FILOSOFÍA

2020-2021

Páxina 2 de 41

INDICE

ASPECTOS COMÚNS DO DEPARTAMENTO

1. Datos xerais do departamento ....................3 2. Lexislación de referencia ............................4

3. Aspectos xerais da programación................5-7 a. Contextualización b. Referencia as directrices xerais fixada no P.Educativo

c. Referencia á incorporación das propostas da Memoria do curso anterior d. Directrices para a avaliación inicial e. Lingua na que se imparten as materias do Departamento

ASPECTOS ESPECÍFICOS DA MATERIA DE LOMCE

1. Contidos secuenciados e temporalizados…………......8-12

2. Relación entre os contidos, criterios de avaliación, competencias clave e estándares.............14-26

a. Estándares de aprendizaxe

b. Grao mínimo de consecución c. Peso na cualificación d. Iinstrumentos de avaliación

e. Temas transversais 3. Metodoloxía didáctica................27

a. Estratexias metodolóxicas

b. Outras decisións metodolóxicas: agrupamentos, tempos, espazos, materias, recursos 4. Avaliación inicial…………28

a. Procedemento para a avaliación inicial b. Criterios para a acreditación de coñecementos previos, no seu caso. (Bacharelato)

5. Avaliación continua...........29-30

a. Procedementoe Instrumentos para a avaliación continua b. Procedementos e instrumentos de avaliación para :

a. Unha proba non superada

b. Unha avaliación parcial 6. Avaliación final..................................31

a. Quen debe ir á avaliación final? b. En que consistirá a proba? c. Como se elabora a cualificación final?

d. A avaliación final en caso de perda do dereito a avaliación continua? 7. Avaliación extraordianria........32 8. Materia pendente de cursos anteriores ................32

a. Plan de traballo b. Prodedemento e instrumentos de avaliación

9. Avaliación do proceso de ensino e da práctica docente……..32-33 a. Proceso de ensino b. Práctica docente

10. Avaliación da programación didáctica....................33-34. 11. Atención a diversidade..............................................34-35 12. Actividades complementarias e extraescolares...........35

13. Constancia de información ao alumnado.....................35.

ANEXOS

1. ADAPTACIÓN PROGRAMACIÓN BACHARELATO SEMIPRESENCIAL E NON PRESENCIAL.....36-38 2. INFORME CONTINUIDADE…..39-41

Páxina 3 de 41

1. DATOS DO DEPARTAMENTO

PROFESOR/A............... MATERIAS QUE IMPARTE CURSOS GRUPOS

FLOR RODRÍGUEZ LEMOS

VALORES ÉTICOS 1º ESO C

PSICOLOXÍA 2º BAC A/B/C

FILOSOFÍA Bad1

FILOSOFÍA Bad2

PSICOLOXÍA Bad2

FILOSOFÍA 4º ESO A/B/C

SUSANA BURGO

RODRÍGUEZ

FILOSOFÍA 1º BAC A/B/C

FILOSOFÍA 2º BAC C

VALORES ÉTICOS 2ºESO B

Intr ANTROPOLOXÍA 1º BAC B/C

Intr. ÉTICA 2º BAC A/B/C

PAULA COSTA GONZÁLEZ

VALORES ÉTICOS 1º ESO B

VALORES ÉTICOS 2º ESO A

VALORES ÉTICOS 3º ESO A/B

VALORES ÉTICOS 4º ESO A/B

ASPECTOS COMÚNS DO DEPARTAMENTO

Páxina 4 de 41

2. LEXISLACIÓN DE REFERENCIA

ETAPA: BACHARELATO

LOMCE:

Lei Orgánica 8/2013, do 9 de decembro, para a mellora da calidade educativa.

Decreto 86/2015, do 25 de xuño, polo que se establece o currículo da educación secundaria

obrigatoria e do bacharelato na Comunidade Autónoma de Galicia.

Resolución do 27 de xullo de 2015, da Dirección Xeral de Educación, Formación

Profesional e Innovación Educativa, pola que se ditan instrucións no curso académico 2015-

2016 para a implantación do currículo da educación secundaria obrigatoria e do bacharelato

nos centros docentes da Comunidade Autónoma de Galicia.

ETAPA: E.S.O.

LOMCE:

Lei Orgánica 8/2013, do 9 de decembro, para a mellora da calidade educativa.

Decreto 86/2015, do 25 de xuño, polo que se establece o currículo da educación secundaria

obrigatoria e do bacharelato na Comunidade Autónoma de Galicia.

Resolución do 27 de xullo de 2015, da Dirección Xeral de Educación, Formación

Profesional e Innovación Educativa, pola que se ditan instrucións no curso académico 2015-

2016 para a implantación do currículo da educación secundaria obrigatoria e do bacharelato nos centros docentes da Comunidade Autónoma de Galicia.

Páxina 5 de 41

3. ASPECTOS XERAIS DA PROGRAMACIÓN

a. CONTEXTUALIZACIÓN DA PROGRAMACIÓN

A presente programación elaborouse para ser impartida no IES “Río Cabe” na

localidade de Monforte de Lemos. Trátase dun centro público cuia titularidade pertence

á Consellería de Educación e Ordenación Universitaria.

Foi construido nesta cidade no ano 1965, sendo o curso 1965-66 o primeiro ano do seu

funcionamento, tiña unha capacidade de 400 alumnos. Estivo dependendo do Instituto

masculino de Lugo durante os dous primeiros anos do seu funcionamento.Entrou en

funcionamento o edificio actual no curso 1972.

O IES RÍO CABE sitúase en Monforte de Lemos, capital de comarca , que ten unha

extensión de 943 Km. A extensión do concello é de 202 km2

O término municipal de Monforte situase nas chairas e depresións da Galicia centro-

oriental. O seu marco físico aparece definido por unha unidade fundamental: a

depresión de Lemos que se prolonga por Bóveda, O Saviñao, Pantón, Sober, Pobra do

Brollón e Ribas de Sil, terras que conforman a denominada comarca do Val de Lemos.

A súa altitude é de 363 metros sobor do nivel do mar e está regado pola conca do río

Cabe. O seu clima encuádrase dentro do dominio oceánico-continantal, caracterizado

por unha temperatura media anual moderada, baixas precipitacións e unha considerable

oscilación térmica.

A estación máis chuviosa é o outono e os veráns son secos e calurosos. As xeadas e as

néboas son moi fercuentes no inverno no val.

O último padrón danos unha cifra de 19.817 habitantes, dos cales 9.449 son homes e

10.368 mulleres, cunha densidade de poboación de 99,09 habitantes por kilómetro

cadrado. É a segunda cidade en número de habitantes da provincia de Lugo por detrás

da capital.

Os principais sectores ecónomicos son os servizos , agricultura e gandería.

As ensinanzas que na actualidade se poden cursar no centro son:

Páxina 6 de 41

b. REFERENCIA ÁS DIRECTRICES XERAIS FIXADAS NO PROXECTO

EDUCATIVO

Para a elaboración da Programación Didáctica seguironse as instruccións indicadas pola

Inspección Educativa.

Tiveronse como referencia os obxectivos xeris do centro e os obxectivos xerais da ESO

e BAC. Así mesmo síguense os principios metodolóxicos xerais recollidos no PE.

c. REFERENCIA Á INCORPORACIÓN DAS PROPOSTAS DA MEMORIA DO

CURSO ANTERIOR

A programación non presenta diferencias salientables con respecto á do curso anterior,

salvo que debido a entrada en vigor da LOMCE é necesario adaptar o esquema da

programación a nova lei nos cursos nos que se implanta na actualidade.

d. DIRECTRICES PARA A AVALIACIÓN INICIAL

A avaliación inicial desenvolverase nas primeiras semanas do curso académico. O seu

obxectivo é facilitar información sobre diversos aspectos do alumnado, tales como o

seu coñecemento acerca das destrezas propias da materia e a detección de alumnado con

posibles dificultades de aprendizaxe ou con capacidades superiores á media do grupo.

Páxina 7 de 41

Dita información servirá ó profesorado para programar as adaptacións necesarias, así

coma as actividades de reforzo ou ampliación se fose necesario.

O método para obter a devandita información será mediante a observación do alumnado

na aula ainda que, se o profesor/a o estima necesario, poderá recurrir a realización de

unha proba escrita.

e. LINGUA NA QUE SE IMPARTEN AS MATERIAS NO DEPARTAMENTO (D.

79/2010)

MATERIA ETAPA CURSOS LINGUA

INTRODUCIÓN Á ÉTICA BAC 2º BAC GALEGO/CASTELÁ

INTRODUCIÓN Á ANTROPOLOXÍA BAC 1º BAC GALEGO/CASTELÁ

FILOSOFÍA 1º BAC 1º GALEGO/CASTELÁ

HISTORIA DA FILOSOFÍA BAC 2º GALEGO/CASTELÁ

PSICOLOXÍA BAC 2º GALEGO/CASTELÁ

VALORES ÉTICOS 1º CICLO 1º ESO/2º ESO GALEGO/CASTELÁ

VALORES ÉTICOS 2º CICLO 3º ESO/4ºESO GALEGO/CASTELÁ

FILOSOFÍA 2ºCICLO 4º ESO GALEGO/CASTELÁ

Páxina 8 de 41

ASPECTOS ESPECÍFICOS DA MATERIA FILOSOFÍA DE 1º BAC

1. CONTIDOS SECUENCIADOS E TEMPORALIZADOS

A temporalización ten un carácter orientativo, define a grandes trazos a distribución dos

contidos para un ano académico da materia de Filosofía en 1º de bacharelato. Agora

ben, como resulta lóxico, esta temporalización estará suxeita a revisións segundo o

curso avance, e os posíbles cambios deberán ser reflexados nas actas das diferentes

reunións do Departamento .

Avaliación UNIDADES DIDÁCTICAS

Tema

U.D.

Bloque Contido

TODO

O CURSO

B1 CONTIDOS TRANSVERSAIS

1-12

B1.1

Textos filosóficos e pertencentes a outras ramas

do saber relacionados coas temáticas filosóficas

estudadas.

B1.2

Composición escrita de argumentos de

reflexión filosófica e de discursos orais,

manexando as regras básicas da retórica e a

argumentación.

B1.3

Uso dos procedementos de traballo intelectual

(incluíndo os das tecnoloxías da información e

da comunicación) adecuados á filosofía, en

especial a asimilación e o uso rigoroso do

léxico relacionado cos temas filosóficos

estudados

B1.4

Uso dos procedementos de traballo intelectual

(incluíndo os das tecnoloxías da información e

da comunicación) adecuados á filosofía, en

especial a asimilación e o uso rigoroso do

léxico relacionado cos temas filosóficos

estudados.

Páxina 9 de 41

Avaliación UNIDADES DIDÁCTICAS Temporalización Probas

avaliación Tema /

U.D.

Bloque Contido Mes Sesións

1ª Avaliac.

B2 O SABER FILOSOFICO

1

B2.1 Filosofía: sentido, necesidade e historia.

OUT 6

NOV

U.D 1-2

B2.2 Saber racional. Explicaciónprerracional: mito e maxia.

Explicación racional: razón e sentidos.

B2.3 Funcións e vixencia da filosofía.

B2.4 Disciplinas teórico-prácticas do saber filosófico.

B2.5 Racionalidade teórica e práctica.

