narradores estudiantes de la escuela primaria wilfrido ... · cuenta la leyenda que había un...
TRANSCRIPT
12
Yee in tuyuku kaꞌnu nchuꞌa ña inkaa in ñuu nani "El Tule" ñuu Ntua. Inkaa tu uvi mil
kuia, cha kaꞌnu tu kua uxiko uvi metru; suku ta. Ña nchee tsaꞌa tu kui kuaa uxiko tsaꞌun uni metru. Tuyuku yoꞌo nani tuku "ahuehuete". Kue nivi skunani na ña "Yutu Tuyuku Tule".
Saani, yee inka tuyuku luu ka xoo luu,
yachi nuu inkaa yutu yo, cha nani tu "Yutu Tule Luulu". Cha inkaa tu in mil kuia. Kachi na ña yutu luulu, seꞌe tuyuku kaꞌnu kuu tu.
Tuyuku (Sabino o ahuehuete) Santa María El Tule, Oaxaca, Oaxaca
Ñatuꞌun Tuyuku Xnuviko
La leyenda del sabino de San Juan Mixtepec
Saꞌan Savi Xnuviko Mixteco de Mixtepec
Tercera edición
Publicado por el
Instituto Lingüístico de Verano, A.C.
Apartado Postal 22067
C.P. 14000 Tlalpan, D.F., México
Tel. 5-573-2024
2012
Narradores
Estudiantes de la escuela primaria
Unión y Progreso de Llano Colorado Mixtepec,
generación 2006 y su profesor
Wilfrido López Hernández
Primera edición 2007 .5C
Segunda edición 2008 (versión electrónica)
Tercera edición 2012 .3C
Asesoras lingüísticas: María M. Nieves y Gisela Beckmann
Resumen:
Cuenta la leyenda que había un sabino muy grande en el
pueblo de San Juan Mixtepec. Era tan alto, que su punta
llegaba hasta las nubes. La gente del pueblo decidió cortar
el árbol, porque muchos niños caían a una laguna que
estaba al pie de este y morían ahogados.
© 2012 por Instituto Lingüístico de Verano, A.C
Derechos reservados conforme a la ley.
La leyenda del sabino de San Juan Mixtepec
Mixteco de San Juan Mixtepec
mix 12- .3C
México, D.F. 2012
11
Tatu nikuu saan, kaꞌncha na tuyuku ntsikaa yeꞌe veñuꞌu ñuu Xnuviko yo. Ñuu
yoꞌo kunkui Ñuu Kaꞌnu tono Nkoꞌyo.
Ñoꞌo nikuu ntiꞌa.
10
Tsaꞌa ñaa, yee in yaꞌa nuu maꞌi saꞌma kaꞌnu ña Nkoꞌyo. Sara nikintoo ti nuu saꞌma
ii ña nani saꞌma kaꞌnu ña Nkoꞌyo, cha nikintoo tuku ti nuu xuꞌun. Ntakani na nixi ntsikaa tuyuku tsi in yaꞌa ntsio kiti kuaꞌan ñuu Nkoꞌyo.
3
Ñañoꞌo kuu in ña ntakani ñatuꞌun tuyuku Ñuu Kaꞌnu. Ta tsa naꞌa ñuu Xnuviko
ntsikaa in tuyuku ntsikumia uvi ntaꞌa, ntsikai suku ta. Sara numa ña yutu ka ntsinu mancha viko. Tsaꞌa ñaa, ntsaki na siꞌvi ñuu ka, Yoso Xnuviko a Xnuviko.
4
Sara nuu yutu ka, maꞌi numa ña ntsikaa in choꞌo yaꞌa ña ntsio nuu tuyuku ka. Sara
tsaꞌa tuyuku ka nuu inkaa chikuii, ntsikaa in yatsi kuaꞌa ña ntsikava.
9
Sara saan ntsio yaꞌa ka kuaꞌan ti Nkoꞌyo ra ntsikuntuꞌu ti nuu tumiꞌncha. Sara ntsaꞌan
kue nivi yata ntii na ti. Ntakani na tsa naꞌa tuꞌun ña.
8
Cha inka iñu kuaꞌa ñatsika chi ninu, nuu niyaa inka numa yutu ka, nania Yuku Xitu.
Inka kua saan kumi kuatsika, nuu maꞌi ñuu nuu ntsikaa tuyuku chi nuu veñuꞌu.
5
Sara kueña kuachi ntsikunia tavi yatsi ka. Cha miki nitsikuu tava kueyi ña, cha ntsikana
kava kueyi nuu chikuii ka. Sara kuaꞌa nchuꞌa kueña kuachi ntsitsiꞌi kueyi.
6
Sara kue chantsaꞌnu nikitsaá kuera ntsaꞌncha ra yutu. Ma nikunchee kuera
kaꞌncha ra tu in kii. Cha ta ntuu inka kii, ntakoo ta nikaa tu. Sara nikitsaá kuera inka tuku ntsaꞌncha kuera tu ntuu-ñuu so, sara sana nchaꞌncha tu.
7
Sara in numa niyai chi tsio kuchi, chi nuu ñuu Yucha Ita nania Tixitu.