fichas de gramática latina
TRANSCRIPT
Fichas de Gramática Latina
A continuación unas modestas fichas que pueden ayudar al que se inicia en esta lengua. No están todas las necesarias; la selección es el resultado armónico del azar y la voluntad. Consideramos que el latín debería aprenderse no empezando por la gramática sino hablándolo... pero esto es, hoy por hoy, casi imposible. Así que la gramática, ardua y a veces hartante, es imprescindible. Las fichas que aquí se publican pueden ser una ayuda, nunca sustituyen a un buen libro de texto (ver bibliografía).Temas Generales
Pronunciación . La 'clásica' que es, también, la que se sigue en la actualidad. Alfabeto . El alfabeto latino no tiene todas las letras del español moderno (faltan la 'j', 'ñ',
'v' y 'w') Casos . Las terminaciones de los sustantivos y adjetivos (que suelen confundir a los
hispano parlantes) Declinaciones . Las cinco declinaciones de Latín Verbos. Voz Activa . Formas regulares. Las cuatro conjugaciones Verbos. Voz Pasiva . Formas regulares. Las cuatro conjugaciones Verbos Irregulares I . Ser, poder, ir Verbos Irregulares II . Quiero, no quiero, prefiero, llevo
Bibliografía . Textos utilizados para confeccionar las fichas de esta sección
Pronunciación clásica C/c siempre sonido [k], por lo tanto 'fecit' suena [fekit] G/g siempre com [gu] en 'guerra'; 'regina' suena [reguina] H/h al comienzo de palabra ligeramente aspirada /parecido a la 'h' de 'home'/. Así se
distingue, al hablar, 'habes' (tienes) de 'abes' (estás ausente). En todos los otros casos nunca se pronuncia: pulcher [pulker], rhetoricam [retoricam], thesaurus [tesaurus]. Pero después de 'p' se pronuncia como la 'f', ejemplo: philosophia [filosofia].
LL/ll se pronuncia como 'l' doble, 'puella' [puel-la], 'illorum [il-lorum]. Igual en el caso de otras consonantes dobles: accidere [ak-kidere], appellare [ap-pel-lare], difficilis [dif-ficilis]
V/u siempre se pronuncia como u: quidam [kuidam], sanguinemque [sangüinemkue], Vinum [uinum]
S la 's' inicial siempre se pronuncia, al igual que en ingles, schola [skola], scire [skire]. X/x suena como 'ks', dixerat [dikserat], duxit [duksit] Y/y suena como la 'u' del francés o la ü del alemán. Z/z suena 'ds'; Xenonem [dsenonem], gaza [gadsa]
ae/oe las dos vocales forman diptongo. Se pronuncian aunque la e tiene un sonido cerrado: rosae [rósae]
Alfabeto latino clásicoMayúsculas:
A B C D E F G H I K L M N O P Q R S T V X Y ZMinúsculas:
a b c d e f g h i k l m n o p q r s t u x y z
CasosA diferencia del español, el francés, el italiano, el inglés y otras lenguas, no hay artículos en latín y los sustantivos y adjetivos varian en sus terminaciones, llamadas "desinencias". Éstas indican su función
dentro de la oración. Veamos los seis casos de esta lengua:
Nota: Los "casos" son a los sustantivos lo que las "conjugaciones" son a los verbos.
Casos Símbolo Función en la oración Traducción
Nominativo NSujeto. ¿Quién? o ¿Qué? Puella Scintillam salutat
La niña saluda a Escintila
Vocativo V Exclamación o admiración ¡oh rosa!
Acusativo AcObjeto Directo. Puede transformarse en pasiva. Scintilla Horatiam vocat
Escintila llama a Horacia
Genitivo G
Este caso se usa, fundamentalmente, para expresar posesión. El orden habitual es genitivo+sustantivo; equivalente al genitivo sajón (Peter's book = Petri liber)
·El libro de Peter
Dativo D
Objeto Indirecto. ¿A quién? ¿Para quién? Se usa con verbos del tipo "decir" (Pater filio dicit), "dar" (Mater filiae cenam dat), "mostrar" (Rex principus equum ostendit)
·El padre habla a su hijo.
