do centro.

En base á avaliación continua do traballo e o desenvolvemento da materia estableceranse

medidas de adaptación para aqueles alumnos/as que amosen diferentes ritmos de

aprendizaxe.

Prestarase atención a aqueles alumnos/as que dentro do grupo destaquen polo seu alto nivel

de asimilación, en cuxo caso proporánselle actividades de reforzo para aproveitar o seu

potencial; ou ben, polo seu baixo nivel de asimilación, en cuxo caso proporánselle actividades

de repaso e apoio.

En xeral, mediante a utilización de diversas actividades de avaliación, serán detectadas as

carencias do alumnado e implementaranse as tarefas e procedementos oportunos para lograr

os obxectivos. En cada unidade proporanse actividades de reforzo tales como:

• Esquemas conceptuais de contidos e ideas principais.

• Resumes dos conceptos fundamentais.

• Cuestións tipo test.

• Debate e actividades pregunta-resposta sobre o tema introducido polo docente.

• Repaso das nocións xa vistas con anterioridade e consideradas necesarias para a

comprensión da unidade, tomando nota das lagoas ou dificultades detectadas


200

2019/20

11.- ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E EXTRAESCOLARES

A C T I V I D A D E S C O M P L E M E N T A R I A S E E X T R A E S C O L A R E S P R O G R A M A D A S P O R C A D A D E P A R T A M E N T O D I D Á C T I C O

1. Charlas de Educación Civico-Tributaria impartidas pola delegación de Facenda de Vigo. e progaramadas para o martes 16 de decembro de 2019 de 11.00h. a 14:45 h. para alumnado de 1º de bacharelato e 4º ESO

2. Charlas sobre “Educación financiera” impartidas por Carlota Sánchez (coordinadora adxunta da área de Educación Superior de A FUNDACIÓN). Actividade que se programará para o 1º ou 2º trimestre

3. Taller- obradoiro impartido por MAPFRE sobre seguridade financeira e seguros

• 4º ESO

Cursos:

• 1º bacharelato pola materia Economía

• 2º bacharelato pola materia Economía da Empresa.

Os cursos de bacharelato son tanto os de réxime ordinario como de adultos. A día

de hoxe a charla cívico-tributaria está confirmada e progaramada para o martes

16 de decembro de 2019 de 11.00h. a 14:45 h. para alumnado de 1º de

bacharelato e 4º ESO , datas programadas para que non interferisen cos exames .

Outras charlas e conferencias: de entidades financeiras, empresas e confederación

de empresarios

Saída didáctica para coñecelas intalacions de empresas.

Programadas para realizar no segundo e terceiro trimestre. Saídas solicitadas sen ter

confirmación a día de hoxe por parte da empresas contactadas:

Nota:Os alumnos/as terán que abonar o autobús, e ter aprobación da xefatura de

estudios para poder asistir a dita actividade.

Valoraráse unha visita ao Porto de Vigo e a Citroen ou Inditex


201

2019/20

O obxectivo básico das visitas didácticas en tódolos cursos é que o alumnado identifique a

importancia da distribución do traballo en distintos departamentos, a importancia do traballo

en grupo e a identificación das tarefas realizadas por cada departamento e a necesaria

coordinación entre estes.

De todos xeitos ao longo do curso, de ser posible, valorarase a realización de outras visitas.

Exposición concurso “ECONOMÍA CON HUMOR”

Debido o éxito da convocatoria anterior proponse una nova edición na que participarán os

alumnos de 4º ESO e 1º de bacharelato de diúrno e nocturno a finais do terceiro trimestre. O

concurso consistirá na exposición de viñetas de humor gráfico relacionadas ca economía, e os

gañadores da mesma serán elixidos por seus propios compañeiros en votación secreta.

Realizaranse actividades nas aulas coa colaboración de ACAIXA , utilizando os kits de

economía e emprendemento que foron solicitados á entidade. Está confirmada para os

vindeiros días a súa recepción.

Concursos e Certames

No presente curso temos previsto inscribir ao alumnado nos seguintes concursos

1.- Concurso GEPEESE, para alumnos de habilidades financeiras

2.- Concuros YOUNG BUSINESS para ao alumna do de FAX (fundamentos de

Administración e Xestión)

3.- Educación financeira , de ABANCA para o alumnado de Iniciativas Emprendedoras.

e outros posibles que podan xurdir ao longo do curso


202

2019/20

DEPARTAMENTO DE ECONOMÍA

OLIVA GÓMEZ OTERO .- XEFA DE DEPARTAMENTO

Mª DEL CARMEN RODRÍGUEZ LOMBA.- PROFESORA DEFINITIVA

€¦ · o ies castelao é un centro público de ensino secundario obrigatorio e bacharelato...

Documents