ies espiÑeira departamento de mÚsica … · pola lei orgánica 8/2013, do 9 de decembro , para a...

1

IES ESPIÑEIRA DEPARTAMENTO DE MÚSICA PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA CURSO 15-16

2

DEPARTAMENTO DE MÚSICA PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA ESO ÍNDICE

1. INTRODUCIÓN E CONTEXTUALIZACIÓN 1.1 Marco legal da programación 1.2 Contextualización da programación 2. OBXECTIVOS XERAIS E COMPETENCIAS BÁSICAS DA ESO 2.1 Obxectivos xerais da educación secundaria 2.2 Obxectivos xerais de área 3. CONTRIBUCIÓN DA MATERIA Á ADQUISICIÓN DAS COMPET ENCIAS BÁSICAS 4. CONTIDOS 5. METODOLOXÍA DIDÁCTICA 5.1 Criterios metodolóxicos 5.2 Recursos didácticos 6. AVALIACIÓN

6.1 Definición. Tipos (temporalización). ¿Cando evaliar? 6.2 Criterios de avaliación. ¿Que evaliar? 6.3 Procedementos de avaliación. ¿Como evaliar? 6.4 Criterios de cualificación 6.5 Plans de traballo para a superación da materia pendente

6.6 Deseño da avaliación inicial e medidas a adoptar conforme os resultados. 6.7 Indicadores de logro para avaliar o proceso do ensino e a práctica docente. 7. MATERIAIS E RECURSOS DIDÁCTICOS 8. TRANSVERSALIDADE

8.1 Educación e Valores 8.2 Proxector Lector 8.3 Plan de integración das TIC 8.4 Relación con outras áreas: Interdisciplinariedade

9. ATENCIÓN A DIVERSIDADE 9.1 Relación con estudos extraescolares 9.2 Alumnado repetidor 9.3 Alumnado con necesidades específicas de apoio educativo 9.4 Alumnado con integración tardía o sistema educativo 9.5 Alumnado con altas capacidades 10. ACTIVIDADES EXTRAESCOLARES E COMPLEMENTARIAS 11. REVISIÓN DA PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA 12. CONSTANCIA DE INFORMACIÓN Ó ALUMNADO

3

13. PROGRAMACIÓN ESO LOE SEGUNDO CURSO ESO 1. Secuenciación e Temporalización en U.D. 2. Mínimos esixibles para superar a asignatura 3. Unidades didácticas: Obxectivos didácticos Contidos Criterios de avaliación Suxerencias metodolóxicas Competencias básicas dos alumnos CUARTO CURSO ESO 1. Secuenciación e Temporalización en U.D 2. Mínimos esixibles para superar a asignatura 3. Unidades didácticas: Obxectivos didácticos Contidos Criterios de avaliación Suxerencias metodolóxicas Competencias básicas dos alumnos 14. PROGRAMACIÓN ESO LOMCE TERCER CURSO ESO 1. Obxectivos área. 2. Obxectivos curso.

3. Contribución da materia ao desenvolvemento das competencias clave

4. Distribución por bloques de contidos dos elementos da programación

4.1 Interpretación e creación

4.1.1 Contidos

4.1.2 Criterios de avaliación

4.1.3 Estándares de aprendizaxe

4.1.4 Competencias clave.

4.1.5 Secuenciación dos contidos en unidades didácticas

4.1.6Temporalización dos contidos

4.1.7 Grao mínimo de consecución dos estándares de aprendizaxe

4.1.8 Procedementos e instrumentos de avaliación

4.2 Escoita

4.2.1 Contidos




4


4.2.6 Temporalización dos contidos



4.3 Contextos musicais e culturais

4.3.1 Contidos




4.3.5 Secuenciación dos contidos en unidades didáctica




4.4 Música e Tecnoloxía

4.4.1 Contidos








5

1. INTRODUCIÓN EN CONTEXTUALIZACIÓN 1.1 MARCO LEGAL DA PROGRAMACIÓN.

As referencias normativas da programación son:

Cursos 2º, 4º ESO regulados pola LOE (Lei Orgánica da Educación)

− A entrada en vigor da LOE (Lei Orgánica 2/2006 de Educacion) o 3 de Maio de

2006 (BOE 04/05/2006), e aprobada o 6 de Abril do 2006, establece os principios xerais do sistema educativo español, e por tanto, determina as liñas básicas que deben rexer a eduación do alumnado. No seu artigo 3.3 configura a Educación Secundaria Obligatoria, xunto coa Educación Primaria, como a ensinanza básica de carácter obrigatorio e gratuito que todo cidadán debe realizar.Esta lei fixa as ensinanzas comúns que constitúen os elementos básicos do currículo da Educación Secundaria.

− O RD 1631/2006, do 29 de decembro , establece as ensinanzas mínimas correspondentes á Educación Secundaria Obrigatoria, para todo o Estado español. Para aplicación de ambos na Comunidade Autónoma de Galicia, necesítase a formulación dun Decreto específico, xa que a nosa Comunidade ten competencia plena en materia de ensino.

− O Decreto 133/2007 (DOG. 13-07-2007) , do cinco de xullo, é o encargado de regular as ensinanzas da educación secundaria obrigatoria no noso país.

Curso 3º ESO, regulado pola LOMCE (Lei Orgáica para a Mellora da Calidade Educativa)

-Lei Orgánica 2/2006, do 3 de maio , de Educación (LOE), modificada parcialmente pola Lei Orgánica 8/2013, do 9 de decembro , para a mellora da calidade educativa (LOMCE)

-Real Decreto 1105/2014, do 26 de decembro , polo que se establece o currículo básico da Educación Secundaria Obrigatoria e do Bacharelato (BOE do 3 de xaneiro de 2015).

-Orde ECD/65/2015, do 21 de xaneiro , pola que se describen as relacións entre as competencias, os contidos e os criterios de avaliación da educación primaria, a educación secundaria obrigatoria e o bacharelato (BOE do 29).

-Decreto 86/2015, do 25 de xuño , polo que se establece o currículo da educación secundaria obrigatoria e do bacharelato na Comunidade Autónoma de Galicia (DOG do 29).

-Resolución do 27 de xullo de 2015 , da Dirección Xeral de Educación, Formación Profesional e Innovación Educativa, pola que se ditan instrucións no curso académico 2015/16 para a implantación do currículo da educación secundaria obrigatoria e do bacharelato nos centros docentes da Comunidade Autónoma de Galicia (DOG do 29).

6

1.2 CONTEXTUALIZACIÓN. Características do entorno. O centro IES Espiñeira, ubícase nun entorno marítimo, o Norte da Ría de Arousa. Conta cun tecido industrial e económico vencellado principalmente coa industria do sector marítimo e co comercio. No Centro impártese as seguintes ensinanzas:

- Educación Secundaria Obrigatoria, Bacharelato Humanidades e Ciencias Sociais, Bacharelato de Ciencias e Tecnolóxico, Ciclo Medio de Instalacións de Telecomunicacións, 2º curso de Ciclo Medio de Xestión Administrariva, Ciclo Superior de Administración e Finanzas e Formación Profesional Básica de Informática e Comunicacións.

2. OBXECTIVOS XERAIS E COMPETENCIAS BÁSICAS DA ESO 2.1 Obxectivos xerais da educación secundaria

A finalidade da ESO consiste en lograr que o alumnado adquirar os elementos básicos da cultura, especialmente en aspectos humanísticos, artísticos, científico e tecnolóxico. Xunto a isto, nesta etapa débense desenvolver e consolidar hábitos de estudio e de traballo, preparando deste xeito ó alumnado para a súa incorporación a estudos superiores e para a súa inserción laborar e formalo para o exercicio dos seus dereitos e obrigas na vida como ciudadáns. A Educación Secundaria Obrigatoria contribuirá a desenvolver no alumndado as capacidades que lles permita:

2.2 Obxectivos de área - Utilizar a voz, o corpo, obxectos, instrumentos e recursos tecnolóxicos para expresar ideas e sentimentos, enriquecendo as propias posibilidades de comunicación e respectando outras formas distintas de expresión. - Desenvolver e aplicar diversas habilidades e técnicas que posibiliten a interpretación (vocal, instrumental e de movemento e danza) e a creación musical, tanto individuais como en grupo. - Escoitar unha ampla variedade de obras, de distintos estilos, xéneros, tendencias, e culturas musicais, apreciando o seu valor como fonte de coñecemento, enriquecemento intercultural e pracer persoal e interesándose por ampliar e diversificar as preferencias musicais propias. - Recoñecer as características de diferentes obras musicais como exemplos da creación artística e do patrimonio cultural, en especial de Galicia, sendo consciente das súas intencións e funcións e aplicando a terminoloxía apropiada para describilas e valoralas criticamente. - Utilizar e gozar do movemento e a danza, como medio de representación de imaxes, sensacións e ideas, e aprecialas como forma de expresión individual e colectiva, dedicando especial atención ás danzas tradicionais de Galicia. - Utilizar de forma autónoma diversas fontes de información –medios audiovisuais, internet, textos, partituras e outros recursos gráficos para o coñecemento e goce da música. - Coñecer e utilizar diferentes medios audiovisuais e tecnoloxías da información e a comunicación como recursos para a produción musical, valorando a súa contribución ás distintas actividades musicais e á aprendizaxe autónoma da música. - Participar na organización e realización de actividades musicais desenvolvidas en diferentes contextos, con respecto e disposición para superar os estereotipos e prexuízos, tomando conciencia, como membro dun grupo, do enriquecemento que se produce coas achegas dos demais. - Comprender e apreciar as relacións entre a linguaxe musical e outros linguaxes e ámbitos de coñecemento, así como a función e significado da música en diferentes producións artísticas e audiovisuais e nos medios de comunicación.

7

- Elaborar xuízos e criterios persoais, mediante unha análise crítica dos diferentes usos sociais da música, sexa cal sexa a súa orixe, aplicándoos con autonomía e iniciativa a situacións cotiás e valorando a contribución que a música pode facer á vida persoal e á da comunidade. - Valorar o silencio e o son como parte integral do medio e da música, tomando consciencia dos problemas creados pola contaminación acústica e as súas consecuencias. - Coñecer as distintas manifestacións musicais a través da historia e a súa significación no ámbito artístico e sociocultural. - Comprender e valorar as relacións entre a linguaxe musical e outras linguaxes e ámbitos de coñecemento, así como a función e significado da música en diferentes producións artísticas e audiovisuais e nos medios de comunicación. - Coñecer e apreciar o patrimonio cultural e contribuír activamente á súa conservación e mellora, entender a diversidade lingüística e cultural como un dereito dos pobos e os individuos e desenvolver unha actitude de interese e respecto cara ao exercicio deste dereito. - Desenvolver e consolidar hábitos de respecto e disciplina como condición necesaria para o desenvolvemento das actividades musicais. 3. CONTRIBUCIÓN DA MATERIA ÁS COMPETENCIAS BÁSICA S A LOE presenta unha definición das Competencias Básicas como aquelas que permiten identificar aqueles aprendizaxes que se consideren imprescindib les dende unha alicerce integradora e orientada cara a súa realización persoal, o exercicio da cidadanía activa, a incorporación á vida adulta e o desenvolvemento dunha aprendizaxe permanente ó longo da vida. Enténdese por Competencia a capacidade de por en práctica de xeito integrado, en contextos e situacións diferentes, os coñecementos, habilidades e as actitudes persoais adquiridas. As Competencias teñen tres componentes: un saber (un contido), un saber facer (un procedemento) e un saber ser ou estar (unha actitude determinada). A LOE define oito Competencias Básicas que se consideran necesarias para tódalas persoas na sociedade do coñecemento e que débense traballar en tódalas materias do currículo. Éstas son: 1. Competencia en comunicación lingüística. 2. Competencia matemática. 3. Competencia no coñecemento e a interacción o mundo físico. 4. Tratamento da información e competencia dixital. 5. Competencia social e cidadá. 6. Competencia cultural e artística. 7. Competencia para aprender a aprender. 8. Autonomía e iniciativa persoal.

1. Competencia en comunicación lingüística.

A música é un sistema de comunicación non verbal que actúa conxunta ou independentemente do sistema lingüístico e que posúe unha gran importancia na comunicación cotiá. Existe unha gran relación entre linguas, literatura e música, desde o estilo periodístico empregado nas críticas dos concertos ata as grandes obras poéticas que se transmitiron mediante a linguaxe musical. Ademais contribúe a enriquece-los intercambios comunicativos e á adquisición e ó uso dun vocabulario musical básico. Cancións e obras vocais en diferentes linguas.

2. Competencia matemática.

A música é unha linguaxe abstracta que se constrúe sobre un sistema de equivalencias rítmicas e proporcións interválicas que se crean a partir de operacións matemáticas. Ambas ciencias están en continua interacción ó relacionar equivalencias numéricas (figuras, silencios) a representación gráfica e o traballo a proporcionalidade espazo-tempo (ritmo, exercicios de escritura musical) formas de expresión e

8

razoamento matemático (negra=60), cando manexamos os compases (2/4, ¾, 4/4, 6/8), a distribución dos tons e semitóns nas escalas...

3. Competencia no coñecemento e na interación co mundo físico.

A reflexión sobre o exceso de ruído, contaminación sonora e o uso indiscriminado da música, co fin de xerar hábitos saudable, realizan aportacións á mellora da calidade do medio ambiente. Ademais os contidos relacioados có uso correcto da voz

e o aparato respiratorio non só para conseguir mellores resultdos musicais, senón t tamén para previr problemas de saúde, inciden no desenvolvmento desta compentencia.

4. Tratamento da información e competencia dixital.

Pódese favorece-lo desenvolvemento de destrezas relacioadas co tratamento da información empregando internet como medio de búsqueda de información musical que complemente ó alumnado nos procesos de autoaprendizaxe e na súa posible integración nas actividades de ocio. Ademais tamén se pode facer uso dos recursos tecnolóxicos no campo da música para coñecer e dominar basicamente o hardware e o software musical, algúns formatos de son e audio dixital e sinxelas técnicas de gravación e tratamentos de sons, coa produción de mensaxes musicais, audiovisuais e multimedia.

5. Competencia social e ciudadá.

A música contribúe ó densenvolvemento desta competencia mediante actividades que requiren un traballo colaborativo, como pode se-la interpretación e creación colectiva pois fomenta a adquisición de habilidades para relacioarse cos demais. Ofrece a oportunidade de expresar ideas propias, de valorar as dos demais responsabilizándose da coordinación das súas propias accións e as dos outros para a obtención do resultado deseado. Ademais tamén favorece a comprensión da importancia da aportación das diferentes culturas ó progreso da humanidade valorando ós demais e as características da sociedade na cal se vive.

6. Competencia cultural e artística.

A música fomenta as actitudes abertas e respetuosas, e a elaboración de xuízos con certo criterio de diferentes manifestacións musicais, establecendo conexión coas outras linguaxes artísticas e cos contextos históricos e sociais correspondentes a cada obra. Ademais tamén desenvolve a capacidade de comprensión, apreciación e valoración crítica das diversas manifestacións culturais e musicais, a través de experiencias perceptivas e expresivas do coñecemento de músicas de diferentes culturas, épocas e estilos.

7. Competencia para aprender a aprender.

A aprendizaxe da música potencia capacidades e destrezas imprescindibles para a aprendizaxe guiada e autónoma como a atención, a concentración e a memoria, o tempo que desenvolve o sentido da orde e da análise. A audición musical, a comprensión dos elementos da linguaxe musical, a interpretación e o entrenamento auditivo requiren da toma de conciencia sobre as propias posibilidades e o uso de diferentes estratexias da aprendizaxe, a xestión e contro eficaz dos propios procedementos.

8. Autonomía e iniciativa persoal.

A música contribúe ó desenvolvemento desta compencia mediante o traballo colaborativo, a planificación e xestión de actividades como interpretación, composición, improvisación...e desenvolvendo calidades e acititudes como a perseveranza, responsabilidade, autocrítica e autoestima (sobre todo no caso da interpretación).

9

4. CONTIDOS O currículo actualizado de Secundaria Obrigatoria afirma que os contidos enriquécense e articúlanse arredor de catro bloques comúns para os tres primeiros cursos : a Escoita, a Interpretación, a Creación e os Contexotos Musicais . Queda a criterio do profesor a secuenciación do mesmos ó longo dos tres cursos. Dita distribución débese facer atendendo ó Proxecto Educativo de Centro, así como ás características específicas do alumnado ó que van destinadas. No caso do cuarto curso, no que a materia é opcional, o primeiro dos bloques é Audición e referentes musicais , que se relaciona directamente co eixo mencionado da Escoita. O segundo bloque, Interpretación e Creación , enmárcase no ámbito de expresión e recolle todos aqueles contidos vinculados coa interpretación vocal e instrumental, o movemento e a danza, a improvisación, a elaboración de arranxos e a composición, así como a participación en proxectos musicais de diversa índole. O terceiro bloque, pa está moi vinculado cos anteriores, é Música e tecnoloxías ; como se deriva do seu encabezamento, introduce contidos que permiten coñecer e utilizar ferramentas tecnolóxicas en actividades de audición e produción musical. “...A formación musical do alumnado debe incidir na comprensión e asimilación dos parámetros musicais que articulan e stes distintos bloques, desde unha perspectiva cultural, artísitca e estimuladora da i niciativa persoal. Da organización dos contidos en bloques e eixos non se deriva unha prio rización na súa secuencia. É dicir, na práctica, o profesorado combinará ambos aspectos do xeito que lle resulte mais coherente e que fomente a comprensión dos contidos e conceptos musicais por parte do seu alumnado”. Contidos: tres primeiros cursos Bloque I. Escoita 2. Utilización dos recursos necesarios para a comprensión da música escoitada. 3. Elementos que interveñen na construcción dunha obra musical: melodía, rítmo, harmonía,

timbre, textura, forma, tempo, dinámica,etc. 4. Identificación dos elementos da música e das súas características na audición e na

alnásise de obras musicais. 5. Clasificación e discriminación auditiva dos diferentes tipos de voces e instrumentos e das

distintas agrupacións vocais e instrumentais. 6. Audición, análise elemental e apreciación crítica de obras vocais e instrumentais de

distintos estilos, xéneros, tendencias e culturas musicais, incluíndo as interpretacións e composicións realizadas na aula. Interese por coñecer músicas de distintas características e por ampliar as propias preferencias musicais.

7. A música en vivo: concertos e outras manifestacións musicais, da propia cultura musical e doutras. Interese por desenvolver hábitos positivos e de respecto aos demais durante a escoita.

8. Aplicación de estratexias de atención, audición interior, memoria comprensiva e anticipación durante a interpretación e creación musical.

9. Valoración de audición como forma de comunicación e como fonte de coñecemento e enriquecimento intercultural.

Bloque II. Interpretación a) As características da voz e da palabra como medios de expresión musical. Habilidades

técnicas e interpretativas, exploración e descubrimento das posibilidades da voz como medio de expresión musical.

b) Os instrumentos e o corpo como medios de expresión musical: características xenéricas e formais.

c) Agrupacións vocais e instrumentais na música de diferentes xéneros, estilos e culturas. A interpretación individual e en grupo.

d) Práctica de pezas musicais aprendidas a través da memoria e da lectura de partituras.

