Download - "Ikastola" aldizkaria: 170 zenb. - abendua
www.ikastola.netelebiduna
OIONEN MOTORRAK BEROTZENINTEGRAZIO BATZORDEAK 10 URTE
CARLOS PEREZ-NIEVASEKIN,NAFARROAKO GOBERNUKO HEZKUNTZA KONTSEILARIA
BERE DEPARTAMENTU ATARIAN, Santo Domingo Aldapan,hartu gintuen CARLOS PEREZ-NIEVASek, Nafarroako GobernukoHezkuntza kontseilariak. Ikastolekin zerikusia duten gaiekinbatean beste hainbat kontu jorratu zituen elkarrizketan, halanola, Gasteizko Kultura kontseilaritzarekin dituen harrema-nak, elkarrekin tarteka bilerak egiten jarraitzen baitute; Eus-karabide edo Euskaltzaindia. “Konbentzituta gaude euskaraerradikalena bezain gurea edo gureagoa dela, haiek politikaegiten baitute euskararekin eta guk ez”, esan zuen, esate baterako. Abokatua zen lanbidez eta CDNraafiliatu zen 1997an, “Tutera inguruan alderdian krisialdia jasan zen unean afiliatu nintzen hain zuzen,asko EAJ-PNVk Nafarroan jarritako itsaspekoa zela hasi baitziren esaten”. CDNko idazkari aukeratu zu-ten 2001ean eta Parlamentuko presidentorde izan zen lau urtez Hezkuntza kontseilari izendatu aurre-tik. Gaur Convergencia de Demócratas de Navarra alderdiko lehendakariorde ere bada. >>>>>>>
3Ikastola170
170IKASTOLA ALDIZKARIA www.ikastola.net
iks
EDIT
ATZA
ILEA
:IK
ASTO
LEN
KON
FEDE
RAZI
OAZa
mud
ioko
Tek
nolo
giEl
kart
egia
, 208
B-1
48
170
ZAM
UDI
O Te
l.: 6
06 3
3 41
45
KOOR
DIN
ATZA
ILEA
:Zu
riñe
Men
diza
bal
aldi
zkar
ia@
ehik
.ikas
tola
.net
ERRE
DAKZ
IOA:
Joxe
an A
girr
e et
a Ev
a Do
min
go
EUSK
ARA
ZUZE
NTZ
AILE
A:Im
anol
Art
ola
DISE
INU
A ET
A M
AKET
AZIO
A:
Txem
a Ga
rzia
Urb
ina
INPR
IMAT
ZAIL
EA:
GERT
U in
prim
ateg
ia.
Oñat
i. Te
l.: 9
43 7
8 33
09
ISBN
:Ik
asto
len
Konf
eder
azio
a,84
/933
872/
6/6
ABEN
DUA
2008
CARLOS PEREZ-NIEVASEKIN OIONEN MOTORRAK BEROTZENKONTUAK KONTATU EIZUZ… KONTAIZU!DBHRAKO ERAIKIN BERRIA ORION
INTEGRAZIO BATZORDEAK 10 URTEERAIKIN BERRIAREN ALDE, ETXARRI ARANATZEN
IKASTOLAKO ORDEZKARIAK ESTONIAN
GABONEI BURUZ GALDEZKA URREZKO BIKAIN SARIA GIERI
GUZTIA PREST URTARRILEKO BATZAR NAGUSIRAKO
368
10121416172223
CarlosNafarroako Gobernuko Hezkuntzakontseilaria
“Ikastolen ereduak berez duen gurasoeninplikazioa guztiz positiboa iruditzen zaigu”
Nolakoa izan da ikastolekinizan duzun harremana?CDNko zuzendaritzan sartunintzenean hasi nintzenikastolekin harremanetan,
alderdiko zuzendaritzak lehendik baitzuenharreman estua Nafarroako Federazioare-kin, baina parlamentari izendatu nindute-nean sendotu zen harreman hori. Ni, gai-nera, Tuteratik atera nintzen parlamentari,eta herri horretako ikastolaren egoera az-tertzea egokitu zitzaigun, legez kanpokoegoera baitzuen. Euskaraz mintzo ez direneskualdetako ikastolak legeztatzeko nego-ziaketan aritu ginenean oso harreman estuaizan nuen Federazioko arduradunekin.Baina, esan dudan bezala, nik ez nuen al-derdiak lehendik mantentzen zituen harre-manei jarraipena ematea besterik egin.
Zer balorazio egingo zenuke Nafarroanikastolek egiten duten lanari buruz? Ira-kaskuntzarekin erabat konprometitutakotaldea da, eta dedikazio pertsonala zein gu-rasoen inplikazioa eskatzen dituen eredubatekin egiten dute lan. Begien bistakoa da
sare publikoan edo beste kontzertatuetanez dagoela gisa honetako konpromisorik,edo ikastoletan ematen den gurasoen inpli-kaziorik. Ikuspegi horretatik begiratuta, era-bat positiboa da ikastolez dugun iritzia.
Zer iritzi duzu ikastolek teknologia be-rrien arloan egiten duten lanari buruz?Zer esango zenuke Ikasys proiektuaz? As-kok uste duten baino lehen, etorkizun hur-bil batean, aldaketa sakonak emango diramaterial didaktikoetan. Eta aldaketa horribegira hasi behar dugu lanean. Horregatik,oso interesgarria da behin betiko ereduaerabaki aurretik frogak eta esperimentuakegitea. Oso gertutik jarraitzen dugu ikasto-lek arlo honetan egiten duten lana. Gurezerbitzuetako zuzendari nagusiak interes
handiarekin aztertu du Ikasys proiektua ere,eta etorkizunean oso erabilgarria izan dai-tekeen lanabesa iruditzen zaigu. Bitartekohorrek duen handicap bakarra prezioa da.Gu ere gure aldetik, beste aukera batzuk az-tertzen ari gara. Badakigu etorkizunean gelainformatizatuak izango ditugula ikastetxeguztietan, wifi inguruneak eta lanerako bi-tarteko berriak. Ikastolen Elkartea egitenari den lana oso interesgarria iruditzen zaigueta egiten duten guztia ona izango da, bestehainbat proiekturekin alderatzeko aukeraemango baitigute, eta horrela, beste sareetanezarri behar diren bitartekoak aukeratzekoorduan informazio gehiago izango baitugu.
Zure kontseilaritzatik TIL eredua ezar-tzeko pausoak ematen ari zarete. Zeindira, zure iritziz, eredu horren onurak?Hizkuntzak ikasteko modu berri bat gelabarrura eramatea beste helbururik ez duTIL ereduak. Zenbaiten aldetik gai hau po-litizatzeko borondatea sumatzen dut, bainaez da guk asmatu dugun eredua, aspaldida-nik erabiltzen dena baizik. Hain zuzen ere,ikastolek erabiltzen duten D eredua bera
dela esan genezake, eta hizkuntzen trata-mendu integralaren aplikazio bat, bestalde.Horregatik, Parlamentuan TILen kontraagertu direnek jarrera absurdo samarra era-kutsi dute, ez baita eskualdetako ez euskal-dunetako edo mistoetako D eredua baizik.Alegia TIL ereduak ikaslearen ama hizkun-tza ez den bigarren hizkuntza bat, kasu ho-netan ingelesa, sartzen du; baina ez ingelesaikasteko, ikasgaiak hizkuntza horretan ikas-teko baizik. Hori bera egin dute ikastolekeuskararekin, eta euskararekin funtzionatubadu, zergatik ez du funtzionatu behar in-gelesarekin edo beste hizkuntza batekin?Euskarak zailtasun handi bat du Nafarroan,ez da ikasle askoren ama hizkuntza, ikasleen%80 inguruk ez baitu etxean erabiltzen.Euskara ez da gizartean erabiltzen den hiz-
kuntza ere eskualde askotan eta, hala ere,gela barruan erakutsi egiten da. Guk ere in-gelesa eskakizun gisa ulertzen dugu. Ezdugu beste hizkuntzen kontra ezarri nahi in-gelesa, ez dugu inoren kontrako gurutzada-rik egin nahi. Baina ingelesa ezinbestekoadela eta izango dela uste dugu, unibertsita-teak hizkuntza hori lehenetsi duelako bes-teen gainetik. Hizkuntza guztiek ingelesaosagarritzat behar dute. Eta ingelesa sar-tzeko eredurik aproposena gaztelerazko Geredua dela uste dugu. Arazoak ama hiz-kuntza ez diren bi hizkuntza aldi bereansartzeko orduan sor daitezke. Gure ustez,adituek ere hala diote, ama hizkuntza ez di-ren bi hizkuntza batean sartzea gehiegizkoaizan daiteke. Esan nahi dugu euskara eta in-gelesa hasierako ikasturteetan biak bateansartzea kaltegarri gerta dakiokeela ikasleari.Horregatik diogu ereduaren arabera bi hiz-kuntza horietako bati edo besteari eman be-harko zaiola lehentasuna.