·La madre da la cena a su hija.
·El rey muestra el caballo a los príncipes.
Ablativo Ab
Usos muy numerosos. Comp.Circunstancial. Causa, instrumento, Lugar...; suele aparecer después de algunas preposiciones. Quintus in agro laborat. "... los sustantivos (del español) se formaron generalmente del ablativo del singular de la voz latina correspondiente" (Schnitzler. op.cit.)
·Quinto trabaja en el campo
Declinaciones
ILa primera declinación se caracteriza por terminar el Nominativo singular en a y el Genitivo en ae
II
A la segunda declinación pertenecen tres clases de sustantivos, terminados en -us, -er- y -um. También se caracteriza por la terminación i del Genitivo singular.
IIILos sustantivos de la tercera declinación no tienen terminación característica en el Nominativo. Es preciso fijarse en el Genitivo.
IVLos sustantivos de la cuarta declinación en us son de género masculino, con excepción de los nombres de árboles y unos pocos más.
V Los sustantivos de la quinta declinación son
todos del género femenino, con excepción de dos masculinos (dies y meridies)
Primera DeclinaciónCasi todos los sustantivos de la primera declinación son femeninos, excepto un reducido número que
son masculinos, como nauta (marinero)
CasosSingular
TerminaciónModelo
Plural Terminación
Modelo
Nominativo -a Rosa -ae Rosae
Vocativo -a Rosa -ae Rosae
Acusativo -am Rosam -as Rosas
Genitivo -ae Rosae -arum Rosarum
Dativo -ae Rosa -is Rosis
Ablativo -a Rosa -is Rosis
rosa (rosa)
Ejercicios 1ª declinación
latín análisis traducción
· Puella rosas dat
puella, N. sujeto (la niña)rosas, Ac. obj.directo (rosas)dat, verbo (da)
La niña da rosas.
· Poetae Minervam deam saepe laudant
poetae, N. sujeto (los poetas)Minervam deam, Ac. obj.directo (a la diosa Minerva)sape, adv. (frecuentemente, con frecuencia)laudant, verbo (alaban)
Los poetas alaban a la diosa Minerva con
frecuencia.
· Puellae agricolis aquam portant
puellae, N. sujeto (las niñas)agricolis, D. obj.indirecto (a los agricultores)aquam, Ac obj.directo (agua)portant, verbo (llevan)
Las niñas llevan agua a los agricultores
· Multae fabulae antiquas deas memorant
multae fabulae, N. sujeto (Muchas fabulas)antiquas deas, Ac. obj.directo (a antiguas diosas)memorant, verbo (recuerdan)
Muchas fábulas recuerdan a antiguas
diosas
Segunda Declinación
La mayoría de los sustantivos son masculinos y pueden terminar en -us, -er y -um
Casos Singular Terminación Modelo ModeloModel
oModel
o
Nominativo
-us -er -er -um Dominus Puer Ager Bellum
Vocativo -e -er -um Domine Puer Ager Bellum
Acusativo -um Dominum Puerum Agrum Bellum
Genitivo -i Domini Pueri Agri Belli
Dativo -o Domino Puero Agro Bello
Ablativo -o Domino Puero Agro Bello
Casos Plural Terminación Modelo Modelo Modelo Modelo
Nominativo
-i -a Domini Pueri Agri Bella
Vocativo -i -a Domini Pueri Agri Bella
Acusativo -os -a Dominos Pueros Agros Bella
Genitivo -orumDominoru
mPueroru
mAgroru
mBelloru
m
Dativo -is Dominis Pueris Agris Bellis
Ablativo -is Dominis Pueris Agris Bellis
dominus (señor, amo); puer (niño); ager (campo); bellum (guerra)
Tercera Declinación
La mayoría de los sustantivos son masculinos y pueden terminar en -us, -er y -um
Casos Singular Terminación
Masc-Fem. Neutro Masc-Fem. Neutro
Modelo Modelo ModeloModel
o
Nominativo
(variable) Rex Litus Navis Mare
Vocativo (es siempre igual al N) Rex Litus Navis Mare
Acusativo -em -us -e Regem Litus Navem Mare
Genitivo -is Regis Litoris Navis Maris
Dativo -i Regi Litori Navi Mari
Ablativo -e (y a veces i) Rege Litore Nave Mari
Casos Plural Terminación Masc-Fem. Neutro Masc- Neutro
Fem.