10

e) As grafías e outras formas de notación musical, convencionais e propias, empregadas

como expresión musical. f) Experimentación e práctica das distintas técnicas do movemento e da danza, expresión

dos contidos musicais a través do corpo e do movemento e a interpretación dun repertorio variado de danzas.

g) Coñecemento e emprego das tecnoloxías da información na interpretaicón e gravación de pezas musicais.

h) Práctica da relaxación, a respiración, a articulación, a resonancia e a entoación. i) Exploración das posibilidades de diversas fontes sonoras e práctica de habilidades técnicas

para a interpretación. j) Práctica das pautas básicas da interpretación: silencio, atención ao director e intérpretes,

audición interior, memoria e adecuación ao conxunto. k) Aceptación e cumprimento das normas que rexen a interpretación en grupo e a aportación

das ideas musicais que contribúan ao perfeccionamento da tarefa común. l) Aceptación e predisposición para mellorar as capacidades técnicas e interpretativas

propias e respecto ante outras formas de expresión. Bloque III. Creación a) A improvisación, a elaboración de arranxos e a composición como recursos para a creación

musical en todas as súas vertentes; elaboración de arranxos de cancións e pezas instrumentais, con acompañamentos sinxelos e a selección de distintos tipos de organización musical.

b) Composición individual au en grupo de cancións e pezas instrumentais para distintas agrupacións a partir da combinación de elementos e recursos presentados no contexto das diferentes actividades que teñen lugar na aula.

c) Sonorización de representacións dramáticas, actividades de expresión corporal e danza e imaxes fixas e en movemento na realización de produccións audiovisuais.

d) Fomento da sensibilidade estética, desenvolvida a través da comprensión e interiorización da música.

e) Emprego e coñecemento dos recursos necesarios para a conservación e a difusión das creacións musicais propias e alleas.

f) Utilización das tecnoloxías da información nos procesos de creación musica Bloque IV. Contextos musicais a) Recoñecemento e localización nas coordenadas espacio-temporais das manifestacións

musicais máis significativas do patrimonio musical galego, occidental e doutras culturas. b) A pluralidade de estilos na música actual. Características culturais, artísticas e formais. c) A música ao servizo doutras linguaxes; corporal, teatral, cinematográfica, radiofónica ou

publicitaria. Análise da música empregada en diferentes tipos de espectáculos e produccións audiovisuais.

d) Utilización de diversas fontes de información para indagar sobre instrumentos, compositores, concertos e producións musicais en vivo e gravadas, tanto do patrimonio galego como da música occidental en xeral e doutras culturas.

e) O son e a música nos medios audiovisuais e nas tecnoloxías da información e a comunicación. Valoración dos recursos tecnolóxicos como instrumentos para o coñecemento e gozo da música.

f) Sensibilización e actitude crítica ante o consumo indiscriminado de música e a contaminación sonora.

11

Contidos: cuarto curso Bloque I. Audición e referentes musicais a) A música como un elemento cunha presenza constante na vida das persoas: a audición de

música na vida cotiá, nos espectáculos e nos medios audiovisuasis. Reflexión sobre esa presenza incesante nas nosas vidas e a necesidade do silencio.

b) Audición, recoñecemento, análise e comparación de músicas de diferentes xéneros, estilos e culturas.

c) Utilización de distitnas fontes de información para obter referencias sobre músicas de diferentes épocas e culturas, incluídas as actuai, e sobre a oferta de concertos e outras manifestacións musicais tanto en vivo como divulgadas a través dos medios de comunicación.

d) A música nos medios de comunicación. Factories que inflúen nas preferencias e as modas musicais.

e) A crítica como medio de información e valoración do feito musical. Análise de críticas musicais e uso dun vocabulario apropiado para a elaboración de críticas orais e escritas sobre a música escoitada.

f) A edición, a comercialización e a difusión da música. Novas modalidades de distribución da música e as súas consecuencias para os profesionais da música e a industria musical.

g) Interese, respecto e curiosidade pola diversidde de propostas musicais, así como polos gustos musicais doutras persoas.

h) Rigor na utilización dun vocabulario adecuado para describir a música. Bloque II. Interpretación e Creación a) Práctica e aplicación de habiliades técnicas en grao crecente de complixidade e

concertación coas outras partes do conxunto na interpretación vocal e instrumental e no movemento e a danza.

b) Interpretación de pezas vocais e instrumentais aprendidas de oído e/ou mediante a lectura de partituras con diversos tipos de notación.

c) Utilización de diferentes técnicas, recursos e procedementos compositivos na improvisación, a elaboración de arranxos e a creación de pezas musicais.

d) Planificación, ensaio, interpretación, dirección e avaliación de espectáculos musicais na aula e noutros espazos e contextos.

e) Ámbitos profesionais da música. Identificación e descrición das distintas facetas e especialidades no traballo dos músicos.

f) Preseveranza na práctica de habilidades técnicas que permitan mellorar a interpretación individual e en grupo e a creación musical.

g) Interese por coñecer as posibilidades que ofrece a música nos ámbitos persoal e profesional.

Bloque III. Música e tecnoloxías a) O papel das tecnoloxías na música. Refleción sobre a repercusión que na música tivo a

posibilidade de gravar o son e a aparición dos ordenadores. b) Transformación de valores, hábitos, consumo e gusto musical como consecuencia dos

avances tecnolóxicos das últimas décadas. c) Utilización de dispositivos electrónicos, recursos da interntet e sofware musical de distintas

características para o adestramento auditivo, a escoita, a interpretación e a creación musical.

d) Aplicación de diferentes técnicas de gravación, analóxica e dixital, para rexistar as creacións propias, as interpretacións realizadas no contexto da aula e outras mensaxes musicais.

e) Análise das funcións da música en distintas producións audiovisuais: publicidade, televisión, cine, videoxogos, etc.

12

f) Sonorización de imaxes fixas e en movemento mediante a selección de músicas

preexistentes ou a creación de bandas sonoras orixinais. g) Valoración crítica da utilización dos medios audiovisuais e as tecnoloxías da información e

a comunicación, como recursos para a creación, a interpretación, o rexistro e a difusión de producións sonoras e audiovisuais.

5. METODOLOXÍA DIDÁCTICA 5.1 Criterios metodolóxicos

É importante combinar os traballos individuais cos traballos en grupo . O traballo

individual propicia iniciativas propias, orixinalidade, creatividade, organización persoal e compromisos, mentres que as actividades de grupo desenrolan actitudes cooperativas, a dinamización do traballo e propician compromisos con outros, participación en proxectos colectivos, etc. Algunhas das actividades a realizar polos alumnos divididos en grupos poderían ser: interpretación de obras vocais e/ou instrumentais co material do que se dispoñe na aula, construcción de instrumentos sinxelos, traballos de investigación...

Tamén é interesante propor actividades para realizar toda a clase como a “chuvia de ideas”, xogos...xa que todos os alumnos poden participar, ademais contribúen a crear actitudes de respecto á participación, ás ideas dos compañeiros, a respectar turnos, etc. 5.2 Recursos didácticos Dentro da aula:

1. Equipo de música, ordenador para o docente, proxector, transparencias, vídeo, audicións axeitadas a cada Unidade Didáctica, instrumental Orff, frautas, partituras en papel ou dixitais e encerado pautado. Para o estududio da música é de gran importancia no só traballar cun libro de texto ou con meras explicacións teóricas, se non, alternar estas co uso de recursos humanos e materiais como os expostos. As actividades musicais deben ter unha gran parte lúdica e propiciar a satisfacción e realización persoal. Tamén é necesario investigar sobre aqueles aspectos que interesen a estas idades, para conseguir que os alumnos se sintan partífices do seu propio aprendizaxe, e así o tratamento da diversidade tamén ten cabida dende o punto de vista do uso de distintos recursos didácticos dentro da aula. 2 . Lecturas relacionadas coa música: temos unha biblioteca de aula que é unha fonte importante de coñecementos referidos a historia de música e aspectos musicais varios. Hai que ter en conta que a lectura de diversas fontes contribúe a conformación por parte do alumno dun vocabulario axeitado para expresar de forma oral ou escrita distintos coñecementos musicais, o cal, tamén serve como ferramenta a aplicar a outras áreas de coñecementos.

Fóra da aula: 1. Ferramentas informáticas: estas axudan a afianzar os contidos debido o poder de visualización e á capacidade de traballar gran variedade de contidos. Entre elas están: Editores de partituras: son programas que permiten ó alumno realizar as súas propias partituras; a obra pode ser obtida selecionando cada nota (esta selección faise dende o teclado do ordenador, ou ben, accionando o rato picando nunha paleta de notas que aparece na pantalla, para despois no espazo e na liña correspondente do pentagrama. Dende o punto de vista metololóxico, favorecen a aprendizaxe activa e potencian a experimentación e a familiarización coas novas tecnoloxías. Ademais, facilita a nivel docente a preparación dos exercicios de lectura rítmica melódica, exemplos de teoría con exemplos musicais... Finale e Encore , son os programas máis usados.

13

Material multimedia: como “Mutations ” 1 e2 (edicións Hermex Ibérica), permite escoita e ademais traballar con play-back obras de distintas épocas e compositores (Beethoven., Schubert).

Internet: a existencia dunha gran cantidade de páxinas con programas e actividades didácticas, fan que sexa un gran complemento para a actividade docente. Algúns exemplos destas son: www.guiaaudicón.com, wwww.goldbergweb.com, ou www.cine.mec.es, que é a páxina do Centro Nacional de Información e Comunicación do Ministerio de Educación e Ciencia. Nesta última páxina destaca o recurso interactivo MOS, destinado ós alumnos de Secundaria. 2. Material audiovisual: gran parte da información que recibe o alumnado da ESO no seu entorno cotián, chégalles a través de imaxes. Na materia de música faise imprescindible o uso deles, xa ca música nos medios audiovisuais conforma parte do currículo do curso. Ademáis, tamén pódese utilizar como material complementario para desenvolver outro tipo de contidos. Un exemplo de material audiovisual, pode ser unha película sobre un autor concreto, sendo esto o caso de películas como “Amadeus ” ou a máis recente “Copying Beethoven ” .

3. Excursións culturais e extraescolares: saídas a concertos de música clásica ou otros espectáculos musicais para co alumno se familiarice coa música de todos os estilos, e chegue a forxar un criterio propio, fundamentado na súa experiencia persoal., en especial ante a proliferación de estrelas mediáticas, que teñen como único mérito unha gran campaña de publicidade, exenta de criterios musicais. Así, foméntase o sentido crítico para evitar caer nun consumo excesivo sen xustificación.

6. AVALIACIÓN 6.1 Definición. Tipos (temporalización). ¿Cando evaliar? A Avaliación é un proceso que non debe ter como finalidade última a de reflexar o grado de éxito o fracaso do alumno, sino máis ben reflexar o grado de éxito ou fracaso do proceso educativo. A avaliación convérterse no instrumento que permite a reflexión sobre a maneira de desarrollar o proceso de ensinaza-aprendizaxe, si os contidos seleccioados responden ós interses dos alumnos, si as actividades planteadas foron de interés dos alumnos, variadas e axeitadas, si os recursos empregados foron os apropiados e si a diversidade foi abordada axeitadamente. As referencia lexislativa actual que rixe a Avaliación na ESO é a Orde do 21 de decembro do 2007 sobre Avaliación, Promoción e Titulación na Comunidade Autónoma de Galicia. Na etapa da Educación Secundaria a Avaliación será: 1. Continua: Pretende avaliar todo o proceso educativo, tendo en conta, a nivel global, todo o

que o alumno vai adquirindo. Non se centrará no realizado nos exames senón no desenvolvido ao longo de todas as sesións de cada U.D., así como todos os aspectos que se consideren a valorar.

2. Global: Realizada por todo o equipo de profesores, tendo como referente as Competencias Básicas, os Obxectivos Xerias de Etapa e Área e os Criterios de Avaliación; que deberán axustarse ás caracterísitcas propias do alumnado.

3. Formativa: A Avaliación mellora os procesos e resultados da intervención educativa, permitindo a adecuación á madureza e ritmo de aprendizaxe; así se evita a aparición de dificultades ou, en caso de producirse, detectalas e establecer as medidas oportunas.

Na Avaliación poden diferenciarse tres etapas: 1. Avaliación inicial. Serve para coñecer a situacióln de partida dos alumnos e así poder

elaborar estratexias axeitadas para traballar con cada un deles. Este tipo é de vital importancia sobre todo no caso do curso de 3º da ESO, xa que o desenvolvemento dos contidos deste curso, faise a partir dos contidos do curso anterior. Saber cales destes están

14

2. por interiorizar e básico para que o seu descoñecemento non entorpeza novas

aprendizaxes. 3. Avaliación continua ou formativa. Realizarase durante todo o curso. Permite avaliar cómo evolucionan os alumnos e proporciona unha información permanente do propio proceso educativo. 4. Avaliación final. Constitúe a culminación do proceso de avaliación continua

xa que con ella finalízase a valoración das capacidades desenvolvidas e dos contidos asimilados. Nesta avaliación teranse en conta os distintos procedementos de avaliación levados a cabo durante o curso. Os alumnos que non superen esta avaliación, deberán realizar unha proba de carácter extraordinario no mes de Setembro, atendendo ás especificacións do calendario escolar e á propia organización do Centro.

6.2 Criterios de Avaliación. ¿Que evaliar? Criterios de Avalición: tres primeiros cursos 1. Recoñecer auditivamente e determinar a época e a cultura musical a que pertencen

distintas pezas escoitadas con anterioridade na aula. Con este criterio preténdese comprobar en que medida o alumnado é capaz de situar axeitadamente unha obra musical no contexto que lle é propio. 2. Identificar e analizar os compoñentes básicos dunha obra musical, empregando a linguaxe

musical coñecida a través do traballo na aula. Con este criterio trátase de avaliar a capacidade do alumnado de expresar coa linguaxe propia do ámbito musical, os elementos básicos que configuran unha obra musical. 3. Ser quen de comunicar axeitadamente e con rigor valoracións persoais sobre as distintas

manifestacións musicais coñecidas con anterioridade na aula. Con este criterio preténdese avaliar a capacidade do alumnado de valorar positivamente e con respecto distintas manifestacións musicais, facéndoo co rigor e con criterios de profundida, indo máis aló dunha simple opinión non sustentada no coñecemento. 4. Utilizar axeitadamente as tecnoloxías do coñecemento á hora de crear ou escoitar unha

peza musical. Con este recurso trátase de avaliar a disposción de apertura e a capacidade de acción do alumnado á hora de utilizar as tecnoloxías do coñecemento no eido musical. 5. Coñecer cómo se desnvolve a interpretación en grupo, ben sexa instrumental, vocal ou de

movemento. Con este criterio trátase de comprobar a capacidade do alumnado para levar a cabo interpretacións conxuntas conforme as normas que emanan da disciplina musical e do respecto polo quefacer dos demais. 6. Elaborar axeitadamente un pequeno arranxo musical. Con este criterio trátase da avaliar a aplicación por parte do alumnado dos coñecementos adquiridos na aula no ámbito da creación. 7. Ler axeitadamente as grafías musicais con que se escribe unha obra musical.

15

Con este criterio preténdese comprobar o grao de coñecemento das grafías básicas que lle permitan ao alumnado a lectura axeitada dunha peza musical. Criterios de Avaliación: cuarto curso 1. Explicar algunhas das funcións que cumpre a música na vida das persoas e na sociedade. Con este criterio preténdese avaliar o coñecemento do alumnado acerca do papel da música en situacións e contextos diversos: acotos da vida cotiá, espectáculos, medios de comunicación, etc. 2. Analizar diferentes pezas musicais apoiándose na audición e no uso de documentos

impresos como partituras, comentarios ou musicogramas e describir as súas principais características.

Este criterio intenta avaliar a capacidade do alumnado para identificar algúns dos trazos distintivos dunha obra musical e para describir, utilizano unha terminoxía adecuada, aspectos relacionados co ritmo, a melodía, a textura ou a forma. A análise realizarase sempre en situacións contextualizadas e a partir da audición de obras previamente traballadas na aula ou con características similares a estas. 3. Expoñer de forma crítica a opinión persoal respecto a distintas músicas e eventos musicais,

argumentándoa en relación a información obtida en distintas fontes: libros, publicidade, programas de concertos, críticas, etc.

Este criterio pretende avaliar a capacidade para expresar unha opinión fundamentada respecto dunha obra ou dun espectáculo musical, así como a habilidade para comunicar, de forma oral ou escrita, e argumentar correctamente as propias ideas apoiándose na utilización de diferentes fontes documentais. 4. Ensaiar e interpretar, en pequeno grupo, unha peza vocal ou instrumental ou unha

coreografía aprendidas de memoria a traváes da audición ou observación de gravacións de audio e vídeo ou mediante a lectura de partituras e outros recursos gráficos.

Con este criterio trátase de comprobar a autonomía do alumnado e a súa disposición e colaboración con outros membros do grupo, seguindo os pasos necesarios e introducindo as medidas correctivas adecuadas para lograr un resultado acorde coas súas propias posibilidades. 5. Participar activamente nalgunhas das tarefas necesarias para a celebración de actividades

musicais no centros: planificación, ensaio, interpretación, difusión, etc. A través deste criterio preténdese valorar o coñecemento do alumnado dos pasos a seguir na organización e posta en marcha dun proxecto musical, a súa iniciativa e o seu interese pola procura de solucións ante os problemas que poidan xurdir. 6. Explicar os procesos básicos de creación, edición e difusión musical considerando a

intervención de distintos profesionais. Este crítico pretende avaliar o coñecemento do alumnado sobre o proceso seguido en distintas producións musicais (discos, programas de radio e televisión,cine, etc.) e o papel xogado en cada unha das fases do proceso polos diferentes profesionais que interveñen. 7. Elaborar un arranxo para unha peza musical a partir da transformación de distintos

parámetros (timbre, número de voces, forma, etc.) nun ficheiro MIDI, utilizando un secuenciador ou un editor de partituras.

16

Con este criterio inténtase avaliar a capacidade do alumnado para utilizar diferentes recursos informáticos ao servizo da creación musical. Trátase de valorar a aplicación das técnicas básicas necesarias para utilizar algúns dos recursos tecnolóxicos ao servizo da música e a autonomía do alumnado para tomar decisións no proceso de creación. 8. Sonorizar unha secuencia de imaxes fixas ou en movemento utilizando diferentes recursos

informáticos. Este criterio pretende comprobar os criterios de selección de fragmentos musicais adecuados á secuencia de imaxes que se pretende sonorizar e a aplicación das técnicas básicas necesarias para a elaboración dun producto audiovisual, e pode desenvolverse en coordinación coa materia de educación plástica e audiovisual. 6.3 Procedementos e Instrumentos de Avaliación. ¿Como avaliar?

− PROCEDEMENTOS DE APRECIACIÓN:

− Observación directa do traballo diario. − Análise e valoración de tarefas. − Valoración cuantitativa do avance individual (cualificacións). − Valoración cualitativa do avance individual (anotacións e puntualizacións).

− IINSTRUMENTOS DE VALORACIÓN:

− Rúbrica da unidade. − Avaliación dos contidos, probas correspondentes. − Avaliación por competencias, probas correspondentes. − Documentos gráficos, textuais, audiovisuais. − Intervencións. − Elaboracións. − Audicións. − Partituras.

