Download - Unidade 6 paleolítico
IN T R O D U C IÓ N Á H IS T O R IAA P R E H IS T O R IA : O P A L E O L ÍT IC O
U N ID A D E 6
Q U E É ? a H is t o r ia é a c ie n c ia q u e e s t u d a o p a s a d o , os seus feitos máis importantes é como vivían as sociedades (conxunto de persoas) noutras épocas.
E N Q U E C O N S IS T E ? nos seguintes aspectos respondendo a c u e s t ió n s im p o r t a n t e s :
P A R A Q U É S E R V E ? A Historia a x ú d a n o s a c o m p r e n d e r o p a s a d o , ensinanos porque somos cómo somos, que nos une aos demáis e que nos diferencia.
Q U E N A E L A B O R A ? os historiadores.
CAL É O TRABALLO DO HISTORIADOR?
E S T E ? E S T E ?OU
os historiadores recollen a información, analizana e publicana. O seu obxectivo non é contar os feitos do pasado senón e x p l ic a lo s .
A P A R T IR D E Q U E S E E L A B O R A ? Para coñecer o pasado, é necesario interpretar os r e s t o s d o s n o s o s d e v a n c e ir o s . - Estes restos son as f o n t e s .- Reconstruir a historia é como levar a cabo unha investigación policial. As fontes serían as p is t a s p a r a r e c o n s t r u ir o p a s a d o .
Existen diferentes tipos de fontes:
Fontes oraisFontes escritas
Fontes iconográficas Fontes materiais
Os historiadores deben datar no tempo os aspectos que estudian. Se é posible, determínase o ano exacto.
En moitas ocasións non hai datos de abondo que permitan establecer unha data exacta, polo que se utilizan periodos máis amplos:
a) década (10 anos).b) século (100 anos).d) milenio (1000) anos.e) era ou idade.
Coñecer a data é moi importante, xa que senón a soubesemos non seriamos capaces de establecer a orde dos feitos, nin diferenciar as causas das consecuencias, polo que a historia xa non explicaría o pasado, e carecería de sentido.
O sistema de medida de tempo na maior parte do mundo é a e r a c r i s t iá (ano 1 = nacemento de Cristo) ou c a le n d a r io g r e g o r ia n o . Todo o que sucedeu antes, dicimos que sucedeu antes de Cristo (a. C.) e o que se produciu logo, dicimos que pasou despois de Cristo (d. C. ou nada).
Excepcións a este sistema: o I s l a m (mu n d o mu s u l má n ): o ano 1 = ano da Héxira (fuxida de Mahoma da Meca) e usa ano lunar (non solar coma nós). Hoxe en día están no 1431.✡Ca l e n d a r io h e b r e o : ano 1 = creación do mundo según os xudeus (ano 3760 a. C.), polo tanto hoxe en día os hebreos están no 5770 (3760 + 2010). Da t a c ió n c ie n t íf ic a : BP (Before present = antes do presente. A referencia sería 1950): utilízase polos científico para datar algo na Prehistoria
- O século I comeza no ano 1 d.C. e finaliza no 100 d.C. A partir de aí os demais séculos son consecutivos:
Século II: do ano 101 ao 200.Século III: do 201 ao 300.
Século XX: do 1901 ao 2000Século XXI: do 2001 ao 2100.
- Truco para pasar de anos a séculos:
Moito ollo!!!!- Ano 0 non existe.
- Os anos sempre con números árabes.
- Os séculos sempre con números romanos
A n o 4 0 5
A cifra das centenas é 4
Súmase 1(4+1)
Século V
Total = 5
Para estudiala mellor, os historiadores d iv id ir o n a H is t o r ia e n p e r ío d o s , primeiro en 2 grandes:
❉ P r e h is t o r ia : vida do ser humano antes de coñecer a escritura.✏ His t o r ia : vida do ser humano despois da escritura.
Á súa vez a Historia divídese en 4 g r a n d e s p e r ío d o s (por agora), marcado os seus inicios por algún acontecemento que cambiou a forma de vida.
Prehistoria Dende a aparición do home (2 millóns a. C.) ata a aparición da escritura (4.000 a. C.)
A PREHISTORIA Prehistoria, trazos:
♧ 1 ª e t a p a d a h is t o r ia d a h u ma n id a d e .♧ E t a p a má is l o n g a :
- desde os 5 millóns anos BP (aparición homínidos)- ata 5000 BP
(invención escritura) ♧ S e c a r a c t e r iz a p o l a a u s e n c ia d e t e x t o s e s c r it o s .
Comparación do pasado da humanidade cun día.
A Prehistoria divídese á súa vez en tres grandes períodos:
a) Paleolítico (entre 5 millóns BP a 11000 BP): E t a p a m á is lo n g a . Os homínidos e finalmente os seres humanos (Homo Sapiens) viven exclusivamente da c a z a e d a r e c o le c c ió n (non producen os seus alimentos) e usan u t e n s i l io s d e p e d r a .
b) Neolítico (entre 11000 BP a 7000 BP): os seres humanos continúan a usar ú t i le s d e p e d r a e inventan a a g r ic u l t u r a e g a n d e r ía (primero en Oriente Próximo e despois en moitos outros lugares).c) Idade dos Metais (desde os 7000 BP ata a aparición da escritura) comezou en d a t a s d i f e r e n t e s e n c a d a lu g a r . Os seres humanos comenzaron a u s a r m e t a is (cobre, bronce, fer
Bifaz paoleolitico
Restos de Lucy (austrolopitecus de 3,2 millóns de anos BP
Os restos perduraron porque se converteron en fósiles (petrificáronse). Os lugares onde aparecen chámanse x a c e m e n t o s a r q u e o ló x ic o s e son estudados polos a r q u e ó lo g o s (especialistas no estudo da Prehistoria e a Historia Antiga).
