memoria final do departamento de lingua galega e …...ies a xunqueira ii rúa celso emilio...
TRANSCRIPT
IES A Xunqueira II
Rúa Celso Emilio Ferreiro, 6E-36005 Pontevedra
886.15.90.90
886.15.90.98
www.iesaxunqueira2.com
Memoria final do
departamento de Lingua
galega e Literatura
IES A Xunqueira II.
Pontevedra.
A xefatura de departamento.Dª Sabela Laxe Díaz
Dirección MD50XD04G Actualización do 26 de June de 2019 Páxina 1 de 16
IES A Xunqueira II
Rúa Celso Emilio Ferreiro, 6E-36005 Pontevedra
886.15.90.90
886.15.90.98
www.iesaxunqueira2.com
Índice1. Modificacións introducidas durante o curso na programación didáctica feita ao principio de curso e as súas motivacións...........................................................................................................3
2. Análise dos resultados das avaliacións dos alumnos en relación cos cursos anteriores...........4
3. Propostas para a revisión de:...................................................................................................5
a. A programación didáctica para o curso seguinte..................................................................5
b. A concreción curricular..........................................................................................................6
4. Funcionamento do departamento............................................................................................6
5. Composición do mesmo...........................................................................................................7
6. Temas máis importantes tratados nas reunións.......................................................................8
7. Informe de actividades complementarias e extraescolares......................................................9
8. Valoración do traballo feito para a integración das TIC na práctica docente, fomento da lectura e desenvolvemento das competencias clave...................................................................11
9. Libros de texto........................................................................................................................ 15
Dirección MD50XD04G Actualización do 26 de June de 2019 Páxina 2 de 16
IES A Xunqueira II
Rúa Celso Emilio Ferreiro, 6E-36005 Pontevedra
886.15.90.90
886.15.90.98
www.iesaxunqueira2.com
1. Modificacións introducidas durante o curso naprogramación didáctica feita ao principio de curso e assúas motivacións.
Non se produciron modificacións da Programación Anual. Só houbo pequenasadaptacións puntuais na secuenciación dos temas consonte as circunstanciasparticulares de cada grupo, como a presenza de alumnado exento, excursións e outrasactividades, e, nalgún caso, a necesidade de lle dedicar máis tempo a algún tema para asúa correcta asimilación. Algúns grupos, polo seu interese e participación, demandaronunha maior profundización en certos aspectos do temario. Noutros, as condutasdisruptivas dalgúns alumnos dificultaron fortemente o desenvolvemento previsto.
Nalgúns cursos, sobre todo en cursos de ESO con Literatura na Programación, puidoalterarse a orde dos temas para dar continuidade e ligazón aos contidos literarios explicala seguindo unha orde cronolóxica. Nalgún curso de 4º ESO deixáronse temas desintaxe para non repetir o que viña facendo o Departamento de Lingua castelá co que secomparte escolas e tendencias. Neses cursos intensificáronse os temas de lingua ecreación.
Puideron quedar por ver certos apartados dalgunhas unidades, en beneficio deelaboración de textos poéticos, pequenos relatos, intercambios de opinión ou pequenasexposicións sobre aspectos de tipo cultural, histórico ou sociolingüístico.
O material utilizado foi o libro de texto e certos apuntamentos de apoio ou fichas condiversas actividades. Ademais disto, caderno de clase; dicionarios; libros de lecturaobrigatoria e de lectura opcional; lecturas escollidas para ler na clase e compartircomentarios; consultas en Internet.
Por outra banda, este curso resultou ser moi accidentado en canto ao número de baixasque se produciron ao longo do ano, por diferentes membros do Departamento. Estacircunstancia ralentiza e dificulta o cumprimento da programación polos períodos deadaptación duns e outros. Aínda así, conseguimos os obxectivos.
