estudio bíbliko eksodo · di kumpli ku dios su palabra. - moises ta hiba e respuesta di e pueblo...

37
Estudio Bíbliko Eksodo

Upload: others

Post on 28-Feb-2020

3 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Estudio Bíbliko Eksodo

Tèstamènt Bieu✣Bukinan di lei ✣Bukinan di historia✣Bukinan poétiko✣Bukinan di Profetanan

�2

Outor: Moises Nòmber Hebreo di

e buki: (shÿmot) ׁ שמ ֹותְ

Nombernan �3

Buki di Eksodo !E historia ta sigui kaminda Jakob i su

desendientenan a keda biba na egipto. Nan a sigui multipliká.

!Eksodo :  ἔξοδος = A departure, an exit (Strong’s Concordance)

!Israel ofisialmente ta bira un reino!Farao ta promé ku a rekonosé ku nan

a bira un pueblo. (Eksodo1:9! Un pueblo den koutiverio!Un farao ku miedu I rabia �4

Puntonan importante den buki di Eksodo

!Pueblo di Israel!Moises !Liberashon for di sklabitut!Biahe den desierto!Tèstnan di fe!Señal i Milagernan !Tabernakulo

�5

4 muhé importante pa e historia den Eksodo

!Parteranan: Sifra i Pua!Jokabed (mama di Moises)!Yu muhé di Farao!MiriamE muhénan aki tabatin un rol importante den historia.

�6

Informashon General di Moises!El a wòrdu lantá i eduká den kas egipsio (Echonan 7: 22- 29)

!A wordu adoptá dor di e yu muhé di Farao (Segun e buki di Hebreonan el a ninga despues di wòrdu yamá yu di Farao su yu)

!Tabatin problema ku su papiá (Eks 4:2)!A hui foi Egipto i bai Madian!A kasa na Madian i a bira un wardadó di karne!Kasá: Sefora. Yunan: Gerson & Eliezer (Eks 18:2-4) �7

Informashon General di Moises !Moises su liderasgo a trese un establesementu di leinan pa Israel

!Mosaic Covenant!Moises no tabata kere ku e por a hasi e trabou na promé instante

!Despues di e promé biaha ku Moises a skucha Dios el a sigui skuche te na su morto.

�8

Dios ta yama Moises !Moises ta haña un theophany !Eksodo 3:2!Moises no ta kere ku e por hasi e

trabou (kompleho di inferioridat)Moises ta usa 5 argumento pa splika Dios dikon e no ta bon pa e trabouBan buska e 5 argumentonan

�9

E Plaganan

�10

Plaga Versíkulo KomentarioPlaga di Sanger Eksodo 7:14-25 - E magonan a hasi triki

Plaga di sapu Eksodo 8: 1-15 - E magonan a hasi triki

Plaga di pieu Eksodo 8:16-19 Magonan no por a hasi triki

Plaga di muska Eksodo 8:20-32 Magonan no por a hasi trikiDios a hasi un separashon entre Gosen I Egipto

Plaga riba bestia di kria Eksodo 9:1-7 Magonan no por a hasi trikiDios a hasi un separashon entre Gosen I Egipto

E Plaganan

�11

Plaga Versíkulo Komentario

Plaga di blufein Eksodo 9:8-12 Magonan no por a hasi trikiDios a hasi un separashon entre Gosen I Egipto

Plaga di hagel Eksodo 9:13-35 Magonan no por a hasi trikiDios a hasi un separashon entre Gosen I Egipto

Plaga di tirakochi Eksodo 10:1-20 Magonan no por a hasi trikiDios a hasi un separashon entre Gosen I Egipto

Plaga di skuridat Eksodo 10:21-27 Magonan no por a hasi trikiDios a hasi un separashon entre Gosen I Egipto

E plaga riba e primogénito Eksoso 11

Farao & Egipto!Egipto ta representá: sklabitut, mará, mundu, pegá, stagnashon

!Farao ta representá: terkedat, opreshon, engaño, falta di respèt pa Dios

�12

Pasku di Señor! Passover – Pesach!Literalmente e ta nifiká ku Dios a pasa over di e kasnan di e Israelitanan ku nan kasnan tabata marká ku sanger

!Ta un tipifikashon do loke ta pasa den Testament Nobo.