B2.6 O saber filosófico a través da súa historia. Características da

filosofía

2

B3 O COÑECEMENTO

B3.1 Teoría do coñecemento.

OUT 6

B3.2 Graos e ferramentas do coñecer: razón, entendemento e

sensibilidade

B3.3 Abstracción.

B3.4 Problemas implicados no coñecer: posibilidades, límites e

intereses; o irracional.

B3.5 Problema filosófico do coñecemento.

B3.6 A verdade como propiedade das cousas. A verdade como

propiedade do entendemento: coherencia e adecuación.

B3.7 Algúns modelos filosóficos de explicación do coñecemento e o

acceso á verdade.

3

B3 A FILOSOFÍA DA CIENCIA

B3.8 Filosofía, ciencia e tecnoloxía. Filosofía da ciencia.

NOV 9

B3.9 Obxectivos e instrumentos da ciencia.

B3.10 Método hipotético-dedutivo.

B3.11

Investigación científica na modernidade e na época

contemporánea: das matemáticas e a técnica como ferramentas de

coñecemento e interpretación fundamentais á reformulación dos

conceptos clásicos.

B3.12 Técnica e tecnoloxía: saber e praxe.

B3.13 Reflexións filosóficas sobre o desenvolvemento científico

tecnolóxico: o problema da indución

B3.14 Visión aristotélica do quefacer científico.

B3.15 Relación entre filosofía e ciencia.

Avaliación UNIDADES DIDÁCTICAS Temporalización Probas

avaliación Tema /

U.D.

Bloque Contido Mes Sesións

1ª Avaliac

B4 A REALIDADE

4

B4.1 A metafísica como explicación teórica da realidade.

NOV/

DEC 9

DEC

U.D 3-4

B4.2 Pregunta polo ser como punto de partida da Filosofía. Platón

fronte a Aristoteles

B4.3 Interrogación metafísica sobre a verdadeira realidade: problema

da aparencia e a realidade.

B4.4 Pregunta pola orixe e a estrutura do real

B4.5

Caracterización da realidade: cambio ou permanencia,

substancialismo estático fronte ao devir. Esencialismo e

existencialismo.

B4.6 Necesidade de categorizar racionalmente o real.

Páxina 10 de 41

Avaliación UNIDADES DIDÁCTICAS Temporalización Probas

avaliación Tema /

U.D.

Bloque Contido Mes Sesións

2ª Avaliac

B4

A FILOSOFÍA DA NATUREZA E AS COSMOVISIÓNS

CIENTÍFICAS

5

B4.7 Cosmovisións científicas sobre o universo. A filosofía da

natureza como admiración filosófica pola natureza.

XAN 4

B4.8 Paradigma cualitativo organicista:universo aristotelico

B4.9

Universo máquina: visión mecanicista na Modernidade. Supostos

epistemolóxicos do modelo heliocéntrico: procura das leis

universais dun universo infinito. Determinismo, regularidade,

conservación, economía e continuidade.

B4.10 Visión contemporánea do Universo.

B4.11 Reencontro da filosofía e a física na teoría do caos

Avaliación UNIDADES DIDÁCTICAS Temporalización Probas

avaliación

Tema /

U.D.

Bloque Contido Mes Sesións

2ª Avaliac.

B5

O SER HUMANO: EVOLUCIÓN NATUREZA,CULTURA,CORPO

6

B5.2 Implicacións filosóficas da evolución. Filosofía e bioloxía.

XAN

5

FEBRERO

U.D 5-6

B5.3 A dialéctica natureza-culturano proceso de antropoxénese e de

construción da identidade propia humana.

B5.12 Reflexión filosófica sobre o corpo.

B5.13 Teorías filosóficas sobre a relación entre mente e corpo

7

B5 ANTROPOLOXÍA FILOSOFICA:REFLEXIÓN SOBRE O SER

HUMANO E SENTIDO DA EXISTENCIA

B5.1

A reflexión filosófica sobre o ser humano e o sentido da existencia:

antropoloxía filosófica.

FEBR 9

MARZO

U.D. 7-8

B5.4

Visión grega. Heroe homérico: concepto socrático. Dualismo platónico.

Animal racional e político aristotélico. Materialismo e individualismo

helenista.

B5.5

Pensamento medieval: creación á imaxe divina; nova concepción do

corpo e a alma, da morte e da liberdade.

B5.6 Renacemento: antropocentrismo e humanismo.

B5.7 Modernidade e século XIX: razón, emocións e liberdade.

B5.8 O ser humano na filosofía contemporánea.

B5.9 Visións filosóficas orientais:budismo, taoísmo e hinduísmo.

B5.10 Algunhas claves sobre o sentido da existencia humana.

B5.11

Cuestión do sentido, a esencia e a existencia, o eu, a liberdade, a morte, o

destino, o azar, a historia e a necesidade de transcendencia.

8

B6 A ÉTICA: DEFINICIÓN,OBXECTO,FUNCIÓN,TEORÍAS

B2.5 Racionalidade teórica e práctica.

MARZO 12

B6.1 Orixe da ética occidental: Sócrates fronte aos sofistas.

B6.2 A ética como reflexión sobre a acción moral: carácter, conciencia e madureza moral.

B6.3 Principais teorías sobre a moral humana.

B6.4 Procura da felicidade.

B6.5 A boa vontade: Kant

B6.6 A xustiza como virtude éticopolítica.

Páxina 11 de 41

Avaliación

UNIDADES DIDÁCTICAS Temporalización Probas

avaliación Tema /

U.D. Bloque Contido Mes Sesións

3ª Avaliac

9

B6

FILO SO FÍA PO LÍTICA: O S FUNDAMENTO S

FILO SÓ FICO S DO ESTADO

ABRIL

12

ABRIL

U.D.9

B6.8 Fundamentos filosóficos do Estado.

B6.9 Principais interrogantes da filosofía política.

B6.10 A xustiza segundo Platón.

B6.11 O convencionalismo nsofistas.

B6.12 Realismo político: Maquiavelo.

B6.13 Contractualismo: Hobbes, Locke, Rousseau e Montesquieu.

B6.14 A paz perpetua de Kant.

B6.15 Fundamentos filosóficos do capitalismo no século XIX. John

Stuart Mill. Alienación e ideoloxía segundo Marx.

B6.16 Disputa política entre Popper e a escola de Frankfurt.

B6.17 Función do pensamento utópico.

B6.18 Legalidade e lexitimidade

B6

A ESTÉTICA:REFLEXIÓN FILOSÓFICA SOBRE A ARTE

10

B6.19 Capacidade simbólica. E. Cassire

MAIO 6

B6.20 Creatividade. H. Poincaré

B6.21 Estética filosófica: función e características.

B6.22 A arte como instrumento de comprensión e expresión simbólica

da realidade.

B6.23 A estética filosófica e a capacidade simbólica do ser humano.

A realidade desde a arte, a literatura e a música

B6.24 Relación da arte coa ética, co coñecemento e coa técnica.

B6.25

Sentimento, experiencia e xuízo estético. Beleza. Creación

artística e sociedade. Abstracción artística e pensamento

metafísico. A arte como xustificación ou como crítica da

realidade.

B6.26

Filosofía e arte. Filosofía e literatura. Filosofía e música.

11

B6 A COMUNICACIÓN:LÓXICA, RETÓRICA,

ARGUMENTACIÓN

B1.2

Composición escrita de argumentos de reflexión filosófica e de

discursos orais, manexando as regras básicas da retórica e a

argumentación.

MAIO 6

MAIO

U.D.11

B6.27 Retórica, argumentación e lóxica: a comunicación desde a

filosofía.

B6.28 Importancia da comunicación e a súa relación coa linguaxe a

verdade e a realidade.

B6.29 Lóxica proposicional.

B6.30 Retórica e composición do discurso.

B6.31 Argumentación: regras e Ferramentas do diálogo e a

demostración de argumentos.

B6.32

Filosofía da linguaxe: oproblema filosófico dos conceptos

universais e o erro argumentativo da xeneralización apresurada

Páxina 12 de 41

12

12

B6 FILOSOFÍA E EMPRESA: A RACIONALIDADE PRÁCTICA

E PROXECTIVA

B6.33 A filosofía e a empresa como proxecto racional.

XUÑO

7

B6.34

O modo metafísico de preguntar para deseñar un proxecto vital e

de empresa.

B6.35 Os procesos de cuestionamento e a importancia da definición de

obxectivos.

B6.36

Proceso de análise racional do conxunto dun sistema, dos

elementos que o integran e da orde racional que subxace á

estrutura lóxica dun proxecto, vital e empresarial.

B6.37 Importancia do diálogo e da defensa argumentativa de proxectos,

fins e medios.

B6.38 Deseño dun proxecto vital e laboral. Papel da Estética no

desenvolvemento do pensamento creativo e innovador.

B6.39 Importancia da ética para establecer o sistema de valores no

traballo

B6.40 Razón crítica en tanto que reguladora da acción humana

ENSINANZA DE ADULTOS

Os contidos son os mesmos que os sinalados na secuenciación anterior, dado o carácter

semipresencial do bacharelato de adultos, cada materia consta dunha hora semanal e

outra de reforzo ou repaso, polo que as sesións que se poden adicar a cada unidade

varían sustancialmente e a metodoloxía requerirá máis traballo autónomo por parte do

alumnado. Na táboa seguinte se reflicten o número de sesións para as unidades

desenvolvidas anteriormente.

AVALIACIÓNS 1ª Avalación 2ª Avaliación 3ª Avaliación

MESES Setembro-Decembro Xaneiro-Marzo Abril-Xuño

UNIDADES 1,2,3,4 5,6,7,8,9 10,11,12

EXAMEN 1º Parcial Novembro

2º Parcial Decembro

1º Parcial Febreiro

2º Parcial Abril

1º Parcial Maio

2º Parcial Xuño

TOTAL SESIÓNS 12 11 6

Páxina 13 de 41

2. RELACIONAR ASPECTOS CURRICULARES PARA CADA UNIDADE

VER TABLAS PÁXS 14 a 26

Páxina 14 de 41

1ª Aval

Estándares de aprendizaxe avaliables

/Indicadores de logro Criterios de cualificación e instrumentos de avaliación Temas transversais

Tem

a/

UD

Identif.

contidos Identif. criterios

Identific

Estándar

Competencias

clave Estándares de aprendizaxe

Grao mínimo

consec.

Peso

Cualific.

Instrumentos

Temas transversais

Prob.esc. Prob oral Trab ind Trab

grup

Cad

Cla

Rúb

Obs. CL EO E CA TIC EMP EC PV

1

B2.1

B2.2

B2.3

B2.1. Coñecer e comprender a

especificidade e a importancia

do saber racional en xeral e do

filosófico en particular, en tanto

que saber de comprensión e

interpretación da realidade,

valorando que a filosofía é, á

vez, un saber e una actitude que

estimula a crítica, a Autonomía,

a creatividade e a innovación.

FIB2.1.1.

CAA

Recoñece as preguntas e os problemas

que veñen caracterizando a filosofía

desde a súa orixe, comparando coa

formulación doutros saberes, como o

científico ou o teolóxico.

100% 10% 208020202020 X X

X

FIB2.1.2.

CCEC

CSC

Explica a orixe do saber filosófico

diferenciándoo do saberes prerracionais,

como o mito ou a maxia.