6.4 Criterios de cualificación Os requisitos mínimos para que o alumno poida ser avaliado son: - Asistencia a clase con regularidade e xustificación das posibles faltas de asistencia. - Presentación na aula do material necesario para cada actividade. 6.4.1 Criterios de cualificación trimestrais: 1- Calificacións cuantitativas: - Os resultados da avaliación na Educación Secundaria Obligatoria expresaranse mediante unha calificación cuantitativa, sin emplear decimais, nunha escala de 1 a 10, aplicándose as seguintes correspondencias: 1,2,3 o 4: Insuficente. 5: Suficente. 6: Ben. 7 u 8: Notable. 9 o 10: Sobresaínte. Para aprobar a materia, a nota media das tres evali acións terá que ser igual o maior a 5, e ningunha evaliación terá unha calificación menor a 4.

17

2. Porcentaxes de calificación nas avaliacións:

A puntuación da avaliación repartirase da maneira seguinte:

� Exame: 4 puntos . A nota mínima que se require no exame para poder facer media coas outras partes é de 4 puntos. Os exames inclúen probas prácticas (instrumental, vocal).

� Traballo diario na aula (inclúe tamén os exercicios recollidos e os deberes). 2 punto . Por cada vez que non se traian feitas as tarefas da casa terase un negativo (a suma de tres negativos restarán 0,25 puntos da nota da avalición).

� Interese e actitude (comportamento, participación...): 2 punto.

� O alumno deberá mostrar unha actitude positiva de c ara a materia que será imprescindible para aprobar a mesma.

Exames -Exame escritos ou orales. Inclúe práctica. 4 puntos 40,00%

Tarefas (clase e casa) 2puntos 20,00%

Actitude 2puntos 20,00%

Interese 2 puntos 20,00%

- Exames: Probas escritas ou orais. As probas poden ser de práctica instrumental o vocal.

- Tarefas: caderno de clase, actividades na aula o fora dela.

- Actitude: asistencia a clase, comportamento na aula (repecto polos compañeiros, o profesor, o proceso de ensinanza aprendizaxe, cuidado do material.

- Interese: disposición positiva hacia o traballo diario e participación activa e constructiva na aula.

Outras disposicións:

1. Haberá exame de recuperación das avaliacións suspensas, que terá lugar nas dúas primeiras semáns da seguinte.

2. A profesora informará ao alumnado con unha avaliación suspensa sobre os aspectos do seu rendemento que foron insuficientes, e orientarao sobre as actividades a facer. A nota obtida na proba escrita de recuperación representará o 80% da cualificación, o 20% restante corresponderá á nota acadada nos demais apartados nese trimestre.

3. En cada avaliación poderase obter unha puntación extra, que só se sumará a partir do 5, do seguinte xeito:

1. Presentación de traballos voluntarios orais ou escritos. Ata dous puntos, a partir do aprobado.

2. Actividades de grupo que se vaian realizando na clase.

4. A falta de asistencia a un exame só poderá xustificarse mediante documentacion oficial; de non existir a mesma, o exame se calificará con Insuficiente ou 0.

5. Copiar nun exame utilizando calquer medio supondrá a retirada inmediata do mesmo e a súa calificación con Insuficiente ou 0.

Outros criterios a seguir:

18

l Presentación dos exercicios e exames: se un exercicio ou exame non está correctamente presentado (boa letra, limpeza etc.) poderase descontar ata 0,5 puntos da cualificación global.

l Ortografía : poderase descontar ata 0’05 por cada falta de ortografía, acento etc.

Só se fará este desconto até un máximo de 1 punto.

6.4.2. Criterios para determinar a cualificación final: Avaliación final ordinaria do mes de xuño:

− Cualificación final: obterase da media das tres avaliacións trimestrais.

− Superación da materia: terá lugar cando a puntuación do alumnos sexa igual o superior a 5 puntos.

Avaliación final extraordinaria do mes de setembro: - Cualificación final: os alumnos que non superen a materia na avalición ordinaria do mes de xuño, poderán realizar unha proba no mes de setembro, segundo o calendario e horario fixado polo Centro, que será cualificada de 0 a 10 puntos. - Superación da materia: terá lugar cando, despois de efectuar o redondeo, se é o caso, a puntuación obtida sexa igual ou superior a 5 puntos. 6.5 Plans de traballo para a superación da materia pendente Os alumnos da ESO que promocionaron o curso segui nte coa materia avaliada negativamente, deberán poñerse en contacto ca profesora para que lle proporcione un conxunto de actividades mediante as cales se traballarán os contidos mínimos. Ás actividades dividiranse en dous bloques. Un primeiro bloque, deberá entregarse con anterioridade ao remate do mes de decembro e un segundo, con anterioridade ao remate do mes de marzo. Despois da entrega de cada bloque de actividades terán que realizar unha pequena proba, sobre os contidos traballados en cada un dos bloques. A parte práctica avaliarase nas horas de titoría de alumnos pendentes que estableceremos para o curso. No caso de obter unha cualificación negativa (inferior a 5) na corrección das actividades propostas e ademais non ter superada a proba de avaliación de contidos de cada un dos bloques, o alumno deberá facer unha proba final en maio. No caso de non superar a materia polos procedementos anteriores o alumno terá dereito a unha proba extraordinaria en setembro na que se avaliarán os contidos mínimos esixibles do curso que ten que superar. Valoración das actividades: - Cumprimento dos prazos de entrega. - Presentación das actividades (limpeza, ortografía, redacción) - Coherencia e claridade no contido. - Correcta aplicación dos contidos mínimos. - Correcto desenvolvemento das actividades de carácter práctico. 2. ATENCIÓN AO ALUMNADO

19

Durante o curso establecerase unha hora de titoría a semana para atender o alumando coa materia pendente, sempre que o precise, e resolver así dúbidas que poideran ir surxindo na propia resolución das actividades propostas. Hora de Titoria: xoves 11:15/11:40

3. PRAZOS DE ENTREGA DAS ACTIVIDADES E CALENDARIO DAS PROBAS PRAZOS DE ENTREGA: 2º Eso: Primer bloque da materia: 18 de decembro. Segundo bloque da materia: 18 de marzo. 3º Eso: Primer bloque da materia: 18 de decembro. Segundo bloque da materia: 11 de marzo. CALENDARIO DAS PROBAS: Proba primer bloque da materia: 11 de xaneiro. Proba segundo bloque da materia: 4 de abril. Proba de maio: 20 de maio. Proba extraordinaria setembro (pendente de confirmar). 6.6 Deseño da avaliación inicial e medidas a adoptar conforme os resultados. A avaliación inicial ten lugar o comezo do proceso de ensino aprendizaxe e permite obter información sobre a situación incial dos alumnos para comparala cos coñecementos que posúen ao finalizar o traballo. A información recollida permite a exploración e coñecemento de cada un dos alumnos sobre: - O grado de adquisición dos prerrequisitos de aprendizaxe. Se se comproba que a mayoría dos alumnos descoñecen un determinado requisito, o seu estudo deberá incluirse no proceso de ensinanza previsto para todo o grupo-clase. En cambio, se só é unha minoría, será necesario arbitrar os mecanismos de compensación diversificados. De outro lado, é necesario distinguir entre prerrequisitos que no se coñecen e prerrequisitos que só se deben recuperar. - Das ideas alternativas o modelos espontáneos de razoamento e das estratexias espontáneas de actuación. - Das actitudes e hábitos adquiridos con relación ao apredizaxe . - Das representacións que se faen das tareas que se lles proponen.

As actividades para a avaliación inicial estarán relaciodas coa motivación e activación de coñecementos previos:

1. Preguntas orais.

2. Pautas de observación.

3. Cuestionarios.

4. Preguntas escritas.

Modelo de avaliación inicial (cuestionario, preguntas escritas) 2º ESO:

1. Enche o seguinte cuestionario:

• Vas á Escola de música ou Conservatorio?

• En caso afirmativo, cantos anos levas estudando música?

20

• Cal é o instrumento que tocas ( frauta, placas). No teu nivel de placas, frauta dolce, de 0 a 10, cal é a puntuación que che pondrías?

• En unha escala de 0 a 10 indica o grado de interese que ten para ti a materia de música.

• Que é o que che resulta máis difícil na materia de música.

• Que é o que che resulta máis fácil na materia de música.

• Que cousas che gustaría facer neste curso dentro da materia de música.

2. Contesta as preguntas seguintes:

• Cales son as calidades do son.

• Que é o ritmo na música.

• Nombra as notas musicais.

• Escribe o nome das familias nas que se organizan os instrumentos musicais.

• Que son as figuras. Debuxas por orde.

• A que chamamos compás en música.

• Que significa “allegro”.

• En que grupos se clasifican as voces musicais.

• Debuxa sobre o pentagrama a escala de Do.

_______________________________________ _______________________________________ _______________________________________ _______________________________________ _______________________________________

- Debuxa sobre o pentagrama varios tipos de compás. ___________________________________ _______________________________________ _______________________________________ _______________________________________ _______________________________________

Medidas a adoptar como consecuencia dos resultados da avaliación inicial:

5. Plantear actividades de reforzo.

6. Ofrecer un repertorio acorde ós gustos musicais do alumnado.

7. Correxir actitudes e hábitos adquiridos co relación ao apredizaxe.

6.7 Indicadores de logro para avaliar o proceso do ensino e a práctica docente.

A valoración sobre a actuación cos alumnos e sobre os aspectos que teñen que ver coa programación levarase a cabo a partir dunha serie de preguntas que resolveremos a partir de enquisas referentes a diferentes ámbitos, a partir das cales realizaranse indicadores.

-Ámbitos:

1- Materiais utilizados.

2- Planificación das actividades.

3- Motivación do alumnado.

4- Participación das familias.

5- Utilización das TIC.

21

6- Atención a diversidade.

7- Inclusión de temas transversais.

8- Actividades de carácter interdisciplinar.

9- Porcentaxe de aprobados.

10- Tasa de recuperación de pendentes.

11- Índices de satisfacción dos alumnos.

-Instrumentos de recollida de datos:

1- Follas de rexistro.

2- Diario de aula.

3- Cuestionarios e enquisas.

-Modelo de enquisa referente o ámbito da atención a diversidade:

1- Por norma, doi explicacións xerais.

2- Tengo en conta a diversidade a hora de facer a programación.

3- Tanto nas actividades como nos exames, realizamos unhos exercicios máis sinxelos e unhos máis compricados que outros.

4- Utilizo diferentes instrumentos de avaliación.

7. MATERIAIS E RECURSOS DIDÁCTICOS

-Impresos: ·Libro de texto. ·Diccionarios de música. ·Outros materiais de apoio editados: láminas, guías de audicións, xogos...

·Ficheiro que pode ser obxecto de revisión trimestral no que se poderán incluir as seguintes seccións: ·Teoría (caracterísitcas de la época, compositoes,etc.). ·Audición ·Partitura ·Comentario, crítica ·Glosario de términos musicais. -Audiovisuais: ·Reproductor de vídeo ou DVD ·Equipo de son ·Proxector. -Informáticos: ·Ordenador. ·Programas de sofware. -Instrumentos: ·Cada alumno deberá dispor dunha frauta de dixitación alemana porque é a mais sinxela de tocar e porque seguramente xa a utilizaron

22

e na educación Primaria. Prefírense de material de plástico polo seu baixo coste económico e pola súa facilidade para tesituras agudas.

·Instrumental Orf. 8. TRANSVERSALIDADE 8.1 Educación en Valores

O artigo 6º do Decreto 133/2007 di que sen prexuízo do tratamento específico nalgunhas das materias da etapa, a comprensión lectora, a expresión oral e escrita, a comunicación audiovisual, as tecnoloxías da información e a comunicación e a educación en valores traballaranse en todas elas. Tratándose a música dun área en gran medida procedimental e tendo en conta que nos contidos é fundamental a edución en valores, os Temas Transversais se insertarán no desenvolvemento das Uniddes Didácticas. En todas ás Unidades Didácticas desta Programación se deseñan actividades para o desenvolvemento destes proxectos e para fomentar a educación en valores integrándoos cos contidos propios da Educación Musical. Ademais de coidar escrupulosamente o emprego da linguaxe no sexista e de revisar os texots e ilustracións para que non contengan elemento algún que poida atentar contra a igualdade, a tolerancia, ou calquera dos dereitos humanos, o proxecto plantea directamente aqueles Temas Transversais ós que os contidos desenvolvidos se prestan especialmente. - Educación ambiental O coñecemento do entorno e súa implicaición nel mediante as manifestacións musicais. A potenciación das relacións humanas, respeto mutuo, tanto das persoas como das produccións sonoras. O estudio da contaminación acústica e do nivel de ruidos a través de debates, o estudioda lexislación sobre permisividad de ruidos e contaminación acústica. -Educación para a saúde O corpo debe enterderse como unha entidade que hai que coidar e respetar. Na área de música tratase o tema de xeito especial a través da educación psicomotriz, co ritmo e a danza, o coidado do aparato fonador, o oído e o control da respiración. A educación musical axuda a manter o equilibrio psicofísico. -Educacción para a Igualdade de Oportunidades A participación nas actividades da aula favorece a integración da igualdade así como o respeto entre todos ó manifestarse artísticamente. Existe ademais unha igualdade no reparto de tarefas e rsponsabilidades. As habilidades e destrezas non veñen condicionadas nunca polo sexo. Por outro lado, pode ser moi interesante analizar textos históricos, letras...moitas sexista, desde a actual perspectiva de igualdade. O papel da muller na historia que hoxe comeza a desvelarse, debe ser visualizado por todo o alumnado. -Educación da persoa consumidora. Nesta área conseguese o desenvolvemento da capacidade crítica ante as produccións musicais, frente á publicidades e dirixismo das multinacionais do disco e ter un criterio propio para valorar á musica e discernir entre as ofertas dos concertos e discos. Ademais o currículo desta materia está destinado, en gran parte, a educar á sensibilidade cara músicas que non son aceptadas habitualmente polo alumnado, evitando así a manipulación da sociedade de consumo.

23

-Educación para a Paz. O longo das Unidades Didácticas se trata de xeito insistente o respeto ás persoas e ó grupo e a convivencia nas actividades. A educación musical ademais, favorece o desenvolvemento da sensibilidade que facilita as relacións humanas. O coñecemento da música en tódolos país países e culturas é u medio de acercarse a eses pobos e favorecer ás realacións entre tódolos homes e mulleres. -Educacion vial. Si se educa na convivencia e no respeto, conseguirase que non sexan transgredidas as normas de tráfico. A educación psicomotriz serve entre outras cousas, para saber situarse no espacio e tempo e iso favorece o desplazarse con maior precisión. A conciencia sobre a contaminación acústica axuda a evitar ós ruidos innecesarios do tráfico. -Educación moral e cívica. É precisa para facer unha sociedade mais xusta e solidaria. A educación non só consiste en adquirir coñecementos, senón en facer persoas completas o que se logra a través do desenvolvemento de todo tipo de capacidades, a través dos procedementos e actitudes. O artigo 6º do Decreto 133/2007 di que sen prexuízo do tratamento específico nalgunhas das materias da etapa, a comprensión lectora, a expresión oral e escrita, a comunicación audiovisual, as tecnoloxías da información e a comunicación e a educación en valores traballaranse en todas elas. En todas ás Unidades Didácticas desta Programación se deseñan actividades para o desenvolvemento destes proxectos e para fomentar a educación en valores integrándoos cos contidos propios da Eduación Musical. 8.2 Proxecto Lector de Centro Os centros educativos deberán elaborar e incluír nos seus PEC, proxectos lectores que integren todas as actuacións do centro destinadas ao fomento da lectura e da escritura e á adquisición das competencias básicas. A dedicación dun tempo mínimo diario para a lectura faise viable a través da inclusión de actividades de comprensión e fomento da mesma nas Unidades Didácticas e pode completarse cos denominados “momentos de vacío”; tempos mortos que ponden aproveitarse para a lectura. Preparación de guions previos á lectura de libros recomendados, que advirten sobre ó interés de determinados aspectos. Entre as actividades que engloban a todos os Departamentos temos, por exemplo, a posible da realización dun vocabulario específico de cada área, co cal realizarase un proxecto común o “Pasapalabra interdisciplinar”. A formación da lectura comprensiva esixe un traballo progresivo e continuado. Traballarase con todo tipo de textos: literarios, expositivos, xornalísticos, publicitarios, gráficos; en soporte impreso ou electrónico. Incidirase na identificaión da finalidade da lectura e na forma de exustar a lectura ao obxectivo en cada ocasión. Actividades de lectura: 2º ESO Unidade 1: - Lectura de textos sobre a música que nos rodea. A escoita Unidade 2: - Lectura de textos sobre o mundo do sons Unidade3: - Lectura de textos sobre a danza e improvisación

24

Unidade 4: - Lectura de textos sobre o ritmo Unidade 5: - Lectura de textos sobre o estilo musical Unidade 6: - Lectura de textos sobre a clasificación dos instrumentos Unidade 7: - Lectura de textos sobre o canto Unidade 8: - Lectura de textos sobre interpretación vocal e composición vocal Unidade 9: - Lectura de textos sobre as texturas musicais Unidade 10: - Lectura de textos sobre as formas musicais Unidade 11: - Lectura de textos sobre a interpretación en concerto 3º ESO Unidade 1: - Lectura de textos sobre as distintas definicións de “música”. Sobre os usos e abusos da música Unidade 2: - Lectura de textos sobre a melodía, armonía, timbre Unidade3: - Lectura de textos sobre o contexto histórico cultural do Medievo Unidade 4: - Lectura de textos sobre o contexto histórico cultural do Renacemento Unidade 5: - Lectura de textos sobre o contexto histórico cultural do Barroco Unidade 6: - Lectura de textos sobre a contexto histórico cultural do Neoclasicismo Unidade 7: - Lectura de textos sobre o contexto histórico cultural do Romanticismo Unidade 8: - Lectura de textos sobre contexto histórico cultural do Século XIX Unidade 9: - Lectura de textos sobre o contexto histórico cultural do Século XX Unidade 10: - Lectura de textos sobre a Música Contemporánea Unidade 11: - Lectura de textos sobre a interpretación en concerto 4º ESO Unidade 1: - Lectura de textos sobre a o son e a natureza. A musicoterapia Unidade 2: - Lectura de textos sobre as audiencias, as produccións radiofónicas. Unidade3: - Lectura de textos sobre o papel da música na publicidade e na televisión

25

Unidade 4: - Lectura de textos sobre o concerto musical Unidade 5: - Lectura de textos sobre a mùsica no cine, o musical Unidade 6: - Lectura de textos sobre a música de jazz Unidade 7: - Lectura de textos sobre o contexto histórico cultural do romanticismo Unidade 8: - Lectura de textos sobre as distintas profesións ligadas á música Unidade 9: - Lectura de textos sobre a música en Internet Unidade 10: - Lectura sobre a influencia da música no noso cerebro 8.3 Plan de Integración das TIC Así mesmo e coa finalidade de que as TIC se incorporen como un recurso máis ós procesos educativos, cada centro deberá elaborar e incluir no PEC un plan de integración das TIC que implique un cambio metodolóxico e unha adaptación á realidade para o mellor aproveitamento das posibiliddes que as TIC ofertan. Cada plan deberá recoller uns obxectivos ( p.ex. fomentar a páxina web do centro, impulsar a comunicación con outros centros, utilizar o ordenador como medio de creación, consultar e obter información a través das TIC, mellorar a proposta pedagóxica do profesorado e a súa práctica docente...). Entre as medidas propostas para alcanzar os obxectivos do Plan de Integración das TIC sinalamos duas fundamentais: Utilización da sala de ordenadores do Centro Educativo e a Biblioteca como centro de recursos multimedia, para buscar información puntual, confecionar traballos, realizar audicións... Actividades de contribución o Proxecto:

− Utilización da sala de ordenadore do Centro para traballar con diversos programas editores: Encore, Sibelius.