�13

Fiesta di pan sin zürdeg!E fiesta di pan sin zϋrdeg ta kuminsá riba e 14 dia di e di 10 luna.

!7 dia largu mester a kome pan sin zϋrdeg I nada di zϋrdeg no tabatin mag di wòrdu hañá den e kasnan di Israelitanan

!Fiestanan di rekuerdo

�14

Krusa Laman korá!Israel ta kuminsá murmurá i no tin

konfiansa (Eksodo 14:10-11)!Dios ta mustra su gloria na e

Egipsionan i tambe e Israelitanan ( Eks 14:4 + 13)

!Evidensia a kuminsá wòrdu hañá di e krusamentu di e laman korá atraves di arkeología

!Promé mesnhon di baile di alabansa �15

Tèst di fe !E Israelitanan ta bai sigui pasa den

mas tèst di fe i kada bes nan ta faya den konfia e bos di e lider.

!Israelitanan tabata murmurá hopi!Duna algun ehèmpel di kon e

Israelitanan a murmurá!Fe I murmurá no ta bai huntu

�16

Retonan den desierto

Kapítulo 15: Awa na Mara - Israelitanan ta kaba di presensiá un di e milagernan mas grandi den humanidat - Ta bolbe keha despues di 3 dia sin haña awa i ora nan haña awa nan no por bebe- Moises ta yama riba Señor i Señor ta duna instrukshon i e awa por wòrdu bebé- Bròn di awa na Elim�17

Retonan den desierto Kapítulo 15: Keho di hamber - Despues di mas o menos dos luna den e biahe, ta bolbe kuminsá keha. - Dios ta laga Mana bin for di shelu. Reglanan pa ku e mana- 2 kilo pa persona den un tènt - No warda sobrá pa e siguiente dia - Riba e di seis dia mester kue dòbel. - Ora nan warda mana tòg pa e siguiente dia, e ta kue bichi I ta hole stinki. - E mana ku nan kue e di seis dia pa kome e di shete dia si no ta hole ni kue bichi. - Mana ta maneraa simia di silantro I ta smak kukiNan a kome esaki 40 aña largu

�18

Retonan den desierto Kapítulo 17: mas kehamentu tokante di awa - Israelitanan ta bolbe kuminsá keha kontra di Moises pasó no tabatin awa- Moises a bolbe sklama na Dios I Dios ta bolbe duna instrukshon- Moises mester dal riba e baranka ku su bara- Masa I Meriba

�19

Retonan den desierto Kapítulo 17: Tene Moises su man na laira- Pueblo di Amalek a bin pa bringa kontra e Israelitanan- Moises a duna instrukshon na Josue pa nan bai bringa- Moises, Aaron I Hur a subi bai na kabes di seru- Ora Moises su man tabata na laira, Israel tabata prevalese, ora su man baha, Amalek tabata prevalese.- Aaron I Hur a pone Moises sinta I tabata sostene su mannan. esei a sosodé henter dia- Isarel a vense kontra Amalek

�20

Retonan den desierto Kapítulo 18: Bishita di Moises su suegro - Moises su suegro Jetro a bin bishite huntu ku su kasá I dos yunan.Kasá —> SeforaYu 1 —> GersonYu 2 —> Eliezer - E promé dia di bishita nan tabatin tempu di komunion ku otro

�21

Retonan den desierto Kapítulo 18: Bishita di Moises su suegro - Moises tabata un hues pa e pueblo- Hendenan tabatain bin pa e solushoná problemananOpservashon di Jetro:- Moises so no por sigui ku e trabou- E pueblo ta kaba ku Moises si e sigui traha di e forma ei- Moises tabatin mester di yudansa