100% 20% 208020202020 X X

X

B2.4

B2.5

B2.2. Identificar as dimensións

teórica e práctica da filosofía, os

seus obxectivos, as

características, as disciplinas, os

métodos e as funcións,

relacionándoa paralelamente con

outros saberes de comprensión

da realidade.

FIB2.2.1.

CAA

CSC

Identifica, relaciona e distingue as

vertentes práctica e teórica do labor

filosófico, así como as disciplinas que

conforman a filosofía. 50% 5% 208020202020 X X

X

B2.6

B2.3. Contextualizar histórica e

culturalmente as problemáticas

analizadas e expresar por escrito

as achegas máis importantes do

pensamento filosófico desde a

súa orixe, identificando os

principais problemas formulados

e as solución achegadas, e

argumentando as propias

opinións ao respecto.

FIB2.3.1

CCEC

Recoñece as principais problemáticas

filosóficas características de cada etapa

cultural europea.

80%

10%

208020202020

208020202020 X

X

X

FIB2.3.2.

CCL

Expresa por escrito as teses fundamentais

dalgunhas das correntes filosóficas máis

importantes do pensamento occidental.

B1.3

B2.4. Comprender e utilizar con

precisión o vocabulario

filosófico fundamental,

realizando un glosario de termos

de xeito colaborativo mediante

as posibilidades que ofrecen as

novas tecnoloxías.

FIB2.4.1.

CCL

Comprende e usa con rigor conceptos

filosóficos como razón, sentidos, mito,

logos, arché, necesidade, continxencia,

causa, existencia, metafísica, lóxica,

gnoseoloxía, obxectividade, dogmatismo,

criticismo, etc.

100%

10%

208020202020 X X

X

B1.1

B2.5. Analizar de maneira

crítica fragmentos de textos

significativos e breves sobre a

orixe, a caracterización e a

vixencia da filosofía,

identificando as problemáticas e

solucións expostas, dist inguindo

as teses principais e a orde de

argumentación, relacionando os

problemas formulados nos

textos

co estudado na unidade e coa

presentación doutros intentos de

comprensión da realidade, como

o científico e o teolóxico, ou

outros tipos de filosofía, como a

oriental.

FIB2.5.1.

CCL

Le e analiza de xeito crítico fragmentos de

textos breves e significativos sobre a orixe

da explicación racional e acerca das

funcións e as características do pensamento

filosófico, pertencentes a pensadores/as,

que identifiquen as problemáticas

filosóficas formuladas. 100% 20%

208020202020 X X

X

Páxina 15 de 41

2

B3.1

B3.2

B3.3

B3.4

B3.1. Coñecer de modo claro e

ordenado as problemáticas

implicadas no proceso do

coñecemento humano, analizadas

desde o campo filosófico, os seus

graos, as ferramentas e as fontes, e

expor por escrito os modelos

explicativos do coñecemento máis

significativos

FIB3.1.1 CCL

Identifica e expresa de xeito claro e

razoado os elementos e as problemáticas

que implica o proceso do coñecemento da

realidade, como é o dos seus graos, as

súas posibilidades e os seus límites.

80% 10% 208020202020 X X

X

B3.5

B3.6

B3.7

B3.2. Explicar e reflexionar sobre

o problema do acceso á verdade,

identificando as problemáticas e

as posturas filosóficas que

xurdiron en torno ao seu estudo.

FIB3.2.1.

CCEC

Coñece e explica teorías acerca do

coñecemento e a verdade, como son o

idealismo, o realismo, o racionalismo, o

empirismo, o perspectivismo, o consenso

ou o escepticismo, e contrasta

semellanzas e diferenzas entre os

conceptos clave que manexan.

80%

10%

208020202020

208020202020 X

X

X

X

FIB3.2.2

.

CD

CSC

Explica e contrasta criterios e teorías

sobre a verdade, tanto no plano

metafísico como no gnoseolóxico, usando

con rigor termos como gnoseoloxía,

razón, sentidos, abstracción,

obxectividade, certeza, dúbida, evidencia,

escepticismo, autoridade, probabilidade,

prexuízo, coherencia, adecuación,

consenso, incerteza, interese, irracional,

etc., e construír un glosario de conceptos

de xeito colaborativo, usando internet.

B1.1

B3.3. Analizar de forma crítica

fragmentos de textos

significativos sobre a análise

filosófica do coñecemento

humano, os seus elementos, as

súas posibilidades e os seus

límites, valorando os esforzos por

alcanzar unha aproximación á

verdade arredándose do

dogmatismo, da XXarbitrariedade

e dos prexuízos.

FIB3.3.1.

CCL

Analizar fragmentos de textos breves de

Descartes, Hume, Kant, Nietzsche,

Ortega y Gasset, Habermas, Popper,

Kuhn ou Michel Serres, entre outros.

50% 5% 208020202020 X X

X

3

B3.8

B3.9

B3.10

B3.11

B3.4. Coñecer e explicar a

función da ciencia, os seus

modelos de explicación, as súas

características, os seus métodos e

a tipoloxía do saber científico,

expondo as diferenzas e as

coincidencias do ideal e a

investigación científica co saber

filosófico, como pode ser a

problemática da obxectividade ou

a adecuación teoría-realidade,

argumentando as propias opinións

de xeito razoado e coherente.

FIB3.4.1

CMCCT

Explica os obxectivos, as funcións e os

principais elementos da ciencia,

manexando termos como feito, hipótese,

lei, teoría ou modelo.

100% 20% 208020202020 X X

X

FIB3.4.2

CMCCT

Constrúe unha hipótese científica,

identifica os seus elementos e razoa a orde

lóxica do proceso de coñecemento. 50% 5% 208020202020 X X

X

FIB3.4.3

CMCCT

Usa con rigor termos epistemolóxicos

como indución, hipotético-dedutivo,

método, verificación, predición, realismo,

causalidade, obxectividade, relatividade,

caos e indeterminismo, entre outros.

100% 10% 208020202020 X X

X

B3.12

B3.5. Relacionar e identificar as

implicacións da tecnoloxía, en

tanto que saber práctico

transformador da natureza e da

realidade humana, reflexionando,

desde a filosofía da tecnoloxía,

sobre as relacións coa ciencia e

cos seres humanos.

FIB3.5.1.

CCMT

CSC

Extrae conclusións razoadas sobre a

inquedanza humana por transformar e

dominar a natureza, póndoa ao servizo do

ser humano, así como das consecuencias

desta actuación, e participa de debates

acerca das implicacións da tecnoloxía na

realidade social.

25% 3% 208020202020 X X

X

Páxina 16 de 41

LENDA COMPETENCIAS LENDA TRANSVERSAIS

CCL Comunicación lingüística CL Comprensión lectora

CMCCT Competencia matemática e competencias básicas en ciencia a tecnoloxía EOE Expresión oral e escrita

CD Competencia dixital CA Comunicación audiovisual

CAA Competencia aprender a aprender TIC Tecnoloxías da información e comunicación

CSC Competencias sociais e cívicas EMP Emprendemento

CSIEE Sentido de iniciativa e espírito emprendedor EC Educación cívica

CCEC Conciencia e expresións culturais PV Prevención da violencia

B3.13

B3.14

B3.6. Analizar de xeito crítico

fragmentos de textos filosóficos

sobre a reflexión filosófica acerca

da ciencia, a técnica e a filosofía,

identificando as problemáticas e

as solucións propostas,

distinguindo as teses principais e a

orde da argumentación, relacionar

os problemas formulados nos

textos co estudado na unidade e

razoar a postura propia.

FIB3.6.1.

CMCCT

Analiza fragmentos de textos breves e

significativos de pensadores como

Aristóteles, Popper, Kuhn, B. Russell, A.

F. Chalmers ou J. C. Borrón, entre outros.

100% 10% 208020202020 X X

X

B3.15

B3.7. Entender e valorar a

relación entre a filosofía e a

ciencia.

FIB3.7.1.

CMCCT

Identifica e reflexiona de forma

argumentada acerca de problemas comúns

aos campos filosófico e científico, como

son o problema dos límites e as

posibilidades do coñecemento, a cuestión

da obxectividade e a verdade, a

racionalidade tecnolóxica etc.

50%

5% 208020202020 X X

X

FIB3.7.2.

CD

CSC

Investiga e selecciona información en

internet, procedente de fontes solventes,

sobre as problemáticas citadas, e realiza un

proxecto de grupo sobre algunha temática

que afonde na interrelación entre a

filosofía e a ciencia.

25%

2% 208020202020

X

X

X

X

Páxina 17 de 41

1ª

Aval

Estándares de aprendizaxe avaliables /Indicadore s de logro (1) Criterios de cualificación e instrumentos de avaliación Temas transversais

T

ema/

UD

Identif.

contidos I dentif criteri

Identific

Estándar

Competencias

clave Estándares de aprendizaxe

Grao

mínimo

consec.

Peso

Cualific.

Instrumentos Temas transversais

Prob

esc.

Prob

oral Trab ind

Trab

grup

Cad

Cla

Rúb

(2) Obs. CL EO E CA TIC EMP EC PV

4

B4.1

B4.1. Recoñecer e valorar a

metafísica, disciplina que

estuda a realidade en tanto que

totalidade, distinguíndoa das

ciencias, que versan sobre

aspectos particulares desta.

FIB4.1.1. CAA

Coñece o que é a metafísica e usa a

abstracción para comprender os seus

contidos e a súa actividade, razoando

sobre eles.

80% 10% 208020202020

X

X

X

B4.2

B4.3

B4.4

B4.5

B4.6

B4.2. Coñecer e explicar, desde

un enfoque metafísico, os

principais problemas que presenta

a realidade.

FIB4.2.1. CCEC

Describe as principais interpretacións

metafísicas e os problemas que

suscita o coñecemento metafísico da

realidade.

100% 10% 208020202020

X X

X

FIB4.2.2. CCL

Comprende e utiliza con rigor

conceptos metafísicos como ser,

sistema metafísico, realidade,

aparencia, materia e espírito, unidade,

dualidade, multiplicidade, devir,

necesidade, continxencia,

transcendencia, categoría e

abstracción, materialismo,

espiritualismo, existencialismo ou

esencialismo, entre outros.

100%

10% 208020202020

X X

X

FIB4.2.3. CAA

Realiza unha análise crítica ante

Teorías metafísicas diverxentes de

interpretación da realidade.

50% 5% 208020202020

X

X

X

FIB4.2.4.

CAA

Analiza e comprende fragmentos de

textos breves e significativos sobre as

problemáticas metafísicas que

presenta a realidade, de pensadores

como Platón, Aristóteles, Tomé de

Aquino, Descartes, Marx, Nietzsche,

etc., comparando e establecendo

semellanzas e diferenzas entre os

enfoques, e disertando

coherentemente sobre as posturas

históricas.

100% 15% 208020202020

X

X

X

Páxina 18 de 41

2ª Aval

Estándares de aprendizaxe avaliables /Indicadores de logro (1) Criterios de cualificación e instrumentos de avaliación Temas transversais

Tem

a/U

D

Identif.

contidos

Identif

criteri

Identific

Estándar

Competencias

clave Estándares de aprendizaxe

Grao

mínimo

consec.

Peso

Cualific.

Instrumentos Temas transversais

Prob

.esc.

Prob

oral Trab ind

Trab

grup

Cad

Cla

Rúb

(2) Obs. CL EO E CA TIC EMP EC PV

5

B4.7

B4.8

B4.9

B4.10

B4.11

B4.3. Coñecer e comparar as

explicacións dadas desde as

grandes cosmovisións sobre o

universo

FIB4.3.1.