− Utilización da Biblioteca como centro de recursos multimedia, para buscar información puntual, confeccionar traballos, realizar audicións.

− Utilización da sala de ordenadores do Centro para traballar con programas de acompañamento musical, tipo Band in a box.ç

− Utilización da sala de ordenadores do Centro, para vía internet, ter entrada a diversas páxinas de interese que nos permitar facer actividades diversas, por

exemplo, a utilización dun piano virtual on-line, a experimentación con timbres, ritmos, armonías, etc 8.4 Relación da música con outras materias: Interdisciplinalidade.

1. Ciencias da Natureza.

As manifestacións sonoras cáptanse polo sistema auditivo e o aparato fonador permítenos emitir sons. Ámbolos dous son obxecto de estudio da anatomía o mesmo que o aparato respiratorio, as características do son, a súa produción, propagación e os medios polos que se transmite.

2. Educación Física.

O control da respiración e o desenvolvemento dunha grande capacidade pulmonar é importante para unha boa interpretación coa frauta e unha correcta emisión da voz. A preparación física permite desenvolve-la coordinación entre as diferentes partes do corpo, tan importante na interpretación instrumental e corporal no movemento, danzas...así como para un axeitado control e uso do espacio.

26

3. Ciencias sociais Xeografía e Historia.

O longo da historia houbo unha evolución das sociedades, do seu pensamento, valores, estética, técnica...Toda obra musical é froito do contexto sociocultural da época en que se creou, sendo de gran axuda para entende-la historia, o mesmo que resulta imprescindible o coñecemento da historia, cultura e sociedade dunha época para comprende-la súa música. Cando estudadmos músicas doutras culturas, tamén obordámo-las súas ubicacións xeográficas, o cal resulta esencial para comprende-las manifestacións étnicas e a súa estética.

4. Matemáticas.

A música é unha linguaxe abstracta que se constrúe sobre un sistema de equivalencias rítmicas e proporcións interválicas que se crean a partir de operacións matemáticas. Esta interrelación fai que o estudo das matemáticas axude a aprendizaxe da música e viceversa. Ambas ciencias están en continua interacción ó relacionar equivalencias numéricas (figuras, silencios), a representación gráfica e o traballo con formas, a proporcionalidade espazo-tempo (ritmo, exercicios de escritura musical), formas de expresión e razoamento matemático.

5. Linguas e Literatura.

A música e unha linguaxe universal, un sistema de comunicación non verbal que actúa conxunta ou independentemente do sistema lingüístico e que posúe unha gran importancia na comunicación cotiá. Existe unha gran relación entre linguas, literatura e música, desde o estilo periodístico empregado nas críticas dos concertos ata as grandes obras poéticas que poden ir unidas ó linguaxe musical. Ademáis contribúe a enriquece-los intercambios comunicativos mediante as cancións e as obras vocais en distintas linguas.

6. Tecnoloxía.

Os avances tecnolóxicos constitúen unha das vías fundamentais da comunicación influíndo sobre os hábitos musicais. A relación entre tecnoloxía e música é importante para entende-la linguaxe dos medios de comunicación e permanecer integrados na sociedade. A relación coa música se centra na construcción de instrumentos musicais e na manipulación de aparatos de gravación, reprodución e xeración de son.

9. ATENCIÓN A DIVERSIDADE 9.1 Relación con estudos musicais extraescolares

O seu coñecemento musical ao ser superior ao resto dos compañeiros require atención por parte do profesorado, traballando apartados específicos de interese para o devandito alumno relacioado coas didácticas do resto do grupo. Ademaís o seu papel dentro da aula pode ser útil pola súa achega de coñecementos musicais e proximidade dos seus compañeiros. Por outra banda, a realización de actividades de ampliación será o habitual e nas actividades onde se requira a participación co instrumento propio axudará aos demais tamén a achegarse ao coñecemento dos instrumentos musicais e da música en xeral. Unha maneira de motivar a este tipo de alumnado é dándolle máis responsabilidade como dirección de pequenos grupos na interpretación, ademais logra espertar o interese pola música dos seus propios compañeiros facéndolles ver que é alcanzable a calquera idade.

27

9.2 Alumnado repetidor

Para o alumnado que teña a materia pendente e pasara de curso, establecerase o plan de traballo a principio de curso e será responsable do seu seguimento a Xefatura de Departamento. Neste farase constar os Contidos Mínimos Esixibles, así como os Criteiros de Avaliación. O alumnado será atendido cando o considere sexa necesario.

9.3 Alumnado con necesidades específicas de apoio educativo A actual lexislación Lei Orgánica 2/2006 de Educación do 3 de maio, dispón no seu título II (Equidade na Educación) os aspectos relativos á atención do alumnado con necesidade específica de apoio educativo (N.E.A.E.), que inclúe ós alumnos que requiren unha atención educativa diferente da ordinaria, por presentaren necesidades educativas especiais debido a: dificultades específicas de aprendizaxe, altas capa cidades, incorporación tardía ó sistema educativo ou condicións persoais ou de historia escolar . En todo momento debemos contar coas peculiaridades e diferenzas reais que caracterizan a cada un dos alumnos. As medidas a tomar inclúen segundo a necesidade: reforzo e ampliación, apoio ou agrupamentos específicos, dive rsificación curricular e adaptacións curriculares . Para elaborar este apartado tamén se consultou lexislación precedente como a orden do 6 de outubro de 1995 pola que se regulan as adaptacións curriculares, a ordendo 28 de outubro de 1996 que aborda a sobredotación e a orden do 20 de febreiro do 2004 pola que se establecen as medidas de atención ó alumnado extranxeiro. O alumnado debe estar inmerso nun clima de comprensión que valore os grandes e pequenos logros. Hai que ter claro que non se pretende preparar músicos profesionais si non colaborar na formación integral dos xoves. Na área de música atiéndese á diversidade do alumnado de diferentes xeitos:

- Diversificase a información conceptual para que cada grupo, segundo o criterio do profesor, poida elixir os apartardos mais axeitados.

- Asumense as diferencias no interior do grupo e propoñense exercicios de diversa dificultade de execución.

- Distinguense os exercicios que se consideran realizables pola maioría do alumnado.

- Facilitase a avaliación individualizada no que se fixan as metas co alumno ten que alcanzar a partires de criterios derivados da súa propia situación inicial.

O obxecto das medidas a tomar con estes alumnos é proporcionarlles unha resposta axeitada en función das súas necesadidades, tendo en conta as súas limitacións e buscando sempre que dita resposta se alonxe o menos posible das que son comunes ó resto do alumnado. Os alumnos con Necesidades Educativas Especiais beneficiaranse dun tratamento individualizado a través das seguintes Adaptacións Curriculares: - Cambios metodolóxicos. - Modificacións no tempo de consecución dos obxectivos. - Adecuacións nos criterios de evaluación en función das dificultades específicas. O maior o menor alonxamento do currículo básico dependerá da avaliación e diagnóstico previo realizado polo Departamento de Orientación. Por outra parte, na clase de música é normal que se realicen agrupamentos do alumnado para a execución de diversas tarefas (creatividade, práctica instrumental...) o que pode propociar a inclusión destes alumnos no seo dun grupo mais compensado. No caso de que algúns presenten algún tipo de discapacidade física pódese precisar:

− Unha adapatación dos recursos materiais, tales como baquetas e instrumentos, asentos así como a súa ubicación e colocación na aula.

28

− Unha adecuación dos elementos do currículum cunha reformulación dos obxectivos, adaptando os contidos e criterios de avaliación.

Considero Adaptacións Curriculares os cambios que se produzan na programación para atender a individualidade dos alumnos. Con antelación, o Departamento, ó establecer cada adaptación, establecerá tamén a estratexia a seguir co alumno ou alumna. É decir, se fixará en aspectos como en que agrupamento traballa mellor, que tempo permanece concentrado, que autoconcepto ten, etc. Imos diferenciar dous modelos de respota en función das distintas situacións que podemos atopar:

a) Adaptacións Curriculares para alumnado con NEE por exceso ou defecto: ACI (Adaptación Curricular Individualizada).

b) Adaptacións sobre a programción didáctica xeral . Son adaptacións non significativas que afectan a: actividades, metodoloxía, materiais e instrumentos de avaliación

9.4 Alumnado con integración tardía no sistema educativo español Engloba ó alumnado extranxeiro, de diferentes etnias ou de desarraigo social. Nos primeiros, os problemas veñen dados polas costumes propias da súa cultura. En ocasións, o rexeitamento deste tipo de alumnado a certas actividades ven dado polas costumes da súa etnia, de maneira que un feito do más corrente na aula pódelles supor un gran obstáculo. Por iso, coidaranse as actividades plantexadas, intentando aproveitar seus coñecementos sobre determinados aspectos do currículo e incluíndoos ó tratar de que toda a clase conoza as peculiariades da música do su país de orixe. No caso de que a barreira do idioma sexa moi grande, resaltaranse mais aspectos de vocabulario e de tipo procedimental que outros que os alonxen do grupo. 9.5 Alumnado con altas capacidades O tratar á formación musical en superdotados hai que ter en conta que é necesaria unha explicación que poida parecer lóxica e coherente para as actividades a realizar. A capacidade intelectual deste alumnado pide continuamente a xustificación do por qué se efectúa cada exercicio. Por outra parte, súa afición a cuestión de índolo intelectualista lles orienta cara unha lectura musical con atención preferente as súas necesidades, pero á vez facéndolle participar nas actividades de conxunto, como cantar e tocar. No referente a práctica instrumental, o alumnado atopa unha boa maneira de comunicarse consigo mesmo e cos demais, liberando a tensión e irritabilidade que súa situación lles produce. Débese ter enconta que non tódolos instrumentos son axeitados, pois poden sentirse ridículos tocando negras nunha caixa china e entusiasmarlles a idea de interpretar unha tarefa que implique maior complicación. A pesar do dito, xeralmente non posúen unha mayor aptitude ante o feito musical, a menos que se trate de persoas con talento específico. No caso dos talentosos require un mayor coidado. Case sempre a detección precoz os leva a estudiar música dende temprana idade. É frecuente que se orienten de xeito decidido cara algún instrumento. Para estos casos, a adaptación curricular debe basearse no xa exposto para superdotados, mais sumando que, de xeito contínuo ou de cando en vez, a práctica instrumental en gupo requira da súa participación co instrumento propio de estudio. Resulta altamente motivadora a realización de pequenos concertos ou audicións en clase ou no centro. 10. ACTIVIDADES EXTRAESCOLARES E COMPLEMENTARIAS A programación de Actividades Extraescolares e Complementarias contribúen a un enriquecimento añadido o desenvolvemento do curriculo ordinario. As complementarias serán obligatorias e avaliables, mentres que as extraescolares serán voluntarias e non avaliables. Todo iso, dependerá do interese do alumnado e do presuposto asignado para as actividades. Entre as posibilidades temos:

29

- Asistir a algún dos concertos que teñen lugar no Auditorio de Galicia dentro do ciclo dos Concertos Didácticos.

- Posibles excursións para visitar museos, monumentos históricos...

- Breve concerto do alumnado en datas sinaladas: Nadal, fin de curso...

- Participar xunto con outros departamentos (plástica, lengua....) no montaxe de actividades que requiran música, por exemplo: obras de teatro con música incidental.

11. REVISIÓN DA PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA E moi importante que queden establecidos os mecanimos no só para avaliar o desenrolo desta programación, senón tamén da nosa tarefa como docentes. Debemos ter en conta a porcentaxe das clases impartidas con respecto as clases previstas no calendario escolar, así como a porcentaxe de unidades traballadas ó longo do curso con respecto as previstas na programación. Ao final do proceso educativo nos faremos as seguintes preguntas co fin de corrixir a programación en aqueles aspectos nos que fallamos:

1. Cales son os obxectivos que se acadaron e cales non? 2. Traballáronse todos os contidos? 3. A metodoloxía foi axeitada? 4. Os procedementos de avaliación foron correctos? 5. As actividades foron o suficientemente variadas? 6. Planificouse o tempo adecuadamente? 7. Os recursos foron motivadores?

12. CONSTANCIA DE INFORMACIÓN AO ALUMNADO O comenzo do curso escolar informarase ao alumnado dos seguintes aspectos de interese para ó mesmo: - Procedementos e instrumentos de avaliación. - Criterios de cualificación. - Mínimos esixibles. - Plans de traballo para a superación da materia pendente. - Plan de reforzo da materia para o alumnado repetidor. 13. PROGRAMACIÓN ESO LOE

Música

2º ESO

1. SECUENCIACIÓN E TEMPORALIZACIÓN DOS CONTIDOS EN UNIDADES

Contamos con 67 sesións aproximadamente, que son as que realmente se veñen impartendo nun curso académico de segundo da ESO, tendo en conta que na Comunidade Autónoma de Galicia, por lei, vimos tendo 2 sesións semanais e tendo en conta o calendario escolar do curso 2015-16.

A duración das unidades variará en función das súas necesidades e das capacidades do alumnado (estarán comprendidas nun período non superior a 8 sesións).

Primer Trimestre:

30

- Unidade 1: Cualidades do son. - Total sesións: 5. - Unidade 2: Cualidades do son: a altura. - Total sesións: 5. - Avaliación U.D. 1-2: 1 sesión.

- Unidade 3: Cualidades do son: a duración. - Total sesións: 6. - Unidade 4: Cualidades do son: a intensidade. - Total sesións: 6.

- Avaliación U. D. 3-4: 1 sesión.

Segundo Trimestre:

- Unidade 5: Cualidades do son: o timbre. - Total sesions: 9 - Unidade 6: A organización do son: ritmo, melodía, textura. - Total sesións: 9

- Avaliación U.D. 5-6: 2 s Tercer Trimestre:

- Unidade 7: A estructura da música: a forma musical. Total sesións: 9 - Unidade 8: O contido e a función da música: o xénero musical. - Total sesións: 9.

- Avaliación U.D. 7-8: 2 sesións. Avaliación Final: 1 sesión. 2. MÍNIMOS ESIXIBLES PARA SUPERAR A ASIGNATURA Obxectivos mínimos - Distinguir as principais cualidades do son. - Comprender os elementos básicos da linguaxe musical. - Ler e interpretar, coa voz, os instrumentose ou movemento, fórmulas e fragmentos de música escrita utilizando ás figuras rítmicas elementais e comprendendo a relación grafía- música. - Distinguir a existencia de diferentes planos (melodía, ritmo,textura, grupos de instrumentos, voces), na música, así como indicacións de tempo e dinámica. - Colaborar, na medida das súas posiblidades, na organización, planificación e execución das actividades musicais propostas. - Recoñecer os principais tipos de instrumentos musicais. Contidos Mínimos - As calidades do son. - Os elementos básicos da linguaxe musical. - Os xéneros musicais. - Os tipo de voz. - As texturas. - Os instrumentos e a súa clasificación.

31

- As formas musicais.

Criterios Mínimos - Distinguir as principais cualidades do son. - Ler e interpretar fragmentos musicais sinxelos. - Distinguir nunha obra musical os distintos tipos de voces. - Relacioar os elementos básicos da linguaxe musical coa súa grafía (compás,

indicacions de expresión, etc). - Recoñecer os distintos tipos de melodías. - Recoñecer os principais tipos de texturas. 3. UNIDADES DIDÁCTICAS UNIDADE DIDÁCTICA 1 O son. Calidades do son OBXECTIVOS DIDÁCTICOS Con esta unidade pretendemos que o alumno logre os seguintes obxectivos:

1- Coñecer o son como fenómeno físico. 2- Apreciar o son e o silencio como constituyentes do feito musical. 3- Tomar conciencia dos problemas creados pola contaminación acústica e as súas consecuencias. 4- Experimentar co son, o ruído e o silencio como medios de expresión musical e persoal. 5- Utilizar a voz, o corpo, obxectos e instrumentos musicais para investigar as distintas calidades do son e enriquecer as súas posibilidades de expresión. 6- Identificar as calidades do son e a súa representación con grafías alternativas.

CONTIDOS

1- O son 2- Como se produce 3- Como se propaga 4- Como oímos 5- Diferenza entre son e ruído 6- O silencio 7- O silencio na música 8- O silencio na sociedade actual: a contaminación acústica 9- Calidades do on. 10- Grafías alternativas 11- Grafías para a altura 12- Grafías para a duración 13- Grafías para a intensidade 14- Grafías para o timbre

CRITERIOS DE AVALIACIÓN Ao finalizar esta unidade os alumnos deberán ser capaces de:

1- Recoñecer auditivamente as distintas calidades do son utilizando a linguaxe técnica apropiado. 2- Identificar e describir mediante o uso de distintas linguaxes as distintas calidades do son

32

como elementos básicos da obra musical. 3- Identificar no ámbito cotián situacións nas que se produce un uso indiscriminado do son, analizando as súas causas e propoñendo posibles solucións. 4- Utilizar as grafías alternativas no contexto das actividades do aula como apoio á audición, a interpretación e a creación.

SUXESTIÓNS METODOLÓGICAS

1- Investigación sobre os fenómenos de produción e propagación do son en situacións da vida cotiá. 2- Representacións gráficas das diferentes ondas sonoras manexando os aspectos básicos da acústica do son. 3- Traballo do vocabulario básico relativo ás calidades do son para a descrición do feito sonoro e para enriquecer 4- as súas posibilidades de comunicación. 5- Xogos de adivinación de sons traballando a concentración e a memoria auditiva e a utilización de distintos 6- 7-6- recursos de expresión musical. 7- Representacións gráficas espontáneas e de movemento dos distintos sons. 8- Debate e reflexión sobre o exceso de ruído e o uso indiscriminado da música co fin de xerar hábitos saudables. 9- Desenvolvemento das habilidades relacionadas coa interpretación e a creación musical para favorecer a autoconfianza, a conciencia das súas propias posibilidades e a práctica de actitudes abertas, desinhibidas e respetuosas.

COMPETENCIAS BÁSICAS DOS ALUMNOS

Competencia básica

Descrición xeral Indicadores de seguimiento

Competencia en comunicación

lingüística

- Enriquecer os intercambios comunicativos. - Adquirir e usar un vocabulario musical básico.

- Utilizar a terminología musical adecuada para realizar unha correcta exposición falada dos traballos realizados

Tratamento da información e

competencia dixital

- Usar os recursos tecnolóxicos no campo da música. - Usar produtos musicais e a súa relación coa distribución e os dereitos de autor.

- Utilizar con autonomía algúns dos recursos tecnolóxicos dispoñibles, valorando os beneficios que aporta a súa utilización, usando Internet adecuadamente para a procura de información.

