mujer indígena: salud y derechos

Upload: centro-de-culturas-indigenas-del-peru

Post on 05-Apr-2018

225 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    1/62

    NPG@S FLIK@LA7 Rahpi v I`s`bmerIfaklryfbe _asyfbfpayfze bel `h Yahh`s _`snal`ly`

    i` Ng`s`r Flik`lar Anawlfbar v Aliflar i`h _`s

    _@S

    FLJESN@ @G@BPYFZE I@H YAHH@S

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    2/62

    NPG@S FLIK@LA7 Rahi v I`s`bmer

    Ifaklryfbe _asyfbfpayfze bel `h Yahh`s _`snal`ly`i` Ng`s`r Flik`lar Anawlfbar v Aliflar i`h _`s

    _@S

    L`b`rfiai`r i` jesyah`bfnf`lye pasa `h ysacage `l rahi v i`s`bmerr`}ah`r v s`pseibyfzer i` har eskalfwabfel`r fly`ksaly`r i`h Yahh`s_`snal`ly` i` Ng`s`r Flik`lar Anawlfbar v Aliflar i`h _`s

    FLJESN@ @G@BPYFZE I@H YAHH@S

    AA -_`s& 1; ah 16 i` gphfe 3??=

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    3/62

    NPG@S FLIK@LA7 Rahi v I`s`bmerIfaklryfbe _asyfbfpayfze bel `h Yahh`s _`snal`ly` i` Ng`s`r

    Flik`lar Anawlfbar v Aliflar i`h _`s

    _@S

    L`b`rfiai`r i` jesyah`bfnf`lye pasa `h ysacage `l rahi v i`s`bmerr`}ah`r v s`pseibyfzer i` har eskalfwabfel`r fly`ksaly`r i`h Yahh`s_`snal`ly` i` Ng`s`r Flik`lar Anawlfbar v Aliflar i`h _`s

    Fljesn` @g`byfze i`h Yahh`sAA -_`s& 1; ah 16 i` ghfe 3??=

    Yahh`s _`snal`ly` i` Ng`s`r Flik`lar Anawlfbar v Aliflar i`h _`s@lhab` Belyfl`lyah i` Ng`s`r Flik`lar i` har Ansfbar . S`kfl Riansfba

    Janfhv Bas` Fly`slayfelah -JBF&

    S`zfrfl Yblfba7Basn`l Nska _asie(Ar`resa Labfelah i` ZFM v RFIA(PLJ_A%_`s

    Yasbfha Sfz`sa( Beesiflaiesa @lhab` Riansfba

    Ah`}fa @rbcas( Beesiflaiesa Labfelah JBF%Cehfzfa

    I`prfye H`kah7 9 . 1 . 1;;3 . ?6FRCL7 6;=.66609.?.::9.:

    Ifr`e ` fhrysabfl7 ksapmr-062.3& 36?3;:?Fnps`re l r`pyf`ncs` 3??6

    Bel `h apeve i` PLJ_A v `h jflalbfanf`lye i` ha Ak`lbfa @rpaeha i` Beep`sabfl Fly`slabfelahpasa `h I`rassehhe -A@BFI&

    Har epflfel`r `}ps`raiar `l `ryer iebn`lyer p`sy`l`b`l a her ayes`r v le s`jh`gal l`b`rasfan`ly` `h plyei` zfrya i` har eskalfwabfel`r pasyfbfpaly`r, R` p`snfy` ha s`pseibbfl yeyah e pasbfah i` ha fljesnabflaq pchfbaia( rf`nps` q` le r`a ahy`saia v r` arfkl`l her bsifyer bess`rpelif`ly`r,

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    4/62

    NPG@S FLIK@LA7 Rahi v I`s`bmer Ifaklryfbe

    _asyfbfpayfze bel `h Yahh`s _`snal`ly` i` Ng`s`rFlik`lar Anawlfbar v Aliflar i`h _`s

    Eskalfwabfel`r pasyfbfpaly`r i`h Yahh`s _`snal`ly` i` Ng`s`r Flik`larAnawlfbar v Aliflar i`h _`s7

    Arebfabfl i` Asy raler Banabalf Arebfabfl i` Ng s`r Banp`rflar i` ha B`lba i` Zfhba

    Arebfabfl i` Ng`s`r Banp`rflar i` _le Arebfabfl i` Ng`s`r i` Avazfsf N`hkas . _le B`lysah i` Benlfiai`r Layfzar i` ha R`hza B`lysah B`lysah i` Eskalfwabfel`r i` Ng`s`r i` Fhaz` . _le Beesiflaiesa Labfelah i` Benlfiai`r Flik`lar `l S`belrysbbfl i`h _`s J`i`sabfl Aksasfa S`zehbfelasfa Ypab Anas i`h Brbe J`i`sabfl i` Benlfiai`r Babayafce J`i`sabfl i` Benlfiai`r Layfzar Banpa Armalflda

    J`i`sabfl i` Benlfiai`r Layfzar Bebana J`i`sabfl i` Ng`s`r Banp`rflar i` Alya J`i`sabfl i` Ng s`r i` Hbalar J`i`sabfl i` Seliar Banp`rflar J`n`lflar i` ha S`kfl Lesesf lyah i`h

    Nasal . Baganasba J`i`sabfl I`pasyan`lyah i` Bhc`r i` Nais`r i` Avabbme Eskalfwabfl Flik`la S`kfelah i` Ayahava S`i i` Gz`l`r eqalbmfq

    Plfiai i` Benlfiai`r Banp`rflar i` ha Rf`ssa B`lysah i`h _`sYahh`s b`h`csaie `l aa -_`s& i`h 1; ah 16 i` ghfe i` 3??=,Fljesn` `hacesaie pes7 Frac`h Kefbeh`a( JBF,

    _asa rehfbfyas bepfar `}ysar benlfbasr` a7

    BMFSA_AQB`lyse i` Bhysar Flik`lar i`h _`s( Az, Mesabfe Psy`aka 029.3?2Y`hjeler7 -011& 932 3;0;`nafh7 avhhObmfsapaq,esk,p` {{{,bmfsapaq,esk,p`Hfna 11 . _`s

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    5/62

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    6/62

    ALY@B@I@LY@R

    11 Flyseibbfl

    13 @lhab` Belyfl`lyah i` Ng`s`r Flik`lar7_sfesfwabfl i` ha Rahi R`}ah vS`pseibyfza

    _hal @rysaykfbe, @lhab` Belyfl`lyah.S`kfl Riansfba 3??0.3?10

    1; I`rassehhe i` la @rysay`kfa S`kfelah7

    @g` 2 Ng`s Flik`la7 Rahi v I`s`bmer Jar` i` _hal`abfl

    I`jflfbfl i` n`yeiehekar v pseb`rer

    BELY@]YE7 I@ ILI@ _ASYFNER @L _@S

    3; Rfyabfl i` ha Rahi Nay`sla i` harNg`s`r Flik`lar `l _`s

    3; _asye flryfybfelah

    3= J`blifiai

    3= Ha s`rp`rya i`h @ryaie

    Bely`lfie

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    7/62

    YAHH@S@R7 N@YEIEHEKA V BELY@LFIE

    29 Ecg`yfzer

    29 Ifrbrfel`r v s`ben`liabfel`r i`ri` `h yahh`s _sfn`s nen`lye7 Mabf`lie cahalb` i`h

    Yahh`s _`snal`ly` R`klie nen`lye7 _sev`bbfel`r v l`b`rfiai`r

    i` jesyah`bfnf`lye p`srelah v eskalfwayfze Y`sb`s nen`lye7 Belbs`yalie

    9; Belbhrfel`r ps`hfnflas`r

    @rpabfer benpasyfier Acesialie ha rahi r`}ah v s`pseibyfza i`ri`

    `h Yahh`s _`snal`ly` Eysar l`b`rfiai`r v r bel`}fl bel ha rahi

    r`}ah v s`pseibyfza N`gesas ha benlfbabfl v asyfbhabfl @ljeq` i` i`s`bmer

    Ahfalwar bhaz` pasa `h Yahh`s _`snal`ly`

    AL@]ER

    02 Al`}e 1Jesyah`war( i`cfhfiai`r( an`lawar( epesylfiai`r v

    s`yer fi`lyfjfbaier `l `h Yahh`s i` Ifaklryfbe_asyfbfpayfze recs` rahi r`}ah v s`pseibyfza vNg`s`r Flik`lar . @lhab` Belyfl`lyah S`kflRiansfba( 3??;

    0: Al`}e 3Hfryaie i` pasyfbfpaly`r i`h yahh`s i` ifaklryfbe

    0= Al`}e 2@h Yahh`s _`snal`ly` i` Ng`s`r Flik`lar Aliflarv Anawlfbar i` _`s

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    8/62

    @l `h nasbe i`h FZ @lb`lyse Belyfl`lyah i` Ng`s`r Flik`lar i` har Ansfbar( s`ahfwaie`l Hfna isaly` 3??9( r` s`fzflifb `h i`s`bme i` har ng`s`r flik`lar a ha rahi r`.}ah v rahi s`pseibyfza i`ri` l `ljeq` i` rahi fly`sbhysah v i` i`s`bmer, R` s`.ben`li ha belrysbbfl i` n`balfrner i` pasyfbfpabfl i` har eskalfwabfel`r i`

    ng`s`r flik`lar `l `h ifr`e( fnph`n`lyabfl v r`kfnf`lye i` pehyfbar pchfbar i`rahi r`}ah v rahi s`pseibyfza fly`sbhysah`r pasa rp`sas ha jahya i` abb`re( bahfiaiv c`l ysaye `l her r`szfbfer i` rahi( q` s`rhya `l ahyer lifb`r i` nesyahfiai v nes.cfhfiai nay`slar `l her p`cher flik`lar i` ha s`kfl,

    Caraie `l `ryar s`ben`liabfel`r( `h Jelie i` _echabfl i` har Labfel`r Plfiar-PLJ_A&( bel `h apeve i` ha Ak`lbfa @rpaeha i` Beep`sabfl Fly`slabfelah pasa `hI`rassehhe -A@BFI&( fnphr l psev`bye s`kfelah ifsfkfie a n`gesas ha rahi r`}ah v s`.

    pseibyfza i` har ng`s`r flik`lar, Ha flfbfayfza( i`rassehhaia i` nal`sa pasyfbfpayfza(`ry belysfcv`lie ah jesyah`bfnf`lye i` har eskalfwabfel`r i` ng`s`r flik`lar v i`ra.ssehhalie r bapabfiai i` flbfi`lbfa `l pehyfbar pchfbar i`h r`byes rahi pasa heksas q`her par`r i` ha s`kfl aiepy`l pehyfbar pchfbar `j`byfzar `lbanflaiar a rp`sas herpsech`nar i` rahi q` `ljs`lyal `ryar pechabfel`r,

    Ha psfn`sa jar` i` `rya flfbfayfza flbhv ha asyfbhabfl i` psfesfiai`r v `rysay`kfar labfe.lah`r v s`kfelah`r i` jesyah`bfnf lye flryfybfelah i` har eskalfwabfel r flik`lar fly`ksal.

    y`r i`h @lhab` Belyfl`lyah i` Ng`s`r Flik`lar i` har Ansfbar .S`kfl Riansfba, Bel`r` jfl( a pasyfs i` ghfe i` 3??= r` phal`asel v i`rassehhasel yahh`s`r i` ifaklryfbe pasyf.bfpayfze bel har belysapasy`r i`h @lhab` Belyfl`lyah i` Ng`s`r Flik`lar i` har Ansfbar.S`kfl Riansfba i` ys`r par`r7 Cehfzfa( @baies v _`s, Her arp`byer nr s`h`zaly`r i``ryer yahh`s`r r` `lb`lysal s`jh`gaier `l `h ps`r`ly` iebn`lye,

    @rp`saner q` `h nfrne jabfhfy` `h ifheke( `h i`rassehhe i` ahfalwar v `h benpsenfre belha n`gesa i` ha rahi i` har ng`s`r flik`lar i` ha s`kfl,

    _s`r`lyabfl_s`r`lyabfl

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    9/62

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    10/62

    ALY@B@I@LY@R

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    11/62

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    12/62

    Aly`b`i`ly`r

    Flyseibbfl

    @l her hyfner aer r` ma azalwaie `l balye a pehyfbar v ab`sier fly`slabfe.lah`r pasa `h s`belebfnf`lye jesnah i` her i`s`bmer mnaler i` her p`cher v

    ng`s`r flik`lar, I`ri` `h Belz`lfe 1:6 i` ha EFY -16=6& marya ha I`bhasa.bfl i` har Labfel`r Plfiar recs` her i`s`bmer i` her p`cher flik`lar -3??;&(paralie pes ha Belj`s`lbfa Nlifah i` I`s`bmer Mnaler -1662& v ha Belj`.s`lbfa Fly`slabfelah recs` _echabfl v I`rassehhe -1669&( her ln`serer `l.b`lyser( jeser v belj`s`lbfar i` p`cher v ng`s`r flik`lar( r` perfbfela`}phbfyan`ly` bene s`rpelracfhfiai i` her `ryaier `h ar`ksas ha psey`bbfl v`h ifrjsy` i`h nr ahye perfch` lfz`h i` rahi a her p`cher flik`lar( `rp`bfah.n`ly` a aq`hher ksper `l rfyabfel`r i` naves zhl`sacfhfiai,

    Yeier `ryer s`belebfnf`lyer v i`bhasabfel`r q` csflial l nasbe h`kah v peh.yfbe pasa `h `g`sbfbfe i` i`s`bmer( rel jsye i` ha acekaba i` s`i`r i` eskalf.wabfel`r flik`lar i` har Ansfbar q` mal `ryaie ps`r`ly`r zfrfcfhfwalie harfyabfl i` fl`qfiai i` her p`cher v ng`s`r flik`lar v perfbfelalie rri`naliar `l her `rpabfer fly`slabfelah`r,

    11

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    13/62

    NPG@S FLIK@LA7 Rahi v I`s`bmer Ifaklryfbe _asyfbfpayfze

    13

    @lhab` Belyfl`lyah i` Ng`s`r Flik`lar7_sfesfwabfl i` ha Rahi R`}ah v S`pseibyfzaA lfz`h i` har eskalfwabfel`r i` ng`s`r flik`lar i` har Ansfbar( `h @lhab` Belyfl`l.yah i` Ng`s`r Flik`lar yf`l` bene pasy` i` r nfrfl perfbfelas her i`s`bmer v har i`.naliar i` har ng`s`r flik`lar i` `ry` belyfl`ly` `l her `rpabfer v ak`liar pehyfbars`kfelah`r ,

    @h @lhab` Belyfl`lyah crba r`s l `rpabfe pasa zfrfcfhfwas v asyfbhas `ryar i`naliar alfz h fly slabfelah( v pasa bs`as rfl skfar `lys` har eskalfwabfel`r i` car` labfelah`rpasa jesyah`b`shar, Flfbfa rr abyfzfiai`r `l 1660 bel `h F @lb`lyse Belyfl`lyah i` N.g`s`r Flik`lar( s`ahfwaie `l Qfye( cage her arpfbfer i`h Jelie i` _echabfl i` La.bfel`r Plfiar -PLJ_A&( `l `h q` ng`s`r flik`lar i` 33 par`r r` s`l`l pasa asyfbhasv ps`r`lyas psep`ryar q` hh`zas a ha FZ Belj`s`lbfa Nlifah i` ha Ng`s s`ahfwaia `lC`fgflk, @rya psfn`sa s`lfl yf`l` r belyflabfl `l `h FF @lb`lyse Belyfl`lyah q` r`

    b`h`csa `l N}fbe( `l 166;( `l `h q` va @lhab` beljesna r `rysbysa esklfba,Abyahn`ly`( @lhab` yf`l` la `rysbysa q` s`bek` ha ifz`srfiai k`eksjfba -@lhab`Lesy`( @lhab` B`lyse( @lhab` Rs v @lhab` N}fbe& v ha y`nyfba( `ljebaia a ias `rpa.bfe a her psflbfpah`r y`nar i` fly`sr pasa har ng`s`r flik`lar i` har Ansfbar -benf.rfel`r i` ysacage y`nyfbar&,

    1 _s`r lyabfl Yasbfha Sfz sa `l Yahh`s Ifaklryfbe _asyfbfpayfze Cehfzfa, Ghfe 3??=,