CMCCT

Explica e compara dúas das grandes

cosmovisións do Universo: o paradigma

organicista aristotélico e o modelo

mecanicista newtoniano.

80% 20% X X

FIB4.3.2.

CMCCT

Describe os carácteres esenciais das

interpretacións relativista e cuántica

contemporáneas da realidade,

explicando as implicacións filosóficas

asociadas a eses carácteres.

20% 2% 208020202020 X X

FIB4.3.3. CMCCT

Usa con rigor termos epistemolóxicos e

científicos como cosmovisión,

paradigma, Universo, natureza,

finalismo, organicismo, determinismo,

orde, causalidade, conservación,

principio, mecanicismo, materia,

relatividade, cuántica, espazo, tempo,

azar, determinismo, indeterminismo,

probabilidade, gaia e caos, entre outros.

80% 10% X X

B1.3

B4.4. Elaborar táboas e/ou mapas

conceptuais comparando os

caracteres adxudicados

historicamente ao Universo,

entendido como totalidade do real,

contextualizando historicamente e

culturalmente cada cosmovisión e

ampliando información mediante

internet e/ou fontes bibliográficas.

FIB4.4.1. CD

Elabora esquemas, táboas e/ou mapas

conceptuais que comparen os carácteres

adxudicados historicamente ao

Universo, entendido como totalidade do

real, contextualizando historicamente e

culturalmente cada cosmovisión e

ampliando información mediante

internet e/ou fontes bibliográficas.

70% 10% 208020202020 X X

B1.1

B4.5. Ler e analizar de xeito

crítico textos filosóficos,

epistemolóxicos e científicos

sobre a comprensión da realidade,

tanto desde o plano metafísico

como desde o físico, usando con

precisión os termos técnicos

estudados, relacionar os

problemas presentados nos textos

co estudado nas unidades e razoar

a postura propia.

FIB4.5.1

CMCCT

Analiza textos filosóficos e científicos,

clásicos e contemporáneos, que aborden

as mesmas problemáticas, e investigar a

vixencia das ideas expostas. 50% 5% 208020202020 X X

FIB4.5.2 CAA

Reflexiona sobre as implicacións

filosóficas que afectan a visión do ser

humano en cada cosmovisión filosófico-

científica estudada, e argumenta as súas

propias ideas de xeito razoado e

creativo

50% 5% X X

Páxina 19 de 41

2ª Aval

Estándares de aprendizaxe avaliables /Indicadores de logro (1) Criterios de cualificación e instrumentos de avaliación Temas transversais

Tem

a/U

D

Identif.

contidos

Identif

criteri

Identific

Estándar

Competenci

as

clave

Estándares de aprendizaxe

Grao

mínimo

consec.

Peso

Cualific.

Instrumentos Temas transversais

Prob

.esc.

Prob

oral Trab ind

Trab

grup

Cad

Cla

Rúb

(2) Obs. CL EO E CA TIC EMP EC PV

6

B5.2

B5.2. Coñecer e explicar as

implicacións filosóficas da

evolución, en relación cos

contidos metafísicos e cos/coas

pensadores/as xa estudados/as.

FIB5.2.1.

CMCCT

Coñece e explica as consideracións

filosóficas implicadas na teoría da

evolución, como a consideración

dinámica e dialéctica da vida ou o

indeterminismo, entre outras.

50%

5% X X X

FIB5.2.2. CCEC

Analiza fragmentos breves e

significativos de E. Morin, K. Popper,

R. Dawkins, J. Mosterín, A. Gehlen, M.

Harris ou M. Ponty, entre outros

25% 2% 208020202020 X X X

B5.3

B5.3. Recoñecer e reflexionar, de

maneira argumentada, sobre a

interacción dialéctica entre o

compoñente natural e o cultural

que caracterizan o ser humano

como tal, sendo o culturalmente

adquirido condición para a

innovación e a creatividade que

caracterizan a especie.

.

FIB5.3.1

CCEC

CSC

Identifica e expón en que consiste o

compoñente natural innato do ser

humano, e a súa relación cos elementos

culturais que xorden nos procesos de

antropoxénese e humanización, dando

lugar á identidade propia do ser

humano. 100%

25%

208020202020

208020202020 X

X

X

FIB5.3.2

CSIEE

CCEC

Diserta sobre o ser humano en tanto que

resultado da dialéctica evolutiva entre o

xeneticamente innato e o culturalmente

adquirido, condición para a innovación

e a capacidade creativa que caracterizan

a nosa especie

FIB5.3.3.

CD

CSC

Localiza información en internet acerca

das investigacións actuais sobre a

evolución humana, e reflicte a

información seleccionada e

sistematizada de xeito colaborativo

25% 2% 208020202020 X X X

B5.12

B5.13

B5.8. Coñecer algunhas teorías

filosóficas occidentais sobre o

corpo humano, e reflexionar de

xeito colaborativo e argumentar

acerca dos puntos de vista

propios.

FIB5.8.1.

CMCCT

Coñece as teorías filosóficas da relación

entre mente e corpo (monismo,

dualismo e emerxentismo), e argumenta

sobre esas teorías comparando

semellanzas e diferenzas, de forma

colaborativa.

100% 10% 208020202020 X X X

B1.2

B5.4. Valorar os coñecementos

adquiridos nesta unidade,

rexeitando os prexuízos tanto

etnocéntricos como por motivos

físicos, e tamén as actitudes de

intolerancia, inxustiza e exclusión.

FIB5.4.1.

CSC

Argumenta con coherencia, baseándose

nos datos obxectivos aprendidos, sobre

as implicacións de adoptar prexuízos

etnocéntricos para xulgar os seres

humanos e as culturas.

25% 4% 208020202020 X X X

Páxina 20 de 41

2ª Aval

Estándares de aprendizaxe avaliables /Indicadores de logro (1) Criterios de cualificación e instrumentos de avaliación Temas transversais

Tem

a/U

D

Identif.

contidos

Identif

criteri

Identific

Estándar

Competenci

as

clave

Estándares de aprendizaxe

Grao

mínimo

consec.

Peso

Cualific.

Instrumentos Temas transversais

Prob

.esc.

Prob

oral Trab ind Trab grup

Cad

Cla

Rúb

(2) Obs. CL EO E CA TIC EMP EC PV

7

B5.1

B5.1. Recoñecer en que consiste a

antropoloxía filosófica.

FIB5.1.1 CCL

Utilizar con rigor vocabulario

específico da temática, como evolución,

dialéctica, proceso, progreso,

emerxencia, azar, selección natural,

apto, reducionismo, creacionismo,

evolución cultural, vitalismo,

determinismo xenético, natureza e

cultura.

80% 8% 208020202020 X X X

B5.4

B5.5

B5.6

B5.7

B5.8

B5.5. Coñecer e reflexionar sobre

as concepcións filosóficas sobre o

ser humano como tal que se

viñeron dando ao longo da

filosofía occidental, comparando

semellanzas e diferenzas entre as

sucesivas formulacións,

analizando críticamente a

influencia do contexto

sociocultural na concepción

filosófica, e valorando algunas

formulacións diverxentes que

abriron camiño cara á

consideración actual da persoa.

FIB5.5.1

CCEC

Contrasta e relaciona as principais

concepcións filosóficas que se viñeron

dando históricamente sobre o ser

humano

100% 10% 208020202020 X X X

FIB5.5.2

CCL

Analiza de xeito crítico textos

significativos e breves dos grandes

pensadores.

100%

10% 208020202020 X X X

FIB5.5.3 CCL

Usa con rigor termos como dualismo e

monismo antropolóxico, areté, mente,

corpo, espírito, creacionismo,

antropocentrismo, teocentrismo, alma,

humanismo, persoa, dignidade, sentido,

estado de natureza, estado de

civilización, existencia, liberdade,

emoción, paixón, determinismo,

alienación, nihilismo, existencia,

inconsciente, morte, historia ou

transcendencia, entre outros.

100% 10% 208020202020 X X X

B5.9

B5.6. Comparar a visión filosófica

occidental do ser humano coa

visión filosófica oriental, o

budismo, o taoísmo e o hinduísmo,

e argumentar as opinións propias

sobre semellanzas e diferenzas.

FIB5.6.1 CCEC

Contrasta e relaciona as principais

concepcións filosóficas que se viñeron

dando históricamente no contexto da

filosofía occidental sobre o ser humano,

coa visión filosófica oriental, o

budismo, o taoísmo e o hinduísmo

25% 2% 208020202020 X X X

B5.10

B5.11

B5.7. Disertar, de forma oral e

escrita, sobre as temáticas

intrinsecamente filosóficas

do sentido da existencia, como

poden ser a cuestión do sentido, a

esencia e a existencia, o eu, a

iberdade, a morte, o destino, o

azar, a historia ou a necesidade de

transcendencia, entre outras

FIB5.7.1. CCL

Diserta, de xeito oral e escrito, sobre as

grandes cuestión metafísicas que lle dan

sentido á existencia humana.

50%

5%

208020202020

208020202020 X

X

X

FIB5.7.2. CCL

Argumenta e razoa, de xeito oral e

escrito, acerca dos puntos de vista

propios sobre o ser humano, desde a

filosofía e sobre diferentes temáticas

filosóficas relacionadas co sentido da

existencia humana.

Páxina 21 de 41

LENDA COMPETENCIAS LENDA TRANSVERSAIS

CCL Comunicación lingüística CL Comprensión lectora

CMCCT Competencia matemática e competencias básicas en ciencia a tecnoloxía EOE Expresión oral e escrita

CD Competencia dixital CA Comunicación audiovisual

CAA Competencia aprender a aprender TIC Tecnoloxías da información e comunicación

CSC Competencias sociais e cívicas EMP Emprendemento

CSIEE Sentido de iniciativa e espírito emprendedor EC Educación cívica

CCEC Conciencia e expresións culturais PV Prevención da violencia

8

B2.5

B6.1

B6.1. Identificar a especificidade

da razón na súa dimensión

práctica, en tanto que orientadora

da acción humana.

FIB6.1.1. CSC

Recoñece a función da racionalidade

práctica para dirixir a acción humana,

aínda recoñecendo os seus vínculos

ineludibles coa razón teórica e a

ntelixencia emocional.

50% 5% X X X X

FIB6.1.2. CCEC

Explica a orixe da ética occidental no

pensamento grego, contrastando, de

forma razoada, a concepción socrática

coa dos sofistas.

100% 10% X X X X

B6.2 B6.2. Recoñecer o obxecto e

función da ética. FIB6.2.1. CSC

Explica e razoa acerca do obxecto e a

función da ética 100% 10% X X X X

B6.3

B6.4

B6.5

B6.6

B6.7

B6.3. Coñecer e explicar as

principais teorías éticas sobre a

xustiza e a felicidade, e sobre o

desenvolvemento moral.

FIB6.3.1 CSIEE

CSC

Expresa de xeito crítico as

argumentacións das principais teorías

éticas sobre a felicidade e a virtude,

razoando as súas propias ideas, e

achega exemplos do seu cumpriment e

do seu incumprimento.