Urteak dira Nafarroa Oinezera joaten za-rela, lehen CDNko idazkari edo Parla-mentuko presidentorde moduan eta orainHezkuntza kontseilari gisa. Festa ezber-din ikusten al da karguaren arabera? Niribeharbada modu ezberdinean begiratukodidate segun zer kargu dudan, baina festabeti beretsu ikusten dut. CDNko idazkarimoduan hasi nintzen 2001ean Nafarroa Oi-nezera joaten. Oso festa ikusgarria iruditzenzait. Ikastolek duten mobilizazio gaitasunhori oso positiboa iruditzen zait. BadaudeNafarroa Oinezi kalte egiten diotenak ere,baina gero eta politizazio gutxiago duen festadela iruditzen zait. Orain urte batzuk Erri-beran inbasio bat jasaten zuten inpresioa zu-ten. Tuteran lehen aldiz Nafarroa Oinez eginzenean gisa horretako komentarioak entzu-ten ziren. Baina bigarren Nafarroa Oinezegin zenerako sentsazio hori desagertu eginzen. D ereduan edo ikastolan familiako hau-rrik izan gabe ere, Nafarroa Oinezera joatenden jende asko ezagutzen dut. Ni ere, hogeiurte gutxiago banitu, joango nintzateke.Nire anaia gazteagoak joaten dira. Ez dafesta bakarrik, badakit. Hor konpromiso batere badago. Nik inbidia pixka batekin begi-ratzen dut mobilizazio gaitasun hori. Horriesker gain-finantziazio bat lortzen dute ikas-tolek. Beste ikastetxeek hori kritikatu beha-rrean, mobilizazio gaitasun hori bereganatubeharko lukete. ikaStola
4 Ikastola170 · abendua 2008
Car
los
Per
ez-N
ieva
sN
afar
roak
o G
ober
nuko
Hez
kunt
za
kont
seila
ria
iks
“GURE ZERBITZUETAKO ZUZENDARI NAGUSIAK INTERESHANDIAREKIN AZTERTU DU IKASYS PROIEKTUA ERE, ETA
ETORKIZUNEAN OSO ERABILGARRIA IZAN DAITEKEENLANABESA IRUDITZEN ZAIGU.
BITARTEKO HORREK DUEN HANDICAP BAKARRA PREZIOADA. GU ERE GURE ALDETIK, BESTE AUKERA BATZUK
AZTERTZEN ARI GARA.”
N
EL CONSEJERO Y LASIKASTOLASPara Carlos Pérez-Nievas, elmodelo de las ikastolas es unmodelo a imitar en muchosaspectos. En una entrevistarealizada en la sede de sudepartamento señala que se tratade un modelo que exige una granimplicación de los padres y unagran dedicación personal.Refiriéndose al Nafarroa Oinez,señala que muchos centros envez de criticar a las ikastolasmejor harían en imitar lacapacidad de movilización quetienen éstas. Pero defiende elmodelo TIL, que impulsan desdesu departamento, y recuerda quelos expertos desaconsejan laintroducción simultánea de doslenguas distintas a la materna.“En tal caso, habría que priorizaruna y otra, según los modelos”,dice.
CARLOS PÉREZ-NIEVAS,CONSEILLER DEL’EDUCATION Nous nous sommes entretenusavec Carlos Pérez-Nievas,conseiller de l’Education auGouvernement de Navarre, dansson bureau. Outre les ikastola,nous avons évoqué les relationsqu’il entretient avec laConseillère de la Culture àGasteiz, Euskarabide ou encoreEuskaltzaindia. Nommésecrétaire du CDN en 2001, il futpendant quatre ans vice-président du Parlement,jusqu’à sa nomination au postede Conseiller de l’Education.Aujourd’hui, il est égalementvice-président du partiConvergencia de Demócratas deNavarra.
5Ikastola170
CA
RLO
S P
ÉR
EZ-
NIE
VAS
CD
NK
O I
DA
ZKA
RIA
IZA
N Z
EN
2
00
1E
Z G
ER
OZT
IK.
PAR
LAM
EN
TUK
O P
RE
SID
EN
TEO
RD
EA
LA
U U
RTE
Z, 2
00
7A
N H
EZK
UN
TZA
KO
NTS
EIL
AR
IA I
ZEN
DAT
U Z
UTE
N A
RTE
. G
AU
R C
DN
ALD
ER
DIK
OLE
HE
ND
AK
AR
IOR
DE
A E
RE
BA
DA
.
“ALEGIA TIL EREDUAKIKASLEAREN AMAHIZKUNTZA EZ DENBIGARREN HIZKUNTZA BAT,KASU HONETAN INGELESA,SARTZEN DU; BAINA EZINGELESA IKASTEKO,IKASGAIAK HIZKUNTZAHORRETAN IKASTEKOBAIZIK.”
6 Ikastola170 · abendua 2008
araba:
OIONEN MOTORRAKBEROTZENLaugarren Araba Euskaraz dute Oionen. Herriko kuartela eraberritu eta DBHko gelak atera zituzten hirugarrenedizioak eman zuen diruarekin. HHko gelak, jangelak eta batzar aretoa egin nahi dituzte ekainean egitekoaden laugarrenarekin.
Eraikin bat altxatzeko egingo dute Araba Euskaraz 09
Ekainaren 21ean egingoda Araba Euskaraz
Oionen, hirugarrenigandean, ohi den bezala.Dagoeneko hasi diramotorrak berotzen, etaDurangoko Azokarekinbatean herrian egiten denazokan aurkeztu zituztenlogotipo berria erabiliz egindituzten bi puzzleak etaipuina. Mikel Fernandez deArroiabe irakaslea izan dalogoa diseinatu zuena.“Arabako Errioxan egindiren Araba Euskarazguztietan sumatzen dabiktimismo puntu bat,
mugarekin edo Ebrorekinlotzen ez denean‘zazpigarren alaba’leloarekin lotzen baita.Zerbait dinamikoagoa nahigenuen, eta txingarra,euskararen txingarra eta suaadierazten dituen (leloa ere‘Hauspoari eraginez’ da)marrazki bat egin zuenMikelek; horrela, Gartxomaskota sortu zuen.Maskota hori erabiliz eginditugu puzzleak etaipuina”, esan zuen TxemaOkiñena zuzendariak.
Pirritx eta Porrotxekegin dute abestia eta Gartxobera ere pailazoz jantzizuen egileak.
“ARABA SALTOKA” daabestiaren izena, pailazoekalaitasuna saltoarekinlotzen dela uste dutelako.
Bideoklipean pailazoek,gurasoek eta ikasleekhartzen dute parte.
LOGROÑOKO IKASLEANDANA264 ikasle ditu Oiongo SanBizente ikastolak, 0 urtetik16ra bitartekoak, bieraikinetan banatuta.Egoitza nagusian HH etaLH dituzte, eta DBHbigarrenean. 1997ko ArabaEuskarazko diruarekinberritu zuten lehen kuartelaizandako bigarren eraikinhori. 2003koarekin ordea,haurtzaindegia egin zuten.“Gure ikasleen %45Logroñotik dator. Bertanlanean ari diren gurasoeuskaldunen seme-alabakdira. Geure autobusakerabili behar izaten ditugueta ez dugu Hezkuntzatikdiru laguntzarik jasotzen,beren ikuspegitik begiratutaikasle horiek EuskalHerritik kanpokoakdirelako.Urtean 100.000euroko kostua eragiten digu
horrek”, esan zuen LoreaUnanue lehendakariak.Inguruko herri txikietatikere etortzen dira ikasleakOiongo ikastolara, halanola, Iekoratik, Moreta,Labraza, Barriobusto edoKripandik.
“Haurrak kanpoanuzten ari gara, eta eginnahi dugun obrarekinHaurtzaindegiko gelakbikoiztu nahi ditugu.Horretarako, egoitzanagusiaren kontra ‘L’itxurako eta solairubakarreko eraikin bategingo dugu. Bertan HHkogelak, jangela eta erabileraanitzeko aretoa aterakoditugu”, erantsi zuen LoreaUnanue lehendakariak.
Araba Euskarazegunerako lanak hasitaegongo direla espero dute.“2010-11ko ikasturteahasterako lanak amaitzeanahi genuke. Proiektuak400.000 eurokoaurrekontua du eta horriaurre egitea izango daAraba Euskarazenhelburuetako bat”, esanzuen Txema Okiñenazuzendariak.
OLIOA ERE SALGAIOiongo ikastolan beredendan salgai jarri dituenproduktu ugarien arteanbertan egindako olioa dago.“Arabar Errioxa entzutendenean ardoa etorri ohi daburura, baina baditugubeste produktu batzuk ereeta kalitate handikoakgainera. Bertako trujalekinhitz egin genuen, etaAlmazara trujalaren Virgende Estibaliz olioa jarri dugusalgai”, esan zuen Leirek.
Ardoa Barriobustokoa da,Torre San Milan upategikoa.
Arroparekin ere(aterkiak, poltsak, tangaketa beste hainbat osagarriere atera dituzte) askomugitu dira dagoeneko,udan zehar egindakoArabako herrietako festaguztiak bisitatu etasalmentak onak eginbaitituzte. “Webgunetik ereproduktu hauek guztiakeros daitezke”, erantsi zuenLorea Unanuek.