Modelo Modelo Modelo Modelo
Nominativo
-es -a -ia Reges Litora Naues Maria
Vocativo (es siempre igual al N) Reges Litora Naues Maria
Acusativo (es siempre igual al N) Reges Litora Naues Maria
Genitivo -um Regum Litorum Nauium Marium
Dativo -ibus Regibus Litoribus NauibusMaribu
s
Ablativo -ibus Regibus Litoribus NauibusMaribu
s
rex (rey); litus (playa, costa); navis (barco); mare (mar)
Cuarta Declinación
La mayoría de los sustantivos son masculinos; manus es el único femenino
Casos Singular TerminaciónMasculino Neutro
Modelo Modelo
Nominativo -us -u Gradus Cornu
Vocativo (es siempre igual al N) Gradus Cornu
Acusativo -um -u Gradum Cornu
Genitivo -us Gradus Cornus
Dativo -ui Gradui Cornui
Ablativo -u Gradu Cornu
Casos Plural TerminaciónMasculino Neutro
Modelo Modelo
Nominativo -us Gradus Cornua
Vocativo (es siempre igual al N) Gradus Cornua
Acusativo -us -ua Gradus Cornua
Genitivo -um Graduum Cornuum
Dativo -ibus Gradibus Cornibus
Ablativo -ibus Gradibus Cornibus
gradus (escalón); cornu (cuerno, brazo de un río, ala de un ejército, arco de flechas, trompeta, audacia, fuerza, valor)
]
Quinta Declinación
Todos los susntantivos de la 5ª declinación son femeninos, excepto dies que puede ser masculino o femenino.
Casos Singular TerminaciónFemenino
Modelo
Nominativo -es Res
Vocativo (es siempre igual al N) Res
Acusativo -em Rem
Genitivo -ei Rei
Dativo -ei Rei
Ablativo -e Re
Casos Plural TerminaciónFemenino
Modelo
Nominativo -es Res
Vocativo (es siempre igual al N) Res
Acusativo -(es siempre igual al N) Res
Genitivo -erum Rerum
Dativo -ebus Rebus
Ablativo -ebus Rebus
res (cosa, asunto, situación);
Verbos I
amo, amas, amare, amaui, amatum (amar);
moneo, mones, monere, monui, monitum (avisar, aconsejar);
rego, regis, regere, rexi, rectum (gobernar, dirigir)
audio, audis, audire, auduvi, auditum (oir)
capio, capis, capere, cepi, captum (tomar, conquistar)
Voz Activa
PRESENTE
1ª Conj. 2ª Conj. 3ª Conj. 4ª Conj. Conj. mixta
singular
am-o (yo amo) mone-o reg-o audi-o capi-o
ama-s mone-s reg-is audi-s capi-s
ama-t mone-t reg-it audi-t capi-t
plural ama-mus mone-mus reg-imus audi-mus capi-mus
ama-tis mone-tis reg-itis audi-tis capi-tis
ama-nt mone-nt reg-unt audi-unt capi-unt
FUTURO IMPERFECTO
1ª Conj. 2ª Conj. 3ª Conj. 4ª Conj. Conj. mixta
singular
ama-bo (yo amaré)
mone-bo reg-am audi-am capi-am
ama-bis mone-bis reg-es audi-es capi-es
ama-bit mone-bit reg-et audi-et capi-et
plural
ama-bimus mone-bimus reg-emus audi-emus capi-emus
ama-bitis mone-bitis reg-etis audi-etis capi-etis
ama-bunt mone-bunt reg-ent audi-ent capi-ent
PRETÉRITO IMPERFECTO
1ª Conj. 2ª Conj. 3ª Conj. 4ª Conj. Conj. mixta
singular
ama-bam (yo amaba)