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    14/62

    Aly`b`i`ly`r

    Nr yasi`( `l `h FFF @lb`lyse( @lhab` belrysv` `h _hal i` Abbfl v `l `h FZ @lb`lyse Bel.yfl`lyah r` `hacesa r phal `rysaykfbe( alq` yeiaza `ry p`lif`ly` r ifjrfl pchfba,@l `h 3??;( `l Balai( r` b`h`cs `h qflye v( marya amesa( hyfne @lb`lyse Belyfl`lyah,

    A pasyfs i`h FZ @lb`lyse Belyfl`lyah i` Ng`s`r Flik`lar( b`h`csaie `l Hfna( _`s( `l`h 3??9( r` zfrfcfhfwa ha l`b`rfiai i` psenebfelas ha rahi v her i`s`bmer r`}ah`r vs`pseibyfzer i` har ng`s`r flik`lar `l `h nasbe i` ha ak`lia pehyfba i`h @lhab`Belyfl`lyah, @rya flbhv` flbfifs pasa n`gesas r belebfnf`lye i` v abb`re a r`szfbfer v

    12

    Aranch`a k`l`sah

    Belr`ge beh`kfaie

    @lhab`r S`kfelah`r

    @, Lesy`R`i` Balai

    @, N}fbeR`i` N}fbe

    @, B`lyseR`i` _alan

    @, RpsR`i` _`s

    ESKALFWABFEL@R I@ NPG@S@R FLIK@LAR V NF]YAR @L 32 _AR@R

    Benfrfel`r i` ysacage y`nyfbe_sepf`iai fly`h`byah -_`s( _alan v Balai&

    Le zfeh`lbfa -@baies v Behencfa&Bapabfyabfl -Ask`lyfla( C`hfb` v Z`l`w`ha&Flrysn`lyer Fly`slabfelah`r -N}fbe v Bmfh`&

    @RYSPBYPSA ESKLFBA ABYPAH

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    15/62

    NPG@S FLIK@LA7 Rahi v I`s`bmer Ifaklryfbe _asyfbfpayfze

    19

    a fljesnabfl fly`ksah`r( bel `h ecg`yfze i` s`ibfs n`sy`r nay`slar( `ncasawer le i`.r`aier isaly` ha aieh`rb`lbfa v ha zhl`sacfhfiai ah ZFM v RFIA, @l `h FZ @lb`lyse yan.cfl r` jesyah`b` ha beesiflabfl bel `h PLJ_A v bel Janfhv Bas` Fly`slayfelah -JBF&(qf`l`r pasyfbfpal `l `ryer pseb`rer belysfcv`lie bel `h ar`resanf`lye yblfbe recs`her y`nar i` rahi v i`s`bmer r`}ah`r v s`pseibyfzer,

    @l _`sye Sfbe( `l `h 3??9( isaly` ha zahesabfl i` her azalb`r i`h _seksana i`Abbfl i` ha Belj`s`lbfa Fly`slabfelah recs` _echabfl v I`rassehhe isaly` her psfn`.

    ser if`w aer( `h @lhab` Belyfl`lyah ps`pas v ps`r`ly la I`bhasabfl bene ng`s`rflik`lar, @l `ra epesylfiai r` s`ben`li a kecf`sler v ak`lbfar q` r` pelkal `lnasbma n`balfrner pasa ar`ksas ha pasyfbfpabfl i` har ng`s`r flik`lar `l `h ifr`e(fnph`n`lyabfl v `zahabfl i` phal`r v pseksanar i` rahi r`}ah v s`pseibyfza, Hars`ben`liabfel`r flbhv`sel yancfl ha l`b`rfiai i` n`gesas ha bahfiai i` her r`szfbfer-acasbalie `h c`l ysaye v `h `ljeq` fly`sbhysah&( ha jesnabfl i` psej`rfelah`r fli.k`lar( ha psenebfl i` ha rahi r`}ah v s`pseibyfza i` la nal`sa ai`baia v `hi`rassehhe i` rfry`nar i` fljesnabfl q` p`snfyal zfrfcfhfwas a her p`cher v ng`s`r fl.

    ik`lar, @ryer phaly`anf`lyer j`sel yancfl `}p`ryer ah Jese _`snal`ly` i` har La.bfel`r Plfiar pasa B`ryfel`r Flik`lar q`( `l r y`sb`s p`sfeie i` r`rfel`r( flbhvs`ben`liabfel`r s`hayfzar ah `g`sbfbfe i` her i`s`bmer s`pseibyfzer i` har ng`s`r vp`cher flik`lar, Har nr i` ;? s`ben`liabfel`r recs` ng`s`r flik`lar j`selbelrysfiar a pasyfs i` her apesy`r i` @lhab` Belyfl`lyahS`kfl Riansfba, R` s`pas.yf`sel bepfar i` har s`ben`liabfel`r( q`( pes psfn`sa z`w( j`sel fnps`rar v ifjlif.iar anphfan`ly` ,

    Ha s`kfl Riansfba i`h @lhab` Belyfl`lyah `ry cage ha beesiflabfl i` BMFSA_AQ(B`lyse i` Bhysar Flik`lar i`h _`s( s`ps`r`lyaie pes Yasbfha Sfz`sa W`a( qf`l g`kal seh fnpesyaly` `l ha psenebfl i` ha asyfbhabfl v jesyah`bfnf`lye i` har ng`s`r fl.ik`lar v q` ma belysfcfie isaly` yeie `ry` pseb`re i`ri` ha bs`abfl i`h @lhab` vi`h Yahh`s _`snal`ly` i` Ng`s`r Flik`lar Aliflar v Anawlfbar i`h _`s, @h y`na i`rahi r`}ah v s`pseibyfza `r l `g` y`nyfbe i`h _hal @rysaykfbe 3??0.3?10,

    3 Yasbfha Sfz`sa, Benlfbabfl p`srelah, Ebycs` 3??=,

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    16/62

    Aly`b`i`ly`r

    _hal @rysaykfbe @lhab` Belyfl`lyah.S`kflRiansfba 3??0.3?107

    @g`r y`nyfber7

    @ibabfl v benlfbabfl,

    Le zfeh`lbfa( sabfrne v ifrbsfnflabfl,

    Rahi fly ksah( rahi r`}ah v s`pseibyfza v ps`z`lbfl i` ZFM,

    _asyfbfpabfl pehyfba,

    @ssaifbabfl i` ha pecs`wa,

    _sepf`iai fly`h`byah( belebfnf`lyer ysaifbfelah`r v cfeifz srfiai,

    Hl`ar `rysaykfbar7

    @npei`sanf`lye v asyfbhabfl eskalfwayfza i` har ng`s`r flik`lar,

    Zfkfhalbfa ` flbfi`lbfa pehyfba,

    _asyfbfpabfl pehyfba v i` k`ryfl `l ha fnph`n`lyabfl i` her Ecg`yfzer i` I`rasse.hhe i`h Nfh`lfe,

    S`rpelif`lie a `ry` _hal @rysaykfbe( `l `h 3??:( @lhab` Belyfl`lyahS`kfl Rian.sfba( bel `h apeve i` PLJ_A( s`ahfw l ifaklryfbe pasyfbfpayfze bel eskalfwabfel`r i`ebme par`r2 recs` rahi r`}ah v s`pseibyfza v ng`s`r flik`lar,

    10

    2 Her ebme par`r pasyfbfpaly`r j`sel Ask`lyfla(Csarfh( Cehfzfa( @baies( Behencfa( _`s( Z`l`w`ha v Bmfh`, Haejfbfla i` PLJ_A @baies a ysazr i` Hfhv Seisk`w ejs`bf arfry`lbfa yblfba a `ry` `z`lye,

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    17/62

    NPG@S FLIK@LA7 Rahi v I`s`bmer Ifaklryfbe _asyfbfpayfze

    1:

    @h ifaklryfbe alahfwa her psflbfpah`r psech`nar i` rahi r`}ah v s`pseibyfza r`lyfierpes har eskalfwabfel`r v s`i`r( rr jesyah`war v i`cfhfiai`r( rr azalb`r v s`yer -Z`s `lAl`}e 1 la i rbsfpbfl nr i`yahhaia i` har Jesyah war( I`cfhfiai`r( An`lawar( Epes.ylfiai`r v S`yer fi`lyfjfbaier `l `h yahh`s i` ifaklryfbe&,

    Bene jesyah`war i`h @lhab` Belyfl`lyahS`kfl Riansfba pasa ysacagas `h y`na i`i`s`bmer r`}ah`r v s`pseibyfzer( `h ifaklryfbe aplya har rfkf`ly`r7

    Ha asyfbhabfl v c`la belibbfl i`h @lhab`,

    @h fly sr v benpsenfre i` har fly`ksaly r `l `h y`na,

    @}fry`l pasyfbfpaly`r q` nal`gal fljesnabfl v belebfnf`lye alb`rysah,

    Mav belyflfiai `l ha ifsfk`lbfa v( a ha pas( gz`l r pasyfbfpalie,

    Ahklar i`cfhfiai`r fi`lyfjfbaiar r` s`rn`l a belyflabfl7

    Icfh `rysay`kfa js`ly` a zasel`r, Icfh `rysay`kfa v s`bsrer pasa benlfbabfl,

    R` i`rapsez`bmal epesylfiai`r,

    Hfnfyaier baiser pasa arnfs ifsfk`lbfar,

    Beljhfbyer i`lyse i`h nezfnf`lye flik`la v zfrfl alyf kl`se i` nbmar hfi`s`rar,

    Her psflbfpah`r s`yer q` `ljs`lyal har ng`s`r flik`lar `l rahi r`}ah v s`pseibyfzaq`iasel s`rnfier `l `ry` ifaklryfbe `l ys`r plyer bhaz`7

    Ha l`b`rfiai i` psenez s s`jesnar `l pehyfbar v pseksanar pchfber,

    Ha l`b`rfiai i` q` `h nezfnf`lye flik`la arna ha rahi v her i`s`bmer r }ah`rv s`pseibyfzer v her flbespes` a r ak`lia,

    Ha l`b`rfiai i` n`gesas ha ay`lbfl i` r`szfbfer i` rahi r`}ah v s`pseibyfza,

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    18/62

    Aly`b`i`ly`r

    I`rassehhe i` la @rysay`kfa S`kfelah7@g` 2 Ng`s Flik`la7 Rahi v I`s`bmerA pasyfs i` `ryar l`b`rfiai`r fi`lyfjfbaiar( @lhab` Belyfl`lyahS`kfl Riansfba asyf.bh l phal i` ysacage `l car` a `rysay`kfar belr`lraiar pasa acesias `ryar y`nyf.bar v rehfbfy apeve a ha Ejfbfla S`kfelah pasa Ansfba Hayfla v `h Basfc` i` PLJ_A-PLJ_AHABSE& pasa i`rassehhashe, I` m`bme( ha behacesabfl `lys` @lhab` Belyfl`l.

    yah v PLJ_A r` `rys`bma( le rhe a ysazr i` her @lb`lyser S`kfelah`r i` Ng`s`r Fli.k`lar( va i`rbsfyer( rfle yancfl `l `h nasbe i` ha pasyfbfpabfl i` s`ps`r`lyaly`r i`h@lhab` `l `h Jese _`snal`ly` i` Arlyer Flik`lar i` har Labfel`r Plfiar, @ry` apeveyblfbe yancfl flbhv l apeve jflalbf`se i`ri` PLJ_A pasa abbfel`r belbs`yar i`h@lhab` Belyfl`lyah( yah`r bene ar`ksas r pasyfbfpabfl `l ha ZF r`rfl i`h Jese _`s.nal`ly` pasa Arlyer Flik`lar i` har Labfel`r Plfiar e apevas ha arfry`lbfa ps`pa.sayesfa pasa la `rysay`kfa s`kfelah pasa pechabfel`r flik`lar,

    @ryer apever plyah`r ial hkas a q`( `l `h 3??=( r` ysalrjesn`l `l la abbfl nrrfry`nyfba v i` n`ifale phawe( bel ha `hacesabfl( pes pasy` i` PLJ_AHABSE( i` lpsev`bye s`kfelah ifsfkfie a belrehfias rr abbfel`r `l her par`r `l y`nar s`hayfzer arahi r`}ah v s`pseibyfza v ps`z`lbfl i` `ncasawe aieh`rb`ly`( nfksabfl `l welari` jsely`sa( `npei`sanf`lye i` ng`s`r flik`lar v ps`z`lbfl v ay`lbfl a ha zfeh`l.bfa r`}ah, @ry` pseksana b`lya bel `h jflalbfanf`lye i` ha Ak`lbfa @rpaeha i`Beep`sabfl Fly`slabfelah pasa `h I`rassehhe -A@BFI& v yf`l` la isabfl i` bflbeaer, @h `g` i` `npei`sanf`lye i` har ng`s`r flik`lar `r `h y`sb`se esf`lyaie ah Jes.yah`bfnf`lye i` eskalfwabfel`r i` ng`s`r flik`lar v nf}yar v rfry`nar i` rahipasa psenez`s ha rahi nay`sla i`ri` l `ljeq` fly`sbhysah v i` i`s`bmer9,

    Her pseprfyer( s`rhyaier( hfl`anf`lyer v abyfzfiai`r i` `ry` pseksana j`sel zahfiaierbel eskalfwabfel`r i` ng`s`r flik`lar v p`srelah i` har ejfbflar i` PLJ_A i` ha s`.kfl( `l la s`lfl belrhyfza q` yze hkas `l @baies `l naswe i` 3??=, @l `rya

    1;

    9 @l ha s`lfl i` beesiflabfl s`kfelah `l ifbf`ncs` i` 3??= `l Hfna( har s`ps`r`lyaly`r i` har eskalfwabfe.l`r belysapasy`r abesiasel pel`s l lencs` nr besye ah psev`bye Ng`s Flik`la7 Rahi v I`s`bmer,

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    19/62

    NPG@S FLIK@LA7 Rahi v I`s`bmer Ifaklryfbe _asyfbfpayfze

    1=

    s`lfl pasyfbfpasel( ai`nr i` her plyer jebah`r i` PLJ_A i` her ifj`s`ly`r par`r i`ha s`kfl( ha Beesiflaiesa i` @lhab` Belyfl`lyahS`kfl Riansfba v s`ps`r`lyaly`ri` eskalfwabfel`r i` ng`s`r flik`lar i` _`s -Yahh`s _`snal`ly`&( @baies -BELAF@(

    ANLDFR@( @BNFA v S`i i` Ng`s`r Flik`lar i` Bmfncesawe( @rb`ha Iehes`r Ba.balke&( Cehfzfa -Belj`i`sabfl Casyehfla Rfra&( Kay`naha -BELAZFKPA& v Melisar-@lhab` i` Ng`s`r L`ksar i` Melisar&,

    Har s`ben`liabfel`r k`l`saiar `l `rya s`lfl i` belrhya rfszf`sel pasa agryas har `r.ysay`kfar v ecg`yfzer v pasa ha r`h`bbfl i` har belysapasy`r s`kfelah`r pasa ha `g`bbfli` har ifj`s`ly`r hl`ar `rysaykfbar i`h @g` 2, _asa har hl`ar `rysaykfbar( nr ifs`bya.n`ly s`habfelaiar bel `h `npei`sanf lye i` har eskalfwabfel`r i` ng`s r flik`.lar( @lhab` Belyfl`lyahS`kfl Riansfba j` r`h`bbfelaia bene belysapasy` s`kfelah-bel `h apeve yblfbe i` JBF( bene anphfas`ner nr ai`haly`&, R` abesi yancfl flf.bfas `h pseb`re `l ys`r par`r -_`s( Cehfzfa v @baies&( bel ha pasyfbfpabfl i` _alan(N}fbe( Kay`naha v Melisar `l ahklar abbfel`r i` fly`sbancfe Rs.Rs( ar bener flzehbsanf`lye nr psejlie `l ha flfbfayfza `l her rfkf`ly`r aer, @rya psfesfwa.