100% 10% 208020202020 X X X X

FIB6.3.2. CSIEE

Expresa de maneira crítica as

argumentacións das principais teorías

éticas sobre a xustiza, razoando as súas

propias ideas, e achega exemplos do seu

cumprimento e do seu incumpri-

50% 5% 208020202020 X X X X

FIB6.3.3. CSC

Analiza textos breves dalgúns dos

filósofos representantes das principais

teorizacións éticas e sobre o

desenvolvemento psicolóxico moral do

individuo.

50% 5% 208020202020 X X X X

FIB6.3.4. CCL

Usa con rigor termos como ética, moral,

acción moral, autonomía,

responsabilidade, convención moral,

madureza moral, virtude moral,

subxectivismo, relativismo e

universalismo moral, utilitarismo, deber

moral, ética de máximos, ética de

mínimos, consenso, xustiza,

eudemonismo, hedonismo, emotivismo

e utilitarismo.

100% 10% 208020202020 X X X X

Páxina 22 de 41

3ª Aval

Estándares de aprendizaxe avaliables /Indicadores de logro (1) Criterios de cualificación e instrumentos de avaliación Temas transversais

Tem

a/U

D

Identif.

contidos

Identif

criteri

Identific

Estándar

Competenci

as

clave

Estándares de aprendizaxe

Grao

mínimo

consec.

Peso

Cualific.

Instrumentos Temas transversais

Prob

.esc.

Prob

oral Trab ind

Trab

grup

Cad

Cla

Rúb

(2) Obs. CL EO E CA TIC

EM

P EC PV

9

B6.8

B6.9

B6.4. Explicar a función, as

características e os principais

interrogantes da filosofía

política, como a orixe e a

lexitimidade do Estado, as

relacións entre o individuo e o

estado ou a natureza das leis.

FIB6.4.1.

CSC

Identifica a función, as características e

os principais interrogantes da filosofía

política.

70% 10% 208020202020 X X X X

FIB6.4.2 CCL

Utiliza con rigor conceptos como

democracia, Estado, xustiza, dereito,

dereitos naturais, Estado democrático e

de dereito, legalidade, lexitimidade,

convención, contractualismo,

alienación, ideoloxía, utopía, entre

outros conceptos clave da filosofía

política.

100% 20% 208020202020 X X X X

B6.10

B6.11

B6.12

B6.13

B6.14

B6.15

B6.16

B6.5. Coñecer as teorías e os

conceptos filosóficos principais

que estiveron na base da

construción da idea de Estado e

das súas funcións, apreciando o

papel da Filosofía como

reflexión crítica.

FIB6.5.1. CCEC

CSC

Explica de xeito coherente as

formulacións filosófico políticas de

Platón, os sofistas Maquiavelo, Locke,

Montesquieu, Rousseau, Hobbes, Kant,

John Stuart Mill, Popper ou Habermas,

entre outros.

100% 30% 208020202020 X X X X

FIB6.5.2. CSC

Analiza e reflexiona sobre a relación

entre individuo e Estado, sobre a base

do pensamento dos sofistas, Marx e a

escola de Frankfurt.

50% 5% 208020202020 208020202020 X X X X

FIB6.5.3 CSC

Analiza de xeito crítico textos

significativos e breves dalgúns dos

autores estudados, nos que se

argumente sobre o concepto de Estado,

os seus elementos e as súas

característica

80% 20% 208020202020 X X X X

FIB6.5.4. CSA

Valora e utiliza a capacidade

argumentativa, de forma orale escrita,

contra a arbitrariedade, o autoritarismo

e a violencia.

25% 5% 208020202020 208020202020 X X X X

B6.17

B6.6. Disertar de xeito oral he

escrito sobre a utilidade do

pensamento utópico, analizando

e valorando a súa función, para

propor posibilidades

alternativas, proxectar ideas

innovadoras e avaliar o xa

experimentado.

FIB6.6.1

CSC

Reflexiona por escrito sobre as

posibilidades do pensamento utópico, e

argumenta as súas propias ideas.

25% 5% 208020202020 208020202020 X X X X

B6.18 B6.7. Distinguir os conceptos de

legalidade e lexitimidade. FIB6.7.1. CCL

CSC

Describe e compara os conceptos de

legalidade e lexitimidade. 80% 5% 208020202020 208020202020 X X X X

10

B6.19

B6.20

B6.8. Recoñecer a capacidade

simbólica como elemento

distintivo da especie humana.

FIB6.8.1.

CCEC

Explica as teses fundamentais de E.

Cassirer sobre a capacidade simbólica

humana, e as de H. Poincaré sobre o

proceso creativo.

25% 10% 208020202020

X

X

X

X

B6.21

B6.22

B6.23

B6.9. Coñecer o campo da

estética, reflexionando sobre as

contribucións filosóficas

realizadas por tres das

construcións simbólicas

culturais fundamentais.

FIB6.9.1. CCL

CCEC

Comprende e usa conceptos como

estética, creatividade, creación,

símbolo, signo, arte, experiencia

estética, mímese, beleza, gusto,

subxectividade, xuízo estético e

vangarda.

50% 20% 208020202020

X

X

X

X

Páxina 23 de 41

10

FIB6.9.2. CAA

CCEC

Contrasta e relaciona algunhas

construcións simbólicas fundamentais

no contexto da cultura occidental, e

analiza, de xeito colaborativo, textos

literarios, audicións musicais e

visualizacións de obras de arte para

explicar os contidos da unidade.

25% 20% 208020202020

X

X

X

X

B6.24

B6.10. Relacionar a creación

artística con outros campos como

o da ética, o coñecemento e a

técnica

FIB6.10.1. CSC

CSEC

Diserta sobre a relación e a posibilidade

transformadora da realidade humana, a

creación artística, a ciencia e a ética. 25% 10% 208020202020

X

X

X

X

B6.25

B6.26

B6.11. Analizar textos en que se

comprenda o valor da arte, a

literatura e a música como

vehículos de transmisión do

pensamento filosófico, utilizando

con precisión o vocabulario

específico propio da estética

filosófica.

FIB6.11.1 CCEC

Coñece e describe algúns dos elementos

fundamentais da reflexión estética sobre

a arte, analizando textos significativos

de filósofos como Platón, Schelling,

Hume, Kant, Nietzsche, Walter

Benjamin, Gadamer, Marcuse ou

Adorno, entre outros, e aplica esas ideas

ao estudo de diversas obras de arte.

25% 20% 208020202020 X X X

X

.

FIB6.11.2. CCEC

Entende o valor filosófico da literatura,

analizando textos breves de pensadores

e literatos como Platón, Santo Agostiño,

Calderón de la Barca, Pío Baroja, A.

Machado, Voltaire, Goethe, Sartre,

Unamuno, Borges ou Camus, entre

outros.

25% 10%

208020202020

X

X

X

X

FIB6.11.3. CCEC

Coñece a visión filosófica da música a

través da análise de textos filosóficos

sobre as visións dos pitagóricos, de

Platón, Schopenhauer, Nietzsche ou

Adorno, entre outros, así como

mediante audicións significativas.

25% 10% 208020202020 X X X

X

11

B1.2

B6.12. Reflexionar por escrito

sobre algunha das temáticas

significativas estudadas,

argumentando as propias

posicións, e ampliar en internet a

información aprendida.

FIB6.12.1 CD

CSC

Diserta de xeito claro e coherente sobre

o valor das artes para transmitir ideas

filosóficas, e procura e selecciona

información en internet que amplíe o xa

aprendido.

25% 4% 208020202020 X X X X

X

B6.27

B6.28

B6.13. Entender a importancia da

comunicación para o

desenvolvemento do ser humano e

as sociedades.

FIB6.13.1 CCL

Coñece e manexa con rigor conceptos

como símbolo, comunicación, linguaxe

formal, lóxica, xuízo lóxico,

razoamento, demostración, discurso,

elocuencia, orador, retórica, exordio,

inventio, dispositio, argumentación,

elocutio, compositio, actio, falacia,

debate, negociación, persuasión e

concepto universal, entre outros.

80% 20% X X X

X

B6.29

B6.14. Coñecer en que consiste a

lóxica proposicional e apreciar o

seu valor para amosar o

razoamento correcto e a expresión

do pensamento como condición

fundamental

para as relacións humanas.

FIB6.14.1 CAA

Utiliza os elementos e as regras do

razoamento da lóxica de enunciados.

100% 30% X X X

X

B6.30

B6.15. Coñecer as dimensións

que forman parte da composición

do discurso retórico, e aplicalas na

composición de discursos.

FIB6.15.1.

CCL

Comprende e explica a estrutura e o

estilo da retórica e da argumentación.

50% 5% 208020202020 X X X

X

Páxina 24 de 41

11

FIB6.15.2. CCL

Coñece a estrutura e a orde do discurso,

e escribe breves discursos retóricos

establecendo coherentemente a

exposición e a argumentación.

20% 2% 208020202020 X X X

X

B6.31

B6.32

B6.16. Coñecer e utilizar as regras

e as ferramentas básicas do

discurso baseado na

argumentación demostrativa.

FIB6.16.1. CSIEC

CSC

Constrúe un diálogo argumentativo no

que demostra as súas propias teses

mediante as regras e as ferramentas da

argumentación.

25% 4% 208020202020 X X X

X

FIB6.16.2. CAA

Distingue un argumento veraz dunha

falacia. 80% 25% X X X

X

FIB6.16.3. CCEC

Analiza e comenta textos breves e

significativos sobre a arte da retórica e a

argumentación de Platón, Aristóteles,

Cicerón, Quintiliano, Tácito e autores/

as contemporáneos/as.

50% 10% 208020202020 X X X

X

12

B6.33

B6.17. Coñecer as posibilidades

da filosofía na creación dun

proxecto, en xeral, e no ámbito

empresarial en particular, e valorar

o seu papel potenciador da análise,

a reflexión e o diálogo.

FIB6.17.1 CSIEE

Utiliza conceptos con sentido filosófico

e aplícaos ao contexto empresarial:

principios, saber, orde lóxica,

finalidade, demostración, razoamento,

indución, dedución, argumentación,

sentido, significado, creatividade,

diálogo, obxectivo/subxectivo,

emocións,globalidade e valor, entre

outros.

50% 20% 208020202020 X X X X

X

B6.34

B635

B6.18. Comprender a importancia

do modo de "preguntar radical" da

metafísica para proxectar una idea

ou un proxecto vital ou

empresarial, facilitando os

procesos de cuestionamento e

definición das preguntas radicais e

as respostas a estas.

FIB6.18.1 CSIEE

CSC

Formula correctamente os interrog

filosóficos radicais que deben estar na

base dacreación dun proxecto, tanto

vital como laboral, como "que son?",

"que fago?", "por que?", "para que?",

"cal é o meu obxectivo?", "cal é o seu

sentido, a súa razón de ser?", etc., e

saber argumentar a defensa das

respostas.

50% 20% 208020202020 X X X X

X

B6.36

B6.19. Comprender o valor da

teoría do coñecemento, a razón

crítica e a lóxica para introducir

racionalidade na orixe e no

desenvolvemento dun proxecto.

FIB6.19.1 CSIEE

Deseña un proxecto vital ou

empresarial, sobre a base da filosofía,

valorando a íntima relación entre os

pensamentos e as accións, entre a razón

e as emocións, a través do diálogo, da

argumentación e a linguaxe filosófica

25% 5% 208020202020 X X X X

X

B6.37

B6.20. Valorar as técnicas do

diálogo filosófico, a

argumentación e a retórica para

organizar a comunicación entre as

partes e a resolución de

negociacións e de conflitos, para

xerar diálogo baseado na

capacidade de argumentar

correctamente, para definir e

comunicar correctamente o

obxectivo dun proxecto.