Dirección MD50XD04G Actualización do 26 de June de 2019 Páxina 3 de 16
IES A Xunqueira II
Rúa Celso Emilio Ferreiro, 6E-36005 Pontevedra
886.15.90.90
886.15.90.98
www.iesaxunqueira2.com
2. Análise dos resultados das avaliacións dos alumnos enrelación cos cursos:
Os resultados globais do presente curso son os que se detallan a continuación:
TOTAL APTOS NON APTOS
1ºESO 120 ALUMNOS 91 ALUMNOS 29 ALUMNOS
2ºESO 87 ALUMNOS 67 ALUMNOS 18 ALUMNOS+2 EXENTOS
3ºESO
3ºESO PMAR
108
10
93
4
15
6
4ºESO 89 61 28
1ºBACH 96+6 BAIXAS 72 24
2ºBACH 90 87 3
LIT SÉC XX-XXI 2ºBACH 20 ALUMNOS 20 ALUMNOS 0
2. Análise dos resultados das avaliacións dos alumnos enrelación cos cursos anteriores.
Literatura do século XX-XXI é unha materia optativa que cursan só aquelesalumnos realmente interesados, polo que o resultado é excelente. Ocorre algosimilar cos alumnos de 2º de Bacharelato que xa teñen claros os obxectivos. En 1ºde Bacharelato hai un resultado peor pois os alumnos veñen sen ritmo de estudose sobre todo, experimentan antes de ir a un Ciclo Medio.
Destacamos o baixo rendemento do grupo de PMAR, pois segundo o criterio daprofesora encargada de impartir aulas, o grupo estaba formado por alumnos quenon son realmemte de PMAR e estropeaban o grupo.
Dirección MD50XD04G Actualización do 26 de June de 2019 Páxina 4 de 16
IES A Xunqueira II
Rúa Celso Emilio Ferreiro, 6E-36005 Pontevedra
886.15.90.90
886.15.90.98
www.iesaxunqueira2.com
Dous alumnos chegaron do estranxeiro na 3ªavaliación sen pedir exención poloque figuran como suspensos en 2º ESO e 4ºESO. En 4º ESO C, tres alumnos non se
presentaron aos exames nin asistiron á clase, polo que tamén figuran entre os
Suspensos.
3.Propostas para a revisión de:
a. A programación didáctica para o curso seguinte.
En principio non contemplamos modificacións substanciais na
programación, sempre a expensas das indicacións pertinentes que se
nos fan chegar a principio de curso por parte da inspección educativa.
Procuraremos, iso si, mellorar en todo o que sexa posible en canto ao
uso de todas as novidades que se nos vaian ofrecendo en canto a
programas educativos, uso das redes, etc., que iremos incorporando ao
noso día a día. Seguiímonos opoñendo ao uso de Edisgal de forma
unánime.
Ademais, probablemente sería interesante revisar a programación de
actividades complementarias e extraescolares do centro e intentar que
non coincidan as excursións longas e outras actividades como a Semana
da Música no terceiro trimestre e en semanas consecutivas, porque
afecta moito ao ritmo de traballo nalgún curso e dificulta que se poida
cumprir a programación establecida.
Dirección MD50XD04G Actualización do 26 de June de 2019 Páxina 5 de 16
IES A Xunqueira II
Rúa Celso Emilio Ferreiro, 6E-36005 Pontevedra
886.15.90.90
886.15.90.98
www.iesaxunqueira2.com
A concreción curricular.
Sería moi interesante insistir no interese do grupo de reforzo para a
materia de Lingua galega e literatura en 2o e 1o de ESO e así poder
atender e concretar mellor a programación ás necesidades específicas
do alumnado que, por diversas razóns, leve un ritmo de aprendizaxe
máis lento ou necesite un reforzo en determinados aspectos.
Conviría tamén que a composición dos grupos desdobrados e dos de
referencia fose máis homoxénea, tanto no aspecto numérico como no
que se refire ás necesidades educativas e de atención particular aos
seus membros.
Insistimos en que os alumnos destes niveis 1º e 2º de ESO, traen un
nivel baixísimo da Lingua e moitos prexuízos sobre o seu uso.