    bfl( i`cfia a sawel`r ps`rp`ryasfar( r` s`ahfw `l car` a ha ps`r`lbfa v ysacage ps`.zfe i` PLJ_A bel p`cher flik`lar `l her par`r r`h`bbfelaier, R` abesi q` isaly`her r`fr psfn`ser n`r`r i` ha flfbfayfza -glfe a ifbf`ncs` i` 3??=&( har belysapasy`r r`b`lysasal `l fi`lyfjfbas v alahfwas har l`b`rfiai`r i` jesyah`bfnf`lye eskalfwayfze i` harfly`ksaly`r i`h @lhab` Belyfl`lyahS`kfl Riansfba `l `ryer ys`r par`r( ha rfyabflbelbs`ya `l balye a ha rahi r`}ah v s`pseibyfza v ha zfeh`lbfa i` kl`se `lys` har n.g`s`r flik`lar( fi`lyfjfbalie her psflbfpah r psech`nar( l`b`rfiai`r v epesylfiai`rpasa `h ysacage jyse v bne perfbfelas ryer `l la ak`lia nr anphfa( ha i` her p`.

    cher flik`lar0,

    A lfz`h labfelah( har belysapasy`r rel har fly`ksaly`r labfelah`r i`h @lhab` Belyfl`l.yahS`kfl Riansfba -Yahh`s _`snal`ly` `l _`s( Belj`i`sabfl Casyehfla Rfra vBFIEC `l Cehfzfa( BELAF@ `l @baies& v i` ha s`ps`r`lyabfl labfelah i` har

    0 Hfhv Seisk`w, Benlfbabfl p`srelah, R`pyf`ncs` 3??=,

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    20/62

    Aly`b`i`ly`r

    belysapasy`r s`kfelah`r ar bene i` ha A@BFI, @ryar belysapasy`r r` beljesnal `l lBenfy i` Beesiflabfl Labfelah( beesiflaie pes ha ejfbfla labfelah i` PLJ_A `lbaia par( `l r seh i` ak`lbfa s`rpelrach` i`h psev`bye a lfz`h s`kfelah v labfelah(v q` b`lya yancfl bel ha fly`ksabfl i` belysapasy`r labfelah`r i`h kecf`sle i`har flryalbfar nr s`h`zaly`r -Rahi( @ibabfl( Gryfbfa( Kl`se v Ysacage&, Her be.nfyr `l baia par beesiflal v psen`z`l abbfel`r pasa jesyah`b s ha fnph`n`lyabfli`h _sev`bye S`kfelah4 jabfhfyal `h ifheke p`snal`ly` `lys` har eskalfwabfel`r fli.k`lar( rebf`iai bfzfh v `lyfiai`r i`h @ryaie pasa ha asyfbhabfl v rfl`skfar `lys` her

    phal`r v abbfel`r a lfz`h labfelah, R` s`l`l i` nal`sa s`khas pasa benpasyfs fl.rner( n`gesas ha fnph`n`lyabfl i`h _sev`bye S`kfelah v s`ahfwas abbfel`r i` r`.kfnf`lye v `zahabfl:,

    Jar` i` _hal`abflYsar ha zahfiabfl i`h pseksana i` `npei`sanf`lye i` har ng`s`r flik`lar `l ha s`.

    lfl belrhyfza i` naswe i` 3??=( @lhab` Belyfl`lyahS`kfl Riansfba q`i benes`rpelrach` i` ha `g`bbfl i` har ier hl`ar `rysaykfbar ifs`byan`ly` `ljebaiar ah `n.pei`sanf`lye i` har eskalfwabfel`r i` ng`s`r flik`lar v r bapabfiai i` flbfi`lbfa,@ryar ier hl`ar( glye a har abbfel`r psep`ryar isaly` ha s`lfl belrhyfza r` i`rbsf.c`l a belyflabfl7

    Jesyah`bfnf`lye i` bapabfiai`r v `npei`sanf`lye i` ng`s`r v eskalfwabfel`ri` ng`s`r flik`lar pasa ha `}fkfcfhfiai i` her i`s`bmer s`pseibyfzer7

    Q` har eskalfwabfel`r v s`i`r s`bfcal fljesnabfl v r` apsepf`l pasa pei`s yenasi`bfrfel`r ` flbfifs a lfz`h fly`slabfelah( labfelah v hebah,

    Flz`lyasfas har psflbfpah`r s`i`r v eskalfwabfel r flik`lar i` ng`s`r v nf}yar,

    16

    : Ah`}fa @rbcas, Benlfbabfl p`srelah, Ebycs 3??=,

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    21/62

    NPG@S FLIK@LA7 Rahi v I`s`bmer Ifaklryfbe _asyfbfpayfze

    3?

    Jesyah`bfnf`lye i` s`i`r,

    I`rassehhe i` bapabfiai`r,

    K`l`sas zlbher i` psej`rfelah`r flik`lar bel zfrfl i` kl`se v i s`bmer bel hareskalfwabfel`r flik`lar,

    I`rassehhas `rysay`kfar v ifrbrfl bel hi`s`r mencs`r recs` `h y`na,

    Flbespesas a gz`l`r `l `rysay`kfar i` `npei`sanf`lye, Belrysfs l rfry`na anphfe i`nebsyfbe -ifs`bye&( flbhrfze( le ifrbsfnflayesfe( rehf.

    iasfe( pasyfbfpayfze v ysalrpas`ly`,

    Bs`abfl i` bapabfiai`r s`kfelah`r( labfelah`r v hebah`r pasa flbfifs `l pehyfbarpchfbar7

    1, A lfz`h s`kfelah7 Fly`sbancfas `}p`sf`lbfar `lys` ifj`s`ly`r par`r,

    Apevas v psenez`s s`i`r -y`nyfbar v eskalfwabfelah`r&,

    S`ahfwas jeser s`kfelah`r recs` y nar benl`r,

    3, A lfz`h labfelah7

    @ryach`b`s l rfry`na i` benlfbabfl v rebfahfwabfl p`syfl`ly` ah par,

    K`l`sas rysay`kfar i` crq`ia i` s`bsrer `belnfber,

    S`bssfs a rfry`nar i` benlfbabfl i` fia v z`hya i`ri` he hebah a he fly`sla.bfelah v zfb`z`sra,

    Jesyah`b`s s`i`r y`nyfbar labfelah`r asyfbhaiar a s`i`r fly`slabfelah`r,

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    22/62

    Aly`b`i`ly`r

    Janfhv Bas` Fly`slayfelah -JBF& `r rebfe `rysaykfbe s`kfelah i` PLJ_A v yf`l` la haskamfryesfa i` behacesabfl bel PLJ_AHABSE `l y`nar i` rahi r`}ah v s`pseibyfza `fly`sbhysahfiai, A pasyfs i` har s`ben`liabfel`r i` ha s`lfl belrhyfza v `l beesif.labfl bel ha r`bs`yasa i` @lhab` Belyfl`lyahS`kfl Riansfba( PLJ_AHABSE fl.zfya a JBF a r`s belysapasy` `rysaykfba `l `rya flfbfayfza( bel `h seh i` apevas her pseb`rerlabfelah`r v s`kfelah`r i` jesyah`bfnf`lye flryfybfelah,

    I` `rya nal`sa her seh`r i` baia belysapasy` `l ha `g`bbfl i` `rya flfbfayfza s`kfelahq`iasal i`jflfier i` ha rfkf`ly` nal`sa7

    PLJ_AHABSE7 Apeve yblfbe( beesiflabfl( phalfjfbabfl `rysaykfba v nelfyes`ejflalbf`se,

    Ejfbflar i` par i` PLJ_A `l _`s( Cehfzfa v @baies7 Apeve yblfbe `l i`s`bmer vrahi r`}ah v s`pseibyfza v pehyfbar pchfbar, Ar`ksa zlbhe v behacesabfl belhar belysapasy`r kc`slan`lyah`r -rahi( `ibabfl( kl`se( fly`sbhysahfiai& v ha

    A@BFI,

    JBF7 Apeve yblfbe `l y`nar i` jesyah`bfnf`lye flryfybfelah `l rahi r`}ah v s`pse.ibyfza( bel ljarfr `l rahi nay`sla v `ljeq` i` kl`se( `l her lfz`h`r s`kfelah`rv labfelah`r,

    @lhab` Belyfl`lyahS`kfl Riansfba7 Beesiflabfl `rysaykfba s`kfelah bel harfly`ksaly`r i` ha nfrna eskalfwabfl,

    Belysapasy`r labfelah`r i` @lhab` Belyfl`lyah7 @g`bbfl i` abyfzfiai`r i` jesyah`.bfnf`lye flryfybfelah ifs`byan`ly` bel eskalfwabfel`r flik`lar ` flbfi`lbfa a pas.yfs i` l`b`rfiai`r fi`lyfjfbaiar `l her ifaklryfber pasyfbfpayfzer labfelah`r,

    Benfyr i` Beesiflabfl Labfelah`r7 Fly`ksaier pes yeiar har belysapasy`r n`lbfela.iar( r seh `r i` phalfjfbabfl( beesiflabfl v r`kfnf`lye a lfz`h labfelah i` ha fnph`.n`lyabfl i`h phal i` ysacage i`h psev`bye Ng`s Flik`la7 Rahi v I`s`bmer,

    31

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    23/62

    NPG@S FLIK@LA7 Rahi v I`s`bmer Ifaklryfbe _asyfbfpayfze

    33

    I`jflfbfl i` n`yeiehekar v pseb`rerBene psfn`s pare `l ha apsepfabfl a lfz`h labfelah i` har ier hl`ar `rysaykfbar al.y`sfesn`ly i`rbsfyar( har belysapasy`r s`kfelah`r i` ha flfbfayfza phaly`asel ha l`b`rfiaii` psenez`s pseb`rer pasyfbfpayfzer bel -v i`ri`& har eskalfwabfel`r fly`ksaly`r i` @l.hab` Belyfl`lyahS`kfl Riansfba `l _`s( Cehfzfa v @baies( pasa p`snfyfsh`r alahf.was azalb`r heksaier( fi`lyfjfbas psfesfiai`r v perfbfelas s`yer ah jyse,

    S`yer `lnasbaier `l bne jesyah`b`s ha bapabfiai i` flbfi`lbfa i` har psepfar eskalf.

    wabfel`r flik`lar i` ng`s`r `l y`nar i` kl`se v i` rahi s`pseibyfza,

    A pasyfs i` ha jar` i` phal`abfl va i rbsfya( v l h nasbe i h _hal @rysaykfbe a bflbe aeri` @lhab` Belyfl`lyahS`kfl Riansfba v i` har psfesfiai`r `rysaykfbar `l rahi r`}ahv s`pseibyfza i`jflfiar( her rebfer yblfber ysacagasel `l la n`yeieheka pasyfbfpayfzapasa ha fi`lyfjfbabfl i` l`b rfiai r l jesyah bfnf lye flryfybfelah `l flbfi`lbfa l kl`sev rahi s`pseibyfza( bel `ljeq` `l rahi nay`sla( i`ri` har eskalfwabfel`r fly`ksaly`ri` @lhab` Belyfl`lyahS`kfl Riansfba `l her ys`r par`r psfesfyasfer, @rya n`yeieheka

    j` alahfwaia v s`zfraia bel BMFSA_AQ aly`r i` r aphfbabfl,

    @h ecg`yfze i` `rya psfn`sa jar` j` asyfbhas psfesfiai`r v `rysay`kfar s`kfelah`r v labfe.lah`r i` jesyah`bfnf`lye flryfybfelah i` har fly`ksaly`r i` @lhab` Belyfl`lyahS`kflRiansfba `l `ryer ys`r par`r pasa besye -1 ae& v haske -9 aer& phawe,

    Bel `ry` jfl( a pasyfs i`h n`r i` ghfe i` 3??=( r` phal`asel v i`rassehhasel yahh`s`r i`ifaklryfbe pasyfbfpayfze i` 3 a 2 iar bel har belysapasy`r labfelah`r i` @lhab` Belyf.

    l`lyah `l `rer ys`r par`r7 Yahh`s _`snal`ly` -_`s&( BFIEC( BLANFC v Belj`i`sabflLabfelah i` Ng`s`r.Casyehfla Rfra -Cehfzfa&( v R`bs`yasa i` ha Ng`s v ha JanfhfaBELAF@ -@baies&,

    Ha jabfhfyabfl i` her yahh`s`r j` be.pasyfbfpayfza `lys` JBF v ha beesiflabfl i`h @lhab`Belyfl`lyahS`kfl Riansfba( bel l seh abyfze v i` apeve yblfbe i` har ejfbflar la.bfelah`r i` PLJ_A, Ai`nr r` ar`ks la ps`r`lbfa i` har belysapasy`r i` @lhab`Belyfl`lyahS`kfl Riansfba `l yeier her yahh`s`r,

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    24/62

    Aly`b`i`ly`r

    Yeier her yahh`s`r yzf`sel plyer i` pasyfia benl`r7

    @h phaly`anf`lye i` la rysay`kfa caraia `l her pseb rer `rysaykfber s`kfelah`r i`@lhab` Belyfl`lyah v caraia `l ha nfrfl v pseb`rer i` `rya s`i,

    Pla n`yeieheka pasyfbfpayfza ` flibyfza pasyf lie i` har mfryesfar v s`ahfiai`r i`har hfi`s`rar `l s`habfl a ha y`nyfba,

    Ha belrysbbfl i` `rpabfer i` `rbbma v i`cay` acf`syer `lys` p`srelar v eskalfwa.

    bfel`r ifz`srar, Ha k`l`sabfl i` i`cay`r a pasyfs i` har zfz`lbfar i` baia pasyfbfpaly`,

    _asyf`lie i` `rar ps`nfrar( `l baia par `h pseb`re r` aiapy pasa s`rpeli`s a har s`.ahfiai`r v nen`lyer pasyfbhas`r i` har eskalfwabfel`r flzehbsaiar, Ar( `l _`s( r`s`ahfw l yahh`s labfelah i` ys`r iar( j`sa i` Hfna( bel eskalfwabfel`r fly`ksaly`r i`hYahh`s _`snal`ly` i` Ng`s`r Flik`lar Aliflar v Anawlfbar i`h _`s,

    @l `ry` `z`lye( aly`r i` b`lysasr` `l `h ifaklryfbe i` l`b`rfiai`r i` jesyah`bfnf`lyepasa `h ysacage i`h Yahh`s _`snal`ly` `l rahi r`}ah v s`pseibyfza( r` s`ahfw l cahalb`esklfbe i` ha eskalfwabfl7 r ysav`byesfa pehyfba( l`b`rfiai`r `rysaykfbar ` flryfy.bfelah`r abyah`r v jysar,

    @l Cehfzfa yancfl r` s`ahfw l yahh`s labfelah i` ys`r iar `l Bebmacanca( bel ha pas.yfbfpabfl i` har belysapasy`r7 Belj`i`sabfl Labfelah i` Ng`s`r.Casyehfla Rfra( BFIECv BLANFC, @h ifaklryfbe pasyfbfpayfze( r` b`lys `l `h y`na i` bne jesyah`b`s ha ba.

    pabfiai i` har eskalfwabfel`r flik`lar pasa ysacagas `l y`nar i` kl`se v rahi s`.pseibyfza( p`se her pseibyer j`sel ifj`s`ly r pasa baia eskalfwabfl i`cfie a rrifj`s`ly`r iflnfbar( `rysbysar v `}p`sf`lbfa `l `h y`na,

    @l @baies( r` psepre l pseb`re i` iflanfwabfl i` har eskalfwabfel`r i` car` i`ha R`bs`yasa i` ha Ng`s v i` ha Janfhfa i` ha BELAF@( bel yahh`s`r `l ifj`s`ly`r s`ark`eksjfbar i`h par( pasa s`bek`s apesy`r q` ahfn`ly`l la psep`rya labfelah,

    32

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    25/62

    NPG@S FLIK@LA7 Rahi v I`s`bmer Ifaklryfbe _asyfbfpayfze

    39

    @h ecg`yfze j` le rhe ha s`ahfwabfl i`h ifaklryfbe `l rahi r`}ah v s`pseibyfza( rfle`h jesyah`bfnf`lye eskalfwayfze i` har ng`s`r v ha belrysbbfl i` ha ak`lia pehyfba v `r.ysaykfba i` ng`s`r flik`lar i` @baies v `h jesyah`bfnf`lye i` ha asyfbhabfl i` hareskalfwabfel`r a lfz`h hebah( rcs`kfelah( labfelah v bel ha s`kfl alifla,

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    26/62

    BELY@]YE7I` ili` pasyfner `l _`s

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    27/62

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    28/62

    Bely`}ye7 i` ili` pasyfner `l _`s

    Rfyabfl i` ha rahi nay`sla i` har ng`s`rflik`lar `l _`s;