FIB6.20.1. CSC

Coñece e utiliza as ferramentas da

argumentación e o diálogo na

resolución de dilemas e conflitos dentro

dun grupo humano.

50% 20% 208020202020 X X X

X

B6.38

B6.21. Valorar a capacidade da

estética filosófica para favorecer o

pensamento creativo e innovador

que permite adaptarse e

anticiparse

aos cambios, xerando innovación e

evitando o estancamento,

valorando así a función e a

importancia das persoas

FIB6.21.1. CSIEE

Valora a posibilidade de crear tarefas

innovadoras, valorando a función e a

importancia das persoas emprendedoras

e innovadoras para a construción e o

avance dunha cultura, e a

transformación da realidade.

25% 5% 208020202020 X X X X

X

Páxina 25 de 41

LENDA COMPETENCIAS LENDA TRANSVERSAIS

CCL Comunicación lingüística CL Comprensión lectora

CMCCT Competencia matemática e competencias básicas en ciencia a tecnoloxía EOE Expresión oral e escrita

CD Competencia dixital CA Comunicación audiovisual

CAA Competencia aprender a aprender TIC Tecnoloxías da información e comunicación

CSC Competencias sociais e cívicas EMP Emprendemento

CSIEE Sentido de iniciativa e espírito emprendedor EC Educación cívica

CCEC Conciencia e expresións culturais PV Prevención da violencia

emprendedoras e innovadoras para

a construcción e o avance dunha

cultura, e a transformación da

realidade.

B6.39

B6.22. Comprender e apreciar a

función axiolóxica da ética para

establecer un sistema de valores ue

permita mellorar o clima laboral,

comprendendo que os valores

éticos son clave para lograr o

equilibrio entre innovación,

sustentabilidade e

competitividade.

FIB6.22.1. CSC

Realiza un decálogo de valores éticos

que deben rexer no mundo laboral e de

cara á sociedade e á natureza.

50% 10% 208020202020 X X X X

X

FIB6.22.2. CSC

Valora e diserta sobre a importancia do

traballo para desenvolvernos como

seres humanos, para o avance dunha

cultura e para transformar a realidade.

50% 10% 208020202020 X X X X

X

B6.40

B6.23. Coñecer e valorar a

importancia da razón crítica para o

avance dun proxecto persoal e

colectivo.

FIB6.23.1 CSC

Comprende e valora a importancia da

razón crítica para o avance dun

proxecto persoal e colectivo. 50% 10% 208020202020 X X X X

X

Páxina 26 de 41

5.- Relacionar aspectos curriculares para cada unidade

TO DAS AS

AVALIACIÓ NS

Estándares de aprendizaxe avaliables /Indicadores

de logro (1) Criterios de cualificación e instrumentos de avaliación Temas transversais

Tem

a/U

D

Identif.

contidos

Identif

criteri

Identific

Estándar

Competenci

as

clave

Estándares de aprendizaxe

Grao

mínimo

consec.

Peso

Cualific.

Instrumentos Temas transversais

Prob

.esc.

Prob

oral Trab ind

Trab

grup

Cad

Cla

Rúb

(2) Obs. CL EO E CA TIC EMP EC PV

0

B1.1

B1.1. Ler comprensivamente e

analizar de forma crítica textos

significativos e breves,

pertencentes a pensadores/as

destacados/ as.

FIB1.1.1. CAA

Analiza de xeito crítico textos

pertencentes a pensadores/ as

destacados/as, identifica a problemática

e as solucións expostas (distinguindo as

teses principais e a orde da

argumentación) e relaciona os

problemas propostos nos textos co

estudado na unidade, e/ou co achegado

por outros/ as filósofos/as ou correntes,

e/ou con saberes distintos da filosofía.

100% 30% X X X

B1.2

B1.2. Argumentar e razoar os

propios puntos de vista sobre as

temáticas estudadas na unidade,

de forma oral e escrita, con

claridade e coherencia.

FIB1.2.1 CCL

CSC

Argumenta e razoa as úas opinións de

forma oral e escrita, con claridade e

coherencia, edemostrando un esforzo

creativo e educativo na valoración

persoal dos problemas filosóficos

analizados.

80% 20% 208020202020 X X X

B1.3 B1.3. Seleccionar e sistematizar

información obtida de distintas

fontes.

FIB1.3.1

CD

CSC

Selecciona e sistematiza información

obtida tanto de libros específicos como

de internet, usando as posibilidades das

novas tecnoloxías para consolidar e

ampliar a información.

80% 10%

FIB1.3.2.. CAA

Elabora listas de vocabulario de

conceptos e comprende o seu

significado, aplícaos con rigor e

organízaos en esquemas ou mapas

conceptuais, táboas cronolóxicas

80% 20% X X X

B1.4

B1.4. Analizar e argumentar

sobre formulacións filosóficas,

elaborando de xeito colaborativo

esquemas, mapas conceptuais,

táboas cronolóxicas e outros

procedementos útiles, mediante

o uso de medios e plataformas

dixitais.

FIB1.4.1 CAA

Elabora con rigor esquemas, mapas

conceptuais, táboas cronolóxicas, etc.,

amosando a comprensión dos eixes

conceptuais estudados.

80% 20% X X X

Páxina 27 de 41

a) Metodoloxía específica da materia

As metodoloxías concretas empregadas polo profesorado nesta materia deberán orientarse

a:

Potenciar unha autonomía progresiva, por parte das alumnas e dos alumnos, na

obtención, análise e procesamento da información referida ás cuestións e problemas

propostos.

Promover o diálogo e o debate horizontal entre iguais como un medio para

desenvolver estratexias de conceptualización, comunicación e empatía intelectual e

emocional.

Manter un modelo de aprendizaxe funcional no cal as nocións que se van adquirido

sexan aplicadas á vida real ou virtual.

Promover a lectura e análise de textos, así como a composición de textos propios e

exposicións orais e escritas.

Normalizar o uso de vocabulario técnico específico e exixir uns niveis de rigor

lóxico e de coherencia argumentativa tanto nas producións orais coma nas escritas.

Ofrecerlles ás alumnas e aos alumnos instrumentos e estratexias de autoanálise e

autoavaliación para detectar os avances e carencias no proceso de aprendizaxe.

Capacidade de comprensión e tolerancia cara a outras culturas.

De forma xeral, a metodoloxía empregada na ensinanza desta materia terá en conta os

seguintes aspectos:

As explicacións teóricas se adaptarán ao nivel medio do grupo.

No aprendizaxe dos contidos predominará a participación activa dos alumnos. Para

elo, deberán evitarse as actividades que converten a estes en receptores pasivos

dunha información completamente elaborada e estruturada polo profesor,destinada

simplemente a ser memorizada. Con tal fin, o profesor procurará un plantexamento

problemático das cuestións filosóficas, de tal xeito co alumno sinta como propia esa

problemática e busque el mesmo a solucións.

As clases incorporarán numerosas actividades prácticas,destinadas a lograr a

participación do alumno na súa propia aprendizaxe. A partires de ditas actividades,

abordaranse os contidos teóricos e abstractos da materia.

3. METODOLOXÍA

Páxina 28 de 41

b) Materiais e recursos didácticos

O profesor proporcionará ao alumnado o material adecuado en cada caso para desenvolver

as distintas unidades. Fundamentalmente se lle proporcionaran apuntes elaborados polo

Departamento e outros textos seleccionados polo mesmo

Utilizarase outro tipo de recursos didácticos tales como:

1. Textos filosóficos. 2. Materiais audiovisuais e de prensa.

3. Libros de lectura recomendados. 4. Páxinas Web

4. AVALIACIÓN INICIAL

a) Procedemento para a avaliación inicial

A avaliación inicial desenvolverase nas primeiras semanas do curso académico. O seu

obxectivo é facilitar información sobre diversos aspectos do alumnado, tales como o seu

coñecemento acerca das destrezas propias da materia e a detección de alumnado con

posibles dificultades de aprendizaxe ou con capacidades superiores á media do grupo. Dita

información servirá ó profesorado para programar as adaptacións necesarias, así coma as

actividades de reforzo ou ampliación se fose necesario.

O método para obter a devandita información será mediante a observación do alumnado na

aula.

b) Criterios para a acreditación de coñecementos previos.

Para realizar a avaliación inicial, e determinar o nivel de coñecementos, habilidades e

competencial do alumnado, poderán empregarse tres tipos de instrumentos.

Test individualizado orientado a detectar o nivel competencial do alumnado.

Grupos de discusión orientados a detectar a calidade da argumentación retórica e o grao de desenvolvemento reflexivo na exposición oral.

Tratamento e comprensión da información a través da análise, estudo e exposición do contido dunha columna de opinión especializada dun xornal.

Páxina 29 de 41

5. AVALIACIÓN CONTINUA

Procedemento e instrumentos para a avaliación continua

Probas escritas e Actividades complementarias

En cada avaliación farase algún exame no que se medirán os contidos conceptuais e

procedementais, podendo constar os mesmos dunha ou varias das seguintes cuestións:

- Análise e comentarios de textos - Desenvolvemento dun tema - Resposta a preguntas ou cuestións - Test - Composición dun texto

A puntuación de cada cuestión especificarase no exame correspondente.

No caso de que haxa máis dun exame farase media entre eles. É condición

indispensable para facer a media que a nota de cada exame non sexa inferior a 4

Se a proba escrita é o procedemento de avaliación máis importante das unidades

obxecto de examen este non será inferior ao 60- 70% da nota final.

CRITERIOS CUALIFICACIÓN EXAMES:

En ditas probas teranse en conta os seguintes aspectos:

- Exposición coherente das ideas.

- Uso da terminoloxía apropiada.

- Competencia lóxica e argumentativa.

Se considerará motivo suficiente para baixar a nota dun exame:

- Non utilizar termos filosóficos correctamente

- Non expresarse con corrección, nin de forma organizada (cometer anacolutos,

falta de concordancia sintáctica entre suxeito e predicado, non acabar unha

frase, contradicións, etc.)

- Non localizar o tema ou idea principal dun comentario de texto

- Non relacionar con suficientes contidos o texto con outras ideas do autor ou

cun tema en concreto

- Non desenvolver suficientemente os contidos das cuestións teóricas

- Non presentar o exame limpo ou presentalo con moitos tachóns ou

rectificacións

Só se repetirá un exame ao alumno que faltase á primeira convocatoria si este

presenta un xustificante oficial sobre as causas da súa ausencia ao mesmo

O feito de que un alumno sexa collido copiando nun exame, suporá a expulsión

inmediata e a anulación do mesmo, considerando este como non superado.

Páxina 30 de 41

Se no transcurso da corrección dun exame se constata e comproba que o alumno

copiou ,traerá consigo a anulación do mesmo ao alumno ou alumnos que interviran.