Arqueólogos traballando
Fósil do pasado e
fósil do futuro???
A Hominización é a evolución do ser humano dende o mono ata o home, pasando por especies intermedias (os nosos devanceiros):
I) A u s t r o l o p it e c o s (c. 5 millóns BP): - só en África- similares aos chimpancés.- cranio pequeno- comenzaban a andar con dúas pernas
(bipedismo).- tiñan as mans libres para transportar
obxectos e fabricar ferramentas
Área de aparición de restos de australopitecos
Reconstrución de craneo e aspecto dun
australopitecos
II) Ho mo Ha b il is (c. 2 millóns B.P.):- só en África- máis esvelto.- cranio máis grande.- capaz de elaborar ferramentas complexas (“habilis”).
Ho mo E r e c t u s (c. 1,8 millóns B.P.)
- apareceu en África, pero foi a primeira especie en viaxar. Colonizou Asia e Europa.- andaba sempre erguido (“erectus”).- máis intelixente. - Usaba un tipo de linguaxe sinxela.- aprendeu a usar o lume. Así podía quentarse, cociñar e protexerse dos animais.
IV) Ho mo A n t e c e s s o r (c. 800.000 BP):- restos humanos máis antigos de Europa.- atopados no xacemento de Atapuerca (Burgos)
Gran Dolina, xacemento de Atapuerca (Burgos)
Reconstrución dun cranio de
Homo Antecessor
Femia de H. Antecessor practicando canibalismo
V ) H o m o N e a n d e r t a l ( c . 15 0 . 0 0 0 B P a t a o 3 0 . 0 0 0 B P ) :
- únicamente en Europa.- parecíase bastante a nós,
tiña menor estatura pero era moito máis robusto e forte para aguantar as condicións climáticas das glaciacións.
- Mon tiña pensamento simbólico. A súa intelixencia era diferente.
- usou un linguaxe falado.- foi o primeiro en enterrar aos
seus mortos (conciencia da morte).
Máxima extensión do Neandertal
V I . H o m o S a p ie n s ( N ó s ) ( c . 13 0 . 0 0 0 B P ) .
- apareceu en África.- menos forte que o neandertal.- máis capacidade craneana, maior intelixencia.- pensamento simbólico e capacidade de abstracción.- uso dun linguaxe moderno (cordas vocais).- inventou moitas ferramentas diferentes e complexas.- inventou a arte.
HOMO SAPIENS
P a le o l í t ic o = período máis longo da prehistoria, dende a aparición ser humano (5 millóns BP) ata a invención da agricultura e gandería (11.000 BP).
Trazos do Paleolítico:☯ as persoas organízanse en tribos.
☯ só caza e recolección.☯ eran nómadas (non vivían un sitio fixo).☯ fabricaban utensilios de pedra (sobre todo), madeira, oso, asta…. Para fabricalos golpeaban a pedra ata darlle a forma desexada. Destacan puntas de frecha, arpóns, agullas, coitelos, bifaces (machadas que cortaban polas dúas caras).
O P A L E O L ÍT IC O
Bifaz (machada)
Chopping tool (coitelo)
Arpóns e puntas de lanza
Agulla e anzuelo
Os primeiros homínidos apareceron en África. Durante case 4 millóns de anos habitaron só as zonas cálidas
deste continente. Fai menos dun 1 millón de anos, pasaron de África a Asia e
Europa, por Próximo Oriente e, quizáis, o Estreito de Xibraltar.
Desde Asia, fai uns 60.000 anos, pasaron a Oceanía. Finalmente fai uns 20.000 anos cruzaron o Estreito de Bering
e ocuparon América
Mapa da expansión humana
Tras saír de África os seres humanos deberon enfrontarse á vida en c l im a s f r ío s . Xa que a gran parte da Terra estaba daquela cuberta permanentemente cuberta de xeos, debido a diversas g la c ia c ió n s .
En consecuencia, os seres humanos adaptáronse a estas c o n d ic ió n s d u r a s de tres formas: Vivir en vales e covas, para
protexerse do frío Vestirse con grosas peles. Usar o lume, para quentarse,defenderse dos animais e cociñar.
Glaciación = período frío da historia da Terra, nas que
xeos permanentes cubreron gran parte do planeta. Houbo catro importantes. A última
concluíu fai uns 13.000 anos
A S GL A C I A C I ÓN S
A) C O M U N ID A D E .- No Paleolítico os seres humanos organizábanse
en clans e tribos = grupos integrados por unhas poucas familias.
- Os membros da tribo axudábanse uns aos outros.- Os pais e nais ocupábanse dos nenos/as ata a
adolescencia. Os nenos aprendían todo o necesario para vivir:
Cazar. Facer ferramentas Facer lume. Recolectar alimentos Fabricar roupa.- Os anciáns eran moi respetados é dirixían a tribo.
A VIDA NO PALEOLÍTICO
As distintas tribos relacionábanse entre sí: intercambiaban ferramentas ou organizaban partidas de caza comúns.
Ás veces as tribos se enfrontaban violentamente, por alimento ou territorio.
B ) V IV E N D A .
- No Paleolítico os grupos humanos eran nómadas = desprázabanse dun sitio a outro na procura de alimento.
- Normalmente establecíanse cerca dunha fonte de auga (ríos ou lagos).
- 3 tipos de vivendas: Aire libre: nas zonas máis
cálidas. Covas ou abrigos rochosos:
nas zonas máis frías, para protexerse do mal tempo.
Chozas: construídas con pólas, follas e pieles de animais. Só os grupos más evolucionados.