    Ha nesyahfiai nay`sla belryfyv` l fnpesyaly` psech`na i` rahi pchfba v `r le i`her flifbaies`r ralfyasfer q` bel nr jfi`hfiai `}ps`ra ha fl`qfiai( ha `}bhrfl rebfah(v p`snfy` `zfi`lbfas `h ksaie i` eskalfwabfl v abb`rfcfhfiai a her r`szfbfer i` rahi,

    @l `h bare i` _`s( mav ys`r `h`n`lyer q` mab`l `rp`bfah a ha nesyahfiai nay`sla7 rnaklfyi( r laysah`wa `pfi`nfehkfba v her s`q`sfnf`lyer pseksanyfber q` rpel``ljs`lyas `h psech`na, Bel s`rp`bye a ha naklfyi( benpasalie ha y`li`lbfa i` ha sawli` nesyahfiai nay`sla `l bfjsar acrehyar( i`h ae 166; ah 3??= r` aps`bfa l i`r.b`lre i` ;:6 a 0?6 n`sy`r nay`slar, Rfl `ncaske( ha Ifs`bbfl K`l`sah i` @pfi`.nfeheka i`h Nflfry`sfe i` Rahi `ryfna l rcs`kfryse i`h 0?%=,

    Ha naves psepesbfl i` n`sy`r nay`slar r` pseib`l `l welar i` ahya ssahfiai v `}.bhrfl rebfah( rf`lie _le( Baganasba( Brbe( _fsa( Ha Hfc`syai( Mlbe( Gll( He.

    s`ye( Malbaz`hfba( Albarm v Avabbme har q` ps`r`lyal naves flbfi`lbfa i` barer,Hfna ps`r`lya l ln`se fnpesyaly` pes r`s b`lyse i` s`j`s`lbfa labfelah v belb`lysas`h naves pesb`lyag` i` pechabfl,

    _asye flryfybfelah

    @l har `ryfnabfel`r s`ahfwaiar `l ha @LI@R 3??0.3??;( `h ;3(:% i` pasyer j`sel flr.yfybfelah`r( bess`rpelif`lie a ha wela scala 63,2% v a ha ssah 9=,2%, Ha flbespesa.bfl i` l `ljeq` fly`sbhysah( v ha fnph`n`lyabfl i` har barar i` `rp`sa q` a haj`bma rnal 9?= ifrysfcfiar a lfz`h labfelah( ar bene ha ay`lbfl i`h pasye `l

    3;

    ; Fljesnabfl yenaia i`h _hal Labfelah pasa ha S`ibbfl i` ha Nesyahfiai Nay`sla 3??6.3?10 i`h Nflfry`.sfe i` Rahi i`h _`s( 3??6( v i`h Fljesn` I`j`lresfah recs` Rahi Nay`sla( 3??;,

    = Nflfry`sfe i` Rahi i`h _ s( Ejfbfla K`l`sah i @pfi`nfeheka( 3??6,

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    29/62

    NPG@S FLIK@LA7 Rahi v I`s`bmer Ifaklryfbe _asyfbfpayfze

    3=

    perfbfl z`syfbah( `ryl p`snfyf`lie an`lyas ha bec`sysa i`h pasye flryfybfelahfwaie `lhar welar ssah`r v ifrp`srar, Rfl `ncaske( iaie q` `h 0=% i` har n`sy`r ebss`l `l`ryach`bfnf`lyer i` rahi v 93% `l ienfbfhfer( q`ia ha asia yas`a i` ar`ksas la n`.gesa i` ha bapabfiai s`rehyfza `l her `ryach`bfnf`lyer i` rahi,

    J`blifiai

    S`rp`bye a ha j`blifiai v benpesyanf`lye s`pseibyfze i` har ng`s`r i` her p`cherflik`lar anawlfber( le `r perfch` `ryach`b`s s`habfel`r bel eysar zasfach`r i`neks.jfbar v rebfe`belnfbar( i`cfie a q` le r` b`lya bel fljesnabfl rfry`nyfba ab`sbai` flifbaies`r i` j`blifiai, Rfl `ncaske( le i` her sarker nr ifryflyfzer i`h ben.pesyanf`lye s`pseibyfze i` har ng`s`r flik`lar i` ha anawela p`sala `r( rfl iia(ha j`blifiai y`npsala( q` r` ysaib` `l ahya psepesbfl i` aieh`rb`ly`r q` hh`kala r`s nais`r, Ha y`npsala lpbfahfiai ebarfela naves`r sf`rker v( `l belr`b`lbfa(naves nesyahfiai,

    Ha s`rp`rya i`h @ryaieBene `}ps`rfl i` psfesfwabfl v benpsenfre pehyfbe pasa ha s`ibbfl i` ha nesyahf.iai nay`sla( `h Nflfry`sfe i` Rahi i`h _`s -NFLRA&( `lys` her aer 3??0 v 3??6( `nf.yf la r`sf` i` s`rehbfel`r nflfry`sfah`r q` aps`cal lesnar yblfbar v phal`r q`

    `ryl p`snfyf`lie azalwas bel s`rp`bye a n`gesas `h abb`re v ha bahfiai i` rahi `l haay`lbfl i` ha k`ryaly`( belifbfel`r q` i`c`l belysfcfs a s`ibfs ha nesyahfiai na.y`sla, @l `h ae 3??6( ha S`rehbfl Nflfry`sfah L 3?;.3??6NFLRA q` aps`ca `h ie.bn`lye yblfbe _hal @rysaykfbe Labfelah pasa ha S`ibbfl i` ha Nesyahfiai Nay`slav _`sflayah 3??6.3?10 `r l flifbaies i` ha zehlyai pehyfba pes s`ibfs har n`sy`rnay`slar `l `h par, Ifbme iebn`lye j` jesnhaie v belr`lraie pes l beh`byfze i`flryfybfel`r pchfbar v psfzaiar( `l la `}ps`rfl i` `ry` benpsenfre,

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    30/62

    Bely`}ye7 i` ili` pasyfner `l _`s

    @l `h ae 3??0( n`ifaly` S`rehbfl Nflfry`sfah L ?26.3??0NFLRA r` belryfyv haPlfiai Yblfba Jlbfelah i` I`s`bmer Mnaler( @qfiai i` Kl`se ` Fly`sbhysahfiai`l Rahi( bel `h pseprfye i` flbespesas `ryer `ljeq`r `l ha ay`lbfl a her rasfer vrasfar i`h rfry`na pchfbe i` rahi, @l `h nfrne ae( `h NFLRA `nfyf ha S`rehbflNflfry`sfah L 111.3??0NFLRA q` apsec her Hfl`anf`lyer i` _ehyfba i` _senebfli` ha Rahi, @l `hher( `h NFLRA jfg her `ljeq`r i` psenebfl i` ha rahi `qfiai `lha rahi v i` kl`se ` fly`sbhysahfiai v `ryach`bf har `rysay`kfar pasa fnphras r fn.ph`n`lyabfl7 fly`sr`byesfahfiai v i`rassehhe i` ahfalwar( i`rb`lysahfwabfl v i`rassehhe

    hebah( benlfbabfl v `ibabfl pasa ha rahi( v aizebabv,_ery`sfesn`ly`( n`ifaly` S`rehbfl Nflfry`sfah L :2=.3??:NFLRA r` apsec haLesna Yblfba i` Rahi pasa ha Ysalrz`srahfwabfl i` her @ljeq`r i` I`s`bmer M.naler( @qfiai i` Kl`se ` Fly`sbhysahfiai `l Rahi, @h ecg`yfze i` `ry` ifrperf.yfze fly`sle i`h NFLRA `r psenez`s `h ifr`e v ha fnph`n`lyabfl i` pseksanar(phal`r( psev`byer( ps`rp`ryer q` flbespes`l `ryer `ljeq`r `l ha k`ryfl i` her `r.yach`bfnf`lyer i` rahi v `l ha `rysbysa esklfba i`h NFLRA, _asa yah jfl( ha lesna

    `ryach`b` l belglye i` ifrperfbfel`r `rp`bjfbar( yah`r bene ha bs`abfl i` la flr.yalbfa s`rpelrach` i` ha flbespesabfl i` `ryer `ljeq`r `l `h phale i` har Ifs`b.bfel`r S`kfelah`r i` Rahi -IFS@RAR& v eysar flryalbfar i` lfz`h s`kfelah v psezflbfahi`h r`byes rahi,

    @l nay`sfa i` fly`sbhysahfiai( ha lesna `ryach`b`( `lys` eyser arp`byer( her rfkf`ly`r7

    1, Ha `rysbysabfl i` her r`szfbfer i` ay`lbfl i` rahi recs` ha car` i` ha eskalfwa.bfl alb`rysah( rr belb`pbfel`r recs` her pseb`rer i` rahi( `lj`sn`iai( `l ifheke

    `lys` ha benlfiai v her ysacagaies`r i`h r`byes rahi,

    3, Q` `h nay`sfah `ibayfze v her n`balfrner i` fljesnabfl r`al z`sab`r( benph`yer(epesyler( `l h`lkag` benps`lrfch` pasa her rasfer v rasfar v s`rp`yere i` rbernezfrfl `l ha s`iabbfl v s`ps`r`lyabfl ksjfba,

    2, Her rasfer v har rasfar peisl fs abenpaaier i` l janfhfas v l ak`ly` ben.lfyasfe i` rahi bel benp`y`lbfar fly`sbhysah`r `l her pseb`rer i` s`j`s`lbfa,

    36

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    31/62

    NPG@S FLIK@LA7 Rahi v I`s`bmer Ifaklryfbe _asyfbfpayfze

    2?

    9, Ha ay`lbfl i`h p`srelah i` rahi( e pasy` i` h( i`ryabaie `l hebahfiai`r bel fife.nar e h`lka ifryflya ah bary`hhale i`c`s machas `h fifena e h`lka hebah,

    0, Her psez``ies`r v psez``iesar i`c`sl s`rp`yas har psbyfbar v bs``lbfar i` ha pe.chabfl rasfa i` her r`szfbfer i` rahi,

    :, R` psenez`s ha fly`sabbfl v aps`lifwag` nye bel her ak`ly`r i` ha n`ifbfla ysa.ifbfelah( v jen`lyas ha benph`n`lyasf`iai `l ha ay`lbfl( rf`nps` q` le r` zh.l`s`l her i`s`bmer mnaler lf r` ay`ly` belysa ha rahi,

    Ai`nr i`ryaba ha beljesnabfl i` ha Ahfalwa Labfelah pasa la Nay`slfiai Rahia.ch` v R`ksa `l `h Belks re i` ha S`pchfba `l `h ae 3??;, Ifz`srar ayesfiai`r `flryfybfel`r pchfbar v psfzaiar rrbsfcf`sel -33 i` nave i` 3??;& v sayfjfbasel -1; ghfei` 3??=& `h abya i` beljesnabfl i` ha Ahfalwa bel `h jfl i` n`gesas ha rahi v bahfiaii` zfia i` har ng`s`r v her s`bfl labfier( heksas ha `qfiai `lys` mencs`r v ng`s`r vpsenez`s `h i`rassehhe mnale `l `h nasbe i`h bnphfnf`lye i` her Ecg`yfzer i`I`rassehhe i`h Nfh`lfe -EIN&,

    @l `h hapre benps`lifie `lys` `h ae 3??9 v `h 3??=( PLJ_A( E_R( PLFB@J( ar benePRAFI v GFBA( v eysar ak`lbfar beep`saly`r( ejs`b`l arfry`lbfa ah kecf`sle p`sale(i`rassehhal psev`byer v pseksanar i` bapabfyabfl( v mab`l acekaba( pasa apevas vjesyah`b`s her r`szfbfer i` rahi r`}ah v s`pseibyfza `l har ifj`s`ly`r s`kfel`r i`h par(flbhv`lie pseksanar v `rysay`kfar pasa s`ibfs ha nesyahfiai nay`sla,

    Ha rebf`iai bfzfh bnph` l seh nv abyfze( i`rassehhalie psev`byer v abyfzfiai`r i`

    banpe a jazes i` ha rahi r`}ah v s`pseibyfza( v a ha z`w `g`sb` zfkfhalbfa pseabyfzarecs` her benpsenfrer labfelah`r ` fly`slabfelah`r arnfier bel s`habfl a herEIN,

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    32/62

    YAHH@S@R7N`yeieheka v bely`lfie

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    33/62

    Yahh`s`r7 n`yeieheka v bely`lfie

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    34/62

    Yahh`s`r7 n`yeieheka v bely`lfie

    @h yahh`s i` ifaklryfbe pasyfbfpayfze i` har l`b`rfiai`r i` jesyah`bfnf`lye i`h Yahh`s _`sna.

    l`ly` pasa h ysacage l rahi v i`s`bmer r`}ah`r v s`pseibyfzer yze hkas l aa( _`s(i`ri` `h 1; ah 16 i` ghfe i` 3??=, R` bely bel ha pasyfbfpabfl i` 29 ng`s`r hfi`s`rarflik`lar i` 39 eskalfwabfel`r( ier jabfhfyaiesar i` BMFSA_AQ v ys`r jabfhfyaiesar i` JBF(q` yancfl arnf`sel ha s`rpelracfhfiai i` s`bek`s ha fljesnabfl v rfry`nayfwasha,

    @h yahh`s r` eskalfw `l ys`r nen`lyer7

    @l l psfn`s nen`lye r` mfwe l cahalb` i` he azalwaie pes `h Yahh`s _`snal`ly`

    i`ri` r beljesnabfl marya ha abyahfiai, @ry` nen`lye r` `ljeb yalye i`ri` he p`s.relah bene i`ri` ha eskalfwabfl, Ar( har pasyfbfpaly`r s`jh`}felasel( psfn`se( recs`bne ma aj`byaie a rr zfiar bene ng`s`r flik`lar hfi`s`rar `h m`bme i` pasyfbfpas`l rr eskalfwabfel`r i` car` v `l `h Yahh`s _`snal`ly`, I`rpr r` alahfwasel her he.kser v ifjfbhyai`r i` Yahh`s _`snal`ly` bene eskalfwabfl,

    @l l r`klie nen`lye r` ifrbyf`sel har psev`bbfel`r a jyse -q q`s`ner pasa`h jyse& yalye `l he p`srelah -bene ng`s`r flik`lar hfi`s`rar& bene `l he eskalfwa.

    yfze -bene Yahh`s _`snal`ly`&, @l he eskalfwabfelah( `rar psev`bbfel`r r` ysaig`sel `ll`b`rfiai`r i` jesyah`bfnf`lye i`h Yahh`s _`snal`ly`,

    A belyflabfl r` ps`r`ly `h @g` 2 i h _hal @rysaykfbe PLJ_A.A@BFI Jesyah`bfnf`lyei` eskalfwabfel`r i` ng`s`r flik`lar v nf}yar v rfry`nar i` rahi pasa pse.nez`s ha rahi nay`sla i`ri` l `ljeq` fly`sbhysah v i` i`s`bmer, @l `h y`s.b`s nen`lye r` pharnasel har l`b`rfiai`r i` jesyah`bfnf`lye a l phal i` abbfl pasa`h jesyah`bfnf`lye eskalfwayfze i`h Yahh`s _`snal`ly` pasa `h ysacage `l rahi v i`s`bmer

    r`}ah`r v s`pseibyfzer `l her phawer besyer v n`ifaler, @l `h phal i` abbfl r` psfesf.wasel abbfel`r v `rysay`kfar v r` pseprf`sel abyfzfiai`r belbs`yar pasa `h 3??=, Ai`.nr r` lencs l kspe fnphres i` hfi`s`rar i`h Yahh`s _`snal`ly` bene s`rpelrach`ri`h ysacage `l `ry` s`a v `h r`kfnf`lye i` har abbfel`r,

    Ha fljesnabfl r` j` belrysv`lie a pasyfs i` ysacager kspah`r( psev`bbfel`r v ps`.r`lyabfel`r ben`lyaiar v ph`lasfar pasa hh`kas a ab`sier, R` j` aleyalie ha navespasy` i` fljesnabfl k`l`saia `l `ryer `rpabfer v r` ksacasel her ysacager `l ksper vpasy` i` har ph`lasfar,

    22

    NPG@S FLIK@LA7 Rahi v I`s`bmer Ifaklryfbe _asyfbfpayfze

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    35/62

    NPG@S FLIK@LA7 Rahi v I`s`bmer Ifaklryfbe _asyfbfpayfze

    29

    Ecg`yfzer@l _`s( a ysazr i` l pseb`re pasyfbfpayfze i`lyse i`h Yahh`s _`snal`ly`( r` phaly`a.sel her rfkf`ly`r ecg`yfzer `rp`bjfber pasa `h yahh`s i` ifaklryfbe7