mone-bam rege-bam audie-bam capie-bam
ama-bas mone-bas rege-bas audie-bas capie-bas
ama-bat mone-bat rege-bat audie-bat capie-bat
plural
ama-bamus mone-bamus rege-bamus audie-bamus capie-bamus
ama-batis mone-batis rege-batis audie-batis capie-batis
ama-bant mone-bant rege-bant audie-bant capie-bant
PRETÉRITO PERFECTO
1ª Conj. 2ª Conj. 3ª Conj. 4ª Conj. Conj. mixta
singular
amav-i (yo he amado / amé)
monu-i rex-i audiv-i cep-i
amav-isti monu-isti rex-isti audiv-isti cep-isti
amav-it monu-it rex-it audiv-it cep-it
plural
amav-imus monu-imus rex-imus audiv-imus cep-imus
amav-istis monu-istis rex-istis audiv-istis cep-istis
amav-erunt monu-erunt rex-erunt audiv-erunt cep-erunt
FUTURO PERFECTO
1ª Conj. 2ª Conj. 3ª Conj. 4ª Conj. Conj. mixta
singular amav-ero (yo monu-ero rex-ero audiv-ero cep-ero
habré amado)
amav-eris monu-eris rex-eris audiv-eris cep-eris
amav-erit monu-erit rex-erit audiv-erit cep-erit
plural
amav-erimus monu-erimus rex-erimus audiv-erimus cep-erimus
amav-eritis monu-eritis rex-eritis audiv-eritis cep-eritis
amav-erint monu-erint rex-erint audiv-erint cep-erint
PRETÉRITO PLUSCUAMPERFECTO
1ª Conj. 2ª Conj. 3ª Conj. 4ª Conj. Conj. mixta
singular
amav-eram (yo había amado)
monu-eram rex-eram audiv-eram cep-eram
amav-eras monu-eras rex-eras audiv-eras cep-eras
amav-erat monu-erat rex-erat audiv-erat cep-erat
plural
amav-eramus monu-eramus rex-eramus audiv-eramus cep-eramus
amav-eratis monu-eratis rex-eratis audiv-eratis cep-eratis
amav-erant monu-erant rex-erant audiv-erant cep-erant
IMPERATIVO
1ª Conj. 2ª Conj. 3ª Conj. 4ª Conj. Conj. mixta
singular ama (ama tú/él) mone reg-e audi cap-e
pluralama-te (amad
vosotros)mone-te reg-ite audi-te cap-ite
INFINITIVO
1ª Conj. 2ª Conj. 3ª Conj. 4ª Conj. Conj. mixta
ama-re (amar) mone-re reg-ere audi-re cap-ere
Voz Pasiva
Verbos II
amo, amas, amare, amaui, amatum (amar);
moneo, mones, monere, monui, monitum (avisar, aconsejar);
rego, regis, regere, rexi, rectum (gobernar, dirigir)
audio, audis, audire, auduvi, auditum (oir)
Voz Pasiva
PRESENTE
1ª Conj. 2ª Conj. 3ª Conj. 4ª Conj. Conj. mixta
singular
am-or (yo soy amado)
mone-or reg-or audi-or capi-or
ama-ris/-re mone-ris/-re reg-eris/re audi--eris/re capi--eris/re
ama-tur mone-tur reg-itur audi-itur capi-itur
plural
ama-mur mone-mur reg-imur audi-imur capi-imur
ama-mini mone-mini reg-imini audi-imini capi-imini
ama-ntur mone-ntur reg-untur audi-untur capi-untur
FUTURO IMPERFECTO
1ª Conj. 2ª Conj. 3ª Conj. 4ª Conj. Conj. mixta
singular
ama-bor (yo seré amado)
mone-bor reg-ar audi-ar capi-ar
ama-be-ris/-re mone-be-ris/-re reg-e-ris/re audi-e-ris/re capi-e-ris/re
ama-bitur mone-bitur reg-etur audi-etur capi-etur
