AIREA ETA EGURALDIA

9.GAIA

AIREA Lurraren inguruan airea dago airean zenbait

gas daude, nahasita Nitrogenoa. Ugariena Oxigenoa. Bigarren ugariena landareek

sortzen dute. Karbono dioxidoa. Gas urria da izaki

bizidunek sortzen dute,arnasa botatzen. Ur lurruna. Ura da gas-egoeran

Zertarako balio du aireak?

Izaki bizidun gehienok behar beharrezkoa dugu airea, arnasteko beste gauza batzuetarako ere:

Hotsak entzuteko Hegan egiteko Sua pizteko.

ZER EZAUGARRI DITU AIREAK?

Aireak ez du kolorerik Ez du inolako zaporerik. Aireak pisua du. Nolabaiteko lekua hartzen du Ez du berezko formarik

ZER NOLAKOA DA ATMOSFERA?

Lurraren inguruko gasek geruza lodi-lodi bat eratzen dute: atmosfera. Geruza horretan bi ade bereizten dira: behekoa eta goikoa.

Atmosferaren behealdean guk arnasten dugun airea dago. Haizea eta euria han sortzen dira.

Atmosferaren goi-goiko aldeetan ez dago ia bat ere oxigenorik; oso zaila da han arnasa hartzea.

EGURALDIA

Eguraldiak adierazten du nola dagoen atmosfera leku eta une jakin batean. Leku bateko eguraldia nolakoa den esateko, hiru alderi begiratu behar zaio: tenperaturari, prezipitazioei eta haizeari.

Tenperaturak prezipitazioek eta haizeak adierazten digute nolakoa den leku bateko eguraldia.

TENPERATURA

Eguraldi hotza dagoela esaten da airearen tenperatura baxua denean.

Eguraldi beroa dagoela esaten da airearen tenperatura altua denean.

Nolako tenperatura dagoen, eguraldi hotza ala beroa izaten da.

Zeruan hodeiak izaten dira. Hodietatik ura erortzen da lurrera, eta prezipitazioak eratzen ditu; hauek izan daitezke.

Euria. Hodeietatik eroritako ura likidoa denean gertatzen da.

Elurra. Hodeietatik eroritako urak maluta zuri izoztuak erortzen badira.

Txingorra: izotz- bolatxoak erortzen badira.

PREZIPITAZIOAK

HAIZEA Airea azkar-azkar mugitzen denean haizea

dabilela esaten duguHaizearen indarra: Haize kirria. Haize leun-leuna da. Haizetea. Haize handia edo zakarra da. Urakana. Haize bortitza da, eta euria ere

izaten da haizeaz batera.

KLIMA MOTAK

Mendialdeko klima. Tenperatura baxuak izaten dituzte ; batez ere, neguan. Prezipitazioak ugariak izaten dira, elur moduan.

Kostaldeko klima. Tenperatura leunak izaten dituzte urte osoan.

Barnealdeko klima. Tenperatura baxuak dituzte neguan, eta altuak, udan prezioak urriak dira.

NEGUA Negua urtarorik hotzena da. Prezipitaszioak elur modukoak izaten dira

batzuetan. Neguaren hazieran: Eguna motza izaten da. Eta gaua hotza. Zuhaitz hostoerorkorrak batere hostorik gabe

daude.

Abenduaren 21 Negua hazten da.

UDA

Udan tenperatura altuak izaten dira. Bero handia egiten du eta oso-oso euri gutxi. Udaren hazieran eguna luzeena izaten da. Udaren amaieran ,egunak eta gaua denbora

berbera iraunten dute. Belarra asko lehortu egiten da paizsaiak

horixkagoak izaten dira.

Ekainaren 21Uda hasten da.

UDABERRIA

Udaberrian tenperatura leunak izaten dira, pezipitazioak , ugariak.

Udaberriaren hasieran, egunak eta gauak denbora berbera iraunten dute.

Zuhaitz askori hostoak hazten zaizkie berriro.

Martxoaren 21 a udaberria hasten da

UDAZKENA

Hasieran tenperatura leunak izaten dira. Udazkenaren amaieran, gero eta hotz handiagoa egiten du.

Euria maiz izaten da. Udazkenaren hasieran, egunak eta gauak

denbora berbera iraunten dute. Ondoren gaua luzatzen hasten da.

Hostoak horiak edo marroiak bihurtzen dira. Udazkenaren bukaeran, zuhaitz hostoerorkor guztiak hostoak galtzen dituzte. Irailaren 23 udazkena hasten da.

ESKERRIKASKO