    Alahfwas ha psfesfiai iaia pes har eskalfwabfel`r fly`ksaly`r i`h Yahh`s _`snal ly` a harahi r`}ah v s`pseibyfza( r`kl h _hal i` Abbfl i`h Yahh`s _`snal`ly` -3??0.3?13&,

    Benpasyfs `lys` har fly`ksaly`r i`h Yahh`s _`snal`ly` rr }p`sf`lbfar( azalb`r v if.

    jfbhyai`r pasa acesias ha rahi r`}ah v s`pseibyfza i`ri` rr eskalfwabfel`r vbene Yahh`s _`snal`ly`,

    _sfesfwas s`ar i` jesyah`bfnf`lye flryfybfelah pasa q` `h Yahh s _`snal`ly` p`iapsejlifwas r ysacage `l rahi r`}ah v s`pseibyfza a besye( n`ifale v haske phawe,Belbs`yas l phal i` abyfzfiai`r `l rahi r`}ah v s`pseibyfza pasa `h p`seieakerye.ifbf`ncs` i` 3??=,

    Ifrbrfel`r v s`ben`liabfel`ri`ri` `h yahh`s

    _sfn`s nen`lye7

    Mabf`lie cahalb` i`h Yahh`s _`snal`ly`I`ri` `h Yahh`s _`snal`ly` v BMFSA_AQ r` r`lya ha l`b`rfiai i` mab`s cahalb` i`h pse.ks`re s`ahfwaie `l `ryer aer, _es `re( `h psfn`s `g`sbfbfe j` `zahas her azalb`r i`h Ya.hh`s _`snal`ly` v `h fnpabye i` pasyfbfpas `l `h Yahh`s pasa rr fly`ksaly`r,

    _sfn`san`ly`( pes ksper( r` ifrbyf recs` `h fnpabye q` maca y`lfie `l rr zfiarbene ng`s`r `h m`bme i` pasyfbfpas bene hfi`s`rar `l la eskalfwabfl, I`h fnpabye

    Yahh`s`r7 n`yeieheka v bely`lfie

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    36/62

    k v

    `l he p`srelah r` par a her azalb`r v ifjfbhyai`r i`h Yahh`s _`snal`ly` bene eskalf.

    wabfl, _asa `ry` r`klie `g`sbfbfe r` psev`by `h zfi`e I`h rfh`lbfe a ha pahacsa ieli`r` i`rbsfc` `h pseb`re i` belrysbbfl i`h Yahh`s _`snal`ly` a ysazr i` ha pasyfbfpabfli` zasfar i` rr fly`ksaly`r v i` r ysalrjesnabfl, Z`s `h zfi`e neyfz `h i`cay` recs`ha mfryesfa i`h Yahh`s _`snal`ly`( har ifsfk`lyar mfrysfbar( har q` belyflacal v har q`macal q`iaie `l `h banfle( her azalb`r v har ifjfbhyai`r i`h Yahh`s v rr s`yer pasa `hjyse, Her psflbfpah`r s`rhyaier i` `ryer ier `g`sbfbfer r` i`rbsfc`l a belyflabfl7

    @l he p`srelah@l `h cahalb` i` rr zfiar bene ng`s`r flik`lar hfi`s`rar v ifsfk`ly`r( nbmar m`s.nalar s`n`nesasel nen`lyer pasyfbhasn`ly` fly`lrer( i` ah`ksa( p`se yancfl i` r.jsfnf`lye v rflraces`r,

    @r bene nais`( bene `rpera( nbmar( bene ifsfk`ly` y ysacage r` nhyf.phfba @r cf`l ifjbfh( v `r` ysacage le `r s`belebfie v al nr balie `s`rnais` rehy`sa,

    -Aps`li`ner&a r`s j`sy`r a r`s j`sy`r( hbmaiesar( a ajselyas har bsyfbar v an`.lawar q` hh`kal balie `s`r hfi`s`rar,

    Flzehbsasr` `l har eskalfwabfel`r i` car` v `l `h Yahh`s _`snal`ly` `r pasa har hfi`s`.rar( l benpsenfre( la nal`sa i` abyas aly` har l`b`rfiai r q` p`sbfc`l `l rr be.nlfiai`r, Pl benpsenfre haske v asie( `l `h q` her azalb`r r` zfz`l bene hbmarkalaiar v mav l r`lyfnf`lye i` p`sy`l`lbfa a ha eskalfwabfl v i` s`rpelracfhfiai bel

    ha nfrna, S`beleb`l q` r`s hfi`s`rar har ma `npei`saie( q` mal p`sifie `h nf`iei` machas v pasyfbfpas( bene r` z` `l `h zfi`e ps`r`lyaie, R` rf`ly`l eskhherar i` r bh.ysa v i` r seh bene ysalrnfresar i` ha nfrna( r` rf`ly`l bapab`r i` rp`sasr` a ysa.zr i`h `ryife e i` pasyfbfpas `l eyser `rpabfer j`sa i` ha eskalfwabfl, R` malapsepfaie i` belebfnf`lyer q` h`r rfsz`l pasa r zfia p`srelah( janfhfas v pasa apevasa rr benlfiai`r, R` mal apsepfaie yancfl i` i`rys`war( bene ha bapabfiai i` l`.kebfas( k`ryfelas v r`s nr yeh`saly`r,

    20

    NPG@S FLIK@LA7 Rahi v I`s`bmer Ifaklryfbe _asyfbfpayfze

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    37/62

    G k

    2:

    Rev jabfhfyaiesa( pf sie ha yfnfi w( `npf we a ysalrnfyfs he q` m` aps`lifie a eysar

    rsk l benpsenfre,

    Rf`ly`l q` rel s`belebfiar bene nei`her pes eysar ng`s`r v q` mal kalaie ahkler`rpabfer pchfber bene s`kfiesar( ahbahi`rar e( flbhre( belks`rfryar, Rfl `ncaske( r`s hf.i`s`ra le rpel` rjsfs n`ler ifrbsfnflabfl( nr cf`l ah belysasfe7 balie la ng`s fl.ik`la `r s`belebfia bene hfi`s`ra( i`ri` nbmer r`byes`r r` fly`lya pel`s cass`sar a rysacage( flbhre s`bssf`lie a ha flyfnfiabfl( ah bmalyag` v a ha zfeh`lbfa, R` mab` ifjbfhbelk`lfas ha zfia janfhfas bel `h ysacage eskalfwayfze( v alq` ahklar pas`gar rel ben.

    ps`lrfzar( nbmar eysar le ab`pyal q` rr benpa`sar recs`rahkal v s`bss`l flbhre aha zfeh`lbfa, Ai`nr i` ha zfeh`lbfa i` pas`ga( har hfi`s`rar rjs`l( a z`b`r( zfeh`lbfa v p`s.r`bbfl pehyfba v abere ve acre r`}ah pes pasy` i` ahkler ifsfk`ly`r zasel`r,

    N` flzfyasel pasa r`s balifiaya N` `np`wasel a abras ifbf`lie q` ve pasamfger i` ifj`s`ly`r mencs`r -& Nf nais` n` i`ba7 A q y` n`y`r5 Q y` jahya5_es q y` n`y`r a `rar berar5 Nfsa yr mfger( `ryl acalielaier

    Har m`snalar s`belebal yancfl q` ysacagas rehfiasfan`ly` pasa eyser v har nhyfph`rebpabfel`r h`r macal m`bme i`rbfias r rahi, Le jahyaca `h s`b`sie i` eysar hfi`.s`rar q` macal jahh`bfie pes abbfi`ly`r e `lj`sn`iai`r q` r` p`i`l ps`z`lfs,

    @l he eskalfwayfze

    R` s`beleb` v zahesa perfyfzan`ly` ah Yahh`s _`snal`ly` bene l `rpabfe i` `lb`lysev i` benpasyfs i`ri` ha ifz`srfiai, Pl `rpabfe ieli` aliflar v anawlfbar mal aps`l.

    ifie a beleb`sr` v s`rp`yasr` v a belrysfs psep`ryar glyar4 l `rpabfe i` jesnabflpehyfba q` rfk` abyfze a p`ras i`h pare i`h yf`npe v i` har bsyfbar, Ha belyflfiai i`hYahh`s _`snal`ly` `l `h yf`npe `r ahke zahesaie( ar bene `h m`bme i` q` mavaazalwaie `l r `rysbysa bel phal`r i` abbfl v s`khan`lyer( `lys` eyser,

    Yeie `rye r` hh`ka a zahesasler( le5 S`ahn`ly` i` he q` va m`ner m`bme( le5,,,m`ner hbmaie( ysep`walie( bav`lie p`se rf`nps` `ryalie jfsn`r( le5,,, Renerng`s`r q` va ler belrfi`sal bel s`rp`ye -& s`belebfnf`lye -& zahesabfl

    Yahh`s`r7 n`yeieheka v bely`lfie

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    38/62

    @h Yahh`s _`snal`ly` ma belysfcfie a kalas `rpabfer i` pei`s i` i`bfrfl pasa har ng`.

    s`r flik`lar, Mav benpa`sar q` mal pasyfbfpaie i`h Yahh`s _`snal`ly` v mev ebpalp`ryer i` s`kfiesar( ahbahi`rar e belks`rfryar, R` zahesa yancfl `h m`bme i` q` `h Ya.hh`s _`snal`ly` r`a pasy` i` s`i`r i` ng`s`r flik`lar a lfz`h belyfl`lyah -@lhab` Belyf.l`lyah& v nlifah -Jese Fly`slabfelah i` Ng`s`r Flik`lar&( he q` h` p`snfy` flbfifs `lpehyfbar fly`slabfelah r, @h Yahh`s _`snal`ly` yancfl ma belr`kfie bf`sya flbfi`lbfa pe.hyfba `l he labfelah( `l `rp`bfah `l ha hbma belysa `h sabfrne v `l ha `ibabfl fly`sbhy.sah, V( a p`ras i` her beljhfbyer( r` mal acf`sye ifheker bel her nezfnf`lyer j`nflfryar,

    Bene i`rajer fnpesyaly`r r` s`beleb` q` ha hbma pes kalas her `rpabfer pchfber vperfbfelas her y`nar pehyfber( ma m`bme q` y`nar bene `h i` ha rahi i` har ng`s`rq`i`l `l r`klie ysnfle, Le r` ma heksaie `ryach`b`s la `rysay`kfa q` p`snfya( pesl haie( q` har hfi`s`rar alyfkar le r` pf`sial -i`rpr i` y`snflas r p`seie beneifsfk`lyar& v( pes eyse( ha s`lezabfl i` hfi`sawker, Alq` `l `ry` r`lyfie r` zahesacayancfl ha ap`sysa a hfi`s`rar gz`l`r v har perfcfhfiai`r q` acs` ha S`i ebalbmfq i`gz`l`r flik`lar pasa flbespesas l`zar hfi`s`rar,

    2;

    @L RLY@RFR HE _ERFYFZE

    _@SRELAH @npei`saiar( apsepfaiar i`belebfnf lye v macfhfiai r(s`belebfiar ` flbfif`lie,

    Ifrbsfnflabfl( zfeh`lbfa v i`rbfie i` l`rysarahi,

    ESKALFWABFL R` s`beleb` ah Yahh`s _`snal`ly` bene l `rpabfeh`kyfne i` jesnabfl vbeep`sabfl( bel ysav`byesfa vs`belebfnf`lye `l ifj`s ly`rlfz h r( v bel bapabfiai i`flbfi`lbfa,

    R` mal s`h`kaie y`nar i` rahi v rahi vi`s`bmer r`}ah`r v s`pseibyfzer,

    @h Yahh`s _`snal`ly` le jabfhfya `h benpasyfshfi`sawker -alyfker v l`zer& pesq` yena `lb`lya a har ifsfk`lbfar abyah r i` hareskalfwabfel`r v balie ryar bancfal va learfry`l,

    HE L@KAYFZE

    NPG@S FLIK@LA7 Rahi v I`s`bmer Ifaklryfbe _asyfbfpayfze

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    39/62

    2=

    R`klie nen`lye7_sev`bbfel`r v l`b`rfiai`r i` jesyah`bfnf`lyep`srelah v eskalfwayfze_asa `ry` r`klie `g`sbfbfe r` s`bekf yeie he ysacagaie pes her ksper v r` s`ahfw laps`r`lyabfl, @l ph`lasfa( har pasyfbfpaly`r j`sel apesyalie( alahfwalie v ifrbyf`lie(pasa hh`kas a ahkler belr`lrer bel s`rp`bye a her s`yer p`srelah`r v eskalfwayfzer,

    _asyf`lie i` her azalb`r v i`cfhfiai`r( har pasyfbfpaly`r s`belebal ha l`b`rfiai i` r`.kfs ysacagalie pasa jesyah`b`sr` bene ng`s`r flik`lar v bene eskalfwabfl, @l `ry`r`lyfie r` i`ryabaca ha l`b`rfiai i` s`jeswas `h ysacage `l her rfkf`ly`r arp`byer7

    @l he p`srelah

    R` rf`ly`l har l`b`rfiai`r i`7

    a& r`kfs aps`lif`lie v apsepflier` i` i`rys`war pasa la n`ges benlfbabfl4c& n`gesas ha bapabfiai i` benlfbasr` a lfz`h janfhfas( p`se yancfl a lfz`h pchfbe4

    b& benlfbasr` `j`byfzan`ly pasa y`l`s bapabfiai i` l`kebfas ` flbfifs `l i`bfrfel`r(phal`r v pehyfbar,

    i& belyflas aps`lif`lie v abyahfwlier` recs` `h re i` h`v`r ` flrysn`lyer( ar bene`l har y`blehekar i` ha fljesnabfl v benlfbabfl,

    A n n` kryasa aps`li`s recs` `h re i` ha benpyaiesa, _esq` mav nbmar es.kalfwabfel`r q` mav la benpyaiesa( p`se le rac`ner lf bne ps`li`sha

    Eyse plye fnpesyaly` j` ha l`b`rfiai i` yenas `l b`lya `h bfiaie i` ha rahi( v i`cahalb`as `h ysacage( ha zfia janfhfas v ha rahi, @l `h y`na i` rahi r`}ah v s`pseib.yfza( r` fi`lyfjfb ha l`b`rfiai i` ecy`l`s naves fljesnabfl v i` machas i`h y`na pasap`si`s `h nf`ie, @l `ry` s`a( ai`nr i` fljesnabfl( r` machaca i` ha l`b`rfiai i`

    Yahh`s`r7 n`yeieheka v bely`lfie

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    40/62

    apsepfasr` i`h i`s`bme a ha rahi a ysazr i` psenez`s `h ayebfiaie v ha n`gesa i` ha

    bahfiai i` her r`szfbfer( q` r` s`beleb` bene naha v ifrbsfnflayesfa belysa har ng`.s`r flik`lar, Pl arp`bye bhaz` j` ha l`b`rfiai i` psenez`s ha `qfiai i` kl`se( hale ifrbsfnflabfl v ha zfia hfcs` i` zfeh`lbfa, Yancfl r` r`lya ha l`b`rfiai i` jen`l.yas har flfbfayfzar i` k`l`sabfl i` flks`rer pasa n`gesas ha bahfiai i` zfia v ayele.na i` har hfi`s`rar,

    @l he eskalfwayfze

    @r bhaz` flfbfas `ry` alhfrfr ifbf`lie q` `}fry` l s`belebfnf`lye i` ha h`kfyfnfiai i`hYahh`s _`snal`ly` pes pasy` i` har pasyfbfpaly`r, _`r` a har bsyfbar `}y`slar -v a z`b`r fl.y`slar& v ah s`belebfnf`lye i` q` `}fry`l i`cfhfiai`r( r` ap`rya pes ha belyflfiai i`hYahh`s _`snal`ly` v a ha l`b`rfiai i` s`bfpsebfiai7 q` `h Yahh`s _`snal`ly` apesy` ahar eskalfwabfel`r i` car` v ng`s`r pasyfbfpaly`r v q` har pasyfbfpaly`r -ng`s`r v es.kalfwabfel`r& apesy`l ah Yahh`s _`snal`ly`,

    R` fi`lyfjfbasel har rfkf`ly`r l`b`rfiai`r7

    S`zfras har jesnar i` pasyfbfpabfl `l `h Yahh`s _`snal`ly` pasa7 jen`lyas ha belyf.la belysfcbfl i` har hfi`s`rar flbhre i`rpr i` r`s ifsfk`ly`r4 s`lezas hfi`saw.ker4 v jesyah`b`s ha pasyfbfpabfl i` har gz`l`r `l yeier her lfz`h`r -yancfl `l herjeser fly`slabfelah`r&, _asa `hhe r` psepel` la `rysbysa i`h Yahh`s pes lfz h`r,

    Aly` har bsyfbar( s`jeswas ha `rysbysa i`h Yahh`s _`snal`ly`, _es l haie zfrfcfhfwas nr`h ysacage q` r` s`ahfwa v pes eyse s`zfras arp`byer bene `h lencs` v ha `rysbysa g.

    sifba i`h nfrne, @ryer arp`byer q`iasel `l alahfwasr` nr a jelie `l eyse ne.n`lye i`lyse i`h Yahh`s _`snal`ly`,

    Acsfsr` a l`zar ahfalwar bel eskalfwabfel`r nf}yar -pasa la naves `qfiai i` k.l`se&,

    Flzehbsar` bel nr j`swa `l `rpabfer i` ifheke pehyfbe a lfz`h labfelah( pasabelr`kfs la naves flbfi`lbfa,

    26

    NPG@S FLIK@LA7 Rahi v I`s`bmer Ifaklryfbe _asyfbfpayfze

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    41/62

    9?