Oiongo San Bizenteikastolak lan handia egindu herriko euskal giroasuspertzen. Herriko festetanateratzen den danborrada,herriko dantza taldea etabeste hainbat elkartegurasoen ekimenetik ateradira.•
7Ikastola170
OION CALIENTE MOTORES OION SE PRÉPARE
Faltan más de cinco meses paraque se celebre la cuarta edicióndel Araba Euskaraz en Oion,pero los padres de la ikastolatrabajan ya en su diseño. Trasrecorrer durante el verano lasfiestas del herrialde con latienda ambulante de ropa yproductos, entre los que esteaño se incluye una marca deaceite de la localidad, acaban
de presentar dos puzzles y uncuento inspirados en el logotipoy la canción, compuesta porPirritx eta Porrotx. Larecaudación de la fiesta servirápara sufragar los gastos en unedificio anexo que integraráaulas de HH, comedor y unasala multiuso.
Moins de cinq mois avant laquatrième édition d’ArabaEuskaraz à Oion. Les parentssont déjà en pleins préparatifs.Après avoir tenu la boutiqueambulante des habits et produitsdérivés à l’effigie d’ArabaEuskaraz 2009 (et notammentcette année une marque d’huilede la région) pendant les fêtesestivales, ils viennent de
présenter deux puzzles et unconte inspirés du logo et de lachanson interprétée par Pirritxeta Porrotx. La recette de la fêteservira à financer un bâtimentannexe à l’ikastola qui abriterales classes de maternelle, unecantine et une salle multi-usage.
“Araba saltoka” da abestiaren izena, pailazoek alaitasunasaltoarekin lotzen dela uste dutelako. Bideoklipean pailazoek,
gurasoek eta ikasleek hartzen dute parte.
TXE
MA
OK
IÑE
NA
ETA
LO
RE
A U
NA
NU
E,
ZUZE
ND
AR
I E
TALE
HE
ND
AK
AR
I, I
KA
STO
LAK
O A
TAR
IAN
.
BI
PU
ZZLE
ETA
IP
UIN
BAT
ER
E A
RG
ITA
RAT
U D
ITU
ZTE
. “A
RA
BA
SA
LTO
KA
” D
A A
BE
STI
AR
EN
IZE
NA
, U
ME
AK
ETA
GU
RA
SO
AK
, P
IRR
ITX
ETA
PO
RR
OTX
-EK
IN G
RA
BAT
UTA
KO
A.
ARDOA12 botilako kutxa: 63,00 €3 botilako estutxea: 16,50 €6 botilako estutxea: 33,00 €
OLIOABotila 0,50 l.: 6,00 €Botila 2 l.: 10,50 €Botila 5 l.: 24,00 €
BESTELAKOAKBotila 1 ardo eta botila bat olio 2 botilakosaku batean: 13,00 €Saku txikia botila bakarra sartzeko: 1,20 €2 botila sartzeko sakua: 1,75 €
ESKAERAK EGITEKO945 233 355 / www.arabaeuskaraz.net
bizkaia:
KONTUAK KONTATUEIZUZ……………………………………………...............................…..............KONTAIZU!Ikastolen Elkarteko Kontaizu aldizkari digitala guztizberritua datorkigu ikasturte honetan
BERBA BI, Barrimusic,Jo ta jo, Kirolak,
Sarean, Letra dantza,Bertsoleku… eta bestehainbat atal ditualdizkariak, gazteentzakointeresgarriak diren gaiakbiltzen dituztenak. Gazteeninteresa pizteko diseinuariarreta berezia jartzen zaioeta horregatik diseinuzaindu, atsegin etaberritzaile batean egiten daKontaizu. “Gazteen artean
euskaraz irakurtzekozaletasuna sustatzea duhelburu nagusi. Baitaeuskaraz idazteko ohiturasendotzea ere. Horregatikbertan parte hartzekoaukera eskaintzen diegu,euren iritziak, galderakedota erreportajeak idatzizeta kolaboratzaileeigalderak zuzenean eginez”esan zuen aldizkariarenarduradun AmaiaGutierrezek.
Ikastolen Elkarteko Kontaizu aldizkari digitala guztiz berrituadatorkigu ikasturte honetan. 2003an jaiotako aldizkariak bereatalak izaten jarraitzen du baina Joomla! sistema berria erabilikodu web gunea kudeatzeko eta partehartzea gehitzeko.
8 Ikastola170 · abendua 2008
Euskararen erabilerasustatzeko garrantzitsua dagazteei baliabideakeskaintzea, eta helburuhorrekin egiten daaldizkaria, alegia, gazteekgogoko izan dezaketeneuskarazko beste lanabesbat eskura izatea.“Euskarazkokomunikazioaren aldekojoerak sortzea eta bultzatzeaere badu xede argitalpenhonek, hau da, euskaraikastolekin ez ezik, bereneguneroko bizitzaren kezka,arazo, interes eta abarrekinere identifikatzeko joerabultzatu nahi du” adierazizuen Amaiak.
Hori dena lortzeko,edukiak kudeatzeko sistemaberri bat jarri dute martxan:Joomla!, alegia. Kudeatzekosistema honen izenarenesanahia “denok batera” da,hain zuzen ere. “Edukiakkudeatzeko sistema bat da,kode irekikoa (software
librea), eta interneten zeinintranetetan nahi deninformazioa publikatzekoaukera ematen du.Bestalde, beste hainbatezaugarri ere badituJoomla!-k: web indexazioa,RSS, orriak inprimatzekoaukera, inkestak,bilaketak… Kontaizudinamikoagoa lortu dugu”esan zuen Igor Tellituk,BIEko informatikariak. Web2.0ko estandarrak betetzenditu, eta sistema osoaeuskaraz dela azpimarratudute arduradunek.
Dinamikoagoa delaesatean zer esan nahi da?“Erabiltzaileentzat osopraktikoak diren aukerakeskaintzen dizkiguplataforma honek. Aldebatetik, artikuluak pdfformatura bihurtu etainprimatu ditzakegu.Horrekin batera,interesgarrienak direnenestekak lagunei zuzenean
bidaltzeko aukera ere izangodugu” kontatu zigun Igorrek.“Honez gain, artikuluguztien azpialdean iruzkinakidatzi ahal izango dituztegazteek, eta horretan eginnahi dugu indar, gazteennahiak, iritziak eta azkenfinean partehartzeasustatzeko” gaineratu zuenAmaiak.
Francis Diez abeslaria,Katixa Agirre idazlea, IbonGaztañazpi arraunlaria,Naroa Agirre kirolaria,Maider Likonainformatikaria, Aritz sound
sistem disko jartzailea etabeste hainbat lagun pasatudira egunerokotasunarilotutako elkarrizketa ataletik(Berba bi). Hau eta besteatal guztiak egin ahalizateko kolaboratzaileak ditualdizkariak: Gotzon Uribe(Barrimusic), Saioa Torre(Letra Dantza), PatxiGaztelumendi (Arteder),Gorka Julio (Sarean),Agurtzane Hormatza (Jo tajo), Iñaki Iturriotz(Bertsoleku) eta OierElorriaga (Agenda). Honezgain, ilustrazioak egitenEnrike Morente eta LeaMultimedia ibiltzen dira, etaKontaizurako eginda dagoenLorea komikia Mattinekegiten du.
“Aldizkaria oso bisualada. Eduki aldetik bertanpublikatzen diren berriakoso interesgarriak etaerakargarriak direla ustedugu; ikastolanerabilgarriak. Euskarriari
dagokionez, kudeatzekosistema benetan berritzaileaeta aukera handiakeskaintzen dituena da. Osopozik gaude emaitzarekin”azaldu zuten Amaiak etaIgorrek.
Orain zuen txanda da;sartu web gunera, ikusi,bilatu, bidali, proposatu,bozkatu, inprimatu…KONTAIZU!•
9Ikastola170
UN “KONTAIZU” MÁSDINÁMICOLa revista digital juvenil“Kontaizu”, que las ikastolaspublican en Internet, siguemanteniendo sus seccioneshabituales de música, deportes,arte, bertsolarismo y cómic, porcitar las más importantes, peroha integrado en su web elsistema Joomla!, que permiteuna mayor participación porparte de los usuarios. El objetivoprimordial de la publicación esla promoción de la lectura entrelos jóvenes.
UN “KONTAIZU” PLUSDYNAMIQUELa revue numérique pour lesjeunes “Kontaizu” publiée surInternet par la Confédération desIkastola a ajouté à ses rubriquesexistantes (musique, sport, art,bertsularisme et bande dessinéepour ne citer que les plusimportantes) le système Joomla!,système permettant uneparticipation plus active desusagers. Le principal objectif de“Kontaizu” est la promotion de lalecture chez les jeunes
Amaia Gutierrez (arduraduna) eta Igor Tellitu (BIEko informatikaria)rekin batean, kolaboratzaileugari ditu aldizkariak: Gotzon Uribe (Barrimusic), Saioa Torre (Letra Dantza), Patxi Gaztelumendi
(Arteder), Gorka Julio (Sarean), Agurtzane Hormatza (Jo ta jo), Iñaki Iturriotz (Bertsoleku) eta OierElorriaga (Agenda). Honez gain, ilustrazioak egiten Enrike Morente eta Lea Multimedia ibiltzen
dira, eta Kontaizurako eginda dagoen Lorea komikia Mattinek egiten du.
Joomla! sistemaberria erabiliko du
web guneakudeatzeko eta
partehartzeagehitzeko.
gipuzkoa:
10 Ikastola170 · abendua 2008
DBHRAKO ERAIKIN BERRIAORION
Herriko ikasleen %85 hartzera iritsi da Herri Onura izendapena duen Orioko Herri Ikastola. Lekurik gabe zeuden, etaondoan herriko kiroldegia eta futbol zelaia dituela, DBHrako eraikin berria jasotzen ari dira. Lau solairu ditu eta lurpeansotoa. Bertan, batzar areto ikusgarri bat jarriko dute herritarrek ere erabil dezaten, Jokin Eizagirre lehendakariak esanzuenez, “ikastola herritik sortu eta herriarentzako baita”.
