josémaríalarrú 25 añosde ... · centroamérica en la aod mundial 0 10.000 20.000 30.000 40.000...

32
JoséMaríaLarrú 25 años de cooperación española internacional en CentroAmérica, CIBOD, Barcelona 28 febrero 2011

Upload: others

Post on 25-Jan-2021

6 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • José María Larrú

    25 años de cooperación española internacional en CentroAmérica,

    CIBOD, Barcelona

    28 febrero 2011

  • CentroAmérica en la AOD mundial

    0

    10.000

    20.000

    30.000

    40.000

    50.000

    60.000

    1985

    1986

    1987

    1988

    1989

    1990

    1991

    1992

    1993

    1994

    1995

    1996

    1997

    1998

    1999

    2000

    2001

    2002

    2003

    2004

    2005

    2006

    2007

    2008

    2009

    mill

    ones

    $ d

    e 20

    08

    Europa

    África

    América

    Centroamérica

    Asia

    Oceanía

    Sin especificar

  • CentroAmérica en la AOD mundial

    AOD neta, desembolsos

    0%

    20%

    40%

    60%

    80%

    100%

    1985

    1986

    1987

    1988

    1989

    1990

    1991

    1992

    1993

    1994

    1995

    1996

    1997

    1998

    1999

    2000

    2001

    2002

    2003

    2004

    2005

    2006

    2007

    2008

    2009

    Sin especificar

    Oceania

    Asia

    America Norte y Centro

    America

    Africa

    Europa

  • MAYOR IMPORTANCIA PARA ESPAÑA

    0

    1000

    2000

    3000

    4000

    5000

    6000

    1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

    mill

    ones

    $ d

    e 20

    08

    0%

    5%

    10%

    15%

    20%

    25%

    30%

    35%

    40%

    45%

    50%

    %

    % sobre AOD total (4,8%)

    % sobre AOD española (20,3%)

    46,2%

  • AOD a América

    Fuente: OCDE(2011) Aid at Glance by Region

  • RECEPTORES 2009

    Fuente: OCDE(2011) Aid at Glance by Region

  • DONANTES 2007-09

    Fuente: OCDE(2011) Aid at Glance by Region

  • SECTORIAL

    Fuente: OCDE(2011) Aid at Glance by Region

  • DENTRO DEL SOCIAL

    Fuente: OCDE(2011) Aid at Glance by Region

  • Serie temporal de los 4 CAm

    AOD

    0

    200

    400

    600

    800

    1000

    1200

    1400

    1600

    1800

    1980

    1981

    1982

    1983

    1984

    1985

    1986

    1987

    1988

    1989

    1990

    1991

    1992

    1993

    1994

    1995

    1996

    1997

    1998

    1999

    2000

    2001

    2002

    2003

    2004

    2005

    2006

    2007

    2008

    2009

    mill

    ones

    $ d

    e 20

    08

    El Salvador

    Guatemala

    Honduras

    Nicaragua

    Estos 4 países:promedio del 50,3%de la AOD a CentroAmérica

  • PROLIFERACIÓN DE DONANTES

    TOTAL DE DONANTES

    0

    5

    10

    15

    20

    25

    30

    35

    40

    45

    50

    1985

    1986

    1987

    1988

    1989

    1990

    1991

    1992

    1993

    1994

    1995

    1996

    1997

    1998

    1999

    2000

    2001

    2002

    2003

    2004

    2005

    2006

    2007

    2008

    2009

    DE

    DO

    NA

    NT

    ES

    SLV

    GTM

    HDN

    NIC

    MAX:68

    Australia, Grecia y Portugal los menos activos

  • AOD muy volátil: más que conjuntoPED; sobre todo Nicaragua y El Salvador

    175

    111

    193

    364410

    323

    554

    750

    0,43

    0,34 0,35

    0,49

    0,00

    100,00

    200,00

    300,00

    400,00

    500,00

    600,00

    700,00

    800,00

    El Salvador Guatemala Honduras Nicaragua

    mill

    ones

    $ d

    e 20

    08

    0,00

    0,10

    0,20

    0,30

    0,40

    0,50

    0,60

    CV

    (vo

    latil

    idad

    )

    des est

    promedio

    cv

    Volatilidad AOD mundial: 0,2

  • AOD per capita

    0

    50

    100

    SLV

    10

    20

    30

    40GTM

    25

    50

    75

    100

    125

    HDN

    0

    100

    200

    NIC

    IDH=0,560 (116)