�22

Retonan den desierto Kapítulo 18: Bishita di Moises su suegro - Jetro a mira e situashon I den su amor I preokupashon pa loke el a mira, a disidí di duna Moises konseho Konseho di Jetro - Siña e pueblo e kaminda- Repartí e trabou entre mas hende - E hendenan mester kumpli ku algun punto importante:

• Ta kapas• Ta teme Dios• Ta konfiabel• Ta odia ganashi deshonesto

- Duna e hòmbernan enkargao riba un kantidat di hende (segun nan kapasidat)- Moises ta keda atendé e asuntonan mas grandi of difisil - Moises ta Dios Su representante pa e pueblo

�23

Siñansa klave di liderasgo

- Bo so NO por hasi tur Kos- Kada hende mester liderá segun su kapasidat- No ta tur hende por liderá grupo grandi- Ora bo skohe hende pa liderasgo, nan mester ta:• Kapas• Konfiabel• Teme Dios• Odia ganashi deshonesto - Si algu ta fuera di bo kapasidat, pase bek pa bo lider- Un lider ta skucha bon konseho I ta traha riba dje.

�24

Retonan den desierto Kapítulo 19: Moises ta subi seru Sinaí- Moises ta subi seru Sinaí- Dios ta yama Moises I ta dune instrukshon pa e pueblo - Moises ta bisa e ansianonan I e pueblo I nan ta primintí di kumpli ku Dios Su Palabra. - Moises ta hiba e respuesta di e pueblo bèk pa Señor- Señor ta duna instrukshon pa konsagrashon- Ora Dios a bin abou I papia e tabata laga tur kos tembla- Dios a bolbe laga Moises bai riba seru I a manda Moises pa bai spierta e pueblo.

�25

Retonan den desierto Kapítulo 20: Dios ta duna e 10 mandamentunan - Dios ta papia atrabes di Moises ita duna e 10 mandamentunan. Di kapítulo 21-23 ta bin mas reglanan di bida- Dios ta duna reglanan importante tokante idolatria, trata próhimo I tambe kastigunan den kaso ku violá e reglanan aki. Na kapítulo 23 ta papia tambe tokante 3 fiesta importante

�26

10 mandamentu!10 mandamentunan!E promé 4 mandamentunan tin di haber

ku Dios so!E 6 sobra mandamentunan tin di haber

ku hende rondo di nos!Pesei e mandamentunan por wòrdu

resumí Marko 12:30+31

�27

Tres fiesta importante✣ Fiesta di Pan Sin Zürdeg —> 7 dia

largu no mag di kome nada ku zürdeg aden. No mag di tin ni zürdeg den kas.

✣ Fiesta di Kosecha —> E promé frutanan di e trabounan di kunuku

✣ Fiesta di Rekohementu —> Ta selebrá esaki na fin di aña ora kaba di rekohé fruta den kunuku�28

Retonan den desierto Kapítulo 24:Moises I Josue ta subi e seru - Moises a bai mas ariba su so I el a Keda 40 dia I 40 anochi riba e seru- Dios ta papia hopi duidelijk ku Moises tokante e tabernakulo. Presisamente kon mester traha kada area. - Dios ta traha hopi detayá I ta duna instrukshon hopi spesífiko pa e tabernakulo�29

�30

E tabernakulo Di kapítulo 24-31, Moises ta riba e seru, risibiendo instrukshon di Señor. - Kapítulo 25-28 ta mustra tokante e konstrukshon di tabernakulo I tambe e paña di e saserdotenan- Kapítulo 29 ta papia tokante e konsagrashon di e saserdotenan- Kapítulo 30 ta papia di algun artíkulo importante den e tabernakulo:• Altar di sensia• Labamano• Zeta di unshon• Sensia