Necesitamos traballar ambos con grupos reducidos.
4. Funcionamento do departamento.
Cúmprese a lexislación vixente coa hora mensual de reunión do departamento
e a redacción do informe sobre acordos e seguimento da programación. O
departamento funciona con total normalidade, destacando o bo ambiente e a
colaboración entre os seus membros, tanto os de destino definitivo como os
substitutos que, por diversas circunstancias, tivemos o presente curso.
O Departamento asume temporalmente o PMAR e así garante unha praza a
maiores das definitivas para dar unha mellor calidade de ensino con grupos
desdobrados.
Dirección MD50XD04G Actualización do 26 de June de 2019 Páxina 6 de 16
IES A Xunqueira II
Rúa Celso Emilio Ferreiro, 6E-36005 Pontevedra
886.15.90.90
886.15.90.98
www.iesaxunqueira2.com
Este curso foron concedidas dúas prazas definitivas que se suman ás dúas xa
existentes. A partir do vindiro curso o Departamento estará constituído por
catro persoas con praza definita, polo que se poderán plantexar diferentes
actuacións de futuro.
5. Composición do mesmo.
A materia de Lingua Galega e Literatura foi impartida no presente curso polas
dúas profesoras da plantilla do centro que conforman o departamento e tres
profesores interinos e unha profesora de Latín con horas de lingua.
Un membro do departamento actuou como Xefe do Departamento e outros
exerceron de titoras.
Composición do departamento e grupos asignados a cada membro:
Asignaciónde grupos.Profesor 1.
Patricia Puíme Montero
6
Profesor 2.Sabela Laxe Díaz
5
Profesor 3.Xosé Francisco Godón Davila
6
Profesor 4.Ricardo Maquieira Coello
5
Profesor 5.María Mercedes López
5
Dirección MD50XD04G Actualización do 26 de June de 2019 Páxina 7 de 16
2ºBTO1º ESO 2º ESO 4ºESO 1º BTOtotal 3ºESO
1 grupo 2 grupos 3 grupos
1 grupo 4 grupos
1 grupo 1 grupo 3 grupos
1 grupo(optativa)
2 grupos 1 grupo 2 grupos
1 grupo2 grupos e PMAR
IES A Xunqueira II
Rúa Celso Emilio Ferreiro, 6E-36005 Pontevedra
886.15.90.90
886.15.90.98
www.iesaxunqueira2.com
Sánchez
Profesor 6Maria do Carme García Diéguez
2
6. Temas máis importantes tratados nas reunións.
Os temas recurrentes nas reunións do Departamento, entre os outros que se
detallan nas actas, foron os seguintes:
- Seguimento da Programación Anual.
- Proposta e análise de diversos libros de lectura.
- Proposta de distintas actividades escolares do departamento. Valoración do
seu interese pedagóxico e decisión sobre as mesmas.
- Recuperación das materias pendentes e indicacións aos alumnos. Incluímos
aquí a elaboración das probas, a súa corrección e cualificación.
-Traballos de participación no Ben veñas Maio e noutras actividades escolares e
extraescolares.
- Comunicación e comentario dos temas tratados nas Comisións Pedagóxicas.
Resolución sobre as consultas solicitadas nelas.
- Revisión e cambios posibles de libros de texto, de lectura e outros materiais
pedagóxicos.
- Debate e consulta de apartados concretos da sintaxe e gramática.
- Análise dos resultados das distintas avaliacións.
- Participación nas actividades puntuais que foron surxindo durante o curso.
Dirección MD50XD04G Actualización do 26 de June de 2019 Páxina 8 de 16
2 grupos
IES A Xunqueira II
Rúa Celso Emilio Ferreiro, 6E-36005 Pontevedra
886.15.90.90
886.15.90.98
www.iesaxunqueira2.com
7.Informe de actividades complementarias eextraescolares.
Colaboramos co Departamento de Dinamización Lingüística en todo tipo de
actividades destacando as encamiñadas a celebrar a Semana das Letras
Galegas coa anual actualización do mapa dos autores galegos xa
homenaxeados.