plural
ama-bimur mone-bimur reg-emur audi-emur capi-emur
ama-bimini mone-bimini reg-emini audi-emini capi-emini
ama-buntur mone-buntur reg-entur audi-entur capi-entur
PRETÉRITO IMPERFECTO
1ª Conj. 2ª Conj. 3ª Conj. 4ª Conj. Conj. mixta
singular
ama-bar (yo era amado)
mone-bar reg-ebar audi-ebar capi-ebar
ama-ba-ris/-re mone-ba-ris/-re reg-eba-ris/-re audi-eba-ris/-re capi-eba-ris/-re
ama-batur mone-batur reg-ebatur audi-ebatur capi-ebatur
plural
ama-bamur mone-bamur reg-ebamur audi-ebamur capi-ebamur
ama-bamini mone-bamini reg-ebamini audi-ebamini capi-ebamini
ama-bantur mone-bantur reg-ebantur audi-ebantur capi-ebantur
PRETÉRITO PERFECTO
1ª Conj. 2ª Conj. 3ª Conj. 4ª Conj. Conj. mixta
singular amatus sum (yo fuí/he sido
monitus sum rectus sum auditus sum capitus sum
amado)
amatus es monitus es rectus es auditus es capitus es
amatus est monitus est rectus est auditus est capitus est
plural
amati sumus moniti sumus recti sumus auditi sumus capiti sumus
amati estis moniti estis recti estis auditi estis capiti estis
amati sunt moniti sunt recti sunt auditi sunt capiti sunt
FUTURO PERFECTO
1ª Conj. 2ª Conj. 3ª Conj. 4ª Conj. Conj. mixta
singular
amatus ero (yo habré sido
amado)monitus ero rectus ero auditus ero capitus ero
amatus eris monitus eris rectus eris auditus eris capitus eris
amatus erit monitus erit rectus erit auditus erit capitus erit
plural
amatus erimus monitus erimus rectus erimus auditus erimus capitus erimus
amatus eritis monitus eritis rectus eritis auditus eritis capitus eritis
amatus erunt monitus erunt rectus erunt auditus erunt capitus erunt
PRETÉRITO PLUSCUAMPERFECTO
1ª Conj. 2ª Conj. 3ª Conj. 4ª Conj. Conj. mixta
singular
amatus eram (yo había sido
amado)monitus eram rectus eram auditus eram capitus eram
amaatus eras monitus eras rectus eras auditus eras capitus eras
amatus erat monitus erat rectus erat auditus erat capitus erat
plural
amatus eramus monitus eramus rectus eramus auditus eramus capitus eramus
amatus eratis monitus eratis rectus eratis auditus eratis capitus eratis
amatus erant monitus erant rectus erant auditus erant capitus erant
PARTICIPIOS
1ª Conj. 2ª Conj. 3ª Conj. 4ª Conj. Conj. mixta
Presente activo
amans, amantis (amando)
monens, monentis (advirtiendo)
regens, regentis (gobernando)
audiens, audientis (oyendo)
capiens, capientis (cogiendo)
Perfecto pasivo
amatus, -a, -um (amando)
monitus, -a, -um (habiendo sido
advertido)
rectus, -a, -um (habiendo sido
gobernado)
auditus, -a, -um (habiendo sido
oído)
captus, -a, -um (habiendo sido
cogido)
Voz Activa
Verbos Irregulares I
sum, es, esse, fui (ser)
possum, potes, posse, potui (poder, ser capaz);