    RNB=4.694

    IDH=0,604

    (106)

    RNB=3.750

    IDH=0,659

    (90)

    RNB=6.498

    IDH=0,565

    (115)

    RNB=2.567

  • PÉRDIDA DE PESO FRENTE A REMESAS (1)

    Guatemala

    0%

    20%

    40%

    60%

    80%

    100%

    1980

    1981

    1982

    1983

    1984

    1985

    1986

    1987

    1988

    1989

    1990

    1991

    1992

    1993

    1994

    1995

    1996

    1997

    1998

    1999

    2000

    2001

    2002

    2003

    2004

    2005

    2006

    2007

    2008

    AOD

    Remesas

    IDE

  • PÉRDIDA DE PESO FRENTE A REMESAS (2)

    Honduras

    -20%

    0%

    20%

    40%

    60%

    80%

    100%

    1980

    1981

    1982

    1983

    1984

    1985

    1986

    1987

    1988

    1989

    1990

    1991

    1992

    1993

    1994

    1995

    1996

    1997

    1998

    1999

    2000

    2001

    2002

    2003

    2004

    2005

    2006

    2007

    2008

    AOD

    Remesas

    IDE

  • PÉRDIDA DE PESO FRENTE A REMESAS (3)

    El Salvador

    -20%

    0%

    20%

    40%

    60%

    80%

    100%

    1980

    1981

    1982

    1983

    1984

    1985

    1986

    1987

    1988

    1989

    1990

    1991

    1992

    1993

    1994

    1995

    1996

    1997

    1998

    1999

    2000

    2001

    2002

    2003

    2004

    2005

    2006

    2007

    2008

    AOD

    Remesas

    IDE

  • PÉRDIDA DE PESO FRENTE A REMESAS (4)

    NIcaragua

    0%

    20%

    40%

    60%

    80%

    100%

    1980

    1981

    1982

    1983

    1984

    1985

    1986

    1987

    1988

    1989

    1990

    1991

    1992

    1993

    1994

    1995

    1996

    1997

    1998

    1999

    2000

    2001

    2002

    2003

    2004

    2005

    2006

    2007

    2008

    AOD

    Remesas

    IDE

  • PERSISTENTE DESIGUALDAD

    Indices de Gini

    0

    10

    20

    30

    40

    50

    60

    70

    El Salvador Guatemala Honduras Nicaragua

    1990-94

    2002

    2007-08

  • SIGNOS DE ESPERANZA

    1990-2009

    4,78

    -3,01

    -11,98

    2,713,66

    -1,96

    -5,58

    1,50

    4,13

    -2,05

    -21,10

    8,58

    3,35

    -4,05

    -17,40

    24,65

    -30

    -20

    -10

    0

    10

    20

    30

    GNIpc GINI POV ODA/GNI

    El Salvador

    Guatemala

    Honduras

    Nicaragua

  • Importancia relativa

    0,0%

    10,0%

    20,0%

    30,0%

    40,0%

    50,0%

    60,0%

    70,0%

    80,0%

    90,0%

    100,0%

    1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

    % Cam-4 sobre AOD a CAm % centroamérica sobre total AOD

    Promedio CentroAmérica sobre total AOD española: 20,3%Promedio "Cam-4" sobre CentroAmérica: 57,3%