Colaboramos tamén, en todos os niveis, coas actividades do Ben veñas Maio:
videoclip, concurso de Banda Deseñada, Curtametraxe ,Concurso de
Fotografía, Concurso de Narración Curta,... acadando distintos premios,
concretamente, en narración curta levamos os dous premios, curtametraxe e
videoclip (destacamos o traballo que se fai ao longo da ESO de potenciar a
redacción e a creatividade escrita e oral).
Participamos nos Obradoiros OPS, ofertados polo Servizo de Normalización do
Concello, cos alumnos e alumnas de 1º de BACH.
Co gallo da chegada a Compostela de “A derradeira lección do mestre” de
Castelao, visitamos con 4º ESO a Cidade da Cultura e o Panteón dos galegos
ilustres.
Os alumnos de 3ºESO tiveron como lectura “Europa express”de Andrea
Maceiras e tivemos a honra de contar coa súa presenza para algaravía dosDirección MD50XD04G Actualización do 26 de June de
2019 Páxina 9 de 16
IES A Xunqueira II
Rúa Celso Emilio Ferreiro, 6E-36005 Pontevedra
886.15.90.90
886.15.90.98
www.iesaxunqueira2.com
alumnos. Esta obra ofertouse tamén como lectura optativa en 4º ESO e tamén
asistiron á charla e posterior asinado de libros. Consideramos fundamental o
contaco dos escritores co alumnado e contamos coa inestimable colaboración
das diferentes editoriais galegas.
En colaboración co Departamento de Xeografía e Historia realizouse unha saída
a Campo Lameiro realizada por Ricardo Maquieira ,orixinario da zona, visitando
o Parque Arqueolóxico da Arte Rupestre.
Colaborando co Departamento de Relixión, visita ao monte Alba e co
Departamento de Educación Plástica e Visual, visita á praia da Lanzada.
Tendo en conta que dentro do Departamento contabamos coa presenza dun
autor, actor e director de teatro, Fran Godón, realizáronse varias postas en
escena.
Dous profesores colaboradores no programa PROA.
Participación no TEI ao longo do curso.
Quedaron moitas visitas por realizar de todas as que o Departamento
programou, pero foron tantas as visitas e saídas doutros Departamentos que
foi imposible realizar máis.
O grupo de teatro que se organizou o curso pasado tivo gran éxito entre o
alumnado, chegándose a sumar algún alumno doutros Centros. Este ano, aínda
que o intentamos, non foi posible, pois a profesora tivo diversos problemas
persoais. Polo que contemplamos a posibilidade de ofertalo, nalgún momento,
como asignatura optativa. .
Dirección MD50XD04G Actualización do 26 de June de 2019
Páxina 10 de16
IES A Xunqueira II
Rúa Celso Emilio Ferreiro, 6E-36005 Pontevedra
886.15.90.90
886.15.90.98
www.iesaxunqueira2.com
8.Valoración do traballo feito para a integración das TICna práctica docente, fomento da lectura edesenvolvemento das competencias clave.
Desde o departamento trátase de fomentar a lectura mediante
recomendacións de libros e facilitando unha bibliografía que poden consultar,
mesmo sobre temas de actualidade de grande interese. Tamén se facilitan
artigos de prensa e revistas relacionados coa actualidade que os poidan
motivar e interesar.
Os libros de lectura que leron este curso os nosos alumnos e alumnas foron os
seguintes:
1º de ESO:
Ledicia Costas. Escarlatina, a cociñeira defunta.
Jordi Serra i Fabra, “Kafka e a boneca viaxeira”.
Fernando Castro, A derradeira bala.
2º de ESO:
Hector Cajaraville, Denébola, A Roxa.
Agustín Fernández Paz, Cartas de inverno.