Herritarrek ere erabiltzeko batzar areto handibat izango du sotoan
ORIOKO IKASTOLAK556 IKASLE DITU, 2
urtetik 16ra bitartekoak, etaBatxilergoa eta LanbideHeziketa ematen dituenZarauzko Oteiza LizeoPoliteknikoaren proiektuanere sartuta daude. Azkenurte hauetan matrikulazioakgora egin du nabarmen,biztanleen hazkuntza tasakgora egin ahala. “1996an45 ume jaiotzetik gauregun ia 90 haur jaiotzerapasatu gara eta horrekeragin zuzena izan duikastolan. Lekurik gabegeratu gara aspaldi, etaegoerari aurre egitekoamesten genuen proiektuada gauzatzen ari garena.Datorren urteko iraileaninauguratuko da eraikinberria, eta hiru lerrokoikastola izango daaurrerantzean”, esan zigunJokin Izagirrelehendakariak.
Orioko Herri Ikastolaherriko punturik erosoeneandago, kiroldegiaren alboan,hondartzatik erdiguneradoan itsas pasealekuarenertzean. DBHko eraikinberriak, esate baterako,pasealeku horretatik izangodu sarrera nagusia.“Bidegorria igaroko dahemendik, eta herrikoikasle gehienek bizikletaz
etortzeko aukera izangodute”, gogoratu zuen IñakiZarauz zuzendariak.
Proiektuak berebarnean dituen zerbitzupedagogiko guztiez gainera(informatika gela, naturzientzietako laborategia,teknologiarako tailerra, e-learning gela, estudio gela,liburutegia eta orientaziomintegiak) baduikasleengan kontzientziaekologikoa lantzeko asmogarbi bat ere. “Badituproiektuak zenbaitezaugarri pedagogikokontzeptu bioklimatikoaklantzeko. Teilatuak, esatebaterako, euriaren urabilduko du etakomunetarako erabiliko daur hori. Horrez gaineraarrainak bertan jartzeko ereerabiliko da. Eraikinarengainean, bestalde, eguzkiplakak jarri ditugu. Batzukura berotzeko erabilikoditugu eta beste batzukargindarra ekoizteko.Instalazio bera ikasleekinlan egiteko erabiliko da”,jarraitu zuen Iñakik.
Jabier eta MarinaLertxundi aita-alabaoriotarrak dira arkitektoak.Jabierrek bere garaian
ikastolaren gaur egunekoeraikina altxa zuen etaorain, alabarekin, eraikinberria egiten ari dira.
HERRIAREKIKOKONPROMISOAUdalarekin dituenhitzarmenei esker ondoandituen kiroldegia eta futbolzelaia erabiltzeko aukera duikastolak ikastorduetan.Baina ikastolak ere berealdetik bere jolastokiak etainstalazioak eskaintzendizkio herriari. Horrela,eraikin berriaren sotoanegingo den batzar aretoaere herriaren beharretarakoerabiliko da. “Eraikinberriak
herriari ekarriko dion onuranabarmendu nahi genuke.Sotoan egingo dugun batzararetoak 250 eserleku etabere sarrera propioakizango ditu, ikastorduetatikkanpo ere funtziona dezan.Herrian dagoen aretobakarrak, kultur etxekoak,125 bat eserleku ditu, etaagenda 21eko herriazterketan batzar aretohandiago baten premiaikusten zenez, ikastolakeskaintzea ikusi du. Betiizan du ikastola honek
herriarekiko konpromisoa.Herriko Musika eskolakodantza taldeak hemenegiten ditu bere saioak, etaeuskaltegiak ere ikastolanditu gelak”, gogoratu zuenJokinek.
Aurrekontua 3 milioieurokoa da.“Aurrekontuaren %40Hezkuntza sailakordainduko du, baina lauurtez itxoin beharko dugu,azken planean sartu gabegeratu garelako. Ikastolak2004ko Kilometroetatikgordeta zuen dirua dugu,eta horrekin batera jabetzabat salduz atera duguna erebai. Falta zaigun zatiaUdalarekin negoziatzen arigara”, erantsi zuenlehendakariak.
Bai Jokin eta bai Iñakiberriak dira berenkarguetan, eta proiektuhonekin buru-belarri lanegitea egokitu zaie.“Lehendik egindako lanbati jarraipena ematen arigara, baina garbi utzi nahidugu gure aurrekoek jarrizutela martxan, haiek eginziotela bidea proiektuari”,nabarmendu zuen Jokinek.•
JOK
IN I
ZAG
IRR
E L
EH
EN
DA
KA
RIA
, E
NE
KO
DO
RR
ON
SO
RO
, P
ELL
O O
RB
AÑ
AN
OS
, ZI
GO
RS
AIZ
AR
ETA
IÑ
AK
I ZA
RA
UZ
ZUZE
ND
AR
IA,
IKA
STO
LAK
O O
BR
AR
EN
AU
RR
EA
N.
11Ikastola170
“1996an 45 ume jaiotzetik gaur egun ia 90 haur jaiotzera pasatu gara eta horrek eragin
zuzena izan du ikastolan. Lekurik gabe geratu gara aspaldi, eta egoerari aurre
egiteko amesten genuen proiektua da gauzatzen ari garena.”
UNA IKASTOLAABIERTA ALPUEBLO
UNE IKASTOLAOUVERTE AUXORIOTARS
El nuevo edificio de ESO quela ikastola de Orio estáconstruyendo contará con unsalón de actos soterrado, concabida para 250 personas,que estará a disposición delas necesidades de lalocalidad, puesto que ésa hasido desde sus inicios la
filosofía del centro. Laikastola recoge el 85% delalumnado de la localidad, queha conocido un tiróndemográfico en los últimosaños.
Restant fidèle à saphilosophie de répondre auxbesoins des Oriotars, lenouveau bâtiment qu’est entrain de construire l’ikastolaHerri Ikastola possèdera unesalle de spectacles d’unecapacité de 250 personnesqui sera à disposition des
Oriotars. L’ikastola concentre85% des élèves de lacommune. Ces dernièresannées cette dernière a connuun boom démographiqueimportant.
“Baditu proiektuak zenbait ezaugarri pedagogiko kontzeptu bioklimatikoak lantzeko. Teilatuak, esatebaterako, euriaren ura bilduko du eta komunetarako erabiliko da ur hori.”
iparraldea:
Datorren urtean beteko ditu Seaskako Integrazio Batzordeak 10 urte, eta egin duen lanari esker eskualdekoerreferente bihurtzea lortu du ahalmen urriko haurren integrazioaren arloan. “Beste sareetako elkarteekin lanean ari gara kolektibo bat sortzeko asmoarekin, eta guztiek esaten digute,baita Hezkuntza Ministeritzakoek ere, egiten dugun lana eredugarria dela. Hala ere, lanean jarraitzekobitartekoak behar ditugu”, esan zigun Dominique Idiartek, Integrazio Batzordeko lehendakari berriak.
SENPEREKOauzapezorde eta Herri
Urratsen lantaldeko kideere bada Dominique.
Otsailean kanpainazabala egingo dutebatzordearen lana gizartearibeste behin agertu,eskuartean dituztenproiektuak aurrera atera,eta hezitzaileen soldatak
ordaindu ahal izateko.“Irrati, telebista eta prentsabidez egingo dugukanpaina. Dirua biltzea dahelburua, eta bidenabargure lana gizartearierakusten saiatuko gara.Badira hiru urte herrikoetxeetara ere diru eskejotzen dugula. Eta bistandena, Seaskak bere
zerbitzuak gure eskuezartzeaz gain urtero egitendio diru ekarpengarrantzitsu bat, 12.000eurokoa, elkarteari”, esanzuen Idiartek.
Batzordearen egitekoaahalmen urriko haurreieskolatzen laguntzea da.“Hezkuntza Ministeritzarieman beharreko txostenak
prestatzen dizkiegugurasoei. Lan horretan etabeste batzuetan laguntzekoteknikari bat dugu laneandenbora erdiz. Behin haurraikastolako gela batean sartudelarik, bi laguntzaile motaerabiltzen ditugu guk ikaslehoriekin lan egiteko, halanola, AVSak (Auxiliaire devie scolaire) eta
hezitzaileak (Heziketabereziko irakasleak).Lehenak gela barruko etakanpoko bizimoduaerrazten die ikasleei, etabigarrenak pedagogiamailako bere premietanlaguntzen die. HezkuntzaMinisteritzak, ordea, ez dubigarren laguntzaile moetahau ezagutzen eta,
12 Ikastola170 · abendua 2008
INTEGRAZIOBATZORDEAK10 URTESeaska ahalmen urriko haurren integrazioanaitzindari bilakatu da
ondorioz, AVSen soldatakbakarrik ordaintzen ahalditu diru kopuruarenarabera”, esan zigunDominique Idiartek.
Hamalau AVS eta 9hezitzaile ari dira ikasturtehonetan Seskan lanean,nahiz eta guztiak ez direnegun osoz lanean ari.Ikasturte honetan 9hezitzaileak eta 3 AVSIntegrazio Batzordeakdiruztatzen ditu.