    @h bfiaie i` ha rahi r` ma i`gaie i` haie v r` z` ha l`b rfiai i` s`jeswashe a pas.

    yfs i` amesa, Macsa q` ar`ksas belifbfel`r r`ksar pasa har hfi`s`rar -psep`ryari` ar`ksanf`lye( pes `g`nphe&( p`se yancfl psenez`s `h ayebfiaie v ha nal`sai` flbfifs recs` ha bahfiai i` her r`szfbfer i` rahi,

    Mav la n`ya `l `h r`byes rahi q` `r ifrnflfs ha nesyahfiai v nescfhfiai na.y`sla( p`se am `l `h n`ife `r q` mav nahysaye( `r` `r `h y`na,

    Yah v bene va apas`b` `l har psev`bbfel r p`srelah r( bene eskalfwabfl yancfl r`

    z` l`b`rasfe r`kfs fnphralie ha jesnabfl i` har pasyfbfpaly`r, @r l`b`rasfe aber.yncsasr` a h``s v `ryifas v bapabfyasr` `l har l`zar y`blehekar( `l her pseb`rer i`fljesnabfl v jesnabfl, Har psfesfiai`r fi`lyfjfbaiar pasa ha jesnabfl rel ys`r7

    1, Flbfi`lbfa pehyfba, Flrysn`lyer fly`slabfelah`r( i`s`bmer v n`balfrner i`z``isa( k`ryfl -k`ryfl pchfba( `hacesabfl i` psev`byer( `yb,&( s`ahfiai la.bfelah fly`slabfelah, Ifjlifs her flrysn`lyer fly`slabfelah`r bene h Belz`lfe1:6 i` ha EFY v ha I`bhasabfl i` har Labfel`r Plfiar i`h 3??;( p`r rfsz`l pasajlian`lyas l`ryser s`bhaner4 aps`li`s a `hacesas p`sjfh`r i` psev`byer pasapei`s behebas l`rysar psep`ryar `l ha phalfjfbabfl i` her ps`rp`ryer pasyfbf.payfzer i` her kecf`sler r`bbfelah`r( pes `g`nphe,

    3, Benlfbabfl, Bapabfiai i` l`kebfabfl ` flbfi`lbfa( y`blehekar i` ha fljes.nabfl v benlfbabfl( n`yeiehekar pasa ha psenebfl a har car`r v benlf.iai`r, Aps`li`s a belz`lb`s v a l`kebfas `l her `rpabfer pehyfber( n`gesasl`ryse belebfnf`lye v psbyfba i` l`zar y`blehekar -y`l`s bess`e `h`byslfbe(belrhyas ha pkfla [`c i`h @lhab`&( z`s n`balfrner pasa r`kfs hh`kalie bel fl.jesnabfl bhaz` i` nal`sa bhasa v `ly`lifch` a har ng`s`r q` zfz`l `l har welarnr ah`gaiar,

    2, I`s`bme a ha rahi, Beleb`s v `g`sb`s l`ryser i`s`bmer( psepf`iai fly`h`byahv n`ifbfla alb`rysah( n`gesanf`lye i` her r`szfbfer i` rahi( y`nar i` rahi v i`.s`bmer r`}ah`r v s`pseibyfzer, Beleb`s `h y`na i` rahi r`}ah v s`pseibyfzapasa i`rpr pei`s psenebfelashe( beleb`s h`v`r labfelah`r( pseksanar v peh.

    Yahh`s`r7 n`yeieheka v bely`lfie

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    42/62

    yfbar recs` `ry` y`na -bene `h pasye z`syfbah&7 ah nfrne yf`npe n`gesas l`ryser

    belebfnf`lyer ` fs i`rassehhalie la bhysa i` ayebfiaie a ysazr( pes `g`n.phe( i` alfnasler a mab`sler `h papalfbeha,

    Ple r`sa bene `rysay`kfa q` lereysar ler bapabfyaner `l `ry` Yahh`s _`snal`ly`yeie he q` r`a y`nar i` rahi s`pseibyfza,

    91

    @L RLY@RFR

    _@SRELAH R`kfs aps lif`lie( jesyah b s l rysa bapabfiai i` benlfbabfl vapsepfasler i` l`zar i`rys`war pasa y`l`s naves fnpabye ` flbfi`lbfa,

    Apsepfasler i` l`rysa rahi( bfiasler( flbfifs `l ha bahfiai i` her r`szfbfer vpsenebfelas `h i`s`bme a ha rahi v ha rahi r`}ah v s`pseibyfza i` yeiar harm`snalar v m`snaler,

    S`lezas hfi`sawker rfl p`si`s her rac`s`r i` har hfi`s`rar alyfkar, Jesnabflpes lfz`h`r,

    Zfrfcfhfwas `h ysacage i`h Yahh`s _`snal`ly`( jesyah`b`s r `rysbysa,

    @ryach`b`s l`zar ahfalwar bel eskalfwabfel`r nf}yar ` flryfybfel`r pchfbar,

    Jen`lyas `h ayebfiaie i` ha rahi i` har fly`ksaly`r i`h Yahh`s _`snal`ly`,

    S`jeswas ha jesnabfl i` har fly`ksaly r i`h Yahh`s _`snal ly`( `l `rp`bfah `lher rfkf`ly`r y`nar7 flbfi`lbfa pehyfba( benlfbabfl( i`s`bme a ha rahi,

    ESKALFWABFL

    HE _ERFYFZE

    NPG@S FLIK@LA7 Rahi v I`s`bmer Ifaklryfbe _asyfbfpayfze

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    43/62

    93

    Y`sb`s nen`lye7Belbs`yalie@l `ry` hyfne nen`lye r` crb belbs`yas `l abbfel`r( `rysay`kfar v s`rpelrach`r harpsep`ryar q` macal fie rskf`lie isaly` her `g`sbfbfer aly`sfes`r, _sfn`san`ly`( harr`bs`yasfar alifla v anawlfba i`h Yahh`s _`snal`ly` mfbf`sel l s`b`lye i` q `r@lhab` Belyfl`lyah v bh `r ha pasyfbfpabfl i`h Yahh`s _`snal`ly` `l `ry` `rpabfe,

    I`rpr r` ps`r`ly( ifrbyf v alahfw `h @g` 2 i`h _hal @rysaykfbe PLJ_A.A@BFI Jes.

    yah`bfnf`lye i` eskalfwabfel`r i` ng`s`r flik`lar v nf}yar v rfry`nar i` rahipasa psenez`s ha rahi nay`sla i`ri` l `ljeq` fly`sbhysah v i` i`s`bmer ,H`ke r` ps`r`ly spfian`ly` `h _hal i` Abbfl i`h Yahh`s _`snal`ly`( recs` yeie `h`g` i` rahi v i`s`bmer r`}ah`r v s`pseibyfzer,

    S`bekf`lie yeiar har l`b`rfiai`r r`lyfiar v ha epesylfiai acf`sya pes `h _hal @rysaykfbe`l r @g` 2 r` par ah ysacage kspah, Baia kspe s`ahfw `h ysacage i` psfesfwabfl pasa7

    @h Yahh`s _`snal`ly` pasyfbfpa a lfz`h s`kfelah v belyfl`lyah a ysazr i` @lhab` Belyfl`lyah,

    @l `ry` nasbe( `}fry` l _hal @rysaykfbe PLJ_A.A@BFI q` flbhv` l @g` 2 q` mab`s`j`s`lbfa ah jesyah`bfnf`lye i` eskalfwabfel`r v ng`s`r flik`lar pasa `h ysacage `l rahir`}ah v s`pseibyfza, @ry` `g` s`rpeli` a har s`ben`liabfel`r z`syfiar `l `h FZ @lb`lysei` @lhab` Belyfl`lyah v `l r _hal i` Abbfl( v a lfz`h i`h Yahh`s _`snal`ly` yancfl mavbeflbfi`lbfar bel `h _hal i` Abbfl i`h Yahh`s _`snal`ly`,

    @lhab` Belyfl`lyah v JBF rel belysapasy`r pasa ahklar abbfel`r i` `ry` `g` v `rye rpel`la epesylfiai pasa `h jesyah`bfnf`lye i`h Yahh`s _`snal`ly`( `l pasyfbhas `l he s`j`s`ly`a ha rahi r`}ah v s`pseibyfza,

    @l s`rpn`l

    Yahh`s`r7 n`yeieheka v bely`lfie

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    44/62

    R`h`bbfelas har s`ar i` ysacage psfesfyasfar pasa `h jesyah`bfnf`lye flryfybfelah i`h Ya.

    hh`s _`snal`ly` `l y`nar i` rahi r`}ah v s`pseibyfza v rahi nay`sla,

    Ifahekas recs` perfch`r `rysay`kfar pasa `r` ysacage,

    I`jflfs ahfalwar v plyer i` `lysaia pasa `ry` ysacage i` jesyah`bfnf`lye flryfybfelah`l rahi r`}ah v s`pseibyfza v rahi nay`sla,

    Her ksper fi`lyfjfbasel nbmer psech`nar q` rjs`l har ng`s`r flik`lar i` _`s `lhe q` s`rp`bya a ha rahi r`}ah v s`pseibyfza, S`rhyaca jbfh fi`lyfjfbas nbmer i` herpsech`nar s`habfelaier bel ha rahi r`}ah v s`pseibyfza v ha s`habfl i` `ryer psech`.nar bel r zfia bene hfi`s`rar v ng`s`r,

    @h nabmfrne( pes `g`nphe( maba q` pasa nbmar ng`s`r j`sa ifjbfh pasyfbfpas `l ya.hh`s`r( aps`li`s e arnfs basker bene ifsfk`lyar, _es eyse haie( aps`li`s recs` i`s`bmer(`npei`sasr`( maba a har ng`s`r nr bapab`r i` i`rajfas `rer ps`gfbfer e i` belz`l.b`s a rr pas`gar v janfhfar i` q` `r perfyfze q` har ng`s`r pasyfbfp`l v aps`lial,

    R` s`beleba q`( a p`ras i` her azalb`r `l ha jesnabfl v `l ha pasyfbfpabfl pehyfbai` ahklar ng`s`r flik`lar( r` maca azalwaie pebe `l `h belebfnf`lye v `g`sbfbfe i`her i`s`bmer r`}ah`r v s`pseibyfzer,

    R`ka macf`lie z sk`lwa pasa machas i` `ryer y`nar v r` psenebfelacal pebe, Harpasyfbfpaly`r lassacal rr `}p`sf`lbfar l`kayfzar bel her r`szfbfer i` rahi ah fs a ias ahw7 nahysaye( becser fli`cfier( jahya i` s`rp`ye a har beryncs`r ysaifbfelah`r( i`rzahe.sfwabfl i` ha n`ifbfla ysaifbfelah v ifrbsfnflabfl pes r`s flik`lar,

    _es eyse haie( yancfl r` iacal `g`npher ieli` har ng`s`r eskalfwaiar macal peifiebeesiflas bel har ayesfiai`r i` rahi pasa n`gesas ha ay`lbfl yenalie `l b`lya harepflfel`r i` har ng`s`r flik`lar -_le( J@BELABA&,

    R` mach i`h `ncasawe `l aieh`rb`ly`r( ha jahya i` `ibabfl pasa ha r`}ahfiai i`aieh`rb`ly`r v gz`l`r v ha l`b`rfiai q` r`lyal i` q` rr mfgar ` mfger s`bfcf`saln`ges fljesnabfl v esf`lyabfl i` ha q` `hhar macal y`lfie `l y`nar i` r`}ahfiai v

    92

    NPG@S FLIK@LA7 Rahi v I`s`bmer Ifaklryfbe _asyfbfpayfze

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    45/62

    99

    s`pseibbfl, A p`ras i` her nfyer v yac`r recs` ha phalfjfbabfl janfhfas( her `ncasa.

    wer le i`r`aier v her acesyer m`bmer `l nahar belifbfel`r yancfl apas`bal bene ksa.z`r psech`nar i` har ng`s`r flik`lar, Yancfl r` mach recs` har flj`bbfel`r i`ysalrnfrfl r`}ah v `h ZFM v `h RFIA( s`habfelaier( recs` yeie( bel ha nfksabfl i` her`rperer a eysar welar pes neyfzer i` ysacage v har s`habfel`r i` `ryer j`sa i`h naysf.nelfe v rfl psey`bbfl,

    I` yeier `ryer psech`nar r`lyfier( ier y`nar q` va `ryacal flbhfier `l `h _hal i`Abbfl i`h Yahh`s _`snal`ly` j`sel psfesfwaier pes her ksper7

    @ncasawer isaly ha aieh`rb lbfa,

    N`sy r nay`slar,

    @h kspe zfe ha l`b`rfiai i` lencsas l `qfpe fnphres i`h y`na i` rahi v i`s`bmerr`}ah`r v s`pseibyfzer i`lyse i`h Yahh`s _`snal`ly`,

    @ry` kspe q`i bene s`rpelrach` i` `g`byas `h phal v ias r`kfnf`lye ah @g` 2, @h

    `qfpe fnphres q`i fly`ksaie pes ha r`bs`yasfa alifla( r`bs`yasfa anawlfba( ier hf.i`s`rar gz`l`r -Hesi`r Rs`w v Nfl`sza Gabflye& v L`hhv Nasber( nr ha ar`resa i`N`sb`i`r Besfnalva,

    I`rpr i`h alhfrfr kspah v i`h s`rn`l i` her ysacager( r` ps`r`lyasel `l ph`lasfa harabbfel`r psfesfwaiar, Ysar s`bek`s har rk`s`lbfar v ben`lyasfer( har nfrnar q`iaseli` ha rfkf`ly` nal`sa7

    Yahh`s`r7 n`yeieheka v bely`lfie

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    46/62

    90

    @RYSAY@KFAR

    1, APYEBPFIAIE7

    1,1, Aps`li`s a machas bel l`ryser mfger ` mfgar recs` `h y`na i` rahi r`}ah v s`pseibyfza,

    3, I@RASSEHHE I@ BA_ABFIAI@R7

    3,1, Ias a beleb`s `h phal i` jesnabfl i` gz`l`r pasa beesiflas i`ri` `h Yahh`s _`snal`ly` belha S`i i` aieh`rb`ly`r `l y`nar i` rahi r`}ah v s`pseibyfza,

    3,3, Jesyah`b`s ha bapabfiai i` benlfbabfl i`h Yahh`s _`snal`ly` recs` y`nar i` `ncasawe `laieh`rb`ly`r v ps`z`lbfl i` ZFM,

    3,9, Jesnabfl belyfla i` pseneyesar i` rahi pasa acesias `h y`na i` `ncasawe `laieh`rb`ly`r,

    3,2, Bapabfyas a pseneyes`rar gz`l`r v pseneyesar i` rahi pasa ysacagas bel `rb`har v pais`r`l y`nar i` rahi v i`s`bmer r`}ah`r v s`pseibyfzer pasa gz`l`r,

