1Busturi berrian

HERRIPROGR

AMA

2

Eredu berri baten bila. Kultura herri baten ezau-garrien adierazlea da, ez dogu ulertzen termino esta-tiko moduan, dinamikoa baizik, bizia, beste errealidade kulturaletatik ikasi eta aberesten dena. Ez dogu ulert-zen denbora pasa bezala, hori baino askoz gehiago da, eta horretan jarriko doguz baliabideak, gure herriko kultura suspertzera zuzenduko dira.Herrian ezagutu dugun kultura eredua ez da neutrala, ohikoaren inertziagatik bada be, betiko ideologia eta baloreen zabaltzailea da, hau da, komertziala, pasiboa eta erdalduna. Orain arteko jardueraren azterketak aldaketa kritikoa egiteko gonbitea egiten dau. Gure ustez lortu beha-rrekoa zera da, kultur programazioa eta hori osatzeko bitartekoak eztabaidan jartzea, hau da, dinamizatzai-learen lanak eta batzordearenak baita kulturaren bidez lortu nahi diren helburuak be; euskararen erabilpena, emakumeen lekua, sortzeko gaitasuna, aniztasuna… Kultura barruan ondarea be hartu behar da, hau da, bere ezagutza zein zabalkuntza, arlo honetan arkite-kturaz gain etnografi a, eta memoria be egongo ziren.

Elkarlana bultzatu. Hezkuntza arloa modu zaba-lean koordinatu behar da, eskolak, haur-eskolak, gura-so elkarteak,herriko eragileek eta udaleko ordezkariek batera lan egiteko. Elkarlan honen helburua herriko hezkuntzaren egoeraren azterketa egitea da, eta ados-tutako helburuak lortzeko bideak jartzea.Erakundeekin instalazioen mantenua eta inbertsioen elkarlana bultzatuko dugu, zentzu honetan Eskola eta haur-eskolarako behar diren instalazioak ziurtatuko di-tugu.Euskal Curriculuma indartzeko bidean herri curriculu-ma bultzatuko dugu, baita hezkidetza programak sus-tatu eta lagunduko be. Espainiar estatuak inposatutako LOMCEren aurkako herria izango gara.

Kultura Hezkuntza

Cultura. La cultura es una expresión de las características de un pueblo, pero no es estática sino viva, y se alimenta de otras realidades culturales. No la entendemos como pasatiempo, es algo más, por esta razón dispondremos de los medios necesarios para fomentar la cultura popular.El modelo cultural que hemos conocido no es neutral, por inercia difunde la ideología y los valores imperan-tes, comerciales, pasivos y erdaldunes. El repaso crítico de lo hecho hasta ahora exige cambios, sobre el modo de programar y los medios dispuestos, la dinamización de la comisión de cultura, y los objetivos perseguidos, sea el uso normalizado del euskera, el lugar que ocupan las mujeres en la oferta, la generación de creatividad, la diversidad,…Por otra parte no debemos obviar el patrimonio, su conocimiento y difusión, tanto de la arquitectura como etnografía y memoria.

Educación.Hay que conseguir coordinar el ámbito educacional, escuela, guardería, AMPA y asociaciones, para trabajar codo a codo con el Ayuntamiento. Así conseguiremos hacer un diagnostico del estado del ámbito en Busturia y plantear unos objetivos en común.Se garantizarán el mantenimiento e inversiones en las instalaciones de la escuela y la guardería, e impulsa-ran el currículo vasco y el local, haciendo frente a la imposición de leyes como la LOMCE.

3

Eskaintza sustatu. Gure herria kirol ikuspegitik egoera onean badago herritarren lanagatik da, eta hori bultzatzen jarraitu behar da, konpromiso ekonomiko handia izan arren, beti ere kirolak dituen alderdi onak pedagogikoki lehenetsiz; emakumeen parte hartzea, kooperazioa eta osasuna, … Ingurune naturalak kirola eta osasuna uztartzeko eskaintzen deuskuen eskaintza paregabea baliatu behar geunke.Udalaren ikuspegitik hainbat erronka dekogu, batetik futbol instalazioak egokitzea, urteroko gastuak beste herrietako udalekin konpartitzea, eta bestetik kirola herriko bizitza sozialean integratzeko kultur batzordean txertatzea, ahaztu barik euskera normaltasunez era-biltzea, edo arlo honi lotuta dagozen gaiei buruzko for-mazioa. Euskal selekzioen eztabaida bultzatu behar da, nazio izaeraren inguruan kirol taldeetan barne eztabai-dak bultzatuz, eta herri kirolak babestuz.