115.000 EUROKOAURREKONTUAIazko ikasturtean 17 zirenSeaskan ikasten ari zirenahalmen urriko ikasleak.2008an, 20 dira ikasturtehastapenean, eta 25haurretaraino helduko diraaurten, 15 ikastoletan.
Aurten lau haur daudeama ikastoletan:
Hazparnen, Senperen,Baionako Oihanan etaHiriburun. Hamabi lehenmailetan: Alozen, Sohütan,bi Amikuzen, Uztaritzen,Oihana eta Polo Baionan,Miarritzen, Saran, biLohizune-Ziburun eta bestebi Hendaian.
Ikasle bat Erdozaintzikolegioan.
Langileei dagokienez:15 haur dira AVS laguntzabatekin, 12 HezkundeMinisteritzak lagunduta;hiru, ordea, Integrazio
Batzordeak ordainduta. Bederatzi dira Haur
Hezitzaile laguntzaile, 9akIntegrazio Batzordearengain.
Kontutan hartu beharda era berean , aurtengo 25proiektuetan 8 haurrek AVSeta Hezitzaile batenlaguntza behar dutela.
Proiektuei dagokienez,zazpi dira esku arteanditugunak, guztiakBatzordearen kontura.
“Ikasle batzuk ordugutxiko laguntza behar duteeta beste batzuk ordugehiagokoa. Nire semeak,Jokinek, esate baterako, 5urte ditu eta astean 16orduko laguntza ematen dioAVSak eta bi ordukoahezitzaileak. Ezintasunfisikoa nabarmena denean,AVSaren lana ezinbestekoaizan daiteke, bainaezintasunak psikologikoakbadira, prestaketa bereziajaso duten irakasleak behardira, adinean gora eginahala batik bat. HezkuntzaMinisteritzak, ordea,2005ko legearen arabera,AVSak nahikoa direla ustedu”, jarraitu zuen.
Integrazio Batzordeakikasturte honetan duenaurrekontua 150.000eurotik gorakoa da,Hezkunde Ministeritzakordaintzen dituenlanpostuak kondatu gabe.“Iazko kanpainak 80.000euro eman zituen, etaSeaskaren ekarpenarekinzein herriko etxe batzuekeman zutenarekin osatugenuen aurrekontua. Bainaaurtengo aurrekontuahandiagoa da”, esan zuen.
Aurten, batzordeak 10urte betetzen dituela-eta,ekintza bereziak egin nahidituzte. “Buru belarrilanean hasita gaudedagoeneko”, esan zuenDominiquek.•
NUEVA CAMPAÑA DE LACOMISIÓN DE INTEGRACIÓN
NOUVELLE CAMPAGNE DEINTEGRAZIO BATZORDEA
Tanto las asociaciones quetrabajan en las otras redesescolares como el propioministerio de Educaciónreconocen la labor ejemplarque realiza la Comisión deIntegración de Seaska en la escolarización delos alumnos con deficiencias,pero dicha comisión se
enfrente cada año a un enormepresupuesto, que en elpresente ejercicio va mas alláde los 100.000 euros. Enfebrero realizarán unacampaña de captación defondos.
Que ce soit le Ministère del’Education Nationale ou lesassociations travaillant dans lesautres réseaux d’enseignement,tous reconnaissent le travailexemplaire mené parl’association IntegrazioBatzordea en faveur de lascolarisation des enfantsprésentant un handicap.
Cependant, cette année encorel’association présente un déficitde 100.000 euros. Elle lanceraune campagne de récolte defonds en février prochai.
13Ikastola170
“Behin haurra ikastolako gelabatean sartu delarik, bi
laguntzaile mota erabiltzenditugu guk ikasle horiekin lan
egiteko, hala nola, AVSak(Auxiliaire de vie scolaire) eta
hezitzaileak (Heziketabereziko irakasleak).”
“Ezintasun fisikoa nabarmenadenean, AVSaren lana
ezinbestekoa izan daiteke,baina ezintasunak
psikologikoak badira,prestaketa berezia jaso duten
irakasleak behar dira, adineangora egin ahala batik bat.”
ZER DA INTEGRAZIOBATZORDEA?1999ko udan sortua, Lapurdi, Baxe Nafarro eta Xiberukoikastoletan eskolatuak diren ahalmen urriko haurrenburaso eta adixkideen elkartea da.
Seaska, Ipar Euskal Herriko ikastolenFederakuntzako elkarte-kidea izanik, bertan ikastolaguziak ordezkatuak dira, xuxenki hunkituak izan ala ez,denek bat egiten dutelarik ezberdintasuna integratu nahiduen eskola baten alde.
ZEIN DITU HELBURUAK?Ikastoletan ahalmen urriko haurren eskolatzea sustatzea;ahal duten neurrian euskaraz eta eskola arruntean ikaseta bizitzeko eskubidea bermatzea; beren hezkuntzabehar bereziei egokitutako erantzunak ekartzea: delamaterialean, ala giza laguntzan AVS-laguntzaileak edo-etahezitzaileak proposatuz; eskolatze horienfinantzamenduan parte hartzea kanpainen bidez; familiensegitzea eta laguntzea; gizartearen begirada aldatzenlaguntzea beren sozializazioa lortzeko.
JOK
IN,
SE
NP
ER
EK
O Z
ALD
UB
I IK
AS
TOLA
KO
HA
UR
RE
KIN
JO
LAS
EA
N.
> ARGIÑEREN IPUINAKOinez 2009ko ipuin-bilduma. Bertan, Ipurtargi maitagarriak dira protagonista etatxikiak izanik, handiak ere badirela erakutsiko digute. Mariasun Landa, XabierAgurruza, Adur Goikoetxea eta Eneka Maiz dira egileak. Salneurria: 5 euro
> HARTZ IPUIN KONTALARIAGure hartzak ipuin ederrak kontatuko dizkizu euskaraz, Argiñerenak lau eta mundu osokosei. Bestalde, Koldo Izagirre idazleak aukeratutako mundu osoko ipuinak jaitsi ahal izanendira, 25eko bilduma osatu arte, gure web orrialdetik. Honako hau da helbidea:www.nafarroaoinez.net. Denak MP3 formatuan daude, bai hartzari gehitzeko, baibeste euskarri batzuetan erabiltzeko. Gainera, zazpi hizkuntzatan entzungai: euskara,okzitaniera, aragoiera, katalana, gaztelania, frantsesa eta ingelesa. Salneurria: 45 euro
> KONTU KONTARIKarta-jokoa ipuin zoragarriak asmatzeko, jolasaren bidez: 100 karta,7 multzotan banatuta. Salneurria: 6 euro
nafarroa:
ERAIKIN BERRIAREN ALDE,ETXARRI ARANATZENIlusio eta asmotan handiak garelako Etxarri Aranazko Andra Mari ikastolak 40 urte beteko ditu datorren urtean eta lanean harrapatuko ditu urteurrenak bertako gurasoak,Sakanako ikastola horrek antolatuko baitu 2009ko Nafarroa Oinez. Helburu nagusia eraikin berriaren aurrekonturako diru kopuru batbiltzea da. Aldi berean, alabaina, Sakanan euskal giroa indartzen saiatuko dira eta euskararen berri Europan zabaltzen, kontinentekohizkuntza gutxituekin harremanetan jarri eta elkarrekin ekitaldiak antolatzekotan baitira.
14 Ikastola170 · abendua 2008
“EGOITZA zaharkituadugu eta txiki
geratzen ari zaigu. Gelakfalta zaizkigu, ez dugupatio txiki bat baizik jolasegiteko eta ezinbestekoadugu eraikin berri bat”,esan zuen Pello Urzelailehendakari ordeak.
Kokapena erabaki gabedute oraindik. AurrekoUdalak lursail bat eskainizien eta oraingoak bestebat. “Zalantza hori argituorduko hasi nahi dugu
lanean. Jaso nahi duguneraikina oso malgua izangoda, premien araberahandituz joango dena. Gurekalkuluen arabera, 4 milioieuroko inbertsioa eskatzendu proiektuak, baina epekaburutzeko aukera aztertukodugu. Oso garbi dugu bilerroko ikastola bat izannahi dugula, etaetorkizunean 16-18 urtebitarteko ikasleentzateskaintza egitea aztertzenari gara: batxilergoa,Lanbide Heziketakomoduluak euskaraz… Epe
luzera begira ari gara,beraz, lanean”, jarraituzuen Urzelaik.
Etxarri Aranatzen duegoitza nagusia Andra Mariikastolak, baina bertanSakanako hamalauherritako ikasleak biltzenditu, 420 guztira, 2 urtetik16 bitartekoak. Ikasleenerdiak Etxarrikoak dira.Eskualdeko ikaslekopuruaren erdia hartzendu ikastolak eta azkenurteotan gorako joeraerakutsi du matrikulazioak.
Hiriberri, Ihabar,Irañeta, Uharte Arakil,Arruazu, Lakuntza, Arbizu,Lizarrabengoa, Unanu,Dorrao, Lizarraga, Bakaikueta Iturmendi dira EtxarriAranatzekin bateanikastolara ikasleak bidaltzendituzten herriak. “Euskalgiroko eskualdea da, % 67inguruk baitaki euskara.Azken ikerketen arabera,Sakana osoa kontuanhartuta, euskarak zertxobaitgora egin badu ere, gurean,gunerik euskaldunean,gutxi bada ere indarragaltzen ari da euskara,faktore ezberdinak bitarteko(populazio berria,
komunikabideeneragina…)”, esan zigunPello Urzelaik.