�31

Bezaleel i AholiabEksodo 31:2-6"Mira, Mi a yama Bezaleel, yu hòmber di Uri, yu hòmber di Hur, di e tribu di Juda, pa nòmber.I Mi a yen'é ku e Spiritu di Dios den sabiduria, den komprendementu, den konosementu i den tur sorto di obra, pa traha diseñonan pa obra di oro, di plata i di bròns, i pa kòrta piedra pa montura, pa graba den palu, pa e traha den tur sorto di obra. I mira, Ami mes a nombra huntu kuné Aholiab, yu hòmber di Ahisamak, di e tribu di Dan; i den kurason di tur ku ta eksperto Mi a pone sabiduria, pa nan traha tur loke Mi a ordenábo: �32

Demas instrukshonKapítulo 31 - Ta duna instrukshon kiko tur e ekspertonan mester traha pa e tabernakulo. - Tin instrukshonnan tambe tokante e Sabat. - Bo ta mira ku e motibu di e Sabat ta pa sosiegu. - Na final di e kapítulo nos ta mira ku Dios ta duna Moises e dos tablanan ku Dios mes a skibi ku su dedenan

�33

Retonan den desierto Kapítulo 32 —> E bishé di oro - E pueblo a kansa di warda riba Moises- Nan a pidi Aaron pa traha diosnan falsu pa nan- Aaron ta bai di akuerdo I ta laga e pueblo trese prendanan di oro- Dios ta avisá Moises di lokual ku e pueblo ta hasiendo- Moises a supliká Dios pa spar e pueblo- Moises ta baha I ora el a mira e esena su dilanti a rabia I a kibra e tablanan.- El a kima e bishé di oro. - Moises ta konfrontá Aaron- Moises ta konfrontá e pueblo

�34

Retonan den desierto Kapítulo 33- 35 —> - Moises ta traha un tènt di reunion, kaminda e tabata papia ku Señor. - Moises ta bolbe subi bai riba seru I ta bai ku tablanan nobo pa skibi loke Señor ta papia ku ne. - Dios ta bolbe duna Moises mas regla I guia pa bida- Dios ta duna Moises instrukshon tokante e materialnan pa e tabernakulo

�35

Bezaleel & AholiabKapítulo 35-39—> Bezaleel I Aholiab ta traha - E pueblo a duna mas ku sufisiente- Bezaleel I Aholiab a haña instrukshon serka Moises kon pa nan bai traha- Ta splika detayá kon nan a traha riba kada aprti di e tabernakulo I tambe e pañanan di e saserdotenan. - Nan tabata responsabel pa tur e areanan di e e trabounan di e tabernakulo - Na kapítulo 39 Moises ta hasi inspekshon di e tabernakulo. Eksodo 39:43 I Moisés a inspektá tur e trabou, i mira, nan a hasié; meskos ku SEÑOR a ordená, asina nan a hasié. I Moisés a bendishoná nan.

�36

E tabernakuloKapítulo 40—> E lantamentu di e tabernakulo I Dios Su gloria - Por mira kon a lanta e tabernakulo I pone tur Kos na lugáKapítulo 40:34-38 E ora ei e nubia a tapa e tènt di reunion, i e gloria di SEÑOR a yena e tabernakel.I Moisés no tabata por a drenta e tènt di reunion, pasobra e nubia tabata riba e tènt, i e gloria di SEÑOR a yena e tabernakel.I ki ora ku e nubia tabata wòrdu lantá for di riba e tabernakel, e yunan di Israel tabata sigui nan kaminda, durante di tur nan biahenan;ma si e nubia no a wòrdu lantá, nan no tabata sigui nan kaminda te dia ku e wòrdu lantá.Pasobra durante di tur nan biahenan e nubia di SEÑOR tabata riba e tabernakel den dia, i tabatin kandela den e nubia anochi, den bista di henter kas di Israel.�37