O exame verase complementado con outro tipo de actividades de repaso ou comprensión, trátase de corrixir as actividades (escritas, orais, dixitais, entre outras) para comprobar o traballo diario e o grao de adquisición de coñecementos e

habilidades. Este tipo de actividades cualificará entre o 30-40% da nota final. Dentro deste apartado destacamos as seguintes actividades

o Comentarios de textos

o Comprensión oral e escrita de textos filosóficos e científicos

o Definición de conceptos ou desenvolvemento de contidos

o Preguntas de sínteses

o Autoavaliación o contidos sobre o temario impartido

o esquemas de temas

o traballos monográficos individuais e/ou grupo

Ë condición imprescindible aprobar o exame para poder sumar a cualificación das actividades. En caso de non ser así, o alumno deberá de recuperar o exame en cuestión

Non entregar as tarefas e os traballos no tempo acordado supoñerá unha cualificación de 0 puntos

nesa actividade.

Observación traballo diario na aula

Na valoración das actividades terase en conta a observación sistemática da vida da aula, valorando

o grao de participación, o esforzo realizado, o interese e implicación nas tarefas diarias, os

intercambios e intervencións orais, as exposicións de informacións específicas, etc.

Cada falta sen xustificar na avaliación resta 0,2 ptos.Ata 1 pto

Cada falta de orde resta 0,5 ptos.

O sistema de baremación aquí indicado non exclúe que o profesor o poida modificar

lixeiramente si se aprecian circunstancias que así o aconsellen, tales como poden ser o nivel

inicial do/a alumno/a, as súas capacidades de aprendizaxe, desenvolvemento da

programación, etc.

b) Procedementos e instrumentos de avaliación para :

a. Unha proba non superada

Farase un exame de recuperación por avaliación. Este exame pode ser da totalidade de

parciais ou ben só da parte na que a nota sexa inferior a 4, neste caso este resultado fará media coa parte que o alumno teña aprobada. Este exame cualificarase sobre 10.

b. Unha avaliación parcial

Si un alumno suspende unha avaliación, terá dereito a un exame de recuperación da

mesma. Esta exame cualificarase sobre 10.

Páxina 31 de 41

6. AVALIACIÓN FINAL

a) Quen debe ir á avaliación final?

Aqueles alumnos que non aprobasen por avaliacións, nin recuperasen, terán dereito a un

exame final da materia.

b) En que consistirá a proba?

Este exame poderá ser de toda a materia ou só das partes nos superadas.

O exame versará sobre os contidos impartidos en toda a avaliación ou avaliacións non

superadas, independentemente dos resultados obtidos en cada unha das probas realizadas

durante a mesma.

c) Como se elabora a cualificación final?

O alumnado que ten aprobadas as 3 avaliacións, calcularáselle a nota da avaliación

ordinaria facendo a media aritmética das 3 avaliacións e redondeando o resultado o número

enteiro máis cercano.

No caso dos alumnos que se teñan que presentar ao exame final, a cualificación calcularase

do seguinte xeito:

- Se o exame final foi de todo o curso, a nota final será a obtida no devandito

examen.

- Se o exame foi só dalgunha parte, farase a media da nota deste exame coas notas

das avaliacións ou partes xa aprobadas, sempre e cando a cualificación deste exame

non sexa inferior a 3,5

d) A avaliación final en caso de perda do dereito a avaliación continua

Os alumnos/as perden o dereito a avaliación continua no caso de abandonar a asignatura e

neste caso aplicarase o PROTOCOLO DE ABANDONO aprobado no centro e que figura

no Proxecto Educativo. Segundo este protocolo considérase abandono se:

O alumno/a non realiza as actividades ou traballos na clase, a pesar de ter actividades

axeitadas ó seu nivel de competencia curricular.

- Non trae o material necesario para o normal desenvolvemento das actividades. - Entrega os exames en branco de forma reiterada. - Manifesta verbal e explicitamente o abandono da materia. - Houber absentismo escolar sen xustificación.

Actuación por parte do profesor:

- O profesor informará o titor da actitude do/a alumno/a na materia e tratará de falar cos pais deste feito, explicándolles as consecuencias que dita actitude pode ter. Tamén se informará a Xefatura de Estudos de tal circunstancia.

- Ao terceiro aviso do profesor considerase que xa hai abandono.

Páxina 32 de 41

- Ao final do curso realizarase un Exame Final da materia, que será fixado pola

Xefatura de Estudos. A esta proba deberá presentarse o alumno/a que perda o dereito á avaliación continua.

7. AVALIACIÓN EXTRAORDINARIA

Aqueles alumnos que non aproben a materia na convocatoria de xuño, terán que

presentarse ao exame de setembro.. Os criterios de avaliación para este exame serán os mesmos que para calquera outro que se realice durante o curso.

8. MATERIAS PENDENTES DE CURSOS ANTERIORES

A. PLAN DE TRABALLO

Ao comezo de cada curso, o alumnado será informado dos contidos, datas das probas, así como o lugar e a hora na que se realizarán.

O Departamento fará entrega de material de traballo ao alumnado que así o desexe.

B. PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN

Haberá dous exames; un en decembro/xaneiro e outro en marzo/abril. Aqueles alumnos que non recuperen, terán dereito a un exame final. A data deste exame será fixada pola Xefatura de Estudios.

Os contidos destes exames corresponderanse cos contidos da programación do curso en cuestión e segundo o modelo que se veu facendo nas probas ordinarias O alumno será informado coa suficiente antelación das datas de ditas probas.

9. AVALIACIÓN DO PROCESO DE ENSINO E DA PRÁCTICA DOCENTE

A) PROCESO DE ENSINO

Proceso de ensino: 1 2 3 4

1.- O nivel de dif icultade foi adecuado ás características do alumnado?

2.- Conseguiuse crear un conflito cognitivo que favoreza a aprendizaxe?

3.- Conseguiuse motivar para conseguir a súa actividade intelectual e física?

4.- Conseguiuse a participación activa de todo o alumnado?

5.- Contouse co apoio e implicación das familias no traballo do alumnado?

6.- Mantívose un contacto periódico coa familia por parte do profesorado?

7.- Tomouse algunha medida curricular para atender al alumnado con NEAE?

8- Tomouse algunha medida organizativa para atender al alumnado con NEAE?

9.- Atendeuse adecuadamente á diversidade do alumnado?

10.- Usáronse distintos instrumentos de avaliación?

11.- Dáse un peso real á observación do traballo na aula?

12.- Valorouse adecuadamente o traballo colaborativo do alumnado dentro do grupo?

Páxina 33 de 41

B) PRÁCTICA DOCENTE

Práctica docente: 1 2 3 4

1.- Como norma xeral fanase explicacións xerais para todo o alumnado

2.- Ofrécese a cada alumno/a as explicacións individualizadas que precisa?

3.- Elabóranse actividades de distinta dif icultade atendendo á diversidade

4.- Elabóranse probas de avaliación de distinta dif icultade para os alumnos con NEAE?

5.- Utilízanse distintas estratexias metodolóxicas en función dos temas a tratar?

6.- Intercálase o traballo individual e en equipo?

5.- Poténcianse estratexias de animación á lectura e de comprensión e expresión oral?

6.- Incorpóranse ás TIC aos procesos de ensino - aprendizaxe

7.- Préstase atención aos temas transversais vinculados a cada estándar?

8.- Ofrécese ao alumnado de forma inmediata os resultados das probas/exames,etc?

9.- Coméntase co alumnado os fallos máis signif icativos das probas /exames, etc?

10.- Dáselle ao alumnado a posibilidade de visualizar e comentar os seus fallos?

11.- Cal é o grao de implicación nas funcións de titoría e orientación do profesorado?

12.- Realizáronse as ACS propostas e aprobadas?

13.- As medidas de apoio, reforzo, etc establécense vinculadas aos estándares

14.- Avalíase a eficacia dos programas de apoio, reforzo, recuperación, ampliación,.. ?

10. AVALIACIÓN DA PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA

A programación será permanente avaliada nas reunións de Departamento que se levarán a

cabo semanalmente. O criterio fundamental e que todos os alumnos/as acaden con éxito os

obxectivos das diferentes materias. Ao finalizar cada trimestre revisarase o

desenvolvemento da programación para realizar modificacións e adaptacións oportunas.

Ao finalizar o curso, todos os anos, debe facerse unha valoración sobre o desenvolvemento

da programación en todos os seus os aspectos e elementos, elaborar unhas conclusións ao

respecto e preparar para o seguinte curso as modificacións que se vexan oportunas, de cara

a mellorar a súa aplicación e desenvolvemento, a mellorar a calidade de ensino, e sobre

todo para conectar a teoría coa práctica no proceso de ensino-aprendizaxe, sen esquecer

aspectos como o achegamento da aprendizaxe ás situacións reais e significativas para o

alumnado.

Páxina 34 de 41

Mecanismo de avaliación e modificación de programación didáctica Escala

(Indicadores de logro) 1 2 3 4

1.- Deseñáronse unidades didácticas ou temas a partir dos elementos do currículo?

2.- Secuenciáronse e temporalizáronse as unidades didácticas/temas/proxectos? 3.- O desenvolvemento da programación respondeu á secunciación e temporalización?

4.- Engadiuse algún contido non previsto á programación?

5.- Foi necesario eliminar algún aspecto da programación prevista?

6.- Secuenciáronse os estándares para cada unha das unidades/temas 7.- Fixouse un grao mínimo de consecución de cada estándar para superar a materia?

8.- Asignouse a cada estándar o peso correspondente na cualificación ?

9.- Vinculouse cada estándar a un/varios instrumentos para a súa avaliación?

10.- Asociouse con cada estándar os temas transversais a desenvolver?

11.- Fixouse a estratexia metodolóxica común para todo o departamento?

12.- Estableceuse a secuencia habitual de traballo na aula?

13.- Son adecuados os materiais didácticos utilizados?

14.- O libro de texto é adecuado, atractivo e de fácil manipulación para o alumnado?

15.- Deseñouse un plan de avaliación inicial fixando as consecuencias da mesma?

16.- Elaborouse unha proba de avaliación inicial a partir dos estándares? 17.- Fixouse para o bacharelato un procedementos de acreditación de coñecementos previos?

18.- Establecéronse pautas xerais para a avaliación continua: probas, exames, etc.

19.- Establecéronse criterios para a recuperación dun exame e dunha avaliación

20.- Fixáronse criterios para a avaliación final?

21.- Establecéronse criterios para a avaliación extraordinaria?

22- Establecéronse criterios para o seguimento de materias pendentes?

23.- Fixáronse criterios para a avaliación desas materias pendentes?

24.- Elaboráronse os exames tendo en conta o valor de cada estándar?

25.- Definíronse programas de apoio, recuperación, etc. vinculados aos estándares?

26.- Leváronse a cabo as medidas específicas de atención ao alumnado con NEE?

27.- Leváronse a cabo as actividades complementarias e extraescolares previstas?

28.- Informouse ás familias sobre criterios de avaliación, estándares e instrumentos?

29.- Informouse ás familias sobre os criterios de promoción? (Artº 21º, 5 do D.86/15)

30.- Seguiuse e revisouse a programación ao longo do curso

31.- Contribuíuse desde a materia ao plan de lectura do centro?

32.- Usáronse as TIC no desenvolvemento da materia?

11. ATENCIÓN Á DIVERSIDADE

Co fin de atender no posible ás peculiaridades persoais dos alumnos dentro do seu proceso

de aprendizaxe, ao longo do curso adoptaranse medidas tendentes a proporcionar certos

reforzos pedagóxicos aos alumnos que o necesiten, así como a programar aprendizaxes

complementarios para aqueles alumnos que, pola súas especiais aptitudes, sobrepasen o

nivel medio do curso en canto a coñecementos da materia.