Competencia social e cidadá

- Participar en actividades musicais de distinta índole. - Participar en experiencias musicais colectivas para expresar ideas propias, valorar a dos demais e coordinar as accións. - Coñecer a ampla variedade de músicas, tanto do pasado como do presente para favorecer a comprensión de diferentes culturas e valoración da sociedade en que se vive.

- Coñecer e valorar as principais manifestacións musicais (tradicional, popular, actual) así como os seus representantes máis significativos situándoos no seu contexto.

33

Competencia cultural e artística

- Fomentar a capacidade de apreciar, comprender e valorar críticamente diferentes manifestacións musicais. - Potenciar actitudes abertas e respetuosas e ofrecer elementos para a elaboración de xuízos. - Adquirir habilidades para expresar ideas, experiencias ou sentimentos de forma creativa. - Estimular a imaxinación e a creatividade.

- Analizar e determinar mediante a audición de distintas obras musicais, escoitadas previamente no aula, a época ou cultura á que pertencen. - Participar nas actividades de interpretación en grupo.

Competencia para aprender a aprender

- Potenciar capacidades e destrezas para a aprendizaxe guiada e autónomo. - Motivar para alcanzar os obxectivos propostos desde a autoconfianza no éxito da propia aprendizaxe.

- Identificar no ámbito cotián situacións nas que se produce un uso indiscriminado do son, tomando conciencia dos erros cometidos.

UNIDADE DIDÁCTICA 2 Calidades do son: a altura OBXECTIVOS DIDÁCTICOS Con esta unidade pretendemos que o alumno logre os seguintes obxectivos:

1- Coñecer as formas de representación gráfica convencional para a altura do son. 2- Identificar e manexar de forma autónoma nunha partitura os distintos elementos de notación relativos á altura do son para o coñecemento e goce da música. 3- Ler música no contexto das actividades do aula como apoio ás tarefas de audición, interpretación e creación. 4- Valorar a importancia da notación musical como representación do feito sonoro. 5- Recoñecer a distribución de tons e semitonos entre as notas da escala e analizar intervalos melódicos sinxelos. 6- Apreciar na audición de distintas obras musicais o traballo relativo á altura do son.7- Desenvolver as técnicas de interpretación (vocal, instrumental e de movemento) e expresión musical, tanto individuais como en grupo.

CONTIDOS

1- Elementos da linguaxe musical que determinan a altura

2- Notas 3- Escala 4- Pentagrama 5- Craves 6- Ton e semitono 7- Intervalo 8- Alteracións 9- Notas enarmónicas 10- Escala diatónica


1- Recoñecer auditivamente en diversas obras musicais o traballo da altura do son. 2- Comprender os conceptos básicos relativos á altura do son e utilizar a linguaxe técnica apropiado para describir procesos musicais e ampliar as súas posibilidades de expresión. 3- Identificar e manexar a lectura das notas no pentagrama e en clave de sol.

34

4- Discriminar auditivamente intervalos melódicos ascendentes e descendentes. 5- Recoñecer a distribución das escalas maiores e menores, e a súa sonoridad.6- Interpretar e elaborar deseños melódicos sinxelos dentro dun ámbito determinado de alturas.


1- Lectura e escritura de notas en clave de sol. 2- Xogos de relación de notas manexando intervalos de 2ª e 3ª ascendentes e descendentes. 3- Xogos de discriminación de alturas de son interpretadas coa voz ou cos instrumentos do aula. 4- Análise do intervalo melódico inicial de distintos exemplos musicais (populares e clásicos) para afianzar o seu coñecemento e memoria auditiva. 5- nterpretación de intervalos melódicos en instrumentos de láminas mantendo as mesmas distancias desde diferentes notas de partida. 6- Entonación afinada e mantida por imitación dun son dado. 7- Discriminación auditiva de diversos exemplos musicais en tonalidades maiores e menores asociando os distintos modos con cores ou estados de ánimo. 8- Creación e escritura de melodías sinxelas sobre unha escala determinada. 9- Desenvolvemento das habilidades relacionadas coa interpretación e a creación musical para favorecer a autoconfianza, a conciencia das súas propias posibilidades e a práctica de actitudes abertas, desinhibidas e respetuosas.


Competencias básicas



lingüística


- Localizar erros en diferentes enunciados. - Ler e comprender textos traducidos.

Tratamento da información e competencia

dixital


- Utilizar con autonomía algúns dos recursos tecnolóxicos dispoñibles, para buscar información sobre A flauta máxica e Réquiem.



- Cantar pezas musicais e interpretar con instrumentos diferentes melodías.

35




Competencia para aprender a

aprender


- Practicar a lectura de notas. - Analizar intervalos. - Resolver un crucigrama con definicións musicais. - Comparar diferentes audiciones.

Autonomía e iniciativa persoal

- Desenvolver o traballo colaborativo e a habilidade para planificar e gestionar proxectos. - Desenvolver capacidades e habilidades tales como perseveranza, responsabilidade, autocrítica e autoestima.

- Crear deseños melódicos propios. - Contestar a certas cuestións sobre fragmentos musicais.

UNIDADE DIDÁCTICA 3 Calidades do son: a duración OBXECTIVOS DIDÁCTICOS Con esta unidade pretendemos que o alumno logre os seguintes obxectivos:

1. Coñercer as formas de representación gráfica para a duración do son. 2. Identificar e manexar de forma autónoma nunha partitura os distintos elementos de

notación relativos á duración do son para o coñecemento e goce da música. 3. Ler música no contexto das actividades do aula como apoio ás tarefas de audición,

interpretación e creación. 4. Valorar a importancia da notación musical como representación do feito sonoro. 5. Recoñecer e interpretar esquemas rítmicos sinxelos. 6. Apreciar na audición de distintas obras musicais o traballo relativo á duración do son. 7. Desenvolver as técnicas de interpretación (vocal, instrumental e de movemento) e

expresión musical, tanto individuais como en grupo.

CONTIDOS

1. Elementos da linguaxe musical que determinan a duración: 2. Figuras 3. Silencios 4. Compases 5. Signos de prolongación 6. Tempo.

36


1. Recoñecer auditivamente en diversas obras musicais o traballo da duración do son. 2. Comprender os conceptos básicos relativos á duración do son e utilizar a linguaxe

técnica apropiado para describir procesos musicais e ampliar as súas posibilidades de expresión.

3. Discriminar auditivamente os conceptos de pulso e acento. 4. Recoñecer os términos máis comúns referidos ao tempo musical. 5. Interpretar e identificar deseños rítmicos sinxelos binarios e ternarios. 6. Identificar e manexar a lectura de figuras e silencios en compases de 4/4, 3/4 e 2/4.


1- Xogos de equivalencias de figuras e silencios. 2- Lectura e escritura de figuras e silencios en diferentes compases. 3- Lectura rítmica de diferentes textos marcando as sílabas acentuadas e os signos de puntuación. 4- Elaboración de composicións rítmicas sobre textos determinados adecuando a acentuación e os puntos de repouso para traducilos en notación musical. 5- Interpretación de esquemas rítmicos sinxelos con percusión corporal. 6- Acompañamiento rítmico de diferentes audiciones musicais utilizando instrumentos de pequena percusión. 7- Discriminación auditiva de diversos exemplos musicais con diferentes ritmos e tempi. 8- Creación e escritura de frases rítmicas sinxelas en distintos compases.9- Desenvolvemento das habilidades relacionadas coa interpretación e a creación musical para favorecer a autoconfianza, a conciencia das súas propias posibilidades e a práctica de actitudes abertas, desinhibidas e respetuosas.


Competencia básica



lingüística




competencia dixital


- Utilizar con autonomía algúns dos recursos tecnolóxicos dispoñibles, valorando os beneficios que aporta a súa tulización, e usando Internet para a procura de información.

37









- Identificar no ámbito cotián situacións nas que se produce un uso indiscriminado do son, tomando conciencia dos erros cometidos.



- Utilizar con autonomía algúns dos recursos tecnolóxicos dispoñibles, realizando sinxelas producións audiovisuales de xeito creativo e imaginativa. - Percibir, identificar e valorar o silencio no contexto dunha interpretación en grupo.

UNIDADE DIDÁCTICA 4 Calidades do son: a intensidade OBXECTIVOS DIDÁCTICOS Con esta unidade pretendemos que o alumno logre os seguintes obxectivos:

1. Comprender o concepto de intensidade como cualidad do son. 2. Coñecer as formas de representación gráfica convencional para a intensidade do son. 3. Identificar e manexar de forma autónoma nunha partitura os distintos elementos de

notación relativos á dinámica e a expresión musical para o coñecemento e goce da música.

4. Ler música no contexto das actividades do aula como apoio ás tarefas de audición, interpretación e creación.

5. Valorar a importancia da notación musical como representación do feito sonoro. 6. Recoñecer e interpretar as diferentes indicacións de intensidade e expresión. 7. Apreciar na audición de distintas obras musicais o traballo relativo á dinámica e a

expresión musical.

38

8. Desenvolver as técnicas de interpretación (vocal, instrumental e de movemento) e expresión musical, tanto individuais como en grupo.

9. Valorar a importancia do silencio como condición previa imprescindible para a percepción e a expresión musical.

CONTIDOS

1. Elementos da linguaxe musical que determinan a intensidade.

2. Términos 3. Reguladores

CRITERIOS DE AVALIACIÓN Ao finalizar esta unidade os alumnos deberán ser capaces de: 1- Comprender os conceptos básicos relativos á intensidade do son e utilizar a linguaxe técnica apropiado para describir procesos musicais e ampliar as súas posibilidades de expresión. 2- Identificar nunha partitura as diferentes indicacións de intensidade, carácter, fraseo e articulación. 3- Discriminar auditivamente os diferentes matices dunha obra musical. 4- Recoñecer os términos máis comúns referidos á expresión musical. 5- Interpretar deseños rítmicos e melódicos con diferentes dinámicas. 6- Recoñecer auditivamente en diversas obras musicais o traballo da intensidade do son. 7- Comprender os conceptos básicos relativos á intensidade do son e utilizar a linguaxe técnica apropiado para describir procesos musicais e ampliar as súas posibilidades de expresión. 8- Identificar nunha partitura as diferentes indicacións de intensidade, carácter, fraseo e articulación. 9- Discriminar auditivamente os diferentes matices dunha obra musical. 10- Recoñecer os términos máis comúns referidos á expresión musical. 11- Interpretar deseños rítmicos e melódicos con diferentes dinámicas. SUXESTIÓNS METODOLÓGICAS

1- Xogos de pregunta e resposta con cambios de dinámica. 2- Lectura e escritura das diferentes indicacións de intensidade e expresión. 3- Lectura de diferentes adjetivos adecuando o volume e a entonación da voz ao seu significado. 4- Creación e interpretación de efectos sonoros inspirados en textos de carácter descriptivo ou en imaxes, utilizando diferentes dinámicas. 5- Interpretación de esquemas rítmicos e melódicos aplicando diferentes matices. 6- Adecuación da expresión corporal (mediante xestos ou movementos) ás distintas intensidades do son. 7- Discriminación auditiva de diversos exemplos musicais con diferentes tratamentos dinámicos. 8- Desenvolvemento das habilidades relacionadas coa interpretación e a creación musical para favorecer a autoconfianza, a conciencia das súas propias posibilidades e a práctica de actitudes abertas, desinhibidas e respetuosas.



Descr ición xeral Indicadores de seguimiento


lingüística


- Ler e comprender textos relacionados coa contaminación acústica.

39

Competencia no coñecemento e a interacción co

mundo físico

- Mellorar a calidade do medio ambiente co fin de xerar hábitos saudables. - Usar correctamente a voz e o aparello respiratorio.

- Identificar no ámbito cotián situacións nas que se produce un son. - Estudar os ambientes sonoros que che rodean.


dixital


- Investigar na rede a contaminación acústica.



- Analizar e determinar mediante a audición de distintas obras musicais, escoitadas previamente no aula, a época ou cultura á que pertencen. - Apreciar a obra Oda á alegría, patrimonio da humanidade.


aprender


- Sinalar os elementos da linguaxe musical. - Resolver un crucigrama con definicións musicais. - Saber aplicar intensidades e alturas.

UNIDADE DIDÁCTICA 5 Calidades do son: o timbre OBXECTIVOS DIDÁCTICOS Con esta unidade pretendemos que o alumno logre os seguintes obxectivos:

1- Ejercitar a correcta emisión da voz e descubrir as súas posibilidades como medio de expresión musical. 2- Afianzar as técnicas de interpretación instrumental explorando as posibilidades de diversas fontes sonoras. 3- Coñecer a clasificación dos instrumentos e voces, e as súas agrupaciones máis habituais. 4- Identificar polo seu tesitura os distintos registros vocales. 5- Identificar pola súa forma e timbre os distintos instrumentos musicais. 6- Ler música no contexto das actividades do aula como apoio ás tarefas de audición, interpretación e creación. 7- Apreciar na audición de distintas obras musicais o traballo relativo ao timbre. 8- Desenvolver as técnicas de interpretación (vocal, instrumental e de movemento) e expresión musical, tanto individuais como en grupo. 9- Participar nas actividades musicais coa disposición adecuada para a superación de dificultades e para o enriquecimiento do grupo.

CONTIDOS

1- A voz e a súa clasificación

40

2- Emisión da voz 3- Clasificación da voz 4- Agrupaciones vocales 5- Cantante solista 6- Pequenas agrupaciones 7- Coros 8- Os instrumentos e a súa clasificación 9- Clasificación segundo as familias da orquesta 10- Clasificación segundo o elemento vibratorio 11- Agrupaciones instrumentales 12- Solistas 13- Pequenas agrupaciones 14- Agrupaciones medianas 15- Grandes agrupaciones 16- Notación para o timbre


1- Comprender os conceptos básicos relativos ao timbre do son e utilizar a linguaxe técnica apropiado para describir procesos musicais e ampliar as súas posibilidades de expresión. 2- Manexar a clasificación dos instrumentos e as voces. 3- Recoñecer auditivamente os principais registros de voz. 4- Recoñecer visual e auditivamente os principais instrumentos musicais. 5- Identificar en partitura e audición as principais agrupaciones vocales e instrumentales. 6- Participar na interpretación en grupo dunha peza vocal, instrumental ou coreográfica adecuando a propia interpretación á do conxunto e asumindo distintos roles. 7- Ler distintos tipos de partituras como apoio ás tarefas de interpretación e audición.


1- Práctica da relajación e a respiración para a emisión correcta da voz. 2- Improvisaciones vocales explorando os diferentes timbres e registros de voz. 3- Improvisaciones instrumentales explorando as diferentes sonoridades dos instrumentos. 4- Discriminación auditiva de diferentes agrupaciones vocales e instrumentales. 5- Audición de obras vocales de diferentes estilos para analizar os distintos registros e usos expresivos da voz. 6- Audición de diferentes obras instrumentales para identificar os distintos timbres e as técnicas características dos principais instrumentos. 7- Utilización de fontes escritas, gráficas, audiovisuales e informáticas para o estudo dos instrumentos. 8- Desenvolvemento das habilidades relacionadas coa interpretación e a creación musical para favorecer a autoconfianza, a conciencia das súas propias posibilidades e a práctica de actitudes abertas, desinhibidas e respetuosas.





lingüística



41


competencia dixital


- Buscar información sobre a ópera da flauta máxica e a ópera Carmen.



- Coñecer e valorar as principais manifestacións musicais (tradicional, popular, actual) así como os seus representantes máis significativos situándoos no seu contexto. - Saber cantar un canon e interpretar un rock. - Construír instrumentos musicais con obxectos cotiáns.



- Debuxar e sinalar os órganos da voz. - Completar esquemas musicais. - Localizar nunha sopa de letras instrumentos, voces e agrupaciones. - Saber identificar os instrumentos en diferentes fragmentos musicais.

UNIDADE DIDÁCTICA 6 Calidades do son: ritmo, melodía, textura OBXECTIVOS DIDÁCTICOS Con esta unidade pretendemos que o alumno logre os seguintes obxectivos:

1- Escoitar unha ampla variedade de obras apreciando o seu valor como fonte de coñecemento e enriquecimiento cultural e persoal. 2- Apreciar na audición de distintas obras o traballo relativo aos principais elementos musicais. 3- Representar mediante a notación convencional esquemas rítmicos, melódicos e armónicos. 4- Discriminar ritmos binarios e ternarios, así como esquemas rítmicos concretos. 5- Recoñecer os principais elementos de composición e estructuración da melodía. 6- Recoñecer os principais tipos de textura musical. 7- Elaborar arreglos sinxelos utilizando os acordes fundamentais. 8- Desenvolver as técnicas de interpretación (vocal, instrumental e de movemento) e expresión musical, tanto individuais como en grupo. 9- Participar nas actividades musicais coa disposición adecuada para a superación de dificultades e para o enriquecimiento do grupo.

CONTIDOS

1- Ritmo 2- Ritmos básicos 3- Fórmulas rítmicas 4- Melodía 5- Escala diatónica 6- Outras escalas

42

7- Estrutura da melodía 8- Deseños melódicos 9- Harmonía 10- Consonancia e disonancia 11- Construción de acordes 12- Investimento de acordes 13- Principais acordes 14- Cadencias 15- Textura 16- Escritura horizontal (baseada na melodía) 17- Escritura vertical (baseada na harmonía) 18- O estilo musical 19- Evolución do ritmo 20- Evolución da melodía 21- Evolución da textura


1- Comprender os conceptos básicos relativos aos principais elementos musicais e utilizar a linguaxe técnica apropiado para describir procesos musicais e ampliar as súas posibilidades de expresión. 2- Identificar e describir, mediante o uso de distintas linguaxes (gráfico, corporal ou verbal) os principais elementos relacionados coa organización do son. 3- Coñecer os tipos de ritmos básicos, a distribución da escala diatónica e os seus grados fundamentais, e a construción de acordes de tríada.

4- Elaborar arreglos de pezas vocales e instrumentales sinxelas partindo de elementos rítmicos, melódicos ou armónicos.

5- Participar na interpretación en grupo dunha peza vocal, instrumental ou coreográfica adecuando a propia interpretación á do conxunto e asumindo distintos roles. 6- Ler distintos tipos de partituras como apoio ás tarefas de interpretación e audición.


1- Interpretación de ritmos con percusión corporal, textos e instrumentos. 2- Dictados rítmicos e xogos psicomotrices de apreciación rítmica. 3- Improvisación e interpretación de esquemas melódicos con fórmulas de pregunta-resposta. 4- Improvisación de esquemas armónicos sobre os grados de tónica, dominante e subdominante. 5- Representación visual dos distintos tipos de textura musical. 6- Construción de escalas maiores e menores, e de acordes tríada en estado fundamental. 7- Audición de obras de diversos estilos para recoñecer a evolución dos principais elementos musicais. 8- Desenvolvemento das habilidades relacionadas coa interpretación e a creación musical para favorecer a autoconfianza, a conciencia das súas propias posibilidades e a práctica de actitudes abertas, desinhibidas e respetuosas.





lingüística


- Saber recitar palabras. - Localizar erros nos enunciados e redactalos correctamente.

43



- Interpretar diferentes obras coa voz.


aprender


- Saber identificar fragmentos musicais. - Construír escalas e sinalar os grados de tónica, subdominante e dominante. - Interpretar un fragmento e analizar a súa estrutura e deseño.