Euskaraz bizitzeko aukerak sortu. Asko dira Bus-turia bezalako herri euskaldun baten erdera berbakera nagusia izatea sortzen daben arrazoiak.Horiei modu ordenatu baten erantzuteko bideak aur-kitzeko borondatea behar da, bestela hizkuntza hege-monikoa inposatzen da. Gure lehen konpromisoa hautagai guztiak euskaldunak izatea da, hauek erdaldun eta euskaldunoi erantzu-teko kapaz direlako, eta euskaldunok sufritzen dogun diskriminazioa berez ezagutzen dabelako, honela arlo guztietan hizkuntza eskubideak bermatzeko kapaz izango gara.Teknikoki ze modutara altxatuko doguzen oztopoak garbi dago, euskara teknikariaren bidez,UEMAren aholkuak segituz, Bai euskarari agiriak, baita diskriminazio positiboaz noski!Honen bidez euskaldunak euskaldun jardutera anima-tuko doguz eta erdaldunei erraztasun guztiak emon euskalduntzeko.Zentzu honetan dirulaguntzak, euskara klaseak herrian jaso ahal izatea, eta belaunaldi barneko trasmisioa indartzea gakoak dira, baita herri euskalduna izateak ekarri ahal dauzen aukera sozio ekonomikoak aprobe-txatzea be. Azkenik udal guztia euskeraz lan egingo dauela ziur-tatzeko lanpostu eskaintza guztietan euskalduntasuna betebeharreko baldintza izango da.

Deporte.El impulso popular que tiene el deporte en Busturia es la clave de la oferta, por ello, pese al esfuerzo económico seguiremos apoyándolo, remarcando sus aspectos más positivos; participación de las mujeres, cooperación, salud,… Creemos que debemos poner en relación el entorno natural, el deporte y la salud.Tenemos grandes retos en este tema, mejora de las instalaciones del campo de futbol, compartir sus gastos con otros municipios, integrar la actividad deportiva en la vida social por medio de la comisión de cultura, sin olvidarnos de la normalización del euskera, impulsar en las asociaciones el debate sobre las selecciones vascas, o la promoción del herri kirola.

Kirola Euskara

4

Gure ikurra. Herrian udal poli-tikan parte hartzeko ohitura aldat-zen ari gara,Oraindik ez da zabala, baina horre-tarako bideak jarri ezkero zabaldu egingo da; Udal batzordeak jagonez, proie-ktu zehatzen inguruko parte-hartze prozesu propioak au-rrera ataraz, sare sozialak eta bestelako tresnak erabiliz,…Azken buruan informazio argia eta aukerak sortuz. Arlo honetan be adierazpen libreaz gozatzeko es-kubidea sartzen dogu, zentsura parte hartzearen modua delako.

Ikusten ez dena agerian ja-rri. Gure helburua arlo hone-tan emakumeen antolakuntza eta ideologia feminista bultzatzea da, hau da, lagundu ez ordezkatu. Ho-netarako lehenik eta behin helburu garrantzitsuak detektatu behar dira. Herriko emakumeen parte hartzea-ren bidez gabeziak eta konponbi-deak planteatu behar dira berdin-tasun planetan ipintzeko teknikoen laguntzagaz. Emakumeen aurkako indarkeri matxista ikustarazi eta au-rre egiteko, horixe zer den herrian zabaldu behar da, emakumea bikti-ma barik subjektu aktiboa izateko lehen urrats moduan.

Prozesu ekologikoak indartu. Organikoaren birziklapena bultzat-zeko beste herrietan dauden al-ternatibak eztabaidatu behar dira herrian, kostu eta onurak aztertuz.Tresnen berrabilpena bilatu daiteke kontainer berriekin, batzeko puntu gehiagorekin edo garbigune libre batekin. Sentsibilizazio lana ezinbestekoa da, adin eta erabiltzaile talde ezberdi-nen arabera. Enpresa pribatuek gasa eta zuntz optikoa sartzeko erraztasunak eman.Energia aurreztu teknologia erabiliz eta berriztagarrira pasatuz, Frac-kingaren aurkako jarrera garbiaz.