Dirección MD50XD04G Actualización do 26 de June de 2019
Páxina 11 de16
IES A Xunqueira II
Rúa Celso Emilio Ferreiro, 6E-36005 Pontevedra
886.15.90.90
886.15.90.98
www.iesaxunqueira2.com
Fernando Castro, A derradeira bala.
3º de ESO:
Francisco Castro, O corazón de Branca de Neve.
Mo. Victoria Moreno, Anagnórise.
Antón Lopo, A arte de trobar.
4º de ESO:
Castelao, Os dous de sempre
Ánxel Fole, Á lus do candil.
Vanesa Sotelo e Fran Godón, Nome: bonita e Subterráneo.
O terceiro trimestre traballouse o teatro como literatura e feito cultural,
escenografía, improvisación,etc., polo que todos os cursos tiveron o teatro
como lectura. Decantámonos por autores actuais e un teatro novo.
Os alumnos de Bacharelato leron os libros recomendados na súa programación.
Respecto ás TIC, é frecuente o uso do ordenador para búsquedas de
información, redacción de traballos e solución de problemas. Tamén o visionado
de videos e documentais. Todo isto a un nivel básico.
No ámbito das novas tecnoloxías foron varias as actividades realizadas con
cada nivel educativo:
1º e 2º ESO:
Elaboración dunha exposición sobre un tema escollido por cada alumno/-a:
debían buscar
Dirección MD50XD04G Actualización do 26 de June de 2019
Páxina 12 de16
IES A Xunqueira II
Rúa Celso Emilio Ferreiro, 6E-36005 Pontevedra
886.15.90.90
886.15.90.98
www.iesaxunqueira2.com
información na Internet, elaborar o traballo cun procesador de textos e un
guión no que se basearían para realizar a exposición oral. Presentaron o
traballo con portada, imaxes e texto.
3º ESO:
Elaboración dunha exposición sobre un tema escollido por cada alumno/-a:
debían buscar información na Internet, elaborar o traballo cun procesador de
textos para a súa entrega e valoración.
Ademais, elaboraron un guión e presentacións en powerpoint para realizar a
exposición oral.
Análise da presenza e uso da lingua galega nas páxinas web que visitan
habitualmente.
Dentro das aulas de Lingua galega e literatura tamén se fomentou o hábito
lector por dúas vías:
a) Coa realización de lecturas obrigatorias ao longo do curso.
b) Ofrecendo a posibilidade de realizar lecturas voluntarias sobre as que
deberían entregar unha ficha de lectura ou realizar un pequeno control. No
caso de que a ficha entregada se axustase aos criterios pedidos, valoraríase
positivamente na avaliación correspondente.
Análise das competencias educativas traballadas:
1.-Competencia en comunicación lingüística, tanto oral como escrita. No
ámbito da comunicación oral, foi sempre unha condición imprescindible o uso
oral da lingua galega nas intervencións na aula, feito ao cal unha grande parte
Dirección MD50XD04G Actualización do 26 de June de 2019
Páxina 13 de16
IES A Xunqueira II
Rúa Celso Emilio Ferreiro, 6E-36005 Pontevedra
886.15.90.90
886.15.90.98
www.iesaxunqueira2.com
dos alumnos non están acostumados, custándolle facelo con soltura e
naturalidade, polo que houbo que vencer moitas reticencias.
No ámbito da comunicación escrita, o traballo diario do alumnado requiría dela
para facer as tarefas,pero tamén para a elaboración de traballos de
investigación e de fichas de lectura (voluntarias).
2.-Competencia social e cidadá: o alumnado analizou e valorou
positivamente a riqueza lingüística e cultural existente no mundo; coñeceu e
respectou as diferentes culturas aportadas polos compañeiros inmigrantes e
buscou puntos en común entre a nosa cultura e a deles (lendas, contos,
folclore...); estudou a existencia de diferentes usos, rexistros e niveis de lingua
adecuados para cada contexto comunicativo; coñeceu e valorou a existencia
de días dedicados á paz, a muller, a poesía, as Letras galegas, etc.