UNIDADE DIDÁCTICA 7 A estrutura da música: a forma musical OBXECTIVOS DIDÁCTICOS Con esta unidade pretendemos que o alumno logre os seguintes obxectivos:

1- Escoitar unha ampla variedade de obras apreciando o seu valor como fonte de coñecemento e enriquecimiento cultural e persoal. 2- Apreciar na audición de distintas obras o traballo relativo aos principais procedementos de estructuración musical. 3- Representar mediante letras e musicogramas a estrutura formal dunha obra musical. 4- Recoñecer en audición os distintos procedementos de repetición e contraste. 5- Recoñecer as principais formas da música vocal e instrumental. 6- Recoñecer os principais tipos de formas simples nas audiciones seleccionadas. 7- Elaborar composicións sinxelas utilizando os principais procedementos de construcción formal. 8- Desenvolver as técnicas de interpretación (vocal, instrumental e de movemento) e expresión musical, tanto individuais como en grupo. 9- Participar nas actividades musicais coa disposición adecuada para a superación de dificultades e para o enriquecimiento do grupo.

CONTIDOS

1- A forma musical 2- Principios de construción formal: repetición e contraste 3- A representación de fórmaa 4- Tipos de formas musicais 5- Clasificación xeral 6- Formas da música vocal 7- Formas da música instrumental 8- As formas simples 9- Evolución das formas musicais


44

1- Comprender os conceptos básicos relativos á forma musical e utilizar a linguaxe técnica apropiado para describir procesos musicais e ampliar as súas posibilidades de expresión. 2- Identificar e describir, mediante o uso de distintas linguaxes (gráfico, corporal ou verbal) os principais elementos relacionados coa estructuración musical. 3- Coñecer as principais formas da música vocal e instrumental e a súa evolución na historia. 4- Recoñecer estruturas formais simples utilizando os códigos de representación apropiados. 5- Elaborar composicións sinxelas combinando seccións de repetición e contraste. 6- Participar na interpretación en grupo dunha peza vocal, instrumental ou coreográficaadecuando a propia interpretación á do conxunto e asumindo distintos roles. 7- Ler distintos tipos de partituras como apoio ás tarefas de interpretación e audición.


1- Improvisación de frases musicais organizadas en estruturas de 4 e 8 compases. 2- Xogos de improvisación alternando distintas respostas baseadas na repetición ou o contraste respecto ao modelo dado.

3- Elaboración de musicogramas para facilitar a análise formal dunha obra musical 4- Utilización de tarxetas individuais (A, B, C, A1, A2, etc.) para afianzar o recoñecemento en audición das principais formas simples.

5- Audición de obras de diversos estilos para recoñecer a evolución das principais formas musicais. 6- Desenvolvemento das habilidades relacionadas coa interpretación e a creación musical para favorecer a autoconfianza, a conciencia das súas propias posibilidades e a práctica de actitudes abertas, desinhibidas e respetuosa





lingüística


- Coñecer as expresións musicais coloquiales.



- Escoitar e Interpretar obras musicais.



- Saber analizar o ritmo, a melodía e a textura. - Resolver un crucigrama con temas da unidade.

UNIDADE DIDÁCTICA 8

45

O contido e a función da música: o xénero musical OBXECTIVOS DIDÁCTICOS Con esta unidade pretendemos que o alumno logre os seguintes obxectivos:

1- Escoitar unha ampla variedade de obras apreciando o seu valor como fonte de coñecemento e enriquecimiento cultural e persoal.

2- Recoñecer as características e funcións de diferentes obras musicais como exemplos da creación artística, aplicando a terminología apropiada para describilas e valoralas críticamente.

3- Comprender e apreciar as relacións entre a linguaxe musical e outras linguaxes. 4- Elaborar xuízos e criterios persoais, mediante unha análise crítica, dos diferentes usos sociais da música, aplicándoos a situacións cotiás e valorando a contribución da música á vida persoal e á da comunidade.

5- Desenvolver as técnicas de interpretación (vocal, instrumental e de movemento) e expresión musical, tanto individuais como en grupo. 6- Participar nas actividades musicais coa disposición adecuada para a superación de dificultades e para o enriquecimiento do grupo.

CONTIDOS

1- Clasificación dos xéneros musicais 2- Segundo a función da música 3- Segundo o público ao que vai dirixida 4- Segundo o contido e o xeito de expoñelo 5- Música culta 6- Idade Media 7- Renacimiento 8- Barroco 9- Clasicismo 10- Romanticismo 11- Séculos XX e XX 12- Música popular 13- Música tradicional 14- Música popular urbana 15- A música para o teatro e o cine 16- A música para o teatro 17- A música para o cine


1- Recoñecer auditivamente e determinar a época ou cultura á que pertencen as obras musicais traballadas previamente, interesándose por ampliar as súas preferencias. 2- Identificar e describir, mediante o uso de distintas linguaxes (gráfico, corporal, verbal) os principais elementos e formas de organización musical dunha obra interpretada en vivo ou gravada. 3- Comunicar aos demais xuízos persoais achega da música escoitada utilizando a terminología adecuada. 4- Utilizar con autonomía distintas fontes de información e recursos tecnolóxicos para a aprendizaxe da música e a realización de sinxelas producións musicais. 5- Recoñecer a evolución dos principais xéneros musicais explicando a súa función e contido.

46

6- Participar na interpretación en grupo dunha peza vocal, instrumental ou coreográfica adecuando a propia interpretación á do conxunto e asumindo distintos roles. 7- Ler distintos tipos de partituras como apoio ás tarefas de interpretación e audición.


1- Lectura e elaboración de textos variados sobre as distintas funcións sociais da música. 2- Análise e redacción de críticas musicais sobre a función e o significado da música en diferentes producións e medios de comunicación. 3-Utilización dos recursos tecnolóxicos dispoñibles para o estudo da música e a realización de producións audiovisuales sinxelas. 4- Elaboración de efectos sonoros e composicións sinxelas partindo de diferentes contidos textuales e gráficos. 5- Desenvolvemento das habilidades relacionadas coa interpretación e a creación musical para favorecer a autoconfianza, a conciencia das súas propias posibilidades e a práctica de actitudes abertas, desinhibidas e respetuosas.

COMPETENCIAS BÁSICAS DOS ALUMNOS Esta unidade contén recursos didácticos para traballar co alumnado as competencias básicas. A continuación, presentamos un desglose detallado:




lingüística


- Ler e comprender textos musicais. - Comentar frases con definicións de música.

Competencia no coñecemento e a interacción co

mundo físico

- Mellorar a calidade do medio ambiente co fin de xerar hábitos saudables. - Usar correctamente a voz e o aparello respiratorio.

- Identificar no ámbito cotián situacións nas que se produce un uso indiscriminado do son.


dixital


- Buscar información sobre autores de textos, obras musicais e xéneros.




47



- Analizar, determinar, escoitar e interpretar diferentes obras. - Participar nas actividades de interpretación en grupo.


aprender


- Saber identificar a que rexión pertencen diferentes obras. - Escoitar e analizar audiciones. - Facer traballo de campo con cancións tradicionais. - Relacionar compositores cinematográficos con bandas sonoras. - Crear e interpretar unha banda sonora.



- Comparar gustos musicais cos compañeiros. - Inventar historias por cada fragmento que escoites. - Crear e interpretar unha banda sonora. - Facer un debate sobre as distintas definicións da música.

Música

4º ESO

1. TEMPORALIZACIÓN E SECUENCIACIÓN DÁS UNIDADES DIDÁCTICAS Contamos con 94 sesións aproximadamente, que son as que realmente se veñen podendo impartir nun curso académico de 4º de Eso, tendo en conta que na Comunidade Autónoma de Galicia, por lei, se terán 3 sesións semanais e tendo en conta calendario escolar do curso 2015-16. Primeiro Trimestre:

- Unidade 1: A música nas nosas vidas. - Total Sesións: 8. - Unidade 2: A música na televisión e na radio. - Total Sesións:8.

- Avaliación U.D. 1-2: 1 sesión.

- Unidade 3: A música e a publicidade. - Total Sesións: 8. - Unide 4: Música e tecnoloxía. - Total Sesións: 9.

48

- Avaliación U.D. 3-4: 1 sesión. Segundo Trimestre:

- Unidade 5: A música non cine. - Total Sesións: 8. - Unidade 6: Ou jazz. - Total Sesións: 8.

- Avaliación U.D. 1-2: 1 sesión. - Unidade 7: Amúsica tradicional galega. - Total Sesións: 7. - Unidade 8: Outras músicas. - Total Sesións: 7.

- Avaliación U.D. 3-4: 1 sesión.

Terceiro Trimestre:

- Unidade 9: A música popular urbana. - Total Sesións: 9. - Unidade 10: Quero ser compositor. - Total Sesións: 6. - Avaliación U.D. 9-10: 1 sesión.

- Unidade 11: Tempada de concertos. - Total Sesións: A execución instrumental realizarase ao longo de todo ou curso.

- Avaliación U.D. 11: 1sesión.

- AVALIACIÓN FINAL: 1 sesión.

2. MÍNIMOS APLICABELS PARA SUPERAR A ASIGNATURA

Obxectivos míninos - Percibir a música como unha manifestación artística inmersa na súa propia historia e a vez aberta. - Participar na organización e desenvolvemento das actividades musicais, aportando as súas propias ideas e experiencias.

- Comprender o proceso de creación e difusión da música. - Coñecer as novas tecnoloxías e a súa aplicación ou campo musical. - Coñecer e comprender a relación entre a música e os medios de comunicación. - Analizar e comprender as diferentes facetas na profesión de músico e a súa incidencia na sociedade. Contidos mínimos

- A música e as novas tecnoloxías. - A música e os medios de comunicación. - Os oficios musicais. - Os instrumentos e a súa clasificación. - Evolución e funcionalidade da música instrumental. - Evolución e funcionalidade da música vocal.

49

Criterios míninos

- Aplicar un lenguaxe técnico-musical axeitado cara a realización dun análise de audición, partitura e texto de contido musical. - Comprender a función dos medios de comunicaión como elemento de difusión da música. - Comprender o papel das novas tecnoloxías na creación e reprodución da música - Coñecer as distintas facetas na profesión da música. - Coñecer e valorar a evolución e proceso de fabricación dous instrumentos musicais. 3. UNIDADES DIDÁCTICAS UNIDADE DIDÁCTICA 1 Música e tecnoloxía OBXECTIVOS DIDÁCTICOS Con esta unidade pretendemos que o alumnado logre os seguintes obxectivos: 1 Coñecer os principais medios de grabación e reprodución do son atendendo á súa

evolución técnica e os seus sistemas de funcionamento básico. 2 Apreciar e analizar a influencia dos sistemas de grabación do son na difusión da música. 3 Coñecer os principais instrumentos electrónicos e a súa evolución histórica, identificándoos

en audición e valorando a súa contribución nos novos estilos de interpretación e composición musical.

4 Recoñecer os principais estilos da música electrónica valorando as súas obras como fonte de enriquecimiento cultural para favorecer a ampliación dos seus gustos musicais.

5 Coñecer os compoñentes básicos do ordenador e as aplicacións máis usuais da informática musical.

6 Utilizar as fontes de información musical (partituras, textos, materiais audiovisuales e informáticos) para o coñecemento e apreciación da música.

7 Utilizar as novas tecnoloxías como recursos para a produción musical valorando a súa contribución ás actividades musicais e á aprendizaxe autónoma da música.

8 Participar na organización e realización de actividades musicais con respecto e disposición positiva, e valorando o enriquecimiento que se produce coas achegas dos demais.

CONTIDOS

1. Historia da grabación e reprodución do son 1. Reprodución mecánica do son 2. Grabación e reprodución mecánica do son 3. Grabación e reprodución eléctrica do son 4. Grabación e reprodución digital do son

2. Funcionamento básico dos principais sistemas de son 1. Sistemas de son analógicos 2. Sistemas de son digitales

3. Instrumentos electrónicos 1. Instrumentos pioneros: Theremin, Ondas Martenot, Trautoni 2. Instrumentos actuais: Órgano electrónico, Sintetizador, Batería electrónica,

Caixa de ritmos, Secuenciador, Sampler 4. Música electrónica

1. Música concreta 2. Música electrónica 3. Música electroacústica 4. Electrónica en vivo

5. Informática musical

50

1. Funcionamento e compoñentes do ordenador 2. Aplicacións da informática musical 3. Internet: A música en Internet

CRITERIOS DE AVALIACIÓN Ao finalizar esta unidade os alumnos e as alumnas deberán ser capaces de:

1. Valorar o papel das novas tecnoloxías na creación e reprodución da música. 2. Identificar os principais medios de grabación e reprodución do son e os seus sistemas

de funcionamento básico. 3.

4. Utilizar a terminología adecuada na análise de obras e situacións musicais, consultando as fontes documentales necesarias.

5. Identificar os principais instrumentos e estilos da música electrónica, recoñecendo en audición os seus trazos máis significativos.

6. Manexar as aplicacións máis básicas da informática musical para crear e reproducir estruturas e composicións musicais sinxelas.

7. Analizar os procesos de produción musical valorando a intervención dos distintos profesionais.

7. Participar activamente nas tarefas musicais realizadas consolidando as técnicas interpretativas básicas, e os hábitos de respecto e disciplina necesarios para o seu desenvolvemento.


- Audición de fragmentos musicais en diferentes sistemas e soportes de grabación comparando as súas características técnicas e niveis de calidade. - Comentario de textos e outras fontes documentales para analizar a incidencia das novas tecnoloxías aplicadas á música e establecer valoracións propias. - Elaboración de fichas ou esquemas que recollan o funcionamento básico dos principais sistemas de grabación e reprodución do son. - Audición de diferentes fragmentos de música electrónica identificando os seus trazos estilísticos principais e as súas características técnicas. - Realizar valoracións persoais sobre as achegas dos diferentes instrumentos e estilos da música electrónica na música actual, culta e popular. - Investigar os recursos musicais que ofrecen os medios informáticos, tanto en aplicacións musicais específicas como en páxinas web. - Traballar con aplicacións informáticas básicas para realizar arreglos, acompañamientos ou pequenas composicións music

COMPETENCIAS BÁSICAS DO ALUMNADO A continuación presentamos algúns exemplos de actividades do libro de texto que contribúen ao desenvolvemento das competencias básicas: Competencia cultural e artística Actividade 1 (pág. 14), Actividade 1 e 3 (pág. 20), Actividade 1 (pág. 28) Autonomía e iniciativa persoal Actividade 2 (pág. 11), Actividade 2 (pág. 28) Competencia social e cidadá Profesións musicais (pág. 47) Tratamento da información e competencia dixital Actividade 1 (pág. 10), Actividade 3 (pág. 28), Actividade 1-7 (pág. 34), Actividade 1 (pág. 36),

51

Actividade 1 (pág. 40), Software musical (pág. 40) Competencia para aprender a aprender Actividade 1, 3 e 4 (pág. 11), Actividade 2 e 4 (pág. 20), Autoevaluación (pág. 38) Competencia en comunicación lingüística Actividade 1 (pág. 10), Actividade 3 (pág. 28), Profesións musicais (pág. 47) UNIDADE DIDÁCTICA 2 A música no cine e os videojuegos

OBXECTIVOS DIDÁCTICOS Con esta unidade pretendemos que o alumnado logre os seguintes obxectivos:

1. Coñecer os principais elementos da banda sonora e as funcións que cumpre a música dentro da acción cinematográfica.

2. Recoñecer os principais periodos na evolución da música cinematográfica e as súas compositores máis representativos.

3. Coñecer a evolución da música nos videojuegos e os seus compositores máis representativos.

4. Recoñecer as distintas funcións que cumpre a música e os diversos efectos sonoros no desenvolvemento dos videojuegos e a súa influencia sobre o xogador.

5. Recoñecer os elementos básicos da linguaxe musical e apreciar as súas relacións coa linguaxe visual e o seu significado en producións audiovisuales.

6. Utilizar as fontes de información musical (partituras, textos, materiais audiovisuales e informáticos) para o coñecemento e apreciación da música.

7. Utilizar as novas tecnoloxías como recursos para a produción musical valorando a súa contribución ás actividades musicais e á aprendizaxe autónoma da música.

8. Participar na organización e realización de actividades musicais con respecto e disposición positiva, e valorando o enriquecimiento que se produce coas achegas dos demais.

CONTIDOS

1. A música no cine 1. Elementos da banda sonora 2. Funcións da música no cine

2. Evolución da música cinematográfica 1. O cine mudo 2. Os inicios do cine sonoro 3. A época dourada de Hollywood 4. As novas influencias 5. O cine actual

3. Músicas prestadas 1. A música clásica no cine 2. A música popular no cine

4. Elementos para a análise da banda sonora musical 5. A música nos videojuegos

1. Evolución da música nos videojuegos 2. Compositores de música para videojuegos 3. Funcións da música nos videojuegos

CRITERIOS DE AVALIACIÓN Ao finalizar esta unidade os alumnos e alumnas deberán ser capaces de:

52

1. Diferenciar os principais periodos e compositores na evolución da música

cinematográfica. 2. Explicar as funcións que cumpre a música na súa relación coa imaxe e ao servizo da

narración cinematográfica. 3. Utilizar a terminología adecuada na análise de obras e situacións musicais,

consultando as fontes documentales necesarias. 4. Analizar e valorar a importancia da música nas producións audiovisuales e expoñer de

forma crítica a súa opinión persoal. 5. Manexar as aplicacións máis básicas da informática musical para sonorizar secuencias

de imaxes fixas ou en movemento. 6.


8. Prticipar activamente nas tarefas musicais realizadas consolidando as técnicas interpretativas básicas, e os hábitos de respecto e disciplina necesarios para o seu desenvolvemento.


- Visionado de fragmentos de películas e musicais analizando a función da música e a súa relación coa imaxe. − Utilización de fontes documentais, informáticas e audiovisuales para profunzar no estudo da música e a súa función no cine e os videojuegos. - Visionado de fragmentos de películas modificando as súas bandas sonoras (silenciándolas ou cambiándoas por outras músicas) para valorar a súa función narrativa e expresiva. - Manexo de distintos vidioxogos para o analise da influencia dos diversos efectos da música no desenvolvemento da partida das emocións do xogador. - Audición dos fragmentos musicais seleccioados analizando os seus principais trazos e as súas intencións expresivas. - Interpretación das pezas musicais propostas coidando a sonoridade do conxunto. - Utilización do programa Windows Movie Maker para sonorizar imaxes fixas ou en movemento.

COMPETENCIAS BÁSICAS DO ALUMNADO

A continuación presentamos algúns exemplos de actividades do libro de texto que contribúen ao desenvolvemento das competencias básicas: Competencia cultural e artística Actividade 1 (pág. 67), Actividade 1 (pág. 69), Actividade 1 e 2 (pág. 72), Actividade 1 e 2 (pág. 76) Autonomía e iniciativa persoal Actividade 1 (pág. 69) Competencia social e cidadá Actividade 1 (pág. 69), Profesións musicais (pág. 86) Tratamento da información e competencia dixital Actividade 1 (pág. 62), Software musical (pág. 80) Competencia para aprender a aprender Actividade 2 (pág. 67), Autoevaluación (pág. 78) Competencia en comunicación lingüística Actividade 1 (pág. 62), Actividade 1 e 2 (pág. 76), Profesións musicais (pág. 86)

53

UNIDADE DIDÁCTICA 3 Música e medios de comunicación OBXECTIVOS DIDÁCTICOS Con esta unidade pretendemos que o alumnado logre os seguintes obxectivos:

1. Valorar o papel da música como un compoñente esencial nos medios de comunicación.

2. Coñecer as principais características da radio e analizar algunhas das funcións que cumpre a música no medio radiofónico.

