Download - Ugalketa 5 LH 6. B
EGILEAK:SAIOA,GORKA,ANDREA,MIKEL.M
Sexu ezaugarriakSexu ezaugarriak gizonen eta emakumeen arteko desberdintasun fisikoak dira.
Lehen mailakoak:ugaltze organoak dira.
Bigarren mailakoak:ugalketarekin lotura zuzena ez duten ezaugarri fiisikoak
dira,ezaugarri horiek emakumeak eta gizonak bereizten dituzte.
SEXU EZAUGARRIAK
LEHEN MAILAKOA BIGARREN MAILAKOA
Pubertaroa·Gizakiak hamar hamalau urte dituztenean sexu-organoak aldatzen
zaizkie.
·Neskei hilekoa ateratzen zaie,bularrak handitu,aldakak zabaltzen zaizkie eta ahotsa altuago izaten dute mutilek baino.
·Mutilei espermatozoideak sortzen zaizkie,ahotsa baxuagotzen zaie eta bizarra ateratzen zaie.
Emakumeen Ugaltze-aparatua
Emakumearen ugaltze-aparatua hainbat organoz osatuta dago.
Obulutegia:Obulu deritzen gameto emeak organo horretan sortzen dira.
Falopioren tronpak:Obulutegia eta umetokia lotzen dituzte.
Umetokia:Organo malgu bat da,eta haurra bertan garatzen da haurdunaldian.
Bagina:Umetokia eta kanpoaldea lotzen dituen kanala da.
Alua:Ugaltze-aparatuaren kanpoko zatia da bi larruazal tolesturaz osatuta dago,eta baginako zuloa babesten du.
Gizonaren ugaltze-aparatuaGizonen ugaltze-aparatua sexu-organo
hauek osatzen dute:
Barrabilak:Espermatozoide deritzen
gameto arrak organo orietan sortzen dira,sexu-hormonak bertan sortzen dira.
Hodi Deferenteak:Gernubideraino eramaten dute espermatozoideak.
Gernubidea:Espermatozoideak kanpoaldera eramaten ditu,gernua kanporatzeko ere balio du.
Guruinak:Semen besikulak eta prostata dira.
Eskrotoa:Barrabilak babesten dituen ehun-poltsa bat da.
Zakila:Gernubidea hor amaitzen da.
Sexu-Zelulak eta ErnalketaSexu-Zelula Arrak
·Gizonen sexu-zelulak espermato-zoideak dira.
·Zelula arrei gameto ar esaten zaie.
·Espermatozoideak pubertaroan hasten dira sortzen.
·Zelula arrak barrabiletan daude.
Sexu-Zelula eta Ernalketa
Sexu-Zelula Emeak
·Emakumearen zelula sexuala obulua da.
·Obuluari gameto eme esaten zaio.
·Obulua esfera formakoa da.
·Obulu zaharrak, aluatik kanporatzen dira.Hau dena menstruazio edo hileko deritzo.
·Emakumeek adin jakin batean,ez dute hilekorik izaten eta horri menopausia deritzo.
ERNALKETAHaurtxoak garatzeko, gizonezkoen
zelula batek (espermatozoidea) eta
emakumezkoen zelula batek (obulua )
elkartu behar dira. Bi zelula horiek
elkartzeari ernalketa esaten zaio.
Enbrioiaren Garapena
Fetuaren garapena·Hirugarren hilabetean enbrioaren
organo guztiak osatuta daude.
Horregatik,enbrioari fetua esaten
zaio.
·Fetua hazi eta heldu egiten da etengabe, bederatzigarren hilabetera
arte.Bederatzigarren hilabetean
fetua guztiz osatuta dago. Lehenengo
hilabetea
Bigarren
hilabetea
Bederatzigarren
hilabetea
HAURDUNALDIAHaurnaldia da, ernalketa gertatzen
denetik jaiotzen deneraino.
Haurnaldiarekin aldaketa asko daude gorputzean:sabela pixkanaka handitu eta titiak ere bai.
Emakumea ezin du denetarik jan.Ezin du,alkohola eta tabakoa kontsumitu.
Haurtxoa amaren bajinatik kanpora ateratzeari esaten zaio erditzea.
Erditu aurretik likido amniotikoa
duen poltsa apurtzen da,ura botatzea
esaten zaio.
1-Dilatazio fasea da.Hor,umea
pixkanaka ateratzen da.
2-Haurtxoa bajinatik kanporatzen
da.
3-Haurtxoari zilborra mozten diote.
Erditzea
EDOSKITZEALehendabiziko
hilabeetetan, haurtxoek esnea soilik edaten dute.
Aldi horri edoskitzaro esaten zaio.
Erditu ondoren,
haurtxoak bularra
hartzen duen bitartean sortzen da esnea amaren titietan.