“TXIKIAK HANDI”izango 2009ko NafarroaOinezen leloa,“kopuruetan etabitartekoetan txikiak izanarren, ilusioetan etaasmoetan handiakgarelako”. Logotipoa,berriz, ipurtargi atseginbat izango da. Ipurtargihori maskota bizibihurturik agertu zenagertokira Arbizunazaroan 8an egin zutenaurkezpenean, Txanmagoaren trikimailu batiesker. Eta webgune berriaaurkeztu zuten(www.nafarroaoinez.net).Datorren urteko NafarroaOinezen ikurretako batEuropako hizkuntzagutxituekin egin nahiduen lotura da.•
15Ikastola170
PE
LLO
UR
ZELA
I, A
ND
RA
MA
RI
IKA
STO
LAK
O L
EH
EN
DA
KA
RI
OR
DE
AK
, IK
AS
TOLA
BE
RR
I B
ATE
N P
RE
MIA
Z S
OLA
STU
DA
.
ARGIÑE RECORRERÁ LAGEOGRAFÍA VASCALa ikastola Andra Mari de EtxarriAranatz será quien organice elNafarroa Oinez del próximo año,con el objetivo de recaudarfondos para financiar un nuevoedificio que sustituya al actual,que ha quedado “pequeño yobsoleto”, según declaró PelloUrzelai, vicepresidente de laikastola.
NOUVEAU BÂTIMENT ÀETXARRI-ARANATZL’ikastola Andra Mari de Etxarri-Aranatz organisera leNafarroa Oinez en 2009. Lesfonds récoltés serviront àfinancer un nouveau bâtiment quiremplacera l’actuel bâtiment del’ikastola devenu “exigu et obsolète” selon Pello Urzelai, vice-président del’ikastola.
“Gure kalkuluen arabera, 4 milioi euroko inbertsioaeskatzen du proiektuak, baina epeka burutzeko aukeraaztertuko dugu. Oso garbi dugu bi lerroko ikastola bat
izan nahi dugula.”
16 Ikastola170 · abendua 2008
elea
nitz
iks
ESTONIANHarri Beobide: “Gurea da Europako eleaniztasun proiekturik sendoenetakoa”Urriaren azken astean egin zuen Estoniako hiriburuan, Tallinnen, CCN erakundeak (CLIL Cascade Network) bere batzarra eta IkastolenElkarteko ordezkariek arrakasta handia lortu zuten berriro ere. “Edukia eta hizkuntza elkartzen dituen irakaskuntzaren inguruan lanegiten du CCNk, eta batez ere atzerriko hizkuntzen bidez eskolako arloak irakastearen inguruan aritzen da. Oso modan dagoenesparrua da, eta batzar zein ikerketa asko egiten ari dira azken urteotan, ohartu baitira askoz gehiago ikasten dela hizkuntza batarloekin elkartzen denean. Hori da euskararekin guk ikastoletan hasieratik egin duguna eta, azken urteotan, ingelesa nahizfrantsesarekin jarraitzen ari garen bidea”, esan zigun Tallinnetik bueltan Harri Beobidek, GIEn ikasmaterialgintza saileko kideak.
Ikastolen Elkartetik Itziar Elorza eta Philip Ball daude sar-tuta CCN taldean. “Material berriak, irakaskuntza meto-doak, irakasleen prestakuntza eta beste hainbat gairi bu-ruzko hirurogei bat hitzaldi programatu zituzten Tallingobatzarrean. Hogeita zazpi herrialdetatik ia 400 partaidebildu ginen. Euskal Herritik hogei bat pertsona joan gi-nen. Horietatik 5 Ikastolen Elkartekoak ginen: MaiteGarmendia, Phil Ball, Diana Lindsay, Inma Muñoa eta nineu”, jarraitu zuen Harrik.
Ikastolako ordezkariekin batera, EHUkoak, Arrasa-teko Unibertsitatekoak eta Berritze Gunetako ordezkariakere bertan izan ziren. “Gure proiektua sendoa da, eta za-
lantzarik gabe Europan sendoenetakoa, 72 ikastola bil-tzen baititu. Gure materialak urte piloa du eta gaineraebaluatua dago. Jardunaldi hauetan aurkeztu direnproiektu asko esperientzia txikiak dira, baina beti da in-teresgarria atzerriko esperientziak ezagutzea. Oso puntandabilen jendea izan genuen entzuleen artean, eta osoondo baloratu zuten irakasleen prestakuntzaz nahiz ikas-toletan erabiltzen ditugun ikasmaterialen inguruan egingenituen aurkezpenak” jarraitu zuen.
Laponian eta Venezian ere izanak dira ikastolako or-dezkariak CCNren batzarretan, baina Estoniako hiribu-ruko batzarrak zuen antolakuntzarekin harrituta itzuli
dira. “Jardunaldi handia izan da eta 10 bat sesio moduparaleloan egin dira. Hori guztia ondo koordinatzea etaordutegiak betetzea ez da bat ere erraza izaten, bainaestoniarrek arazorik gabe kudeatu dute egoera”, esanzuen Harrik.
Estonia Euskal Herria baino txikiagoa da, milioi etaerdi bizilagun dituen Herria. Errusiera hizkuntza ofizial ba-karra izatetik hiriburuko paisaiatik ia desagertzera iritsi da,eta estoniera, irakaskuntzari esker gizartean zabaltzekoahaleginean ari dira. Murgiltze ereduaz berariaz ardura-tzen den zentro bat ere badute, eta oso lan interesgarriaegiten ari dira Estonieraren zabalkuntzari dagokionez.•
IKASTOLAKO ORDEZKARIAK
PH
IL B
ALL
, H
AR
RI
BE
OB
IDE
, D
IAN
A L
IND
SAY
, M
AIT
E G
AR
ME
ND
IA E
TA I
NM
A M
UÑ
OA
, IK
AS
TOLE
N O
RD
EZK
AR
IAK
EU
RO
PAN
ZE
HA
R.
17Ikastola170
Nestor Basterretxea, Bernardo Atxagaeta Juan Gorriti
Gure ikasleak Gabonei buruz galdezkaNOLAKOAK ZIREN ZUEN UMETAKOAK?
Artista bakoitzak du Obaba bat, bere haurtzaroko mundu bat, barrenean. Handikihesi edo, gehienetan, hara itzuli nahirik bizi da eta garai urrun hartakooroitzapenekin elikatzen du bere obra. Hiru artista handi aukeratu ditugu, hala nola,Nestor Basterretxea, Bernardo Atxaga eta Juan Gorriti, eta haurtzaroa esaten diogunleku urrun horretara bidali ditugu gure ikasle gazteak bide-lagun hartuta. Bideangaldera bakarra egin diete ikasleek: nolakoak ziren zuen umetako Gabonak?Bermeoko ikastolako ikasleak izan ziren NESTOR BASTERRETXEAri elkarrizketaegin eta Hondarribiko bere etxeko zoko-mikoak ezagutu zituztenak. TolosakoLaskorain ikastolakoek izan zuten JUAN GORRITIk Arriben duen baserri misteriozeta bitxikeriaz betea ezagutzeko zoria, eta Gasteizko Armentiako bi neska elkartuziren Florida parkean BERNARDO ATXAGArekin. >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>
18 Ikastola170 · abendua 2008
eguberriak
Domeka goiz euritsua izan zan Nestorrenetxera hurreratu ginanekoa. Apur bat ki-
kildurik gindoazan, baina beragaz berbetan hasihutsaz konturatu ginan zeregina ez zala gatxa:guk itaun bakarra genduan, baina berak zen-batgura kontu.
Hauxe galdera: Zelan ospatzen zenduzangabonak umetan?
NESTOR BASTERRETXEA: Danen moduan. Ni-retzat errege-gaua zan garrantzitsua. Beti izannaz oso irudimentsua eta errege-gauean, erre-geak tximiniatik jaisten entzuten nebazan. Nikuste dot ume batentzat, jai honeetatik garran-tzitsuena opariak dirala, ez ospakizuna bera.Nik ez neban opari askorik eukitzen, aita oso se-
rioa zan eta. Gogoan daukat behin txirrinduaoparitu eustela. Ni kabitu ezinean negoan, ja-kina, baina hara non ostu egin eusten. Handikegun batzuetara ate aurrean topatu neban, bur-bilak zulotuta.
Horretaz gainera, otorduak eta errezoak go-goratzen dodaz. Aititaren etxera joaten ginan,baina geu, lehengusuak-eta ez. Sekulako janaizaten genduan: gitxienez bost plater eta bostpostre. Horrengaina janda, gero tripako minaizaten genduan. Askotan gertatuten da: oparo-tasunean bizi eta gehiegikerian jausi. Gainera,gure aititak otoitz asko egiten eban, eta kontuada ze, jaten hasterako hotz egoten zala. Zer etedan ume izatea! Aititak horrenbeste eskertu ta
eskertu Jaungoikoari, ni bete-betean nengoanjaki hareek guztiak zerutik etozala.