3. Coñecer as principais características da televisión e analizar as funcións que cumpre a música nas diferentes producións televisivas.

4. Reflexionar sobre o consumo musical imposto polos medios de comunicación e valorar críticamente a función da música na publicidade.

5. Utilizar as fontes de información musical (partituras, textos, materiais audiovisuales e informáticos) para o coñecemento e apreciación da música.

6. Utilizar as novas tecnoloxías como recursos para a produción musical valorando a súa contribución ás actividades musicais e á aprendizaxe autónoma da música


CONTIDOS

1. A radio 1. Características da radio 2. A música na radio: programas musicais, funcións da música na radio

2. A televisión 1. Características da televisión 2. A imaxe na televisión 3. A música na televisión: sintonías, teleseries, debuxos animados, o

videoclip 3. A publicidade

1. Historia da publicidade 2. Características da publicidade 3. Formatos comerciais 4. Música e publicidade 5. Funciones da música na publicidade


1. Recoñecer os principais elementos que definen a radio e a televisión como medios de comunicación de masas e as características da linguaxe musical que utilizan.

2. Distinguir as diversas funcións que cumpre a música na nosa sociedade atendendo á súa difusión nos medios de comunicación e as súas intencións de uso na publicidade.


4. Utilizar a terminología adecuada na análise de obras e situacións musicais para extraer os seus principais características e funcións.

5. Manexar as aplicacións máis básicas da informática musical para sonorizar secuencias

54

de imaxes fixas ou en movemento. 6. Analizar os procesos de produción musical valorando a intervención dos distintos

profesionais. 7. Participar activamente nas tarefas musicais realizadas consolidando as técnicas

interpretativas básicas, e os hábitos de respecto e disciplina necesarios para o seu desenvolvemento.


− Análises de sintonías radiofónicas e televisivas, videoclips, anuncios, etc., identificando os seus trazos característicos. - Utilización de fontes documentales, informáticas e audiovisuales para profundar no estudo da música e a súa función nos medios de comunicación. - Investigación dos usos e funcións que cumpre a música na publicidade a través do estudo da programación habitual. - Audición dos fragmentos musicais seleccionados analizando os seus principais trazos e as súas intencións expresivas. - Interpretación das pezas musicais propostas coidando a sonoridad do conxunto. - Utilización do programa Windows Movie Maker para sonorizar imaxes fixas e en movemento.

COMPETENCIAS BÁSICAS DO ALUMNADO A continuación presentamos algúns exemplos de actividades do libro de texto que contribúen ao desenvolvemento das competencias básicas: Competencia cultural e artística Actividade 1 (pág. 105), Actividade 1 (pág. 108), Actividade 1 (pág. 112), Actividade 2 (pág. 115) Autonomía e iniciativa persoal Actividade 1 (pág. 97), Actividade 1 (pág. 105), Actividade 1 (pág. 108), Actividade 1 (pág. 112), Actividade 1 (pág. 115) Competencia social e cidadá Actividade 2 (pág. 112), Actividade 1 (pág. 115), Profesións musicais (pág. 124) Tratamento da información e competencia dixital Actividade 1 (pág. 97), Actividade 1 (pág. 115), Software musical (pág. 118) Competencia para aprender a aprender Actividade 1 e 2 (pág. 115), Autoevaluación (pág. 116) Competencia en comunicación lingüística Actividade 1 (pág. 112), Profesións musicais (pág. 124) UNIDADE DIDÁCTICA 4 Música popular urbana OBXECTIVOS DIDÁCTICOS Con esta unidade pretendemos que o alumnado logre os seguintes obxectivos:

1. Coñecer os principais estilos e representantes da música popular urbana desde a

55

análise dos seus trazos estilísticos propios, obtendo unha secuencia cronolóxica que lles permita apreciar a súa evolución técnica e formal.

2. Utilizar os coñecementos da linguaxe musical na análise, audición e interpretación da música popular urbana.

3. Analizar as obras máis significativas da música popular urbana como exemplos de creación artística, relacionándoos co seu contexto histórico e social.

4. Participar de forma activa e consciente na audición de obras musicais como fonte de enriquecimiento cultural, ampliando e diversificando os seus gustos musicais, e potenciando o respecto e a tolerancia.

5. Utilizar o vocabulario apropiado para explicar os procesos musicais e establecer valoracións propias.

6. Utilizar as fontes de información musical (partituras, textos, medios audiovisuales e informáticos, etc.) para o coñecemento e apreciación da música.

7. Utilizar as novas tecnoloxías como recursos para a produción musical valorando a súa contribución ás actividades musicais e á aprendizaxe autónoma da música.


CONTIDOS

1. Características xerais 2. As raíces da música popular urbana

1. O periodo de escravitude: cantos de traballo e espirituais 2. O blues: características e desenvolvemento 3. O jazz: jazz de Nova Orleans, estilo de Chicago, o swing 4. O country: características e estilos do country

3. O nacemento da música pop-rock 1. Precedentes: rhythm and blues e rockabilly 2. O rock and roll: fenómeno sociolóxico, Elvis Presley, Chuck Berry 3. Tralo rock and roll: highschool, doo woop, música de baile, surf

4. Éraa dourada: década de 1960 1. Primeira metade dos anos 60 en Estados Unidos: o soul, o folk e a

canción protesta 2. Primeira metade dos anos 60 no Reino Unido: o beat (The vétalles), o

rhythm and blues británico (The Rolling Stones), o movemento mod 3. Segunda metade dos anos 60 en Estados Unidos: o Fol.-rock, a sicodelia

ou acid rock, o rock experimental, o underground, o rock sureño 4. Segunda metade dos anos 60 no Reino Unido: o rock sinfónico, o rock

progresivo, o hard rock 5. A década de 1970

1. Reacción ás propostas anteriores: glam e heavy metal 2. Ampliación de fronteiras: reggae e rock alemán 3. Música de baile: funk e música disco 4. Comercialización: AOR ou corrente mainstream 5. Crise e ruptura: o punk

6. A década de 1980: novos estilos 1. Reino Unido: a new wave 2. Estados Unidos: mainstream e electrofunk

7. Música para o século XXI 1. O rock alternativo: novo rock americano, hardcore, noises, grunge 2. O hip hop: características e desenvolvemento 3. O heavy metal: principais estilos do heavy metal 4. A música electrónica: características, house, techno, electronic listening,

trip hop

56

8. A música popular en España 1. A década de 1950 2. A década de 1960: primeira idade de ouro do pop español 3. A década de 1970: novos estilos 4. A década de 1980: nova ola e boom independente 5. A década de 1990


1. Recoñecer, ler e reproducir os elementos da linguaxe musical relacionados coa organización do discurso musical propio da música popular urbana.

2. Coñecer os trazos básicos e os principais representantes dos diversos estilos de música popular urbana situándoos nas súas coordenadas cronolóxicas e estilísticas.

3. Diferenciar na audición formacións instrumentales, estilos vocales, patróns rítmicos e principios estructurales, realizando un comentario crítico.

4. Relacionar os estilos e obras principais co seu contexto histórico e social, valorando a súa interacción.

5. Utilizar os seus coñecementos para valorar críticamente a súa contorna musical inmediato, e para reflexionar sobre os mecanismos de distribución e consumo da música.

6. Manexar as aplicacións máis básicas da informática musical para crear e reproducir estruturas e composicións musicais sinxelas.


8. Participar activamente nas tarefas musicais realizadas consolidando as técnicas interpretativas básicas, e os hábitos de respecto e disciplina necesarios para o seu desenvolvemento.


- Audición comprensiva de obras de todos os estilos da música popular urbana analizando os seus trazos principais: instrumentación, ritmo, procedementos compositivos, estrutura, relación texto-música. - Comparación de fragmentos de obras de diversos estilos advertindo as súas diferenzas sonoras. - Análise de partituras recoñecendo trazos xerais e específicos de cada estilo. - Utilización de fontes documentales e audiovisuales para profundar sobre o contexto político, económico e social dalgúns periodos, estilos ou grupos. - Realización de valoracións persoais sobre a validez e calidade de distintos estilos de música, pasados e presentes. - Investigación sobre o reflexo da sociedade na música, en periodos pasados e no presente. - Interpretación das obras máis significativas da música popular urbana propostas no repertorio.

COMPETENCIAS BÁSICAS DO ALUMNADO A continuación presentamos algúns exemplos de actividades que contribúen ao desenvolvemento das competencias básicas: Competencia cultural e artística Actividade 1 e 2 (pág. 137), Actividade 1 (pág. 139), Actividade 1 (pág. 141), Actividade 1 (pág. 142), Actividade 1 (pág. 146), Actividade 1 (pág. 151), Actividade 1 (pág. 153), Actividade 1 e 3 (pág. 156), Actividade 1 (pág. 158), Actividade 1 (pág. 163), Actividade 1 (pág. 166), Actividade

57

1 (pág. 172), Actividade 1 (pág. 174), Actividade 1 (pág. 183) Autonomía e iniciativa persoal Actividade 1 (pág. 145) Competencia social e cidadá Profesións musicais (pág. 192) Tratamento da información e competencia dixital Actividade 2 (pág. 156), Actividade 2 (pág. 183), Software musical (pág. 186) Competencia para aprender a aprender Actividade 1 (pág. 139), Autoevaluación (pág. 184) Competencia en comunicación lingüística Actividade 1 (pág. 145), Actividade 2 (pág. 151), Actividade 1 (pág. 152), Actividade 2 (pág. 156), Actividade 2 (pág. 183), Profesións musicais (pág. 192)

14. PROGRAMACIÓN ESO LOMCE

1. INTRODUCIÓN.

2. OBXECTIVOS DE ÁREA

3. OBXECTIVOS DO CURSO

4. CONTRIBUCIÓN DA MATERIA AO DESENVOLVEMENTO DAS COMP ETENCIAS

CLAVE

5. DISTRIBUCIÓN POR BLOQUES DE CONTIDOS DOS SEGUINTES ELEMENTOS DA

PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA

5.1 INTERPRETACIÓN E CREACIÓN

5.1.1 Contidos




5.1.5 Secuenciación dos contido s en unidades didácticas

5.1.6Temporalización dos contid os

5.1.7 Grao mínimo de consecució n dos estándares de aprendizaxe

5.1.8 Procedementos e instrumen tos de avaliación

5.2 ESCOITA

5.2.1 Contidos



58



5.2.6 Temporalización dos conti dos


5.2.8 Procedementos e instrumen tos de avaliación

5.3 CONTEXTOS MUSICAIS E CULTURAIS

5.3.1 Contidos




5.3.5 Secuenciación dos contido s en unidades didáctica



5.3.8 Procedementos e instrume ntos de avaliación

5.4 MÚSICA E TECNOLOXÍA

5.4.1 Contidos







5.4.8 Procedementos e instrume ntos de avaliación

1. INTRODUCIÓN

MARCO LEGAL

As referencias normativas da programación son as seguintes:

-Lei Orgánica 2/2006, do 3 de maio, de Educación (LOE), modificada parcialmente pola Lei Orgánica 8/2013, do 9 de decembro, para a mellora da calidade educativa (LOMCE)

-Real Decreto 1105/2014, do 26 de decembro, polo que se establece o currículo básico da Educación Secundaria Obrigatoria e do Bacharelato (BOE do 3 de xaneiro de 2015)

-Orde ECD/65/2015, do 21 de xaneiro, pola que se describen as relacións entre as

59

competencias, os contidos e os criterios de avaliación da educación primaria, a educación secundaria obrigatoria e o bacharelato (BOE do 29)

-Decreto 86/2015, do 25 de xuño, polo que se establece o currículo da educación secundaria obrigatoria e do bacharelato na Comunidade Autónoma de Galicia (DOG do 29)

-Resolución do 27 de xullo de 2015, da Dirección Xeral de Educación, Formación Profesional e

Innovación Educativa, pola que se ditan instrucións no curso académico 2015/16 para a

implantación do currículo da educación secundaria obrigatoria e do bacharelato nos centros

docentes da Comunidade Autónoma de Galicia (DOG do 29)

2. OBXECTIVOS DE ÁREA

- Utilizar a voz, o corpo, obxectos, instrumentos e recursos tecnolóxicos para expresar ideas e sentimentos, enriquecendo as propias posibilidades de comunicación e respectando outras formas distintas de expresión. - Desenvolver e aplicar diversas habilidades e técnicas que posibiliten a interpretación (vocal, instrumental e de movemento e danza) e a creación musical, tanto individuais como en grupo. - Escoitar unha ampla variedade de obras, de distintos estilos, xéneros, tendencias, e culturas musicais, apreciando o seu valor como fonte de coñecemento, enriquecemento intercultural e pracer persoal e interesándose por ampliar e diversificar as preferencias musicais propias. - Recoñecer as características de diferentes obras musicais como exemplos da creación artística e do patrimonio cultural, en especial de Galicia, sendo consciente das súas intencións e funcións e aplicando a terminoloxía apropiada para describilas e valoralas criticamente. - Utilizar e gozar do movemento e a danza, como medio de representación de imaxes, sensacións e ideas, e aprecialas como forma de expresión individual e colectiva, dedicando especial atención ás danzas tradicionais de Galicia. - Utilizar de forma autónoma diversas fontes de información –medios audiovisuais, internet, textos, partituras e outros recursos gráficos para o coñecemento e goce da música. - Coñecer e utilizar diferentes medios audiovisuais e tecnoloxías da información e a comunicación como recursos para a produción musical, valorando a súa contribución ás distintas actividades musicais e á aprendizaxe autónoma da música. - Participar na organización e realización de actividades musicais desenvolvidas en diferentes contextos, con respecto e disposición para superar os estereotipos e prexuízos, tomando conciencia, como membro dun grupo, do enriquecemento que se produce coas achegas dos demais. - Comprender e apreciar as relacións entre a linguaxe musical e outros linguaxes e ámbitos de coñecemento, así como a función e significado da música en diferentes producións artísticas e audiovisuais e nos medios de comunicación. - Elaborar xuízos e criterios persoais, mediante unha análise crítica dos diferentes usos sociais da música, sexa cal sexa a súa orixe, aplicándoos con autonomía e iniciativa a situacións cotiás e valorando a contribución que a música pode facer á vida persoal e á da comunidade. - Valorar o silencio e o son como parte integral do medio e da música, tomando consciencia dos problemas creados pola contaminación acústica e as súas consecuencias. - Coñecer as distintas manifestacións musicais a través da historia e a súa significación no ámbito artístico e sociocultural. - Comprender e valorar as relacións entre a linguaxe musical e outras linguaxes e ámbitos de coñecemento, así como a función e significado da música en diferentes producións artísticas e audiovisuais e nos medios de comunicación. - Coñecer e apreciar o patrimonio cultural e contribuír activamente á súa conservación e mellora, entender a diversidade lingüística e cultural como un dereito dos pobos e os

60

individuos e desenvolver unha actitude de interese e respecto cara ao exercicio deste dereito. - Desenvolver e consolidar hábitos de respecto e disciplina como condición necesaria para o

desenvolvemento das actividades musicais.

3. OBXECTIVOS 3º ESO

1- Escoitar obras do repertorio máis significativo da historia de música apreciando o seu valor como fonte de coñecemento e enriquecimiento cultural e persoal, interesándose por ampliar e diversificar as suas preferencias musicais.

2- Coñecer os principais xéneros e formas musicais dos periodos estudados, así como os compositores máis representativos.

3- Recoñecer as principais características das obras musicais traballadas como exemplos da creación artística e o patrimonio cultural aplicando a terminología apropiada para describilas e valoralas críticamente. 4- Comprender e apreciar as relacións entre a linguaxe musical e outros ámbitos do coñecemento, así como a función e o significado da música nos contextos estudados. 5- Utilizar de forma autónoma diversas fontes de información (medios audiovisuales, Internet, textos, partituras) para o coñecemento e goce da música. 6- Desenvolver as distintas técnicas de interpretación (vocal, instrumental e de movemento) e creación musical, tanto individuais como en grupo. 7- Participar no desenvolvemento das actividades musicais con respecto e disposición para superar prejuicios e estereotipos, tomando conciencia, como membro do grupo, do enriquecimiento que se produce coas achegas dos demais. 8- Participar no desenvolvemento das actividades musicais con respecto e disposición para superar prejuicios e estereotipos, tomando conciencia, como membro do grupo, do enriquecimiento que se produce coas achegas dos demais. 4. CONTRIBUCIÓN AO DESENVOLVEMENO DAS COMPETENCIAS CLAVE

Adóptase a denominación das competencias clave (definidas dende o punto de vista científico e explicitas na Orde ECD/65/2015, de 21 de Xaneiro) como “aquelas que todas as persoas precisan para a súa realización e desenvolvemento persoal, así como para a cidadanía activa, a inclusión social e o emprego”. Identifícanse sete competencias clave esenciais para o benestar das sociedades europeas, o crecemento económico e a innovación, e descríbense os coñecementos, as capacidades e as actitudes esenciais vinculadas a cada unha de elas››.

As competencias clave do currículo son as seguintes:

• Comunicación lingüística (CCL).

• Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía (CMCCT).

• Competencia dixital (CD).

• Aprender a aprender (CAA).

• Competencias sociais e cívicas (CSC).

• Sentido de iniciativa e espírito emprendedor (CSIEE).

• Conciencia e expresións culturais (CCEC).

