TT§It*;t-fIIIl*lI

rilm0P

ïa

tr

t.#

I ITdoor Wim Woutersfoto's van de schrijverr lrt :r tr rll '

,' I t' * '§ * '

tI

I

*i,"w

{.

t *trp

rt§"-*,

4.Ir ,1r al$

*qi !i-I\§;1

I,.*I1.; '*irv,

"*rl.,*I.$

rz" *§Ll tt"lÍ-

.--o-à*§r-'l= r* - I*. s*tsi;fu"Tï*-"'ï!'"

'Iï

ntl

rt

lI-I

,tl1:'

- - i-'.§-=,1.. Í,.th__ aH

--:I:À

Boven: Het moníeren van de wrstelbare schroefladen van de,,Fulgur".

Rechts: Blik op het dek van de in aanbouw zíjnde ,,Fulgur"

Rechterpagina: In de grote hal x'aarín o.a. de scheepsplaten op her T

w*w

*"é #* -f

',,,. ,J#.. s ï

ffiff#4-

-'- fr*'l&r,," ;

ffi-'kt&

. 4Ë*"é+.*r li,'il,+

f'.!giL

i.F,

;i:* -

"'- 1,::-

,

€*.__ _:ry**t.t r-#- {ï ,i\_

',&*'' %-'-#+*n -

"s*§*

\\*

I

&*

'@*-.-S."

'+:4

é

+'"1

i:'*

I N een tijd waarin de vloten van de verschillendeI rederijen van de Koninklijke/Shell Groep gestaag wor-I den uitgebreid en vernieuwd - alleen al in 1975 zullen17 schepen worden opgeleverd, van 32.000 ton draagver-mogen tot 315.000 ton - klinkt in verschillende talen, opwerven over de gehele wereld, wederom de bekendedoopformule. ln het huidige nieuwbouwprogramma zullendeze woorden waarmee een schip zijn naam ontvangt ende opvarenden goede reis wordt toegewenst, niet minderdan negen maal in het Noors klinken. Het is de - relatiefgezien - kleine werÍ van Haugesund Mekaniske Verksted,op zo'n anderhalf uur varen van Stavanger, die begin vorigjaar de opdracht kreeg een serie produktentankers tebouwen van ongeveer 32.OOO ton draagvermogen. Negenstuks, waarvan de eerste bestemd was voor de NoorseShell, vier zijn voor de vloot van Shell Tankers (U.K.) Ltd.en vier voor de Nederlandse Groepsvloot, die vanuit hetHofplein-kantoor in Rotterdam wordt beheerd door ShellTankers B.V.De eerste, ultra-moderne produktentanker is reeds eenaantal maanden in de vaart. Onder de naam ,,Fjordshell"bedrijft zij voor Norske Shell in Oslo voornamelijk kust-vaart in de Scandinavische wateren. De ,,Fulgur", deeerste van de vier voor de Nederlandse Groepsvloot.bestemde schepen, is op 29 juni jl. in Haugesund gedooptdoor Mevrouw E. L. Toxope[is - Douwes Dekker, echtge-note van Group Research Co-ordinator lr. E. J. G. Toxo-peus. Binnenkort vindt hiervan de officiële opleveringplaats, in oktober gevolgd door de oplevering van de,,Felania", de tweede nieuwe produktentanker voor deNederlandse rederij van de Groep, die hiermede het 52steschip aan haarvloot zalzien toegevoegd.

Produ ktentankersDe laatste jaren waren het steeds de grote ruwe-olietan-kers, wier bouw en vaart veel aandacht kregen in dewereldpers. Mammoets, behamots, en allerlei anderebenamingen werden gebruikt om aan te geven hoe zeer detonnage van dergelijke schepen in het laatste decenniumis toegenomen. De meest correcte omschrijving blijft nogsteeds VLCC, d.w.z. Very Large Crude Carrier, waarbij detonnage in het midden wordt gelaten. Via de 70.OOO,110.000 en 210.000 tons klasse groeide het draagvermo-gen van de ruwe-olietankers van de Shell naar 270.000ton. Volgend voorjaar komen de eerste schepen van315.000 ton. Voor de Franse Shell zijn zelfs twee schepenvan 540.000 ton besteld, die zullen worden ingezetvoor de vaart tussen het Midden-Oosten en de havens LeHavre en Fos bij Marseille. Toch mag niet worden verge-ten, dat een groot deel van de schepen die in dienst van deShell de wereldzeeën bevaren, geen ruwe-olietankers zijn,maar produktentankers. Schepen die de uit de ruwe olievervaardigde produkten brengen van de raffinaderijen naarde gebruikers elders. Hun tonnage is kleiner. Voornamelijkzijn het de 13.000 en 18.000-tonners die zich van dezetaak kwijten. Gezien het toenemen van de vraag naarolieprodukten en de ,,leeftijdsopbouw" van de vloot vaneigen produktentankers, werd bij de vaststelling van hethuidige nieuwbouwprogramma het besluit genomen ookeen aantal nieuwe tankers voor produktenvervoer in be-stelling te geven. Daarbij viel de keus op de werf inHaugesund. Deze werf, met een totaal aantal werkliedenvan ongeveer 1 300, had de laatste jaren reeds een seriebulk-schepen en produktentankers gebouwd, respectieve-lijk in de tonnageklassen van 23.000 en 32.000 ton.

De botlt tan eetl Ianker- l- ,leek een tertt'arrende ,r:,':t)an tnensen ett ttnteriaa..