Gerra zibila biztu zanean, atzerrira jo beharizan genduan. Argentinarako bidean, GabonZahar gaua Saharan emon genduan. Gudu latzagertatu barri zan eta egoera penagarria. Eta gero,Argentinan… Han Gabonak beste gauza batdira. Polita da, Buenos Aireseko kanpa-dorreguztiak ezkil joka, baina guretzat ez dabe emo-ziorik: uda da, bero izugarria egiten dau eta gukgabonak hotzagaz lotzen doguz.
Benetan esateko, gabonak ez dira esangura-tsuak izan nire bizitzan.•
Mikel Fernandez, Maite Atutxa eta Garazi Romero,Bermeoko Elizalde Ikastolako DBH-4ko ikasleak.
Nestor Basterretxearekin“Jaki hareek zerutik etozala nengoan ni”
HANDIA DA NESTOR BASTERRETXEA GORPUTZEZ. 84 urte ditu eta tente man-tentzen da, zutunik, eta, harrigarriagoa dena, irribarre maltzur eta gaizto bat jaio-tzen zaio ezpainetan hitz egiten hasi orduko. Oteiza, Txillida eta Mendiburure-kin batean euskal eskulturaren azken mendea markatu duen gizonak laneanjarraitzen du. Hondarribiko Golfaren kontra, Idur Mendi baserrian bizi da. Etxea,noski, artelanez beteta dauka, baina pare bat gelatan pilaturik ditu orain esku ar-
tean dituen proiektuak. Haurtzarora eraman nahi izan zuten Bermeoko ikastolakogazteek, behin eta berriz galdetu zioten txikitako Gabonei buruz, baina horiekinbatean beste hainbat oroitzapen trumilka etortzen zitzaizkion eta digresio ikus-garriak eginez erantzun zien gazteei, kontakizunarekin ere artea egiten dakienabaita Nestor. Hamaika urte zituela lagun batek eta biek Zelanda Berrira egin zu-ten ihesaldia kontatu zuen. Bizkaiko mugetan harrapatu zituzten bi mutikoak, aita
iks
erre
port
ajea
19Ikastola170
EAJ-PNVren diputatu taldekoa baitzen Madrilen. Lagunari ez zioten etxean jo, gurasoakerrepublikazaleak zirelako. Berari bai. Marsellatik Argentinara, Casablancatik barrena,gerra garaian egindako bidaia eta beste hainbat zertzelada kontatu zizkigun. Basterre-txea komunikabideetan agertu da berriki bere “Euskal kosmogonia” saila Bilboko ArteEderrei eman dielako. • BERNARDO ATXAGAK HAMAR HILABETE EMAN DITU AEBETAN,Nevada, bere familiarekin,“Zazpi etxe Frantzian” izeneko bere nobela berria idazten
eta milaka konpromisorekin egin du topo Euskal Herrira itzultzean. Neke handiz, bai-na tarte bat egin zigun Gabonei buruzko bere oroitzapenak bildu ahal izateko eta Flo-ridako Parkean dagoen kafetegian une magikoa bizi izan zuten Armentia ikastolako biikasleek, Bernardo Atxagak magia ikusgarria baitu, ez idazten bakarrik, baita hizketanari delarik ere. Atxagak Obabaizeneko lurralde imaginario bat erabili du oraindainokobere lan gehienetan. Orain, lurralde horrekin hautsi eta Kongon XX. mende hasieran
Gaur, azaroak 25, elur malutak agertzen ha-siak dira Gasteizen. Badirudi eguraldia ere
Gabonetarako prestatzen ari dela. Halere, hotzakez digu eragozpenik jarri Bernardo Atxaga idaz-learekin goxo-goxo mintzatzeko Gasteizko Flo-rida parkean.
Galdera askorik ez diogu luzatu; egiaesanda, bakarra baino ez diogu egin, hala nola,nolakoak ziren Gabonak lehen? Hori baino ez dubehar izan hogeita bost minutu luzez jarduteko.
Gabonetako lehengo usadioa hura erlijioariloturiko jaia izateaz gainera, gizartearen elkar-gune ere bilakatzen zen. Honen berri izateko,idazleak bizi izandako pasarteen inguruan kontukontari ibili gara.
Asteasuko gazteak kioskoan salgai jarritakobertsopaperak eskuratzeko irrikan egoten ziren.Bertsopaper haietan hamar-hamabi gabon kantabiltzen ziren. Haiek behin eskuan izanda, norkabestu behar zuen, nola, nondik nora ibiliko zi-ren erabakitzen zuten. Normalean, guztiek kan-tatu behar zuten, baina inork besteek baino ho-beto eginez gero, txori kantari horri lekukoapasatzen zioten. Taldeka egiten zuten lan, eta As-teasu inguruko auzoetan eta herrietan ibiltzen zi-ren kantari. Baina ez zuten musu truk egiten .Beraz, ohiturak aldatu dira, baina helburuak ezhainbeste.
Denok dakigunez, gaur egungo Gabone-tako pertsonaiarik maitatuena, desiratuena, ai-
patuena Olentzero da. Baina Atxagaren garaianOlentzerok gaur adinako garrantzia al zuen? Ha-rrigarria irudituko bazaizue ere, Olentzero tipoxelebre samarra baino ez zen, hau da, hainbatipuin eta abestitan agertzen zen pertsonaia. Ga-raiko pertsonaiarik maitatuenak, desiratuenaketa aipatuenak Errege magoak ziren; esaera za-harrak dioenez, euskaldun fededun.
Bernardok dagoeneko gogoan du garai har-tako oparirik preziatuena: mazapanezko aingi-rak, alegia. Berak aipatu digun legez, mazapanaberez ez zuen gustuko; aingiraren kutxa, aldiz,izugarri gustatzen zitzaion. Ea aurten Olentzerokaingiraren bat ekartzen dion halako kutxatxoberezi batean.•
Klara Fernandez eta Itziar Arrazola, Gasteizko Armentia Ikastolako DBH-3ko ikasleak.
Bernardo Atxagarekin“Olentzero tipo xelebrea zen guretzat”
�
20 Ikastola170 · abendua 2008
iks
Arratsalde nagi batean, bide kurbatsu batetikArribe herrira hurbildu gara Juan Gorriti
eskultore artistarekin solasaldi bat izateko as-motan. Ongi etorri atsegin batekin gonbidatugaitu bere etxe zoragarrira sartzera. Esan beha-rra dago ikaragarri gustatu zaigula artez beterikoet<<<<<<<<<xsxe hau. Txoko guztietan aurkitudugu marrazki edo eskulturaren bat.
Bere umetako gabonei buruz galdetu dio-gunean ideia bat azpimarratu digu: “giro kristaubatean, errosarioak errezatzen etab” bere ino-zentzian oso zoriontsu zela eta maitasun askojaso zuela.
Garai haietako hainbat pasarte kontatu diz-kigu. Eguberrietan adibidez, Beteluko sukaldari
batek oparitutako txitxarroa eta tarta jaten zutenmahai baten inguruan bilduta. Mahai horretanbeti egoten zen plater bat ijito edo eskale ba-tentzako; “makina bat dantza ikasi nituen hauenartean”. Frankoren garaian bizi izan zenez, Olen-tzerorik ez zuen ospatzen, baina Errege egunailusio handiz bizitzen zuen. Bezperan, Betelurajoaten ziren zintzarriekin Erregeen etorrera ira-gartzeko. Gurasoek apaindutako jaiotzaren on-doan anai-arreba bakoitzak bere zapata jartzenzuen. Erregeen mandoentzat ere garia, artoa etabelarra uzten zuten. Hurrengo goizean bera iza-ten zen lehena esnatzen amak jaiotzan gordetakoturroia jateko, “Errieta ederrak jasotzen nituen!”esan digu irribarre batekin.
Bisitari amaiera emateko, bere azken era-kusketa erakutsi nahi izan digu. Bertan artelanugari topatu ditugu, zein baino zein ederragoa.Aulkizarki liburua oparituz agur bero batekinesan diogu adio elkarri. Zorionak eta urte berrizoriontsua Juan Gorriti artistari, eta bere arteazgozatzeko aukera izan dezagula hurrengo ur-tean ere!•
Beñat Azaldegi, Josu Lizarralde eta Amaia Ugartemendia,Tolosako Laskorain Ikastolako DBH-3ko ikasleak.
Juan Gorritirekin“Nire inozentzian, zoriontsu nintzen”
girotutako istorio bat kontatzen ari da bere nobela berrian, paraje horiek BelgikakoLeopoldo II erregearen jabetza ziren garaian gertatzen baitira kontatzen dituenak.Guk berriro Obabara eraman genuen ordu erdi batez, bere txikitako Asteasura etafamiliako gorabeherak, gabon eskearen ohitura, txoriak harrapatzen egiten zituz-ten saioak, bere irakurzaletasuna nola jaio zen eta beste hainbat gauza kontatu ziz-kigun bere ohiko modu lasai eta pausatuan. Ez dago esan beharrik, Atxaga gure
gaurko idazlerik handiena da eta bere lan asko hogei bat hizkuntzatara itzulitadaude. • JUAN GORRITIREN ETXEA, Batzarre baserria, artista askoren batzar lekuizan da. Etxearen eranskin batean edaritegi moduko bat du eta han daude, boti-len ipurdietan idatzirik, lagun horien izenak. Tartean Mikel Laboarena dago, noski.Etxe hori eskultura erraldoi bat da eta zoko-miko guztietan barreiaturik du bere lana.Juan Gorriti artista atipikoa da. Ez du akademiarik zapaldu, baina etxeko egongela
eguberriak
�
erre
port
ajea
21Ikastola170
Néstor Basterretxea, BernardoAtxaga y Juan Gorriti, tresgrandes nombres del arte vasco,han sido entrevistados pornuestros alumnos en torno a lasnavidades de su niñez. En elcaso de Néstor Basterretxea,fueron los alumnos de laikastola de Bermeo, su localidadnatal, quienes se trasladaronhasta la casa del artista, en
Hondarribia. En el caso deBernardo Atxaga, fueron dosalumnas de la ikastola Armentiade Gasteiz las que realizaron laentrevista en la cafetería delparque de la Florida, en lamisma ciudad. La entrevista aJuan Gorriti tuvo lugar en sucasa de Arribe y fue realizadapor los alumnos de la ikastolaLaskorain de Tolosa.