Participación.Estamos consiguiendo cambiar el modo de participar en la política municipal.Falta mucho por hacer, pero poniendo medios y voluntad será posible; impulsando las comisiones, planteando momentos participativos en proyectos concretos, apoyándo-nos en la redes sociales,… Dando información, oportunidades, y respetando la libre expresión ya que la censura es el mayor ataque a la participación.

Parte-hartzea Feminismoa Zaborra/Energia

Residuos y energíaPretendemos seguir impulsando el reciclado del resto orgánico, estudiando las experiencias de otros pueblos, sus costos y benefi cios. Así mismo hay diferentes medios de recuperar enseres usados, ya sea con nuevos contenedores, más puntos de recogida, o con un punto limpio de libre acceso, aunque sin duda lo más importante será la sensibilización, dirigida de modo pedagógico a cada franja de edad y grupos según modos de vida.Favorecer los servicios privados como el gas o la fi bra óptica que no llegan a nuestra localidad serán un objetivo en la planifi cación de las obras públicas, así como el ahorro energético o el paso a las energías renovables, En este sentido mantendremos una postura fi rme contra el Fracking.

Feminismo. Nuestro objetivo en este tema es impulsar la organización e ideología feministas, es decir, sin ocupar su espacio. Para ello se deben detectar los objetivos básicos, con la parti-cipación de las mujeres y el apoyo técnico del ayuntamiento plantear las carencias y soluciones para plasmarlas en el plan de igualdad.Otro gran objetivo es hacer visible la violencia machista contra las mu-jeres, posibilitando que las mujeres dejen de ser víctimas y pasen a ser sujetos activos.

5

Behargin gehiago, burokrazia gutxiago. Argi dago behargin taldea berritu eta indartu behar dela, hau modu askotara egin litzake. Lanpostu gehiago sortzea egoera ekonomikoaren arabera izango da, bai-na ez formazioa, herritar guztiei zabalik, emakumeen-gan azentua ipiniz. Auzolana askotan irtenbide izan daiteke, herriak be ardura hartzeko.Busturitarrei erraztasunak emoteko modu asko da-

goz, zerbitzu karta kaleratuz edo matxurak, kexak eta arazoen berri zuzenean emateko bidea erraztuz, bu-rokrazia gutxituz. Gure konpromisoa hurbiltasuna da, jendeari entzun eta erantzutea. Aurrekontuak modu parte hartzailean erabakiko dira, informazio guztia pu-bliko eginez eta proposamenak egiteko aukera eskainiz.Lan publikoetan klausula sozialak aplikatuko dira, lan-gileen eskubideak errespetatuak izateko.

Gestión.Cada vez está más clara la necesidad de reforzar el grupo de trabajo municipal aunque está condicionado por los decretos restrictivos del Estado. Aun así se pueden tomar iniciativas como impulsar la formación y complemen-tarlo con el trabajo comunitario, además de facilitar los servicios y vías directas para hacer propuestas, es decir,

reducir la burocracia. Nuestro compromiso es la cercanía, escuchar y responder a las personas.Seguiremos la senda de los últimos años con los presu-puestos participativos posibilitando realizar propuestas y también mantendremos las clausulas sociales en las obras públicas para que se respeten los derechos de la clase trabajadora.

Kudeaketa

Gure aukerak baliatu. Ostalaritza bultzatzeko eros-le eta saltzaile arteko harremana sendotu behar da, elkartea baten bidez edo turismo zirkuituetan sartuz. Nekazaritza eta abeltzaintzan aldiz udal lokalak trans-formaziorako edo neguko salmentarako erabiltzea az-tertu daiteke, eta dekogun lurraren aprobetxamendua handitzeko produkzio ekologikoa egiteko prest dagoe-nari dena erraztu, Lurbizi bezalako proiektuak bultza-tuz adibidez, beti elikadura burujabetzaren ikuspegitik. Industria handi barik, dauden tailerrak eta zerbitzuak batzeko gunea garrantzitsua izango da, herri gunetik ateratzeko eta aukera berriak, baina ez kaltegarriak, erakartzeko. Basogintza arloan inbertsioa urtero egin

beharko zen zenbait lur eremu estrategikoak erosi eta babesteko. Honetarako beste erakundeen laguntasuna behar da, hazkunde azkarreko espezien aldeko politikak gogor kritikatuz eta beste alternatibak bultzatuz, es-aterako jabeekin kontratuak eginez. Baso bideak modu zorrotzagoan jagon behar dira egindako kalteak oso osorik konpontzeko.Turismoa erakartzeko hainbat aukera daukaguz; inguru naturala, kulturala, ondarea, euskara… Denak, ahal den neurrian, bultzatu behar dira. Hau egiteko informazioa sortu eta zabaltzeaz gain, Urzelairen lanak ezaguta-razten adibidez, arloko interesatuekin batera lan egin behar da, esaterako, ostalaritza, Madariaga dorretxea…