  • AOD Española a los 4 CAm

    0

    100

    200

    300

    400

    500

    600

    700

    800

    900

    1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

    mill

    ones

    $ d

    e 20

    08

    El Salvador

    Guatemala

    Honduras

    Nicaragua

  • AOD española sin caso Celgusa

    0

    50

    100

    150

    200

    250

    300

    1990

    1991

    1992

    1993

    1994

    1995

    1996

    1997

    1998

    1999

    2000

    2001

    2002

    2003

    2004

    2005

    2006

    2007

    2008

    2009

    millon

    es $

    de

    2008 El Salvador

    Guatemala

    Honduras

    Nicaragua

  • Volatilidad superior a la mundial: 1990-2009

    0,90

    1,42

    0,56

    1,73

    0,00

    20,00

    40,00

    60,00

    80,00

    100,00

    120,00

    140,00

    160,00

    180,00

    200,00

    El Salvador Guatemala Honduras Nicaragua

    mill

    ones

    de

    $ de

    200

    8

    0,00

    0,20

    0,40

    0,60

    0,80

    1,00

    1,20

    1,40

    1,60

    1,80

    2,00

    des tip

    promedio

    CV

    Volatilidad AOD española: 0,75 (mundo 0,2)

    (0,43)

    (0,34)

    (0,35)

    (0,49)

  • ESFUERZO COMPARADO (1)

    EL SALVADOR AODpc

    0

    20

    40

    60

    80

    100

    120

    140

    160

    1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

    $ de

    200

    8

    Esp

    Total

    Correlación: -0,59

  • ESFUERZO COMPARADO (2)

    GUATEMALA AODpc

    0

    10

    20

    30

    40

    50

    60

    1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

    $ de

    200

    8

    Total

    ESP

    Correlación: 0,35

  • ESFUERZO COMPARADO (3)

    HONDURAS AODpc

    0

    50

    100

    150

    200

    250

    1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

    $ de

    200

    8

    Esp

    Total

    Correlación: -0,09

  • ESFUERZO COMPARADO (4)

    NICARAGUA AODpc

    0

    50

    100

    150

    200

    250

    300

    350

    1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

    $ de

    200

    8

    Esp

    Total

    Correlación: 0,57

  • RASGOS PRINCIPALES

    Guatemala Nicaragua Honduras El Salvador

    Promedio (2008-09) M€ 146,5 96,5 70,5 83

    FAD No Sí Sí Sí (2006-07)

    Reembolsos No Sí Sí No

    Deuda Sí (2006-08) Sí (2008) 2,5M Sí (2006-09) No

    A Ptario Sí (2008-09) 3%Sí (2008-09)

    2,7% Sí (2008) 5% Sí(2009) 4%

    Sector Ppal(2009)

    Agua (29%)Gob(

    22%)Agua (48%)Educ

    (14%)

    Agua (24%)Educ(23%)Go

    b(21%)Agua (33%) Gob

    (27%)

    % ONGD (2009) 34,5% 25,4% 36,8% 34,7%

  • PROPUESTAS (1)� Marcos de Asociación

    � Estables

    � Focalizados en personas-sectores-zonas

    � Con fecha de finalización

    � Con estrategia de salida

    � Incluyendo la desigualdad

    � Apropiación

    � Formulación “micro” basada en Diagnósticos Participativos -> Líneas de

    Base

    � ¿Dejaremos que ellos decidan quién tiene ventaja comparativa?

    � Orientación a resultados

    � Indicadores consensuados

    � Programas de pre-pago y de post-pago

    � Papel activo insustituible de la OTC (=> formación)

    � Papel de la “condicionalidad orientada a resultados”

  • PROPUESTAS (2)

    � Manejar la proliferación y volatilidad

    � Escenario maximalista: un solo Marco Asoc.

    � Escenario posible: coordinación autonómica

    � Evaluar

    � Aprender, controlar y rendir cuentas

    � Coordinadas y conjuntas

    � De proyectos y estrategias

    � Hacia impactos (aprender de las CCT)

    � Públicas y publicadas (bien público)

  • PROPUESTAS (3)

    � Liderazgo político para:

    � Presupuesto (MEH) + planificación (DGPOLDE)+ gestión

    (AECID)+ ejecución (->∞) +evaluación

    � Procedimientos

    � Calendarios

    � Terreno-sede

    �� ARMONIZADOSARMONIZADOS

    � ¿Qué papel a la “ayuda financiera”?

    � Peso del sobreendeudamiento ¿repetible?

    � Papel del FONPRODE