5. DISTRIBUCIÓN POR BLOQUES DE CONTIDOS DOS SEGUINTES ELEMENTOS DA PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA

61

Os bloques nos que se distribúen os contidos da área son os seguintes:

- Bloque 1 : interpretación e creación

- Bloque 2 : escoita

- Bloque 3: contextos musicais e culturais

- Bloque 4: musica e tecnoloxía 5.1 BLOQUE 1: Interpretación e creación 5.1.1 CONTIDOS: 1- Repaso dos elementos da representación gráfica da música. 2- A textura. 3- Procedementos compositivos e formas de organización musical. 4- Experimentación e práctica das distintas técnicas do movemento e a interpretación dun repertorio variando as danzas. 5- Práctica da relaxación, a respiración, a articulación, a resonancia e a entonación. 6- Aceptación e predisposición para mellorar as capacidades técnicas e interpretativas propias e respecto ante outras formas de expresión. 7- Sonorización de representacións dramáticas, actividades de expresión corporal e danza e imaxes fixas e en movemento na realización de producións audiovisuais. 8- Fomento da sensibilidade estética, desenvolvida a través da comprensión e interiorización da música. 9- Composición individual ou en grupo de cancións e pezas instrumentais para distintas agrupacións a partir da combinación de elementos e recursos presentados no contexto das diferentes actividades que se realizan na aula. 10- Práctica, creación, memorización e interpretación de pezas musicais en grupo, aprendidas a través da lectura de partituras con diversas formas de notación. 11- Práctica das pautas básicas da interpretación: silencio, atención ao director/a, intérpretes, audición interior, memoria e adecuación ao conxunto. 12- Exploración das posibilidades de diversas fontes sonoras e práctica de habilidades técnicas para a interpretación. 5.1 2. CRITERIOS DE AVALIACIÓN 1- Distinguir e utilizar os elementos da representación gráfica da música (colocación das notas no pentagrama; notas adicionais, clave de sol e de fa en cuarta; duración das figuras; signos que afectan á intensidade e matices; indicacións rítmas e de tempo,etc. 2- Analizar e comprender o concepto de textura e recoñecer, a través da audición e a lectura de partituras, os diferentes tipos de textura. 3- Coñecer os principios básicos dos procedementos compositivos e as formas de organización musical. 4- Amosar interese polo desenvolvemento das capacidades e habilidades técnicas como medio para as actividades de interpretación, aceptando e cumprindo as normas que rexen a interpretación en grupo e aportando ideas musicais que contribúan ao perfeccionamento da tarefa común. 5- Amosar interese polas actividades de composición e improvisación e amosar respecto polas creacións dos seus compañeiros. 6- Participar activamente e con inciativa persoal nas actividades de interpretación, asumindo diferentes roles, intentando concertar a súa acción coa do resto do conxunto, aportando ideas musicais e contribuíndo ao perfeccionamento da tarefa en común. 7- Explorar as posibilidades de distintas fontes e obxectos sonoros. 5.1.3 ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE

62

1- Distingue e emprega os elementos que se utilizan na representación gráfica da música (colocación das notas no pentagrama; notas adicionais, clave de sol e de fa en cuarta; duración das figuras; signos que afectan á intensidade e matices; indicacións rítmas e de tempo,etc. 2- Recoñece, comprende e analiza diferentes tipos de textura. 3- Comprende e identifica os conceptos e termos básicos relacioados cos procedementos compositivos e os tipos formais. 4- Amosa interese polo coñecemento e aplicación de técnicas e normas do coidado da voz, o corpo e os instrumentos. 5- Canta pezas vocais propostas aplicando técnicas que permitan unha correcta emisión da voz. 6- Practica a relaxación, a respiración, a articulación, a resonancia e a entonación. 7- Adquire e aplica as habilidades técnicas e interpretativas necesarias nas actividades de interpretación adecuadas ao nivel. 8- Coñece e pon en práctica as técnicas de control de emocións á hora de mellorar os seus resultados na exposición ante un público. 9- Realiza improvisacións e composicións partindo de pautas previamente establecidas. 10- Amosa unha actitude de superación e mellora das súas posibilidades e respecta as distintas capacidades e formas de expresión dos seus compañeiros. 11- Practica, crea, interpreta e memoriza pezas vocais, instrumentais e danzas de diferentes xéneros, estilos, épocas históricas e culturas, aprendidas por imitación e a través da lectura de partituras con diversas formas de notación, adecuadas ao nivel. 12- Practica, interpreta e memoriza pezas vocais, instrumentais e danzas do patrimonio español e galego. 13- Mostra apertura e respecto cara as propostas do profesor/a e dos compañeiros/as. 14- Practica as pautas básicas da interpretación: silencio, atención ao director, outros intérpretes,, audiciòn interior, memoria e adecuación ao conxunto, mostrando espíritu crítico ante a súa propia interpretación e a do seu grupo. 15- Participa de maneira activa en agrupacións vocais e instrumentais, colaborando con actitudes de mellora e compromiso e mostrando unha actitude aberta e respectuosa. 16- Mostra interese polas paisaxes sonoras que nos rodean e reflexiona sobre as mesmas. 17- Investiga e indaga de forma creativa as posibilidades sonoras e musicais dos obxectos sonoros. 5.1 4 GRAO MÍNIMO DE CONSECUCIÓN DOS ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE 1- Distingue e emprega os elementos que se utilizan na representación gráfica da música (colocación das notas no pentagrama; notas adicionais, clave de sol e de fa en cuarta; duración das figuras; signos que afectan á intensidade e matices; indicacións rítmas e de tempo,etc. 2- Recoñece, comprende e analiza diferentes tipos de textura. 3- Comprende e identifica os conceptos e termos básicos relacioados cos procedementos compositivos e os tipos formais. 4- Amosa interese polo coñecemento e aplicación de técnicas e normas do coidado da voz, o corpo e os instrumentos. 5- Practica, crea, interpreta e memoriza pezas vocais, instrumentais e danzas de diferentes xéneros, estilos, épocas históricas e culturas, aprendidas por imitación e a través da lectura de partituras con diversas formas de notación, adecuadas ao nivel. 6- Mostra apertura e respecto cara as propostas do profesor/a e dos compañeiros/as. 7- Practica as pautas básicas da interpretación: silencio, atención ao director, outros intérpretes,, audiciòn interior, memoria e adecuación ao conxunto, mostrando espíritu crítico ante a súa propia interpretación e a do seu grupo. 8- Participa de maneira activa en agrupacións vocais e instrumentais, colaborando con actitudes de mellora e compromiso e mostrando unha actitude aberta e respectuosa. 5.1.5 RELACIÓN DOS CONTIDOS DE ÁREA COAS COMPETENCI AS CLAVE:


63



5.1. 6 SECUENCIACIÓN DAS UNIDADES DIDÁCTICAS

− Introdución: elementos para o análise musical. 5.1.7 TEMPORALIZACIÓN - Cuarta semana de setembro. 5.1 8 PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN

− PROCEDEMENTOS DE APRECIACIÓN: − Observación directa do traballo diario. − Análise e valoración de tarefas. − Valoración cuantitativa do avance individual (cualificacións). − Valoración cualitativa do avance indivicual (anotacións e puntualizacións).

− INSTRUMENTOS DE VALORACIÓN:

− Rúbrica da unidade. − Avaliación dos contidos, probas correspondentes. − Avaliación por competencias, probas correspondentes. − Documentos gráficos ou textuais. − Intervencións. − Elaboracións.

5.2 BLOQUE 2: A escoita 5.2.1 CONTIDOS 1- Clasificación e discriminación auditiva dos diferentes tipos de voces e instrumentos e das distintas agrupacións vocais e instrumentais. 2- Utilización dos recursos necesarios para a comprensión da música escoitada. 3- Identificación dos elementos da música e das súas características na audición e na análise de obras musicais. 4- Aplicación de estratexias de atención, audición interior, memoria comprensiva e anticipación durante a interpretación e creación musical. 5- Audición, análise elemental e apreciación crítica de obras vocais e instrumentais de distintos estilos, xéneros, tendencias e culturas musicais, incluíndo as interpretacións e composicións realizadas na aula. Intenrese por coñecer músicas de distintas características e por ampliar as propias preferencias musicais. 6- A música en vivo: concertos e outras manifestacións musicais da propia cultura musical e doutras. Interese por desenvolver hábitos positivos e de respecto aos demais durante a escoita. 7- Elementos que interveñen na construcción dunha obra musical: melodía, ritmo, harmonía, timbre, textura, forma, tempo, dinámica, etc. 8- Valoración da audición como forma de comunicación e como fonte de coñecemento e enriquecimento intercultural. 9- A música ao servizo doutras linguaxes; corporal, teatral, cinematográfica, radiofónica ou publicitaria. 10- Análise da música empregada en diferentes tipos de espectáculos e producións audiovisuais. 11- Utilización de diversas fontes de información para indagar sobre instrumentos, compositores e compositoras, concertos e produccións musicais en vivo e gravadas, tanto do

64

patrimonio galego como da música occidental en xeral e doutras culturas. 12- O son e a música nos medios audiovisuais e nas tecnoloxías da información e comunicación. Valoración dos recursos tecnolóxicos como instrumentos para o coñecemento e gozo da música. 13- Recoñecemento e localización nas coordenadas espazo-temporais das manifestacións musicais máis significativas do patrimonio musical galego, occidental e doutras culturas. 14- Épocas da historia da música: características principais, autores significativos, audicións con apoio de partitura, interpretación de pezas ou fragmentos das distintas épocas. 15- Recollida de información, valoración e exposición do feito musical e as súas opinións. 16- Recollida de información, valoración e exposición do feito musical o longo da historia. 5.2.2 CRITERIOS DE AVALIACIÓN 1- Identificar e describir os diferentes instrumentos e voces e as súas agrupacións. 2- Ler e analizar distintos tipos de partituras no contexto das actividades musicais da aula como apoio ás tarefas de audición. 3- Valorar o silencio como condición previa para participar nas audicións. 4- Recoñecer auditivamente e determinar a época ou cultura á que pertencen distintas obras musicais, interesándose por ampliar as súas preferencias. 5- Identificar e describir, mediante o uso de distintas linguaxes (gráfico, corporal ou verbal), algúns elementos e formas de organización e estruturación musical (ritmo, melodía, textura, timbre, repetición, imitación, variación) dunha obra musical interpretada en vivo ou gravada. 5.2.3 ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE 1- Explora e descubre as posibilidades da voz e os instrumentos e a súa evolución ao longo da historia da música. 2- Lee e analiza partituras como apoio á audición. 3- Valora e aplica o silencio como elemento indispensable para a interpretación e a audición. 4- Mostra interese por coñecer músicas doutras épocas e culturas comparando e contrastando as novas músicas coñecidas. 5- Recoñece e sabe situar no espazo e no tempo músicas de diferentes culturas e épocas históricas. 6- Describe de xeito pormenorizado os diferentes elementos das obras musicais propostas usando distintas linguaxes. 7- Utiliza con autonomía diferentes recursos como apoio ao análise musical. 8- Emprega conceptos musicais para comunicar coñecementos, xuízos e opinións musicais de forma oral e escrita con rigor e claridade. 5.2.4 GRAO MÍNIMO DE CONSECUCIÓN DOS ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE 1- Explora e descubre as posibilidades da voz e os instrumentos e a súa evolución ao longo da historia da música. 2- Lee e analiza partituras como apoio á audición. 3- Recoñece e sabe situar no espazo e no tempo músicas de diferentes culturas e épocas históricas. 5. 2.5 COMPETENCIAS CLAVE




• Competencias sociais e cívicas (CSC)


65

5.2.6 SECUENCIACIÓN DAS UNIDADES DIDÁCTICAS

− Unidade 1: Antigüedade e Idade Media. − Unidade 2: Renacemento. − Unidade 3: Barroco. − Unidade 4: Clasicismo. − Unidade 5: Romanticismo. − Unidade 6: Século XX. − Unidade 7: Música e novas tecnoloxías.

5.2 7 TEMPORALIZACIÓN - Antigüedade e Idade Media Outubro e primeira semana de novembro.

− Renacemento Tres últimas semanas de novembro e primeira, segunda e terceira de decembro. - Barroco Mes de xaneiro e primeira de febreiro. - Clasicismo Segunda, terceira, cuarta e quinta semana de febreiro e primeira e segunda de marzo. - Romanticismo Terceira e quinta semana de marzo e primeira, segunda , terceira e cuarta de abril. - O século XX Quinta semana de abril e primeira, segunda e terceira de maio. - Música e novas tecnoloxías. Cuarta e quinta semana de maio e primeira de xuño. 5.2.8 PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN

− PROCEDEMENTOS DE APRECIACIÓN: − Observación directa do traballo diario. − Análise e valoración de tarefas. − Valoración cuantitativa do avance individual (cualificacións). − Valoración cualitativa do avance indivicual (anotacións e puntualizacións). − INSTRUMENTOS DE VALORACIÓN: − Rúbrica da unidade. − Avaliación dos contidos, probas correspondentes. − Avaliación por competencias, probas correspondentes. − Documentos gráficos ou textuais. − Intervencións. − Elaboracións.

5.3 BLOQUE 3: Contextos musicais 5.3.1 CONTIDOS 1-A música ao servizo doutras linguaxes; corporal, teatral, cinematográfica, radiofónica ou publicitaria. 2- Análise da música empregada en diferentes tipos de espectáculos e producións audiovisuais. 3- Utilización de diversas fontes de información para indagar sobre instrumentos, compositores e compositoras, concertos e producións musicais en vivo e gravadas, tanto do patrimonio galego como da música occidental en xeral e doutras culturas. 4- O son e a música nos medios audiovisuais e nas tecnoloxías da información e a comunicación. Valoración dos recursos tecnolóxicos como instrumentos para o coñecemento e gozo da música. 5- Recoñecemento e localización nas coordenadas espazo-temporais das manifestacións musicais máis significativas do patrimonio musical galego, occidental e doutras culturas.

66

6- Épocas da historia da música: características principais, autores significativos, audicións con apoio de partitura, interpretación de pezas ou fragmentos das distintas épocas. 7- Recollida de información, valoración e exposición do feito musical ao longo da historia. 5.3.2 CRITERIOS DE AVALIACIÓN 1- Realizar exercicios que reflictan a relación da música con outras culturas. 2- Demostrar interese por coñecer músicas de distintas características, épocas e culturas, e por ampliar e diversificar as propias preferencias musicais, adoptando unha actitude aberta e repectuosa. 3- Relacionar as cuestións técnicas aprendidas coas características das épocas da historia musical. 4- Distinguir, situar e carcterizar as grandes épocas da historia da música. 5- Valorar a asimilación e emprego dalgúns conceptos musicais básicos necesarios á hora de emetir xuízos de valor ou “falar de música”. 6- Mostrar interese e actitude crítica pola música, os concertos en vivo e as propostas musicais, valorando os elementos creativos e innovadores dos mesmos ao longo da historia. 5.3.3 ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE 1- Expresa contidos musicais e os relaciona con épocas da historia da música e con outras disciplinas. 2-Recoñece e interpreta disntintas manifestacións da danza identificando e explicando con linguaxe técnica adecuada a época histórica á que pertencen. 3- Distingue e explica as diversas funcións que cumpre a música na sociedade ao longo da historia. 4- Amosa interese por coñecer música de diferentes épocas e culturas como fonte de enriquecimento cultural e goce persoal elaborando algún proxecto de investigación e exposición. 5- Relaciona as cuestións técnicas aprendidas vinculándolas ás èpocas da historia da música correspondentes. 6- Distingue e sitúa temporalmente ás épocas da historia da música e as tendencias musicais. 7- Examina e explica con criterio musical a relación entre os acontecimiento históricos, o desenvolvemento tecnolóxico e a música na sociedade. 8- Emprega un vocabulario adecuado para describir percepcións e coñecementos musicais. 9- Comunica coñecementos, xuízos e opinións musicais de forma oral e escrita con rigor e claridade. 10- Utiliza diversas fontes de información para indagar sobre as novas tendencias, representantes, grupos de música popular, etc., e realiza unha revisión crítica de ditas producións. 11- Interesándose por ampliar e diversificar as preferencias musicais propias. 5.3.4 GRAO MÍNIMO DE CONSECUCIÓN PARA SUPERAR A MA TERIA 1- Amosa interese por coñecer música de diferentes épocas e culturas como fonte de enriquecimento cultural e goce persoal elaborando algún proxecto de investigación e exposición. 2- Relaciona as cuestións técnicas aprendidas vinculándolas ás èpocas da historia da música correspondentes. 3- Distingue e sitúa temporalmente ás épocas da historia da música e as tendencias musicais. 5.3.5 COMPETENCIAS CLAVE




67




− Unidade 1: Antigüedade e Idade Media. − Unidade 2: Renacemento. − Unidade 3: Barroco. − Unidade 4: Clasicismo. − Unidade 5: Romanticismo. − Unidade 6: Século XX.

5.3.6 TEMPORALIZACIÓN - Antigüedade e Idade Media Outubro e primeira semana de novembro. - Renacemento Tres últimas semanas de novembro e primeira, segunda e terceira de decembro. - Barroco Mes de xaneiro e primeira de febreiro. - Clasicismo Segunda, terceira, cuarta e quinta semana de febreiro e primeira e segunda de marzo. - Romanticismo Terceira e quinta semana de marzo e primeira, segunda , terceira e cuarta de abril. - O século XX Quinta semana de abril e primeira, segunda e terceira de maio. 5.3.8 PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN


− Observación directa do traballo diario. − Análise e valoración de tarefas. − Valoración cuantitativa do avance individual (cualificacións). − Valoración cualitativa do avance indivicual (anotacións e puntualizacións).

− INSTRUMENTOS DE VALORACIÓN:

− Rúbrica da unidade. − Avaliación dos contidos, probas correspondentes. − Avaliación por competencias, probas correspondentes. − Documentos gráficos ou textuais. − Intervencións. − Elaboracións.

5.4 Bloque 4: Música e novas tecnoloxías. 5.4.1 CONTIDOS: 1- Utilización de dispositivos electrónicos, recursos da Internet e sofware musical de distintas características para o adestramento auditivo, a escoita, a interpretación e a creación musical. 2- Aplicación de diferentes técnicas de gravación, para rexistrar as creacións propias, as interpretacións realizadas no contextos da aula e otras mensaxes musicais.

68

3- Utilización das tecnoloxías da información nos procesos de creación musical. 4- Coñecemento e emprego das tecnoloxías da información na interpretación e gravación de pezas musicais. 5- Emprego e coñecemento dos recursos necesarios para a conservación e a difusión das creacións musicais propias e alleas. 5.4.2 CRITERIOS DE AVALIACIÓN 1- Utilizar con autonomía os recursos tecnolóxicos dispoñible, demostrando un coñecemento básico das técnicas e procedementos necesarios para gravar, reproducir, crear, interpretar música e realizar sinxelas producións audiovisuais. 2- Utilizar de manera funcional os recursos informáticos dispoñibles para a aprendizaxe e indagación do feito musical. 5.4.3 ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE 1- Coñece algunhas das posibilidades que ofrecen as tecnoloxías e as utiliza como ferramentas para a actividade musical. 2- Participa en todos os aspectos da produción musical demostrando o uso adecuado dos materiais relacionado, métodos e tecnoloxías. 3- Utiliza con autonomía as fontes e os procedementos apropiados para elaborar traballos sobre temas relacinados co feito musical. 5.4.4 GRAO MÍNIMO DE CONSECUCIÓN DOS ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE 1- Participa en todos os aspectos da produción musical demostrando o uso adecuado dos materiais, dos métodos e tecnoloxías. 5.4.5 COMPETENCIAS CLAVE:



• Competencias sociais e cívicas (CSC).




− Unidade 7: Música e novas tecnoloxías. 5.4.7 TEMPORALIZACIÓN - Cuarta e quinta semana de maio e primeira de xuño. 5.4.8 PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN


− Observación directa do traballo diario. − Análise e valoración de tarefas. − Valoración cuantitativa do avance individual (cualificacións). − Valoración cualitativa do avance indivicual (anotacións e puntualizacións).

− IINSTRUMENTOS DE VALORACIÓN:

69

− Rúbrica da unidade. − Avaliación dos contidos, probas correspondentes. − Avaliación por competencias, probas correspondentes. − Documentos gráficos, textuais, audiovisuais. − Intervencións. − Elaboracións. − Audicións. − Partituras.

DEPARTAMENTO DE MÚSICA DO I.E.S ESPIÑEIRA DE BOIRO Boiro, 12 de Outubro 2015 FDO: SONIA MARÍA RODRÍGUEZ DÍAZ

ies espiÑeira departamento de mÚsica … · pola lei orgánica 8/2013, do 9 de decembro , para a...

Documents