Socioeconomía.Para apoyar el comercio debemos reforzar la relación entre comprad@r y vendedor@, promocionando el aso-ciacionismo en el sector o introduciéndolo en los circuitos del turismo.En el ámbito agrario hay posibilidades como usar los locales municipales para crear centros de trasformación o de venta en temporada invernal, así como facilitar el acceso a terrenos en desuso a personas interesadas mediante proyectos como Lurbizi, hacia la soberanía ali-mentaria. Aun sin ser grandes industrias creemos que es necesario aunar los servicios fuera del núcleo residencial,

generando posibilidades para nuevos proyectos, de perfi l blando respecto al medio. En el ámbito forestal propone-mos hacer una inversión anual en la compra de terrenos estratégicos planteando alternativas a las especies de crecimiento rápido, con contratos de cesión, por ejemplo. Los caminos forestales deberán hacerse respetar más duramente, quien lo rompe lo paga.El turismo tiene grandes posibilidades en nuestro pueblo (medio natural, patrimonio…) que deben promocionarse, generando información, por ejemplo mediante fi guras como la de Urzelai, y aunando las partes interesadas del sector (agroturismo, Torre Madariaga,…)

Sozio-ekonomia

6

Harremanak indartu. Jende nagusia sarriago izaten da ahul-dade egoeran, osasun aldetik zein sozioekonomikoki. Horregatik ezinbestekoa da haien bizi-baldintzak ondo ezagutzea, pobrezia egoerak zerbitzu sozialei bideratzeko, edo etxebizitza eta iris-garritasun arazoen aurrean alter-natibak planteatzeko.Hala ere nagusien bizipenak balioan ipini behar dira beste belaunaldiei haien zabalkuntza erraztuz, eta bi-zitza sozialen haien parte hartzea ahalik eta gehien bultzatuz.

Ezina, ekinez egina. Gazteen beharrizan nagusiak irakaskunt-za, lana eta etxebizitzarekin lotuta dagoz, kanpora joan behar baitira guzti horiek topatzeko, beraz horiek era egokian eta hurbil lortzeko bi-deak dira garrantzitsuak.Baina arazoak arazo gazteriak ekarpen handia egiten du herrian, horregatik bere parte hartzea sus-tatzeko erak zaindu behar dira, bi-tartekoak ipini. Esaterako Otsozulo Gaztetxean, non gazteek, eredu asanblearioan eta autogestioaren bitartez, jarduteko gunea izateaz gain, gazteriaren eta herriaren be-harrei auzolanean ekiteko aukera be eskaini ahal dabela.

Eskubideari bidea eman. Gaz-teak ez ezik nagusiek be etxebizit-za arazo daukie, beti egoera eko-nomiko pertsonalei erreparatuta. Zentzu honetan azken urteetako ahaleginetan jo ta ke jarraitzeaz aparte bestelako alternatibak be abiatu beharko dira, elkar banatu-tako etxebizitzak esaterako, beti ere jabego barik alokairu sozialean in-dar eginez.Herriko etxebizitzaren egoera az-tertu ezkero hutsik edo bizitoki nagusi lez ez daudenen kopurua onartezina da, dagoen beharra da-goelarik, hori eta prozesu espekula-tiboak eragozteko politikak martxan jarri behar dira.Gure konpromisoa da lur urbanoe-tara mugatzea, hau da, lur eremu berriak ez kolonizatzea, honela Mo-troiuazpi edo San Bartolome ingu-ruak zementuan ito barik iraunarazi doguzela demostratu da eta.

Gente mayor.Las personas mayores suelen estar en una situación más vulnerable debido a la salud o a aspectos socioeconómicos. Por esta razón es necesario tener conocimiento de sus condiciones de vida, con el fi n de poder reconducirles a los servicios sociales, o plantear alternativas para mejorar la accesibilidad o la vivienda.También es fundamental poner en valor sus vivencias, facilitando la trasmisión a otras generaciones, y así fomentar su participación en la vida social.

Nagusiak Gazteria Etxebizitza

Vivienda.La necesidad de una vivienda digna es, atendiendo a las diferentes realidades económicas, un problema básicamente de la juventud, pero también de las personas mayores.