3.-Competencia no tratamento da información dixital: a través das
actividades anteriormente citadas observou a presenza da lingua galega nas
novas tecnoloxías e valorou o seu uso educativo; analizou e produciu diferentes
tipos de textos dixitais (só texto, só imaxe e imaxe e texto); utilizou a rede
para buscar información e aprendeu a ser crítico cunha fonte inesgotable de
recursos que carece, en moitos casos, dun filtro de calidade e fiabilidade.
4.-Competencia cultural e artística: o alumnado leu, produciu, apreciou e
valorou con criterio diferentes textos e obras literarias ao longo do curso.
Algúns destes traballos foron presentados a concursos internos ou externos,
con moito éxito.
5.-Competencia para aprender a aprender: o alumnado aplicou diferentes
técnicas de estudo (subliñado, esquema de ideas principais/secundarias, mapa
Dirección MD50XD04G Actualización do 26 de June de 2019
Páxina 14 de16
IES A Xunqueira II
Rúa Celso Emilio Ferreiro, 6E-36005 Pontevedra
886.15.90.90
886.15.90.98
www.iesaxunqueira2.com
conceptual, resumo, definición de conceptos) de diferentes tipos de textos
(xornalísticos, narrativos, descritivos, persoais...) adaptados aos diferentes
niveis; aprendeu a ser crítico e a levar adiante tarefas de revisión dos textos de
elaboración propia; ampliou o seu léxico mediante o uso de dicionarios (en
diferentes formatos); buscou información para a elaboración de traballos e
realizou unha exposición oral diante dos seus compañeiros.
6.-Competencia para a autonomía e a iniciativa persoal: o alumnado
realizou análises críticas de diferentes tipos de textos, da existencia de
diferentes formatos adecuados para a realización de tarefas escolares e
observou a existencia de factores positivos e negativos no uso das novas
tecnoloxías. No ámbito da lingua observou e valorou positivamente a presenza
da lingua nos diferentes ámbitos e a posibilidade de utilizar a lingua en
diferentes e enriquecedores contextos.
9. Libros de texto.
Ademais do imprescindible caderno do alumno e das fotocopias proporcionadas
polo profesor/a en calquera nivel e nomeadamente nos cursos de bacharelato,
contamos con outros materiais e recursos que se detallan a continuación.
Para os niveis de 2º ESO e 4º ESO, da editorial Anaya utilizamos os seguintes
recursos e materiais
- O libro do alumnado para a área de Lingua Galega e Literatura 2º ESO e 4º
ESO.
- A Proposta didáctica para Lingua Galega e Literatura 2º ESO e 4º ESO.
Dirección MD50XD04G Actualización do 26 de June de 2019
Páxina 15 de16
IES A Xunqueira II
Rúa Celso Emilio Ferreiro, 6E-36005 Pontevedra
886.15.90.90
886.15.90.98
www.iesaxunqueira2.com
- Os recursos da Proposta didáctica, que recollen lecturas complementarias;
fichas de traballo de reforzo e de ampliación; material para o desenvolvemento
das competencias; plan lector e a Adaptación curricular.
- O xerador de probas escritas de avaliación.
- O libro dixital.
- Os recursos que se ofrecen na web www.anayaeducacion.es.
- Os cadernos complementarios de ortografía, léxico, morfosintaxe e expresión
escrita.
- As propostas de traballo do caderno Portfolio.
Para os niveis de 1º ESO e 3º ESO utilizamos os libros da editorial Consorcio -
Bahía ed., e todo o material que a editorial puxo á nosa disposición.
En 1º e 2º de BACH. traballouse com material proporcionado polo profesor/a e
con material accesible pola rede.
De gran utilidade resulta a páxina ogalegoeu para a práctica da lingua.
Outro recurso que a dotación do centro puxo ao noso dispor en cada aula é a
consulta e o acesso ao material de todo tipo que se encontra na rede: xornais,
vídeos, páxinas especializadas en temas concretos, ...
Dirección MD50XD04G Actualización do 26 de June de 2019
Páxina 16 de16