    2, FLBFI@LBFA _EHYFBA7

    2,1, R`kfs pseb`rer i` jesyah`bfnf`lye i` l`rysar bapabfiai`r i` flbfi`lbfa recs` ps`z`lbfli`h `ncasawe `l aieh`rb`ly`r `l `rpabfer i` belb`syabfl bel kecf`sler hebah`r vlabfelah`r,

    2,3, Jfsna i` belz`lfer i` beep`sabfl bel nlfbfpfer( `ibabfl( rahi v eysar ELKr,

    9, BENPLFBABFL

    9,1, Banpaar benlfbabfelah`r `l fifenar flik`lar,

    9,3, R`lrfcfhfwas a n`ifer i` benlfbabfl recs` y`nar i` ps`z`lbfl i` `ncasawe `laieh`rb`ly`r v ZFM -bencflas bel banpaar i` ps`z`lbfl i` n`sy` nay`sla&,

    _s`z`lbfl i` `ncasawer `l aieh`rb`ly`rS`rphyaie7 Aieh`rb`ly`r bapabfyaier%ar ` fljesnaier%ar `l ps`z`lbfl i` `ncasawer v ZFM v RFIA,

    NPG@S FLIK@LA7 Rahi v I`s`bmer Ifaklryfbe _asyfbfpayfze

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    47/62

    9:

    @RYSAY@KFAR

    1, APYEBPFIAIE71,1, Alahfwas q l`b`rfyaner pasa bfiasler n`ges `l rahi r`}ah v s`pseibyfza i`ri` `h Yahh`s

    _`snal`ly` v k`l`sas flfbfayfzar pasa n`gesas ha rahi r`}ah v s`pseibyfza i` har fly`ksaly`ri`h Yahh`s _`snal`ly`,

    3, I@RASSEHHE I@ BA_ABFIAI@R73,1, Nap`e pes `h Yahh`s _`snal`ly` i` ha rfyabfl i` her r`szfbfer i` rahi r`}ah v s`pseibyfza

    `l har benlfiai`r,

    3,3, I`rassehhas la `rysay`kfa i` jesnabfl recs` ha ps`z`lbfl i` n`sy` nay`sla i`ri` `h Yahh`s_`snal`ly` `l jlbfl i` l`b`rfiai`r,

    3,2, S`bepfhas nay sfah r v `rysay kfar recs` ha ps`z`lbfl i` ha nesyahfiai nay sla `lbenlfiai`r flik`lar `l _`s( Cehfzfa v @baies,

    3,9, Bapabfyas a nf`ncser i`h Yahh`s _`snal`ly` recs` lesnar v h`v`r `l rahi nay`sla( belflbespesabfl i` ps`ryaies`rar i` r`szfbfer i` rahi,

    3,0, I`rassehhas v zahfias nay`sfah`r i`h Yahh`s _`snal`ly` recs` ha ps`z`lbfl i` ha nesyahfiainay`sla v rahi v i`s`bmer r`}ah`r v s`pseibyfzer,

    3,:, R`h`bbfelas v bapabfyas a pseneyesar i` rahi i`h Yahh`s _`snal`ly` `l `rysay`kfa i`benlfbabfl v `l `h re i` nay`sfah`r recs` rahi nay`sla v rahi r`}ah v s`pseibyfza,

    2, FLBFI@LBFA _EHYFBA7

    2,1, I`rassehhas bapabfiai`r i` l`kebfabfl v i` flbfi`lbfa `l `rpabfer labfelah r i`

    belb`syabfl pasa7 ha ai`babfl bhysah i` her r`szfbfer( ha n`gesa i` ha bahfiai i` herr`szfbfer( s`esf`lyabfl i` pseksanar rebfah`r v ha ps`z`lbfl i` ha zfeh`lbfa i` kl`se,

    9, BENPLFBABFL9,1, Jesyah`b`s her n`balfrner i` benlfbabfl i`lyse i`h Yahh`s _`snal`ly` recs` abbfel`r v

    ab`sier fly`slabfelah`r( s`kfelah`r v labfelah`r,

    9,3, Jesyah`b`s benlfbabfl v psenebfl a har car`r a ysazr i` banpaar i` benlfbabfl `lfifena esfkflasfe recs` rahi nay`sla v nay`sfah`r pasa b`lyser i` rahi,

    N`gesa i` ha rahpi nay`slaS`rphyaie7 Ifrnflfia ha nesyahfiai v nescfhfiai nay`sla `l har ng`s`r flik`lar i`h _`s,

    Yahh`s`r7 n`yeieheka v bely`lfie

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    48/62

    Belbhrfel`r ps`hfnflas`rA belyflabfl r` aplyal ahklar fi`ar q` rsk`l i`h alhfrfr i` ha fljesnabfl s`.bekfia v belrysfia pes har pasyfbfpaly`r isaly` `h yahh`s7

    @rpabfer benpasyfier71, @r fnpesyaly s`rahyas q`( nr ahh i` ha ifz`srfiai i` har pasyfbfpaly`r( maca ar.

    p`byer benl`r7 ha ifrbsfnflabfl rjsfia bene ng`s`r flik`lar hfi`s`rar( ha ifjf.bhyai i` belbfhfas ha zfia janfhfas( p`srelah v eskalfwayfza( `h r`lyfnf`lye i`benpsenfre( `h s`belebfnf`lye i` her azalb`r `l he p`srelah v `l he eskalfwayfze( haap`rya pes `h jesyah`bfnf`lye i`h Yahh`s _`snal`ly` bene r `rpabfe,

    3, @r benphfbaie l acesiag` benl bel l kspe yal ifz`sre `l lfz`h`r i` `}p`sf`l.bfa v pasyfbfpabfl -i`ri` ha hfi`s`ra jliaiesa marya ha q` hh`kaca pes psfn`sa z`wah yahh`s&, R`sa fly`s`raly` alahfwas `l nr psejlifiai ha psep`rya i` `rb`ha i` jes.

    nabfl pes lfz`h`r,2, Le `ry bhasa ha r`h`bbfl i` pasyfbfpaly`r `l har s`lfel`r i`h yahh`s, R` belryay q`

    ha pasyfbfpabfl anawlfba `sa nr s`ibfia v le `ry bhase qfl -p`srela v baske&i` baia eskalfwabfl i` car` pasyfbfpa( he q` ifjfbhya ha belyflfiai i` her pseb`.rer i` jesnabfl,

    Acesialie ha rahi r`}ah v s`pseibyfzai`ri` `h Yahh`s _`snal`ly`79, @h y`na i` ha rahi `l k`l`sah( v i` ha rahi r`}ah v s`pseibyfza `l pasyfbhas( r`

    s`beleb` bene icfhn`ly` acesiaie i`ri` `h Yahh`s _`snal`ly`, A ha pas( r` s`be.leb` bene la l`b`rfiai r`lyfia pes har ng`s`r, Ha ps`ebpabfl `r yalye pes harahi p`srelah bene pes ha i` her mfger ` mfgar( i` am q` apas`wbal y`nar bene `hi` ha ps`z`lbfl i` `ncasawe `l aieh`rb`ly`r,

    9;

    NPG@S FLIK@LA7 Rahi v I`s`bmer Ifaklryfbe _asyfbfpayfze

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    49/62

    9=

    0, R` p`sbfcal ahklar abyfyi`r l`kayfzar bel s`rp`bye a bf`syar y`nyfbar( bene ha al.

    yfbelb`pbfl, Macsa q` psejlifwas nr `r` y`na v `}phesas yeia ha mfryesfa i` `r.y`sfhfwabfel`r jeswaiar v bne `re ma aj`byaie ha nal`sa `l q` r` p`sbfc` yeie `hy`na i` alyfbelb`pbfl -bene echfkabfl nr q` bene i`s`bme&, R`sa fly`s`raly`ysacagas `h `ljeq` i` i`s`bmer v bne rpel` la zfehabfl i` i`s`bmer yalye har`ry`sfhfwabfel`r v acesyer jeswaier bene her `ncasawer le i`r`aier,

    :, Mav ahklar ng`s`r bel `}p`sf`lbfa i` ysacage `l y`nar i` rahi r`}ah v s`pse.ibyfza v `}p`sf`lbfar belbs`yar `l ahklar welar -_le( Anawelar& i` ifheke fl.

    y`sbhysah bel her r`szfbfer i` rahi, R`sa zahfere s`rbayashar,

    Eysar l`b`rfiai`r v r bel`}fl bel ha rahir`}ah v s`pseibyfza7;, I`cfie a q` le hfnfyaner i`ri` `h flfbfe `h alhfrfr ah y`na i` rahi r`}ah v s`.

    pseibyfza rahf`sel nbmar rk`s`lbfar q` h`ke le r` s`bekf`sel `l `h _hal @rysa.

    ykfbe, Macsa q` z`s bne `h Yahh`s _`snal`ly` s`rpeli` a `hhar( nr ahh i` `ry`_hal @rysaykfbe( pasa q` har pasyfbfpaly`r le rf`lyal q` r` i`r`bm r pasyfbfpa.bfl,

    =, @r l pare fnpesyaly` `h s`belebfnf`lye q` r` mfwe i` ha l`b`rfiai i` s`jeswas hery`nar i` rahi r`}ah v s`pseibyfza i`ri` `h Yahh`s _`snal`ly`, Q`ia benei`raje bne asyfbhas rya bel `h s`rye i` har y`nyfbar pasa q` le q`i` flbel`}av bene ecg`yfze i` l psev`bye( rfle flr`syaia `l `h abbfelas v ha ak`lia i`h Yahh`s

    _`snal`ly`,6, Eysa l`b rfiai r`lyfia q` macsa q` bel`byas bel `h y`na i` rahi v i s`bmer r`}ah r

    v s`pseibyfzer `r ha i` jesnabfl `l y`blehekar i` ha fljesnabfl v benlfbabfl, R`rkf`s` `}phesas yblfbar fllezaiesar pasa ha jesnabfl v psenebfl i` rahi v i`s`.bmer r`}ah`r v s`pseibyfzer yfhfwalie y`blehekar yah`r bene BIr `ibayfzer( bsreri` rahi v i`s`bmer r`}ah`r v s`pseibyfzer yfhfwalie Fly`sl`y( `lys` eysar,

    Yahh`s`r7 n`yeieheka v bely`lfie

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    50/62

    N`gesas ha benlfbabfl v asyfbhabfl71?, Alq` `}fry`l nbmer iebn`lyer i` @lhab` Belyfl`lyah recs` rahi r`}ah v s`.

    pseibyfza( ryer le r` beleb`l `l `h Yahh`s _`snal`ly`( lf r` mal cagaie a has`ahfiai i`h Yahh`s _`snal`ly`,

    11, R` r`lya ha l`b`rfiai i` q` yeiar har fly`ksaly`r i`h Yahh`s `ryl ah yalye i` harabyfzfiai`r v hekser i` har hfi`s`rar q` har s`ps`r`lyal `l `rpabfer fly`slabfela.h`r, Mav q` jesyah`b`s `ra benlfbabfl i` fia v z`hya( pasa q` har s`ps`r`lyal.y`r i`h Yahh`s s`begal har l`b`rfiai`r i` har car`r v har car`r r` apsepf`l i` herhekser i` rr s`ps`r`lyaly`r v her belewbal v ifjlial,

    @ljeq` i` i`s`bmer713, Macsa q` `ljayfwas nr `h `ljeq` i` i`s`bmer `l rahi r`}ah v s`pseibyfza, Ar

    bene `}fry` ysaifbfl i`h `ljeq` i` i`s`bmer `l y`nar i` yf`ssa( ancf`ly`( bh.ysa( le pas`b` `}fryfs `h nfrne `ljeq` `l rahi( q` r` b`lysa `l r`szfbfer e `l.

    j`sn`iai`r, _es `li`( r` i`c`sa psejlifwas nr `l `h `ljeq` `l i`s`bmer( `l `h`npei`sanf`lye i` har ng`s`r `l balye a ha rahi r`}ah v s`pseibyfza( ahayebfiaie v a ha `}fkfcfhfiai,

    Ahfalwar bhaz` pasa `h Yahh`s _`snal`ly`712, @}fry` l fly`sr pes flzehbsas a her v har gz`l`r, Le macsa q` i`gas i` haie ha

    asyfbhabfl Yahh`s _`snal`ly`.S`i ebalbmfq,19, R` mab` l`b`rasfe acsfs `rpabfer i` fly`shebbfl eskalfwabfl.@ryaie( `l `rp`bfah

    `l balye a her r`szfbfer i` rahi, R` i`c`sa alahfwas bne r` p`i` flr`syas `hy`na i` z``isar( flbfi`lbfa `l ha bahfiai i` her r`szfbfer i`ri` ha nfsaia i` harrasfar ` fly`sbhysahfiai `l her r`szfbfer,

    96

    NPG@S FLIK@LA7 Rahi v I`s`bmer Ifaklryfbe _asyfbfpayfze

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    51/62

    0?

    10, @h seh i` BMFSA_AQ pas`b` bhaz` `l `h ar`resanf`lye yblfbe, R`sa fnpesyaly` jes.

    yah`b`s `l bely`lfier i` rahi v i`s`bmer r`}ah`r v s`pseibyfzer yancfl ah `qfpei` BMFSA_AQ pasa q` p`ia apevas ai`baian`ly` ah Yahh`s _`snal`ly` `l`ra s`a,

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    52/62

    AL@]ER

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    53/62

    Al`}er

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    54/62

    Al`}e 1

    Jesyah`war( i`cfhfiai`r( an`lawar( epesylfiai`r v s`yerfi`lyfjfbaier `l `h Yahh`s i` Ifaklryfbe _asyfbfpayfzerecs` rahi r`}ah v s`pseibyfza v ng`s`r flik`lar(@lhab` Belyfl`lyahS`kfl Riansfba( 3??;,

    Yenaie i`7 BMFSA_AQ( @lhab` Belyfl`lyah( PLJ_A(3??;, Rahi R`}ah v S`pseibyfzai` Ng`s`r Flik`lar, N`nesfa i`h ifaklryfbe pasyfbfpayfze 3??:, Hfna( 3??;,

    02

    JESYAH@WAR

    BA_ABFIAI@R I@H @LHAB@ RPS _ASA YSACAGAS I@S@BMER I@ RRS

    @ryaner asyfbhaiar bene @lhab`, @}fry` fly`sr `l `h y`na `lys` har fly`ksaly`r Har ng s r flik lar rel har q rac l i h y`na, Ha beesiflabfl bel `h @lhab` a pasyfs i` r`s la

    eskalfwabfl hebah, R`s la eskalfwabfl i` ng`s`r, Belyaner bel k`ly` q` nal`ga ha fljesnabfl

    v `h belebfnf`lye alb`rysah `l ha eskalfwabfl,

    @}fry` benpsenfre v belz`lbfnf`lye, C`la belibbfl `l `h @lhab` Rs, Mav gz l r pasyfbfpalie v mav zehlyai i`

    psfesfwas r pasyfbfpabfl, Mav benpa`sar q` p`snal`bf`sel i`ri` `h flfbfe

    `l `h @lhab`,

    Belyflfiai `l ha ifsfk`lbfa,

    I@CFHFIAI@R

    Ha icfh `rysay`kfa js`ly` a her zasel`r q`i`bfi`l `l har eskalfwabfel`r, Her n`balfrner i` benlfbabfl rel icfh`r, Har fljsa rysbysar i` benlfbabfl i` har

    eskalfwabfel`r hebah`r rel i`jfbf`ly`r, I`cfhfiai eskalfwabfelah, Har q r` s yfsasel i h @lhab` le `ryl

    apesyalie, Beljhfbyer i`lyse i`h nezfnf`lye flik`la(

    benp`y`lbfar, Nbmar hfi`s`rar flik`lar rel alyf kl`se, Jahya i` belr`b`lbfa, Le r` `ryl apsez`bmai har epesylfiai`r, R` i`rbeleb`l har pehyfbar i` her @ryaier, Hfnfyaier baiser pasa q arnal har

    ifsfk`lyar,

    NPG@S FLIK@LA7 Rahi v I`s`bmer Ifaklryfbe _asyfbfpayfze

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    55/62

    09

    E_ESYPLFIAI@R

    @}fry`l eskalfrner q` `ryl benpsen`yfier`l `h y`na v bel her q` pei`ner ysacagasbene E_R( PLJ_A,