§

*e = 1lÍ1- ----*-ï-l#'fr\

ti{,twffirt:":§

t

-l

le achteropbouw van de ,,Fulgur"t de steigers.

Seriebouw heeft niet alleen het voordeel dat de prijsaantrekkelijk is en de bouwperiode korter, voor de reder iser ook nog het bijkomende voordeel, dat reservedelen aande wal vrijelijk aan de verschillende schepen kunnenworden geleverd.

ldentiekMet uitzondering van de ,,Fjordshell", zijn de produkten-tankers van de nieuwe serie volkomen identiek. Men zouhierbij een vraagteken kunnen stellen. Niet alleen vraagtmen zich af waarom dit schip geen schelpnaam heeftzoals thans bij alle Shell-tankers gebruikelijk is, doch ookwaarom dit Noorse-vlagschip qua bouw afwijkt van deoverige acht. Laten wij voorop stellen, dat zo'n dertig jaargeleden beslist niet alle tankers van de Groep een schelp-naam droegen. Combinaties met ,,Shell" kwamen nogveelvuldig voor, zoals ,,Silvershell", ,,Goldshell'. Toch is deNoorse Shell-rederij thans wel de enige die deze gewoon-te nog handhaaft. Maar ,,What's in a name?" zou menkunnen zeggen. Het verschil met de overige produktentan-kers zit meer in de opbouw en in de uitrusting. Maardaarvoor heeft de ,,Fjordshell" ook een andere vaart, omde paar dagen een fjord in of een nauwe inham uit, waarbijzich veel grotere manoeuvreerproblemen voordoen dan inde internationale vaart, waarvoor de andere tankers be-stemd zijn. Vandaar dat de Noorse nieuwbouwtanker isuitgerust met een boegschroef, waardoor het schip bijzon-der behendig is en als het ware om zijn eigen as kandraaien. Bovendien, op een dergelijk, voornamelijk opkorte reizen gebezigd schip kan ingevolge de Noorsewetgeving met een kleinere bezetting worden gevaren,reden waarom de accommodatie kleiner kon wordengehouden en de opbouw op het achterschip één dekminder telt dan de overige ,,F"-klassers. Zonder uitzonde-ring krijgen alle schepen uit deze serie een naam die meteen ,,F" begint. De ,,Fulgur", eind juni gedoopt en binnen-kort in de vaart, de ,,Faunus", ,,Felania", ,,Felipes", ,,Fi-cus", ,,Flammulina", ,,Fossarina", en de ,,Fusus", die insnelle opeenvolging in de vaart zullen worden gebracht.

GegevensZoals bij alle moderne olietankers, is ook op de ,,F"-klasse-schepen de gehele opbouw op het achterschip geconcen-treerd. Door de relatief korte lengte van het schip lijkt deachteraccommodatie aanzienlijk hoger dan tot nu toegebruikelijk was. De gegevens van deze nieuwe schepenzijn:

Lengte over alles:Lengte tussen loodlijnenBreedteHolteDiepgang (zomer)DraagvermogenSnelheid

170,688 meter163,060 meter

25,9 meter15,290 meter1 1,330 meter

32.000 ton15,5 mijl

Voortstuwing geschiedt door twee naast elkaar opgestel-de 6-cilinder-, 4-takt-trunk-zuigermotoren van het fabri-kaat M.A.N. De schroef is met verstelbare bladen uitge-rust, die zowel vanaf de brug als vanuit de controlekamerkunnen worden bediend. Niet alleen mag de nautische entechnische uitrusting van de ,,F"-klasse-tankers wordengerekend tot het laatste wat op dit gebied verkrijgbaar is,ook aan de verblijven van de opvarenden wordt bijzonderveel zorg besteed. De Noorse architectuur staat hiervoorgarant. Ook qua indeling van de verblijven wijken dezeschepen sterk af van de thans in de vaart zijnde produk-tentankers: de toprangen hebben behalve een dagverblijfen aparte slaapkamer tevens een eigen kantoorruimte.Maar ook bij de lagere rangen is sterk het principedoorgevoerd van een slaapkamer gescheiden van hetdagverblijf. Alle opvarenden, tot die in de laagste rangentoe, beschikken over een gezellig ingericht eigen dag/slaapverblijÍ, met eigen toilet.Het schip is ten behoeve van de opvarenden verderuitgerust met video-apparatuur, waarmede gedurendetien uur per week - in kleur - T.V.-programma's ,,uit blik"worden vertoond. Voorzieningen worden getroffen om,wanneer het schip langs de kust vaart, het ook recht-streeks kleuren-T.V.-programma's te laten ontvangen. Alsverdere mogelijkheid voor ontspanning is er, zoals op alleShell-tankers van de Nederlandse vloot, een zwembad aanboord en verder zijn er faciliteiten om tafeltennis te spelen,te sjoelen. zich te verpozen met voetbalspel en vele anderespelen. Kortom, ook dank zij de bijzonder fraai verzorgdeuitvoering van de gemeenschappelijke ruimten zal hetprettig varen zijn op de nieuwe aanwinsten van deShell-vloot.

Met behulp van door de computer gevoede bandjes wordt deautomatísche vlamsnijmachine bestuurd díe - aan tb)ee zijden - descheepsplaten (ín dit geval t:an de ,,Felania") sntjdt.

"l§bf.§

Links: Het geschenk vctor dedoopmoeder ran de ,,Fulgur", deschelp ín een kristollen houdergevo/.Boyen: Het bewerken vun de krís-Íallen houder.

,I

243