Como medidas de reforzo ao aprendizaxe, propóñense as seguintes:

Páxina 35 de 41

Programar comentarios de texto, actividades, exercicios, etc. máis sinxelos para

alumnos con dificultades de aprendizaxe; sobre todo, nos primeiros meses da clase. Deste xeito, intentarse que vaian comprendendo pouco a pouco os principios esenciais para poder adentarse, posteriormente, en aqueles temas máis abstractos ou complexos.

Proporcionarlles axuda directa naquelas actividades que se realicen na aula, con fin de

ir orientando de maneira personalizada o seu proceso de aprendizaxe. Incluír dentro do seu plan de traballo actividades sinxelas e adicionais que lles permitan

cubrir as lagoas conceptuais que posúan. Nos traballos en grupo, organizar estes de tal maneira que estes alumnos se encontren

distribuídos en diferentes grupos, con fin de que compañeiros con mellor rendemento académico poidan axudarlles na realización da súa tarefa.

Si existisen alumnos superdotados o cun maior nivel de coñecementos filosóficos, programaríanse medidas pedagóxicas complementarias para que ditos alumnos puideran

desenrolar as súas propias potencialidades de aprendizaxe. Así, por exemplo: - Lecturas dirixidas de libros ou textos de maior dificultade conceptual. - Actividades complementarias sobre aqueles temas que máis lles interesasen. - Tarefas pedagóxicas destinadas a axudar aos compañeiros que maior dificultade

encontrasen na materia.

12. ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E EXTRAESCOLARES

Iranse programando ao longo do curso segundo as dispoñibilidades económicas e de

horario deste Departamento e do propio Centro. Actividades que poderían desenrolarse son

as seguintes:

- Conferencias ou debates

- Visitas a Museos (científicos, artísticos, etc.) - Actividades relacionadas coas ONGs. - Asistencia a obras de teatro que aborden cuestións filosóficas. - Proxección de largometraxes como punto de partida para provocar reflexiones

filosóficas.

13. CONSTANCIA DE INFORMACIÓN AO ALUMNADO

Ao comezo do curso se informará ao alumno dos aspectos máis salientables da

programación, tales como contidos e criterios de avaliación. Asemade tanto a

programación como un extracto da mesma donde se recollen os, obxectivos, contidos e

criterios de avaliación da mesma, estará disponible para a súa consulta no departamento e

na páxina web do Instituto.

Páxina 36 de 41

ADAPTACIÓN PROGRAMACIÓN ENSINO SEMIPRESENCIAL:

1. APRENDIZAXES IMPRESCINDIBLES: referente aos estándares de aprendizaxe,

contemplados nas táboas das páxinas 14 a 26 , só se terán en conta aqueles

estándares que superen o grao mínimo de consecución do 50% nas seguintes

unidades:

1ª AVALIACIÓN: Unidades 1, 2, 3

2ª AVALIACIÓN: Unidades 6,7,8

3ª AVALIACIÓN: Unidade 9,10

2. METODOLOXÍA: referente ao indicado na páxina 27, quedaría do seguinte xeito:

Desenvolvemento dos diferentes contidos das unidades didácticas na aula,

dirixidos tanto aos alumnos presenciais como aos alumnos que estén

conectados telemáticamente

Dado que a clase efectuada por videoconferencia non ten a mesma

impronta que a clase presencial, para este alumnado aplicarase unha

atención específica usando para tal fin a Aula Virtual do centro. Nela

quedarían colocados os diferentes materiais que usarán de forma online

para realizar as tarefas complementarias que lle indique o profesor.

Uso dunha conta de correo electrónico como medio principal de

comunicación co profesor

3. PROCEDEMENTOS E CRITERIOS DE AVALIACIÓN: recollidos nas páxinas 29-

30 quedarían do seguinte xeito:

Para o alumnado que asiste a clase presencialmente, non se contemplan

modificacións ao recollido na programación.

Para o alumnado que asiste a clase por videoconferencia:

Obrigatoriedade de conexión online coa clase diaria e coa Aula Virtual

do centro.

Realización dun exame do explicado e traballado de xeito online unha

vez volvan ao sistema presencial.

Actividades complementarias, traballos individuais e/ou en grupo tal

como se especifican na páxina 30

Páxina 37 de 41

De non poder volver ao sistema presencial en tempo, realizarían, de

ser o caso, un exame por videoconferencia, exercicios ou traballos

específicos a través da Aula Virtual

Os criterios de cualificación e avaliación serán os mesmos que

sinalamos nas páxina 29-30 salvo que non se terá en conta a

“observación do traballo na aula”

ADAPTACIÓN PROGRAMACIÓN ENSINO NON PRESENCIAL

1. APRENDIZAXES IMPRESCINDIBLES: referente aos estándares de aprendizaxe,

contemplados nas táboas das páxinas 14 a 26 , só se terán en conta aqueles

estándares que superen o grao mínimo de consecución do 80% nas seguintes

unidades:

1ª AVALIACIÓN: Unidades 1, 2, 3

2ª AVALIACIÓN: Unidades 6,8

3ª AVALIACIÓN: Unidade 9,10

2. METODOLOXÍA: referente ao indicado na páxina 27 quedaría do seguinte xeito:

Desenvolvemento dos diferentes contidos das unidades didácticas usando

a Aula Virtual e a videoconferencia.

Uso dunha conta de correo electrónico como medio de comunicación co

profesor

Dado que a clase efectuada por videoconferencia non ten a mesma

impronta que a clase presencial, aplicariamos unha atención específica

usando para tal fin a Aula Virtual do centro. Nela quedarían colocados os

diferentes materiais que usarían de forma online para realizar as tarefas

complementarias que lles indique o professor

3. PROCEDEMENTOS E CRITERIOS DE AVALIACIÓN: recollidos nas páxinas 29-

30 quedarían do seguinte xeito:

.

Obrigatoriedade de conexión online tanto para as videoconferencias como

para o traballo na Aula Virtual do centro.

Actividades de reforzo, ampliación e recuperación

Realización das correspondentes probas escritas ou exames cando se

permita a presencialidade no centro. Neste caso o exame teria un peso na

cualificación final do 40% e as atividades do 60%

Páxina 38 de 41

De non poder volver ao sistema presencial en tempo, en caso de facer

exame este suporá o 30% e as atividades o 70% da nota final. Se

consideramos que non se dan as circunstancias para facer uN exame, as

actividades cualificarán o 100%

O sistema de recuperación das avaliacións e a avaliación extraordinaria

sería a través dun examen presencial si fose posible ou telemático en caso

contrario. O exame será calificado sobre 10

Páxina 39 de 41

INFORME CONTINUIDADE MATERIA FILOSOFÍA 1º BACHARELATO

I. Traballo realizado polos alumnos ou polas alumnas no curso 2019/2020 (aprendizaxes

imprescindibles adquiridas)

TEMA I. O SABER FILOSOFICO.

Filosofía: sentido, necesidade e historia.,

-Saber racional.

Explicación prerracional: mito e maxia.

-Explicación racional: razón e sentidos.

-Funcións e vixencia da filosofía.

Disciplinas teórico-prácticas do saber filosófico

Racionalidade teórica e práctica.,-

O saber filosófico a través da súa historia.

Características da filosofía

Estándares FIB 2.1.1 a FIB 2.5.1

TEMA II. O COÑECEMENTO.

Teoría do coñecemento,

Graos e ferramentas do coñecer: razón, entendemento e sensibilidade,

Abstracción,

Problemas implicados no coñecer: posibilidades, límites e intereses; o irracional,

Problema filosófico do coñecemento,

A verdade como propiedade das cousas. A verdade como propiedade do entendemento:

coherencia e adecuación.,

Algúns modelos filosóficos de explicación do coñecemento e o acceso á verdade.

Estándares FIB 3.1.1 a FIB3.3.1

TEMA III. A FILOSOFÍA DA CIENCIA.

Filo sofía, ciencia e tecnoloxía. Filosofía da ciencia.,

Obxectivos e instrumentos da ciencia.

Método hipotético-dedutivo.

Investigación científica na modernidade e na época contemporánea: das matemáticas e a

técnica como ferramentas de coñecemento e interpretación fundamentais á

reformulación dos conceptos clásicos.

Páxina 40 de 41

Técnica e tecnoloxía: saber e praxe.

Reflexións filosóficas sobre o desenvolvemento científico tecnolóxico: o problema da

indución.

Visión aristotélica do quefacer científico.

Relación entre filosofía e ciencia.

Estándares FIB 3.4.1 a FIB 3.7.1

TEMA IV. A REALIDADE.

A metafísica como explicación teórica da realidade,

Pregunta polo ser como punto de partida da Filosofía.

Platón fronte a Aristoteles,

Interrogación metafísica sobre a verdadeira realidade: problema da aparencia e a

realidade.

Pregunta pola orixe e a estrutura do real,

Caracterización da realidade: cambio ou permanencia, substancialismo estático fronte ao

devir. Esencialismo e existencialismo.

Necesidade de categorizar racionalmente o real.

Estándares FIB4.1.1 a FBI 4.2.4

TEMA V. A FILOSOFÍA DA NATUREZA E AS COSMOVISIÓNS CIENTÍFICAS.

Cosmovisións científicas sobre o universo. A filosofía da natureza como admiración

filosófica pola natureza,

Paradigma cualitativo organicista:universo aristotelico,

Universo máquina: visión mecanicista na Modernidade. Supostos epistemolóxicos do

modelo heliocéntrico: procura das leis universais dun universo infinito. Determinismo,

regularidade, conservación, economía e continuidade.

Visión contemporánea do Universo.

Reencontro da filosofía e a física na teoría do caos

Estándares FIB 4.3.1 a FIB 4.3.3

TEMA VIII. A ÉTICA: DEFINICIÓN,OBXECTO,FUNCIÓN,TEORÍAS.

Racionalidade teórica e práctica. Orixe da ética occidental: Sócrates fronte aos sofistas.

A ética como reflexión sobre a acción moral: carácter, conciencia e madureza moral.,

Principais teorías sobre a moral humana.

Procura da felicidade

A boa vontade: Kant.

A xustiza como virtude éticopolítica.

.

Páxina 41 de 41

Estándares FIB 6.1.1 a FIB B6.2.4

II. Aprendizaxes imprescindibles non adquiridas a causa dos atrasos producidos no terceiro

trimestre do curso 2019/2020 e que deberán ser obxecto de tratamento no curso 2020/2021.

TEMA IX. FILOSOFÍA POLÍTICA: OS FUNDAMENTOS FILOSÓFICOS DO ESTADO.

Fundamentos filosóficos do Estado.

Principais interrogantes da filosofía política. - A xustiza segundo Platón.

O convencionalismo nsofistas.

Contractualismo: Hobbes, Locke, Rousseau e Montesquieu.

A paz perpetua de Kant.

Fundamentos filosóficos do capitalismo no século XIX. John Stuart Mill. Alienación e

ideoloxía segundo Marx.

Legalidade e lexitimidade

Estándares FIB 6.4.1 a FIB 6.71

III. Plan de recuperación

O feito de que a materia de 2º BAC, HISTORIA DA FILOSOFÍA, teña un plantexamento por autores,

facilita a recuperación destas aprendizaxes que non se poideron dar neste curso. De tal xeito que

ao abordar aos distintos autores vaise facer fincapé en todos aqueles contidos que non foron

desenvolvidos