En este aspecto, deberemos perse-verar en los proyectos de los últimos años, y generar nuevas ideas, como las viviendas compartidas, siempre prevaleciendo el alquiler de carácter social sobre la propiedad privada.

Si analizamos la situación del parque de viviendas, el número de ellas que no son de uso habitual, o vacías, es inaceptable teniendo en cuenta la situación actual. Para solucionar esto y evitar los procesos especulativos hay que tomar la iniciativa.Nuestra propuesta es limitarnos al terreno califi cado como urbano, es decir no colonizar nuevos terrenos, ya que esta es la única manera de preservar entornos, tal como hicimos con los de Motroiuazpi o San Bartolomé.

7

Behar duenarekin elkartasunez. Bizi baldintza duinak edukitzeko eskubidea herritar guztiei zabaltzeko bitartekoak jarriko ditugu, badela Mankomunitatearen bidez, zein politika propioekin, zerga bidez edo udal zerbitzuetan erraztasunak ematen.Behar den bezalako Ospitalea edo osasun eskubidea bermatzeko beharrezko azpiegituren alde lan egingo dugu, edozein ezintasun fi sikoak bizitzeko arazoa izan ez dadin erraztuz.

Herritarren zerbitzura. Plan orokorraren azken onarpenagaz herria negozio barik herritarrak hobe-to bizitzeko izango dela ziurtatu behar dogu, bestela, azken urteetako lana ezerezean geratzeko arriskua dago. Auzoz auzo, herritarrekin, komunikazio zuze-na zabaldu behar da arazoak eta beharrak argitzeko, urbanismo haien neurrira izan dadin, azken urteotan gauzatu ezin izan diren proiektuei berriro ere gogor eginez, esaterako Sakonetako espaloia, Altamira-San kristobaleko errotonda, uriolen aurkako lanak, …

Políticas sociales.Garantizaremos condiciones de vida dignas a todas las personas, sea mediante la mancomunidad de servicios sociales, o con políticas propias, por ejemplo mediante los impuestos o facilitando servicios municipales.Trabajaremos a favor del derecho a la salud en el sistema público, defendiendo un hospital como nos merecemos, y tratando de solucionar problemas relacionados con el acceso para todas la personas con difi cultades de movilidad.

Gizarte politikak Urbanismoa

Urbanismo.Con la aprobación fi nal del Plan General asegura-remos que nuestro pueblo no será un negocio sino el lugar donde podamos vivir mejor, de otra manera corremos el peligro de que el trabajo de los últimos años sea en balde.Debemos atender barrio a barrio a los problemas y necesidades del vecindario, haciendo el urbanismo a su medida, continuando con ganas con los proyectos pendientes, sea la acera de Sakoneta, la rotonda de Altamira-San Kristobal, o los trabajos en los ríos para evitar las inundaciones.

Ezberdinak baina berdinak. Erlijio ezberdinetan, edo baten bez sinesten daben guztiek eskubide ber-dinak edukitzeko ahalegina egin behar dau udalak, zentzu horretan modu errespetagarrian jarrera laikoa nagusia izango da. Modu berean ulertzen dogu euskal kultura ez dena. Kultura ezberdin guztiak dira zaindu beharrekoak, xe-

nofobia jarrerak baztertzeko modu hoberena ezagutza da.Memoria aldiz, injustiziak berriro ez gertatzeko tresna da, eta zentzu horretan aurreko urteetako ildoa indart-zeko asmoa dekogu, hau da, memoria historikoaren berreskurapena bultzatu eta faxismoak Euskal Herriari egindako kaltea eguneko argira ekarri .

Aniztasuna eta memoria

Diversidad y memoria.Las personas que tienen diferentes fes religiosas, o las que no tienen ninguna, deben tener los mismos derechos, por esta razón el Ayuntamiento debe tener una respetuosa actitud laica. Del mismo modo entendemos la cultura euskaldun, todas las diferentes culturas son un bien a preservar, siendo el conocimiento precisamente la

mejor manera de evitar la xenofobia.La memoria en cambio es un instrumento que impide que las injusticias vuelvan a ocurrir, por ello impulsa-remos este ámbito con más fuerza, recuperando la memoria histórica y trayendo a la luz el perjuicio que el fascismo a infl igido a Euskal Herria.

8

www.busturia.ehbildu.eusbusturia@ehbildu.net