Néstor Basterretxea, BernardoAtxaga et Joan Gorriti, troisgrands noms de l’art basque,ont été interviewé par nosélèves à l’occasion del’approche des fêtes de noël.Les élèves de l’ikastola deBermeo se sont entretenus avecNéstor Basterretxea, sacommune natale, chez lui, àHondarribia. Les élèves de
l’ikastola Armentia de Gasteizont réalisé l’entretien avecBernardo Atxaga à la cafétériadu parque Florida. Enfin, JuanGorriti a reçu les élèves del’ikastola Laskorain de Tolosachez lui, à Arribe.
LAS NAVIDADES DE TRES ARTISTAS LES FÊTES DE NOËL DE TROIS ARTISTES
arte liburuz betea du eta bere obran korronte guztien aztarnak suma daitezke. Eklek-tikoa eta bitxia, jubilatzeko adinean bada ere, haur baten jakin-mina eta, batez ere,jolaserako gogoa ditu. Juan Gorritiren etxera bisitariak ezin du edozein ordutan joan.Arratsaldeko ordu bietatik lauretara siesta egiten du eta debekatuta dago tarte horre-tan atea jotzea. Mailoetatik jaisten den zapelaitz batek ere bi ordu horiek aprobetxa-tzen ditu Batzarreko oilategira hurbiltzeko. Gu ere ordu horretan, lauetan, hartu gin-
tuen. Juan Gorritiren etxea ez da Txillida-Leku, baina han bezalaxe, artistaren biografiairakur daiteke bazter guztietan. Arribekoak ez du, noski, donostiarraren “elegantzia-rik”. Hemen dena nahasia da, bizitza bezala, elurra bezain txukuna,eta barrokoa neu-rri batean. Bere lanak eskegita ditu etxe osoan, baina artelanekin batera lukainkak etaurdaiazpikoak ikus ditzake bisitariak. Edonor txundituta uzten daki Gorritik eta txun-dituta utzi zituen Laskoraingo ikasleak ere.•
22 Ikastola170 · abendua 2008
Enpresa munduan euskararen erabilera normalizatzeko sortu ditu Eusko Jaurlaritzaren Kultura Sailak Bikain Ziurtagiriak,eta azaroaren 10ean jaso zuen ziurtagiri hori, Gipuzkoako Ikastolen Elkartearen izenean, Arantza Manterola
lehendakariak Guggenheimen antolatu zen ekitaldian. Kalitatearen Euskal Fundazioak, Euskalitek, darama sariengestioa. Hogeita hamar erakundek lortu dute ziurtagiria lehen edizio honetan. Juan Jose Ibarretxe lehendakaria, Miren
Azkarate Kultura sailburua eta Konfebaskeko lehendakari Migel Lazpiur izan ziren sari banaketan.
“BIKAIN Ziurtagiriak hiru mailatakoak dira, eba-luatzaileek ematen duten puntuazioaren arabera:
oinarrizkoak, zilarrezkoak eta urrezkoak. Guk urrezkoairabazi dugu; ez alferrik, irabaz daitezkeen 1.000 pun-tuetatik 950 inguru lortu ditugu”, esan zigun EstebanAgirrek, GIEren idazkariak.
“Bidaltzen duten galdeketaren inguruan gure el-karteari buruzko datu bilketa egin eta ebaluatzaileenesku jarri genuen txostena. Handik hilabetera ebalua-tzaile taldea etorri zen guk bildutako datu horiek egiaz-tatzera. Egun osoko lana egin zuten. GIEko sail guztiakbisitatu zituzten, eta arduradunekin eta langileekin hitz
eginez, txostenean bidali genituen datuak egiaztatu zi-tuzten”, jarraitu zuen Esteban Agirrek.
Ziurtagiria eskuratu duten 30 erakunde horietatik22 zerbitzuen arlokoak dira eta beste zortziak indus-triakoak. Bizkaia Irratia, Digitalak, Elay enpresa (An-tzuola), Emun kooperatiba eta Goiena Komunikazio Zer-
Euskararen erabileran kalitatezko goren maila lortu duelafrogatzen du ziurtagiriak
URREZKO BIKAIN SARIA GIERI
ehik:
GUZTIA PREST URTARRILEKO BATZAR NAGUSIRAKOESKUARTEAN DAUKAZUN ‘IKASTOLA’ ALDIZKARI HAU DUZU EUSKAL HERRI OSOKOIKASTOLETAKO ORDEZKARIOK EGIN BEHAR DUGUN BATZAR NAGUSIA BURUTUAURREKO AZKENA. 2009ko urtarrilaren 24an izango da. Hain garrantzitsua izangoden gertakari horren bezperakoa da, beraz, lerrootan jasotzen den deialdi-idatzia.
Euskal Herri osoko ikastoletako ordezkariak bildu dituen saioak urriak izan diraikastolen historia osoan. Oraingo honen garrantziaren parekorik, bestalde, are urriago.Mende berriarekin datorren lehen Batzar Nagusia da hau. XXI. mendera arte ez dairitsi Euskal Herri osoko ikastolak zuzenean bazkidetuko dituen erakundea proposatuduen eredurik. Erakundetzeari, curriculumari eta gogoeta estrategikoari, denei baterabilduma mardulean heldu dien ahaleginik ez da inoiz egin. Ikusiko dugu ereduarekinasmatu dugun, baina argi geratu da mendeen arteko eta belaunaldien arteko erreleboikuspegian ari garela, erronkaren tamainako ardurari erantzun nahian.
Gaiarekin lanean ari garenok oso present daukagu arestian esandakoa, eta horixetransmititzen asmatu nahi genuke ikastola bakoitzeko arduradunei, guraso bakoitzari.Ez goaz gaizki, oraingoz. Proposamenean ezarritako ildo estrategiko nagusien inguruankontsentsu zabala sumatu dugu, txostena jorratzerako orduan erdietsitako adostasunenondorio, ziurrenik. Hezurdura haragiztatzean, ordea, ikastoletatik jasotako balorazio etahobekuntza proposamenak ugari izan dira, jarritako arretaren ispilu.
Aldizkari hau irakurlearen eskuetara iristen denerako, ekarpenen harira ondutakoazken txostena, Batzar Nagusian eztabaidatu eta bozkatuko dena, ikastola guztietarairitsita egongo da. Denok utzi behar dugu hatza, gutariko bakoitzak, auzolan horretan.Inor ez dadila falta urtarrilaren 24ko hitzordu nagusian. Motorrei azken beroaldiaemateko garaian gaude. XXI. mendera katapultatu behar gaituen erabakiko argazkiraez dezala inork huts egin. Hantxe ikusiko dugu elkar.•
bitzuak dira, GIErekin batean, Urrezko Bikain Ziurtagi-ria eskuratu dutenak.
“Ebaluazioan pisu handia dute barne harremanek,baina hizkuntza paisaia, laneko prestakuntza, balia-bide informatikoak, komunikazio horizontala eta kude-aketa sistemak ere begiratzen dira eta, noski, kanpo ha-rremanei ere garrantzia ematen zaie. Horrela, gukeuskaraz funtzionatzen dugu, baina, horretan geratugabe, gure hornitzaileei ere euskaraz egin diezaguteneskatzen diegu, gure eskubidea izateaz gain, geu erebaldintzatu egiten gaituztelako. Bikain sarien lehenedizioa izan da hau eta 30 erakundek lortu dituzte sa-riak. Pentsatzekoa da urte batzuen buruan kopurua bi-derkatuz joango dela”, erantsi zuen Estebanek.
Ebaluatua izan nahi duen erakundeak beste era-kunde baten ebaluatzaile izateko konpromisoa hartubehar du. “Prestakuntza ikastaroa egin nuen nik, eta nikbezala beste erakundeetako jendeak; eta denon artean,Ebaluatzaileen Kluba deitzen diotena osatu dugu. Guriebaluazioa doan egin zigutenez, guk ere besteei halaegingo diegu”, kontatu zigun Esteban Agirrek, GIErenidazkariak.•
23Ikastola170
AR
AN
TZA
MA
NTE
RO
LAK
, G
IEK
O L
EH
EN
DA
KA
RIA
UR
RE
ZKO
BIK
AIN
ZIU
RTA
GIR
IAE
SK
UA
N D
UE
LA,
IBA
RR
ETX
ER
EK
IN B
ATE
RA
.