    @l `h _seksana i` Abbfl i` Bafse mav labpfy` recs` p`cher flik`lar,

    Mav benpsenfrer i` her kecf`sler bel `h_seksana i` Abbfl,

    N`yar i`h Nfh lfe flbs`n`lya benpsenfre i`kecf`sler v ak`lbfar,

    Bs`bfnf`lye i`h nezfnf`lye flik`la,

    Ap`sysa i`h Jese _`snal`ly`,

    Crq`ia i` `rysay`kfar pasa acesias `hysacage bel p`cher flik`lar `l nbmareskalfwabfel`r,

    Ha bevlysa pasyfbhas i` Cehfzfa bel haAranch`a Belryfyv`ly `r la epesylfiaipasa flr`syas a ng s r flik`lar `l `hpseb`re,

    BAL( Z`l`w`ha( her s`rhyaier i` her q`p`i` heksas bel flbfi`lbfa pehyfba p`i`jabfhfyas `h ysacage i`h @lhab`,

    AN@LAWAR

    Her zasel`r r` epel`l ah ifrbsre,

    S`rfry lbfa i` her hi`s r zasel`r `l `hnezfnf`lye flik`la `l yeier rr lfz`h`rpasa machas i`h y`na,

    Afrhanf`lye q` yf`l`l har hfi s`rar flik`larv icfh ps`r`lbfa i` ng`s`r flik`lar l herlfz`h`r i` i`bfrfl,

    Ifrbsre flik`la q` `rbeli` har cs`bmarcage ha bhysa,

    Pyfhfwabfl i` ha bhysa v ha ysaifbfl beneaskn`lye belysa ha fkahiai i` kl`se,

    Khecahfwabfl( fly`h`byah`r i` ha fkh`rfa,

    Hfi`s`rar flik`lar alyf kl`se,

    Belryaly bancfe i` har p`srelar( a lfz`h i`

    har ayesfiai`r i` kecf`sle, Flb`syfincs`,

    Ha bevlysa `h`byesah( ha nalfphabfl pespasy` i` pasyfier pehyfber,

    Ha pehfyfwabfl i`h y`na flik`la pes pasy`i`h @ryaie,

    Pyfhfwabfl i` her pseksanar i` arfry`lbfa

    `qfzebaian`ly`, Nalfphabfl v apsez`bmanf`lye ifrbsre(

    z`ryfn`lya( sfyah`r( yb,

    Jfsna i`h YHB,

    Al`}er

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    56/62

    S`yer q` `ljs`lyal har ng`s`r flik`lar `l `h y`na i` Rahi R`}ah v

    S`pseibyfza7a& _senez`s s`jesnar `l pehyfbar pchfbar v pseksanar fly`sbhysah`r i` RRS, _asa fl.

    bespesas `l yeier her pseksanar her i`s`bmer i` RRS i` jesna ysalrz`srah v psene.z`s bancfer `l her rfry`nar i` `ryairyfbar v b`lrer pasa zfrfcfhfwas a her p`cherflik`lar,

    c& Q` `h nezfnf`lye flik`la arna her i`s`bmer i` RRS v her flbespes` `l r ak`lia,_asa `hhe mav q` psenez`s pseb`rer i` `npei`sanf`lye i` har eskalfwabfel`r fl.ik`lar( `rp`bfahn`ly` i` ng`s`r( a ysazr i` bapabfyabfel`r( `ryife i`h _seksanai` Abbfl i` Bafse( pehyfbar v pseksanar i` her @ryaier( belyas bel ha fljesnabflpes par( aps`li`s a rfry`nayfwas har `}p`sf`lbfar `}fyerar hebah`r( `hacesas nay`sfa.h`r p`syfl`ly`r( arnfs ha `ibabfl recs` ZFMRFIA( `ncasawe aieh`rb`ly`r( eyser,R`s l`b`rasfe benpasyfs `}p`sf`lbfar a ysazr i` paralyar( psenez`s abbfel`r i` fl.y`sbancfe fly`sk`l`sabfelah `ryach`bf`lie la ahfalwa bel herar gz`l`r,

    b& N`gesas ha ay`lbfl i` r`szfbfer i` RRS, Le carya bel n`ifiar i` anphfabfl i` be.

    c`sysa lf abbfel`r arfry`lbfahfryar, @h `ljeq` i`c` belrfryfs `l ifr`as `lys` ifz`s.rer abyes`r pseksanar bel naves p`syfl`lbfa bhysah q` p`ial r`s ab`pyaier pesha pechabfl `l k`l`sah, R` fi`lyfjfba bene l s`ye `h pei`s asyfbhas i` jesna flle.zaiesa v s`rp`yera her rfry`nar i` rahi ysaifbfelah v ebbfi`lyah( ysarb`lif`lie i``}p`sf`lbfar hebah`r mabfa pehyfbar labfelah`r, @l yah r`lyfie `r fnpesyaly` ha rfry`.nayfwabfl i` har `}p`sf`lbfar,

    00

    NPG@S FLIK@LA7 Rahi v I`s`bmer Ifaklryfbe _asyfbfpayfze

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    57/62

    0:

    G`rr E, Malablflk`ha Bmfrhha _ahenfleNaskasfya _as`i`r

    Flr Qfrp`

    Gala R`ksa

    Cfhia Yezas

    G`rra J`slli`w

    Wefha KanceaNaskasfya Reye

    Y`eiesa Avn`

    Bh`hfa Sfz`sa

    Frac`h Ayama

    Bheyfhi` Zfhhal`za

    N`sb`i`r Besfnalva

    Sfbasifla Bsfrycah

    N`halfa Balah`r

    L`hhv Nasber

    Nfl`sza Gabflye

    Jhes Iaw

    Sebe Bmalba

    ESKALFWABFL

    BENFANPAN@AI@NPB._BENFJ@NBAB@BELR@BJ@BELABA

    J@BNA MPANALKAJ@I@BNAJ@I@BNAJ@I@[email protected]@SEBAJ@LEB

    JASYAB Bprbe

    B@BELR@BJ@NPHPJ@BELABA( BELA_B@BELR@BJ@LABP

    ARNPB

    BASKE

    B`lysah i` Eskalfwabfel`r i` Ng`s`r i` Fhaz` . _leArebfabfl i Ng s`r i` Avazfsf N`hkas . _le

    Arebfabfl i Ng s`r Banp`rflar i` _le

    B`lysah i` Eskalfwabfel`r i` Ng`s`r i` Fhaz` . _le

    J`i`sabfl i` Ng`s`r Banp`rflar i` Alya

    B`lysah i` Benlfiai`r layfzar i` R`hza B`lysah

    J`i`sabfl i` Benlfiai`r Layfzar Banpa Armalflda

    J`i`sabfl I`pasyan`lyah i` Bhc`r i` Nais`r i` Avabbme

    J`i`sabfl I`pasyan`lyah i` Bhc`r i` Nais`r i` Avabbme

    J`i`sabfl I`pasyan`lyah i` Bhc`r i` Nais`r i` Avabbme

    J`i`sabfl i` Ng`s`r i` Hbalar

    J`i`sabfl i` Seliar banp`rflar J`n`lflar i` ha S`kflLesesf`lyah i`h Nasal . Baganasba

    J`i`sabfl Aksasfa S`zehbfelasfa Ypab Anas i`h Brbe

    B`lysah i` Benlfiai`r Layfzar i` ha R`hza B`lysah

    J`i`sabfl i` Ng`s`r i` Hbalar

    J`i`sabfl i` Benlfiai`r Layfzar Banpa Armalflda

    B`lysah i` Benlfiai`r Layfzar i` ha R`hza B`lysah

    J`i`sabfl i` Benlfiai`r Layfzar Bebana

    Arebfabfl i Ng s`r Banp`rflar i` ha B lba i h Zfhba

    I@_ASYAN@LYE

    _PLE_PLE_PLE_PLEBPRBEGPLFLGPLFL

    AVABPBMEAVABPBMEAVABPBME

    BAGANASBA

    BPRBE

    GPLFL

    GPLFLGPLFL

    _ASYFBF_ALY@

    BA_ABFIAI@R I@H @LHAB@ RPS _ASA YSACAGAS I@S@BMER I@ RRS

    Al`}e 3Hfryaie i` pasyfbfpaly`r `l `h yahh`s

    Al`}er

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    58/62

    0;

    Yalfa _asfela

    Hesi`r Rs`w

    Frac h Rarlcas

    Lesa _ena

    Bh`l` Cayfrya

    Nasa Yay`Fhia Nanalf

    Ehka Wapala

    Zah`sfala S`nl

    @hahfa Kyfss`w

    Nasfehfla @hk`sa

    Sera Ser

    Lesfya S`lfje

    Z`slfba Zfhba

    Yasbfha Sfz`sa W`a

    ESKALFWABFL

    eqalbmfqebalbmfqBELI@BES@_

    BELI@BES@_

    PBRFB@_

    J@LABEBAAreb, Asy`ralerBanabalfPlfl Benplfiai`r

    Avnasar_seksana Rec`sala

    Ahfn`lyasfa_seksana Rec`sala

    Ahfn`lyasfaJ@BELAVAEFSAEFSA

    AI@NPB@lhab` Belyfl`lyah.S`kfl Rpiansfba

    BASKE

    S`i Gz`l`r

    S`i Gz`l`r

    Beesiflaiesa Labfelah i` Benlfiai`r Flik`lar `lS`belrysbbfl i`h _`s

    Beesiflaiesa Labfelah i` Benlfiai`r Flik`lar `lS`belrysbbfl i`h _`s

    Plfiai i` Benlfiai`r Banp`rflar i` ha Rf`ssa b`lysah i`h _`s

    J`i`sabfl i` Benlfiai`r BabayafceAreb, Asy`raler Banabalf

    Eskalfwabfl Flik`la S`kfelah i` Ayahava

    Eskalfwabfl Flik`la S`kfelah i` Ayahava

    Arebfabfl i` Ng s`r Banp`rflar i` _le

    I@_ASYAN@LYE

    BPRBEBPRBEGPLFL

    GPLFL

    MPALBAZ@HFBA

    PBAVAHF_PLE

    _PLE

    _ASYFBF_ALY@

    Jabfhfyaiesar7 Hvifa Mfbme( _seksana Ng`s Flik`la BMFSA_AQ Alkhfba Kalfde( BMFSA_AQ Nasyma Nsiebd( JBF AHB Ah`}fa @rbecas( JBF Cehfzfa Frac`h Kefbeh`a( Belrhyesa JBF

    NPG@S FLIK@LA7 Rahi v I`s`bmer Ifaklryfbe _asyfbfpayfze

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    59/62

    0=

    Al`}e 2,

    @h Yahh`s _`snal`ly` i` Ng`s`r Flik`lar Aliflar vAnawlfbar i` _`s -Yahh`s _`snal`ly`&Ha belysapasy` i` @lhab` Belyfl`lyahS`kfl Riansfba `l _`s `r `h Yahh`s _`sna.l`ly` i` Ng`s`r Flik`lar Aliflar v Anawlfba( q` `lkheca a 2? eskalfwabfel`r i` n.

    g`s`r v nf}yar i` har s`kfel`r alifla v anawlfba i` _`s, B`lya bel la ps`rfi`lya-BMFSA_AQ.Yasbfha Sfz`sa W`a&( la r`bs`yasfa alifla -N`halfa Balah`r& v la r`bs`yasfaanawlfba -Cfhia Yezas&, @h Yahh s _`snal`ly` flfbfa r banfle `l 1660 balie ifz srar es.kalfwabfel`r v ng`s`r flik`lar r` s`l`l pasa ps`pasas psep`ryar pasa ha Belj`s`lbfaNlifah i` ha Ng`s i` C`fgflk, @h fly`sr i` har pasyfbfpaly`r pes belyflas bel `ry` `rpa.bfe i` fly`sbancfe v jesnabfl mfwe q` r` belryfyv`sa `l Yahh`s _`snal`ly`,

    Abyahn`ly` `h Yahh`s _`snal`ly` r` s`l` ys`r e bayse z`b`r ah ae( r`kl `h ps`r.

    p`rye `}fry`ly`, B`lya bel ha ar`resa yblfba i` ha eskalfwabfl BMFSA_AQ v ysacaga`l ier s`ar7 jesyah`bfnf`lye eskalfwayfze v jesnabfl, Ha jesnabfl r` za ifr`nflalie`l barbaia i`ri` `h ncfye labfelah a har bflbe nabse s`kfelah`r v( i`ri` ryar( a baiala i` har eskalfwabfel`r,

    BMFSA_AQ `r la arebfabfl flik`la q` k`l`sa v i`rassehha psep`ryar pasa `h `g`s.bfbfe i` her i`s`bmer i` har ng`s`r v p`cher flik`lar, BMFSA_AQ( `l ha abyahfiaiarn` ha Beesiflabfl i`h @lhab` Belyfl`lyah i` Ng`s`r Flik`lar S`kfl Riansfba(

    `rpabfe i`ri` ieli` crba psenez`s ha asyfbhabfl v `h `npei`sanf`lye i` har eska.lfwabfel`r i` ng`s`r flik`lar( v i` rr hfi`s`rar( n`ifaly` ha bapabfyabfl `l ha i`.j`lra i` rr i`s`bmer,

    Ha y`nyfba i` rahi v i`s`bmer r`}ah`r v s`pseibyfzer r` flbhv` `l `h _hal i` Abbfl3??0.3?13 i`h Yahh`s _`snal`ly 6, @h ecg`yfze i`h phal `r7 Belysfcfs a ha jesnabfl i`

    6 _s`r lyabfl Alkhfbr Kalfde `l `h Yahh`s i` ifaklryfbe _asyfbfpayfze _ s, Ghfe 3??=,

    Al`}er

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    60/62

    ng`s`r flik`lar hfi`s`rar( pey`lbfalie rr belebfnf`lyer v zahes`r bene ng`s`r v

    bene flik`lar( i`rassehhalie `l `hhar r`ksfiai( ayelena v bapabfiai i` i`bfrflpasa kalas ps`r`lbfa( s`belebfnf`lye v h`kfyfnfiai i` rr _`cher `l `h bely`}ye hebah(s`kfelah( labfelah ` fly`slabfelah,

    Har hl`ar `rysaykfbar i`h _hal i` Abbfl 3??0.3?13 i`h Yahh`s _`snal`ly` rel7

    1, I`s`bmer i` har ng`s`r flik`lar7

    Jesyah`bfnf`lye i h hfi`sawke,

    @ibabfl( lf`w( gz`lyi,

    I`s`bme a ha rahi v rahi r`}ah v s`pseibyfza,

    Hbma belysa `h sabfrne( n`ifer i` benlfbabfl ` fnak`l,

    @belena,

    3, I`s`bmer i` her _`cher flik`lar7

    Y`ssfyesfe( s`bsrer laysah`r v n`ife ancf`ly`,

    _sepf iai fly h`byah,

    I`lyse i` ha hl`a i` i`s`bme a ha rahi v rahi r`}ah v s`pseibyfza mav bayse s rh.yaier psep`ryer7

    1, Aieh`rb`ly`r fljesnaier v bapabfyaier `l rahi r`}ah v s`pseibyfza pasa ps`z`lfs`ncasawer `l aieh`rb`ly`r,

    3, Ifrnflbfl i` ha nesyahfiai `l ng`s`r flik`lar `l `iai jsyfh,

    2, _`srelah i` rahi r`lrfcfhfwaie v n`gesalie ha bahfiai i` ay`lbfl,

    9, N`ifbfla ysaifbfelah zahesfwaia ` flr`syaia `l b`lyser i` rahi,

    06

    NPG@S FLIK@LA7 Rahi v I`s`bmer Ifaklryfbe _asyfbfpayfze

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    61/62

    :?

    BMFSA_AQ apeva yancfl l pseb`re i` jesyah`bfnf`lye i` eskalfwabfel`r i` aieh`r.

    b`ly`r v gz`l`r flik`lar -ebalbmfq&( ieli` r` mal ysayaie her y`nar i` rahi r`}ahv s`pseibyfza( flbhre `hacesalie nay`sfah`r i` `ibabfl,

    Ahklar gz`l`r ng`s`r i` ebalbmfq pasyfbfpal yancfl `l `h Yahh`s _`snal`ly` -vpasyfbfpasel `l `h yahh`s i` ifaklryfbe pasyfbfpayfze s`ahfwaie `l aa&,

  • 8/2/2019 Mujer Indgena: Salud y Derechos

    62/62

    Lp`ryser i`s`bmer rel bene `h akpa( c`c`ner i` `hher v

    ler s`lezaner bene ha _abmanana,