eo, is, ire, iui, itum (ir)
PRESENTE
singular
sum (yo soy/estoy)
possum eo
es potes is
est potest it
plural
sumus (nosotros somos/estamos)
possumus imus
estis potestis itis
sunt possunt eunt
FUTURO IMPERFECTO
singular
ero (yo seré/estaré)
pot-ero i-bo
eris pot-eris i-bis
erit pot-erit i-bit
plural
erimus pot-erimus i-bimus
eritis pot-eritis i-bitis
erunt pot-erunt i-bunt
PRETÉRITO IMPERFECTO
singular
eram (yo era) pot-eram i-bam
eras pot-eras i-bas
erat pot-erat i-bat
plural
eramus pot-eramus i-bamus
eratis pot-eratis i-batis
erant pot-erant i-bant
PRETÉRITO PERFECTO
singular fu-i (yo potu-i i(u)-i
fui/estuve/he sido/he estado)
fu-isti potu-isti i(u)-isti
fu-it potu-it i(u)-it
plural
fu-imus potu-imus i(u)-imus
fu-istis potu-istis i(u)-istis
fu-erunt (-ere) potu-erunt (-ere) i(u)-erunt (-ere)
FUTURO PERFECTO
fu-ero (yo habré sido/estado)
potu-ero i(u)-ero
PRETÉRITO PLUSCUAMPERFECTO
fu-eram (yo había sido/estado)
potu-eram i(u)-eram
IMPERATIVO
singular es, esto (se/está) _ i
plural este (sed/estad) _ i-te
PARTICIPIO
_ _ iens, euntis
[ Verbos Irregulares II ] [ Index Gramática Latina ]
Verbos Irregulares II
volo, vuele, volui (quiero)
nolo, nolle, nollui (no quiero, rehuso)
malo, malle, malui (prefiero)
fero, ferre, tuli, latum (llevo)
PRESENTE
Activa Pasiva
singular
volo nolo malo fero feror
vis non vis mavis fers ferris
vuit non vuit mavult fert fertur
plural
volumus nolumus malumus ferimus ferimur
vultis non vultis mavultis fertis ferimini
volunt nolunt malunt ferunt feruntur
FUTURO IMPERFECTO
singular
volam nolam malam feram ferar
voles noles males feres fereris
volet...etc nolet...etc malet...etc feret...etc feretur...etc
PRETÉRITO IMPERFECTO
volebam...etc nolebam...etc malebam...etc ferebam...etc ferebar...etc
PRETÉRITO PERFECTO
volui ...etc nolui...etc malui...etc tuli...etc latus sum...etc
FUTURO PERFECTO
volero...etc noluero...etc maluero...etc tulero...etc latus ero...etc
PRETÉRITO PLUSCUAMPERFECTO
voleram...etc nolueram...etc malueram...etc tuleram...etc latus eram...etc
IMPERATIVO
singular - noli fer ferre
plural - nolite ferte ferri
INFINITIVO
velle nolle malle ferre ferri
PARTICIPIO
volens nolens - ferens latus, -a, -um
volentis nolentis - ferentis -
Leçon numéro 1Le verbe - La prononciation
Page: 1/3
Pour le moment d'après Lavarenne et Cayrou.
La page 1 contient la leçon. La page 2 les exercices. La page 3 la correction des exercices.
Première leçon
Le verbe être à l'indicatif présent
Remarques
sum es est sumus estis sunt
- Normalement, on n'emploie pas le pronom sujet (je, tu, etc.). - Ressemblance avec le français: tu es, il est (identiques en latin); les autres formes sont très voisines.
Le verbe être à l'indicatif passé
Remarques
fui fuisti fuit fuimus fuistis fuerunt (ou fuere)
- Ressemblance avec je fus, tu fus, etc. - Toujours absence du sujet puisque cette absence est constante. On n'exprime le pronom sujet que lorsqu'on veut insister sur l'idée que c'est lui, et non un autre qui agit; ou encore, par exemple, pour opposer les actions de deux personnes: Ego sum bonus, tu es malus. Moi, je suis bon, mais toi tu es méchant. Notons au passage que tu est le même pronom en français. Quant à ego qui signifie moi, je, on le retrouve dans égoïste, celui qui ne pense qu'à son petit moi.
Le latin possède un seul temps (le parfait) qui correspond à nos trois temps du français: passé simple, passé composé et passé intérieur.
Ainsi fui pourra se traduire selon le cas : je fus, j'ai été, j'eus été.
On retrouve dans le parfait les mêmes terminaisons qu'au présent: mus à la première personne du pluriel. tis à la deuxième personne du pluriel. nt à la troisième personne du pluriel.
mus a donné en français mes: nous sommes, nous fûmes. tis a donné en français vous
êtes, vous fûtes. nt a donné en français sont, furent.
Cependant si quelques terminaisons sont identiques au présent et au parfait, elles ne le sont pas toutes. Nous avons sum et fui, es et fuisti. C'est donc que tous les temps n'ont pas exactement les mêmes terminaisons. Cf en français: j'aime et j'aimai, nous aimons et aimâmes.amavi amavisti amavit amavimus amavistis amaverunt (ou amavere)
j'ai aimé tu as aimé il a aimé nous avons aimé vous avez aimé ils ont aimé
Le présent sum est très irrégulier: c'est la même chose dans toutes les langues. Mais le parfait fui se conjugue comme tous les parfaits sans exception. Il faut prendre garde de bien noter le radical et la terminaison. Ainsi le radical de fui est fu et la terminaison i.
Le parfait d'un verbe est toujours donné par le dictionnaire. Il sert à former d'autres temps: plus-que-parfait, futur antérieur, etc. C'est donc un temps primitif et il est assez souvent du présent. On a vu plus haut que sum ne ressemble guère à fui.Les composés du verbe être, c'est-à-dire composés d'un préfixe auquel on ajoute
ce verbe:adsum, ades, adest... je suis présentabsum, abes, abest... je suis absent Au parfait on a afui, le b
étant tombédesum, dees, deest... je manque, je fais défaut Les préfixes des mots
français sont mis en caractère gras pour faire ressortir les rapports entre le latin et le français.
obsum, obes, obest... je nuis, je fais obstacle
Tableau de la prononciation dite "restituée"
Lettres à prononcer
Place des lettres dans
les mots
Ne pas prononcer
Mais prononcer
Exemples
im-, in-
Devant une consonne
ain- (inclus) imm-, inn-imber, pluie (immber) - inde, de là (inndé)
u, y u, i ou, ulupus, loup (loupouss) - pyra, bûcher (pura)
au, euô (jaune) eu (peu)
a-ou, é-ou aureus, d'or (aouréouss)
ae, œ é a-é, o-éaeger, malade (a-éger) - pœna, châtiment (po-éna)
j (=i), v(=u)
en consonnes
en voyellesjam, déjà (iamm) - dives, riche (diouess)
c-Devant e ou i
ç (cercle, cire)
k- Cicero, Cicéron (kikéro)
g-j (gérer, gibier)
gu- (gué, gui)
gero, je porte (guéro) - gigno, j'engendre (guig-no)
h-Au début du
motmuette aspirée habilis, habile (habiliss)
-m-, -n-Entre voyelle et consonne
en nasalisant (comte, tante)
-mm-, -nn- bien détachées
tempus, temps (temmpouss) - consul, consul (conn-soul)
-s-Entre deux
voyelles-z- (rose) -ss- rosa, rose (rossa)
t- Devant i ss- (nation) t- natio, nation (nat-io)